Onze leden hebben samen elk jaar meer dan
3 MILJOEN bezoekers
VSC JAARVERSLAG 2013
1
TOP 5 VAN EXPERTISES COLLECTIE PROGRAMMERING
VSC JAARVERSLAG 2013
COMMUNICATIE INNOVATIE EDUCATIE
2
INHOUDSOPGAVE VOORWOORD 5
VOORWOORD De focus en rollen die wij in het meerjarenplan formuleerden bepaalden ook dit afgelopen jaar weer onze koers en keuzes. Deze geven aan hoe de VSC zich de komende periode wil positioneren binnen het veld van wetenschapscommunicatie en educatie.
In 2013 organiseerden we een groot aantal inspiratiesessies rond verschillende thema’s als laagdrempeligheid, onze rol ten aanzien van beleidsvorming en natuurlijk familievriendelijkheid. Ook werkten we samen met Het Klokhuis en de KNAW aan Zoek het uit!, een project dat alle voor de VSC essentiÍle eigenschappen als het ware bundelt: onderzoekende houding, nieuwsgierigheid, aansprekende wetenschappers, verschillende generaties die iets ervaren en een duidelijke relatie met de wereld om ons heen. De speciale Klokhuis-activiteit die we organiseerden tijdens het Weekend van de wetenschap was dan ook een van de hoogtepunten in 2013.
DE VERENIGING IN CIJFERS 7
De VSC ontwikkelt zich tot een expertisebureau op het gebied van wetenschapseducatie.
VSC DEELT GRAAG KENNIS
De VSC is de aangewezen partner voor derden wanneer deze willen samenwerken met de sector van wetenschapsmusea en science centra. De vereniging zoekt zelf actief naar mogelijkheden voor samenwerking.
13
VSC WERKT GRAAG SAMEN 19
De VSC initieert projecten op het gebied van wetenschapseducatie en heeft een voortrekkersrol in deze projecten. Hierbij ligt de focus op dat wat de leden niet zelfstandig kunnen ontwikkelen.
Peter Mous
VSC KIJKT OP DE ZAKEN VOORUIT 25
Voorzitter De VSC is een boegbeeld binnen de sector en het is vanzelfsprekend dat wetenschapsmusea en science centra zich aansluiten bij de VSC. Van het lidmaatschap gaat een voorbeeldfunctie uit naar het publiek.
LEDEN VAN DE VSC 28
De VSC is een gesprekspartner voor overheidsorganisaties die betrokken zijn bij wetenschapseducatie.
COLOFON 30
4
5
samen hebben we ruim
25.000 ² wetenschap & techniek
DE VERENIGING IN CIJFERS
6
SC
IE
NC
EC
EN
TR
A
DE VERENIGING IN CIJFERS
RUIM 2,6 MILJOEN MENSEN BEZOEKEN
WETENSCHAPSMUSEA
TE CH NI M US EA
NW EN
ONTDEKHOEKEN
E
EK
ST RR E AC T
NIEUWE LEDEN In 2013 sloten het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen en De Ontdekfabriek in Eindhoven zich aan bij de VSC, aangevuld door Museum de Cruquius in Cruquius; drie uiteenlopende musea met elk een actieve rol ten aanzien van wetenschapseducatie. Helaas moest Science Center Ithaka in Tegelen aan het eind van 2013 de deuren sluiten. De VSC telde eind 2013 eenendertig leden.
Tijdens de ALV op 6 november wisselde de samenstelling van het bestuur: Arjan Agema nam afscheid vanwege zijn vertrek bij Nieuw Land, Jelle de Jong (directeur van Stichting Techniekpromotie) volgde hem op. Ook werd het bestuur uitgebreid met een zetel, deze wordt ingevuld door Monique Mourits (directeur van het Universiteitsmuseum Utrecht). Maarten Okkersen en Annelore Scholten werden in dezelfde vergadering voor een tweede termijn benoemd en het voorzitterschap van Peter Mous wordt verlengd tot na de Ecsite Conferentie in mei 2014.
