Turnovatoren: de blikvanger aan Turnhoutse skyline by Redactiebureau Palindroom

Toelating P924304 | A fgiftekantoor Antwerpen X

# 92 | Driemaandelijks

| 3de trimester 2019

| 32ste jaargang

BBM BELGIAN BUILDING MAG A Z I NE

Turnovatoren

de blikvanger aan Turnhoutse skyline

Inhoudstafel Voorwoord Projectreportages

Innoverende producten

Projecten om naar uit te kijken

12 ¬ Topprestaties voor elke spouwmuur 14 ¬ Sneller en efficiënter bouwen 16 ¬ Douchen zonder kalkaanslag 18 ¬ Oersterke én geluidswerende gipsplaat 20 ¬ Tijdloze gevels zonder onderhoud 04

¬ Turnovatoren: de blikvanger aan Turnhoutse skyline

42 ¬ Crowne Plaza Brussel / LUX-Forum Gent / Montevideo Antwerpen / Roelevard Roeselare / Mobilis Anderlecht / The Mill Hasselt

Coverbeeld: Architecten: B-architecten (ontwerp), osar architects (uitvoering) – Beeld: Soudal

22 ¬ En BIM … toen was er licht!

30 ¬ Druppelvormige kantoorgebouwen geven gezicht aan The Loop 37 ¬ Zorgcentrum Ravelijn: slim materiaalgebruik loont

De Hamvraag

Architectenportret

Aannemersperikelen

27 ¬ Syntaxe: teamgeest en cohesie

09 ¬ Hoe gaan aannemers om met afval op de werf?

Juridische column 35 ¬ Bouwstenen van het wetboek van vennootschappen en verenigingen: de impact op uw bedrijf

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

45 ¬ Welke maatregelen kunnen en moeten er genomen worden tegen het steeds groter wordende tekort aan arbeidskrachten?

Colofon

¬ V oorwoord

¬ K ristiaan Borret, Brusselse Bouwmeester

Samen voortrekker zijn Als de overheid en de bouwsector tot een gunstig samenspel komen, dan is dat een vliegwiel voor vernieuwende stadsontwikkeling. Een tiental jaren geleden was er in Brussel zo’n piekmoment. Het Brusselse Gewest wou de toepassing van passiefbouw stimuleren, en had daarvoor naast sensibilisering en technische ondersteuning ook een subsidiesysteem in stelling gebracht. Zo werd de toenmalige meerkost van Als we beter willen nieuwe technologie gecompenseerd, en het bevorderde bouwen, zullen we ook de verspreiding van knowhow onder architecten, aannemers en producenten. Dankzij deze wisselwerking minder moeten bouwen. tussen beleid en markt, was het mogelijk om vanaf 2015 passiefbouw te verplichten voor alle nieuwe woningen en kantoren in Brussel. En zie, Brussel werd internationaal geprezen als een koploper in duurzaam bouwen! Vandaag dient zich opnieuw zo’n kans voor vernieuwing aan. Inmiddels is onze visie op duurzaam bouwen opgeschoven tot ver voorbij de kwestie van isolatiewaarden. Als we beter willen bouwen, zullen we ook minder moeten bouwen. Zeker in Brussel bestaat de hardnekkige gewoonte om (kantoor)gebouwen na pakweg 30 jaar af te breken om vervolgens opnieuw een nieuwbouw op te richten. De onvrede over deze verspilling van materialen en energie neemt alsmaar toe. Gebouwen mogen toch geen wegwerpproducten zijn! Laten we dus volop gaan voor circulair bouwen. De voedingsbodem bestaat al met pioniers zoals Rotor, terwijl wetenschappelijk onderzoek aan de VUB nu het stokje overneemt. Ook bij projectontwikkelaars groeit de interesse voor hergebruik van gebouwen en materialen. De transformatie van de Brusselse kantoortorens rond De Brouckère of WTC zijn alvast inspirerend. Laten we de komende jaren een ondersteuningsbeleid voor circulair bouwen ontwikkelen, zodat de bouwprofessionals zich scholen en beloond worden voor hun kennis en kunde. Laten we circulariteit niet alleen opvatten als hergebruik van wat bestaat, maar ook als anticiperen op toekomstige verandering. Over enkele jaren kunnen we dan circulair bouwen opleggen in de reglementering, net zoals destijds met die ‘vreemde’ passiefbouw. Laten we opnieuw voortrekker zijn. w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

¬ P rojectreportage

Turnovatoren: de blikvanger aan Turnhoutse skyline

De Turnovatoren siert sinds afgelopen zomer de skyline van Turnhout. De toren is de blikvanger van Turnova, het ambitieuze stadsvernieuwingsproject op de terreinen van de voormalige Brepolsdrukkerij dat cultuur, wonen, winkelen, horeca en kantoren verenigt.

De Turnovatoren steekt met zijn 72 meter ver boven de nieuwe wijk uit. De toren is net als het nieuwe stadsdeel een ontwerp van B-architecten uit Antwerpen. Het gelijkvloers en de eerste verdieping bestaan uit commerciële ruimtes en een bankkantoor. In de toren bevinden zich 12 verdiepingen met in totaal 47 appartementen, een technische verdieping, en vier bouwlagen met kantoren. Op de bovenste verdieping komt een gastronomisch restaurant en een stadsbalkon. Dit stadsbalkon zal vrij toegankelijk zijn en uitgroeien tot een unieke publieke plek in Turnhout. Onder de toren is een parkeergarage voor 430 wagens ingericht. De parking fungeert als publieke centrumparking voor de Kempische stad. Doorheen de hele Turnovasite loopt een wandelas van noord naar zuid. De ontwerpers hebben deze as vormgegeven als een uitkraging van de eerste verdieping van de sokkel. Eronder ontstaat zo een beschutte winkelwandelroute. 3 De Turnovatoren steekt met zijn 72 meter ver boven de nieuwe wijk uit.

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

Alle touwtechniekers zijn gecertificeerd door de internationale instelling IRATA. Dat houdt in dat zij over het nodige inzicht beschikken om veilig op grote hoogtes te werken.

Beglaasd atrium

Leesbare structuur

“Een heldere en vlotte ontsluiting van de ondergrondse parking, de winkels en de kantoren was belangrijk voor de opdrachtgever”, vertelt projectarchitect Christophe Combes. “Centraal in de sokkel van de toren hebben we daarom een beglaasd atrium ontworpen dat zich over vier verdiepingen uitstrekt. Vanuit de parking word je aangetrokken tot dit atrium, van waaruit je probleemloos je weg verderzet naar het plein, de winkels en de kantoren. Het atrium vormt een unieke, hybride ruimte binnen het project: deels binnen, deels buiten, deels bovengronds, deels ondergronds. Door de grote glazen koepel zie je de toren al vanuit de parking.”

De gevels van de Turnovatoren zijn opgebouwd uit wit gezuurd architectonisch beton, een hedendaagse verwijzing naar de witte natuursteen van het stadhuis van Turnhout aan de Grote Markt. De sokkel is volledig beglaasd aan de zijde van het nieuwe Brepolsplein. De gevels van de toren bestaan dan wel uit vier identieke betonnen rasters, de invulling met schrijnwerk verschilt van gevel tot gevel. “We wilden de stapeling van verschillende functies in de toren afleesbaar maken in de gevel. Voor de appartementen werd een dens raster van kolommen en balken gebruikt. Ter hoogte van de kantoren verruimt dit grid zich”, zegt Christophe Combes. Voor de bovenste drie verdiepingen werd een zeer open raster toegepast, in functie van een open plan en maximaal uitzicht. De ramen zijn diep in de gevel geplaatst, om de structurele gevel maximaal te laten spreken.

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

Projectreportage

Het atrium vormt een unieke, hybride ruimte. Door de grote glazen koepel zie je de toren al vanuit de parking.

Autovrije zone Er is van bij het begin van het project gekozen om de grote centrumparking van Turnhout niet onder de Grote Markt aan te leggen, maar onder Turnova. De garage bevat bovendien een ondergrondse straat die de Otterstraat met de Baron Frans du Fourstraat verbindt. “Op termijn kan deze verbinding ingezet worden om de Grote Markt volledig autovrij te maken. In een eerste fase is reeds een voetgangersgebied ingericht in de Baron Frans du Fourstraat. De winkelwandelstraten op de Turnovasite zijn uiteraard ook autovrij”, aldus Christophe Combes.

Duurzame toren Flexibiliteit was een belangrijk gegeven bij het ontwerp van de toren. Behalve de kern en de gevel bevat de constructie geen dragende elementen, waardoor de verdiepingen flexibel indeelbaar blijven. Dit laat toe dat functies inwisselbaar zijn, wat de levensduur van het gebouw ten goede komt. In de sokkel werden een kolommengrid van 8 op 8 meter toegepast en zeer hoge verdiepingshoogtes. Dit maakt ook hier verschillende functies mogelijk. Koeling en verwarming gebeurt via een KWO-systeem. Onder de parking bevinden zich zes boorputten. Deze staan in verbinding met een ringleiding, die voorverwarmd water doorheen de verschillende gebouwen van Turnova loodst. De individuele eigenaars en huurders kunnen op de ringleiding aantakken om hun pand te verwarmen.

Touwtechniekers garanderen een duurzame afdichting Om optimale energieprestaties te garanderen, is de luchtdichtheid van groot belang. Daarvoor deed aannemer Interbuild beroep op de producten van Soudal. Ook voor de slagregendichtheid werden Soudal-producten gebruikt, meer bepaald Soudaseal 215LM. Deze elastische gevelvoegkit van de nieuwste generatie is dankzij zijn uitstekende UV-bestendigheid en breed hechtingsspectrum op poreuze en niet-poreuze materialen, bijzonder geschikt voor duurzame afdichting van bewegingsvoegen die aan weer en wind blootgesteld worden.

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

2 Doorheen het beglaasde atrium kan je de toren zien.

Om een duurzame afdichting te garanderen werd beroep gedaan op de elastische gevelvoegkit Soudaseal 215LM van Soudal.

2 De touwtechniekers bevestigen zich met twee

Het afkitten van alle voegen in de torenhoge constructie was geen sinecure en vergde zelfs enig spektakel. De touwtechniekers van AlpineWorks bengelden drie maanden aan de toren om alle voegen te dichten met Soudaseal 215LM. “We doen vaak interventies en allerhande werken op hoogte, maar de Turnovatoren was toch een bijzonder project omwille van zijn enorme volume”, vertelt zaakvoerder van AlpineWorks Kenneth Gantois. “Al onze touwtechniekers zijn gecertificeerd door de internationale instelling IRATA. Heel beknopt samengevat houdt dat in dat zij over het nodige inzicht beschikken om veilig op grote hoogtes te werken.” Hoe gaan de touwtechniekers precies te werk? Ze bevestigen zich met twee touwen aan twee ankerpunten bovenaan de toren, conform de IRATA-regelgeving, waarna ze afdalen gewapend met hun kitpistool en voorraad kit. Onderweg wordt elke voeg gedicht conform de specificaties van de fabrikant en de behoeften van de bouwheer. “Er is voor Soudal gekozen omwille van hun jarenlange expertise. Het bedrijf is bovendien in Turnhout gevestigd”, weet Kenneth Gantois. “Ook wij als uitvoerder moeten kunnen rekenen op de betrouwbaarheid van de producten die we hanteren. Een kwalitatief product is een zorg minder voor de touwtechnieker, en daar konden we bij Turnova zeker van op aan.”

touwen aan twee ankerpunten bovenaan de toren, waarna ze afdalen gewapend met hun kitpistool en voorraad kit en alle voegen afkitten.

Opdrachtgever: Heeren Group Ontwerper: B-architecten (ontwerp), osar architects (uitvoering) Studiebureau stabiliteit: Jan Van Aelst | Macobo Studiebureau technieken: boydens engineering Hoofdaannemer: Interbuild Start bouwwerken: augustus 2016 Einde bouwwerken: juni 2019

INFO Meer info over de producten van Soudal? Stuur een mail naar bbm@soudal.com of surf naar www.soudal.com

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

NIEUWBOUW OF RENOVATIE? SWS SOUDAL WINDOW SYSTEM

DENK AAN JE LUCHTDICHTHEID.

LUCHTDICHTHEID: EEN KLEINE INVESTERING MET EEN GROOTSE IMPACT Met de EPB wetgeving worden alle bouwdetails belangrijk, dus ook vensteraansluitingen. Wat baat het superisolerende muren, schrijnwerk en beglazing in een gebouw te voorzien als daartussen koudebruggen of luchtlekken zorgen voor warmte-en energieverlies?

WWW.SOUDALLUCHTDICHT.BE

000545-ADVERT

Een zo goed mogelijke score in het Energie Prestatie Certificaat (EPC) of bij de EPB-aangifte is dan ook meer dan ooit gevraagd. Raamaansluitingen spelen hierin een cruciale rol. SWS kan hier dankzij de luchtdichtheid en de eliminatie van koudebruggen een mooie winst opleveren voor het E-peil en S-peil!

Soudal Window System. Een professioneel venster-’aansluitsysteem’. Een combinatie van op elkaar afgestemde producten die de afdichting verzorgen tussen schrijnwerk en metselwerk.

SOUDAL N.V. • EVERDONGENLAAN 18-20 • B-2300 TURNHOUT • BELGIË • TEL.: +32-(0)14 42 42 31 • WWW.SOUDAL.COM

Aannemersperikelen

Hoe gaan aannemers om met afval op de werf? De bouwsector is wereldwijd verantwoordelijk voor 40% van het geproduceerde afval. Circulair bouwen zal dat percentage aanzienlijk doen dalen, maar staat nog in de kinderschoenen. En daarom rijst de vraag: hoe gaan aannemers op dit moment om met de huidige afvalproblematiek? Op een verantwoorde manier, zo leert een rondvraag.

Yves Coenen Mathieu Gijbels

Bart De Bruyckere BESIX

Bruno Janssen Thomas & Piron Bâtiment

Nancy Vander Putten ATD Covan

Gino D’Herde Pagidak

Erik Theunissen Thebo

Die 40% afval belandt gelukkig niet integraal in de vuilnisbak. Uit het Global Circularity Report dat Circle Economy begin 2018 presenteerde mag dan wel blijken dat ruim 90% van de wereldwijd gebruikte grondstoffen aan het einde van de levensduur gewoon in de vuilnisbak belandt, in de bouwsector ligt dat percentage veel lager. Verschillende studies tonen aan dat de Vlaamse bouwsector vandaag 90% van het geproduceerde afval hergebruikt. Maar wat betekent dat concreet voor de aannemers? Hanteren zij een bepaalde afvalverwerkingsmethodiek? Wat doen zijn met gevaarlijk afval? Ervaren ze genoeg ondersteuning van het beleid? En hoe sensibiliseren zij hun werknemers?

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

Aannemersperikelen

2 Een container vol steenpuin. Alle

andere soorten afval krijgen ook een eigen container. Aannemers zijn dus zeker niet slecht bezig.

Sorteren, maar ook anticiperen afspraken met leveranciers in verband met verpakkings“Wij sorteren afval in achttien verschillende fracties”, materiaal. Daarnaast laten we materiaal valoriseren door vertelt Yves Coenen, kwaliteits-, veiligheids- en milieuorganisaties als Rotor en hergebruiken we zelf zo veel als manager bij Mathieu Gijbels. “Op de werven worden afmogelijk. Maar dat kan niet altijd, en daarom hebben we valcontainers geplaatst voor het bouwen sloopafval. vorig jaar Werflink opgestart, in Andere fracties, zoals plastic, samenwerking met de Vlaamse PVC, ijzer, hout, isolatie en resConfederatie Bouw en Vlaandetanten van sandwichpanelen of Nog meer centralisatie en Circulair. Dat is een online spuitbussen, worden in kleinere financiële ondersteuning aan ren platform waarop bedrijven tegen hoeveelheden terug meegenomen naar het centraal depot en de verwerkingsbedrijven, zou een prijsje hun nog bruikbare overschotten en restmaterialen in aparte tonnen en containers ervoor kunnen zorgen dat de kunnen aanbieden aan andere verzameld.” globale kost voor afval daalt bouwbedrijven.” Bij veel aannemers gaat het er zo “Het beleid van Thomas & Piron aan toe. BESIX en Thomas & Piron is gebaseerd op voortdurende verbetering, dus ook op Bâtiment gaan nog een stapje verder. Bart De Bruyckere, gebied van afvalverwerking”, vertelt Bruno Janssen, proQHSE business & project support manager bij BESIX: “Wij ductieverantwoordelijke bij de grootste Waalse aannemaken per project een specifiek milieubeheersplan op mer. “Jaarlijks stellen we daarom steeds striktere doelwaarin het afvalmanagement wordt besproken. Dat bestellingen op. We stellen een afvalbeheersplan per werf leid start al aan de bron: door een optimaal design en

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

op en monitoren vervolgens elk project via een maandelijks rapport van de verschillende afvalinzamelaars.” Natuurlijk genereren niet alle werven evenveel afval. “Wanneer er eerst gesloopt moet worden, is de afvalberg natuurlijk een pak groter”, zegt Janssen. “Van gebouwen uit beton kunnen we weinig hergebruiken, bij gebouwen uit kalkzandsteen is dat anders. Op dezelfde manier genereren gebouwen met veel gipsplaten meer afval dan gebouwen waarin celbetonpanelen werden gebruikt.” Ook materieel wordt op een gegeven moment afval. “Voor heel wat nieuwe machines krijgen wij een korting wanneer we de oude terug aan de fabrikant bezorgen”, vertelt Nancy Vander Putten, zaakvoerder van ATD Covan. Gevaarlijk afval zoals asbest, roofing, batterijen, verf, tl-lampen, behandeld hout of resten van een stookolietank laten de aannemers ophalen door erkende ophalers, die het op hun beurt naar erkende verwerkers brengen.

“Verdieneffect bij afvalproblematiek” Over de ondersteuning vanuit de overheid zijn niet alle aannemers die wij consulteerden te spreken. “De overheid doet zeker inspanningen, maar richt zich, misschien onbewust, vooral op de grote spelers”, is Gino D’Herde, zaakvoerder van Pagidak, van mening. “Die hebben mak-

kelijker toegang tot de info vanuit het beleid, omdat ze bijvoorbeeld lid zijn van de Vlaamse Confederatie Bouw. Kleine aannemers gaan omwille van die reden en vanwege het feit dat de kost voor afvalverwerking voor hen proportioneel groter is, vaak nog slordig om met afvalstromen.” “De kosten voor afval blijven aanzienlijk hoog. Nog meer centralisatie en financiële ondersteuning aan de verwerkingsbedrijven, zou ervoor kunnen zorgen dat de globale kost naar beneden gaat. Nu blijft er toch een verdieneffect bij afvalverwerking”, vult Erik Theunissen, zaakvoerder van Thebo, aan.

Sensibiliseren En dus sensibiliseren de bedrijven hun werknemers maar zelf. “Via opleidingen, affiches en pictogrammen, campagnes en toolboxmeetingen”, kregen we van zowat elke aannemer te horen. BESIX organiseert daarnaast ook enkele creatievere initiatieven. “Wij organiseren met BESIX Foundation bijvoorbeeld regelmatig een Cleanup Day. Op die dag houden we met de werknemers een opruimactie langsheen bijvoorbeeld een rivier. Dit jaar pakken we het echter iets groter aan: we organiseren in september wereldwijd een BESIX Cleanup Day rond onze kantoren en projecten”, aldus De Bruyckere.

BBM ONLINE Op de BBM-website vindt u een uitgebreide versie van dit magazine met meer aannemersperikelen. Surf naar www.belgianbuidling.be

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

ÂŹ P roductinfo

Topprestaties voor elke spouwmuur Slim isoleren is de boodschap bij elk (ver)bouwproject. Gebruiksvriendelijkheid, duurzaamheid en brandveiligheid zijn daarbij belangrijke factoren om in ogenschouw te nemen. ISOVER Multimax 30 combineert deze elementen tot een alomvattende oplossing voor de isolatie van een spouwmuur.

BBM 92 â&#x20AC;&#x201C; w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

Een valse spouw van 5 millimeter doet de isolatiewaarde van de muuropbouw dalen met 35%.

Een goede aansluiting tussen binnenspouwblad en isolatie is essentieel voor optimale prestaties. Wanneer de isolatie niet goed aansluit op het binnenspouwblad, ontstaat het risico op een valse spouw. Een valse spouw van 5 millimeter doet de isolatiewaarde van de muuropbouw dalen met 35%. Glaswolplaten sluiten onderling én met de draagmuur mooi aan, zelfs in geval van onregelmatigheden van het binnenspouwblad. ISOVER Multimax 30 is daardoor geschikt voor iedere spouwmuur, zonder dat de fundering verbreed dient te worden.

Optimale isolatiewaarde Nieuwbouwprojecten in België moet beantwoorden aan strenge energieprestatie-eisen. Om met glaswol een U-waarde te behalen die niet hoger is dan 0,24 W/m²K en een S-peil lager of gelijk aan S31, volstaat 12 cm ISOVER Multimax 30 met een lambdawaarde van 0,030 W/mK. Deze stevige glaswolplaat heeft een ATG-goedkeuring voor toepassing van gedeeltelijke of volledige spouwmuurvulling. De thermische kwaliteit van glaswol blijft ook gegarandeerd in de toekomst. Zo bleek uit testen van Eurima dat minerale wol na 55 jaar in alle geteste gevallen nog minstens dezelfde prestaties leverde als bij plaatsing.

kan opnieuw worden gebruikt. Goed voor de natuur betekent ook een gezond binnenklimaat. ISOVER kreeg dan ook het Eurofins Indoor Air Comfort Gold-label.

