MODA
MODA
MODA XXI WIEKU
Jourdan Dunn, „Kolor pieniędzy”
Nadchodzący sezon to początek końca pierwszej dekady XXI wieku. Czas na podsumowania! Czy wraz z przełomem stuleci nastąpił przełom w modzie? Czy odcięliśmy się radykalnie od trendów królujących pod koniec ubiegłego wieku, czy może z nostalgią zaglądamy do szaf przodków? Zapytaliśmy o to osobowości polskiego świata mody. Obok ich refleksji prezentujemy sylwetki supermodelek, które zawładnęły okładkami ostatnich lat. Nasz ekspert od mody: Ola Wiechnik pierwsze dziennikarskie kroki stawiała w „Wysokich Obcasach”. Aktualnie pisze o modzie, muzyce i kulturze do pism lifestyle’owych i portali internetowych.
tęskniliśmy za dawną kobietą i dawnym mężczyzną. Moda powróciła do płci. Ocieplił się zresztą nie tylko strój, To, co przyniósł XXI wiek, ale i design, wystrój wnętrz. było zaskoczeniem. Pod koniec U niektórych projektantów, ubiegłego wieku, jeszcze w choćby u Dolce&Gabbany, latach 70., 80. wyobrażaliśmy pojawiły się znowu apaszki sobie nadchodzące stulecie i tweedy, powrócił styl angieljako czasy technokracji – moda skiej wsi. Triumfy święciły też techniczna, sztuczne włókna okulary z lat 60. à la Henry i tkaniny. Lata 90. miały chaKissinger. To wszystko świadrakter androgyniczny (widać to „Tęsknota za shumanizowaną czy o tęsknocie za światem choćby w reklamie CK One), modą” – wielki powrót apaszek, bardziej shumanizowanym. unisex królował w modzie Wittchen, cena: XXX Pierwsza dekada XXI wieku i kosmetyce, mężczyźni byli w modzie to nostalgiczny przegląd szaf bardziej kobiecy, kobiety bardziej chłopięce. naszych przodków. Ale moda odnosi się też Ostatnia dekada XX wieku to moda bardzo do tego, co dzieje się na świecie: wspólnym ascetyczna. Tymczasem początek XXI wieku doświadczeniem początku XXI wieku jest to umocnienie nurtu vintage, czyli sięgnięcie do poprzednich epok, powrót do podniszczo- dla wielu krajów kryzys. Ukazany został w modzie bardzo przekornie. Nowe kolekcje nych rzeczy budzących nostalgię, tęsknota za minionymi wiekami. To powrót do wcześniej- epatowały luksusem, ostentacyjnie pokazywały bogactwo wykończeń i zdobień. Sądzę, szej epoki, ocieplenie mody. Kobiety znowu że nastąpi powrót stylu zgodnego z kryzysem stały się bardziej kobiece, mężczyźni bardziej – mam na myśli grunge. Może to być nowa męscy. Pojawiły się ponownie wysokie obcasy jakość kryzysu, taka udawana bieda. i dekolty, zniknęły najchudsze modelki. Za-
Moda powróciła do płci
Monika Jaruzelska, dyrektor artystyczna Deni Cler, prowadzi autorski program „Szkoła Stylu” w Chilli ZET
AnJa Rubik, „Polska piękność” „Jako mała dziewczynka z otwartą buzią oglądałam teledyski George’a Michaela Freedom i Too funky. Znałam je na pamięć, a Linda Evangelista i Naomi Campbell były dla mnie boginiami” – powiedziała w jednym z wywiadów Anja Rubik. Teraz sama jest jedną z bogiń w panteonie świata międzynarodowej mody. Na mediolańskim wybiegu pojawiła się wieku 15 lat, potem był Paryż, Londyn, Rzym, Nowy Jork... Teraz, mając 24 lata, jest według magazynu „Vogue” jedną z 10 najlepszych modelek. Uczestniczyła w kampaniach wszystkich wielkich świata mody – Valentino, Versace, Dior, Armani, D&G, Ralph Lauren, Gucci, Chanel, Calvin Klein – i wielu, wielu innych. W karierze modelki pomogła Anji na pewno łatwość przystosowywania się do nowych warunków, którą zawdzięcza częstym przeprowadzkom w dzieciństwie. Gdy miała 4 lata, rodzina przeniosła się do Grecji. Potem mieszkała też w Kanadzie i Afryce Południowej. Nasza rodaczka coraz częściej spogląda na nas z kolejnych okładek prestiżowych magazynów mody, szczególnie ceni ją „Vogue” – oprócz francuskiego, włoskiego i koreańskiego ostatnio także niemiecki.
30
„Vogue” edycja francus
ka, East News
„i-D”, wrzesień 2008, fot.
