BREAK DOWN THE WALLS
DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL IN 2016-2017
Het denken mag zich nooit onderwerpen, noch aan een dogma, noch aan een partij, noch aan een hartstocht, noch aan een belang, noch aan een vooroordeel, noch aan om het even wat, maar uitsluitend aan de feiten zelf, want zich onderwerpen betekent het einde van alle denken. Henri PoincarĂŠ
INHOUD Vooraf ..................................................................................................... 5 Vrije Universiteit Brussel in cijfers .................................................... 6 Aantal studenten in de lift ................................................................... 9 Grootste Nederlandstalige werkgever in Brussels Gewest ........ 11 Bijna 110 miljoen voor onderzoek.................................................... 13 VUB in de media ................................................................................. 15 Break down the walls ......................................................................... 18 Onderzoek ............................................................................................ 22 Innovatie ............................................................................................... 24 VUB Foundation .................................................................................. 26 Leerstoelen .......................................................................................... 29 Fellows................................................................................................... 30 Onderwijs.............................................................................................. 32 Studenten.............................................................................................. 34 Internationaal....................................................................................... 36 EfficiĂŤnte organisatie.......................................................................... 38 Geschiedenis ....................................................................................... 40 Adressen .............................................................................................. 46 Colofon ................................................................................................. 47
VOORAF Terugblikken is nooit tijdverlies. Je staat stil bij wat was, bij
stad. Zijn er vandaag minder muren? U kan het zelf in dit
wat succesvol was en bij wat beter had gekund. Alles kan
overzicht van 2016-2017 vaststellen. Zo is het project
natuurlijk beter, als je de lat maar hoog genoeg legt. En dat
konekt.brussels intussen uit de startblokken geschoten,
doen we dan ook steevast, omdat we als universiteit willen
waarbij de VUB geregeld op verplaatsing in de stad speelt
blijven groeien. Ook de voorbije jaren zijn we voortdurend
en onze studenten op tal van plekken in Brussel les volgen
gegroeid in studentenaantallen, in onderzoeksresultaten, in
of onderzoek verrichten. De Brussels City Campus is
middelen. Het blijkt overduidelijk uit de cijfers, tabellen en
geboren.
grafieken die op de volgende pagina’s staan afgedrukt, cijfers waar we met z’n allen trots op zijn.
Of neem de uitreiking van onze eredoctoraten dit jaar. We gingen doelbewust voor internationale wetenschappers die
Maar cijfers zeggen niet alles, ze vertellen maar een deel van het VUB-verhaal. Neem nu
de grenzen van hun
“Break down the walls is een adagium dat ik absoluut koester en dat ik als rector zoveel mogelijk in de praktijk wil
eigen discipline hadden overstegen en
brengen. Omdat het vandaag gewoon de enige manier is
net daardoor het
om wetenschap te bedrijven.”
verschil konden
onze basiswaarden vrijheid, gelijkwaardigheid en verbondenheid.
Caroline Pauwels in De Tijd, 22 februari 2017
Heel concreet gaat het om vrijheid van onderzoek, gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen, of tussen studenten met een verschillende achtergrond, en verbondenheid met Brussel en onze superdiverse grootstedelijke omgeving. Dat we die waarden meer dan ooit in de verf
maken. Dat velen hun voorbeeld mogen
volgen, want de toekomst is aan de interdisciplinariteit. Bij deze en andere blikvangers van het voorbije jaar staan we in dit overzicht graag even stil. En zeker, er staan nog muren overeind. Maar het sloopwerk
zetten, merk je niet meteen aan de cijfers, maar het
is pas begonnen en we gaan er de volgende jaren enthousiast
resultaat is er niet minder tastbaar om.
mee door. Want afbreken is opbouwen.
Toen ik rector werd, ruim een jaar geleden, lanceerde ik een oproep om muren te slopen. Break down the walls! Muren slopen tussen exacte en humane wetenschappen, tussen faculteiten en disciplines en tussen de universiteit en de
MEER DAN OOIT MET BRUSSEL - 5
VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL IN CIJFERS
4 CAMPUSSEN
BRUSSELS HUMANITIES, SCIENCES & ENGINEERING CAMPUS (Etterbeek/Elsene) BRUSSELS HEALTH CAMPUS (Jette) BRUSSELS TECHNOLOGY CAMPUS (Anderlecht) BRUSSELS PHOTONICS CAMPUS (Gooik)
STICHTING
110.000.000 € 230.000.000 OMZET
€
ONDERZOEKSBUDGET
1.677 DOCTORANDI
VUB
30 BACHELORS IN 3 DOCTORAL SCHOOLS 75 MASTERS 21 MANAMA’s 8 FACULTEITEN 21 POSTGRADUATEN ULB
1834
1969-1970
16. 094 INSCHRJVINGEN WAARVAN 21,5% INTERNATIONAAL VERSPREID OVER 4 CAMPUSSEN
BRUSSELS HUMANITIES, SCIENCES & ENGINEERING CAMPUS
128
NATIONALITEITEN
3.282 PERSONEELSLEDEN
BRUSSELS HEALTH CAMPUS CAMPUS KAAI ANDERLECHT
>50.000 ALUMNI
UNIVERSITAIR ZIEKENHUIS BRUSSEL
360.765 PERSONEELSLEDEN 3.671 721 30.262 BEDDEN HOSPITALISATIES
UNIVERSITAIRE ASSOCIATIE BRUSSEL
RAADPLEGINGEN
19.000 STUDENTEN (
VUB + Erasmushogeschool Brussel
)
VUB IN CIJFERS - 7
Inschrijvingen 2008-2017 2016-2017 16.094
2008-2009 9.687
2008 2009
2009 2010
2010 2011
2011 2012
2012 2013
2013 2014
2014 2015
2015 2016
2016 2017
AANTAL STUDENTEN IN DE LIFT In het academiejaar 2016-2017 noteerde de VUB 16.094 inschrijvingen, een stijging met meer dan 6 procent ten opzichte van het academiejaar daarvoor. Studenten schreven zich in voor 145 opleidingen (waarvan 46 in het Engels), als volgt verdeeld:
Bachelors 6.762 Masters 5.550 Master-na-masters (ManaMa’s) 713 Doctoraten 1.677 Postgraduaten 95 Lerarenopleiding 112 Ander (creditcontract, Erasmusstudenten…) 1.185 TOTAAL 16.094
STEEDS MEER STUDENTEN - 9
VUB wil hoeveelheid administratie verlichten voor academici De VUB gaat samen met andere universiteiten de ‘planlast’ aanpakken. De vele verplichte controles, rapportages en vergaderingen putten academici uit, zegt Caroline Pauwels, rector van de VUB. De Morgen, woensdag 25 januari 2017
GROOTSTE NEDERLANDSTALIGE WERKGEVER IN BRUSSELS GEWEST Op 1 februari 2017 telt de Vrije Universiteit Brussel 3.322 personeelsleden, goed voor 2386,65 VTE’s (voltijdse equivalenten). Het gaat om 2.208 academische personeelsleden (AP), van wie 883 professoren (ZAP). Naast academische personeelsleden telt de universiteit 1.114 administratieve en technische personeelsleden (ATP). Bij het academische personeel zijn de mannen met ruim 60% in de meerderheid. Bij het administratief en technisch personeel is het omgekeerd: 62% vrouwen tegenover 38% mannen. Het UZ Brussel, het universitair ziekenhuis van de VUB in Jette, is goed voor 3.524 personeelsleden. VUB en UZ Brussel zijn met meer dan 6.800 personeelsleden de grootste Nederlandstalige werkgever in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
1.325
andere academische personeelsleden
1.114
1220
verpleegkundigen
administratieve en technische personeelsleden
883
professoren
452
artsen
GROOTSTE NEDERLANDSTALIGE WERKGEVER IN BRUSSELS GEWEST - 11
9
12
ONDERZOEKSCLUSTERS
city dynamics
societal challenges
brain & behaviour
the circle of life
smart engineering
smallest particles
fighting diseases
environmental issues
big data
- 95 MILJOEN EURO VOOR ONDERZOEK
BIJNA 110 MILJOEN VOOR ONDERZOEK De Vrije Universiteit Brussel beschikte het voorbije jaar over een onderzoeksbudget van 109.757.391 euro. De universiteit telt 178 onderzoeksgroepen. De VUB wil voor haar onderzoeksmiddelen niet louter afhankelijk zijn van de overheid en zet daarom sterk in op samenwerking met de privésector en de industrie.