BESTUUR, ALV EN BUREAU De samenstelling van het bestuur van de vereniging was in 2013 als volgt: Peter Mous – voorzitter IBM Nederland Arjan Agema – vice-voorzitter en penningmeester Nieuw Land Erfgoed Maarten Okkersen – lid Museon Annelore Scholten – lid Museum Boerhaave
Marjelle van Hoorn is de verenigingsmanager van de VSC. Het bestuur kwam in 2013 vijf keer bij elkaar. Focus van het bestuur in 2013 was de implementatie van twee uitgangspunten uit het meerjarenplan: versterken van de zelfstandige positie van de VSC en het zichtbaarder maken van hetgeen we met elkaar bereiken en ontwikkelen.
8
OVERLEG MET NCWT OVER FOSC EN VERVOLG
Tijdens de Ecsite Conferentie verzorgde Marjelle van Hoorn een presentatie rond het thema ‘parents supporting science learning’. Ook nam ze deel aan de pre-conference over ‘Evalueren’. Bij de vakconferentie Wetenschapscommunicatie – de feitelijke start van het weekend van de wetenschap - zat zij in de programmacommissie en nam de rol van voorzitter op zich bij een sessie over ‘Nieuwe Vormen van wetenschapscommunicatie’.
Het bestuur van de VSC overlegde in 2013 met NCWT over de veranderingen ten aanzien van het FOSC (Fonds Ondersteuning Science Communication). Het FOSC zal in 2014 verdwijnen en tussen NCWT en de VSC zullen vervangende afspraken worden gemaakt.
ZICHTBAARDER MAKEN RESULTATEN EN ONTWIKKELINGEN In 2013 lanceerde de VSC een nieuwe website en hierbij is tevens een nieuwe huisstijl voor de VSC ontwikkeld. De website sluit nu meer aan bij de behoeften en processen binnen de vereniging. In de nieuwe huisstijl voert het netwerk als vorm de boventoon en daarmee illustreert deze zeer adequaat waar de vereniging voor staat. De huisstijl en website zijn ontworpen door Studio Duel uit Den Haag en de website is gebouwd door S2B.
De VSC was tevens vertegenwoordigd op een aantal expertmeetings, zoals de sessie waarin de Museumvereniging input zocht voor haar nieuwe kidsplatform en de sessie die KIVI , het koninklijk instituut voor ingenieurs, organiseerde ter voorbereiding van de Dag van de Ingenieur. Tot slot was de VSC vertegenwoordigd tijdens een sessie in het kader van het Europese project PLACES, waar gesproken werd over ‘Creative Innovation: Links
VSC WERKT VOOR WETENSCHAP In 2013 was de VSC aanwezig op verschillende congressen, veelal met een actieve rol. Zo bezocht de verenigingsmanager, Marjelle van Hoorn, een aantal congressen om meer bekendheid te geven aan de VSC en om relevante kennis op te doen voor het netwerk van wetenschapsmusea en science centra. Nieuwe technologie voor musea stond centraal op de MuseumNEXT conferentie en tijdens DISH, de jaarlijkse internationale conferentie over digitale media. Verder was Marjelle van Hoorn aanwezig op het Museumcongres van de Museumvereniging. Tijdens dit congres verzorgde Familiemusea een workshop. Deze organisatie is ook verantwoordelijk voor de eerder door de VSC geïnitieerde publicatie Een familievriendelijk museum.
TECHNIEKPACT Op 13 mei 2013 is het Techniekpact getekend door bestuurders uit onderwijs, bedrijfsleven, werkgevers, werknemers, de regio’s en het Rijk. In het Techniekpact staan 22 concrete acties die gezamenlijk zijn afgesproken door het bedrijfsleven, onderwijs en de overheid. De concrete acties verbeteren bijvoorbeeld de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt in de technieksector en dringen daarmee het tekort aan technisch personeel terug. Ook de VSC ondertekende het Techniekpact en kijkt waar haar leden een bijdrage kunnen leveren. De VSC is tevens vertegenwoordigd in het ‘Doe-team Techniekpact’, waar kritisch gekeken wordt naar de afstemming en samenwerking tussen diverse organisaties.