Emma Summerton
Najmłodsza z prezentowanych modelek, 19-letnia Jourdan Dunn debiutowała zaledwie dwa lata temu, a już stała się jedną z najgłośniejszych modelek tej dekady. Zachwyca się nią m.in. odkrywczyni Kate Moss, Sarah Doukas: „Jeśli Jourdan uda się pozostać na topie, będzie miała przemożny wpływ na styl i kanon piękna obowiązujący przez najbliższe lata” – mówi łowczyni modelek. Zaczynała u Marca Jacobsa i Ralpha Laurenta, dziś chodzi na wybiegach największych domów mody, takich jak Chanel czy Dior. Krytykowana za nadmierną chudość, Jourdan tłumaczy się: „Jestem jedną z tych szczęśliwych osób, ktore mogą jeść, ile chcą, a i tak nic po nich nie widać”. Oprócz wagi ogromne emocje wzbudza także jej kolor skóry. Świat mody ma swoje ciemne sekrety. Jednym z nich jest to, że czarnoskóre modelki rzadko pojawiła się na okładkach. Dunn rozpoczęła w modzie zwrot ku bardziej zróżnicowanym wzorcom piękna. W 2008 roku była pierwszą od 10 lat czarną modelką zaangażowaną przez Pradę. W tym samym roku pojawiłą się na okładze włoskiego „Vogue’a” poświęconego w całości czarnoskórym pięknościom. W wiosennym sezonie wzięła udział w ponad 90 pokazach, ale teraz będzie musiała ograniczyć swoją zawodową aktywność. Świat mody niedawno zelektryzowała wiadomość o ciąży młodziutkiej gwiazdy. Jourdan Dunn w grudniu tego roku zostanie matką. Nie musi to wcale oznaczać końca tej błyskotliwej kariery. Najlepszym przykładem jest chociażby Natalia Vodianova, która pierwsze dziecko urodziła właśnie jako 19-latka.
projektanci, świeże spojrzenie i stare marki z obliczem po faceliftingu. Plus rosnąca w siłę (z komercyjnego punktu widzenia) klasyka. Myślę, że przede wszystkim nastąpiły zmiaZ ciekawością obserwuję chęć zmian ny w kulturze materialnej. Konsumpcjonizm w starych markach. Doceniam, że obalają swoje apogeum ma już za sobą, ludzi nie stereotypowe opinie na swój temat. Kicz, kręci kupowanie coraz droższych rzeczy, tandeta i tani efekt to cechy, którymi nie dla samego faktu ich posiadania. Dlatego można już dłużej określać takich marek jak rozwija się drugi biegun: nieznani projektanDolce&Gabbana albo Versace. To bardzo ci, tymczasowe show roomy, awangardowe ciekawe, że wiele osób ma w głowie obraz butiki. Poszukiwanie ciuchów pojedynczych, daleki od realiów. I dlatego najważniejsze limitowanych i autorskich. Snobizm na to, kolekcje tego sezonu to, moim zdaniem, że torebka z metalowym znaczkiem Diora właśnie Dolce&Gabbana to obciach. Właśnie w takiej – za konstrukcję, Louis atmosferze kształtuje się nowa Vuitton – bo znowu ma estetyka, która, moim zdacoś kompletnie nowego niem, będzie dominować przez i zaskakującego, Prada – wiele sezonów. Mix młodego „biedna i brudna”, trzeci retro od lat 80. z klimatem sezon totalnie rockowego rockowym. Połączenie androBalmain, akcesoria gynicznego wojownika Alexandra Wanga. Za z poszarpanym, przybrudzoniezmienność prywatnie nym włóczykijem. A w to wymienię jeszcze YSL, Marwszystko wpleciona klasyka. ni i Margielę. Współczesne Czasy kryzysu to jej wielki modelki są w pół drogi come back. Z biegiem czasu między wybiegiem a vicoraz bardziej uzasadniony powskim ID na czerwonym staje się pogląd, że w modzie dywanie. To z pewnością wszystko już było. Właśnie Kate Moss przetarła szlaki. dlatego teraz takie triumfy Nawet nie tyle urodą, co święci mix. Dzięki temu, że Mix klasyki i stylu rockowego. osobowością. Agyness Deyn było, możemy dowolnie z tego Kamizelka, Caterina, cena: XXX trochę wskoczyła w jej buty. korzystać: łączyć, cytować i Skandalizujący rockowy styl jest teraz „in”. interpretować retro trendy. Traktować modę Anja Rubik też go reprezentuje, ale w wersji jak kolaż, z wielu elementów budować swój bardziej glamour. Lubię ich wizerunki, jako oryginalny i niepowtarzalny look. To dużo osoby stworzyły młodym dziewczynom świetne ciekawsze niż jeden dominujący dekadę styl. wzorce. Strasznie bym chciała, żeby ich styl Ostatni rok pierwszej dekady XXI wieku miał konkretny impakt na polskie ulice. to czas otwierania oczu na nowe. Młodzi
Moda jak kolaż
Marta Kalinowska, szefowa Działu Mody ELLE, absolwentka warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych
„Połączenie androgynicznego wojownika z poszarpanym, przybrudzonym włóczykijem. A w to wszystko wpleciona klasyka”
31
MODA
MODA Moda zawsze patrzy w przyszłość
Anna Kuczyńska, jedna z najnowocześniejszych polskich projektantek, studiowała na prestiżowych uczelniach w Rzymie i Paryżu.
Ciężko mówić o jakimś wielkim milenijnym przełomie, bo moda jest przełomem co sezon. Jest zjawiskiem, które patrzy w przyszłość, nigdy w przeszłość, za każdym razem budując inną, nową sylwetkę i nową kobietę. Dla mnie najważniejszymi zjawiskami w modzie ubiegłego wieku były New Look Diora, rok ‘68, angielski punk, Yves Saint-Laurent, Armani i jego pierwsze kobiece garnitury. Trudno jest mi jednak porównywać to minione stulecie z obecnym. Kobieta i mężczyzna mają dziś kompletnie inne role, pełnią inne funkcje społeczne i zawodowe, swój strój dostosowują do pozycji i wykonywanego zawodu. Moda na pewno jest bardzo czułym barometrem ludzkich nastrojów i zmian widocznych w stroju i fryzurze. Dzisiejsza moda jest jak dzisiejszy świat – kontrastowa, szokująca, spokojna, krótka, długa... Jeśli chodzi o ostatni rok pierwszej dekady XXI wieku, to sądzę, że będzie eklektyczny, wielopoziomowy, wielokulturowy. Nie wierzę w hity sezonu i nie znam ich. Najważniejsza kolekcja? Moja.
Jej świeża uroda i barwna osobowość zaintrygowały świat mody na tyle, że prestiżowy magazyn „i-D” po raz pierwszy w swej historii poświęcił jej całe wydanie
32
„i-D”, maj 2008, fot. Mat
t Jones
Kate Moss „Łobuziara z plebsu”
Zabawa stylami. Futrzana czapka, Esprit cena: XXX
Punkrockowe inspiracje. Torebka, Francesco Biasia, cena: XXX
Agyness Deyn, „Renegatka mody” „Każda dekada ma swoją twarz. Twarzą tej dekady jest Agyness Deyn”. To słowa Christophera Kane’a, jednego z licznych projektantów zafascynowanych urodą i osobowością młodej Brytyjki. Deyn, okrzyknięta następczynią Kate Moss, jest kwintesensją brytyjskiej zadziorności. Zachwycają się nią m.in. Armani, Burberry, Marc Jacobs, Chanel czy Versace. Deyn, tak jak Moss, nie ogranicza się do noszenia ubrań. Ona wyznacza nowe trendy, na każdej kampanii, w której bierze udział, wyciska piętno swojej indywidualności. Podobnie jak Moss w latach 90. zmieniła zupełnie obowiązujący kanon piękna, zdominowany przez idealne supermodelki w stylu Cindy Crawford, tak Deyn odświeżyła świat mody XXI wieku, w którym dominowały chłodne rosyjskie piękności i identyczne brazylijskie modelki. Jako nastolatkę Agyness można było spotkać w jednym z wielu typowych angielskich fish & chipsów, gdzie w fartuszku i siatce na włosach serwowała tłuste przekąski. Do dzisiaj woli zresztą lokalne bary od eleganckich lokali, koncerty rockowe od snobistycznych przyjęć i rower od taksówki. Jej świeża uroda i barwna osobowość zaintrygowały świat mody na tyle, że prestiżowy magazym „i-D”, po raz pierwszy w swej 28-letniej historii, poświęcił jej całe wydanie. Numer pełen jest artykułów o Agyness i przez nią pisanych (m.in. przeprowadzony przez nią wywiad z Vivienne Westwood). Ostatnio Deyn, w hołdzie Michaelowi Jacksonowi, wzięła udział w stylizowanej sesji dla prestiżowego „Harper’s Bazaar”. Agyness próbowała sił nie tylko w modzie i dziennikarstwie, ale także (tak jak Moss) w muzyce. „Ja dopiero rozwijam skrzydła, chcę spróbować wszystkiego!” – zapewnia zalotnie Agyness.
