Navajivanno Akshardeh 08-09-10 by Navajivan Trust

íÜóÜÚ": 01 †Ø‘": 08"-"10 †ÜçøüÜå. – Ý²ôÜå. 2013

íÜóÜÚ": 01 †Ø‘": 08"-"10 †ÜçøüÜå.– Ý²ôÜå. 2013 ´ÜØµÜß ÝíÜíÜå‘ ¹åôÜÜ‰ ôÜØÆÜÜ¹‘ ‘å´ÜÃÜ éÆÜåÓÜ ÆÜÓÜÏÜïÜÚ‘ ‘ÝÆÜêÜ ÓÜíÜêÜ ôÜÜèôÜŸ¡ †ÆÜâíÜÚ †ÜïÜÓ ÍÜÜóÜÜïÜàÝ½ ¹ßÆÜ‘ «Ü‘Ó

†ÜíÜÓ±Ü 4 (344) ÄÜÜØÁÜß¢ ¿ÜÓÜ ÏÜ÷ÜÍÜÜÓ´ÜÃÜÜå ÄÜÂØ³Ü-ÆÜÝÓœÜÑÜ [ÏÜÜÓÜ èåêÜÃÜÜ †ÃÜàÍÜíÜ-11 (ÓÜèºÜå÷ ÏÜà¼å èåêÜíÜÜôÜ ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ) ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, 21-9-1924] êÜåƒÜ/ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜíÜ ÏÜÜå‘êÜíÜÜÃÜàØ ôÜÓÃÜÜÏÜàØ íÑÜíÜô³ÜÜÆÜ‘ñÜß, ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ü×ôü ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíÜ¾ÜÆÜß« ÆÜÜ“ì ÆÜÜå. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹-380014 ÉÜåÃÜ": 079-27540635 079-27542634 e-mail ":"sales@navajivantrust.org website ":"www.navajivantrust.org ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ü×ôüå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜàº±ÜÜêÜÑÜÏÜÜØ “ÜÆÜßÃÜå †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ ƒÜÜ´Üå³Üß ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ‘ÑÜàÛ.

• ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ œÜÜ÷‘Üå-íÜÜœÜ‘Üå-ÄÜÂÜ÷‘ÜåÃÜå ÃÜíÜÜ íÜóÜÚÃÜß ÍÜåü . . . . . . . . . . . . . . . . 263 • ´ÜØµÜßô³ÜÜÃÜå³Üß. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263 1. `ÄÜÜØÁÜßôÜÜÝ÷´ÑÜ ïÜÜ ÏÜÜüå íÜÜØœÜíÜàØ ¡å‰†å?' †å ÝíÜóÜÑÜ ÆÜÓ ïÜÜìÜ‘ßÑÜ ÝÃÜËÜØÁÜ—ÄÜÜØÁÜß¢ : ÝèÏÜ, ¹ßíÜÜ¹ÜØ²ß, ÆÜÜÝüÑÜàØ. . . . . . . . . 265 2. †Ø´ÑÜÜå¹ÑÜÃÜàØ †³ÜÚïÜÜôµÜ ôÜÏÜ¡íÜ´ÜàØ †‘ôÜßÓ ÆÜàô´Ü‘ : †ÃÜüà ÝÁÜôÜ êÜÜôü †ÃÜå ôÜÜåÃÜåÓß ÃÜ¹ßÃÜÜ ÓÜ¡. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268 3. ÄÜÜØØÁÜß †ÃÜåå ÍÜÄÜ´ÜÕôÜ÷ÃÜß †åå‘ôÜÜ³Üåå ÑÜÜ¹ †ÆÜÜíÜ´Üß †Ü´ÏÜ‘³ÜÜ : †Ü”Ü¹ß ‘ß †ÜåÓ ËÜ°ë´Üå ‘¹ÏÜ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271 4. ÏÜÜÃÜíÜÁÜÏÜßÚ ÓÜèÃÜßÝ´Ü¤ÜÃÜß ôÜØ™ÜóÜÚÄÜÜ³ÜÜ": †çËÜÂ÷ÜÏÜ ÕêÜ‘ÃÜ. . . . . . . . . . . . . . . .275 5. ÏÜÜÃÜíÜÁÜÏÜÚÃÜß ôÜÜ³ÜÚ‘´ÜÜ ÆÜÂéÆÜ´Üß ÆÜàô´Ü‘-ñÜå±Üß : ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü ÄÜÂØ³ÜÏÜÜìÜ. . . . . . . . . 278 6. ÄÜÜØÁÜßíÜÜ¹ ÃÜ÷Î ÄÜÜØÁÜßÑÜÜåÄÜ ïÜßƒÜíÜ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘ : ÄÜÜØÁÜß èåíÜÜ ¡åÑÜÜ-¡±ÑÜÜ ÝíÜÃÜÜåËÜÜ†å. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282 7. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ôÜÜœÜàØ ôÏÜÜÓ‘ : œÜØ¹àêÜÜêÜ ÍÜÄÜàÍÜÜ‰ ¹êÜÜêÜ‘ä´Ü ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓß. . . . 285 8. èÃÜÓåïÜÃÜ ÄÜåÆÜÃÜå ôÜÏÜèíÜÜ ƒÜÆÜÏÜÜØ †ÜíÜå ´ÜåíÜàØ ÆÜàô´Ü‘ : ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ƒÜÜåíÜÜÑÜåêÜàØ ÁÜÃÜ : ÷ÝÓêÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜß . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288 9. ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜÜå ÏÜÁÜà‘ÜåóÜ : ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå ôÜØô‘ÜÓíÜÜÓôÜÜå . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290 10. ‘àüàØËÜÃÜÜ ÝÆÜ´ÜÜÃÜß êÜÜÄÜ±Üß †ÃÜå ÓÜóü×ÝÆÜ´ÜÜÃÜÜ †ÜÄÜÂ÷ÃÜÜå ¹ô´ÜÜíÜåè : ŸÑÜÜØ Ó÷Üå ´ÑÜÜØ ÏÜ÷å‘´ÜÜ Ó÷Üå . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293 11. ¢ÓíÜíÜÜÃÜß ´ÜÜ‘Ü´Ü ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå è íÜÜØœÜíÜÜ èåíÜß œÜÜåÆÜ²ß : ´ÑÜÜÓå ‘ÓßïÜàØ ïÜàØ? . . . . . . 297 12. ôÜÜÏÜÜÝè‘-†ÜÝ³ÜÚ‘ ¢íÜÃÜÃÜÜ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜÃÜàØ ÆÜÓÜå° : µÜßèàØ ÏÜÜåèàØ . . . . . . . . . . . . . . 301 13. èíÜÜ÷ÓêÜÜêÜ ÃÜå÷Óà ÆÜÂ´ÑÜå †ÜØÁÜìß ÍÜÞø´Ü †ÃÜå ÃÜÓß üß‘Ü – ËÜØÃÜåÏÜÜØ³Üß ‹ÄÜÜÓ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘ : ÆÜØÝ²´Ü¢ – ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ÝíÜïÜå . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304 14. ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓÃÜÜ †Ü´ÏÜÝíÜ‘ÜôÜÃÜß ÄÜÜ³ÜÜ : ÏÜ”ÁÜÜÓ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307 15. ÓåêÜíÜåÃÜÜ ³Ü²Ú ‘êÜÜôÜÃÜÜ ÏÜàôÜÜÉÓÃÜÜå ÉôüÚ ‘êÜÜôÜ ôÜØ™ÜóÜÚ íÜ±ÜÚíÜ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘ : ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß †ÜæÓ ÓåêÜíÜå. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311 16. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜ †ØÝ´ÜÏÜ ¹ÜÑÜ‘ÜÃÜÜå †ÝíÜÓ´Ü ôÜØ™ÜóÜÚ †ÜêÜåƒÜ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘ : ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß, ‘ÜýÄÜÂåôÜ †ÃÜå Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜ ÍÜÜÄÜêÜÜ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313 17. ôÜÓ÷¹ ÆÜÓÃÜÜ íÜßÓÃÜß ‘àó«ÓÜåÄÜ ôÜÜÏÜåÃÜß íÜßÓÄÜÜ³ÜÜ : ÏÜÜÃÜíÜß ƒÜØÝ²ÑÜåÓÜå . . . . . . . . 317 18. ´ÜÓà±ÜÜåÃÜß ÄÜÜØÁÜß‘³ÜÜ : My Early Life – An illustrated Story. . . . . . . . . . 319 19. íÜÜØœÜíÜÜ èåíÜß? ÃÜÜ, †ÆÜÃÜÜíÜíÜÜ èåíÜß ‘³ÜÜ : ÏÜàÓƒÜÓÜè †ÃÜå ´ÜåÃÜÜ ËÜå ÍÜÜ‰†Üå. . . . 321 20. ¢íÜÃÜÜÃÜàÍÜâÝ´Ü ‘ÓÜíÜ´ÜÜå ‘ÜíÑÜôÜØÄÜÂ÷ : ÓíÜßÃº-ôÜÜæÓÍÜ. . . . . . . . . . . . . . . . . . 323 21. ÝíÜ¹åïÜ ÆÜÂíÜÜôÜÃÜÜ ÆÜÂôÜØÄÜÜå è ÃÜ÷Î, ôÜÜÏÜÜÝè‘ †ÍÑÜÜôÜ ÆÜ±Ü †ÜêÜåƒÜ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘ : ÝíÜ¹åïÜ íÜôÜíÜÜüÃÜÜØ ôÜØÍÜÜÓ±ÜÜØ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325 22. ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜ íÑÜÞø´Ü´íÜÃÜÜØ ôÜ™ÜìÜØ ÆÜÜôÜÜØÃÜÜå ÆÜÝÓœÜÑÜ ‘ÓÜíÜ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘ : ôÜÓ¹ÜÓ íÜêêÜÍÜÍÜÜ‰ÃÜÜØ ÍÜÜóÜ±ÜÜå. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328 ôµÜß†Üå ÃÜå ôíÜÃÜß †ÜåìƒÜ ‘ÓÜíÜ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘ : ôµÜß†Üå †ÃÜå ôµÜß¢íÜÃÜÃÜß ôÜÏÜôÑÜÜ†Üå. . 331 23. 24. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå †å‘ ‘êÜÜ‘ÜÓÃÜß †ÃÜå ôÜÜå ÏÜ÷ÜÃÜàÍÜÜíÜÜåÃÜß †ÃÜÜåƒÜß †ØèÝêÜ †ÜÆÜ´ÜÜå ôÜØœÜÑÜ : 100 Tributes to Gandhiji.".".. . . . . . . 333 25. ÓÏÜ±ÜßÑÜ †ÃÜå †ÝíÜôÏÜÓ±ÜßÑÜ ÆÜàô´Ü‘ : Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ. . . . . . . . . . . . . . . 336 26. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓß : 100 íÜóÜÚ ÆÜ÷åêÜÜØ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340 262

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ œÜÜ÷‘Üå-íÜÜœÜ‘Üå-ÄÜÂÜ÷‘ÜåÃÜå ÃÜíÜÜ íÜóÜÚÃÜß ÍÜåü ôÜØÆÜÜ¹‘

`ÏÜÜÓå ÏÜÜµÜ µÜ±Ü íÜô´Üà†Üå ¡å‰†å.".". ÆÜàô´Ü‘, ÆÜàô´Ü‘ †ÃÜå ÆÜàô´Ü‘.' íÜÜ÷, ïÜàØ ÝíÜœÜÜÓ “å ËÜÜ‘ß.".". ‘÷åíÜàØ ÆÜ²å! †Ü †Ø‘ÏÜÜØ èåÏÜÃÜÜ †å‘ ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜå ÆÜÝÓœÜÑÜ “å †åíÜÜ ÝêÜÑÜÜå üÜçêôüÜçÑÜÃÜàØ íÜóÜÜåÚ ÆÜ÷åêÜÜØ íÜÜØœÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜåêÜàØ †Ü íÜÜøÑÜ “å. ÃÜíÜàØ ÃÜíÜàØ íÜÜØœÜ´ÜÜ ³ÜÑÜÜ ÷Üå‰†å ÃÜå †ÜíÜàØ íÜèÃÜ¹ÜÓ ôÜàíÜÜøÑÜ íÜÜØœÜíÜÜ ÏÜìå †åüêÜå Ý¹êÜ ËÜÜÄÜËÜÜÄÜ ³Ü‰ ¡ÑÜ. ÝÉ¹Ü ³Ü‰ èíÜÜÑÜ. ôÜàíÜÜøÑÜÜå ÃÜÜÇÁÜíÜÜÃÜß üåíÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå †Ü ôÜÜåÃÜåÓß ôÜàíÜÜøÑÜ ²ÜÑÜÓßÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÃÜÜÇÁÜÜ‰ ¡ÑÜ. ¡å‘å üÜçêôüÜçÑÜÃÜå ¡å‰†å “ß†å ´Üå `ÏÜÜµÜ µÜ±Ü íÜô´Üà†Üå' è †ÜÆÜ±ÜÃÜå ¡å‰†å, †åíÜàØ ¢íÜÃÜÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ ÃÜ ³Ü‰ ¡ÑÜ. †Óå, ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜÃÜß íÜÜ´Ü ´ÜÜå ËÜÜèà ÆÜÓ Ó÷ß ÍÜ±ÜíÜÜÃÜÜØ ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜÜØ ³ÜÜå³ÜÜØÏÜÜØ, ÓÜåèÏÜåìÃÜÜØ œÜÜåÆÜ²ÜØÏÜÜØ, †åøôÜ-†åêÜ ôÜßüÃÜÜ ôÜåÕüÄÜÏÜÜØ ‘å ÏÜÃ³ÜêÜß ÆêÜÜÕÃÜÄÜ ôÜÉì ‘ÓíÜÜÃÜß ‘ïÜÏÜ‘ïÜÏÜÜØ †Ü ôÜàíÜÜøÑÜ øÑÜÜØÑÜ ÍÜàêÜÜ‰ ¡ÑÜ.".". ÉÓß øÑÜÜÓå‘ †Ü ‘å †ÜíÜàØ ‘Üå‰‘ íÜÜøÑÜ ÃÜèÓå œÜ°å ´ÑÜÜÓå ÆÜåêÜß `ËÜÜÄÜËÜÜÄÜ'íÜÜìß êÜÜÄÜ±Üß ´ÜÜ¢ ³ÜÜÑÜ. †å íÜƒÜ´Üå ¡å‘å ËÜ÷à ÏÜÜå²àØ ÃÜ ³Ü‰ ÄÜÑÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜåÑÜ ÏÜÜµÜ µÜ±Ü íÜô´Üà†Üå³Üß ÆÜåü ÆÜ±Ü ÃÜ ÍÜÓ´ÜÜ ÷Üå‰†å ´ÑÜÜØ ËÜ¡Ó ÷ÜíÜß ³Ü‰ ÄÜÑÜåêÜÜ †Ü èÏÜÜÃÜÜÏÜÜØ ÆÜÜ“ß ™ÜÓ íÜôÜÜíÜíÜÜÃÜß ÃÜå †åÃÜåÑÜ ³ÜÜå²àØ™Ü±ÜàØ ÍÜÓíÜÜÃÜß ÕœÜ´ÜÜ ôÜ÷àÃÜå ôÜ´ÜÜíÜ´Üß ÷ÜåÑÜ. †å ÕœÜ´ÜÜÏÜÜØ³Üß ÏÜàø´Ü ³ÜíÜÜ †ÃÜå ÏÜàø´Ü ÃÜ÷Î ´ÜÜå ÷ìíÜÜ ³ÜíÜÜ, µÜ±Ü íÜô´Üà†Üå³Üß ÏÜåì ÆÜ²å? èíÜÜËÜ “å — ÃÜÜ. ´ÜÜå ïÜàØ ‘Óß†å? ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ ´ÜÓÉ³Üß †åüêÜàØ ‘å ´ÜåÃÜÜå, Ý¹íÜÜìß ‘ÏÜ-ÃÜâ´ÜÃÜ íÜóÜÜÚÝÍÜÃÜØ¹ÃÜ ŸÑÜÜ¹Ü †Ø‘ µÜ±Ü ÃÜ÷Î, ´ÜåÃÜÜ³Üß †Ü«ÄÜ±Üß íÜô´Üà†Üå-ÆÜàô´Ü‘Üå êÜ‰ÃÜå †ÜíÑÜÜå “å. üÜçêôüÜçÑÜÃÜÜ èÏÜÜÃÜÜ ‘Ó´ÜÜØ êÜÜåÍÜ-êÜÜêÜœÜ-ÆÜÝÓÄÜÂ÷-ïÜÜåóÜ±Ü-ÍÜÂóüÜœÜÜÓ †ÃÜå †åíÜàØ ËÜÁÜàØ.".". ‘ÏÜôÜå ‘ÏÜ †Ü«ÄÜ±ÜàØ ´ÜÜå íÜÁÑÜàØ è ÷ïÜå ÃÜå! †åüêÜå †Ü«ÄÜ±ÜÜ.

´ÜØµÜß ô³ÜÜÃÜå³Üß. . . `ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷'ÃÜß ÏÜÜœÜÚ–2013³Üß ïÜé ³ÜÑÜåêÜß ÑÜÜµÜÜÃÜå ÆÜÂÜÓØÍÜ³Üß è ÷âØÉÜìÜå ÆÜÂÝ´ÜôÜÜ¹ ôÜÜØÆÜ²ÒÜå “å. ôÜÜÝ÷´ÑÜ‘ÜÓÜå-ÝíÜíÜåœÜ‘Üå, êÜåƒÜ‘Üå ´Ü³ÜÜ ôÜÜÏÜÜÃÑÜ íÜÜœÜ‘ÜåÃÜÜ †°ì‘ ÆÜµÜÜå†å †ÏÜÃÜå †Ø‘ íÜÁÜà ôÜÜÓÜå ËÜÃÜß Ó÷å †å ÏÜÜüå ÷ØÏÜåïÜÜØ ÆÜÂÑÜ´ÃÜïÜßêÜ ÓÜƒÑÜÜ “å. ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜÜ ÆÜÂœÜÜÓÃÜàØ †Ü ÏÜÜÁÑÜÏÜ ÁÜÜÑÜÜÚ ‘Ó´ÜÜØ íÜÁÜÜÓå ÏÜèËÜâ´Ü êÜÜÄÑÜàØ †åÃÜÜå ÓÜ¢ÆÜÜå. êÜÜÄÜêÜÜÄÜü ôÜÜ´Ü †Ø‘ ÆÜ“ß †Ü †Ü«ÏÜÜ †Ø‘ÃÜàØ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÏÜÜå²àØ ‘åÏÜ"? †åÃÜÜå †Ü èíÜÜËÜ... `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ' ÃÜíÜÜå †Ü‘ÜÓ êÜ‰ ÓûàØ “å. †ÜçÝÉôÜÃÜÜ †ÜØ´ÜÝÓ‘ ÉåÓÉÜÓÜåÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå ÝíÜÍÜÜÄÜÜåÃÜÜ ôÜåíÜ‘ÜåÃÜß èíÜÜËÜ¹ÜÓß íÜÁÜß “å ´ÜÜå ôÜÜ³Üå ôÜÜ³Üå †Ü ÉåÓÉÜÓÜåÃÜå êÜ‰ÃÜå ÃÜíÜßÃÜß‘Ó±ÜÃÜå †ÜíÜ‘ÜÓíÜÜÃÜÜå †ÜÃÜØ¹ ÆÜ±Ü.".". †ÜíÜß ³ÜÜå²ß íÑÜô´Ü´ÜÜ†ÜåÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå †Ü †Ø‘ÃÜÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜÏÜÜØ èÓß‘ ÝíÜêÜØËÜ ³ÜÑÜÜå “å ÃÜå †å ÝíÜêÜØËÜÃÜÜå ‹´ôÜÜ÷ “å. ‘ÜÓ±Ü ÝíÜêÜØËÜ ³ÜíÜÜÃÜàØ ‘ÜÓ±Ü ËÜ÷à è ÓÜåÏÜÜØÝœÜ´Ü ‘Óß ÓûàØ “å. ËÜôÜ, †ÜíÜ´ÜÜ †Ø‘³Üß ÝÃÜÑÜÝÏÜ´Ü.".".

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

263

ƒÜåÓ, †Ü ´ÜÜå ïÜË¹ÜåÃÜß ÓÏÜ´Ü “å ÃÜå †ÜØ‘²ÜÃÜÜå ôÜØÑÜÜåÄÜ ÏÜÜµÜ “å, ÆÜ±Ü ÏÜà¼ÜÃÜß íÜÜ´Ü †å “å ‘å †Ü ôÜÜÏÜÝÑÜ‘ÃÜÜå †å‘ ‹¼åïÜ ÆÜàô´Ü‘Üå íÜÜüå ÄÜÜØÁÜßÃÜß íÜÜ´Ü-ÄÜÜØÁÜßÏÜâêÑÜÜåÃÜß íÜÜ´Ü êÜÜå‘Üå ôÜàÁÜß êÜ‰ èíÜÜÃÜÜå “å. †åüêÜå ÝíÜœÜÜÑÜàÛ ‘å, ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ÃÜÜ ÆÜ÷åêÜÜ Ý¹íÜÜìß †Ø‘ÏÜÜØ ïÜàØ †ÜÆÜíÜàØ? ÆÜÓÜÏÜïÜÚ‘ ‘ÝÆÜêÜÍÜÜ‰ ôÜÜ³ÜåÃÜÜ ôÜØíÜÜ¹ÏÜÜØ ôÜâ”ÖÑÜàØ ‘å ÆÜàô´Ü‘-ÆÜÝÓœÜÑÜ ÝíÜïÜåóÜÜØ‘ ‘ÓíÜÜå. ôÜÓôÜ. ´ÜÜå ÷íÜå ÆÜàô´Ü‘Üå ‘ÑÜÜØ ÏÜâ‘íÜÜØ? †å ÆÜÂðÃÜ †ÜíÜå. ïÜé ³Ü‰ ÏÜÜÃÜÝôÜ‘ ‘ôÜÓ´Ü. ÆÜÓôÜåíÜÜÃÜàØ †å‘ ÆÜ±Ü üßÆÜàØ ÆÜÜ²ÒÜ íÜÄÜÓ †åíÜÜ ´ÜÜÓ±Ü ÆÜÓ ÆÜ÷ÜÇœÑÜÜ ‘å, ¹àÝÃÜÑÜÜÍÜÓÃÜÜØ ñÜåó« ÆÜàô´Ü‘Üå ÝíÜïÜå ÝíÜœÜÜÓíÜÜÃÜàØ ÷ÏÜ±ÜÜØ ËÜÜèà ÆÜÓ ÓÜƒÜß†å ÆÜ±Ü íÜÜØœÜíÜÜÃÜß ÏÜ¡ ÆÜ²ß ¡ÑÜ †åíÜÜØ ÆÜàô´Ü‘Üå ÝíÜïÜå ÝíÜœÜÜÓß†å. †åÏÜÜØ³Üß ÝíÜœÜÜÓ ”ËÜâøÑÜÜå.".". µÜ±Ü ÝíÜÍÜÜÄÜÏÜÜØ. 1. †åíÜÜØ ÆÜàô´Ü‘Üå èåÃÜÜØ³Üß ÄÜÜØÁÜß¢ ÆÜÂÍÜÜÝíÜ´Ü ³ÜÑÜÜ ÷ÜåÑÜ, 2. †åíÜÜØ ÆÜàô´Ü‘Üå èåÃÜÜ êÜåƒÜ‘Üå ÄÜÜØÁÜß¢³Üß ÆÜÂÍÜÜÝíÜ´Ü ³ÜÑÜÜ ÷ÜåÑÜ †ÃÜå 3. †åíÜÜØ ÆÜàô´Ü‘Üå èåÃÜÜ³Üß †ÜÆÜ±Üå ÆÜÂÍÜÜÝíÜ´Ü ³Ü‰†å. íÜÜ´Ü êÜ‰ ÄÜÑÜÜ ´ÜØµÜßñÜß †ÜÄÜì. 32 ÆÜÜÃÜÜØÃÜÜ ôÜÜÏÜÝÑÜ‘ÏÜÜØ ‘Üå‰ ÆÜ±Ü êÜåƒÜ ÏÜÜüå íÜÁÜàÏÜÜØ íÜÁÜà µÜ±Ü ÆÜÜÃÜÜØ †Ü¹ïÜÚ ÄÜ±ÜÜÑÜ. œÜÜÓ ÆÜÜÃÜÜØ³Üß †ÜÄÜì ´ÜÜå ÃÜ è íÜÁÜÜÑÜ †ÃÜå ‘Üå‰ êÜåƒÜÏÜÜìÜÏÜÜØØ ˜ÏÜïÜ: ‘ÓíÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜåÑÜ µÜ±Ü ÏÜ±Ü‘Ü ´ÜÜå ËÜ÷à ³Ü‰ ÄÜÑÜÜ †åíÜß ôÜÜÁÜÜÓ±Ü ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ íÜœœÜåÑÜ `ÄÜÜØÁÜß †ÃÜå ‘ìÜ ÝíÜïÜåóÜÜØ‘'ÏÜÜØ 12 ÆÜÜÃÜÜØÃÜÜå êÜåƒÜ †ÃÜå †ÜœÜÜÑÜÚ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜßÃÜß ôÜíÜÜôÜÜåÏÜß èÑÜØ´Üß ÝÃÜÝÏÜ¶Üå ÆÜÜØœÜ ÷ÆÜ´ÜÜÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ÆÜÂ‘ÜïÜ ÃÜ. ïÜÜ÷ÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÃÜåÑÜ ´ÜåÃÜÜØ ÆÜÜÃÜÜØÃÜß

264

ôÜØƒÑÜÜ ÃÜ÷Î, ÄÜà±ÜíÜ¶ÜÜÃÜÜ †ÜÁÜÜÓå ÏÜâêÜíÜÃÜÜÓÜ ´ÜØµÜßñÜß†å †ÜÏÜÜØÑÜ ‘ûàØ.".". ‘Óß†å. †ÃÜå ïÜé ³Ü‰ ÏÜôÜ’´Ü.".". †Ü ôÜÜÏÜÝÑÜ‘ÃÜàØ ‘ÜÑÜÚ ‘Ó´ÜÜØ ³ÜÑÜåêÜÜ †ÃÜàÍÜíÜêÜÜÄÜ±Üß †åíÜÜØ “å ‘å ÄÜÜØÁÜßôÜÜÝ÷´ÑÜÃÜÜå †åíÜÜå ƒÜ¡ÃÜÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÏÜÜØ ÍÜÑÜÜåÚ ÆÜ²ÒÜå “å ‘å ôÜ÷åèåÑÜ ƒÜÜå¾Ü íÜÄÜÓ, ³ÜÜå²ß‘ Ýè¤ÜÜôÜÜ ÃÜå ³ÜÜå²ÜØ‘ ƒÜÜØƒÜÜØƒÜÜåìÜÃÜÜ ñÜÏÜ ÏÜÜµÜ³Üß †åíÜÜ ÷ßÓÜ-ÏÜÜ±Üå‘-ÏÜÜå´Üß éÆÜß ÆÜàô´Ü‘Üå ÷Ü³Ü êÜÜÄÜå “å ‘å íÜÜØœÜ´ÜÜ è Ó÷ß è‰†å. †ÃÜå ÆÜ“ß ³ÜÜÑÜ ‘å, ôÜÜêÜàØ †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÏÜÜÓÜ íÜÜØœÜíÜÜÏÜÜØ ÆÜ÷åêÜÜØ ‘åÏÜ ÃÜ †ÜíÑÜàØ? †åüêÜå ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜß ÆÜôÜØ¹ÄÜßÃÜÜå ´ÜÜå ôÜíÜÜêÜ è ÃÜ÷Üå´ÜÜå †³ÜíÜÜ ‘÷Üå ‘å †å ôÜíÜÜêÜ è ËÜ÷à ÆÜåœÜß¹Üå ÷´ÜÜå †åüêÜå ´ÜåÃÜÜ ÝíÜïÜå ÝíÜœÜÜÓíÜÜÃÜàØ ÏÜÜØ²ß íÜÜëÑÜàØ †ÃÜå êÜåƒÜ‘Üå ´ÜÓÉ ÃÜèÓ ¹Üå²ÜíÜß. 43 ÃÜÜÏÜÜå ÃÜÜÇÁÑÜÜØ. ÷èà íÜÁÜß ïÜ‘´Ü ÆÜ±Ü ´Üå†Üå ÷Ü ÆÜÜ²å †ÃÜå êÜƒÜßÑÜå †ÜÆÜå ÆÜ“ß Ý¹íÜÜìßÃÜÜ ÆÜíÜÚüÜ±Üå ÆÜäó«ÏÜÑÜÜÚ¹ÜÏÜÜØ ´ÜåÃÜå ÃÜ ôÜÏÜÜíÜßÃÜå ôÜÜêÜ ÏÜàËÜÜÓ‘ (†÷Î ôÜÜçÓß) ‘÷åíÜàØ «ß‘ ÃÜ÷Î. †åüêÜå †ÜüêÜå è †üøÑÜÜ. †åÏÜÜØ³Üß 28 êÜåƒÜ‘Üå ôÜÜ³ÜåÃÜß íÜÜ´ÜœÜß´Ü êÜåƒÜ ÑÜÜ ÆÜàô´Ü‘ÆÜÝÓœÜÑÜ éÆÜå †Ü‘ÜÓ ÆÜÜÏÜß. µÜ±Ü ÆÜàô´Ü‘Üå üå‘ÖÝÃÜ‘êÜ ‘ÜÓ±ÜÜåôÜÓ ÉÜ‰êÜÏÜÜØ ÓûÜØ. †ÃÜå ËÜÜ‘ßÃÜÜØÏÜÜØ³Üß, †ÜØ‘²å ÆÜâÓÜ œÜÜåíÜßôÜ ÆÜàô´Ü‘-ÆÜÝÓœÜÑÜÜå ôÜÜ³ÜåÃÜÜå †Ü ÝíÜïÜåóÜÜØ‘, `ÄÜÜØÁÜßôÜÜÝ÷´ÑÜ ïÜÜ ÏÜÜüå íÜÜØœÜíÜàØ ¡å‰†å?' †åÃÜÜ ËÜÜåÃÜôÜêÜåƒÜ ôÜÜ³Üå.".". ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ œÜÜ÷‘Üå-íÜÜœÜ‘Üå-ÄÜÂÜ÷‘ÜåÃÜå †Ü ÝíÜïÜåóÜÜØ‘ ÃÜíÜÜ íÜóÜÚÃÜß ÍÜåü. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ´ÜÓÉ³Üß ôÜÜæÃÜå ôÜÜêÜ ÏÜàËÜÜÓ‘ †ÃÜå ÷Ü, ÷íÜå ÷åÆÆÜß ÃÑÜâ ‡ÑÜÓ ÆÜ±Ü. o

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

`ÄÜÜØÁÜßôÜÜÝ÷´ÑÜ ïÜÜ ÏÜÜüå íÜÜØœÜíÜàØ ¡å‰†å?' †å ÝíÜóÜÑÜ ÆÜÓ ïÜÜìÜ‘ßÑÜ ÝÃÜËÜØÁÜ. . . ÄÜÜØÁÜß¢ : ÝèÏÜ, ¹ßíÜÜ¹ÜØ²ß, ÆÜÜÝüÑÜàØ. . . ¹ßÆÜ‘ ôÜÜåÝêÜÑÜÜ

ÄÜÜØÁÜß¢ ÝíÜïÜå íÜÜ´ÜÜå ™Ü±Üß ³Ü´Üß Ó÷å “å, ÆÜÓØ´Üà †å íÜØœÜÜÑÜ “å †Üå“Ü. ÄÜÜØÁÜß¢†å ÆÜÜå´Üå êÜƒÜåêÜÜØ ‘å ÄÜÜØÁÜß¢ èåÏÜÃÜÜ³Üß ÆÜÂåÓÜÑÜÜ ÷ÜåÑÜ †åÏÜ±Üå (ÓÝô‘ÃÜ – üÜçêôüÜçÑÜå) êÜƒÜåêÜÜØ ‘å ÆÜ“ß ÄÜÜØÁÜß – üßÏÜÃÜÜ (ÝíÜÃÜÜåËÜÜ, ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ÜêÜåêÜ‘Ó, ôíÜÜÏÜß †ÜÃÜØ¹, ÏÜïÜéíÜÜìÜ èåíÜÜ) ôÜÍÑÜÜå ¿ÜÓÜ êÜƒÜÜÑÜåêÜÜØ ÆÜàô´Ü‘Üå ´ÜÜå °ÄÜêÜÜËÜØÁÜ “å. ÆÜ±Ü †å ÆÜàô´Ü‘Üå íÜÜØœÜíÜÜÃÜàØ ôÜÜÏÜÜÃÑÜ Óß´Üå ËÜ÷à †Üå“àØ ËÜÃÜ´ÜàØ ÷ÜåÑÜ “å. †ÜíÜÜØ ÆÜàô´Ü‘Üå †ÜÆÜ±Üß ÆÜÜôÜå ÑÜÜ ´ÜÜå ÷ÜåÑÜ ÃÜ÷Î †ÃÜå ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå íÜÜØœÜíÜÜÃÜÜå ôÜÏÜÑÜ ÃÜ ÏÜìå †ÃÜå ôÜÏÜÑÜ ÏÜìå ´ÜÜå ”ü ôÜâ”å ÃÜ÷Î ‘å êÜÜíÜ, ÄÜÜØÁÜßôÜÜÝ÷´ÑÜÏÜÜØ †ÜØüÜå ÏÜÜÓàØ. . . ÆÜ±Ü †Ü ‘ÜÏÜ ‘ÓíÜÜ èåíÜàØ “å. †íÜÜÓÃÜíÜÜÓ ‘ÓíÜÜ èåíÜàØ “å. †åÃÜÜ ÉÜÑÜ¹Ü ™Ü±ÜÜ “å. ôÃÜÜÃÜ³Üß èåÏÜ ïÜÓßÓ ôíÜœ“ ³ÜÜÑÜ “å †åÏÜ ÏÜÄÜè ôíÜœ“ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå ÄÜÜØÁÜßôÜÜÝ÷´ÑÜ ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß “å. †å †ÜÆÜ±ÜÃÜå ÆÜ²‘ÜÓå “å, ÝíÜœÜÜÓíÜÜ ÆÜÂåÓå “å, Ý¹ïÜÜ ôÜà”Ü²å “å. ôÜÜ¹Üå ¹ÜƒÜêÜÜå †ÜÆÜàØ. †Ü êÜåƒÜ êÜƒÜíÜÜ ÏÜÜüå ÷àØ ™ÜÓÏÜÜØ³Üß ÄÜÜØÁÜßôÜÜÝ÷´ÑÜÃÜÜØ èåüêÜÜØ ÆÜ±Ü ÆÜàô´Ü‘ ÷Ü³ÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜØ †å ËÜÁÜÜØ êÜ‰ÃÜå ËÜå«Üå (èå³Üß ÏÜÄÜè œÜÜêÜå). ÆÜ“ß †åÏÜÜØ³Üß ôÜÜæ³Üß ÆÜÜ´Üìß œÜÜåÆÜ²ß" – "Ý÷Ø¹ ôíÜÓÜŸÑÜ" – "÷Ü³ÜÏÜÜØ êÜßÁÜß. †å ƒÜÜåêÜß. ÆÜÜÃÜÜ ÃÜØ. 73 ƒÜàêÑÜàØ. †åÏÜÜØ êÜƒÜåêÜàØ ÷´ÜàØ : ´ÜåÏÜÃÜå (†ØÄÜÂå¡åÃÜå) ÷àØ ÝíÜÃÜÑÜÆÜâíÜÚ‘ ‘÷ßïÜ ‘å ´ÜÏÜå ÏÜÜÓÜ ÓÜ¡ ƒÜÓÜ. . . ÆÜ±Ü ´ÜÏÜÜÓå ÓÜ¡ “´ÜÜØ ÃÜÜå‘Ó ³Ü‰ÃÜå Ó÷åíÜàØ ÆÜ²ïÜå. ´ÜÏÜÜÓàØ ‘ûàØ †ÏÜÜÓå ÃÜ÷Î, ÆÜ±Ü †ÏÜÜÓàØ ‘ûàØ ´ÜÏÜÜÓå ‘ÓíÜàØ ÆÜ²ïÜå.

‘ÓÜå íÜÜ´Ü. †ØÄÜÂå¡å ´ÜÜå ÷íÜå ÓûÜ ÃÜ³Üß. “´ÜÜØ, †Ü íÜÜ´Ü èåüêÜß †ØÄÜÂå¡åÃÜå ´ÜåüêÜß †ÜèÃÜÜ ÃÜå´ÜÜ†ÜåÃÜå ÃÜ³Üß êÜÜÄÜà ÆÜ²´Üß? †ØÄÜÂå¡å ÄÜÑÜÜ ´ÜÜåÆÜ±Ü †ÜÆÜ±Üß ôÜÜÏÜåÃÜÜ ÆÜ²‘ÜÓÜå ÄÜÑÜÜ ÃÜ³Üß. †ÜÆÜ±ÜÜ ÃÜå´ÜÜ†ÜåÃÜå ÆÜ±Ü †ÜÆÜ±Üå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

†Ü è ‘÷åíÜÜ èåíÜàØ “å ‘å ´ÜÏÜå †ÏÜÜÓÜ ÃÜå´ÜÜ ƒÜÓÜ. . . ÆÜ±Ü ´ÜÏÜÜÓå ÓÜ¡ “´ÜÜØ ÃÜÜå‘Ó ³Ü‰ÃÜå Ó÷åíÜàØ ÆÜ²ïÜå. ´ÜÏÜÜÓàØ ‘ûàØ †ÏÜÜÓå ÃÜ÷Î, ÆÜ±Ü †ÏÜÜÓàØ ‘ûàØ ´ÜÏÜÜÓå ‘ÓíÜàØ ÆÜ²ïÜå. ÑÜå ÷à‰ ÃÜÜ ËÜÜ´Ü! ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå íÜÜØœÜíÜÜ³Üß ÏÜÄÜèÃÜå ´ÜÜèÄÜß ÏÜìß. Ý÷Ø¹ ôíÜÓÜŸÑÜÏÜÜØ èÓÜ‘ †ÜÄÜì íÜÁÑÜÜå ´ÜÜå †ØÄÜÂå¡åÃÜå ôÜØËÜÜåÁÜßÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢†å ‘÷åêÜß †ÃÑÜ †å‘ íÜÜ´Ü íÜÜØœÜíÜÜ ÏÜìß : ´ÜÏÜÜÓå ÓÜŸÑÜ‘´ÜÜÚ ÷Üå‰ Ý÷Ø¹àÃÜÜ ÏÜÜÃÜÃÜå ƒÜÜ´ÜÓ ÄÜÜÑÜÃÜÜ ÏÜÜØôÜÃÜÜå †Ü÷ÜÓ “Üå²íÜÜå †ÃÜå ÏÜàôÜêÜÏÜÜÃÜÃÜÜ ÏÜÜÃÜÃÜå ƒÜÜ´ÜÓ ´ÜÏÜÜÓå ËÜâÓÜ èÃÜÜíÜÓÃÜÜå †Ü÷ÜÓ “Üå²íÜÜå.

†Ü íÜÜØœÜßÃÜå ÏÜÃÜ ÝíÜœÜÜÓå œÜ°ÒàØ ‘å ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß †Ü ÏÜÜÄÜ±Üß †ÜèÃÜÜ ôÜØ¹ÍÜÚÏÜÜØ ‘åüêÜß ‹ÝœÜ´Ü “å? †Ü ÏÜà¼å, ‘Üå‰ ´ÜÜÓ±Ü ÆÜÓ ÃÜ ÆÜ÷ÜÇœÜß ïÜ‘ÜÑÜàØ, ÆÜ±Ü ‘ÏÜ ôÜå ‘ÏÜ ÏÜÄÜè ‘ôÜÜÑÜàØ ´ÜÜå ƒÜÓàØ. ÏÜâì ÏÜà¼Üå †Ü “å. ÄÜÜØÁÜßôÜÜÝ÷´ÑÜÏÜÜØ êÜüÜÓ ÏÜÜÓ´ÜÜØ †åíÜàØ êÜÜÄÜå ¡±Üå ÝèÏÜÏÜÜØ è‰ÃÜå ³ÜÜå²ß ‘ôÜÓ´Ü ‘Óß. ÝèÏÜÏÜÜØ ÆÜÓôÜåíÜÜå ÆÜÜ²íÜÜ³Üß ôÃÜÜÑÜà ÏÜèËÜâ´Ü ËÜÃÜå “å †åÏÜ ÄÜÜØÁÜßôÜÜÝ÷´ÑÜ íÜÜØœÜíÜÜ³Üß ÏÜÄÜè ‘ôÜÜÑÜ “å. ÄÜÜØÁÜß ôÜÜ³Üå ôÜ÷ÏÜ´Ü ÃÜ ³ÜíÜÜÑÜ ´ÜÜå ÆÜ±Ü †åÏÜÃÜå íÜÜØœÜíÜÜ³Üß, ÏÜÃÜÜåÏÜÃÜ ÄÜÜØÁÜß¢ ôÜÜ³Üå ôÜØíÜÜ¹-ÝíÜíÜÜ¹ ‘ÓíÜÜ³Üß ÆÜ±Ü “åíÜüå †ÜÆÜ±ÜÃÜå ïÜàÍÜÃÜÜå œÜåÆÜ êÜÜÄÜå “å. èåÏÜ ‘Ü¹íÜÏÜÜØ ‘àô´Üß ‘ÓíÜÜ³Üß ‘ÜìÜ ³ÜíÜÜÑÜ “å †åÏÜ ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜÜ ÏÜå¹ÜÃÜÏÜÜØ ‘àô´Üß ‘ÓíÜÜ³Üß ³ÜÜå²ß™Ü±Üß ÄÜÜØÁÜß-Óè †ÜÆÜ±ÜÃÜå œÜÜÇüå “å †ÃÜå ÏÜÄÜè íÜÁÜà ôíÜœ“ – ôÜÜÝ¶íÜ‘ – ´ÜØ¹àÓô´Ü ËÜÃÜå “å. †êÜËÜ¶Ü, ÄÜÜØÁÜß¢†å èå ‘Ø‰ ‘ûàØ †åÃÜå ËÜÂúíÜÜøÑÜ ÏÜÜÃÜßÃÜå †ü‘íÜÜ èåíÜàØ ÃÜ³Üß. ÄÜÜØÁÜß¢ ÆÜÜå´Üå ôÜ´Ü´Ü ÝíÜ‘ôÜíÜÜÃÜÜ †ÜÄÜÂ÷ß ÷´ÜÜ. †å Ý÷ôÜÜËÜå, ÄÜÜØÁÜß¹êÜßêÜÜå 265

ÆÜ±Ü ÃÜíÜÜ ÃÜíÜÜ ÑÜàÄÜ – ôÜØ¡åÄÜÜå – ÆÜ²‘ÜÓÃÜå †ÃÜàêÜšÜßÃÜå ËÜ¹êÜÜ´Üß Ó÷åíÜß ¡å‰†å. ÄÜÜØÁÜß¢†å ôÜ´ÑÜ-†Ý÷ØôÜÜÃÜß èå íÜÜ´ÜÜå ‘÷ß †å ´ÜÜå †å‘ †ÜÓØÍÜ ÷´ÜÜå. †å ÝôÜ½ÜØ´ÜÜåÃÜå ÃÜíÜÜ ÆÜÝÓÆÜÂåšÑÜÏÜÜØ ‘‰ Óß´Üå êÜÜÄÜà ‘ÓíÜÜ, †ÜèÃÜÜ ÏÜÃÜàóÑÜå ïÜàØ ‘ÓíÜàØ †å ËÜÁÜàØ ÷íÜå †ÜÆÜ±Üå ÝíÜœÜÜÓíÜÜÃÜàØ “å. †ÜÆÜ±Üß †ÜèÃÜß ÏÜâØ”íÜ±ÜÜåÃÜå ‹‘åêÜíÜÜ ÏÜÜüå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ †å‘ ôÜ¹ß èâÃÜÜ ïÜË¹Üå †‘ôÜßÓ è ÃÜßíÜ²å †å èéÓß ÃÜ³Üß, ÆÜÓØ´Üà †åÏÜÜØ³Üß †å‘ ôÜØ¹ÍÜÚ, †å‘ ÁÜ’Üå, ÆÜÜÑÜÜÃÜß ôÜÏÜè. . . †ÜíÜàØ ™Ü±ÜàØ ÏÜìß ïÜ‘å ´ÜåÏÜ “å. èåÏÜ Õ÷¹àÝíÜœÜÜÓ ôÜ´Ü´Ü œÜœÜÜÚ – ÝíÜœÜÜÓ±ÜÜ – ÏÜßÏÜÜØôÜÜ – ïÜÜôµÜÜ³ÜÚ"–"ÆÜ²‘ÜÓ ¿ÜÓÜ ÝíÜ‘ôÜ´ÜÜå ÄÜÑÜÜå †åÏÜ ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜå ¢íÜ´ÜÜå ÓÜƒÜíÜÜ ÏÜÜüå †åÃÜå ôÜ´Ü´Ü ÝíÜ‘ôÜÜíÜíÜÜÃÜàØ ‘ÜÏÜ †ÜÆÜ±Üå ‘ÓíÜÜÃÜàØ “å. †å †ÜÆÜ±Üß ÉÓè “å. †å ÉÓè ÝÃÜÍÜÜíÜíÜÜ ÏÜÜüå ôÜŸè´ÜÜ

‘åìíÜíÜß ÆÜ²å †ÃÜå ôÜŸè ËÜÃÜíÜÜ ÏÜÜüå ÄÜÜØÁÜßôÜÜÝ÷´ÑÜ íÜÜØœÜ´ÜÜ Ó÷åíÜàØ ÆÜ²å. ÏÜâìÍÜâ´Ü Óß´Üå `ÄÜÜØÁÜß' †åüêÜå ïÜàØ? èå ôÜÜœÜàØ “å, ôÜÜÓàØ “å ´ÜåÃÜß Ý¹ïÜÜ †åüêÜå ÄÜÜØÁÜß. ÓÜè‘àÏÜÜÓ Ý÷ÓÜ±ÜßÃÜß ÝÉêÏÜ êÜÄÜå Ó÷Üå ÏÜàÃÃÜÜÍÜÜ‰ÃÜÜå †ÝÍÜÄÜÏÜ †å è ÷´ÜÜå. †åÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßôÜØ¹ÍÜÚÃÜÜ †ÜÁÜÜÓå †Ø´Üå èå íÜÜ´ÜÜå ‘÷åíÜÜ‰ ÷´Üß ´Üå †å ÷´Üß ‘å ËÜÜçôÜ, †Ü èÄÜ´ÜÏÜÜØ ôÜ´ÑÜ, ÃÑÜÜÑÜ, œÜÜÝÓµÑÜ, ÆÜÂåÏÜ, ‘Óà±ÜÜ, ôíÜœ“´ÜÜ íÜÄÜåÓå èå ‘Ø‰ ôÜÜÓàØ “å ´ÜåÃÜß ôÜÜÁÜÃÜÜ ‘‰ Óß´Üå ‘ÓíÜß †å ¡±ÜíÜÜÃÜÜå †å‘ ÏÜô´Ü ÏÜÜÄÜÚ “å, ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß ÏÜÜÄÜÚ. ÄÜÜØÁÜß¢ ¹ßíÜÜ¹ÜØ²ß èåíÜÜ “å. ÏÜÜ±ÜôÜÃÜÜ íÑÜÝø´ÜÄÜ´Ü ¢íÜÃÜÏÜÜØÃÜÜØ ´Ü³ÜÜ ôÜÏÜÄÜÂ ¹åïÜ ¹àÝÃÜÑÜÜ ôÜÜÏÜåÃÜÜØ ¡åƒÜÏÜÜå ôÜÜÏÜå êÜÜêÜËÜ¶Üß ÁÜÓíÜÜÃÜàØ ‘ÜÏÜ ÄÜÜØÁÜß¢†å ‹´ôÜÜ÷ÍÜåÓ ‘ÓåêÜàØ. ÆÜæôÜÜ ÆÜÜ“ìÃÜß †ÜØÁÜìß ¹Üåü. . . ‘ÜåÏÜíÜÜ¹. . .

†Ü ÝíÜóÜÑÜ ‹ÆÜÓ ÏÜÇ íÜßôÜ ÆÜÂ‘Ó±Ü êÜƒÑÜÜØ “å, ´Üå íÜÜØœÜÃÜÜÓ †ÜÄÜì ÏÜâ‘íÜÜÃÜß Õ÷ÏÜ´Ü ‘ÓàØ “àØ. ŸÑÜÜÓå ÏÜÜÓÜ³Üß ÃÜ³Üß Ó÷åíÜÜÑÜàØ ´ÑÜÜÓå è ÏÜÇ êÜƒÑÜàØ “å. ËÜ÷à íÜÜØœÑÜàØ, ËÜ÷à ÝíÜœÜÜÑÜàÛ. íÜìß ÝíÜêÜÜÑÜ´ÜÏÜÜØ ü×ÜÃôÜíÜÜêÜ ²åÆÑÜàüåïÜÃÜ ôÜÜÓàØ œÜÜÓ ÏÜÜôÜ ÓûÜå ´Üå ÏÜà¹´ÜÏÜÜØ ÏÜÜÓÜ³Üß ËÜÃÑÜÜ ´ÜåüêÜÜ Õ÷¹ßÃÜß ôÜÜ³Üå ÝíÜœÜÜÓ ‘ÑÜÜÚ, ËÜÃÑÜÜ ´ÜåüêÜÜ †ØÄÜÂå¡åÃÜå ÆÜ±Ü ÏÜëÑÜÜå. èå ÏÜÜÓÜ ÝíÜœÜÜÓ “åíÜüÃÜÜ êÜÜÄÑÜÜ ´Üå íÜÜØœÜÃÜÜÓÃÜß ÆÜÜôÜå ÏÜâ‘íÜÜ †å ÏÜÜÓß ÉÓè ôÜÏÜŸÑÜÜå.

266

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÃÜæÝ´Ü‘´ÜÜÃÜÜ ÏÜÜÏÜêÜå °ßêÜÜå †ÝÍÜÄÜÏÜ. . . †ÜìôÜ. . . ˜ÜåÁÜ. . . ‹ÃÏÜÜ¹. . . ƒÜÜ‹ÁÜÓÜÆÜ±ÜàØ. . . ‹ÆÜÍÜÜåø´ÜÜíÜÜ¹. . . †ÜíÜÜØ †ÃÜå‘ ¡åƒÜÏÜÜå ËÜÜËÜ´Üå ÄÜÜØÁÜß¢ ÆÜÜå´Üå ÆÜ±Ü ËÜ÷à ôÜÜíÜÁÜ ÷´ÜÜ †ÃÜå êÜÜå‘ÜåÃÜå ÆÜ±Ü ´Üå†Üå ‹´ôÜÜ÷ÍÜåÓ œÜå´ÜíÜ´ÜÜ. ´ÜÏÜÜÏÜ ÆÜÂ‘ÜÓÃÜß ƒÜÜÏÜß†Üå ôÜÜÏÜå êÜ²ß êÜåíÜÜÃÜÜå èàôôÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÏÜÜØ èËÜÓÜå ÷´ÜÜå. †ÜÆÜ±ÜÜÏÜÜØ †åüêÜÜå èàôôÜÜå ÃÜ ÷ÜåÑÜ †å ôÜÏÜ¢ ïÜ‘ÜÑÜ ´ÜåíÜàØ “å. †åüêÜå è ÄÜÜØÁÜß – ôÜØÆÜ‘Ú ¡ìíÜß ÓÜƒÜíÜÜå. èå œÜêÜÜíÜß ÃÜ êÜåíÜÜÑÜ †åÃÜß ôÜÜÏÜå ËÜÜƒÜ²íÜÜ ÏÜÜüå ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÆÜ±ÜÃÜå êÜêÜ‘ÜÓå – ÆÜ²‘ÜÓå “å, ÆÜÂåÓå “å, ËÜì ÆÜâÓàØ ÆÜÜ²å “å. ÄÜÜØÁÜß´íÜ †å ÑÜÜµÜÜ “å. ôÜ´ÑÜ ´ÜÓÉÃÜß, ‹¶ÜÏÜ ¢íÜÃÜ ´ÜÓÉÃÜß, ñÜåó« ôÜÏÜÜèÓœÜÃÜÜ ´ÜÓÉÃÜß †å‘ ÑÜÜµÜÜ. ÄÜÜØÁÜß †åüêÜå ¡±Üå †åíÜÓåôü œÜÎÁÜ´ÜàØ ÆÜÜÝüÑÜàØ. †åíÜÓåôü ´ÜÜå ƒÜåÓ, ôÜÓ ‘Óß ïÜ‘ÜÑÜ “å, ÆÜ±Ü ÄÜÜØÁÜß´íÜ †åüêÜå ‘å ÆÜâ±ÜÚ´íÜ ÆÜÂÜÆ´Ü ‘Óß ïÜ‘ÜÑÜ ÃÜ÷Î. ƒÜà¹ ÄÜÜØÁÜß¢†å ÆÜ±Ü “å‘ ôÜàÁÜß ÆÜ÷ÜÇœÑÜÜÃÜÜå ¹ÜíÜÜå ÃÜ÷Üå´ÜÜå ‘ÑÜÜÚå. ÄÜÜØÁÜß¢†å ÷ØÏÜåïÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ÆÜÂÜåèåøïÜÃÜ ôÜ´ÑÜÃÜÜ ÆÜÓÏÜ ÝïÜƒÜÓÃÜå †ÜØËÜíÜÜ ÏÜ³Üß Ó÷åêÜÜ ‡ÃôÜÜÃÜ ´ÜÓß‘å è ‘ÑÜàÛ ÷´ÜàØ. ÄÜÜØÁÜß¢ ËÜå ÷´ÜÜ : †å‘ ËÜÜÆÜà, ËÜß¡ †ÃÜàÑÜÜÑÜß. †åÏÜ±Üå ‘÷åêÜØà : ÏÜÜÓå †å‘ è †ÃÜàÑÜÜÑÜß “å †ÃÜå ´Üå ÷àØ. †å †å‘ÃÜå ôÜÜœÜíÜíÜÜå ÏÜàï‘åêÜ ÆÜ²å “å ´ÜÜå ÆÜ“ß ËÜß¡ÃÜß íÜÜ´Ü ïÜß?1 †å †³ÜÚÏÜÜØ ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ ‘å ÄÜÜØÁÜß¢ ÆÜÜå´Üå ÆÜâÓåÆÜâÓÜ `ÄÜÜØÁÜß¢' ËÜÃÜß ïÜøÑÜÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜ. üâØ‘ÏÜÜØ, ‘Üå‰ `ÄÜÜØÁÜß¢' ËÜÃÜß ïÜ‘å ÃÜ÷Î. ÏÜÜÃÜíÜßÏÜÜØ ÏÜÑÜÜÚ¹Ü Ó÷åíÜÜÃÜß è. ËÜØ¹Üå øÑÜÜÓåÑÜ ƒÜà¹Ü ËÜÃÜß ïÜ‘å ÃÜ÷Î. ´ÜÜå ïÜàØ ÏÜÃÜàóÑÜå ÷Ü³Ü ¡å²ßÃÜå ËÜåôÜß Ó÷åíÜÜÃÜàØ? ÃÜÜ, †å ïÜøÑÜ ÃÜ³Üß. ÄÜÝ´Ü †ÝÃÜíÜÜÑÜÚ “å. ôÜØôÜÜÓÏÜÜØ ‘ïÜàØ è ô³ÜÜÑÜß ÃÜ³Üß. ÆÜ³³ÜÓ èåíÜÜå ÆÜ³³ÜÓ ÆÜ±Ü

†´ÑÜØ´Ü ÁÜßÏÜß ÄÜÝ´Ü†å ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜïÜßêÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÆÜ“ß ÏÜÜÃÜíÜßÃÜàØ ´ÜÜå ÆÜâ“íÜàØ è ïÜàØ? ÏÜÃÜàóÑÜ †å‘ ´ÜÓÉ ôÜ´Ü´Ü èÃÏÜ³Üß ÏÜÓ±Ü ´ÜÓÉ †ÜÄÜì íÜÁÜ´ÜÜå ÷ÜåÑÜ “å †åÏÜ ËÜß¢ ´ÜÓÉ †ÆÜâ±ÜÚÏÜÜØ³Üß ôÜØÆÜâ±ÜÚ ËÜÃÜíÜÜ ÏÜÜüå ÆÜ±Ü †å ÏÜ³Ü´ÜÜå Ó÷å “å. §œÜÜ‰ (†åíÜÓåôü) ´ÜÓÉÃÜß ÑÜÜµÜÜÏÜÜØ ™Ü±Üß íÜÜÓ §²ß ƒÜß±ÜÜå †ÜíÜå, ‘Üå‰ÃÜàØ ÆÜ´ÜÃÜ ³ÜÜÑÜ, ‘Üå‰ÃÜÜ ÷Ü³Üå ƒÜâÃÜ ³ÜÜÑÜ, ‘Üå‰ ËÜìÜ´‘ÜÓ ‘Óå. . . †ÜíÜàØ ËÜÁÜàØ ³Ü´ÜàØ ÷ÜåÑÜ “å †å ôÜœœÜÜ‰ ÃÜ‘ÜÓß ïÜ‘ÜÑÜ ÃÜ÷Î. “´ÜÜØ, ÆÜÜÆÜßÏÜÜØ ÆÜÜÆÜß ÏÜÃÜàóÑÜ “å‘ †Ø¹ÓƒÜÜÃÜå ´ÜÜå ÆÜÝíÜµÜ – ‹ÏÜ¹Ü ËÜÃÜíÜÜ ÏÜ³Ü´ÜÜå ÷ÜåÑÜ è “å. ÏÜÜ±ÜôÜÏÜÜµÜ §²Ü †ØÁÜÜÓå³Üß ÆÜÓÏÜ ´Üåè ´ÜÓÉ †ÜÄÜì íÜÁÜíÜÜ ÏÜÜÄÜå “å. ÏÜÜÃÜíÜß †ÁÜâÓÜå “å, ÆÜ±Ü †åÃÜÜÏÜÜØ ´ÜÓôÜ ÷ÜåÑÜ “å"–"ÆÜâ±ÜÚ ËÜÃÜíÜÜÃÜß. †åíÜß è Óß´Üå †ÁÜâÓÜ ôÜÏÜÜèÃÜå ÆÜ±Ü †å‘ ´ÜÓôÜ ÷ÜåÑÜ “å, †Ü¹ïÜÚ ôÜÏÜÜè ËÜÃÜíÜÜÃÜß. †Ü †Ü¹ïÜÚ, †Ü ÆÜâ±ÜÚ´ÜÜ ÆÜÂÜÆ´Ü ‘‰ Óß´Üå ‘ÓíÜÜØ? †ÜÄÜì ‘‰ Óß´Üå íÜÁÜíÜàØ ? †å ÏÜÜüå ÝÓÉÓ ‘ÓÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå, ‘ÜÓ±Ü ‘å œÜÜÝÓµÑÜ. . . ÃÜßÝ´ÜÏÜ¶ÜÜ. . . ‘Óà±ÜÜ. . . ÝíÜœÜšÜ±Ü´ÜÜ. . . ôÜ´ÑÜÆÜÂåÏÜ. . . †Ü ËÜÁÜÜ ôÜËèåøüôÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß èåüêÜÜ ÏÜÜøÚôÜ ËÜ÷à †Üå“Ü êÜÜå‘Üå ÏÜåìíÜß ïÜøÑÜÜ “å. ÄÜÜØÁÜß ÆÜÜ«ÒÆÜàô´Ü‘ ÆÜ±Ü “å, ÄÜÜ‡² ÆÜ±Ü “å †ÃÜå †ÆÜåÝšÜ´Ü (ÆÜÓßšÜÜÏÜÜØ ÆÜà“ÜíÜÜ êÜÜÑÜ‘ ôÜíÜÜêÜÜå ´ÜÓÉ †ÜØÄÜìß œÜÎÁÜ´ÜàØ ôÜØ‘êÜÃÜ) ÆÜ±Ü “å. ÏÜÜüå ¢íÜÃÜÏÜÜØ ôÜÜÓÜ ÏÜÜøÚôÜ ÏÜåìíÜíÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå †Ü ËÜÁÜàØ ÓÜåè íÜÜØœÜíÜàØ. ÓÜåè ¡å ïÜøÑÜ ÃÜ è±ÜÜÑÜ ´ÜÜå ŸÑÜÜÓå-ŸÑÜÜÓå ïÜøÑÜ ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜÓå íÜÜØœÜíÜàØ. ‘ÏÜôÜå ‘ÏÜ, †Ü Ý¹íÜÜìß ÆÜÓ [ÃÜíÜÜ íÜóÜÚÏÜÜØ] ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ‘Üå‰ †å‘ ÆÜàô´Ü‘ †íÜïÑÜ íÜÜØœÜíÜàØ. †ÜƒÜàØ ÆÜàô´Ü‘ ÃÜ÷Î ´ÜÜå ‘ÏÜôÜå ‘ÏÜ †å‘ ÆÜÂ‘Ó±Ü. . . íÜÜØœÜïÜÜå ÃÜå! ÆÜÜ’àØ? ôÜÓôÜ.

1. œÜØ¹àêÜÜêÜ ËÜ÷åœÜÓêÜÜêÜ ÆÜüåêÜ ôÜØÆÜÜÝ¹´Ü ÆÜàô´Ü‘ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå †ÃÜÜåƒÜÜå ‹¹ÖÄÜÜÓ‘ÜåïÜ †ÃÜå ´ÜåÃÜÜØ †³ÜÚ™ÜüÃÜÜå ÏÜÜØ³Üß. –"ÏÜâ.

êÜåƒÜ‘ - ôÜØÆÜ‘Ú : e-mail": dipaksoliya@gmail.com

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

267

†Ø´ÑÜÜå¹ÑÜÃÜàØ †³ÜÚïÜÜôµÜ ôÜÏÜ¡íÜ´ÜàØ †‘ôÜßÓ ÆÜàô´Ü‘ : †ÃÜüà ÝÁÜôÜ êÜÜôü †ÃÜå ôÜÜåÃÜåÓß ÃÜ¹ßÃÜÜ ÓÜ¡ ²Üç. ÓôÜåïÜ èÏÜßÃÜ¹ÜÓ

ÄÜÜØÁÜß¢ ÆÜÓ ÆÜÂÍÜÜíÜ ÆÜÜ³ÜÓÃÜÜÓÜ µÜ±Ü ÏÜ÷ÜÆÜàÓàóÜÜåÏÜÜØÃÜÜ †å‘ ´Üå ¡çÃÜ ÓÝô‘ÃÜ. †åÏÜÃÜÜ ïÜ‘íÜ´ÜßÚ ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ íÜÜœÜÃÜ³Üß ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ¢íÜÃÜÏÜÜØ ËÜÜƒÜâËÜ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ †ÜíÜåêÜàØ. ÓÝô‘ÃÜÃÜàØ ÆÜàô´Ü‘ Unto this Last íÜÜÓØíÜÜÓ ‡óüÜÆÜâÝ´ÜÚ‘ÜÑÜÚÃÜß ÑÜÜ¹ †ÆÜÜíÜå “å. †åÏÜÃÜÜ †³ÜÚïÜÜôµÜÃÜå êÜÄÜ´ÜÜ œÜÜÓ ÝÃÜËÜØÁÜÜå †ÜÆÜ±ÜÃÜå †ÜÆÜ±Üß ÆÜÓØÆÜÓÜ ´ÜÓÉ ‹¡ÄÜÓ ‘Óå “å ´ÜÜå ôÜÜ³Üå ôÜÜ³Üå ïÜÜòÜ´Ü ÝíÜœÜÜÓÃÜå ôÜÏÜÑÜÃÜÜØ †ÃÜå ÍÜâÄÜÜåìÃÜÜØ ËÜØÁÜÃÜ øÑÜÜÓåÑÜ ÃÜ²´ÜÜØ ÃÜ³Üß †åÃÜß ÆÜÂ´ÜßÝ´Ü ÆÜ±Ü ‘ÓÜíÜå “å. ôÜÏÜÄÜÂ´ÜÑÜÜ ÓÝô‘ÃÜ, ÄÜÜØÁÜß¢ †ÃÜå †ÜÆÜ±Üß ÆÜÓØÆÜÓÜÃÜÜ ÏÜâìÏÜÜØ ÝíÜ™ÜÜ´Ü‘ ËÜÜËÜ´Ü †Üæ¾ÜåÄÜß‘Ó±ÜÃÜß “å èå±Üå ÷ô´Ü

†ÃÜüà ÝÁÜôÜ êÜÜôü †ÃÜå ôÜÜåÃÜåÓß ÃÜ¹ßÃÜÜ ÓÜ¡ êÜå. ¡çÃÜ ÓÝô‘ÃÜ, ÍÜÜóÜÜØ´ÜÓ †ÃÜå ôÜÏÜèâ´Üß : ÝœÜ¶ÜÓØèÃÜ íÜÜåÓÜ, ÝíÜœÜÜÓÁÜÜÓÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ, ËÜß¢ ôÜØíÜÝÁÜÚ´Ü †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜàØ ÆÜàÃÜ:ÏÜàº±Ü íÜóÜÚ èâÃÜ, 2013, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ, ôÜÜ‡” : 5.5×8.5, ÆÜÜÃÜÜ 213, _ 150

268

‘ÜæïÜêÜ †ÃÜå ñÜÏÜÃÜß ÆÜÂÝ´Üó«ÜÃÜå ÍÜÓÆÜâÓ ÃÜà‘ôÜÜÃÜ ÆÜ÷ÜÇœÜÜ²ÒàØ “å. †ÜÆÜ±Üß ÆÜÓØÆÜÓÜ, ÓÝô‘ÃÜÃÜàØ †íÜêÜÜåÝ‘´Ü ÆÜàô´Ü‘ †ÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ †Ø´ÑÜÜå¹ÑÜÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÃÜÜ ÷Ü¹ÚÃÜå ôÜØÆÜâ±ÜÚ Óß´Üå íÑÜø´Ü ‘Óå “å. ôÜÓíÜÜìå †Ü µÜ±ÜåÑÜ ÝíÜœÜÜÓÁÜÜÓÜ †ÜÝ³ÜÚ‘ †ÃÜå ôÜÜÏÜÜÝè‘ ÏÜÃÜÜåíÜêÜ±ÜÜåÃÜå ÏÜÜÃÜíÜßÑÜ ÀÝóü‘Üå±Ü³Üß ôÜÏÜÍÜÜíÜÃÜÜ ´ÜÓÉ †Ü‘äóü [†Ü‘óÜåÚêÜàØ, ƒÜÇœÜåêÜàØ] ‘Óå “å. ÏÜÃÜàÍÜÜ‰ ÆÜØœÜÜåìß ÓÝô‘ÃÜÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜß ÃÜÜ²ÃÜå ËÜÓÜåËÜÓ ÆÜÜÓƒÜßÃÜå è±ÜÜíÜå “å ‘å ËÜß¡ÃÜÜ †ÍÜÜíÜ, ËÜß¡ÃÜß ÓØ‘´ÜÜ, ËÜß¡ÃÜß ÄÜÓè ÆÜÓ èå ôÜØÆÜÝ¶ÜÃÜàØ ‹´ÆÜÜ¹ÃÜ ³ÜÜÑÜ “å ´Üå ôÜØÆÜÝ¶Ü ÃÜ³Üß ÆÜ±Ü ÝíÜÆÜÝ¶Ü “å. ÓÝô‘ÃÜ ôÜÜœÜàØ ‘÷å “å ‘å ôÜØÆÜÝ¶Ü èåíÜß ‘Üå‰ ôÜÜíÜÚÍÜÜæÏÜ ôíÜÜÑÜ¶Ü íÜô´Üà è ÃÜ³Üß, ¢íÜÃÜ ´Üå è ôÜØÆÜÝ¶Ü “å. ¡çÃÜ ÓÝô‘ÃÜå †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÏÜâìÏÜÜØ †ØÄÜÂå¢ÏÜÜØ êÜƒÑÜàØ “å †ÃÜå ´Üå 1862ÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ³ÜÑÜàØ ÷´ÜàØ. †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ †åÏÜÃÜÜ œÜÜÓ ÝÃÜËÜØÁÜÜå Óèâ ³ÜÑÜÜ “å, èå ÆÜàô´Ü‘Ü‘ÜÓ ÆÜâíÜåÚ ‘ÜåÝÃÜÚÝ÷êÜ ÏÜåÄÜåÝ”ÃÜ1ÏÜÜØ ÷ÆÜ´ÜÜíÜÜÓ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ³ÜÑÜÜ ÷´ÜÜ : `ÆÜÂÝ´Üó«ÜÃÜÜØ ÏÜâì', `ôÜØÆÜÝ¶ÜÃÜß ÁÜÜåÓß ÃÜôÜ', `†¹êÜ ÃÑÜÜÑÜ' †ÃÜå `ƒÜÓàØ ÏÜâêÑÜ'. †³ÜÚÝíÜ¾Ü ÝíÜïÜåÃÜÜØ †Ü ïÜ‘íÜ´ÜßÚ ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜå ôÜÜÓ ÄÜÜØÁÜß¢†å ôÜíÜÜåÚ¹ÑÜ ÃÜÜÏÜÃÜß ÆÜàÝô´Ü‘Ü ¿ÜÓÜ †ÜÆÜ±ÜÃÜå †ÜÆÑÜÜå ÷´ÜÜå, ÆÜÓØ´Üà ÓÝô‘ÃÜÃÜÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜå ÄÜàèÓÜ´ÜßÏÜÜØ ôÜØÆÜâ±ÜÚ †ÃÜàíÜÜ¹ “å‘ 1995ÏÜÜØ ÆÜÂÄÜü ³ÜÑÜÜå ÷´ÜÜå. †Ü ÄÜàèÓÜ´Üß †ÃÜàíÜÜ¹ÃÜß ËÜß¢ ôÜØíÜÝÁÜÚ´Ü †ÜíÜäÝ¶Ü 2013 ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ³Ü‰ ÷´Üß èå üâØ‘ ôÜÏÜÑÜÏÜÜØ è ƒÜÆÜß è´ÜÜØ èâÃÜ ÏÜÝ÷ÃÜÜÏÜÜØ µÜß¢ †ÜíÜäÝ¶Ü ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ‘ÓÜ‰ “å. ÓÝô‘ÃÜÃÜÜ †ØÄÜÂå¢ ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜå 1. ôÜÜÝ÷´ÑÜšÜåµÜå §œÜß ÃÜÜÏÜÃÜÜ ÆÜÂÜÆ´Ü ÝíÜøüÜåÝÓÑÜÃÜ ÏÜçÄÜåÝ”ÃÜ (1860–1975). [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

†ÃÜàíÜÜ¹1 †³ÜÚïÜÜôµÜÃÜÜ †ÁÑÜÜÆÜ‘ ÝœÜ¶ÜÓØèÃÜ íÜÜåÓÜ†å ‘ÑÜÜåÚ “å. †ÃÜüà ÝÁÜôÜ êÜÜôüÃÜÜå ‘Üå‰ ÝíÜ‘êÆÜ ÃÜ³Üß †åíÜÜ ïÜßóÜÚ‘ ÷å«ì ÆÜÂÜ. †åÏÜ. †åêÜ. ¹ÜØ´ÜíÜÜêÜÜÃÜàØ ÆÜàô´Ü‘ ÆÜÓ´íÜåÃÜàØ ÍÜÜóÑÜ †ÏÜâêÑÜ “å. ôÜÜÝ÷´ÑÜ¤Ü-‡Ý´Ü¤Ü ñÜß ÏÜÃÜàÍÜÜ‰ ÆÜØœÜÜåìßÃÜß üâØ‘ß ÆÜ±Ü ù¹ÑÜôÆÜïÜßÚ ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜ, `†å é²àØ ‘ÜÏÜ' ïÜßóÜÚ‘³Üß †ÜÆÜ±ÜÃÜå ÷Ü³ÜíÜÄÜß ³Ü‰ “å. ÍÜÜ‰ ÝœÜ¶ÜÓØèÃÜ íÜÜåÓÜ†å ôÜàØ¹Ó †ÃÜå ôÜÓì †ÃÜàíÜÜ¹ ‘ÑÜÜåÚ “å. ÏÜÃÜàÍÜÜ‰†å ÑÜÜåÄÑÜ è ‘ûàØ “å ‘å †Ü ÏÜ÷ÜÃÜ ‘êÜÜÝíÜíÜåœÜ‘ †ÃÜå ôÜÜÝ÷´ÑÜôíÜÜÏÜßÃÜÜå ôÜÉì †ÃÜàíÜÜ¹ ‘ÓíÜÜå †å ƒÜÜØ²ÜÃÜÜå ƒÜåêÜ “å †ÃÜå ‘÷åíÜàØ ¡å‰†å ‘å †ÃÜàíÜÜ¹‘ †åÏÜÜØ ôÜØÆÜâ±ÜÚ ôÜÉì ³ÜÑÜÜ “å. ÆÜÂÜ. ¹åíÜíÜÂ´Ü ÆÜÜ«‘ ÁÑÜÜÃÜÜ÷Ú Óß´Üå ‘÷å “å ‘å †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÄÜàèÓÜ´ÜßÏÜÜØ è êÜƒÜÜÑÜåêÜàØ “å †ÃÜå †ÃÜàíÜÜ¹ ÃÜ³Üß †åíÜß ÆÜÂ´ÜßÝ´Ü ³ÜÜÑÜ “å ´Üå †ÃÜàíÜÜ¹‘ÃÜß ÏÜÜåüß ÝôÜÝ½ “å. ÓÝô‘ÃÜÃÜÜ †ÜÝ³ÜÚ‘ ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜÜ ´ÜÜ´ÆÜÑÜÚÃÜå ôÜÓìËÜÜåÁÜ ¿ÜÓÜ êÜÜå‘ÄÜ´Ü ‘ÑÜÜÛ “å †å †Ü †ÃÜàíÜÜ¹ÃÜàØ ¥èìàØ ÆÜÜôÜàØ “å. ÓÝô‘ÃÜÃÜß ¢íÜÃÜÓåƒÜÜ ´Ü³ÜÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜß ÏÜ÷¶íÜÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓß †ÜÆÜßÃÜå ‹ÏÜ¹Ü ‘ÜÑÜÚ ‘ÑÜàÛ “å. `†³ÜÚïÜÜôµÜ' †ÃÜå `ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓ'ÃÜÜ ôÜØ¹ÍÜÚÏÜÜØ ¹Óå‘ É‘ÓÜÃÜß èå ôÜÏÜèâ´Üß †ÜÆÜß “å ´Üå †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜàØ ÏÜ÷¶íÜÃÜàØ †ØÄÜ “å. †Ü †ÃÜàíÜÜ¹ÃÜÜ †Ø´Üå †ÃÜüà ÝÁÜôÜ êÜÜôüÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓËÜßè ‹ÆÜÓ †ÜÁÜÜÝÓ´Ü ôÜÜåÃÜåÓß ÃÜ¹ßÃÜÜ ÓÜ¡ÃÜß ÆÜÓß‘³ÜÜ The King of Golden RiverÃÜàØ ÝœÜÝµÜ´Ü ÍÜÜóÜÜØ´ÜÓ ÆÜ±Ü ÏÜÜ±ÜíÜÜ ÑÜÜåÄÑÜ “å. †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÏÜÜÓÉ´Üå Óèâ ³ÜÑÜåêÜÜ †ÜÝ³ÜÚ‘ ÝíÜœÜÜÓ †ÜåÄÜ±ÜßôÜÏÜß ôÜ¹ßÃÜÜ ôÜÏÜÜèÃÜå ÁÑÜÜÃÜÏÜÜØ ÓÜƒÜßÃÜå †ÃÜå †å †ÄÜÜ‹ èå †ÜÝ³ÜÚ‘ ÝíÜœÜÜÓ †ÃÑÜÜå ¿ÜÓÜ ÆÜÂô´Üà´Ü ³ÜÑÜåêÜÜ ´ÜåÃÜå èÃÜôÜÏÜšÜ ÓÜƒÜßÃÜå †ÜÆÜ±Üß ÆÜÂ´ÑÜšÜ ³ÜÑÜÜ ÷ÜåíÜÜ “´ÜÜØÑÜ †åÏÜÜØ †ÝÍÜíÑÜø´Ü ³ÜÑÜåêÜÜ ÝíÜœÜÜÓ †å‘íÜßôÜÏÜß ôÜ¹ßÏÜÜØ ÆÜ±Ü ´ÜÜèÄÜßÍÜÑÜÜÚ è±ÜÜÑÜ “å. ÓÝô‘ÃÜÃÜß †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØÃÜß Óèâ†Ü´Ü ÆÜÜå´Üå è ÆÜÂþÜÜå ‹ÆÜÞô³Ü´Ü ‘ÓíÜÜÃÜß †ÃÜå ÆÜÜå´Üå è ´ÜåÃÜÜ ‹¶ÜÓÜå †ÜÆÜíÜÜÃÜß 1. †Ü †ÃÜàíÜÜÝ¹´Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ †ÃÜ üà ÝÁÜôÜ êÜÜôüÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓËÜßè ÆÜÓ †ÜÁÜÜÝÓ´Ü íÜÜ´ÜÜÚ ÁÜ Õ‘ÄÜ †ÜçÉ ÄÜÜåê²ÃÜ ÝÓíÜÓ ÆÜ±Ü ôÜÜåÃÜåÓß ÃÜ¹ßÃÜÜ ÓÜ¡éÆÜå ôÜÏÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å.

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

Ó÷ß “å. ´ÜåÏÜ±Üå œÜÜÓåÑÜ ÝÃÜËÜØÁÜÏÜÜØ †ÜÆ´ÜíÜÜøÑÜÃÜß ÆÜ½Ý´Ü [ÃÜ¢‘ÃÜÜ ôÜØËÜØÁÜíÜÜìß íÑÜÞø´Ü ôÜÜ³Üå ôÜØíÜÜ¹ ³ÜÜÑÜ ´Üå Óß´Üå]†ÃÜÜÑÜÜôÜå è ÆÜÂÑÜÜå¢ “å. ôÜØÍÜíÜ “å ‘å †ÜÆÜ±Üß ÆÜÓØÆÜÓÜÏÜÜØ ÝÃÜÝ÷´Ü †Ü ÆÜ½Ý´Ü³Üß ÓÝô‘ÃÜ ôÜÜíÜ †¡±Ü ÷ÜåÑÜ; †åÃÜÜØ êÜƒÜÜ±ÜÏÜÜØ ÆÜÂþÜÜåÃÜÜ ôÜÏÜÜÁÜÜÃÜÃÜÜ ‹¶ÜÓôíÜéÆÜå †Ü †ÝÍÜÄÜÏÜ †ÆÜÃÜÜíÜå †å ÁÑÜÜÃÜÜ÷Ú “å. †ÃÜüà ÝÁÜôÜ êÜÜôü ÆÜàô´Ü‘ ´Üå ‘åíÜì †³ÜÚÝíÜ¾ÜÃÜå ôÜÏÜ¡íÜ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘ ÃÜ³Üß ÆÜ±Ü †ÜƒÜÜ ÆÜÝÿÜÏÜß ôÜÏÜÜèÃÜàØ íÜä¶Ü “å. ÆÜ±Ü †Ü íÜä¶Ü †åüêÜàØ ïÜÜòÜ´Üß “å ‘å èå ÝíÜòÜÃÜÜ ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÍÜâÍÜÜÄÜÃÜÜ ôÜÏÜÜèÃÜÜ íÜä¶Ü ôÜÏÜÜÃÜ “å †ÃÜå ´Üå³Üß è ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ †åÏÜÜØÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓ ‹ÆÜÓ †Üåì™ÜÜåì ³Ü‰ ÄÜÑÜÜ ‘÷Üå ‘å †ÝÍÜÍÜâ´Ü ³Ü‰ ÄÜÑÜÜ. ÓÝô‘ÃÜÃÜàØ ÆÜÂô´Üà´Ü †íÜêÜÜå‘ÃÜ ÓÜÏÜËÜÜ±Ü ‡êÜÜèÃÜß èåÏÜ ôÜœÜÜåü “å. “åíÜÜ²ÜÃÜÜ è±ÜÃÜå ÏÜâ«ß §œÜåÓÜå êÜÜíÜíÜÜ ´ÜÓÉÃÜÜå ÓÝô‘ÃÜÃÜÜå †ÝÍÜÄÜÏÜ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ù¹ÑÜÃÜå ôÆÜïÜßÚ ÄÜÑÜÜå. ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜÆÜ±Üß ÓÜóü×ßÑÜ ôÜÜØô‘äÝ´Ü‘ –"ôÜÜØô‘ÜÝÓ‘ ÆÜÓØÆÜÓÜÃÜÜ íÜ´ÜÚÏÜÜÃÜÃÜÜ †ÄÜÂ¹â´Ü “å †ÃÜå ÓÝô‘ÃÜÏÜÜØ †ÜÆÜ±Üß †Ü ÆÜÓØÆÜÓÜÃÜÜØ ËÜßè ´Üå†Üå ¡å‰ ïÜøÑÜÜ “å. †ÃÜå “åíÜüå ´Üå ËÜÜËÜ´Ü ü×ôüßÝïÜÆÜÃÜÜ ÝôÜ½ÜØ´Ü ôíÜéÆÜå ¥ÍÜÓß †ÜíÜß “å. ôÜÓíÜÜìå ÓÝô‘ÃÜÃÜÜ ÏÜ´Üå †³ÜÚïÜÜôµÜ †åüêÜå ñÜßÏÜØ´Ü ³ÜíÜÜÃÜàØ ÝíÜ¤ÜÜÃÜ ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü “åíÜÜ²ÜÃÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜÃÜå ¢íÜÃÜ ¢íÜíÜÜ ôÜšÜÏÜ ËÜÃÜÜíÜíÜÜÃÜß ÝíÜ¾Ü “å. †Ü³Üß ´ÜÜå ÓÝô‘ÃÜ ÃÜÜÇÁÜå “å, `ôÜÜæÃÜÜ íÑÜíÜ÷ÜÓÜåÏÜÜØ ÆÜÂÜÏÜÜÝ±Ü‘´ÜÜ, ¤ÜÜÃÜôÜÏÜè ´ÜåÏÜ è ÓÜóü×ôÜåíÜÜÃÜÜ †Ü¹ïÜÚ èåüêÜÜ ôÜíÜÜåÚÆÜÓß ´ÜåüêÜàØ ÓÜóü×ÃÜàØ íÜÁÜÜÓå ÍÜêÜàØ ³ÜÜÑÜ.' (É‘ÓÜ 147ÃÜß ÆÜÜ¹ÃÜÜÇÁÜ) ÓÝô‘ÃÜ ‘÷å “å : ¢íÜÃÜ ‘Ó´ÜÜØ †ÝÁÜ‘ †åíÜß ôÜØÆÜÝ¶Ü †ÃÑÜ ‘Üå‰ ÃÜ³Üß. ¢íÜÃÜ †å è ôÜØÆÜÝ¶Ü “å, ÆÜÂåÏÜ, †ÜÃÜØ¹ †ÃÜå ‘ä´Ü¤Ü´ÜÜÃÜß ïÜÞø´Ü íÜ²å ôÜÜÏÜ³ÑÜÚÍÜÑÜàÛ ¢íÜÃÜ. èå ÓÜóü× †ÜíÜß †±ÜÏÜÜåêÜ ÄÜà±ÜôÜØÆÜ¹Ü³Üß ÝíÜÍÜâÝóÜ´Ü, ÆÜÂôÜÃÃÜ´ÜÜ³Üß “êÜ‘Ü´Üß íÑÜÞø´Ü†ÜåÃÜå ‘åìíÜßÃÜå ‹“åÓå “å, ´Üå ÓÜóü× ñÜåó« ôÜØÆÜÝ¶ÜíÜÜìàØ ôÜÏÜä½ ÓÜóü× “å. èå íÑÜÞø´Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜß èíÜÜËÜ¹ÜÓß†Üå ÆÜâ±ÜÚ ‘Óß ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ´ÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß ³Ü‰ è “å, ÆÜ±Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ¢íÜÃÜ †ÃÜå ôÜÜÁÜÃÜ-

269

†Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜå †ÜÆÜ±Üå †Ü ôÜØ¹ÍÜåÚ †íÜêÜÜå‘íÜàØ ¡å‰†å ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ÀÝóü†å †ÃÜà‘Ó±ÜßÑÜ †åíÜÜ ÓÝô‘ÃÜÃÜÜ ÑÜÜåÄÜ †ÃÜå šÜåÏÜÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓ ´Ü¶íÜ-ôÜ¶íÜÃÜå †ÜÆÜ±Üå íÜ´ÜÚÏÜÜÃÜÏÜÜØ †ÜÆÜ±ÜÜÏÜÜØ ‹´ÜÜÓß†å †ÃÜå “åíÜÜ²ÜÃÜÜ è±Ü ôÜàÁÜß ôÜíÜÜåÚ¹ÑÜß ÍÜÜíÜÃÜÜ³Üß †åÃÜàØ †ÏÜêÜß‘Ó±Ü ‘Óß†å ´ÜåÏÜÜØ ÝœÜ¶ÜÓØèÃÜÍÜÜ‰ÃÜàØ †Ü ÄÜàèÓÜ´ÜßÏÜÜØ †ÃÜàÝ¹´Ü ³ÜÑÜåêÜàØ ÆÜàô´Ü‘ ‹ÆÜÜ¹åÑÜß [‹¶ÜÏÜ, íÜƒÜÜ±ÜíÜÜ èåíÜàØ] ÃÜßíÜ²ïÜå †åÏÜÜØ ïÜØ‘Ü ÃÜ³Üß.

ôÜØÆÜÝ¶Ü íÜ²å ËÜß¡†ÜåÃÜå ÆÜ±Ü ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß ³ÜíÜÜÏÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜß ôÜÜ³ÜÚ‘´ÜÜ ôÜÏÜèå “å, ´Üå íÑÜÞø´ÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ ÏÜ÷ÜÃÜ “å (É‘ÓÜå 275). ‡Ý´Ü. ÄÜÜØÁÜß¢ †ÜíÜÜ ÏÜ÷ÜÏÜÜÃÜíÜ ÷´ÜÜ.

“åíÜüå ´ÜÜå, ôÜíÜÚ : ôÜíÜåÚ ÃÜ ¡ÃÜÜÝ´Ü | ôÜíÜÚ¤ÜÜå ÃÜÜÝô´Ü ‘ÿÜÃÜ| ´ÜÜ´ÆÜÑÜÚ †åüêÜàØ è ‘Üå‰‘ íÑÜÞø´Ü ôÜíÜÚ¤Ü ÃÜ³Üß †ÃÜå ËÜå ÝíÜ¿ÜÃÜ †å‘ÏÜ´Ü ÷ÜåÑÜ †å ôÜØÍÜíÜ ÃÜ³Üß. ÝíÜíÜÜ¹ ôÜØíÜÜ¹ ÆÜÂ´ÑÜå‘ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ ÆÜÓ´íÜå ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜß ÷ÜåÑÜ “å. íÜÜ¹å íÜÜ¹å ¡ÑÜ´Üå ´Ü¶íÜËÜÜåÁÜ | ÝÃÜÏÜÚì ôÜ´ÑÜÃÜàØ †ÃíÜåóÜ±Ü è †ÜÆÜ±ÜàØ ÆÜÂÁÜÜÃÜ †ÃÜå †å‘ÏÜåíÜ ‘´ÜÚíÑÜ ÷ÜåíÜàØ ¡å‰†å. ÝíÜÝíÜÁÜ ÍÜâÝÏÜ‘Ü†Üå³Üß ÏÜâ«ß §œÜåÓÜ ³ÜíÜÜÃÜß èéÓ “å. ÓÝô‘ÃÜÃÜÜ

êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú : ËÜß/10 íÜôÜà †çÆÜÜüÚÏÜåÃüÖôÜ, ñÜß¢ ÆÜçêÜåôÜ ôÜÜÏÜå, ÃÜÜÓ±ÜÆÜàÓÜ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹-380 013

ÆÜÝÓœÜÑÜ³Üß ÆÜÂÍÜÜíÜ ôÜàÁÜß : Ÿ÷ÜåÃÜ ÓÝô‘ÃÜ †ÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢

ÓÝô‘ÃÜ

‘ìÜ †ÃÜå ôÜÜÌ¹ÑÜÚÃÜÜ ‹ÆÜÜôÜ‘ ÷´ÜÜ. ÆÜÜå´ÜÜÃÜß êÜåƒÜ‘ ´ÜÓß‘åÃÜß ‘ÜÓÝ‘¹ßÚ †åÏÜ±Üå ‘ìÜÝíÜóÜÑÜ‘ ÆÜàô´Ü‘Üå³Üß ïÜé ‘Óß. ÆÜÓØ´Üà ŸÑÜÜÓå †åÏÜ±Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß †ÜôÜÆÜÜôÜ ¹à:ƒÜ, ¹ÜÝÓº, ïÜÜåóÜ±Ü, ‘àôÜØÆÜ †ÃÜå ÃÜæÝ´Ü‘ ÆÜ´ÜÃÜ ¡åÑÜÜØ ´ÑÜÜÓå †åÏÜÃÜÜ ôÜØíÜå¹ÃÜïÜßêÜ ù¹ÑÜÃÜÜ ´ÜÜÓ ”±Ü”±Üß ¥«ÒÜ. †åÏÜ±Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ‘êÜÏÜ êÜÜå÷ß †ÃÜå †ÜØôÜàÏÜÜØ ËÜÜåìßÃÜå (dipped in blood and tears) †Ãüà ÝÁÜôÜ êÜÜôü, ÉÜåôÜÚ øêÜåÝíÜèåÓÜ, ÝôÜôÜåÏÜ †çÃ² ÝêÜêÜß”, ÁÜß ˜Ü‹ÃÜ †ÜçÉ íÜÜ‡ê² †ÜçÝêÜíÜ, íÜÄÜåÓå ÏÜ÷¶íÜÆÜâ±ÜÚ ÄÜÂØ³Ü êÜƒÑÜÜ. ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ´ÜÏÜÜÏÜ ‘äÝ´Ü†ÜåÏÜÜØ †ÃÜ üà ÝÁÜôÜ êÜÜôüÃÜå †åÏÜ±Üå ôÜíÜÚñÜåó« ÃÜå ÏÜÜÃÜíÜ¡´ÜÃÜß ôÜåíÜÜ ÏÜÜüå ÝœÜÓ‘Üì ü‘ÃÜÜÓß ‘äÝ´Ü ´ÜÓß‘å †ÜåìƒÜÜíÜß “å. ÄÜÜØÁÜß¢†å †Ãüà ÝÁÜôÜ êÜÜôü ‰.ôÜ. 1904ÏÜÜØ ¡å÷ÜÝÃÜôÜËÜÄÜÚ³Üß ÃÜÜ´ÜÜêÜÃÜß ÏÜàôÜÜÉÓßÏÜÜØ ÆÜÂ³ÜÏÜ íÜÜÓ íÜÜØœÑÜàØ. †åÏÜÃÜå ôüåïÜÃÜå ÏÜâ‘íÜÜ †ÜíÜåêÜÜ †åÏÜÃÜÜ ÝÏÜµÜ ÝÏÜ. ÆÜÜåêÜÜ‘å, ``†Ü ÆÜàô´Ü‘ Óô´ÜÜÏÜÜØ íÜÜØœÜß ïÜ‘ÜÑÜ ´ÜåíÜàØ “å. ´Üå íÜÜØœÜß è¡å. ´ÜÏÜÃÜå ÄÜÏÜïÜå.'' ‘÷ßÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÷Ü³ÜÏÜÜØ ÏÜâ‘åêÜàØ. ÄÜÜØÁÜß¢ êÜƒÜå “å: ``†Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜå êÜßÁÜÜ ÆÜ“ß ÷àØ “Üå²ß è ÃÜ ïÜøÑÜÜå. ´Üå±Üå ÏÜÃÜå ÆÜ‘²ß êÜßÁÜÜå... †ÜƒÜß ÓÜ´Ü §™Ü ÃÜ †ÜíÜß. ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ôÜâœÜíÜåêÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå †ÏÜêÜÏÜÜØ ÏÜâ‘íÜÜÃÜÜå ‡ÓÜ¹Üå ‘ÑÜÜåÚ.'' ÆÜÓØ´Üà †å ÏÜÜµÜ `‡ÓÜ¹Üå' è ÃÜ ÓûÜå. †å ÆÜàô´Ü‘å ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ¢íÜÃÜÏÜÜØ ´Ü´‘Üì ÏÜ÷¶íÜÃÜÜå ÓœÜÃÜÜ´ÏÜ‘ ÉåÓÉÜÓ ‘ÓÜíÑÜÜå. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ¢íÜÃÜÏÜÜØ ‘÷ß†å

270

´ÜÜå ``ôÜíÜÜåÚ¹ÑÜ (†ÃÜüà ÝÁÜôÜ êÜÜôü)íÜÜØœÜßÃÜå †å‘ è ÓÜ´ÜÏÜÜØ íÜ‘ßêÜ ÃÜå ÃÜÄÜÓíÜÜôÜßÏÜÜØ³Üß, ²ÓËÜÃÜ³Üß ¹âÓ †ÃÜå ÃÜ¢‘ÏÜÜØ ÃÜ¢‘ÃÜÜ ÓåêÜíÜå ôüåïÜÃÜ³Üß µÜ±Ü ÏÜÜ‡êÜ “åüå †ÜíÜåêÜÜ †å‘ ƒÜå´ÜÓ ‹ÆÜÓ íÜôÜ´ÜÜ ÄÜÜÏÜÝ²ÑÜÜÏÜÜØ ÏÜÜÓàØ éÆÜÜØ´ÜÓ ³ÜÑÜàØ.'' †Ü ƒÜå´ÜÓ ´Üå †åÏÜÃÜÜ ôÜÜÏÜà¹ÜÝÑÜ‘ ÁÜÜÝÏÜÚ‘ ¢íÜÃÜÃÜß ÆÜÂ³ÜÏÜ ÆÜÂÑÜÜåÄÜÍÜâÝÏÜ ÝÉÝÃÜøôÜ †ÜñÜÏÜ. †Ü ÍÜâÝÏÜÏÜÜØ †åÏÜ±Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÃÜíÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜå ÆÜÂÜÓØÍÜ ‘ÑÜÜåÚ. ÓÝô‘ÃÜÃÜÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ÆÜÂÜœÜßÃÜ ¸ÝóÜíÜÜ±Üß: ôÜíÜÚ ÝÆÜ ôÜàÝƒÜÃÜ: ôÜÃ´Üà ôÜíÜåÚ ôÜÃ´Üà ÝÃÜÓÜÏÜÑÜÜ: || ôÜíÜåÚ ÍÜºÜÝ±Ü ÆÜïÑÜÃ´Üà ÏÜÜ ‘ÝÿÜ´ÜÖ ¹à:ƒÜÏÜÜÆÃÜàÑÜÜ´ÜÖ || –"ÃÜÜå ËÜàêÜØ¹ ÆÜ²™ÜÜå ôÜØÍÜìÜÑÜÜå. ´Üå†Üå êÜƒÜå “å ´ÜåÏÜ ``èå íÜô´Üà ÏÜÜÓÜÏÜÜØ §²å ÍÜÓåêÜß ÷´Üß ´ÜåÃÜàØ ôÆÜóü ÆÜÂÝ´ÜÕËÜËÜ ÏÜÇ ÓÝô‘ÃÜÃÜÜ †Ü ÄÜÂØ³ÜÓ´ÃÜÏÜÜØ ¡åÑÜàØ.'' †åÏÜÜØ³Üß †åÏÜ±Üå èå ËÜÜåÁÜ ÄÜÂ÷±Ü ‘ÑÜÜåÚ ´Üå †Ü ÆÜÂÏÜÜ±Üå “å: 1. ËÜÁÜÜÃÜÜ ÍÜêÜÜÏÜÜØ †ÜÆÜ±ÜàØ Ó÷åêÜàØ “å. 2. íÜ‘ßêÜ ´ÜåÏÜ è íÜÜìØ¹ ËÜØÃÜåÃÜÜ ‘ÜÏÜÃÜß ‘ßÏÜ´Ü †å‘ôÜÓƒÜß ÷ÜåíÜß ¡å‰†å ‘åÏÜ ‘å †Ü¢ÝíÜ‘ÜÃÜÜå ÷‘ ËÜÁÜÜÃÜå †å‘ôÜÓƒÜÜå “å. 3. ôÜÜ¹àØ ÏÜèâÓßÃÜàØ ƒÜå²â´ÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ è ƒÜÓàØ ¢íÜÃÜ “å. [ôÜÜÍÜÜÓ : ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ÁÜÏÜÚ¹ïÜÚÃÜ ÏÜÜØ³Üß, êÜå. ÏÜ. ¡å. ÆÜüåêÜ, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ : ÑÜàÝÃÜíÜÝôÜÚüß ÄÜÂØ³Ü ÝÃÜÏÜÜÚ±Ü ËÜÜç²Ú]

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÄÜÜØØÁÜß †ÃÜåå ÍÜÄÜ´ÜÕôÜ÷ÃÜß †åå‘ôÜÜ³Üåå ÑÜÜ¹ †ÆÜÜíÜ´Üß †Ü´ÏÜ‘³ÜÜ : †Ü”Ü¹ß ‘ß †ÜåÓ ËÜ°ë´Üå ‘¹ÏÜ Ý‘Ó±Ü ‘ÜÆÜàÓå

ÝíÜ¹åïÜß

ôÜ¶ÜÜÃÜß ÄÜàêÜÜÏÜß ôÜ÷ß œÜâ‘åêÜÜ †ÃÜå‘ ¹åïÜ †åíÜÜ “å ‘å ´ÜåÏÜÃÜß ôíÜ´ÜØµÜ´ÜÜ ÏÜåìíÜíÜÜÃÜß êÜ²´Ü ¹ÜÑÜ‘Ü†Üå ôÜàÁÜß œÜÜêÜß ÷ÜåÑÜ. †ÜíÜÜ ôÜÏÜÑÜå †ÃÜå‘ íÜÜÓ †åíÜß ÆÜÝÓÞô³ÜÝ´Ü ôÜ¡Ú´Üß ÷ÜåÑÜ “å ‘å íÜÜ´ÜÜíÜÓ±Ü ÝÃÜÓÜïÜÜèÃÜ‘ êÜÜÄÜå. ÄÜàêÜÜÏÜßÃÜß ËÜå²ß†Üå ´ÜÜå²íÜß †™ÜÓß ³Ü‰ ÆÜ²å. ´ÑÜÜÓå ôÜÏÜÄÜÂ êÜ²´ÜÃÜàØ ÃÜå´Üä´íÜ êÜåÃÜÜÓÃÜß èíÜÜËÜ¹ÜÓß †ÃÜå‘ ÄÜ±Üß íÜÁÜß è´Üß ÷ÜåÑÜ “å. ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÏÜÜØ ¹ß™ÜÚ‘Üì ôÜàÁÜß œÜÜêÜåêÜß ÓØÄÜÍÜå¹ ÝíÜÓà½ÃÜß êÜ²´ÜÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÃÜåêôÜÃÜ ÏÜØ²åêÜÜÃÜàØ ÃÜå´Üä¶íÜ †ôÜØƒÑÜ íÜÜÓ ‘ôÜÜåüß†å œÜ²åêÜàØ. ÆÜÓØ´Üà †Ø´Üå †å‘ êÜÜØËÜÜ ôÜØ™ÜóÜÚ ÆÜ“ß

†Ü”Ü¹ß ‘ß †ÜåÓ ËÜ°ë´Üå ‘¹ÏÜ, ÍÜÜíÜÜÃÜàíÜÜ¹": †ÜåÏÜÆÜÂ‘ÜïÜ ïÜÏÜÜÚ, ÏÜØèàêÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ-ÍÜÜåÆÜÜêÜ, íÜóÜÛ" : 2004, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ, ôÜÜ‡” 5.5×8.5, ÆÜÜÃÜÜØ " : 637, _ 395/-

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÃÜå ÓØÄÜÍÜå¹ÏÜÜØ³Üß ÏÜàÞø´Ü ÏÜìß. †Ü êÜ²´ÜÃÜÜå êÜÜØËÜÜå ¹ô´ÜÜíÜåè †åüêÜå Long Walk to Freedom. †Ü´ÏÜ‘³ÜÜÃÜÜ †Ü ÃÜÜÏÜÃÜå ôÜÜ³ÜÚ‘ ‘Ó´ÜÜØ ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÃÜåêôÜÃÜ ÏÜØ²åêÜÜ†å ÏÜÜµÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ è ÃÜ³Üß †ÜêÜåƒÑÜàØ, ËÜê‘å ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÃÜß ÍÜÜæÄÜÜåÝêÜ‘ ÆÜÝÓô³ÜÝ´Ü, ô³ÜÜÝÃÜ‘ ‘ËÜßêÜÜ†ÜåÃÜß ôÜØô‘äÝ´Ü, ÓßÝ´ÜÓßíÜÜ¡å †ÃÜå êÜ²´Ü ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜÃÜÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ ôÜÜ³Üß†ÜåÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜå ÆÜ±Ü ÆÜÝÓœÜÑÜ †ÜÆÑÜÜå “å. ƒÜÜôôÜàØ ¹ì¹ÜÓ ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ †åíÜàØ †Ü ÆÜàô´Ü‘ Ý÷Ã¹ßÏÜÜØ †Ü”Ü¹ß ‘ß †ÜåÓ ËÜ°ë´Üå ‘¹ÏÜ ÃÜÜ ÃÜÜÏÜå ÏÜØèàêÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ (ÍÜÜåÆÜÜêÜ, ÏÜÁÑÜÆÜÂ¹åïÜ) ¿ÜÓÜ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ³ÜÑÜàØ “å. ôÜÏÜ¡ÑÜ †åíÜß ôÜÓì Õ÷¹ßÏÜÜØ ÍÜÜíÜÜÃÜàíÜÜ¹ ³ÜÑÜåêÜàØ †Ü ÆÜàô´Ü‘ †ØÄÜÂå¢ íÜÜØœÜíÜÜ ÃÜ÷Î üåíÜÜÑÜåêÜÜ íÜÜœÜ‘Üå ÏÜÜüå ÃÜåêôÜÃÜ ÏÜØ²åêÜÜ †ÃÜå ÓØÄÜÍÜå¹ ÝíÜÓà½ÃÜß œÜìíÜì ¡±ÜíÜÜÃÜß ´Ü‘ êÜ‰ †ÜíÑÜàØ “å. `ÄÜÂÜÝÏÜ±Ü ËÜœÜÆÜÃÜ' ÃÜÜÏÜÃÜÜ ƒÜØ²³Üß ÆÜàô´Ü‘ ¥™Ü²å “å, èåÏÜÜØ ÃÜåêôÜÃÜ ÏÜØ²åêÜÜÃÜÜØ ËÜÜìÆÜ±Ü †ÃÜå ÝïÜšÜ±ÜÃÜß ôÜÜ³Üå ôÜÜ³Üå ôÜÏÜà¹ÜÑÜÃÜÜØ ôÜØô‘äÝ´Ü, Óß´ÜÝÓíÜÜ¡å †ÃÜå ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ†Üå ”ß±ÜíÜüÆÜâíÜÚ‘ †ÜêÜåƒÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜØ “å. ³ÜåÏËÜâ ¡Ý´ÜÏÜÜØ èÃÏÜåêÜÜ ÃÜåêôÜÃÜÃÜÜ ÝÆÜ´ÜÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ ôÜÏÜà¹ÜÑÜÃÜÜ ôÜÓ¹ÜÓ ÄÜ±ÜÜ´ÜÜ, †åüêÜå ÆÜÂÜÓØÝÍÜ‘ ´ÜËÜ’å ´ÜÜå ÃÜåêôÜÃÜÃÜÜ Ý¹íÜôÜÜå ƒÜâËÜ †ÜÃÜØ¹ÆÜâíÜÚ‘ÃÜÜ íÜß´ÑÜÜ, ÆÜÓØ´Üà ÆÜ“ß³Üß ´ÜåÏÜÃÜÜ ÝÆÜ´ÜÜÃÜå ÆÜ¹ÍÜÂóü ‘ÓÜ´ÜÜØ ´ÜåÏÜ±Üå ÄÜÜÏÜ †ÃÜå ‘ËÜßêÜÜå “Üå²íÜÜå ÆÜ²ÒÜåå. ÝÆÜ´ÜÜÃÜÜ †íÜôÜÜÃÜ ÆÜ“ß ÃÜåêôÜÃÜ, ÄÜÜÏÜÃÜÜ †ÃÑÜ ôÜÏÜà¹ÜÑÜÃÜÜ ÓÜ¡ÃÜÜ íÜÜêÜßÆÜ±ÜÜ ÷å«ì ¥“ÓíÜÜ êÜÜÄÑÜÜ. †Ü Óß´Üå ËÜÜìÆÜ±Ü †ÃÜå ÆÜÂÜÓØÝÍÜ‘ íÜóÜÜåÚÃÜÜ œÜ²ÜíÜ‹´ÜÜÓÏÜÜØ³Üß ÆÜôÜÜÓ ³Ü‰ÃÜå ´Üå†Üå ‘ÜçêÜåè ôÜàÁÜß ÆÜ÷ÜÇœÜå “å. ‘ÜçêÜåè-¢íÜÃÜÃÜÜ †ÃÜàÍÜíÜÃÜß íÜÜ´Ü ÏÜÜØ²´ÜÜØ ´Üå†Üå 271

‘åíÜß Óß´Üå †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÝïÜšÜ±ÜÃÜß ôÜÜ³Üå †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ¢íÜÃÜ³Üß ÆÜ±Ü ÆÜÝÓÝœÜ´Ü ³ÜÑÜÜ ´ÜåÃÜÜå ‹êêÜåƒÜ “å. †ÜÆÜ±ÜÃÜå †Üèå ‘¹ÜœÜ ÃÜíÜÜ‰ êÜÜÄÜå ÆÜ±Ü ÏÜØ²åêÜÜ†å ŸÑÜÜÓå †÷Î ÆÜ÷åêÜß íÜƒÜ´Ü üâ³Ü-ÆÜçôü, ÆÜÜÑÜ¡ÏÜÜå †ÃÜå ÉàíÜÜÓÜ ¡åÑÜÜ ÷´ÜÜ ´ÑÜÜÓå ´Üå ÍÜÜÓå ‘Üæ´Üà‘ ÆÜÜÏÑÜÜ ÷´ÜÜ"! òÜå´Ü êÜÜå‘ÜåÃÜß †ÜíÜß Ó÷å±Üß‘Ó±Üß³Üß ÆÜÂÍÜÜÝíÜ´Ü ³ÜÑÜåêÜÜ ÏÜØ²åêÜÜ Ý‘ïÜÜåÓÜíÜô³ÜÜ íÜüÜíÜß œÜâøÑÜÜ ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ¹åïÜÏÜÜØ òÜå´Ü êÜÜå‘ÜåÃÜÜ ïÜÜôÜÃÜÃÜå ÑÜÜåÄÑÜ ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ. ´Üå†ÜåÃÜß Ó÷å±Üß‘Ó±Üß †ÃÜå ¢íÜÃÜ³Üß ÆÜ±Ü ÏÜØ²åêÜÜ ƒÜÜôôÜÜ ÆÜÂÍÜÜÝíÜ´Ü ÷´ÜÜ. ÆÜÓØ´Üà †å‘ ÆÜ“ß †å‘ ÆÜÂ‘Ó±Ü íÜÜØœÜ´ÜÜ è‰†å ´ÜåÏÜ ÏÜØ²åêÜÜÃÜå òÜå´Ü êÜÜå‘Üå ´ÜÓÉ ³ÜÑÜåêÜÜ ÏÜÜå÷ÍÜØÄÜ ÝíÜïÜå ÆÜ±Ü íÜÜØœÜíÜÜ ÏÜìå “å. †Ü ÏÜÜå÷ÍÜØÄÜ ‘ÓÃÜÜÓ ÏÜåêÜåÄÜßêÜ ÃÜÜÏÜÃÜÜ ÏÜàÝƒÜÑÜÜ†å †ÜÆÜåêÜÜ íÜø´ÜíÑÜÃÜÜ êÜÜØËÜÜêÜœÜ‘ †ØïÜÜå ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜ±Üå ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ üÜØøÑÜÜ “å" : †ÜÆÜ±ÜÜ è ¹åïÜÏÜÜØ †ÜÆÜ±Üå ÄÜàêÜÜÏÜ “ß†å. ÆÜÜå´ÜÜÃÜß è ÍÜâÝÏÜÏÜÜØ †ÜÆÜ±Üå ÍÜÜ²â†Ü´Ü “ß†å. †ÜÆÜ±Üß ÆÜÜôÜå ‘Üå‰ ôÜ¶ÜÜ ÃÜ³Üß, ‘Üå‰ ôÜÜÏÜ³ÑÜÚ ÃÜ³Üß. †ÜÆÜ±Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß èÃÏÜÍÜâÝÏÜÏÜÜØ œÜÜêÑÜÜ è‰ïÜàØ †ÃÜå ´ÑÜÜØ è‰ÃÜå ”âØÆÜ²ÆÜ©ßÏÜÜØ Ó÷ßÃÜå ôÜô´ÜÜå ¹Üé °ÎœÜßïÜàØ. †Ü ËÜÁÜàØ †å ÏÜÜüå ‘ÜÓ±Ü ‘å †ÜÆÜ±Üß ÆÜÜôÜå †ÜÆÜ±ÜÜ è êÜÜå‘ÜåÃÜå †ÜÆÜíÜÜ èÏÜßÃÜ ÃÜ³Üß, ŸÑÜÜØ ´Üå†Üå ƒÜå´Üß ‘Óß ïÜ‘å †ÃÜå ôÜÏÜä½ ³Ü‰ ïÜ‘å. ´Üå†Üå ´ÜÜå òÜå´Ü êÜÜå‘ÜåÃÜß ƒÜÜ±ÜÜåÏÜÜØ è ƒÜÜØôÜ´ÜÜ ƒÜÜØôÜ´ÜÜ ÃÜå ôÜâÑÜÚÃÜå ¡åÑÜÜ ÝíÜÃÜÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ôíÜÜô³ÑÜÃÜå ÆÜÜÑÜÏÜÜêÜ ‘Óß ¹å “å. †Ü ÑÜàíÜ‘ÜåÏÜÜØ †åíÜÜ ÏÜàÝƒÜÑÜÜ “å, èå†Üå øÑÜÜÓåÑÜ ïÜÜôÜÃÜ ÃÜ÷Î ‘Óß ïÜ‘å, ‘ÜÓ±Ü ‘å †ÜÆÜ±Üß ÆÜÜôÜå ôíÜÑÜØïÜÜôÜÃÜ ‘ÓíÜÜÃÜß ïÜÞø´Ü ÃÜ³Üß. †åíÜÜ ÝôÜÆÜÜ÷ß ÃÜ³Üß, èå†Üå øÑÜÜÓåÑÜ êÜ²ß ïÜ‘å ‘ÜÓ±Ü ‘å †ÜÆÜ±Üß ÆÜÜôÜå ïÜôµÜÜå ÃÜ³Üß. †åíÜÜ ÝíÜ¿ÜÃÜÜå ÃÜ³Üß èå†Üå øÑÜÜÓåÑÜ ‘Üå‰ÃÜå ÍÜ±ÜÜíÜß ïÜ‘å ‘ÜÓ±Ü ‘å †ÜÆÜ±Üß ÆÜÜôÜå ÍÜ±ÜÜíÜß ïÜ‘ÜÑÜ ´ÜåíÜÜØ ‘Üå‰ ô³ÜÜÃÜ ÃÜ³Üß. ÷àØ ¡±ÜàØ “àØ ‘å ‰òÜÓ †Ü ËÜÁÜàØ ¡å‰ ÓûÜ “å ÆÜ±Ü ´Üå †´ÑÜÜÓå ”Üå‘àØ ƒÜÜ‰ ÓûÜ “å. ¡å †ÜíÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÷àØ ËÜÃÜå †åüêÜÜ èêÜ¹ß ÏÜÓß èŒ †åíÜàØ ‡œ“àØ “àØ. ‘ÜÓ±Ü ‘å ÷àØ ‰òÜÓÃÜå ÏÜìßÃÜå ´ÜåÃÜå ‘÷ßïÜ ‘å ƒÜÜåôÜÜ(†ÜÝÊ‘ÜÃÜß †å‘ ¡Ý´Ü) ÓÜóü×ÃÜÜØ †Ü ÉâêÜ ‘ôÜÏÜÑÜå ÏÜÓß ÓûÜØ “å.

272

ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜå ôÜÜæ³Üß ÓôÜÆÜÂ¹ ÍÜÜÄÜ ´ÜåÃÜÜå ËÜß¡å ƒÜØ² “å, èåÏÜÜØ ¡å÷ÜÝÃÜôÜËÜÄÜÚ ÝíÜïÜå ÆÜ±Ü ÏÜØ²åêÜÜ†å †å‘ †ÍÑÜÜôÜàÃÜß Óß´Üå Óèâ†Ü´Ü ‘Óß “å. ÃÜÜÃÜß ŒÏÜÓå êÜÄÃÜ ‘ÓíÜÜ³Üß ËÜœÜíÜÜ ÏÜÜüå ÃÜåêôÜÃÜ †ÃÜå ´ÜåÃÜÜ íÜÜêÜß ÓÜ¡ÃÜÜ ÆÜàµÜ èÞôüôÜ, ËÜØÃÜå ¡å÷ÜÝÃÜôÜËÜÄÜÚ ÍÜÜÄÜß ¡ÑÜ “å †ÃÜå ´ÑÜÜØ ÆÜ÷ÜÇœÑÜÜ ËÜÜ¹ ´ÜåÏÜÃÜå ´ÜÜå ¡å÷ÜÝÃÜôÜËÜÄÜÚ ‘Üå‰ ¡¹à‰ ïÜ÷åÓ èåíÜàØ êÜÜÄÜå “å. †Ü ƒÜØ²ÃÜÜ ÆÜÂ‘Ó±ÜÜåÏÜÜØ íÜÜœÜ‘ÜåÃÜå ÏÜØ²åêÜÜ íÜÁÜà ÃÜ¢‘³Üß ¡±ÜíÜÜ-ôÜÏÜèíÜÜ ÏÜìå “å, ÄÜÂåü êÜß²Ó ËÜÃÜíÜÜ ´ÜÓÉÃÜß ÏÜØ²åêÜÜÃÜß ÆÜÂÝ˜ÑÜÜÃÜÜå ÆÜÂÜÓØÍÜ ³ÜÜÑÜ “å, ôÜÜ³Üå †Ü¹Ó-ôÜÃÏÜÜÃÜÃÜß üÜåœÜå ËÜå«åêÜÜ ÃÜå´ÜÜÃÜß ÏÜÑÜÜÚ¹Ü†Üå †ÃÜå ÃÜËÜìÜ‰³Üß ÆÜ±Ü ÆÜÝÓÝœÜ´Ü ³ÜíÜÜÑÜ “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß †Ü´ÏÜ‘³ÜÜ ôÜ´ÑÜÃÜÜ ÆÜÂÑÜÜåÄÜÜå íÜÜØœÜß œÜâ‘åêÜÜÃÜå ´ÜÜå †åüêÜå ôÜàÁÜß ÆÜ±Ü êÜÜÄÜß ïÜ‘å ‘å èå ôÜ÷è´ÜÜ³Üß ´ÜåÏÜ±Üå Ý‘ïÜÜåÓÜíÜô³ÜÜ ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ‘ÓåêÜß ÍÜâêÜÜå-œÜÜåÓß ‘å †ôÜ´ÑÜ ËÜÜåêÜíÜÜÃÜß ™ÜüÃÜÜÃÜÜå ôíÜß‘ÜÓ ‘ÑÜÜåÚ “å, †åüêÜß è ôÜ÷è´ÜÜ³Üß ÏÜØ²åêÜÜ ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜ±Üå ‘ÓåêÜß ÍÜâêÜÜå ôíÜß‘ÜÓß ïÜøÑÜÜ “å. ïÜË¹Üå œÜÜåÑÜÜÚ ÝíÜÃÜÜ †³ÜíÜÜ ´ÜÜå øÑÜÜØÑÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ¡´ÜÃÜÜå ËÜœÜÜíÜ ‘ÑÜÜÚ ÝíÜÃÜÜ ÏÜØ²åêÜÜ†å †ÃÜå‘ ô³Üìå ´ÜåÏÜ±Üå êÜßÁÜåêÜÜ ƒÜÜåüÜ ÝÃÜ±ÜÚÑÜÜå ‘å ‘ÓåêÜÜØ ƒÜÜåüÜØ ‘ÜÑÜÜåÚÃÜß ÝÃÜƒÜÜêÜôÜ ‘ËÜâêÜÜ´Ü ‘Óß “å. ÏÜØ²åêÜÜ ôíÜß‘ÜÓå “å ‘å, ``ôÜÜœÜàØ ÃÜ ËÜÜåêÜßÃÜå ÷àØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ¡´ÜÃÜå ÝÁÜ’ÜÓß ÓûÜå ÷´ÜÜå. ÷àØ †åüêÜß ÷¹å ÁÜÜå‘åËÜÜ¢ ‘ÓíÜÜ êÜÜÄÑÜÜå ÷´ÜÜå ‘å ÷íÜå ÝËÜÃÜèéÓß ‘ÜÓ±ÜÜå³Üß ÆÜ±Ü ƒÜÜåüàØ ËÜÜåêÜíÜÜ êÜÜÄÑÜÜå ÷´ÜÜå.'' †Ü è ÍÜÜÄÜÏÜÜØ †ÜÆÜ±ÜÃÜå ÏÜØ²åêÜÜÃÜÜ ¡÷åÓ ¢íÜÃÜ †ØÄÜå ÆÜ±Ü ÏÜÜÝ÷´Üß ÏÜìå “å. †ÜÝÊ‘ÃÜ ÃÜåïÜÃÜêÜ ‘ÜýÄÜÂåôÜÃÜÜ †ÃÑÜ †ÄÜÂÄÜ±ÑÜ ÃÜå´ÜÜ ôÜÜ³Üå ÏÜØ²åêÜÜÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÜå ³Ü‰ †ÃÜå ÁÜßÓå ÁÜßÓå ÏÜØ²åêÜÜÃÜå ôÜÏÜ¡´ÜàØ ÄÜÑÜàØ ‘å ‘åíÜß Óß´Üå †òÜå´ÜÜå ôÜÜ³Üå †ÃÑÜÜÑÜ ³Ü‰ ÓûÜå “å. ‘ÜýÄÜÂåôÜÃÜÜ †ÃÑÜ ôÜÍÑÜ ÄÜÜå² Óå²ËÜå ÆÜÜôÜå³Üß †ÃÑÜÜÑÜÃÜÜå ÝíÜÓÜåÁÜ ‘Ó´ÜÜØ ÆÜ±Ü ÏÜØ²åêÜÜ ïÜßƒÑÜÜØ. `~‘ ôíÜ´ÜØµÜ´ÜÜ ôÜåÃÜÜÃÜß ‘Ü èÃÏÜ' ÃÜÜÏÜÃÜÜ µÜß¡ ƒÜØ²ÏÜÜØ †å‘ †ÜÏÜ †Ü¹ÏÜß †ÃÜå †å‘ ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ‘ÜÑÜ¹Ü‘ÏÜßÚÏÜÜØ³Üß ´Üå†Üå ‘åíÜß Óß´Üå ÁÜßÓå ÁÜßÓå †òÜå´ÜÜåÃÜÜ ÷‘ ÏÜÜüå êÜ²´ÜÜ ôíÜÜ´ÜØµÑÜôÜåÃÜÜÃÜß ´ÜÓß‘å ¥ÍÜÓå “å ´ÜåÃÜß [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

íÜÜ´Ü “å. ÏÜØ²åêÜÜÃÜÜå ÓÜè‘ÜÓ±ÜÏÜÜØ ÆÜÂíÜåïÜ †ÃÜå ÄÜÜØÁÜß ÏÜÜÄÜåÚ ïÜé ‘ÓåêÜÜ †ôÜ÷‘ÜÓ †ÜØ¹ÜåêÜÃÜÃÜß íÑÜâ÷ÓœÜÃÜÜ ÆÜ±Ü †÷Î ÝíÜÄÜ´Üå íÜÜØœÜß ïÜ‘ÜÑÜ “å. œÜÜå³ÜÜ †ÃÜå ÆÜÜØœÜÏÜÜ ÍÜÜÄÜÏÜÜØ ÏÜØ²åêÜÜÃÜÜ ôÜØ™ÜóÜÚÏÜÑÜ ¢íÜÃÜÃÜÜå ÝœÜ´ÜÜÓ “å. †Ü´ÏÜ‘³ÜÜÃÜÜå †Ü ÍÜÜÄÜ †åíÜÜå “å èåÏÜÜØ ÏÜØ²åêÜÜ ÓÜè‘ÜÓ±ÜÃÜß üÜåœÜå ÆÜ÷ÜÇœÜßÃÜå ÃÜå´ÜÜ ´ÜÓß‘å ôÜØÆÜâ±ÜÚ ƒÜßêÜå “å ´ÜÜå ËÜß¢ ËÜÜèà ‘ÜæüàØÝËÜ‘ ¢íÜÃÜÏÜÜØ ƒÜêÜåêÜ ÆÜ÷ÜÇœÜå “å. ÆÜÓØ´Üà ôÜÜæ³Üß ÏÜÜåüÜå ôÜØ™ÜóÜÚ ÏÜØ²åêÜÜ Õ÷ôÜÜ-†Õ÷ôÜÜÃÜß ËÜÜËÜ´Üå †ÃÜàÍÜíÜå “å. ´Üå†Üå êÜƒÜå “å, †ÏÜå íÜÜÓØØíÜÜÓ †Õ÷ôÜ‘ ïÜôµÜÜåÃÜÜ ÆÜÂÑÜÜåÄÜÜå ‘Óß ¡åÑÜÜ. ÍÜÜóÜ±Ü, ÁÜÏÜ‘ß†Üå, ÓçêÜß†Üå ÑÜÜåèíÜß, ÷²´ÜÜêÜ ÆÜÜ²íÜß, ôíÜæÝœ“‘ èåêÜ ÍÜÓíÜß, ËÜÁÜàØ è ‘ÓßÃÜå ¡åÑÜàØ, ÆÜ±Ü ‘Üå‰ è êÜÜÍÜ ÃÜ ³ÜÑÜÜå. ‘ÜÓ±Ü ‘å †ÏÜå èå ÆÜ±Ü ‘ÑÜàÛ ´ÜåÃÜå ôÜÓ‘ÜÓå ËÜìÆÜâíÜÚ‘ ‘œÜ²ß ÃÜÜØƒÑÜàØ.

ÏÜØ²åêÜÜ †ÃÜå ´ÜåÏÜÃÜÜ ôÜÜ³Üß†Üå ÆÜÓ êÜÜÄÜåêÜÜØ ÓÜèºÜå÷ÃÜÜ †ÜÓÜåÆÜ, èåêÜíÜÜôÜ †ÃÜå †ÜíÜß ‘üÜå‘üßÏÜÜØ ÏÜØ²åêÜÜ†å ‘ÓåêÜÜØ ËÜß¡Ø êÜÄÃÜ èåíÜß †ÃÜå‘ ËÜÜËÜ´ÜÜå ÆÜÜØœÜÏÜÜ ÍÜÜÄÜÏÜÜØ ôÜÏÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å. ÓÜèºÜå÷ÃÜÜ †ÜÓÜåÆÜÏÜÜØ³Üß ÏÜàø´Ü ³Ü‰ †ÜíÜåêÜÜ ÏÜØ²åêÜÜ ´ÜÓ´Ü è †¤ÜÜ´ÜíÜÜôÜÏÜÜØ è´ÜÜ Ó÷å “å †å ôÜÏÜÄÜÂ ™ÜüÃÜÜ ˜ÏÜ ´Ü³ÜÜ “âÆÜÜíÜåïÜå ´Üå†Üå†å ‘ÓåêÜÜØ ‘ÜÑÜÜåÚ `‘ÜêÜÜ ÆÜÜÌÁÜÜ' ÃÜÜÏÜÃÜÜ “¬Ü ƒÜØ²ÏÜÜØ ôÜÏÜÜíÜÜÑÜÜ “å. †÷ßØ ÏÜØ²åêÜÜ †Õ÷ôÜÜÃÜå ´ÑÜÜÄÜßÃÜå Õ÷ôÜÜÃÜÜ ÏÜÜÄÜåÚ íÜìß ¡ÑÜ “å †ÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ´Ü‘ÚËÜ½ ¹êÜßêÜÜå ¿ÜÓÜ íÜÜœÜ‘ÃÜå ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜÃÜÜå ÏÜÜÄÜÚ ÑÜÜåÄÑÜ ÷ÜåíÜÜÃÜàØ ôíÜß‘ÜÓíÜÜ ‘êÜÏÜ ‘ôÜå “å. †¤ÜÜ´ÜíÜÜôÜÏÜÜØ ÉÓ´ÜÜ ÏÜØ²åêÜÜÃÜß ÁÜÓÆÜ‘² ³ÜÑÜÜ ËÜÜ¹ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÆÜÓ œÜÜêÜåêÜÜ ÏÜà‘¼ÏÜÜ †ÃÜå ‘ÜÑÜ¹ÜÃÜß êÜÜØËÜßêÜœÜ‘ ÆÜÂÝ˜ÑÜÜ ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ ôÜÜ´ÜÏÜÜ ƒÜØ²ÃÜÜå ÝíÜóÜÑÜ ËÜÃÜå “å. ‘ÜÑÜ¹ÜÃÜß †ÜØüß ™ÜâØüß †ÃÜå ÃÑÜÜÑÜ´ÜØµÜÃÜß ÆÜÂÝ˜ÑÜÜÃÜå ôÜÏÜÜíÜ´ÜÜå †Ü ƒÜØ² ÆÜÂÏÜÜ±ÜÏÜÜØ ³ÜÜå²Üå ÃÜßÓôÜ èéÓ êÜÜÄÜå “å, ÆÜÓØ´Üà †Ü ôÜàÃÜÜíÜ±Üß†Üå ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ÏÜä´ÑÜà¹Ø² ÏÜìïÜå †åíÜÜ ôÜØ‘å´ÜÜå ¡åíÜÜ “´ÜÜØ ÏÜØ²åêÜÜ †ÃÜå ´ÜåÃÜÜ ôÜÜ³Üß†Üå ‘ÜåüÚÏÜÜØ èå ÝÏÜ¡è ËÜ´ÜÜíÜå “å †å ÍÜÄÜ´ÜÕôÜ÷ÃÜß ÑÜÜ¹ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

†ÆÜÜíÜß ¡ÑÜ “å. œÜà‘Ü¹Ü †ÄÜÜ‹ ÏÜØ²åêÜÜ ÃÑÜÜÑÜÁÜßïÜ ôÜÏÜšÜ ‘÷å “åå, èåêÜÏÜÜØ ôÜ÷åíÜß ÆÜ²´Üß ÍÜÑÜØ‘Ó ÑÜÜ´ÜÃÜÜ†Üå³Üß ÍÜêÜå ÏÜÃÜå ™Üä±ÜÜ ³Ü´Üß ÷ÜåÑÜ, ÆÜÓØ´Üà èå ÑÜÜ´ÜÃÜÜ†Üå †Üèå ÏÜÜÓÜ ¹åïÜíÜÜôÜß†Üå ÍÜÜåÄÜíÜß ÓûÜ “å, ´Üå èåêÜÃÜß †ÜíÜß ÑÜÜ´ÜÃÜÜ†Üå ‘Ó´ÜÜØ †ÃÜå‘ ÄÜ±Üß †ôÜû “å.

ÏÜØ²åêÜÜÃÜÜ †ÜíÜÜ †ÃÜå‘ Õ”¹ÜÝ¹êÜ †íÜ´ÜÓ±ÜÜå †Ü ƒÜØ²ÏÜÜØ ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ †Ü«ÏÜÜ †ÃÜå ÃÜíÜÏÜÜ ÍÜÜÄÜÏÜÜØ èåêÜÃÜÜ ôÜØ™ÜóÜÚÃÜå ‹´ÜÜÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå “å. ÏÜØ²åêÜÜ†å ¢íÜÃÜÃÜÜØ †°ÜÓ íÜóÜÚ ‘ÜìÜÆÜÜ±ÜßÃÜß ôÜ¡ ÍÜÜåÄÜíÜß ÷ÜåÑÜ †åíÜÜ ÝÃÜèÚÃÜ üÜÆÜàÃÜß ÍÜÑÜÜÃÜ‘ èåêÜÏÜÜØ ÝíÜ´ÜÜíÜíÜÜØ ÆÜ²å “å. †Ü ËÜØÃÜå ƒÜØ²ÃÜÜØ ÆÜÂ‘Ó±ÜÜåÏÜÜØ èåêÜ, ´ÑÜÜÃÜÜØ †ÝÁÜ‘ÜÓß†ÜåÃÜß ˜âÓ´ÜÜ, ´ÜåÏÜ±Üå †ÃÜå ôÜÜ³Üß†Ü†å èåêÜÏÜÜØ ôÜ÷åêÜÜ ÍÜå¹ÍÜÜíÜÜå, ÏÜàï‘åêÜß†Üå, èåêÜÃÜÜØ ÓÜåÕè¹Ü ¢íÜÃÜ, ´ÑÜÜØ ‘ÓíÜÜ ÆÜ²´ÜÜØ ‘ÜÏÜÜå íÜÄÜåÓå ÝíÜïÜå êÜƒÑÜàØ “å. èå ÏÜØ²åêÜÜ ÝíÜïÜå †ÜÆÜ±Üå ôÜÜæ †åíÜàØ ´ÜÜå ¡±Üß†å “ß†å ‘å ´ÜåÏÜ±Üå ¢íÜÃÜÃÜÜØ 27 íÜóÜÚ èåêÜÏÜÜØ ÝíÜ´ÜÜíÑÜÜØ, ÆÜÓØ´Üà †å èåêÜíÜÜôÜ ‘åüêÜÜå ‘ÆÜÓÜå ÷ïÜå ´Üå †ÜÆÜ±ÜÃÜå †Ü ƒÜØ² íÜÜØœÑÜÜ ÆÜ“ß ôÜÏÜ¡ÑÜ “å. †å‘ èÄÑÜÜ†å ÏÜØ²åêÜÜ†å ‘ûàØ “å ‘å, †÷Î †å‘ üâ³ÜÆÜçôü ÆÜâÓß ³Ü‰ ÄÜ‰ ÷ÜåÑÜ †ÃÜå èåêÜ†ÝÁÜ‘ÜÓß†Üå ÆÜÜôÜå ´ÜåÃÜß ÏÜÜØÄÜ±Üß ‘Óß ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå øÑÜÜÓå‘ ´Üå ÏÜÜØÄÜ±Üß ÆÜâÓß ³Ü´ÜÜØ †å‘ íÜóÜÚ ôÜàÁÜßÃÜÜå ôÜÏÜÑÜ êÜÜÄÜ´ÜÜå. †åíÜß è Óß´Üå ÆÜàô´Ü‘ÜêÜÑÜÏÜÜØ³Üß ÏÜØÄÜÜíÜåêÜÜØ ÆÜàô´Ü‘Üå “å‘ ´ÑÜÜÓå ÏÜì´ÜÜØ ŸÑÜÜÓå ´ÜåÃÜå ÆÜÓ´Ü ‘ÓíÜÜÃÜß ´ÜÜÓßƒÜ ÆÜ±Ü è´Üß Ó÷ß ÷ÜåÑÜ"! ¹ôÜÏÜÜ ƒÜØ²ÏÜÜØ, ÏÜØ²åêÜÜ ôÜÜ³Üå ôÜÓ‘ÜÓ íÜÜüÜ™ÜÜüÜå ‘Óå “å ´ÜåÃÜß Óèâ†Ü´Ü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å. †ÜÝÊ‘ÜÏÜÜØ †ÜüêÜÜØ íÜóÜÜåÚ ÆÜ“ß ÆÜ±Ü ôÜÓ‘ÜÓ ôÜÜÏÜå œÜÜêÜß Ó÷åêÜÜ ÝíÜÓÜåÁÜÜå ïÜÏÑÜÜ ÃÜ ÷´ÜÜ. ËÜß¢ ËÜÜèà ÝíÜòÜÃÜÜ ËÜß¡ ¹åïÜÜåÏÜÜØ³Üß ÓØÄÜÍÜå¹ ÃÜÜËÜâ¹ ³Ü´ÜÜØ †ÃÜå †ÜØ´ÜÓÓÜóü×ßÑÜ ô´ÜÓå ¹ËÜÜ±Ü íÜÁÜ´ÜÜØ “åíÜüå ôÜÓ‘ÜÓå Õ÷ôÜÜÃÜå ‘ÜËÜâÏÜÜØ êÜÜíÜíÜÜ ÏÜØ²åêÜÜ ôÜÜ³Üå íÜÜü™ÜÜüÜå †ÜÓØÍÜß. †Ü ´ÜÏÜÜÏÜ ËÜÜËÜ´ÜÜåÃÜàØ ôÜœÜÜåü ¹ô´ÜÜíÜå¢‘Ó±Ü †÷Î ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. 273

íÑÜÞø´Ü†Üå ÝíÜïÜå íÜÜ´Ü ‘ÓÜ‰ “å, ÆÜÓØ´Üà †ÜÝÊ‘Ü ÝôÜíÜÜÑÜÃÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜå ´ÜåÃÜÜå ôÜØ¹ÍÜÚ ÏÜåìíÜíÜÜÏÜÜØ ³ÜÜå²ß ÏÜàï‘åêÜß ÆÜ²ß ïÜ‘å “å. †ÜüêÜàØ “´ÜÜØ ÁÜ íÜÜçÝïÜØÄüÃÜ ÆÜÜåôü †ƒÜËÜÜÓå èåÃÜå íÜßôÜÏÜß ôÜ¹ßÃÜß †Ý´Ü ÝíÜÝïÜóü †Ü´ÏÜ‘³ÜÜ ÄÜ±ÜÜíÜß “å, ´Üå íÜÜØœÜíÜÜ³Üß ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÏÜÜØ ÓØÄÜÍÜå¹ÃÜß ÆÜÂ³ÜÜÃÜå ÃÜÜ³ÜíÜÜÏÜÜØ ÃÜåêôÜÃÜ ÏÜØ²åêÜÜÃÜß œÜìíÜì ÆÜÂ´ÑÜšÜ-ÆÜÓÜåšÜ éÆÜå ‘åíÜß †ôÜÓ‘ÜÓ‘ Ó÷ß †ÃÜå ÝíÜòÜÃÜÜ ™Ü±ÜÜ ¹åïÜÜåÏÜÜØ ´ÜåÃÜß ‘åíÜß †ôÜÓ Ý”êÜÜ‰ ´ÜåÃÜÜå ÓôÜÆÜÂ¹ ‡Ý´Ü÷ÜôÜ ´ÜÜå ËÜÃÜß è Ó÷å “å.

ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ †ØÝ´ÜÏÜ ÍÜÜÄÜÏÜÜØ, ÏÜØ²åêÜÜ †ÜƒÜÜ ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÃÜå êÜ‰ÃÜå †Ü”Ü¹ß ´ÜÓÉ ²ÄÜ ÏÜÜØ²å “å, ´Üå †ÜƒÜß ¹àÝÃÜÑÜÜ èà†å “å. ´ÜåÃÜß ÝíÜÄÜ´Üå íÜÜ´Ü ÏÜÜØ²ß “å. èåêÜÏÜÜØ³Üß ËÜ÷ÜÓ †ÜíÑÜÜ ËÜÜ¹ ÆÜÝÓíÜÜÓ †ÃÜå ôÜÜ³Üß†Üå ôÜÜ³Üå ÝÏÜêÜÃÜ, Õ÷ôÜÜ ÓÜå‘íÜÜ ÏÜÜüåÃÜÜ ÏÜØ²åêÜÜÃÜÜ ÝíÜÝíÜÁÜ ÆÜÂÑÜ´ÃÜÜå, ËÜß¢ ÆÜ´ÃÜß ÝíÜÃÜß ôÜÜ³ÜåÃÜÜ ÏÜ´ÜÍÜå¹ †ÃÜå “âüÜ“å²Ü, ôÜØÝíÜÁÜÜÃÜ ™Ü²íÜÜÃÜß ËÜÜËÜ´Üå ´ÜåÏÜÃÜß ÍÜâÝÏÜ‘Ü, ÓÜè‘ÜÓ±ÜÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜàØ ô³ÜÜÃÜ, œÜâØü±Üß, ´ÜåÏÜÃÜÜå ÝíÜèÑÜ íÜÄÜåÓå ™ÜüÃÜÜ†Üå ÷åÆÆÜß †çÕÃ²ÄÜ ´ÜÓÉ êÜ‰ ¡ÑÜ “å. ÆÜàô´Ü‘ ƒÜÜôôÜàØ ¹ì¹ÜÓ ÷ÜåíÜÜÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå ‘åüêÜß‘ èÄÑÜÜ†å ÃÜßÓôÜ ÆÜ±Ü êÜÜÄÜå “å. †ÏÜà‘ ÆÜÂ‘Ó±ÜÜå êÜÜØËÜÜØ êÜÜØËÜÜØ íÜ±ÜÜåÚÃÜÜå³Üß ÍÜÓåêÜÜØ êÜÜÄÜå “å. ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ †ÃÜå‘

êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú : 41, ÃÜÓÃÜÜÓÜÑÜ±Ü ôÜÜåôÜÜÑÜüß, ôÜÜØ‰ ÆêÜÜ”Ü †çÆÜÜüÚÏÜåÃü ôÜÜÏÜå, ¹ÝšÜ±Üß ôÜÜåôÜÜÑÜüß ÃÜ¢‘, ÏÜÝ±ÜÃÜÄÜÓ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹-380 008 o

‘åüêÜÜØ‘ ÆÜÂåÓ±ÜÜ¹ÜÑÜß ¢íÜÃÜœÜÝÓµÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ÆÜ÷åêÜàØ ¢íÜÃÜœÜÝÓµÜ ÓåíÜÓÃ² ¡åôÜåÉ ²Üå‘ †¡´ÜïÜµÜà ÕêÜ‘ÃÜ (ôÜØÝšÜÆ´Ü) ÏÜÝ±ÜÍÜÜ‰ ÍÜ. ¹åôÜÜ‰ ÏÜÜÓàØ ¢íÜÃÜ †åè ÏÜÜÓß íÜÜ±Üß (ÍÜÜÄÜ 1³Üß 4) ÃÜÜÓÜÑÜ±Ü ¹åôÜÜ‰ ÏÜÜå÷ÃÜÏÜÜØ³Üß ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÓÜÏÜÃÜÜÓÜÑÜ±Ü ÆÜÜ«‘ ôÜÓ¹ÜÓ ÆÜüåêÜ : †å‘ ôÜÏÜÝÆÜÚ´Ü ¢íÜÃÜ ÓÜèÏÜÜå÷ÃÜ ÄÜÜØÁÜß ôÜÓ¹ÜÓ íÜêêÜÍÜÍÜÜ‰ ÆÜüåêÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ (ÍÜÜÄÜ 1-2) ÑÜïÜíÜØ´Ü ¹ÜåïÜß Õ÷¹ÃÜÜ ôÜÓ¹ÜÓ ÓÜíÜ¢ ÆÜüåêÜ †ÞÄÃÜ‘âØ²ÏÜÜØ ¥ÄÜåêÜàØ ÄÜàêÜÜËÜ ÃÜÜÓÜÑÜ±Ü ¹åôÜÜ‰ ÓÝíÜÑÜÜ ¹âËÜìÜÃÜÜ ÓƒÜíÜÜì (ôÜØôÏÜÓ±ÜÜå) Ýè´ÜåÃº ¹åôÜÜ‰ ÝôÜ½ÜØ´ÜÝÃÜó« ÏÜÜåÓÜÓ¢ ¹åôÜÜ‰ ËÜÜËÜàÍÜÜ‰ è. ÆÜüåêÜ

_40 _75 _1500 _100 _500 _400 _40 _400 _40 _11

‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü èÃÏÜïÜ´ÜÜË¹ß ÄÜÂØ³ÜÏÜÜìÜ(ÆÜàÃÜÏÜàÚÝº´Ü)ÃÜÜØ œÜÜÓ ÆÜàô´Ü‘Üå" : 1. ÝíÜíÜå‘ †ÃÜå ôÜÜÁÜÃÜÜ 2. ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü(¢íÜÃÜÃÜÜØ ‘åüêÜÜØ‘ ôÜØôÏÜÓ±ÜÜå) 3. ÝíÜœÜÜÓ¹ïÜÚÃÜ 4. ôÜàôÜØíÜÜ¹ èåÃÜß ‘àêÜ Õ‘ÏÜ´Ü (†ÃÜà˜ÏÜå 80+20+35+5) _"140/- ³ÜÜÑÜ “å. †Ü ñÜå±ÜßÃÜÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÏÜÜüå ñÜß ‘ÓôÜÃÜÍÜÜ‰ ‘åïÜÓÜ ÍÜÜå¡±Üß ´Ü³ÜÜ ôÜàñÜß ÏÜØèàêÜÜËÜ÷åÃÜ ‘êÑÜÜ±ÜÍÜÜ‰ ÆÜüåêÜ ´ÜÓÉ³Üß †ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜåêÜß †ÜÝ³ÜÚ‘ ôÜ÷ÜÑÜÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå íÜÜœÜ‘ÜåÃÜå ÓÜ÷´Ü ¹Óå ÏÜÜµÜ _"100/-ÏÜÜØ ‹ÆÜêÜËÁÜ ³ÜïÜå. 274

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÏÜÜÃÜíÜÁÜÏÜßÚ ÓÜèÃÜßÝ´Ü¤ÜÃÜß ôÜØ™ÜóÜÚÄÜÜ³ÜÜ : †çËÜÂ÷ÜÏÜ ÕêÜ‘ÃÜ ‘åÑÜàÓ ‘Üåü‘

†¹ÜêÜ´ÜÃÜÜ ÆÜÂÜØÄÜ±ÜÏÜÜØ †±Ü™Ü², ‘Ø‰‘ †ØïÜå ËÜå²Üåì †ÃÜå ÁÜâÃÜß èåíÜÜå êÜÜÄÜ´ÜÜå íÜ‘ßêÜ ïÜÜØÝ´Ü³Üß ‘ÜÑÜ¹ÜÃÜÜ †å‘ ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜå †ÍÑÜÜôÜ ‘Óß ÓûÜå “å. ´ÜåÃÜß ÄÜ±ÜÃÜÜ ôÜÉì íÜ‘ßêÜ ´ÜÓß‘å ³ÜÜÑÜ “å. ´Üå †¹ÜêÜ´ÜÏÜÜØ ¹êÜßêÜÜå Óèâ ‘Óå ´ÑÜÜÓå ÃÑÜÜÑÜÜÁÜßïÜÜåÃÜÜ ÏÜÃÜ ÆÜÓ ôÜœÜÜåü †ôÜÓ ³ÜÜÑÜ “å. ´ÜåÃÜß ÆÜÜôÜå †å‘ ÃÜíÜÜåôÜíÜÜå íÜ‘ßêÜ †ÜíÜå “å †ÃÜå íÜ‘ßêÜÜ´ÜÃÜÜ íÑÜíÜôÜÜÑÜ ôÜØËÜØÁÜå ôÜêÜÜ÷ ÏÜÜØÄÜå “å. ÆÜåêÜÜå ÁÜâÃÜß íÜ‘ßêÜ †ÜØƒÜÜå ÏÜÎœÜßÃÜå ³ÜÜå²àØ ÝíÜœÜÜÓå “å. ÆÜ“ß ‘÷å “å" : ´ÜÏÜÜÓß ÆÜÜôÜå ‘Üå‰ ôÜêÜÜ÷ êÜåíÜÜ †ÜíÜå ´ÑÜÜÓå ´ÜÏÜÜÓå ´ÜåÃÜå ôÜÏÜÜÁÜÜÃÜ ‘ÓíÜÜÃÜß ôÜêÜÜ÷ †ÜÆÜíÜß ¡å‰†å. †÷Î ´ÜÜå

†çËÜÂ÷ÜÏÜ ÕêÜ‘ÃÜ êÜå. ÏÜÝ±ÜÍÜÜ‰ ÍÜ. ¹åôÜÜ‰, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, ÆÜ÷åêÜß †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜàØ ÆÜÜØœÜÏÜàØ ÆÜàÃÜ :ÏÜàº±Ü íÜóÜÚ : 2013, ÆÜÜ‘àØ ÆÜâ«àØ, ôÜÜ‡” : 5.5×8.5, ÆÜÜÃÜÜØ 612+8, _ 250

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

¢´ÜÃÜÜÓ ÆÜ±Ü Éß, ƒÜœÜÚ †ÃÜå ôÜÏÜÑÜ ËÜÓËÜÜ¹ ‘Óå “å. †¹ÜêÜ´ÜÏÜÜØ ôÜÜÏÜôÜÜÏÜå êÜ²íÜÜÃÜå ‘Üå‰ÃÜå ÆÜ±Ü ‹¶ÜåèÃÜ †ÜÆÜïÜÜå ÃÜ÷Î. †ÜíÜàØ ‘ÓÃÜÜÓ ÏÜÜ±ÜôÜÃÜÜ ‘Ó´ÜÜØ ËÜ¹´ÜÓ ÏÜÜ±ÜôÜ ÏÜìíÜÜå ÏÜàï‘åêÜ “å. ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ôÜØ¡åÄÜÜåÏÜÜØ ÆÜÂÜÏÜÜÝ±Ü‘ Ó÷åíÜÜÃÜÜå ÝÃÜÿÜÑÜ ‘ÓÜå, †ÃÜå ´ÜÏÜÃÜå êÜÜÄÜå ‘å, íÜ‘ßêÜ ´ÜÓß‘å ÷àØ ÆÜÂÜÏÜÜÝ±Ü‘ Ó÷ß ïÜ‘àØ †åÏÜ ÃÜ³Üß, ´ÜÜå íÜ‘ßêÜ ³ÜÑÜÜ ÝíÜÃÜÜ, ÆÜÂÜÏÜÜÝ±Ü‘ Ó÷åíÜÜÃÜÜå ÝÃÜÿÜÑÜ ‘ÓÜå.

†Ü ôÜÜØÍÜìßÃÜå ÆÜåêÜÜå íÜ‘ßêÜ ÏÜÜ³ÜàØ ƒÜØèíÜÜìå “å. ÆÜ“ß ´Üå±Üå íÜ‘ßêÜÜ´Ü ïÜé ‘Óß ÷´Üß ‘å ÃÜ÷Î ´ÜåÃÜß ¡±Ü‘ÜÓß ÃÜ³Üß, ÆÜ±Ü èåÏÜ±Üå ôÜêÜÜ÷ †ÜÆÜß †å íÜ‘ßêÜ íÜ‘ßêÜÜ´ÜÃÜÜ íÑÜíÜôÜÜÑÜÏÜÜØ ËÜçÝÓôüÓ †åÏÜ. ‘å. ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ÆÜàÓÜåÄÜÜÏÜß ÷´ÜÜ. ËÜÜÆÜàÃÜß èåÏÜ è ôÜ´ÑÜ †ÃÜå ÆÜÂÜÏÜÜÝ±Ü‘´ÜÜÃÜÜ †Ü ÆÜâ¡Óß, ËÜß¡ ‘Üå‰ ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü †ÏÜåÝÓ‘ÜÃÜÜ 16ÏÜÜ †ÃÜå ÝÓÆÜÝËêÜ‘ÃÜ ÆÜšÜÃÜÜ ÆÜÂ³ÜÏÜ ÓÜóü×ÆÜÂÏÜàƒÜ †çËÜÂ÷ÜÏÜ ÕêÜ‘ÃÜ ÷´ÜÜ. 132 †ÜåÓ²ÜÏÜÜØ ÉåêÜÜÑÜåêÜÜ ÍÜíÑÜ †ÃÜå †ÜêÜßïÜÜÃÜ í÷Ü‡ü÷Ü‹ôÜÏÜÜØ ÆÜ÷ÜÇœÜåêÜÜ ÕêÜ‘ÃÜÃÜÜå èÃÏÜ ÏÜÜµÜ 1812 ÉâüÃÜß êÜÜ‘²ÜÃÜß ÃÜÜÃÜ‘²ß ‘Üåü²ßÏÜÜØ ³ÜÑÜÜå ÷´ÜÜå. 12 ÉåËÜÂà†ÜÓß, 1809ÃÜÜ ÓÜåè èÃÏÜåêÜÜ †çËÜÂ÷ÜÏÜ ÕêÜ‘ÃÜÃÜå íÜÜÓôÜÜÏÜÜØ ÝÆÜ´ÜÜ üÜçÏÜôÜ ÕêÜ‘ÃÜ ÆÜÜôÜå³Üß ÆÜÂåÏÜÜì, ôÜ¹ÜœÜÜÓß, ôÜÓì †ÃÜå ÍÜêÜÜå ôíÜÍÜÜíÜ ÏÜëÑÜÜå ´ÜÜå, ÏÜÜ´ÜÜ ÃÜåÃôÜß ÆÜÜôÜå³Üß ÏÜìß ôÜ¹ÜœÜÓ±Ü †ÃÜå ÏÜÜÃÜíÜ´ÜÜÃÜß ÏÜ÷å‘. ÝÆÜ´ÜÜ ‘åÃüà²ß “Üå²ßÃÜå ‡ÝÃ²ÑÜÜÃÜÜ ÓÜŸÑÜÏÜÜØ ô³ÜìÜØ´ÜÓ ‘Óå “å †ÃÜå ƒÜå´ÜßíÜÜ²ß ïÜé ‘Óå “å, ´ÑÜÜÓå ôÜÜ´Ü íÜóÜÚÃÜÜå †çËÜ ÆÜ±Ü ÝÆÜ´ÜÜÃÜå ÏÜ¹¹ ‘ÓíÜÜ ÷Ü³ÜÏÜÜØ ‘à÷Ü²ß ÆÜ‘²å “å †ÃÜå íÜÁÜÜÓÜÃÜÜØ íÜäšÜÜå ‘ÜÆÜß ƒÜå´Üß ÏÜÜüå èÏÜßÃÜ ´ÜæÑÜÜÓ ‘ÓíÜÜÃÜÜ ‘ÜÏÜå êÜÜÄÜå “å. ÃÜíÜ íÜóÜÚÃÜß íÜÑÜå ÍÜßóÜ±Ü ÏÜÓ‘ß ÉÜüß ÃÜß‘ì´ÜÜØ ÏÜÜ´ÜÜ ÄÜàÏÜÜíÜå “å. ÆÜ±Ü ´Üå Ý÷ÏÏÜ´Ü ÷ÜÑÜÜÚ ÝíÜÃÜÜ ÍÜ±ÜßÄÜ±ÜßÃÜå ôÜàƒÜßôÜØÆÜÃÃÜ ³ÜíÜÜÃÜàØ ÏÜÜ´ÜÜÃÜàØ ôíÜÆÃÜ 275

ÆÜâ±ÜÚ ‘ÓíÜÜ ÓÜ´ÜÝ¹íÜôÜ †å‘ ‘Óå “å. Ý¹íÜôÜå êÜÜ‘²ÜØ ‘ÜÆÜ´ÜÜå †çËÜ ÓÜ´Üå ´ÜÜÆÜ±ÜßÃÜå †èíÜÜìå íÜÜØœÜå “å. ÝÆÜ´ÜÜÃÜå †ÜÝ³ÜÚ‘ ÏÜ¹¹ ‘ÓíÜÜ ÷Üå²ß ËÜÃÜÜíÜ´ÜÜØ †ÃÜå ´ÜåÃÜå ÷Ø‘ÜÓ´ÜÜØ ÆÜ±Ü ïÜßƒÜå “å. ÃÜ¹ßÏÜÜØ ÷Üå²ß ÷Ø‘ÜÓß ÏÜàôÜÜÉÓÜåÃÜå †å‘ Ý‘ÃÜÜÓå³Üß ËÜß¡ Ý‘ÃÜÜÓå êÜ‰ ¡ÑÜ “å †ÃÜå ÃÜíÜÓÜïÜÏÜÜØ ‘Üå‰ ™ÜüÜ¹ÜÓ íÜäšÜÃÜÜ “ÜØÑÜÜÏÜÜØ ƒÜÜüêÜÜå °Üìß ‘ÜÑÜ¹ÜÃÜÜØ ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜÜå †ÍÑÜÜôÜ ‘Óå “å. ‘ÜÑÜ¹Ü †ÃÜå ËÜØÁÜÜÓ±ÜÃÜå êÜÄÜ´ÜÜØ †Ü ÆÜàô´Ü‘Üå †¡±Ü´ÜÜØ ÕêÜ‘ÃÜÃÜß ôíÜ´ÜØµÜ´ÜÜ †ÃÜå ôÜÏÜÜÃÜ´ÜÜÃÜß ÓÜè‘ßÑÜ ÝÉêÜôÜâÉßÃÜÜå ÆÜÜÑÜÜå ËÜÃÜå “å. ‡ÝÃ²ÑÜÜÃÜÜØ ÓÜŸÑÜÏÜÜØ 14 íÜóÜÚ ÆÜôÜÜÓ ‘ÑÜÜÛ ÆÜ“ß ÕêÜ‘ÃÜ ÄÜä÷´ÑÜÜÄÜ ‘ÓßÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÍÜÜÄÑÜÃÜàØ ÝÃÜÏÜÜÚ±Ü ‘ÓíÜÜ ‡ÝêÜÃÜÜçÑÜ ÓÜŸÑÜÏÜÜØ †ÜíÜß ¡ÑÜ “å †ÃÜå †÷Î³Üß è ´ÜåÃÜß ÓÜè‘ßÑÜ ôÜÉÓ ïÜé ³ÜÜÑÜ “å. ‡ÝêÜÃÜÜçÑÜÃÜÜ ÃÑÜâ ôÜÜêÜåÏÜÏÜÜØ †ÜíÜßÃÜå ÆÜåüÃÜÜå ƒÜÜ²Üå ÆÜâÓíÜÜ ¹à‘ÜÃÜ¹ÜÓ ËÜÃÜå “å. ÄÜÝ±Ü´ÜÏÜÜØ ‘ÜœÜÜå ÷ÜåíÜÜ “´ÜÜØ ÏÜÜåè±Üß¹ÜÓ ËÜÃÜå “å †ÃÜå ÆÜ“ß “ †«íÜÜÝ²ÑÜÜØ ÓÜ´ÜÝ¹íÜôÜ †å‘ ‘ÓßÃÜå ÏÜÜåè±ÜßïÜÜôµÜ ïÜßƒÜå “å. ôÜ´ÑÜÃÜÜ ÏÜÜÄÜÚå œÜÜêÜßÃÜå ôÜÉì´ÜÜÆÜâíÜÚ‘ íÜ‘ßêÜÜ´Ü ‘Óå “å. Éø´Ü 24 íÜóÜÚÃÜß íÜÑÜå (1832) ‡ÝêÜÃÜÜçÑÜÃÜß ÁÜÜÓÜôÜÍÜÜÃÜß œÜâØü±ÜßÏÜÜØ ”ØÆÜêÜÜíÜå “å. ÝÃÜóÉì´ÜÜ ÏÜìíÜÜ “´ÜÜØ ÃÜÜôÜßÆÜÜôÜ ³Ü´ÜÜ ÃÜ³Üß. 1834ÏÜÜØ ‡ÝêÜÃÜÜçÑÜÃÜß ÁÜÜÓÜôÜÍÜÜÏÜÜØ ôÜÉì´ÜÜÆÜâíÜÚ‘ ÆÜÂíÜåïÜ ‘Óå “å †ÃÜå 1842 ôÜàÁÜß ÁÜÜÓÜôÜÍÑÜ ´ÜÓß‘å ôÜÉì, ÑÜïÜôíÜß †ÃÜå ÑÜÜ¹ÄÜÜÓ ôÜåíÜÜ ËÜ¡íÜå “å. ÕêÜ‘ÃÜ ÍÜÝíÜóÑÜÏÜÜØ ÓÜóü×ÆÜÂÏÜàƒÜ ËÜÃÜïÜå ´ÜåíÜß ÄÜ±Ü´ÜÓß ôÜÜ³Üå è ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÜ³Üå ôÜØËÜØÁÜ ËÜÜØÁÜ´Üß ‘àÏÜÜÓß ÏÜåÓß üÜå² ôÜÜ³Üå êÜÄÃÜ ³ÜÜÑÜ “å †ÃÜå êÜ²´ÜÜØ-”™Ü²´ÜÜØ êÜÄÃÜ¢íÜÃÜÃÜàØ ÄÜÜ²àØ ÄÜËÜ²å “å. 1847ÏÜÜØ †ÏÜåÝÓ‘ÜÃÜÜ ÓÜóü×ßÑÜ ÓÜè‘ÜÓ±ÜÏÜÜØ ÆÜÂíÜåïÜ ‘Óå “å †ÃÜå 1856ÏÜÜØ ÝÓÆÜÝËêÜ‘ÃÜ ÆÜšÜÃÜÜ ÆÜÂÏÜàƒÜ ËÜÃÜå “å. 1860ÏÜÜØ ²åÏÜÜå˜åÝü‘ ÆÜšÜÏÜÜØ³Üß ¥ÍÜÜ Ó÷åêÜÜ †å‘ ôÜ¶ÜÜíÜÜÓ †ÃÜå ËÜå ËÜìíÜÜƒÜÜåÓ †åÏÜ ‘àêÜ µÜ±Ü ‹ÏÜå¹íÜÜÓÜåÃÜå ÷ÓÜíÜß ÕêÜ‘ÃÜ †ÏÜåÝÓ‘ÜÃÜÜ ÓÜóü×ÆÜÂÏÜàƒÜ ËÜÃÜå “å. ¡å‘å †å‘ è íÜóÜÚÃÜß †Ø¹Ó †ÏÜåÝÓ‘ÜÏÜÜØ †ÜØ´ÜÓÝíÜÄÜÂ÷ ïÜé 276

³Ü‰ ¡ÑÜ “å. ¹ÝšÜ±ÜÃÜÜØ ÓÜŸÑÜÜå ‹¶ÜÓÃÜÜØ ÓÜŸÑÜÜå ôÜÜÏÜå ËÜìíÜÜå ÆÜÜå‘ÜÓå “å. ÆÜ±Ü ÕêÜ‘ÃÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÓÜè‘ßÑÜ ÏÜà´ôÜ¼ß †ÃÜå ¹ß™ÜÚÀÝóü³Üß †ÜØ´ÜÓÝíÜÄÜÂ÷ÏÜÜØ ÝíÜèÑÜ ÏÜåìíÜíÜÜÃÜß ôÜÜ³Üå ôÜÜ³Üå ´ÜåÃÜÜ ÏÜâìÏÜÜØ Ó÷åêÜß ÄÜàêÜÜÏÜßÆÜÂ³ÜÜÃÜå ÆÜ±Ü ¹âÓ ‘Óå “å. ÕêÜ‘ÃÜÃÜß ÓÜè‘ßÑÜ ÝÉêÜôÜâÉßÃÜå †ÏÜåÝÓ‘Ü †ÜíÜ‘ÜÓå “å †ÃÜå 1865ÏÜÜØ ÉÓß ÓÜóü×ÆÜÂÏÜàƒÜ ´ÜÓß‘å œÜâØüÜÑÜ “å. ÆÜ±Ü ´Üå†Üå èåÏÜÃÜÜå ‹½ÜÓ ‘ÓíÜÜ œÜÜ÷´ÜÜ ÷´ÜÜ, èåÏÜÃÜÜ ‘êÑÜÜ±Ü ÏÜÜüå ´Üå†Üå ´ÜÓôÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ ´ÜåÏÜÜØÃÜß è †å‘ íÑÜÞø´Ü ÃÜÜÏÜå ¡çÃÜ ËÜâ³Ü ƒÜÜåüß ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ, ƒÜÜåüÜ ƒÑÜÜêÜ, ƒÜÜåüß ‘êÆÜÃÜÜ †ÃÜå ƒÜÜåüß ôÜÏÜè³Üß ¹ÜåÓíÜÜ‰ÃÜå 14 †åÝÆÜÂêÜ, 1865ÃÜÜ ÓÜåè ÏÜÜ³ÜÜÏÜÜØ ÄÜÜåìß ÏÜÜÓß ÕêÜ‘ÃÜÃÜå †ÏÜÓ ‘Óß ¹å “å. †ÏÜåÝÓ‘ÜÃÜÜ ‡Ý´Ü÷ÜôÜÏÜÜØ †çËÜÂ÷ÜÏÜ ÕêÜ‘ÃÜÃÜàØ ô³ÜÜÃÜ †´ÑÜØ´Ü ÏÜ÷¶íÜÆÜâ±ÜÚ “å †ÃÜå ´ÜåÏÜÃÜàØ ÆÜÂ¹ÜÃÜ †ÝíÜôÏÜÓ±ÜßÑÜ “å. †ÜÆÜ±Üå ŸÑÜÜçèÚ íÜÜåÕïÜÄüÃÜÃÜå `†ÏÜåÝÓ‘ÜÃÜÜ ÓÜóü×ÝÆÜ´ÜÜ' ‘÷ß†å ´ÜÜå ÕêÜ‘ÃÜÃÜå `†ÏÜåÝÓ‘ÜÃÜß ÏÜ÷ÜÏÜâêÜß †å‘´ÜÜÃÜÜ ô³ÜÜÆÜ‘' ‘÷ß ïÜ‘ß†å. ÏÜÜåÓÜÓ¢ ¹åôÜÜ‰†å ÑÜ³ÜÜ³ÜÚÆÜ±Üå ‘ûàØ “å : ÍÜÜÓ´ÜÃÜå ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß ÃÜ ÏÜëÑÜÜ ÷Üå´Ü ´ÜÜå †ÜÆÜ±ÜÃÜå ôíÜÓÜŸÑÜ ÏÜëÑÜàØ ÃÜ ÷Üå´Ü †ÃÜå ÑÜàÃÜÜ‡üå² ôüåüÖôÜÃÜå ÕêÜ‘ÃÜ ÃÜ ÏÜëÑÜÜ ÷Üå´Ü ´ÜÜå †å ¹åïÜÃÜÜ ÍÜÜÄÜêÜÜ ³Ü‰ ÄÜÑÜÜ ÷Üå´Ü.

ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß †ÃÜå ÕêÜ‘ÃÜ íÜœœÜå ™Ü±Üß ôÜÏÜÜÃÜ´ÜÜ “å. ËÜØÃÜå ôÜ´ÑÜ ÏÜÜÄÜßÚ ÷´ÜÜ. ËÜØÃÜå ôíÜ´ÜØµÜ´ÜÜ †ÃÜå ôÜÏÜÜÃÜ´ÜÜÃÜÜ ÝôÜ½ÜØ´ÜÜåÃÜå íÜÓåêÜÜ ÷´ÜÜ. ËÜØÃÜå íÜ‘ßêÜ ÷´ÜÜ †ÃÜå ÆÜÂÜÏÜÜÝ±Ü‘´ÜÜÆÜâíÜÚ‘ íÜ‘ßêÜÜ´Ü ‘ÓíÜÜÃÜàØ ÆÜôÜØ¹ ‘Ó´ÜÜ ÷´ÜÜ. ËÜØÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ¹åïÜÃÜß †å‘´ÜÜ ‘Üèå ïÜ÷ß¹ ³ÜÑÜÜ. ÆÜ±Ü ÓÜè‘ßÑÜ ‘ÜÑÜÚïÜæêÜßÃÜß Óß´Üå ¡å‰†å ´ÜÜå ÕêÜ‘ÃÜ †ÃÜå ôÜÓ¹ÜÓ ÆÜüåêÜ íÜœœÜå íÜÁÜà ôÜÜÏÑÜ ´ÜÓß †ÜíÜå “å. ôÜÓ¹ÜÓå ÍÜÜÓ´ÜÃÜå †å‘ ‘ÓíÜÜ èå ÏÜ’ÏÜ´ÜÜ, ÏÜà´ôÜ¼ß †ÃÜå ‘àÃÜå÷ ¹ÜƒÜíÜß †åíÜß è ‘àïÜì´ÜÜ, íÑÜíÜ÷ÜÓ¹šÜ´ÜÜ †ÃÜå ¹ß™ÜÚÀÝóü ÕêÜ‘ÃÜå †ÏÜåÝÓ‘ÜÃÜÜ †ÜØ´ÜÓÝíÜÄÜÂ÷ íÜƒÜ´Üå ¹åƒÜÜ²ß ÷´Üß. ÕêÜ‘ÃÜ †ÃÜå ôÜÓ¹ÜÓ ËÜØÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÝíÜÓÜåÁÜß†ÜåÃÜÜå †Ü¹Ó ‘Ó´ÜÜ ÷´ÜÜ. ´Üå†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ‘¹ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÏÜÜÄÜÚ ÏÜÜå‘ìÜå ‘Óß ¹å “å. ´ÜåÏÜÜØ †ÜÆÜ±ÜÃÜå ÃÜÜÃÜß ËÜÜ¢ÃÜå ÷ÜÓßÃÜå ÏÜÜåüß ËÜÜ¢ ¢´Üß èÃÜÜÓ ÓÜèÃÜßÝ´Ü¤Ü ¹åƒÜÜÑÜ “å. ÝíÜòÜ-‡Ý´Ü÷ÜôÜÏÜÜØ †çËÜÂ÷ÜÏÜ ÕêÜ‘ÃÜÃÜß ÄÜ±ÜÃÜÜ ÏÜ÷ÜÃÜ †ÃÜå ôÜÏÜÜèôÜàÁÜÜÓ‘ ÓÜóü×ÆÜÂÏÜàƒÜ ´ÜÓß‘å ³ÜÜÑÜ “å. †ÏÜåÝÓ‘ÜÃÜÜ ô³ÜÜÆÜ‘Üå†å ôíÜ´ÜØµÜ´ÜÜ †ÃÜå ôÜÏÜÜÃÜ´ÜÜÃÜÜ ÝôÜ½ÜØ´ÜÃÜß ‘êÆÜÃÜÜ ‘Óß ´ÜÜå ÕêÜ‘ÃÜå ÄÜàêÜÜÏÜßÆÜÂ³ÜÜ ÃÜÜËÜâ¹ ‘Óß ´ÜåÃÜå íÜÜô´ÜÝíÜ‘ ôíÜéÆÜ †ÜÆÑÜàØ ÷´ÜàØ. ´ÜåÏÜ±Üå ÓØÄÜÍÜå¹ÃÜå ÄÜÜåÓÜ ôÜÏÜÜèÃÜß ¡å÷à‘ÏÜß ôÜÏÜÜÃÜ ÄÜ±ÜÜíÑÜÜå ÷´ÜÜå. ´ÜåÏÜ±Üå ‘ûàØ ÷´ÜàØ" : ``ÄÜÜåÓÜå ÏÜÜ±ÜôÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ïÜÜôÜÃÜ ‘Óå ´ÑÜÜÓå †å ôíÜïÜÜôÜÃÜ “å, ÆÜÓØ´Üà ËÜß¡ ÏÜÃÜàóÑÜ ÆÜÓ ïÜÜôÜÃÜ ‘Óå ´ÑÜÜÓå ´Üå †ÜÆÜƒÜà¹ïÜÜ÷ß “å, ¡å÷à‘ÏÜß “å.'' ´ÜåÏÜ±Üå ôÜÏÜÄÜÂ ¹àÝÃÜÑÜÜÏÜÜØ ôÜÏÜÜÃÜ´ÜÜÃÜÜ ÝôÜ½ÜØ´ÜÃÜå ÆÜÂô³ÜÜÝÆÜ´Ü ‘ÓíÜÜÃÜß ÆÜÂåÓ±ÜÜ †ÜÆÜß “å. ôíÜô³Ü êÜÜå‘ïÜÜ÷ß †ÃÜå ôíÜô³Ü ÓÜè‘ÜÓ±Ü ïÜàØ “å ´ÜåÃÜàØ ¹ïÜÚÃÜ ÆÜ±Ü ‘ÓÜíÑÜàØ “å. ôíÜô³Ü êÜÜå‘ïÜÜ÷ß †åüêÜå ïÜàØ? ÓÜóü×ßÑÜ´ÜÜ †åüêÜå ïÜàØ? ÓÜóü×ßÑÜ ÏÜâêÑÜÜå ïÜàØ “å? ÓÜè‘ÜÓ±Üß (Politician) †ÃÜå ÓÜèÃÜßÝ´Ü¤Ü(Statesman)ÏÜÜØ ïÜàØ ÉÓ‘ ÷ÜåÑÜ “å? êÜÜå‘ïÜÜ÷ß ÓÜóü×ÃÜÜ †ÝÁÜÃÜÜÑÜ‘ÃÜàØ œÜÜÝÓµÑÜ ‘åíÜàØ ÷ÜåíÜàØ ¡å‰†å? ôíÜô³Ü ÓÜè‘ßÑÜ ÆÜÂÝ´ÜôÆÜÁÜÜÚ ‘åíÜß ÷ÜåÑÜ? ôíÜ´ÜØµÜ´ÜÜ, ôÜÏÜÜÃÜ´ÜÜ †ÃÜå ÍÜÜ‰œÜÜÓÜÃÜÜå ôÜÜœÜÜå †³ÜÚ ïÜàØ “å? èåíÜÜ †ÃÜå‘ ÆÜÂðÃÜÜåÃÜÜ èíÜÜËÜ ÆÜ±Ü †ÜÆÜ±ÜÃÜå ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ³Üß ÆÜÓÜåšÜ Óß´Üå ÏÜìß Ó÷å “å, èå ÍÜÜÓ´ÜÃÜß íÜ´ÜÚÏÜÜÃÜ ÓÜè‘ßÑÜ Ýô³ÜÝ´ÜÏÜÜØ ÆÜÂô´Üà´Ü “å. ƒÜÓåƒÜÓ, ÕêÜ‘ÃÜÃÜàØ ¢íÜÃÜíÜä¶ÜÜØ´Ü êÜƒÜßÃÜå ÏÜÝ±ÜÍÜÜ‰ ÍÜ. ¹åôÜÜ‰†å ` ¹åïÜÃÜß †ÃÜå ôÜØôÜÜÓÃÜß ÍÜÜÓå ôÜåíÜÜ ‘Óß “å.'

íÜÁÜÜÓíÜÜ ËÜß¡ÃÜàØ ‘¹ íÜå´ÜÓíÜÜÏÜÜØ ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜ. ËÜØÃÜå ÆÜÜôÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ïÜµÜà†ÜåÃÜå ÝÏÜµÜ ËÜÃÜÜíÜíÜÜÃÜß ‘ìÜ ÷´Üß. ÄÜÓßËÜßÏÜÜØ ¥“ÓßÃÜå ‘Üå‰ ÃÜíÜÑÜàíÜ‘ ÆÜÜÓÜíÜÜÓ ôÜØ™ÜóÜÚ ‘ÓßÃÜå ‘åíÜß Óß´Üå †ÏÜåÝÓ‘ÜÃÜÜ ôÜíÜÜÚåœœÜ ÷Üå¼Ü ôÜàÁÜß ÆÜ÷ÜÇœÜå “å ´ÜåÃÜß ‘ßÝ´ÜÚ‘³ÜÜ ÏÜÝ±ÜÍÜÜ‰ ÍÜ. ¹åôÜÜ‰ÃÜß ôÜÓì, ÓôÜÆÜÂ¹ †ÃÜå ÏÜÜÝÏÜÚ‘ ïÜæêÜßÏÜÜØ Óèâ ³Ü‰ “å. ´ÜåÏÜÜØ ÕêÜ‘ÃÜÃÜÜ ¢íÜÃÜ ôÜÜ³Üå ¡å²ÜÑÜåêÜß ÃÜÜÃÜß ÃÜÜÃÜß ™ÜüÃÜÜ†Üå †ÃÜå ´ÜåÃÜàØ ´ÜåÏÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜ ™Ü²´ÜÓÏÜÜØ ïÜàØ ÆÜÂ¹ÜÃÜ “å ´ÜåÃÜß “±ÜÜíÜü ÆÜÂÍÜÜÝíÜ´Ü ‘Óß ¡ÑÜ “å. ´ÜåÏÜÜØ³Üß ÕêÜ‘ÃÜÃÜÜ œÜÜÝÓµÑÜÃÜÜØ ‹ÏÜ¹Ü ÆÜÜôÜÜØÃÜß ¡±Ü‘ÜÓß ÏÜìå “å ´ÜÜå ôÜÜ³Üå ôÜÜ³Üå ´ÜåÏÜÃÜß ÃÜËÜìÜ‰†Üå ´ÜåÏÜÃÜÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ïÜË¹ÜåÏÜÜØ “´Üß ÆÜ±Ü ³ÜÜÑÜ “å. ôÜàñÜß ÏÜåÓß üÜå² ôÜÜ³Üå êÜÄÃÜ †ÄÜÜ‹ è ÕêÜ‘ÃÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÏÜÃÜÃÜàØ ôÜÏÜ´ÜÜåêÜÆÜ±ÜàØ ÄÜàÏÜÜíÜß ¹å “å †ÃÜå êÜÄÃÜ ôÜÏÜÑÜå ÷ÜèÓ ³Ü´ÜÜ ÃÜ³Üß. ÆÜ“ß ´ÜåÏÜÃÜÜ ÝÏÜµÜ ôüà†üÚÃÜå ÆÜµÜÏÜÜØ êÜƒÜå “å" : ÷àØ èå ¹à :ƒÜ †ÃÜàÍÜíÜß ÓûÜå “àØ, ´Üå †ÜƒÜß ÏÜÜÃÜíÜ¡´ÜÏÜÜØ ôÜÓƒÜå ÍÜÜÄÜå íÜ÷ÇœÜß ¹åíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå ´ÜÜå, †Ü ÁÜÓ´Üß ÆÜÓ †å‘ ÆÜ±Ü †ÜÃÜØ¹ß œÜ÷åÓÜå ¡åíÜÜ ÃÜ÷Î ÏÜìå.