9
AANTAL BEZOEKEN IN 2013
BEZOEKEN IN 2013
De leden van de VSC registreerden in 2013 3.074.505 bezoeken, waarvan circa 460.000 onder de 18 jaar. Uit deze cijfers blijkt de essentiĂŤle rol die de leden innemen als informele leeromgevingen. De VSC-leden zijn uitgelezen plekken op om een laagdrempelige manier bezig te zijn met wetenschap.
Deze cijfers geven het aantal bezoeken per VSC lid weer voor zover deze zijn verzameld. Niet alle aangesloten instellingen hebben een eigen gebouw waarin zij bezoekers kunnen ontvangen en een deel van de organisaties is vooral als outreach-organisatie actief. Zo organiseert de Stichting Techniekpromotie projecten op een groot aantal locaties en is Science LinX gevestigd in een openbaar toegankelijk entreegebouw van een faculteit. Derhalve kan op basis van deze gegevens geen conclusie worden getrokken over de ontwikkeling van de bezoekersaantallen in de afgelopen jaren. De cijfers geven wel een beeld van hoeveel bezoekers in aanraking komen met wetenschap, via bij de VSC aangesloten wetenschapsmusea en science centra.
2007: 2008: 2009: 2010: 2011: 2012: 2013:
2.279.489 bezoeken 2.252.553 bezoeken 2.355.461 bezoeken 2.498.858 bezoeken 2.589.548 bezoeken 2.851.237 bezoeken 3.074.505 bezoeken
ORGANISATIE
TOTAAL AANTAL BEZOEKERS 2013
Artis Planetarium
150.000
Continium
101.700
Cosmos Sterrenwacht
10.229
De Ontdekfabriek
20.000
De Spelerij
53.302
Geofort
35.000
Het Natuurhistorisch
42.424
LSPS
64.114
Museon
188.526
Museum Boerhaave
73.723
Museum de Cruquius
26.305
Museum van het Nederlands Uurwerk
9.442
Naturalis Biodiversity Center
298.930
Natuurmuseum Brabant
58.027
Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid
227.080
Nederlands Watermuseum
55.160
Nieuw Land
28.297
Ontdekhoek Nederland
73.557
Science Center Delft
57.333
Science Center Nemo
545.842
Science LinX
40.000
Space Expo
58.880
Stichting Techniekpromotie
26.540
Technoplanet
8.268
Technopolis
289.459
Teylers Museum
115.334
Twents Techniekmuseum HEIM
32.180
Universiteitsmuseum Groningen
15.269
Universiteitsmuseum Utrecht / Sonnenborgh
54.936
Zaans Museum
56.498
Zuiderzeemuseum
258.150 3.074.505
10
11
samen hebben we
129 BILJOEN hersencellen
VSC DEELT GRAAG KENNIS
12
13
VSC DEELT GRAAG KENNIS Kennisdeling is een van de pijlers van de vereniging. De leden van de VSC ontwikkelen zich, doen ervaring op, discussiëren en wisselen kennis en ervaring uit. De VSC faciliteert en stimuleert dit proces. Tevens agendeert de VSC thema’s en draagt bij aan kennisontwikkeling rond de drie hoofdthema’s: familieleren, informeel leren en wetenschapswijsheid. Wat initieerden en realiseerden wij in 2013 op dit gebied?
GEREALISEERD!
GEORGANISEERD!
WAAROM?
WAAROM?
vsc-netwerk.nl
Een gesprek over science centra en arbeidsmarkt
Verstevigen en verhelderen van het pro-
AANBOD WETENSCHAPSEDUCATIE*2013 MUSEUMLESSEN in Museon
WORKSHOPS in Nemo
SPEURTOCHTEN in Continium
RONDLEIDINGEN in Museum Boerhaave
...EN
VELE ANDERE EDUCATIEVE ACTIVITEITEN bij 26 andere leden
14
Zichtbaar maken op welke manieren VSC-leden samenwerken met bedrijfsleven en hierover kennis delen
van de verschillende communicatiemiddelen
Op dinsdag 19 maart 2013 vond de vierde bijeenkomst in de reeks ‘De toekomst van de technische arbeidsmarkt’ plaats. Deze bijeenkomst werd georganiseerd door het KIVI, samen met de VSC. KIVI formuleerde de ambitie ‘#4op10’. Deze ambitie geeft uiting aan de wens om de deelname aan technische studies te vergroten: 4 van de 10 studenten stromen, aldus de ambitie, in in technische studies. Uiteraard wordt deze ook door de VSC onderschreven. In de discussie tijdens de bijeenkomst draaide het om vragen als ‘Hoe maken de leden de bezoekers (kinderen en volwassenen) enthousiast voor techniek?’ en ‘Hoe gaan zij de samenwerking aan met bedrijfsleven, overheid en onderwijs?’ Ook de uitgangspunten van het techniekpact werden hierin besproken. Eva Rijs van het Zaans Museum nam ons aan de hand van een nieuwe presentatie in het museum mee langs een ‘good practise’ die de samenwerking tussen bedrijven in de regio en het museum centraal goed tot uitdrukking bracht.
In 2012 al startte de VSC met de realisatie van een nieuwe website en een ledenportaal. Deze nieuwe website bundelt de verenigingsactiviteiten van de VSC. Er is ruimte voor de gezamenlijke projecten en berichten hierover. Hierdoor verstevigt de VSC netwerk voor staat. Naast een publieksgedeelte, kent de website ook heets, informatie, verslagen en rapporten. De website heeft tevens een agenda waar bijeenkomsten worden vermeld. Het verenigingsportaal maakt gebruik van modules van S2B – een adviesbureau gespecialiseerd in verenigingen – en de huisstijl is ontwikkeld door Studio Duel uit Den Haag.
15
GEORGANISEERD!
GEORGANISEERD!
GEORGANISEERD!
WAAROM?
WAAROM?
WAAROM?
Bijeenkomst VSC_leesclub #1
Een inspiratiegesprek over onze rol en de bijdrage van publiek
Versterken van het toepassen van theoretische kennis in projecten van de aangesloten leden
Verkennen van de rol die het publiek voor ons ziet waar het beleidsvorming en
Op 8 mei startte de VSC met een nieuwe activiteit, de VSC_leesclub. De leesclub is een vervolg op de ‘reisgids’ die de VSC samen met Rooske Franse van het Science Learning Center van NEMO realiseerde. De reisgids is een startpunt voor goede ontmoetingen en gesprekken, het gaan van ongebaande paden en voor de verfrissing van de geest. In de gids zijn diverse boeken opgenomen: boeken die je gelezen zou moeten hebben om de kwaliteit en relevantie van je projecten te vergroten. De praktijk is vaak weerbarstiger en vaak ontbreekt het aan tijd en lukt het niet om actuele literatuur bij te houden. Gezamenlijk lezen maakt dit makkelijker. Dit is dan ook de reden om de leesclub op te richten.
Op vrijdagmiddag 11 oktober reisden we af naar Raamsteeg 2, het platform in Leiden waar kunst en wetenschap elkaar vinden (nu: Naturalis after dark). Onderzoeker Andrea Bandelli praatte ons bij over zijn PhD research. Zijn onderzoek draait onder andere om de rol die wetenschapsmusea en science centra kunnen hebben bij beleidsvorming. In het onderzoek verkent Bandelli ‘the role of the public in the governance of science centers and museums’. Wat verwacht het publiek ten aanzien van deze rol en willen en kunnen de VSC-leden daarin voorzien. Het onderzoek leverde tal van interessante discussieonderwerpen voor de bijeenkomst.
Het eerste boek dat gelezen werd, was Museums and Education: Purpose, Pedagogy, Performance van Eilean Hooper-Greenhill. Een eyeopener volgens sommigen vanwege de andere, lees nieuwe, meetinstrumenten die hierin werden genoemd en de focus op het ontwikkelen van vaardigheden in plaats van kennis. Teylers Museum was gastheer voor deze sessie.
GEORGANISEERD!
GEORGANISEERD!
