Ayşegül ÖZASLAN
1. "Yaşlı adam duvarı tek başına boyuyordu." Cümlesinde altı çizili sözcükteki ses olayı aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Onu sevdiğimi biliyor B) Onun yolunu gözlüyor C) Yeni arabasını satıyor D) Herkes sıraya giriyor. E) Çiftçi tarlasını sürüyor. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem ünlü düşmesi hem de ünsüz benzeşmesine örnek bir sözcük vardır? A) Namık Kemal "vatan şairi" olarak tanınır. B) Yahya Kemal Beyatlı yıllarca değişik ülkelerde elçilik yapmıştır. C) Orhan Veli İstanbul'u bir tepeden seyretmişti. D) Hamit, "Makber" adlı şiirini Fatma Hanım için yazmıştır. E) Ziya Paşa'nın pek çok sözü vecize olarak günümüze kadar gelmiştir. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralmasına örnek vardır? A) Bol bol örnek vererek konuların daha iyi anlaşılmasını sağlıyor. B) Dersanelerde her konuda bol bol test bulabilirsiniz. C) Buraya park edemezsiniz, levhasını görmemiştim. D) Mavi renkteki bütün kalemlerini almıştı. E) Arkadaşlarından bazıları hiç konuşmazlardı, hep dinlerlerdi. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşaması (değişimi) örneklenmiştir? A) Bu resme bakarak seni anıyoruz. B) Çocuk, akşama kadar sokakta oynuyor. C) Sana olan borcumuzu unutamayız. D) Serap da pek anlayışlı ve özverili sayılmazdı. E) Düşünceleriyle herkesi derinden etkiledi. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ulama"ya bir örnek vardır? A) Yazın köyüne gider, çocukluk özlemini giderirdi. B) Çocukları sorunları gün geçtikçe azalıyor. C) Gümrük Birliği'ne girmemize az bir zaman kaldı. D) Umutsuz dertlerin de elbet bir çözümü vardır. E) Okullar cıvıl cıvıl çocuklarla dolup taşacak. 6. Benim de vaktim olsa belki ben de büyük bir profesör olurdum, böyle körleşip kalmazdım, dedi. Yukarıdaki parçada büyük ünlü uyumuna uymayan kaç sözcük vardır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü düşmesine örnek vardır? A) Bu sözler karşısında bakışları gittikçe küçüldü. B) Medyumlar olacakları önceden hissedebilir mi ? C) Sonbahar geldi, yapraklar yavaş yavaş sararıyor. D) Zifiri karanlık bastırınca hepimiz bunaldık. E) Bir çeşme başında yarım saatlik mola verdik. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sert sessizlerin yumuşamasına örnek yoktur? A) Gecikince evdeki herkes onu merak etmişti. B) Çalışma odasının kapısını sonunda tamir etmişti. C) Geldiğinde beni arar sanmıştım ama yanılmışım. D) Rapor hakkındaki görüşlerinizi buraya kaydettim. E) Sınavı bitiren öğrenciler sınav kağıdını görevliye verip çıkabilir. 9. Aşağıdakilerin hangisinde ünsüz benzeşmesine uymamaktan kaynaklanan bir yazım yanlışı vardır? 1
Ayşegül ÖZASLAN
A) Bugün saat 1.30'da buluşacağız. B) Okul anılarından hasretle bahseder. C) Gerçekden bütün bunları biz mi yaşadık? D) İnsan olgunlaştıkça çevresindekilere daha çok önem veriyor. E) Duygular aldatıcı ve geçicidir bazı insanlara göre. 10. Vefakâr kardeşim Zehra, işte ben Ömrümü tamamlayarak Sana dualar, selamlar ederek Gidiyorum.... Yukarıdaki parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Büyük ünlü uyumuna uymayan sözcükler B) Ünlü düşmesi C) Ünsüz benzeşmesi D) Ünlü daralması E) Ünsüz yumuşaması 11. Aşağıdaki sözcüklerin hangisi ünlü ile başlayan bir ek aldığında ünsüz yumuşamasına uğrar? A) Taşıt B) Bulut C) Hukuk D) Öğüt E) Sepet 12. İçeridekiler şimdi eski bir şarkıyı söylüyorlardı. Bu cümlede altı çizili sözcükteki ses olayı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ünlü türemesi B) Ünsüz benzeşmesi C) Ünlü daralması D) Ünsüz yumuşaması E) Ünlü düşmesi 13. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde ünlü türemesi vardır? A) Küçücük bir çocuktan bu kadar çok iş beklenmez. B) Daracık yollardan geçerek geniş bir caddeye çıktık. C) Alçacık damlı evler askerler gibi dizilmişti. D) Kitapçıklarınızı sıraların üzerine bırakınız. E) Bir lokmacık da şu yemekten alır mıydınız? 14. Aşağıdakilerin hangisinde ünsüz değişimine (yumuşamaya) örnek yoktur? A) Bu sokağın evleri Selçuklu mimarisi örneğidir. B) Gittikçe çoğalıyor şehirlerimizdeki insan nüfusu. C) Yağmurun azaldığını görünce dışarı çıktı. D) Çalışma odasında kitaplarını düzenliyordu. E) Kimseye görünmeden sabahleyin gidelim. 15. Altı çizili sözcüklerden hangisi küçük ünlü uyumuna uymaz? A) Mutfakta biri var zannedip beni suçlama. B) Pamuk işçileri ağustosta Adana yöresine taşınır. C) Vali devletin en yüksek kademesindeki memurdur. D) Koltuk takımlarının yüzünü sarı bir kumaşla kaplattım. E) Yokuş aşağı inerken nefis bir manzara gözleri büyülüyordu. 16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz düşmesi vardır? A) Onu ilk gördüğümde örgülü saçlı, küçücük bir kızdı. B) Yepyeni bir çağ var önümüzde yaşanacak. C) Kısacık ömrüne birçok yararlı iş sığdırmıştı. D) Seksen günde devr–i alem yaşamış birileri. E) Türkçenin güzelliğine hayran olurdu. 2
Ayşegül ÖZASLAN
17. Bomba şimşekleri beyninden inip her siperin Sönüyor göğsünün üstünde o aslan neferin Yukarıdaki her iki dizede görülen ses olayı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ünlü daralması B) Ünlü düşmesi C) Ünsüz düşmesi D) Sert sessiz benzeşmesi E) Ünlü yumuşaması 18. Tuttuğu balıkları ne yapacağını düşünerek kıyıya doğru iniyordu. Bu cümlede kaç tane kaynaştırma ünsüzü kullanılmıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 19. Senin derdin dert midir, benim derdim yanında Bu cümledeki altı çizili sözcükte görülen ses olayı aşağıdakilerin hangisinde yoktur? A) Çaldığım her kapı yüzüme kapanıyor. B) Bize bu mağazayı devreden kişi uzaktan akrabamız oluyor. C) Artık o güzelim meyvaların tadını bile unuttuk. D) Denizin derinliğini anlayabilmek için bir alet sarkıttılar. E) Bence bu yoldan iki araba rahatlıkla geçer. 20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, hem ünsüz benzeşmesi hem de ünsüz yumuşaması kuralına örnek oluşturan bir sözcük kullanılmıştır? A) Bazı şiirlerinde ise yalnızlık özlemi yansıtılır. B) Otobüsteki yolcuların yüzlerini tek tek incelerdi. C) Her sabah akşam bu yolu yürümekten bıkmıştım. D) Birden çocukların suskunlaştığını fark ettim. E) Tablolarınızdaki renk uyumunu çok beğendim. 21. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ünlü düşmesi"ni örnekleyen bir sözcük vardır? A) Özlediğimiz her şey bu kentte vardı. B) Güzel sanatlar alanında çok ilerledik. C) Savaşlar biterse bir gün, rahatlayacağız. D) Odanızdaki eşyaların hepsi antika mı? E) Kimse artık sizi rahatsız edemez. 