29.121.934 euro Vlaamse overheidsmiddelen voor fundamenteel onderzoek*
11.800.000 euro inkomsten uit samenwerking met privésector
17.370.540 euro eigen onderzoeksmiddelen 51.464.917 euro projectfinanciering door overheden
* inclusief verrekening FWO-mandaten
GROOTSTE NEDERLANDSTALIGE WERKGEVER IN BRUSSELS GEWEST - 13
VUB IN DE MEDIA ‘Hun hebben’ volgens Taalunie beter dan ‘zij hebben’ ‘Hun hebben’: velen krijgen er jeuk van, krijgen het amper over de lippen, laat staan uit hun pen. Kan dit echt tot in Vlaanderen doordringen? “Ik sluit het niet uit, maar het zal niet snel gebeuren”, poneert Wim Vandenbussche, professor neerlandistiek en sociolinguïstiek (VUB). “Vlamingen zien ‘hun’ als een bezittelijk voornaamwoord, niet als persoonlijk voornaamwoord. We associëren het met een totaal andere functie. Dat maakt de weerstand zo groot. Vergeet ook niet dat Vlamingen nogal een traditie hebben van taalverzorging, van vasthouden aan de normen.”
De Morgen, zaterdag 4 maart 2017
VUB wil verdere samenwerkingsvormen met ULB onderzoeken De Vrije Universiteit Brussel (VUB) wil verdere samenwerkingsvormen met de Université Libre de Bruxelles (ULB) onderzoeken, “maar over een fusie spreken is nog te vroeg”. Dat zegt VUB-rector Caroline Pauwels als antwoord op de roep om “één Brusselse unief” van Pierre Gurdjian, voorzitter van de Franstalige ULB, vrijdag in de krant De Tijd.
Belga, 7 juli 2017
14
- VUB IN DE MEDIA
Iets minder Vlaamse Leeuw, iets meer Brabançonne Politicoloog Dave Sinardet (VUB) spreekt van “een opmerkelijke coming-out” in de Belgische politiek. Daarmee verwijst hij naar wat hij de “herfederaliseringsbocht” noemt. Uit een bevraging van Sinardet bij parlementsleden uit alle partijen blijkt dat de zesde staatshervorming volgens velen een stap te ver ging. Volgens hen kunnen bepaalde bevoegdheden maar best opnieuw worden toegewezen aan de federale overheid. Alleen durfden weinig parlementsleden dat tot nu toe openlijk te verdedigen.
De Morgen, 28 november 2016
“Beter fit en dik dan futloos en slank” Nu gynaecoloog Hendrik Cammu een boek geschreven heeft over voeding, zou hij graag voor de klas gaan staan in het secundair onderwijs. “Zodat jongeren niet meer vatbaar zijn voor de onzin die over eten verkondigd wordt.” (...) Er bestaat maar één wondermiddel voor je gezondheid, en dat is lichaamsbeweging: minder suikerziekte, minder hartproblemen en beroertes, een beetje minder kanker. “Het beste medicijn ooit, kosteloos en - bij verstandig gebruik zonder bijwerkingen”, aldus Cammu.
De Standaard, 25 maart 2017
“Ik denk niet dat hoogmoed op mij van toepassing is. Ik weet dat er een aantal onderwerpen zijn, de wiskunde en de logica in de eerste plaats, waarin ik mij heb bekwaamd en waarover ik dus heel goed kan meespreken, maar ik ben me er tegelijkertijd zeer goed van bewust dat ik die kennis niet moet proberen te toetsen aan onderwerpen waarover ik veel minder of helemaal niets weet. Het probleem is dat mensen vaak denken dat je, omdat je in één domein heel bekwaam bent, in álles deskundig bent. Ik weet niet alles, integendeel: ik weet heel weinig.” Jean Paul Van Bendegem in Humo, 31 januari 2017
Vijftig tinten man-vrouw “Onze identiteit wordt bepaald door ons lichaam en ons geslacht, maar uit onderzoek weten we dat het effect veel kleiner is dan vaak gedacht en dat aangeleerd gedrag minstens evenveel impact heeft. Het brein past zich aan de prikkels aan die aangereikt worden”, zegt professor pedagogie en genderstudies Els Consuegra (VUB/ULB).
De Morgen, zaterdag 11 februari 2017
Verzonnen interviews, grappen en hoaxes “De Amerikaanse verkiezingen hebben de zaak op scherp gesteld”, zegt Ike Picone, docent mediastudies aan de VUB. “Als je ervan uitgaat dat fake news de verkiezingsuitslag heeft veranderd, wordt het plots een politiek gegeven’. Maar Picone is niet overtuigd dat het echt zo gebeurd is. ‘Je mag de mensen ook niet te veel onderschatten. Fake news is vandaag heel erg zichtbaar, bijvoorbeeld op Facebook. Maar dat betekent niet dat mensen het niet als zodanig herkennen.’ We hebben wat te veel de neiging om de impact van de media te overschatten, vindt Picone.
De Standaard, 29 november 2016
VUB IN DE MEDIA - 15
Is de elektrische auto echt zo goed voor milieu en gezondheid? “Als elektriciteit alleen uit steenkool en aardolie komt, dan is er uiteraard geen milieuwinst”, zegt professor Joeri van Mierlo van de onderzoeksgroep Mobi aan de VUB. “Gelukkig is dat niet zo. Europa zet sterk in op verduurzaming van de elektriciteitsproductie.”
Apocalypse? No! “De opwarming van de aarde is het gevolg van de cumulatie van de uitstoot. Niet alleen wat in de toekomst nog uitgestoten wordt telt mee, maar ook alle CO 2 die in het verleden al werd uitgestoten. Trump lijkt dat niet te begrijpen. Maar dat betekent dat Amerika de hoofdverantwoordelijke is van de opwarming. 26 procent van alle uitstoot tot nog toe is het werk van de VS. Europa is verantwoordelijk voor 23 procent, China voor 12 procent. Historische verantwoordelijkheid heet dat.”
VUB-klimaatspecialist Philippe Huybrechts in Het Nieuwsblad, 3 juni 2017
De Standaard, 8 juli 2017
Wiskundige Ann Dooms: “Mijn onderzoek kan zo in de les esthetica” Wat hebben big data en eeuwenoude schilderijen met elkaar gemeen? Ze maken deel uit van het werkterrein van professor Ann Dooms, founding mother van de onderzoeksgroep Digitale Wiskunde aan de VUB, een unieke studie in België. Wie haar nog niet aan het werk heeft gezien tijdens een van haar talloze lezingen over beelden en wat je ermee kan aanvangen, heeft Dooms misschien gespot in het Canvasprogramma De herontdekking van de wereld. Daarin bezingt ze de lof van Alan Turing, de computerwetenschapper avant la lettre die de Enigmacode van de nazi’s kraakte. Patronen zoeken in complexe getallenreeksen, het was ook wat Dooms als kind graag deed.
Knack.be, zaterdag 11 februari 2017
16
- VUB IN DE MEDIA
Maak komaf met de oudejaarskater Wie op de lappen gaat, neemt niet alleen ethanol op, maar ook suikers en smaakstoffen of andere toxische stoffen zoals methanol. “Die mengels zijn vaak niet compatibel met elkaar, waardoor je misselijk wordt”, weet Vera Rogiers, toxicologe aan de VUB. De hele avond wijn drinken is daarom een betere strategie dan wisselen tussen bier, wijn en sterke drank. Om diezelfde reden zult u van ‘puurdere’ dranken als wodka ook minder last hebben dan van rum of whisky, die meer bijstoffen bevatten.