Bijeenkomst VSC_leesclub #2
Een inspiratiegesprek over laagdrempeligheid Verkennen van het begrip laagdrempeligheid en mogelijke drempels in ons publieksaanbod
Versterken van het toepassen van theoretische kennis in projecten van de aangesloten leden
Op 17 december organiseerden we een inspiratiegesprek met als thema laagdrempeligheid. Een thema waar Robert Schuurmans Stekhoven van MUST zich op dit moment in verdiept.
Op 19 november kwam de leesclub voor de tweede keer bijeen. Ditmaal stond het boek Identity and the museum visitor experience van John Falk centraal. Een quote over dit boek: ‘This book should be read by anyone serious about visitor experiences
Veel wetenschapsmusea en science centra trekken een breed publiek en scoren goed bij een test als de museuminspecteurs van de museumvereniging. Maar is onze drempel echt wel zo laag? Op de drempel naar 2014 wilden we daar met elkaar over praten. Het gesprek draaide rond een aantal prikkelende uitspraken als ‘Design en architectuur discrimineren’, ‘Interactie kan niet plaatsvinden als je niets gemeenschappelijks hebt met je publiek’ en ‘Als je een andere (beeld)taal spreekt dan het publiek, als je ander begrippenkader hebt kom je amper in contact met een ander’. Deze uitspraken ken we over de cultuurverschillen tussen het personeelsbestand van de musea en de bezoeker en hoe deze te overbruggen.
wholistic perspective using the ‘lens’ of visitor identity and motivation’. Deze lens bleek een nieuwe kijk te geven op de verwachtingen van de bezoekers over het bezoek en over de grote verschillen in verwachtingen. In de discussie concentreerden we ons op de vragen of we in de voorbereiding van de projecten bij deze verschillen stil stonden en of dit tot een wezenlijke verandering in de programmering zou leiden. Wederom was het gesprek levendig, scherpten de uitgangspunten onze gedachten en konden we deze vertalen naar de eigen werkpraktijk. De gastheer was dit keer het Museon.
Een inspiratiegesprek over economische waarde
WAAROM?
Over vormgeving constateerden we dat deze vaak geen enkel herkenningspunt biedt! Zo maar wat goede gedachten of voornemens om mee te nemen naar het nieuwe jaar.
Leden kennis laten maken met instrumenten van ZKA en kennis uitwisselen over exploitatiemogelijkheden ZKA is een adviesbureau dat gespecialiseerd is in de vrijetijdssector en al enige jaren sustaining member van de VSC. Samen organiseerden we op 25 september een inspiratiegesprek waarin vooral twee thema’s de boventoon voerden: de exploitatie van onze organisaties en het economisch belang. Adviesbureau ZKA ontwikkelde twee bijzondere producten voor musea en science centra. Als locatie voor de middag kozen we voor het bijzonder gelegen Geofort, een ligging die de organisatie voor bijzondere uitdagingen stelt. In een open gesprek verkenden we de verschillende uitdagingen van Geofort en van de andere aanwezige leden.
16
17
samen kijken we verder dan
NEPTUNUS VSC WERKT GRAAG SAMEN
18
19
VSC WERKT GRAAG SAMEN De VSC zoekt naar en realiseert samenwerkingsverbanden die de positie van de individuele leden verstevigen en de aandacht voor wetenschap en wetenschapseducatie en –communicatie vergroten. Wat deden wij op dit gebied in 2013?
GEORGANISEERD!
Xperiment - editie 2013 en voorbereiding editie 2014
WAAROM?
Zorgen voor een familievriendelijk en aansprekend aanbod over techniek voor kinderen in de Schooltv leeftijd met een accent op kleuters
25.000 M² SI
BA TT
PO
EN
EX
RUIMTE VOOR
De editie van 2013 trapten we af met een eigen stand op de NOT, de tweejaarlijkse nationale onderwijsbeurs. Voor deze stand was veel aandacht: leerkrachten hadden duidelijk grote behoeften aan bruikbaar materiaal over wetenschap en techniek. Naast ‘proefjeswijzers’, deelden we ook de tweede editie van Kidzperiment uit. De proefjeswijzer met 12 niet te missen experimenten is speciaal voor Xperiment ontwikkeld, door Mijke de Hartog en Marie Anne Remmelink van Familiemusea in samenwerking met proefjes.nl. Deze proefjeswijzer werd ter plekke verspreid en digitaal aangeboden via de website. De stand werd bemand door medewerkers van de verschillende VSC _leden.