ÆÜ±Ü ÷ØÏÜåïÜ ÏÜàèËÜ ´Üå†Üå ÉÓß ËÜå«Ü ³ÜÜÑÜ “å †ÃÜå ÏÜåÓß ôÜÜ³Üå è êÜÄÃÜÃÜÜ ËÜØÁÜÃÜÏÜÜØ ËÜØÁÜÜÑÜ “å. †÷Î ÝíÜÝíÜÁÜ ÆÜÂôÜØÄÜÜåÏÜÜØ ÕêÜ‘ÃÜÃÜÜ íÑÜÝø´Ü´íÜÃÜß ÝíÜÃÜÜå¹íÜäÝ¶Ü †ÃÜå ÓÜè‘ßÑÜ ÏÜà´ôÜ¼ßÆÜ±ÜàØ ÆÜ±Ü †å‘ôÜÓƒÜß Óß´Üå ÆÜÂ‘ü ³ÜÑÜàØ “å. ‡ÝêÜÃÜÜçÑÜÃÜß ÁÜÜÓÜôÜÍÜÜÏÜÜØ œÜâØüÜÑÜÜ ÆÜ“ß ´ÜåÃÜß ËÜå«‘ÏÜÜØ èíÜÜ ‘ÆÜ²ÜØ ÝôÜíÜ²ÜíÜíÜÜ ´ÜåÏÜÃÜå ´ÜåÏÜÃÜÜ ÝÏÜµÜ ÆÜÜôÜå ‹“ßÃÜÜØ ÃÜÜ±ÜÜØ êÜåíÜÜ ÆÜ²å “å. ´ÑÜÜÓå ´Üå†Üå ‘÷å “å", `` ÝÏÜµÜ, ´ÜÇ ÏÜÃÜå ÏÜ´Ü †ÜÆÑÜÜå ´ÜåÃÜß †Ü ôÜ¡ “å.'' ÆÜ±Ü ´Üå†Üå ŸÑÜÜÓå ôÜåÃÜåüÃÜß œÜâØü±ÜßÏÜÜØ ÷ÜÓß ¡ÑÜ “å, ´ÑÜÜÓå ´ÜåÏÜÜØ³Üß è ÓÜóü×ÆÜÂÏÜàƒÜÃÜß œÜâØü±ÜßÏÜÜØ ÝíÜèÑÜÃÜÜå

êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú : e-mail": keyurkotak@gmial.com o

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

277

ÏÜÜÃÜíÜÁÜÏÜÚÃÜß ôÜÜ³ÜÚ‘´ÜÜ ÆÜÂéÆÜ´Üß ÆÜàô´Ü‘-ñÜå±Üß : ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü ÄÜÂØ³ÜÏÜÜìÜ ÓÏÜåïÜ ËÜß. ïÜÜ÷

êÜåƒÜÃÜÜ ÆÜ÷åêÜÜ ÍÜÜÄÜ[ôÜÆüåÏËÜÓ, 2013]ÏÜÜØ †ÜÆÜ±Üå ¡å‰ ÄÜÑÜÜ ´ÜåÏÜ ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü¢†å †å‘ÜÃ´ÜíÜÜôÜ ôÜåíÜßÃÜå ÆÜÓØÆÜÓÜÄÜ´Ü ÏÜÜÄÜÜåÚ†å èå ôÜÜÁÜÃÜÜ ‘Óß ´ÜåÃÜß ÆÜÜ“ìÃÜÜå ´ÜåÏÜÃÜÜå ‹¼åïÜ – ÓÜóü×ÃÜÜ ‹½ÜÓ ÏÜÜüå ‰òÜÓß †Ü¹åïÜ †ÃÜå ôÜÜÏÜ³ÑÜÚ ÏÜåìíÜíÜÜÃÜÜå"–"ÆÜÜÓ ÃÜ ÆÜ²ÒÜå. ÆÜ±Ü ôÜ¹ß†Üå³Üß ¹åïÜÏÜÜØ œÜÜêÜß †ÜíÜ´Üß †ÃÜå‘ ÁÜÜÝÏÜÚ‘ †ÃÜå †ÜÁÑÜÜÞ´ÏÜ‘ ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ†Üå †ÃÜå ÍÜÂÏÜÜåÏÜÜØ³Üß ´Üå†Üå ÏÜàø´Ü ³ÜÑÜÜ †å ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÜÁÜÃÜÜÃÜàØ ÆÜÂ³ÜÏÜ ÃÜèÓå ÃÜ‘ÜÓÜ´ÏÜ‘ è±ÜÜ´ÜàØ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ “å, ÆÜ±Ü ÍÜÂÏÜÜåÃÜàØ, †¤ÜÜÃÜÃÜàØ ÝÃÜÓôÜÃÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÏÜÜüå ´ÜåÏÜ è †ÜÆÜ±ÜÜ ôÜ÷à ÏÜÜüå Éì¹ÜÑÜß ÃÜßíÜ²ÒàØ “å. †å ÍÜÂÏÜÝÃÜÓôÜÃÜÏÜÜØ³Üß ´ÜåÏÜÃÜå ÏÜÜÃÜíÜÁÜÏÜÚ †ÃÜå ÏÜÜÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå ‹¼åïÜ ôÜÜØÆÜ²ÒÜå ´Üå

†åÏÜÃÜß ôÜÜÁÜÃÜÜÃÜß ÏÜ÷¶íÜÃÜß ‹ÆÜêÜÞËÁÜ ÷´Üß. †Ü ËÜØÃÜå ÆÜÜôÜÜØÃÜÜå †ÜÆÜ±Üå ôÜØšÜåÆÜÏÜÜØ ÆÜÝÓœÜÑÜ ÏÜåìíÜßïÜàØ. ´ÜåÏÜ±Üå Õ÷¹à ÁÜÏÜÚÃÜß ôÜ¹ß†Üå³Üß œÜÜêÜß †ÜíÜ´Üß èå ‘åüêÜß‘ ÆÜÜÑÜÜÃÜß ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ†ÜåÃÜÜå †ôíÜß‘ÜÓ ‘ÑÜÜåÚ ÷´ÜÜå ´ÜåÃÜß ÆÜÂ³ÜÏÜ ÃÜÜÇÁÜ êÜ‰†å. †åÏÜ±Üå ‰òÜÓÃÜÜ ÃÜÜÏÜå †ÜåìƒÜÜ´Üß ÆÜÓÏÜ ïÜÞø´ÜÃÜÜå ‡Ã‘ÜÓ ‘ÑÜÜåÚ ÃÜ³Üß, ÆÜ±Ü ÏÜÜ±ÜôÜÃÜå ´ÜåÃÜÜå ôÜÜšÜÜ´‘ÜÓ ³Ü‰ ïÜ‘å †å ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ ôíÜß‘ÜÓß ÃÜ³Üß. ´ÜåÏÜ±Üå êÜƒÑÜàØ “å : †ÃÜØ´Ü ÝíÜòÜÏÜÜØ ÍÜÓåêÜÜ ôÜ´ÜÖ´Ü¶íÜÃÜàØ—ÆÜÓÏÜ ïÜÞø´ÜÃÜàØ—ôÜØÆÜâ±ÜÚ †ÃÜå ÑÜ³ÜÜ³ÜÚ ¤ÜÜÃÜ ÏÜÜÃÜíÜß ÏÜÃÜÃÜå ³ÜÜÑÜ ‘å ´ÜåÃÜß ÑÜÜåÄÑÜ ‘êÆÜÃÜÜ ‘Óß ïÜ‘å †åíÜàØ ôÜÜÁÜÃÜ è ÏÜÜ±ÜôÜ ÆÜÜôÜå ÃÜ³Üß. (ÝíÜ. ôÜÜ. ÆÜä. 53)

´ÜåÏÜÃÜÜ †Ü ÏÜ´ÜÃÜÜ ôÜÏÜ³ÜÚÃÜÏÜÜØ ÄÜß´ÜÜÃÜÜ 11ÏÜÜ †ÁÑÜÜÑÜÃÜÜ ñÜß‘äó±ÜÃÜÜ ïÜË¹Üå üÜØ‘ß ïÜ‘ÜÑÜ, èåÏÜÜØ †èàÚÃÜÃÜå ‘÷å “å ‘å ´ÜàØ ´ÜÜÓÜØ †Ü œÜÏÜÚœÜšÜà³Üß ÏÜÜÓÜ ÝíÜòÜéÆÜÃÜàØ ¹ïÜÚÃÜ ÃÜ÷Î ‘Óß ïÜ‘å. †å ¹ïÜÚÃÜ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå ÷àØ ´ÜÃÜå Ý¹íÑÜ œÜšÜà †ÜÆÜàØ “àØ. ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü¢ÃÜÜå ÏÜà¼Üå †å “å ‘å ôÜÜÁÜÃÜÜ³Üß ôÜÜÁÜ‘ÃÜå †åíÜÜØ ‘Üå‰ Ý¹íÑÜ œÜšÜà ôÜÜØÆÜ²´ÜÜØ ÃÜ³Üß èå³Üß †å ÆÜÓÏÜ ïÜÞø´ÜÃÜÜØ ¹ïÜÚÃÜ ‘Óß ïÜ‘å. ÆÜ±Ü ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü¢†å ´ÜÜå ÆÜÓÏÜÜ´ÏÜÜÃÜå ƒÜÜåìíÜÜÃÜß èéÝÓÑÜÜ´ÜÃÜÜå è †ôíÜß‘ÜÓ ‘ÑÜÜåÚ “å :

‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü èÃÏÜ ïÜ´ÜÜË¹ß ÄÜÂØ³ÜÏÜÜìÜ, [1. ÝíÜíÜå‘ †ÃÜå ôÜÜÁÜÃÜÜ 2. ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü (¢íÜÃÜ ÃÜÜØ ‘åüêÜÜØ‘ ôÜØôÏÜÓ±ÜÜå) 3. ÝíÜœÜÜÓ¹ïÜÚÃÜ 4. ôÜàôÜØíÜÜ¹] 1951ÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ÆÜ÷åêÜß †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜàØ “¬àØ ÆÜàÃÜÏÜàÚº±Ü íÜóÜÚ": 2011, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ, ôÜÜ‡” : 5×7, œÜÜÓåÑÜ ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜÜØ ³Ü‰ÃÜå ‘àêÜ ÆÜÜÃÜÜØ : 930³Üß íÜÁÜà, _ 140

278

.".".ÝœÜ¶ÜïÜàÝ½ †ÃÜå ôÜ¹ÖÄÜà±ÜÜåÃÜß ÆÜâ±ÜÚ´ÜÜ ôÜÁÜÜÑÜÜ ÆÜ“ß ÆÜÓÏÜÜ´ÏÜÜ íÜìß èà¹Üå øÑÜÜØÑÜ ïÜÜåÁÜíÜÜÃÜÜå-¡åíÜÜÃÜÜå ËÜÜ‘ß Ó÷å´ÜÜå ÃÜ³Üß. †ÃÜØ´Ü ÝíÜòÜÏÜÜØ ÍÜÓßÃÜå Ó÷åêÜß ÏÜ÷ÜÃÜ ïÜÞø´Ü †ÃÜå †ÜÆÜ±ÜÜ †Ø´ÜÓÏÜÜØ³Üß ÆÜÂåÓ±ÜÜ †ÜÆÜÃÜÜÓß ïÜÞø´Ü †å ËÜØÃÜå èà¹ß èà¹ß ÃÜ³Üß. ´Üå ôÜØÆÜâ±ÜÚ ïÜÞø´Ü †åüêÜå ÆÜÓÏÜÜ´ÏÜÜ. (ôÜàôÜØíÜÜ¹, ÆÜä. 29)

†êÜËÜ¶Ü, ÏÜÜÃÜíÜß ‰òÜÓÃÜàØ ‘å ‘Üå‰ ÏÜ÷ÜÃÜ ïÜÞø´ÜÃÜàØ †ÜêÜØËÜÃÜ ïÜÜ³Üß ïÜÜåÁÜå “å ´Üå ´ÜåÏÜ±Üå ôÆÜóü ‘ÑÜàÛ è “å : ¹à :ƒÜÜåÃÜàØ ÝÃÜíÜÜÓ±Ü †ÃÜå ôÜàƒÜ ‘ÜÑÜÏÜ ü‘íÜÜÃÜÜå †ÜÁÜÜÓ ‘åíÜì [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÆÜàÓàóÜÜ³ÜÚ ÆÜÓ ÃÜ³Üß, ÆÜ±Ü ‘ÜËÜâ ËÜ÷ÜÓÃÜÜ ôÜØ¡åÄÜÜå ÆÜÓ “å ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß ÏÜÜ±ÜôÜÃÜå ÏÜ÷ÜÃÜ – ïÜÞø´ÜïÜÜìß, †ÜêÜØËÜÃÜÃÜß èéÓ êÜÜÄÑÜÜ ‘ÓíÜÜÃÜß. (ÝíÜ. ôÜÜ. ÆÜä.15)

ÆÜÓØ´Üà ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ †Ü †ÜêÜØËÜÃÜÏÜÜØ³Üß èå ‰òÜÓÍÜÞø´Ü ÃÜßÆÜ¢ “å ´Üå±Üå ´ÜåÏÜÃÜÜ ÏÜ´Ü ÆÜÂÏÜÜ±Üå ÍÜÜÓ´ÜÃÜß ÆÜÂ¡ ÏÜÜüå ÷ÜÝÃÜ‘ÜÓ‘ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜÜå ôÜŸÑÜÜÛ “å. †åÃÜàØ †å‘ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ †å †ÜíÑÜàØ “å ‘å ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ êÜÜå‘Üå†å †ÃÜå‘ ÏÜÜ±ÜôÜÜåÃÜå ÍÜÄÜíÜÜÃÜ ËÜÃÜÜíÜß ¹‰ÃÜå ´ÜåÏÜÃÜß ÆÜâ¡ ‘Óß “å. †ÜÃÜÜ ôÜØ¹ÍÜÚÏÜÜØ ´ÜåÏÜ±Üå ËÜå ÏÜÜÝÏÜÚ‘ ÆÜÂþÜÜå ÆÜâ“ÒÜ “å : ÆÜÓÏÜåòÜÓÃÜÜ †íÜ´ÜÜÓ ‘å ‰òÜÓß ôÜÜÏÜ³ÑÜÚÃÜÜå ôÜØœÜÜÓ èåÃÜÜÏÜÜØ ³ÜÑÜÜå “å †åíÜß ÝíÜÍÜâÝ´Ü†Üå Õ÷¹àô´ÜÜÃÜ ÝôÜíÜÜÑÜ ËÜßèå øÑÜÜØÑÜ ÆÜå¹Ü ³Ü´Üß ÃÜ³Üß †å ÆÜÓ³Üß Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜå ÆÜà±ÑÜÍÜâÝÏÜ ÏÜÜÃÜíÜß ‘å ÆÜÜÆÜÍÜâÝÏÜ ÏÜÜÃÜíÜß? ‘å Õ÷¹àô´ÜÜÃÜ †å ÍÜÜåìÜ êÜÜå‘ÜåÃÜàØ ËÜ¡Ó “å †åÏÜ ôÜÏÜèíÜàØ? (ÝíÜ. ôÜÜ. ÆÜä. 31)

†ÜÆÜ±ÜÜ ¹åïÜÏÜÜØ êÜÜå‘Üå†å ‘åíÜì ‘åüêÜÜ‘ ÏÜÜÃÜíÜß†ÜåÃÜå è ÍÜÄÜíÜÜÃÜ ËÜÃÜÜíÑÜÜ ÃÜ³Üß, ÆÜ±Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ‘ÜÏÜÃÜÜ†Üå ÆÜâÓß ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå †ôÜØƒÑÜ ¹åíÜ¹åíÜß†ÜåÃÜß ‘êÆÜÃÜÜ ‘ÓßÃÜå ´ÜåÏÜÃÜß ÏÜâÝ´ÜÚ†Üå ËÜÃÜÜíÜßÃÜå †ÜÓÜÁÜÃÜÜ ‘ÓíÜÜÃÜß ÆÜÓØÆÜÓÜ ôÜ¢Ú “å. †Ü ÆÜÓØÆÜÓÜÃÜàØ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ íÜ±ÜÚíÜ´ÜÜØ ´ÜåÏÜ±Üå êÜƒÑÜàØ “å : ‰òÜÓÆÜÂåÏÜ †ÃÜå ‰òÜÓÝÃÜó«ÜÃÜå êÜßÁÜå ôÜÏÜÜè ‹ÃÃÜ´Ü ³ÜÜÑÜ “å, ´ÜåÏÜÜØ ôÜ¹ÖÄÜà±Ü Ó÷å “å †ÃÜå íÜäÝ½ ÆÜÜÏÜå “å. ÆÜ±Ü ‘åíÜì †ÜÓÜÁÜÃÜÜÃÜß ÆÜÜ“ì ÆÜ²åêÜÜå ôÜÏÜÜè ‘ÜÏÜÝÃÜ‘ †ÃÜå ¹àËÜÚì ËÜÃÜå “å. (ÝíÜ. ôÜÜ. ÆÜä. 43)

†÷Î ‘ÜÑÜÚ‘ÜÓ±ÜÃÜÜ ôÜØËÜØÁÜÃÜå ¥´ÜÓÜíÜß ïÜ‘ÜÑÜ ´ÜåÏÜ “å. †å‘ ÆÜÂ¡ ´ÜÓß‘å †ÜÆÜ±Üå ¹àËÜÚì ÷ÜåíÜÜ³Üß †ÜÆÜ±Üß ‘ÜÏÜÃÜÜ†ÜåÃÜß ´ÜäÞÆ´Ü ÏÜÜüå †ÜÆÜ±ÜÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÆÜàÓàóÜÜ³ÜÚ ÆÜÓ †ÜÁÜÜÓ ÃÜ ÓÜƒÜ´ÜÜØ ¹åíÜ¹åíÜß†Üå, ÄÜàÓà†Üå, †ÃÜå ÏÜÜÃÜíÜ‰òÜÓÜåÃÜß ÆÜÜ“ì êÜÜÄÑÜÜ “ß†å. †Ü ÀÝóü†å “åêêÜÜØ ÆÜÜØœÜôÜÜå-ôÜÜ´ÜôÜÜå íÜóÜÚÏÜÜØ †ÜÆÜ±Üå ‘åüêÜÜØ ¹åíÜ¹åíÜß†Üå, ÄÜàÓà†Üå †ÃÜå ÏÜÜÃÜíÜ‰òÜÓÜå ôÜŸÑÜÜÚ “å ´ÜåÃÜÜå ‡Ý´Ü÷ÜôÜ ´ÜÆÜÜôÜíÜÜ èåíÜÜå “å. ‘ÏÜÚ‘ÜØ² ôíÜéÆÜå ³Ü´Üß †ÜÆÜ±Üß ‘ÜÏÜÝÃÜ‘ ‰òÜÓÍÜÞø´ÜÃÜàØ †å‘ †ÝÃÜóü ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ †ÜíÑÜàØ “å. ÃÜæÝ´Ü‘ †ÜœÜÓ±Ü ‘ÑÜÜÚ ÝíÜÃÜÜ ‘åíÜì ‰òÜÓÍÜÞø´Ü ‘Óß†å ´ÜÜåÆÜ±Ü ÆÜà±ÑÜ ‘ÏÜÜ‰ÃÜå ôÜàƒÜß ³Ü‰ ïÜ‘ß†å. †åíÜß ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜÃÜå ‘ÜÓ±Üå †ÜÆÜ±ÜÜ ôÜÏÜÜèÏÜÜØ †ÃÜæÝ´Ü‘ †ÜœÜÓ±Ü íÑÜÜÆÜ‘ ËÜÃÑÜàØ “å. ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü¢†å êÜƒÑÜàØ “å : ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

‘ÏÜÚ‘ÜØ²³Üß ÆÜÓÏÜåòÜÓ ôÜØ´Üàóü ³ÜÜÑÜ “å, ÆÜà±ÑÜ ÆÜÂÜÆ´Ü ³ÜÜÑÜ “å, ÆÜÜÆÜÏÜÜØ³Üß ÏÜàø´Ü ³ÜíÜÜÑÜ “å, †åíÜß ƒÜÜåüß ñÜ½Ü ÓÜƒÜßÃÜå ôÜÏÜÜè ôÜÜ³Üå ÆÜÂÜÏÜÜÝ±Ü‘ Ó÷åíÜÜÃÜÜå ÝíÜœÜÜÓ è †ÜÆÜ±Üå ‘¹ß ‘Ó´ÜÜ ÃÜ³Üß. Ý˜ÑÜÜ‘ÜØ²³Üß ÆÜÂÜÆ´Ü ³Ü´ÜÜ ÆÜà±ÑÜÃÜÜ ËÜìå ‡÷êÜÜå‘ÏÜÜØ †ÃÜå ÆÜÓêÜÜå‘ÏÜÜØ †ÜÆÜ±ÜÃÜå ôÜàƒÜ è ÏÜìïÜå †å ñÜ½Ü ÆÜÓ †ÜÆÜ±Üå ôÜÏÜÜèºÜå÷ ‘Óß†å “ß†å. (ÝíÜ. ¹. ÆÜä. 45)

Õ÷¹à ÁÜÏÜÚÃÜÜ ÆÜÜÑÜÜÏÜÜØ Ó÷åêÜÜ ‘ÏÜÚ †ÃÜå ÆÜàÃÜèÚÃÏÜÃÜÜ ÝôÜ½ÜØ´ÜÃÜÜå ´ÜåÏÜ±Üå †ôíÜß‘ÜÓ ‘ÑÜÜåÚ “å. íÑÜÞø´ÜÃÜå †åÃÜÜ ‘ÏÜÜåÚÃÜàØ Éì †Ü èÃÏÜÏÜÜØ ÃÜ÷Î ´ÜÜå †ÜíÜ´ÜÜ èÃÏÜÏÜÜØ ÍÜÜåÄÜíÜíÜàØ è ÆÜ²å “å, †åüêÜå ‘å íÑÜÞø´Ü ´ÜåÃÜÜØ èå ‘ÏÜÜåÚÃÜàØ Éì ´ÜåÃÜÜ íÜ´ÜÚÏÜÜÃÜ èÃÏÜÏÜÜØ ÃÜ ÍÜÜåÄÜíÜß êÜå ´Üå ÍÜÜåÄÜíÜíÜÜ ÏÜÜüå ´ÜåÃÜå ÆÜàÃÜèÚÃÏÜ êÜåíÜÜå ÆÜ²å “å. Õ÷¹à ÁÜÏÜÚÃÜÜå †Ü †å‘ ÆÜÂô³ÜÜÝÆÜ´Ü ÏÜ´Ü “å. ´Üå³Üß ‘ÏÜÚÏÜÜØ³Üß ‹¹ÖÍÜíÜ´ÜÜØ ËÜØÁÜÃÜÜåÏÜÜØ³Üß ÏÜàø´Ü ³ÜíÜÜÃÜÜ ÏÜÜÄÜÜåÚ †ÜÆÜ±Üå ïÜÜåÁÑÜÜ “å. ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü¢†å †Ü ÆÜÂô³ÜÜÝÆÜ´Ü ÏÜ´Ü ôíÜß‘ÜÑÜÜåÚ ÃÜ³Üß. ´ÜåÃÜå ËÜ¹êÜå ´ÜåÏÜ±Üå ôÜÜÏÜâÝ÷‘ ‘ÏÜÜåÚ †ÃÜå ´ÜåÃÜÜØ ôÜÜÏÜâÝ÷‘ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜÜå – ÉìÜåÃÜÜå ƒÑÜÜêÜ Óèâ ‘ÑÜÜåÚ “å : ¹Óå‘ ÏÜÜ±ÜôÜÃÜÜØ èà¹ÜØ èà¹ÜØ ‘ÏÜÜåÚ ÏÜÜÃÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå †ÃÜå ´ÜåÃÜÜØ Éì ÍÜÜåÄÜíÜíÜÜ ÏÜÜüå ´ÜåÃÜå ÆÜàÃÜèÚÃÏÜ ˜ÏÜ ÆÜÂÜÆ´Ü ÷ÜåÑÜ †åíÜÜå ÝÃÜÑÜÏÜ ÝíÜòÜÏÜÜØ ÷ÜåÑÜ †åÏÜ êÜÜÄÜ´ÜàØ ÃÜ³Üß. †ÜÆÜ±ÜÜ ËÜÁÜÜÃÜÜØ †ÃÜå ÝíÜòÜÃÜÜØ ‘ÏÜÜåÚ †åüêÜÜØ ËÜÁÜÜØ ôÜåìÍÜåì “å †ÃÜå †å‘ËÜß¡ ôÜÜ³Üå ÄÜâØœÜíÜÜÑÜåêÜÜØ “å ‘å ´ÜåÏÜÜØÃÜàØ ‘ÑÜàØ ‘ÏÜÚ †ÜÆÜ±ÜàØ †å‘êÜÜÃÜàØ †ÃÜå ´ÜåÏÜÜØÃÜÜ ‘ÑÜÜ ‘ÏÜÚÃÜàØ ‘ÑÜàØ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ, †åÃÜß ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ïÜÜåÁÜ ‘Óß ïÜ‘å †åÏÜ êÜÜÄÜ´ÜàØ ÃÜ³Üß. ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ‘ÏÜÚ ‘å ‘ÜÑÜÚ ôíÜ´ÜØµÜ, †å‘êÜàØ, ‘å èà¹àØ ÷Üå´ÜàØ ÃÜ³Üß, ÆÜ±Ü †ÃÜå‘ ÃÜÜÃÜÜØÏÜÜåüÜØ ‘ÜÓ±ÜÃÜàØ †åüêÜå ‘å èà¹ÜØ èà¹ÜØ ‘ÏÜÜåÚÃÜàØ †ÃÜå Ý˜ÑÜÜ†ÜåÃÜàØ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ ÷ÜåÑÜ “å.".". †ÜíÜß Þô³ÜÝ´ÜÏÜÜØ ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ‘ÏÜÚ ´Ü¶íÜ´Ü : ‘Üå‰ÃÜàØ †å‘êÜÜÃÜàØ ÷Üå‰ ïÜ‘´ÜàØ ÃÜ³Üß. (ÝíÜ. ôÜÜ. ÆÜä. 117)

†Ü ÏÜà¼ÜÃÜå ôÜÏÜèíÜÜ èåíÜÜå “å. íÑÜÞø´Ü èå ‘ÏÜÜåÚ ‘Óå “å ´ÜåÃÜÜå ™Ü±ÜÜå ÏÜÜåüÜå ÍÜÜÄÜ èå ´Üå ôÜÏÜÜèÃÜß ôÜÜØô‘äÝ´Ü‘ ÆÜÓØÆÜÓÜ ÆÜÂÏÜÜ±Üå ³ÜÑÜåêÜÜå ÷ÜåÑÜ “å. ¹Ü. ´Ü., †ÜÆÜ±Üå ÏÜÜØôÜÜ÷ÜÓ ÃÜ ‘Ó´ÜÜ ÷ÜåíÜÜ³Üß ÆÜïÜà†ÜåÃÜß Õ÷ôÜÜÃÜÜå ¹ÜåóÜ íÜ÷ÜåÓ´ÜÜ ÃÜ³Üß, èå êÜÜå‘Üå ÏÜÜØôÜÜ÷ÜÓß “å ´ÜåÏÜÃÜå ¢íÜÜåÃÜß Õ÷ôÜÜ ÆÜÓ ÃÜÍÜíÜàØ ÆÜ²å “å. ÍÜÜÓ´ÜÃÜÜ ôÜÏÜÜèÏÜÜØ íÜä½ ÏÜÜ´ÜÜÝÆÜ´ÜÜÃÜå ôÜÜœÜíÜíÜÜØ ´Üå ÆÜàµÜÜåÃÜß ÃÜæÝ´Ü‘ ÉÓè “å, ÆÜÓØ´Üà ÆÜÝÿÜÏÜÃÜÜ ôÜÏÜÜèÏÜÜØ ôÜØ´ÜÜÃÜÜå ÆÜÓ †åíÜß ‘Üå‰ ÃÜæÝ´Ü‘ èíÜÜËÜ¹ÜÓß êÜÜ¹íÜÜÏÜÜØ †ÜíÜåêÜß ÃÜ³Üß. Ý÷ÓÜåïÜßÏÜÜ ÆÜÓ Õ”‘ÜÑÜåêÜÜ †±ÜàËÜÜçÏËÜ³Üß 279

êÜÜƒÜÜå ÏÜÜ±ÜôÜÜå ÏÜä´ÑÜà ÆÜÜÏÑÜÜ †ÃÜå †ÃÜå‘ íÜóÜÜåÚ ôÜàÁÜß †åÃÜß †ôÜÓ ÃÜßœÜå ƒÜÜå²ƒÜÜØÆÜ±ÜíÜÜìÜØ ‘å ÓÜåÝÄÜó« ËÜÜì‘Üå èÃÏÑÜÜØ ´ÜåÃÜå ‘ÜåÃÜÜØ ‘ÏÜÜåÚÃÜàØ Éì ÄÜ±ÜßïÜàØ? †ÜÆÜ±Üß †ÜÁÑÜÜÞ´ÏÜ‘ †ÃÜå ÁÜÜÝÏÜÚ‘ ÝíÜœÜÜÓ±ÜÜÏÜÜØ ËÜàÝ½ÃÜå †ÃÜå ËÜàÝ½ÆÜÂÜÏÜÜ±ÑÜÃÜå †ÆÜÂô´Üà´Ü êÜåƒÜßÃÜå ôÜÜÁÜ‘ÃÜå ³Ü´Üß †ÃÜàÍÜâÝ´ÜÃÜå è ÆÜÂÏÜÜ±ÜÍÜâ´Ü ÏÜÜÃÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å. †å è Óß´Üå ÁÜÜÝÏÜÚ‘ ËÜÜËÜ´ÜÜåÃÜå ñÜ½ÜÆÜâíÜÚ‘ ôíÜß‘ÜÓß êÜåíÜÜÃÜß ÷ÜåÑÜ “å. ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü¢†å †Ü ÏÜ´Ü ôíÜß‘ÜÑÜÜåÚ ÃÜ³Üß. ôÜÜÁÜ‘ †íÜô³ÜÜÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜå èå †ÃÜàÍÜíÜÜå †ÃÜå ¹ïÜÚÃÜ ³ÜÑÜÜØ ´ÜåÃÜå ´ÜåÏÜ±Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÝíÜíÜå‘ËÜàÝ½³Üß œÜ‘ÜôÑÜÜØ †ÃÜå †åíÜÜ ÝÃÜ±ÜÚÑÜ ÆÜÓ ÆÜ÷ÜÇœÑÜÜ ‘å †å ËÜÁÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÏÜÃÜÃÜÜØ è ôÜèÚÃÜÜå ÷´ÜÜØ †ÃÜå ´Üå³Üß ÍÜÂÏÜÜå ÷´ÜÜ. ´Üå³Üß ´ÜåÏÜ±Üå ÝíÜíÜå‘ ÆÜÓ ÍÜÜÓ ÏÜâ‘ßÃÜå ‘ûàØ “å : ¢íÜÃÜÏÜÜØ ôÜ¹æíÜ ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß ³ÜÃÜÜÓÜå ÝíÜíÜå‘ ËÜàÝ½ÃÜÜ ôÜÜÏÜ³ÑÜÚ ÝôÜíÜÜÑÜ ÝœÜ¶ÜÏÜÜØ ü‘ß ïÜ‘ïÜå ÃÜ÷Î. ÏÜÜüå ÝíÜíÜå‘ÃÜß †ÜíÜïÑÜ‘´ÜÜ ‘÷ß ‘å ´ÜåÃÜå êÜÄÜ´ÜÜ ËÜàÝ½ ôÜÜÏÜ³ÑÜÚÃÜß †ÜíÜïÑÜ‘´ÜÜ “å è †åÏÜ «Óå “å. (ÝíÜ. ¹. ÆÜä. 35)

‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü¢ÃÜÜå ÝíÜïÜåóÜ ËÜÜæÝ½‘ ÍÜâÝÏÜ‘Ü ÆÜÓ ÏÜÜÃÜíÜÁÜÏÜÚÃÜÜå ÆÜàÓô‘ÜÓ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ Ó÷åêÜÜå “å. ÏÜÜ±ÜôÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ËÜÁÜß èéÝÓÑÜÜ´ÜÜå ôíÜÜíÜêÜØËÜß Ó÷ßÃÜå ¡´Üå ôÜØ´ÜÜåóÜß ïÜ‘´ÜÜå ÃÜ³Üß. ´Üå³Üß ´ÜåÃÜå ôÜÏÜÜè ÓœÜßÃÜå ôÜÏÜÜèÃÜÜ ôÜÍÑÜ ´ÜÓß‘å è ¢íÜíÜàØ ÆÜ²å “å. †Ü ÏÜÜÃÜíÜ-ôÜÏÜÜè ‘ÜÑÜÚÝíÜÍÜÜèÃÜ ‹ÆÜÓ ÓœÜÜÑÜåêÜÜå “å. †Ü íÑÜíÜô³ÜÜÏÜÜØ †ÜÆÜ±Üå ËÜß¡†ÜåÃÜß èéÝÓÑÜÜ´Ü ôÜØ´ÜÜåóÜíÜÜ ÏÜÜüåÃÜß ‹´ÆÜÜ¹ÃÜ ÆÜÂíÜäÝ¶Ü†Üå ‘Óß†å “ß†å †ÃÜå †ÜÆÜ±Üß èéÝÓÑÜÜ´Ü ôÜØ´ÜÜåóÜíÜÜ ÏÜÜüå †ÜÆÜ±Üå ËÜß¡†Üå ÆÜÓ †ÜÁÜÜÓ ÓÜƒÜß†å “ß†å. ÏÜÜÃÜíÜß †å‘êÜÜå è Ó÷å´ÜÜå ÷Üå´Ü ´ÜÜå ´ÜåÃÜå ÃÜßÝ´Ü†ÜåÃÜàØ †ÜœÜÓ±Ü ‘ÓíÜÜÃÜÜå ÆÜÂþÜ ¥ÍÜÜå ³ÜÜÑÜ ÃÜ÷Î. ÆÜ±Ü ´Üå ôÜÏÜÜèÏÜÜØ ¢íÜå “å ´Üå³Üß ´ÜåÃÜÜ ÏÜÜüå ËÜß¡†ÜåÃÜÜå ÝíÜœÜÜÓ ‘ÓßÃÜå ÃÜæÝ´Ü‘ ¢íÜÃÜ ¢íÜíÜÜÃÜÜå ÆÜÂþÜ ¥ÍÜÜå ³ÜÜÑÜ “å. †Ü Þô³ÜÝ´ÜÃÜå ÁÑÜÜÃÜÏÜÜØ ÓÜƒÜßÃÜå ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü¢†å ÏÜÜÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå ‹¼åïÜ Óèâ ‘ÑÜÜåÚ “å. ÏÜÜÃÜíÜ´ÜÜ ÝíÜ‘ôÜÜíÜßÃÜå ôÜÏÜÜèÃÜÜ Ý÷´Ü ÏÜÜüå ¢íÜíÜàØ †åÏÜÜØ ´ÜåÏÜ±Üå ÏÜÜÃÜíÜßÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜß ôÜÜ³ÜÚ‘´ÜÜ ¡å‰ “å. ÏÜÜÃÜíÜ´ÜÜÃÜß ôÜÏÜè †ÜÆÜ´ÜÜØ ´ÜåÏÜ±Üå êÜƒÑÜàØ “å : ÆÜÜå´ÜÜÃÜß èéÝÓÑÜÜ´ÜÜå †ÃÜå ‡œ“Ü†ÜåÃÜß ÏÜÜÉ‘ ´Üå ËÜß¡†ÜåÃÜß

280

èéÝÓÑÜÜ´ÜÜå †ÃÜå ‡œ“Ü†ÜåÃÜÜå ÝíÜœÜÜÓ ‘ÓíÜÜ êÜÜÄÜå †ÃÜå †å ÏÜÜüå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ‡œ“Ü†Üå ÓÜå‘ßÃÜå ËÜß¡†Üå ÏÜÜüå ôÜØ´ÜÜåóÜÆÜâíÜÚ‘ ôÜ÷ÃÜ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜØ²å †åüêÜå ´Üå ÏÜÜÃÜíÜ´ÜÜÃÜå ÏÜÜÄÜåÚ êÜÜÄÑÜÜå †åÏÜ ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ. ÏÜÜÃÜíÜ´ÜÜ †åüêÜå è ËÜß¡†Üå ÝíÜïÜå ôÜÏÜÍÜÜíÜ. (ÝíÜ. ôÜÜ. ÆÜä. 347)

¹ÑÜÜ †ÃÜå ‘Óà±ÜÜ †Ü ôÜÏÜÍÜÜíÜÃÜàØ †å‘ ÆÜÜôÜàØ “å. ËÜß¡ÃÜàØ èå íÜ´ÜÚÃÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ÃÜ ÓàœÜ´ÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜåíÜàØ íÜ´ÜÚÃÜ ËÜß¡†Üå ÆÜÓ´íÜå †ÜÆÜ±Üå ÃÜ ‘Óß†å ´Üå †åÃÜàØ ËÜßèàØ ÆÜÜôÜàØ “å. ‘ÜÑÜÚÝíÜÍÜÜèÃÜ ÆÜÓ †ÜÁÜÜÝÓ´Ü ôÜÏÜÜèÏÜÜØ ÏÜÜÃÜíÜßÃÜß ôÜÜÏÜÜÝè‘´ÜÜ †ÃÜå ´ÜåÏÜÜØ³Üß ¥ÍÜÜ ³Ü´ÜÜ ÏÜÜÃÜíÜßÃÜÜ ÁÜÏÜÚÃÜß ôÜÏÜèâ´Üß †ÜÆÜ´ÜÜØ ´ÜåÏÜ±Üå êÜƒÑÜàØ “å : ôÜÏÜÜèÃÜÜØ ÁÜÜÓ±ÜÆÜÜåóÜ±Ü, ÓšÜ±Ü †ÃÜå ‹ÃÃÜÝ´Ü ÏÜÜüå èéÓß ôÜÜÁÜÃÜôÜØÆÜÝ¶Ü ÆÜå¹Ü ‘ÓíÜÜÃÜß ÆÜÜå´ÜÜÃÜß èíÜÜËÜ¹ÜÓß ¹Óå‘ è±Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÁÜÏÜÚ ´ÜÓß‘å ôÜØ´ÜÜåóÜ³Üß ôíÜß‘ÜÓíÜß ¡å‰†å.".". †Ü ÁÜÏÜÚ ÏÜÜÃÜíÜß ¢íÜÃÜÃÜÜå ÆÜÂÜ±Ü “å.".". †Ü ÁÜÏÜÚÃÜå ÏÜÜüå èå ÝíÜ¾Ü†Üå ÃÜå ‘ìÜ†Üå èéÓß “å ´ÜåÏÜÜØ ÆÜÂíÜß±Ü´ÜÜ ÏÜåìíÜßÃÜå ´ÜåÏÜÃÜÜå ËÜÁÜÜÃÜÜ Ý÷´ÜÃÜß ÀÝóü†å ÷ÏÜåïÜÜØ ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘Ó´ÜÜ Ó÷åíÜàØ †åÃÜå è †ÜÆÜ±ÜàØ ¢íÜÃÜ‘ÜÑÜÚ ôÜÏÜèíÜàØ ¡å‰†å. (ÝíÜ. ôÜÜ. ÆÜä. 282)

´ÜåÏÜ±Üå †Ü ¢íÜÃÜ‘ÜÑÜÚÃÜå ÁÜÏÜÚÆÜÜêÜÃÜ ‘å ‘ÏÜÚÑÜÜåÄÜ ‘ûÜå “å. ËÜß¡ ïÜË¹ÜåÏÜÜØ ‘÷ß†å ´ÜÜå íÑÜÞø´Ü ÆÜÜôÜå ÝíÜ¾Ü, ‘ìÜ, ¤ÜÜÃÜ †ÃÜå ÄÜà±ÜÜå ÷ÜåÑÜ ´Üå ïÜøÑÜ ´ÜåüêÜß ôÜÜÓß Óß´Üå ôÜÏÜÜèÃÜÜ Ý÷´ÜÏÜÜØ ÆÜÂÑÜÜåèíÜÜÃÜÜØ “å. ÏÜÜÃÜíÜ´ÜÜ ÆÜÂÜÆ´Ü ‘ÓíÜÜÃÜÜå †å ÓÜèÏÜÜÄÜÚ “å, ‘åÏÜ ‘å ´ÜåÏÜ ‘ÓßÃÜå íÑÜÞø´Ü ‘åíÜì ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÏÜÜüå ÃÜ³Üß ¢íÜ´Üß ÆÜ±Ü ôÜÏÜÜèÃÜÜ †ÃÑÜ ôÜÍÑÜÜå ÏÜÜüå ÆÜ±Ü ¢íÜå “å. ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü¢†å †ÜíÜß ÏÜÜÃÜíÜ´ÜÜÃÜÜ ÝíÜ‘ÜôÜ ÏÜÜüå ÝíÜÝíÜÁÜ ÄÜà±ÜÜå ‘åìíÜíÜÜ ÆÜÓ ƒÜâËÜ ÍÜÜÓ ÏÜâøÑÜÜå “å. ´ÜåÏÜ±Üå ‘ûàØ “å : ÏÜÜ±ÜôÜå ¹ÜÃÜíÜ ËÜÃÜíÜÜÃÜàØ ÃÜ³Üß ‘å ‰òÜÓ ËÜÃÜíÜÜÃÜàØ ÃÜ³Üß, ÆÜÓØ´Üà ÏÜÜÃÜíÜ éÆÜå íÑÜÜÆÜÜÓ ‘Ó´ÜÜ œÜæ´ÜÃÑÜÃÜàØ ôÜ¹ÖÄÜà±ÜÜå ¿ÜÓÜ ÆÜÂÄÜüß‘Ó±Ü ‘Ó´ÜÜØ ‘Ó´ÜÜØ ´Üå±Üå ÏÜÜÃÜíÜ´ÜÜÃÜß ôÜßÏÜÜ†å ÆÜ÷ÜÇœÜíÜÜÃÜàØ “å. (ÝíÜ. ôÜÜ. ÆÜä. 33)

ôÜ¹ÖÄÜà±ÜÜå ÆÜÓ †ÜÁÜÜÝÓ´Ü ôÜ¹ÖíÜ´ÜÚÃÜÃÜß íÑÜÜƒÑÜÜ ´ÜåÏÜ±Üå †Ü ïÜË¹ÜåÏÜÜØ †ÜÆÜß “å : †ÜÆÜ±ÜàØ èå íÜ´ÜÚÃÜ ÃÑÜÜÑÜ ÏÜÜÄÜåÚ ÆÜÓ¹à :ƒÜ ÝÃÜíÜÜÓ±Ü ‘ÓÃÜÜÓàØ, †ÜÆÜ±Üß ´ÜåÏÜ è ËÜß¡†ÜåÃÜß ‹ÃÃÜÝ´Ü ‘ÓÃÜÜÓàØ †ÃÜå ÃÜæÝ´Ü‘ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÆÜâ“ß ïÜ‘ÜÑÜ : ÝíÜÝíÜÁÜ ôÜØÆÜÂ¹ÜÑÜÜå êÜÜå‘ÜåÃÜå ôÜ¹ÖÄÜà±Üß ³ÜíÜÜÃÜÜå ËÜÜåÁÜ †ÜÆÜå è “å. ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü¢†å †ÜÏÜÜØ ÃÜíÜàØ ïÜàØ ‘ûàØ? †Ü ÆÜÂþÜÃÜÜå ‹¶ÜÓ †ÜÆÜß†å. ÝíÜÝíÜÁÜ ôÜØÆÜÂ¹ÜÑÜÜåÏÜÜØ ôÜ¹ÖÄÜà±ÜÜå ‘åìíÜíÜÜ³Üß ÆÜà±ÑÜ ÆÜÂÜÆ´Ü ³ÜíÜÜ³Üß ôÜàƒÜ ÏÜìïÜå †³ÜíÜÜ ‰òÜÓ ÓÜ¢ ³ÜïÜå †åíÜß êÜÜêÜœÜ †ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å. †ÜÃÜß ÝíÜÓà½ ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü¢†å ôÜÜÏÜÜÝè‘ ‘êÑÜÜ±Ü èåíÜÜ ôÜÜÏÜâÝ÷‘ ÁÑÜåÑÜÃÜß ÆÜÂÜÞÆ´Ü ÏÜÜüå ôÜ¹ÖÄÜà±ÜÜå ‘åìíÜíÜÜ ÆÜÓ ÍÜÜÓ ÏÜâøÑÜÜå “å. ÍÜÜÓ´ÜÃÜß ÁÜÜÝÏÜÚ‘ ÝíÜœÜÜÓÁÜÜÓÜÏÜÜØ íÑÜÞø´ÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜå ‹¼åïÜ ‰òÜÓÆÜÂÜÞÆ´Ü ‘å ÏÜÜåšÜÃÜß ÆÜÂÜÞÆ´ÜÃÜÜå “å, ôÜ¹ÖÄÜà±ÜÜåÃÜàØ †ÜœÜÓ±Ü ´ÜåÃÜÜ †å‘ ôÜÜÁÜÃÜ ´ÜÓß‘å ‘ÓíÜÜÃÜàØ “å. ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü¢†å ôÜ¹ÖÄÜà±Üß ËÜÃÜß†å ôÜÜÏÜÜÝè‘ ‘´ÜÚíÑÜ †¹Ü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ è ÏÜÜÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß ôÜÜ³ÜÚ‘´ÜÜ ¡å‰ “å. ÏÜ´ÜêÜËÜ ‘å ‰òÜÓÆÜÂÜÞÆ´Ü ‘å ÏÜÜåšÜ ÏÜÜÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå ‹¼åïÜ ÃÜ³Üß. ôÜ¹ÖÄÜà±ÜÜå ‘åìíÑÜÜ ÝíÜÃÜÜÃÜß ‰òÜÓÍÜÞø´ÜÃÜå ´ÜåÏÜ±Üå ÝÃÜÓ³ÜÚ‘ ‘ÏÜÚ‘ÜØ² ÄÜ±ÑÜÜå “å. †ÜÏÜ ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü¢ÃÜß ÝíÜœÜÜÓÁÜÜÓÜÏÜÜØ íÑÜÞø´Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ íÑÜÞø´ÜÄÜ´Ü ‹¼åïÜÜå ÏÜÜüå ¢íÜ´Üß ÃÜ³Üß, ´Üå ôÜÏÜÜèÃÜÜ ‘êÑÜÜ±Ü ÏÜÜüå ¢íÜå “å †ÃÜå †å ÏÜÜÄÜåÚ ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ‘êÑÜÜ±Ü ôÜÜÁÜå “å. †ÜÃÜÜå ÉÝêÜ´ÜÜ³ÜÚ †å “å ‘å íÑÜÞø´Ü†å ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ ‘´ÜÚíÑÜÜå ôÜåíÜÜÍÜÜíÜ³Üß ‘ÓíÜÜÃÜÜØ “å. ÆÜÂåÏÜÆÜâíÜÚ‘ ‘ÓåêÜß ôÜåíÜÜÃÜÜ ÃÑÜÜÑÜß íÜì´ÜÓ éÆÜå èå ÏÜìå ´ÜåÏÜÜØ ´Üå±Üå ôÜàƒÜ ÏÜÜÃÜíÜÜÃÜàØ “å. ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü¢†å ‘åíÜì §œÜÜ †Ü¹ïÜÜåÚ è Óèâ ‘ÑÜÜÚ ÃÜ³Üß. ‘åüêÜßÑÜå íÑÜíÜ÷ÜÓà ÄÜ±Üß ïÜ‘ÜÑÜ †åíÜß ËÜÜËÜ´ÜÜåÏÜÜØ ´ÜåÏÜ±Üå ÏÜÜÄÜÚ¹ïÜÚÃÜ ÆÜ±Ü †ÜÆÑÜàØ “å. †åÃÜàØ †å‘ è ‹¹Ü÷Ó±Ü ÃÜÜÇÁÜß†å. ´ÜåÏÜ±Üå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†ÜåÃÜå ïÜßƒÜ †ÜÆÜß ÷´Üß :

ÀÝóü³Üß ËÜØÃÜåÃÜå êÜÜÍÜ‘ÜÓ‘ ÷ÜåÑÜ ´Üå ôÜ¹ÖíÜ´ÜÚÃÜ †ÃÜå †å³Üß ¥êÜüàØ ÷ÜåÑÜ ´Üå ¹âÓíÜ´ÜÚÃÜ. (ÝíÜ. ôÜÜ. ÆÜä. 301)

‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü¢†å èà¹Ü èà¹Ü ÆÜÂþÜÜåÃÜÜ ‹¶ÜÓ éÆÜå ´ÜåÏÜ è ÝíÜÝíÜÁÜ ÆÜÂôÜØÄÜÜå†å †ÜÆÜåêÜÜØ íÑÜÜƒÑÜÜÃÜÜåÏÜÜØ ÝíÜÝíÜÁÜ ôÜ¹ÖÄÜà±ÜÜå ÆÜÓ ÍÜÜÓ ÏÜâøÑÜÜå “å. †å ôÜ¹ÖÄÜà±ÜÜåÃÜß ÑÜÜ¹ß †ÜÆÜíÜß èéÓß ÃÜ³Üß. ÆÜ±Ü ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü¢†å èå ËÜÜæÝ½‘ †ÝÍÜÄÜÏÜ³Üß ôÜ¹ÖÄÜà±ÜÜå ‘åìíÜíÜÜ ÆÜÓ ÍÜÜÓ ÏÜâøÑÜÜå “å ´ÜåÃÜàØ †å‘ ‹¹Ü÷Ó±Ü ÃÜÜÇÁÜß†å : ÆÜÓôÆÜÓ ÝíÜòÜÜôÜ, ÆÜÓôÆÜÓ êÜÜÄÜ±Üß, ôÜù¹ÑÜ´ÜÜ †ÃÜå ù¹ÑÜÃÜß ‘ÜåÏÜì´ÜÜ³Üß èå ôÜàƒÜ ÏÜìå “å ´Üå ÆÜæôÜÜ³Üß ‘¹ß ÆÜÂÜÆ´Ü ³Ü‰ ïÜ‘å ƒÜÓàØ? ËÜß¡ÃÜå ôÜàƒÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜß ´ÜåÏÜ è ÆÜÂåÏÜ ÃÜå ‘´ÜÚíÑÜ ƒÜÜ´ÜÓ ôÜ÷ÃÜ ‘ÓíÜÜÃÜß íÜäÝ¶Ü ´ÜÏÜÜÓÜÏÜÜØ ÃÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´ÜÏÜÜÓå ÏÜÜüå ÆÜÂåÏÜ³Üß ôÜ÷ÃÜ ‘ÓíÜÜ ‘Üå±Ü ´ÜæÑÜÜÓ ³ÜÜÑÜ? (ÝíÜ. ôÜÜ. ÆÜä. 240)

†Ü ÏÜà¼ÜÃÜå ôÜÜÏÜÜÝè‘ ôÜØ¹ÍÜÚÏÜÜØ ôÜÏÜ¢†å. èå ôÜÏÜÜèÏÜÜØ êÜÜå‘ÜåÃÜÜå ÏÜÜåüÜå ÍÜÜÄÜ ÆÜÂÜÏÜÜÝ±Ü‘, ‘´ÜÚíÑÜÝÃÜó« †ÃÜå ôÜ´ÑÜÃÜÜå †ÜÄÜÂ÷ß ÷ÜåÑÜ †å ôÜÏÜÜèÏÜÜØ íÑÜÞø´Ü èå ôÜàƒÜ, ïÜÜØÝ´Ü †ÃÜå ôÜêÜÜÏÜ´ÜßÃÜÜå †ÃÜàÍÜíÜ ‘Óß ïÜ‘å ´Üå †åÃÜÜ³Üß ÝíÜÆÜÓß´Ü ôÜÜÏÜÜÝè‘ ÆÜÝÓÞô³ÜÝ´ÜÏÜÜØ ÃÜ †ÃÜàÍÜíÜß ïÜ‘å. ôÜÏÜÜèÃÜå ôÜ¹ÖÄÜà±Üß ËÜÃÜÜíÜíÜÜÃÜß ïÜé†Ü´Ü íÑÜÞø´Ü†å ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ³Üß ‘ÓíÜÜÃÜß “å. †å è †åÃÜÜå ÁÜÏÜÚ “å. ôÜ¹ÖÄÜà±ÜÜå ‘åìíÜíÜÜÃÜÜ †å‘ ÍÜÜÄÜ éÆÜå ´ÜåÏÜ±Üå ôÜØÃÑÜÜôÜß ÏÜÜüåÃÜÜØ ÆÜÜØœÜ ÏÜ÷ÜíÜÂ´ÜÜå (ôÜ´ÑÜ, ËÜÂúœÜÑÜÚ, †Õ÷ôÜÜ, †ÆÜÝÓÄÜÂ÷ †ÃÜå †ô´ÜåÑÜ) †åÃÜÜØ èà¹ÜØ †³ÜÚ™ÜüÃÜÜå †ÜÆÜßÃÜå ´ÜåÏÜ±Üå ÄÜä÷ô³ÜÜå ÏÜÜüå ÆÜ±Ü Óèâ ‘ÑÜÜÛ “å. †åÏÜ±Üå †Ü ÏÜ÷ÜíÜÂ´ÜÜåÃÜàØ ÄÜä÷ô³ÜÜå ÏÜÜüå èå †³ÜÚ™ÜüÃÜ ‘ÑÜàÛ “å ´ÜåÃÜÜØ ‘åíÜì ËÜå ‹¹Ü÷Ó±ÜÜå ÃÜÜÇÁÜßïÜàØ : ËÜÂúœÜÑÜÚ †åüêÜå ôÜíÜÚ ÆÜÂ‘ÜÓÃÜÜå ôÜØÑÜÏÜ. íÑÜÞø´Ü†å ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ †ÜÓÜåÄÑÜ ¡ìíÜíÜÜ ÏÜÜüå ƒÜÜíÜÜÆÜßíÜÜÏÜÜØ ôÜØÑÜÏÜ ¡ìíÜíÜÜå ÆÜ²å, ´Üå±Üå ÝÃÜÑÜÝÏÜ´Ü´ÜÜ ¡ìíÜíÜÜ ÏÜÜüå ôíÜåœ“ÜœÜÜÓß ËÜÃÜíÜÜÃÜàØ üÜìíÜàØ ÆÜ²å, ôÜÜÓß Óß´Üå ÄÜä÷ô³ÜÜñÜÏÜ œÜêÜÜíÜíÜÜ ÏÜÜüå ‘Ó‘ôÜÓÃÜß üåíÜ ÆÜÜ²íÜß ÆÜ²å. †ô´ÜåÑÜ †åüêÜå ïÜà½ ÏÜÜÄÜåÚ †Ü¢ÝíÜ‘Ü œÜêÜÜíÜíÜß ´Üå. ‘Üå‰ÃÜß ÆÜ±Ü Õ÷ôÜÜ, ‘Üå‰ÃÜàØ ÆÜ±Ü ïÜÜåóÜ±Ü, ‘Üå‰ êÜâØü ‘å “å´ÜÓÕÆÜ²ß ÃÜ ‘Ó´ÜÜØ †Ü¢ÝíÜ‘Ü œÜêÜÜíÜíÜß ´Üå.

.".".´ÜÏÜÜÓÜ ËÜÜåêÜíÜÜÃÜÜå ‘Üå‰ÃÜå ‘ØüÜìÜå ‘å Ý´ÜÓô‘ÜÓ ÃÜ †ÜíÜíÜÜå ¡å‰†å. ´Üå³Üß ÆÜÝÓÝÏÜ´Ü, íÑÜíÜÞô³Ü´Ü, ôÜàôÜØÄÜ´Ü †ÃÜå ÆÜÂôÜØÄÜÜåÝœÜ´Ü ËÜÜåêÜíÜÜÃÜß ´ÜÏÜÜÓå üåíÜ ÆÜÜ²íÜß ¡å‰†å.".". ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ‘ÜÑÜÚÃÜß ÆÜÜå´Üå è ÆÜÂïÜØôÜÜ ‘ÓíÜÜÃÜß üåíÜ ´ÜÏÜÃÜå ÃÜ ÷ÜåíÜß ¡å‰†å. ÄÜíÜÚ ´ÜÏÜÃÜå ‘¹ß ÃÜ ³ÜíÜÜå ¡å‰†å.".". ôÜØ´ÜÜåóÜÆÜâíÜÚ‘ ôÜ÷ÃÜ ‘ÑÜÜÚ ÝíÜÃÜÜ ÆÜÂåÏÜ †ÃÜå ôÜàƒÜ ÏÜì´ÜÜØ ÃÜ³Üß. (ÝíÜ. ôÜÜ. ÆÜä. 32) [ÃÜÜÇÁÜ : ÝíÜ.ôÜÜ.= ÝíÜíÜå‘ †ÃÜå ôÜÜÁÜÃÜÜ, ÝíÜ.¹.=ÝíÜœÜÜÓ¹ïÜÚÃÜ] êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú" : 202, ™ÜÃÜïÑÜÜÏÜ †åíÜÃÑÜâ, ÃÜíÜÜ ïÜÜÓ¹ÜÏÜØÝ¹Ó ôÜÜÏÜå ÆÜÜêÜ²ß, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ – 380 007

‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü¢†å ôÜ¹ÖÄÜà±ÜÜå ÆÜÓ †ÃÜå ÏÜÜÃÜíÜ´ÜÜÃÜÜ ÝíÜ‘ÜôÜ ÆÜÓ èå ÍÜÜÓ ÏÜâøÑÜÜå “å ´ÜåÃÜß ËÜÜËÜ´ÜÏÜÜØ †å‘ ÆÜÂþÜ o

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

281

ÄÜÜØÁÜßíÜÜ¹ ÃÜ÷Î ÄÜÜØÁÜßÑÜÜåÄÜ ïÜßƒÜíÜ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘ : ÄÜÜØÁÜß èåíÜÜ ¡åÑÜÜ-¡±ÑÜÜ ÝíÜÃÜÜåËÜÜ†å Ý¹íÑÜåïÜ íÑÜÜôÜ

íÜßôÜÏÜß ôÜ¹ßÃÜÜ ÏÜ÷ÜÏÜÜÃÜíÜ †åíÜÜ ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ¢íÜÃÜ †ÃÜå ÝíÜœÜÜÓÜå ÆÜÓ ËÜÜåêÜÃÜÜÓÜ-êÜƒÜÃÜÜÓÜ ´ÜÜå †ÃÜå‘ ÷´ÜÜ, “å †ÃÜå Ó÷åïÜå, ÆÜ±Ü ÄÜÜØÁÜß" – "íÑÜÞø´Ü †ÃÜå ÝíÜœÜÜÓ †ØÄÜå †ÝÁÜ‘ä´Ü ËÜÜåêÜß-êÜƒÜß ïÜ‘å †åíÜÜØ ÃÜÜÏÜÏÜÜØ ÆÜÂ³ÜÏÜ ÷ÓÜåìÏÜÜØ ÃÜÜÏÜ †ÜíÜå ÝíÜÃÜÜåËÜÜ ÍÜÜíÜå. ÄÜÜØÁÜß¢ ôÜÜ³Üå ‘ÜÏÜ ‘ÓÃÜÜÓÜØ, ´ÜåÏÜÃÜÜ †ÜñÜÏÜÜåÏÜÜØ Ó÷åÃÜÜÓÜØ ‘å ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÜ³Üå †ÜØ¹ÜåêÜÃÜÏÜÜØ ¡å²ÜÃÜÜÓÜØÏÜÜØ ÝíÜÃÜÜåËÜÜ †å‘ †åíÜàØ ÃÜÜÏÜ “å, èåÏÜ±Üå ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜå ÏÜÜµÜ ¡±ÑÜÜå ‘å ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÏÜÜØ ôÜÜØÄÜÜåÆÜÜØÄÜ ‹´ÜÜÑÜÜåÚ è ÏÜÜµÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜå, ÆÜ±Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÆÜÂŸŸíÜÝêÜ´Ü ÆÜÂ¤ÜÜ³Üß ´ÜåÃÜå ÝíÜô´ÜÜÑÜÜåÚ ÆÜ±Ü ÷´ÜÜå. ÄÜÜØÁÜß¢†å

ÄÜÜØÁÜß èåíÜÜ ¡åÑÜÜ-¡±ÑÜÜ ÝíÜÃÜÜåËÜÜ†å ôÜØÆÜÜ¹ÃÜ : ‘ÜÞÃ´Ü ïÜÜ÷, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ – ÑÜ¤Ü ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ, íÜ²Üå¹ÓÜ, µÜß¢ †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜàØ µÜßèàØ ÆÜàÃÜÏÜàÚº±Ü, íÜóÜÚ : 2011, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ, ôÜÜ‡” : 5.5×8.5, ÆÜÜÃÜÜØ : 150, _ 50

282

ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÷ÑÜÜ´ÜßÏÜÜØ è ‘ËÜâêÑÜàØ ÷´ÜàØ ‘å ÝíÜÃÜÜåËÜÜ ÏÜÜÓÜ ‘Ó´ÜÜØ íÜÁÜÜÓå ¹âÓÃÜàØ ¡å‰ ïÜ‘å “å. èÃÜ-†ÜØ¹ÜåêÜÃÜÜåÃÜß †ÜØÁÜß íÑÜÜÆÜß ÄÜ‰ ÷´Üß †å ôÜÏÜÑÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ŸÑÜÜÓå íÑÜÞø´ÜÄÜ´Ü ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ‘ÓíÜÜÃÜÜå ƒÜÑÜÜêÜ ôÜâ”ÒÜå ´ÑÜÜÓå ´ÜåÏÜ±Üå ÝíÜÃÜÜåËÜÜ ÍÜÜíÜåÃÜå è ÆÜ÷åêÜÜ íÑÜÞø´ÜÄÜ´Ü ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ß ´ÜÓß‘å ÆÜôÜØ¹ ‘ÑÜÜÚ ÷´ÜÜ. ÄÜÜØÁÜß¢†å ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÓÜè‘ßÑÜ íÜÜÓôÜ ´ÜÓß‘å èíÜÜ÷ÓêÜÜêÜ ÃÜå÷ÓàÃÜß ÆÜôÜØ¹ÄÜß ‘Óß ÷´Üß, ÆÜ±Ü ¡å ´ÜåÏÜ±Üå íÜæœÜÜÝÓ‘ íÜÜÓôÜÃÜß ÆÜôÜØ¹ÄÜß ‘ÓíÜÜÃÜß †ÜíÜß ÷Üå´Ü ´ÜÜå ´ÜåÏÜÃÜå ÑÜÜ¹ †ÜíÜåêÜàØ ÆÜ÷åêÜàØ ÃÜÜÏÜ ‘¹ÜœÜ ÝíÜÃÜÜåËÜÜÃÜàØ è ÷Üå´Ü"! ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ÷´ÑÜÜ ÆÜ“ß ¹åïÜÏÜÜØ ÝíÜÃÜÜåËÜÜ ÍÜÜíÜå†å ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓ †ÃÜå †ÜØ¹ÜåêÜÃÜÃÜß †êÜƒÜ èÄÜÜíÜß ÓÜƒÜß ÷´Üß †ÃÜå †åÏÜÜØ³Üß ÍÜâ¹ÜÃÜ-ÄÜÂÜÏÜ¹ÜÃÜ-¢íÜÃÜ¹ÜÃÜ íÜÄÜåÓå †ÜØ¹ÜåêÜÃÜÜå ÆÜÂÄÜüÒÜØ ÷´ÜÜØ. †Ü †ÜØ¹ÜåêÜÃÜÜåÃÜÜ ÆÜÂ´ÜÜÆÜå ôÜÜÏÜÜÃÑÜ êÜÜå‘Üå ÏÜÜüå `ôíÜÓÜè'ÃÜàØ ôÜÆÜÃÜàØ ôÜÜ‘ÜÓ ³ÜíÜÜÃÜß ôÜØÍÜÜíÜÃÜÜ ÆÜÂËÜì ËÜÃÜß ÷´Üß. ÝíÜÃÜÜåËÜÜ¢†å †Ü¢íÜÃÜ ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜÜ ÝíÜðêÜåóÜ±Ü †ÃÜå íÑÜÜÆÜ-ÝíÜô´ÜÜÓÃÜàØ ËÜ÷à ÏÜÜåüàØ ‘ÜÏÜ ‘ÓåêÜàØ. ÝíÜÃÜÜåËÜÜ¢ÃÜÜØ †ÜïÜÓå 300 èåüêÜÜØ íÜø´ÜíÑÜÜå †ÃÜå êÜƒÜÜ±ÜÜåÏÜÜØ³Üß ôÜ¹ÖÄÜ´Ü ‘ÜÞÃ´Ü ïÜÜ÷å †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÄÜÜØÁÜß èåíÜÜ ¡åÑÜÜ-¡±ÑÜÜ ÝíÜÃÜÜåËÜÜ†å ´ÜæÑÜÜÓ ‘ÓåêÜàØ “å. ‘ÜÞÃ´ÜÍÜÜ‰†å †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜÏÜÜØ ôÜØÆÜÜ¹ÃÜ †ØÄÜå êÜƒÑÜàØ “å : "ôÜØÆÜÜ¹ÃÜ ÆÜÜ“ì ÀÝóü †å Ó÷ß “å ‘å “åêêÜå èå ´ÜæÑÜÜÓ ³ÜÜÑÜ ´Üå ÝÏÜñÜ±Ü èåíÜàØ ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü ÓÜôÜÜÑÜÝ±Ü‘ ôÜØÑÜÜåèÃÜ èåíÜàØ ³ÜíÜàØ ¡å‰†å"—"†ÜçÞøôÜèÃÜ ÃÜå ÷Ü‡²×ÜåèÃÜ ÏÜìßÃÜå “åíÜüå ÆÜÜ±Üß ËÜÃÜå “å ´ÜåíÜàØ."

ÆÜàô´Ü‘ íÜÜØœÜ´ÜÜØ ôÜÏÜ¡ÑÜ “å ‘å ƒÜÓåƒÜÓ ÆÜÜ±Üß è ËÜÃÑÜàØ “å †ÃÜå †å ÆÜ±Ü ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜß ´ÜÓôÜÃÜå Ý“ÆÜÜíÜå [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

†åíÜàØ ïÜß´Üì †ÃÜå ÄÜà±Ü‘ÜÓß. íÜìß, †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜß †ÝÁÜ‘ä´Ü´ÜÜ ËÜÜËÜ´Üå ƒÜà¹ ÝíÜÃÜÜåËÜÜ†å è±ÜÜíÜåêÜàØ “å : ôÜØÆÜÜ¹ÃÜÃÜÜå †Ü ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ËÜ÷à è ôÜÜÓÜå “å, êÜÜÍÜ¹ÜÑÜß “å. †ÝÁÜ‘ä´Ü´ÜÜÃÜß íÜÜ´Ü ‘Óå ´ÜåÃÜå ‘÷åíÜàØ ‘å ËÜÜËÜÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ ¡å‰ ÄÜÑÜÜ “å †ÃÜå †åÏÜ±Üå ´ÜåÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ †ÜÆÜß “å, †ÜïÜßíÜÜÚ¹ †ÜÆÑÜÜ “å.

÷ÜêÜÏÜÜØ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜß èå †ÜíÜäÝ¶Ü ‹ÆÜêÜËÁÜ “å, †å µÜß¢ †ÜíÜäÝ¶Ü “å. ÏÜ´ÜêÜËÜ ôÜØÆÜÜ¹‘å ôÜÏÜÑÜÜØ´ÜÓå ´ÜåÏÜÜØ ËÜ¹êÜÜÑÜåêÜÜ ÆÜÝÓÆÜÂåšÑÜÃÜå êÜšÜÏÜÜØ ÓÜƒÜßÃÜå ³ÜÜå²àØ ™Ü±ÜàØ ‹ÏÜåÑÜàÛ “å ´ÜÜå ³ÜÜå²àØ ™Ü±ÜàØ ‘Ü°ÒàØ “å ´Ü³ÜÜ èéÓß ôÜàÁÜÜÓÜíÜÁÜÜÓÜ ‘ÓåêÜÜ “å. †å‘ ôÜØÆÜÜ¹‘ ´ÜÓß‘å ‘ÜÞÃ´Ü ïÜÜ÷ ÄÜàèÓÜ´Üß ôÜÜÝ÷´ÑÜÃÜàØ ÏÜÜåüàØ ÃÜÜÏÜ “å. †êÜËÜ¶Ü, ´ÜåÏÜÃÜå †å Óß´Üå ÍÜÜÄÑÜå è ‘Üå‰ ÑÜÜ¹ ‘Óå “å, †å †ÜÆÜ±Üß †ÃÜå †ÜíÜÃÜÜÓ ÆÜå°ß ÏÜÜüå ÏÜÜåüß ‘ÏÜÃÜôÜßËÜ ËÜÜËÜ´Ü “å. ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ †ÁÜ‘œÜÓÜ ‘å †ÃÜàÍÜíÜïÜâÃÑÜ ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜå ‹“ÜëÑÜÜ ‘ÓíÜÜÃÜå ËÜ¹êÜå èå íÜÜÓôÜÜÏÜÜØ ÏÜëÑÜàØ “å, ´ÜåÃÜàØ ôÜÏÜÑÜÜåÝœÜ´Ü ôÜØÆÜÜ¹ÃÜ-ôÜØ‘êÜÃÜ ‘ÓßÃÜå Óèâ ‘Ó´ÜÜ Ó÷åíÜÜÃÜß íÜæœÜÜÝÓ‘ ÆÜÂÜÏÜÜÝ±Ü‘´ÜÜ †ÃÜå ÆÜÂÝ´ÜËÜ½´ÜÜ ‘ÜÞÃ´Ü ïÜÜ÷ †ÃÜå ÏÜ÷åÃº ÏÜå™ÜÜ±Üß èåíÜÜ ÆÜÜôÜå³Üß ïÜßƒÜíÜÜ èåíÜß “å. ÝíÜÃÜÜåËÜÜ ÍÜÜíÜå ÏÜÜüå ‘ÜÞÃ´Ü ïÜÜ÷ †Ü¢íÜÃÜ `Ý÷” ÏÜÜôüôÜÚ íÜÜå‡ôÜ' ÓûÜ. ´ÜåÏÜ±Üå `ÍÜâÝÏÜÆÜàµÜ'ÃÜÜ ÆÜÂ³ÜÏÜ ÆÜÜÃÜÜ ÏÜÜüå ÝíÜÃÜÜåËÜÜÃÜß íÜÜ±ÜßÃÜß ôÜÓíÜÜ±ÜßÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ôÜØÆÜÜ¹ì ‘ìÜ †ÃÜå ôÜâ” ³Ü‘ß øÑÜÜÓåÑÜ ËÜØÝÁÜÑÜÜÓ ³ÜíÜÜ ¹ßÁÜß ÃÜ³Üß. †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ‘ÜÞÃ´ÜÍÜÜ‰†å ÝíÜÃÜÜåËÜÜÃÜÜ ÄÜÜØÁÜß¢ †ØÄÜåÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå †å Óß´Üå Óèâ ‘ÑÜÜÚ “å ‘å ´ÜåÃÜÜå †Ü´ÏÜÜ †ÃÜå †ôÜÓ‘ÜÓ‘´ÜÜ èìíÜÜ‰ ÓûÜØ “å. ÆÜÂ‘Ó±ÜÜåÃÜß íÜ÷ÇœÜ±Üß †ÃÜå ÆÜàô´Ü‘ÃÜß éÆÜÓåƒÜÜ ‘ÜÞÃ´ÜÍÜÜ‰†å ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ôÜâ”ËÜâ” †ÃÜå ôÜÏÜôÜÜÏÜÝÑÜ‘´ÜÜÃÜå ÁÑÜÜÃÜÏÜÜØ ÓÜƒÜßÃÜå ‘Óß “å. †å‘ ÀÝóü†å ¡å‰†å ´ÜÜå †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÄÜÜØÁÜß¢ †ÃÜå ÝíÜÃÜÜåËÜÜ¢ ‹ÆÜÓÜØ´Ü ‘ÜÞÃ´ÜÍÜÜ‰ÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓ ÏÜØ³ÜÃÜÃÜÜå ÆÜ±Ü ÆÜ²™ÜÜå ÆÜÜ²å “å †ÃÜå †åüêÜå è ´ÜåÃÜß ÆÜÂÜôÜØÝÄÜ‘´ÜÜ íÜÁÜß ¡ÑÜ “å. †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ‘àêÜ †ÝÄÜÑÜÜÓ ÆÜÂ‘Ó±ÜÜå ôÜÏÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜØ “å, èåÏÜÜØ ôÜâ´ÜÓ³Üß êÜ‰ÃÜå ÝíÜòÜïÜÜØÝ´Ü ôÜàÁÜßÃÜÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜß ÝíÜÃÜÜåËÜÜ¢†å †ÜÆÜåêÜß ôÜÏÜèÃÜß íÜÜ´Ü íÜ±Üß êÜåíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å. ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ôÜØô‘äÝ´ÜÃÜÜ ‡Ý´Ü÷ÜôÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜØ ô³ÜÜÃÜ-ÏÜÜÃÜ³Üß ÏÜÜØ²ßÃÜå †ÜØ´ÜÓÓÜóü×ßÑÜ ô´ÜÓå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß †ôÜÓÃÜàØ ÝíÜô´Üä´Ü ÝíÜíÜåœÜÃÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ íÜÜØœÜíÜÜ ÏÜìå “å. ÝíÜÃÜÜåËÜÜ¢†å ÄÜÜØÁÜß¢ ÝíÜïÜå êÜƒÑÜàØ “å : "ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜåÏÜÜØ ïÜØ‘ÓÜœÜÜÑÜÚÃÜàØ †¿æ´Ü, ÓÜÏÜÜÃÜàè †ÜÝ¹ÃÜß ÍÜÞø´Ü †ÃÜå ÓÜÏÜ‘äó±Ü-ÝíÜíÜå‘ÜÃÜØ¹ÃÜß ôÜåíÜÜ, †å ËÜÁÜÜÃÜÜå ôÜÏÜÜíÜåïÜ ³Ü‰ÃÜå ´ÜåÏÜÜØ ‹´ÆÜÜ¹ÃÜÃÜß íÜÜ´Ü ÆÜ±Ü ¡å²Ü‰ “å. †¿æ´Ü ÝíÜœÜÜÓ, ÍÜÞø´ÜÏÜÜÄÜÚ, ôÜåíÜÜ †ÃÜå ‹´ÆÜÜ¹‘ ‘ÏÜÚÑÜÜåÄÜ ŸÑÜÜØ ÍÜåìÜØ ³ÜÑÜÜØ, ´ÑÜÜØ ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ôÜØô‘äÝ´ÜÃÜÜ ôÜÏÜÃíÜÑÜÃÜàØ ÝïÜƒÜÓ ôÜÓ ³Ü‰ ÄÜÑÜàØ, †åÏÜ ÏÜÃÜå êÜÜÄÜå “å."

ÄÜÜØÁÜß¢ †ØÄÜåÃÜàØ ÝíÜÃÜÜåËÜÜÃÜàØ ËÜßèàØ ÝÃÜÓßšÜ±Ü ÆÜ±Ü ôÜœÜÜåü “å, "†ÜÆÜ±Üå ¹Óå‘å †åÏÜ ÏÜÜÃÜíÜàØ ÆÜ²å ‘å ÄÜÜØÁÜß¢ èÃÏÜ³Üß †å‘ ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ÆÜàÓàóÜ ÷´ÜÜ †ÃÜå ôÜ´Ü´Ü ÏÜ÷åÃÜ´Ü ‘ÓßÃÜå ´Üå†Üå ÏÜ÷ÜÃÜ ³ÜÑÜåêÜÜ. †åÏÜÃÜàØ ËÜÁÜàØ è ÆÜÓÜ˜ÏÜ †Ü èÃÏÜÃÜàØ “å. ´Üå†Üå ¡å ÆÜâíÜÚèÃÏÜÃÜß ‘Ø‰‘ ÝôÜÝ½ êÜ‰ÃÜå †ÜíÑÜÜ ÷Üå´Ü, ´ÜÜå †ÜÆÜ±ÜÜ ÏÜÜüå ´Üå†Üå †Ü¹Ó±ÜßÑÜ ÷Üå´Ü, †ÃÜà‘Ó±ÜßÑÜ ÃÜ÷Î.

ÝíÜÃÜÜåËÜÜ†å ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå `ÆÜàÓÜ´ÜÃÜ ÆÜÓØÆÜÓÜÃÜàØ Éì †ÃÜå ÃÜâ´ÜÃÜ ÆÜÓØÆÜÓÜÃÜàØ ËÜßè' ÄÜ±ÜÜíÑÜÜ “å ´ÜÜå ˜ÜØ´Ü¹ïÜßÚ ‘ÝíÜ ÏÜÃÜßóÜß ´ÜÓß‘å ÆÜ±Ü ÃÜíÜÜŸÑÜÜ “å, “´ÜÜØ ´Üå†Üå ÄÜÜØÁÜßíÜÜ¹ÃÜå ËÜ¹êÜå ÄÜÜØÁÜßÑÜÜåÄÜÃÜß íÜ‘ÜêÜ´Ü ‘Óå “å. ´ÜåÏÜ±Üå êÜƒÑÜàØ “å : "†ÜÆÜ±Üå ÏÜ÷ÜÆÜàÓàóÜÜåÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜå è ÄÜÂ÷±Ü ‘ÓíÜÜ ¡å‰†å, †åÏÜÃÜÜ ô³Üâì ¢íÜÃÜÃÜå ÃÜ ÆÜ‘²ß ÓÜƒÜíÜàØ. †ÜÆÜ±Üå †åÏÜÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜàØ ÕœÜ´ÜÃÜ ‘ÓíÜàØ ¡å‰†å, †åÏÜÃÜÜ ô³Üâì œÜÝÓµÜÃÜàØ ÃÜ÷Î. †åüêÜàØ è ÃÜ÷Î, íÜœÜÃÜÜåÏÜÜØ ÆÜ±Ü èå ‹¶ÜÏÜÏÜÜØ ‹¶ÜÏÜ, ôÜâšÏÜÏÜÜØ ôÜâšÏÜ †ÃÜå ïÜà½ÏÜÜØ ïÜà½ †³ÜÚ ³Ü‰ ïÜ‘´ÜÜå ÷ÜåÑÜ, ´Üå ÄÜÂ÷±Ü ‘ÓíÜÜå ¡å‰†å. †Üèå ÝíÜ¤ÜÜÃÜ ÑÜàÄÜÏÜÜØ ÆÜàÓÜ±Ü‘ÜìÃÜÜå ÏÜÃÜà †ÃÜå †åÃÜÜå †å èâÃÜÜå ÏÜÜøôÜÚ ÃÜ÷Î œÜÜêÜå †ÃÜå ÷àØ ÃÜÏÜÂ´ÜÜÆÜâíÜÚ‘ ‘÷åíÜÜ ÏÜÜÄÜàØ “àØ ‘å ÄÜÜØÁÜß ÆÜ±Ü †åíÜÜå ÃÜå †åíÜÜå ÃÜ÷Î œÜÜêÜå."

`‘Üå‰ ÆÜ±Ü íÜÜ¹³Üß †ÜèÃÜÜ èÏÜÜÃÜÜÃÜàØ ôÜÏÜÜÁÜÜÃÜ ÃÜ÷Î ³Ü‰ ïÜ‘å'; †åíÜàØ À°ÆÜ±Üå ÏÜÜÃÜÃÜÜÓÜ ÝíÜÃÜÜåËÜÜ, ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ô³Üâì ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü ôÜâšÏÜ Óß´Üå ôÜÏÜèíÜÜÃÜß œÜÜíÜß 283

ÆÜâÓß ÆÜÜ²å “å. †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜåÏÜÜØ Ó÷åêÜß ƒÜÜÏÜß†Üå ´ÜÓÉ ÆÜ±Ü †ØÄÜàÝêÜÝÃÜ¹åÚïÜ ‘ÓÜÑÜÜå “å ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜß ôÜØô³ÜÜ†ÜåÏÜÜØ ³ÜØÍÜåêÜÜØ èì †ØÄÜå ÕœÜ´ÜÜ ÆÜ±Ü íÑÜø´Ü ‘Óß “å. ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓ †ØÄÜå ÏÜâØ”ÜÓÜå †ÃÜàÍÜíÜÜÑÜ †³ÜíÜÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß ôÜØô³ÜÜ†ÜåÏÜÜØ øÑÜÜØÑÜ ‘Üå‰ ‘üÜå‘üß ôÜ¡ÚÑÜ ´ÜÜå †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÑÜÜåÄÑÜ ‹‘åêÜ †ÃÜå ôÜœÜÜåü ôÜÏÜÜÁÜÜÃÜ ÆÜâÓàØ ÆÜÜ²íÜÜ ÏÜÜüå ôÜšÜÏÜ “å. †Ü ÆÜàô´Ü‘ ôÜÜ³Üå ¡å²ÜÑÜåêÜàØ œÜÜå³ÜàØ ÆÜà±ÑÜ ôÏÜÓ±ÜßÑÜ ÃÜÜÏÜ ôíÜÜÏÜß †ÜÃÜØ¹ÃÜàØ “å. ôíÜÜÏÜß¹Ü¹Ü†å †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜ êÜƒÜåêÜß “å. ´ÜåÏÜ±Üå †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜß üâØ‘ß ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜÏÜÜØ êÜƒÑÜàØ “å" :

ËÜå÷¹ ôÜÉì ³ÜÜÑÜ “å. ÆÜàô´Ü‘ «å« “å²Ü ôÜàÁÜß íÜÜØœÜß è´ÜÜØ ÃÜ ´ÜÜå ÏÜÃÜå øÑÜÜØÑÜå «åôÜ †ÜíÜß, ÃÜ ƒÜÜå²ßËÜÜÓÜØ. ôÜÓß†ÜÏÜ ²ÜÏÜÓ ôÜ²‘ ÆÜÓ ÁÜÂÜåÆÜü ¹Üå²´ÜÜå ÉÜü‘ êÜÄÜ±Ü ÆÜ÷ÜÇœÜß ÄÜÑÜÜå. ÄÜâØ³Ü±Ü‘ìÜ ÆÜ±Ü †åíÜß ‘å †Ü Ý²”Ü‡ÃÜ ÃÜ‘ïÜß¹ÜÓ ôÜìØÄÜ íÜìÜØüÃÜÜå ÄÜÜêÜßœÜÜå-ïÜå´ÜÓØ¢ “å ‘å ‘‘²Ü ¡å²åêÜ ôÜßíÜåêÜ œÜØ¹ÓíÜÜå, †åÃÜàØ †ÜåôÜÜ±Ü ôÜÓƒÜàØ íÜÜœÜÃÜ ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ øÑÜÜØÑÜå ÃÜ ¥ÄÑÜàØ. †ÃÜå “´ÜÜØ †ÜÓØÍÜ‘Üì³Üß ÏÜÜØ²ßÃÜå †Üè êÜÄÜßÃÜàØ ÝíÜÃÜÜåËÜÜ¢ÃÜàØ ôÜìØÄÜ ÄÜÜØÁÜß¹ïÜÚÃÜ †Ü ôÜØ‘êÜÃÜÏÜÜØ èå ôÜØÆÜâ±ÜÚ´ÜÜ³Üß íÜ±ÜÜÑÜàØ “å, ´Üå ¡å‰ÃÜå ÝíÜÃÜÜåËÜÜ¢ÃÜß ÝíÜœÜÜÓÁÜÜÓÜÃÜÜå ÷Ó‘Üå‰ œÜÜ÷‘ ÷åÓ´Ü ÆÜÜÏÜå †åÏÜ “å."

ÝíÜÃÜÜåËÜÜÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå³Üß ÆÜÝÓÝœÜ´Ü ´ÜåÏÜ è ÍÜÜóÜÜôÜØÆÜÜ¹ÃÜ †ÃÜå ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜÃÜÜ †«ØÄÜ ¡±Ü‘ÜÓ †åíÜÜ ôíÜÜÏÜß¹Ü¹Ü èåíÜß íÑÜÞø´Ü†å †ÜíÜàØ ôÜ„üÝÉ‘åü †ÜÆÜåêÜàØ ÷ÜåÑÜ ÆÜ“ß †ÜÆÜ±Üå ïÜàØ ‘÷åíÜÜÃÜàØ"!

†Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÍÜÜ‰ ‘ÜØÝ´Ü†å ÝíÜÃÜÜåËÜÜ¢ÃÜàØ ÄÜÜØÁÜß¹ïÜÚÃÜ ÝíÜÃÜÜåËÜÜ¢ÃÜÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ è ïÜË¹ÜåÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜÜ †ôÜØƒÑÜ íÜœÜÃÜÆÜÂíÜœÜÃÜÜå ´ÜåÏÜ è êÜƒÜÜ±ÜÜåÏÜÜØ³Üß íÜß±Üß ÄÜâØ³Üß ôÜìØÄÜôÜâµÜ ‘ÓßÃÜå Óèâ ‘ÑÜàÛ “å. †ÜíÜàØ ‘ÜÏÜ ‘åüêÜàØ ÝíÜ‘ü ÷ÜåÑÜ “å, †åÃÜÜå ÏÜÜÓÜ èåüêÜÜå †ÃÜàÍÜíÜ ³ÜÜå²ÜÃÜå ÷ïÜå. íÜÜœÜ‘ íÜÄÜÚ †å ¡åïÜå. †åíÜÜ è †å‘ íÜÜœÜ‘ÃÜå ÃÜÜ´Üå ‘÷àØ ´ÜÜå †å ‘ÜÏÜÏÜÜØ ÍÜÜ‰ ‘ÜØÝ´Ü

êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú : †åÃÜ – 102, ñÜßÃÜØ¹ÃÜÄÜÓ-4, íÜåèêÜÆÜàÓ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹-380 051 e-mail": divyeshvyasamd@gmail.com o

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÏÜÜØ ÝíÜÃÜÜåËÜÜ ÍÜÜíÜåÃÜÜ ‹ÆÜêÜËÁÜ ÆÜàô´Ü‘Üå ‰ïÜÜíÜÜôÑÜ-íÜäÝ¶Ü ‹ÆÜÝÃÜóÜ¹ÜåÃÜÜå †ÍÑÜÜôÜ ÄÜß´ÜÜ‰ ÕœÜ´ÜÝÃÜ‘Ü ¤ÜÜÃÜ¹åíÜ ÕœÜ´ÜÝÃÜ‘Ü ÏÜ÷ÜÄÜà÷ÜÏÜÜØ ÆÜÂíÜåïÜ ÝïÜšÜ±Ü ÝíÜœÜÜÓ ÝíÜ¤ÜÜÃÜ"–"†ÁÑÜÜ´ÏÜ

284

_25 _30 _100 _50 _60 _40 _50

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ôÜÜœÜàØ ôÏÜÜÓ‘ : œÜØ¹àêÜÜêÜ ÍÜÄÜàÍÜÜ‰ ¹êÜÜêÜ‘ä´Ü ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓß ‹íÜßÚïÜ ‘Üå«ÜÓß

ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜØ ôÏÜÜÓ‘ÜåÃÜß ÃÜíÜÜ‰ ÃÜ³Üß. ÓÜè™ÜÜü †ÃÜå ôÜÜËÜÓÏÜ´Üß †ÜñÜÏÜ³Üß ÏÜÜØ²ßÃÜå ïÜ÷åÓ, Óô´ÜÜ, ÆÜàêÜ, ËÜÜíÜêÜÜØ †ÃÜå ËÜß¡ †ÃÜå‘ ôíÜéÆÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ô³Üâì ÑÜÜ¹ÄÜßÓß èìíÜÜ‰ “å. ´ÜåÏÜÜØ³Üß ™Ü±ÜÜƒÜÓÜÃÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ ôÜÜ³ÜåÃÜÜå ôÜØËÜØÁÜ ïÜË¹Ü³ÜÚÏÜÜØ ÃÜÜÏÜÃÜÜå ÷ÜåÑÜ “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜØ ïÜË¹-ôÏÜÜÓ‘ÜåÏÜÜØ 80³Üß ÆÜ±Ü íÜÁÜà ƒÜØ²ÏÜÜØ ÆÜ³ÜÓÜÑÜåêÜÜ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå †šÜÓ¹å÷(†ØÄÜÂå¢ÏÜÜØ ‘êÜåøüå² íÜøÚôÜ †ÜçÉ ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß †ÃÜå Ý÷Ã¹ßÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß íÜÜ›ÏÜÑÜ)ÃÜàØ ‘ÜÏÜ ÏÜÜåüàØ “å, ÆÜÓØ´Üà œÜØ¹àêÜÜêÜ ÍÜÄÜàÍÜÜ‰ ¹êÜÜêÜ ôÜØÆÜÜÝ¹´Ü ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓßÃÜÜ ËÜå ÍÜÜÄÜÏÜÜØ³Üß ÆÜôÜÜÓ ³Ü´ÜÜØ ‘Üå‰ ¹üÜÑÜåêÜÜ ƒÜ¡ÃÜÜÃÜß ÍÜÜì ÏÜåìíÜß †ÜÆÜ´ÜÜå ÝíÜÄÜ´ÜíÜÜÓ

ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓß–ÍÜÜÄÜ": 1-2 ôÜØÄÜÂÜ÷‘": œÜØ¹àêÜÜêÜ ÍÜÄÜàÍÜÜ‰ ¹êÜÜêÜ. (1896-1915) ÆÜÂ‘ÜïÜ‘": ôÜÜËÜÓÏÜ´Üß †ÜñÜÏÜ ôÜàÓšÜÜ †ÃÜå ôÏÜÜÓ‘ ôü×ôü, ÆÜ÷åêÜß †ÜíÜäÝ¶Ü": †ÜçøüÜå. 1976, ‘ÜœÜàØ ÆÜâ«àØ, ôÜÜ‡”":" 5.5×8.5, ÆÜÜÃÜÜØ":" 206(190+16)" _"12. (1915-1948) ÆÜÂ‘ÜïÜ‘":" ÏÜÜÝ÷´Üß ƒÜÜ´ÜàØ ÄÜàèÓÜ´Ü ÓÜŸÑÜ, ÆÜ÷åêÜß †ÜíÜäÝ¶Ü": ÏÜÜœÜÚ 1970, ÆÜÜ‘àØ ÆÜâ«àØ ôÜÜ‡” : 6×8, ÆÜÜÃÜÜØ : 764, _ 70 



ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

ÃÜ‘ïÜÜå †‘ËÜØÁÜ ÏÜìß †ÜíÑÜÜå ÷ÜåÑÜ †åíÜß †ÃÜàÍÜâÝ´Ü ³ÜÜÑÜ. èÓÜ ÆÜ±Ü †Ý´ÜïÜÑÜÜåÝø´Ü ÝíÜÃÜÜ ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ ‘å ÄÜÜØÁÜß¢ ÝíÜïÜåÃÜÜØ ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÍÜÜóÜÜÃÜÜØ ñÜåó« ¹ôÜ ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜß ÑÜÜ¹ß ËÜÃÜÜíÜíÜÜÃÜß ³ÜÜÑÜ ´ÜÜå ´ÜåÏÜÜØ Ý¹ÃÜíÜÜÓßÃÜå †œÜâ‘ ô³ÜÜÃÜ †ÜÆÜíÜàØ ÆÜ²å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ èÃÏÜ³Üß êÜ‰ÃÜå ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘Ü³Üß ÍÜÜÓ´Ü 1915ÏÜÜØ ÆÜÓ´Ü ÉÑÜÜÚ ôÜàÁÜßÃÜß ÝíÜÄÜ´ÜÜå 190(+16) ÆÜÜÃÜÜØ ÁÜÓÜíÜ´Üß Ý¹ÃÜíÜÜÓßÏÜÜØ ôÜÏÜÜíÜÜ‰ “å ŸÑÜÜÓå 750³Üß ÆÜ±Ü íÜÁÜà ÆÜÜÃÜÜØ ÁÜÓÜíÜ´Üß Ý¹ÃÜíÜÜÓßÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ ÍÜÜÓ´Ü †ÜíÑÜÜ ´ÑÜÜÓ³Üß ïÜé ‘ÓßÃÜå ´ÜåÏÜÃÜß ÷´ÑÜÜ ³Ü‰ †å Ý¹íÜôÜ ôÜàÁÜßÃÜÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜß ´ÜÜÓßƒÜ-íÜóÜÚ †ÃÜå ô³ÜìíÜÜÓ ÝíÜÄÜ´ÜÜå üâØ‘Ü±ÜÏÜÜØ †ÜÆÜß “å. ÆÜàô´Ü‘ÃÜå ÄÜÜØÁÜßÆÜÂåÏÜß†Üå – †ÍÑÜÜôÜß†Üå ÏÜÜüåÃÜß ‘ßÏÜ´Üß ƒÜÜ±Ü èåíÜàØ ËÜÃÜÜíÜíÜÜ ÏÜÜüå †Ø´Üå ô³ÜìÜåÃÜÜØ ÃÜÜÏÜÃÜß ‘’ÜíÜÜÓ ôÜâÝœÜ, ÃÜÜÏÜ ôÜÝ÷´Ü ËÜß¡ ïÜË¹ÜåÃÜß †êÜÄÜ ôÜâÝœÜ, ÄÜÜØÁÜß¢†å íÜå«åêÜÜ èåêÜíÜÜôÜÃÜß ´ÜÜÓßƒÜíÜÜÓ ÝíÜÄÜ´ÜÜå †ÃÜå ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ´ÜåÏÜ±Üå ‘ÓåêÜÜ ‹ÆÜíÜÜôÜÃÜß †ÜíÜïÑÜ‘ ÝíÜÄÜ´ÜÜå ôÜÜ³ÜåÃÜß ÑÜÜ¹ß ÆÜ±Ü ÏÜâ‘íÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å. ôÜâÝœÜ †åüêÜå ‘å ÑÜÜ¹ßÏÜÜØ ÷Üå‰ ÷Üå‰ÃÜå ïÜàØ ÷ÜåÑÜ? †ÃÜå †å‘ ´ÜÜÓßƒÜÃÜß ôÜÜÏÜå ÄÜÜØÁÜß¢ †å Ý¹íÜôÜå øÑÜÜØ ÷´ÜÜ, ‘ÑÜÜ ‘ÜÑÜÚ˜ÏÜÏÜÜØ ÄÜÑÜÜ, ‘ÜåÃÜå ÏÜëÑÜÜ"—"†åíÜß ÝíÜÄÜ´ÜÜå ïÜàó‘ ÃÜ êÜÜÄÜå? ´ÜåÃÜÜå èéÓ ÆÜ²Òå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘Óß ïÜ‘ÜÑÜ, ÆÜ±Ü ´ÜåÃÜå íÜÜØœÜíÜÜÏÜÜØ ïÜàØ ôíÜÜ¹ †ÜíÜå? †åíÜß ïÜØ‘Ü†Üå †´ÑÜÜÓ ôÜàÁÜßÃÜàØ íÜ±ÜÚÃÜ íÜÜØœÜßÃÜå ³Ü‰ ïÜ‘å “å. ÆÜ±Ü œÜØ¹àÍÜÜ‰ÃÜÜ ôÜØÆÜÜ¹ÃÜÃÜß ôÜÜæ³Üß ÏÜÜåüß ƒÜâËÜß †å “å ‘å §²ÜØ ôÜØïÜÜåÁÜÃÜ, ôÜØ¹ÍÜÜÚå †ÃÜå ÆÜâÓ‘ ÏÜÜÝ÷´Üß†Üå³Üß ´Üå ôÜâÝœÜÃÜÜ ÆÜàô´Ü‘ÃÜå íÜÜœÜÃÜšÜÏÜ è ÃÜ÷Î, ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå ïÜË¹ÆÜÂÑÜÜåÄÜ íÜÜÆÜÓßÃÜå ‘÷ß†å ´ÜÜå, íÜÜØœÜ´ÜÜØ ÓôÜÃÜÜ ™ÜâØü²Ü †ÜíÜå †åíÜàØ ËÜÃÜÜíÜß ïÜøÑÜÜ “å. 285

èåÏÜ ‘å, ô³ÜìôÜâÝœÜ ÆÜÓ³Üß ‘Üå‰ ÆÜ±Ü íÑÜÝø´Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÄÜÜÏÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ øÑÜÜÓå †ÜíÑÜÜ ÷´ÜÜ, ´ÜåÏÜ±Üå ïÜàØ ‘ÑÜàÛ ÷´ÜàØ †åíÜß ÝíÜÄÜ´ÜÜå³Üß ÏÜÜØ²ßÃÜå ÍÜÜÓ´ÜÍÜÓÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ ‘åüêÜå «å‘Ü±Üå ™ÜâÏÜß íÜëÑÜÜ ÷´ÜÜ ´ÜåÃÜÜå †Ø¹Üè †å‘ ÃÜèÓå ÏÜåìíÜß ïÜ‘å. †åíÜß è Óß´Üå, ‘Üå±Ü ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ‘åüêÜß íÜÜÓ, øÑÜÜÓå †ÃÜå øÑÜÜØ ÏÜëÑÜàØ ÷´ÜàØ, ´Üå ÆÜ±Ü ôÜÜíÜ ôÜ÷åêÜÜ‰³Üß ÆÜÂ‘ß±ÜÚ ôÜâÝœÜÏÜÜØ³Üß ïÜÜåÁÜß ïÜ‘ÜÑÜ. `ÆÜÂ‘ß±ÜÚ ôÜâÝœÜ'ÏÜÜØ `‘¹Ó¹ÜÃÜß'ÃÜß †çÃü×ß ôÜÜÏÜå ÍÜÜÓ´ÜÍÜÓÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ŸÑÜÜØ ÆÜ¹íÜß, ÏÜÜÃÜœÜÜØ¹ ‘å ÏÜÜÃÜ¹ ôÜÍÑÜÆÜ¹ ÏÜëÑÜÜØ ÷ÜåÑÜ ´ÜåÃÜß ´ÜÜÓßƒÜ ô³ÜìíÜÜÓ ÝíÜÄÜ´ÜÜå ÏÜìß ¡ÑÜ, ´ÜÜå `ÃÜÜü‘'ÃÜß †çÃü×ß ôÜÜÏÜå ÄÜÜØÁÜß¢ ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ŸÑÜÜØ ÆÜ±Ü ÃÜÜü‘ – ÝôÜÃÜåÏÜÜ – ôÜÓ‘ôÜ – ÃÜä´ÑÜ – ôÜØÄÜß´Ü – ÍÜèÃÜ íÜÄÜåÓåÃÜÜ ‘ÜÑÜÚ˜ÏÜÏÜÜØ ÄÜÑÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜåÃÜß ÏÜÜÝ÷´Üß íÜÄÜÓ ÄÜâÄÜêÜå ÷ÜèÓ. ÏÜàƒÑÜ Ý¹ÃÜíÜÜÓßÏÜÜØ ¹Óå‘ ÆÜÜÃÜå ÏÜ³ÜÜìå íÜóÜÚ †ÃÜå ÏÜÝ÷ÃÜÜå ÷ÜåÑÜ †ÃÜå ÆÜÜÃÜÜ ÆÜÓ ´ÜÜÓßƒÜÃÜß ôÜÜÏÜå üâØ‘ÏÜÜØ ÝíÜÄÜ´Ü †ÜÆÜåêÜß ÷ÜåÑÜ. èåÏÜ ‘å, 1915 – ¡ÃÑÜà†ÜÓß16 ÏÜ÷åÏÜ¹ÜíÜÜ¹": ÄÜÜ²ß †ÜíÜå ´ÑÜÜÓå ÃÜÝ²ÑÜÜ¹ Ý÷Ø¹à †ÃÜÜ³ÜÜñÜÏÜÃÜÜ ÏÜØµÜß†å †ÜñÜÏÜ †ØÄÜå ÏÜÜÝ÷´Üß †ÜÆÜß.