De Morgen, 2 januari 2017
Is de Derde Wereldoorlog nabij? “Dat mensen de vrede als vanzelfsprekend beschouwen, is begrijpelijk, maar onterecht. De voorbije 25 jaar, na de val van de Sovjet-Unie waren een anomalie in de wereldgeschiedenis. De voorspoed was vooral gebaseerd op het feit dat niemand onze machtigste bondgenoot, de VS, durfde te contesteren en dat we economisch weinig concurrentie hadden. Dat is sterk aan het veranderen.”
VUB-expert Internationale Betrekkingen Jonathan Holslag in Humo, 12 Juni 2017
“Voorbereid of niet, robots komen eraan” Bram Vanderborght is onderzoeker bij het Brubotics-team van de VUB, hét roboticalabo in België. Hij ontwikkelt cobots, prothesen en sociale robots, waarvoor hij samenwerkt met tal van bedrijven. (...) “Vroeger was het onderzoek voor het onderzoek, nu bestuderen we ook de sociale, maatschappelijke en economische impact”, zegt Vanderborght. “Robots zijn nog in volle ontwikkeling, maar we moeten nu al nadenken over de rol die ze zullen spelen. Hoe ver mogen we gaan? Willen we robots die ons evenbeeld zijn? Wat zal de economische impact zijn? Een ding staat buiten kijf: de robots komen eraan, of we nu voorbereid zijn of niet.”
De Tijd, zaterdag 6 mei 2017
150 betogers eisen vrijlating VUB-professor Zo’n 150 betogers verzamelden dinsdagavond aan de Iraanse ambassade in de Franklin Rooseveltlaan om te protesteren tegen de terdoodveroordeling van de ZweedsIraanse VUB-professor Ahmadreza Djalali. Die werd tijdens een bezoek aan zijn thuisland opgepakt op verdenking van spionage en ter dood veroordeeld. Amnesty International en de VUB organiseerden daarom de protestactie en lanceerden een online petitie. Via facebook riepen ze zoveel mogelijk mensen op om te betogen. Aan de ambassade leverden ze de petitie af die meer dan 27.000 mensen ondertekenden.
Het Laatste Nieuws, 15 februari 2017
VUB IN DE MEDIA - 17
BREAK DOWN THE WALLS VUB-eredoctoraten naar bruggenbouwers Onder de noemer Break down the walls heeft de VUB op 23 mei 2017 eredoctoraten uitgereikt aan vier geëngageerde wetenschappers – drie Amerikanen en een Nederlander - die elk hun eigen discipline overstegen hebben: econome Deirdre N. McCloskey, fysicus Paul Ginsparg, arts en expert sociale geneeskunde Willem van Mechelen en socioloog Gary T. Marx. Een vijfde eredoctoraat ging naar de Nederlandse ex-wetenschapper, ex-politicus en (jeugd)schrijver Jan Terlouw. VUBrector Caroline Pauwels noemde Jan Terlouw “een bruggenbouwer van het eerste uur, niet alleen tussen vakgebieden, niet alleen tussen wetenschap en maatschappij, maar ook tussen steeds nieuwe generaties.” En ze verwees naar een uitspraak die Terlouw had gedaan in een kranteninterview naar aanleiding van zijn VUB-eredoctoraat: “Hou de vrede goed in de gaten, want voor je het weet ben je haar kwijt.”
18
BREAK DOWN THE WALLS
Vlnr.: Willem van Mechelen, Jan Terlouw, Paul Ginsparg, Deirdre N. McCloskey en Gary T. Marx
Twee eredoctoraten voor inzet voor vluchtelingen De VUB reikt op 29 november nog twee andere eredoctoraten uit aan de Italiaanse geĂŤngageerde politica Emma Bonino en aan de inwoners van het eiland Lampedusa, vertegenwoordigd door dr. Pietro Bartolo.
BREAK DOWN THE WALLS 19
Weg met kale muren De grote kale muur van de VUB-sportinfrastructuur aan de kant van de Generaal Jacqueslaan behoort voorgoed tot het verleden. Graffitikunstenaars kregen in oktober 2016 carte blanche om er een kunstmuur van te maken. De VUB ging in zee met street artists van de Brusselse vzw Urbana om de universiteit en haar stedelijke omgeving dichter bij elkaar te brengen en een stuk van de campus een jong, artistiek en dynamisch open gezicht te geven.
ZORG2030 van start Waar willen we met onze
20
Tegen haatspraak
gezondheidszorg eigenlijk naartoe? Op 18
De VUB en de ULB hebben als eerste volledige universiteiten in Europa officieel de No
september 2017 gaven het UZ Brussel en
Hate-campagne onderschreven, in het bijzijn van Vlaams minister van Media Sven
de VUB met ZORG2030 het startschot van
Gatz. Dat gebeurde op 3 mei 2017 op Difference Day in Bozar. De twee Brusselse
een brede dialoog met de samenleving
universiteiten willen tonen dat haat en discriminatie in de weg staan van zowel het
over de gezondheidszorg in 2030. Dit
academische debat, als van kwaliteitsvolle persvrijheid. No Hate is een campagne van
gebeurt naar aanleiding van het 40-jarig
de Raad van Europa tegen online en offline haatspraak.
bestaan van het universitair ziekenhuis en
Het evenement Difference Day – mee georganiseerd door VUB en ULB – vindt elk
van 40 jaar aanwezigheid van de faculteit
jaar plaats op de Internationale Dag van de Persvrijheid. De twee universiteiten reiken
Geneeskunde en Farmacie op de Brussels
er de Difference Day eretitel voor de vrijheid van meningsuiting uit en die ging dit jaar
Health Campus in Jette.
naar het Global Investigative Journalism Network. Dat is een vereniging van non-
➜ www.zorg2030.be
profitorganisaties die onderzoeksjournalistiek ondersteunen, promoten en produceren.
BREAK DOWN THE WALLS
Uit de startblokken: konekt.brussels De VUB en ULB hebben altijd al een band met Brussel gehad op de raakvlakken tussen onderwijs, onderzoek, maatschappij en kunst. Het voorbije jaar is er hard gewerkt om die verbondenheid tussen de universiteit en de stad in een stroomversnelling te brengen, en dat vanaf de start van het academiejaar 2017-2018. Voortaan spelen de VUB en ULB geregeld op verplaatsing in hun eigen stad, met een gloednieuw concept: konekt.brussels. Daar hoort onder meer een eigen Brussels City Campus bij. De studenten krijgen les in bedrijven, cultuurhuizen, overheidsinstellingen, ziekenhuizen, rechtbanken, sportclubs, musea, internationale instellingen, gevangenissen en andere plekken. De ruimtes van BOZAR in de Ravensteingalerij fungeren
VUB en KVS slaan handen in elkaar
als vaste uitvalsbasis. Daar vond begin oktober 2017 ook de lancering van konekt.brussels plaats, met o.a. een optreden van
De VUB is een samenwerking gestart met het Brusselse
het Nationaal Orkest van BelgiĂŤ.
stadstheater KVS. Met een inclusief verhaal wil de samenwerking een antwoord bieden op degenen die de stad verdelen. Cultuur en onderwijs zijn excellente tools om tot meer gelijkheid en betrokkenheid van alle burgers te komen. Een eerste zichtbaar resultaat van de samenwerking was de zinderende bijeenkomst Mindblowers op 25 september 2017. Binnen- en buitenlandse denkers en kunstenaars gaven hun visie op verzet. Geen gezwollen speeches of hoogdravende lezingen, wel korte, krachtige en urgente interventies op het kruispunt van kunst, cultuur en reflectie. Kunstenaars en academici delen meer met elkaar dan op het eerste gezicht lijkt, stelden VUB-rector Caroline Pauwels en artistiek leider Michael De Cock (KVS) vast. Allebei bevragen ze de maatschappij, voeren onderzoek uit en delen hun bevindingen met toeschouwers en lezers.