RO
LS
ND LE
IVA
ID IN G
EN
EL ST OR
ST
VO
FE
EN
G IN EN
LIN
OP
GE
N
S
DE
TIE
Meer dan de helft van de leden deed mee aan Xperiment. Het grootste deel met poppenspelactivitei-
GEREALISEERD!
GEORGANISEERD!
2e editie van kidzperiment – een tijdschrift voor kinderen over techniek en wetenschap in een oplage van 50.000 exemplaren
In kader van weekend van de wetenschap: pop-up wetenschapper
WAAROM?
Families in contact brengen met toegankelijke en inspirerende wetenschappers
WAAROM?
Ouders en kinderen laten zien dat er veel waardevolle wetenschapsmusea en science centra zijn in de omgeving voor bijzondere ervaringen
Voor het tweede ‘weekend van de wetenschap’ organiseerden we wederom pop-up wetenschapper. We realiseerden dit jaar bij 17 VSC locaties een pop-up wetenschapper.
Voor het tweede jaar nam uitgever FC Klap samen met de VSC het initiatief om een speciale editie te maken over wetenschapsmusea en science centra. Aangevoerd door de vraag ‘Wat wil ik later worden’ lag de focus sterk op beroepen die horen bij technische en wetenschapsstudies. Deze editie kwam uit tijdens Xperiment 2013. Naast reportages vanuit verschillende bij de VSC aangesloten wetenschapsmusea en science centra, bevatte Kidzperiment een adreslijst van alle VSC leden, advertenties en pagina’s met testjes, proefjes en opdrachten.
Wetenschappers zoals Anne Schulp, Kees Moeliker en Michiel van Straten ontmoetten museumbezoekers. Ook programmeerden we twee bijzondere buitenlocaties. Een speciale treincoupe met wetenschappers Govert Schilling en Anna Tummers, aangevuld met NS-wetenschappers, en een broodje wetenschap in het NRC Cafe. Hier konden families lunchen met wetenschappers als Herman Pleij en Dick Schwaab. Ook adverteerden we in het NRC-handelsblad en promootten we de wetenschappers via twitter om gedurende het weekend actief verslag te doen van alle verhalen.
VSC leden kregen exemplaren om gratis te verspreiden en 35.000 exemplaren werden, samen met de proefjeswijzer, bijgesloten bij Z@PP-magazine.
Het projectmanagement was in handen van Femke Hameetman en Willemijn van Drunen van MuseumLAB. Zij werden ondersteund door Maret van Esch.
GE
SH RK
DA N
Naar aanleiding van deze cijfers en de ervaringen van eerdere edities zal de focus in 2014 sterker liggen op het werken met de handpoppen. De deelnemende VSC leden hebben ervaren hoe positief het publiek reageert op de voorstellingen en zijn erg enthousiast over de eenvoudige manier waarop de poppen relatief ingewikkelde onderwerpen aan jonge kinderen kunnen uitleggen. Vooruitlopend hierop organiseerden we eind van het jaar een speciale workshop met Raaf en de poppenspeler achter Raaf om de kneepjes van het vak te leren.
WO
EN
OP
S
OP
hoofdrolspelers van het jeugd tv programma Koekeloere. In Science Center NEMO, Science Center Ithaka en Geofort hadden kinderen de kans een van de sterren van SchoolTV of Het Klokhuis te ontmoeten. Jurre, Mylene en Maurice waren daar speciaal voor Xperiment.
20
21
GEREALISEERD!
in samenwerking met Het Klokhuis en KNAW: Zoek het uit! tweede reeks van
GEORGANISEERD!
GEÏNITIEERD!
WAAROM?
