Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
Euskal-Erria. Revista Bascongada. 1907, 1917.
Aurkezpena Sancho el Sabio Fundazioari esker, Euskal-Erria aldizkariko bilduma osoa sarean dugu, erraz kontsultatzeko moduan. Argitalpen honetan kultur gaiei buruzko informazio asko dago, eta gaur horren zatitxo bat aurkeztuko dugu. Euskal-Erria aldizkari donostiarrak 38 urte iraun zituen (1880-1918). Tarte horretan, euskal intelligentsiaren topaleku bilakatu zela esan dezakegu: izan ere, bere orrialdeetan, euskal kultura munduko VIP gehienak aurki ditzakegu une batean edo bestean, zerbait esateko zuten beste idazle “kaletarrago” askoren artean. Aldizkaria material askoren bilduma da: mami askoko artikuluak, zein arinkeriak (donostiar topikoarekin bat eginez). Artikulu sail honi amaiera ematen dion ale honetan, adibide biak batu ditugu: batetik, F. Aretxabala izeneko jaunak sinatutako espeleo-olerki kitsch xamarra; bestetik, berriz, Jose Miguel Barandiaran arkeologoak 1917-18 ikasturteari hasiera emateko aurkeztutako hitzaldi famatua. Aretxabalaren testuak ez du azalpen handirik behar: espeleotemen edertasunari kantatzen dio, eta horrekin dena esanda dago. Barandiaran gaztearen hitzaldia, berriz, interesgarriagoa da: Euskal Herrian ordura arte ezagutzen ziren aurkikuntza prehistorikoen sintesia egiten baitigu. Dena hasi berri zen: sasoi hartan maisu handiek (oso modu prekarioan hasitakoak eta oraindik bizi zirenak) eginiko lan guztiak 20 orrialdetan bil zitezkeen. Ikusiko duzuenez, kobazuloetan agertutako aztarnategi garrantzitsuenak 388-390 pajinetan aipatzen ditu, egindako lan arkeologikoen laburpena eginaz: Aitzbitarte, Atxurra (Armiña izenarekin; hauxe da Barandiaranek izen hau erabiltzen duen lehenengo aldia1), Baltzola eta Santimamiñe (“Cueva de Basondo” izenarekin, aurkitu berria, eta artean aztertu gabea). Hortik aurrera, Euskal Herrian ezagutzen dena azaltzen du, estazio megalitikoei garrantzi berezia emanaz.
1 GOROSABEL, Oier. 2016. Una cavidad con dos nombres. Buscando un consenso toponímico sobre Atxurra y Armiña. ADES Albisteen Bloga. http://saguzarrak.blogspot.com.es/2016/03/una-cavidad-con-dosnombres-buscando-un.html
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
2
Baltzolako kobazuloari olerkia (1907) Argitalpenaren erreferentzia:
• ARECHAVALA, F. 1907. La gruta de Balzola. Euskal-Erria aldizkaria LVI:27-28. Donostia.
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
3
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
4
Barandiaranen hitzaldia (1917) Argitalpenaren erreferentzia: •
BARANDIARAN, J M. 1917. Discurso leido en la solemne apertura del Curso AcadĂŠmico de 1917-1918, en el Seminario Conciliar de Vitoria. Euskal-Erria LXXVII:386-392,434-442,488-496. Donostia.
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
5
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
6
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
7
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
8
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
9
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
10
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
11
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
12
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
13
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
14
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
15
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
16
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
17
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
18
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
19
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
20
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
21
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
22
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
23
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
24
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
25
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
26
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
27
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
28
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
29
Kredituak • Jatorrizko dokumentuak: Euskal-Erria aldizkaria 1907 eta 1917. • Dijitalizazioa: Sancho http://hdl.handle.net/10357/2813
el
Sabio
Fundazioa
2011.
• Aukeraketa eta iruzkinak: http://www.espeleologia.info
Oier
Gorosabel
Larrañaga
(ADES).
Lekeitio, 2017ko urtarrilaren 9a.
Baltzola 1907 eta Barandiaran 1917
30