BREAK DOWN THE WALLS 21
ONDERZOEK Bijna evenveel vrouwen als mannen behalen doctoraat Vorig jaar hebben 205 onderzoekers hun doctoraatsproefschrift met succes afgerond, ongeveer evenveel als het jaar voordien.
Nieuw innovatiecentrum voor alternatieven voor dierproeven
Wat wel opvalt is dat ongeveer evenveel vrouwelijke als mannelijke onderzoekers een doctoraat hebben behaald: 101 vrouwen tegen
Op 25 september 2017 is onder impuls van de onderzoeksgroep In
104 mannen.
Vitro Toxicology and Dermato-cosmetology (IVTD) onder leiding van
De meeste doctoraten zijn behaald in de faculteiten Ingenieurswetenschappen, Wetenschappen en Bio-ingenieurswetenschappen en Geneeskunde en Farmacie. Zo’n 45 procent van wie een doctoraat behaalt, heeft de buitenlandse nationaliteit. De VUB telde vorig jaar 1677 doctoraatsstudenten. Ze kunnen rekenen op de begeleiding en de steun van drie Doctoral Schools en de Centrale Doctoraatsbegeleiding van de VUB.
prof. Vera Rogiers een innovatiecentrum opgestart met als doel de research naar alternatieve onderzoeksmethoden te versterken. Het Innovation Centre 3Rs is gebaseerd op het wijdverspreide ‘3R’- principe, of in het Nederlands ‘3V’, wat staat voor verfijnen, verminderen en vervangen van proefdiergebruik bij wetenschappelijk onderzoek. Het nieuwe innovatiecentrum bouwt voort op een kwarteeuw toponderzoek naar in-vitromethoden als alternatief voor dierproefonderzoek in (bio)medische research. www.ic-3rs.org
Studie VUB: robots kunnen nu ook eigen beschadigingen herstellen
22
- ONDERZOEK
“Robots kunnen niet alleen lichter en veiliger
Vanderborght. De resultaten van de studie werden
gemaakt worden, maar kunnen straks ook langer
vandaag gepubliceerd in het vaktijdschrift Science
zelfstandig werken zonder telkens gerepareerd
Robotics.
te moeten worden”, vertelt professor Bram
De Morgen, 16 augustus 2017
Twee VUB-wetenschappers lid Jonge Academie Twee VUB-onderzoekers, Vincent Ginis en Kevin Smets, zijn verkozen om lid te worden van de Jonge Academie. Die verenigt jonge toponderzoekers en –kunstenaars met een eigen kijk op maatschappij, wetenschap, kunst en beleid. Fysicus Vincent Ginis, die ook een aanstelling in Harvard heeft, doet onderzoek naar de interactie tussen licht en materie met behulp van artificieel gestructureerde nanomaterialen. Kevin Smets, die tevens aan de UAntwerpen werkt, heeft als studieobject mediaproductie en -beleving in de context van migratie en conflict, met een focus op het Midden-Oosten.
Wetenschapscommunicatie De populairwetenschappelijke website www.wtnschp.be kent een gestage groei, waardoor het onderzoek van de VUB en associatiepartner EhB extra onder de aandacht komt. De website mocht vorig jaar maar liefst 30.000 unieke bezoekers verwelkomen. Het Expertisecentrum Wetenschapscommunicatie zet ook z’n schouders onder Science Bar Brussel. De afterwork wetenschapscafés met onderwerpen als Kanker & Vruchtbaarheid en Dark Matter lokten vorig jaar zo’n 300 bezoekers. Naast de wetenschapscafés zijn er de zogeheten Bright Club Bxl’s. In dit succesvolle concept krijgen onderzoekers een comedy training om dan als echte stand-up comedian het podium te betreden samen met ervaren en professionele comedians. Vorg jaar brachten 21 onderzoekers en docenten van de VUB meer dan 400 bezoekers aan het lachen. Op 27 november 2016 vond de Dag van de Wetenschap plaats. De tientallen deelnemende onderzoekers van VUB en EhB verzorgden 50 activiteiten op de Brussels Health Campus in Jette en lokten 862 bezoekers.
Prijs voor theoreticus G1000 burgertop De Ignace Vanderschuerenprijs voor ‘Humane Wetenschappen’ 2017 is naar politicoloog Didier Caluwaerts gegaan. Hij kreeg de prijs voor zijn doctoraat: “Confrontation and Communication, Experiments on deliberative democracy in linguistically divided Belgium” met als promotor professor Kris Deschouwer. Het onderzoek van Caluwaerts is bij het grote publiek in België vooral bekend door de G1000 burgertop, maar zijn ideeën hebben tot ver over de grens democratische burgerparticipatie beïnvloed en gestimuleerd.
23
INNOVATIE
123 actieve octrooifamilies
VUB’ers verkozen tot baanbrekende innovators
Vorig jaar zijn 43 vindingen aangemeld. De VUB diende 25
VUB-onderzoekster Damya Laoui is verkozen tot de hele
nieuwe octrooien in. De totale VUB octrooiportefeuille omvat
selecte groep Innovators Under 35 Europe. Zij doet onder-
123 actieve octrooifamilies, dat zijn er 12 meer dan het jaar
zoek naar dendritische cellen voor nieuwe immuunthera-
voordien (octrooiaanvragen ingediend door bedrijven op basis
pieën tegen kanker. Ook VUB-alumnus Felix Van De Maele
van uitvindingen door VUB-onderzoekers zijn niet meegeteld).
is verkozen. Hij is medeoprichter en CEO van Collibra, een
De VUB beheert 25 actieve octrooifamilies in volledig eigen
succesvolle spin-off van de Vrije Universiteit Brussel; een
beheer en 37 in samenwerking met VIB, 32 in samenwerking
snelrijzende ster in data governance. Innovators Under 35 is
met IMEC en één in samenwerking met iMinds. Bij de overige
een initiatief van het technologietijdschrift van het vermaarde
actieve octrooifamilies zijn andere partijen bij het beheer
Massachusetts Institute of Technology. Eerdere winnaars
betrokken.
waren onder andere mede-oprichter van Spotify Daniel Ek en medeoprichter van Google Sergey Brin.
25 20 15 10 5 0
24
- INNOVATIE
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Actieve spin-offs van de Vrije Universiteit Brussel
25 20 15
• Zebra Academy (°2016)
10
• Lumency (°2016)
Nieuwe spin-offs van de VUB 0
• CellSine (°2016)
5
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Vorig jaar zijn weer drie nieuwe VUB-spin-offs opgericht: Zebra Academy (urgent patient care by integrating pre-hospital and in-hospital procedures), Lumency (intelligent LED lighting solutions) en de VUB- en KUL-spin-off CellSine (a novel perspective on cellular research). 30
• Camel-IDS (°2015) • BiosenSource (°2015) • Confo Therapeutics (°2015) • M2Wave (°2014) • LucedaPhotonics (°2014) • eTherRNA (°2014)
25
• eXIA (°2013)
20 15
• Agrosavfe (°2013)
10
• Insilico Genomics (°2012)
5 0
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
• PharmaFluidics (°2011) • Blue Planet Academy & Consulting (°2011) • Spartanova (°2011) • €SPACE (°2010) • Optrima (°2009), later SoftKinetic, verkocht aan Sony • Universum Digitalis (°2008)
AGE
• Collibra (°2008)
In november 2016 verscheen AGE, het nieuwe boek van CROSSTALKS, het VUB-netwerk dat universiteit en industrie verbindt. Het boek biedt
• Ecqologic (°2005), verkocht aan Microship Technology Inc
weerwerk aan de perceptie van ouder worden als een economische en
• Double PASS (°2004)
maatschappelijke last. AGE is een boek dat bruggen slaat tussen leeftijden, interesses en ambities, met en mix van interdisciplinaire wetenschappelijke en artistieke bijdragen over leeftijd, leeftijdsgrenzen en leeftijdsdiscriminatie.