WAAROM?
samen met Het Klokhuis: Zoek het uit! weekend van de wetenschap
kinderen kennis laten maken met het proces van wetenschap, met wetenschapsvaardigheden en met wetenschappers die een rolmodel kunnen zijn
WAAROM?
kinderen kennis laten maken met het proces van wetenschap, met wetenschapsvaardigheden en met wetenschappers die een rolmodel kunnen zijn
Zeven musea stonden in het weekend van de wetenschap in het teken van het Klokhuis met speciale focus op Zoek het uit!. Het speciale weekend trapte af met een editie van de Klokhuisvragendag in Science Center NEMO, waar alle presentatoren aanwezig waren. Daarna waaierden zij uit naar andere VSC_leden. Deze waren verspreid door het hele land waardoor de presentatoren bijvoorbeeld naar Groningen, Kerkrade, Tilburg en Zaandam reisden. Ieder museum organiseerde een programma veelal in samenwerking met wetenschappers die ook in de Klokhuis-reeks een prominente rol hadden. ‘Zelf doen en onderzoeken’ stond in alle programmering centraal. De presentatoren hadden overal een inhoudelijke rol
reeks Zoek het uit!, een reeks over wetenschapin 2012 werden uitgezonden draaiden om hersenen, taal, sponzen, aliens en de aarde. In 2013 het kleinste deeltje, groeien, liegen en scheepsareen wetenschapper te werk gaat, wat hij of zij zich afvraagt en waarom. Op de website van Het Klokhuis staan experimenten en activiteiten die kinderen zelf kunnen doen: in 2013 kwam daar zelfs een speciale app bij met ringen zijn ook door de VSC-leden te gebruiken bij eigen projecten. VSC en KNAW dachten mee met de thema’s, scripts en de geselecteerde wetenschappers.
het uit! vertoond.
22
gesprekken over een benchmark
inzicht genereren in de kwaliteit en impact van educatieve activiteiten Veel VSC-leden organiseren workshops voor het onderwijs. De workshops worden vanuit wetenschapsmusea en science centra vaak gegeven om te laten zien dat wetenschap en techniek leuk zijn, veel mogelijkheden en toepassingen hebben en vooral erg interessant zijn. Maar hoe zit het met de kwaliteit van deze workshops? Dragen zij daadwerkelijk bij aan het doel dat veel science centra hebben met deze workshops? En wekken de workshops echt de interesse voor wetenschap en techniek bij leerlingen? Deze vragen hielden in het bijzonder het Science Centre Delft bezig en samen met Claudia de Graauw ontwikkelde Delft een vragenlijst. In samenwerking met Claudia de Graauw polste de VSC in 2012 de belangstelling van de andere VSC leden voor deze vraagstelling. In 2013 zijn 9 leden aan de slag gegaan met de vragenlijst en gestart met een eerste meting. De VSC en de deelnemende instellingen willen hiermee zicht krijgen op de waarde van de workshops die worden georganiseerd binnen wetenschapseducatie. Gedurende dit traject zijn twee werksessies (in april en juli) georganiseerd, begeleid door Claudia de Graauw. Tijdens deze sessies is gesproken over de vragenlijst en het verzamelen van de data. De bevindingen zijn verzameld in een intern rapport. In 2014 wordt met deze groep verder gekeken naar een vervolg van dit project.
23
VSC KIJKT OP DE ZAKEN VOORUIT
24
25
VSC KIJKT OP DE ZAKEN VOORUIT GEÏNITIEERD!
GEÏNITIEERD!
WAAROM?
WAAROM?
Katern bewegwijzering
Intern gesprek over lobby
Verdiepen van thema ‘familievriendelijkheid’ in wetenschapsmusea en science centra
VSC wil graag haar lobbytaak versterken Eind 2013 praatten de leden van de VSC over het aspect lobby. Wat betekent dit binnen het netwerk van wetenschapsmusea en science centra? Waar zetten we dan op in? Wat is het gedeelde verhaal? Wat willen we er mee bereiken.
Binnen het netwerk van actoren rond wetenschapseducatie nemen de wetenschapsmusea en science centra een bijzondere positie in: als een van de weinige culturele instellingen ontvangen ze families. Kinderen komen samen met hun (groot)ouders naar het museum en komen daar gezamenlijk in aanraking met wetenschap en techniek/technologie. Het verbeteren van deze familie ervaringen draagt bij aan een positievere perceptie van techniek en aan een positieve stimulans in talentontwikkeling van kinderen. Vandaar dat de VSC in 2012 een gids publiceerde met handreikingen en theorieën om deze ervaringen te verbeteren.