Kostenefficiënt Isoleren doe je het meest kostenefficiënt met glaswol. Dit type isolatie is budgetvriendelijker dan harde isolatie, dankzij onder andere een snellere plaatsingstijd en minder snijverliezen. In de praktijk kan glaswol in vergelijking met harde isolatie tot twee keer zo snel geplaatst worden. De glaswolisolatie dient niet afgetapet te worden, het snijden gaat gemakkelijker en het isoleren van detailleringen verloopt een stuk vlotter. Bovendien is er minstens 5% minder snijverlies. Ten slotte kunnen aannemers dezelfde bevestigingssystemen als bij harde platen gebruiken, waardoor zij hun gewoontes niet hoeven aan te passen.

Brandveilig In België onderscheidt men zeven brandklassen. ISOVER Multimax 30 valt daarbij onder de beste brandklasse A1, wat betekent dat het product onbrandbaar is. ISOVER Multimax 30 ondervindt geen enkele invloed bij een volledig ontwikkelde brand. Doordat glas het hoofdbestanddeel is in glaswol staat deze isolatie, in tegenstelling tot harde schuimplaten, garant voor maximale brandveiligheid.

Recycleerbaar én duurzaam Kwalitatieve isolatie zorgt niet enkel voor een energiezuiniger gebouw. Het heeft ook een zo laag mogelijke impact op het milieu, de hele levenscyclus lang. Duurzaamheid heeft veel verschillende betekenissen wanneer het over isolatie gaat. In eerste instantie denken we aan het energiezuiniger maken van een gebouw, maar ISOVER gaat veel verder dan dat. Voor ISOVER is recyclage niet zomaar mooi in theorie, het is de standaard. ISOVER glaswol bestaat grotendeels uit gerecycleerd glas. Ook het werfafval van ISOVER glaswol

INFO Meer informatie over de producten van ISOVER? Stuur een mail naar bbm@isover.be of surf naar www.isover.be

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

¬ P roductinfo

Sneller en efficiënter bouwen

3 Met het Porotherm Dryfix bouwsysteem kan de aannemer ’s morgens sneller opstarten en langer doorwerken.

Dankzij het innovatieve systeem Porotherm Dryfix van Wienerberger is mortel of lijmmortel maken vanaf nu overbodig geworden. Deze baanbrekende techniek maakt bouwen met PLS lijmstenen voortaan nog sneller, beter en efficiënter, en dat zonder waterverbruik. Aannemers kunnen met deze ééncomponent polyurethaanlijm in een mum van tijd Porotherm PLS 500 binnenmuurstenen verlijmen. Dankzij de ATG – technische goedkeuring kan Porotherm Dryfix eenvoudig beschreven en toegepast worden.

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

Dankzij de ATG – technische goedkeuring kunnen architecten en aannemers Porotherm Dryfix voortaan nog eenvoudiger beschrijven en toepassen, en dat zowel in private als in publieke projecten. 5

Emmers, mortelkuipen en rolbakken vullen zijn verleden tijd. Alleen nog een spuitbus met spuitpistool is nodig: “Plug & Spray”. Dankzij de snellere uitharding kan onmiddellijk tot verdiepingshoogte gewerkt worden. De dag erna is de muur meteen belastbaar en kunnen de vloerplaten geplaatst worden. Dat is anders dan bij mortel en lijmmortel, waarbij een langere wachttijd in acht genomen moet worden. Een muur optrekken gebeurt zonder water. Opkuisen na de werkdag verloopt een stuk sneller. Rolbakken, emmers, kuipen en mortelmengers moeten niet meer worden afgewassen. Alleen het pistool reinigen met cleaner en dat is klaar in enkele seconden.

(onder toezicht van BCCA) onderschrijft die ATG 3138 de technische informatie van Wienerberger voor een correcte berekening van het metselwerk. Daardoor kunnen architecten en aannemers Porotherm Dryfix voortaan nog eenvoudiger beschrijven en toepassen, en dat zowel in private als in publieke projecten. De ATG omschrijft ook de voorwaarden voor een correcte uitvoering. Die gebeurt namelijk door gecertificeerde uitvoerders die bij Wienerberger een opleiding volgen, alle relevante technische informatie ter beschikking krijgen en bij de opstart van een werf op de nodige ondersteuning kunnen rekenen. Het voorbije jaar volgden meer dan 1.500 aannemers deze opleiding en werden zij gecertificeerd.

Beter bouwen zonder water Traditioneel metselwerk verbruikt 23 liter water per m². Met lijmmortel is dat slechts 0,9 liter water per m² metselwerk. Met het Porotherm Dryfix bouwsysteem is geen water nodig. En wordt er minder stof geproduceerd. Ook mortel- of lijmmortelEmmers, overschotten behoren tot het verleden. mortelkuipen en

5 En wordt er minder stof geproduceerd. Ook mortel- of lijmmorteloverschotten behoren tot het verleden.

rolbakken vullen zijn verleden tijd

Omdat er niet meer met mortelzakken en kuipen moet gesleurd worden, is werken met Porotherm Dryfix bovendien veel ergonomischer. De spuitbussen nemen ook minder plaats in dan zakken zand en cement of lijmmortel.

Met het Porotherm Dryfix bouwsysteem kan de aannemer ’s morgens sneller opstarten en langer doorwerken. Dankzij de onbeperkte verwerkingstijd van de spuitbus is werken met Porothem Dryfix heel flexibel. En er zijn geen extra benodigdheden en hulpmaterialen nodig: alleen een spuitbus en PLS lijmstenen. De grotere weersonafhankelijkheid bij het bouwen is nog een extra troef. Porotherm Dryfix kan immers aangebracht worden bij een omgevingstemperatuur van +35°C tot -5°C.

Technische goedkeuring Intussen ontving Porotherm Dryfix ook een ATG – technische goedkeuring. Op basis van een uitgebreide set proeven in Labo Magnel (UGent), ArGEnCo (Universiteit Luik) en het geaccrediteerd laboratorium van Wienerberger

Efficiënter bouwen

INFO Meer informatie over de producten van Wienerberger? Stuur een mail naar bbm@wienerberger.com of surf naar www.wienerberger.be

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

Productinfo

Douchen zonder kalkaanslag Glazen douchewanden die na verloop van tijd bedekt zijn met een witte kalksluier: mooi is anders. Dankzij TIMELESS is dit euvel gelukkig verleden tijd. Een speciale duurzame coating beschermt het ultraheldere glas blijvend tegen corrosie.

Eenvoudig te verwerken Douchen zonder sporen na te laten: dat is het doel van TIMELESS, dat ontwikkeld werd door Het TIMELESS-glas kan gesneden, geslepen, geSaint-Gobain Building Glass. Het systeem zorgt bogen en geëmailleerd worden, zoals standaard ervoor dat douchewanden, douchecabines en floatglas. Het kan ook gelamineerd worden, uiterbadwanden te allen tijde aard met de coating aan de hun glans behouden. Het TIMELESS zorgt ervoor buitenzijde van het gelamiultraheldere PLANICLEAR-glas neerde glas. Dit unieke glas dat douchewanden, wordt niet dof omdat het is eenvoudig te versnijden, dag in, dag uit tegen corrosie douchecabines en te bewerken en te plaatsen. beschermd wordt door een badwanden te allen tijde Speciale handelingen of speciale duurzame coating. voorzorgsmaatregelen zijn Water glijdt snel over het glas- hun glans behouden. niet nodig. oppervlak zonder sporen na te laten, waardoor kalkaanslag geen kans krijgt en condensatie snel verdwijnt. Duurzaam en transparant TIMELESS is een geharde glassoort die aan één zijde behandeld is. Het achterliggende industriële productieproces garandeert een zeer duurzame werking. De troeven van TIMELESS zijn legio. De onzichtbare corrosiewerende coating maakt dat het PLANICLEAR-glas zeer transparant blijft. Ze heeft geen invloed op de waarneming van de kleuren aan de andere zijde van het glasoppervlak, hoe dik dit laatste ook is.

Onderhoudsvriendelijk Aangezien er – in tegenstelling tot bij onbehandeld glas – geen microscopische oneffenheden kunnen ontstaan en kalk en vuil zich bijgevolg minder goed hechten, laat TIMELESS zich ook snel en eenvoudig schoonmaken – zelfs in droge toestand. Als er al restsporen ontstaan, dan zijn ze makkelijker te verwijderen dan op niet-behandeld glas. Water en een zachte doek of een aftrekker volstaan om het glas opnieuw brandschoon te krijgen.

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

LATER

3 Het ultraheldere PLANICLEAR-glas wordt niet dof omdat het dag in, dag uit tegen corrosie beschermd wordt door een speciale duurzame coating.

INFO Meer informatie over de producten van Saint-Gobain Building Glass? Stuur een mail naar bbm@saint-gobain-glass.com of surf naar www.saint-gobain-building-glass.be

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e â&#x20AC;&#x201C; BBM 92

Productinfo

Oersterke én geluidswerende gipsplaat Binnenmuren plaatsen, ruimtes herindelen of wanden vernieuwen. Met Habito® van Gyproc® doe je het snel en flexibel, zonder in te boeten aan kwaliteit. De gipswand voelt aan als een massieve muur… en klinkt ook zo!

Het belang van akoestisch comfort neemt toe. We wonen dichter op elkaar en er is steeds meer straatlawaai. De geluidswerende Habito® platen bieden geluidscomfort voor lawaai binnenshuis en van buitenaf. De grijze Habito® platen zijn ideaal voor scheidingsmuren tussen woningen of tussen ruimtes.

Extra geluidsisolatie Ruimte tussen de bestaande wand en de voorzetwand tijdens de plaatsing garandeert een maximale geluidsisolatie. Combineer daarvoor de Habito® platen met de bijhorende Metal Stud® profielen en glaswolisolatie achter de voorzetwand. Niet alleen is er op die manier sprake van extra akoestische isolatie dankzij de ondoordringbare Habito® platen, de afstand tussen de dragende muur en de Gyproc® wand zorgt bovendien voor extra geluidsisolatie.

2 Habito® laat zich even snel en makkelijk plaatsen als standaard Gyproc® platen.

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

Habito® is tot vijfmaal sterker dan gemetselde wanden dankzij zijn stevige kern. 5

De geluidswerende Habito® platen bieden geluidscomfort voor lawaai binnenshuis en van buitenaf. 5

bij deze plaatsing geen stof of water aan te pas, waardoor de wand meteen klaar is om verder af te werken. Om voorwerpen aan de wand te bevestigen, is er geen speciaal gereedschap of pluggen nodig. Met een spaanplaatschroef van 5 mm kan je tot 15 kg per ophangpunt bevestigen.