• Symbion (°2002) • Ablynx (°2001) • Intellicrops (°1999) • BETA-CELL (°1998) • ElSyCa (°1997) • NUMECA (°1992) • NMDG (°1991), verkocht aan National Instruments • FOS&S (°1990), nu FBGS
VUB FOUNDATION Wat u geeft aan de VUB krijgt u terug Om haar taken op het vlak van onderwijs, onderzoek, innovatie en
Verzeker de impact van uw nalatenschap
dienstverlening te vervullen, kan de VUB rekenen op financiële steun van de overheid. Helaas is deze steun niet voldoende om deze kerntaken optimaal
Mensen die zich verbonden voelen met de VUB kunnen
uit te bouwen en verdere groei mogelijk te maken.Daarom bestaat de
iets nalaten aan een project waar ze een bijzondere
VUB Foundation. Om vrij onderzoek te helpen financieren via bedrijven
band mee hebben of een fonds op naam oprichten.
en particulieren, want de volgende vijftig jaar worden cruciaal voor onze
De VUB Foundation kan u hierbij helpen en u, in
samenleving. Om innoverende projecten te helpen tot stand komen. Om
functie van uw persoonlijke situatie, een legaat of
de maatschappelijke dienstverlening te helpen versterken. Daarom is de
duolegaat op maat voorstellen. Indien u een bepaalde
bijdrage van bedrijven, Alumni en VUB sympathisanten zo belangrijk.
faculteit, specifieke onderzoeksgroep of project wenst te steunen, staan wij u – in samenspraak met uw juridische vertrouwenspersoon – graag bij met advies om u te helpen de beste keuze te maken voor de besteding van uw vermogen. Voor meer informatie mag u steeds contact opnemen voor een vrijblijvend gesprek met Isabelle Marneffe, directeur VUB Foundation. isabelle.marneffe@vub.be – 02 629 15 42
26
- VUB FOUNDATION
Neem een aandeel in de vooruitgang, participeer in een VUB project Geven, is terugkrijgen. Zo kijken we bij de VUB Foundation naar uw donatie. Uw aandeel in de projecten van de VUB verbetert de maatschappij op economisch, wetenschappelijk en vooral menselijk vlak. Samen maken we vooruitgang mogelijk. Door nu vooruit te kijken, kunnen we straks tevreden terugblikken op onze realisaties.
FabLab – Een creatieve hub in het hart van de VUB Jonge ontwerpers, ingenieurs en ondernemers hebben ruimte nodig om te experimenteren. De VUB heeft een FabLab waar studenten prototypes kunnen bouwen en waar ze naast tools ook inzicht, kennis en ervaring kunnen delen. Alle makers in Brussel zijn welkom om hier vorm te geven aan hun ideeën. In 2018 krijgt het FabLab een grotere, centrale plaats op de campus Etterbeek. Zo wil de VUB jongeren nog meer stimuleren om te maken en te ondernemen. Want hoe meer ideeën zij ontwikkelen, hoe sterker onze economie en samenleving. Die toekomst begint in ons FabLab.
VUB Kinderuniversiteit – De VUB verwondert Wat als leerlingen uit het Brussels basisonderwijs de exacte wetenschappen zouden ontdekken dankzij doctorandi van de VUB? Dat is precies wat de VUB vanaf het academiejaar 2017-2018 organiseert voor leerlingen uit de 3de graad van voornamelijk Brusselse GOK-scholen. Zo wil de VUB de drempel verlagen en kinderen op jonge leeftijd laten ontdekken hoe boeiend en leuk wetenschap kan zijn. Hiermee speelt de VUB in op het tekort aan exacte wetenschappers in Vlaanderen.
Arabische taallessen – Een cultuur begint bij je eigen identiteit Het Arabisch is een wereldtaal. Maar in Brussel kunnen kinderen en jongeren die enkel aanleren via de plaatselijke moskee. Om ze een pedagogische, neutrale schoolomgeving te bieden, wil de VUB jaarlijks 300 jongeren de kans bieden om Arabisch te studeren op een onderbouwde en kwalitatieve manier. Door kinderen te instrueren over relevante maatschappelijke thema’s en Arabische, Westerse en interculturele waarden, ontwikkelen ze een positief beeld over hun eigen identiteit. De lessen worden gegeven door hoogopgeleide vluchteling-leerkrachten, die omwille van de oorlogssituatie hun thuisland moesten ontvluchten. Als mensen kansen krijgen, versterken we onze samenleving.
VUB FOUNDATION - 27
De cijfers In 2016 had de VUB Foundation een totaal inkomen van 4.044.920 euro.
50.
000
uro
43
6.
87
6
3.5
12
2.234.470 euro
Netto inkomsten (83%) 3.357.284 euro
eu
e 74
eur o
ro
1.2
Van de bruto inkomsten wordt, conform het overhead reglement van de VUB, 17% afgehouden om de werking van de VUB Foundation en de kosten van de fondsenwerving te financieren. De netto inkomsten (83%) gaan naar specifieke projecten (patrimonium, onderzoek en innovatie, onderwijs).
Leerstoelen Leerstoelen Legaten Legaten
Leerstoelen
Gi.en Gi.en
Legaten
Sponsoring Sponsoring
Gi.en Sponsoring
Wilt u graag meer weten over de VUB Foundation en de projecten van de VUB? Contacteer ons! foundation@vub.be | www.vubfoundation.be IBAN BE51 0013 6779 3562 – BIC GEBABEBB Voor elke gift boven de 40 euro ontvangt u een fiscaal attest waarmee u 45% van uw gift kan recupereren.
28
- VUB FOUNDATION
Kosten (17%) 687.636 euro
VUB LEERSTOELEN Via een leerstoel stelt de VUB een academisch platform ter beschikking om een maatschappelijk thema aan te kaarten en de hiervoor relevante (technische) kennis te verdiepen en te valoriseren, dit zowel aan bedrijven, instellingen als maatschappelijke organisaties. Op die manier kunnen partners de research voor hun organisatie of bedrijf verruimen dankzij het onderzoeksteam van de VUB. En de VUB krijgt de kans om inzichten en hypotheses in de praktijk te toetsen. De actieve leerstoelen met hun partners : • Leerstoel Mireille Aerens voor alternatieve onderzoeksmethoden zonder dierproeven – Mireille Aerens • Leerstoel Bedrijven en duurzame mobiliteit – Acerta cvba, Belgische Federatie Fleet & Mobiliteits Managers, Belgische Leasingvereniging vzw, FEGARBEL, vzw Koninklijke Belgische Touring Club, Traxio, VAB, Febiac vzw, Solvay Alumni vzw • Leerstoel Bevordering Active Ageing – Stichting leerstoel Bevordering Active Ageing • Leerstoel Casterman & Hamers: History and Philosophy of Science – Dr. Cecile Casterman & Prof. em. Raymond Hamers • Leerstoel De Berekuyl – Exercise Immunology & Chronic Fatigue in Health and Disease – De Berekuyl, European College for Decongestive Lymphatic Therapy (ECDLT) • Leerstoel Fatima Mernissi – Vlaams Minister voor Cultuur, Media, Jeugd en Brussel (Sven Gatz) • Leerstoel Harmony American Orthodontics Research – American Orthodontics • HUAWEI Chair for Contemporary China Studies at BACES (Brussels University of China and European Studies) – Huawei Technologies (Netherlands) B.V – Belgium Branch • Leerstoel Infrabel spoorwegtechnologie – INFRABEL • Chair International and European Data Privacy and Security Law – Google • Stichting Leerstoel Klinische ouderenpsychologie –Stichting Mondriaan • Leerstoel Lotto Sports Science – Lotto (Nationale Loterij) • UNESCO Chair on critical heritage studies and safeguarding the intangible cultural heritage – UNESCO