De input uit dit gesprek wordt meegenomen naar een centrale activiteit die de VSC in 2014 organiseert tijdens de jaarlijkse Ecsite Conference. Deze 25e editie wordt georganiseerd door het Museon in Den Haag.
Een familievriendelijk museum werd in opdracht van de vereniging geschreven door Mijke de Hartog en Marie Anne Remmelink. Eind 2012 rondde Brigit Hoogenberk een onderzoek af naar de bewegwijdeerde zij diverse theorieën en vertaalde deze naar een instrument dat door verschillende musea gebruikt kan worden. In 2014 zal de VSC dit instrument – en de achterliggende theorie – publiceren als een extra katern bij Een familievriendelijk museum.
26
27
VSC LEDENKAART LEDEN VAN DE VSC Ruim 3 miljoen mensen bezoeken jaarlijks de science centra, wetenschaps- en techniekmusea, ontdekhoeken en planetaria die zijn aangesloten bij de VSC. Jong en oud beleven hier hoe de natuurwetenschappelijke fenomenen werken en hoe ze die in het dagelijks leven tegenkomen. Alle locaties bieden bovendien voor scholen een contextrijke leeromgeving.
28
ORGANISATIE
PLAATS
WEBSITE
1
Artis Planetarium
Amsterdam
www.artis.nl
2
Continium
Kerkrade
www.continium.nl
3
Cosmos Sterrenwacht
Lattrop
www.e-cosmos.nl
4
De Ontdekfabriek
Eindhoven
www.deontdekfabriek.nl
5
De Spelerij
Dieren
www.spelerij.nl
6
Geofort
Herwijnen
www.geofort.nl
7
Het Natuurhistorisch
Rotterdam
www.hetnatuurhistorisch.nl
8
LSPS
Helmond
www.lsps.nl
9
Museon
Den Haag
www.museon.nl
10
Museum Boerhaave
Leiden
www.museumboerhaave.nl
11
Museum de Cruquius
Cruquius
www.museumdecruquius.nl
12
Museum van het Nederlands Uurwerk
Zaandam
www.mnuurwerk.nl
13
Naturalis Biodiversity Center
Leiden
www.naturalis.nl
14
Natuurmuseum Brabant
Tilburg
www.natuurmuseumbrabant.nl
15
Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid
Hilversum
www.beeldengeluid.nl
16
Nederlands Watermuseum
Arnhem
www.watermuseum.nl
17
Nieuw Land
Lelystad
www.nieuwlanderfgoed.nl
18
Ontdekhoek Nederland
Lelystad
www.ontdekhoek.nl
19
Science Center Delft
Delft
www.sciencecentre.tudelft.nl
20
Science Center Nemo
Amsterdam
www.e-nemo.nl
21
Science LinX
Groningen
www.sciencelinx.nl
22
Space Expo
Noordwijk
www.space-expo.nl
23
Stichting Techniekpromotie
Eindhoven
www.techniekpromotie.nl
24
Technoplanet
Arnhem
www.technoplanet.nl
25
Technopolis
Mechelen
www.technopolis.be
26
Teylers Museum
Haarlem
www.teylersmuseum.nl
27
Twents Techniekmuseum HEIM
Hengelo
www.techniekmuseumheim.nl
28
Universiteitsmuseum Groningen
Groningen
www.rug.nl/museum
29
Universiteitsmuseum Utrecht/ Sonnenborgh
Utrecht
www.museum.uu.nl
30
Zaans Museum
Zaandam
www.zaansmuseum.nl
31
Zuiderzeemuseum
Enkhuizen
www.zuiderzeemuseum.nl
29
COLOFON » Tekst / Redactie VSC – Marjelle van Hoorn » Studio Duel - www.studioduel.nl » Kees Spruijt » De VSC dankt haar sustaining members voor hun support:
30