†Ü †çÃü×ß ÆÜÓ³Üß ƒÜËÜÓ ÆÜ²å ‘å ÍÜÜÓ´Ü †ÜíÑÜÜ ÆÜ“ß ÏÜàØËÜ‰³Üß ÆÜ÷åêÜß íÜÜÓ †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ è´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹³Üß ÆÜ±Ü ÆÜ÷åêÜÜØ ÏÜ÷åÏÜ¹ÜíÜÜ¹ ôüåïÜÃÜå ¥´ÜÑÜÜÚ ÷´ÜÜ. ÆÜÓØ´Üà †ÜüêÜàØ ÆÜâÓ´ÜàØ ÃÜ³Üß. †Ü ÝíÜÄÜ´Ü ÁÜÓÜíÜ´ÜÜ ÆÜÜÃÜÜÃÜÜ ÃÜßœÜåÃÜÜ Ý÷ôôÜÜÏÜÜØ œÜØ¹àÍÜÜ‰ÃÜß ôÜØÆÜÜ¹‘ßÑÜ ÃÜÜÇÁÜ ÏÜìå ‘å †Ü ÏÜÜÝ÷´Üß ‘ÜÝ«ÑÜÜíÜÜ² üÜ‡ÏôÜÏÜÜØ³Üß êÜßÁÜß “å. ÃÜÝ²ÑÜÜ¹ÏÜÜØ †ÜíÜåêÜÜ †ÃÜÜ³ÜÜñÜÏÜÃÜÜ ÏÜØµÜß ÏÜ÷åÏÜ¹ÜíÜÜ¹ ôüåïÜÃÜå ‘åÏÜ ÏÜëÑÜÜ ÷ïÜå †å ôÜÏÜ¡´ÜàØ ÃÜ³Üß. œÜØ¹àÍÜÜ‰ÃÜß ü‘ÜåÓÜËÜØÁÜ ôÜØïÜÜåÁÜÃÜíÜäÝ¶ÜÃÜß ÄÜíÜÜ÷ß †ÜÆÜ´Üß †ÜíÜß ÃÜÜÇÁÜÜå ÆÜÜÃÜå ÆÜÜÃÜå ÏÜìß †ÜíÜå “å. ´ÜåÏÜÜØ †åÏÜ±Üå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ †Ø´ÜåíÜÜôÜß ËÜÃÜß Ó÷åêÜÜ ÏÜ÷ÜÃÜàÍÜÜíÜÜåÃÜß ÄÜÜØÁÜß¢ ôÜÜ³ÜåÃÜß ÆÜ÷åêÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÜåÃÜß ´ÜÜÓßƒÜ ÃÜÜÇÁÜß 286

“å. ÍÜÜÓ´Ü †ÜíÑÜÜÃÜÜ ËÜß¡ è Ý¹íÜôÜå ³ÜÑÜåêÜß ôíÜÜÏÜß †ÜÃÜØ¹ÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü[´ÜÜ.10 ¡ÃÑÜà†ÜÓß, 1915]³Üß ïÜé ‘ÓßÃÜå ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ÜêÜåêÜ‘Ó, †ÜœÜÜÑÜÚ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß, ÏÜÜÏÜÜôÜÜ÷åËÜ É²‘å, ÏÜ÷Ü¹åíÜÍÜÜ‰ ¹åôÜÜ‰, ÃÜÓ÷ÝÓÍÜÜ‰ ÆÜÓßƒÜ, ‡Ã¹àêÜÜêÜ ÑÜÜÝ¤Ü‘, ÓÝíÜïÜØ‘Ó ÏÜ÷ÜÓÜè, ²Üç. ôÜàÏÜØ´Ü ÏÜ÷å´ÜÜ, ïÜØ‘ÓêÜÜêÜ ËÜçÃ‘Ó, Ý‘ïÜÜåÓêÜÜêÜ ÏÜïÜéíÜÜìÜ, ÝíÜÃÜÜåËÜÜ èåíÜÜØ ÃÜÜÏÜÜå †å ÑÜÜ¹ßÏÜÜØ †ÜíÜß ¡ÑÜ. œÜØÆÜÜÓ±Ü ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜÜ ôÜÜ³Üß †ÃÜå †Ü”Ü¹ ÍÜÜÓ´ÜÃÜÜ ÆÜÂ³ÜÏÜ ÓÜóü×ÆÜÝ´Ü – ÓÜèåÃºÆÜÂôÜÜ¹å ´ÜåÏÜÃÜÜ ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÆÜÂÜå.‘äÆÜÜêÜÜÃÜßÃÜß ÆÜ÷åêÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü ÆÜü±ÜÜÏÜÜØ ³Ü‰ ÷ÜåíÜÜÃÜàØ êÜƒÑÜàØ “å, ÆÜ±Ü †å ËÜÓÜËÜÓ ÃÜ³Üß †åíÜàØ ÆÜâÓß ÃÜÏÜÂ´ÜÜ †ÃÜå ôÜØïÜÜåÁÜ‘ßÑÜ ÏÜ’ÏÜ´ÜÜ ôÜÜ³Üå ôÜØÆÜÜ¹‘ œÜØ¹àÍÜÜ‰ ÃÜÜÇÁÜß ïÜ‘å “å. üâØ‘ÜØ íÜÜøÑÜÜåÏÜÜØ ÆÜ±Ü èéÓß ÏÜÜÝ÷´Üß ‘åíÜß Óß´Üå ôÜÏÜÜíÜß êÜåíÜß ´ÜåÃÜÜå Ý¹ÃÜíÜÜÓß †Ü¹ïÜÚ ÃÜÏÜâÃÜÜå “å. èåÏÜ ‘å, 1915 – ÏÜå 20ÃÜß †çÃü×ß “å : ÃÜíÜÜ ™ÜåÓ (‘ÜåœÜÓËÜ †ÜñÜÏÜ) üÜåÆÜß ÆÜ÷åÓßÃÜå íÜÜô´Üà ‘ÑÜàÛ. ÄÜÜØÁÜßüÜåÆÜß ÆÜ÷åÓåêÜÜ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß èâè ´ÜôÜíÜßÓÜå ¡åíÜÜ ÏÜìå “å †å ÁÑÜÜÃÜÏÜÜØ ÓÜƒÜ´ÜÜØ, †Ü ÃÜÜÇÁÜÏÜÜØ `üÜåÆÜß ÆÜ÷åÓßÃÜå' †å ïÜË¹ÜåÃÜàØ ÏÜ÷¶íÜ ôÜÏÜ¢ ïÜ‘ÜïÜå. 1918"–"†ÜçøüÜåËÜÓ 5, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ ôÜÜÏÜå ÃÜÜÇÁÜ “å : ÏÜåÝêÜÃôÜ Éâ² êÜßÁÜàØ. ÆÜÓØ´Üà †å ÆÜÜÃÜÜÏÜÜØ ÃÜßœÜå ‘êÜåøüå² íÜøÚôÜÃÜå üÜØ‘ßÃÜå ôÜØÆÜÜ¹‘ÃÜß íÜÁÜÜÓÜÃÜß ÃÜÜÇÁÜ “å : 18 – 2 – 1912ÃÜÜ ÓÜåè ÆÜÜæµÜ ‘ÜØÝ´ÜÃÜå ÏÜåÝêÜÃôÜ Éâ² †ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜ´ÜàØ ÷´ÜàØ ´ÜåÃÜÜå ÝíÜÓÜåÁÜ ‘ÑÜÜÚå ÷´ÜÜå.1 ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜß ”ß±Üß ”ß±Üß, ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜÃÜß êÜÜšÜÝ±Ü‘´ÜÜ†ÜåÃÜÜå ÆÜÝÓœÜÑÜ ‘ÓÜíÜ´Üß ÝíÜÄÜ´ÜÜå³Üß †ÜƒÜàØ ÆÜàô´Ü‘ “êÜ‘ÜÑÜ “å. †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ÃÜß ÄÜàèÓÜ´Ü íÜÃÜÜÚøÑÜàêÜÓ ôÜÜåôÜÜÑÜüß(ÝíÜ¾ÜôÜÍÜÜ)ÏÜÜØ †Ü¢íÜÃÜ ôÜÍÑÜÆÜ¹ ÏÜÜüå 14 †åÝÆÜÂêÜ, 1916ÃÜÜ ÓÜåè †Ó¢ ‘Ó´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ êÜƒÜå “å, ÷àØ ÆÜåüíÜ²ß†å ‘ÜÏÜ ‘Ó´ÜÜå ÝïÜšÜ‘ “àØ, †åüêÜå ÏÜÜÝôÜ‘ µÜßôÜ éÝÆÜÑÜÜÃÜÜ ÆÜÄÜÜÓÃÜß †Ø¹ÓÃÜÜå ÝïÜšÜ‘ ÄÜ±ÜÜŒ †åÏÜ 1. †Ü †ØÄÜåÃÜß íÜÁÜà ÝíÜÄÜ´Ü ÆÜÜÃÜÜ ÃÜØ 294 ‹ÆÜÓ. ÆÜàô´Ü‘ ÆÜÝÓœÜÑÜ: ŸÑÜÜØ Ó÷Üå ´ÑÜÜØ ÏÜ÷å‘´ÜÜ Ó÷Üå. [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

‡‘ÜåÃÜÜçÝÏÜøôÜÏÜÜØ Ý²ÆêÜÜåÏÜÜ ‡ÃÜ ÆÜÝËêÜ‘ †ç²ÖÝÏÜÝÃÜôü×åïÜÃÜ ÍÜ±ÜßÃÜå ÆÜ÷åêÜÜØ ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíÜ¾ÜÆÜß«ÏÜÜØ †ÃÜå ÆÜ“ß³Üß †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ ÏÑÜàÝÃÜÝôÜÆÜÜÝêÜüßÏÜÜØ ¡å²ÜÑÜÜ ÷´ÜÜ. †ÜØ‘²ÜïÜÜôµÜÃÜÜØ ÏÜâì ´Ü¶íÜÜå †ÃÜå íÑÜÜÆÜÜÓß ÍÜâÄÜÜåì èåíÜÜØ ÆÜàô´Ü‘Üå êÜƒÜÃÜÜÓ œÜØ¹àÍÜÜ‰ ‘ÜçÆÜÜÚåÓåïÜÃÜÏÜÜØ³Üß œÜßÉ †ÜçÝ²üÓ ´ÜÓß‘å ÝÃÜíÜä¶Ü ³ÜÑÜÜ †ÃÜå ‡ÝÃ²ÑÜÃÜ ‡ÝÃôüüÒâü †ÜçÉ œÜÜüÚ²Ú †å‘Ü‹ÃüÃüÖôÜ ´ÜÓÉ³Üß ôÜß.†å.ÃÜß ÏÜÜÃÜ¹ Ý²ÄÜÂß íÜ²å ôÜÃÏÜÜÝÃÜ´Ü ³ÜÑÜÜ. ÝÃÜíÜäÝ¶Ü ÆÜ“ßÃÜß ÆÜÂíÜäÝ¶Ü ´ÜÓß‘å ´ÜåÏÜ±Üå ÷Ü³Ü ÁÜÓåêÜàØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓßÃÜàØ ÏÜ÷Ü‘ÜÑÜÚ ÄÜàèÓÜ´Üß ‹ÆÜÓÜØ´Ü †ØÄÜÂå¢ÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ³ÜÑÜàØ. ÄÜàèÓÜ´ÜßÏÜÜØ ÆÜ÷åêÜß †ÜíÜäÝ¶Ü ÏÜÜœÜÚ 1970ÏÜÜØ (1100 ÃÜ‘êÜ) ³Ü‰. ´ÜåÃÜå ÏÜìåêÜÜ †ÜíÜ‘ÜÓ ÆÜ“ß œÜØ¹àÍÜÜ‰†å ´ÜÜ. 2 – 10 – 1869³Üß ´ÜÜ. 9 – 1 – 1915 ôÜàÁÜßÃÜÜØ íÜóÜÜÚåÃÜß ïÜøÑÜ †åüêÜß ÝíÜÄÜ´Ü ´ÜæÑÜÜÓ ‘Óß. ´Üå ÆÜàô´Ü‘ÃÜå ¹åíÜÃÜÜÄÜÓß ÝêÜÝÆÜÏÜÜØ ôÜÜËÜÓÏÜ´Üß †ÜñÜÏÜ ü×ôüå †ÜçøüÜåËÜÓ 1976ÏÜÜØ ÆÜÂÄÜü ‘ÑÜàÛ. Ý¹ÃÜíÜÜÓßÃÜÜ ¹ì¹ÜÓ ÍÜÜÄÜ(1915 – 1948)ÃÜß ËÜß¢ ôÜØíÜÝÁÜÚ´Ü †ÜíÜäÝ¶Ü “å‘ 1990ÏÜÜØ (1500 ÃÜ‘êÜ) ³Ü‰, èå ÄÜÜØÁÜß †ÜñÜÏÜÏÜÜØ ÷ÏÜ±ÜÜØ ôÜàÁÜß ÏÜì´Üß ÷´Üß †ÃÜå ôÜØÍÜíÜ´Ü : ÷èà ÆÜ±Ü ÏÜì´Üß ÷ïÜå1. †ÜíÜàØ ‹¶ÜÏÜ ÆÜàô´Ü‘ “å †ÃÜå ‹ÆÜêÜËÁÜ “å, ´ÜåÃÜß ™Ü±ÜÜ íÜÜœÜÃÜÆÜÂåÏÜß†ÜåÃÜå ƒÜËÜÓ è ÃÜ ÷ÜåÑÜ †ÃÜå ´ÜåÃÜß ÷èà ôÜàÁÜß ÆÜâÓß 2500 ÃÜ‘êÜ ÆÜ±Ü íÜåœÜÜ‰ ÃÜ ÷ÜåÑÜ, ´Üå ÄÜàèÓÜ´Üß ´ÜÓß‘å ÄÜÜæÓíÜ †ÃÜàÍÜíÜ´ÜÜ ôÜÜæ†å ÆÜÜå´ÜÜÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓßÏÜÜØ šÜÜåÍÜÆÜâíÜÚ‘ ÃÜÜÇÁÜß ÓÜƒÜíÜÜ èåíÜß ÏÜÜÝ÷´Üß “å.

ÏÜÜÃÜàØ “àØ. ´Üå³Üß éÝÆÜÑÜÜ ÆÜœÜßôÜ ÏÜÜå‘êÑÜÜ “å. ôÜØÆÜÜ¹‘ÃÜß ÃÜÜÇÁÜ ÆÜÂÏÜÜ±Üå, ÝíÜ¾ÜôÜÍÜÜÃÜÜ †Ü¢íÜÃÜ ôÜÍÑÜÆÜ¹ÃÜß Éß é.50 ÷´Üß, ÆÜ±Ü ôµÜß†Üå †ÃÜå ÏÜÜÝôÜ‘ é.30 ôÜàÁÜßÃÜÜ ÆÜÄÜÜÓÃÜÜ ÝïÜšÜ‘Üå ÏÜÜüå é. 25 ÷´Üß. †åüêÜå ÄÜÜØÁÜß¢†å (ÆÜÜ“ì³Üß †ÜÆÜíÜÜ ÏÜÜØ²åêÜß íÜ±Ü‘Ó †ÃÜå ƒÜå²â´ÜÃÜß †ÜåìƒÜÜ±Ü ÆÜ÷åêÜÜØ) ÝïÜšÜ‘ ´ÜÓß‘å ÆÜÜå´ÜÜÃÜß †ÜåìƒÜÜ±Ü †ÜÆÜß ÷´Üß. †å è ÆÜÜÃÜÜ ÆÜÓ ™ÜüÃÜÜ˜ÏÜÃÜß ôÜÝ‘Úü ÆÜâÓß ‘Ó´ÜÜØ œÜØ¹àÍÜÜ‰†å ÃÜÜÇÁÑÜàØ “å ‘å ´ÜÜ.19ÏÜß†å ÄÜàèÓÜ´Ü íÜÃÜÜÚøÑÜàêÜÓ ôÜÜåôÜÜÑÜüß†å ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ôÜØô³ÜÜÃÜÜ ÏÜÜÃÜ¹ †Ü¢íÜÃÜ ôÜÍÑÜ ËÜÃÜÜíÑÜÜ †ÃÜå †åÏÜ±Üå ÏÜÜå‘êÜåêÜÜ é.25 ´ÜÜ. 26-4-16ÃÜÜ ÓÜåè ÆÜÜ“Ü ÏÜÜå‘êÑÜÜ. ÏÜàƒÑÜ´íÜå ôÜâÝœÜÃÜÜ ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ÝíÜœÜÜÓÆÜ½Ý´Ü ”ßêÜíÜÜÃÜàØ †™ÜÓàØ ÆÜ²å †ÃÜå ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜå †å †ÜïÜÑÜ ÆÜ±Ü ÃÜ³Üß. “´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÆÜÂåÏÜß †ÃÜå †Ü”Ü¹ßÃÜß êÜ²´ÜÏÜÜØ µÜ±Ü íÜƒÜ´Ü èåêÜÏÜÜØ è‰ †ÜíÜåêÜÜ œÜØ¹àÍÜÜ‰†å ÍÜÜÓå ƒÜØ´Ü³Üß ´Ü‘ ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ÝíÜœÜÜÓÆÜ½Ý´Ü ôÜœÜÜåü Óß´Üå ÏÜâ‘ß †ÜÆÜß “å. 1918 – ÏÜÜœÜÚ 3, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ÃÜß †çÃü×ß †åíÜàØ †å‘ ‹¹Ü÷Ó±Ü “å : †å‘ ÆÜµÜÏÜÜØ êÜƒÑÜàØ, íÜÄÜÓ ôÜÏÜèå êÜÜå‘Üå ÏÜÜÓß ÆÜâ¡ ‘Óå †å ‘åíÜì ‘ØüÜìÜéÆÜ “å. ÏÜ÷Ü´ÏÜÜÏÜØÝ¹ÓÃÜÜ ÓœÜÝÑÜ´ÜÜ†ÜåÃÜå ‘ÜÏÜ êÜÜÄÜå †åíÜß †å‘ †çÃü×ß 1919 – †åÝÆÜÂêÜ , 15 †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ÃÜß “å" : ÷àêêÜ²ÏÜÜØ èƒÜÏÜß ³ÜÑÜåêÜÜÃÜß ƒÜËÜÓ ‘Ü°íÜÜ ÝôÜÝíÜêÜ ‡ÝôÆÜ´ÜÜêÜÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü. ‘êÜåøüÓÃÜå ÆÜµÜ- ÷àêêÜ²ÏÜÜØ ‘ÑÜÜ ‘ÑÜÜ †ØÄÜÂåè ÏÜÓ±Ü ÆÜÜÏÑÜÜ †ÄÜÓ ™ÜíÜÜÑÜÜ “å †å è±ÜÜíÜïÜÜå. èå ÓÜ÷´ÜÉÜìÜå ïÜé ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå “å ´ÜåÏÜÜØ³Üß †åÏÜÃÜå ÆÜ±Ü ÓÜ÷´Ü †ÜÆÜß ïÜ‘ÜïÜå.

êÜåƒÜ‘ – ôÜØÆÜ‘Ú : e-mail": uakothari@gmail.com 1 ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓß (1915-1948) ‹ÆÜêÜËÁÜ “å, èÃÏÜ³Üß êÜ‡ÃÜå ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘Ü³Üß ÍÜÜÓ´Ü ÆÜÓ´Ü ÉÑÜÜÚ ´Üå ÝíÜÄÜ´ÜÜå ôÜÏÜÜíÜ´Üß Ý¹ÃÜíÜÜÓß (1869-1914) †ÆÜÂÜÆÑÜ “å.

ôÜÜÓÄÜÂÜ÷ß, ”ß±Üß †ÃÜå ôíÜô³Ü ôÜØïÜÜåÁÜ‘ ÃÜèÓ ÁÜÓÜíÜ´ÜÜ œÜØ¹àÍÜÜ‰ (èÃÏÜ : 6 ÃÜíÜåÏËÜÓ, 1899, ÏÜä´ÑÜà : 2 ÏÜÜœÜÚ, 1980) 1936ÏÜÜØ êÜØ²ÃÜ ô‘âêÜ †ÜçÉ o

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

287

èÃÜÓåïÜÃÜ ÄÜåÆÜÃÜå ôÜÏÜèíÜÜ ƒÜÆÜÏÜÜØ †ÜíÜå ´ÜåíÜàØ ÆÜàô´Ü‘ : ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ƒÜÜåíÜÜÑÜåêÜàØ ÁÜÃÜ : ÷ÝÓêÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜß ÝËÜÃÜß´Ü ÏÜÜå¹ß

ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜØ êÜƒÜÜ±ÜÜå ÏÜÜåüå ÍÜÜÄÜå ÆÜµÜÜå éÆÜå. ôÜÏÜÄÜÂ ¢íÜÃÜÃÜÜ ÄÜØ¡íÜÓ ÆÜµÜƒÜ¡ÃÜÜÃÜß ôÜÜÏÜå ´ÜåÏÜÃÜÜ ÆÜàµÜ ÷ÝÓêÜÜêÜÃÜÜ ‘å ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÜ³Üå ôÜØ‘ìÜÑÜåêÜÜ †ÃÑÜ ÆÜÝÓíÜÜÓèÃÜÜåÃÜÜ ËÜ÷à ³ÜÜå²Ü ÆÜµÜÜå ‘å †å ÆÜÂ‘ÜÓÃÜÜ ‹êêÜåƒÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ¡åíÜÜ-íÜÜØœÜíÜÜ ÏÜìå “å. ÆÜÓØ´Üà †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÆÜµÜÜåÃÜß ôÜØƒÑÜÜ ‘Ó´ÜÜØ ÏÜ÷¶íÜÃÜÜ “å ÝíÜÝíÜÁÜ ÆÜÂôÜØÄÜå ¥ÆÜôÜåêÜÜ ÝÆÜ´ÜÜ-ÆÜàµÜÃÜÜ ÏÜÃÜÜåÍÜÜíÜ. Ý‘ïÜÜåÓÜíÜô³ÜÜÃÜÜØ íÜóÜÜÚå ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÏÜÜØ ÝÆÜ´ÜÜ ôÜÜ³Üå ƒÜÍÜåƒÜÍÜÜ ÝÏÜêÜÜíÜßÃÜå ‘ÜÏÜ ‘Óß `“Üåüå ÄÜÜØÁÜß'ÃÜàØ ÝËÜÓà¹ ÆÜÜÏÜÃÜÜÓ ÷ÝÓêÜÜêÜ ÑÜàíÜÜíÜô³ÜÜÏÜÜØ ÆÜ÷ÜÇœÜ´ÜÜØ †ÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢³ÜßÑÜ

ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ƒÜÜåíÜÜÑÜåêÜàØ ÁÜÃÜ : ÷ÝÓêÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜß, êÜå. ÃÜßêÜÏÜ ÆÜÓßƒÜ, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, 1998ÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ÆÜ÷åêÜß †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜàØ ÆÜàÃÜ :ÏÜàº±Ü íÜóÜÚ : 2007, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ, ôÜÜ‡” : 4.5×7.5, ÆÜÜÃÜÜØ : 244+16, _ 95

288

ÆÜ÷åêÜÜØ ÍÜÜÓ´Ü ÆÜ÷ÜÇœÜß ÄÜÑÜÜ ÷ÜåíÜÜ “´ÜÜØ ÆÜâ±ÜÚÆÜ±Üå ËÜÜÆÜàÃÜÜ †Ø´ÜåíÜÜôÜß ‘åÏÜ ÃÜ³Üß ËÜÃÜß ïÜ‘´ÜÜ ´ÜåÃÜàØ íÜóÜÚíÜÜÓ íÜ±ÜÚÃÜ ÷ÝÓêÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜØ ¹ÜåÝ÷µÜß ÃÜßêÜÏÜËÜ÷åÃÜ ÆÜÓßƒÜå êÜƒÜåêÜÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ³Üß ÏÜìå “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÆÜÜÝÓíÜÜÝÓ‘ ¢íÜÃÜÃÜå †ÃÜå ÆÜÝÓíÜÜÓèÃÜÜå ÆÜÂ´ÑÜåÃÜß ´ÜåÏÜÃÜß ÝÃÜôÜËÜ´Ü ´Ü³ÜÜ ôÜØËÜØÁÜÜåÃÜå ôÜÏÜèíÜÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ ™Ü±ÜàØ ‘ÜÏÜÃÜàØ “å. †ÜïÜÓå ôÜíÜÜ ËÜôÜÜå ÆÜÜÃÜÜØÏÜÜØ ÆÜ³ÜÓÜÑÜåêÜÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÆÜµÜÜåÃÜÜ ÍÜÜÄÜå ÆÜœÜÜôÜå‘ ÆÜÜÃÜÜØ †ÜíÑÜÜØ “å. ôÜÜ´Ü ËêÜç‘ †åÃ² í÷Ü‡ü ÉÜåüÜåÄÜÂÜÈÖôÜ †ÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÄÜàèÓÜ´Üß ÷ô´ÜÜšÜÓÏÜÜØ ÷ÝÓêÜÜêÜÃÜå êÜƒÜåêÜÜ ÆÜµÜÃÜß ËÜå ÆêÜåü ÆÜàô´Ü‘ÃÜàØ ôÜÜæ³Üß ÏÜÜåüàØ èÏÜÜ ÆÜÜôÜàØ “å. ÷ÝÓêÜÜêÜÃÜå ËÜÜìÆÜ±Ü³Üß êÜ‰ÃÜå ÏÜä´ÑÜà ÆÜÑÜÛ´Ü ÝÆÜ´ÜÜ ôÜÜ³Üå ôÜèÜÚÑÜåêÜÜ ôÜØ™ÜóÜÚÃÜàØ ËÜÑÜÜÃÜ ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ ÆÜÜÃÜå-ÆÜÜÃÜå ÏÜìå “å. ËÜçÝÓôüÓ ÏÜÜå÷ÃÜ¹ÜôÜ ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘Ü ÃÜ ÆÜ÷ÜÇœÑÜÜ ÷Üå´Ü ´ÜÜå †ÜÆÜ±ÜÃÜå `ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ'ÃÜß ÆÜÂÜÝÆ´Ü ÃÜ ³ÜÜ´Ü †åíÜàØ ÄÜÜØÁÜßôÜÜÝ÷´ÑÜÃÜÜå ‹ÆÜÓ“êêÜÜå †ÍÑÜÜôÜ ‘ÓÃÜÜÓ ÆÜ±Ü ‘÷ß ïÜ‘å. ÆÜàµÜ ÷ÝÓêÜÜêÜÃÜÜ ÝÆÜ´ÜÜ ÏÜÜå÷ÃÜ¹ÜôÜ ôÜÜ³ÜåÃÜÜ ôÜØ™ÜóÜÚÃÜÜØ ËÜßè ÆÜ±Ü †Ü ÝíÜ¹åïÜÆÜÂíÜÜôÜÃÜå ‘ÜÓ±Üå è íÜíÜÜÑÜÜØ ´ÜåÃÜß ôÜÜ÷å¹ß †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÆÜâÓå “å. ÷ÝÓêÜÜêÜÃÜàØ †å‘êÜíÜÜÑÜàØ ËÜÜìÆÜ±Ü, ËÜÜìÆÜ±ÜÏÜÜØ è ÆÜÓ¹åïÜÄÜÏÜÃÜÃÜå ‘ÜÓ±Üå ÝÆÜ´ÜÜÃÜÜå ÝíÜÑÜÜåÄÜ, ôÜØÑÜàø´Ü ‘àüàØËÜÏÜÜØ ‹“åÓÃÜå ‘ÜÓ±Üå ‹ÆÜåÝšÜ´Ü ËÜÜìÆÜ±Ü, íÜ²ßêÜÜåÃÜÜØ ÏÜÜÄÜÚ¹ïÜÚÃÜ ÝíÜÃÜÜÃÜÜ ÍÜ±Ü´ÜÓÃÜÜØ íÜóÜÜÚå, ÑÜàíÜÜÃÜ íÜÑÜå êÜÄÃÜ, ÝíÜêÜÜÑÜ´ÜÏÜÜØ †ÍÑÜÜôÜ ÏÜÜüå ôÜÄÜÜ ÆÜàµÜÃÜå ËÜ¹êÜå ÍÜµÜß¡ÃÜß ÆÜôÜØ¹ÄÜß ‘ÓÃÜÜÓ ÝÆÜ´ÜÜÃÜå `íÜ÷ÜêÜÜØ-¹íÜêÜÜØ'ÃÜß é†å ¡å´ÜÜå ³ÜÑÜåêÜÜå ÆÜàµÜ, †å ôÜØ™ÜóÜÚÏÜÜØ³Üß èÃÏÜåêÜÜå ÄÜä÷´ÑÜÜÄÜ.".". †Ü ôÜ™ÜìÜ ÆÜÂôÜØÄÜÜåÏÜÜØ ôÜØÑÜàø´Ü ‘àüàØËÜÏÜÜØ ‹“åÓ ÝôÜíÜÜÑÜÃÜÜ ´ÜÏÜÜÏÜ ÏÜà¼Ü †Üèå †å‘ ôÜ¹ß ‹ÆÜÓÜØ´ÜÃÜÜå ôÜÏÜÑÜ íÜß´Üß ÄÜÑÜÜ ÆÜ“ß ÆÜ±Ü [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

‘ÜØ‰ ™ÜôÜÓ‘Üå ÏÜÜÓß ïÜ‘ÜÑÜ †å ÏÜÜÓß êÜßÁÜÜå. †å ÆÜ÷åêÜÜå ÃÜ÷Üå´ÜÜå ´ÜåÏÜ “åêêÜÜå ÆÜ±Ü ÃÜ÷Üå´ÜÜå. ÷Ü, †å ™ÜôÜÓ‘ÜÃÜß ÏÜêÜÏÜÆÜ©ß ‘ÓíÜÜ ÝÃÜÝÏÜ¶Üå †ÃÜå †å Óß´Üå ÝÆÜ´ÜÜ-ÆÜàµÜ ËÜÃÃÜåÃÜß ôÜÜœÜß “ËÜß †ÜêÜåƒÜíÜÜ ÏÜÜüå ÃÜßêÜÏÜËÜ÷åÃÜ ÆÜÓßƒÜ ¿ÜÓÜ êÜƒÜÜÑÜåêÜàØ †Ü ÆÜàô´Ü‘ œÜØ¹àêÜÜêÜ ÍÜÄÜàÍÜÜ‰ ¹êÜÜêÜ ÝêÜÝƒÜ´Ü ÆÜàô´Ü‘ ÷ÝÓêÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ôÜ÷Üå¹Ó èåíÜàØ “å. †ÃÜå †å Óß´Üå ËÜÃÃÜå †å‘ËÜß¡ÃÜÜØ ÆÜâÓ‘ “å. ÄÜÜØÁÜß¢ ‘å ´ÜåÏÜÃÜÜ ÆÜÝÓíÜÜÓèÃÜ ôÜÜ³Üå ôÜØ‘ìÜÑÜåêÜàØ ÆÜàô´Ü‘ ÷ÜåÑÜ †åüêÜå ´ÜåÏÜÜØ ÆÜÂ‘Ó±Ü †å‘ÃÜÜ ÆÜ÷åêÜÜ ÆÜÜÃÜÜ³Üß ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå ‹êêÜåƒÜ `ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ' ´ÜÓß‘å ÃÜ †ÜíÜå ´Üå ôíÜÜÍÜÜÝíÜ‘ ÄÜ±ÜÜÑÜ ÆÜÓØ´Üà ÆÜÂô´Üà´Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÷ÝÓêÜÜêÜÃÜÜ ËÜÜìÆÜ±Ü ôÜØ¹ÍÜÚå ïÜé ³Ü´Üß íÜÜ´ÜÏÜÜØ ÝÆÜ´ÜÜ¢ÃÜÜå ÃÜÜÏÜÜåêêÜåƒÜ `ÏÜÜå÷ÃÜ¹ÜôÜ'ÃÜå ËÜ¹êÜå `ÄÜÜØÁÜß¢' ´ÜÓß‘å ³ÜÜÑÜ †å ‘«å ´ÜåíÜàØ “å. †å ‹ÆÜÓÜØ´Ü ôÜÜêÜíÜÜÓß íÜÜ´ÜÜåÃÜÜ ôÜØ¹ÍÜÚÏÜÜØ ÆÜ±Ü œÜÜå’ôÜ íÜóÜÚ ‘å ôÜÏÜÑÜÄÜÜìÜå ¹ïÜÜÚíÜíÜÜÃÜå ËÜ¹êÜå `´ÜÜèå´ÜÓÏÜÜØ' `ÄÜÑÜå íÜóÜÚå' èåíÜÜ ïÜË¹ÆÜÂÑÜÜåÄÜ †ÃÜàÝœÜ´Ü êÜÜÄÜå “å. †å Óß´Üå ÆÜÜÃÜ ÃÜØËÜÓ 77 ‹ÆÜÓ ÷ÝÓêÜÜêÜÃÜß ôÜÜæ³Üß ÏÜÜåüß ÆÜàµÜß ÓÜÏÜßËÜ÷åÃÜÃÜß ÏÜÜåüß ¹ß‘Óß ‘àôÜàÏÜÃÜÜ ÏÜä´ÑÜàÃÜÜå ‹êêÜåƒÜ “å ÆÜÓØ´Üà ÆÜÜÃÜ ÃÜØËÜÓ 141 ÆÜÓ ¹ïÜÜÚíÜåêÜÜ íÜØïÜíÜåêÜÜÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜÜå ‹êêÜåƒÜ ÃÜ³Üß. 1998ÏÜÜØ ÆÜ÷åêÜß †ÜíÜäÝ¶Ü †ÃÜå 2007ÏÜÜØ ÆÜàÃÜÏÜÚàº±Ü ÆÜÜÏÜåêÜÜ ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ÷íÜåÃÜÜ ÆÜàÃÜÏÜàÚº±Ü íÜƒÜ´Üå †Ü ÍÜâêÜÜå ÝÃÜíÜÜÓß ïÜ‘ÜÑÜ †ÃÜå ÃÜíÜß ÝíÜÄÜ´ÜÜå ´Ü³ÜÜ ÉÜåüÜåÄÜÂÜÈÖôÜÃÜàØ ‹ÏÜåÓ±Ü ‘Óß ïÜ‘ÜÑÜ ´ÜÜå ‹¶ÜÏÜ.

èåÏÜÃÜÜ ´ÜåÏÜ ÆÜÂô´Üà´Ü êÜÜÄÜå “å. ôÜØÑÜàø´Ü ‘àüàØËÜÃÜÜå ‹“åÓ †åüêÜÜ ÏÜÜüå ÃÜ÷Î ‘åÏÜ ‘å †å ÆÜÂ³ÜÜÃÜÜå íÜßôÜÏÜß ôÜ¹ßÏÜÜØ è ÝíÜêÜÜåÆÜ ³Ü‰ ÄÜÑÜÜå “å. ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘Ü³Üß íÜ÷åêÜÜ †ÃÜå íÜåìÜôÜÓ †ÜíÜß ÄÜÑÜåêÜÜ ÷ÝÓêÜÜêÜÃÜå ÆÜÓ¹åïÜÃÜß ÁÜÓ´Üß ÆÜÓ èå Ý¹ïÜÜôÜâœÜÃÜ ‘å ÏÜÜÄÜÚ¹ïÜÚÃÜ ÏÜëÑÜÜØ ´Üå ôíÜ¹åïÜÃÜß ÁÜÓ´Üß ÆÜÓ ÆÜÂÜÓØÝÍÜ‘ íÜóÜÜÚåÏÜÜØ ËÜÜÆÜà ÆÜÜôÜå³Üß ÃÜ ÏÜëÑÜÜØ. †Ü ƒÜÜåüå ÝÆÜ´ÜÜ-ÆÜàµÜ íÜœœÜå ÏÜÜåüß ƒÜÜ‰ ôÜ¢Ú, èå ‹¶ÜÓÜå¶ÜÓ íÜÁÜ´Üß è œÜÜêÜß †ÃÜå ÷ÝÓêÜÜêÜÃÜÜ ÆÜšÜå ´ÜÜå ÏÜä´ÑÜà ÆÜÑÜÛ´Ü †å èåÏÜÃÜß ´ÜåÏÜ è Ó÷ß. ÝÆÜ´ÜÜ ‹ÆÜÓÜØ´Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ µÜ±Ü ôÜØ´ÜÜÃÜÜå ÆÜÓ´íÜåÃÜÜØ ÷ÝÓêÜÜêÜÃÜÜØ íÜêÜ±ÜÜå ÆÜ±Ü †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ËÜƒÜâËÜß Ý”êÜÜÑÜÜØ “å. ÷ÝÓêÜÜêÜÃÜå ‘àêÜ ÆÜÜØœÜ ôÜØ´ÜÜÃÜÜå ÷´ÜÜØ. èåÏÜÜØ ôÜÜæ³Üß ÃÜÜÃÜÜ ÆÜàµÜ ïÜÜÝÃ´ÜÃÜå ÆÜ´ÃÜß ÄÜàêÜÜËÜËÜ÷åÃÜÃÜß ÷ÑÜÜ´Üß ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ è ÄÜàÏÜÜíÑÜÜå ÷´ÜÜå. ÝíÜÁÜàÓ ³ÜÑÜÜ ÆÜ“ß íÜœÜåü ÆÜàµÜ ÓÝôÜ‘ÃÜàØ ÆÜ±Ü †íÜôÜÜÃÜ ³ÜÑÜàØ. íÑÜíÜôÜÜÑÜå ÝÃÜíÜä¶Ü ËÜçÃ‘Ó †ÃÜå ïÜÜåƒÜ³Üß êÜƒÜ´ÜÜ ÏÜàØËÜ‰ÝÃÜíÜÜôÜß ÄÜàèÓÜ´Üß êÜåƒÜ‘ Ý¹ÃÜ‘Ó ¡åïÜß†å íÜßôÜÏÜß ôÜ¹ßÃÜÜ †ØÝ´ÜÏÜ ¹ÜÑÜ‘ÜÃÜÜØ †ØÝ´ÜÏÜ íÜóÜÜÚåÏÜÜØ êÜƒÜåêÜß ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜÜå ÆÜ²“ÜÑÜÜå ÃÜÜÏÜ‘ ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜÃÜå †ÜÁÜÜÓå ÏÜàØËÜ‰ÃÜß íÑÜíÜôÜÜÑÜß ÓØÄÜÍÜâÝÏÜ ÆÜÓ ÄÜÜØÁÜß ÝíÜÓà½ ÄÜÜØÁÜß ÃÜÜü‘ ÍÜèíÜÜÑÜàØ †ÃÜå ´ÜåÃÜÜ ïÜÜå ÆÜ±Ü ÃÜÜÇÁÜÆÜÜµÜ ôÜØƒÑÜÜÏÜÜØ ³ÜÑÜÜ. ÏÜ÷Ü´ÏÜÜÃÜÜå ÉÜåüÜå œÜêÜ±Üß ÃÜÜåüÜå ÆÜÓ “ÆÜÜÑÜ “å ´ÜåÃÜÜå ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜ‘ÜÓ †ÃÜå ÃÜÜüÝ‘ÑÜÜ†Üå†å èà¹ß Óß´Üå ÉÜÑÜ¹Üå ‹«ÜíÑÜÜå. ôÜÜ³Üå ôÜÜ³Üå ´ÜåÏÜ±Üå ÏÜÜÄÜÚ ÍÜâêÜåêÜÜ ÆÜàµÜÃÜß ¢íÜÃÜß ¹ïÜÜÚíÜíÜÜÃÜÜ ÃÜÜÏÜå †ËÜ¡å êÜÜå‘ÜåÃÜÜ ÓÜ÷ËÜÓ ËÜÃÜåêÜÜ ÝÆÜ´ÜÜÃÜå ´ÜåÏÜÃÜÜ ÏÜä´ÑÜÃÜÜ ÆÜÜØœÜ ¹ÜÑÜ‘Ü ÆÜ“ß èå

êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú": 3, ÓÜÏÜíÜÃÜ †åÆÜÜüÚÏÜåÃü, 67, ÃÜå÷Óà ÆÜÜ‘Ú, íÜõÜÜÆÜàÓ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹–380 015 e-mail": binitmodi@gmail.com

ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ´ÜÏÜå ÷´ÜÜ ôÜ´ÑÜÃÜàØ ÞôÏÜ´Ü †ÃÜÜÝ¹, †ÜüêÜß ÏÜÜµÜ Ó÷ß ÄÜ‰ ÑÜÜ¹ß. [ïÜ´Ü¹êÜ] ‰Ã¹àêÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜß ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

289

ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜÜå ÏÜÁÜà‘ÜåóÜ : ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå ôÜØô‘ÜÓíÜÜÓôÜÜå ÓÏÜ±Üß‘ ôÜÜåÏÜåòÜÓ

ËÜÜåêÜß ïÜ‘´ÜÜå ÷ÜåíÜÜ “´ÜÜØ èå †å‘ ÆÜ±Ü ÃÜ‘ÜÏÜÜå ïÜË¹ ËÜÜåêÜ´ÜÜå ÃÜ³Üß ´Üå ÏÜÜæÃÜß “å.—ÄÜÜØÁÜß¢ [ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå]1 ïÜÜòÜ´Ü ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ¡ÃÑÜà†ÜÓß – 2013ÃÜÜ †Ø‘ÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ †Ü †íÜ´ÜÓ±Ü íÜÜØœÜ´ÜÜØ ÏÜÜÓàØ ÏÜÃÜ ÝíÜœÜÜÓå œÜ²ß ¡ÑÜ “å. ÏÜÜæÃÜß ÏÜ÷Ü´ÏÜÜÃÜß †ôƒÜÝêÜ´Ü íÜ÷å´Üß íÜÜ±Üß ÷ØÏÜåïÜÜØ †Ü¹Ó †ÃÜå †ÜÿÜÑÜÚ ÆÜÂåÓå “å. †°ì‘, †ÝíÜÓÜÏÜ, †ÆÜÝÓÏÜåÑÜ “´ÜÜØ ´ÜÆÜ :ÆÜâ´Ü. ïÜË¹åïÜË¹ †ÜœÜÓ±ÜÃÜß †åÓ±Ü ÆÜÓ œÜ‘ÜôÜåêÜÜå. ÕËÜ¹àÏÜÜØ ÕôÜÁÜà ¡±Üå. ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜÜ †Ü ÏÜ÷ÜÆÜÂíÜÜ÷ÃÜàØ ¹Üå÷ÃÜ ‘ÓßÃÜå †åÃÜå

†ÃÜå‘ÝíÜÁÜ éÆÜå †Ü‘ÜÓËÜ½ ‘ÓíÜÜÃÜÜ ÆÜÂÑÜÜôÜÜå ´ÜÜå †ÃÜå‘ ³ÜÑÜÜ “å; ³Ü´ÜÜ ÓûÜ “å, ³Ü´ÜÜ Ó÷åïÜå. †åÏÜÜØ ÆÜß. ÆÜÂ‘ÜïÜ íÜåÄÜ²2 ¿ÜÓÜ †ÆÜÜÓ ÝÃÜó«ÜÆÜâíÜÚ‘ ´ÜæÑÜÜÓ ³ÜÑÜåêÜÜå ÄÜÂØ³Ü ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå ôÜØô‘ÜÓíÜÜÓôÜÜå †å‘ ÃÜÜåƒÜß ÍÜÜ´Ü ÆÜÜ²ÃÜÜÓÜå †ÃÜÜåƒÜÜå ÄÜÂØ³Ü ËÜÃÜß Ó÷å “å. ‘‰ Óß´Üå, ¡å‰†å èÓÜ.".". ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ßÑÜ ÝÃÜíÜå¹ÃÜÏÜÜØ ‘÷åíÜÜÑÜàØ “å ´ÜåÏÜ `ÁÜÏÜÚ †ÃÜå †ÁÑÜÜ´ÏÜ, ÓÜè‘ÜÓ±Ü †ÃÜå †³ÜÚ‘ÜÓ±Ü, íÑÜÞø´Ü †ÃÜå ôÜÏÜÜè.".". †åÏÜ †ÃÜå‘ ÝíÜóÜÑÜÜåÃÜå ôÆÜïÜÚ´ÜÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜåÏÜÜØ œÜÜêÜ´ÜàØ Ó÷å´ÜàØ †ÝíÜÓ´Ü †Ü´ÏÜÝÃÜÓßšÜ±Ü †ÃÜàÍÜíÜÜÑÜ “å.' ´ÜÜå, ÆÜÂíÜåïÜ‘ÏÜÜØ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ ÷å´Üà ÝíÜïÜå íÜÜ´Ü ‘Ó´ÜÜØ ÆÜÂ‘ÜïÜÍÜÜ‰ êÜƒÜå “å : .".".´ÜåÏÜ±Üå (ÄÜÜØÁÜß¢†å) ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ôÜØô‘äÝ´Ü †ÃÜå ôÜØô‘ÜÝÓ´ÜÜÃÜÜ ÆÜàÃÜÓà´³ÜÜÃÜ ÏÜÜüå †ƒÜìØÄÜ (†ôƒÜÝêÜ´Ü) ÑÜ¤Ü †Ü¹ÑÜÜåÚ ÷´ÜÜå. ´ÜåÏÜÃÜÜ †å `ÑÜ¤Ü'ÃÜÜå ÓÜåœÜ‘ †ÃÜå ÆÜÂåÓ‘ ÆÜÂôÜÜ¹ †ÜèÃÜß ÃÜíÜß ÆÜå°ßÃÜå ôÜÓì, ôÜØšÜåÆÜ ÃÜå ÄÜÂÜû ôíÜéÆÜå †ÜÆÜíÜÜÃÜß ÍÜÜíÜÃÜÜ ÁÜÓÜíÜ´ÜÜ †Ü ôÜØÆÜÜ¹ÃÜÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜß ôÜØô‘ÜÓêÜšÜß †ÝÍÜíÑÜÞø´Ü†ÜåÃÜÜ ôÜÜÓÍÜâ´Ü, ÓÜåœÜ‘, ÆÜÂåÓ‘ ‘å ïÜæšÜÝ±Ü‘ ÏÜ÷¶íÜÃÜÜ †ØïÜÜå `‹ÆÜÑÜàø´Ü' ÝíÜóÜÑÜ ïÜßóÜÚ‘Üå ÷å«ì ‘ÜêÜÜÃÜà ˜ÏÜå ÄÜÜå«íÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜØ “å. 1

ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå ôÜØô‘ÜÓíÜÜÓôÜÜå, ôÜØÆÜÜ¹‘ : ÆÜß. ÆÜÂ‘ÜïÜ íÜåÄÜ², ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, ÆÜÂ³ÜÏÜ †ÜíÜäÝ¶Ü, íÜóÜÚ 2013, ÆÜÜ‘àØ ÆÜâ«àØ, ôÜÜ‡” 5.5×8.5, ÆÜÜÃÜÜØ 752 (743+9), _ 450/-

290

ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ¿ÜÓÜ 1967ÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü The Mind Of Mahatma Gandhi, R. K. Prabhu, U. R. RaoÃÜÜå ÄÜàèÓÜ´Üß †ÃÜàíÜÜ¹ ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå éÆÜå íÜóÜÚ 2000ÏÜÜØ ÃÜçïÜÃÜêÜ ËÜà‘ ü×ôü ¿ÜÓÜ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ³ÜÑÜÜå “å. íÜóÜÚ 2011ÏÜÜØ ´ÜåÃÜß ËÜß¢ †ÜíÜäÝ¶Ü ÆÜ±Ü ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ‘ÓÜ‰ “å. 28 èâÃÜ 2013ÃÜÜ ÓÜåè ´Üå†Üå ôíÜÄÜÚô³Ü ³ÜÑÜÜ. ´ÜåÏÜÃÜå ïÜË¹ÜØèÝêÜ †ÜÆÜ´ÜÜ êÜåƒÜ `ÄÜàèÓÜ´Üß ôÜÜÝ÷´ÑÜÃÜÜ ôÜåíÜÜ³ÜßÚ †ÃÜå †Ü¢íÜÃÜ ÄÜÂØ³ÜÆÜÜêÜÃÜß ÝíÜ¹ÜÑÜ' ÏÜÜüå èà†Üå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷, èàêÜÜ‰ 2013. [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

†ÆÜÜÑÜåêÜß ÏÜÜÝ÷´ÜßÃÜå íÜÁÜà ÃÜå íÜÁÜà ôÆÜóü †ÃÜå ôÜàÓåƒÜ ´ÜåÏÜ è íÑÜÜÆÜ‘ ËÜÃÜÜíÜíÜÜ ôÜØÆÜÜ¹‘å ÀÝóü †ÃÜå êÜÄÜÃÜ- ÆÜâíÜÚ‘ ‘åíÜÜå ´ÜÜå ÆÜÝÓñÜÏÜ ‘ÑÜÜåÚ “å ´Üå †Ü ‹ÆÜÑÜàø´Ü ïÜßóÜÚ‘Üå †ÃÜå ´ÜåÃÜß ‘’ÜíÜÜÓß ÆÜÂÏÜÜ±Üå ´ÜåÏÜ è ‘ÜêÜÜÃÜà ˜ÏÜå ÄÜÜå«íÜ±Üß ¡å´ÜÜØ ôÜÏÜ¡ïÜå. ¹Ü. ´Ü. †Ü †å‘ ïÜßóÜÚ‘ – ‘óüôÜ÷ÃÜ (ÆÜä. 151) ÷íÜå, †åÃÜß ôÜÜ³Üå èà¹ß ´ÜÜÓíÜåêÜß ÃÜÜÇÁÜ – `íÜìß èà†Üå ‹ÆÜíÜÜôÜ; ¹à :ƒÜ; ÝíÜÆÜ¹Ü; ôÜÝíÜÃÜÑÜ ‘ÜÃÜâÃÜÍÜØÄÜ; ôÜÝ÷ó±Üà´ÜÜ' – ´ÜÜå, †Ü ‘óüôÜ÷ÃÜÃÜß íÜÜ´Ü †ÃÑÜµÜ øÑÜÜØ øÑÜÜØ ÏÜìå ´ÜåÃÜß ÍÜÜì ÆÜ±Ü ôÜØÆÜÜ¹‘å †ÜÆÜß †ÃÜå †Ü ÝíÜóÜÑÜÃÜå èà¹Ü èà¹Ü ÀÝóü‘Üå±Ü³Üß ‘‰ Óß´Üå ¡å‰ ïÜ‘ÜÑÜ †å ¹ïÜÜÚíÜß ôÜÏÜÄÜÂ ÝíÜóÜÑÜÃÜÜå †å‘ ËÜä÷¹Ö ÃÜ‘ïÜÜå ÆÜ±Ü ÓœÜß †ÜÆÑÜÜå. †Ü ÀÝóü†å †ÍÑÜÜôÜß†Üå†å †Ü ´ÜÏÜÜÏÜ ïÜßóÜÚ‘Üå †ÃÜå ÆÜÂ´ÑÜå‘ †íÜ´ÜÓ±Ü ÃÜßœÜå ÏÜà‘ÜÑÜåêÜÜ õÜÜå´Ü‹ÆÜõÜÜå´ÜÃÜß ÝíÜÄÜ´ÜÜå ”ß±ÜíÜüÆÜâíÜÚ‘ ¡åíÜÜ èåíÜß “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ÃÜÜ 81 ÍÜÜÄÜ; ÏÜ÷Ü¹åíÜÍÜÜ‰ÃÜß ²ÜÑÜÓßÃÜÜ 23 ÍÜÜÄÜ.".". †ÃÜå †åÏÜ ÄÜàèÓÜ´Üß, †ØÄÜÂå¢ ÍÜÜóÜÜÃÜÜ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ †ÃÜå ÄÜÜØÁÜßÝíÜóÜÑÜ‘ †ÃÜå‘ ÄÜÂØ³ÜÜå; ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÆÜµÜÜå, ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÜå, ÍÜÜóÜ±ÜÜå, †ƒÜËÜÜÓß êÜåƒÜÜåÃÜÜå †ÍÑÜÜôÜ ‘ÓßÃÜå ÷¡ÓÜå ÆÜäó«ÜåÏÜÜØ³Üß ´ÜÜÓíÜß-ôÜÜÓíÜß, †‘ÜÓÜÝ¹ ˜ÏÜå †åÃÜå ÄÜÜå«íÜß, †åÃÜÜ ôÜØ¹ÍÜÜåÚÃÜß ôÜàÓåƒÜ ÏÜÜÝ÷´Üß †ÜÆÜß ´ÜæÑÜÜÓ ‘ÓåêÜÜå †Ü ÄÜÂØ³Ü ÆÜÂ‘ÜïÜÍÜÜ‰ÃÜÜ ÕœÜ´ÜÃÜ-ÄÜÜåÉÏÜÜØ ÄÜâØ³ÜÜ´ÜÜå ÓûÜå, èåÃÜÜ ÆÜÝÓÆÜÜ‘ éÆÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå ôÜØô‘ÜÓíÜÜÓôÜÜå †ÜÆÜ±Üå †Ü ôíÜéÆÜå ÆÜÜÏÜß ïÜøÑÜÜ. ÏÜÁÜÏÜÜƒÜß †ôÜØƒÑÜ ÆÜàóÆÜÜå œÜâôÜßÃÜå èåÏÜ ÏÜÁÜ †å‘µÜ ‘Óå ´ÜåÏÜ †åÏÜ±Üå †Ü ÏÜÁÜà‘ÜåóÜ ´ÜæÑÜÜÓ ‘ÑÜÜåÚ. ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ÃÜÜ ÏÜÜœÜÚ-†åÝÆÜÂêÜ 2013ÃÜÜ †Ø‘ÏÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÝíÜïÜå íÜÜ´Ü ÏÜÜØ²´ÜÜØ ÆÜÂ‘ÜïÜÍÜÜ‰ ÝíÜÃÜÏÜÂ ÍÜÜíÜå ‘÷å “å : `ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå ôÜØô‘ÜÓíÜÜÓôÜÜå †å ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ¢íÜÃÜÁÑÜåÑÜÃÜß †ÃÜå †åÃÜß ÝôÜÝ½ ÏÜÜüå ´ÜåÏÜ±Üå ‘ÓåêÜß ÏÜ³ÜÜÏÜ±ÜÃÜß †å‘ ”ÜØƒÜß “å.' ÆÜÓØ´Üà ¡åíÜÜ ËÜåôÜß†å ´ÜÜå †Ü ÄÜÂØ³ÜÃÜå ‘åü‘åüêÜß Óß´Üå ¡å‰ ïÜ‘ÜÑÜ! ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå, ÆÜÂÜÁÑÜÜÆÜ‘Üå, ÆÜµÜ‘ÜÓÜå, êÜåƒÜ‘Üå ÏÜÜüå †å ÄÜÂØ³Ü †å‘ ‹¶ÜÏÜ ôÜØ¹ÍÜÚÄÜÂØ³Ü ËÜÃÜß Ó÷å ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

“å ´ÜÜå ôÜØïÜÜåÁÜ‘Üå-†ÍÑÜÜôÜß†Üå ÏÜÜüå †å †å‘ †ÍÑÜÜôÜ ÄÜÂØ³ÜÃÜß ÄÜÓè ôÜÜÓå “å. ÄÜÜØÁÜß-¢íÜÃÜ¹ïÜÚÃÜÃÜå ÆÜÜÏÜíÜÜ ÏÜÜüå †å †å‘ ÏÜ÷¶íÜÃÜÜå õÜÜå´Ü ËÜÃÜß Ó÷å “å; ´ÜÜå ‘Üå‰ íÜìß ÕœÜ´ÜÃÜÄÜÂØ³Ü ´ÜÓß‘å ÆÜ±Ü †åÃÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜÏÜÜØ êÜ‰ ïÜ‘å. †ÜÏÜ †Ü †å‘ ËÜ÷àÆÜÝÓÏÜÜ±Üß ÄÜÂØ³Ü “å. †åÏÜÜØ †å‘êÜå ÷Ü³Üå ôÜâ”ÆÜâíÜÚ‘ ôÜØ‘ÝêÜ´Ü ‘ÓåêÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜå œÜßíÜüÆÜâíÜÚ‘ ÏÜà‘ÜÑÜåêÜÜ õÜÜå´Ü-ôÜØ¹ÍÜÜåÚÃÜå ”ß±ÜíÜü³Üß ¡å‰†å ´ÜÜå ƒÑÜÜêÜ †ÜíÜå ‘å †Ü ‘ÜÏÜ ‘åüêÜàØ ÆÜÝÓñÜÏÜ ôÜÜÁÑÜ ÷´ÜàØ. ôÜØÆÜÜ¹‘å ÆÜÂíÜåïÜ‘ÃÜå †ÜÆÜåêÜàØ ‹ÆÜïÜßóÜÚ‘ `†ÜœÜÜÓÝíÜœÜÜÓ ‘ÜåïÜ' ™Ü±ÜàØ è ôÜâœÜ‘ “å. †ÜœÜÜÓ-ÝíÜœÜÜÓÃÜàØ ôÜÏÜÜÑÜÜåèÃÜ †å †åÏÜÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢ ÆÜÜôÜå³Üß ÏÜìåêÜÜå ¢íÜÃÜÏÜØµÜ “å. †ÜÝ³ÜÚ‘ ôÜØ‘üÃÜÜ †Ü ôÜÏÜÑÜÏÜÜØ `†³ÜÚïÜÜôµÜ' ÝíÜïÜåÃÜß íÜÜ´Ü èÓÜ íÜÜØœÜß†å : †³ÜÚïÜÜôµÜ †ÃÜå ÃÜßÝ´ÜïÜÜôµÜ íÜœœÜå ÷àØ ÍÜå¹ ÃÜ³Üß ÆÜÜ²´ÜÜå. èå †³ÜÚïÜÜôµÜ íÑÜÞø´Ü †³ÜíÜÜ ÆÜÂ¡ÃÜÜ Ý÷´ÜÃÜå ‰¡ ‘Óå ´Üå ÃÜßÝ´Ü³Üß ÝíÜÓà½ ÷Üå‰ ÆÜÜÆÜ “å. ´Üå³Üß †å‘ ¹åïÜÃÜå ÷Ü³Üå ËÜß¡ ¹åïÜÃÜå ‘œÜ²íÜÜÃÜå ôÜÜÓà †³ÜÚïÜÜôµÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜÜåÄÜ ³ÜÜÑÜ ´ÜåÃÜå ÷àØ †ÃÜßÝ´Ü ÄÜ±ÜàØ “àØ. ÏÜèâÓÜåÃÜàØ êÜÜå÷ß œÜâôÜßÃÜå ËÜÃÜåêÜß íÜô´Üà†Üå êÜåíÜß ‘å íÜÜÆÜÓíÜß †å ÆÜÜÆÜ “å. (ÆÜä. 27) [ÑÜØÄÜ ‡ÞÃ²ÑÜÜ, 13-10-1921; ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, 20-101921; †šÜÓ¹å÷-21 (1971) ÆÜä. 259]

†ÜèÃÜÜ ôÜØ¹ÍÜÚÏÜÜØ ÆÜ±Ü ïÜàØ †Ü íÜÜ´Ü †åüêÜß è ÆÜÂô´Üà´Ü ÃÜ³Üß? `íÜìß èà†Üå', †å †íÜ´ÜÓ±Ü ÃÜßœÜåÃÜß ÃÜÜÇÁÜÏÜÜØ³Üß ÑÜØÄÜ ‡ÞÃ²ÑÜÜ, ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ‘å ÆÜ“ß †šÜÓ¹å÷ÏÜÜØ ôÜÏÜÜÝíÜóü †Ü †íÜ´ÜÓ±ÜÃÜàØ ÆÜÜ‘àØ ÆÜÄÜåÓàØ †÷Î †ÜÆÜ±ÜÃÜå ÏÜìß Ó÷å “å. ÆÜÄÜêÜåÆÜÄÜêÜàØ ÏÜåìíÜß ÃÜ¹ßÃÜÜ ÏÜàƒÜ³Üß ÏÜâì ôÜàÁÜß ÆÜÂíÜÜôÜ ‘Ó´ÜÜØ ÆÜ÷ÜÇœÜíÜÜÃÜß ôÜØïÜÜåÁÜÃÜíÜäÝ¶ÜÃÜÜ ¹ïÜÚÃÜ †÷Î ³ÜÜÑÜ “å. †³ÜÚïÜÜôµÜÃÜß èåÏÜ ÝïÜšÜ±Ü †ÃÜå ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜ ÆÜ±Ü †Üèå †åüêÜÜØ è ÕœÜ´ÜÜ †ÃÜå ÕœÜ´ÜÃÜÃÜÜ ÝíÜóÜÑÜÜå “å. ´ÜÜå ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜ ÝíÜïÜåÃÜß †Ü ÄÜÜØÁÜßíÜÜ±Üß : ÆÜµÜ‘ÜÓÃÜàØ ôÜÜœÜàØ ‘ÜÏÜ èÃÜ´ÜÜÃÜÜ ÏÜÜÃÜôÜ ÆÜÓ èÃÜ´ÜÜÃÜå ¡å‰†å ‘å ÃÜ ¡å‰†å ´ÜÜåÆÜ±Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÆÜÓ ÆÜ²åêÜß “ÜÆÜÃÜå ÷‘ß‘´Ü éÆÜå †ÜåìƒÜÜíÜß ´ÜåÏÜÃÜÜå ÏÜÜÓÜå œÜêÜÜíÜíÜÜÃÜàØ ÃÜ³Üß, èÃÜ´ÜÜÃÜÜ ÏÜÜÃÜôÜÃÜå ôÜÜœÜß Óß´Üå ‘åìíÜíÜÜÃÜàØ “å.

291

†ÃÜå ôÜ¶íÜÏÜÜØ §²Ü±Ü éÆÜå ÆÜÂÄÜüÒàØ “å. †Ü ÏÜ÷¹Ö ‘ÜÑÜÚ ÝÃÜÝÏÜ¶Üå, ÄÜÜØÁÜß-ôÜØôÜÄÜåÚ, ¢íÜÃÜ ÆÜÂ´ÑÜåÃÜÜå †å‘ ÆÜÂ‘ÜÓå †ÃÜÜïÜÞø´Ü ÍÜÜíÜ ‘åìíÜíÜÜÃÜÜå ÑÜ´ÃÜ ‘Ó´ÜÜØ †åíÜÜ †Ü ÄÜÜØÁÜßÄÜÂØ³Ü ôÜÜ³Üå ÄÜÜå«²ß ÏÜÜØ²íÜÜ, ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÑÜÜåÄÜ ïÜË¹ÜåÃÜå ÏÜÏÜìÜíÜß êÜ‰†å :

´Üå³Üß “ÜÆÜÜØíÜÜìÜ†å ÷ØÏÜåïÜ ‘‰ ÷‘ß‘´Ü øÑÜÜÓå è±ÜÜíÜíÜß ´ÜåÃÜÜå ÝíÜíÜå‘ ‘ÓíÜÜå ¡å‰†å. †Üèå ´ÜÜå “ÜÆÜÜØíÜÜìÜ†Üå ÏÜÜµÜ ÷‘ß‘´ÜÜåÃÜå è íÜìÄÜß Ó÷å “å †åíÜàØ ÃÜ³Üß. “ÜÆÜÜØíÜÜìÜÃÜÜå ÁÜØÁÜÜå ``ËÜÃÜÜíÜÜå ‘åíÜÜ ËÜÃÜïÜå ´ÜåÃÜß †ÜÄÜì³Üß œÜ´ÜàÓÜ‰ÆÜâíÜÚ‘ ÁÜÜÓ±ÜÜ'' ‘ÓíÜÜÃÜß ‘ìÜÏÜÜØ ôÜÏÜÜÑÜåêÜÜå ÏÜÃÜÜÑÜ “å.(ÆÜä. 370) [÷ÝÓèÃÜËÜØÁÜà, 29 – 09 – 1947, ÆÜÜ. 338 : ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå (1967) ÆÜä. 447]

†ÜÆÜ±ÜÜ ËÜÁÜÜÃÜå ÝíÜïÜå ÷àØ ´ÜÜå †å‘ è íÜô´ÜàÃÜß †ÜíÜïÑÜ‘´ÜÜ ¡å‰ ÓûÜå “àØ, ´Üå †å ‘å †ÜÆÜ±Üå èå ‘Ø‰ íÜÜØœÑÜàØ “å ´Üå ÝíÜœÜÜÓß†å, ÷èÏÜ ‘Óß†å, †ÃÜå ´ÜåÃÜå †ÜÆÜ±ÜÜ ¢íÜÃÜÃÜàØ †å‘ †ØÄÜ ËÜÃÜÜíÜß ¹‰†å. (ÆÜä. 72) êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú : ôÜß-2, ôÜØô‘ä´Ü üçÃÜÜÏÜåÃüÖôÜ, ôÜß. †åœÜ. ÝíÜ¾ÜêÜÑÜ ôÜÜÏÜå, ÆÜÜÓôÜ ËÜØÄÜêÜÜ ÆÜÜ“ì, ÄÜÜåµÜß, ÆÜÜå. ôÜàÍÜÜÃÜÆÜàÓÜ, íÜ²Üå¹ÓÜ – 390 023

“å‘ 1947ÏÜÜØ ÆÜÂÄÜü ³ÜÑÜåêÜÜ †Ü ÝíÜœÜÜÓÜå †ƒÜËÜÜÓÜå ÃÜå ÏÜßÝ²ÑÜÜÃÜå ÁÑÜÜÃÜÏÜÜØ êÜ‰ íÜ´ÜÚÏÜÜÃÜ ôÜØ¹ÍÜåÚ ÆÜ±Ü ¡åíÜÜ èåíÜÜ ÃÜ³Üß êÜÜÄÜ´ÜÜ? ÆÜÂ‘ÜïÜÍÜÜ‰ÃÜÜ ÆÜÜ“êÜÜ †ÓôÜÜÃÜÜå ôÜÜšÜß ËÜÃÜíÜÜÃÜàØ ³ÜÑÜàØ ÷´ÜàØ. ´ÜåÏÜÃÜÜ †Ü ÆÜÂÑÜ´ÃÜÃÜàØ ÆÜÂÝ´ÜÕËÜËÜ ÄÜÂØ³ÜÃÜÜ ´Ü¶íÜ o

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÏÜÜØ ‹ÆÜêÜËÁÜ ÝíÜÝíÜÁÜ ‘ÜåïÜ ÝƒÜôôÜÜ‘ÜåïÜ _ 40.00 ÄÜàèÓÜ´Üß – Ý÷Ã¹ß ‘ÜåïÜ _ 100.00 ÝíÜÃÜß´Ü ¡å²±Üß‘ÜåïÜ ôÜØÆÜÜ. ÏÜÄÜÃÜÍÜÜ‰ ¹åôÜÜ‰ _ 150.00 ôÜÜ³ÜÚ ¡å²±Üß‘ÜåïÜ ( ÆÜàÓíÜ±Üß ôÜÜ³Üå) _ 300.00 ôÜØô‘ä´Ü – ÄÜàèÓÜ´Üß ‘ÜåïÜ _ 125.00 Ý÷Ã¹ß – ÄÜàèÓÜ´Üß ‘ÜåïÜ _ 175.00 Õ÷¹àô´ÜÜÃÜß ïÜË¹‘ÜåïÜ ²Üç. †ØËÜÜïÜØ‘Ó ÃÜÜÄÜÓ _ 250.00 ÝíÜ¤ÜÜÃÜ‘ÜåïÜ 1. †ÜÑÜàÝíÜÚ¤ÜÜÃÜ _ 50.00 ,, 2. ÍÜâÄÜÜåì _ 50.00 ,, 3. ÄÜÝ±Ü´ÜÝíÜ¤ÜÜÃÜ _ 50.00 ,, 4. íÜÃÜôÆÜÝ´ÜÝíÜ¤ÜÜÃÜ _ 50.00 ,, 5 ÓôÜÜÑÜ±ÜÝíÜ¤ÜÜÃÜ _ 50.00 ,, 6. ÆÜÂÜ±ÜßÝíÜ¤ÜÜÃÜ _ 50.00 ,, 7. ÍÜÜæÝ´Ü‘ ÝíÜ¤ÜÜÃÜ _ 50.00 ,, 8. ÍÜâÝíÜ¤ÜÜÃÜ _ 50.00 ,, 9. ‘äÝóÜÝíÜ¤ÜÜÃÜ _ 50.00 ,, 10. ‡èÃÜåÓß ÝíÜ¤ÜÜÃÜ _ 60.00 ,, (1) ÝíÜ¾à´Ü ÑÜÜØÝµÜ‘ _ 30.00 ,, (2) ÝôÜÝíÜêÜ _ 30.00 ÝíÜ¤ÜÜÃÜ‘ÜåïÜ ÍÜÜÄÜ 1³Üß 10 (ôÜåüÃÜÜ) _ 500.00 292

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

‘àüàØËÜÃÜÜ ÝÆÜ´ÜÜÃÜß êÜÜÄÜ±Üß †ÃÜå ÓÜóü×ÝÆÜ´ÜÜÃÜÜ †ÜÄÜÂ÷ÃÜÜå ¹ô´ÜÜíÜåè : ŸÑÜÜØ Ó÷Üå ´ÑÜÜØ ÏÜ÷å‘´ÜÜ Ó÷Üå ÆÜàÝÃÜ´ÜÜ †Óà±Ü ÷±ÜÚå

ÄÜÜØÁÜß¢†å ÆÜÜå´Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ ôÜØ´ÜÜÃÜÜåÃÜÜ ÝíÜ‘ÜôÜ ÏÜÜüå ïÜàØ ïÜàØ ‘ÑÜàÛ, ‘åíÜß Óß´Üå ‘ÑÜàÛ, ´Üå ÏÜÜüå ´ÜåÏÜ±Üå ‘åíÜÜ ÑÜ´ÃÜÜå ‘ÑÜÜÚ ´ÜåÃÜÜå ‹êêÜåƒÜ ´ÜåÏÜ±Üå ÆÜÜå´Üå ¡´Üå øÑÜÜØÑÜ ‘ÑÜÜÚå ÃÜ³Üß. †å è ‘ÜÓ±ÜôÜÓ ËÜ÷à ÏÜÜåüÜå ôÜÏÜà¹ÜÑÜ †åÏÜ ÆÜ±Ü ÏÜÜÃÜå “å ‘å ÄÜÜØÁÜß¢†å ´ÜåÏÜÃÜÜØ ôÜØ´ÜÜÃÜÜå ÏÜÜüå ‘ïÜàØ è ‘ÑÜàÛ ÃÜ³Üß. ¡å †Ü íÜÜ´ÜÏÜÜØ íÜèâ¹ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ôÜàñÜß ÃÜßêÜÏÜ ÆÜÓßƒÜ ÝêÜÝƒÜ´Ü ÆÜàô´Ü‘ ŸÑÜÜØ Ó÷Üå ´ÑÜÜØ ÏÜ÷å‘´ÜÜ Ó÷Üå ´ÜåÃÜÜå èíÜÜËÜ “å. íÜ´ÜÚÏÜÜÃÜ ôÜÏÜÑÜÏÜÜØ íÑÜÝø´ÜÄÜ´Ü †åóÜ±ÜÜ†ÜåÃÜß †ÜÆÜâÝ´ÜÚ †å è †å‘ ÁÜÏÜÚ ËÜÃÜß ÓûÜå “å ´ÜåíÜÜ ôÜÜÏÜÜÝè‘ ôÜØ˜ÜØÝ´ÜÃÜÜ ôÜÏÜÑÜÏÜÜØ ‹ø´Ü ÆÜàô´Ü‘ `ÆÜâ“íÜÜ «å‘Ü±ÜàØ' ËÜÃÜß Ó÷å ´ÜåíÜàØ

ŸÑÜÜØ Ó÷Üå ´ÑÜÜØ ÏÜ÷å‘´ÜÜ Ó÷Üå, êÜå. ÃÜßêÜÏÜ ÆÜÓßƒÜ, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, 2004ÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ÆÜ÷åêÜß †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜàØ ÆÜàÃÜ:ÏÜàº±Ü íÜóÜÚ : 2012, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ, ôÜÜ‡” : 4.5×7, ÆÜÜÃÜÜØ :235+29, _ 80

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

“å. †Ü ôÜØ‘êÜÃÜÏÜÜØ ´ÜåÏÜ±Üå ïÜøÑÜ ´ÜÏÜÜÏÜ ÆÜµÜÜå ôÜÏÜÜíÑÜÜ “å †åíÜàØ ´Üå†Üå ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜÏÜÜØ êÜƒÜå “å. ÄÜÜØÁÜß¢ ‘àüàØËÜÃÜå `‰òÜÓÓÝœÜ´Ü ôÜØô³ÜÜÃÜ' ´ÜÓß‘å †ÜåìƒÜÜíÜå “å. †Ü †å‘ †åíÜàØ ôÜØô³ÜÜÃÜ ‘å íÑÜíÜô³ÜÜ “å ŸÑÜÜØ ÄÜÜØÁÜß ÏÜÜÃÜå “å ‘å, `†Ý÷ØôÜÜÃÜÜå †÷Î ¢íÜÃÜÃÜÜ ôÜíÜÜÚåœœÜ ÁÜÏÜÚ ´ÜÓß‘å †ÃÜå ôÜâšÏÜÜÝ´ÜôÜâšÏÜ ô´ÜÓå, ´Üä±ÜÏÜâêÜô´ÜÓå ôÜÜæ‘Üå‰ ¿ÜÓÜ †ÏÜêÜ ³ÜíÜÜå ¡å‰†å'. ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ‘àüàØËÜßèÃÜÜå ôÜÜ³ÜåÃÜÜ ÆÜµÜíÑÜíÜ÷ÜÓÏÜÜØ ÝÆÜ´ÜÜ, ôÜôÜÓÜ †ÃÜå ¹Ü¹Ü ´ÜÓß‘å ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß “å. ÆÜàµÜÜå-ÆÜàµÜíÜÁÜâ†ÜåÏÜÜØ ÷ÝÓêÜÜêÜ †ÃÜå ´ÜåÏÜÃÜÜØ ÆÜ´ÃÜß ÄÜàêÜÜËÜËÜ÷åÃÜ (œÜØœÜß), ËÜß¡ ÏÜÝ±ÜêÜÜêÜ †ÃÜå ôÜàïÜßêÜÜ, µÜß¡ ÓÜÏÜ¹ÜôÜ †ÃÜå ÝÃÜÏÜÚìÜ (ÃÜßÏÜà) †ÃÜå “åêêÜÜ ¹åíÜ¹ÜôÜ †ÃÜå êÜšÏÜß, ÆÜÜæµÜ-ÆÜÜæµÜß†ÜåÏÜÜØ ÓÜÏÜß, ôÜß´ÜÜ, †Óà±Ü, ‡êÜÜÃÜå ôÜØËÜÜåÁÜåêÜÜ “å. ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ œÜÜÓ ÏÜàƒÑÜ ÆÜÂ‘Ó±ÜÜå “å. ´ÜåÏÜÜØ œÜÜÓ ÆÜàµÜ-ÆÜàµÜíÜÁÜâ†ÜåÃÜå êÜƒÜåêÜÜ êÜÄÜÍÜÄÜ 290 èåüêÜÜ ÆÜµÜÜå “å. ÆÜÂ‘Ó±Ü : 1. ÁÜÜÑÜÛà ÏÜÃÜàóÑÜÃÜàØ ‘ÓíÜàØ ÷ÝÓÃÜàØ, ÷ÝÓêÜÜêÜ †ÃÜå ÆÜàµÜß ôÜÏÜ ÆÜàµÜíÜÁÜâ ÄÜàêÜÜËÜ(œÜØœÜì)ÃÜå 28 ÆÜµÜÜå 2. ÉÓè †å è ÆÜÓÏÜÜ´ÏÜÜÃÜàØ Óü±Ü, ÏÜÝ±ÜêÜÜêÜ †ÃÜå ôÜàïÜßêÜÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜå (¹.†ÜÝÊ‘Ü) 170 ÆÜµÜÜå 3. ôÜ´ÑÜ †ÃÜå ÍÜÝø´ÜÓôÜÃÜß ÏÜô´Üß, ÓÜÏÜ¹ÜôÜ †ÃÜå ÝÃÜÏÜÚìÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜå 45 ÆÜµÜÜå 4. ÃÜÜÃÜÜå ´ÜÜåÑÜ ÓÜ‰ÃÜÜå ¹Ü±ÜÜå, ¹åíÜ¹ÜôÜ †ÃÜå êÜšÏÜßÃÜå 46 ÆÜµÜÜå ÆÜä.196³Üß 233 ôÜàÁÜßÏÜÜØ ‘ÜÏÜ¹à™ÜÜ èÏÜÃÜÜêÜÜêÜ¢, ÷ÝÓêÜÜêÜÃÜÜ ÆÜàµÜ ÓÝôÜ‘ÃÜå †ØèÝêÜ, ÆÜ±ÜÚ‘àüßÏÜÜØ ¹åíÜ¹ÜôÜÃÜÜØ êÜÄÃÜ, ‘ô´ÜâÓËÜÜÃÜå †ØèÝêÜ, ËÜÜÆÜà ‘å ‘à“ †ÝíÜôÏÜÓ±ÜßÑÜ ÝœÜµÜ, ÝÃÜÏÜÚìÜ ÄÜÜØÁÜß †ÃÜå ôÜàïÜßêÜÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜØ ôÜØÍÜÜÓ±ÜÜØ, 293

ôÜàïÜßêÜÜËÜ÷åÃÜ"–"ÄÜÜØÁÜßÃÜß ôÜß´ÜÜ, ÄÜÜØÁÜß ôÜÜ³ÜåÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü, ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜß-‘ô´ÜàÓËÜÜ íÜØïÜíÜäšÜ †ÃÜå ôÜØ¹ÍÜÚôÜÜÝ÷´ÑÜ ôÜÏÜÜÝíÜóü “å. ÝíÜÝíÜÁÜ ÆÜµÜÜåÃÜÜ †ØïÜ †Ü ÏÜàèËÜ “å : ÷àØ ÄÜÏÜå ´ÜåüêÜÜå ÃÜÜƒÜàïÜ ÷ÜåŒ ´ÜÜåÆÜ±Ü ´ÜÏÜÜÓÜ êÜÜå‘ÜåÃÜÜ ÆÜµÜÜåÃÜß ÓÜ÷ ¡åŒ “àØ. ÏÜÜÓß ÃÜÜƒÜàïÜß ÆÜ±Ü ÆÜÂåÏÜ ÃÜå ‘ÜÓ±Üå è ÷ÜåÑÜ “å ÃÜå.".". ÏÜÃÜå ¹Ó ÏÜÝ÷ÃÜå †å‘ ÆÜµÜ êÜƒÜíÜÜÃÜÜå †ÃÜå †å‘ ÆÜµÜ ÏÜåìíÜíÜÜÃÜÜå ÷‘ “å, ÏÜÃÜå èåíÜÜå íÜƒÜ´Ü ÏÜìå ‘å ´ÜåíÜÜå ÷àØ ‘ÜÄÜì êÜƒÜß ÃÜÜƒÜàØ “àØ .".". ´ÜÏÜå ‘ÜÄÜì êÜƒÜíÜÜÏÜÜØ †Üå“ß †ÜìôÜ ÓÜƒÜÜå ´ÜåÏÜ ‰œ“àØ “àØ.".". †Üèå ÷Ü³Üå êÜƒÜíÜÜ èåüêÜÜå íÜƒÜ´Ü ÃÜ³Üß ´Üå³Üß êÜƒÜÜíÜàØ “àØ.".". èÏÜ±ÜÜ ÷Ü³ÜÃÜå ™Ü±ÜÜå ñÜÏÜ ÆÜ²ÒÜå “å ´Üå³Üß ²ÜËÜÜ ÷Ü³Üå êÜƒÜàØ “àØ. ™Ü±ÜÜ ‘ÜÄÜìÜå ôÜíÜÜÓÃÜß œÜÜÓ íÜÜÄÑÜÜÃÜß ÆÜÂÜ³ÜÚÃÜÜ ÆÜ÷åêÜÜØ êÜƒÜÜíÜàØ “àØ.".". ÏÜÃÜå ƒÜËÜÓ “å ‘å ÷àØ ŸÑÜÜÓå ÝíÜêÜÜÑÜ´Ü³Üß ÏÜÜÓÜ ÍÜÜ‰ÃÜå ‘ÜÄÜì êÜƒÜ´ÜÜå ´ÑÜÜÓå 20³Üß 25 ÆÜÜÃÜÜØ ÍÜÓßÃÜå ‘ÜÄÜì êÜƒÜ´ÜÜå “´ÜÜØÑÜ ´Üå ‘ÜÄÜì üâØ‘Üå êÜÜÄÜ´ÜÜå. ´ÜÏÜÜÓÜ ËÜÁÜÜÃÜÜ ‘ÜÄÜì †ÜíÜå ´Üå ÏÜÃÜå ÄÜÏÜå ÆÜ±Ü ÷ØÏÜåïÜÜØ †ÜïÜÜ ÆÜâÓß ³Ü´Üß ÃÜ³Üß.".". ´ÜÃÜå ÃÜÜ ôÜÏÜ¡ÑÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÏÜÜÓß ôÜÜ³Üå œÜœÜÜÚÏÜÜØ ¥´ÜÓíÜàØ. ´ÜÇ †šÜÓ «ß‘ «ß‘ ôÜàÁÜÜÑÜÜÚ.".". ´ÜÏÜå ÏÜÜå´ÜßÃÜÜ ¹Ü±ÜÜ èåíÜÜ †šÜÓ ‘Ü°Üå ´ÜÜå ÏÜÜÓÜ ÆÜ±Ü †šÜÓ ôÜàÁÜÓß ¡ÑÜ.".". èåÏÜ ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÝÏÜµÜÃÜå êÜƒÜå ´ÜåÏÜ ÏÜÃÜå ÆÜµÜ êÜƒÜ.".". ÏÜÃÜå †å‘êÜÜÃÜå è ´ÜÜÓÜå ÝÏÜµÜ ôÜÏÜè. ÏÜÜÓÜ †ƒÜ´ÜÓÜ†ÜåÃÜÜå ÍÜÜåÄÜ ÷àØ ³ÜÑÜÜå ´ÜåÏÜ ´ÜÏÜå †ÃÜå ËÜÜ ÆÜ±Ü ³ÜÑÜÜØ.".". ËÜÜ ôÜÏÜ¢ ÄÜ‰ ´Üå³Üß ™Ü±ÜàØ ‘ÏÜÜ‰ “å. ´ÜåÃÜÜ èåüêÜàØ ËÜß¢ ‘Üå‰ ôµÜß ‘ÏÜÜ‰ ÃÜ³Üß.".". ÷àØ ÷èàÑÜ ‘÷åíÜÜ ‡œ“àØ “àØ ‘å ´ÜÏÜÜÓÜ ËÜÁÜÜ ÍÜÜ‰†ÜåÃÜß èå ôÜåíÜÜ ÏÜÇ ‘Óß “å ´ÜåíÜß ËÜß¡å ËÜÜÆÜ ‘Ó´Ü ÃÜ÷Î.

ÆÜµÜíÑÜíÜ÷ÜÓÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢†å ôÜôÜÓÜ †ÃÜå ËÜÜÆÜ ´ÜÓß‘å ‘åü‘åüêÜß ÃÜÜÃÜß ËÜÜËÜ´ÜÜåÏÜÜØ ÓôÜ êÜßÁÜÜå “å ´ÜåÃÜÜØ †ÃÜå‘ ‹¹Ü÷Ó±ÜÜå “å èåÏÜ ‘å, ‘ÜØÝ´ÜÃÜå ôÜÜÓà ÏÜåÝêÜÃôÜ Éâ² íÜÜÆÜÓÜå “Üå †å ÏÜÃÜå «ß‘ ÃÜ³Üß êÜÜÄÜ´ÜàØ, ÆÜÓ¹åïÜß †å‘ ÆÜ±Ü íÜô´Üà Ý÷Ø¹àô´ÜÜÃÜÏÜÜØ íÜÜÆÜÓíÜß ´ÜåÃÜå ÷àØ ÆÜÜÆÜ ôÜÏÜèàØ “àØ.".". †Ü †ÄÜÜ‹ ´ÜåíÜß íÜô´Üà†Üå ÝíÜÃÜÜ †ÜÆÜ±Üå ¥“Ó´ÜÜ ÷´ÜÜ, †ÜÆÜ±Üå ÆÜ±Ü †å íÜô´Üà†Üå ÝíÜÃÜÜ è œÜêÜÜíÜíÜàØ †åíÜß ÏÜÜÓß ôÜêÜÜ÷ “å.

ÆÜàµÜíÜÁÜâ†ÜåÃÜå ÆÜµÜ êÜƒÜ´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß êÜƒÜå “å : 294

ÏÜÜåüåÓÜØ†Üå ËÜå«Ü ÆÜÓ±ÜåêÜÜØ “Üå‘ÓÜØ†Üå †å‘ËÜß¡ÃÜå ‘ÜÄÜì ÃÜ êÜƒÜß ïÜ‘å †å ôÜÜÓÜå ÝÓíÜÜè ÃÜ³Üß, Õ÷¹à ôÜØôÜÜÓÏÜÜØ ƒÜÓàØ ¡å´ÜÜØ ´ÜÜå “Üå‘ÓßÃÜß ‘åìíÜ±Üß ÆÜÓ±ÑÜÜ ÆÜ“ß è ÆÜ´Üå “å. ´ÜÏÜå ÏÜØÄÜÜíÜåêÜß œÜÜåÆÜ²ß†Üå ÏÜÜå‘êÜÜ‰ ÄÜ‰ “å. ´ÜåÃÜÜ ÆÜæôÜÜ ´ÜàÓØ´Ü ÏÜÜå‘êÜß ¹å¡å. †ÜñÜÏÜÏÜÜØ ‹ÁÜÜÓ ƒÜÜ´ÜÜØ ÃÜÜ ÓƒÜÜÑÜ ‘åÏÜ ‘å ´ÜåÃÜß ÆÜÜôÜå ƒÜÜÃÜÄÜß ÝÏÜêÜ‘´Ü ÃÜ³Üß. ´ÜÏÜÜÓÜå ƒÜœÜÚ ‘å ´ÜÏÜÜÓÜØ üÜÆÜüßÆÜ †åíÜÜ ÃÜÜ ÓÜƒÜïÜÜå ‘å èå³Üß ´ÜÏÜå ËÜß¡ÃÜÜ ¿åóÜÃÜå ÆÜÜµÜ ³ÜÜ†Üå. ôÜàïÜßêÜÜÃÜß ËÜ÷åÃÜ ÏÜÜüå ÏÜÜÉß ´ÜÜå ÏÜÜØÄÜíÜß è ¡å‰†å. †ÜüêÜß ËÜÁÜß ¹Üåô´Üß ËÜÜØÁÑÜÜ ÆÜ“ß ÃÜÜÏÜ ÆÜ±Ü ÍÜâêÜå †å ¹Üåô´Ü ‘åíÜÜ; †åÏÜ ÍÜÜÓ´Üß ‘÷ß ïÜ‘å “å. ÆÜ±Ü ÏÜÃÜå ôÜÜ«ß †ÜíÜå “å †åÏÜ ôÜÏÜ¢ ÏÜÜÉ ÃÜ÷Î ‘Óå? êÜƒÜ´Üß ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå êÜƒÜ.".". ‘üßôÃÜÜÃÜ, ôÜâÑÜÚôÃÜÜÃÜ êÜå ´ÜÜå ôÜÜÓàØ. ´ÜÜÓå ‘ôÜÓ´Ü ÆÜ±Ü ôÜÜÓß ÆÜå«å ‘ÓíÜß ¡å‰†å. ôÜíÜÜÓÃÜÜ ÆÜÂ÷ÓÏÜÜØ ÉÓíÜÜ ÃÜß‘ìß èíÜàØ ¡å‰†å. ÏÜÝ±ÜêÜÜêÜå 40 Ó´ÜêÜ [1 Ó´ÜêÜ=466 ÄÜÂÜÏÜ] ÄÜàÏÜÜíÑÜÜ? †åÏÜ ÃÜ ÷ÜåÑÜ. øÑÜÜØ‘ ÍÜâêÜ “å, ÉÓß ´ÜÆÜÜôÜèå. ôÜß´ÜÜÃÜå †‘ôÏÜÜ´Ü ³ÜÑÜÜå ´ÜåíÜàØ ´ÜÜå ³ÜÜÑÜ †åÏÜÜØ³Üß ïÜà‘ÃÜ†ÆÜïÜà‘ÃÜÃÜàØ †ÃÜàÏÜÜÃÜ ÃÜ ƒÜÇœÜß†å. ÷ÜêÜ ´ÜÜå œÜÜÑÜ “Üå²ß ¹ßÁÜåêÜ “å ÃÜå «Ø²Ü ÆÜÜ±Üß³Üß ÃÜÜ÷íÜÜÃÜß üåíÜ ÆÜ²ß ÄÜ‰ “å.".". ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÆÜÂ´ÑÜå èåüêÜß ‘²‘Ü‰ †ÜíÜïÑÜ‘ “å ´ÜåüêÜß è ËÜß¡†Üå ÆÜÂ´ÑÜå ‹¹ÜÓ´ÜÜ †ÜíÜïÑÜ‘ “å. êÜšÏÜßÃÜå ¹Ü°ÃÜå ôÜÜÓà ÆÜÓÏÜÇÄÜåÃÜåü ÄÜÓÏÜ ÆÜÜ±ÜßÏÜÜØ ÃÜÜƒÜß ‘ÜåÄÜìÜ ÃÜÜ ‘ÓÜíÑÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ‘Óß ¡åèå, †åÃÜß †ôÜÓ ôÜÜÓß ÷ÜåÑÜ “å.".". ËÜßÏÜÜÓßÃÜß ÆÜÝÓÝô³ÜÝ´Ü ÆÜå¹Ü ‘ÓíÜß †ÃÜå ËÜßÏÜÜÓ ÃÜÜ ÆÜ²íÜÜÃÜß †ÜïÜÜ ÓÜƒÜíÜß †å ´ÜÜå †Ü‘ÜïÜ‘àôÜàÏÜ ÏÜåìíÜíÜÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘ÓíÜÜ èåíÜÜå “å.

