Медицинско значење на храната Tokmu poradi seto gorenavedeno lekuvaweto i na ovaa zavisnost mora da bide prepu{teno na lekarispecijalisti.
MARGARIN ILI PUTER? Ovaa debata e zapo~nata od dale~nata 1869 godina koga prv pat e prozveden margarinot, kako eftina zamena za puterot. Zborot margarin poteknuva od gr~kiot jazik i zna~i biser, a prviot margarin bil proizveden od govedskoto salo, mleko, iseckan ov~i `eludnik i kravji vnatre{no organi. Od po~etokot na 20-tite godini na minatiot vek, vo sostavot na margarinot vleguvaat samo rastitelni masti, a vo tekot na poslednite triesetina godini, so pomo{ na brojni aditivi popravena e toplivosta, izgledot i pred se vkusot na ovoj proizvod. Sepak i ponatamu glavna negova prednost e cenata vo odnos na puterot. Teloto ne e vo sostojba da gi vgradi transmasnite kiselini od margarinot vo vnatre{nosta na membranata, a ako se obide doa|a do deformacija na kletkata. Ovoj proces go zgolemuva rizikot od pojava na tumori, gi stimulira vospalitelnite procesi, go potiknuva stareeweto i degenerativnite promeni vo tkivoto. Od druga strana puterot poradi zasitenite masni kiselini od `ivotinsko poteklo, go zgolemuva nivoto na lo{iot holesterol, so {to gi zatnuva krvnite sadovi i predizvikuva zgolemen rizik od srcev infarkt ili mozo~en udar, poradi {to e ~etiri pati pomalku prodavan od margarinot. Ovaa zabluda deka margarinot e ne samo poevtina tuku i zdrava zamena za puterot e dlaboko vre`ana vo sovremeniot svet i brojni lekari
23
Нико Беќаровски
go prepora~uvaat margarinot. Ona {to treba posebno da se napomene e deka pogolema opasnost od samiot puter e vnesenata koli~ina odnosno dnevno ne treba da se vnesuva pove}e od 20% masti, a odli~en na~in da se smali koli~inata e da se izbegnuvaat i puterot i margarinot i da se izede par~e leb samo so xem. Rastitelnite masti od margarinot so proces na hidrogenizacija se transformiraat vo zasiteni {tetni masti. Zdravite nezasiteni masti, staveni vo fri`ider, ostanuvaat proyirni i te~ni. Bez ogled na procentot na nezasiteni masti vo margarinot, vo tekot na negovata prerabotka, vo procesot na hidrogenizacija prestanuvaat da bidat nezasiteni, odnosno bez ogled {to margarinot ne sodr`i holesterol, organizmot pri negovo konzumirawe se stimulira endogeno da go proizvede. Spored toa zdravstvenata prednost na margarinot nad puterot vo odos na zasitenite masti i ne e tolku golema. Druga nepovolna konstatacija za margarinot e {to toj prestavuva industriski proizvod, za razlika od puterot koj e priroden, odnosno vo organizmot vnesuvame neprirodni deformirani oblici na masni kiselini. Na krajot ostanuva dilemata {to e podobro, puter ili margarin, ili mnogu poto~no {to e polo{o, bidej}i i dvata proizvodi doprinesuvaat za preteran vnes na masti koi i bez toa gi vnesuvame vo ishranata. Mojot sovet bi bil izbegnuvajte gi do maksimalni mo`ni granici, posebno ako ste ja nadminale 40-tata godina od `ivotot, a ako sepak moram da izberan sekako deka bi odbral originalen kvaliteten puter.