Mijn kind vertelt mij Soms zie je het belangrijkste over het hoofd
Als er iets aan de hand is met je kind ben je tot ‘alles’ bereid om het te helpen. We richten onze focus daarbij doorgaans op het kind. Dat lijkt logisch toch? Maar is dat ook zo?
Ja
Nee
Er is iets aan de hand met mijn kind waar ik me zorgen over maak, het raakt me. Mijn kind laat ongewenst of ineens veranderd gedrag zien: boosheid, angsten, huilen, niet te bereiken, speelt moeizaam (met andere kinderen). Mijn kind zit niet lekker in zijn vel: het eet of slaapt
slecht, wordt niet zindelijk, is moe of juist erg druk en ongeconcentreerd.
Mijn kind heeft weerkerende of medisch onverklaarbare klachten. Tot nu toe heb ik mijn inspanningen om de situatie te verbeteren gericht op mijn kind. Ik heb zelf het nodige geprobeerd in de omgang met mijn kind. Ik heb hulp gezocht bij bijvoorbeeld de school, de
huisarts, een kindercoach of mijn kind psychisch laten onderzoeken om een diagnose te laten stellen. De inspanningen rondom mijn kind hebben een
beperkt resultaat, ik heb het gevoel dat er meer
Stel je een jongetje voor dat de gezinsgesprekken alsmaar onderbreekt. Moeder vertelt geërgerd: “Gisteren gebeurde het nog, vraagt ie ineens: ‘Mam, weet je nog die man in die auto die toen wegreed?’ Hij bleek het over een voorval van jaren geleden te hebben. Er is ergernis in het gezin over dit gedrag en de ouders proberen hun zoon hierin te corrigeren. Ze focussen op het kind, dat lijkt logisch. Hij betuigt spijt maar een volgende keer gebeurt het gewoon weer. Hoe anders kan het gaan als we het kind helpen via de ouder(s). In dit geval brengt moeder het verhaal in en werken we met haar. Dat lijkt vergezocht. Maar laten we toch even kijken. Het verhaal dat zij over haar zoon vertelt, wordt ‘vertaald’ waardoor het haar levensverhaal is, ineens gaat het over haar. Over het meisje dat ze ooit was, dat heel dringend een verhaal wil vertellen, het moet vóór alle andere verhalen gaan. Het meisje lijkt iets te willen vertellen over een man in een auto die toen wegreed… Moeder trekt wit weg en zegt: “Ik was 6, mijn vader ging naar de TBC-kliniek en is daar overleden. Het enige beeld dat ik van hem heb is een man in een auto die wegreed.” Het was de grootste onderbreking in haar leven geweest, al had ze bij de gevolgen daarvan voor haar nooit echt stilgestaan. Dankzij haar zoon komt het binnen. Ze huilt en voelt hoe anders haar leven zou zijn geweest… en hoe anders ze het nu wil! De focus ligt nu bij de moeder, haar zoon voelt dat zij zijn boodschap heeft begrepen en stopt met het onderbreken van de gesprekken.
mogelijk is. Ergens heb ik het idee dat datgene waar mijn kind
mee worstelt te maken zou kunnen hebben met mij of met mijn partner al weet ik niet hoe of wat.
Heb je meerdere vragen met ja beantwoord? Lees dan het boek Het Fluisterkind van Janita Venema. Bezoek een kindertolk voor consult of oudercursus. Of ga naar www.presentchild.com voor meer informatie. 40
educare | februari 2015
Appel laat toestand boom zien Als we ouders en kinderen vergelijken met een appelboom met appels dan snappen we wat er gebeurt. De appel kan niet anders dan laten zien hoe het met de boom gesteld is. Natuurlijk ga je niet de appel behandelen, die geeft gewoon door wat er in de boom gebeurt. De boom heeft hulp nodig: mest, licht, water. En als we de boom helpen dan helpen we tegelijkertijd ook de appel! Twee mensen geholpen in één klap en een structurele, langdurige verbetering.
iets …! Ga naa rE voor ee ducarePlus nv van het oorproefje boek of er één. win
Ik had twintig jaar geleden een soortgelijke ervaring. Mijn zoon van vier was erg serieus, niet gelukkig en niet gezond. Allerlei acties op hem gericht hielpen niet of maar voor korte duur tot ik het hele verhaal over mijn zoon opschreef en mijzelf er in herkende. Het was alsof mijn zoon een nieuwe, onbekende waarheid over mij vertelde, die ik eerder niet (her)kende. Mijn vastberaden besluit om mijn leven vanaf nu anders in te richten, maakte dat de problemen van mijn zoon binnen een week verdwenen waren. Allemaal, zelfs de lichamelijke klachten. Zou ik ooit gevraagd hebben naar een therapie als dit? Nee, want ik had geen flauw benul dat het met mij te maken had, laat staan op welke manier. Dat noemen we ‘blinde vlekken’, iets onbewusts uit jouw leven dat in alles doorwerkt zonder dat je het weet. Mijn zoon heeft me erover verteld door te doen zoals hij deed. ‘Fluisterkind’ werd de naam van mijn praktijk en het boek dat ik over dit fenomeen schreef.
Geen omweg maar snelweg Vaak levert deze verschuiving van de focus naar de ouder zoveel op, óók voor het kind, dat verdere behandeling niet meer nodig is of met veel minder toekan. Blijft het (rest)probleem bij het kind desondanks te groot of storend, dan is het uiteraard zinvol om ook het kind zelf te (laten) behandelen. Twintig jaar na de start van ‘Fluisterkind’ lijkt deze aanpak actueler dan ooit. Iedere klas heeft verschillende kinderen met een ‘label’. Veel gezinnen worstelen met een kind met psychische of lichamelijke problemen, zitten in een (v)echtscheiding of vormen met veel moeilijkheden een samengesteld gezin. Dat kan flink doorwerken in een kind. Het vraagt van ons om ons te herinneren dat de zogenaamde omweg, de aanpak via de opvoeders, vaak de snelweg blijkt te zijn! Dus denk bij een probleem met je kind aan die ene optie die vaak over het hoofd gezien wordt, maar die inmiddels het verschil heeft betekend in duizenden gezinnen.
Tekst Janita Venema Beeld Shutterstock
“Ik vertrouwde mijn gevoel niet meer” “Ik weet nog dat ik als jong meisje van alles voelde: spanningen in huis, mijn moeder was psychisch in de war, het huwelijk tussen mijn ouders was niet oké. Ik voelde ook dat ik er niet naar moest vragen. Ze zouden gezegd hebben dat er ‘niets aan de hand’ was. Misschien was dat in hun beleving ook zo. Toch had ik er als kind last van. Ik vertrouwde mijn gevoel niet meer, was óók gespannen, kreeg klachten, trok me terug in mijn eigen wereldje. Voor mijn kinderen werkt het natuurlijk net zo. Ze voelen mij haarfijn aan en geven er ook heel precies uitdrukking aan. Toen mijn dochter twee was wilde ze ineens niet meer aangeraakt worden. Via een kindertolk werd duidelijk dat ik in die diezelfde tijd na een vervelende ervaring raakbaarheid synoniem had gemaakt aan kwetsbaarheid, gekwetst worden. Toen ik dat idee losliet, liet mijn dochter zich gewoon weer knuffelen! Ik ben er nog verbaasd over! Wat gaaf voor haar maar zeker ook voor mij!”
KIJK IN EDUCAREPLUS Wil je de eerste twee hoofdstukken van het boek Het Fluisterkind digitaal ontvangen? Mail dan naar info@presentchild.com o.v.v. voorproefje. Een van de inzenders ontvangt gratis het complete boek.
educare | februari 2015
41
Dit artikel kreeg je van Educare! Educare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of in de klas kunt uitvoeren. Wanneer je op de hoogte wilt blijven van nieuws over opvoeding en onderwijs in verbondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen je dan ook bericht wanneer de nieuwe Educare (het tijdschrift) uitkomt. We gebruiken de nieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om je op de hoogte te houden van ontwikkelingen op onze websites. Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf):
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Leren met Hart Focus Schatgraven in jezelf Verrassend tekenen Opgroeien in verbondenheid Leren kun je leren De rol van spiegelneuronen
Je vindt het inschrijfformulier op onze homepage op www.educare.nl Op onze website kun je ook een abonnement afsluiten op het tijdschrift zelf of ter kennismaking een proefnummer aanvragen. De websites van Stichting Universele Opvoeding: www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktische tip... opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaats voor leden Copyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele Opvoeding en de respectievelijke auteurs en fotografen. Je mag er niets uit kopiëren zonder hier vooraf toestemming voor te vragen. Je mag wèl deze pdf in zijn geheel doorgeven aan vrienden en/of collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan. St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – redactie@educare.nl