†ÜÏÜ †å‘ ´ÜÓÉ ÃÜÜÃÜß ÃÜÜÃÜß êÜÜÄÜå ´ÜåíÜß ôÜÜÏÜÜÃÑÜ íÜÜ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÆÜµÜÜåÏÜÜØ êÜƒÜ´ÜÜ ´ÜÜå ËÜß¢ ´ÜÓÉ ÆÜàµÜ-ÆÜàµÜíÜÁÜâÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜàØ ™Ü²´ÜÓ ³ÜÜÑÜ ´Üå ÏÜÜüå ÆÜ±Ü ôÜ´Ü´Ü êÜƒÜ´ÜÜ Ó÷å´ÜÜ : .".".÷àØ ´ÜÏÜÃÜå íÜ÷à ´ÜÓß‘å ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü ¹ß‘Óß ôÜÏÜèà “àØ. ¡å íÜ÷à ôÜÏÜè´ÜÜå ÷Üå´Ü ´ÜÜå ÷àØ ´ÜÏÜÃÜå ËÜÜì‘ ÄÜ±Ü´Ü. ¹ß‘Óß ôÜÏÜèàØ “àØ ´Üå³Üß ´ÜÏÜÜÓàØ ËÜÜì‘ÆÜ±ÜàØ ôíÜß‘ÜÓíÜÜ ÃÜ³Üß ÏÜÜØÄÜ´ÜÜå.".". ´ÜÏÜÜÓàØ †‘êÑÜÜ±Ü ³ÜÜÑÜ †³ÜíÜÜ ´ÜÜå ´ÜÏÜÃÜå †ôÜàƒÜ ÆÜÂÜÆ´Ü [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

³ÜÜÑÜ †åíÜàØ íÜ´ÜÚÃÜ ÏÜÜÓÜ³Üß ÃÜÜ ³ÜíÜàØ ™Üüå. ÝíÜÑÜÜåÄÜß ¹ïÜÜÏÜÜØ ‘êÑÜÜ±Ü ÏÜÜÃÜÃÜÜÓß ôÜØƒÑÜÜËÜØÁÜ ôµÜß†Üå Ý÷Ø¹àô´ÜÜÃÜÏÜÜØ ³Ü‰ “å. ¹ÏÜÑÜØ´Üß ÃÜì³Üß ÝíÜÑÜÜåÄÜ ÆÜÜÏÜß †ÏÜÓ ³Ü‰ “å. ´ÜÜÓÜÏÜ´Üß ÷ÝÓÿÜØº³Üß “âüß ÆÜ²ß ´ÜåÏÜÜØ ËÜØÃÜåÃÜàØ ‘êÑÜÜ±Ü ³ÜÑÜàØ. ºÜæÆÜ¹ßÃÜÜå ÝíÜÑÜÜåÄÜ ´ÜÜå ÆÜÜØ²íÜÃÜå ôÜàƒÜ‘Ó ³ÜÑÜÜå ÃÜå ºÜæÆÜ¹ßÃÜß À°´ÜÜÃÜå †ÜƒÜß Ý÷Ø¹àô´ÜÜÃÜÃÜß ÆÜÂ¡ ÄÜÜÑÜ “å.

ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ‘àüàØËÜÏÜÜØ èÃÏÜåêÜÜØ ÃÜíÜÜØ ËÜÜì‘ÜåÃÜÜØ †Ü÷ÜÓ †ÃÜå ÆÜÜåóÜ±Ü ÏÜÜüå ÄÜÜØÁÜß ôÜ´Ü´Ü ´ÜåÏÜÃÜå êÜƒÑÜÜ ‘Óå “å †ÃÜå èíÜÜËÜÃÜß †ÜïÜÜ ÆÜ±Ü ÓÜƒÜå “å. ÄÜÜØÁÜß êÜƒÜå “å : ƒÜÜíÜÜ ÝíÜïÜå ÏÜÇ èå ÉåÓÉÜÓ ‘ÑÜÜÚå “å ´Üå ÷à‘ÏÜ éÆÜå ôÜÏÜ¢ ´ÜåÃÜå ÏÜÜÃÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜàØ “å. ¹âÁÜ †ÃÜå ôÜÜËÜà œÜÜåƒÜÜÃÜß ‘ÜØ¢ ÝÃÜÑÜÏÜíÜÜÓ êÜå¡å, ÓÜÏÜßÃÜå ÷¢ ³ÜÜå²Ü Ý¹íÜôÜ ÁÜíÜ²ÜíÜ¡å. ÁÜíÜ²ÜíÑÜÜ ÆÜ“ß ÆÜ±Ü ƒÜÜåÓÜ‘ ËÜÓÜËÜÓ ƒÜÜ¡å. ŸÑÜÜØ êÜÄÜß ƒÜàêêÜß ÷íÜÜ ÃÜ÷Î ÏÜìå ´ÑÜÜØ êÜÄÜß ´ÜÝËÜÑÜå´Ü ´Ü¼ÃÜ ôÜÜÓß ÃÜ÷Î ³ÜÜÑÜ. íÜÁÜÜÓå êÜƒÜíÜÜÃÜàØ ÷ÜåÑÜ ÃÜ÷Î .".". ´ÜÏÜå üÜçêôüÜçÑÜÃÜå ÁÑÜÜÃÜ ¹‰ÃÜå íÜÜØœÜÜå “Üå ´Üå³Üß ÏÜÃÜå †ÜÃÜØ¹ ³ÜÜÑÜ “å.".". ÏÜÜ±ÜôÜÜåÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ‡ÝÃºÑÜÜå ‹ÆÜÓ †Ø‘àïÜ ÓÜƒÜíÜÜå †å ÏÜ÷Ü ‘«±Ü íÜÜ´Ü “å. †ÜÆÜ±ÜÜ³Üß ËÜÃÜå ´ÜåüêÜàØ ‘ÓíÜàØ ÓûàØ.".". ïÜÓÏÜÃÜå ÏÜÜÑÜÚå ÆÜ±Ü ™ÜÓå±ÜÜØ ÆÜ÷åÓíÜÜÃÜàØ ÃÜ÷Î ÓÜƒÜÜå †åÏÜ ‡œ“àØ “àØ. ™ÜÓå±ÜÜØÏÜÜØ ïÜÜåÍÜÜ ÃÜ³Üß. ôµÜßÆÜàÓàóÜ ËÜØÃÜåÃÜàØ ÆÜÂ³ÜÏÜ †ÜÍÜâóÜ±Ü ÝïÜÑÜìíÜÂ´Ü “å. ´Üå ´ÜÏÜÜÓÜÏÜÜØ “å †å ÏÜÜåüàØ †ÜÍÜâóÜ±Ü “å.".". ÑÜÜ¹ ÓÜƒÜ ‘å ÷íÜå³Üß †ÜÆÜ±ÜÜ ÍÜÜÄÑÜÏÜÜØ ÄÜÓßËÜÜ‰ è Ó÷åíÜÜÃÜß “å. †Ü ÝíÜïÜå ÷àØ èåÏÜ íÜÁÜÜÓå ÝíÜœÜÜÓ ‘ÓàØ “àØ ´ÜåÏÜ ÏÜÃÜå êÜÜÄÜå “å ‘å ´ÜíÜØÄÜÓ ³ÜíÜÜ ‘Ó´ÜÜØ ÄÜÓßËÜÜ‰ÏÜÜØ Ó÷åíÜàØ íÜÁÜÜÓå ‘êÑÜÜ±Ü‘ÜÓß “å. ÁÜÃÜ¹ÜåêÜ´Ü ‘Ó´ÜÜØ ÄÜÓßËÜßÃÜÜØ ÉìÜå íÜÁÜÜÓå ÏÜß«ÜØ ÷ÜåÑÜ “å.

íÜ´ÜÚÏÜÜÃÜ ôÜÏÜÑÜÃÜß ôÜÜæ³Üß ÏÜÜåüß ôÜÏÜôÑÜÜ ÆÜå°ßƒÜÜ‰(Generation Gap)ÃÜß “å. ÏÜÜËÜÜÆÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ ËÜÜì‘ÜåÃÜå üÜå‘´ÜÜØ †ÃÜå ôÜêÜÜ÷ †ÜÆÜ´ÜÜØ ²Óå “å. íÜìß ÄÜÜØÁÜß èå ÝíÜóÜÑÜ ÆÜÓ ôÜßÁÜàØ è êÜƒÜß ïÜ‘å “å †å ´ÜÜå êÜÄÜÍÜÄÜ †ôÜØÍÜíÜ è êÜÜÄÜå. ÆÜÓØ´Üà ÄÜÜØÁÜß ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÆÜàµÜíÜÁÜâÃÜå †´ÑÜØ´Ü ÝÃÜƒÜÜêÜôÜ´ÜÜ †ÃÜå À°´ÜÜ³Üß êÜƒÜå “å : .".".ÆÜ±Ü ´ÜàØ ôÜØÑÜÏÜ ÃÜ³Üß ÆÜÜì´Üß. ´ÜÏÜÃÜå ‘ôÜàíÜÜíÜ² ‘åÏÜ? ´ÜÏÜå ËÜØÃÜå ËÜÜì‘ ÃÜ³Üß. ¢íÜÃÜ ÝíÜœÜÜÓÏÜÑÜ ³ÜíÜàØ ¡å‰†å. ‡ÝÃºÑÜÜå ‹ÆÜÓ †Ø‘àïÜ †ÜíÜíÜÜå ¡å‰†å. ‡ÝÃºÑÜÜå †ÜÆÜ±ÜÃÜå ‘åÏÜ ™ÜôÜ²ß ¡ÑÜ? †åÃÜÜ ‘Ó´ÜÜØ ËÜßèàØ íÜÁÜÜÓå ïÜÓÏÜÜíÜÜÃÜàØ ïÜàØ ÷ÜåÑÜ? ´ÜàØ ´ÜÜÓÜ ƒÜÜåÓÜ‘ ‹ÆÜÓ, ÃÜÜ÷íÜÜÁÜÜåíÜÜ ‹ÆÜÓ †Ø‘àïÜ

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

ÏÜâ‘å ´ÜÜå ´ÜÜÓß ‘ÜÑÜÜ ÃÜßÓÜåÄÜß ³Ü‰ ïÜ‘å †ÃÜå ´ÜÏÜå ôÜàƒÜß Ó÷ß ïÜ‘Üå.".".´ÜÜÓÜå †ØÄÜÂå¢ ‘ÜÄÜì ´ÜÜå ôÜÓôÜ ‘÷åíÜÜÑÜ. †åÏÜ ÄÜàèÓÜ´Üß ÃÜ÷Î êÜƒÜå? ‘å ÄÜàèÓÜ´Üß êÜƒÜ´ÜÜØ †ÜíÜ²´ÜàØ ÃÜ³Üß? ÄÜÏÜå ´ÜåÏÜ ÷ÜåÑÜ ÷íÜå ´Üå ïÜé ‘ÑÜàÛ “å †åüêÜå ÏÜÃÜå íÜƒÜ´ÜÜåíÜƒÜ´Ü êÜƒÑÜÜ ‘Óèå. ´ÑÜÜØ ´ÜàØ ïÜàØ ‘Óå “å ´ÜåÃÜàØ íÜ±ÜÚÃÜ ÆÜ±Ü †ÆÜÜÑÜ. .".".èå ÏÜß«Ü-‘²íÜÜ †ÃÜàÍÜíÜÜå ´ÑÜÜØ ´ÜÏÜÃÜå ³ÜÑÜÜ “å ´ÜåíÜÜ è †÷Î ÆÜ±Ü ËÜÁÜÜÃÜå ³ÜÑÜÜ ‘Óå “å. èÄÜ´ÜÃÜß ÝíÜÝœÜµÜ´ÜÜ è ´ÜåÏÜÜØ “å. ÓÜåè ÄÜàêÜÜËÜÃÜß ÆÜ³ÜÜÓß ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´ÜåÃÜß ‘¹Ó ‘Üå±Ü ‘Óå? ´Üå³Üß ÁÜÏÜÚÏÜÃÜÃÜ, íÜÜØœÜÃÜ, †ÜœÜÜÓÃÜß ÍÜÜÓå †ÜíÜïÑÜ‘´ÜÜ Ó÷å “å.

ËÜÜì‘ÜåÃÜß ËÜßÏÜÜÓßÏÜÜØ ‘Üå‰ ÆÜàµÜíÜÁÜâ èÓÜ ËÜåËÜÜ‘ìß ³Ü‰ ¡ÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ ´ÜàÓ´Ü êÜƒÜ´ÜÜ : .".".ËÜœœÜÜÃÜå ÏÜØ¹íÜÜ² ™ÜÜå²ÜíÜåÄÜå †ÜíÜå †ÃÜå ™ÜÜå²ÜíÜåÄÜå ¡ÑÜ. ‘åÏÜ ‘å ´ÜåÏÜÃÜÜå ‘Üå«Üå †ÜÆÜ±ÜÜ èåíÜÜå ËÜÄÜ²åêÜÜå ÷Üå´ÜÜå ÃÜ³Üß, ´ÜåÏÜÜØ †ÜÆÜ±Üå †ÃÜå‘ ÃÜÜ ÍÜÓíÜÜÃÜàØ ÍÜÓßÃÜå ËÜÄÜÜ²ß ÏÜâ‘ß†å “ß†å,.".". ´ÜåÃÜÜ ÓƒÜåíÜÜì ÍÜÄÜíÜÜÃÜ “å.".".

ËÜÜì‹“åÓÃÜÜ ôÜØ¹ÍÜÚå ÆÜÜæµÜß ÓÜÏÜßÃÜå êÜƒÜå “å : “Üå‘ÓÜØ†ÜåÃÜå ÏÜÜÓíÜÜÃÜß †ÃÜå ƒÜß¡íÜÜÃÜß üåíÜ ‘Ü°ß ÃÜÜƒÜíÜÜÃÜß. ÓÏÜÜ²ßÃÜå ´ÜåÏÜÃÜß ÆÜÜôÜå³Üß ™Ü±ÜàØ ‘ÜÏÜ êÜ‡ ïÜ‘ÜÑÜ. ËÜÜì‘ÜåÃÜå ÆÜ±Ü †ÜËÜé ÷ÜåÑÜ “å. Éèå´Üß³Üß ´Üå†Üå ïÜÓÏÜÜÑÜ “å. ÏÜÜåüåÓÜØ†Üå ‘Ó´ÜÜØ ËÜÜì‘ÜåÏÜÜØ †ÜËÜéÃÜß †ÃÜå ôíÜÏÜÜÃÜÃÜß êÜÜÄÜ±Üß íÜÁÜÜÓå ´ÜßíÜÂ ÷ÜåÑÜ “å. †åÃÜÜå ÝíÜœÜÜÓ ÏÜÜåüåÓÜØ†Üå ‘åÏÜ ÃÜ÷Î ‘Ó´ÜÜØ ÷ÜåÑÜ?

ÄÜÜØÁÜß¢†å ´ÜåÏÜÃÜß ¹Óå‘ ÆÜàµÜíÜÁÜâÃÜå †å‘ ÏÜÜ´ÜÜÃÜß èåÏÜ íÜÜ´ôÜêÑÜ³Üß †Ü¹ïÜÚ ÄÜäÝ÷±ÜßÃÜÜ ÆÜÜ« ïÜßƒÜíÑÜÜ ÷´ÜÜ. ñÜßÏÜØ´Ü ‘àüàØËÜÃÜß ¹ß‘ÓßÃÜå ÆÜ±Ü ÏÜÜåüÜ ™ÜÓÃÜå" – "†ÜñÜÏÜÃÜå ïÜÜåÍÜå ´Üå Óß´Üå ÄÜä÷ô³ÜÜñÜÏÜÏÜÜØ ÆÜìÜåüß ÷´Üß. íÜ´ÜÚÏÜÜÃÜ ôÜÏÜÑÜÏÜÜØ èå ”²ÆÜ³Üß ‘àüàØËÜ ´Üâüß ÓûÜØ “å †ÃÜå íÜÜÓôÜÜÄÜ´Ü ÏÜâêÑÜÜåÃÜå ÆÜå°ß ¹Ó ÆÜå°ß ¡ìíÜíÜÜØ ÏÜàï‘åêÜ ³Ü‰ ÓûÜ “å ´Ü³ÜÜ ËÜÜû ÍÜÑÜ ‘Ó´ÜÜØ ÏÜÜÃÜÝôÜ‘ ÍÜÑÜ ‘å †ÜØ´ÜÝÓ‘ ÍÜÑÜ ôÜÏÜÜèÃÜå ƒÜêÜÜôÜ ‘Óß ÓûÜå “å ´ÑÜÜÓå ÄÜÜØÁÜßÃÜß †Ü íÜÜ´Ü ‘ÜêÜÄÜÂô´Ü ³ÜÜÑÜ ´Üå †ïÜøÑÜ “å. èåÏÜ ‘å, .".". ´ÜÏÜå ÆÜÓßšÜÜÏÜÜØ ÝôÜÝ½ ÆÜÂÜÆ´Ü ‘ÓÜå ‘å, ÆÜÂÏÜÜ±ÜÆÜµÜ ÏÜåìíÜÜå, †å ‡œ“íÜÜ ÑÜÜåÄÑÜ ƒÜÓàØ. ÆÜ±Ü ´ÜÏÜå ÏÜÃÜå ÏÜÜÓÜ ¢íÜÃÜÏÜÜØ

295

êÜåÝƒÜ‘Ü ‘÷å “å ´ÜåÏÜ,

´ÜÏÜÜÓÜ ‘´ÜÚíÑÜ †ÃÜå œÜÜÝÓµÜ ËÜÜËÜ´Ü èå †ÃÜå‘ ÃÜÜÃÜÜåÏÜÜåüÜå ÷óÜÚ ‘å †ÜÃÜØ¹ †ÜÆÑÜÜå “å †ÃÜå †ÜÆÜ´ÜÜØ Ó÷Üå “Üå ´ÜåÃÜß ËÜÓÜËÜÓß ´ÜÏÜå ÏÜåìíÜåêÜÜØ ‘Üå‰ ÆÜÂÏÜÜ±ÜÆÜµÜ ‘Óß ïÜ‘å ÃÜ÷Î.

ÆÜµÜÜåÏÜÜØ øÑÜÜØÑÜ êÜÜÄÜ±ÜßíÜå²Ü ÃÜ³Üß. ´ÜåÏÜ “´ÜÜØ, †ÆÜâíÜÚ íÜÜ´ôÜêÑÜ “å, ôíÜô³ÜÝœÜØ´ÜÃÜ “å †ÃÜå ËÜ‘ß ÍÜÓß êÜåíÜÜÃÜàØ ÏÜÃÜ ³ÜÑÜàØ “å ´ÜÜå †å ÆÜ±Ü “àÆÜÜíÑÜÜ íÜÄÜÓ êÜƒÑÜàØ “å. šÜÜåÍÜ ÓÜƒÑÜÜ íÜÄÜÓ †ÃÜå ƒÜàêêÜÜ ÏÜÃÜ³Üß †ÃÜå ôíÜô³Ü´ÜÜ³Üß †´ÑÜØ´Ü †ØÄÜ´Ü ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ ´ÜåíÜÜ ÝíÜóÜÑÜÜå ÆÜÓ íÜÜ´Ü ‘Óß “å.

ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ ôÜØ´ÜÜÃÜÜåÏÜÜØ †Ü´ÏÜÝíÜòÜÜôÜ ÍÜÓ´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß êÜƒÜå “å : .".".´ÜÏÜå èåüêÜÜå ÆÜÝÓñÜÏÜ ³Ü‰ ïÜ‘å ´ÜåüêÜÜå ÆÜÝÓñÜÏÜ ‘ÓÜå. ´ÜÏÜÜÓß ´ÜÏÜÜÏÜ ´ÜÜ‘Ü´Ü ôÜÜ³Üå ‘ÜÏÜ ‘ÓÜå. ´ÜÏÜÜÓå ôÜÓƒÜÜÏÜ±Üß †ÃÜå ôÆÜÁÜÜÚ ‘ÓíÜÜÃÜß “å ´ÜÏÜÜÓß ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ¡´Ü ôÜÜ³Üå è. ƒÜà¹ ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ÏÜÜüå è ´ÜÏÜÜÓå ´ÜÏÜÜÓÜ ‘ÜÏÜÃÜàØ †ÃÜå íÜ´ÜÚÃÜ-íÑÜíÜ÷ÜÓÃÜàØ ÁÜÜåÓ±Ü §œÜàØ ÓÜƒÜíÜÜÃÜàØ “å †ÃÜå ôÜÜæ³Üß ÏÜ÷¶íÜÃÜß íÜÜ´Ü ´ÜÜå †å “å ‘å †ÜÆÜ±Üå †ÜÆÜ±Üß ¡´ÜÏÜÜØ ñÜ½Ü ÓÜƒÜíÜÜÃÜß.

ÄÜÜØÁÜß†å ÆÜÜå´Üå ÝÆÜ´ÜÜ ´ÜÓß‘å ôÜ´Ü´Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜå Ý÷ôÜÜËÜ ÆÜ±Ü ÆÜµÜÜå ÏÜÜÓÉ´Ü †ÜÆÑÜÜ ‘ÑÜÜÚå “å. ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ôÜÜØÝÃÜÁÑÜ ÏÜåìíÜíÜÜ ”ØƒÜ´ÜÜØ ‘àüàØËÜßèÃÜÜåÃÜå ¹âÓ ÓÜƒÜ´ÜÜ ÄÜÜØÁÜß ÓÜè‘ßÑÜ ÃÜå´ÜÜ†Üå †ÃÜå †ÃÑÜ †ÜñÜÏÜíÜÜôÜß†Üå³Üß ™ÜåÓÜÑÜåêÜÜ “å. ´ÜåÏÜ “´ÜÜØ ôÜ´Ü´Ü †ÃÜà‘âì´ÜÜ ‘ÓßÃÜå ‘àüàØËÜßèÃÜÜåÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ôÜÜ³Üå ÓÜƒÜíÜÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜÜôÜ ÆÜ±Ü ‘Óå è “å. ôÜÏÜÄÜÂ ÄÜÜØÁÜß-‘àüàØËÜ øÑÜÜÓåÑÜ †å‘ôÜÜ³Üå ÍÜåÄÜàØ ÓûàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜåíÜàØ ÆÜµÜÜåÏÜÜØ³Üß ¡±ÜíÜÜ ÏÜì´ÜàØ ÃÜ³Üß. èå ôÜØ´ÜÜÃÜÜåÃÜÜå ÝÆÜ´ÜÜ ËÜôôÜÜå³Üß íÜÁÜà íÜóÜÚ ôÜàÁÜß ÄÜàêÜÜÏÜ Ó÷åêÜÜ ¹åïÜÃÜß †Ü”Ü¹ß ÏÜÜüåÃÜÜ ÓÜóü×ßÑÜ †ÜØ¹ÜåêÜÃÜÃÜÜå ÃÜå´ÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜåÃÜÜØ ôÜØ´ÜÜÃÜÜå†å ‘åíÜß íÑÜíÜ÷ÜÓïÜàÝ½ ÓÜƒÜíÜß †ÃÜå ÓÜè‘ßÑÜ ¡ÄÜäÝ´Ü ÓÜƒÜíÜß ´ÜåÃÜß ÆÜ±Ü ´ÜÜêÜßÏÜ †ÜÆÜ´ÜÜ ÆÜµÜÜåÃÜÜ ôÜØ‘êÜÃÜÃÜÜå †Ü ¹ô´ÜÜíÜåè “å. †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÏÜÜÃÜíÜôÜØËÜØÁÜÜåÃÜå ¡ìíÜß ÓÜƒÜíÜÜ ÏÜÜüå †Ý÷ØôÜÜ †ÃÜå ôÜÝ÷ó±Üà´ÜÜ ôÜØËÜÁÜß, ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ´ÜìÆÜ¹ß ÍÜÜóÜÜ ôÜØËÜØÁÜß ´Ü³ÜÜ †å‘ ÝÆÜ´ÜÜÃÜÜ †ÜÄÜÂ÷ÜåÃÜå ôÜØ´ÜÜÃÜÜå ÏÜÜÃÜå †ÃÜå ´ÜåÃÜå ÷à‘ÏÜ ÏÜÜÃÜíÜÜÃÜå ËÜ¹êÜå ôÜÏÜèÆÜâíÜÚ‘ †ÏÜêÜÏÜÜØ ÏÜâ‘å ´Üå ÏÜÜüå ‘ÓåêÜÜ ôÜ™ÜÃÜ ÆÜÂåÏÜÜì ÆÜÂÑÜÜôÜÜåÃÜÜå ¹ô´ÜÜíÜåè “å.

ÏÜÜËÜÜÆÜ ôÜÜ³Üå ÆÜå°ß-ƒÜÜ‰ ôÜØ¹ÍÜÚå ÄÜÜØÁÜßÃÜß †Ü íÜÜ´Ü íÜóÜÜÚåíÜóÜÚ ôÜ´ÑÜ ôÜÜÝËÜ´Ü ³ÜÜÑÜ ´ÜåíÜß “å. ÆÜÓØ´Üà ÄÜÜØÁÜß èåíÜß ÝÃÜƒÜÜêÜôÜ´ÜÜ †ÃÜå ‘ËÜâêÜÜ´ÜÃÜß Ý÷ØÏÜ´Ü ‘åüêÜÜØ ÏÜÜËÜÜÆÜÏÜÜØ ÷Üå‰ ïÜ‘å? ÄÜÜØÁÜß¢†å êÜƒÑÜàØ “å : .".".ÏÜÜÓå ´ÜÏÜÃÜå ôÜÜØÍÜìíÜÜ ¡å‰´ÜÜ ÷´ÜÜ ´ÑÜÜÓå ÷àØ ËÜÜåêÜ´ÜÜå ÓûÜå. èÑÜÜÓå ÏÜÜÓå ÁÜßÓè ÓÜƒÜíÜÜÃÜß ÷´Üß ´Üå íÜåìÜ ÷àØ ÄÜàôôÜå ³ÜÑÜÜå ÷´ÜÜå.".". †Ü ¹ÜåóÜ ÏÜÜüå ÷àØ ´ÜÏÜÜÓß šÜÏÜÜ ÏÜÜØÄÜàØ “àØ.

¹àÝÃÜÑÜÜÃÜÜØ ´ÜÏÜÜÏÜ ÏÜÜËÜÜÆÜ †Ü Ýô³ÜÝ´ÜÏÜÜØ³Üß ÆÜôÜÜÓ ³Ü´ÜÜØ ÷ïÜå ÆÜ±Ü ‘ËÜâêÜÜ´ÜÃÜß ´ÜÜ‘Ü´Ü ¹Óå‘ÏÜÜØ øÑÜÜØ? ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÆÜµÜÜåÃÜàØ ÝíÜóÜÑÜíÜæÝíÜÁÑÜ ÁÜÏÜÚ, †ÜœÜÜÓ, †Ü÷ÜÓ, ÝíÜÃÜÑÜ, †ÜñÜÏÜ-ôÜØœÜÜêÜÃÜ, ñÜÏÜ, ÆÜÜåóÜ±Ü, ÝïÜšÜ±Ü, †ÜÓÜåÄÑÜ, ËÜÜì‹“åÓ, ôíÜÜô³ÑÜ, Ý÷Ã¹ß ÆÜÂœÜÜÓ, †šÜÓôÜàÁÜÜÓ±Ü, ËÜÜÃÜÜ ƒÜËÜÓ†Ø´ÜÓ, ÆÜÂíÜÜôÜ, ÄÜß´ÜÜÆÜÂíÜœÜÃÜ, ‘àüàØËÜÝÃÜÑÜÜåèÃÜ, ËÜÂúœÜÑÜÚ, ÆÜÂÜ³ÜÚÃÜÜ, ‰òÜÓ ÆÜÓÃÜß †Üô³ÜÜ èåíÜÜ ÝíÜóÜÑÜÜåÃÜå †ÜíÜÓß êÜå “å ´ÜÜå ôÜÜ³ÜÜåôÜÜ³Ü èåêÜ¢íÜÃÜ, ƒÜå²â´ÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ, ôíÜåœ“Ü†å ôíÜß‘ÜÓåêÜß ÄÜÓßËÜßÃÜàØ ÏÜ÷¶íÜ †ÃÜå ÄÜÜæÓíÜ, †ÜÍÜâóÜ±ÜÃÜÜå ´ÑÜÜÄÜ, ôÜÜ¹ÄÜß, ÝíÜ¹åïÜß íÜô´Üà†ÜåÃÜÜå ´ÑÜÜÄÜ, ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜ, ƒÜÜ¹ßÃÜàØ ‘ÜÏÜ èåíÜÜ ÝíÜóÜÑÜÜå ÆÜ±Ü ôÜÏÜÜíÜß êÜå “å.

296

êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú : ôÜ÷†ÁÑÜÜÆÜ‘, ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜ †ÃÜå ôÜÏÜâ÷ ÆÜÂ´ÑÜÜÑÜÃÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ, ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíÜ¾ÜÆÜß«, †ÜñÜÏÜ ÏÜÜÄÜÚ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ – 380014. e-mail": punitaharne@yahoo.co.uk o

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

¢ÓíÜíÜÜÃÜß ´ÜÜ‘Ü´Ü ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå è íÜÜØœÜíÜÜ èåíÜß œÜÜåÆÜ²ß : ´ÑÜÜÓå ‘ÓßïÜàØ ïÜàØ? ÆÜÂ±ÜíÜ †ÁÑÜÜÓà

´ÜÏÜÜÓÜ ÆÜâíÜÚ¡å†å ÝÃÜÏÜÜÚ±Ü ‘ÓåêÜÜ †ÃÜå ´ÜÏÜÃÜå íÜÜÓôÜÜÏÜÜØ ÏÜìåêÜÜ èå ÍÜíÑÜ ÏÜ÷ÜêÜÑÜÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå ÆÜå°ß ¹Ó ÆÜå°ß ´ÜÏÜÜÓß ÆÜÂÝ´Üó«Ü ËÜØÁÜÜ‰ ÷ÜåÑÜ. èåÃÜß ÏÜÜíÜè´Ü †å è ´ÜÏÜÜÓÜå ¢íÜÃÜÁÜÏÜÚ ÷ÜåÑÜ. èåÃÜå íÜÁÜà ÝíÜïÜÜì, íÜÁÜà ÏÜèËÜâ´Ü †ÃÜå íÜÁÜà †Ü‘óÜÚ‘ ËÜÃÜÜíÜíÜÜ ÏÜÜüå ´ÜÏÜå †ÜÑÜàóÑÜÃÜÜØ ÏÜÜåüÜ ÍÜÜÄÜÃÜÜØ íÜóÜÜÚå †ÃÜå ¢íÜÃÜÍÜÓÃÜß ‘ÏÜÜ±Üß ƒÜœÜßÚ ÃÜÜƒÜß ÷ÜåÑÜ, †å ÏÜ÷ÜêÜÑÜÃÜÜ ‘Üå‰ †ÜåÓ²ÜÏÜÜØ³Üß †å‘ Ý¹íÜôÜ ´ÜÏÜÃÜå ôÜ¹ß†Üå èâÃÜß ‘Üå‰ ôÜØ¹â‘ ÷Ü³Ü êÜÜÄÜå “å. †Ü ôÜØ¹â‘ÏÜÜØ³Üß †å‘ ¹ô´ÜÜíÜåè ÃÜß‘ìå “å †ÃÜå †å ¹ô´ÜÜíÜåè íÜÜØœÜ´ÜÜØ ´ÜÏÜÃÜå ôÜÏÜ¡ÑÜ “å ‘å ÆÜâíÜÚ¡å†å íÜÜÓôÜÜÏÜÜØ

´ÑÜÜÓå ‘ÓßïÜàØ ïÜàØ?, êÜå. ÝêÜÑÜÜå üÜçêôüÜçÑÜ, †ÃÜàíÜÜ¹ : ÃÜÓ÷ÝÓ ÆÜÓßƒÜ-ÆÜÜØ²àÓØÄÜ ÝíÜ¬êÜ íÜìÜÏÜå, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, 1928ÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ÆÜ÷åêÜß †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜàØ µÜßèàØ ÆÜàÃÜ:ÏÜàº±Ü íÜóÜÚ : 2010, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ, ôÜÜ‡” : 4.5×7, ÆÜÜÃÜÜ +10, _ 75 : 318

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

†ÜÆÜåêÜàØ †ÃÜå ÷íÜå ´ÜÏÜÜÓÜ †Ýô´Ü´íÜÃÜÜå †å‘ÏÜÜµÜ †ÜÁÜÜÓ ËÜÃÜß ÄÜÑÜåêÜàØ †Ü ÍÜíÑÜ ÏÜ÷ÜêÜÑÜ èå èÏÜßÃÜ ÆÜÓ ¥ÍÜàØ “å ´Üå èÏÜßÃÜÃÜß ÏÜÜÝêÜ‘ß ÷‘ß‘´ÜÏÜÜØ ‘Üå‰ ËÜß¡ÃÜß è “å †ÃÜå †Ü íÜÜ´ÜÃÜß ¡±Ü †ÃÑÜ ‘Üå‰ÃÜå ³ÜÜÑÜ ´ÜÜå ™Ü²ßÃÜÜ “¬Ü ÍÜÜÄÜÏÜÜØ †Ü ÏÜ÷ÜêÜÑÜ ƒÜÜêÜß ‘ÓßÃÜå Óô´ÜÜ ÆÜÓ †ÜíÜß èíÜàØ ÆÜ²å. †åüêÜàØ è ÃÜ÷Î, †Ü ÏÜ÷ÜêÜÑÜÃÜß ÃÜßœÜå³Üß ÁÜÓ´Üß‘ØÆÜÃÜß †åíÜß ÉÜåêü-êÜÜ‡ÃÜ ÆÜôÜÜÓ ³ÜÜÑÜ “å ‘å ‘Üå‰ ÆÜ±Ü šÜ±Üå †Ü ‡ÏÜÜÓ´Ü ÆÜ¶ÜÜÃÜÜ ÏÜ÷åêÜÃÜß ÏÜÜÉ‘ ´Üâüß ÆÜ²ÃÜÜÓß “å. ÏÜ÷ÜêÜÑÜ" – "èÏÜßÃÜ †ÃÜå ÏÜÜÝêÜ‘ßÃÜß ÆÜÜå‘ì´ÜÜÃÜÜå †Ü ¹ô´ÜÜíÜåè ¡åÑÜÜ ÆÜ“ß ´ÜÏÜÃÜå †å‘ šÜ±Ü ÏÜÜüå ³ÜÜÑÜ “å ‘å †Ü ÏÜ÷ÜêÜÑÜ èåÃÜàØ “å ´ÜåÃÜå †ÆÜÚ±Ü ‘ÓßÃÜå ÃÜíÜåôÜÓ³Üß †å‘²å †å‘³Üß ¢íÜÃÜ ïÜé ‘ÓíÜàØ †å è ÏÜÜÓÜå ÁÜÏÜÚ “å, ÆÜÓØ´Üà †åÏÜ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ ´ÜÏÜå ´ÜÏÜÜÓß ÷ÜêÜÃÜß ôÜ™Üìß ÏÜ¡ÆÜÂÝ´Üó«Ü-ôÜÄÜíÜ²Üå-Ýô³ÜÓ´ÜÜ †ÃÜå ÝÃÜÓÜØ´Ü ÄÜàÏÜÜíÜß ÓûÜ “Üå. ‘ÜÓ±Ü ‘å †Ü ËÜÁÜàØ ´ÜÜå †å ÏÜ÷ÜêÜÑÜÃÜå †ÜÁÜÜÓå è üøÑÜàØ “å. †Ü ÝíÜœÜÜÓßÃÜå ´ÜÏÜå ÆÜåêÜÜ ¹ô´ÜÜíÜåèÃÜå ÷ìíÜå‘³Üß ôÜØ¹â‘ ÍÜåÄÜÜå ‘ÓÜå “Üå †ÃÜå †å ôÜØ¹â‘ ÍÜâêÜå œÜâ‘å ÆÜ±Ü ‘Üå‰ÃÜß, ƒÜÜôÜ ‘ÓßÃÜå ´ÜÏÜÜÓß ÃÜèÓå ÃÜÜ œÜ²å †åíÜß Óß´Üå “àÆÜÜíÜß ¹Üå “Üå. †ÜÏÜ “´ÜÜØ, †å ôÜØ¹â‘, †å ¹ô´ÜÜíÜåè †ÃÜå ÏÜ÷ÜêÜÑÜÃÜß ÆÜÜå‘ì´ÜÜ ´ÜÏÜÜÓß ôÏÜäÝ´ÜÏÜÜØ ÷ÏÜåïÜÜØ Ó÷å “å, èå ÑÜÜ¹ †ÜíÜå ´ÑÜÜÓå ´ÜÏÜÜÓß íÜÜÏÜÃÜ´ÜÜ †ÃÜå ÝÃÜÏÜÜÚêÑÜ´ÜÜ ´ÜÏÜÃÜå Ý¹êÜÏÜÜØ ïÜâìÃÜß ÏÜÜÉ‘ ÆÜß²å “å. ´ÑÜÜÓå ‘ÓßïÜàØ ïÜàØ? †å ÆÜàô´Ü‘ †å‘ †³ÜÚÏÜÜØ ÆÜåêÜß ôÜØ¹â‘ÏÜÜØ³Üß ÃÜß‘ìåêÜÜå †ÃÜå ´ÜÏÜÃÜå íÜÜô´ÜÝíÜ‘´ÜÜÃÜàØ ÍÜÜÃÜ ‘ÓÜíÜ´ÜÜå ¹ô´ÜÜíÜåè “å. ¢íÜÃÜ, ôÜÏÜÜè, ÁÜÏÜÚ, ÝíÜ‘ÜôÜ, ÁÜÃÜ, †³ÜÚ´ÜØµÜ, ÏÜÜÃÜíÜ´ÜÜ, ÓÜå¢, ¹ÜÃÜ, ôÜåíÜÜ, ÝÃÜôÜËÜ´Ü èåíÜß ‘å †Ü ÆÜÂ‘ÜÓÃÜß ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ËÜÜËÜ´ÜÜåÏÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß 297

§œÜß ôÜÏÜè±Ü ‘å ÏÜÜÃÜíÜßÑÜ †ÜœÜÜÓ ÝíÜœÜÜÓÃÜÜå ÉÜØ‘Üå ‘å †üêÜ ÝíÜòÜÜôÜ ÁÜÓÜíÜ´Üß ‘Üå‰ ÆÜ±Ü íÑÜÝø´Ü ´ÑÜÜÓå ‘ÓßïÜàØ ïÜàØ? íÜÜØœÜå ´ÜÜå ´ÜåÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÆÜÄÜ ÃÜßœÜå³Üß èÏÜßÃÜ ôÜÓ‘ß ÄÜÑÜÜÃÜÜå ‘å ÏÜÜ³Üå †ÜÍÜ ´Üâüß ÆÜ²ÒÜÃÜÜå †÷åôÜÜôÜ ³ÜÑÜÜ íÜÄÜÓ ÃÜÜ Ó÷å! ´ÜÏÜå ÆÜÓÜÆÜâíÜÚ³Üß œÜÜêÑÜÜ †ÜíÜ´ÜÜ ÏÜ÷ÜÃÜ ÝôÜ½ÜØ´ÜÜå †ÃÜå ñÜåó« ÆÜÓØÆÜÓÜ†ÜåÃÜÜ ÆÜÜÑÜÜ ÆÜÓ ÃÜíÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå †ÃÜå ôÜíÜÚÏÜÜÃÑÜ †ÜœÜÓ±ÜÃÜÜå èå ÏÜ÷åêÜ ËÜÃÜÜíÑÜÜå ÷ÜåÑÜ ´Üå ôÜ™Üìß ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ†Üå-ÝôÜ½ÜØ´ÜÜå †ÃÜå ÝÃÜÑÜÏÜÜåÃÜÜ ÏÜâìÏÜÜØ è ™ÜÜ ‘Óå †åíÜß †Ü œÜÜåÆÜ²ß “å. üÜçêôüÜçÑÜå ´ÜåÓ ¹ÜÑÜ‘Ü ÆÜ÷åêÜÜØ êÜƒÜåêÜÜ †ÃÜå 1928ÏÜÜØ ÃÜÓ÷ÝÓ ÆÜÓßƒÜ ¿ÜÓÜ †ÃÜàíÜÜÝ¹´Ü †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜÏÜÜØ è ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ÜêÜåêÜ‘Óå ´ÜåÃÜß ôÉÜåü‘´ÜÜ¹Ü÷‘´ÜÜ †ÃÜå ÝíÜÁíÜØôÜ‘´ÜÜÃÜÜå ÆÜÝÓœÜÑÜ †ÜÆÜ´ÜÜ êÜƒÑÜàØ “å : . . .†å ËÜ÷à ƒÜÓÜËÜ œÜÜåÆÜ²ß “å. †å †ÜÆÜ±ÜÃÜå ¡ÄÜÂ´Ü ‘Óå “å, †ôíÜô³Ü ‘Óå “å, ÁÜÏÜÚÍÜßÓà ‘Óå “å. †Ü œÜÜåÆÜ²ß íÜÜØœÑÜÜ ÆÜ“ß †åïÜ†ÜÓÜÏÜ †ÃÜå ÏÜÜåèïÜÜåƒÜÃÜÜ ¹âÁÜÏÜÜØ ÆÜÿÜÜ´ÜÜÆÜÃÜÜå ƒÜÜÓÜå ‘ÜØ‘ÓÜå ÆÜ²å “å. ŸÑÜÜÓå ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ ôÜàÁÜÜÓß†å ´ÑÜÜÓå è †Ü ÏÜÃÜÜåíÑÜ³ÜÜ †Üå“ß ³ÜÜÑÜ. ÏÜÜ±ÜôÜÜ‰ÃÜå è ôÜÜíÜ ÄÜâØÄÜìÜíÜß ÏÜÜÓß†å ´ÜÜå ´ÜÜå ôÜíÜÜêÜ è ÃÜ³Üß. . .

†Üèå êÜÄÜÍÜÄÜ †å‘ôÜÜå µÜßôÜ íÜóÜÚ ÆÜ“ß ÆÜ±Ü †Ü œÜÜåÆÜ²ßÃÜß ÁÜÜÓ †Üå“ß ÃÜ³Üß ³Ü‰. `†Ü œÜÜåÆÜ²ßÃÜàØ íÜÜØœÜÃÜ ôÜ÷åêÜàØ ÃÜ³Üß' †åÏÜ ‘ûÜ ÆÜ“ß ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜå ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜÃÜß †ÜƒÜÓÏÜÜØ êÜƒÑÜàØ “å : . . . ÄÜàèÓÜ´Ü †Üèå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ôÜÜÁÜàôÜØ´ÜÜå ‘Ó´ÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ºíÑÜÜèÚÃÜïÜÝø´Ü ÝíÜïÜå ÏÜÄÜéÓß ÁÜÓÜíÜ´ÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜàèÓÜ´Üå †Ü œÜÜåÆÜ²ß †íÜïÑÜ íÜÜØœÜíÜß ¡å‰†å. ‘Ø‰‘ ´ÜÜå ÝíÜœÜÜÓ ‘ÓíÜÜå è ÆÜ²å!

÷íÜå ÃÜíÜß †ÜÝ³ÜÚ‘ ÃÜßÝ´Ü †ÃÜå ÄêÜÜåËÜêÜÜ‡”åïÜÃÜÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå †÷Î ÄÜàèÓÜ´ÜÃÜÜ ô³ÜÜÃÜå ÍÜÜÓ´Ü †ÃÜå ÝíÜòÜ ÏÜâ‘íÜÜØ ÆÜ²å. ‘ÜÓ±Ü ‘å ÁÜÃÜ †ÃÜå ÁÜÃÜÆÜÂÜÝÆ´ÜÃÜÜå †´ÑÜÜÓå èåíÜÜå †ÃÜå èåüêÜÜå ÏÜÝ÷ÏÜÜ “å †åíÜÜå †ÃÜå †åüêÜÜå †ÄÜÜ‹ øÑÜÜÓåÑÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜå. †°ì‘ ÆÜæôÜÜ ‘ÏÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ (‘å ËÜÃÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ) ‘ïÜàØ ƒÜÜåüàØ 298

ÃÜ³Üß, ËÜêÜ‘å †ÝÁÜ‘ÜÝÁÜ‘ ÆÜæôÜÜÃÜàØ ‹ÆÜÜèÚÃÜ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ è ôÜÏÜÜèÃÜàØ §œÜÜ ÆÜÂ‘ÜÓÃÜàØ Ý÷´Ü Ó÷åêÜàØ “å †åíÜàØ êÜÜå‘ÜåÃÜå «ôÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å. ËÜàÝ½ÏÜÜÃÜ ÄÜ±ÜÜ´Üß ÷ô´Üß†ÜåÃÜÜ ÝôÜ½ÜØ´ÜÜå³Üß, ÝíÜòÜÃÜÜ üÜåœÜÃÜÜ ñÜßÏÜØ´ÜÜåÃÜß ¢íÜÃÜ‘³ÜÜÃÜÜØ ‹¹Ü÷Ó±ÜÜå³Üß †ÃÜå †å‘ ôÜÏÜÑÜå †ïÜøÑÜ êÜÜÄÜ´ÜÜ ÆÜÓØ´Üà ÆÜæôÜÜÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå ÆÜÜÓ ÆÜ²åêÜÜØ ‘ÜÑÜÜÚåÃÜÜ ÷íÜÜêÜÜ³Üß †Ü íÜÜ´Ü †ÜÆÜ±ÜÜÏÜÜØ †å ÷¹å †ÜÓÜåÝÆÜ´Ü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å ‘å †ÜÆÜ±Üå ´ÜåÃÜå è ôÜÃÜÜ´ÜÃÜ ôÜ´ÑÜ ÏÜÜÃÜß ËÜå«Ü “ß†å. ÆÜæôÜÜ †å ÝíÜÝÃÜÏÜÑÜÃÜàØ †å‘ ôÜÜÁÜÃÜ ÏÜÜµÜ “å †åíÜàØ †³ÜÚïÜÜôµÜ ‘÷å “å. ÆÜÓØ´Üà ´ÑÜÜÓå ‘ÓßïÜàØ ïÜàØ? ÆÜàô´Ü‘ ´ÜÏÜÜÓß †Ü ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ†ÜåÃÜÜå ÍÜâ‘Üå ‘ÓßÃÜå ´ÜÏÜÃÜå ôÆÜóü Óß´Üå è±ÜÜíÜå “å : †å‘ íÜÄÜÚÃÜÜ êÜÜå‘Üå ËÜß¡ íÜÄÜÚÃÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜå ÄÜàêÜÜÏÜßÏÜÜØ è‘²ß ÓÜƒÜå “å, ´ÜåÃÜàØ ‘ÜÓ±Ü ÆÜæôÜÜå è “å. . . †å‘ ÏÜÜ±ÜôÜ ËÜß¡ÃÜÜ ÏÜÜüå †ÜƒÜÜå Ý¹íÜôÜ íÜæ´ÜÓàØ ‘Óå, ÆÜåüÆÜâÓ´ÜàØ ƒÜÜíÜÜÃÜàØ ÆÜ±Ü ÃÜÜ ÆÜÜÏÜå, ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ ËÜÜìËÜœœÜÜØÃÜå ÆÜ±Ü ôÜƒÜ´Ü ‘ÜÏÜÏÜÜØ èâ´Üå, ÆÜÜå´ÜÜÃÜß èÏÜßÃÜ ƒÜÜå‰ ËÜåôÜå, †ÃÜå †ÜƒÜß ÝèØ¹ÄÜß ‘ØüÜìÜ ÍÜÓåêÜß ´Ü³ÜÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜå èå íÜô´ÜàÃÜß èéÓ ÃÜ ÷ÜåÑÜ †åíÜß íÜô´Üà†Üå ´ÜæÑÜÜÓ ‘ÓíÜÜÃÜß ÏÜèâÓß ‘ÓíÜÜÏÜÜØ ÄÜÜìå ‘ÜÓ±Ü ‘å ´ÜåÃÜå ¢íÜÃÜ ü‘ÜíÜíÜÜ ÏÜÜüå ôÜÏÜÜè †ÃÜå ôÜÓ‘ÜÓå ÃÜ’ß ‘ÓåêÜÜ ÝíÜÝÃÜÏÜÑÜÃÜÜ ôÜÜÁÜÃÜ †åüêÜå ‘å ÆÜæôÜÜÃÜß èéÓ “å. †å‘Ø¹Óå ÝÃÜ¹ÜåÚóÜ êÜÜÄÜ´ÜàØ †Ü ôÜÜÁÜÃÜ ÷‘ß‘´ÜÏÜÜØ ¡ÝêÜÏÜÜåÃÜàØ ïÜôµÜ “å, ‘ÜÓ±Ü ‘å èåÏÜÃÜß ÆÜÜôÜå ÆÜæôÜÜ “å ´Üå†ÜåÃÜå ÆÜæôÜÜ íÜÄÜÓÃÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜå ÝÃÜœÜÜåíÜíÜÜÃÜÜå †ÃÜå ´ÜåÏÜÃÜàØ ´ÜåêÜ ‘Ü°íÜÜÃÜÜå ÷‘ ÏÜìß è´ÜÜå ÷ÜåÑÜ “å.

†³ÜÚïÜÜôµÜÃÜÜ éÆÜ‘²Ü †ÃÜå ÆÜ²‘ÜÓß ÃÜÜ ïÜ‘ÜÑÜ ´ÜåíÜÜ è±ÜÜ´ÜÜ ÝôÜ½ÜØ´ÜÜåÃÜß üÜçêôüÜçÑÜå ‘ÓåêÜß “±ÜÜíÜü †ÃÜå ´ÜåÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå ôÜÏÜÜèÃÜÜ †å‘ ÏÜÜåüÜ íÜÄÜÚÃÜå ¹Üå”ƒÜÏÜÜØ ÏÜâ‘ß ÓÜƒÜíÜÜÃÜàØ †ÃÜØ´Ü ‘Üì³Üß œÜÜêÜ´ÜàØ ‘ÜíÜ´ÜÓàØ ´ÜÏÜÃÜå ôÜàÆÜåÓå ôÜÏÜ¡ÑÜ “å. †ÃÜå †å ôÜÏÜ¡ÑÜ ´Üå ôÜÜ³Üå è ´ÜÏÜÃÜå ³ÜÜÑÜ “å ‘å ´ÜÏÜå ÆÜ±Ü †Ü ‘ÜíÜ´ÜÓÜÃÜÜ Ý÷ôôÜå¹ÜÓ “Üå. ïÜ÷åÓÜåÃÜÜ ÁÜÏÜÁÜÏÜ´ÜÜ œÜÜÓ Óô´ÜÜ ÆÜÓ ¡åƒÜÏÜß ü×ÜÝÉ‘ÃÜß íÜœœÜå üÜ°-´Ü²‘Üå ‘å íÜÓôÜÜ¹ÃÜß ÆÜÓíÜÜ ‘ÑÜÜÚ íÜÄÜÓ ÉàÄÄÜÜ-"œÜÜíÜßíÜÜìÜØ ÓÏÜ‘²ÜØ, ‘ÜÓÃÜÜØ ôÜßü‘íÜÓ ‘å ÆÜÜ±ÜßÃÜÜ ÆÜÜ‹œÜ íÜåœÜ´ÜÜØ ËÜÜì‘Üå, ôµÜß†Üå †ÃÜå †ïÜø´ÜÜåÃÜå ¡åÑÜÜ è ÷ïÜå. ´ÜåÏÜÃÜÜØ íÜåïÜ-íÜÜ±Üß †ÃÜå [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

œÜ÷åÓÜå †Ü êÜÜå‘Üå ÄÜÜÏÜ²å³Üß ïÜ÷åÓÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ ÷ÜåíÜÜÃÜß œÜÜ²ß ƒÜÜ´ÜÜ ÷ÜåÑÜ “å. †Ü êÜÜå‘ÜåÃÜå ¡å‰ÃÜå øÑÜÜÓå‘ ´ÜåÃÜß ÆÜÜôÜå³Üß ‘Ø‰‘ ƒÜÓß¹ßÃÜå ´ÜÏÜå ´ÜåÃÜå ÏÜ¹¹éÆÜ ³ÜÑÜÜ ÷ïÜÜå ‘å øÑÜÜÓå‘ ´ÜåÏÜÃÜå ü×ÜÝÉ‘ÏÜÜØ †²œÜ±ÜéÆÜ ôÜÏÜ¢ÃÜå Ý´ÜÓô‘ÜÑÜÜÛ ÷ïÜå ‘å øÑÜÜÓå‘ ´ÜåÏÜÃÜÜ †Ýô´Ü´íÜÃÜå ÄÜ±Ü‘ÜÑÜÜÚ íÜÄÜÓ è †ÜÄÜì ÃÜß‘ìß ÄÜÑÜÜ ÷ïÜÜå. ´ÜÏÜå ´ÜåÏÜÃÜå ÏÜ¹¹éÆÜ ³ÜÑÜÜ ÷ïÜÜå ´ÜÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ôÜØíÜå¹ÃÜÜ, ÝÃÜôÜËÜ´Ü ‘å ÏÜÜÃÜíÜ´ÜÜ †ØÄÜå ÏÜÃÜÜåÏÜÃÜ ÆÜÜåÓôÜÜÑÜÜ ÷ïÜÜå. Ý´ÜÓô‘ÜÑÜÜÛ ÷ïÜå ´ÜÜå `†å ´ÜÜå “å è †å êÜÜÄÜÃÜÜØ. . .' ‘÷ßÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ Ý´ÜÓô‘ÜÓÃÜå íÜÜèËÜß «åÓíÑÜÜå ÷ïÜå. †ÃÜå ´Üå ôÜÜæÃÜÜ †Ýô´Ü´íÜÃÜå ÄÜ±Ü´ÜÓßÏÜÜØ è ÃÜÜ êÜßÁÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´ÜÏÜå ´ÜÏÜÜÓÜ ÆÜ¹-ÆÜÂÝ´Üó«Ü-ÆÜæôÜÜ ‘å ÁÑÜåÑÜ †ØÄÜå ´Ü¼ÃÜ ƒÜÜåüÜ ÍÜÂÏÜÏÜÜØ ÷ïÜÜå. †Ü ôÜÜÞ¶íÜ‘ †ÝÍÜÏÜÜÃÜ ‘å Ý´ÜÓô‘ÜÓÃÜàØ íÜÜèËÜßÆÜ±ÜàØ ‘å ÍÜÂÏÜ ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß è ü‘ïÜå, ŸÑÜÜØ ôÜàÁÜß †Ü œÜÜåÆÜ²ß íÜÜØœÜß ÃÜ÷Î ÷ÜåÑÜ. ÏÜÜµÜ œÜÜÓ Óô´ÜÜ ÆÜÓ ¡åíÜÜ ÏÜì´ÜÜ ÄÜÓßËÜÜå è ÃÜ÷Î, ÆÜÓØ´Üà ŸÑÜÜØ †ÆÜÜÓ ‘à¹Ó´Üß ¥ÆÜè ÁÜÓÜíÜ´ÜÜØ èØÄÜêÜÜå “å, ƒÜå´ÜÓ “å, †ÃÜÜè “å, °ÜåÓ “å, ŸÑÜÜØ ÍÜâÝÏÜÃÜàØ ôÜÏÜô´Ü ÁÜÃÜ “å ´Üå ÄÜÜÏÜ²Ü “Üå²ßÃÜå ïÜ÷åÓÏÜÜØ «êÜíÜÜ´ÜÜ êÜÜå‘Üå ÏÜÜüå †ÜÆÜ±Üå øÑÜÜÓåÑÜ §²Üå ÝíÜœÜÜÓ ‘ÑÜÜÚå “å? †å ÝíÜœÜÜÓíÜÜÃÜàØ †ÜÆÜ±ÜÃÜå ÍÜÜÄÑÜå è ôÜâ”å “å. †ÃÜå †åíÜàØ ‘‰ ôÜâ”å ´ÜÜåÆÜ±Ü †ÜÆÜ±ÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå †å‘ ÷¹³Üß †ÜÄÜì íÜÁÜ´ÜÜ ÃÜ³Üß. ‘ÜÓ±Ü ‘å ‘Üå‰ ÆÜ±Ü íÜô´ÜàÃÜå ƒÜÓÜ †³ÜÚÏÜÜØ ¡åíÜÜÃÜß †ÜÆÜ±Üß íÜäÝ¶Ü è ÃÜ³Üß. ÆÜÓØ´Üà ôÜØíÜå¹ÃÜÜôÜÏÜè±Ü-´Ü‘ÚÃÜß ôÜÜæ³Üß §œÜß üÜåœÜå ÆÜ÷ÜÇœÜåêÜÜ üÜçêôüÜçÑÜå †Ü íÜäÝ¶Ü ‘åìíÜß ÷´Üß. ´ÜåÏÜ±Üå ÓÜåüêÜÜå ÓìíÜÜ ïÜ÷åÓÏÜÜØ †ÜíÜ´ÜÜ †ÃÜå ôÜÓíÜÜìå ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ †ÏÜâêÑÜ ¢íÜÃÜ ïÜ÷åÓ †ÃÜå ïÜ÷åÓßèÃÜÜåÃÜå ÷íÜÜêÜå ‘Ó´ÜÜ ÄÜÜÏÜ²ÜÃÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜß ÏÜÃÜÜåÝô³ÜÝ´Ü †ÃÜå ÏÜèËÜâÓßÃÜß ËÜÜÓß‘Ü‰ íÜ±ÜÚíÜíÜÜÃÜß ôÜÜ³Üå †ÜÆÜ±ÜÃÜå †åíÜÜå †ÜÑÜÃÜÜå ÁÜÑÜÜÚå “å ‘å èåÏÜÜØ †ÜÆÜ±Üå †ÜÆÜ±ÜÃÜå è ¡å‰ÃÜå “ìß ÏÜÓß†å. †Ü œÜÜåÆÜ²ßÏÜÜØ ´ÜÏÜÃÜå †ÜíÜÜ †ÜÑÜÃÜÜ «åÓ «åÓ ÏÜìïÜå. ‘ÜÓ±Ü ‘å †Ü œÜÜåÆÜ²ßÃÜÜå ÏÜâì ÷å´Üà ÏÜÜ±ÜôÜÃÜÜå ÏÜâì ôíÜÍÜÜíÜ ïÜÜåÁÜíÜÜÃÜÜå †ÃÜå è±ÜÜíÜíÜÜÃÜÜå “å. ÆÜšÜßÃÜÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

ôíÜÍÜÜíÜ è †åíÜÜå “å ‘å ´Üå ¥²å, œÜÜêÜå, œÜ±Üå †ÃÜå ÄÜÜÑÜ. †åíÜàØ ËÜÁÜàØ ‘Óå ´ÑÜÜÓå è ´ÜåÃÜå ôÜØ´ÜÜåóÜ †ÃÜå †ÜÃÜØ¹ ³ÜÜÑÜ. †ÃÜå †Ü ËÜÁÜàØ ‘Óå ´ÜÜå è †åÃÜå ÆÜšÜß ‘÷åíÜÜÑÜ. †åíÜàØ è ÏÜÜ±ÜôÜ ÏÜÜüå ´ÜÏÜå øÑÜÜÓåÑÜ ÝíÜœÜÜÑÜÛà “å ‘å ÏÜÜ±ÜôÜÃÜÜå ÏÜâì ôíÜÍÜÜíÜ ïÜàØ “å ‘å èå ‘ÓíÜÜ³Üß ´Üå ÏÜÜ±ÜôÜ ÄÜ±ÜÜÑÜ? †Ü œÜÜåÆÜ²ß ´ÜÏÜÃÜå †å íÜÜ´Ü ôÜÏÜ¡íÜå “å. †ÜÆÜ±Üß é° ³Ü‰ ÄÜÑÜåêÜß ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ†Üå †ÃÜå †Ý²ÑÜêÜ ÝíÜœÜÜÓÁÜÜÓÜÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå †Ü íÜÜ´Ü ôÜÏÜèíÜÜÏÜÜØ ³ÜÜå²ß íÜÜÓ êÜÜÄÜïÜå †ÃÜå ôíÜß‘ÜÓíÜÜÃÜàØ ´ÜÜå ôÜ÷åè ÆÜ±Ü ÃÜ÷Î ÄÜÏÜå. ÆÜ±Ü ´ÜÏÜÜÓÜå ÏÜÜØûêÜÜå ¡å ¢íÜ´ÜÜå ÷ïÜå ´ÜÜå †Ü ËÜÁÜß íÜÜ´ÜÜåÃÜàØ ôÜ´ÑÜ †ÃÜå ´Ü¶íÜ ËÜØÃÜå ôÜÜå üœÜÃÜÜØ “å ´Üå èéÓ ÏÜÜÃÜïÜÜå. †ÜÏÜÜØ³Üß ´ÜÏÜÃÜå †å ôÜ´ÑÜ ÆÜ±Ü êÜÜÁÜïÜå ‘å ÁÜÏÜÚ, ‘ìÜ, ÝíÜ¤ÜÜÃÜ †Ü ËÜÁÜàØ è †´ÑÜÜÓå èå ÃÜÜÏÜ³Üß †ÜåìƒÜÜÑÜ “å ´Üå ôÜÜœÜß íÜô´Üà ÃÜ³Üß, ‘ÜÓ±Ü ‘å †ÜÆÜ±Üå ´ÜÜå ÷íÜå ¡´ÜÏÜ÷åÃÜ´Ü ÃÜ÷Î ‘ÓíÜÜÃÜÜå èå ÷‘ ÏÜåìíÜßÃÜå ËÜå«Ü “ß†å ´ÜåÃÜå ÆÜÜåóÜ´Üß íÜÜ´ÜÜåÃÜå è ÝíÜ¤ÜÜÃÜ †ÃÜå ‘ìÜ ‘å ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ïÜË¹ÜåÏÜÜØ ‘åìíÜ±Üß ‘÷ß†å “ß†å. íÜÜô´ÜÝíÜ‘´ÜÜ †å “å ‘å ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ‘´ÜÚíÑÜ ´Ü³ÜÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ñÜåÑÜ ÄÜÏÜå ´ÜåÏÜÜØ Ó÷åêÜàØ êÜÜå‘Üå ÏÜÜÃÜå, ÆÜÓØ´Üà ÝíÜ¤ÜÜÃÜÃÜàØ ‘ÜÏÜ ´ÜÜå ´ÜåÏÜÃÜå ôÜÜœÜåôÜÜœÜàØ ôÜÏÜ¡íÜíÜÜÃÜàØ “å †ÃÜå ‘ìÜÃÜàØ ‘ÜÏÜ ´Üå ÝïÜšÜ±ÜÃÜå ÏÜâ´ÜÚ éÆÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜàØ “å. †Üèå †ÜÆÜ±Üå èåÃÜå ÝíÜ¤ÜÜÃÜ †ÃÜå ‘ìÜ ‘÷ß†å “ß†å ´Üå ´ÜÜå †å¹ß ÝœÜ¶Ü †ÃÜå †ÜìôÜà ù¹ÑÜÃÜß ‘äÝ´Ü†Üå “å. ´ÜåÃÜÜå ‹¼åïÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ èåíÜÜØ è †å¹ß ÝœÜ¶ÜÜå †ÃÜå †ÜìôÜà ù¹ÑÜÜåÃÜå ÝíÜÃÜÜå¹ ‘ÓÜíÜíÜÜÃÜÜå “å. êÜÜå‘Üå ÏÜÜüå †å †ÄÜÏÑÜ †ÃÜå †³ÜÚ÷ßÃÜ “å. ‘ÜÓ±Ü ‘å ´ÜåÏÜÃÜàØ ‘êÑÜÜ±Ü †å ‘¹ß ´ÜåÃÜÜå ‹¼åïÜ “å è ÃÜ÷Î. ôÜÜæÃÜå ³ÜÜÑÜ “å †åíÜÜå ôÜíÜÜêÜ ¡å ´ÜÏÜÃÜå ÆÜ±Ü ³Ü´ÜÜå ÷ÜåÑÜ ‘å, èå ïÜÝø´Ü†å ÏÜÃÜå ÆÜå¹Ü ‘ÑÜÜÚå “å †ÃÜå èå ïÜÝø´Ü ÏÜÃÜå ¹ÜåÓå “å, ´Üå ÏÜÜÓß ÆÜÜôÜå³Üß †ÃÜå ËÜß¡ ôÜÜæ ÏÜÃÜàóÑÜ ÆÜÜôÜå³Üß ïÜÜÃÜß †ÆÜåšÜÜ ÓÜƒÜå “å? †ÃÜå ÏÜÜÓÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ´Ü³ÜÜ èÄÜ´ÜÃÜÜ ‘êÑÜÜ±ÜÃÜß èå íÜÜôÜÃÜÜ ÏÜÜÓÜ ù¹ÑÜÏÜÜØ †Ø‘Ü‰ Ó÷åêÜß “å ´ÜåÃÜå ôÜØ´ÜÜåóÜíÜÜ ÏÜÜüå ÏÜÜÓå ïÜàØ ‘ÓíÜàØ ¡å‰†å. ËÜàÝ½ †ÃÜå †Ø´ÜÓÜ´ÏÜÜÃÜÜ †íÜÜèÃÜß

299

¢íÜÃÜ ´ÜÜå †ÏÜÜÆÜ, †ÃÜØ´Ü ¸±Ü †ÃÜå ÉÓè³Üß ÍÜÓåêÜàØ “å. †ÃÜå †Ü ¸±Ü ‹´ÜÜÓíÜÜÃÜÜå, ÉÓè ËÜ¡íÜíÜÜÃÜÜå, †å‘ÏÜÜµÜ ‹ÆÜÜÑÜ †ÜìôÜ ´ÑÜèíÜÜÃÜÜå, ¡´ÜÏÜ÷åÃÜ´ÜÃÜÜå “å. †´ÑÜÜÓå ÆÜä³íÜß ÆÜÓ èå ÍÜÜÓ íÜÁÑÜÜÃÜß íÜÜ´Ü ³ÜÜÑÜ “å †å ÍÜÜÓ “å ´ÜÏÜÜÓß †ÜìôÜÃÜÜå, †å¹ßÆÜ±ÜÜÃÜÜå, ‘à¹Ó´ÜÃÜÜ ÝÃÜÑÜÏÜÃÜÜ ºÜå÷ÃÜÜå. ´ÜÏÜå ÍÜÜÓÃÜàØ ‘ÜÓ±Ü “Üå. . .ÝÃÜíÜÜÓ±Ü ËÜÃÜíÜÜ ÏÜÜØÄÜ´ÜÜ ÷Üå ´ÜÜå íÜÜØœÜß ‘Ü°Üå. . . ´ÑÜÜÓå ‘ÓßïÜàØ ïÜàØ?

íÜÁÜà ÃÜå íÜÁÜà ÃÜ¢‘ †ÃÜå ôÜ´Ü´Ü ‹ÃÃÜ´Ü ³Ü´ÜàØ ¢íÜÃÜ ‘åíÜß Óß´Üå ïÜøÑÜ ËÜÃÜå?

. . . ´ÜÜå †Ü œÜÜåÆÜ²ß †íÜïÑÜ íÜÜØœÜíÜß ¡å‰†å. ´Üå ÏÜÜµÜ ôÜíÜÜêÜÜå ¥ÍÜÜ ÃÜ³Üß ‘Ó´Üß. èíÜÜËÜÜå ÆÜ±Ü †ÜÆÜå “å. †å †êÜÄÜ íÜÜ´Ü “å ‘å †å èíÜÜËÜÜåÃÜå ÆÜœÜÜíÜíÜÜÃÜß ´ÜÜ‘Ü´Ü ´ÜÏÜå ÏÜåìíÜíÜÜ ‡œ“Üå “Üå ‘å ÃÜ÷Î. †å ´ÜÜ‘Ü´Ü ÏÜåìíÜíÜÜÃÜÜå ÏÜÜÄÜÚ ÆÜ±Ü †Ü ÆÜàô´Ü‘ ËÜ´ÜÜíÜå “å. ÆÜ±Ü †å ÏÜÜÄÜÚå †ÜÄÜì íÜÁÜ´ÜÜØ ÆÜ÷åêÜÜØ ´ÜÏÜÜÓå ôÜØÆÜâ±ÜÚ ôÜ´ÑÜ ôíÜß‘ÜÓíÜàØ ¡å‰†å †ÃÜå ÆÜâ±ÜÚ ÆÜÿÜÜ¶ÜÜÆÜ ‘ÓíÜÜå ¡å‰†å. ´ÜÜå è ´ÜÏÜÃÜå ôÜÏÜ¡ïÜå ‘å Õè¹ÄÜßÏÜÜØ ÷‘, †ÝÁÜ‘ÜÓ, ÝíÜïÜåóÜ êÜÜÍÜ †åíÜß ‘Üå‰ íÜô´Üà è ÃÜ³Üß.

êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú : 2510, ÆÜƒÜÜêÜßÃÜß ÆÜÜåì, ËÜÄÜ²ÜíÜÜ², ÓÜÑÜÆÜàÓ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹-380 001 e-mail": pranavadhyaru@gmial.com o

ÆÜÝÓœÜÑÜ³Üß ÆÜÂÍÜÜíÜ ôÜàÁÜß: üÜçêôüÜçÑÜ †ÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢

üÜçêôüÜçÑÜ †ÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå ôÜÜæÆÜÂ³ÜÏÜ ÆÜÝÓœÜÑÜ üÜçêôüÜçÑÜå ¹åïÜËÜØÁÜà ÝœÜ¶ÜÓØèÃÜ¹ÜôÜÃÜå êÜƒÜåêÜÜ †å‘ ÆÜµÜ ÝÃÜÝÏÜ¶Üå ³ÜÑÜÜå. ÆÜÂåÏÜÃÜÜ ‘ÜÃÜâÃÜÃÜàØ ÏÜ÷¶íÜ ¹ïÜÜÚíÜ´ÜÜå †å ÆÜµÜ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå †åüêÜÜå ËÜÁÜÜå ÆÜÂåÓ‘ †ÃÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß è±ÜÜÑÜÜå ÷´ÜÜå ‘å ´ÜåÏÜ±Üå †åÃÜÜå ´ÜÓèâÏÜÜå ‘ÓÜíÜß †åÃÜß íÜßôÜ ÷¡Ó ÃÜ‘êÜÜå “ÆÜÜíÜßÃÜå íÜ÷ÇœÜíÜÜÃÜß ÏÜØèâÓß ÏÜÜÄÜ´ÜÜå ÆÜµÜ (1909) üÜçêôüÜçÑÜÃÜå êÜƒÜß ÏÜÜå‘êÑÜÜå. †ÃÜå †ÜÏÜ ÆÜµÜ-íÑÜíÜ÷ÜÓ ËÜØÃÜå ÆÜšÜå †ÜÄÜì íÜÁÜ´ÜÜå œÜÜêÑÜÜå.".". ÆÜ“ß ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢†å Õ÷¹ ôíÜÓÜŸÑÜÃÜß †ØÄÜÂå¢ ÃÜ‘êÜ (1910) ÆÜ±Ü üÜçêôüÜçÑÜÃÜå ÏÜÜå‘êÜß †ÜÆÜß ÷´Üß. èåÃÜÜå ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜíÜ ÆÜÜ«íÜ´ÜÜ üÜçêôüÜçÑÜå è±ÜÜíÑÜàØ ÷´ÜàØ : ÷àØ ´ÜÏÜÜÓàØ ÆÜàô´Ü‘ ËÜ÷à ÓôÜÍÜåÓ íÜÜØœÜß ÄÜÑÜÜå, ‘åÏÜ ‘å ÷àØ ÏÜÜÃÜàØ “àØ ‘å †åÏÜÜØ œÜœÜåÚêÜÜå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜÜå ÆÜÂþÜ †å‘êÜÜ Õ÷¹ß†Üå ÏÜÜüå è ÃÜ÷Î, ÆÜ±Ü †ÜƒÜß ÏÜÜÃÜíÜ¡´Ü ÏÜÜüå ÏÜ÷¶íÜÃÜÜå “å. †ÜÃÜÜ †ÃÜàôÜØÁÜÜÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢†å Õ÷¹ ôíÜÓÜŸÑÜ ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ÝíÜÄÜ´Üå ôÜÏÜÜêÜÜåœÜÃÜÜ êÜƒÜß ÏÜÜå‘êÜíÜÜ ÝíÜÃÜØ´Üß ‘Óß. ÃÜÜ¹àÓô´Ü ´ÜÝËÜÑÜ´ÜÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå üÜçêôüÜçÑÜ ´ÜåÏÜ ÃÜ ‘Óß ïÜøÑÜÜ ÆÜ±Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÏÜä´ÑÜàÃÜÜ êÜÄÜÍÜÄÜ ËÜå ÏÜÝ÷ÃÜÜ ÆÜ÷åêÜÜØ ´ÜåÏÜ±Üå ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ÏÜÜüåÃÜß ÆÜÜå´ÜÜÃÜß êÜÜÄÜ±Üß êÜƒÜß ÏÜÜå‘êÜß: `¹àÝÃÜÑÜÜÃÜå †Ü “å²å ËÜå«åêÜÜ †ÏÜÃÜå êÜÜÄÜå “å ‘å ü×ÜÃôÜíÜÜêÜÏÜÜØ ´ÜÏÜå èå ÆÜÂíÜäÝ¶Ü ‘Óß ÓûÜ “Üå ´Üå ôÜÜæ³Üß íÜÁÜÜÓå †ÄÜ´ÑÜÃÜàØ ‘ÜÏÜ “å—èÄÜ´ÜÏÜÜØ †´ÑÜÜÓå œÜÜêÜß Ó÷åêÜÜ ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ‘ÜÑÜÚ ‘Ó´ÜÜØ ´Üå íÜÁÜÜÓå ÏÜ÷¶íÜÃÜàØ ‘ÜÏÜ “å, èåÏÜÜØ Éø´Ü ÝƒÜÂô´Üß ÆÜÂ¡†Üå è ÃÜ÷Î, ÆÜÓØ´Üà ôÜÏÜÄÜÂ èÄÜ´ÜÃÜß ÆÜÂ¡†Üå †œÜâ‘ ÍÜÜÄÜ êÜïÜå.' [ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ÁÜÏÜÚ¹ïÜÚÃÜÏÜÜØ³Üß ôÜÜÓÜØïÜ, êÜå. ÏÜ. ¡å. ÆÜüåêÜ, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ : ÑÜàÝÃÜíÜÝôÜÚüß ÄÜÂØ³Ü ÝÃÜÏÜÜÚ±Ü ËÜÜç²Ú]

300

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ôÜÜÏÜÜÝè‘-†ÜÝ³ÜÚ‘ ¢íÜÃÜÃÜÜ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜÃÜàØ ÆÜÓÜå° : µÜßèàØ ÏÜÜåèàØ ‘ÜÝ´ÜÚ‘åÑÜ ÍÜ©

ôÜÏÜÑÜÃÜÜ ÆÜÂíÜÜ÷ÏÜÜØ ÏÜÜå¡Ø†Üå ¥«å “å †ÃÜå ÏÜÜÃÜíÜ¢íÜÃÜ ËÜ¹êÜÜÑÜ “å. ÏÜÜÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜå ™ÜÜü ÏÜì´ÜÜ Ó÷å “å. †å‘ ÏÜÜåèàØ ‹«åêÜàØ ‘äÝóÜ-˜ÜØÝ´ÜÃÜàØ †ÃÜå ÏÜÜÃÜíÜ¢íÜÃÜ ËÜ¹êÜÜÑÜàØ. ÆÜ“ß ËÜßèà ÏÜÜåèàØ ¥«ÒàØ †Üæ¾ÜåÝÄÜ‘ ˜ÜØÝ´ÜÃÜàØ †ÃÜå ´Üå±Üå ÏÜÜÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜå ôÜÏÜâìÄÜàØ ËÜ¹êÜß ÃÜÜƒÑÜàØ. ÷íÜå µÜßèàØ ÏÜÜåèàØ ¥«ß ÓûàØ “å èå †å‘ ÃÜíÜÜ ÏÜÜÃÜíÜ-ôÜÏÜÜè †ÃÜå †å‘ ÃÜíÜß ÏÜÜÃÜíÜ ôÜØô‘äÝ´ÜÃÜàØ ôÜèÚÃÜ ‘ÓïÜå. 3 †ÜçøüÜåËÜÓ, 1928ÃÜÜ ÓÜåè †ÏÜåÝÓ‘ÜÃÜÜ êÜÜçôÜ †çÃèåêÜôÜ Þô³Ü´Ü †åÞêíÜÃÜ üÜåÉêÜÓå ôÜÜÏÜÜÝè‘ ÕœÜ´ÜÃÜñÜå±Üß, ÍÜÝíÜóÑÜ¹ïÜÚÃÜÃÜÜØ µÜ±Ü ÆÜàô´Ü‘ êÜƒÑÜÜØ “å. èåÏÜÜØ

µÜßèàØ ÏÜÜåèàØ †åÞêíÜÃÜ üÜåÉêÜÓ, Óèâ†Ü´Ü : ‘ÜÝÃ´Ü ïÜÜ÷, ÑÜ¤Ü ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ, œÜÜå³Üß †ÜíÜäÝ¶Ü, íÜóÜÚ : 2009, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ, ôÜÜ‡”": 8.5×5, ÆÜäó« : 156, _ 240

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

1970ÏÜÜØ Future Shock, 1980ÏÜÜØ Third Wave †ÃÜå 1990ÏÜÜØ Powershift. èåÏÜÜØ³Üß 1970ÏÜÜØ êÜƒÜåêÜØà ÆÜàô´Ü‘ The Third Wave ƒÜâËÜ œÜœÜÜÚÑÜàØ “å. †ÜÁÑÜÜÞ´ÏÜ‘ ÕœÜ´ÜÃÜÜå †ÃÜå ÍÜÝíÜóÑÜíÜÜ±Üß†Üå íÜœœÜå ôÜÜÏÜÜÝè‘ ÕœÜ´ÜÃÜ †ÃÜå ËÜ¹êÜÜ´Üß ôÜÜÏÜÜÝè‘ ôÜÜØô‘äÝ´Ü‘ ÆÜÝÓÞô³ÜÝ´Ü†ÜåÃÜß íÜÜ´Ü ‘Ó´ÜàØ †Ü ÆÜàô´Ü‘ “å. üÜåÉêÜÓ ÏÜÜÃÜå “å ‘å ¹ÝÓÑÜÜÃÜÜØ ÏÜÜå¡ØÃÜß èåÏÜ ôÜÏÜÑÜ ÆÜÂíÜÜ÷ÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÏÜÜå¡Ø ¥«å “å †ÃÜå ´Üå ÏÜÜÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜå ËÜ¹êÜå “å. èØÄÜêÜÜå †ÃÜå ÆÜíÜÚ´ÜÜåÏÜÜØ Ó÷å´ÜÜå ÏÜÜ±ÜôÜ ÓÜØÁÜßÃÜå ƒÜÜ´ÜÜØ ïÜßƒÑÜÜå, ÃÜ¹ß ‘ÜØ«ÜÃÜÜØ ƒÜàêêÜÜØ ÏÜå¹ÜÃÜÜåÏÜÜØ ƒÜå´Üß ‘Ó´ÜÜØ ïÜßƒÑÜÜå †ÃÜå ‘äÝóÜ ˜ÜØÝ´Ü ôÜèÜÚ‰. ÏÜÜÃÜíÜ ‹´ÆÜÝ¶ÜÃÜÜØ êÜÜƒÜÜå-‘ÓÜå²Üå íÜóÜÚ ÆÜ“ß †å‘ ‘äÝóÜ †ÜÁÜÜÝÓ´Ü ÏÜÜÃÜíÜ ôÜÏÜÜè ÓœÜÃÜÜ ÝíÜ‘ôÜß †ÃÜå ¢íÜÃÜ ‘äÝóÜÃÜå ‘åÃºô³ÜÜÃÜå ÄÜÜå«íÜÜÑÜàØ. 18ÏÜß ôÜ¹ßÏÜÜØ †Üæ¾ÜåÝÄÜ‘ ˜ÜØÝ´ÜÃÜÜØ ÏÜÜå¡Ø†å ÏÜÜÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜÍÑÜ´ÜÜ-ôÜØô‘äÝ´ÜÏÜÜØ ÁÜÓÏÜâìÏÜÜØ³Üß ÉåÓÉÜÓ ‘ÑÜÜåÚ †ÃÜå ôÜÏÜÜè ôÜØô‘äÝ´Ü, ÝïÜšÜ±Ü, ÁÜÏÜÚ, ÓÜŸÑÜ, ‹´ôÜíÜÜå ËÜÁÜàØ è †Üæ¾ÜåÝÄÜ‘ ˜ÜØÝ´Ü³Üß ÆÜÂÍÜÜÝíÜ´Ü ³ÜÑÜàØ! †åÞêíÜÃÜ üÜåÉêÜÓÃÜå ÷íÜå ÏÜÜÃÜíÜ ôÜØô‘äÝ´ÜÃÜÜ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜÃÜàØ µÜßèàØ ÏÜÜåèàØ ¥«´ÜàØ ¹åƒÜÜÑÜ “å. †å‘ ÃÜíÜß ôÜÜÏÑÜ´ÜÜ, ôÜØô‘äÝ´Ü ÆÜÜØÄÜÓíÜÜØÃÜÜ †ÇÁÜÜ±Ü ¹åƒÜÜÑÜ “å †ÃÜå üÜåÉêÜÓ ´ÜåÃÜå êÜšÜ±ÜÜå ôÜÜ³Üå íÜ±ÜÚíÜå “å. †åÞêíÜÃÜ üÜåÉêÜÓ µÜß¡ ÏÜÜå¡ÃÜå ôÜÏÜ¡íÜíÜÜ ÏÜÜüå †Üæ¾ÜåÝÄÜ‘ ˜ÜØÝ´ÜÃÜÜ ËÜß¡ ÏÜÜå¡ÃÜß †ôÜÓÜåÃÜå ÝíÜÄÜ´Üå œÜœÜåÚ “å †ÃÜå µÜß¡ ÏÜÜå¡ ¿ÜÓÜ †åÏÜÜØ ïÜÜØ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ †ÜíÜïÜå ´Üå ôÜÏÜ¡íÜå “å.

