Spreekt u al 'Girafs'? De taal van geweldloosheid
MARSHALL ROSENBERG
Ceweldloze communicatie is van alle zaken die we moeten teren verreweg de belangriikste. Marshall Rosenberg, naast klinisch psycho-
loog ook dichter en musicus, kan daar uit eigen ervaring over mee-
.
praten. Hii groeide op in het
Detroit van de iaren 30 temidden van corruptie en geweld.
oen hi.l uiteindelijk mensen ontmoette die elkaar niet ondermijnden maar opbouwend met elkaar
omgingen ontdekte hi.j dat de taal die zij spraken gekenmerkt was door liefdevolle aandacht. Hij bestudeerde hun gedragspatronen en ontwikkel de zijn eigen model van zich in de ander inlevende geweldloze communicatie. Uiteindelilk leidde dat tot het werk dat hij nu doet, hij leert mensen uit alle lagen van de maatschappij hoe zij op constructieve wijze met elkaar kunnen communiceren. Niet alleen werkte hij met politici, zakenmensen, huisvrouwen, ouders, leerkrachten, studenten, gevangenen, straatbenden en politiemensen in eigen land, de laatste jaren werkt hi.l ook in
Afrika, JoegoslaviĂŤ, Ierland en Israel. Hil maakte veel indruk op de SEAL conferentie in Brighton in 1995 (Society for Effective Affective Learning waar EDUCARE bij aanwezig was). Twee poppenkastpoppen onderstreepten zijn betoog waardoor op briljant eenvoudige wijze dit voor velen van ons toch nog wat ondoorgrondelilke onderwerp glashelder werd neergezet. Hieronder een samenvatting van zijn betoog.
"Als kleine jongen werd ik eens in elkaar geslagen. Niet de onrechtvaardigheid herinner ik me, niet de pijn, niet de vernedering. Maar wat me altild is bijgebleven en ik me nu levendig voor de geest kan halen is de grijns op de gezichten van de mensen die ernaar
nog
"lk heb dus op allerlei manieren ervaren welk een belangrijke rol de taal speelt in onze mogelijkheid om meelevend met anderen en onszelf om te gaan. Het is me daarbii opgevallen dat mensen die genieten van andermans
ston-
ellende een beschuldigende,veroordelende
geslagen taal spreken. Ik noem deze vorm van -LÍaI communicatie levensvervreemdend. door een straatbende omdat ik Jood 7 t Om het herkenbaar over te brengen was. Miln Mijn ellende was voor de de i{ À --\ aan mijn publiek gebruik ik hiervoor omstanders zo prettig om naar te f,§ hNt de term Jakhals-taal' omdat het er kijken omdat hun was geleerd dat Jakhals-taal'omdat íb Pl k voor het slachtoffer op lilkt dat hil waren het slechte mensen die Joden Jodenslechtemensenwarendiehet%'Lqvoorhetslachtofferopli1ktdathi1 1c--p I§ met hui Nog verdienden te lijden. steeds slaat .,..U ./ N l den te kijken. Ik werd in elkaar
:::ï:,ïï:ïïïil::;:,Í:,]::' denk dat mensen kunnen genieten van
pijn van
'*#-
N-À
de
anderen.
Maar mensen kunnen ook genieten van het bijdragen aan het welzijn van hun medemensen. Ik herinner me de glimlach op het gezicht van mijn oom Julius toen hij dagelijks bij ons thuis kwam om mijn grootmoeder te verzorgen die door een ernstige ziekre geheel verlamd was. Als hil haar tegemoet liep onthulde zijn lach hoe diep haar genoegen
.iï.',ïï::Jru:'l::iï.ï",f;'"'
smerig zijn om opgegeten te worden door een jakhals)".
hem
raakte".
Daarentegen zag ik dat mensen die meelevend met anderen en zichzelf omgaan een taal sprekèn die hen met het leven verbindt. Ik noem dit geweldloze oÉ ook wel meelevende communicatie. In mijn lessen noem ik het'giraffentaal' omdat het de taal van het hart is. Ciraffen hebben van alle landdieren het grootste hart -ze moeten hun bloed zeven meter omhoog pompen om hun hoofd te bereiken. Ook zijn
giraffen vriendelllk en sterk. Deze taal maakt het ons mogelilk zowel onszelf als anderen in hun waarde te laten".