Pojawiła się na ponad 300 okładkach wszystkich najważniejszych magazynów na świecie, pracowała dla wszystkich najlepszych projektantów. Choć to określenie często nadużywane, w przypadku Kate w pełni uzasadnione – prawdziwa międzynarodowa ikona mody. Zaczynała jako czternastolatka jeszcze w latach 80. Plebejska uroda, niski wzrost, chudość i krzywe nogi zyskały jej sławę antysupermodelki – w kontraście do supermodelek lat 90., takich jak Claudia Schiffer i Cindy Crawford, znanych i podziwianych za swoje krągłości i wysoki wzrost. Stała się symbolem nowej urody. Rzadko zdarza się, aby w świecie mody jakaś gwiazda świeciła tak długo. W XXI wiek wkroczyła popularniejsza niż kiedykolwiek, z majątkiem szacowanym na 26 mln dolarów. Moss znana jest z imprezowego stylu życia, związków z celebrytami (m.in. Johnnym Deppem) i częstych przygód ze światem muzyki (co nie pozostało bez wpływu na jej styl) – swojego głosu użyczała m.in. Eltonowi Johnowi, Marianne Faithfull, Johnny’emu Cashowi, zespołom Primal Scream czy White Stripes. W 2005 roku jej kariera załamała się po ujawnieniu przypadków zażywania przez modelkę kokainy, ale już w 2006 r., ponownie w blasku sławy, odbierała z rąk Davida Bowiego nagrodę dla najlepszej modelki. W 2007 r., będąc drugą najbogatszą modelką świata, zaprojektowała własną kolekcję dla brytyjskiego „Topshop”. W 2008 r. artysta Marc Quinn zbudował jej pomnik ze złota wart 1,5 mln funtów, jako „idealnej piękności naszych czasów”. W 2009 r. zaskoczyła wszystkich zmianą image’u – z okładki wrześniowego brytyjskiego „Vogue’a” patrzy na nas dojrzała kobieta w stylu Crystal Carrington. Czyżby łobuziara się ustatkowała?
à-porter, otwierając sklep na Rive Gauche, czyli po lewej stronie Sekwany. To tak, jakby dziś otworzyć luksusowy sklep na Pradze. Dla Mówienie o przyszłości mody jest, moim mnie jednak największym przełomem było zdaniem, zajęciem równie udatnym, jak pojawienie się Japończyków w Paryżu. Tak wróżenie z fusów na temat przyszłości świata. naprawdę to oni zmienili modę ostatnich Oczekiwanie, że przełom wieków przyniesie kilku lat. Elementy tego, co pokazywała na jakąś niewyobrażalną, kosmiczną zmianę nie wybiegach Rei Kawakubo w latach 80., dzisiaj sprawdziło się ani w globalnej sytuacji świata, oglądamy w tanich ani tym bardziej w wysieciowych sklepach. darzeniach związanych Elementem charaktez modą. Bardziej znaryzującym, moim zdaczącym wydarzeniem, niem, przełom wieków moim zdaniem, było jest dość wyraźne w World Trade Center pierwszych latach tego w 2001 roku. Świat stulecia odejście od na chwilę zamarł; minimalizmu. Ale tak zamarła też moda i naprawdę falowanie, cały rozmach, kolor następowanie po sobie i szaleństwo, jakie w klimatów ascetycznych sobie miała. Pokazy i barokowych, nawet były mniej wystawne, w swoich najbardziej ubrania mniej zamaszyskrajnych postaciach, ste. Trwało to jakiś czas. Nowy styl Kate Moss. Naszyjnik, odbywa się cały czas. W obecnej sytuacji Marella, cena: xxx Moda jest procesem, kryzysu gospodarczego ciągłą zmianą. I za to ją kochamy. Co do najdoświadczamy tego zjawiska ponownie. Ceważniejszych trendów – nie interesuję się tym. chy, którymi kierują się kobiety przy zakupie Projektant projektuje. Trendy śledzą styliści nowej garderoby, to przede wszystkim poi redaktorzy mody, za nimi podążają klientki. nadczasowość, doskonały krój oraz neutralne kolory. To moda na lata, a nie na jeden sezon. Niektóre. Kiedy któreś z moich ubrań znajduje się w rubryce pt. „Trendy”, niezmiennie XXI wiek odnosi się do poprzedniego raczej na zasadnie kontynuacji niż przełomu. Przeło- jestem zdziwiona. Pewnie ktoś w Paryżu za tym stoi. A przyszły rok... nie wiem, pewnie my były wcześniej. To Dior i jego New Look, gdzieś już o tym piszą. to Yves Saint-Laurent, który stworzył Prêt-
Moda jest ciągłą zmianą
„Vogue”, wrzesień 200
9, fot. Mario Testino
Joanna Klimas, projektantka, która zmieniła oblicze polskiej mody
33