301

ÏÜÜÃÜíÜ ‹´˜ÜØÝ´ÜÃÜÜ ‘ÓÜå²Üå íÜóÜÜåÚ ÆÜ“ß ‹«åêÜß ‘äÝóÜ˜ÜØÝ´Ü ¹ôÜ ÷¡Ó íÜóÜÚ œÜÜêÜß. ÏÜÜÃÜíÜ ôÜÏÜÜè-ôÜÍÑÜ´ÜÜ-ôÜØô‘äÝ´Ü ÆÜÓ ‘äÝóÜ-˜ÜØÝ´Ü “íÜÜÑÜåêÜß Ó÷ß †ÃÜå ÆÜ“ß 16ÏÜß-17ÏÜß ôÜ¹ßÏÜÜØ ³ÜÑÜåêÜß ïÜÜåÁÜÜå ÆÜÓ †ÜÁÜÜÝÓ´Ü †Üæ¾ÜåÝÄÜ‘ ˜ÜØÝ´Ü†å ËÜÁÜàØ ËÜ¹êÜß ÃÜÜƒÑÜàØ. †Üæ¾ÜåÝÄÜ‘ ˜ÜØÝ´ÜÏÜÜØ ‘àüàØËÜ, íÑÜÞø´Ü, ÝïÜšÜ±Ü, ‘ìÜ.".". ËÜÁÜàØ è ¡±Üå ‘å ËÜ¡Ó ÏÜÜüå ‘ÜÏÜ ‘Ó´ÜàØ ³Ü‰ ÄÜÑÜàØ. ÝïÜšÜ±Ü ‡Ý´Ü÷ÜôÜ ÝïÜƒÜíÜÜ²å ‘å ÝíÜ¤ÜÜÃÜ, ÍÜÜóÜÜ ÝïÜƒÜíÜÜ²å ‘å ÄÜÝ±Ü´Ü ÆÜ±Ü ´Üå ôÜÏÜÑÜÆÜÜêÜÃÜ, †Ü¤ÜÜÆÜÜêÜÃÜ ÑÜØµÜíÜ´ÜÖ ‘ÜÏÜ ‘ÓíÜÜÃÜß üåíÜÜå èéÓ ÝïÜƒÜíÜ´ÜàØ ³Ü‰ ÄÜÑÜàØ! ÏÜÜ±ÜôÜ ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü ‘ØÆÜÃÜß†Üå, ÉçøüÓß†Üå êÜÜØËÜàØ ¢íÜíÜÜ êÜÜÄÜß. ‹´ÆÜÜ¹ÃÜ †ÃÜå ‹ÆÜÍÜÜåÄÜ èà¹ÜØ ÆÜ²ß ÄÜÑÜÜØ. ÏÜÜ±ÜôÜ ÏÜÜ±ÜôÜ íÜœœÜå œÜà‘íÜ±Üß †ÃÜå ÏÜåìíÜíÜÜ ÝôÜíÜÜÑÜÃÜÜå ôÜØËÜØÁÜ è ÃÜ ÓûÜå. ÏÜâ²ßíÜÜ¹ ÷ÜåÑÜ ‘å ôÜÜÏÑÜíÜÜ¹, ËÜØÃÜåÏÜÜØ ‹´ÆÜÜ¹‘ †ÃÜå ÄÜÂÜ÷‘ èà¹Ü ÆÜ²ß ÄÜÑÜÜ. †ÃÜå ƒÜÓß¹-íÜåœÜÜ±ÜÃÜÜå ˜ÏÜ ‘ìÜ†Üå ´Ü³ÜÜ †Ü´ÏÜÜ†ÜåÃÜå ÆÜ±Ü êÜÜÄÜà ÆÜ²íÜÜ êÜÜÄÑÜÜå. üÜåÉêÜÓ ÏÜÜÃÜå “å ‘å ÝíÜ‘ÓÜì †Üæ¾ÜåÝÄÜ‘ß‘Ó±Üå ÆÜÑÜÜÚíÜÓ±ÜÃÜÜ-ôÜÏÜÜèÃÜÜ ÆÜÂþÜÜå ¥ÍÜÜ ‘ÓßÃÜå ÏÜÜµÜ ïÜ÷åÓÃÜå ÃÜ÷Î ôÜäÝóüÃÜå è ƒÜ´ÜÏÜ ‘Óß ÃÜÜƒÜß “å. †Üèå ôÜÜæ³Üß ÏÜÜåüß ‘üÜå‘üß ôÜèÜÚ‰, ´Üå ÏÜÜÃÜíÜ íÑÜÞø´Ü´íÜÃÜß “å. ÏÜÜ±ÜôÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ƒÜÜåíÜÜÑÜåêÜß ¡´ÜÃÜå ïÜÜåÁÜíÜÜ ÏÜÜüå ÝôÜÃÜåÏÜÜ, ÃÜÜü‘, ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜ†Üå -¡´ÜÍÜÜ´ÜÃÜß ‘ìÜ†ÜåÏÜÜØ ÍÜü‘å “å. ÆÜ±Ü ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ ÏÜÜüå ´ÜêÜÆÜÜÆÜ² ÏÜÜ±ÜôÜ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ³Üß è ÍÜ²‘å “å! ËÜ÷à ÄÜÜèåêÜß †ÃÜå †Ü‘óÜÚ‘ êÜÜÄÜåêÜß †Ü †Üæ¾ÜåÝÄÜ‘ ˜ÜØÝ´ÜÃÜÜØ µÜ±ÜôÜÜå íÜÓôÜÏÜÜØ ´ÜÜå íÜì´ÜÜØ ÆÜÜ±Üß ³ÜÑÜÜØ “å. †Üæ¾ÜåÝÄÜ‘ šÜåµÜÃÜß ÑÜØµÜíÜ´ÜÖ´ÜÜ ÝïÜšÜ±Ü, ôÜÏÜÜè, ÓÜŸÑÜ ËÜÁÜå è ÆÜÂôÜÓß ÄÜ‰ “å. ÝÃÜÑÜÝÏÜ´Ü´ÜÜ †ÃÜå ”²ÆÜÃÜß ôÜÜ³Üå è²´ÜÜ †ÜíÜß ÄÜ‰ “å. ÆÜÂ¹âóÜ±Ü †ÃÜå ¥èÜÚ ‘üÜå‘üßÃÜÜ ÆÜÂþÜ ÝíÜ‘ÓÜì ËÜÃÜíÜÜ êÜÜÄÑÜÜ “å. †Üèå ÏÜÜÃÜíÜ-ôÜÏÜÜè ôÜÜÏÜå èå ÆÜÂþÜÜå ÏÜÜÇ ÉÜ²ßÃÜå ¥ÍÜÜ “å ´ÜåÃÜÜå ‹‘åêÜ †Ü íÑÜíÜô³ÜÜÏÜÜØ Ó÷ßÃÜå †ÜíÜß ïÜ‘å ´ÜåíÜàØ “å è ÃÜ÷Î. †Ü íÑÜíÜô³ÜÜ ËÜ¹êÜíÜß ÆÜ²ïÜå. ‘ÜÓƒÜÜÃÜÜ ôÜØô‘äÝ´ÜÏÜÜØ³Üß ËÜ÷ÜÓ †ÜíÜíÜàØ ÆÜ²ïÜå. üÜåÉêÜÓ ÏÜÜÃÜå “å ‘å ƒÜÓß ÏÜÜÃÜíÜ 302

ôÜØô‘äÝ´Ü ´ÜÜå ÷íÜå ÆÜÜØÄÜÓß Ó÷ß “å. 1955ÃÜß †ÜôÜÆÜÜôÜ µÜß¡ ÏÜÜå¡ØÃÜß †ôÜÓÜå ‹¹ÖÍÜíÜíÜß ïÜé ³Ü‰ ÄÜ‰ “å. ÷íÜåÃÜÜå ÃÜíÜÜå ôÜÏÜÜè †Ü ƒÜ´ÜÏÜ ³Ü‰ èÃÜÜÓÜ ¥èÜÚÃÜÜ ÆÜàÓíÜ«Ü ÆÜÓ †ÜÁÜÜÝÓ´Ü ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü ôÜâÑÜÚ ¥èÜÚ, ÆÜíÜÃÜ ¥èÜÚ, èåíÜÜ íÜæ‘ÝêÆÜ‘ †ÃÜå ôÜ´Ü´Ü ÏÜì´ÜÜ ¥èÜÚÃÜÜ õÜÜåµÜ ÆÜÓ †ÜÁÜÜÝÓ´Ü ÷ïÜå. ÷íÜå ôÜØ¹åïÜÜíÑÜíÜ÷ÜÓÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ †ÜíÜïÜå. †å‘Ü¹ ÝíÜœÜÜÓ, íÑÜÞø´ÜÃÜß †ÝÍÜíÑÜÞø´ÜÃÜÜå ‘ÜËÜâ ÆÜâÓÜå ³ÜïÜå. ÃÜÜÃÜÜØ íÜ´ÜÚÏÜÜÃÜÆÜµÜÜå, ÃÜÜÃÜÜØ ÓåÝ²ÑÜÜå ôüåïÜÃÜÜå, †ÃÜå‘ ‘êÜÜ‘ÜÓÜå–†ÃÜå‘ †ÝÍÜíÑÜÞø´Ü†Üå †ÜÁÜÜÝÓ´Ü ôÜØ¹åïÜÜíÑÜíÜ÷ÜÓ ôÜèÜÚïÜå. ÏÜÃÜÜåÓØèÃÜ ÉÓß³Üß ÝíÜ‘åÞÃº´Ü ³ÜïÜå. ÏÜÜüå ôÜÓƒÜÜ ÏÜÜÃÜôÜ ôÜèÚ´Üß ôÜÓƒÜß †ÝÍÜíÑÜÞø´Ü †ÃÜå ´ÜåÃÜàØ `‘ÞÃ²ïÜÕÃÜÄÜ' ƒÜ´ÏÜ ³ÜïÜå! üÜåÉêÜÓÃÜå ¹åƒÜÜ´ÜÜ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜÏÜÜØ ôÜÏÜÜè ÆÜ±Ü ËÜ¹êÜÜÑÜ “å. ôµÜßÃÜàØ ô³ÜÜÃÜ ËÜ¹êÜÜÑÜ “å. ÏÜÜ±ÜôÜÜå ÉÓß ™ÜÓ†ÜØÄÜ±ÜÜÃÜÜ íÑÜíÜôÜÜÑÜÜåÏÜÜØ ÆÜÂíÜä¶Ü ³ÜïÜå. ôµÜß ™ÜÓå Ó÷ßÃÜå èå ‘ÜÏÜ ‘Óå “å ´ÜåÃÜàØ ÏÜâêÑÜ ÄÜ±ÜíÜÜÏÜÜØ ÃÜÜå'´ÜàØ †ÜíÜ´ÜàØ, ´Üå ÄÜ±ÜÜ´ÜàØ ³ÜïÜå. ‘àüßÓ‹¾ÜåÄÜÜå ‡êÜå‘ü×ÜçÝÃÜ‘ †ÃÜå †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ËÜÃÜïÜå. †å‘ Óß´Üå ÄÜÜØÁÜß¢, ÝíÜÃÜÜåËÜÜ¢ÃÜÜ †ÜÝ³ÜÚ‘ ôÜÜÏÜÜÝè‘ ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜß †÷Î “ÜÆÜ ¹åƒÜÜÑÜ “å. †Üæ¾ÜåÝÄÜ‘ ˜ÜØÝ´ÜÏÜÜØ ÓÜŸÑÜíÑÜíÜô³ÜÜ †ÃÜå êÜÜå‘ïÜÜ÷ßÃÜàØ ÆÜ±Ü ÑÜÜØµÜß‘Ó±Ü ³ÜÑÜàØ.... †å‘Ü¹ ÏÜÜ±ÜôÜ †ÜƒÜÜ ¹åïÜÃÜß ÝïÜ‘êÜ ËÜ¹êÜß ÃÜÜƒÜïÜå †å ÏÜÜåüÜå ÍÜÂÏÜ †ÜƒÜß ¹àÝÃÜÑÜÜÏÜÜØ ÉåêÜÜÑÜÜå. †Ü ÃÜíÜÜ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜÏÜÜØ †Ü ÏÜôÜß÷ÜíÜäÝ¶Ü, íÑÜÞø´ÜíÜÜ¹ÃÜÜå †Ø´Ü †ÃÜå †ÃÜå‘ ÃÜå´ÜÜ†Üå, †ÃÜå‘ ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜÜå ‹¹ÖÍÜíÜ ³Ü‰ ÓûÜå ÷ïÜå. †Üèå †ÜÆÜ±Üå ËÜ÷àÏÜ´ÜßíÜÜ¹, 51% ÏÜ´ÜÃÜÜ ÝÃÜÑÜÏÜ ÆÜÓ œÜÜêÜß†å “ß†å. ÷íÜå êÜ™ÜàÏÜ´ÜßíÜÜ¹ ´ÜÓÉ èíÜàØ ÆÜ²ïÜå. ÃÜËÜìÜ ÃÜÜÃÜÜ íÜÄÜÚÃÜß íÜÜ´Ü ôÜÜØÍÜìíÜß ÆÜ²ïÜå. (†ÜÏÜ ÆÜ±Ü ôÜŸèÃÜÜå, ôÜÜÓÜ êÜÜå‘Üå, ÄÜÓßËÜÜå êÜ™ÜàÏÜ´ÜßÏÜÜØ è †ÜíÜß ÄÜÑÜÜ “å ÃÜå!) µÜß¡ ÏÜÜå¡ØÃÜß ôÜØÍÜÜíÜÃÜÜÏÜÜØ üÜåÉêÜÓ “åêêÜå êÜƒÜå “å ‘å †Ü ÃÜíÜÜØ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜÜå †ÜíÜïÜå øÑÜÜØ³Üß? †Ü ËÜÁÜàØ ‘ÓïÜå [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

‘Üå±Ü?.".". ÏÜÜ±ÜôÜå †ÜÏÜÜØ ôÜÝ˜ÑÜ ÍÜâÝÏÜ‘Ü ÍÜèíÜíÜÜÃÜß “å. †å‘ †ÜƒÜß ÆÜå°ß†å ‘ÜÏÜ ‘ÓíÜàØ ÆÜ²ïÜå. †÷ÎÑÜÜØ ôÜØ™ÜóÜÚ ÆÜ±Ü ôÜèÜÚïÜå. †Üæ¾ÜåÝÄÜ‘ ˜ÜØÝ´ÜÃÜÜ ËÜß¡ ÏÜÜå¡ØÃÜå íÜìÄÜß Ó÷åÃÜÜÓÜ†Üå †ÃÜå ËÜß¡ ÏÜÜå¡Ø³Üß èåÏÜÃÜå êÜÜÍÜ ³ÜÑÜÜå “å ´ÜåíÜÜ êÜÜå‘Üå ÃÜíÜÜØ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜÜåÃÜÜå ÝíÜÓÜåÁÜ ‘ÓïÜå. ÆÜ±Ü ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ÆÜÂ¡ µÜß¡ ÏÜÜå¡ØÃÜß ´ÜÓÉå±ÜÏÜÜØ ÷ïÜå. ¡å ô³ÜÜÝÆÜ´Ü Ý÷´ÜÜå, ÍÜºíÜÄÜÚ êÜœÜßêÜÜÆÜ±ÜàØ, ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜïÜßêÜ´ÜÜ ÃÜ÷Î ËÜ´ÜÜíÜå ´ÜÜå êÜÜåÝ÷ÑÜÜì ˜ÜØÝ´Ü ³ÜïÜå! üÜåÉêÜÓ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ ÏÜÜüå ôÜÏÜô´Ü ÆÜÂ¡ÃÜß ïÜÞø´Ü ‘ÜÏÜå êÜÄÜÜ²íÜÜÃÜß íÜÜ´Ü ‘Óå “å. †åüêÜå ‘å †Ü ÃÜíÜß ¹àÝÃÜÑÜÜÃÜÜ ôÜèÚ‘ “ß†å, `†ÜÆÜ±Üå ÆÜÜå´Üå'. üÜåÉêÜÓÃÜàØ µÜßèàØ ÏÜÜåèàØ †ÜÆÜ±ÜÜ ôÜàÁÜß ÑÜ¤Ü ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ¿ÜÓÜ ‘ÜÝÃ´Ü ïÜÜ÷ ÆÜ÷ÜÇœÜÜ²å “å. `ÍÜâÝÏÜÆÜàµÜ'ÏÜÜØ “ÆÜÜÑÜåêÜß ´ÜåÏÜÃÜß êÜåƒÜÏÜÜìÜÃÜå ´ÜåÏÜ±Üå ÆÜàô´Ü‘ éÆÜå ÆÜÂÄÜü ‘Óß “å. ôÜÜÏÜÜÝè‘ ÕœÜ´ÜÃÜÃÜÜØ ƒÜâËÜ †Üå“ÜØ ÆÜàô´Ü‘Üå íÜœœÜå †Ü

µÜßèàØ ÏÜÜåèàØ ÏÜÃÜÏÜÜØ ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜÜØ †ÃÜå‘ ÏÜÜå¡Ø†Üå ôÜèåÚ “å. ƒÜÜôÜ ´ÜÜå †Üæ¾ÜåÝÄÜ‘ ˜ÜØÝ´ÜÃÜÜ ËÜß¡ ÏÜÜå¡³Üß †ÝÍÜÍÜâ´ÜíÜïÜßÍÜâ´Ü ÏÜÃÜÃÜß ÝíÜœÜÜÓ ÆÜÂÝ˜ÑÜÜÃÜå è ÁÜÓÏÜâìÏÜÜØ³Üß ÷êÜÜíÜß ÃÜÜƒÜå “å. µÜßèàØ ÏÜÜåèàØ ÍÜêÜå ïÜøÑÜ´ÜÜ ÷ÜåÑÜ ÆÜ±Ü ËÜß¡ ÏÜÜå¡ÃÜß ƒÜÜÏÜß†Üå †ÃÜå ôÜÏÜÜè¢íÜÃÜ ôÜØô‘äÝ´Ü ÆÜÓ ÆÜ²åêÜß ´ÜåÃÜß †ôÜÓÜåÃÜß ÕœÜ´ÜÜ ´Ü³ÜÜ ÕœÜ´ÜÃÜ ôÜàÆÜåÓå ÝƒÜêÑÜÜØ “å. ‘êÑÜÜ±Ü³Üß ÝíÜ‘ÜôÜÃÜß ÏÜ³ÜÜÏÜ±Ü ‘Ó´ÜÜ ÏÜÜÃÜíÜ- ôÜÏÜÜè ÃÜå ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜß †ôÜÓíÜÜìÜ †ÃÜå ôÜíÜÜåÚ¹ÑÜíÜÜ¹ÃÜß †ôÜÓíÜÜìÜ †Ü µÜß¡ ÏÜÜå¡ÃÜß èéÓ “å.

êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú": 65, œÜØºÆÜÂ‘ÜïÜ ôÜÜåôÜÜÑÜüß, ÝíÜÍÜÜÄÜ–3, íÜå¹ÏÜØÝ¹ÓÃÜß ÆÜÜ“ì, ‘ÜØ‘ÝÓÑÜÜ †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹–380 022 e-mail": bhattkartikey@yahoo.in

ÄÜÜÁÜß¢ÃÜÜØ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷-ôÜíÜÜåÚ¹ÑÜ-ôíÜÓÜè ôÜØËÜØÝÁÜ´Ü ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜß ÑÜÜ¹ß †Õ÷ôÜÜÃÜÜå ÆÜ÷åêÜÜå ÆÜÂÑÜÜåÄÜ _25.00 †ÜÆÜ±Üå ôÜÜæ †åå‘ ÝÆÜ´ÜÜÃÜÜØ ôÜØ´ÜÜÃÜ _30.00 ôÜ´ÑÜÃÜÜ ÆÜÂÑÜÜåÄÜÜå †³ÜíÜÜ †Ü´ÏÜ‘³ÜÜ (‘ÜœÜàØ ÆÜâØ«àØ) _50.00 ôÜ´ÑÜÃÜÜ ÆÜÂÑÜÜåÄÜÜå †³ÜíÜÜ †Ü´ÏÜ‘³ÜÜ (Ý²êÜøôÜ) _100.00 †å‘ ôÜ´ÑÜíÜßÓÃÜß ‘³ÜÜ †³ÜíÜÜ ôÜÜç˜åÝüôÜÃÜÜå ËÜœÜÜíÜ _5.00 ÄÜÂÜÏÜôíÜÓÜè _50.00 ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ôÜØÝšÜÆ´Ü †Ü´ÏÜ‘³ÜÜ _25.00 ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ¢íÜÃÜ †åÏÜÃÜÜ è ïÜË¹ÜåÏÜÜØ _10.00 œÜÜÝÓµÜ †ÃÜå ÓÜóü×ÝÃÜÏÜÜÚ±Ü _10.00 ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÃÜÜ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜÜå ‰Ý´Ü÷ÜôÜ _40.00

¹ÜéËÜØÁÜß ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÍÜÜåÄÜå ÏÜÜÓÜ ôíÜÆÃÜÃÜàØ ÍÜÜÓ´Ü ÏÜØÄÜìÆÜÂÍÜÜ´Ü ÓœÜÃÜÜ´ÏÜ‘ ‘ÜÑÜÚ˜ÏÜ êÜÜå‘ïÜÜ÷ß—ôÜÜœÜß †ÃÜå ÍÜÂÜÏÜ‘ ôÜíÜÜåÚ¹ÑÜ ôÜíÜÜåÚ¹ÑÜ ¹ïÜÚÃÜ Õ÷¹ ôíÜÓÜè Õ÷¹ ôíÜÓÜè–÷ô´ÜÜšÜÓ–(÷Ü³Ü‘ÜÄÜì) Õ÷¹ ôíÜÓÜè–÷ô´ÜÜšÜÓ–(ÏÜåÆÜêÜß³ÜÜå)

_5.00 _60.00 _10.00 _5.00 _15.00 _10.00 _40.00 _15.00 _500.00 _300.00

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

303

èíÜÜ÷ÓêÜÜêÜ ÃÜå÷Óà ÆÜÂ´ÑÜå †ÜØÁÜìß ÍÜÞø´Ü †ÃÜå ÃÜÓß üß‘Ü – ËÜØÃÜåÏÜÜØ³Üß ‹ÄÜÜÓ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘ : ÆÜØÝ²´Ü¢ – ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ÝíÜïÜå Ý¹êÜßÆÜ ÄÜÜåÝ÷êÜ

†Ü”Ü¹ßÃÜå

†å‘ ¹ÜÑÜ‘Üå íÜßÝ´Ü ÄÜÑÜÜå “å. ÄÜÜØÁÜß¢ †ÃÜå ôÜÓ¹ÜÓ ÆÜüåêÜÃÜß ÄÜåÓ÷ÜèÓß “å. ¹åïÜÏÜÜØ ‘ÜýÄÜÂåôÜÃÜß †ÃÜå ‘ÜýÄÜÂåôÜÏÜÜØ ÆÜØÝ²´Ü ÃÜå÷ÓàÃÜß ôÜ¶ÜÜ †‘ËÜØÁÜ “å ´ÑÜÜÓå èà¹Ü èà¹Ü ÏÜà¼å èíÜÜ÷ÓêÜÜêÜ ïÜàØ ÝíÜœÜÜÓ´ÜÜ ÷ïÜå? †Ü ôÜíÜÜêÜÃÜÜå èíÜÜËÜ †å‘ è ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ³Üß ÏÜìß ïÜ‘å ´ÜåÏÜ “å" : ÆÜØÝ²´Ü¢" – "ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ÝíÜïÜå. ÆÜØÝ²´Ü ÃÜå÷Óà ôÜÜ³ÜåÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÜåÃÜÜ †ÜÁÜÜÓå †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÓÜÏÜÃÜÜÓÜÑÜ±Ü œÜÜåÁÜÓß1†å ´ÜæÑÜÜÓ ‘ÑÜàÛ “å. †Ü ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÜå †ÜçøüÜåËÜÓ, 1958³Üß †ÜçøüÜåËÜÓ 1960 †åÏÜ ËÜå íÜóÜÚÃÜÜ ÄÜÜìÜÏÜÜØ êÜåíÜÜ‰ “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ

ÝíÜœÜÜÓÜå ÆÜÂÏÜÜ±ÜåÃÜàØ ôíÜÓÜè ÃÜ÷Î, ÆÜ±Ü †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÓÜóü× ËÜÃÜíÜÜ ´ÜÓÉ ÍÜÜÓ´Üå ²ÄÜêÜÜØ ÏÜÜØ²íÜÜ êÜÜÄÑÜÜØ ÷´ÜÜØ. ´ÜåÃÜß ÝœÜØ´ÜÜ ÄÜÜØÁÜßíÜÜ¹ß†ÜåÏÜÜØ ÷´Üß ´Üå †÷Î êÜåƒÜ‘ÃÜÜ ôÜíÜÜêÜÜåÏÜÜØ øÑÜÜØ‘ øÑÜÜØ‘ ¹åƒÜÜÑÜ “å. ÃÜå÷Óà†å ´Ü‘ÚËÜ½ ÀÝóü†å †ÃÜå ÝÃÜƒÜÜêÜôÜ´ÜÜ³Üß èíÜÜËÜÜå †ÜÆÜíÜÜ ‘ÜåÝïÜïÜ ‘Óß “å. êÜåƒÜ‘ÃÜÜ `ËÜå ËÜÜåêÜ'ÏÜÜØ “å ´Üå ÆÜÂÏÜÜ±Üå `™Ü±ÜÜƒÜÓÜ êÜÜå‘Üå ÃÜå÷Óà¢ÃÜå ôÜÜœÜÜ †³ÜÚÏÜÜØ-ôíÜéÆÜÏÜÜØ ¡å‰ ïÜ‘´ÜÜ ÃÜ³Üß. .".".†ÜïÜÜ “å ‘å †Ü ÆÜàô´Ü‘³Üß †Ü ÏÜ÷ÜÆÜàÓàóÜÃÜå ôÜÜœÜß Óß´Üå ôÜÏÜèíÜÜÏÜÜØ ÏÜ¹¹ ³ÜïÜå.' ÃÜ÷åÓà ÆÜÂ´ÑÜå êÜåƒÜ‘ÃÜÜå ³ÜÜå²Üå †÷ÜåÍÜÜíÜ ÆÜ±Ü ²Üå‘ÜÑÜ “å. ´Üå†Üå êÜƒÜå “å" : `(†Õ÷ôÜÜ †ÃÜå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ èåíÜÜ) .".".ÏÜ÷ÜÃÜ ÑÜ¤ÜÃÜß ôÜÉì´ÜÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ ÆÜ“ß, ÏÜÜÓÜ ƒÑÜÜêÜ ÏÜàèËÜ, èå †å‘ ÆÜàÓàóÜÃÜÜå ôÜÜæ³Üß íÜÁÜÜÓå ÷Ü³Ü ÷´ÜÜå, ´ÜåÃÜÜ †Ü´ÏÜ‘³ÜÃÜ ÝíÜïÜå †Ü ËÜå ËÜÜåêÜ “å.' èíÜÜ÷ÓêÜÜêÜÃÜå ôÜíÜÜêÜ ÆÜâ“íÜÜ ôÜÜ³Üå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÝíÜïÜåÃÜÜ ÆÜÂïÜØôÜÜÃÜÜ ïÜË¹Üå ÆÜ±Ü üÜØ‘å “å. èåÏÜ ‘å, `ÏÜÇ ´ÜåÏÜÃÜå (ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå) ÆÜâ“ÒàØ ÷´ÜàØ ‘å ´ÜÏÜå ´ÜÏÜÜÓÜ èåíÜÜ ÝíÜœÜÜÓ ÁÜÓÜíÜÃÜÜÓ †ÃÜå ´ÜÏÜÜÓÜ íÜÁÜÜÓå ÃÜß‘üÃÜÜ ôÜÜ³ÜßÃÜå ËÜ¹êÜå ÃÜå÷ÓàÃÜå ‘åÏÜ ÆÜôÜØ¹ ‘ÑÜÜÚ ´ÑÜÜÓå ´ÜåÏÜ±Üå ÏÜÃÜå †Ü ïÜË¹Üå ‘ûÜ ÷´ÜÜ" : èíÜÜ÷ÓêÜÜêÜ †å‘ ÝíÜïÜà½ †Ü´ÏÜÜ “å. ´ÜåÃÜàØ ù¹ÑÜ ôÉÝü‘ÏÜÝ±Ü èåíÜàØ ôíÜœ“ “å. ´Üå ÍÜâêÜ ‘Óå, ÆÜ±Ü ÍÜÜÓ´ÜÃÜÜ ÄÜÓßËÜÜåÃÜàØ Ý÷´Ü ´ÜåÃÜÜ ÷Ü³ÜÏÜÜØ ÷ØÏÜåïÜÜØ ôÜêÜÜÏÜ´Ü Ó÷åïÜå.

ÆÜØÝ²´Ü¢"—"ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ÝíÜïÜå (ÝíÜÝíÜÁÜ ÆÜÂþÜÜåÃÜÜ ÆÜØÝ²´Ü ÃÜå÷Óà†å †ÜÆÜåêÜÜ ‹¶ÜÓÜå), ôÜØÆÜÜ¹‘ : ÓÜÏÜÃÜÜÓÜÑÜ±Ü œÜÜåÁÜÓß, †ÃÜàíÜÜ¹ : ‘ÓßÏÜÍÜÜ‰ íÜÜåÓÜ, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, 1963ÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜïÜÝ´Ü ÆÜ÷åêÜß †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜàØ ÆÜàÃÜ :ÏÜàº±Ü íÜóÜÚ : 2013, ôÜÜ‡” : 5.5×8.5, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ, ÆÜÜÃÜÜØ 200+8, _ 120

304

ÆÜ±Ü ÆÜ“ß ´ÜÓ´Ü ÆÜâ“å “å, `´ÜåÏÜÃÜÜ †ÜíÜÜ ÝíÜòÜÜôÜ †ÃÜàôÜÜÓ ´ÜÏÜå ‘ÜÏÜ ‘ÓÜå “Üå †åÏÜ ´ÜÏÜÃÜå êÜÜÄÜå “å ƒÜÓàØ?' íÑÜÝø´ÜÆÜâ¡ ÝíÜïÜå †ÃÜå ‘ÜýÄÜÂåôÜÃÜÜ ÆÜÂÏÜàƒÜ ´ÜÓß‘å (´Üå íÜƒÜ´ÜÃÜÜ ôÜÜæÓÜóü×ÃÜÜ œÜßÉ ÝÏÜÝÃÜôüÓ) °åËÜÓÍÜÜ‰ÃÜå ÏÜâøÑÜÜ ´Üå †ØÄÜåÃÜÜ †Ü‘ÓÜ ôÜíÜÜêÜ ÆÜ±Ü êÜåƒÜ‘å ÆÜâ“ÒÜ “å. 1. ÓÜèô³ÜÜÃÜÃÜÜ †ÄÜÂ±Üß ‘ÜýÄÜÂåôÜß ÃÜå´ÜÜ (1928-2012) [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

œÜÜåÁÜÓß" : .".".èåÏÜÃÜÜå ´ÜÏÜÜÓÜ ÆÜÓ ÆÜÂÍÜÜíÜ ÃÜ ÆÜ²å, ËÜêÜ‘å èåÏÜÃÜÜ ÆÜÓ ´ÜÏÜÜÓÜå ÆÜÂÍÜÜíÜ ÆÜ²å †åíÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜÜåÃÜå ‘åÏÜ ËÜåôÜÜ²ÒÜ? ÃÜå÷Óà" : ÏÜÇ ‘ÜåÃÜå ËÜåôÜÜ²ÒÜ? °åËÜÓÍÜÜ‰ÃÜå? œÜÜåÁÜÓß" : ÝÃÜÑÜÏÜ ÏÜàèËÜ ¡å´ÜÜØ ´ÜÜå íÜÜ´Ü †åíÜß êÜÜÄÜå ‘å êÜÜå‘Üå†å ´ÜåÏÜÃÜå œÜâØüÒÜ, ÆÜ±Ü.".". ÃÜå÷Óà" : ´ÜåÏÜÜØ ÏÜÜÓÜå ÷Ü³Ü ÷´ÜÜå, †å íÜÜ´Ü ôÜÜœÜß. ËÜß¡ ™Ü±ÜÜÃÜÜå ÷Ü³Ü ÷´ÜÜå, ÏÜÜÓÜå ƒÜÜôÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜå. †ÏÜå ôÜÜæ ‡œ“´ÜÜ ÷´ÜÜ ‘å ‘Üå‰ ‘ÜÏÜ ‘Óå †åíÜÜå ÑÜÜåÄÑÜ †ÃÜå ÷ÜåÝïÜÑÜÜÓ ÏÜÜ±ÜôÜ ÷ÜåíÜÜå ¡å‰†å. †ÃÜå °åËÜÓÍÜÜ‰ ÏÜÃÜå ËÜ÷à ÄÜÏÜ´ÜÜ. .".". ´Üå†Üå ËÜ÷à ôÜâ”íÜÜìÜ ÏÜÜ±ÜôÜ êÜÜÄÜåêÜÜ. .".". ´ÜåÏÜÃÜàØ ÃÜÜÏÜ ÆÜ÷åêÜÜØ ÏÜÇ ÏÜâøÑÜàØ ‘å ËÜß¡ ‘Üå‰†å, ÑÜÜ¹ ÃÜ³Üß. ÄÜÏÜå ´ÜåÏÜ, †ÏÜå ôÜÜæ†å ´ÜåÏÜÃÜå ÆÜôÜØ¹ ‘ÑÜÜÚ, †ÃÜå ÆÜ“ß ´ÜåÏÜÃÜå ‘÷åíÜ²ÜíÑÜàØ.

†Ü èíÜÜËÜ ÝÃÜƒÜÜêÜôÜ´ÜÜ³Üß †ÜÆÑÜÜå ÷ÜåÑÜ ´ÜåíÜàØ êÜÜÄÜå “å. †ÜèåÑÜ ‘ÜýÄÜÂåôÜÏÜÜØ ‹ÆÜÓ³Üß ÝÃÜÏÜ±Üâ‘ÃÜÜå ÝôÜêÜÝôÜêÜÜå œÜÜêÜ´ÜÜå †ÜíÜå “å ´Üå †ÜüêÜÜå èâÃÜÜå “å. êÜåƒÜ‘ÃÜàØ ‘àêÜ 50 ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÜåÃÜàØ †ÜÑÜÜåèÃÜ ÷´ÜàØ, ÆÜ±Ü 19 ³Ü‰ ïÜ‘ß ÷´Üß. ´ÜåÏÜÜØ †ØÄÜ´Ü ¢íÜÃÜ, ¡÷åÓ ¢íÜÃÜ, ôÜÓ‘ÜÓ, íÜ÷ßíÜü, ÁÜÏÜÚ, †ÏÜêÜ¹ÜÓïÜÜ÷ß, èåíÜÜ ÆÜÂþÜÜå ‹ÆÜÓÜØ´Ü ƒÜÜ±ÜßÆÜß±Üß †ÃÜå †Ü¹´ÜÜåÃÜÜ ÃÜÜÃÜÜ ÃÜÜÃÜÜ ÆÜÂþÜÜåÃÜå ÆÜ±Ü †ÜíÜÓß êÜåíÜÜÑÜÜ “å. êÜÄÃÜ¢íÜÃÜ ÝíÜïÜåÃÜÜ ôÜíÜÜêÜÃÜÜ èíÜÜËÜÏÜÜØ ÃÜå÷Óà ‘ïÜß ÝÉêÜÜåôÜÜçÉß ÝíÜÃÜÜ ôÜÓì èíÜÜËÜ è †ÜÆÜå “å, `´ÜÏÜÜÓÜå †Ü ôÜíÜÜêÜ ƒÜÓÜå “å. .".".†Óå, ³ÜÜå²Üå ™Ü±ÜÜå †±ÜËÜÃÜÜíÜ ³ÜÜÑÜ è. ÆÜ±Ü ôÜàƒÜß ‘å ¹à" :ƒÜß ³ÜíÜÜÃÜÜå ôÜíÜÜêÜ †ÏÜÜÓÜ ¢íÜÃÜÏÜÜØ ¥ÍÜÜå ³ÜÑÜÜå ÃÜ÷Üå´ÜÜå, ‘ÜÓ±Ü ‘å ™Ü±ÜÜØ íÜÓôÜ ÏÜÜÓå èåêÜÏÜÜØ Ó÷åíÜÜÃÜàØ ³ÜÑÜåêÜàØ.' œÜÜåÁÜÓß †÷Î ÆÜ±Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÃÜå´ÜÜÃÜå †Ü‘ÓÜå ôÜíÜÜêÜ ÆÜâ“å “å, ÆÜ±Ü ôÜÜ³ÜÜåôÜÜ³Ü ôÆÜóü´ÜÜ ‘ÓíÜÜÃÜß ´Ü‘ †ÜÆÜ´ÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜåíÜàØÑÜ êÜÜÄÜå “å" : `´ÜåÃÜß ´ÜÝËÜÑÜ´ÜÃÜß ÆÜÝ´Ü ´ÜÓß‘å ‘Üì¢ ÓÜƒÜåêÜß ‘å ÃÜ÷Î. .".". †Ü ÆÜâ“àØ “àØ ‘ÜÓ±Ü êÜÜå‘ÜåÃÜå †åíÜÜå ƒÑÜÜêÜ “å ‘å ÃÜ÷Üå´Üß ÓÜƒÜß.' `ËÜØÃÜå íÜÜ´Ü ƒÜÓß “å. ‘Üå‰ íÜÜÓ ‘Üì¢ ÓÜƒÜß, ‘Üå‰ íÜÜÓ ÃÜ ÓÜƒÜß. ÷àØ ¹åïÜÍÜÓÏÜÜØ ¹Üå²Ü¹Üå²ß ‘Ó´ÜÜå ÷´ÜÜå. ÏÜÜÓàØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

ÏÜÃÜ ËÜß¡ ÆÜÜÓ íÜÄÜÓÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå³Üß ÍÜÓåêÜàØ ÷´ÜàØ.' †ÃÑÜ èíÜÜËÜÜåÏÜÜØ ‘ÏÜìÜÃÜß ôÜÜÓíÜÜÓ ÏÜÜüå ÆÜÜå´Üå ÆÜ±Ü ÝíÜ¹åïÜ ôÜØÍÜÜì êÜåíÜÜ ÄÜÑÜåêÜÜ †ÃÜå ÓÜå‘ÜÑÜåêÜÜ ´ÜåÃÜß ÝíÜÄÜ´ÜÜå “å. êÜÄÃÜ¢íÜÃÜ ÝíÜïÜå ´ÜåÏÜÃÜàØ †å‘ †ÜåË”íÜÚåïÜÃÜ †Üèå ÆÜ±Ü ôÜÜœÜàØ ÆÜ²å ´ÜåíÜàØ “å. `†Üè‘ÜêÜ †åíÜÜØ êÜÄÃÜÜå ³ÜíÜÜ ÏÜÜØ²ÒÜØ “å, èåÏÜÜØ ‘ÜçÏÜÃÜ ÉåøüÓ Õ÷¹àô´ÜÜÝÃÜÑÜ´Ü ÃÜ÷Î, ÃÜíÜàØ †ØÄÜÂå¢ ÍÜ±Ü´ÜÓ “å.' ÍÜÜóÜÜÃÜß ÏÜàï‘åêÜß †ØÄÜÂå¢ÃÜå ‘ÜÓ±Üå ¹âÓ ³ÜÜÑÜ “å, ÆÜ±Ü †Ü¹´ÜÜå, Óß´ÜÝÓíÜÜ¡åÃÜå ‘ÜÓ±Üå ÃÜÜÃÜß ÃÜÜÃÜß ¹ßíÜÜêÜÜå ¥ÍÜß ³ÜÜÑÜ “å. †ÜÄÜì ´ÜåÏÜ±Üå †å ÝœÜØ´ÜÜ ÆÜ±Ü íÑÜø´Ü ‘ÓåêÜß ‘å `êÜÄÃÜÏÜÜØ †ÜíÜß †²œÜ±ÜÜå ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÓÜóü×ßÑÜ´ÜÜÏÜÜØ ÆÜ±Ü ´Üå è ¥ÍÜß ³ÜÑÜÜ íÜÄÜÓ ÃÜ Ó÷å.' íÜ²ÜÆÜÂÁÜÜÃÜÆÜ¹å ¹ôÜ íÜóÜÚ ÓûÜ †ÃÜå ÍÜÜóÜÜíÜÜÓ ÓÜŸÑÜÜåÃÜß ÓœÜÃÜÜ ‘ÓíÜÜ ÉÓè ÆÜ²ß ´ÜåÃÜÜå †ÃÜàÍÜíÜ †÷Î ËÜÜåêÜß ÓûÜå “å. ÆÜÂÜØ´ÜíÜÜ¹, ÍÜÜóÜÜíÜÜ¹, ‘ÜåÏÜíÜÜ¹, ¤ÜÜÝ´ÜíÜÜ¹ ¹âÓ ³ÜïÜå ´ÜåíÜß †ÜïÜÜ 10 è íÜóÜÚÏÜÜØ ÁÜâìÏÜÜØ ÏÜìß ÷´Üß ´Üå ÆÜ±Ü †÷Î ôÜÏÜ¡ÑÜ “å. ÄÜàèÓÜ´ÜÏÜÜØ ôÜÜæÃÜå ÓôÜ ÆÜ²å ´ÜåíÜÜ ôÜíÜÜêÜ-èíÜÜËÜ ÝíÜïÜå ÆÜ±Ü ÃÜå÷ÓàÃÜÜ †ÝÍÜÆÜÂÜÑÜ ÏÜÜÄÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ “å. œÜÜåÁÜÓß" : ôÜÓ¹ÜÓ ÆÜüåêÜ? ÃÜå÷Óà" : ‘ÜÏÜ ‘ÓíÜÜÃÜß ´ÜåÏÜÃÜß †ÜíÜ²´Ü èËÜÓèô´Ü ÷´Üß. ‘²‘ †Ü¹ÏÜß ÷´ÜÜ. ÷íÜå ÄÜàèÓÜ´ÜÏÜÜØ ‘ÜýÄÜÂåôÜ ‘åíÜß œÜÜêÜß †ÃÜå ‹¶ÜÓ ÆÜÂ¹åïÜÏÜÜØ ‘åíÜß œÜÜêÜß ´ÜåÃÜß ôÜÓƒÜÜÏÜ±Üß ‘ÓÜå. ÄÜàèÓÜ´ÜÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÷Ü³Ü ÃÜßœÜå .".". ‘Üå‰ÃÜß †ÜÏÜ ‘å ´ÜåÏÜ íÜìíÜÜÃÜß ”Ü”ß ÏÜÜå‘ìÜïÜ ÃÜ÷Üå´Üß. †åÏÜÜØ †å‘ ïÜÝø´Ü ÷´Üß †ÃÜå ÃÜËÜìÜ‰ ÆÜ±Ü ÷´Üß .".". ‹¶ÜÓ ÆÜÂ¹åïÜÏÜÜØ ÏÜÜÓÜå ƒÜÜôÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜå, ôÜÜæÃÜÜå ÷Ü³Ü ÷´ÜÜå .".".†Üå“ÜÏÜÜØ †Üå“Ü ¹ôÜËÜÜÓ ÷´ÜÜ. ËÜÁÜÜ ôÜÓƒÜÜ ¹ÓŸ¡ÃÜÜ ÷´ÜÜ. †ÏÜå †ÏÜÜÓß ÆÜÂ¹åïÜ ôÜÝÏÜÝ´ÜÃÜÜ ÆÜÂÏÜàƒÜÃÜå ƒÜÜôÜ ÏÜ÷¶íÜ †ÜÆÜ´ÜÜ ÆÜ±Ü ÃÜ÷Üå´ÜÜ. œÜÜåÁÜÓß" : ‘ÜýÄÜÂåôÜÏÜÜØ ‘Üå‰ ôÜÜ³Üå ´ÜÏÜÜÓÜå ÏÜ´ÜÍÜå¹ ‘¹ß ”™Ü²ÜÃÜß ÷¹å ÆÜ÷ÜÇœÜåêÜÜå ƒÜÓÜå? ôÜÓ¹ÜÓ ÆÜüåêÜ ôÜÜ³Üå †åíÜÜå ÆÜÂôÜØÄÜ †ÜíÜåêÜÜå? ÃÜå÷Óà" : .".". †ÜÏÜ ´ÜÜå ‘ÜýÄÜÂåôÜÃÜÜ ‘Üå‰ †ÜÄÜåíÜÜÃÜ ÄÜÜØÁÜß¢³Üß ÏÜÜØ²ßÃÜå †åíÜÜ ÃÜ³Üß èåÏÜÃÜß ôÜÜ³Üå ‘Üå‰ ÃÜå ‘Üå‰ ËÜÜËÜ´ÜÏÜÜØ ÏÜ´ÜÍÜå¹ ÃÜ ³ÜÑÜÜå ÷ÜåÑÜ .".".ÆÜ±Ü ÏÜ´ÜÍÜå¹ÃÜå ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜå èâ³ÜËÜØÁÜß ³ÜÜÑÜ, ´ÜåÏÜÜØ ÷àØ ‘¹ß ÃÜ³Üß ÆÜ²ÒÜå. .".". ôÜÓ‘ÜÓÃÜß ÓœÜÃÜÜ

305

÷¡ÏÜ´Ü ‘ÓÜå “Üå ‘å ‘ÓÜíÜß êÜÜå, ÆÜÄÜÓƒÜÜØ ÓÜåè ÆÜÜçÝêÜïÜ ³ÜÜÑÜ “å ƒÜÓÜØ, ¹Ü´Ü±Ü ‘ÓÜå ‘å ËÜÂïÜ ôÜÝ÷´ÜÃÜÜ ÆÜÂþÜÜå ÆÜ±Ü ÆÜà“ÜÑÜÜ “å. ´Üå èÏÜÜÃÜÜÏÜÜØÑÜ êÜÜå‘ÜåÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ †Ü¹ïÜÚÃÜß †ÜíÜß ËÜÜËÜ´ÜÜåÏÜÜØ ÓôÜ ÆÜ²´ÜÜå ÷ïÜå ´ÜåÏÜ ¡±ÜßÃÜå êÜåƒÜ‘å ´Üå ÆÜÂþÜÜå ÆÜ±Ü ÆÜâ“ß êÜßÁÜÜ “å. ´ÜåÏÜÜØ ÓôÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÆÜàô´Ü‘ †œÜâ‘ íÜÜØœÜíÜàØ. †÷Î ÄÜÜØÁÜß-ÃÜå÷Óà ôÜØËÜØÁÜÃÜß ôÜÜ³Üå ôÜÏÜÜÆÜÃÜ ‘Óß†å.

ÆÜ“ß †ÏÜÜÓÜ ÝíÜœÜÜÓÜåÏÜÜØ ‘Ø‰‘ ÉÓ‘ ÷´ÜÜå †å ƒÜÓàØ. †å íÜÜ´Ü ÄÜÜØÁÜß¢ ôÜàÁÜß ÆÜ÷ÜÇœÜß ÷´Üß.".". ´ÜåÏÜ±Üå ôÜÏÜ¡íÑÜÜ ÷´ÜÜ. ËÜêÜ‘å, èå Ý¹íÜôÜ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ÄÜÜåìß ÏÜÜÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß ´Üå Ý¹íÜôÜå †ÏÜå ÉÓß³Üß ´ÜåÏÜÃÜå ÏÜìíÜÜÃÜÜ ÷´ÜÜ. ´ÜåÏÜÜØ ƒÜÜôÜ ÏÜÏÜ´ÜÃÜß ‘Üå‰ íÜÜ´Ü ÃÜ÷Üå´Üß; †ÏÜà‘ ôÜíÜÜêÜÜå ÝíÜïÜå ÀÝóü èÓÜ èà¹ß èà¹ß ÷´Üß.

†Ü ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÜåÏÜÜØ ÄÜÜæôÜØíÜÁÜÚÃÜ, ÄÜÂÜÏÜôíÜÓÜè, ÑÜØµÜÜåÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ, †ÏÜêÜ¹ÜÓïÜÜ÷ßÃÜß èéÓ, ôÜÜ¹Ü‰ÃÜß èÄÑÜÜ†å ‘ÜÑÜÚšÜÏÜ´ÜÜ ÏÜÜüå ôÜÄÜíÜ²ÜåÃÜß èéÓ íÜÄÜåÓåÏÜÜØ ÃÜå÷Óà†å ôÆÜóüÆÜ±Üå ÝíÜœÜÜÓÜå Óèâ ‘ÑÜÜÚ “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ôÜÜ¹Ü‰ ÝíÜïÜå ‘üÜšÜ ÆÜ±Ü ‘ÑÜÜÚå “å ‘å ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÜ¹Ü‰ ôÜÜœÜíÜíÜÜ ÏÜÜüå 25 ÏÜÜ±ÜôÜÜåÃÜß ÉÜåèÃÜß èéÓ ÆÜ²å “å. ÄÜÜåíÜÁÜ ÝíÜïÜå ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜ±Üå ÄÜÍÜÓÜÑÜÜ ÝíÜÃÜÜ ¹êÜßêÜÜå ‘Óß “å †ÃÜå êÜÜå‘ôÜåíÜ‘ÜåÃÜß šÜÏÜ´ÜÜ ÃÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜØ †ÏÜêÜ¹ÜÓÜåÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘ÓíÜÜå ÆÜ²å ´ÜåíÜß íÑÜíÜ÷ÜÓà íÜÜ´ÜÜå ÍÜÜÓÆÜâíÜÚ‘ ‘÷ß “å. ôÜÏÜÜèíÜÜ¹ ÝíÜïÜå ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜ±Üå †å‘³Üß íÜÁÜÜÓå ƒÜàêÜÜôÜÜ ‘ÑÜÜÚ “å †ÃÜå ôÆÜóü´ÜÜ ‘Óß “å ‘å ôÜÜæÃÜå ÄÜÓßËÜ ÓÜƒÜíÜÜ ÏÜÜüå ÃÜ÷Î, ÆÜ±Ü ôÜÜæÃÜÜ ôÜÏÜÜÃÜ Óß´Üå ÝíÜ‘ÜôÜ ÏÜÜüå ôÜÏÜÜèíÜÜ¹ “å. êÜÜêÜ ÄÜàêÜÜËÜ ïÜÜ ÏÜÜüå ÆÜôÜØ¹, Ý¹ÃÜœÜÑÜÜÚ ïÜàØ, ƒÜÜ±ÜßÆÜß±ÜßÃÜß †Ü¹´Ü, ‘ôÜÓ´Ü ‘ÓÜå “Üå ‘å ÃÜ÷Î, ¡´Üå

œÜÜåÁÜÓß" : ´ÜÏÜÜÓÜå †ÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå ôÜØËÜØÁÜ ÃÜå´ÜÜ†ÃÜàÑÜÜÑÜßÃÜÜå ÷´ÜÜå, ÄÜàÓàÝïÜóÑÜÃÜÜå ÷´ÜÜå ‘å ÝÆÜ´ÜÜÆÜàµÜÃÜÜå? ÃÜå÷Óà" : ÷àØ ÏÜÜÃÜàØ “àØ ‘å ´Üå†Üå ÃÜå´ÜÜ ÷´ÜÜ †ÃÜå ÷àØ ´ÜåÏÜÃÜÜå †ÃÜàÑÜÜÑÜß ÷´ÜÜå †å ‹™ÜÜ²ß íÜÜ´Ü “å. ÄÜàÓàÝïÜóÑÜÃÜÜå ôÜØËÜØÁÜ ‘÷åíÜÜå †å ‘¹ÜœÜ ƒÜÓàØ ÃÜ ÄÜ±ÜÜÑÜ, ÃÜ ´ÜÜå ÝÆÜ´ÜÜÆÜàµÜÃÜÜå ÆÜâÓÜå ôÜÜœÜÜå ‘÷åíÜÜÑÜ.

êÜåƒÜ‘ÃÜÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ôÜÜæ³Üß ÏÜÜåüÜ †Ü¹ïÜÚ ÏÜ÷ÜÆÜàÓàóÜ ÄÜÜØÁÜß¢ ÷´ÜÜ †ÃÜå ËÜß¡ ÃÜØËÜÓå èíÜÜ÷Ó ´Üå³Üß ´Üå†Üå íÜÜ´ÜÃÜÜå ´ÜØ´Ü “Üå²´ÜÜ ÃÜ³Üß †ÃÜå ÃÜå÷Óà†å ‘÷åíÜàØ ÆÜ²å “å : `.".". ‘åíÜì ÃÜå´ÜÜ ÃÜå †ÃÜàÑÜÜÑÜßÃÜÜå ÃÜ÷Î. ÷Ü, ´ÜåÏÜÃÜÜå ôÜØËÜØÁÜ ‘÷åíÜÜå ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå, ´Üå†Üå †ÏÜÜÓÜ ‘àüàØËÜÃÜÜ ÝÏÜµÜ ÷´ÜÜ. .".". †ÃÜå ÷àØ ‘¹ß ´ÜåÏÜÃÜß †ÜÄÜì ÓÜåÑÜÜå ÃÜ³Üß.' êÜåƒÜ‘ – ôÜØÆÜ‘Ú : e-mail": dilipgohil@rediffmail.com o

èíÜÜ÷ÓêÜÜêÜ ÃÜå÷Óà ÝêÜÝƒÜ´Ü – ÝíÜóÜÑÜ‘ ÆÜàô´Ü‘Üå èíÜÜ÷ÓêÜÜêÜ ÃÜå÷Óà : ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ÀÝóü†å êÜêêÜà ÏÜ‘ÃÜ¢

_40

†ÜíÜå “å.".". èÄÜ´ÜÃÜÜ ‡Ý´Ü÷ÜôÜÃÜàØ ôÜØÝšÜÆ´Ü ÓåƒÜÜ¹ïÜÚÃÜ ÏÜÜÓàØ Õ÷¹ÃÜàØ ¹ïÜÚÃÜ ÏÜÜÓß ¢íÜÃÜ‘³ÜÜ ‡Ã¹àÃÜå ÆÜµÜÜå

306

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓÃÜÜ †Ü´ÏÜÝíÜ‘ÜôÜÃÜß ÄÜÜ³ÜÜ : ÏÜ”ÁÜÜÓ ÆÜÂÉàêêÜ ÓÜíÜêÜ

†Ü´ÏÜ‘³ÜÜÃÜàØ êÜåƒÜÃÜ †å ôÜ´ÜÃÜß †ÜÓÜÁÜÃÜÜ “å. †åÃÜÜ êÜåƒÜ‘ÃÜå “Üå ´ÜåíÜÜ Óèâ ³ÜíÜÜÏÜÜØ øÑÜÜØÑÜ ôÜØ‘ÜåœÜ ÃÜ ³ÜíÜÜå ¡å‰†å. †å è †Ü´ÏÜ‘³ÜÜÃÜÜ êÜåƒÜÃÜÃÜàØ †ÜÁÜÜÓÕËÜ¹à “å. ¡å‘å ¢íÜÃÜÃÜàØ ôÜ´ÑÜ ÏÜ÷¹ØïÜå ÑÜ³ÜÜ´Ü³Ü †ÝÍÜíÑÜø´Ü ‘ÓíÜàØ ¹àó‘Ó “å. èå ‘Ø‰ íÑÜø´Ü ³ÜÜÑÜ “å ‘å êÜƒÜÜÑÜ “å ´Üå ÏÜÜåüÜ ÍÜÜÄÜå ËÜÜû ™ÜüÃÜÜ†Üå. †å èåüêÜß ÓÜåÏÜÜØœÜ‘ ÷ÜåÑÜ ´ÜåüêÜß †å †Ü´ÏÜ‘³ÜÜ íÜÜœÜ‘ÃÜå ÝíÜïÜåóÜ ÓàÝœÜ‘Ó êÜÜÄÜå. †êÜËÜ¶Ü, †Ü´ÏÜ‘³ÜÜÏÜÜØ ËÜÜû ™ÜüÃÜÜ†ÜåÃÜàØ ÏÜ÷¶íÜ ÃÜ³Üß †åÏÜ ÃÜ÷Î, ÆÜÓØ´Üà †åÃÜÜ ™ÜüÜüÜåÆÜÏÜÜØ ôÜ´ÑÜ ÃÜ °Ø‘Ü‰ ¡ÑÜ ´Üå ÝíÜïÜåóÜ ÏÜ÷¶íÜÃÜàØ “å. †å ÀÝóü†å ôÜ´ÑÜ³Üß ÉØüÜÑÜåêÜß †Ü´ÏÜ‘³ÜÜ

ÏÜ”ÁÜÜÓ ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓ ‘ä´Ü ` ÏÜß²ôü×ßÏÜ – ÏÜÜÑÜ êÜåüÓ êÜÜ‡É'ÃÜÜå †ÃÜàíÜÜ¹, †ÃÜà. ÝíÜ¬êÜ¹ÜôÜ ÏÜÄÜÃÜêÜÜêÜ ‘Üå«ÜÓß, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, ‰. ôÜ. 1952ÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ÆÜ÷åêÜß †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜàØ ÆÜàÃÜ :ÏÜàº±Ü, íÜóÜÚ : 2013, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ, ôÜÜ‡” : 4.5×7, ÆÜÜÃÜÜØ 312( 300+12) _ 150

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

‘³ÜÜÃÜÜå †ÜÃÜØ¹ †ÜÆÜå “å ÆÜ±Ü †åÃÜÜ êÜåƒÜ‘ÃÜß ÝÃÜÍÜåÚì “ËÜß ÏÜì´Üß ÃÜ³Üß. èÃÏÜå ´ÜØ¹àÓô´Ü ÆÜ±Ü 18 ÏÜÜôÜÃÜß ŒÏÜÓ ÆÜ“ß ³ÜÑÜåêÜß ôÜƒÜ´Ü ËÜßÏÜÜÓßÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå †ØÁÜ †ÃÜå ËÜÝÁÜÓ †ÃÜå ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜå ÏÜâ‘ ³Ü‰ èÃÜÜÓ ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓÃÜß 21 íÜóÜÚ ôÜàÁÜßÃÜß †Ü´ÏÜ‘³ÜÜ Story of my life—†ÆÜØÄÜÃÜß ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜ ÃÜÜÏÜå ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ³Ü‰ “å. ´ÜåÃÜÜå ËÜß¡å ÍÜÜÄÜ †åüêÜå Midstream—My Letter life.— ÏÜ”ÁÜÜÓ ÃÜÜÏÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ¿ÜÓÜ ÆÜàÃÜ:ÏÜàÝº´Ü ‘ÓÜ‰ “å. †Ü †Ü´ÏÜ‘³ÜÜÏÜÜØ ™ÜüÃÜÜ†Üå ´ÜÜå “å è, ÆÜÓØ´Üà †å ™ÜüÃÜÜ ™Üüß ´Üå íÜƒÜ´Üå †åÏÜ±Üå èå †ÃÜàÍÜíÑÜàØ ´ÜåÃÜå íÑÜø´Ü ‘ÓíÜÜÃÜàØ üÜëÑÜàØ ÃÜ³Üß, ËÜêÜ‘å †åÃÜÜ †ÃÜàóÜØÄÜå ÍÜß´ÜÓÃÜß ÍÜÜíÜÃÜÜ ‘å ÏÜ³ÜÜÏÜ±Ü ÝÃÜ:ôÜØ‘ÜåœÜ “´Üß ‘Óß “å. †Ü íÜÜØœÜ´ÜÜ †åÏÜÃÜß êÜÜÄÜ±Üß†Üå †ÃÜå ÍÜÜíÜÃÜÜ†ÜåÃÜàØ ÝíÜïÜà½ †ÜêÜåƒÜÃÜ, †Ü †Ü´ÏÜ‘³ÜÜÃÜàØ ôÜ¶íÜ “å ´ÜåÃÜß ÆÜÂ´ÜßÝ´Ü ³ÜÜÑÜ “å. ÝÃÜ:ïÜØ‘ ÆÜ±Üå ËÜÂå‡êÜÝêÜÝÆÜÏÜÜØ êÜƒÜÜÑÜåêÜß ÃÜå †å‘íÜßôÜ ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ íÜ÷ÇœÜÜÑÜåêÜß †Ü †Ü´ÏÜ‘³ÜÜÏÜÜØ ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓå †åÏÜÃÜß †å‘íÜßôÜ íÜóÜÚÃÜß íÜÑÜ³Üß ÆÜœÜÜôÜ íÜóÜÚÃÜß íÜÑÜ ôÜàÁÜßÃÜàØ ¢íÜÃÜíÜä¶ÜÜØ´Ü †ÜêÜåƒÑÜàØ “å. ÆÜ÷åêÜÜ ÆÜÂ‘Ó±Ü `´ÜÜÓ ÏÜåìíÜ±Üß'ÏÜÜØ †åÏÜ±Üå †Ü íÜä¶ÜÜØ´Ü êÜƒÜíÜÜ ÝÃÜÝÏÜ¶Üå ôÏÜäÝ´Ü °Ø°ÜåìßÃÜå èå ÏÜÃÜÜåíÑÜÜÑÜÜÏÜ ‘ÑÜÜåÚ “å ´ÜåÃÜàØ ËÜÑÜÜÃÜ “å. †åÏÜ±Üå †ÃÜàÍÜíÜÃÜß ` ÝœÜËÜÓ‘ß†Üå' ÄÜÜå«íÜíÜÜÏÜÜØ †ÃÜàÍÜíÜåêÜß ÏÜâØ”íÜ±ÜÃÜå ÝÃÜƒÜÜêÜôÜ´ÜÜ³Üß íÑÜø´Ü ‘Óß “å. †Ü ¢íÜÃÜ‘³ÜÜÃÜÜ êÜåƒÜÃÜ ÏÜÜüå `êÜå²ß” ÷ÜåÏÜ èÃÜÚêÜ'1 ôÜÜ³Üå 1 †ÏÜåÝÓ‘ÜÏÜÜØ 130 íÜóÜÚ³Üß ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ³Ü´ÜàØ ôµÜß-ôÜÜÏÜÝÑÜ‘. 10 êÜÜƒÜ ÃÜ‘êÜÃÜÜ ÉåêÜÜíÜÜ ÆÜÓ (1907) ÆÜ÷ÜÇœÜåêÜàØ ‘Üå‰ ÆÜ±Ü šÜåµÜÃÜàØ †Ü ÆÜ÷åêÜàØ ôÜÜÏÜÝÑÜ‘ ÷´ÜàØ.

307

‘ÓÜÓÃÜÜÏÜàØ ‘ÑÜÜÚ ÆÜ“ß èå ÆÜÂôÜØÄÜÜå êÜƒÜÜÑÜÜ ´ÜåÃÜÜå ÆÜ÷åêÜÜ ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ³Ü‰ ÄÜÑÜÜå. ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓ êÜƒÜå “å : ÆÜ±Ü ÷íÜå êÜåíÜÜ êÜÜÑÜ‘ ËÜÁÜÜ ÆÜÂôÜØÄÜÜå ƒÜêÜÜôÜ ³ÜÑÜÜ †å ÍÜÜÃÜ ³ÜíÜÜÃÜå ËÜ÷à ¹÷Ü²Ü ÃÜ êÜÜÄÑÜÜ. ÷àØ ´ÜÜå §²ÜØ ÆÜÜ±ÜßÏÜÜØ ¥´ÜÓß “àØ †åÏÜ êÜÜÄÑÜàØ ÃÜå ´ÜåÃÜß ôÜÜ³Üå ÏÜÜÓß ÍÜßÝ´ÜÃÜÜå ÆÜÜÓ ÃÜ ÓûÜå. (ÆÜä. 5)

ôÜÏÜÑÜÏÜÑÜÜÚ¹ÜÏÜÜØ ÃÜ êÜƒÜÜÑÜàØ ÃÜå ôÜÜÏÜÝÑÜ‘ÃÜß íÜÜÓØíÜÜÓÃÜß ¥™ÜÓÜ±Üß ³Ü´Üß ÄÜ‰ ´ÑÜÜÓÃÜß †åÏÜÃÜß ÏÜÃÜÜå¹ïÜÜ †ÃÜå ÏÜÃÜÜåíÑÜ³ÜÜ ÆÜ“ß ´ÜåÏÜÃÜÜ †å‘ ÝÏÜµÜ-ôÜêÜÜ÷‘ÜÓ, êÜåƒÜ‘ ÏÜåôÜßÃÜß ÏÜ¹¹ ÏÜìß. ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓ ÃÜÜÇÁÜå “å : ÏÜÇ †å‘«àØ ‘ÓåêÜàØ ËÜÁÜàØ ôÜÜÝ÷´ÑÜ ¡å‰ ÄÜÑÜÜ. †åÏÜ ¡±ÜÜå ‘å, ËÜÂúÜ†å ôÜäÝóü ™Ü²íÜÜ èåíÜàØ ôÜÜÝ÷´ÑÜ êÜßÁÜàØ ÷ïÜå ´ÜåíÜàØ è †å ÷´ÜàØ. ‘àïÜì´ÜÜÆÜâíÜÚ‘ †ÃÜå ”ÆÜÜüÜËÜØÁÜ †åÏÜ±Üå ´ÜÜå †å ôÜÜÝ÷´ÑÜÃÜÜ †Ý²ÑÜêÜ ÍÜÜÄÜÜåÃÜå ‘ÜËÜâÏÜÜØ †Ü±ÑÜÜ. †ÃÜå ³ÜÜå²Ü‘ ‘êÜÜ‘ÜåÏÜÜØ †ÏÜå ôÜàôÜØËÜ½, ôÜàíÜÜœÑÜ †ÃÜå œÜÜêÜå †åíÜàØ ÆÜÂ‘Ó±Ü ™Ü²ß ‘Ü°ÒàØ (ÆÜä. ÆÜ-6) ÆÜ“ß ´ÜÜÓÃÜß ÏÜåìíÜ±Üß ³Ü‰ ÃÜå ¢íÜÃÜ‘³ÜÜ êÜƒÜÜ´Üß Ó÷ß.

`ÄÜ´ÜÜ ÃÜ : ƒÜêÜà ´Üå Ý¹íÜôÜÜ :' ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ ÆÜâíÜÚ‘³ÜÜÏÜÜØ êÜåƒÜÜÑÜåêÜÜ ‘ÜçêÜåè‘ÜìÃÜÜ †ÃÜàÍÜíÜÜåÃÜß ÏÜÃÜ ÆÜÓ ³ÜÑÜåêÜß †ôÜÓÃÜß ÝíÜô´Üä´Ü ‘³ÜÜ “å. †åÏÜÜØ ôÜÜÝ÷´ÑÜ ÆÜÂ´ÑÜåÃÜÜ êÜÄÜÜíÜ †ÃÜå ´Ü¶íÜ¤ÜÜÃÜÃÜÜ †ÍÑÜÜôÜÃÜß ÝíÜÄÜ´ÜÜå “å. ´Ü¶íÜ¤ÜÜÃÜ ôÜØ¹ÍÜåÚ †åÏÜ±Üå ÃÜÜÇÁÑÜàØ “å : ÏÜÃÜå ´Ü¶íÜ¤ÜÜÃÜÃÜÜ †ÍÑÜÜôÜÏÜÜØ ÏÜ¡ ÆÜ²´Üß. ´ÜåÃÜå êÜßÁÜå ÏÜÃÜå œÜÜÓ ÏÜàï‘åêÜßÍÜÑÜÜÛ íÜÓôÜ ´ÑÜÜØ Ó÷åíÜÜ èåíÜÜØ êÜÜÄÑÜÜØ. íÜôÜØ´Ü ¸´ÜàÃÜÜ íÜÓôÜÜ¹³Üß èåÏÜ ƒÜå´ÜÓÜå êÜßêÜÜØ“ÏÜ ³ÜÜÑÜ “å ´ÜåÏÜ, ´Ü¶íÜÕœÜ´Ü‘ÜåÃÜÜ ¡¹à‰ ïÜË¹ÜåÏÜÜØ³Üß ÏÜì´ÜÜ ÃÜâ´ÜÃÜ ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜß íÜóÜÜÚ³Üß ÏÜÜÓàØ †Ø´ÜÓ ôÜàïÜÜåÝÍÜ´Ü ³Ü´ÜàØ. ÏÜÜÓÜÏÜÜØ ñÜ½Ü †ÃÜå ‘êÆÜÃÜÜ ÷´ÜÜØ. ÆÜ±Ü ´Ü¶íÜ¤ÜÜÃÜå ÏÜÃÜå †å ïÜßƒÜíÑÜàØ ‘å, `†ÜØƒÜ‘ÜÃÜ íÜÄÜÓÃÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜÃÜå †Ü ¹àÝÃÜÑÜÜÏÜÜØ èå ÏÜÑÜÜÚÝ¹´Ü †ÃÜàÍÜíÜÜå ³ÜÜÑÜ “å †ÃÜå ´ÜåÃÜå êÜßÁÜå èå ÍÜÂÏÜ±ÜÜ†Üå ³ÜÜÑÜ “å, ´ÜåÃÜß ôÜÜÏÜå ïÜß Óß´Üå œÜå´ÜßÃÜå œÜÜêÜíÜàØ. ÏÜÜÓß †ØÁÜÜÓÜÏÜÜØ †³Ü²Ü´Üß ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ†Üå ÏÜÜüå ÏÜÃÜå †å ÝíÜœÜÜÓ‘Üå ÆÜÜôÜå³Üß ËÜì ÏÜëÑÜØà. (ÆÜä. 10 – 11)

†åÏÜ±Üå ‘åÃü †ÃÜå ‡ÏÜôÜÚÃÜÃÜå ÑÜÜ¹ ‘ÑÜÜÚ “å ´ÜÜå ÆÜÂÜå. ‘àÆÜêÜçÃ², ÆÜÂÜå. †Ü‘ßÚËÜÜê², ÆÜÂÜå. ÓÜç‰ôÜ èåíÜÜ †ÁÑÜÜÆÜ‘ÜåÃÜå ´Ü³ÜÜ ËÜ³ÜÜÚ †å‘ôü×Üå³Ü èåíÜß ôÜ÷ÜÁÑÜÜÑÜß ôÜÜ³Üå ôÜÓ üÜåÏÜôÜ 308

ËÜêíÜß²ßÓ ÃÜÜÏÜÃÜÜ ‘â´ÜÓÜÃÜàØ ôÏÜÓ±Ü ‘ÓßÃÜå †åÏÜÃÜß ôÜÜ³Üå ÄÜÜìåêÜÜ ÃÜå †ÃÜàÍÜíÜåêÜÜ ÆÜÂôÜØÄÜÜåÃÜå ÓôÜÆÜâíÜÚ‘ íÜ±ÜÚíÑÜÜ “å. †åÏÜ±Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÑÜÜæíÜÃÜ‘ÜìÃÜß ÆÜÂíÜäÝ¶Ü†ÜåÃÜå íÜÜÄÜÜåì´ÜÜØ êÜƒÑÜàØ “å : `èàíÜÜÃÜß! †Óå èàíÜÜÃÜß! íÜÓôÜÜå ÆÜ÷åêÜÜØÃÜß ´ÜàØ ÏÜÃÜå ïÜß íÜÜ´Ü ‘Óå “å?"—"èìÜïÜÑÜÏÜÜØ ÆÜíÜÃÜÃÜå ÁÜ‘åêÜßÃÜå ÷Ø‘ÜÓíÜàØ, üÜåÆÜß ÏÜÜ“êÜß†ÜåÃÜå †ÜÆÜß ¹åíÜß, ‘ÃÜ‘² ÏÜÜÄÜÚ ÆÜÓ †åÝÆÜÂêÜÏÜÜØ ”ÜÆÜüÜØ ƒÜÜíÜÜØ, †å‘ íÜóÜÜÚ-‘ÜåüÏÜÜØ ËÜå ÝÏÜµÜÜåå†å ÓšÜ±Ü êÜåíÜàØ, ÝÏÜ²êÜÏÜåšÜÃÜß ôÜâ‘ß üå‘Óß†ÜåÏÜÜØ ÏÜå ÏÜÜôÜÃÜÜ Ý¹íÜôÜÜå ÄÜÜìíÜÜ, †ÜÓËÜàüÖôÜÃÜÜ ÝêÜôÜÜåüÜÃÜß ÆÜÜ“ì ÆÜÜ“ì ´ÜåÃÜß ƒÜàïÜËÜÜå êÜå´ÜÜ èíÜàØ! ÄÜÜ²ß†ÜåÏÜÜØ ÷íÜÜ ƒÜÜíÜÜ ÃÜß‘ìåêÜÜ ËÜå«Ü²à êÜÜå‘Üå ÄÜÏÜå ´Üå ÁÜÜÓå, ´ÜåÃÜß ÆÜÓíÜÜ ‘ÑÜÜÚ ÝíÜÃÜÜ, †å‘ ƒÜàêêÜÜ ÏÜÜ³ÜÜíÜÜìÜå ÑÜàíÜÜÃÜ ÏÜÜÓÜ †Ü´ÜàÓ ÷Ü³ÜÏÜÜØ ´ÜåÃÜß ÏÜ¡ÃÜß íÜÜ´ÜÜå êÜƒÜ´ÜÜå ÷ÜåÑÜ! ÝƒÜôÜ‘ÜåêÜßÃÜå †ÜÃÜØ¹³Üß †ƒÜÓÜåü èåíÜàØ Éì ƒÜíÜ²ÜíÜíÜàØ †ÃÜå Óô´ÜÜÃÜß ËÜÜèà†å ËÜåôÜßÃÜå ÆÜšÜß†Üå ÄÜ±ÜíÜÜØ! †Ü ‘åíÜÜå †ÜÃÜØ¹ ÷´ÜÜå! ÷íÜå ´ÜÜå ÆÜšÜß†Üå †åüêÜÜØ ËÜÁÜÜØ ¹åƒÜÜ´ÜÜØ ÃÜ³Üß. ÃÜå ŸÑÜÜÓå ‘ÜêÜç ´ÜåÏÜÃÜÜ ôÜØÄÜß´ÜÃÜß ÃÜ‘êÜ ‘ÓßÃÜå ÏÜÃÜå ËÜ´ÜÜíÜ´ÜÜå, ´ÑÜÜÓå ´Üå†Üå èåíÜàØ ÏÜ¡ÃÜàØ ÄÜÜ´ÜÜØ, ´ÜåíÜàØ ÄÜÜ´ÜÜØ ÆÜ±Ü ÃÜ³Üß.' (ÆÜä. 22)

†÷Î ¡±Üå ôÏÜÓ±ÜÜåÃÜß ‹¡±Üß ‘Óß “å. †åüêÜå †åÏÜÃÜå êÜÜÄÑÜàØ ‘å †å Ý¹íÜôÜÜå ƒÜÓåƒÜÓ ÄÜÑÜÜ ÃÜ³Üß. ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓå ÓåÃ³ÜÏÜ1ÏÜÜØ ÆÜôÜÜÓ ‘ÓåêÜÜØ íÜóÜÜåÚÃÜàØ øÑÜÜØ‘ †ÜÃÜØ¹³Üß ´ÜÜå øÑÜÜØ‘ ÝíÜóÜÜ¹³Üß †ÜêÜåƒÜÃÜ ‘ÑÜàÛ “å. †å †ØÁÜ-ËÜÝÁÜÓ ÷åêÜÃÜÃÜÜ ÍÜÜíÜ-‹´ôÜà‘ ÏÜÃÜÃÜß †Ü ÍÜÜíÜÏÜÑÜ †ÝÍÜíÑÜÞø´Ü ‘ÜíÑÜÏÜÑÜ ÄÜ¾ÏÜÜØ ³Ü‰ “å èå ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓÃÜÜ ÏÜÃÜÜåèÄÜ´ÜÃÜàØ ïÜË¹ÝœÜµÜ “å. †ÜÃÜØ¹ ôÜÜ³Üå `†Ü ¢íÜÃÜÃÜÜ ÄÜÍÜÓÜíÜß ÃÜÜƒÜå ´ÜåíÜÜ ´Ü²‘Ü- “ÜØÑÜ²Ü³Üß ‘¹ß ÷àØ «Óß«ÜÏÜ ³Ü‰ ïÜ‘´Üß ÃÜ³Üß.' (ÆÜä. 32) †åÏÜ ‘÷å´Üß ÷åêÜÃÜÃÜß ËÜß¢ ËÜÜèà ÆÜ±Ü ÆÜÏÜÜÑÜ “å. ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓ èå ÝíÜÝíÜÁÜ ÏÜ÷ÜÃÜàÍÜÜíÜÜåÃÜÜ ôÜØÆÜ‘ÚÏÜÜØ †ÜíÑÜÜØ †ÃÜå †å ôÜØÆÜ‘Ú³Üß †åÏÜÃÜå èå ô³Üâì-ôÜâšÏÜ ÆÜÂÜÞÆ´Ü ³Ü‰ ´ÜåÏÜÜØ ÏÜÜ‘Ú üÖíÜåÃÜÃÜàØ †åÏÜ±Üå †÷ÜåÍÜÜíÜ³Üß ôÏÜÓ±Ü ‘ÑÜàÛ “å. ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓ êÜƒÜå “å : ÏÜÜÓÜ †ØÁÜ‘ÜÓÏÜÑÜ ¢íÜÃÜÏÜÜØ ´Üå†Üå ôÜÜ÷ÝôÜ‘ †ÃÜå †¹ÖÍÜà´Ü Ý‘ôôÜÜ†Üå 1. ÑÜà.†åôÜ.ÃÜÜ ÏÜåôÜåœÑÜàôÜåüÖôÜ ÓÜŸÑÜÃÜàØ †å‘ ÄÜÜÏÜ. [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÄÜâØ³Üß ËÜ´ÜÜíÜ´ÜÜ' (ÆÜä. 42) ÏÜÜ‘Ú üÖíÜåÃÜ ÆÜÂ´ÑÜåÃÜÜå †Ü¹Ó †ÃÜå †÷ÜåÍÜÜíÜ íÜÜœÜ‘ÃÜå ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓÃÜÜ ÍÜÜíÜôÜÍÜÓ íÑÜÞø´Ü´íÜÃÜÜå ÆÜ±Ü ÆÜÝÓœÜÑÜ †ÜÆÜß Ó÷å “å. ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓå ÏÜÜµÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜå ÝíÜ‘ÜôÜ ³ÜÑÜÜ³Üß ôÜØ´ÜÜåóÜ ÏÜÜÃÑÜÜå ÃÜ³Üß, ÆÜÓØ´Üà ´ÜåÏÜÃÜÜØ èåíÜÜØ †ÃÜå‘ÜåÃÜå ¹ÜåÓíÜÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘ÓßÃÜå ÆÜ±Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ ‹¡ëÑÜàØ “å. †å ÆÜÂÑÜ´ÃÜÜå ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ øÑÜÜÓå‘ †ÆÜâíÜÚ †ÜÃÜØ¹ ÏÜåìíÑÜÜå “å ´ÜÜå ôÜØô³ÜÜ†ÜåÃÜÜ-íÑÜÞø´Ü†ÜåÃÜÜ íÑÜíÜ÷ÜÓ³Üß ¹à :ƒÜ †ÃÜàÍÜíÑÜàØ “å. “´ÜÜØÑÜ ´Üå†Üå ÷ÜÑÜÜÛ ‘å ³ÜÜøÑÜÜØ ÃÜ³Üß. ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ‘ÜÑÜÚÃÜå íÜìÄÜß ÓûÜØ “å. †å ÏÜÜüå †åÏÜÃÜå †íÜÜèÃÜß †ÜíÜïÑÜ‘´ÜÜ è±ÜÜ‰ “å †åüêÜå †åÏÜ±Üå ÏÜÃÜÃÜß íÜÜ´Ü ‘Ó´ÜÜØ ‘ûàØ “å : ÏÜÃÜå ¹àÝÃÜÑÜÜÏÜÜØ †ÜÄÜì íÜÁÜíÜÜÃÜß ´Ü‘ÃÜÜØ ÏÜÜå¡Ø ¥“ì´ÜÜØ êÜÜÄÑÜÜØ †ÃÜå èå ÏÜÜå¡Ø ÏÜÃÜå ËÜ÷ÜÓÃÜß ¹àÝÃÜÑÜÜÏÜÜØ ÁÜ‘åêÜ´ÜÜØ ÷´ÜÜØ ´ÜåÃÜå ÆÜ÷ÜÇœÜß íÜìíÜÜ ÏÜÜÓå †ÃÜà‘âì †íÜÜè ÏÜÜÓå ÏÜåìíÜíÜÜå ¡å‰†å †åÏÜ ÷àØ ”ØƒÜ´Üß ÷´Üß. (ÆÜä. 76)

†ÜÄÜì ‘÷å “å, `ÍÜÜóÜ±Ü ‘ÓíÜÜÃÜß “üÜ †ÄÜÓ íÜÜ±ÜßÃÜß ÓÜåœÜ‘´ÜÜ ‘¹ß ÷àØ ÏÜåìíÜß ïÜ‘ß ÃÜ÷Î.' (ÆÜä. 85) †åÏÜ ‘÷å´ÜÜØ ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓå ˆÄêÜçÃ²ÃÜÜØ ÆÜÓÄÜ±ÜÜØ †ÃÜå ÃÑÜâ ÑÜÜç‘Ú, ÃÑÜâ èôÜßÚ èåíÜÜØ ÓÜŸÑÜÜåÏÜÜØ ÍÜÜóÜ±Ü ‘ÓßÃÜå †ØÁÜ-ËÜÝÁÜÓÃÜÜ ÝíÜ‘ÜôÜÜ³ÜåÚ ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘ÑÜÜÛ “å ´ÜåÃÜàØ ôÜÝíÜÄÜ´Üå †ÜêÜåƒÜÃÜ `ÍÜÂÏÜ±Ü' ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ ‘ÑÜàÛ “å. üåÝêÜÉÜåÃÜÃÜÜ ïÜÜåÁÜ‘ ²Üç. ËÜåêÜ ôÜÜ³ÜåÃÜÜØ ôÜàƒÜ¹ ôÏÜÓ±ÜÜå †åÏÜÃÜå `‘ßÏÜ´Üß ÏÜâ²ß' êÜÜÄÜå “å. ²Üç. ËÜåêÜå üåÝêÜÉÜåÃÜÃÜß ïÜÜåÁÜ ‘Óß †ÃÜå ËÜÝÁÜÓÜå ÏÜÜüå ÆÜ±Ü ‘ÜÏÜ ‘ÑÜàÛ ´ÜåÃÜå ÑÜÜ¹ ‘ÓßÃÜå ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓ ‘÷å “å : ` ÷àØ ´ÜåÏÜÃÜå ËÜØÃÜå ‘ÜÏÜ ÏÜÜüå œÜÜ÷àØ “àØ, ÆÜ±Ü ÷àØ ´ÜåÏÜÃÜå ÑÜÜ¹ ‘ÓàØ “àØ ´Üå ÏÜ÷ÜÃÜ ïÜÜåÁÜ‘ ´ÜÓß‘å ‘å ËÜÝÁÜÓÜåÃÜÜ ÏÜ÷ÜÃÜ ‘êÑÜÜ±Ü‘´ÜÜÚ ´ÜÓß‘å ÃÜ÷Î, ÆÜ±Ü †å‘ ôÃÜå÷Üì †ÃÜå ôÜÏÜèà ÝÏÜµÜ ´ÜÓß‘å.' (ÆÜä. 92) †åÏÜ±Üå ` ÏÜÜÓÜ èâÃÜÜÏÜÜØ èâÃÜÜ ÝÏÜµÜ' ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ ²Üç. ËÜåêÜÃÜÜØ ‘ÜÑÜÜåÚÃÜàØ ôÜÏÜàÝœÜ´Ü ÏÜâêÑÜÜØ‘ÃÜ ‘ÓßÃÜå †åÏÜÃÜÜ íÑÜÞø´Ü´íÜÃÜÜØ ÝíÜÝíÜÁÜ ÆÜÜôÜÜØÃÜå ÝœÜµÜ´Ü ‘ÑÜÜÛ “å. †Ü ²Üç. ËÜåêÜ ‘Üì˜ÏÜå ÝœÜÓ ÝíÜ¹ÜÑÜ êÜå “å †ÃÜå ÷åêÜÃÜ ‘÷å “å : ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

†ÏÜå “ÜÆÜÜØÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜÜ †íÜôÜÜÃÜÃÜÜ ƒÜËÜÓ íÜÜØœÑÜÜ ´ÑÜÜÓ ÆÜ“ß ¢íÜÃÜ ‘¹ß †å‘ÁÜÜÓàØ ÄÜÑÜàØ ÃÜ³Üß. “´ÜÜØ †ÜØôÜàÃÜß ÍÜßÃÜÜïÜ ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜ èå ÆÜÂôÜØÄÜÜå ÏÜÜÓÜÏÜÜØ ¢íÜØ´Ü “å ´ÜåÃÜå êÜßÁÜå ÆÜÂ‘ÜïÜÏÜÜÃÜ êÜÜÄÜå “å. (ÆÜä. 119)

÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓÃÜß ¢íÜÃÜÃÜæÑÜÜ †åÏÜ±Üå †Ü¹ÓåêÜß ÆÜÂíÜäÝ¶ÜÏÜÜØ †å‘ÏÜÑÜ ÷´Üß †ÃÜå 1914-1918ÃÜÜ ÝíÜòÜÑÜà½å †åÏÜÃÜå íÑÜÝ³Ü´Ü ‘ÑÜÜÛ ÷´ÜÜØ. ´ÑÜÜÓÃÜÜå †åÏÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ ÆÜßÝ²´ÜÜåÃÜß ôÜ÷ÜÃÜàÍÜâÝ´Ü ÏÜÜüå ÷´ÜÜå. †Ü ÆÜÂíÜÜôÜ ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ è ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓ ÆÜÂåÏÜÃÜÜ íÜÏÜìÏÜÜØ ÉôÜÜÑÜÜØ ÷´ÜÜØ. ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ †å ÆÜÂåÏÜÆÜÂ‘Ó±ÜÃÜß ™ÜüÃÜÜ ôÜ÷è Óß´Üå †åÏÜ±Üå †Ü´ÏÜ‘³ÜÜÏÜÜØ Óèâ ‘Óß “å. `éÆÜåÓß ÆÜ²¹Ü ÆÜÓ' ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓÃÜÜ ¢íÜÃÜ ÆÜÓ †ÜÁÜÜÝÓ´Ü ÝÉêÏÜÃÜÜ ÝÃÜÏÜÜÚ±ÜÃÜß ‘³ÜÜ “å. †å ÝÃÜÝÏÜ¶Üå ³ÜÑÜåêÜàØ †Ü´ÏÜÏÜØ³ÜÃÜ †åÏÜÃÜß †Ü´ÏÜ¹ïÜÚÃÜíÜäÝ¶Ü ÝÃÜ¹åÚïÜå “å. †ÜƒÜàØ ÆÜÂ‘Ó±Ü íÜÜœÜ‘ÏÜÜØ ‘à´Üâ÷êÜÃÜß êÜÜÄÜ±Üß èÃÏÜÜíÜå “å †ÃÜå ÆÜÂôÜØÄÜÜåÃÜàØ ÝÃÜéÆÜ±Ü ÝíÜÝíÜÁÜ ÍÜÜíÜÜåÃÜÜå †ÃÜàÍÜíÜ ‘ÓÜíÜå “å. †Ø´Üå ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓ ÝÃÜÓÜïÜÜ³Üß ‘÷å “å : `´ÑÜÜÓ ÆÜ“ß ¹àÝÃÜÑÜÜÃÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜå ÝíÜèÑÜ †ÆÜÜíÜíÜÜ ÏÜÜüåÃÜß ÏÜÜÓß ÝíÜÝœÜµÜ ‘êÆÜÃÜÜ ‘¹ß ÷ÜÇïÜÍÜÓß Ó÷ß ÃÜ³Üß.' (ÆÜä. 178) †ÜíÜß è ÓÏÑÜ‘³ÜÜ `ÃÜÜü‘ÃÜß ¹àÝÃÜÑÜÜ'ÏÜÜØ Óèâ ³Ü‰ “å. †³ÜÜåÚÆÜÜèÚÃÜ ÝÃÜÝÏÜ¶Üå ‘ÓåêÜß †Ü ÆÜÂíÜäÝ¶ÜÏÜÜØ øÑÜÜØ‘ ‘²íÜÜ †ÃÜàÍÜíÜÜå ÆÜ±Ü ³ÜÑÜÜ “å. ` ÏÜÜÓß ÏÜÜÃÜÜå ôíÜÍÜÜíÜ ÄÜä÷ÝÆÜÂÑÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜå' (ÆÜä. 186) †åÏÜ ‘÷å´Üß ÷åêÜÃÜå †åÃÜß ÏÜÜÃÜàØ ôÜàÓåƒÜ ÍÜÜíÜÝœÜµÜ †ÜêÜåƒÑÜàØ. ÏÜÜÃÜÜ †íÜôÜÜÃÜÃÜÜ ôÜÏÜÜœÜÜÓ ÆÜ“ß ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓ ÓØÄÜÍÜâÝÏÜ ÆÜÓ è´ÜÜØ †åÃÜß †ÃÜàÍÜâÝ´Ü †ÜíÜß ÷´Üß : ÏÜÃÜå ÆÜâ±ÜÚ ñÜ½Ü ÷´Üß ‘å ÏÜÜÓß ÏÜÜ †ÃÜå ÷àØ ïÜÜòÜ´Ü ôÜÜæÃ¹ÑÜÚÃÜÜ ¹åïÜÏÜÜØ ÉÓß ÏÜìíÜÜÃÜÜØ “ß†å. ÆÜ±Ü †Óå! ´ÜåÃÜÜ èíÜÜ³Üß ÏÜÜÓÜ ¢íÜÃÜÏÜÜØ èå ¹à :ƒÜ‘ÜÓ‘ ƒÜÜåü ÆÜ²ß ´ÜåÃÜàØ ïÜàØ? †ÏÜå èå èå Óô´Üå ÄÜÑÜÜØ ÷´ÜÜØ, ´Üå ¹Óå‘ «å‘Ü±Üå ÏÜÃÜå ´ÜåÃÜß ƒÜÜåü êÜÜÄÜ´Üß ÷´Üß. ÏÜÃÜå ´ÜåÃÜÜ ËÜÂå‡êÜÏÜÜØ êÜƒÜÜ´ÜÜØ ÆÜµÜÜåÃÜß ƒÜÜåü êÜÜÄÜ´Üß ÷´Üß. (ÆÜä. 189-190)

`†ØÁÜ‘ÜÓÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜïÜ' †å ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ †ØÁÜèÃÜÜåÃÜå èå †ÜØ´ÜÓÆÜÂ‘ÜïÜ êÜÜÁÜå “å ´ÜåÃÜß ÍÜÜíÜÏÜÑÜ †ÝÍÜíÑÜÞø´Ü 309

“å. †ÃÜàÍÜíÜÜå ôÜíÜÚ¹Ü ôÜàƒÜÏÜÑÜ ÃÜ³Üß ³ÜÑÜÜ. †ØÁÜèÃÜÜåÃÜÜ ‘ÜÏÜÏÜÜØ §²Üå ÓôÜ êÜå´Üß íÑÜÞø´Ü†ÜåÃÜàØ ôÜÜÍÜÜÓ ôÏÜÓ±Ü ‘ÑÜàÛ “å. `‘àØÝ«´Ü ïÜÞø´Ü†Üå' ïÜßóÜÚ‘ ÷å«ì êÜƒÜÜÑÜåêÜ ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ †ØÁÜèÃÜÜåÃÜß ïÜÞø´Ü†Üå ‘àØÝ«´Ü ³Ü‰ ¡ÑÜ “å ´ÜåÃÜÜ ôÜØ¹ÍÜåÚ †åÏÜÃÜÜå ÏÜ´Ü ôÜÜØÍÜìíÜÜ èåíÜÜå “å : ÆÜàƒ´Ü ŒÏÜÓÃÜÜ ÝÃÜÓßšÜ‘ ôÜÜÏÜÜÃÑÜ Óß´Üå †åÏÜ ÏÜÜÃÜå “å ‘å, †å‘Ü¹ ‡ÞÃºÑÜÃÜß ¥±ÜÆÜÃÜå ËÜ¹êÜå ËÜß¢ ‡ÞÃºÑÜÃÜß ôÜÝíÜïÜåóÜ ïÜÞø´Ü ‘à¹Ó´Ü †ÜÆÜå “å. †ÜíÜàØ ‘Ø‰ ÃÜ³Üß. ‘Üå‰ ‡ÞÃºÑÜÃÜß ôÜÝíÜïÜåóÜ ïÜÞø´Ü íÜÁÜÜÓå ‘åìíÜ±Üß †ÃÜå ôÜ´Ü´Ü ‹ÆÜÑÜÜåÄÜÃÜå êÜßÁÜå ÆÜÂÜÆ´Ü ³ÜÜÑÜ “å. †ÜØƒÜÃÜàØ ´Üåè ÏÜÓß ÄÜÑÜàØ ÷ÜåÑÜ †åüêÜå ËÜß¢ ‡ÞÃºÑÜÜåÃÜå íÜÁÜÜÓå ‘ÜÏÜ ÆÜ÷ÜÇœÜå “å †ÃÜå †å Óß´Üå ôíÜÜÍÜÜÝíÜ‘ ˜ÏÜÏÜÜØ ´Üå ‡ÞÃºÑÜÜåÃÜå íÜÁÜÜÓå ´ÜÜêÜßÏÜ ÏÜìíÜÜ³Üß ´Üå íÜÁÜÜÓå ‘åìíÜÜÑÜ “å. (ÆÜä. 216)

ÆÜÂœÜÝêÜ´Ü ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜÃÜå †ÃÜàóÜØÄÜå ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓ ôíÜÜÍÜÜÝíÜ‘ ôÜ´ÑÜÃÜå ‹¡ÄÜÓ ‘Óå “å, ÆÜÓØ´Üà ôÆÜïÜÚ¤ÜÜÃÜ ÝíÜïÜå ÏÜÜæÝêÜ‘ íÜÜ´Ü ÃÜÜÇÁÜå “å : íÜô´Üà´Ü : ôÆÜïÜÚ¤ÜÜÃÜ †ÜƒÜÜ ïÜÓßÓÏÜÜØ ÆÜÂíÜ´ÜåÚ “å, †ÃÜå ¹Óå‘ †ØÄÜÃÜß œÜÜÏÜ²ß èéÓ ÆÜ²Òå †ôÜÜÁÜÜÓ±Ü Óß´Üå ôÆÜïÜÚ¤ÜÜÃÜÃÜß †ôÜÜÁÜÜÓ±Ü ïÜÞø´Ü ÁÜÓÜíÜå “å. †åÏÜ êÜÄÜÍÜÄÜ ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ ‘å œÜÜÏÜ²ßÃÜÜ †±Üà †±ÜàÏÜÜØ †å ïÜÞø´Ü Ó÷åêÜß “å. ´Üå ¹Óå‘ íÜô´ÜàÃÜå ôÆÜïÜåÚ “å. †ÃÜå ôÆÜïÜÚ³Üß ÄÜÓÏÜß, «Ø²ß, ÆÜß²Ü, ƒÜÓËÜœÜ²ÜÆÜ±ÜàØ, êÜßôÜÜÆÜ±ÜàØ †ÃÜå ™ÜóÜÚ±Ü ´Ü³ÜÜ ïÜÓßÓ ‹ÆÜÓ ³Ü´Üß ´ÜåÃÜß †ôÜÓ ôÜÏÜ¢ êÜ‰ÃÜå ÏÜÄÜèÃÜå ´ÜåÃÜàØ ¤ÜÜÃÜ ÆÜ÷ÜÇœÜÜ²å “å. (ÆÜä. 216)

†Ü †Ü´ÏÜ‘³ÜÜÏÜÜØ ÷åêÜÃÜå †åÏÜÃÜÜ ôÜØÆÜ‘ÚÏÜÜØ †ÜíÜåêÜß ÝíÜÝíÜÁÜ šÜåµÜÃÜß ÝíÜÝíÜÁÜ íÑÜÞø´Ü†Üå ôÜÜ³ÜåÃÜÜ ôÜØËÜØÁÜÃÜß ÏÜÜØ²ßÃÜå íÜÜ´Ü ‘Óß “å †ÃÜå †å ôÜ÷àÃÜÜØ ‘ÜÑÜÜåÚÃÜß ôÜàÑÜÜåÄÑÜ ÃÜÜÇÁÜ êÜßÁÜß “å. ÆÜÂíÜÜôÜÝÆÜÂÑÜ ÷åêÜÃÜå ÆÜÂíÜÜôÜ ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ †ÃÜå‘ ôÜÜ÷ôÜÜå ‘ÑÜÜÛ “å ´ÜåÃÜß ÆÜ±Ü ÃÜÜÇÁÜ “å. íÜÜØœÜíÜàØ ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓÃÜå ÄÜÏÜ´ÜàØ ÷´ÜàØ. íÜÜØœÜíÜÜ³Üß ¤ÜÜÃÜËÜÜÓß ƒÜâêÜå “å ´ÜåÃÜàØ †åÏÜÃÜå ¤ÜÜÃÜ “å. `œÜÏÜ´‘ÜÝÓ‘ ¤ÜÜÃÜ-ËÜÜÓß' ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ †åÏÜ±Üå ‘åüêÜÜ‘ êÜåƒÜ‘Üå-‘ÝíÜ†ÜåÃÜÜØ ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜß Ýè‘Ó ‘Óß “å. ` ÷àØ ¹àÝÃÜÑÜÜ ÆÜÓ ÃÜèÓ ‘ÓàØ “àØ ´ÑÜÜÓå ÏÜÃÜå ËÜå íÜô´Üà ¹åƒÜÜÑÜ “å. ôÜÏÜÜè †Üæ¾ÜåÝÄÜ‘ ¢íÜÃÜ ÆÜÓ ÄÜÜå«íÜÜÑÜÜå “å †ÃÜå ¢íÜÃÜ ôíÜÜ³ÜßÚ, êÜ²‘±ÜàØ †ÃÜå ƒÜÜ‹ÁÜÓàØ “å.' (ÆÜä. 274) †åÃÜÜ³Üß ¥ÍÜÜ ³ÜÑÜåêÜÜ ÆÜÂþÜÜå ÷åêÜÃÜÃÜå §™ÜÏÜÜØ 310

ÆÜ±Ü ƒÜêÜåêÜ ÆÜ÷ÜÇœÜÜ²å “å. †Ü ÝíÜóÜÏÜ ÆÜÝÓÞô³ÜÝ´ÜÃÜàØ ËÜÑÜÜÃÜ †åÏÜ±Üå ‘ÑÜàÛ èå †åÏÜÃÜÜ ¹ÑÜÜìà ÏÜÜÃÜôÜÃÜå “´ÜàØ ‘Óå “å ´ÜÜå ôÜÏÜÜè ÆÜÂ´ÑÜåÃÜÜ ¹ÜÝÑÜ´íÜ ÝÃÜ¹åÚïÜå “å. †Ü †Ü´ÏÜ‘³ÜÜÃÜàØ “åêêÜàØ ÆÜÂ‘Ó±Ü “å ` ÏÜÜÓÜ ÆÜÜêÜ‘ ¹åíÜ'. †å ÷´ÜÜØ ñÜß †åÃÜ. ôÜêÜßíÜÃÜ, ÷åêÜÃÜÃÜÜØ ÝïÜÝšÜ‘Ü. ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓ êÜƒÜå “å : ÏÜÜÓÜØ ÝïÜÝšÜ‘Ü ÏÜÜÓå ´ÑÜÜØ †ÜíÑÜÜØ ´Üå Ý¹íÜôÜ ÏÜÃÜå ÝÆÜÂÑÜÏÜÜØ ÝÆÜÂÑÜ “å. ´Üå †å‘Ü‘ß èàíÜÜÃÜ ËÜÜ‰ ÷´Üß. ´Üå ÃÜÜÃÜÆÜ±Ü³Üß †ØÁÜ èåíÜß ÷´Üß †ÃÜå üâØ‘ ôÜÏÜÑÜ ÆÜÓ è ´ÜåÃÜß †ÜØƒÜÜåÃÜàØ ´Üåè ³ÜÜå²àØ ÆÜÜ“àØ ÏÜåìíÜß ïÜ‘ÜÑÜàØ ÷´ÜàØ. †ÏÜÜÓÜ ™ÜÓÏÜÜØ ËÜÁÜàØ ´ÜåÃÜå ÏÜÜüå ÃÜíÜàØ ÃÜíÜàØ ÷´ÜàØ. ´ÜåÃÜÜØ ôÜÄÜÜôÜØËÜØÁÜß†Üå³Üß ´Üå ÆÜØ¹ÓôÜÜå ÏÜÜ‰êÜ ¹âÓ †ÜíÜß ÷´Üß †ÃÜå †ÜØ´ÜÓÝíÜÄÜÂ÷³Üß êÜÄÜÍÜÄÜ ÍÜÜØÄÜß ÆÜ²åêÜÜ †å‘ ÃÜÜÃÜÜïÜÜ ïÜ÷åÓÏÜÜØ †ÜíÜß ÷´Üß. ´ÜåÃÜß ÆÜÜôÜå †ôÜÜÁÜÓ±Ü ÏÜÃÜÜåËÜì †ÃÜå ÏÜèËÜâ´Ü ù¹ÑÜ ÷´ÜàØ, ÆÜ±Ü ËÜßèàØ ÍÜÜ³ÜàØ †Üå“àØ ÷´ÜàØ.( ÆÜä. 286)

†Ü †Ü´ÏÜ‘³ÜÜÃÜàØ ÄÜ¾, ÄÜ¾ÃÜß ÝíÜÝíÜÁÜ ´ÜÓå÷ ôÜÜ³Üå ´ÜåÃÜß ôÜèÚ‘´ÜÜÃÜÜå ÓôÜÏÜÑÜ †÷åôÜÜôÜ ‘ÓÜíÜå “å. †ÃÜå †ÃÜàíÜÜ¹‘ ÝíÜ¬êÜ¹ÜôÜ ÏÜÄÜÃÜêÜÜêÜ ‘Üå«ÜÓß†å ´ÜåÃÜå †åüêÜß è ôÜ÷è´ÜÜ³Üß ÄÜàèÓÜ´Üß ÍÜÜóÜÜÏÜÜØ ÏÜâ‘ß †ÜÆÑÜÜå “å. ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ÜêÜåêÜ‘Óå ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜ êÜƒÜß “å.1 ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓÃÜÜ †Ü´ÏÜÝíÜ‘ÜôÜÃÜß †Ü ÄÜÜ³ÜÜ ÆÜÂåÓ‘ “å ÃÜå ´ÜåÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜß ôÜœœÜÜ‰ÃÜàØ †Ü´ÏÜÄÜÜÃÜ “å. êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú : ËÜß-12, ÏÜÜÁÜíÜ †åÆÜÜüÚÏÜåÃü, ÏÑÜàÝÃÜÝôÜÆÜêÜ ÄÜÜ²ÚÃÜ ôÜÜÏÜå, íÜÜôÜ±ÜÜ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹-380 007 o

1. ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜÃÜå µÜ±Ü ÆÜàô´Ü‘Üå ÏÜÜüå ‘ä´Ü¤Ü´ÜÜ ÷´Üß, ´ÜåÏÜÜØÃÜàØ †å‘ ´Üå †Ü ÆÜàô´Ü‘. †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜÏÜÜØ ´Üå†Üå êÜƒÜå “å, ` `÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓÃÜß †Ü´ÏÜ‘³ÜÜ íÜÜØœÜßÃÜå †ÜÆÜ±Üå †åÃÜß ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜ³Üß †ÜÿÜÑÜÚœÜÝ‘´Ü ³Ü‰ è‰†å †åüêÜàØ ËÜôÜ ÃÜ³Üß. †ÜíÜß œÜÜåÆÜ²ß†ÜåÃÜÜå ÓôÜ ‘åíÜì ‘ÜíÑÜÓôÜ ÃÜ³Üß ÷Üå´ÜÜå. †åÏÜÜØ³Üß ù¹ÑÜÏÜÜØ ‘ÜÓà±ÑÜ ¥ÆÜèå †åüêÜàØÑÜå ËÜôÜ ÃÜ³Üß. †åÏÜÜØ³Üß ÓÜóü×íÑÜÜÆÜß ‘ÜÑÜÚÃÜÜå †ÜÓØÍÜ ³ÜíÜÜå ¡å‰†å... ÷àØ †ÜïÜÜ ÓÜƒÜàØ “àØ ‘å, `†ÆÜØÄÜÃÜß ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜ' †ÃÜå ` ÏÜ”ÁÜÜÓ' †å ËÜå œÜÜåÆÜ²ß†Üå íÜÜØœÜßÃÜå ôíÜ´ÜØµÜ ÍÜÜÓ´ÜÃÜß èíÜÜËÜ¹ÜÓß ôÜÏÜèÃÜÜÓÜ ÄÜàèÓÜ´Üß†Üå †ÜØÁÜìÜÃÜß ¹àÝÃÜÑÜÜÃÜß ôÜåíÜÜ ‘ÓíÜÜ ÆÜÂåÓÜïÜå ‘å èå³Üß †ÜÆÜ±Üå ´ÑÜÜØ ÆÜ±Ü ÷åêÜÃÜ ‘åêÜÓ èåíÜß `ÃÜåµÜ ÝíÜÃÜÜÃÜß ÃÜåµÜß†Üå' ´ÜæÑÜÜÓ ³ÜïÜå †ÃÜå ÃÜåµÜíÜÜìß ¹àÝÃÜÑÜÜÃÜå †åÃÜß èíÜÜËÜ¹ÜÓßÃÜàØ ÍÜÜÃÜ ‘ÓÜíÜïÜå''. [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÓåêÜíÜåÃÜÜ ³Ü²Ú ‘êÜÜôÜÃÜÜ ÏÜàôÜÜÉÓÃÜÜå ÉôüÚ ‘êÜÜôÜ ôÜØ™ÜóÜÚ íÜ±ÜÚíÜ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘ : ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß †ÜæÓ ÓåêÜíÜå êÜÝêÜ´Ü ƒÜØÍÜÜÑÜ´ÜÜ

ÝÆÜüÓÏÜåÝÓ´”ËÜÄÜÚÃÜÜ

ÓåêÜíÜå ôüåïÜÃÜå ÏÜÜå÷ÃÜ¹ÜôÜÃÜå ‹´ÜÜÓß ÏÜà‘ÜÑÜÜ †å ôÜÜ³Üå ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ËÜÃÜíÜÜÃÜß ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÉÓ †ÜÓØÍÜÜ‰. †å ËÜÃÜÜíÜ ÝôÜíÜÜÑÜ ÆÜ±Ü ÄÜÜØÁÜß¢†å ¢íÜÃÜÃÜÜ †Ø´Ü ôÜàÁÜß ÓåêÜíÜå ôÜÉÓÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ôÜÜ³Üß¹ÜÓ ËÜÃÜÜíÜß ÷´Üß. †åíÜß ÓåêÜíÜå ôÜÉÓÃÜß íÜÜ´ÜÜå ‘Ó´ÜàØ †å‘ ÆÜàô´Ü‘ ´Üå" : ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß †ÜæÓ ÓåêÜíÜå. ïÜàØ “å †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ? .".". ÓåêÜíÜå ÃÜ ÷Üå´Ü ´ÜÜå, ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ †ØÄÜÂå¡åÃÜÜå èåüêÜÜå ÆÜÂÍÜÜíÜ “å †åüêÜÜå øÒÜÓåÑÜ ÃÜ ÷Üå´Ü. ÓåêÜíÜå†å ÓÜåÄÜœÜÜìÜå ÉåêÜÜíÑÜÜå “å. ¡å ÓåêÜíÜå ÃÜ ÷Üå´Ü ´ÜÜå ³ÜÜå²Ü êÜÜå‘Üå ÏÜàôÜÜÉÓß ‘Óß ïÜ‘´ÜÜ ÷Üå´Ü. ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜå œÜåÆÜ ¿ÜÓÜ ÉåêÜÜ´ÜÜ ÓÜåÄÜÜå ÆÜ±Ü ¹åïÜÍÜÓÏÜÜØ ÃÜ ÉåêÜÜ´ÜÜ ÷Üå´Ü. ÓåêÜíÜåÃÜå ‘ÜÓ±Üå ¹à‘Üì íÜÁÜß ÄÜÑÜÜ “å, ‘åÏÜ ‘å ÷åÓÉåÓÃÜß

ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß †ÜæÓ ÓåêÜíÜå ôÜØ‘êÜÃÜ‘´ÜÜÚ : ²Üç. íÜÜ‰.ÆÜß.†ÜÃÜÃ¹, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, ÆÜ÷åêÜß †ÜíÜäÝ¶Ü, íÜóÜÚ 2002, ÆÜÜ‘àØ ÆÜâ«àØ, ôÜÜ‡” 5.5×8.5, ÆÜäó« : 96, _ 100

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

ôÜàÝíÜÁÜÜ³Üß êÜÜå‘Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜØà †ÃÜÜè ôÜÜœÜíÜß ÓÜƒÜíÜÜÃÜå ËÜ¹êÜå íÜåœÜß ÃÜÜƒÜ´ÜÜ ³ÜÑÜÜ “å. ÓåêÜíÜåÃÜå ‘ÜÓ±Üå ¹àóü´ÜÜ íÜÁÜß “å, ‘åÏÜ ‘å ÆÜÜÆÜÜ´ÏÜÜ†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ ÆÜÜÆÜÜå ôÜÓì´ÜÜ³Üß ÉåêÜÜíÜß ïÜ‘å “å. ÍÜÜÓ´ÜÃÜÜØ ÆÜÝíÜµÜ ÑÜÜµÜÜÁÜÜÏÜÜå †ÆÜÝíÜµÜ ³ÜÑÜÜØ “å ‘åÏÜ ‘å ÷íÜå êÜÜå‘Üå ôÜÓì´ÜÜ³Üß ´ÑÜÜØ è‰ ïÜ‘å “å. ÆÜ÷åêÜÜØÃÜß èåÏÜ ñÜ½ÜÆÜâíÜÚ‘ ÃÜ³Üß è´ÜÜ. †åüêÜå †åüêÜàØ ´ÜÜå ôÆÜóü ôÜÏÜ¢ êÜåíÜàØ ¡å‰‘å ÓåêÜíÜå ÏÜÜµÜ ¹àóü´ÜÜÃÜÜå ÉåêÜÜíÜÜå ‘Óå “å. ÍÜêÜå ‘Üå‰ ÝíÜ¿ÜÃÜÜå ÏÜÜÓß ôÜÜ³Üå ôÜ÷ÏÜ´Ü ÃÜ ³ÜÜÑÜ ÆÜÓØ´Üà ÏÜÜÓÜ ÏÜÃÜ ÆÜÓ ´ÜÜå †Ü íÜÜ´Ü †ØÝ‘´Ü ³Ü‰ è ÄÜ‰ “å.