"Het voorkomen van de psychologische structuur
waar-
Hoe ik mezelf 'Ciraf s' leerde
door mensen ertoe komen van elkaars ellende te geníeten is
"Na de ontdekking van deze twee talen realiseeerde ik me
tot mijn ontzetting dat mijn moedertaal Jakhals'was. Ik zag hoe vlot ik anderen in hokjes zette en veroordeelde en hoe gebrekklg ik de kwaliteit van het leven uitdrukte. Ik begon
tenslotte mijn levenswerk geworden. Ik begon met het bestu- mezelf 'Girafs' te leren. Het was niet gemakkell;k. Ik had jarenlang Jakhals' gesproken. In de stiaten van Detroit, waar deren van de kliniik opgroeide, leerde ik'straatjakhals'. In die rijdzei ik tegen sche pychologie aan de Universiteit van lilZisconsin. Mijn stage omhelsde zowel psychiatrische inrichtingen als strafin- iemand die iets deed wat me niet zinde,'Jij, idioott'. Alle richtingen. Na mijn studie werkte ik kort in een psychiatri- scheldwoorden zijn in principe Iakhals'. Tildens mijn opleische instelling maar kwam al gauw te werken bi.l een ding leerde ik een nieuw dialect: 'beroepsjakhals'. psychologische privépraktijk waar ik klinisch Toen hoefde ik niet meei zulke primitieve
deed. - II Hierdoor had ik de gelegenheid om §'b met mensen uit alle lagen van,de br,.bevolking praktische psychotheraf/À pie te doen en mijn begrip te ver= fY ruimen aangaande het innerlijke fÀ proces dat mensen ertoe brengt rhql onderzoek en voorlichting
t-
fc;o i^p-.+"^f Uif iËo.f >\ f-'<§- -.-\\A |
,,.. scheldwoorden gebruiken zoals
,'Jii
pseudonëurotische schizofreen'.
In het'Girafs'bestaan geen scheldwoorden, bekritiseren we
Ql i^lrol,r.. I by andeontwikkeling l\o.lLt( RoS.^ta"q
gewelddadig met zichzelf en ren om te gaan. Over de van inlevingsvermogen heb ik veel geleerd van het werk van Carl Rodgers, Abraham Maslov en Martin Buber. En als ik het geluk heb mensen te ontmoeten die in staat zijn vol mededogen te leven, observeer ik hen glondig om van hen zo veel mogelilk te leren".
benamingen te gebruiken als Jij, idioot' maar koÀ ik meer *.,u,ruï...rd..
J
niet en wordt niemand veroordeeld. In het Jakhals geven we de ,,u11.r
d. schuld' 'Je luistert niet
naar
me". Als we'Cirafs'praten spreken we
over wat er in óns omgaat, niet over wat er fout is aan ónderen. Je zegt dan, "lk wil graag met je praten, heb 1e even tijd voor me2" In de Jakhalstaal' neemt men geen verant-
woordeli.lkheid voor zichzelf , men zegt bijvoorbeeld, "lk
'_
e7 (, (,
96
Ulr^l
0z luvSn0l
'ueJe,/v\
9Vt 197.9 - 0S0 :lar
'lïo L(,'92'S(, :l uoJaleuBts
snsJnJ
pu€l olaLl lau roop Sulprape8aq ue d;n;1 1
uauuo8eg ,slel{lef, }aL{ ul ï[ll -ua8ta JZ sïeïoo 'suep aP ut uaProfl\ ueïïorla8aau 'ua1a;ds ,sreJr), fmr e"rpoz'uàJapue IPP Ja]qfo sI ,sJeJI), ]eLI uel lqleJï
ue plequoot{rs rC '1ïea;ds islel{ïef, ;apue 3P raauue,^\ ueP raznàrfe;8 ua ta1[t1a1>1eua8 Yt\z sueP eP 113ïïl^UUo tlaa;ds
,sJerr), ïoo rrpue àP slv'suePurl;e-rr8 JI'ufrzlan sree>lle uee ua8e"rpftg uee8 Jeel!\
';rael;írn;euen ua8ullJaalo)tstJ u€^ ua"rodsdo
laq ua
uaïuapplaaq u€A uauua>lJaPuo 8rpÍrrSoor^ laq roo1
lund ]eq
Uee
lo]
UàIaSSL,IUIn
eP
ul uaddets rel^ uf\z
1tm afuzr
]In sresueP 3P
slletuJoJul 3.,l\
UIJee./v\ SUEP
uar sle st Soolerp u,oZ'ul\z 1a-rdsa8 ul ezl\ ell\ ]etu uàsuàul àp letu uee Eoolerp uaa e^^\ uee8 uala-rds ,s1eJI), à1!\ s[V
,suePueJJPrlS, uaE
uo>luoPPIoo8 ',,uàïerl
uà[[11!\ ua8ta leet ez,eP Yt\z àrp uàL{ roon se}}àssef ue s,oePl^ 'ualaog Je u{Iz ïoO 'uana8 al Euru Íerl àzep ullz leels ul Pflt aUoï ut uasueu-I reàtu sPeà1s Je JoopJeezv\ ueelsluo uàelsís;aa8JooP uoos uee sl Jg 'uee
uàpu€l uàruap ul Ie nu Euturert ezep uap?lq e25 'urral urll^A leel ezrp elp uesuetu elp roon urïetu à] reeg>[la"rag ua8uluter] ,JeJI), uae
àzv\
I'UO ïJe.,\\}àU
uepJàestue8;o
UJJEJJI,JPJ
IJ,
EJJPUE
JI3ïuà leul ueures,, ',/]eeJls
Jp ut uerepue 'llal -rsre^run eP uee Pr33P -nlsa8 ueggaq uaq ue^ ua8rrutuos 'tuJe ue ïft, 'ua^tnoJ^ ue uau -ueru'uapreetag tatu ue
lol uarsPul{
uen
'ua8urureJl àp uee aJLU uaop uepftryaal elle LIe^ uesuery ',,JPrl),, reerel s[P [e]sJoo^ eru >[l s1e uee
aVSS :Sleqïel ua JeJIE Ue^ uJEUIUaïàI
'JErl)
uee Y ,,isl Ellllretu làlu Eou leet eP àlP Jerl) uà3 '*rq letu plnpa8 )fl1.lnn1eu [tt{ st uruutg ue^ dslP IseLI }ue.&\ uep gat{ '1aotu1uo ueà L{cot tdooqle^uo Jr n slv 'uàJJerl)
reeur uàalle ul\z rà 'uezteqïeí uaa8 re ueelseg ï[l1,rnn1e5,, t/'u3JOt{ à} SIà
a8rua ;;puoz ua8e;n ueJePUe lefl\ ua8uelluo Puelelul 'uàrol{ e} ïet}trï rrP uoz (uaqgal{ EtPou uà uJleo^ 'ueroL{ az lezvr) leeEruo ràPUe 3P ul re lel\\ ua8uezrluo
. .