Extreem stevig Flexibele en snelle inrichting Bij (ver)bouwprojecten wordt nog vaak gekozen voor klassiek gemetselde scheidingswanden in snelbouw of cellenbeton. Nochtans valt er heel wat financiële én tijdswinst te boeken bij het gebruik van Habito® als scheidingswand. Bij de montage is er geen mortel of lijm nodig zoals bij klassieke metselwanden, waardoor droogtijden niet aan de orde zijn. Elektriciteitswerken kunnen meteen uitgevoerd worden zolder slijp- of kapwerk, en ook andere vakmannen kunnen onmiddellijk van start gaan. Ruimte tussen de

Eenvoudig te plaatsen

Habito® is tot vijfmaal sterker dan gemetselde wanden dankzij zijn stevige kern. Habito® wanden voelen aan als een massieve stenen muur, maar zijn veel dunner. Ze bieden een grotere weerstand aan herhaaldelijk stoten. Zo is de muur bestand tegen de impact van het verplaatsen van meubilair, stoten van de stofzuiger of spelende kinderen. De massieve plaat is tot 50% beter bestand tegen oppervlakteschade dan pleisterwerk. Ideaal voor ruimtes die intensief gebruikt worden.

bestaande wand en de voorzetwand tijdens de plaatsing garandeert een maximale geluidsisolatie

Habito® laat zich even snel en makkelijk plaatsen als standaard Gyproc® platen. Ondanks hun sterke gipskern volstaat een stanleymes om de platen in te snijden om ze vervolgens te plooien en te breken. Kabels werk je netjes achter de platen weg. Bovendien komt er

INFO Meer informatie over de producten van Gyproc? Stuur een mail naar bbm@gyproc.be of surf naar www.gyproc.be

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

¬ P roductinfo

Tijdloze gevels zonder onderhoud

4 Verticaal geplaatste Cedral sidings zijn de nieuwe trend.

4 Cedral Wood koppelt de unieke uitstraling

Op zoek naar een creatieve geveloplossing voor een nieuwbouw- of renovatieproject? De Cedral sidings van Eternit geven elke woning een tijdloze look en een bijzonder cachet. Deze duurzame gevelstroken combineren tal van esthetische troeven met de technischfunctionele eigenschappen van vezelcement.

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

van cederhout aan de technisch-functionele voordelen van vezelcement.

In Nederland worden ze al zeer courant toegepast in grote en kleine projecten, en intussen veroveren ze ook onze contreien. De Cedral sidings duiken meer en meer op in het straatbeeld – hetzij als onderdeel van een renovatieproject (al dan niet om een mooi, uniform geheel te creëren tussen een bestaand gedeelte en een nieuwe aanbouw), hetzij als gevelbekleding van een gloednieuwe woonst. De Cedral-stroken lenen zich uitstekend tot de creatie van strakke, uniforme geveloppervlakken, maar zijn evengoed te combineren met baksteen, pleisterwerk of andere materialen. Horizontale plaatsing is de standaard, maar ook verticale plaatsing is mogelijk. Sterker nog: verticale Cedral sidings zijn de nieuwe trend, zoals het project van d&d architecten in Diepenbeek aantoont (zie foto).

De Cedral sidings lenen zich uitstekend tot de creatie van strakke, uniforme geveloppervlakken. 5

De Cedral-stroken laten zich prima combineren met baksteen, pleisterwerk of andere materialen.

Ongebreidelde mogelijkheden

Eenvoudige opbouw, naadloze afwerking

Kortom: de architecturale mogelijkheden zijn legio. De Een laatste pluspunt is de eenvoudige opbouw. De Cedral gevelstroken zijn bovendien verkrijgbaar in een waaier sidings zijn snel en efficiĂŤnt te monteren met behulp van van kleuren, structuren en afwerkingen. Mik je op de de nodige schroeven en clips. De draagstructuur bestaat look van cederhout? Dan opteer je het best voor Cedral uit verticale latten met een tussenafstand van 60 cm. Lap Wood-elementen, die overlappend geplaatst worden Bovendien heeft Eternit ook een slimme oplossing in huis en een gevel met mooie, diepe voor de hoeken en randen. Cedral schaduwlijnen garanderen. Laat De Cedral sidings zijn Board-profielen in de kleuren van je de klassieke houtnerfstructuur de sidings garanderen een naadverkrijgbaar in een waaier liever achterwege en streef je loze afwerking, die onder meer naar een mooi, egaal geheel? Dan van kleuren, structuren van pas komt bij dakranden en is Cedral Click Smooth de aange- en afwerkingen. De oversteken. wezen keuze.

mogelijkheden zijn legio.

Tand des tijds doorstaan Naast de ruime esthetische keuzemogelijkheden bieden de Cedral sidings nog heel wat andere troeven. Ze bestaan immers uit vezelcement, een milieuvriendelijk materiaal op basis van cement, zand, kalk en natuurlijke vezels. Gezien hun water- en vorstbestendige eigenschappen kunnen de gevelstroken de tand des tijds moeiteloos doorstaan en beschermen ze de bewoners optimaal tegen koude, weer en wind. Voorts zijn ze ook onbrandbaar, geluidsisolerend en resistent tegen ongedierte. Een ander belangrijk voordeel is dat de uiterst vormvaste Cedral-elementen niet meer hoeven te worden geschilderd en erg onderhoudsvriendelijk zijn. Een eenvoudig sopje volstaat om ze te reinigen.

INFO Meer informatie over de producten van Eternit? Stuur een mail naar bbm@eternit.be of surf naar www.eternit.be

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e â&#x20AC;&#x201C; BBM 92

¬ P rojectreportage

En BIM… toen was er licht! Behoeft TASE (Technological, Applications, Services & Engineering) nog een introductie? De vooruitstrevende onderneming werd opgericht door Emmanuel Petit, huist sinds 1986 in Schaarbeek en specialiseert zich al meer dan tien jaar in BIM (Building Information Modeling). Dit mondde uit in de realisatie van BIMEX, een voorbeeldgebouw dat fungeert als opleidings-, coachings- en consultancycentrum.

In 2014 ontstond bij TASE het idee om uit te breiden en een ultramodern belevingscentrum op te trekken, met de bedoeling om BIM zichtbaar en inzichtelijk te maken voor alle hedendaagse en toekomstige bouwactoren. Waarom precies? Emmanuel Petit geeft toelichting: “Na twee of drie jaar kwamen we tot de constatatie dat de technische BIM-boodschap niet echt goed overkwam, simpelweg omdat men niet begreep dat het om een werkmethodiek ging, en dus niet zozeer om een software. Eerder dan er een uitgebreid discours aan te wijden, besloten we een belevingscentrum op poten te zetten, opdat geïnteresseerde professionals de BIM-technologie in de praktijk zouden kunnen zien en intuïtief zouden begrijpen welke impact BIM heeft op hun hedendaagse en toekomstige activiteiten.”

Een hangar herleeft… dankzij Revit Achter het TASE-gebouw bevond zich een verloederde hangar. De wil om de beschikbare ruimte en het bestaande volume te gebruiken was al lang aanwezig, maar de eigenlijke werken gingen pas in 2016 van start omdat er een voorafgaande bodemstudie nodig was. TASE maakte zich het adagium ‘wat je zelf doet, doe je beter’ eigen. Het project, dat ontworpen is door het architectenbureau Archix & Co, is in goede banen geleid met behulp van BIM-tools. “BIMEX is integraal gemodelleerd in Revit. Alle toepassingen kunnen voortaan dan ook in situ getest worden, op basis van het gebouw waarin de bezoeker zich bevindt”, verduidelijkt Emmanuel Petit. “We

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

hebben de structuur van de hangar behouden, op de betonnen vloer- en dakplaat na. De houten draagstructuur is vervangen door stalen balken.”

Baden in het licht Wat de lichtinval betreft, stootte TASE wel op enkele beperkingen. De oude hangar telde twee blinde muren en werd vaagweg verlicht door één enkele koepel… met mat glas. Het gelijkvloers zag met andere woorden geen streepje daglicht. “Het werd ons dan ook al vrij snel duidelijk dat we een beroep moesten doen op VELUX”, legt Emmanuel Petit uit. “We hebben geopteerd voor de realisatie van een nieuwe lichtbron, meer bepaald met behulp van de modulaire lichtstraten van VELUX Commercial, die ook in Revit gemodelleerd zijn. We konden de modulaire elementen zo rechtstreeks integreren in de architecturale context. Een enorme troef!” De modulaire lichtstraat in zadeldakopstelling op 34° bestaat uit zestien modules, waarvan vier ventilatiemodules en één module voor rookafvoer. Witte zonwerende binnengordijnen maken het plaatje compleet. Emmanuel Petit: “Deze oprolbare gordijnen worden elektronisch aangestuurd via KNX, een communicatieprotocol voor domotica. Dit maakt een variabele lichtintensiteit aan de binnenkant van het gebouw mogelijk.” Voorts beperken de gordijnen ook oververhitting op momenten dat de zon in het zenit staat. Zo stapelt het quasi passieve gebouw bovenop de warmte van computers en andere elektronische apparaten niet al te veel zonnewarmte op.

Dankzij de modulaire lichtstraat van VELUX wordt de technologische omgeving op een schitterende manier in de kijker geplaatst.

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e â&#x20AC;&#x201C; BBM 92

Projectreportage

Beelden ((c) VELUX Belgium / Marc Sourbron)

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

Operationeel centrum in alle opzichten

BIMEX opende zijn deuren op 16 oktober 2018. De eerste groepen die een opleiding volgden in het gloednieuwe gebouw hebben intussen al de kans gehad om de riante natuurlijke lichtinval aan den lijve te ondervinden. Eén van de deelnemers verwoordde het onlangs als volgt: “De technologische omgeving wordt op een schitterende manier in de kijker geplaatst door het daglicht, dat tot diep in het gebouw binnendringt. Dat geeft het BIMEX een uniek cachet!”.

Beelden (© VELUX Belgium / Marc Sourbron)

Eerder dan er theoretisch over te praten, heeft BIMEX als doel – zoals eerder gezegd – om BIM in de praktijk te brengen. Daarnaast wil BIMEX eveneens uitgroeien tot een testcentrum voor ontwikkelaars van nieuwe technologieën, een technische en commerciële werkruimte voor bouwprofessionals en een opleidingscentrum voor BIM-technologieën en -processen. “En we willen vooral aantonen dat BIM niet enkel geschikt is voor architecten, maar ook voor fabrikanten en alle andere bouwactoren”, concludeert Emmanuel Petit. VELUX is het levende bewijs van deze stelling, vermits het al jarenlang ervaring heeft met BIM-modellering.

2 De modulaire lichtstraat in zadeldakopstelling op 34° bestaat uit zestien modules, waarvan vier ventilatiemodules en één module voor rookafvoer.