ÄÜÜØÁÜß¢†å ÓåêÜíÜå ÝíÜïÜå †ÜíÜàØ ‘ûàØ “å †åÏÜ ‘÷ß†å ´ÜÜå ‘¹ÜœÜ ÏÜÜÃÜíÜÜ èåíÜØà ÃÜ êÜÜÄÜå ÆÜ±Ü 1909ÏÜÜØ Õ÷¹ ôíÜÓÜè ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ †ÃÜå ‰ÞÃ²ÑÜÃÜ †ÜåÆÜßÝÃÜÑÜÃÜÏÜÜØ `ÁÜ ‘ÞÃ²ïÜÃÜ †ÜçÉ ‰ÞÃ²ÑÜÜ" : ÓåêÜíÜå”' ÃÜÜÏÜÃÜÜ êÜåƒÜÏÜÜØ ´ÜåÏÜ±Üå †Ü ÝíÜœÜÜÓÜå íÑÜø´Ü ‘ÑÜÜÚ “å. ÃÜíÜß Ý¹ê÷ß Þô³Ü´Ü ÓÜÞóü×ÑÜ ÄÜÜØÁÜß ôÜØÄÜÂ÷ÜêÜÑÜÃÜÜ ÝÃÜ¹åÚïÜ‘ †ÃÜå ÓåêÜíÜå ËÜÜå²ÚÃÜÜ †ÁÑÜšÜ Ó÷ß œÜâ‘åêÜÜ íÜÜÑÜ. ÆÜß. †ÜÃÜÃ¹ÃÜÜ ôÜØÆÜÜÝ¹´Ü ÆÜàô´Ü‘ ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß †ÜåÓ ÓåêÜíÜå (†ØÄÜÂå¢ÏÜÜØ Mahatma Gandhi & The Railways)ÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå ÓåêÜÄÜÜ²ß ôÜÜ³ÜåÃÜÜå ôÜËÜØÁÜ íÜ±ÜÚíÜÜÑÜÜå “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ÓåêÜíÜå ôÜÜ³Üå ¡å²ß †ÜÆÜ´ÜÜ 50 èåüêÜÜ ÉÜåüÜåÄÜÂÜÉÖôÜ ÁÜÓÜíÜ´ÜØà †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ÓåêÜíÜåÃÜß ¹Üå°ôÜÜåÏÜß íÜóÜÚÄÜÜØ«ÃÜß ‹èíÜ±Üß ÝÃÜÝÏÜ¶Üå íÜóÜÚ 2002ÏÜÜØ †ØÄÜÂå¢ †ÃÜå Ý÷Ã¹ß ËÜÃÃÜå ÍÜÜóÜÜÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ‘ÓÜÑÜØà. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ¢íÜÃÜÏÜÜØ ÓåêÜíÜåÃÜÜå ÉÜìÜå †íÜÄÜ±Üß ïÜ‘ÜÑÜ †åÏÜ ÃÜ³Üß †ÃÜå †¡±ÑÜÜå ÆÜ±Ü ÃÜ³Üß. †ÜÝÊ‘ÜÃÜÜ ÝÆÜüÓÏÜåÝÓ´”ËÜÄÜÚ ÓåêÜíÜå ôüåïÜÃÜå ´ÜåÏÜÃÜå ‹´ÜÜÓß ÏÜà‘ÜÑÜÜ ´ÑÜÜÓå ´Üå†Üå ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ‘ÜÑÜ¹Ü‘ÏÜßÚ ÷´ÜÜ. ÓåêÜíÜåÏÜÜØ³Üß ‹´ÜÜÓß ÏÜà‘ÜÑÜÜ †å ™ÜüÃÜÜ è ‘¹ÜœÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜå ÏÜ÷¶íÜÃÜÜå íÜìÜØ‘ ËÜÃÜß. ÆÜ“ß ´ÜÜå ÍÜÜÓ´Ü †ÜíÑÜÜ, †ÜñÜÏÜÜå ô³ÜÜÆÑÜÜ, †ÜØ¹ÜåêÜÃÜÜå ‘ÑÜÜÛ, ‹ÆÜíÜÜôÜ ‘ÑÜÜÚ.".". †å ËÜÁÜß è ÆÜÂíÜäÝ¶ÜÏÜÜØ ÓåêÜíÜåÃÜÜå ôÜÜ³Ü ´ÜåÏÜ±Üå øÒÜÓåÑÜ “âüíÜÜ ÃÜ³Üß ¹ßÁÜÜå †åíÜØà †Ü 311

ÆÜàô´Ü‘ íÜÜØœÜ´ÜÜØ ôÜÏÜ¡‰ †ÜíÜå “å. ÄÜÜØÁÜß¢†å ¹åïÜÃÜß †Ü”Ü¹ß ÏÜÜüå ôÜØ™ÜóÜÚ ‘ÑÜÜåÚ †åíÜß íÑÜÜÆÜ‘ ôÜÏÜè “å. †å ôÜÏÜè ôÜÜœÜß “å ÆÜÓØ´Üà †ÁÜâÓß “å, †å ÆÜ±Ü †Ü ÄÜÂØ³Ü ôÜÏÜ¡íÜå “å. †Ü”Ü¹ß ‹ÆÜÓÜØ´Ü ÓåêÜíÜåÃÜÜ µÜß¡ íÜÄÜÚÃÜÜ ÏÜàôÜÜÉÓÜåÃÜÜ ÃÑÜÜÑÜ ÏÜÜüå ÄÜÜØÁÜß¢†å ËÜ÷à êÜÜØËÜß †ÃÜå †‘êÆÜÃÜßÑÜ êÜ²´Ü †ÜÆÜß ÷´Üß. †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ †å êÜ²´Ü ÆÜÓ ÝíÜïÜåóÜ ÁÑÜÜÃÜ †ÆÜÜÑÜØà “å. ÄÜÜØÁÜß¢†å ³Ü²Ú øêÜÜôÜÃÜÜ ÆÜåôÜåÃèÓÜåÃÜå ³Ü´ÜÜå †ÃÑÜÜÑÜ ÝÃÜíÜÜÓíÜÜ ÏÜÜüå êÜƒÜåêÜÜ êÜåƒÜÜå, †ÜÆÜåêÜÜØ ÍÜÜóÜ±ÜÜå, ‘ÓåêÜÜå ÆÜµÜíÑÜíÜ÷ÜÓ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ôÜÏÜÜíÜÜÑÜÜå “å. †å ¡å´ÜÜØ ƒÜËÜÓ ÆÜ²å “å ‘å †Üèå ³Ü²Ú øêÜÜôÜÃÜÜ ²ËËÜÜÏÜÜØ ËÜåôÜíÜÜ èÄÑÜÜ ÏÜìß ¡ÑÜ ´ÜÜå ÏÜÃÜÜåÏÜÃÜ †å‘ íÜƒÜ´Ü ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ÑÜÜ¹ ‘Óß êÜåíÜÜ ¡å‰†å. ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ÷´ÜÜ ´ÑÜÜÓå ÆÜ±Ü †ÃÜå `†Ü”Ü¹ßÃÜÜ †Ü‰‘ÜåÃÜ' ËÜÃÜíÜÜÃÜß Þô³ÜÝ´Ü †ÜíÜß ´ÑÜÜÓå ÆÜ±Ü ÄÜÜØÁÜß¢†å ÓåêÜíÜåÃÜÜ ³Ü²Ú øêÜÜôÜÃÜÜ ²ËËÜÜÏÜÜØ è ÏÜàôÜÜÉÓß ‘Óß “å. ‘åÏÜ? ‘åÏÜ ‘å µÜß¡ íÜÄÜÚÃÜÜ ÏÜàôÜÜÉÓÜåÃÜå ³Ü´Üß íÑÜ³ÜÜ ´Üå†Üå ¹âÓ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜØÄÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ. †å ¹âÓ ÃÜ ³ÜÜÑÜ ´ÜÜåÆÜ±Ü ‘ÏÜôÜå ‘ÏÜ ÆÜÜå´Üå ´ÜÜå µÜß¡ íÜÄÜÚÏÜÜØ ÏÜàôÜÜÉÓß ‘Óß ïÜ‘å ÃÜå? †åÏÜ ÄÜ±Ü´ÜÓß ‘Óß ´Üå†Üå ÏÜèËÜâÓß ÃÜ ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜÓå µÜß¡ íÜÄÜÚ ÆÜÓ è ÆÜ÷åêÜß ÆÜôÜØ¹ÄÜß ‹´ÜÜÓ´ÜÜ ÷´ÜÜ. µÜß¡ íÜÄÜÚÃÜÜ ÏÜàôÜÜÉÓÜå ôÜÜ³Üå ³Ü´ÜÜ †ÃÑÜÜÑÜÜå ÆÜÓ ´ÜåÏÜ±Üå †ÃÜå‘ êÜåƒÜÜå êÜƒÑÜÜ “å. ƒÜÜôÜ ´ÜÜå †ÃÑÜ ÏÜ÷ÜÃÜàÍÜÜíÜÜåÃÜå ´ÜåÏÜ±Üå †ÆÜßêÜ ‘Óß “å ‘å, ´ÜÏÜå µÜß¡ íÜÄÜÚÃÜÜ ÏÜàôÜÜÉÓÜå ÏÜÜüå ‘Ø‰ ÃÜ ‘ÓÜå ´ÜÜå íÜÜØÁÜÜå ÃÜ³Üß, ƒÜÜêÜß †å‘ íÜƒÜ´Ü µÜß¡ íÜÄÜÚÏÜÜØ ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ÆÜÂíÜÜôÜßÃÜß ÏÜÜÉ‘, êÜÜ‡ÃÜÏÜÜØ ¥ÍÜß, ÝüÝ‘ü êÜ‰ÃÜå ÏÜàôÜÜÉÓß ‘Óß èà†Üå. †åüêÜå µÜß¡ íÜÄÜÚÃÜß íÜå¹ÃÜÜ †ÜÆÜÜå†ÜÆÜ ôÜÏÜ¡‰ †ÜíÜïÜå. ËÜßÏÜÜÓßÃÜå ‘ÜÓ±Üå ŸÑÜÜÓå µÜß¡ íÜÄÜÚÃÜå ËÜ¹êÜå íÜÁÜà ôÜàÝíÜÁÜÜèÃÜ‘ íÜÄÜÚÏÜÜØ ÏÜàôÜÜÉÓß ‘Ó´ÜÜ ´ÑÜÜÓå ´ÜåÏÜÃÜå †´ÑÜØ´Ü ïÜÓÏÜ †ÜíÜ´Üß †åíÜØà ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜ±Üå êÜƒÑÜØà “å. 1917ÃÜÜå †å‘ ÓôÜÆÜÂ¹ Ý‘ôôÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢†å íÜ±ÜÚíÑÜÜå “å. ´ÑÜÜÓå ´Üå†Üå êÜÜ÷ÜåÓ³Üß Ý¹ê÷ß †ÜíÜß ÓûÜ ÷´ÜÜ." êÜÜ÷ÜåÓ-Ý¹ê÷ß íÜœœÜå ÏÜÃÜå ÓåêÜíÜåÃÜß ÍÜß²ÃÜÜå ‘üà †ÃÜàÍÜíÜ ³ÜÑÜÜå. êÜÜ÷ÜåÓ³Üß ÏÜÃÜå ‘Üå‰ Óß´Üå èÄÑÜÜ ÏÜì´Üß ÃÜ ÷´Üß. ²ËËÜÜÃÜÜå ¹ÓíÜÜ¡å ËÜØÁÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå êÜÜå‘Üå ËÜÜÓßÏÜÜØ³Üß †Ø¹Ó ™ÜâôÜß è´ÜÜ ÷´ÜÜ. ÏÜÃÜå †å‘ ÏÜèâÓå ‘ûàØ ‘å ËÜÜÓ †ÜÃÜÜ †ÜÆÜÜå ´ÜÜå èÄÑÜÜ

312

‘Óß ¹Œ. ÏÜå ‘ûàØ èÄÑÜÜ ‘Óß ¹å ÆÜ“ß ËÜÜÓ †ÜÃÜÜ †ÜÆÜØà"! †åüêÜå ÏÜèâÓ ÑÜÜµÜß†ÜåÃÜå ÝíÜÃÜØ´Üß ‘Óß èÄÑÜÜ ïÜÜåÁÜíÜÜÏÜÜØ êÜÜÄÜß ÆÜ²ÒÜå. èÄÑÜÜ ÏÜìß ÃÜ÷Î †ÃÜå ü×åÃÜ ïÜé ³ÜíÜÜÃÜÜå ôÜÏÜÑÜ ³Ü‰ ÄÜÑÜÜå. †åüêÜå †ÜƒÜÓå ÏÜèâÓå ÏÜÃÜå ‹ÆÜÜ²ßÃÜå ËÜÜÓßÏÜÜ³Üß †Ø¹Ó ÆÜ÷ÜÇœÜÜ²ß ¹ßÁÜÜå. ÷àØ ôÜÜØ‘ì ÆÜ‘²ßÃÜå ¥ÍÜÜå ÷´ÜÜå, ÆÜÓØ´Üà ËÜå«åêÜÜ ÑÜÜÝµÜ‘Üå ÏÜÜÓß ÷ÜèÓß ôÜ÷ÃÜ ‘Óß ïÜ‘´ÜÜ ÃÜ ÷´ÜÜ. ÏÜÜüå íÜÜÓØíÜÜÓ ÏÜÃÜå Ý´ÜÓô‘ÜÓÆÜâíÜÚ‘ ËÜåôÜß èíÜÜ ‘÷å´ÜÜ ÷´ÜÜ. ÷àØ ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÜÏÜå èÄÑÜÜ ÃÜ ÷ÜåíÜÜÃÜß ¹êÜßêÜ ‘Ó´ÜÜå ÷´ÜÜå. ÏÜÃÜå íÜÁÜà ÃÜå íÜÁÜà ôÜíÜÜêÜÜå ÆÜà“Ü‰ ÓûÜ ÷´ÜÜ †ÃÜå ÷àØ ¹Óå‘ÃÜÜ ËÜÃÜå †åüêÜß ôÜÜæÏÑÜ´ÜÜ³Üß èíÜÜËÜ †ÜÆÜ´ÜÜå ÷´ÜÜå. ‘Üå‰†å ÏÜÜÓàØ ÃÜÜÏÜ «ÜÏÜ ÆÜà“ÒàØ. ÏÜÇ ÃÜÜÏÜ †ÜÆÑÜØà ÆÜ“ß ‘åüêÜÜ‘ ÏÜàôÜÜÉÓÜå ïÜÓÏÜÜÑÜÜ, ÏÜÜÓß ôÜÜ³Üå ÄÜåÓíÜ´ÜÚÃÜ ÏÜÜüå ÏÜÜÉß ÏÜÜÄÜß †ÃÜå ÏÜÃÜå èÄÑÜÜ ÆÜ±Ü ‘Óß ¹ßÁÜß."

ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ †ÜíÜÜ ‘åüêÜÜ‘ Ý‘ôôÜÜ†Üå ÄÜÜØÁÜßÄÜßÓßÃÜÜ ¢íÜØ´Ü ÃÜÏÜâÃÜÜ†Üå èåíÜÜ “å. ÍÜÜÓ´Ü †ÜíÑÜÜ ´ÑÜÜÓå ïÜé†Ü´ÜÃÜÜ ÄÜÜìÜÏÜÜØ ´Üå†Üå ÓåêÜíÜå³Üß †´ÑÜØ´Ü ƒÜÉÜ ÷´ÜÜ èå êÜåƒÜÃÜß ïÜéÏÜÜØ ÏÜâ‘åêÜÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ êÜƒÜÜ±ÜÃÜÜ ÍÜÜíÜÜÃÜàíÜÜ¹ÏÜÜØ ôÜÏÜ¡‰ ïÜ‘å “å. ËÜÜ¹ÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜå ÓåêÜíÜåÃÜàØ ÏÜ÷¶íÜ ôÜÏÜ¡ÑÜØà ÷ÜåÑÜ ‘å ÆÜ“ß ÓåêÜíÜå †ÝÃÜíÜÜÑÜÚ ¹âóÜ±Ü êÜÜÄÑÜØà ÷ÜåÑÜ. èå ÷ÜåÑÜ †å, ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜ±Üå ÓåêÜíÜåÃÜß üß‘Ü ËÜØÁÜ ‘Óß ÓåêÜíÜå ôÜàÝíÜÁÜÜ ‘‰ Óß´Üå ôÜàÁÜÓß ïÜ‘å †å íÜÜ´Ü ÆÜÓ ÁÑÜÜÃÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜàØ ïÜé ‘ÑÜàÛ †ÃÜå †å ÏÜÜüå ”àØËÜåïÜ ÆÜ±Ü †Ü¹Óß. †å ”àØËÜåïÜ ´Üå†Üå ÏÜä´ÑÜà ÆÜÜÏÑÜÜ ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß œÜÜêÜ´Üß Ó÷ß. ÍÜÜÓ´Ü è ÃÜ÷Î ÆÜÓ¹åïÜÏÜÜØ ÄÜÑÜÜ †ÃÜå ´ÑÜÜØ ÏÜàôÜÜÉÓß ‘Óß ´ÜÜå ´ÑÜÜØÃÜß ÓåêÜÄÜÜ²ß†Üå ÝíÜïÜå ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜ±Üå ‘êÜÏÜ ‹ÆÜÜ²ß è ÷´Üß. †ÃÜå‘ ÑÜÜµÜÜ†ÜåÃÜå ‘ÜÓ±Üå ÄÜÜØÁÜß¢ ÓåêÜíÜåÃÜß ôÜÏÜôÑÜÜÃÜÜå ÷Ó´ÜÜå ÉÓ´ÜÜå ÍÜÄÜíÜ¹Ö ÄÜÜåÏÜØ²êÜ ËÜÃÜß ÄÜÑÜÜ ÷´ÜÜ! ‘‰ ÓåêÜíÜåêÜÜ‡ÃÜÃÜß ÄÜÜ²ß†Üå ôÜÜÉôÜà³ÜÓß “å, ‘‰ êÜÜ‡ÃÜÃÜß ÄÜÜ²ß†ÜåÃÜÜØ ôÜØ²ÜôÜ ÄÜØ¹ÜØ “å, ‘ÑÜÜ ôüåïÜÃÜ ÆÜÓ ÏÜ÷¶ÜÏÜ êÜÜØœÜ êÜåíÜÜÑÜ “å, ‘ÑÜÜ ôüåïÜÃÜ ÆÜÓ ÝüÝ‘üËÜÜÓßÏÜÜØ ôÜÄÜÜíÜÜ¹ œÜÜêÜå “å íÜÄÜåÓå ´Üå†Üå ôÜÓì´ÜÜ³Üß ‘÷ß ïÜ‘´ÜÜ ÷´ÜÜ. †å †ØÄÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ ÍÜÜóÜ±ÜÜåÏÜÜØ ÉÜå² ÆÜÜ²´ÜÜ †ÃÜå êÜƒÜÜ±ÜÜåÏÜÜØ ÆÜ±Ü êÜƒÜ´ÜÜ. ´ÜåÏÜ±Üå êÜƒÑÜàØ “å, `†å‘ ôÜÏÜÑÜ ÷´ÜÜå ŸÑÜÜÓå ÷àØ ÏÜàôÜÜÉÓÜåÃÜß †ÄÜíÜ²ÜåÃÜß ÉÝÓÑÜÜ¹ ¹âÓ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÃÜå ´ÜåÃÜå ¹âÓ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ ÝÃÜó±ÜÜ´Ü ËÜÃÜß ÄÜÑÜÜå ÷´ÜÜå"!' [†ÃÜàôÜØÁÜÜÃÜ ÆÜä 316 ÆÜÓ] [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜ †ØÝ´ÜÏÜ ¹ÜÑÜ‘ÜÃÜÜå †ÝíÜÓ´Ü ôÜØ™ÜóÜÚ †ÜêÜåƒÜ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘ : ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß, ‘ÜýÄÜÂåôÜ †ÃÜå Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜ ÍÜÜÄÜêÜÜ ‡Ã¹à‘àÏÜÜÓ ¡ÃÜß

ËÜß¡

ÝíÜòÜÑÜà½ÃÜÜå †ÜÓØÍÜ ³ÜÑÜÜå †å Ý¹íÜôÜÜå³Üß †Ü ÆÜàô´Ü‘ ïÜé ³ÜÜÑÜ “å †ÃÜå Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜ ÍÜÜÄÜêÜÜ, †Ü”Ü¹ß ´ÜåÏÜ è ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ÷´ÑÜÜ³Üß ÆÜàô´Ü‘ÃÜØàØ ôÜÏÜÜÆÜÃÜ ³ÜÜÑÜ “å. Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜ ÍÜÜÄÜêÜÜ ‘ÓíÜÜÃÜÜå ´ÜËÜ’Üå ‘‰ Óß´Üå †ÜíÑÜÜå, ´ÜåÃÜß ÆÜÜ“ì ‘ÑÜÜØ ‘ÑÜÜØ ÆÜÝÓËÜìÜå èíÜÜËÜ¹ÜÓ ÷´ÜÜØ, ‘Üå±Üå ‘åíÜÜå ÍÜÜÄÜ ÍÜèíÑÜÜå ´ÜåÃÜß ´ÜÆÜôÜßêÜ †÷Î ÆÜÜÃÜå ÆÜÜÃÜå ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜ ÍÜÜÄÜêÜÜ†å ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ËÜÝêÜ¹ÜÃÜ êÜßÁÜàØ, ôÜÓ÷¹ß ÝíÜô´ÜÜÓÜåÏÜÜØ íÜôÜ´ÜÜ †ÃÜå‘ ÝÃÜ¹ÜåÚóÜÜåÃÜÜå ÍÜÜåÄÜ êÜßÁÜÜå, ´ÑÜÜØÃÜÜ êÜÜå‘Üå†å ÏÜÜêÜÝÏÜêÜ‘´ÜÜå ÄÜàÏÜÜíÜß – †å ËÜÁÜß

ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß, ‘ÜýÄÜÂåôÜ †ÃÜå Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜ ÍÜÜÄÜêÜÜ, êÜåƒÜ‘ : ¹åíÜœÜØº ”Ü, †ÃÜàíÜÜ¹‘ : †ïÜÜå‘ ÍÜ. ÍÜ©, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, ÆÜÂ³ÜÏÜ †ÜíÜäÝ¶Ü, íÜóÜÚ : 2007, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ, ôÜÜ‡” : 5.5×8.5, ÆÜÜÃÜÜ : 176(160+16), _ 100

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

ËÜÜËÜ´ÜÜå Ý¹êÜÏÜÜØ ôÜØ´ÜÜÆÜ èÄÜÜ²å “å. ôÜÜ³ÜÜåôÜÜ³Ü †ÜèåÑÜ †Ü”Ü¹ ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ †íÜÜÓÃÜíÜÜÓ ÉÜüß ÃÜß‘ì´ÜÜØ ‘ÜåÏÜß ÓÏÜƒÜÜ±ÜÜåÃÜÜ ÆÜÜÑÜÜÏÜÜØ Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜ ÍÜÜÄÜêÜÜ ÷ÜåíÜÜÃÜÜå ÏÜà¼Üå †Ü ÆÜàô´Ü‘ †ÁÜÜåÓåÝƒÜ´Ü ‘Óå “å. †Ü ÍÜÜÄÜêÜÜ³Üß ÄÜÜØÁÜß¢†å †‘³ÑÜ ÆÜß²Ü †ÃÜàÍÜíÜß †ÃÜå †å ËÜÁÜß ÝíÜÄÜ´ÜÜå íÜÜØœÜßÃÜå íÜÜœÜ‘ ÆÜ±Ü íÜå¹ÃÜÜÏÜÜØ ÄÜÓ‘ÜíÜ ³Ü‰ ¡ÑÜ †åüêÜß ÏÜÜÝ÷´Üß, ¹ô´ÜÜíÜå¡å ôÜÝ÷´Ü †ôÜÓ‘ÜÓ‘ Óß´Üå Óèâ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å. ˆÄêÜçÃ²ÃÜÜ ´Ü´‘ÜêÜßÃÜ íÜ²Ü ÆÜÂÁÜÜÃÜ ÝíÜÃôüÃÜ œÜÝœÜÚêÜÃÜÜ ïÜË¹Üå"–"÷àØ ÝËÜÂÝüïÜ ôÜÜÏÜÂÜŸÑÜÃÜàØ ÝíÜôÜèÚÃÜ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå íÜ²Ü ÆÜÂÁÜÜÃÜ ÃÜ³Üß ËÜÃÑÜÜå"–"³Üß ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ïÜé†Ü´Ü ³ÜÜÑÜ “å. Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜ ôíÜ´ÜØµÜ ÃÜ ËÜÃÜíÜàØ ¡å‰†å †åíÜÜå ôÆÜóü †ÝÍÜÆÜÂÜÑÜ œÜÝœÜÚêÜÃÜÜå ÷´ÜÜå. †Ü ÏÜà¼å †ÏÜåÝÓ‘ÃÜ ÆÜÂÏÜàƒÜ, ‘çÃÜå²Ü †ÃÜå †Üçôü×åÝêÜÑÜÜÃÜÜ ÆÜÂÁÜÜÃÜ ÏÜØµÜß†Üå, ´ÜåÏÜ è œÜßÃÜÃÜÜ ÏÜÜïÜÚêÜ œÜÜØÄÜ ‘Ü‰-ïÜå‘ †ÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ôÜ÷ÑÜÜåÄÜß†ÜåÃÜß ôÜêÜÜ÷ †íÜÄÜ±ÜßÃÜå œÜÝœÜÚêÜå ÝËÜêÜ‘àêÜ è² ÄÜ±Üß ïÜ‘ÜÑÜ †åíÜàØ íÜêÜ±Ü †ƒÜ´ÑÜÜÓ ‘ÓåêÜàØ. 1775 †ÃÜå 1783 íÜœœÜåÃÜß †ÏÜåÝÓ‘ÜÃÜß ˜ÜØÝ´ÜÃÜÜ ôÜÏÜÑÜÃÜß ÆÜÂÏÜàƒÜ é”íÜåêüå œÜÝœÜÚêÜÃÜå ÑÜÜ¹ †ÆÜÜíÜß; †ØÄÜÂåè íÜôÜÜ÷´ÜÜå †ÃÜå ´ÜåÓ ÓÜŸÑÜÜåÏÜÜØ ‘ÓåêÜàØ ÝíÜÍÜÜèÃÜ “´ÜÜØ †Ø´Üå †ÏÜåÝÓ‘Ü †å‘ Ó÷ß ïÜøÑÜàØ ´ÜåÃÜß ÆÜ±Ü Ýè‘Ó ‘ÓåêÜß—†Ü ‘ïÜÜÑÜÃÜß œÜÝœÜÚêÜ ÆÜÓ ‘ïÜß †ôÜÓ ÃÜ÷Üå´Üß ÆÜ²ß. `ÍÜÜÄÜêÜÜ ÆÜÜ²Üå ÃÜå ÓÜè ‘ÓÜå'ÃÜß ÃÜßÝ´Ü œÜÝœÜÚêÜå †Ü´ÏÜôÜÜ´ÜÖ ‘Óß ÷´Üß. †åüêÜå ŸÑÜÜÓå Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜÃÜå ôíÜ´ÜØµÜ ‘ÓíÜÜÃÜÜå ÏÜà¼Üå ‹ÆÜÞô³Ü´Ü ³Ü´ÜÜå, ´ÑÜÜÓå œÜÝœÜÚêÜÃÜÜå èíÜÜËÜ †åíÜÜå Ó÷å´ÜÜå ‘å": ‘ÜýÄÜÂåôÜ ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÀÝóü†å ôÜÏÜÄÜÂ Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜÃÜàØ ÆÜÂÝ´ÜÝÃÜÝÁÜ´íÜ ‘Óå “å †åíÜàØ ÷àØ ÏÜÜÃÜ´ÜÜå ÃÜ³Üß. ÃÜíÜ ‘ÓÜå² ÏÜàÞôêÜÏÜÜå, œÜÜÓ

313

‘ÓÜå² †ôÆÜäïÑÜÜå †ÃÜå ÓèíÜÜ²ÜØÏÜÜØ Ó÷å´ÜÜØ ÃÜíÜ ‘ÓÜå² ÆÜÂ¡èÃÜÜåÃÜàØ Ý÷´Ü †ØÄÜÂå¡å ÍÜâêÜß ÃÜ ïÜ‘å.".". ‘ÜýÄÜÂåôÜ †å‘ Õ÷¹à ôÜØÄÜ«ÃÜ “å †ÃÜå ´ÜåÏÜÃÜÜÏÜÜØÃÜÜ ‘Üå‰ÃÜàØ ÆÜÂÝ´ÜÝÃÜÝÁÜ´íÜ ´Üå ‘Ó´Üß ÃÜ³Üß.

ôÜ´ÑÜ †ÃÜå †ôÜ´ÑÜ íÜœœÜåÃÜÜå †Ü ôÜØ™ÜóÜÚ ÷´ÜÜå. œÜÝœÜÚêÜå ¹àÝÃÜÑÜÜÍÜÓÃÜÜ íÜ´ÜÚÏÜÜÃÜÆÜµÜÜåÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ ¡ÆÜÜÃÜÃÜÜ ôÜÏÜ³ÜÚ‘ “å ´ÜåíÜÜå †ÆÜÆÜÂœÜÜÓ ‘ÑÜÜåÚ. ÄÜÜØÁÜß¢ ¡ÆÜÜÃÜÃÜÜ ‡ÓÜ¹ÜÃÜå ËÜÓÜËÜÓ †ÜåìƒÜß ÄÜÑÜåêÜÜ. ´ÜåÏÜ±Üå êÜƒÑÜàØ : ¡ÆÜÜÃÜß†Üå †ØÄÜÂå¡åÃÜß ™ÜâØôÜÓßÏÜÜØ³Üß ‘¹ÜœÜ “Üå²ÜíÜïÜå ÆÜ±Ü ´Üå ËÜ¹êÜÜÏÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ™ÜâØôÜÓß ÃÜÜƒÜíÜÜÃÜÜ è.".". †ØÄÜÂå¡åÃÜÜ ïÜÜôÜÃÜÃÜÜ ËÜ¹êÜÜÏÜÜØ ËÜß¡ ‘Üå‰ÃÜàØ ïÜÜôÜÃÜ ÏÜåìíÜíÜÜÃÜß ÏÜÜÓß ÏÜÓ¢ ÃÜ³Üß.

‹ÆÜíÜÜôÜ ¹ÓÏÑÜÜÃÜ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ´ÜÝËÜÑÜ´Ü íÜÁÜÜÓå ËÜÄÜ²ß ´ÑÜÜÓå œÜÝœÜÚêÜå †ÜšÜåÆÜ ‘ÓåêÜÜå ‘å ÄÜÜØÁÜß ÆÜÜ±ÜßÏÜÜØ ÄêÜà‘Üå” ÏÜåìíÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ. ¡å‘å íÜÜ‡ôÜÓÜçÑÜå è †åÃÜÜå ‡ÃÜ‘ÜÓ ‘ÑÜÜåÚ ÷´ÜÜå. ÑÜÓíÜ²Ü èåêÜÃÜÜ ‹ÆÜíÜÜôÜ ÆÜâÓÜ ³ÜÜÑÜ ´Üå ÆÜ÷åêÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ ÏÜä´ÑÜà ÆÜÜÏÜïÜå †åíÜß œÜÝœÜÚêÜÃÜß ÄÜ±Ü´ÜÓß ÷´Üß. ´Üå³Üß ´Üå±Üå ÄÜÜØÁÜß¢ †ÃÜå ‘ÜýÄÜÂåôÜÃÜß íÜÄÜÜåíÜ±Üß ‘Ó´Üß †å‘ ÆÜàÝô´Ü‘Ü ËÜ÷ÜÓ ÆÜÜ²ß ÆÜÓØ´Üà ÄÜÜØÁÜß¢ ¢íÜß ÄÜÑÜÜ! œÜÝœÜÚêÜÃÜÜå ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜíÜ ÷´ÜÜå : `÷íÜå †åíÜàØ œÜÜå’ôÜÆÜ±Üå êÜÜÄÜå “å ‘å ´ÜåÏÜÃÜÜ ‘÷åíÜÜ´ÜÜ ‹ÆÜíÜÜôÜ ÆÜ“ß ËÜ¹ÏÜÜïÜ ²ÜåôÜÜå íÜÁÜÜÓå ôÜÝ˜ÑÜ ³ÜïÜå.' †Ü ïÜË¹Üå œÜÝœÜÚêÜÃÜß ÷ßÃÜ ÏÜÃÜÜå¹ïÜÜ ¹ïÜÜÚíÜå “å. †Ü ‹ÆÜíÜÜôÜ ÆÜ“ß èåíÜàØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ïÜÓßÓ íÜëÑÜàØ ´Üå ôÜÜ³Üå †åÏÜ±Üå `´ÜÜåÉÜÃÜÜå ÏÜÜüå ‘ÜýÄÜÂåôÜÃÜß èíÜÜËÜ¹ÜÓß'íÜÜìß ÆÜàÝô´Ü‘Ü ÏÜØÄÜÜíÜß †ÃÜå ´ÜåÏÜÜØ Ó÷åêÜÜ †ôÜ´ÑÜÜåÃÜÜå ÆÜ¹ÜÚÉÜïÜ ‘ÑÜÜåÚ. Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜ ÍÜÜÄÜêÜÜ ÏÜÜüå œÜÝœÜÚêÜ ÆÜ“ß ËÜß¢ èíÜÜËÜ¹ÜÓß ÏÜ÷ØÏÜ¹†êÜß ”ß±ÜÜÃÜß ÷´Üß. ´Üå†Üå ÏÜàÞôêÜÏÜ êÜßÄÜÃÜÜ ôÜ¹ôÑÜÜåÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß íÑÜâ÷ÓœÜÃÜÜÃÜå †ÃÜàôÜÓíÜÜ ÏÜÜüå ôÜÏÜ¡íÜ´ÜÜ †ÃÜå ‘÷å´ÜÜ ‘å : Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜ †ØÄÜÂå¡åÃÜàØ “å, ‘ÜýÄÜÂåôÜÃÜàØ ÃÜ÷Î. ‘ÜýÄÜÂåôÜ †ÜÆÜ±ÜÃÜå ‘ÜØ‰ ÆÜ±Ü †ÜÆÜß ïÜ‘ïÜå ÃÜ÷Î. ´Üå ´ÜÓÉ ¡åïÜÜå ÃÜ÷Î. †ØÄÜÂå¡å †ÜÆÜß ïÜ‘ïÜå. ŸÑÜÜØ ôÜàÁÜß ¹ËÜÜ±Ü ÃÜ÷Î êÜÜíÜß†å ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß †å ÆÜ±Ü ÃÜ÷Î †ÜÆÜå. †ÜÆÜ±Üå èå ¡å‰†å ´ÜåÃÜå ÏÜÜüå ¹ËÜÜ±Ü

314

êÜÜíÜíÜÜ †ÜÆÜ±Üå †êÆÜ ôÜØƒÑÜÜÏÜÜØ “ß†å, ÆÜ±Ü èå †ÜÆÜ±ÜÃÜå ÃÜ ÄÜÏÜå ´ÜåÃÜß ôÜÜÏÜå ÝÃÜóÜåÁÜÜÝÁÜ‘ÜÓ íÜÜÆÜÓíÜÜ †ÜÆÜ±Üå ôÜšÜÏÜ “ß†å.

‘çÝËÜÃÜåü ÆÜÂÝ´ÜÝÃÜÝÁÜÏÜØ²ìÃÜå †åÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü íÜåìÜ ÄÜÜØÁÜß¢†å ôÆÜóü è±ÜÜíÜåêÜàØ ‘å ´ÜÏÜÃÜå èå ÃÑÜÜÑÜß ‹‘åêÜ êÜÜÄÜ´ÜÜå ÷ÜåÑÜ ´Üå †ÏÜÜÓÜ ÆÜÓ êÜÜ¹´ÜÜ ÃÜ÷Î; ÝÃÜ±ÜÚÑÜÃÜß èíÜÜËÜ¹ÜÓß ‘ÜýÄÜÂåôÜ †ÃÜå êÜßÄÜ ÆÜÓ “Üå²ß ¹Üå. ”ß±ÜÜÃÜß ôÜÜ³Üå ÆÜ±Ü íÜÜ´Ü ‘Óß èà†Üå †ÃÜå †åíÜàØ êÜÜÄÜå ‘å ´ÜåÏÜÃÜÜ³Üß ‘ïÜàØ ÃÜ÷Î ³Ü‰ ïÜ‘å ´ÜÜå ‘ÜýÄÜÂåôÜ ‹ÆÜÓ ÍÜÓÜåôÜÜå ‘ÓÜå.".". †ØÄÜÂå¡å ³Ü‘ß ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜ´ÜÜ ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ôíÜéÆÜÃÜÜ ‘å ÆÜÂ‘ÜÓÃÜÜ ÍÜÜÄÜêÜÜ ôÜÜÏÜå ÄÜÜØÁÜß¢ “åíÜü ôÜàÁÜß ÝíÜÓÜåÁÜ ‘Ó´ÜÜ ÓûÜ. ´ÜåÏÜÃÜß †ÜÄÜíÜß ¹ß™ÜÚÀÝóü³Üß ´ÜåÏÜ±Üå ÓÜóü×ÃÜå œÜå´ÜíÜ±Üß †ÜÆÜß ÷´Üß ‘å †ØÄÜÂå¡åÃÜå ôÜÜØÆÜÂ¹ÜÝÑÜ‘ †ÜÁÜÜÓ ‹ÆÜÓ, ôÜ¶ÜÜÃÜß ôÜÜÇÆÜ±Üß ‘Ó´ÜÜ ÆÜ÷åêÜÜØ Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜ ÍÜÜÄÜêÜÜ ‘ÓíÜÜ ¹åíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜïÜå ´ÜÜå ¹åïÜÃÜå ôÜØ‘ü †ÃÜå ÆÜÜÑÜÏÜÜêÜßÃÜÜå ôÜÜÏÜÃÜÜå ‘ÓíÜÜå ÆÜ²ïÜå. ´ÜåÃÜå ÆÜÄÜêÜå †ÜíÜïÜå ‘²íÜÜïÜ †ÃÜå ¹àïÏÜÃÜÜíÜü. ´Üå†Üå Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜ ÆÜÂ´ÑÜåÃÜàØ ‘´ÜÚíÑÜ ËÜ¡íÜå †ÃÜå ¹åïÜÏÜÜØ †íÑÜíÜô³ÜÜ ÉåêÜÜïÜå ´ÜåíÜß ¹÷åïÜ´Ü ÃÜ ÓÜƒÜå ´ÜåíÜß ôÜêÜÜ÷ ´ÜåÏÜ±Üå †ØÄÜÂå¡åÃÜå íÜÜÓØíÜÜÓ †ÜÆÜß ÷´Üß. ¹ÓÏÑÜÜÃÜ ÏÜÜœÜÚ 1947ÏÜÜØ “åêêÜÜ íÜÜ‡ôÜÓÜçÑÜ ´ÜÓß‘å ÏÜÜ‹ÃüËÜçüÃÜ Ý¹ê÷ß †ÜíÑÜÜ. èâÃÜ, 1948ÏÜÜØ †ØÄÜÂå¡å ÆÜÜ“Ü èíÜÜÃÜÜ ÷´ÜÜ ´Üå ÃÜ’ß ÷´ÜàØ. ÄÜÜØÁÜß¢†å ÏÜÜ‹ÃüËÜçüÃÜ ôÜÜ³ÜåÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÏÜÜØ, ´Üå†Üå ÆÜ÷åêÜå³Üß †ØÄÜÂå¡åÃÜå ‘÷å´ÜÜ †ÜíÑÜÜ ÷´ÜÜ, †å è ´ÜåÏÜÃÜå ‘ûàØ : `ôÜ´ÑÜÃÜå ÆÜÜÓƒÜíÜÜÃÜß †ÃÜå †å ÏÜÜÄÜåÚ èíÜÜÃÜß Õ÷ÏÜ´Ü ËÜ´ÜÜíÜÜå.".".' ”ß±ÜÜÃÜå ÏÜØµÜßÏÜØ²ì ÓœÜíÜÜÃÜÜå ÝíÜ‘êÆÜ †ÜÆÜíÜÜ †ÃÜå ´ÜåÃÜÜ ÆÜÂÁÜÜÃÜÏÜØ²ìÃÜå ‘ÜýÄÜÂåôÜ ¿ÜÓÜ ƒÜàêêÜÜ Ý¹êÜ³Üß üå‘Üå †ÜÆÜíÜÜ ÏÜÜüåÑÜ ÄÜÜØÁÜß¢ ´ÜæÑÜÜÓ ÷´ÜÜ. ÏÜÜ‹ÃüËÜçüÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ôÜêÜÜ÷‘ÜÓÜåÃÜå ‘ûàØ : ÝÏÜ. ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ‘ÜýÄÜÂåôÜ ‹ÆÜÓÃÜÜ †ÜÿÜÑÜÚèÃÜ‘ ÆÜÂÍÜà´íÜÃÜå ‘ÜÓ±Üå ‘ÜýÄÜÂåôÜ ÑÜÜåèÃÜÜÃÜÜå ôíÜß‘ÜÓ ‘ÓíÜÜ ôÜØÏÜ´Ü ³ÜïÜå. ”ß±ÜÜÃÜå ÏÜÜüå ÄÜÜØÁÜßÃÜÜå ÆÜÂô´ÜÜíÜ «à‘ÓÜíÜíÜÜÃÜàØ ÏÜàï‘åêÜ ËÜÃÜïÜå.

´ÜåÏÜ±Üå ôÜêÜÜ÷‘ÜÓÜåÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜå †ÝÍÜÆÜÂÜÑÜ †ÜÆÑÜÜå : [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÏÜâìÍÜâ´Ü Óß´Üå, ÝÏÜ. ÄÜÜØÁÜßÃÜÜå ‹¼åïÜ Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜÃÜß †å‘´ÜÜ ôÜÜœÜíÜíÜÜÃÜÜå “å. ÑÜÜåèÃÜÜÃÜÜ ôÜÉì †ÏÜêÜ ÏÜÜüå ÏÜàÞôêÜÏÜÜåÃÜÜ ÏÜÃÜÏÜÜØ³Üß ÍÜÑÜÃÜå ¹âÓ ‘ÓíÜÜå ¡å‰†å ´ÜåíÜàØ ÝÏÜ. ÄÜÜØÁÜß ÆÜÂÜÏÜÜÝ±Ü‘ÆÜ±Üå ÏÜÜÃÜå “å. †å‘ íÜƒÜ´Ü †ƒÜØ² Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜÃÜå †ØÄÜÂå¡å ôÜ¶ÜÜÃÜß ôÜÜÇÆÜ±Üß ‘Óß ¹å, ´ÜÜå Õ÷¹ß†Üå ÆÜÓôÆÜÓ ôÜÏÜ¢-ÝíÜœÜÜÓß Óô´ÜÜå ‘Ü°ïÜå †ÃÜå èéÓß ÷ïÜå ´ÜÜå †å‘ ÆÜÂ‘ÜÓÃÜÜ ÆÜÜÝ‘ô´ÜÜÃÜÃÜàØ ÆÜ±Ü ÝÃÜÏÜÜÚ±Ü ‘ÓïÜå ´ÜåíÜß ÝÏÜ. ÄÜÜØÁÜßÃÜå ƒÜÜ´ÜÓß ÷´Üß.

ÆÜ“ß ´Ü´‘ÜêÜßÃÜ ‘ÜýÄÜÂåôÜ ÆÜÂÏÜàƒÜ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜßÃÜå †å‘ ËÜÜèà ÏÜâ‘ßÃÜå ÏÜÜ‹ÃüËÜçüÃÜå ÃÜå÷Óà †ÃÜå ôÜÓ¹ÜÓ ÆÜüåêÜ ôÜÜ³Üå íÜÜüÜ™ÜÜüÜå œÜêÜÜíÜß. ‘ÜýÄÜÂåôÜ †ÃÜå ÏÜàÞôêÜÏÜ êÜßÄÜ ôÜÝ÷´ÜÃÜÜ †ÄÜÂ±Üß†ÜåÃÜß íÜœÜÄÜÜìÜÃÜß ôÜÓ‘ÜÓ ÓœÜÜ‰. †åÏÜÜØ êÜßÄÜÃÜÜ †ÜÄÜåíÜÜÃÜÜåÃÜÜå ‘²íÜÜå †ÃÜàÍÜíÜ ³ÜÑÜÜå. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå †åíÜÜå †ÜÄÜÂ÷ ôÜ´Ü´Ü ÓûÜå ‘å, `†ØÄÜÂå¡å ôÜÜ³Üå ôÜÜå¹Üå ‘ÓíÜÜÃÜå ËÜ¹êÜå, †ØÄÜÂå¡å œÜÜêÑÜÜ ¡ÑÜ ÆÜ“ß ÏÜàÞôêÜÏÜ êÜßÄÜÃÜß ôÜÜ³Üå ôÜßÁÜß íÜÜ´Ü ‘ÓßÃÜå ‹‘åêÜ êÜÜíÜíÜÜå ¡å‰†å, ÍÜêÜå ´ÜåÃÜå ‘ÜÓ±Üå †ÜØ´ÜÓÝíÜÄÜÂ÷ÃÜÜå ôÜÜÏÜÃÜÜå ‘ÓíÜÜå ÆÜ²å.' ÏÜà´ôÜ¼ß ÏÜÜ‹ÃüËÜçüÃÜå ¡å‰ êÜßÁÜàØ ÷´ÜàØ ‘å ‘ÜýÄÜÂåôÜß ÃÜå´ÜÜ†ÜåÃÜå èå ÆÜÜ« ÍÜ±ÜÜíÜß†å ´Üå ÍÜ±Üå ´ÜåíÜÜ “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ÍÜÜÄÜêÜÜ ÏÜÜüå ôÜÏÜ¡íÜß ïÜ‘ÜÑÜ †åíÜß ïÜøÑÜ´ÜÜ è ÃÜ÷Üå´Üß. †ØÄÜÂ¡å ¿ÜÓÜ ³Ü´ÜÜ ÍÜÜÄÜêÜÜÃÜå †å ÝíÜÃÜÜïÜ‘ÜÓß ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ. ‘ÜýÄÜÂåôÜß ÃÜå´ÜÜ†ÜåÃÜå ÏÜÜ‹ÃüËÜçüÃÜå ÷Ü³Ü ÆÜÓ êÜßÁÜÜ. ÄÜÜØÁÜß¢ †å‘êÜÜ ÆÜ²ß ÄÜÑÜÜ ÷´ÜÜ. ÄÜÜØÁÜß¢ ôÜÓÏÜàƒÜ´ÑÜÜÓ ÃÜ ÷´ÜÜ. ´ÜåÏÜ±Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå ‘¹ßÑÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ôÜÜ³Üß†Üå ÆÜÓ êÜÜ¾Ü ÃÜ ÷´ÜÜ. †Ø´Üå ¹åïÜÃÜÜ ÍÜÜÄÜêÜÜ ÆÜ²ÒÜ. †ØÄÜÂå¡å†å ‘å‘ ‘ÜÆÜ´ÜÜ ÷ÜåÑÜ ´Üå Óß´Üå ¹åïÜÃÜÜ ËÜå üà‘²Ü ‘Óß ÃÜÜƒÑÜÜ. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ôÜêÜÜ÷ÃÜÜå †ÃÜÜ¹Ó ‘ÓíÜÜÏÜÜØ èå ÍÜÑÜØ‘Ó Õ‘ÏÜ´Ü Õ÷¹ß ‹ÆÜƒÜØ²ÃÜå œÜâ‘íÜíÜß ÆÜ²ß – ‘ÜýÄÜÂåôÜÃÜß ÃÜå´ÜÜÄÜßÓß, ”ß±ÜÜ, ÏÜÜ‹ÃüËÜçüÃÜ †ÃÜå †ØÄÜÂåè ôÜÓ‘ÜÓ ËÜÁÜÜ è ôÜÓƒÜÜ ¹ÜåÝóÜ´Ü “å – ´Üå èÄÜ¡÷åÓ “å. ´ÜåÃÜÜ †ÜØ‘²Ü ÏÜÜåèâ¹ “å. “ êÜÜƒÜ ôµÜß†Üå, ËÜÜì‘Üå †ÃÜå ÆÜàÓàóÜÜå ÏÜÜÑÜÜÛ ÄÜÑÜÜØ. (†Ü †ÜØ‘²Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ 81ÏÜÜ ÆÜÜÃÜå “å ÆÜÓØ´Üà 88ÏÜÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

ÆÜÜÃÜå ¹ôÜ êÜÜƒÜ êÜÜå‘ÜåÃÜÜØ ÏÜä´ÑÜà ³ÜÑÜÜØ ÷ÜåíÜÜÃÜàØ è±ÜÜíÑÜàØ “å.)1 ¹Üå° ‘ÓÜå² ÏÜÜ±ÜôÜÜåÃÜÜØ ™ÜÓËÜÜÓ ¥è²ß ÄÜÑÜÜØ †ÃÜå ÏÜÜÃÜíÜ ‡Ý´Ü÷ÜôÜÏÜÜØ ôÜÜæ³Üß ÏÜÜåüàØ ÄÜ±ÜÜ´ÜàØ ô³ÜÜÃÜÜØ´ÜÓ ‘ÓßÃÜå ´Üå†Üå ïÜÓ±ÜÜ³ÜßÚ ËÜÃÑÜÜ. †ÃÜå ´Üå±Üå ¹ÓíÜÜ¡ ƒÜÜåêÑÜÜ– ‹ÆÜƒÜØ²ÃÜÜ ËÜå †êÜÄÜ ³ÜÑÜåêÜÜ Ý÷ôôÜÜ íÜœœÜå, ôÜ´Ü´Ü †ÃÜå ÝÃÜÓØ´ÜÓ ôÜØ™ÜóÜÚÃÜÜ. †Üèå ÓÜè‘ßÑÜ ÆÜšÜÜåÏÜÜØ †ÃÜå ¡÷åÓ ¢íÜÃÜÏÜÜØ èå ¹âóÜ±ÜÜå ¡åíÜÜ ÏÜìå “å ´ÜåÃÜÜå ‹êêÜåƒÜ ÆÜ±Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ³ÜÑÜÜå “å. ‘åüêÜß‘ ÃÜÜÇÁÜÆÜÜµÜ ËÜÜËÜ´ÜÜå ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ³Üß è ¡å‰†å : (1) ÄÜÜØÁÜß¢ ¡±Ü´ÜÜ ÷´ÜÜ ‘å ôÜÜœÜÜ êÜÜå‘ôÜåíÜ‘Üå ‘Üå±Ü “å †å êÜÜå‘Üå ¡±Üå “å. †Ü³Üß, ‘ÜýÄÜÂåôÜß ‘ÜÑÜÚ‘ÓÜå†å ´ÜåÏÜÃÜß ôÜåíÜÜÃÜß ÏÜâ²ß ‹ÆÜÓ œÜâØü±ÜßÏÜÜØ ¥ÍÜÜ Ó÷åíÜàØ ¡å‰†å ´ÜåíÜàØ ´Üå†Üå ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ.".". 1945-46ÃÜÜ ÝïÜÑÜÜìÜÏÜÜØ ‘åÃºßÑÜ †ÃÜå ÆÜÂÜØÝ´Ü‘ ÁÜÜÓÜôÜÍÜÜ†ÜåÃÜß œÜâØü±ÜßÃÜÜ ôÜÏÜÑÜå ‘ÜýÄÜÂåôÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ôÜêÜÜ÷ †íÜÄÜ±Üß. ´ÜåÏÜÜØÃÜÜ †å‘ ‹ÏÜå¹íÜÜÓ ÄÜàêÜÜÏÜ ôÜÓíÜÜÓ ÷´ÜÜ. ´ÜåÏÜÃÜå ‘ÜýÄÜÂåôÜå, ÏÜàÞôêÜÏÜ êÜßÄÜ ôÜÜÏÜå œÜâØü±Üß êÜ²íÜÜ †ÜÝ³ÜÚ‘ ôÜ÷ÜÑÜ ‘Óß ÷´Üß. ´ÜåÏÜ±Üå ÆÜÜ“ì³Üß 1946ÏÜÜØ ÃÜÜå†ÜƒÜêÜßÏÜÜØ ÓÏÜƒÜÜ±ÜÜå ‘ÓÜíÑÜÜØ ÷´ÜÜØ. (2) ¡å Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜ †ÃÜå Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜ ³Ü‘ß ôÜÏÜÄÜÂ ¹àÝÃÜÑÜÜ†å ôíÜ´ÜØµÜ´ÜÜ ÏÜåìíÜíÜß ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå êÜÜå‘Üå†å ïÜ÷åÓÜåÏÜÜØ ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü ÄÜÜÏÜ²ÜØÏÜÜØ íÜôÜíÜàØ ÆÜ²ïÜå, ÏÜ÷åêÜÜåÏÜÜØ ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü ”âØÆÜ²ÜØ†ÜåÏÜÜØ Ó÷åíÜàØ ÆÜ²ïÜå, †å ÷‘ß‘´ÜÃÜÜå íÜ÷åêÜÜå ‘å ÏÜÜå²Üå ôíÜß‘ÜÓ ‘ÓíÜÜå è ÆÜ²ïÜå. ‘ÓÜå²Üå êÜÜå‘Üå øÑÜÜÓåÑÜ †å‘ËÜß¡ÃÜß ôÜÜ³Üå ïÜÜØÝ´Ü³Üß ïÜ÷åÓÜåÏÜÜØ †ÃÜå 1. †Ü ËÜØÃÜå ÝíÜÄÜ´ÜÜå íÜÜØœÜ´ÜÜØ è±ÜÜÑÜ “å ‘å ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ êÜåƒÜ‘å 81ÏÜÜ ÆÜÜÃÜå èå †ÜØ‘²Ü üÜØøÑÜÜ ´Üå ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ÏÜ´Ü ÏÜàèËÜÃÜÜ “å, ŸÑÜÜÓå 88ÏÜÜ ÆÜÜÃÜå üÜØ‘åêÜÜå †ÜØ‘ `New York Times'ÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü êÜåƒÜÃÜÜå “å. †åüêÜå 88ÏÜÜ ÆÜÜÃÜå ¹ôÜ êÜÜƒÜ êÜÜå‘ÜåÃÜÜ ÏÜÜÑÜÜÚ ÄÜÑÜÜÃÜÜå ‹êêÜåƒÜ “å, ´ÜåÏÜÜØ ôµÜß-ÆÜàÓàóÜÜåÃÜÜå †êÜÄÜ³Üß †ÜØ‘ ÃÜ÷Î ÷ÜåíÜÜÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå †ÃÜå 81ÏÜÜ ÆÜÜÃÜå “ êÜÜƒÜ ôµÜß†ÜåÃÜÜØ ÏÜÜå´ÜÃÜß ÝíÜÄÜ´ÜÃÜå êÜßÁÜå ËÜÜ‘ßÃÜÜ œÜÜÓ êÜÜƒÜÏÜÜØ ËÜÜì‘Üå †ÃÜå ÆÜàÓàóÜÜå ÷ïÜå, †åÏÜ ôÜÜÏÜÜÃÑÜÆÜ±Üå ÏÜÜÃÜíÜÜÃÜàØ Ó÷å.

315

íÜÜÓ è †÷Î ÆÜÂÄÜü ³ÜÑÜÜå “å. Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜ ÍÜÜÄÜêÜÜ ÝôÜíÜÜÑÜÃÜß ËÜÜËÜ´ÜÜå ÆÜÝÓÝïÜóüÏÜÜØ³Üß üÜìß ïÜ‘Ü‰ ÷Üå´Ü. üåøÃÜÜåêÜÜç¢ÃÜå ‘ÜÓ±Üå ÝíÜòÜ ÃÜÜÃÜàØ ³Ü´ÜàØ ¡ÑÜ “å. ËÜÝêÜÚÃÜÃÜß ¹ßíÜÜêÜ ´Üâüß “å. ÓÝïÜÑÜÜÃÜàØ ÝíÜ™ÜüÃÜ ³ÜÑÜàØ “å †ÃÜå êÜÜåƒÜØ²ß ¹ßíÜÜêÜ ÷íÜå †Ýô´Ü´íÜÏÜÜØ ÃÜ³Üß. `«Ø²Øà ÑÜà½' ÷íÜå ÃÜ³Üß “´ÜÜØ †ÏÜåÝÓ‘ÜÃÜß ¹Ü¹ÜÄÜßÓß³Üß †ÃÜå ôÜØ÷ÜÓ‘ ïÜôµÜÜåÃÜÜ ËÜåôÜàÏÜÜÓ ‹´ÆÜÜ¹ÃÜ³Üß ÝíÜòÜÃÜÜ †å‘ ÑÜÜ ËÜß¡ ÓÜóü×ÜåÏÜÜØ êÜ²Ü‰ œÜÜêÑÜÜ è ‘Óå “å. ÁÜÏÜÚÃÜå †ÜÁÜÜÓå ÆÜ²åêÜÜ ÍÜÜÄÜêÜÜ ü‘ß ïÜ‘å ÃÜ÷Î †åíÜàØ ËÜÜØÄêÜÜ¹åïÜÃÜÜ ôÜèÚÃÜ³Üß ÆÜàÓíÜÜÓ ³ÜÑÜàØ “å.".". †Üü†ÜüêÜàØ ÷ÜåíÜÜ “´ÜÜØ ÍÜÜÓ´Ü †ÃÜå ÆÜÜÝ‘ô´ÜÜÃÜ íÜœœÜåÃÜÜ ´ÜÃÜÜíÜÜå, µÜÜôÜíÜÜ¹ß ÆÜÂíÜäÝ¶Ü†Üå íÜ±Ü³ÜØÍÜß œÜÜêÜà “å. ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ †Ø´Üå ²Üç. ôÜàïÜßêÜ ÃÜÑÑÜÓå èå †ÜïÜÜíÜÜ¹ íÑÜø´Ü ‘ÑÜÜåÚ “å ´ÜåÃÜÜ³Üß è ôÜÏÜÜÆÜÃÜ ‘ÓàØ :

ÏÜ÷åêÜÜåÏÜÜØ ÃÜ÷Î Ó÷ß ïÜ‘å. ´ÜåíÜàØ ‘ÓïÜå ´ÜÜå ´ÜåÏÜÃÜå Õ÷ôÜÜ †ÃÜå †ôÜ´ÑÜÃÜÜå †ÜïÜÓÜå êÜåíÜÜå ÆÜ²ïÜå. (3) ÏÜÜ±ÜôÜå †åÃÜß èåüêÜß èéÝÓÑÜÜ´Ü ÷ÜåÑÜ ´ÜåüêÜÜ³Üß è ôÜØ´ÜÜåóÜ ÏÜÜÃÜíÜÜå ¡å‰†å. †ÜÆÜ±Üå ôÜ´ÑÜ †ÃÜå †Õ÷ôÜÜÃÜÜå ôÜÜšÜÜ´‘ÜÓ ÄÜÜÏÜ²ÜÃÜß ôÜÜ¹ß Õè¹ÄÜßÏÜÜØ è ‘Óß ïÜ‘ß†å.".". ÝíÜòÜ ËÜß¢ Ý¹ïÜÜÏÜÜØ è´ÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´ÜåÃÜß ÏÜÃÜå ÕœÜ´ÜÜ ÃÜ³Üß. †ÃÜå †åíÜàØ ÆÜ±Ü ËÜÃÜå ‘å Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜ ÆÜ±Ü †å Óô´Üå ¡ÑÜ †ÃÜå èåÏÜ ÆÜåêÜß ‹Þø´Ü “å ´Üå ÆÜÂÏÜÜ±Üå ÆÜ´ÜØÝÄÜÑÜØà èåÏÜ ¹ßíÜÜÃÜß ŸÑÜÜå´ÜÃÜß †ÜôÜÆÜÜôÜ ÍÜÏÜß †ÃÜå “åíÜüå ÍÜôÏÜßÍÜâ´Ü ³ÜÜÑÜ “å †åíÜàØ ÆÜ±Ü ËÜÃÜå. ÆÜ±Ü ÏÜÜÓß ÉÓè “å ‘å ÏÜÜÓÜ “åêêÜÜ òÜÜôÜ ôÜàÁÜß ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘Óß Ý÷Ã¹àô´ÜÜÃÜÃÜå †ÃÜå ´ÜåÃÜÜ³Üß ÝíÜòÜÃÜå †åíÜÜ ÝíÜÃÜÜïÜÏÜÜØ³Üß ËÜœÜÜíÜíÜàØ. (4) ôíÜ´ÜØµÜ ¹åïÜÃÜÜ ïÜÜôÜ‘Üå, ôÜÜ¹ÜØ ™ÜÓÜåÏÜÜØ Ó÷åïÜå, ôÜÜ¹ß ¢íÜÃÜïÜæêÜß †ÆÜÃÜÜíÜïÜå †åíÜß ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß †ÜïÜÜ ÆÜ±Ü ÉìßÉâ´Ü ÃÜ ³Ü‰. †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜØ †Ü« ÆÜÂ‘Ó±ÜÜå †ÃÜå †Ü« ÆÜÝÓÝïÜóüÜå ÏÜÜÝ÷´ÜßÆÜÂœÜàÓ “å. ƒÜÜôôÜß 238 èåüêÜß ´ÜÜå ÆÜÜ¹üßÆÜÜå “å. †å ÀÝóü†å ÆÜàô´Ü‘ÃÜàØ ¹ô´ÜÜíÜå¢ ÏÜâêÑÜ ™Ü±ÜàØ “å. èÃÜÓêÜ œÜÜØÄÜ ‘Ü‰-ïÜå‘ÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå ÆÜµÜ ÆÜ÷åêÜß

.".". †ÜÆÜ±Üå ÝíÜòÜÜôÜ ÓÜƒÜß†å †ÃÜå ÆÜÂÜ³ÜÚÃÜÜ ‘Óß†å ‘å ÍÜÜÓ´Ü †ÃÜå ÆÜÜÝ‘ô´ÜÜÃÜ ÃÜíÜÜå †ÁÑÜÜÑÜ ïÜé ‘Óß ÍÜâêÜÃÜå ôÜàÁÜÜÓß êÜåïÜå. ÝËÜÂüÃÜÃÜß ‡œ“Ü ÷´Üß ‘å ÍÜÜÓ´Ü †åÃÜÜ èåíÜàØ ôÜÏÜ³ÜÚ †ÃÜå ËÜÓÜåËÜÝÓÑÜàØ ÃÜÜ ³ÜÜÑÜ †åüêÜå †å±Üå ÍÜÜÄÜêÜÜ ‘ÑÜÜÚ. ÆÜ±Ü †ÜÆÜ±Üå ÄÜÜØÁÜß¢†å ¹ïÜÜÚíÜåêÜÜ ÏÜÜÄÜåÚ è‰ÃÜå ÷èà ÆÜ±Ü íÜÁÜÜÓå ôÜÜÓàØ ‘ÓíÜÜÃÜÜå Óô´ÜÜå ïÜÜåÁÜß ïÜ‘ß†å. ÆÜ±Ü ÆÜÂþÜ “å ‘å †åÏÜ ‘ÓíÜÜÃÜàØ ²÷ÜÆÜ±Ü øÑÜÜÓå †ÜíÜïÜå. êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú : ´ÜØµÜßñÜß, `ÃÜÑÜÜÏÜÜÄÜÚ', ÄÜàèÓÜ´Ü ƒÜå´Ü ÝíÜ‘ÜôÜ ÍÜíÜÃÜ, ôÜÜËÜÓÏÜ´Üß †ÜñÜÏÜ ÆÜÜôÜå, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹-380 027 o

ÆÜä. 312³Üß œÜÜêÜà . . . ³Ü²Ú øêÜÜôÜÏÜÜØ è ÏÜàôÜÜÉÓß ‘ÓßÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢†å ÏÜàôÜÜÉÓÜåÃÜß ôÜàÝíÜÁÜÜ ÏÜÜüå ÉôüÚ øêÜÜôÜ êÜ²´Ü †ÜÆÜß ÷´Üß †åÏÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ ôÜÜÝËÜ´Ü ‘Óß †ÜÆÜå “å. ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜå ™Ü±ÜÜå ƒÜÓÜå ÍÜÜÄÜ ÓåêÜíÜå ôÜÜ³ÜåÃÜÜ ôÜØ™ÜóÜÚÃÜå ÉÜìå ÄÜÑÜÜå “å. ÄÜÜØÁÜß¢ †ÃÜå ÓåêÜíÜåÃÜÜ ÓôÜÆÜÂ¹ Ý‘ôôÜÜ

316

†Üå“Ü “å. ôÜÓ‘ÜÓß †ÝÁÜ‘ÜÓß†å êÜƒÑÜØà ÷ÜåíÜÜ³Üß ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÍÜÜóÜÜÃÜß ôÜŸè´ÜÜ ‘å ÓôÜÜì´ÜÜ ¡åíÜÜ ÏÜì´Üß ÃÜ³Üß, ÆÜÓØ´Üà †å‘ ¹ô´ÜÜíÜåè ´ÜÓß‘å †å œÜÜå’ôÜÆÜ±Üå †ÄÜ´ÑÜÃÜàØ “å. êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú : e-mail": lalitjajjar@gmail.com o

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ôÜÓ÷¹ ÆÜÓÃÜÜ íÜßÓÃÜß ‘àó«ÓÜåÄÜ ôÜÜÏÜåÃÜß íÜßÓÄÜÜ³ÜÜ : ÏÜÜÃÜíÜß ƒÜØÝ²ÑÜåÓÜå ôÜàÓåïÜ ôÜÜåÃÜß

¹åïÜÃÜß †Ü”Ü¹ß ÏÜÜüå ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ †ÃÜå Ý‘ïÜÜåÓêÜÜêÜ èåêÜÏÜÜØ ÷´ÜÜ ´ÑÜÜÓå ´ÜåÏÜ±Üå ÆÜåÓß ËÜÓèåôÜ ‘ä´Ü ôÜ´ÑÜ™ÜüÃÜÜ †ÜÁÜÜÝÓ´Ü ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜ Who Walk Alone íÜÜØœÜß. ËÜØ¹ßíÜÜôÜÏÜÜØ è ´Üå†Üå†å ôÜÜ³Üå ÏÜìßÃÜå †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜå ÏÜÜÃÜíÜß ƒÜØÝ²ÑÜåÓÜå ÃÜÜÏÜå †ÃÜàíÜÜ¹ ÆÜ±Ü ‘ÑÜÜåÚ. ôÜØÝšÜÆ´Ü‘´ÜÜÚÃÜå ´ÜÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ÆÜ±Ü †Ü ÓÜåÄÜ ³ÜÑÜÜå ÷´ÜÜå. `†ÃÜàíÜÜ¹‘ÜåÃÜàØ ÝÃÜíÜå¹ÃÜ'ÏÜÜØ ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ †ÃÜå Ý‘ïÜÜåÓêÜÜêÜ ÃÜÜÇÁÜå “å : †ÜÏÜÜØ ÓÜåÄÜß†Üå ÆÜÂ´ÑÜå ¹ÑÜÜ ÆÜå¹Ü ‘ÓíÜÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ÃÜ³Üß ÆÜ±Ü ‘Üå°ß†Üå[Óø´ÜÝÆÜ´ÜÄÜÂô´Ü] ÆÜ±Ü †ÜÆÜ±ÜÜ èåíÜÜ è ÏÜÜ±ÜôÜ “å,

ÏÜÜÃÜíÜß ƒÜØÝ²ÑÜåÓÜå êÜå. ÆÜåÓß ËÜÓèåôÜ, †ÃÜàíÜÜ¹ : ‘Ü‘Ü ‘ÜêÜåêÜ‘Ó, Ý‘ïÜÜåÓêÜÜêÜ ™Ü. ÏÜïÜéíÜÜìÜ, ôÜØšÜåÆÜ‘´ÜÜÚ : ÏÜ÷åÃº ÏÜå™ÜÜ±Üß, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, 1991ÏÜÜØ êÜÜå‘ÝÏÜêÜÜÆÜ ¿ÜÓÜ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ôÜØÝšÜÆ´Ü †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜàØ ÆÜàÃÜ :ÏÜàº±Ü íÜóÜÚ : 2009, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ, ôÜÜ‡” : 4.5×7, ÆÜÜÃÜÜØ 132×12, _ 25

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

†ÃÜå ËÜß¡ ÏÜÃÜàóÑÜÜåÃÜÜ ôÜ÷‘ÜÓ, ôÜÏÜÍÜÜíÜ †ÃÜå †Ü¹ÓÃÜÜ †ÝÁÜ‘ÜÓß “å †å †ÜÏÜÜØ ôíÜÜÍÜÜÝíÜ‘ Óß´Üå ÝôÜ½ ‘ÓåêÜàØ “å. ÍÜÜíÜÃÜÜïÜßêÜ ´Ü³ÜÜ ÃÜÜèà‘ ÏÜÃÜÃÜÜØ ÏÜÜ±ÜôÜÜåÃÜå ‘Üå° †ôíÜô³Ü ‘Óß ÏÜâ‘å “å. †Ü œÜÜåÆÜ²ßÏÜÜØ ‘Üå‰ÃÜå ÝíÜ÷ÖíÜì ‘Óß ÏÜâ‘å †åíÜàØ êÜÜÄÜïÜå ÃÜ÷Î. ¥êÜüàØ †å‘ íÜßÓÄÜÜ³ÜÜ íÜÜØœÑÜÜÃÜß ÆÜÂôÜÃÃÜ´ÜÜ êÜÜÄÜïÜå.

†ÃÜå †Ü íÜßÓ †åüêÜå ÃÜå². †ÏÜåÝÓ‘ÃÜ ôÜæÝÃÜ‘ ÃÜå²ÃÜß †Ü ‘³ÜÜ “å. †Ü´ÏÜ‘³ÜÜ ôíÜéÆÜÃÜß “å. èå ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜ, ÝÉêÏÜ, íÜÜ´ÜÜÚ, †åÝÆÜôÜÜå² íÜÜØœÜ´ÜÜ-¡å´ÜÜØ ÏÜÜÓß †ÜØƒÜÏÜÜØ ”ì”ÝìÑÜÜØ †ÜíÜå, †å ÏÜÜÓÜ ù¹ÑÜÃÜå ôÆÜïÜåÚ. †å ÏÜÃÜå ÄÜÏÜå. †Ü ÆÜàô´Ü‘ †åÏÜÜØÃÜàØ †å‘ “å. ´ÜÜå íÜÜ´Ü †ÜÏÜ “å. ÃÜå² †ÏÜåÝÓ‘Ü ´ÜÓÉ³Üß ôÆÜåÃÜ ôÜÜÏÜå ÑÜà½ÏÜÜØ ¡å²ÜÑÜÜå. ´ÑÜÜØ³Üß ÝÉÝêÜÆÜÜ‡ÃÜ ÄÜÑÜÜå. ‘Æ´ÜÜÃÜÃÜß †Ü¤ÜÜ³Üß †å‘ ôÜØ¹åïÜÜå ÆÜ÷ÜÇœÜÜ²íÜÜ ÃÜß‘ëÑÜÜå. Óô´ÜÜÏÜÜØ ÄÜÜåìß†ÜåÃÜß ”²ß íÜÓôÜß. ÃÜ¢‘ÃÜÜ ÏÜ‘ÜÃÜÃÜÜ ¹ÓíÜÜ¡ÏÜÜØ ÆÜÂíÜåïÑÜÜå. `†å ÏÜà¢, †å ´ÜÜå ‘Üå° ™ÜÓ “å' (‘Üå° Óø´ÜÝÆÜ¶ÜÃÜÜ †³ÜÚÏÜÜØ “å. ‘Üå° †ÃÜå Óø´ÜÝÆÜ¶Ü" – "‘àó«ÓÜåÄÜÏÜÜØ ÉåÓ “å.) ´ÑÜÜØ³Üß ÍÜÜÄÑÜÜå, ÆÜ±Ü ´ÑÜÜÓå øÑÜÜØ ƒÜËÜÓ ÷´Üß ‘å †åÃÜå ÆÜ±Ü ÍÜÝíÜóÑÜÏÜÜØ †åÏÜÜØ Ó÷åíÜÜÃÜÜå íÜÜÓÜå †ÜíÜíÜÜÃÜÜå “å! ÃÜå² ÝÉÝêÜÆÜÜ‡ÃÜÃÜÜ ËÜåüÏÜÜØ Ó÷å´ÜÜå ÷´ÜÜå ´ÑÜÜÓå †å‘ ‘àüàØËÜÏÜÜØ Ó÷åíÜÜÃÜàØ ³ÜÑÜåêÜàØ. ‘àüàØËÜÃÜß ÑÜàíÜ´Üß ‘ÜÝÓüÜ ôÜÜ³Üå ´ÜåÃÜå ÆÜÂåÏÜ ³ÜÑÜÜå. †å ÄÜÜìÜÏÜÜØ ‘ÜÝÓüÜÃÜÜ ÍÜÜ‰ÃÜå Óø´ÜÝÆÜ¶Ü ³ÜÑÜÜå ÷´ÜÜå. ÃÜíÜ íÜóÜÚ ÆÜ“ß ÃÜå²ÃÜÜ ïÜÓßÓ ‹ÆÜÓ ÆÜ±Ü ´ÜåÃÜÜØ œÜÜ«ÜØ ¹åƒÜÜÑÜÜØ. ËÜ÷à ÏÜàï‘åêÜß†å ™Ü±Üå ¹âÓ ¹âÓ è‰ÃÜå ´ÜÆÜÜôÜ ‘ÓÜíÜß ´ÑÜÜÓå ÝÃÜ¹ÜÃÜ ³ÜÑÜàØ ‘å †åÃÜå ÆÜ±Ü †Ü ÓÜåÄÜ ³ÜÑÜÜå “å. †êÜÄÜ üÜÆÜà ‹ÆÜÓ †êÜÜÑÜ¹Ü ™ÜÓÏÜÜØ Ó÷åíÜÜÃÜÜå ôÜÏÜÑÜ †ÜíÑÜÜå. è´ÜÜØ ÆÜ÷åêÜÜØ †å±Üå ™ÜÓÏÜÜØ ÏÜÜµÜ ÃÜÜÃÜÜ ÍÜÜ‰ÃÜå è è±ÜÜíÑÜàØ. ÃÜÜü‘ ‘ÑÜàÛ : `‘ÜÓ ¹ÝÓÑÜÜÏÜÜØ ÆÜ²ß. ‘ÜÓÏÜÜØ †å ÷´ÜÜå †ÃÜå ÏÜä´ÑÜà ÆÜÜÏÑÜÜå!' †Ü ËÜÜèà 317

†ÜÄÜì è´ÜÜØ ÆÜÂåÝÏÜ‘Ü ‘ÜÝÓüÜÃÜå ÆÜ±Ü ÓÜåÄÜ ³ÜÑÜÜå. †å ÃÜå²ÃÜÜ üÜÆÜà ‹ÆÜÓ †ÜíÜß ÆÜ±Ü ƒÜÓß. †åÏÜÃÜàØ êÜÄÃÜ ³ÜÑÜàØ? èíÜÜËÜ ÏÜÜüå, íÜÜØœÜÜå ÆÜàô´Ü‘. íÜÓôÜÜå ÆÜâíÜåÚ ÃÜå² ü×å‡ÃÜÏÜÜØ ËÜåôÜßÃÜå ™ÜÓå³Üß ÃÜß‘ëÑÜÜå, ´ÑÜÜÓå ôíÜÆÃÜàØ ôÜÜ³Üå êÜ‰ÃÜå ÃÜß‘ìåêÜÜå, †å‘ Ý¹íÜôÜ ôÜÜÓÜå ³Ü‰ÃÜå ™ÜÓå ÆÜÜ“Üå ÉÓßïÜ. †å ôíÜÆÃÜ ôÜÜ‘ÜÓ ³ÜÑÜàØ? èíÜÜËÜ ÏÜÜüå, íÜÜØœÜÜå ÆÜàô´Ü‘.

†å‘êÜÜ Ó÷ßÃÜå ôÜÜÓíÜÜÓ ‘ÓÜíÜíÜÜ ÏÜÜüå ™Ü±Üß ÷ÜçÝôÆÜüêÜÜå ËÜ¹êÜÜ‰. ÃÜå² “åíÜüå ‘àÝêÜÑÜÃÜ üÜÆÜà ÆÜÓ †ÜíÜß ÆÜ÷ÜÇœÑÜÜå. ÓûÜå. ´ÑÜÜØ Óø´ÜÝÆÜ¶ÜÄÜÂô´ÜÜå ÏÜÜüå ™Ü±ÜÜØ ‘ÜÏÜ ¥ÍÜÜØ ‘ÑÜÜÛ. ‘ÜÓƒÜÜÃÜàØ œÜÜêÜàØ ‘ÑÜàÛ. ÃÜÜÃÜ‘²Ü ËÜÜì‘ ôÜÜ³Üå ¹Üåô´Üß ³Ü‰ †ÃÜå ôÜÓôÜ ÏÜ¡ÃÜàØ ™ÜÓ ËÜÃÜÜíÑÜàØ.

