3ºEP CPI “Tomás de Lemos” Curso 2015-2016 Ribadavia
REGRAS ORTOGRÁFICAS (GALEGO/CASTELÁN)
O PUNTO E A MAIÚSCULA O punto indica una pausa ao final dunha oración. Despois de punto escríbese sempre maiúscula. Ex: Fun ao mercado e comprei: laranxas, mazás, tomates e patacas.
A COMA
A coma indica una pausa breve. Colócase para separar as palabras dunha serie. Diante da última palabra escríbese “E” en lugar de coma. Ex: Fun ao mercado e comprei: laranxas, mazás, tomates e patacas.
OS DOUS PUNTOS
Escríbense despois do encabezamento das cartas, antes dunha enumeración ou de citar as palabras ditas por alguén. Ex: Fun ao mercado e comprei: laranxas, mazás, tomates e patacas.
O SIGNO DE INTERROGACIÓN • •
Utilízase na escrita para preguntar. GALEGO: Utilízase só ao final das preguntas: ? Ex: Donde vives? CASTELÁN: colócanse ao principio e ao final das preguntas: ¿? Ex: ¿Dónde vives?
O SIGNO DE ADMIRACIÓN • •
Utilízase na escrita para expresar sentimentos de alegría, dor, sorpresa, etc. GALEGO: Utilízase só ao final da oración: ! Ex: Que nerviosa estou! CASTELÁN: colócanse ao principio e ao final das preguntas: ¡! Ex: ¡Qué nerviosa estoy!
AS MAIÚSCULAS • • • • • •
Escríbese con maiúscula: A primeira palabra dun escrito Despois de punto. Os nomes e apelidos dunha persoa. Os nomes de rúas, aldeas, vilas, países… Os nomes de montes, ríos, mares, lagos… Os nomes que se lles poñen aos animais.
A SÍLABA TÓNICA / SÍLABAS ÁTONAS A sílaba tónica é a que pronunciamos con máis forza en cada palabra. As outras sílabas chámanse sílabas átonas. Ex: mor-ce-go, a-zul.
O GUIÓN (-)
O guión úsase para partir palabras que non caben ao final dunha liña. Non se poden separar as letras “RR, QU, GU, LL, CH e NH”.
PALABRAS CON “C” E CON “QU” • •
Escríbese “C” diante de “A, O, U”(CA/CO/CU): cabalo, cocodrilo, cuncha… Escríbese “QU” diante de “E, I” (QUE/QUI): queixo, esquío…
3ºEP CPI “Tomás de Lemos” Curso 2015-2016 Ribadavia
PALABRAS CON “C” E “Z” • •
Escríbese “C” diante de “E, I” (CE/CI): cempés, cinto… Escríbese “Z” diante de “A, O, U” (ZA/ZO/ZU): zapato, zoca, zume…
PALABRAS CON “NH”
Escribense con “NH” as palabras “UNHA, ALGUNHA e NINGUNHA” así como as que se forman a partir delas: “CUNHA, DUNHAS, NALGUNHA…”
PALABRAS CON “B”
• Cando a palabra comeza por “BU-, BUR- e BUS-“: bufo, burla, buscar… • “BLA, BLE, BLI, BLO, BLU”: blusa, biblioteca… • “BRA, BRE, BRI, BRO, BRU”: branco, bruxa… • Tamén nas formas verbais rematadas en “-ABA, -ABAS, -ABAMOS, -ABADES, -ABAN”: cantaba, bailabas, nadábamos… • Os verbos rematados en “-BIR”: escribir, percibir, recibir...
“M” ANTES DE “P” e “B” Diante das letras “P” e “B” sempre se escribe “M” (MP/MB): ambición, empate, cambio, compañeira...
PALABRAS CON “R” E “RR” • •
O “R” suave escríbese “R” (un só): o Entre dúas vogais: cara. o Despois de consoante: broma. O “R” forte escríbese: o “RR” entre vogais: carro. o “R” a principio de palabra: rato.
PALABRAS CON “V”
Escríbense con “V” os verbos: VER, VOLVER, VIR, VIVIR e as palabras da súa familia.
A LETRA “G” “G” ten o mesmo son en “GA, GO, GU, GUE, GUI”: galopar, golpe, cegueira, guitarra...
VERBOS REMATADOS EN –GER / -GIR CASTELÁN: los verbos terminados en “-ger/-gir” se escriben gon “G” excepto TEJER y CRUJIR: proteger, mugir...
PALABRAS TERMINADAS EN “-ILLO / -ILLA”
Escríbense con “LL” as palabras que rematan en “-ILLO” ou en “-ILLA”: rastrillo, mascarilla...
A DIÉRESE Para que a letra “U” soe nas sílabas “GÜE / GÜI” é necesario colocar (¨) sobre ela. Estos dous puntos chámanse diérese: pingüin, ungüento...
PALABRAS CON “H” Escríbense con “H”: • • •
As palabras que proceden doutra “H” manteñen o “H”: humano-inhumano. CASTELÁN: HACER, HABER, HABLAR. CASTELÁN: as palabras que comezan por “HIE-“ e “HUE-“: hierro, huevo...