UPE
ltz wP uesle
31
pruàJr^ suee le8ou àtu ueï[11 uasueN 'uareflunru
ïï l: ï', :'i}ïÏ:iï ïiïïlï:;:''
-ï; ïïi'
',,uessed ueuunï à] rol u3llJlIAIl1e eïaltllod u[ Eutute;1 uae Jo -sdao;ag unq uI [ee] eIP tuo uana8 J] ,sJerl), ïoo ueq uap8rpoultn ltu atP uadaol8 ]au raetu sPàà]s e]ïrà^\ uftu tatl"razr )l :rePue ]aq tue,t\ï uàe ]aLI ue^ ue ra^ota uo8ag uaN 'uàïteràg at urleoP eïsllllod unq
"Ï"ï
ua q[t]>[e"rd
uale;d
a1
trro uappeq leet àzep uee [eà^oz ftz rcP lserre^ se^\ ue uslqfer -u3su3l.u eP Joo^ ue}làzu\ tlttz 3IP ussueul uee ueJel J] ]aL{ >[l uo8aq uee 1[t1ap1ate)'dlt.1 roo^ uatue^\ï atu ftg a1p uas -uaru op trtu uàlap a] ua8ulïïePluo ufltu uo8aq uà ue^a1 u[ru roo^ ,sJerl), leq ue^ u3[eProo^ elurous eP e]ïàPluo 11,,
ï:ï,tÏ ïaozre^ suo
,,'Pu3)àrgJE ua PUsPteLIfs sl
rePue 3P ue^ raPuoz
ufv1a1!\ suo roo^ uaggeq Erpou 3^^\ le,,v\ uo uaEeJA
rePuoz lee'uo suo
o
ïl,ïï*jf Hlií1H;
leH 'lsellr3^ rePue rP
uè !ïezaf ]atu ]re]uor teq rf reP sI ,lee]sleqïef, eP uP^ lln;ga8 '}-rnaga8 leLI ue^ Ieapeu alsloor8 }àH,,ilsao^nt àtu lïepuu l\[,, no[ ]etu ra ]e^\ rool l[l1ap;oo^\]uere^ ràPUe eP ,s1eq1e[, ',,aàru tuJL{ }rtu leq ul a[ PreP ïl 'ef,, 'ua??az ïoO leeru ',,1oo lal{ PaeP tlt{ '[r^ ]seotu
noz,sJel), ul\z do ai litm"rat
Dit artikel kreeg je van Educare! Educare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of in de klas kunt uitvoeren. Wanneer je op de hoogte wilt blijven van nieuws over opvoeding en onderwijs in verbondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen je dan ook bericht wanneer de nieuwe Educare (het tijdschrift) uitkomt. We gebruiken de nieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om je op de hoogte te houden van ontwikkelingen op onze websites. Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf):
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Leren met Hart Focus Schatgraven in jezelf Verrassend tekenen Opgroeien in verbondenheid Leren kun je leren De rol van spiegelneuronen
Je vindt het inschrijfformulier op onze homepage op www.educare.nl Op onze website kun je ook een abonnement afsluiten op het tijdschrift zelf of ter kennismaking een proefnummer aanvragen. De websites van Stichting Universele Opvoeding: www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktische tip... opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaats voor leden Copyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele Opvoeding en de respectievelijke auteurs en fotografen. Je mag er niets uit kopiëren zonder hier vooraf toestemming voor te vragen. Je mag wèl deze pdf in zijn geheel doorgeven aan vrienden en/of collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan. St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – redactie@educare.nl