INFO Meer info over de producten van VELUX? Stuur een mail naar bbm@velux.be of surf naar veluxcommercial.be

Locatie: Schaarbeek Opdrachtgever: TASE Architect: Archix & Co SPRL Lichtstraten: VELUX Installateur: IRS Haegeman BVBA

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

Win tot 5 EPB-punten dankzij intensieve ventilatie!

Automatische bediening van VELUX INTEGRA® dakvensters, gordijnen en rolluiken via slimme sensoren.

New

VELUX dakvensters, de essentie voor daglicht en verse lucht. Elektrische INTEGRA® dakvensters zorgen voor een optimale natuurlijke lichtspreiding en een efficiënte ventilatie dankzij het schoorsteeneffect. Voeg het VELUX ACTIVE startpack toe en geniet van een automatische bediening van de VELUX producten die het binnenklimaat in de woning opmerkelijk verbetert. Meer info op pro.velux.be

¬ A rchitectenportret SYNTAXE

4 De ‘Syntaxiens’.

Teamgeest en cohesie Haut-Ittre, in het westen van Waals-Brabant, op een steenworp van de Brusselse ring en de E19, maar desondanks midden in de velden. Klaprozen en korenbloemen kleuren het decor waarin de ‘Syntaxiens’ opereren. Ze vormen een hechte familie, gestoeld op de intense vriendschap tussen de drie vennoten. Hun stokpaardjes: uitmuntende architectuur, lean werken, een groot aanpassingsvermogen en een permanente zoektocht naar levenskwaliteit – zowel voor zichzelf als voor hun klanten. 4 Woonzorgcentrum langs de

Maas, als een woonboot.

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

Architectenportret

De nieuwe industriële gebouwen van IBA in Louvain-La-Neuve.

Joël Meersseman, Ronald Rifflart en Rénald Pansaerts kennen elkaar al sinds hun studietijd. Ze maakten kennis toen ze 29 jaar geleden aan de slag gingen in architectuurschool Horta. Vanaf dat moment deden ze haast alles samen: hun stages, hun eerste projecten en uiteindelijk ook een eigen architectenbureau oprichten (in 2004). Ze gaven het de naam Syntaxe. Ronald Rifflart: “We wilden voor de architectuur zijn wat zinsleer is voor de taal. Zingeving.”

Gecontroleerde groei Op vijftien jaar tijd heeft het bureau een hele weg afgelegd, waardoor het vandaag een goedgevuld portfolio kan voorleggen, met een prima evenwicht tussen residentiële (individueel of collectief) en niet-residentiële projecten: stedenbouw, kantoren, publieke voorzieningen (crèches, politiecommissariaten …), industriële gebouwen (IBA, …) en wedstrijdontwerpen. Syntaxe telt momenteel maar liefst 26 medewerkers. Joël Meersseman: “We hechten enorm veel belang aan de teamgeest. Vandaar dat de omvang van onze equipe langzaam maar zeker toeneemt. We nemen jaarlijks slechts één of twee personen extra aan, waardoor de nieuwkomers voldoende tijd krijgen om zich goed te integreren.” Wie de vele referenties van het bureau overloopt, doorkruist in feite heel Brussel en Wallonië. Sinds het in 2007 een eerste project uitvoerde in Luik (Médiarives), is Syntaxe erg actief in de Vurige Stede, zelfs in die mate dat het er binnenkort een eigen vestiging opent. Het Rives Ardentes-project in Coronmeuse is één van de voornaamste blikvangers, en er zit ook een grote reconversie van een andere industriële site in de pijplijn – al is die info op dit moment nog vertrouwelijk. Waals-Brabant is

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

een ander geliefd werkterrein voor Syntaxe. Het bureau realiseerde er onder meer de hoofdzetel van Wyeth in Louvain-la-Neuve (‘le petit Berlaymont’), meteen het eerste grote project voor het bureau (2006). Dit gebouw heeft een van de grootste zinkgevels van het land en viel zodanig in de smaak dat ontwikkelaar Besix Red, financierder Axa en eigenaar Pfizer intussen zijn uitgegroeid tot vaste Syntaxe-klanten. Het politiekantoor van Geldenaken (opgeleverd in 2013) was een andere mijlpaal in het bestaan van Syntaxe, dat anno 2019 al vijf politiegebouwen op zijn actief heeft. Het stadhuis van Gembloux (2015) en zijn koperen gevel, waarmee Syntaxe de tweede plaats wegkaapte op de Europan-wedstrijd, genieten eveneens een prima reputatie. Deze markante realisatie kwam tot stand via een samenwerking met het bureau DEMOGO en is tot op heden nog steeds het enige Europan-project op Belgische bodem. In Mont-Saint-Guibert, op de sterk verontreinigde site van de voormalige papierfabrieken, verrees met les Jardins de l’Orne een nieuwe woonwijk die volledig ontworpen is door Syntaxe – van het masterplan tot en met de bouw van de verschillende loten. De ervaring die Syntaxe in dit project opdeed, kan het bureau op dit moment gebruiken bij een gelijkaardige realisatie op een verontreinigde site in Doornik. Een ander residentieel topproject is le Coteau -Sainte-Barbe in Namen, dat onlangs een onderscheiding kreeg voor de omgevingsinrichting, die uitgetekend werd door Studio Basta. Ook de verbouwing van een villa tot vier appartementen op een terrein van 1.300 m² in Ukkel spreekt tot de verbeelding, zeker omdat de luxueuze uitstraling van dit unieke pand intact bleef.

De verbetering van de maatschappelijke levenskwaliteit is de rode draad in alle projecten van het bureau.

Le Coteau-Sainte-Barbe, een residentieel topproject in Namen.

Les Hiercheuses in Charleroi (duurzame gemengde ecowijk aan de voet van een beschermde terril) en le Blanc Caillou in Eigenbrakel (residentie voor oudere en autistische mindervaliden) zijn twee referenties die in de voorbereidende fase zitten en waarvan de architecten hoge verwachtingen koesteren. De verbetering van de maatschappelijke levenskwaliteit is de rode draad in al deze eerdere en toekomstige projecten.

den van je klanten begrijpen, met de bedoeling om recht op je doel af te gaan en jezelf indien nodig aan te passen. In de loop van een project kunnen de verwachtingen van de bouwheer, het bestuur en de aannemer immers evolueren.” De Syntaxiens profileren zich dus resoluut als kinderen van de context, maar ook als liefhebbers van het consensus. Bij de recente uitbreiding van het Syntaxe-kantoor werd specifieke ruimte ingericht, waar de architecten zich volledig kunnen onderdompelen in de projecten. Hier vinden de ontwerpvergaderingen plaats, die dankzij realtime 3D-rendering veel weg hebben van virtuele werfvergaderingen. Elke wijziging is meteen zichtbaar voor de bouwheer, wat doorgaans een fikse tijdswinst oplevert. Samenvattend kunnen we stellen dat Syntaxe ernstig te werk gaat, zonder zichzelf al te ernstig te nemen. Een beetje naar het beeld van de driestammige eik die de vrienden-vennoten lieten aanplanten tussen het terras en de inkom van hun kantoorgebouw.

Het valt op: de drie vrienden-vennoten hebben het liever over de ‘joie de vivre’ die hun bureau typeert dan over de projecten zelf. Het getuigt van een oprechte bescheidenheid en een grote bekommernis over de interne teamspirit, die van werken echt een plezier maakt. De website van Syntaxe heeft dan ook de allure van een familiaal fotoalbum, en bevat zowel hedendaagse nieuwtjes als festiviteiten uit het verleden. Daar waar andere architectenbureaus bepaalde (financiële) informatie geheimhouden, delen de vrienden-vennoten ze met hun medewerkers. “In tijden van autodelen, coworking, cohousing,…, is het niet delen van essentiële informatie ondenkbaar. Als een project ‘in het rood’ zit, dan laten we dat weten. In het ijle werken en pas nadien de ware toedracht vernemen, kan onderlinge verdeeldheid zaaien. Je zou kunnen zeggen dat Syntaxe een communistische structuur met liberale ambities is.”

Virtual reality en lean Deze ‘vriendschappelijke’ benadering gaat echter nooit ten nadele van de efficiëntie. Innovatieve tools en lean-methodes zijn nu eenmaal gemaakt om vooruitgang te boeken en de foutenmarge te verkleinen. “Lean werken is niet alleen strijden tegen verspilling, maar ook de waar-

Eerder grote familie dan optelsom van ego’s

Roseau, een kleinschalig appartementsgebouw tussen spoorweg en natuurreservaat in Ukkel.

INFO Syntaxe architectes Chaussée de Nivelles 52 1461 Haut-lttre www.syntaxe.be

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

¬ P rojectreportage

Druppelvormige kantoorgebouwen geven gezicht aan The Loop The Loop aan Flanders Expo in Gent kreeg een architecturale eyecatcher van formaat, in de vorm van twee kantoorgebouwen. De twee Druppels hebben hun naam niet gestolen gezien hun organische vorm. Niets dan gebogen wanden en een opvallende gordijngevel maken van deze gebouwen technische hoogstandjes. 4 De architecten voorzagen beide

©Planet BC & Bontinck Architecture and Engineering nv

gebouwen van een continue beglaasde gevel. Een technisch huzarenstukje gezien de druppelvorm.

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

De vloeiende vorm van de Druppelgebouwen zorgt voor dynamiek en versterkt de beweging van de bocht van de verkeerswisselaar. 5

©Planet BC & Bontinck Architecture and Engineering nv

The Loop aan Flanders Expo biedt plaats aan woningen, groen, winkels, kantoren en voorzieningen voor vrije tijd. Het terrein is opgedeeld in verschillende velden. Aan de aansluiting met de R4 ligt Veld 01. Veld 01 omvat een programma met 5.000 m2 woongelegenheden en 7.000 m2 kantoren. Met de oplevering van de tweede Druppel vorig jaar is dit veld nu compleet. Het Gentse architectenbureau Bontinck Architecture & Engineering tekende de twee Druppels en gaf The Loop zo een opvallend gezicht, dat wordt versterkt door de gordijngevels van Reynaers Aluminium. “Bijzonder is dat dit veld gelegen is in de oksel van de verkeerswisselaar, en deels wordt ingenomen door een te behouden natuurgebied, het Elzenbroekbos”, vertelt projectarchitect Tijl Stieperaere. “Omwille van de continue beweging van het verkeer op de ring, én om de gebouwen optimaal in te bedden in het natuurgebied, hebben we de organische vorm van beide Druppels gecreëerd. De woningen in het veld kregen eveneens een golvende vorm en versterken zo het geheel nog, net als het landschapsontwerp.”