• KF-VUB Korea Chair – Institute for European Studies, Korea Foundation (KF) • Nobel Biocare Chair – Nobel Biocare NV • Chair of Social Entrepreneurship – Wolters Kluwer NV, Euroclear NV, Stichting Close The Gap • SOMT Leerstoel Musculoskeletale Anatomie – Stichting Opleidingen Musculoskeletale Therapie (SOMT) • Leerstoel Stewardship of Finance – AG Insurance nv, Allianz, Baloise Belgium nv, Belfius Insurance nv, Ethias nv, P&V Groep • Medtronic Chair – Medtronic Belgium NV • Leerstoel Radiologie Bracco – Bracco Imaging Europe B.V. • VUB Chair in Public-Private Partnership – Deloitte, SWECO Belgium NV, KBC, Laga cvba, Triodos Bank • Leerstoel Thermo-Mechanical Innovation for Fluid Machinery -Atlas Copco Airpower NV • Leerstoel Joyn on smart cities – Citylife Belgium nv, Thanksys nv • Chair in Fundamental Rights and the Digital Transformation – Microsoft Corporation • Emile Lorand Leerstoel voor Italiaans 2016-2017: toegekend aan Prof. Sergio Lubello (University of Salerno) • Emile Lorand Leerstoel voor Spaans 2016-2017: toegekend aan dr. Reindert Dhondt (Utrecht University) • Emile Verhaeren Leerstoel 2016-2017: toegekend aan Sophie De Schaepdrijver • Francqui Leerstoel 2016-2017: toegekend aan Prof. Dr. Maarten Van Bottenburg (Utrecht University) • Leerstoel Gommaar Van Oosterwijck 2016-2017: toegekend aan Mr. Patrick Hofströssler • Leerstoel Willy Calewaert 2017-2018: toegekend aan Jean-Jacques Amy
29 TOPPERS worden fellow van de VUB Op de jaarlijkse Fellowship Ceremony, die plaatsvond op donderdag 22 juni 2017 in het Stadhuis van Brussel, zijn 29 topmensen uit het bedrijfsleven, de wereld van beleid en politiek, het middenveld en de media Fellow van de VUB geworden. Ze engageren zich om hun ervaring en kennis drie jaar lang te delen met de VUB en haar faculteiten. Academia meets Society is het uitgangspunt; de Fellows vormen een brug tussen de universiteit en de samenleving. Serieel sociaal ondernemer Sihame El Kaouakibi is een van de nieuwe Fellows. Ze ziet de titel als “een mooie erkenning van sociaal ondernemerschap uit de academische wereld.” Een andere Fellow, minister Sven Gatz, stelt dat “hoe meer een universiteit voor de samenleving openstaat, hoe gemakkelijker het is om organische samenwerkingen te creëren en in stand te houden.” In het totaal heeft de VUB nu 86 Fellows en 39 Honorary Fellows. www.vub.be/fellowship
30
- FELLOWS
Arts and Humanities Fellows 2017 Yves Goldstein Nic Van der Marliere (ook Law and Criminology Fellow) 2016 Hans Alma Kristine De Mulder Sophie De Schaepdrijver Faroek Özgünes Katleen Van Langendonck 2015 Stefan Blommaert Frans Boenders Paul Dujardin Hendrik Pinxten Christina von Wackerbarth Engineering Fellows 2017 Marc De Groote Muzaffer Güler Ali Mohammadi Michael Peeters 2016 Marco Croon Christ’l Joris Ingrid Van de Voorde
2015 Peter Grognard Martine Tempels Chris Wuytens Kurt Lewin Fellows 2017 Chantal Cooreman Sven Gatz Jacky Goris Patrick Van Kerckhove 2016 Johan De Muynck Godelieve Van den Brande 2015 Ingrid Lieten Koen Maertens Law and Criminology Fellows 2017 Michel De Gols Erik Derycke Chris Reniers Nic Van der Marliere (ook Arts and Humanities Fellow) 2016 Patrick Hofströssler Gunther Sleeuwagen Lutgarde Sommerijns Stefan Yee
2015 Vincent Lambrecht David Van Herreweghe Movement and Rehabilitation Fellows 2017 Veronique Feipel 2016 Constantino Balestra Alain De Greef 2015 David Steegen Sonia Van Den Broeck Science Fellows 2017 Ghislain Decadt Frank De Winne Frank Vandendriessche 2016 Jan Bogaerts Patrick Roggemans Els Torreele 2015 Marc Schepers
Solvay Fellows 2017 André Céron Tamara De Bruecker Ann Peuteman Frank Van Massenhove Vincent Verouden 2016 Luc Bontemps Willem Debeuckelaere Anouk Lagae Martin Larch Nico Reeskens 2015 Thierry Geerts Isabelle Meunier Wim van Hees UMC Fellows 2017 Lutgarde Buydens Paul Callewaert Pim Drinkenburg Karine Moykens
2015 Yves Desmet Raf Mertens Yves Vandenberghe Caroline Verlinde VUB Fellows 2017 Bilal Benyaich Sihame El Kaouakibi Lieve Wierinck 2016 Koenraad Van Loo 2015 Els Ampe Karel De Gucht Pamela Peeters Ajit Baron Shetty Raymonda Verdyck
2016 Peter Degadt Paul Deneve Martin Paul Johan Uvin Ilse Weeghmans
FELLOWS - 31
ONDERWIJS Onderwijsbeleid aan de VUB heel positief beoordeeld Het onderwijs aan de Vrije Universiteit Brussel is bijzonder positief beoordeeld. In september 2017 maakte NederlandsVlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) de resultaten van haar instellingsreview van alle Vlaamse universiteiten bekend. De Vrije Universiteit Brussel, zo staat in het eindoordeel heeft “een adequaat onderwijsbeleid dat zij effectief en verbeteringsgericht uitvoert” zodat de kwaliteit van haar onderwijs zich op een “internationaal en maatschappelijk relevant niveau” bevindt. Vicerector onderwijs- en studentenbeleid Jan Danckaert: “Dit is een pluim
LEARNING AND INNOVATION CENTER Op de grens tussen de campus van de VUB en de campus van de ULB zal over een paar jaar een nieuw en spraakmakend gebouw verrijzen: het Learning and
voor onze universiteit, en speciaal voor iedereen die zich voor ons
Innovation Center (LIC)
onderwijs inzet. Voor onze studenten is deze instellingsreview een
Dankzij de digitale tools zullen studenten en bezoekers toegang hebben tot
bevestiging van wat ze dagelijks meemaken: gepersonaliseerd en
wereldwijde kennisbronnen en in contact kunnen komen met gelijkgezinden
maatschappelijk relevant onderwijs op hoog niveau, in een van de
van over de hele wereld. Het LIC zal zeven verdiepingen tellen, goed voor een
meest internationale steden ter wereld.”
totale oppervlakte van 2.000 m². Er is ruimte voor 1.000 personen, van wie 80% studenten, 10% academische staf en 10% externe bezoekers.
Goed rapport voor docenten
Het LIC is opgevat als een incubatiekamer voor innovatie en een netwerkcentrum waar de academische wereld en de maatschappij elkaar ontmoeten; een
Met de zogeheten Onderwijs-e-valuatie hebben VUB-studenten elk jaar de moge-
plek waar onderzoek, uitwisseling en opleiding samenkomen.
lijkheid om hun docenten te evalueren. De grote meerderheid van de docenten
Het LIC staat ook symbool voor de hechte samenwerking tussen de VUB en
(per opleidingsonderdeel per opleiding) kreeg een (zeer) goede beoordeling.
de ULB. Verder wil het op alle vlakken een voorbeeldgebouw zijn: een duurzaam nul-energie-gebouw opgetrokken in milieuvriendelijke materialen dat naadloos geïntegreerd is in het groene landschap, uitgerust met performante ICT-toepassingen.
zeer goed: 31%
goed: 56%
middelmatig: 7%
zeer slecht: 0%
niet van toepassing: 3%
Beliris, de federale bouwexpert voor Brussel, lanceerde in augustus 2017 de studiefase. Als alles volgens plan verloopt, kunnen de werken eind 2020 starten. Twee
slecht: 3%
32
- ONDERWIJS
jaar later moet het LIC klaar zijn.