22. Türkçede ad tamlamaları oluştururken kaynaştırma harfleri “n” ve ”s” kullanılabilir. Aşağıdaki sözcüklerden hangisiyle ad tamlaması kurulduğunda kaynaştırmaya gerek yoktur? A) anne B) dergi C) gönül D) masa E) anadolu 23. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde küçük ünlü uyumuna uymayan bir sözcük vardır? A) Türk polisinin eğitimi ile ilgileniyorlar. B) Tarihi eserleri korumamız gerekir. C) Arap harflerini yıllarca kullanmışız. D) Barış için çalışan azimli birini kaybettik. E) O insan, vakfa malını mülkünü verir. 24. Türkçede "p, ç, t, k" sert ünsüzlerinden biriyle biten sözcükten sonra, ünlü ile başlayan bir ek geldiğinde, sözcüğün sonundaki sert ünsüz yumuşar. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi bu kurala uyar? A) Zerafet B) Rest C) Gayret D) Ümit E) Millet 25. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü düşmesi olmuştur? A) Hamburg macerası hüsran ile sona erdi. B) Bu öğrencinin kaydını hemen yapalım. 3
Ayşegül ÖZASLAN
C) 1959 yılında topluluk iyice bir elekten geçti. D) Sorunsuz bir yaşam sürdürmek istiyoruz. E) Nükleer denemeler dünyanın dengesini bozdu. 26. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ulama" yapılabilir? A) Heyecanın düşünceyi yendiğini görüyoruz. B) Eleştiri, sanatçıyı küçültmez, aksine yüceltir. C) Batı Anadolu'nun kıyı kasabalarından birine yerleştiler. D) Bu sayıda derginin havası büsbütün değişmiştir. E) Her gün, bir önceki günden güzel olacak. 27. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde ünsüz yumuşaması örneklenmiştir? A) Çocuklar ansızın ortalıktan kayboldu. B) Arkadaşlarım sizi bana methetmişlerdi. C) Her şeye rağmen annesi onu affetmiş. D) Güzelim bahçe fırtına yüzünden mahvoldu. E) Bütün işlerini bir hafta içinde halletmiş. 28. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde ünlü düşmesi vardır? A) Karşımıza her gün ayrı bir sorunla çıkıyordu. B) Eve gelince dolaptan tam üç bardak soğuk su içtim. C) Önlemlerinizi bugünden almazsanız sonra üzülürsünüz. D) Kuyunun dibinde elli santim su kalmıştı. E) Onun gittiğinin farkına bile varamamıştık. 29. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralması vardır? A) Giysilerin kime ait olduğunu biliyorum. B) Yemeğimizi bir saat sonra yiyeceğiz. C) Çocuklar sevinçten çığlıklar atıyordu. D) Ne dediğini bir daha tekrarlar mısın? E) Yaşlılar galiba daha sabırlı oluyorlar. 30. Türkçe’e ünlü ile biten bir sözcüğe, ünlü ile başlayan eklerin getirilebilmesi için, araya kaynaştırma ünsüzleri olan “y, n, s, ş” seslerinden birinin getirilmesi gerekir.” Aşağıdakilerin hangisinde kaynaştırma ünsüzlerinden biri kullanılmamıştır? A) Evdeki kediyi ayda bir kontrole götürürüz. B) Komşuyu dün akşam evde bulamadık. C) Kasabanın en iyi doktoru bence sensin. D) Çocuklara ikişer milyon verdiğini söyledi. E) Her sabah evden çok erken çıkardı
4
Ayşegül ÖZASLAN
Cevap Anahtarı: 1)B 2)C 3)A 4)C 5)A 6)B 7)C 8)A 9)C 10)D 11)D 12)C 13)B 14)D 15)B 16)A 17)B 18)B 19)E 20)D 21)B 22)C 23)A 24)D 25)B 26)E 27)A 28)A 29)B 30)E
5