Dynamiek en flexibiliteit Nochtans was deze organische vorm in het initiële masterplan van de stad niet voorzien. “In het originele masterplan waren rechttoe rechtaan blokvormige kantoorgebouwen opgenomen. Wij wilden meer dynamiek aan de site toevoegen en met die vloeiende vormen de beweging van de bocht extra versterken. De kenmerkende druppel-

vorm zat al vervat in onze allereerste schetsen en is niet meer uit het project verdwenen”, vult projectarchitect Tom Tastenhoye aan. Ontwerpen is een ding, dit nadien vertalen naar een uitvoerbare structuur is nog een heel ander verhaal. Elke Druppel heeft een oppervlakte van zo’n 3.500 m2 en telt vier bouwlagen, met een ondergrondse parking van 2.800 m² voor beide gebouwen samen. Tijdens de bouwwerken was er nog geen eindgebruiker bekend, wat noopte tot de nodige flexibiliteit in de planopbouw. “Om die reden hebben we geopteerd voor een structuur van gestorte betonvloeren en kolommen, met een eenvoudig en zuiver gebouw tot gevolg, dat volledig vrij is in te vullen door de gebruikers”, vertelt Tom Tastenhoye.

Technisch huzarenstukje De uitvoering was een technisch huzarenstukje gezien de golvende vorm van de gebouwen. “De vloerbekisting diende op maat gemaakt én heel nauwkeurig geplaatst te worden, aangezien er een gordijngevel tegenaan moest komen”, aldus Tijl Stieperaere. De architecten voorzagen beide gebouwen van een continue beglaasde gevel, meer bepaald een aluminium vliesgevel. Om de gevel toch de nodige dynamiek mee te geven, kreeg hij een patchwork van open en gesloten geveldelen, en een afwisseling tussen gekleurd en transparant glas, waarbij de verticaliteit verder wordt versterkt door een extra vin op de afdekw w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

Projectreportage

Omwille van de continue beweging van het verkeer op de ring hebben we de organische vorm van beide Druppels gecreëerd.

lijst. Dat zorgt voor een boeiend lijnenspel voor de toeschouwer die langs de gebouwen heen loopt.

Gordijngevel met ingebouwde ramen De gordijngevel met ingebouwde ramen werd geplaatst door gevelbouwer J. Hermans & Co uit Tienen. “We hebben voor de gordijngevel het systeem CW 50 van Reynaers Aluminium gebruikt. Curtain Wall is een systeem voor gevels en daken dat, dankzij de minimale aanwezigheid van profielen, een maximum aan lichtinval biedt en een onbeperkte creatieve vrijheid mogelijk maakt. De ingebouwde ramen zijn van het type Concept System 77. Deze beantwoorden perfect aan de vooropgestelde eisen op vlak van stabiliteit en EPB”, vertelt Wim Stroeckx, projectmanager bij J. Hermans & Co. “De druppelvorm zorgt ervoor dat er geen enkele rechte hoek in de gebouwen voorkomt. Dat vergde het nodige studiewerk, waarbij we konden rekenen op ondersteuning van Reynaers Aluminium. Ondanks de uitdagende vorm is de plaatsing zeer vlot verlopen.” Ook Bontinck Architecture & Engineering is tevreden over de samenwerking met Reynaers Aluminium. “De zeer toegankelijke databank met daarin alle profielen is een handige tool voor ontwerpers. Zo was men eerst van plan om de afdekprofielen op maat van dit project te maken, maar uiteindelijk vonden we het perfecte profiel in het uitgebreide gamma van Reynaers Aluminium”, aldus Tijl Stieperaere.

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

3 Het Gentse bedrijventerrein The Loop kreeg met deze kantoorgebouwen een opvallend gezicht, dat wordt versterkt door de gordijngevels.

INFO Meer informatie over de producten van Reynaers Aluminium? Stuur een mail naar bbm@reynaers.com

Architect: Bontinck Architecture & Engineering Opdrachtgever: DOB bvba Studiebureau technieken: Imtech Controlebureau: SECO Hoofdaannemer: Van Tornhaut Gevelbouwer: J. Hermans & Co Gordijngevel en ramen: Reynaers Aluminium

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

Ramen, deuren en glasgevels van Reynaers Aluminium in al uw ontwerpen.

Binnenstappen in een gebouw dat er nog niet staat. Dat zich in de ontwerpfase bevindt. Maar toch sta je daar. Neem je elk detail in je op. Ervaar je de ruimtes. En je bent er niet alleen. Naast je staan jouw

Info & inspiratie

bouwpartners, allemaal in die virtuele wereld. Overleg is mogelijk.

op reynaers.be

Aanpassingen worden in real-time aangebracht. Allemaal in jouw ontwerp. Allemaal in de Reynaers campus.

Juridische column

Bouwstenen van het wetboek van vennootschappen en verenigingen 4 Vanuit de doelstelling van vereenvoudiging, is één van de grootste veranderingen in het nieuwe wetboek de herleiding van 17 vennootschapsvormen naar 4 basisvormen.

De ‘sprong naar het recht van morgen’ en de bijhorende hervormingsdrang van Koen Geens raakte niet enkel het contractenrecht (zoals toegelicht in onze vorige column), maar ook onder meer het vennootschapsrecht. Dit resulteerde in een volledig nieuw Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV). De belangrijkste doelstellingen van het nieuwe wetboek zijn vereenvoudiging, flexibilisering en het Belgische vennootschapsrecht aantrekkelijker maken voor zowel binnen- als buitenlandse ondernemingen.

Het verdwijnen van de tijdelijke vennootschap (TV): het einde van een tijdperk? We zijn nog maar net bekomen van de vorige wetswijziging (waarbij de tijdelijke handelsvennootschap sinds 1 november 2018 is omgedoopt tot de tijdelijke vennootschap, met onder andere de verplichting tot inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen tot gevolg), of er staat al een nieuwe wijziging klaar voor deze vennootschapsvorm. In het nieuwe WVV wordt de tijdelijke vennootschap afgeschaft als eigen vennootschapsvorm. Hoewel dit op het eerste zicht een drastische verandering lijkt, vallen de gevolgen van deze afschaffing mee. De tijdelijke vennootschap wordt vervangen door de reeds bestaande maatschap, die net zoals de TV geen rechtspersoonlijkheid heeft, en waarvan de vennoten eveneens onbeperkt aansprakelijk zijn. Gelet op het feit dat zij daarnaast ook voor een tijdelijke duur kan worden opgericht, kan de (tijdelijke) maatschap volledig gemodelleerd worden zoals op vandaag de veelgebruikte tijdelijke vennootschap gemodelleerd wordt. In de praktijk zal u dus relatief weinig merken van deze wijziging.

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

Juridische column

Het nieuwe WVV in een notendop Vanuit de doelstelling van vereenvoudiging, is één van de grootste veranderingen in het nieuwe wetboek de herleiding van 17 vennootschapsvormen naar 4 basisvormen. Zoals gezegd resulteert dit in de afschaffing van onder andere de tijdelijke vennootschap. De vier basisvormen in het WVV zijn de besloten vennootschap (BV), de naamloze vennootschap (NV), de coöperatieve vennootschap (CV) en de maatschap.

deelhouder) te hebben. Opgelet: om hiervan gebruik te kunnen maken dient deze mogelijkheid voorzien te zijn in de statuten.

Wie? Wat? Wanneer?

Het nieuwe wetboek is op 1 mei 2019 in werking getreden. Voor bestaande vennootschappen treden de bepalingen van het wetboek in werking op 1 januari 2020, met de mogelijkheid om zich sinds 1 mei 2019 middels een vrijwillige ‘opt-in’ volledig te onderwerpen aan het nieuwe De BVBA ‘oude stijl’ krijgt de nieuwe benaming BV, maar recht. De dwingende bepalingen zijn vanaf 1 januari 2020 verandert daarnaast ook aanzienlijk op een aantal anin ieder geval van toepassing (ook indien de statuten dere vlakken. De BV wordt een flexibele vennootschap, hiervan afwijken). Op de bepalingen van aanvullend recht waarbij de keuzevrijheid van partijen voorop staat. De hebben de statuten voorrang indien deze iets anders bemeest ingrijpende verandering bij de BV is zonder twijpalen. Bij de eerstvolgende statutenwijziging van een befel de afschaffing van het maatschappelijk kapitaal. Het staande vennootschap, die vanaf 1 januari 2020 plaatsbegrip kapitaal verdwijnt volledig vindt, dienen de statuten meteen (bij de NV blijft het kapitaal wel bevolledig aangepast te worden aan houden). In plaats daarvan wordt Het is aangewezen tijdig het nieuwe recht. En wat met de wel een toereikend aanvangsver- te bekijken wat de impact vennootschapsvormen die verdwijmogen voor de voorgenomen acnen, zoals de tijdelijke vennoottiviteit vereist. Een ander belang- is van het nieuwe wetboek schap? Deze volgen vanaf 1 januari rijk gevolg van de afschaffing van op uw bedrijf. 2020 automatisch de dwingende het kapitaal is, dat elke uitkering bepalingen van de vervangende uit de vennootschap (dividenden, vennootschapsvorm. Indien zij op 1 tantièmes, terugbetaling ingebracht vermogen, …) aan januari 2024 nog niet omgevormd zijn, zullen zij automaeen dubbele uitkeringstest getoetst zal moeten worden. tisch omgezet worden naar de vennootschapsvorm die Deze test bestaat uit twee onderdelen; enerzijds mag de het best bij hen aansluit. uitkering er niet voor zorgen dat het netto-actief negatief wordt (netto-actieftest), en anderzijds moet de venDe vereenvoudiging en flexibilisering van het WVV biedt nootschap na de uitkering nog in staat zijn haar opeisheel wat opportuniteiten voor bedrijven. Hoewel de inbare schulden te betalen over een periode van minstens werkingtreding op 1 januari 2020 en de uiterste deadline twaalf maanden (liquiditeitstest). van 1 januari 2024 nog ver weg lijken, is het toch aangewezen tijdig te bekijken wat de impact is van het nieuwe Ook op het vlak van bestuur van de vennootschappen wetboek op uw bedrijf, en welke mogelijkheden aange(BV, CV en NV) veranderen er een aantal zaken. Zo mag reikt worden. Op die manier kan u de organisatie van uw een natuurlijke persoon niet meer in meerdere hoedanigvennootschap optimaal afstemmen op de noden van uw heden zetelen in een bestuursorgaan; nl. in eigen naam onderneming. en als vaste vertegenwoordiger van een rechtspersoon, of als vaste vertegenwoordiger van meerdere rechtspersonen. Verder moet de vaste vertegenwoordiger van ¬ Cécile Wolfs en Leonarda Goguadze Deloitte Accountancy een rechtspersoon-bestuurder steeds een natuurlijke persoon zijn. Tenslotte wordt het in de NV mogelijk om een enige bestuurder (en trouwens ook een enige aan-

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

¬ P rojectreportage

Zorgcentrum Ravelijn: slim materiaalgebruik loont Op een boogscheut van het historisch centrum van Zoutleeuw werd onlangs de laatste hand gelegd aan zorgcentrum Ravelijn. Het complex omvat een woonzorgcentrum, een herstelverblijf, een kortverblijf en assistentiewoningen. Ook de dakbedekking draagt bij tot de esthetiek en de functionaliteit van het geheel.

