Ruimte in vertaling

Een bijdrage van: native speakers, kunstdocenten en de rector.

Toelichting: hoe een tweetalige school in een groepsgesprek op zoek ging naar een Engelse vertaling voor het kunstwerk ‘ruimte in verbinding’.

Op donderdag 28 oktober 2022 was het zover: de onthulling op het Maartenscollege van het kunstwerk ‘ruimte in verbinding’ van kunstenaar Annemiek Punt. Het kunstwerk is geplaatst in het trappenhuis, naast het beeld van Sint-Maarten op zijn paard, en tussen de wanden van het trappenhuis die van onder tot boven zijn versierd met portretten van huidige leerlingen en medewerkers. Want Carmel is er voor elke mens, heel de mens, alle mensen. De school is van de leerlingen en de medewerkers en die zien we daar allemaal door elkaar heen, in karakteristieke shots waarin iedereen zichzelf mag zijn zonder Insta-pose. En we zijn door dit project allemaal met elkaar verbonden. Ruimte om jezelf te mogen zijn, in verbinding met anderen. Dat drukken de fotowanden in het trappenhuis heel concreet uit en het kunstwerk doet datzelfde op een abstracte manier. Het vraagt aan de leerlingen: welke ruimte heb jij nodig om te kunnen groeien/ontwikkelen, om te zijn wie je bent, om samen te leven in de klas, op school en in de samenleving? Waarom is in verbinding blijven belangrijk voor je?

Inspirerende verhalen en gesprekken uit Carmelscholen

We hebben geproost op het kunstwerk en zijn vrolijk verdergegaan… en toen moest er naast het kunstwerk nog een naamplaatje worden bevestigd. Als tweetalige school zijn we het natuurlijk aan onszelf verplicht om de titel zowel in het Engels als in het Nederlands te vermelden. Maar hoe vertaal je ‘ruimte in verbinding’ naar het Engels? Een directe vertaling is lastig: ‘space in connection’ werkt niet in het Engels. Maar wat dan wel? Onze docenten krijgen zelf in kleine groepjes Engelse les van hun eigen ‘juf’ en een van de kunstdocenten besprak deze vraag meteen met haar tijdens de volgende les. Resultaat:

Eerste keuze voor een vertaling zou zijn: Authenticity through connection. Authenticiteit = vrijheid, ruimte om jezelf te zijn.

Tweede keuze zou dan Authenticity in connection zijn, een meer ‘open’ vertaling. Derde keuze zou Diversity through connection kunnen zijn.

Het voordeel van authenticiteit als vertaling voor ruimte is dat het breed en positief ingevuld kan worden, zowel visueel als in woorden.

Een collega die tientallen jaren in het buitenland op internationale scholen heeft lesgegeven kwam met een veel vrijere vertaling:

‘Where space connects’ zou een optie in het Engels kunnen zijn.

Vervolgens maar even aan het bureau van de kunstenaar zelf gevraagd.

Wij vinden ‘Authenticity in connection’ het best passen maar vragen ons af of het grammaticaal gezien niet eerder 'Authenticity within connection’ zou moeten zijn?

Vervolgens hebben we toch nog maar een keer een groepsgesprek georganiseerd met native speakers en kunstdocenten en daar kwam de term ‘interconnectedness’ bovendrijven.

Iets met Interconnectedness: Interconnected through Space / Space Interconnects??

Inspirerende verhalen en gesprekken uit Carmelscholen

Vervolgens vonden de gesprekspartners dat je er, als je ‘through space’ zegt, eigenlijk meteen ‘and time’ achteraan moet plakken. ‘Ruimte om jezelf te zijn’ is niet zozeer fysieke ruimte als figuurlijke ruimte en dat raak je beter aan met ‘space and time’.

De vertaling is inmiddels een beetje een eigen leven gaan leiden en betekent niet letterlijk hetzelfde meer als de oorspronkelijke Nederlandse titel, maar uiteindelijk is dit het naambordje geworden: