Медицинско значење на храната golema energija i sila, posebno kaj mladite, e moden trend i tie smetaat deka mo`at da gi konzumiraat vo neograni~eni koli~ini. Me|utoa proizvoditelite na ovie pijaloci ne go predvidoa {tetnoto dejstvo pri nivno kombinirawe so alkohol. Op{to poznat e faktot, deka golem broj na lekovi ne smeat da se me{aat so alkohol. Iako ovie pijaloci ne se lekovi, efektot e sli~en. Dvete sprotivnosti ne se podnesuvaat, odnosno kofeinot e stimulans, a alkoholot depresant, no i dvata deluvaat na mozokot. Tokmu zatoa pri konzumirawe na enormni koli~ini ({to na`alost ne e redok slu~aj) mo`e da dojde `ivotozagrozuva~ki kardiovaskularen kolaps. Koj imal sre}a da ja pre`ivee ovaa sostojba, sigurno pove}e nikoga{ nema da posegne po taa kombinacija. Vo energetskite pijaloci ima u{te edna materija koja ~esto e zastapena, a e opasna. Toa e efedrinot, i pri negovo me{awe so kofeinot i alkoholot, nastanuva efekt sli~en na drogata ekstazi i do kolapsot, Ve delat samo momenti. Site obidi od strana na odredeni dr`avi ovie legalni no opasni materii da se stavat pod kontrola, dosega ne vrodija so plod, a mladite povedeni od devizata deka se {to ne e zabraneto ne e {tetno, gi konzumiraat vo opasni koncetracii i koli~ini. Vo interes na vistinata treba da se napomene deka kofeinot vo golemi koli~ini go ima vo kafeto, kola pijalocite, ~okoladite, ~aevite i odredeni analgetici. Ve}e 15 minuti po konzumiraweto, kofeinot vleguva vo krvta i deluva stimulativno so zabrzuvawe na srcevata rabota, zgolemen metabolizam, zgolemeno urinirawe i la~ewe na kiselina. Brzo doa|a do
26
Нико Беќаровски
podobreno raspolo`enie, blaga euforija, zgolemena koncetracija, koja trae okolu 1 ~as po {to nastapuva vtorata depresivna faza. Pogolema doza ne ja poprava, tuku ja vlo{uva situacijata, a ~estata konzumacija go oslabuva dejstvoto. Ako vo tekot na denot ispiete 4 limenki na energetski pijalok, }e vnesete okolu 350mg kofein, koj e dovolen za izrazita euforija, koja prodol`uva vo depresija i bezsonica. Me|unarodniot olimpiski komitet (MOK) go tretira kofeionot kako nekoja vrsta droga i gi sankcionira natprevaruva~ite, kaj koi }e se otkrie pogolema koncetracija od 12mg/l vo urinata. Kako primer kolku e toa mala dozvolena koli~ina, neka poslu`i faktot deka po 8 ispieni jaki kafiwa, detektiranata koncetracija e 700mg/l. Prose~en ~ovek bez problem podnesuva 100130mg, odnosno dve do tri jaki kafiwa, ili eden energetski pijalak, a pri predoziranost se pojavuva nesonica, migrena, srcebiewe. So ogled deka ovie pijaloci go zgolemuvaat izla~uvaweto na urinata, tie ne ja gasat `edta, tuku naprotiv predizvikuvaat dehidratacija, za koja voop{to ne sme svesni. Na krajot edna mala tabela za koncetraciite na kofein vo odredeni pijaloci, za da mo`e samite da si go presmetame dnevniot vnes. Koka-kola....... 130 mg Limenka energetski pijalok (250 ml)... 90 mg Espreso kafe (45 ml)......100 mg Tursko kafe (85 ml)....40-70 mg Nes kafe (150 ml).....60-90 mg Kafe bez kofein ....3-4 mg Studen ~aj (300 ml).....50 mg Indijski ~aj (200 ml).....50-70 mg