3 Het gedeelte van het dak dat zichtbaar is vanuit de ruimtes op de eerste verdieping is ingericht als groendak, met de wortelwerende Derbigum® SP WW-dakbaan als basis.

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

Projectreportage

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

Door een witte Derbicolor® als dakbaan te voorzien, is het rendement van de zonnepanelen geoptimaliseerd. Zorgcentrum Ravelijn is het resultaat van een samenwerking tussen de stad Zoutleeuw, Anima Care, Bouwbedrijf Dethier en Delmulle Delmulle Architectenbureau. De eerste kiemen van het project werden gelegd in 2011, toen de stad de Ravelijn-site – gelegen tussen de Budingenweg en de gebouwen van het IWM aan de Ossenwegstraat – wilde ontwikkelen. De naam van het gebied verwijst naar de aarden omwallingen die de stad in de middeleeuwen bescherming moesten bieden, waarvan de laatste overblijfselen zich aan de grens van de site bevinden.

Doordacht ontwerp Het nagelnieuwe zorgcentrum is zeer doordacht ontworpen door Delmulle Delmulle Architectenbureau, dat

de indeling minutieus uitdokterde. De optimale oriëntatie van de wooneenheden en de secure opbouw resulteren in een logische, functionele structuur die een optimale gebruiks- en belevingswaarde garandeert. De inkom van het complex sluit aan op een centrale as, waarrond alle administratieve en ondersteunende functies gegroepeerd zijn en van waaruit alle leefgroepen – links de zorgbehoevenden en rechts de assistentiewoningen – gemakkelijk bereikbaar zijn. Op het binnenplein bevinden zich ook enkele gemeenschappelijke ruimtes, zoals de bar en het restaurant. Dankzij de aanwezigheid van het terras vloeit het ene deel naadloos over in het andere. Alle leveringen gebeuren via een tweede binnenplein, zodat het dagelijkse leven in het woonzorgcentrum niet verstoord wordt. w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

Projectreportage

Zowel de kamers van het woonzorgcentrum als die van het kortverblijf en het herstelverblijf bieden een fraai uitzicht op de landelijke omgeving en de grote binnentuin. Gezien de gesloten inplanting kan deze tuin fungeren als een veilige dwaalzone voor dementerenden en zorgbehoevenden. Ook in de assistentiewoningen is er vanwege de open gevelstructuur sprake van een maximale natuurlijke lichtinval. Een deel van de constructie is op een sokkel geplaatst, die de privacy in de gelijkvloerse woningen verzekert. Voor de woningen op de verdieping vormt deze sokkel de basis voor de houten terrassen. Deze terrassen zijn plaatselijk doorprikt met enkele openingen, zodat ook de woningen op het gelijkvloers genieten van een riante natuurlijke lichtinval.

Slim materiaalgebruik Om het gebouw zo zuinig mogelijk te maken, zijn er onder meer zonnepanelen geplaatst. Door een witte Derbicolor® als dakbaan te voorzien, is het rendement van deze zonnepanelen geoptimaliseerd. De witte schilfers op de bitumen waterdichting zorgen er immers voor dat de zonnestralen extra weerkaatst worden en dat de lucht die de zonnepanelen omringt trager opwarmt. De hoge drukweerstand van de Derbicolor®-dakbaan maakte het mogelijk om de zonnepanelen los te plaatsen en vast te zetten door middel van extra ballast, zonder gevaar op lekken. Het gedeelte van het dak dat zichtbaar is vanuit de ruimtes op de eerste verdieping is ingericht als groendak, met de wortelwerende Derbigum® SP WW-dakbaan als basis. Deze daktuin zorgt niet alleen voor een prettig uitzicht, maar eveneens voor extra groen en waterbuffering bij hevige regenval. Voor de plaatsing van het dak deed Bouwbedrijf Dethier een beroep op een dakdekker met jarenlange ervaring in het plaatsen van Derbigum-dakbanen: Vanherle Dakwerken nv. Vermits deze firma al geruime tijd het hoogste niveau van Professional Master binnen het netwerk van Derbigum (Derbigum.Net) bereikt heeft, was ze de uitgelezen partner voor deze opdracht.

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

BIM tot in de puntjes Bouwbedrijf Dethier gebruikte alle digitale middelen die ter beschikking stonden om het project tot een goed einde te brengen. “Het uitgebreide BIM-model liet een perfecte projectvoorbereiding toe”, aldus afgevaardigd bestuurder Kevin Dethier. “Ook in dit project resulteerde het in een betere communicatie en beschikbaarheid aan informatie, zowel intern als extern. Het resultaat mag er wezen!” Ook Delmulle Delmulle Architecten blikt uiterst tevreden terug op de realisatie van Zorgcentrum Ravelijn: “Voor dergelijke projecten put ik graag inspiratie uit mijn onderzoeksproject over Tissergate aan de KU Leuven”, zegt Frank Delmulle. “De woongemeenschap Tissergate, een ksar in Zuid-Marokko, vormt een zeer harmonieuze en verweven leefwereld. Dergelijke woongemeenschappen moeten als voorbeeld genomen worden om een alternatief te vinden voor de vergrijzing en moeten een sleutel worden tot de zorgcultuur van de toekomst.”

Locatie: Zoutleeuw Bouwheer: Stad Zoutleeuw en Anima Care Architect: Delmulle Delmulle Architectenbureau Speciale technieken: AE+ Engineering Hoofdaannemer: Bouwbedrijf Dethier Dakwerken: Vanherle Dakwerken Dakbedekking: Derbicolor® (wit) en Derbigum® SP WW

INFO Meer info over de producten van Derbigum? Stuur een mail naar bbm@derbigum.com of surf naar www.derbigum.be

WENS JE EEN DAK ZONDER ZORGEN ?

Derbigum, het dak van je leven. Ga Ga je je een een plat plat dak dak leggen? leggen? Kies Kies dan dan voor voor absolute absolute zekerheid. zekerheid. Vertrouw Vertrouw op op de de 100% 100% APPROOFED APPROOFED bitumineuze bitumineuze dakbedekking dakbedekking van van Derbigum. Derbigum. Onze Onze perfect perfect waterdichte waterdichte dakbanen dakbanen beschermen beschermen je je woning woning langer langer dan dan gelijk gelijk welk welk ander ander materiaal. materiaal. Zelfs Zelfs langer langer dan dan 40 40 jaar! jaar! Wat Wat wens wens je je nog nog meer? meer?

Meer Meer info info of of een een gratis gratis off off erte? erte? Kijk Kijk op op www.derbigum.be www.derbigum.be

Made Madein inBelgium Belgium Indrukwekkende Indrukwekkendewaterdichting waterdichting Professionele Professioneleinstallatie installatie Bewezen Bewezenlevensduur levensduurvan van>>40 40jaar jaar 100% 100%recycleerbaar recycleerbaar

¬ P rojecten om naar uit te kijken

Crowne Plaza Brussel

Het Crowne Plaza-hotel in Sint-Joost-tenNode, vlakbij het Rogierplein en de Kruidtuin, ondergaat een grondige facelift en breidt uit. Het historische gebouw wordt gerenoveerd, en op het perceel naast de site komt een nieuw bijgebouw te staan. Op administratief vlak wordt het architecturale project van de uitbreiding opgevolgd door de Brussels Bouwmeester Kristiaan Borret, in opdracht van het Zweedse hotelvastgoedbedrijf Pandox. Voor het ontwerp van het bijgebouw viel de keuze uit 72 kandidaturen op de plannen van het Milanese bureau Onsitestudio – Piovenefabi (onder voorbehoud van het verlenen van bouwvergunning). Bureau Bouwtechniek ondersteunt het buitenlandse architectenteam als lokaal architect. Architecten: Onsitestudio – Piovenefabi, Bureau Bouwtechniek Bouwheer: Pandox

Aan de Toemaattragel, in een bocht van de Schelde, stelde projectontwikkelaar Alides begin juni het nieuwste Gentse vastgoedproject LUX/Forum voor, dat focust op een duurzame mix van wonen (LUX) en werken (Forum). De site LUX/Forum beslaat 4,5 hectare en is een reconversieproject waarin de oude industriële site van het bekende bouwbedrijf Group Maes wordt omgevormd tot een locatie met ruim 237 wooneenheden en 7 bedrijfsgebouwen. Deze reconversie creëert een nieuw stadsdeel van Gent dat direct verbonden is met Gent-Zuid en het historische stadscentrum. Het ontwerp is van de hand van evr-architecten en OVGarchitecten. Architecten: evr-architecten, OVG-architecten Bouwheer: Alides

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

Foto © ALIDES

LUX/Forum Gent

Montevideo Antwerpen Antwerpen krijgt er een nieuwe landmark bij. De historische, leegstaande Montevideopakhuizen op ‘t Eilandje worden deels omgevormd tot hippe kantoorruimtes. Vooral het nieuwe residentiële gedeelte ernaast zal in het oog springen. Daar verrijzen namelijk de eerste zwevende luxeappartementen van Vlaanderen, zestien in totaal. Projectontwikkelaar DCA Woonprojecten ging hiervoor in zee met M2 Architecten. Zestien luxeappartementen op vijf meter hoogte die – bijna letterlijk – ‘zweven’ boven het Limaplein op ‘t Eilandje. Dat is in een notendop hoe het gloednieuwe Montevideo-project eruit zal zien. De eerste verdieping van het nieuwe gebouw én alle drie de verdiepingen erboven zullen maar liefst 13 meter uitsteken met een overkraging – oftewel een porte à faux – over de volledige breedte van de appartementen. Dit technisch huzarenstukje is haast ongezien in ons land, zeker voor een residentiële bouw.

Architecten: Callebaut-Architecten, M2 architecten Studiebureau: Infrabo Bouwheer: DCA

De internationale toparchitecten van Snøhetta ontwerpen voor het eerst een gebouw in ons land. Samen met het Roeselaarse architectenbureau B2Ai en landschapsarchitect Erik De Waele blazen zij de oude stationsbuurt van Roeselare nieuw leven in. Roelevard – zoals het ambitieuze project heet – moet dé eyecatcher van de stad worden en bij uitbreiding van de hele regio. “Het project komt met zijn 9 groendaken, 3.800 m² groen, 81 flats, kantoorruimte voor meer dan 400 werknemers en winkel-, retail- en horecaruimte zo goed als volledig tegemoet aan eerdere wensen van de buurtbewoners”, aldus projectontwikkelaars ION en Steenoven.