182 De Vrije Universiteit Brussel bevestigt haar toppositie als universiteit
Engelstalige bachelor Social Sciences groot succes
met haar 182e plaats in de QS World University Rankings. QS
De Engelstalige bachelor Social Sciences is bij de start van het
Rankings is wereldwijd een van de meest vooraanstaande rankings
academiejaar 2017-2018 gegroeid met maar liefst 45 procent,
van universiteiten. Slechts de beste 965 universiteiten halen deze
met meer dan 220 ingeschreven studenten in het eerste bachelor-
publicatie. Daarvoor zijn maar liefst 4 000 universiteiten wereldwijd
jaar. De Engelstalige bachelor is pas vorig academiejaar van start
geëvalueerd. Enkel KU Leuven en UGent moet de VUB in Vlaanderen
gegaan en zorgde meteen voor een flinke toename van het aantal
voor laten gaan. Daarnaast staat UAntwerpen nog op de lijst. Rector
generatiestudenten bij de faculteit ES (zie hieronder). De bachelor
Caroline Pauwels: “Zowel educatief als wetenschappelijk staan
lokt zowel Belgische als internationale studenten.
we er goed voor. En het belang van onze relatie met internationaal Brussel wordt weer eens benadrukt. Een mooie basis om ons nog verder te ontwikkelen, zowel in de stad, in België, als in de wereld.”
Studenten per faculteit 2016-2017 ECONOMISCHE EN SOCIALE WETENSCHAPPEN & SOLVAY BUSINESS SCHOOL
49% 51%
3.489 studenten
444 generatiestudenten 27% internationaal
RECHT EN CRIMINOLOGIE
64% 36%
1.986 studenten
240 generatiestudenten 8% internationaal GENEESKUNDE EN FARMACIE
63% 37%
1.827 studenten
159 generatiestudenten 16% internationaal PSYCHOLOGIE EN EDUCATIEWETENSCHAPPEN
80% 20%
*
+56%
1.704 studenten
130 generatiestudenten 17% internationaal
dankzij nieuwe Engelstalige bachelor Social Sciences • 40 nationaliteiten • 146 studenten
versus 2015-2016
versus 2015-2016
+7%
-11%
+56%*
+5%
-1%
+5%
0%
+6%
+8%
+8%
-13%
-8%
-2%
0%
-39%
-18%
2016-2017 LETTEREN EN WIJSBEGEERTE
1.209 studenten 152 generatiestudenten 16% internationaal
61% 39%
WETENSCHAPPEN EN BIO-INGENIEURSWETENSCHAPPEN
1.197 studenten 166 generatiestudenten 29% internationaal
39% 61 %
INGENIEURSWETENSCHAPPEN
971 studenten 156 generatiestudenten 31% internationaal
22% 78%
LICHAMELIJKE OPVOEDING EN KINESITHERAPIE
957 studenten 156 generatiestudenten 12% internationaal
48% 52%
ANDERE
300 300 studenten (o.a. lerarenopleiding IDLO)
ONDERWIJS - 33
STUDENTEN Nachtbussen voor Brusselse studenten De studentenraad van de Vrije Universiteit Brussel heeft bij Brussels minister van
Kantoren worden studentenkoten De Vrije Universiteit Brussel en de Université Libre de Bruxelles hebben samen met Upgrade Estate de krachten gebundeld om studenten goede en
mobiliteit Pascal Smet gepleit voor meer openbaar vervoer ’s nachts. De studenten
betaalbare huisvesting aan te bieden. Dat resulteer-
presenteerden hun eisen aan de minister op het evenement VUBrusselt, op 21
de in Bru Upkot, vlakbij de VUB- en ULB-campussen
februari 2017 in de Beursschouwburg. De grieven van de studenten zijn alvast niet in dovemansoren gevallen, want in het nieuwe academiejaar 2017-2018 zet de Brusselse vervoersmaatschappij op donderdag speciale nachtbussen voor studenten in.
in Elsene. Een vroeger kantoorgebouw is hiervoor volledig omgebouwd tot een wooncomplex met 216 nieuwe studentenkamers. Vlakbij de Brussels Health Campus in Jette is er dan weer Jet Upkot, in een gebouw waar vroeger Artsen Zonder Grenzen gehuisvest was.
Rector voor een week Op 7 maart 2017 trapten de VUB en The Adecco Group de campagne Rector for 1 Week af, een spin-off van het CEO for One Month-programma van The Adecco Group. Studente Jana Goyvaerts kwam als winnaar uit de bus. Bij de start van het academiejaar 2017-18 mocht ze rector Pauwels gedurende één week bijstaan in diverse bestuurstaken en eveneens functioneren als ambassadeur van de VUB bij externe activiteiten. Zo mocht de rector for 1 week op de academische openingszitting in Bozar mee de toespraak van de rector uitspreken en het nieuwe academiejaar openen.
34
- STUDENTEN
Koning Filip luncht onverwacht in VUB-restaurant
ALUMNI
Op vrijdagmiddag 24 maart 2017 bezocht koning Filip onverwacht het
Vrouwen bekijken digitalisering anders
restaurant van de Vrije Universiteit Brussel. Op de Brussels Humanities,
“In mijn omgeving wordt onze toekomst vooral
Sciences & Engineering Campus in Etterbeek zaten drie groepen studenten
uitgestippeld door mannelijke ingenieurs. Als vrou-
klaar om te praten over hun engagement. Het werd een geanimeerd gesprek met 19 studenten en enkele professoren over waarden, engagement en
welijke computerwetenschapper kijk ik misschien met een andere blik naar de digitalisering en kan ik ook andere ideeën in de groep gooien. De com-
maatschappelijke betrokkenheid. De studenten spraken met de koning over
puterwetenschappen hebben dringend een grote
sociaal en inclusief onderwijs, over hun engagement voor een duurzame
feministische golf nodig. Vrouwen denken volgens
samenleving en over sociaal ondernemerschap als hefboom.
mij meer na over de invloed van de digitalisering op onze relaties en ons leven.” VUB-alumna en wereldberoemd computerwetenschapster Pattie Maes in Humo, 22 mei 2017
STUDENTEN - 35
INTERNATIONAAL ULB en VUB voor het eerst samen op missie naar China VUB-rector Caroline Pauwels en ULB-rector Yvon Englert zijn in april 2017 op missie naar China geweest. Deze eerste gezamenlijke missie van de twee universiteiten vormde voor beide instellingen een uitgelezen gelegenheid om hun partnerships met hun Chinese tegenhangers te verdiepen en tegelijk uit
128 NATIONALITIES 3.411 INTERNATIONAL STUDENTS
te kijken naar mogelijkheden om er nieuwe aan te gaan in onderzoeks- en onderwijsdomeinen. China is voor de ULB en de VUB al jaren een van de
EEA countries: 1.744
prioriteiten in de ontwikkeling van hun internationale betrekkingen. Jaar na jaar
Non
zijn er meer uitwisselingen van studenten en professoren.
EEA countries: 1.637
55% 45%
Orientation Week schot in roos Van 18 tot 22 september 2017 organiseerde de VUB als eerste Vlaamse universiteit een oriÍntatieweek voor internationale studenten. Meer dan 900 studenten namen deel. Naast een kennismaking met de Engelstalige programma’s, stonden o.a. ook city & campus tours en sessies als Belgian politics for dummies op het programma.
* 36
- INTERNATIONAAL
EEA: European Economic Area
52% 48%
THE NETHERLANDS: 548
SPAIN: 123
(16%)
(3.6%)
1 21.5%
4
2 3
ITALY: 131
GERMANY: 223 (6.5%)
5
TOP 5 EEA COUNTRIES
ROMANIA: 86
(3.8%)
(2.5%)
TURKEY: 82 (2.4%)
IRAN: 57
2 4
(1.7%)
(7.6%)
1
3 INDIA: 61
CHINA: 261
5
(1.8%)
VIETNAM: 55
TOP 5 NON EEA COUNTRIES
(1.6%)
INTERNATIONAAL - 37
EFFICIËNTE ORGANISATIE De VUB wil een efficiënte, slagkrachtige en goed bestuurde organisatie zijn. Daarom is er twee jaar geleden gekozen voor een volledig nieuwe governance-structuur, met minder bestuursorganen en een afgeslankte Raad van Bestuur met tien effectieve leden.