Roelevard Roeselare

Architecten: B2Ai, Snøhetta, Erik De Waele Bouwheer: ION, Steenoven

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

Projecten om naar uit te kijken

Foto (c) XDGA

Mobilis Anderlecht Xaveer De Geyter Architects heeft de ontwerpwedstrijd gewonnen voor het Mobilis-project van D’Ieteren Immo, in samenwerking met de studiebureaus Util, Boydens Engineering en Daidalos Peutz. In de Brusselse kanaalzone, meer bepaald op de hoek van de Boulevard Industriel en Boulevard Paepsem, investeert D’Ieteren Immo in een multifunctioneel complex dat tegemoetkomt aan de noden van de mobiliteit van vandaag en morgen. XDGA werd gekozen na een ontwerpoproep

gesteund door de Brusselse bouwmeester. De garage 2.0 is veel meer dan louter een parkeergarage. De autosector is in volle transitie en verkeert tegelijk in onzekerheid. Gedreven door nieuwe technologieën en de deeleconomie, worden de gangbare concepten van een garage of showroom in vraag gesteld. Ze kunnen zelfs verdwijnen in de toekomst. Daarom ontwierp XDGA een zeer flexibel gebouw dat in plaats van oneindig aanpasbaar, geschikt is voor elke mogelijke activiteit.

Architect: Xaveer De Geyter Architectenbureau Studiebureau, Util, Boydens engineering, Daidalos Peutz, Util

Het Molenpoortplein in Hasselt krijgt een nieuw architecturaal baken: The Mill. Twee gebouwen aan de Demerstraat ruimen plaats voor een gloednieuw gebouw, waarvan de organisch gevormde kolommen als eerste in het oog springen. Deze gaan een interessante wisselwerking aan met de gebogen terrassen. Het ontwerp is van de hand van MaMu Architecten. The Mill omvat een handelspand verspreid over drie verdiepingen: de kelder, het gelijkvloers en de eerste verdieping. Hierboven krijgen acht luxe-appartementen vorm met een uitgestrekt terras en uitzicht op de blauwe boulevard. Het gebouw wordt op een plint gezet om het een monumentaal karakter te geven. Het gebruik van licht genuanceerde materialen moet voor een bepaalde rust en eenheid zorgen. In de Demerstraat wordt de bestaande gevel verwerkt in het geheel, om aansluiting te vinden bij de architectuur van de winkelstraat.

Architect: MaMu Architecten Studiebureau: X-ECO, Arcade

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

Foto (c) MaMu Architecten

The Mill Hasselt

BBM ONLINE Op de BBM-website vindt u een uitgebreide versie van dit magazine, met onder andere meer projecten om naar uit te kijken. Surf naar www.belgianbuilding.be

De hamvraag

De hamvraag Welke maatregelen kunnen en moeten er genomen worden tegen het steeds groter wordende tekort aan arbeidskrachten?

Ook duaal leren en werkplekleren kunnen de kloof dichten.

Er beweegt veel in de bouwsector. Bouwbedrijven hebben de handen vol, en het aantal vacatures swingt de pan uit. De nood aan goed opgeleid personeel is hoog. Met onze Sophie Debloudts Manager Sector Bouw bouwopleidingen dragen & Hout we een steentje bij aan het VDAB zoeken naar oplossingen. Met de nieuwste technieken en materialen willen we zowel jonge als oudere werkzoekenden aantrekken. VDAB werkt daarom sectoraal. Zo kunnen bemiddelaars hun gespecialiseerde kennis over knelpuntberoepen en werkgeversbehoeften in de bouw beter inzetten in de matchmaking tussen werkgever en werkzoekende. Daarnaast maken we de drempel naar een beroep in de bouw zo klein mogelijk. We organiseren verschillende initiatieopleidingen of bouwbaden, waarin een werkzoekende snel ontdekt welk beroep in de bouwsector hem of haar aanspreekt. De werkzoekende stroomt daarna door naar een meer gespecialiseerde opleiding. Ook duaal leren en werkplekleren kunnen de kloof dichten, want zo kan iemand ervaring opdoen op de werkvloer en de nodige competenties nog wat bijschaven. Tot slot zetten we in op maatgericht opleiden en werken we samen met bedrijven opleidingen uit voor werknemers, want bijscholen is bijblijven.

12.600 vacatures in de bouw raken momenteel niet ingevuld. Die situatie dreigt op korte en middellange termijn niet te verbeteren. Volgens de Confederatie Bouw is de meest voor de hand liggende oplossing het grondig bijsturen van ons Robert de Mûelenaere Gedelegeerd bestuurder huidig arbeidsmarktbeleid. Confederatie Bouw Daarbij kijkt de sectororganisatie in de eerste plaats naar het versterken van de activering- en omscholingspolitiek. Arbeidsbemiddelingsdiensten doen dat nu al, maar hun inspanningen moeten, dankzij meer middelen, nog worden opgedreven. Elke werkzoekende moet een traject volgen dat leidt tot een job. Daarbij mag geen enkel potentieel onbenut worden gelaten. Die extra inspanningen zijn nodig om voldoende arbeidskrachten te hebben in de bouw en de tal van andere sectoren die gehinderd worden door de krappe arbeidsmarkt. Er moet ook op middellange termijn gekeken worden naar en werk gemaakt worden van duaal leren, waarbij een aantal dagen les in de klas gecombineerd worden met een aantal dagen op een werkplek. Deze onderwijsvorm, voor zover de organisatie ervan goed aan de noden van de sector beantwoordt, kan schitterende resultaten voorleggen: 80 tot 85 procent van de leerlingen uit een duaal traject heeft binnen de zes maanden werk. En toch blijft het imago van duaal leren onterecht negatief. Daarnaast pleit de Confederatie Bouw ook voor een grondige herwaardering van de bouwopleidingen in het middelbaar onderwijs via een imagocampagne.

De meest voor de hand liggende oplossing is het bijsturen van ons huidig arbeidsmarktbeleid.

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

De hamvraag

An Muylaert HR Manager Strukton

Er dient tijdens de opleidingen meer oog te zijn voor de soft skills en specifieke technieken.

Voor veel mensen is de bouwsector nog al te vaak een synoniem voor vuile handen, lange werkdagen en werken in weer en wind. Door dat onaantrekkelijk imago staat de belangstelling voor bouwtechnische opleidingen op een zeer laag peil. Bovendien bestaan voor bepaalde beroepen (bv. in spoorinfrastructuur) gewoon geen opleidingen of zijn de domeinspecifieke leerresultaten onvoldoende gealigneerd met het bedrijfsleven. Er dient tijdens de opleidingen meer oog te zijn voor de soft skills en specifieke technieken. Jonge studenten dienen reeds bij hun keuze in het secundair onderwijs nog meer geïnformeerd te worden over de carrièremogelijkheden met een technische opleiding. Want de bouw, dat is ook werken met hi-tech apparatuur en geavanceerde technieken. Laat die jongere generaties daar sneller kennis mee maken. De eerste stappen vanuit technische hogescholen naar de lagere school en het secundair onderwijs zijn hierin reeds gezet, het duaal leren (HBO5-gegradueerde in de werforganisatie) start in september. Maar het moet nog diepgaander. Dit kan bijvoorbeeld door praktische workshops, bedrijven innovaties te laten voorstellen, of werfbezoeken voor leerlingen te organiseren.

Om op korte termijn een oplossing te vinden voor het nijpend tekort aan arbeidskrachten, benaderen we dit probleem best met open vizier. Daarom stelt Bouwunie de freelancer in de bouw voor: een echte zelfstandige die zonder personeel in regie kan samenwerken Jean-Pierre Waeytens met andere zelfstandigen, of met arbeiders Gedelegeerd bestuurder van opdrachtgevers, en die in de ploegen van Bouwunie de opdrachtgevers kan geschoven worden. Daartoe moet de wet op de arbeidsrelatie worden aangepast, waardoor die enkel nog manifeste en bewuste fraude bestrijdt. Op lange termijn moeten we de bouwsector nog aantrekkelijker en toegankelijker maken voor jongeren die handig zijn en gebruik willen maken van moderne technologieën. Naast hogere toeleidings- of instroompremies moet het systeem van duaal leren zoveel mogelijk alle activiteiten van de bouwsector omvatten en voldoende kwalitatief uitgewerkt worden. Het is hoog tijd te erkennen dat een vak leren op het terrein in een werkelijke beroepsomgeving minstens evenwaardig is aan een schoolbankenopleiding.

BBM 92 – w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e

Het is hoog tijd te erkennen dat een vak leren op het terrein in een werkelijke beroepsomgeving minstens evenwaardig is aan een schoolbankenopleiding.

Op de BBM-website vindt u een uitgebreide versie van dit magazine met nog meer reacties op de hamvraag. Surf naar www.belgianbuidling.be

Colofon

SOUDAL Tel. 014 42 42 31 | bbm@soudal.com www.soudal.com ISOVER Tel. 03 360 23 50 | bbm@isover.be www.isover.be VELUX BELGIUM Tel. 010 42 09 09 | bbm@velux.be www.velux.be | pro.velux.be WIENERBERGER POROTHERM - KORAMIC - TERCA - DESIMPEL Tel. 056 24 96 38 | bbm@wienerberger.com www.wienerberger.be REYNAERS ALUMINIUM Tel. 015 30 88 10 | bbm@reynaers.be www.reynaers.be SAINT-GOBAIN BUILDING GLASS Tel. 02 556 37 10 | bbm@saint-gobain-glass.com www.saint-gobain-building-glass.be IMPERBEL Tel. 02 334 87 00 | bbm@derbigum.com www.derbigum.be GYPROC Tel. 03 360 22 11 | bbm@gyproc.be www.gyproc.be ETERNIT Tel. 0800 14 144 | bbm@eternit.be www.eternit.be

Verantwoordelijke uitgever Wim Verhoeven Everdonenlaan 18-20 2300 Turnhout

BBM ONLINE Meer bouwnieuws op www.belgianbuilding.be Wil je nog meer weten over het reilen en zeilen in de Belgische bouwsector? Surf dan naar de website van BBM, het digitaal verlengstuk van dit vernieuwde magazine. Alle teksten uit het magazine vind je hier terug, vaak nog met extra fotomateriaal. Maar je kan er ook nog veel andere artikels lezen die specifiek gemaakt werden voor de website en de digitale nieuwsbrieven. Op de website kan je je gratis aanmelden voor de digitale nieuwsbrief die we vier keer per jaar zullen versturen. www.belgianbuilding.be

Redactie en vertaling www.palindroom.be

Lay-out, prepress www.stereotype.be

Druk Moderna printing Oplage 29.200 exemplaren

w w w . b e l g i a n b u i l d i n g . b e – BBM 92

Coverbeeld: Bij het afkitten van alle voegen kwam spektakel kijken: touwtechniekers bengelden gedurende drie maanden aan de hoge toren om de luchtdichtheid van het gebouw te garanderen.

BBM is een initiatief van Derbigum, Eternit, Gyproc, Isover, Reynaers Aluminium, Saint-Gobain Building Glass, Soudal, VELUX en Wienerberger