• Jean-Luc Vanraes, voorzitter Bestuurscollege UZ Brussel • Elvira Haezendonck, afgevaardigde Zelfstandig Academisch Personeel • Daniel Van Den Broecke, afgevaardigde Studenten • Nele Samson, afgevaardigde Administratief & Technisch Personeel • Natasja Degrieck, extern bestuurder • Karsten De Clerck, extern bestuurder • Raymonda Verdyck, extern bestuurder Eddy Van Gelder
Raad van Bestuur
Leden met raadgevende stem:
De Raad van Bestuur bepaalt het algemeen strategisch beleid van
• Johan Dhondt, commissaris Vlaamse Regering
de universiteit, organiseert het toezicht en de evaluatie van het
• Marc Verelst, inspecteur van Financiën
management, de performantie van de organisatie en de financiële
• Marc Noppen, gedelegeerd bestuurder UZ Brussel
monitoring door middel van interne audit. Een aantal adviserende
• Jan Beeckmans, algemeen beheerder UZ Brussel
• Nic Van Craen, algemeen beheerder VUB
comités staan de Raad van Bestuur bij.
Effectieve leden: • Eddy Van Gelder, voorzitter (extern bestuurder) • Gert Berckmans, ondervoorzitter (afgevaardigde Overig Academisch Personeel) • Caroline Pauwels, rector
38
- EFFICIËNTE ORGANISATIE
Naast de Raad van Bestuur, zijn dit de belangrijkste bestuursorganen in de nieuwe structuur: Inrichtingsorgaan: Universiteitsraad Academisch advies- en beslissingsorgaan: Academische Raad Uitvoerend orgaan: Directiecomité
Het team van rector Caroline Pauwels Jan Danckaert, vicerector Onderwijs & Studentenbeleid
Sonja Snacken, vicerector Internationaliseringsbeleid
Karin Vanderkerken, vicerector Onderzoeksbeleid
Hugo Thienpont, vicerector Innovatie- & Valorisatiebeleid
VUB IN DE STEIGERS - 39
GESCHIEDENIS Brusselse universiteiten bestaan 183 jaar De Vrije Universiteit Brussel is ontstaan uit de Franstalige Université Libre de Bruxelles (ULB). De Brusselse universiteit is in 1834 gesticht door Pierre-Théodore Verhaegen, een Brusselse advocaat van Vlaamse oorsprong. Verhaegen wil een universiteit die onafhankelijk is van kerk en staat, een plaats waar academische vrijheid kan heersen. In de tweede helft van de 19de eeuw vindt de oprichting plaats van de Vlaamse studentenkring Geen Taal, Geen Vrijheid, die onder meer een leergang in de Nederlandse Rechtstaal eist. Pas in 1935 is er de volledige verdubbeling van het doctoraat in de Rechten. In 1963 kunnen studenten in vrijwel alle faculteiten cursussen in het Nederlands volgen.
1969-2017 In het academiejaar 1969-1970 gaat de autonome Vrije Universiteit Brussel van start. De splitsing in een Nederlandstalige (VUB) en een Franstalige (ULB) universiteit wordt met de wet van 28 mei 1970 definitief een juridische, administratieve en wetenschappelijke realiteit. De nieuwe VUB bouwt in de jaren ’70 een gloednieuwe campus in Etterbeek/ Elsene en een medische campus in Jette met een toonaangevend universitair ziekenhuis. De universiteit groeit in sneltempo en verwerft al snel een prominente plaats in de nationale en de internationale academische wereld.
Traditie Op 20 november herdenken beide universiteiten samen hun stichting op 20 november 1834. De feestdag staat bekend als Sint-Verhaegen of St V. Die dag palmen VUB- en ULB-studenten de Grote Zavel in hartje Brussel in voor een bont studentenfeest.
40
- BEKNOPTE RESULTATENREKENING
Prijs Vrijzinnig Humanisme 2017 naar VUB en ererector Silvain Loccufier De Vrije Universiteit Brussel en haar ererector Silvain Loccufier hebben op 21 juni de Prijs Vrijzinnig Humanisme 2017 gekregen. De Humanistisch-Vrijzinnige Vereniging (HVV) reikt de prijs tweejaarlijks uit aan een persoon of een organisatie die getuigt van een “authentiek en volgehouden vrijzinnig-humanistisch engagement.” De VUB wordt bekroond als onderwijs- en onderzoeksinstelling die een grote bijdrage heeft geleverd aan de emancipatorische gedachte, de levensbeschouwelijke gelijkberechtiging en de verspreiding van het humanistische gedachtegoed. Rector Caroline Pauwels nam de prijs met veel enthousiasme in ontvangst. “We hebben er altijd naar gestreefd om onze humanistische waarden door te trekken in zowel ons onderwijs als in ons onderzoek. En we zullen dit ook altijd blijven doen.” Aloïs Gerlo
De tweede laureaat, ererector Silvain Loccufier, is al decennialang en pleitbezorgers van het
De rectoren van de Vrije Universiteit Brussel
humanistische gedachtegoed. De
Aloïs Gerlo
1969 - 1974
jury looft prof. Loccufier voor zijn
Roger Van Geen
1974 - 1978
onvermoeibare engagement en
Bart De Schutter
1978 - 1982
activistische daadkracht.
Oscar Steenhaut
1982 - 1986
Sylvain Loccufier
1986 - 1990
Jean Renneboog
1990 - 1991
Robert Dejaegere
1991 - 1994
Els Witte
1994 - 2000
Ben Van Camp
2000 - 2008
Paul De Knop
2008 - 2016
Caroline Pauwels
2016-
een van de grote voorvechters
Ererector Silvain Loccufier
BEKNOPTE BALANS - 41
VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL BRUSSELS HUMANITIES, SCIENCES & ENGINEERING CAMPUS Pleinlaan 2 - 1050 Brussel | 02 629 21 11 www.vub.ac.be
INFOPUNT STUDENTEN Gebouw D1.02 02 629 20 10 | info@vub.ac.be
BRUSSELS HEALTH CAMPUS Laarbeeklaan 103 - 1090 Brussel | 02 477 41 02
BRUSSELS TECHNOLOGIES CAMPUS Nijverheidskaai 170 - 1070 Brussel | 02 520 18 10
UZ BRUSSEL Laarbeeklaan 101 - 1090 Brussel 02 477 41 11 | info@uzbrussel.be www.uzbrussel.be
UNIVERSITAIRE ASSOCIATIE BRUSSEL Antoine Dansaertstraat 70 - 1000 Brussel 02 507 14 32 | associatie@vub.ac.be www.universitaireassociatiebrussel.be
VESALIUS COLLEGE Pleinlaan 5 - 1050 Brussel 02 614 81 70 | vesalius@vub.ac.be www.vesalius.edu
Verantwoordelijke uitgever Prof. Dr. Caroline Pauwels Rector Vrije Universiteit Brussel
Realisatie Vrije Universiteit Brussel Dienst Marketing en Communicatie Pleinlaan 9 | 1050 Brussel 02 629 12 98 | marcom@vub.ac.be
Foto’s Greet De Gendt Saskia Vanderstichele Robin De Raedt Jean Cosyn Marcom Universiteitsarchief VUB
Opmaak Gekko Wil je op de hoogte blijven van alles wat er aan de Vrije Universiteit Brussel gebeurt? Abonneer je dan gratis op onze elektronische nieuwsbrief door een e-mail te sturen naar marcom@vub.ac.be. Bezoek ook ons online communicatieplatform www.vubtoday.be . Of abonneer je op het VUB-magazine Henri via vub.ac.be/Henri COLOFON - 43
vub.ac.be