1970ÏÜÜØ ÏÜÇ Óø´ÜÝÆÜ¶ÜÃÜÜ šÜåµÜÏÜÜØ ‘ÜÏÜ †ÜÓØÍÑÜàØ. 1979³Üß Óø´ÜÝÆÜ¶ÜÄÜÂô´ÜÜå ôÜÜ³Üå †å‘ ‘çÏÆÜôÜÏÜÜØ ¢íÜàØ “àØ. ÃÜå²ÃÜÜ èåíÜß è Óø´ÜÝÆÜ¶ÜÄÜÂô´ÜÜåÃÜß íÑÜ³ÜÜ ÏÜÇ ¡å‰ “å, ôÜÜØÍÜìß “å. ÏÜÃÜå Ó²ÜíÜå “å. ÆÜÓÏÜåòÜÓÃÜß ‘äÆÜÜ³Üß ÏÜÜÓàØ Óà¹ÃÜ íÜÜØÝ”ÑÜàØ ÃÜ³Üß. †åÏÜÃÜå ÏÜÜÓå ÏÜÜÓÜ³Üß ËÜÃÜ´ÜàØ ËÜÁÜàØ è ‘Óß “âüíÜÜÃÜß ôÜ´Ü´Ü ‘ÜåÝïÜïÜ œÜÜêÜà “å. 1970³Üß †Üè ôÜàÁÜßÏÜÜØ Óø´ÜÝÆÜ¶ÜÃÜÜ šÜåµÜÏÜÜØ ™Ü±Üß ˜ÜØÝ´Ü ³Ü‰ “å. ôÜÜÓß ¹íÜÜ†Üå ïÜÜåÁÜÜ‰ “å. üÜÆÜàÃÜß èéÓ ÃÜ³Üß. ‘àéÆÜ´ÜÜ †ÜíÜ´Üß †ü‘ÜíÜß ïÜ‘ÜÑÜ “å †ÃÜå †ÜíÜåêÜß ‘àéÆÜ´ÜÜÃÜå †Üå“ß ‘Óß ïÜ‘ÜÑÜ “å. ÏÜÜÓå ´ÑÜÜØ Ó÷ßÃÜå ‘ÏÜÜ´ÜÜ Óø´ÜÝÆÜ¶ÜÄÜÂô´ÜÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ™ÜåÓ è´ÜÜ-†ÜíÜ´ÜÜ ³ÜÑÜÜ “å. ‘Üå‰‘ÃÜÜØ ôíÜèÃÜÜå ÆÜ±Ü †÷Î ÏÜìíÜÜ †ÜíÜå “å. Óø´ÜÝÆÜ¶ÜÄÜÂô´ÜÜå †÷Î †åüêÜÜ ÏÜÜüå è Ó÷å “å, ‘ÜÓ±Ü ‘å †åÏÜÃÜÜ íÜ´ÜÃÜÏÜÜØ ÄÜÓßËÜß “å. ‘ÜÏÜ ÃÜ³Üß ÏÜì´ÜàØ. †÷Î ‘ÜÏÜ ÏÜìå “å. ÓÜåèÄÜÜÓß ÏÜìå “å.

êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú" : ôÜ÷ÑÜÜåÄÜ ‘äó«ÑÜ¤Ü ü×ôü, ÓÜèåÃºÃÜÄÜÓ œÜÜå‘²ß ÆÜÜôÜå, Õ÷ÏÜ´ÜÃÜÄÜÓ-‹¹åÆÜàÓ ÃÜåïÜÃÜêÜ ÷Ü‡íÜå, Ýè. ôÜÜËÜÓ‘ÜØ«Ü o

ÄÜÜØÁÜßÀÝóü : ‘àó«ÓÜåÄÜ ¡å †ÜÆÜ±ÜÜå ôÜÏÜÜè Óø´ÜÝÆÜ¶ÜÃÜÜ ¹¹ßÚÃÜå †ÆÜÃÜÜíÜß ïÜ‘´ÜÜå ÃÜ ÷ÜåÑÜ †ÃÜå ´ÜåÏÜÃÜÜ ´ÜÓÉ ÏÜÜµÜ ™Üä±ÜÜÍÜÜíÜ ÓÜƒÜ´ÜÜå ÷ÜåÑÜ, ´ÜÜå ´Üå ôÜÏÜÜèÏÜÜØ íÜôÜ´ÜÜ ÏÜÜÃÜíÜß†ÜåÃÜå ÏÜÜÃÜíÜ ‘÷åíÜ²ÜíÜíÜÜÃÜÜå ‘Üå‰ †ÝÁÜ‘ÜÓ ÃÜ³Üß. ÑÑ èå êÜÜå‘Üå ‘àó«ÓÜåÄÜß†Üå ÆÜÂ´ÑÜå Ý´ÜÓô‘ÜÓ ÓÜƒÜå “å ´Üå†Üå ù¹ÑÜÝíÜ÷ßÃÜ “å. ‘àó«ÓÜåÄÜß†ÜåÃÜå ´ÜÓ“Üå²íÜÜ †å ù¹ÑÜ÷ßÃÜ´ÜÜÃÜß ÆÜÓÜ‘Üó«Ü “å. ÑÑ ôÜÜœÜß †Ü”Ü¹ß †ÜíÜß ´ÑÜÜÓå è ‘÷åíÜÜÑÜ, ‘å ŸÑÜÜÓå ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ‘àó«ÓÜåÄÜÃÜÜå †å‘ ÆÜ±Ü ¹¹ßÚ ôÜÜÓíÜÜÓôÜàÝíÜÁÜÜ³Üß íÜØÝœÜ´Ü ÃÜ Ó÷å. ÑÑ †ÜÆÜ±ÜÜ ôÜÏÜÜèÏÜÜØ §œÜÜ ÄÜ±ÜÜ´ÜÜ êÜÜå‘Üå èåüêÜàØ è ô³ÜÜÃÜ ‘àó«ÓÜåÄÜß†ÜåÃÜàØ ÷ÜåíÜàØ ™Üüå. ÑÑ ‘àó«ôÜåíÜÜÃÜàØ ‘ÜÑÜÚ †å ÏÜÜµÜ ´ÜËÜßËÜß ÓÜ÷´ÜÃÜàØ ÃÜ³Üß, ÆÜÓØ´Üà †åÏÜÜØ ´ÜÜå ¢íÜÃÜÃÜß ÝÃÜÓÜïÜÜÃÜå †Ü´ÏÜ´ÑÜÜÄÜÃÜÜ ‹êêÜÜôÜÏÜÜØ †ÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÏÜ÷¶íÜÜ‘ÜØšÜÜÃÜå ÝÃÜ :ôíÜÜ³ÜÚ ôÜåíÜÜÏÜÜØ ËÜ¹êÜß ÃÜÜƒÜíÜÜÃÜàØ “å. ÑÑ ‘àó«ÓÜåÄÜÃÜÜ ¹¹ßÚ†ÜåÃÜß ôÜåíÜÜ †å ÏÜÜÓÜ ¢íÜÃÜÃÜàØ †ÁÜâÓàØ ‘ÜÑÜÚ “å. ÑÑ

[Óø´ÜÝÆÜ¶Ü : ÓØÄÜßÃÜ ôÜÝœÜµÜ †çüêÜÜôÜÏÜÜØ³Üß, ÃÜíÜ¢íÜÃÜ]

318

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

´ÜÓà±ÜÜåÃÜß ÄÜÜØÁÜß‘³ÜÜ : My Early Life – An illustrated Story íÜÜôÜà¹åíÜ íÜÜåÓÜ

ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜØ †ÃÜå‘ ¢íÜÃÜœÜÝÓµÜÜåÏÜÜØ †Ü ÆÜ±Ü †å‘ ôÜàØ¹Ó ÆÜÂô´ÜàÝ´Ü “å. †ÜçøôÜÉ²Ú ÑÜàÝÃÜíÜÝôÜÚüß ÆÜÂåôÜå ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ´ÜæÑÜÜÓ ‘ÓåêÜÜØ ÆÜÂÜÓØÝÍÜ‘ ÆÜàô´Ü‘ÜåÏÜÜØ My Early Life (1932) “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß †Ü´ÏÜ‘³ÜÜÃÜß ´Üå ôÜØÝšÜÆ´Ü †ÜíÜäÝ¶Ü “å. ´Üå†Üå èåêÜÏÜÜØ ÷´ÜÜ ´ÑÜÜÓå †Ü ÃÜÜÃÜ‘²àØ ÏÜÜå÷‘ ÆÜàô´Ü‘ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÏÜÜÄÜÚ¹ïÜÚÃÜÏÜÜØ ôíÜ. ÏÜ÷Ü¹åíÜÍÜÜ‰ ¹åôÜÜ‰ÃÜß ÝôÜ½÷ô´Ü ‘êÜÏÜ³Üß †Ü‘ÜÓ ÆÜÜÏÑÜàØ ÷´ÜàØ. †Ü ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ôÜØô³ÜÜÃÜß ïÜ´ÜÜË¹ß ÝÃÜÝÏÜ¶Üå †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ÃÜíÜß ÝœÜµÜÜØÝ‘´Ü †ÜíÜäÝ¶Ü ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å. ÃÜíÜß ÆÜå°ßÃÜÜ ´ÜÓà±Ü-ÑÜàíÜÜ íÜÜœÜ‘ÜåÃÜå ÏÜÜüå, ´ÜåÏÜÃÜå

My Early Life – An Illustrated Story : M. K. Gandhi arrenged and edited by Mahadev Desai, annotated by Lalitha Zaekariah Publisher : Oxford University Press, New Delhi Illust. Edi. – 2012, Size 7.25×10, Pages 12+154 , _ 295

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

ÓÜåœÜ‘ è±ÜÜÑÜ ´ÜåíÜß ÃÜÜíÜßÃÑÜÆÜâ±ÜÚ Óèâ†Ü´Ü “å. êÜÜèÚ ÉÜåÏÜÚåü †ÃÜå ÍÜÜíÜôÜÍÜÓ ÓåƒÜÜØ‘ÃÜÜå ÝíÜïÜåóÜ ÁÑÜÜÃÜ ƒÜÇœÜå “å. ´ÜÓà±ÜÜå †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜå ÷Ü³ÜÏÜÜØ êÜåíÜÜ †Ü‘óÜÜÚÑÜ ´ÜåíÜàØ ´ÜåÃÜàØ ÏÜàƒÜÆÜäó« ÆÜÓÃÜàØ ‘ÜüâÚÃÜÝœÜµÜ †Ü †Ý´ÜÆÜÝÓÝœÜ´Ü ÆÜàô´Ü‘ÝíÜóÜÑÜÃÜå †ÃÜÜåƒÜß †ÜåìƒÜ †ÜÆÜå “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜå ôÜÃÜå 1869³Üß 1914 ôÜàÁÜßÃÜÜå – ´ÜåÏÜÃÜÜ ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÃÜÜ Ó÷åíÜÜôÜ ôÜàÁÜßÃÜÜå – ôÜÏÜÑÜÄÜÜìÜå †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ †ÜíÜÓß êÜåíÜÜÑÜÜå “å. èÃÏÜ³Üß ïÜé ‘ÓßÃÜå †Õ÷ôÜ‘ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ß êÜÜå‘ÃÜå´ÜÜÃÜß ÆÜÂÝ´Üó«ÜÃÜÜ ´ÜåèÆÜàØè³Üß ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü íÑÜÞø´Ü´íÜÃÜß ÝíÜ‘ÜôÜÑÜÜµÜÜ íÜÜœÜ‘ÃÜå è‘²ß ÓÜƒÜå ´ÜåíÜß ïÜæêÜßÏÜÜØ Óèâ ³Ü‰ “å. †Ü è ôÜÏÜÑÜÄÜÜìÜ ¹ÓÏÑÜÜÃÜ ÏÜÜå÷ÃÜÏÜÜØ³Üß ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ËÜÃÜíÜÜÃÜß ÝíÜÓêÜ ÏÜØ³ÜÃÜÆÜÂÝ˜ÑÜÜÃÜÜå ÆÜÂÜ¹àÍÜÜÚíÜ ³ÜÜÑÜ “å †ÃÜå ´Üå ôíÜéÆÜ ô³ÜÜÑÜß ôíÜÍÜÜíÜ ËÜÃÜå “å. ´Üå ™ÜüÃÜÜ´Ü¶íÜÏÜÜØ ôÜÜæ³Üß ÏÜ÷¶íÜÃÜß ËÜÜËÜ´Ü †å “å ‘å, ÍÜÜÓå ÝíÜóÜÏÜ ÆÜÝÓÞô³ÜÝ´Ü†ÜåÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÑÜàíÜÜÃÜßÃÜÜ ƒÜÏÜßÓÃÜß ‘ôÜÜåüß ³ÜÜÑÜ “å. GenNext"–"†ÜèÃÜÜ ÃÜíÜÑÜàíÜÜÃÜÜå ÏÜÜüåÃÜÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ †å ´Ü³ÑÜÃÜàØ ôÜÝíÜïÜåóÜ ÏÜ÷¶íÜ “å. ñÜ½ÜÃÜÜ ´Ü¶íÜÃÜÜå ÆÜÝÓœÜÑÜ, ´ÜåÃÜÜ †ÃÜàïÜßêÜÃÜÃÜß ÝÃÜó«Ü †ÃÜå ôÜËÜâÓß ôÜÜ³Üå ôÜÏÜÆÜÚ±ÜÃÜÜå ÁÜÏÜÚÍÜÜíÜ ´Üå ÆÜÜÑÜÜÃÜß ‘åìíÜ±Üß “å. †Ü ÏÜèËÜâ´Ü ÆÜÜÑÜÜ ‹ÆÜÓ è †Õ÷ôÜÜ †ÃÜå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜÜå, èÃÜôÜÏÜà¹ÜÑÜÃÜÜ Ý÷´ÜÏÜÜØ †ÃÜàËÜØÁÜ ôÜÜÁÜíÜÜÃÜß ÁÜƒÜÁÜƒÜ´Üß ÁÜÄÜïÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ ÏÜÃÜÜåíÜêÜ±ÜÜåÃÜß ôÜßÏÜÜ†Üå ÆÜÜÓ ‘ÓßÃÜå ´ÜåÏÜÃÜå íÜæÝòÜ‘ ôÜ´ÑÜÃÜß ôÜÏÜßÆÜ ƒÜÇœÜß ¡ÑÜ “å! `ôÜ´ÑÜ †å è ‰òÜÓ'ÃÜß †ÃÜàÍÜâÝ´ÜÃÜå ÓÜóü×ÃÜÜ ‘àØÝ«´Ü, ïÜÜåÝóÜ´Ü †ÃÜå Ý¹ïÜÜ÷ßÃÜ ÏÜÜÃÜíÜËÜØÁÜà†ÜåÃÜÜ ‹´‘äóü ‹´‘óÜÚÏÜÜØ ôÜÏÜÜÑÜÜåÝè´Ü ‘ÓßÃÜå ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß†å †å‘ †ÃÜÜåƒÜÜå ÏÜÜÃÜíÜ‡Ý´Ü÷ÜôÜ ÓœÜß †ÜÆÑÜÜå! †ÜÿÜÑÜÚ ÃÜ³Üß ‘å 319

†Ü ÃÜÜÃÜ‘²Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜß †å‘ ËÜß¢ ÝíÜïÜåóÜ´ÜÜ ÆÜ±Ü ÃÜÜÇÁÜÃÜßÑÜ “å. †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß †Ü´ÏÜ‘³ÜÜÏÜÜØ³Üß ÏÜ÷Ü¹åíÜÍÜÜ‰†å ÁÜÏÜÚ †ÃÜå ÃÜßÝ´ÜÃÜå êÜÄÜ´ÜÜØ ÝíÜíÜÓ±ÜÜåÃÜå ôÜØÆÜÜÝ¹´Ü ‘ÓßÃÜå, `¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÃÜÜ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜÜå ‡Ý´Ü÷ÜôÜ'ÏÜÜØ³Üß ÆÜÂôÜØÄÜÜåÃÜÜØ ‘ÜÑÜÏÜß ÏÜâêÑÜÃÜÜØ íÜ±ÜÚÃÜÜå ôÜÏÜÜÝíÜóü ‘ÑÜÜÛ “å. ÄÜÜØÁÜßÑÜàÄÜ³Üß †ÆÜÝÓÝœÜ´Ü ´ÜÓà±Ü íÜÜœÜ‘ÜåÃÜå †Ü êÜƒÜÜ±ÜÜåÏÜÜØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ ôÜØœÜÜÓ éÆÜå 45 èåüêÜÜØ ÓÜåœÜ‘ ÓåƒÜÜÝœÜµÜÜå ÆÜÂôÜØÄÜÜåÃÜå ‘êÆÜÃÜÜÃÜß ÆÜÜØƒÜå œÜ²ÜíÜå “å. ´Üå ‹ÆÜÓÜØ´Ü, èå ´Üå ôÜÏÜÑÜôÜØ¹ÍÜÚÃÜå †ÃÜàéÆÜ øíÜÜçüåïÜÃôÜ `‘êÜå‘üå² íÜ‘ÚôÜ †ÜçÉ ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß'ÏÜÜØ³Üß œÜâØüßÃÜå ÏÜâ‘íÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜØ “å. †ÜíÜÜØ êÜƒÜÜ±Ü †êÜÄÜ üÜ‡ÆÜ-Éå‡ôÜÏÜÜØ ÏÜâ‘ßÃÜå íÜÜœÜ‘ÃÜå ´Üå ´ÜÜÓíÜíÜàØ ôÜàÄÜÏÜ ËÜÃÜÜíÑÜàØ “å †ÃÜå Ýè¤ÜÜôÜÜ ³ÜÜÑÜ ´ÜÜå †ÃÑÜ ôÜÜÝ÷´ÑÜ ÏÜÜüå ´Üå ÆÜÂåÓ‘ ÆÜ±Ü ËÜÃÜå “å. ôÜÏÜÜèÏÜÜØ ôÜÃÜÜ´ÜÃÜ ÏÜâêÑÜÜåÃÜß ‘åìíÜ±Üß ÏÜÜüå ôÜ´Ü´Ü ÆÜÂÑÜ´ÃÜÜå ³Ü´ÜÜ Ó÷å “å. ‘ÜìÄÜÝ´Ü ÆÜÂÏÜÜ±Üå, ´Üå ÏÜâêÑÜÜå ËÜ¹êÜÜ´ÜÜØ ÃÜ³Üß ÆÜÓØ´Üà ´ÜåÃÜß ÆÜ½Ý´Ü†Üå †íÜïÑÜ ËÜ¹êÜÜ´Üß Ó÷å´Üß ÷ÜåÑÜ “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜØ ÏÜâêÑÜÜå ´ÜåÏÜÃÜÜ ‘÷åíÜÜ ÏÜàèËÜ ÆÜ±Ü ‘Ø‰ ÃÜíÜÜØ ÃÜ ÷´ÜÜØ, ôÜÃÜÜ´ÜÃÜ ôÜÏÜÑÜ³Üß œÜÜêÑÜÜØ †ÜíÜ´ÜÜØ ÓûÜØ “å. ´ÜåÏÜ±Üå ôÜÏÜ‘ÜêÜßÃÜ ôÜØ¹ÍÜÚÃÜå †ÃÜàéÆÜ ÆÜ½Ý´Ü†å ´ÜåÃÜå ÆÜÂÑÜÜåŸÑÜÜØ. ´Üå ÏÜâêÑÜÜåÃÜß ‘åìíÜ±Üß ÏÜÜüå ÃÜÜíÜßÃÑÜÍÜÓß ÆÜ½Ý´Ü†Üå ÆÜÂÑÜÜåèíÜß èéÓß ÷ÜåÑÜ “å. ÆÜåüßÓÇÝüÑÜÜå, ƒÜÜ¹ßÃÜÜ ”ËÍÜÜ, êÜÇ™ÜÜ, êÜßêÜÜ ÃÜå ¡ØËÜêÜß èåíÜÜ ÓØÄÜÃÜÜØ ôÜÜ¹Ü üÜ‡üêÜ ÃÜå †šÜÓÜå³Üß «ÜØôÜß «ÜØôÜßÃÜå ÍÜÓåêÜÜØ êÜƒÜÜå±ÜÜåíÜÜìÜØ ÆÜàô´Ü‘Üå – ïÜàØ †Ü ÏÜâêÑÜÜå ´ÜÓÉ ÃÜíÜÑÜàíÜÜÃÜÜåÃÜå †Ü‘óÜÚíÜÜÃÜß †Ü ÑÜÜåÄÑÜ ÆÜ½Ý´Ü ÄÜ±ÜÜÑÜ ƒÜÓß? †Ü ÀÝóü†å †ÜçøôÜÉ²ÚÃÜàØ †Ü ôÜÓì ôÜ¡íÜüß ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÏÜå¹ÜÃÜ ÏÜÜÓß ¡ÑÜ “å!

´ÜåÏÜ±Üå ÷¡ÓÜå ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ÑÜàíÜÜÃÜÜåÃÜå †ÜØ¹ÜåêÜÃÜÃÜß êÜ÷åÓÏÜÜØ ôÜÜÏÜåêÜ ‘Óß ¹ßÁÜÜ †åüêÜàØ è ÃÜ÷Î, †å‘ êÜÜå‘ÜÝÍÜÏÜàƒÜ ¢íÜÃÜÝíÜ‘ÜôÜ ÏÜÜüå ¹ßÝšÜ´Ü ‘ÑÜÜÚ! †Ü †ôÜÜÁÜÜÓ±Ü †Ü´ÏÜ‘³ÜÜÃÜÜØ ÆÜàô´Ü‘ÃÜå †ÃÜàéÆÜ, †ÃÜàÆÜÏÜ ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜÏÜÜØ ôíÜ. ÏÜ÷Ü¹åíÜÍÜÜ‰ êÜƒÜå “å : ôÜ´ÑÜÃÜß ƒÜÜåèÃÜß ôÜÏÜÝÆÜÚ´Ü ÝÃÜó«Ü – ôÜ´ÑÜ èå ÏÜÜµÜ ôÜÜœÜÜÆÜ±ÜàØ ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü ôÜ´ÑÜ ´Üå è ‰òÜÓ †ÃÜå ´Üå³Üß ÆÜÂåÏÜ †ÃÜå ‘Óà±ÜÜÏÜÑÜ †Õ÷ôÜÜ “å—´ÜåÏÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜ †Ü ôÜÏÜÄÜÂ ´ÜËÜ’ÜÏÜÜØ ôÜ´Ü´Ü †å‘ÁÜÜÓß ŸÑÜÜå´ÜÃÜß èåÏÜ ÆÜÂŸíÜÝêÜ´Ü Ó÷ß “å.

´ÜÓà±ÜÜíÜô³ÜÜ³Üß ÑÜàíÜÜÃÜßÃÜÜØ ïÜé†Ü´ÜÃÜÜØ íÜóÜÜåÚÃÜÜØ ¢íÜÃÜÃÜÜ ôÜàíÜ±ÜÚ‘ÜìÏÜÜØ íÑÜÞø´ÜÃÜß ôÜíÜÜÛÄÜïÜÞø´Ü†Üå ´ÜåÃÜÜ ñÜåó« ôÜÏÜÆÜÚ±ÜÃÜå œÜàÃÜÜæ´Üß †ÜÆÜ´Üß ÷ÜåÑÜ “å. ‘ÜæüàØÝËÜ‘ ôÜØô‘ÜÓÜå, ôÜÜÏÜÜÝè‘ íÜÜ´ÜÜíÜÓ±Ü †ÃÜå ïÜæšÜÝ±Ü‘ ÆÜÂÍÜÜíÜ íÑÜÞø´ÜÃÜÜ œÜÜÝÓµÑÜÝíÜ‘ÜôÜÏÜÜØ †Ü ôÜÏÜÑÜå ˜ÜØÝ´Ü‘ÜÓß ÉåÓÉÜÓÜå êÜÜíÜíÜÜ ÏÜÜüå ‹¼ßÆÜ‘ÃÜß ÉÓè ËÜ¡íÜíÜÜÃÜß ´Ü‘ ”²ÆÜß ïÜ‘å “å. ôÜÜÏÜÜÝè‘, ÓÜè‘ßÑÜ ‘å ÁÜÜÝÏÜÚ‘ – ôÜÜØÆÜÂ¹ÜÝÑÜ‘ ËÜ¹êÜÜíÜ ÏÜÜüå `‘àÏÜìÜ “Üå²ÃÜå íÜÜìíÜÜ' Catch them youngÃÜß ÆÜ½Ý´Ü œÜÜå’ôÜ ÷å´ÜàÆÜâíÜÚ‘ †ÃÜå‘ íÑÜÜÆÜ‘ ÆÜÂíÜäÝ¶Ü†ÜåÏÜÜØ ÆÜÂÑÜÜåèíÜÜÃÜàØ íÜêÜ±Ü ÆÜÂœÜÝêÜ´Ü “å è. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ÝíÜœÜÜÓíÜÜ±Üß ÆÜÂÏÜÜ±Üå `ÍÜÜÓ´ÜÃÜÜ ôÜåòÜÓß ÝíÜ‘ÜôÜ'ÃÜå ô³ÜÜÃÜå ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ `ÆÜÝÿÜÏÜÃÜÜå ÝÃÜÓßòÜÓß ÝíÜ‘ÜôÜ' ÆÜÂœÜÝêÜ´Ü ‘ÓßÃÜå íÑÜÜÆÜ‘ ËÜÃÜÜíÜíÜÜÃÜß ÆÜÂíÜäÝ¶Ü †ÜÆÜ±Üß ÆÜÂÜ³ÜÝÏÜ‘ ïÜÜìÜ†Üå †ÃÜå èàÝÃÜÑÜÓ ‘å.¢.³Üß è ÆÜàÓ¡åïÜÏÜÜØ œÜÜêÜß è Ó÷ß “å ÃÜå! ÝíÜ‘ÜôÜÃÜß ÆÜÂÝ˜ÑÜÜÃÜàØ ‘åÃº ÏÜÜÃÜíÜÏÜÃÜ “å. ´ÜÃÏÜå ÏÜÃÜ : ÝïÜíÜôÜ›Ö‘êÆÜÏÜô´Üà| [´Üå ÏÜÜÓàØ ÏÜÃÜ ïÜàÍÜ ôÜØ‘êÆÜÜåíÜÜìàØ ËÜÃÜÜå.]ÏÜÃÜÃÜÜ ïÜàÍÜ ôÜØô‘ÜÓ ÝíÜÃÜÜÃÜÜå ÝíÜ‘ÜôÜ ÏÜÜµÜ ÝÃÜÓßòÜÓß è ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü ïÜæ´ÜÜÝÃÜ‘ ÝíÜ‘ÜôÜ ËÜÃÜ´ÜÜØ ´ÜåÃÜå íÜÜÓ ÃÜ³Üß êÜÜÄÜ´Üß. †Ü ÆÜÝÓÆÜÂåšÜÏÜÜØ †ÜçøôÜÉ²Ú ÑÜàÝÃÜ. ÆÜÂåôÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ïÜ´ÜÜË¹ß ÝÃÜÝÏÜ¶Üå ´ÜÓà±ÜÜåÃÜÜ œÜÜÝÓµÑÜ™Ü²´ÜÓÃÜÜå †Ü ôÜàØ¹Ó ‹ÆÜ÷ÜÓ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÷Ü³ÜÏÜÜØ ÏÜâ‘å “å, ´ÜåÃÜàØ ÷ÜÝ¹Ú‘ ôíÜÜÄÜ´Ü ‘Óß†å.

320

êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú": ²ß, 402, ôÜàÏÜåé ÷Ü‡üÖôÜ, ÏÜÜå´ÜÃÜÜ³Ü ÏÜØÝ¹Ó ÓÜå², ÷Ó±Üß, íÜ²Üå¹ÓÜ–390 022

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

íÜÜØœÜíÜÜ èåíÜß? ÃÜÜ, †ÆÜÃÜÜíÜíÜÜ èåíÜß ‘³ÜÜ : ÏÜàÓƒÜÓÜè †ÃÜå ´ÜåÃÜÜ ËÜå ÍÜÜ‰†Üå ËÜßÓåÃÜ ‘Üå«ÜÓß

íÜÜ´ÜÜÚ ´Ü¼ÃÜ ôÜÜÏÜÜÃÑÜ “å. ÃÜ³Üß †åÏÜÜØ ÍÜÓÆÜâÓ íÜÜ´ÜÜÚÓôÜ, ‘å ÃÜ³Üß ÝíÜÝíÜÁÜ ÓØÄÜ“üÜíÜÜìÜØ ÆÜÜµÜÜå. ‘³ÜÜÃÜÜ œÜ²ÜíÜ‹´ÜÜÓ “å ƒÜÓÜ, ÆÜ±Ü †ÃÑÜ íÜÜ´ÜÜÚ†ÜåÏÜÜØ ÷ÜåÑÜ “å †åíÜÜ è, †Ý´Ü ÝíÜïÜåóÜ ÃÜ÷Î. †ÃÜå “´ÜÜØÑÜ ‘Ø‰‘ †åíÜàØ ÝœÜÓØ´ÜÃÜ †ÃÜå ïÜÜòÜ´Ü ´Ü¶íÜ “å †Ü íÜÜ´ÜÜÚÏÜÜØ, èåÃÜå êÜ‰ÃÜå ´Üå ôÜíÜÚ‘ÜêÜßÃÜ, ôÜíÜÚ¹åïÜßÑÜ †ÃÜå ôÜ¹ÜËÜ÷ÜÓ ËÜÃÜß Ó÷ß “å. üÜçêôüÜçÑÜå ÁÜ ôüÜåÓß †ÜçÉ ‰íÜÜÃÜ ÁÜ ÉâêÜ íÜÜ´ÜÜÚ êÜƒÜß †ÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢†å ´Üå íÜÜØœÜß. íÜÜØœÑÜÜ ÆÜ“ß ÄÜÜØÁÜß¢ ´ÜåÃÜÜ³Üß †åüêÜÜ ÆÜÂÍÜÜÝíÜ´Ü ³ÜÑÜÜ ‘å ´ÜåÏÜ±Üå ÆÜÜå´Üå è ´ÜåÃÜÜå ÄÜàèÓÜ´Üß †ÃÜàíÜÜ¹ ‘ÑÜÜÚå, †åüêÜàØ è ÃÜ÷Î, ´ÜåÏÜÜØÃÜàØ ´Ü¶íÜ

ÏÜâÓƒÜÓÜè †ÃÜå ´ÜåÃÜÜ ËÜå ÍÜÜ‰†Üå" ÏÜâ. êÜå. êÜßÑÜÜå üÜçêôüÜçÑÜ, †ÃÜàíÜÜ¹" : ÄÜÜØÁÜß¢, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘" : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, íÜóÜÚ 1969ÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ÆÜ÷åêÜß †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜàØ ËÜßèàØ ÆÜàÃÜ :ÏÜàº±Ü íÜóÜÚ : 2010, _ 10

†ÃÜå ôÜ¶íÜ ËÜÓ‘ÓÜÓ ÓÜƒÜßÃÜå ´ÜåÃÜàØ ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ‘Ó±Ü, ‘÷Üå ‘å ÄÜàèÓÜ´Üß‘Ó±Ü ‘ÑÜàÛ.1 íÜÜ´ÜÜÚ ÏÜàƒÑÜ´íÜå ËÜÜì‘ÜåÃÜå ÁÑÜÜÃÜÏÜÜØ ÓÜƒÜßÃÜå êÜƒÜÜ‰ “å, “´ÜÜØ ´Üå ´ÜÏÜÜÏÜ ŒÏÜÓÃÜÜ ÏÜÜüå “å. íÜœœÜå †å‘ ôÜ¹ß †ÜƒÜß íÜß´Üß ÄÜ‰, †ÃÜå êÜÜå‘ÜåÃÜß ¢íÜÃÜïÜæêÜßÏÜÜØ †ÜÏÜâêÜ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ †Ü ¹ÓÏÑÜÜÃÜ †ÜíÑÜàØ. †ÄÜÜ‹ èå ËÜÜËÜ´ÜÜå ôíÜÆÃÜÏÜÜØÑÜ ‘êÆÜíÜß ÏÜàï‘åêÜ ÷´Üß, †å †Ü ÄÜÜìÜÏÜÜØ íÜÜô´ÜÝíÜ‘´ÜÜ ËÜÃÜß ÄÜ‰. ÆÜ±Ü ´ÜåÃÜå êÜ‰ÃÜå †Ü ‘³ÜÜÃÜß ÆÜÂô´Üà´Ü´ÜÜÃÜå ôÜ÷åè ÆÜ±Ü †ÜØœÜ †ÜíÜß ÃÜ³Üß, ËÜê‘å ´Üå íÜÁÜà ÃÜå íÜÁÜà ÆÜÂô´Üà´Ü ËÜÃÜ´Üß ÄÜ‰ “å, ËÜÃÜß Ó÷ß “å. ÏÜâÓƒÜÓÜè †ÃÜå ´ÜåÃÜÜ ËÜå ÍÜÜ‰†ÜåÃÜÜ ÃÜÜÏÜå †ÃÜàíÜÜÝ¹´Ü †Ü íÜÜ´ÜÜÚÃÜÜå ‘³ÜÜôÜÜÓ ‘÷åíÜÜ è‰†å ´ÜÜå †ÜƒÜß íÜÜ´ÜÜÚ è êÜƒÜÜ‰ ¡ÑÜ †åÏÜ “å. ´ÜåÃÜå ËÜ¹êÜå †å ‘³ÜÜ íÜÜØœÜß êÜåíÜß íÜÁÜà †ÜíÜ‘ÜÑÜÚ “å. “´ÜÜØÑÜ ´ÜåÃÜÜ †‘ÚÃÜß íÜÜ´Ü ‘Óß†å ´ÜÜå ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ ‘å ÆÜÝÓñÜÏÜÃÜÜå ´ÜåÏÜÜØ ÄÜèËÜÃÜÜå ÏÜÝ÷ÏÜÜ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå “å. íÜÜØœÜÃÜÜÓÃÜå êÜÜÄÜå ‘å ËÜàÝ½ËÜì³Üß ÆÜ±Ü †ÜÄÜìÃÜÜ ˜ÏÜå ´ÜåÃÜå ÏÜâ‘íÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ “å. †Ü íÜÜ´ÜÃÜå ÆÜåêÜß èâÃÜß †ÃÜå ¡±Üß´Üß ¹åïÜß ‘³ÜÜ ‘å üàœÜ‘Ü ôÜÜ³Üå ôÜÓƒÜÜíÜß ïÜ‘ÜÑÜ. íÜäšÜÃÜß “ÜØÑÜÜÏÜÜØ ÝÃÜÓÜØ´Üå ôÜâ‰ Ó÷åêÜß †å‘ íÑÜÝø´ÜÃÜå ËÜß¡å ÏÜÜ±ÜôÜ ÏÜìå “å. †Ü ÏÜÜ±ÜôÜ ÃÜÜ±ÜÜØ ‘ÏÜÜíÜÜÃÜÜ ¡´Ü¡´ÜÃÜÜ ÃÜàôÜƒÜÜ †ÃÜå ´ÜåÃÜÜ ôÜÜ‘ÜÓ ‘Óß ïÜ‘Ü´ÜÜØ ôíÜÆÃÜÜØ ¹åƒÜÜ²å “å. ÆÜ÷åêÜß íÑÜÝø´Ü ¹Óå‘ ÃÜàôÜƒÜÜÃÜå †Ø´Üå ÆÜâ“å “å, `´ÜåÃÜÜ³Üß ïÜàØ ³ÜïÜå?, ‹ŸŸíÜì ÍÜÜÝíÜÃÜß †ÃÜå‘ÓØÄÜß ïÜøÑÜ´ÜÜ†ÜåÃÜå †Ø´Üå èíÜÜËÜ ÏÜìå “å, `´ÜÏÜå ÝÃÜÓÜØ´ÜÃÜß ÃÜÎ¹Ó êÜ‰ ïÜ‘ïÜÜå'. †Ü ôÜÜØÍÜìßÃÜå ÆÜ÷åêÜß 1. ÄÜÜØÁÜß¢ ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÏÜÜØ ‡ÞÃ²ÑÜÃÜ †ÜåÆÜßÝÃÜÑÜÃÜ œÜêÜÜíÜ´ÜÜ ´ÑÜÜÓå ôÜÜæÆÜÂ³ÜÏÜ †Ü íÜÜ´ÜÜÚ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ³Ü‰ ÷´Üß.

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

321

íÑÜÝø´Ü ‘÷å “å, `†å ´ÜÜå ÷àØ †´ÑÜÜÓå ÆÜ±Ü êÜ‰ ÓûÜå “àØ. †åÃÜÜ ÏÜÜüå †ÜüêÜß ËÜÁÜß ÷Ý²ÑÜÜÆÜüß ‘ÓíÜÜÃÜß ïÜß èéÓ?' ‘Ø‰‘ †ÜíÜÜå è ÁíÜÝÃÜ †Ü íÜÜ´ÜÜÚÏÜÜØ ÆÜ±Ü ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. èÓÜ èà¹ß Óß´Üå †ÃÜå íÜ´ÜÚÏÜÜÃÜ ôÜØ¹ÍÜÚå ÝíÜœÜÜÓß†å ´ÜÜå ‘³ÜÜÃÜß ™Ü±Üß Ýô³ÜÝ´Ü†ÜåÏÜÜØ †ÜèÃÜÜ ôÜÏÜÑÜÃÜàØ ÆÜÂÝ´ÜÝËÜØËÜ ¡åíÜÜ ÏÜìß ïÜ‘å. ÃÜÜ±ÜÜØÃÜß ÆÜÜ“ì †ÜØÁÜìß ¹Üåü ÏÜâ‘íÜÜÃÜå ËÜ¹êÜå ÏÜâÓƒÜÓÜèÃÜß ÆÜÂ¡ ¡±Üå ‘å ÃÜÜ±ÜÜØÃÜàØ ‘Üå‰ ÏÜ÷¶íÜ è ÃÜ ÷ÜåÑÜ †åÏÜ ´ÜåÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ÓÏÜ´ÜÜå ÓÏÜíÜÜÏÜÜØ ‘Óå “å. ´ÜåÏÜÃÜÜ ÓÜèÃÜÜ ÝôÜÆÜÜ‰†Üå êÜ²íÜÜÃÜå ËÜ¹êÜå ÄÜÜíÜÜËÜ¡íÜíÜÜÃÜàØ ‘ÜÏÜ ‘Óå “å. ïÜå´ÜÜÃÜ ÆÜÜôÜå †°ì‘ ÃÜÜ±ÜÜØ ÷ÜåÑÜ “å, ÆÜ±Ü †Ü ÃÜÜ±ÜÜØ ´ÜåÃÜå ‘ïÜÜÑÜ ƒÜÆÜÏÜÜØ †ÜíÜ´ÜÜØ ÃÜ³Üß †ÃÜå ´Üå ÍÜâƒÜå ÏÜÓíÜÜ ÆÜ²å “å. †å‘ ÆÜ²ÜåïÜß ôÜÜåÃÜÜÃÜß êÜÜêÜœÜå ÄÜÜÑÜ íÜåœÜß ¹å “å. †Ü Óß´Üå †ÜíÜåêÜàØ ôÜÜåÃÜàØ ´ÜåÃÜå ‘ïÜÜ ƒÜÆÜÏÜÜØ †ÜíÜ´ÜàØ ÃÜ³Üß, †ÃÜå ÄÜÜÑÜ è´Üß Ó÷åíÜÜ³Üß ´ÜåÃÜÜØ µÜ±Ü “Üå‘ÓÜØ†Üå ¹âÁÜ ÝíÜÃÜÜ üüìå “å. ÝôÜÆÜÜ‰†Üå êÜÜå‘ÜåÃÜß ÝÏÜêÜ‘´Ü “ßÃÜíÜß êÜåíÜÜ ¡ÑÜ “å ´ÑÜÜÓå êÜÜå‘Üå ôÜÜÏÜå œÜÜêÜßÃÜå ´ÜåÏÜÃÜå †å ôÜÜÇÆÜß ¹å “å. †ÜüêÜàØ †Üå“àØ ÷ÜåÑÜ †åÏÜ ÝôÜÆÜÜ‰†ÜåÃÜå ´Üå†Üå è±ÜÜíÜå “å ‘å †åÏÜÃÜå ´ÑÜÜØ †ÃÜÜèÆÜÜ±Üß ‘å °ÜåÓÃÜß ´ÜØÄÜß ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå †÷Î ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÄÜÜÏÜÏÜÜØ ÝôÜÆÜÜ‰†Üå íÜôÜß ïÜ‘å “å, èå³Üß ´ÜåÏÜÃÜå °ÜåÓ ÷ÜØ‘ß èíÜÜÃÜß ´Ü‘êÜßÉ †Üå“ß. †ÜíÜß †ÃÜå‘ ÃÜÜÃÜß ÃÜÜÃÜß íÜÜ´ÜÜå †Ü ‘³ÜÜÏÜÜØ ôÜÏÜÜÑÜåêÜß “å, èå “å ´Ü¼ÃÜ ÝÃÜ¹ÜÚåóÜ, ÆÜ±Ü ´ÜåÃÜß †³ÜÚ“ÜÑÜÜ íÑÜÜÆÜ‘ “å. íÜÜØœÜ´ÜÜØ íÜÜØœÜ´ÜÜØ è †ÃÜÜÑÜÜôÜå ÏÜâìÍÜâ´Ü ôÜÜØô‘äÝ´Ü‘ †ÃÜå ÏÜÜÃÜíÜßÑÜ ÏÜâêÑÜÜåÃÜÜå ÏÜÝ÷ÏÜÜ íÜÜœÜ‘ÃÜÜ ÏÜÃÜÏÜÜØ †ÆÜÂÄÜüÆÜ±Üå

³Ü´ÜÜå Ó÷å “å. †ÜÁÜàÝÃÜ‘´ÜÜ, ôÜÜÁÜÃÜôÜÜÏÜÄÜÂß, œÜÜêÜÜ‘ßœÜ´ÜàÓÜ‰, ÁÜÃÜ, ËÜì íÜÄÜåÓåÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ƒÜØ²ÃÜ ÏÜÜüå ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå †å ËÜÁÜàØ ÃÜ‘ÜÏÜàØ “å. ÏÜÜÃÜíÜÄÜÜæÓíÜ ´Üå ÃÜ ‘Óß ïÜ‘å ´ÜÜå ´Üå íÑÜ³ÜÚ “å. ôÜÏÜäÝ½ ¡å ïÜÜØÝ´Ü ³Ü‘ß †ÜíÜ´Üß ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå è †å ‰œ“ÃÜßÑÜ “å. ÏÜÜÓÜÏÜÜÓß, ƒÜâÃÜÜÏÜÓ‘ß, ‘ÜÆÜÜ‘ÜÆÜß ‘ÑÜÜÚ ÆÜ“ß ïÜÜØÝ´Ü ô³ÜÜÆÜíÜÜÃÜß íÜÜ´Ü ÝíÜœÜÜÓíÜß ÏÜâƒÜÜÚÏÜß “å. ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ ÄÜàèÓÜ´Üß †ÃÜàíÜÜ¹ÃÜß íÜÜ´Ü ‘Óß†å †åüêÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ÍÜÜóÜÜ †ØÄÜå íÜÜ´Ü ‘ÑÜÜÚ ÝíÜÃÜÜ œÜÜêÜå ÃÜ÷Î. ÏÜâì ÓÝïÜÑÜÃÜ ÃÜÜÏÜÜåÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢†å ÄÜàèÓÜ´Üß ËÜÃÜÜíÑÜÜØ “å. ‘ÓÏÜß, ‘ÜËÜÓÜå (‘ÜËÜÓœÜß´ÜÓÜå), ÓíÜ¹ (÷Üå²), ¡åÄÜÜ±Ü (™ÜÜå²ÜÃÜß œÜØ¹ß), íÜß²ß (œÜÝÓÑÜÜ±Ü), œÜß‘ü ÏÜÜ±ÜôÜ, ÏÜÜ±ÜôÜÏÜÜÓÜ, †ÜåƒÜÜ‰ ¡å²Ü, ÆÜÜ±Ü‘ÜåÓÜ[‘ÜØ¢ ‘ÓåêÜàØ ‘å ÄÜÝèÑÜÜ èåíÜàØ ‘ÆÜ²àØ]ÃÜß ËÜØ²ß, ÆÜÜ´ÜÜÝìÑÜÜ ƒÜÜ²Ü, ÆÜÜÝÄÜÑÜÜ [ÏÜ¹¹ÄÜÜÓ, ôÜêÜÜ÷‘ÜÓ], †ÜØü±Ü[™ÜôÜÜÓÜÃÜàØ ÝœÜ÷ÖÃÜ] èåíÜÜ †ôÜêÜ ÄÜàèÓÜ´Üß ïÜË¹Üå íÜÜ´ÜÜÚÃÜå ƒÜÓåƒÜÓß ÄÜàèÓÜ´Üß´ÜÜ ËÜšÜå “å. †ÜÏÜ “´ÜÜØÑÜ ÏÜâì ‘³ÜÜÃÜÜ ôÜ¶íÜÃÜå ´ÜåÏÜ±Üå ¡ìíÜß ÓÜƒÑÜàØ “å. †å Óß´Üå ¡å‰†å ´ÜÜå ‹¶ÜÏÜ †ÃÜàíÜÜ¹ÃÜÜå ÆÜ±Ü †Ü ÃÜÏÜâÃÜÜå “å. †Ü ‘³ÜÜ ÏÜÜµÜ íÜÜØœÜíÜÜ èåíÜß “å, †åÏÜ ïÜß Óß´Üå ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ? ´ÜåÃÜå †ÆÜÃÜÜíÜíÜÜ èåíÜß, †èÏÜÜíÜíÜÜ èåíÜß, †ÃÜàôÜÓíÜÜ èåíÜß “å. ™Ü±Üß ËÜÁÜß ôÜÜÏÜÜÝè‘, †ÜÝ³ÜÚ‘, ÝíÜ‘ÜôÜêÜšÜß, ÓÜè‘ßÑÜ ‘÷åíÜÜ´Üß ôÜÏÜôÑÜÜ†ÜåÃÜÜå ‹‘åêÜ ´ÜåÏÜÜØ ÆÜ²åêÜÜå “å. ´Ü¼ÃÜ ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ¹åƒÜÜ´Üß †Ü íÜÜ´ÜÜÚ ÷‘ß‘´ÜÏÜÜØ ™Ü±Üß ËÜÁÜß Óß´Üå †ôÜÜÏÜÜÃÑÜ “å. êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú" : e-mail": bakothari@gmail.com o

`ôÜíÜÜåÚ¹ÑÜ'ÃÜÜ ÝôÜ½ÜØ´ÜÜå ÷àØ †ÜÏÜ ôÜÏÜŸÑÜÜå : 1. ËÜÁÜÜÃÜÜ ÍÜêÜÜÏÜÜØ †ÜÆÜ±ÜàØ ÍÜêÜàØ Ó÷åêÜàØ “å. 2. íÜ‘ßêÜ ´ÜåÏÜ è íÜÜìØ¹ ËÜÃÃÜåÃÜÜ ‘ÜÏÜÃÜß Õ‘ÏÜ´Ü †å‘ôÜÓƒÜß ÷ÜåíÜß ¡å‰†å, ‘åÏÜ ‘å †Ü¢ÝíÜ‘ÜÃÜÜå ÷‘ ËÜÁÜÜÃÜå †å‘ ôÜÓƒÜÜå “å. 3. ôÜÜ¹à ÏÜèâÓßÃÜàØ, ƒÜå²â´ÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ è ƒÜÓàØ ¢íÜÃÜ “å. –ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜß [ôÜ´ÑÜÃÜÜ ÆÜÂÑÜÜåÄÜÜåÏÜÜØ³Üß]

322

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

†åíÜàØ ‘÷åíÜÜÑÜ “å ‘å èå ´Üå ‘äÝ´Ü ÏÜâì ÍÜÜóÜÜÏÜÜØ íÜÜØœÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå ´ÜÜå †åÃÜß ÏÜ¡ èÓÜ íÜÁÜÜÓå è †ÜíÜå. ¡å‘å, ¹Óå‘ÃÜå ÏÜÜ´ÜäÍÜÜóÜÜ ÝôÜíÜÜÑÜÃÜß ÆÜ±Ü †ÃÑÜ ‘Üå‰‘ ÍÜÜóÜÜ †ÜíÜ²´Üß è ÷ÜåÑÜ †åíÜàØ ËÜÃÜ´ÜàØ ÃÜ³Üß. †åíÜÜØ íÜÜœÜ‘ÜåÃÜÜ íÜÜœÜÃÜÓôÜÃÜå ÆÜÜåóÜíÜÜ ÏÜÜüå †ÃÑÜ ÍÜÜóÜÜÃÜÜ ôÜÜÝ÷´ÑÜÃÜÜå †ÃÜàíÜÜ¹ ‘ÓíÜÜÃÜÜå ÁÜÜÓÜå ôÜÜÝ÷´ÑÜÆÜÂåÏÜß†Üå ÏÜÜüå †ÜïÜßíÜÜÚ¹éÆÜ ËÜÃÜß ÓûÜå. ôÜÜÓß ‘äÝ´ÜÃÜÜå †ÃÜàíÜÜ¹/ÍÜÜíÜÜÃÜàíÜÜ¹ ôÜÜÓÜå ³ÜÜÑÜ ´ÜÜå íÜÜœÜ‘ÃÜå ÏÜâì ‘äÝ´Ü ôÜÏÜèíÜÜÏÜÜØ ôÜÓì´ÜÜ Ó÷å “å. ôÜÜÝ÷´ÑÜ †ÃÜå ´ÜåÏÜÜØÑÜå ËÜØÄÜÜìß ôÜÜÝ÷´ÑÜÏÜÜØ ÓíÜßÃºÃÜÜ³Ü üÜÄÜÜåÓÃÜàØ ÃÜÜÏÜ èå †Ü¹Ó, ÏÜÜÃÜ-ôÜÃÏÜÜÃÜ

ÓíÜßÃº-ôÜÜæÓÍÜ (ÝêÜÝÆÜ‘Ü) ÓíÜßÃºÃÜÜ³Ü üÜÄÜÜåÓ, †ÃÜàíÜÜ¹ †ÃÜå ÓôÜÄÜÂ÷±Ü : ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ÜêÜåêÜ‘Ó, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, ôÜÃÜ, 1959ÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ÆÜÂ³ÜÏÜ †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜàØ ÆÜàÃÜ :ÏÜàº±Ü :2013, _110/- ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ ôÜÜ‡” : 4.5×7 ÆÜäó« : 238 (230+8)

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

ôÜÜ³Üå êÜåíÜÜÑÜ “å †åíÜÜØ ÏÜÜÃÜ-ôÜÃÏÜÜÃÜ ‘¹ÜœÜ ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ôÜÜÝ÷´ÑÜÏÜÜØ ËÜß¡ ‘Üå‰ÃÜå ÏÜëÑÜÜØ ÃÜ÷Î ÷ÜåÑÜ. ÏÜÜµÜ ÍÜÜÓ´Üå è ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü ôÜÏÜÄÜÂ ÝíÜòÜ†å †Ü ËÜØÄÜÜìß ‘ÝíÜÃÜå ËÜå¹÷ œÜÜûÜ “å, êÜÜ² êÜ²ÜíÑÜÜ “å. †ÜèÃÜß ´ÜÜÓßƒÜÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÓíÜßËÜÜËÜàÃÜÜØ ‘ÜíÑÜÜå, ÄÜ¾‘ÜíÑÜÜå ‘å êÜƒÜÜ±ÜÜå ÆÜÜ“ì ™ÜåêÜÜØ ³ÜÃÜÜÓÜØ ôÜÜÝ÷´ÑÜÆÜÂåÏÜß†ÜåÃÜÜå ´ÜÜåüÜå ÃÜ³Üß. ¹âÓ ÃÜèÓ ÃÜ ¹Üå²ÜíÜ´ÜÜØ ÏÜÜµÜ ÄÜàèÓÜ´Üß ôÜÜÝ÷´ÑÜÃÜß è íÜÜ´Ü ‘Óß†å ´ÜÜå ÓíÜßËÜÜËÜàÃÜß †ôÜÓ ÷å«ì êÜƒÜÃÜÜÓÜ ÄÜàèÓÜ´Üß ‘ÝíÜ/ êÜåƒÜ‘Üå ÏÜìß è †ÜíÜå. †å íÜÜ´Ü èà¹ß “å ‘å †åÏÜÃÜÜ ô´ÜÓ ôÜàÁÜß ´ÜÜå ïÜàØ ÃÜ¢‘ ÆÜ±Ü ÍÜÜÄÑÜå è ‘Üå‰ ÆÜ÷ÜÇœÜß ïÜøÑÜàØ “å. ÓíÜßÃºÃÜÜ³ÜÃÜÜØ êÜÄÜÍÜÄÜ ËÜÁÜÜØ ‘ÜíÑÜÜå, ÄÜ¾‘ÜíÑÜÜå ‘å ÓœÜÃÜÜ†Üå †ÃÑÜ ÍÜÜóÜÜÏÜÜØ †ÃÜàíÜÜÝ¹´Ü ³ÜÑÜÜØ “å †ÃÜå ‹´‘äóü ÍÜÜóÜÜØ´ÜÓÃÜß ‘šÜÜÏÜÜØ ÆÜ±Ü ô³ÜÜÃÜ ÆÜÜÏÑÜÜØ “å. ÓíÜßÃºÃÜÜ³ÜÃÜß ‘äÝ´Ü ôÜÏÜèíÜÜ ÏÜÜüå íÜÜœÜ‘ ÆÜÜôÜå †å‘ œÜÜå’ôÜ ô´ÜÓÃÜß ôÜÏÜè±Ü ÷ÜåíÜß èéÓß “å ™Ü±Üß íÜÜÓ ôÜÏÜè±Ü ÆÜ²å ´ÜÜåÑÜ øÑÜÜØ‘ ‘ïÜàØ‘ ƒÜâüå “å †åíÜß êÜÜÄÜ±Üß ôÜ´Ü´Ü ÏÜÃÜÏÜÜØ ™ÜâØüÜÑÜÜ ‘Óå. †ÜíÜÜ ôÜÏÜÑÜå ‘äÝ´ÜÃÜÜ ôÜÜÓÜ ÍÜÜóÜÜØ´ÜÓÃÜß ôÜÜ³Üå ¡å ³ÜÜå²Üå ÝíÜœÜÜÓÝíÜô´ÜÜÓ ÏÜìå ´ÜÜå íÜÜœÜ‘ÃÜß ôÜÏÜè±Ü ÏÜèËÜâ´Ü ³Ü‰ ¡ÑÜ. ÓíÜßÃº-ôÜÜæÓÍÜ (ÝêÜÝÆÜ‘Ü) ÓíÜßÃºÃÜÜ³Ü üÜÄÜÜåÓÃÜÜ 39 ÄÜ¾‘ÜíÑÜÜå – ÝÃÜËÜØÁÜÜåÃÜÜå ôÜØÄÜÂ÷ “å. †Ü ôÜØÄÜÂ÷ÃÜå †ÃÜàíÜÜ¹‘ ÏÜëÑÜÜ ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ÜêÜåêÜ‘Ó. èÃÏÜå ÏÜÓÜ«ß †ÃÜå ‘ÏÜåÚ ôÜíÜÜÑÜÜ ÄÜàèÓÜ´Üß †åíÜÜ ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ `ôíÜÓÜŸÑÜÃÜß Ý÷êÜœÜÜêÜÃÜÜ “åíÜüÃÜÜ ‘üÜå‘üßÃÜÜ Ý¹íÜôÜÜåÏÜÜØ èåêÜ¢íÜÃÜ ¹ÓÏÑÜÜÃÜ †Ü ÄÜ¾‘ÜíÑÜÜå ÏÜâì ÏÜÓÜ«ßÏÜÜØ †ÃÜàíÜÜ¹ ‘ÓåêÜÜØ †ÃÜå ÄÜàèÓÜ´Üß †ÃÜàíÜÜ¹ ôÜÓÜåÝèÃÜß†å ‘ÑÜÜåÚ. ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜå ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜÏÜÜØ ÃÜÜÇÁÑÜàØ “å, 323

`†ÃÜàíÜÜÝ¹‘Ü†å ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜÃÜß ÝíÜœÜÜÓïÜæêÜß ôÜÜ³Üå †Üå´ÜÆÜÂÜå´Ü ³Ü‰ÃÜå †Ü †ÃÜàíÜÜ¹ ‘ÑÜÜåÚ ÷ÜåíÜÜ³Üß †åÏÜÃÜå øÑÜÜØÑÜ ôÜàÁÜÜÓÜ íÜÁÜÜÓÜ ‘ÓíÜÜ ÆÜ²ÒÜ ÃÜ³Üß.' †ÜÏÜ, †Ü ôÜØÄÜÂ÷ ËÜØÄÜÜìß, ÏÜÓÜ«ß, ÄÜàèÓÜ´Üß †åÏÜ µÜ±Ü ÍÜÜóÜÜÃÜß ÝµÜíÜå±ÜßôÜØÄÜÏÜ “å.' †Ü ÄÜ¾‘ÜíÑÜÜåÏÜÜØ †ÏÜà‘ ´ÜÜå †ÜÆÜ±Üß ‘êÆÜÃÜÜÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÃÜ †ÜíÜå †åíÜÜ ÝíÜóÜÑÜÜå ÆÜÓ êÜƒÜÜÑÜåêÜÜ “å. ¹Ü. ´Ü. ÆÜÄÜ¹Ø²ß, ïÜÓ±ÜÜ‰, ™ÜÜå²Üå, ËÜÆÜÜåÓå... ´ÜÜå `íÜÜ´ÜÜÚ' ÃÜÜÏÜÃÜß ÓœÜÃÜÜÏÜÜØ ‘ÝíÜ†å ôÜÏÜô´Ü ¢íÜÃÜôÜäÝóüÃÜàØ ôÜ¶íÜ-´Ü¶íÜ ôÜÏÜÜíÜßÃÜå ôÜÏÜ¡íÜß ¹ßÁÜàØ “å. ¢íÜÃÜÃÜÜ ¹Óå‘ ÆÜ²ÜíÜÃÜå †ÜíÜÓß êÜå´ÜÜ †Ü ôÜØÄÜÂ÷ÏÜÜØ èÃÏÜ †ÃÜå ÏÜä´ÑÜà íÜœœÜåÃÜß ËÜê‘å ÏÜä´ÑÜà ÆÜ“ßÃÜÜ ôíÜÄÜÚ-ÃÜ‘ÚÃÜÜ ‘ÜêÆÜÝÃÜ‘ ÝíÜòÜÃÜå ÆÜ±Ü †¹ÖÍÜà´Ü ïÜË¹¹å÷ ôÜÜØÆÜ²ÒÜå “å. †å íÜÜØœÜ´Üß íÜƒÜ´Üå íÜÜœÜ‘ÃÜå `†Ü ´ÜÜå ÏÜÜÓß íÜÜ´ÜÃÜå ÏÜì´Üß †ÜíÜ´Üß íÜÜ´Ü è

“å' †åíÜàØ ÝíÜœÜÜÓ´ÜÜ ‘Óß ÏÜâ‘å “å. ‘ÝíÜÃÜÜå ËÜØÁÜÃÜÜå ÆÜÂ´ÑÜåÃÜÜå †±ÜÄÜÏÜÜå †ÃÜå ÏÜÜå‘ìÜïÜ ÆÜÂ´ÑÜåÃÜß †ÜôÜÞø´Ü êÜÄÜÍÜÄÜ ¹Óå‘ ÓœÜÃÜÜÏÜÜØ “êÜ‘ÜÑÜ “å. ôÜÏÜÜèå ³ÜÜåÆÜß ËÜåôÜÜ²åêÜÜØ ¡´ÜÍÜÜ´ÜÃÜÜ ËÜØÁÜÃÜÜå ÆÜÓ ÓíÜßËÜÜËÜàÃÜÜ ‘üÜšÜÜåÃÜÜ ÏÜÏÜÚ ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜå †ÜËÜå÷âËÜ ”ßêÑÜÜ “å †ÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÝÃÜÓàÆÜ±ÜÜå ¿ÜÓÜ †å íÜÜœÜ‘ÃÜå ôÜÏÜ¡íÜíÜÜÃÜÜå ôÜÉì ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ÆÜ±Ü ‘ÑÜÜåÚ “å. †Ü ôÜØÄÜÂ÷ÃÜÜ †ÃÜàíÜÜ¹³Üß ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜå ÓíÜßÃºÃÜÜ³ÜÃÜÜØ œÜÜ÷‘—ÄÜàèÓÜ´Üß—ÏÜÜüå †ÜØÄÜìß œÜÎÁÑÜÜÃÜàØ ÆÜà±ÑÜ ‘ÑÜàÛ “å. †ÆÜÂÜÆÑÜÏÜÜØ³Üß †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ÆÜàÃÜ:ÏÜàº±Ü ÏÜÜüåÃÜß ÆÜôÜØ¹ÄÜß íÜÜœÜ‘Üå ÏÜÜüå †ÏÜâêÑÜ ËÜÃÜß Ó÷åïÜå ´ÜåÏÜÜØ ËÜåÏÜ´Ü ÃÜ³Üß.

êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ËêÜÜçøôÜ, ôüåÝ²ÑÜÏÜ ôÜÜÏÜå, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹-380 014 e-mail": 23shilpabhatt@gmail.com

ÄÜÜØÁÜß ÏÜ÷ÜÓÜè ‘Üå‰ ´ÜíÜØÄÜÓ, ‘Üå‰ ÝÍÜƒÜÜÓß, ÄÜÜØÁÜß ÏÜ÷ÜÓÜèÃÜÜ ÝïÜóÑÜ †ÏÜå; (ÆÜ±Ü) †å‘ íÜÜ´Üå †ÏÜ ÏÜåì ÏÜìå : ÍÜÓß†å ÃÜÝ÷ ÆÜåü ÄÜÓßËÜÜåÃÜå ÏÜÜÓß, ‘å ÁÜÃÜßÃÜå ÃÜíÜ ÝïÜóÜ ÃÜÏÜå, íÜìß ÃÜÜ ‘¹ß ÑÜå ²Ó³Üß †ÏÜ ÏÜÜÇ ÆÜÓ ïÜÜ÷ß °ìå. ¹Ø²Üå ‹“Üìß, ÏÜà’Üå ‹ÄÜÜÏÜß ÏÜÜÓíÜÜ ¹Üå²å †ÜƒÜêÜÜå ŸÑÜÜÓå, (†ÏÜå) ‘÷å´ÜÜØ ÷ôÜß †å÷ ÆÜ¬ÜÃÜå ´ÑÜÜÓå : ``ïÜß¹ †êÑÜÜ, †ÜÏÜ ÉÜ²å ´ÜàØ ²ÜåìÜ? ÍÜÜëÑÜÜØ ÍÜêÜÜ ïÜàØ ´ÜÇ ‘ß‘êÜÜØ ÍÜÜåìÜ? ËÜß‘ ÃÜ³Üß èåÃÜå, ËÜß‘ ËÜ´ÜÜíÜå ïÜß †åÃÜå ÃÜ‘ÜÏÜß? ''

324

ÍÜÜóÜÜ †ÏÜÜÓß ôÜßÁÜß ÃÜå ôÜÜ¹ß, ôÆÜóü íÜÜ´ÜÜå íÜìß “å‘ è ô÷åêÜß, (ÃÜ²å) Ý²ÆêÜÜåÏÜôÜßÃÜß ÃÜ ‘Üå ÏÜàï‘åêÜß! ôÜßÁÜß †å èåêÜÃÜå ËÜÜÓ ÍÜåüÜ²å, †åÃÜÜ ‘ÜÑÜ¹ÜÃÜå èÓß †ÜíÜå ÃÜ †Ü²å, ‘å ÃÜ ïÜË¹ÜåÃÜå ÄÜâØ“ìå íÜÜØ‘²ß †åÃÜå †ÏÜå ‘Óß ¹ßÁÜß. ÷Ü³Ü‘²ß èå ôÜ¹ÜÃÜß ´Üå “âüß, †ÜÆÜÏÜåìå ÁÜâìÏÜÜØ ÆÜ²ß ´Üâüß. êÜÜÄÜß êÜêÜÜüå †ÏÜÃÜå é²ß ÄÜÜØÁÜß ÄÜàÓà¢ÃÜß “ÜÆÜ

ÓíÜßÃºÃÜÜ³Ü üÜÄÜÜåÓ

´ÜÜ. 13-12-1940 †ÃÜà. ËÜœÜàÍÜÜ‰ ïÜàøêÜ

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÝíÜ¹åïÜ ÆÜÂíÜÜôÜÃÜÜ ÆÜÂôÜØÄÜÜå è ÃÜ÷Î, ôÜÜÏÜÜÝè‘ †ÍÑÜÜôÜ ÆÜ±Ü †ÜêÜåƒÜ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘ : ÝíÜ¹åïÜ íÜôÜíÜÜüÃÜÜØ ôÜØÍÜÜÓ±ÜÜØ †èÑÜ ÏÜÜå. ÃÜÜÑÜ‘

ÆÜÂíÜÜôÜíÜ±ÜÚÃÜ

÷ØÏÜåïÜÜØ êÜÜå‘ÜåÃÜå †Ü‘óÜåÚ “å. íÜìß íÜÜ÷ÃÜíÑÜíÜ÷ÜÓÃÜÜØ ôÜÜÁÜÃÜÜå íÜÁÜíÜÜÃÜß ôÜÜ³Üå †ÃÜå ôÜØ¹åïÜÜíÑÜíÜ÷ÜÓ íÜÁÜà †ÃÜà‘âì ËÜÃÜ´ÜÜØ ÏÜÁÑÜÏÜíÜÄÜÚÃÜÜ êÜÜå‘Üå ÆÜ±Ü ÏÜÜåüÜ ÆÜÜÑÜå ÆÜÂíÜÜôÜ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜØ²ÒÜ “å †åüêÜàØ è ÃÜ÷Î, ÝíÜ¹åïÜ ÆÜ±Ü èíÜÜ ÏÜÜØ²ÒÜ “å. êÜÄÜÍÜÄÜ ôÜÏÜÄÜÂ ÝíÜòÜÃÜÜ ÆÜÂíÜÜôÜå è‰ †ÜíÜåêÜÜ †ÃÜå‘ ÄÜàèÓÜ´Üß†Üå†å †ÃÜå‘ ÆÜÂ‘ÜÓÃÜÜØ ÆÜÂíÜÜôÜíÜ±ÜÚÃÜÜå êÜƒÑÜÜØ “å, ÆÜÓØ´Üà †Üèå †ÜÆÜ±Üå †÷Î èåÃÜß œÜœÜÜÚ ‘ÓíÜÜÃÜÜ “ß†å ´Üå ÆÜàô´Ü‘ 70ÃÜÜ ¹ÜÑÜ‘ÜÏÜÜØ ƒÜå²åêÜÜ ÝíÜ¹åïÜÆÜÂíÜÜôÜÃÜå êÜÄÜ´ÜàØ “å. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ü×ôüÃÜÜ ÏÜçÃÜåÕèÄÜ ü×ôüß [ôÜ¹ÖÄÜ´ÜÖ] Ýè´ÜåÃº ¹åôÜÜ‰ ´ÜåÏÜÃÜß ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß ÃÜÜå‘ÓßÃÜÜ ÆÜÂÜÓØÝÍÜ‘ ‘ÜìÏÜÜØ

ÝíÜ¹åïÜ íÜôÜíÜÜüÃÜÜØ ôÜØÍÜÜÓ±ÜÜØ êÜå. Ýè´ÜåÃº ¹åôÜÜ‰, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, 1977ÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ÆÜ÷åêÜß †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜàØ ÆÜàÃÜ :ÏÜàº±Ü íÜóÜÚ : 1995, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ, ôÜÜ‡” : 4.5×7, ÆÜÜÃÜÜØ : 264+24, _ 40

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

(1938–2011) êÜØ²ÃÜÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÝíÜóÜÑÜÏÜÜØ íÜÁÜà ÍÜ±ÜíÜÜ ÄÜÑÜÜ ÷´ÜÜ. ´ÑÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜÜ †å‘ íÜóÜÚÃÜÜ íÜôÜíÜÜü †ØÄÜåÃÜàØ ÆÜàô´Ü‘ 1977ÏÜÜØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ü×ôü ¿ÜÓÜ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ ´Üå ÝíÜ¹åïÜ íÜôÜíÜÜüÃÜÜØ ôÜØÍÜÜÓ±ÜÜØ. †Üèå ÝíÜ¹åïÜ †ÍÑÜÜôÜ†³ÜåÚ è´ÜÜ ÄÜàèÓÜ´Üß ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†ÜåÃÜß ôÜØƒÑÜÜ †ÃÜå‘ ÄÜ±Üß íÜÁÜß ÄÜ‰ “å. ïÜæšÜÝ±Ü‘ êÜÜåÃÜ ôÜÓì´ÜÜ³Üß ‹ÆÜêÜËÁÜ ³Ü´ÜÜØ ÆÜ±Ü †Ü œÜêÜ±Ü íÜÁÑÜàØ “å. †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ êÜåƒÜ‘ ŸÑÜÜÓå †ÍÑÜÜôÜ ÏÜÜüå ÝíÜ¹åïÜ ÄÜÑÜÜ ´ÑÜÜÓå ´ÜåÏÜÃÜß ÆÜÜôÜå ïÜæšÜÝ±Ü‘ êÜÜåÃÜÃÜß ‘Üå‰ ôÜíÜêÜ´Ü ÃÜ ÷´Üß. êÜåƒÜ‘ ‘åíÜß Óß´Üå †Üå“Ü ƒÜœÜåÚ †ÃÜå ‘Ó‘ôÜÓ³Üß ÝíÜ¹åïÜÏÜÜØ ÓûÜ, ÍÜ±ÑÜÜ †ÃÜå ÉÑÜÜÚ ´ÜåÃÜß ÝíÜÄÜ´Ü †´ÑÜØ´Ü ÓÜåœÜ‘ Óß´Üå êÜƒÜÜ‰ “å. ÆÜ±Ü ÝíÜ¹åïÜ ÆÜ÷ÜÇœÜßÃÜå ´ÜåÏÜÃÜå ´ÜåÏÜÃÜàØ íÜ´ÜÃÜ, ÏÜÜåôÜÜì, ‘àüàØËÜßèÃÜÜå ÑÜÜ¹ †ÜíÜå “å. ÆÜÜÃÜÜ ÃÜØ. 29 ÆÜÓ êÜåƒÜ‘ êÜƒÜå “å ‘å ´Üå†Üå ŸÑÜÜÓå ÃÜíÜôÜÜÓß Ó÷å´ÜÜ †ÃÜå ïÜÝÃÜ-ÓÝíÜÏÜÜØ ÏÜÜåôÜÜìå è´ÜÜ ´ÑÜÜÓå ´ÜåÏÜÃÜÜØ ÏÜÜåüßËÜÜ ‘å èå†Üå †ÜØƒÜå ¡å‰ ïÜ‘´ÜÜØ ÃÜ ÷ÜåíÜÜ “´ÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜå †ÜåìƒÜß ‘Ü°´ÜÜØ †ÃÜå èå ÁÜÏÜÜ œÜ‘²ß ‘Ó´ÜÜ ´Üå ´ÜåÏÜÃÜå ÑÜÜ¹ †ÜíÜå “å. ÝíÜ¹åïÜ íÜôÜíÜÜü ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ êÜåƒÜ‘ ÆÜÂÑÜÜåÄÜ ƒÜÜ´ÜÓ ÆÜÓ¹åïÜßÃÜå ´ÑÜÜØ ÏÜ÷åÏÜÜÃÜ ³Ü‰ÃÜå Ó÷åíÜÜ ¡ÑÜ “å. ÝíÜ¹åïÜÏÜÜØ †ÜíÜàØ œÜêÜ±Ü ™Ü±ÜàØ ÆÜÂœÜÝêÜ´Ü “å. ´ÜåíÜÜ è †å‘ ÆÜÂÑÜÜåÄÜ ÷å«ì êÜØ²ÃÜÃÜÜ ÃÜ¢‘ÃÜÜ ÆÜÓÜÏÜÜØ Ó÷å´ÜÜ ÝÏÜÝôÜôÜ ÏÜå³ÑÜàôÜÃÜå ´ÑÜÜØ ´Üå†Üå Ó÷å “å. ´ÑÜÜØ ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜÃÜå ´ÜåÏÜÃÜàØ íÜ´ÜÃÜ ÑÜÜ¹ †ÜíÜß ¡ÑÜ “å. †ÜíÜàØ ´ÜÜå ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ «å‘«å‘Ü±Üå íÜÜØœÜíÜÜ ÏÜìå “å. ÝíÜ¹åïÜ ÍÜ±ÜíÜÜ è´ÜÜ ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÷Ü³Ü ƒÜœÜßÚ ‘Ü°íÜÜ †ÃÜå †ÜèàËÜÜèàÏÜÜØ ÉÓíÜÜ ™Ü±Üß íÜÜÓ ÃÜÜÃÜß ÏÜÜåüß ÃÜÜå‘Óß ‘Ó´ÜÜ ÷ÜåÑÜ “å. êÜåƒÜ‘ÃÜå ÉÓíÜÜ èíÜÜ ÏÜÜüå ÃÜÜ±ÜÜØ ÏÜåìíÜíÜÜÃÜÜå êÜÜåÍÜ ´ÜÜå “å è ÆÜ±Ü ôÜÜ³Üå êÜØ²ÃÜ ¡åíÜÜÃÜàØ †ÃÜå ´ÜåÃÜàØ ôÜÜÏÜÜÝè‘ ¢íÜÃÜ ËÜÜÓß‘Ü‰³Üß ¡åíÜÜÃÜß †åóÜ±ÜÜ ÆÜ±Ü “å. †Ü ÏÜÜüå ´Üå†Üå íÜç‘åïÜÃÜ ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ÆÜÜåôü†ÜçÝÉôÜÃÜß 325

ÃÜÜå‘Óß ôíÜß‘ÜÓå “å. ´Üå ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜÃÜÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ †ÃÜàÍÜíÜÜå †ÃÜå êÜØ²ÃÜ †ÃÜå ´ÜåÃÜß †ÜôÜÆÜÜôÜÃÜÜØ ïÜ÷åÓ †ÃÜå ÆÜÓÜÃÜàØ ôÜàÝÃÜÑÜÜåÝè´Ü †ÜÑÜÜåèÃÜ ´ÜåÏÜÃÜå ÝíÜœÜÜÓ´ÜÜ ‘Óß ¹å “å. †å‘ ™ÜÓå †å‘ ÏÜÜ¢ÃÜå ÃÜÜ´ÜÜêÜ ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ÆÜµÜ †ÜÆÜ´Üß íÜƒÜ´Üå †å ÏÜÜ¢ÃÜÜå ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜíÜ ´ÜåÏÜÃÜå ÝíÜœÜÜÓ´ÜÜ ‘Óß ¹å “å. ÏÜÜµÜ †å‘ “ÜÆÜåêÜàØ ‘Ü²Ú ¹ß‘ÓÜ†å ‘çÃÜå²Ü³Üß †å ÏÜÜ¢ÃÜå ÃÜÜ´ÜÜêÜ ÝÃÜÝÏÜ¶Üå ÏÜÜå‘êÜÜíÑÜàØ ´ÜåüêÜÜÏÜÜØ è ÷ØÏÜåïÜÜØ †å‘êÜÜØ Ó÷å´ÜÜØ ÏÜÜ¢ †ÜÃÜØ¹ÝíÜÍÜÜåÓ ËÜÃÜß ¡ÑÜ “å. †Ü ÝœÜµÜ êÜØ²ÃÜÃÜÜ '70ÃÜÜ ¹ÜÑÜ‘ÜÃÜàØ “å. †ÜÆÜ±Üå ´ÑÜÜØ ÆÜ±Ü †Ü ÆÜÂ‘ÜÓÃÜß Þô³ÜÝ´Ü ôÜ¡ÚíÜÜ ÏÜÜØ²ß “å. ÏÜÜåüÜ ÍÜÜÄÜÃÜÜ íÜä½Üå ¹åïÜÏÜÜØ †å‘êÜÜ Ó÷å “å ŸÑÜÜÓå ´ÜåÏÜÃÜÜØ ôÜØ´ÜÜÃÜÜå ÝíÜ¹åïÜÏÜÜØ íÜôÜ´ÜÜ ÷ÜåÑÜ “å. íÜÜ÷ÃÜíÑÜíÜ÷ÜÓ †ØÄÜåÃÜÜå êÜåƒÜ‘ÃÜÜå †å‘ †ÃÜàÍÜíÜ ÆÜ±Ü ÓôÜÆÜÂ¹ “å. Óô´Üå è´ÜÜØ íÜÜ÷ÃÜÜå ËÜÄÜ²ß ¡ÑÜ ´ÜÜå ÝíÜ¹åïÜÏÜÜØ †ÜçüÜåÏÜÜåËÜÜ‡êÜ †çôÜÜåÝôÜ†åïÜÃÜ ÷ÜåÑÜ “å. ´ÜåÃÜå ÉÜåÃÜ ‘ÓßÃÜå ËÜÜåêÜÜíÜíÜÜ³Üß ‘ÜÓ ËÜÄÜ²ß ÷ÜåÑÜ ‘å †ÃÑÜ ‘Ø‰ ÝÓÆÜåÕÓÄÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´Üå ÏÜ¹¹ ‘Óå “å. ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ÆÜ±Ü íÜåôüÃÜÚ ‡ÞÃ²ÑÜÜ †ÜçüÜåÏÜÜåËÜÜ‡êÜ †åôÜÜåÝôÜ†åïÜÃÜÃÜÜ ÃÜÜÏÜå †ÜíÜàØ †å‘ ôÜØÄÜ«ÃÜ œÜÜêÜå “å. èå ´ÜåÃÜÜ ôÜÍÑÜÜåÃÜå †Ü ÆÜÂ‘ÜÓÃÜß ôÜåíÜÜ ÆÜâÓß ÆÜÜ²å “å. ‘¹ÜœÜ ÝíÜ¹åïÜÃÜÜ ôÜØÄÜ«ÃÜÃÜÜ †ÜÁÜÜÓå è ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ÆÜ±Ü †ÜíÜàØ ôÜØÄÜ«ÃÜ ‘ÜÑÜÚÓ´Ü ËÜÃÑÜàØ ÷ïÜå. †ÜÆÜ±Üå ´ÑÜÜØ ËÜçÞÃ‘ØÄÜšÜåµÜå ÷íÜå †ÃÜå‘ ôÜàÁÜÜÓÜ ³ÜÑÜÜ “å. ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ËÜçÃ‘ÃÜÜå œÜå‘ ´ÜåÃÜß †ÃÑÜ ïÜÜƒÜÜÏÜÜØ ÃÜÜƒÜß ïÜ‘ÜÑÜ “å ´Ü³ÜÜ ÃÜÜ±ÜÜØ ÆÜ±Ü ‹ÆÜÜ²ß ïÜ‘ÜÑÜ “å. êÜåƒÜ‘ êÜØ²ÃÜÏÜÜØ †ÍÑÜÜôÜ ‘Ó´ÜÜ ÷´ÜÜ ´ÑÜÜÓå ´ÜåÏÜÃÜå ËÜçÃ‘ÏÜÜØ ƒÜÜ´ÜàØ ƒÜÜåêÜÜíÜíÜàØ ÷´ÜàØ. ´ÜåÏÜÃÜàØ ƒÜÜ´ÜàØ 10 ÝÏÜÝÃÜüÏÜÜØ ƒÜâêÜß ÄÜÑÜàØ. ôíÜÜÍÜÜÝíÜ‘ Óß´Üå è ´ÜåÏÜÃÜÜ³Üß ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ËÜçÃ‘Üå ôÜÜ³Üå ôÜÓƒÜÜÏÜ±Üß ³Ü‰ ÄÜ‰. †åüêÜàØ è ÃÜ÷Î †å‘ íÜƒÜ´Ü †ÜåÕœÜ´ÜÜ ÃÜÜ±ÜÜØÃÜß èéÓ ÆÜ²ß ´ÑÜÜÓå ËÜçÃ‘ÃÜß †ÃÑÜ ïÜÜƒÜÜÏÜÜØ³Üß ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜÃÜå ÃÜÜ±ÜÜØ ´ÜÓ´Ü è ÏÜìß ÄÜÑÜÜØ ÷´ÜÜØ. ôÜÜæ³Üß ÓôÜÆÜÂ¹ Ý‘ôôÜÜå ÃÜÜ´ÜÜêÜ ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ´Üå†Üå ´ÜåÏÜÃÜÜ ™ÜÓå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ ÆÜàµÜ †ÃÜå ÆÜàµÜß ÏÜÜüå ÍÜåü ÏÜÜå‘êÜíÜÜ ÏÜÜÄÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ. †Ü ÏÜÜüå †å‘ ôüÜåÓÏÜÜØ³Üß ‘ÆÜ²ÜØ ƒÜÓß¾ÜØ. ÆÜ“ß ‘Üå‰ ‘ÜÓ±ÜôÜÓ ´Üå ËÜ¹êÜÜíÜíÜÜ ÄÜÑÜÜ ´ÑÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜÜå †ÃÜÜÝíÜêÜ ôíÜÍÜÜíÜ ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. ÏÜÜµÜ ÄÜÜØÁÜß¢ ¿ÜÓÜ ô³ÜÜÝÆÜ´Ü 326

ü×ôüÏÜÜØ ÃÜÜå‘Óß ‘Ó´ÜÜ ÷ÜåíÜÜÃÜå ‘ÜÓ±Üå ‘å êÜåƒÜ‘ÃÜÜ ÝÆÜ´ÜÜ ÄÜÜØÁÜßíÜÜ¹ß ÷ÜåíÜÜÃÜå ‘ÜÓ±Üå ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü ŸÑÜÜØ †ÃÑÜÜÑÜ ³ÜÜÑÜ ´ÑÜÜØ †íÜÜè ‹«ÜíÜíÜÜÃÜß íÜÜ´Ü †ÜíÜå ´ÑÜÜÓå †ÃÜÜÝíÜêÜÜå ÷ØÏÜåïÜÜØ †ÄÜÂåôÜÓ ÷ÜåÑÜ “å, ´ÜåÃÜß ÆÜÂ´ÜßÝ´Ü †÷Î ³ÜÜÑÜ “å. †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÆÜÂíÜÜôÜÃÜÜ ôÜØÍÜÜÓ±ÜÜØ ÏÜÜµÜ ÃÜ³Üß, ´ÜåÏÜÜØ êÜÜÄÜ±ÜßÃÜÜ ´ÜÜÓ ÆÜ±Ü ÄÜâØ³ÜÜÑÜåêÜÜ ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. ÝíÜ¹åïÜ è´ÜÜ †ÄÜÜ‹ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÝÆÜ´ÜÜÃÜàØ †íÜôÜÜÃÜ ³ÜÜÑÜ “å, ÆÜÓØ´Üà ÝÆÜ´ÜÜ†å ´ÜåÏÜÃÜå ‘ûàØ ÷ÜåÑÜ “å, ÄÜÏÏÜå ´Üå ³ÜÜÑÜ ´ÜåÏÜ±Üå †ÍÑÜÜôÜ ÏÜÜüå ÝíÜ¹åïÜ èíÜàØ. ÝíÜ¹åïÜ è´Üß íÜåìÜ ´ÜåÏÜÃÜß ÏÜÜ´ÜÜ ôÜâØ«ÃÜß ÄÜÜåìß †ÜÆÜ´ÜÜØ ‘÷å “å ‘å ´ÜÜÓÜå ïÜÓ¹ßÃÜÜå ‘Üå«Üå “å †ÃÜå ´ÑÜÜØ «Ø²ß íÜÁÜÜÓå ÆÜ²å “å ÏÜÜüå †Ü ´ÜÃÜå ‘ÜÏÜ êÜÜÄÜïÜå. êÜåƒÜ‘ †ÃÜå ÆÜ´ÃÜß ËÜØÃÜå øÑÜÜÓåÑÜ †å‘ËÜß¡³Üß “âüÜØ ÆÜ²ÒÜØ ÃÜ÷Î ÷ÜåíÜÜ³Üß †å íÜƒÜ´Üå ÆÜÂåÏÜÃÜß †ÝÍÜíÑÜÞø´Ü ´ÜåÏÜÃÜÜ ÏÜÜüå †å‘ ‘êÆÜÃÜÜÃÜÜå ÝíÜóÜÑÜ ÷ÜåÑÜ “å. ÆÜ´ÃÜß ôÜÜ³ÜåÃÜÜ ÆÜÂåÏÜ †ØÄÜå ÝÏÜµÜÃÜå è±ÜÜíÜå “å ‘å ÆÜÂåÏÜ ÷ÜåíÜÜå †å †å‘ íÜÜ´Ü “å †ÃÜå ´ÜåÃÜå ÆÜÂÄÜüÆÜ±Üå íÑÜø´Ü ÃÜ ‘ÓíÜÜå †å ËÜß¢ íÜÜ´Ü “å. ÆÜÂåÏÜÃÜå ÆÜÜôÜÚêÜÜåÏÜÜØ ÆÜç‘ ‘ÓßÃÜå ™Üâ™ÜíÜ´ÜÜ ôÜÜÄÜÓ èåíÜÜå ËÜ´ÜÜíÜíÜÜÃÜß ´ÜåÏÜÃÜå èéÓ êÜÜÄÜ´Üß ÃÜ³Üß. †åüêÜàØ è ÃÜ÷Î êÜåƒÜ‘ÃÜå ´Üå ÆÜôÜØ¹ ÆÜ±Ü ÃÜ³Üß. êÜåƒÜ‘ÃÜÜ ÝíÜ¹åïÜ ÄÜÑÜÜ ÆÜ“ß ´ÜåÏÜÃÜÜØ ÆÜ´ÃÜß†å ÆÜµÜ êÜƒÑÜÜå ´ÜåÏÜÜØ êÜƒÑÜàØ ÷´ÜàØ : ´ÜÏÜÜÓÜ ÄÜÑÜÜ ÆÜ“ß ™ÜÓå ÆÜÜ“ß †ÜíÜß ´ÜÜå ™ÜÓ ƒÜÜêÜß ƒÜÜêÜß êÜÜÄÑÜàØ.".". ÷àØ ³ÜÜå²Üå íÜƒÜ´Ü ôÜâÃÜ ÏÜÜÓß ÄÜ‰.".". êÜÄÜÍÜÄÜ ‘êÜÜ‘ ôÜàÁÜß ËÜÜÓ±ÜÜØ ËÜØÁÜ ‘ÓßÃÜå †å‘êÜÜ Ó²ß êÜßÁÜàØ.".". íÜóÜÚ †åüêÜå 365 Ý¹íÜôÜ †å ÷àØ ¡±ÜàØ “àØ ÆÜ±Ü “Üå‘ÓÜØ ôÜÏÜè´ÜÜØ ÃÜ³Üß.

êÜåƒÜ‘ êÜƒÜå “å : êÜØ²ÃÜÏÜÜØ è´ÜÜ ÷Ü³ÜÏÜÜØ êÜ‰ èíÜÜÃÜÜ ÏÜÜåüÜ ÆÜÜ‘ßüÏÜÜØ ÆÜÜôÜÆÜÜåüÚ †ÃÜå ü×ÜíÜåêÜôÜÚ œÜå‘ èåüêÜÜ è´ÜÃÜ³Üß ÏÜÇ ËÜß¡ µÜ±Ü ÉÜåüÜ ÏÜâøÑÜÜ ÷´ÜÜ — ÝíÜÍÜÜ, ÝíÜíÜå‘ †ÃÜå ´ÜÜÓÜÃÜÜ. ÆÜ÷åêÜÜØ ÏÜÇ ´ÜåÃÜå ÏÜÜÓß ÃÜÜÃÜ‘²ß éÏÜÏÜÜØ è œÜÜå²ß ÓÜƒÑÜÜ ÷´ÜÜ. ÆÜ“ß ´ÜÜå ÷àØ ¹É´ÜÓÏÜÜØ ´ÜåÃÜå ôÜÜ³Üå è ÓÜƒÜ´ÜÜå. ‘ÜÏÜ‘Üè ‘å †ÍÑÜÜôÜÏÜÜØ³Üß ÆÜÓíÜÜÓß †å ÉÜåüÜ ÆÜÓ †å‘ ÃÜèÓ ÃÜÜƒÜ´ÜÜØ ³ÜÜ‘ ¡±Üå øÑÜÜØÃÜÜå øÑÜÜØÑÜ †êÜÜåÆÜ ³Ü‰ è´ÜÜå. †å‘ íÜÜÓ †å ÉÜåüÜ †Ü²å ÷Ü³Üå ÏÜà‘Ü‰ ÄÜÑÜÜ. ÷àØ ïÜÜåÁÜíÜÜ êÜÜÄÑÜÜå. éÏÜÏÜÜØ èåüêÜß œÜÜåÆÜ²ß ÷´Üß ´Üå ËÜÁÜß ƒÜÜåìß íÜëÑÜÜå. “åíÜüå ËÜå œÜÜåÆÜ²ßÃÜß íÜœœÜå³Üß ´Üå ôÜÓß ÆÜ²ÒÜ ´ÑÜÜÓå ÏÜÃÜå †íÜ±ÜÚÃÜßÑÜ †ÜÃÜØ¹ ³ÜÑÜÜå.

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

†ÜíÜß ‘åüêÜßÑÜ êÜÜÄÜ±ÜßôÜÍÜÓ íÜÜ´ÜÜå †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ íÜÜØœÜíÜÜ ÏÜìå “å. †Ü ‹ÆÜÓÜØ´Ü êÜåƒÜ‘å ´ÑÜÜØÃÜÜØ †ÍÑÜÜôÜ, ‘ôÜÜåüß, ÝïÜšÜ‘Üå, ´ÑÜÜØÃÜÜ ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå, ÝïÜô´Ü, ÆÜÓßšÜÜÆÜ½Ý´Ü, ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ, ôÜ÷ÜÁÑÜÜÑÜß†Üå ÝíÜïÜå ÝíÜô´Üä´Ü œÜœÜÜÚ ‘Óß “å. êÜØ²ÃÜ ïÜ÷åÓÃÜß

íÜÜ÷ÃÜ íÑÜíÜô³ÜÜ †ÃÜå ´ÑÜÜØÃÜÜ ÃÜÄÜÓ ÝÃÜÑÜÜåèÃÜ ÝíÜïÜå ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜ±Üå ËÜÜÓß‘Ü‰³Üß êÜƒÑÜàØ “å. êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú : 5/41, ÝÃÜÝÁÜ †çÆÜÜüÚÏÜåÃü, ïÜÜôµÜßÃÜÄÜÓ, ÃÜÜÓ±ÜÆÜàÓÜ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ – 380 013. e-mail": ajaynaik63@gmail.com o

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜØ Ýè´ÜåÃº ¹åôÜÜ‰ ÝêÜÝƒÜ´Ü – †ÃÜàíÜÜ¹ß´Ü ‹ÆÜêÜËÁÜ ÆÜàô´Ü‘Üå †ÜÆÜ‘Ü ÍÜÜóÜÜ ôÜÜ³Üß, ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ÍÜÜóÜÜ†ÜÇ ‘å ÝêÜÑÜå (ÍÜÜÄÜ : 1-2-3) Ýè´ÜåÃº ¹åôÜÜ‰ _ 350 ¹åíÜ †ÃÜå ¹ÜÃÜíÜ ÓÜåËÜüÚ êÜà‰ ÝôüíÜÃôÜÃÜ _20 ÄÜÜØÁÜßËÜÜÆÜà ËÜåÄÜÏÜ ‘à¹ÝôÜÑÜÜ ”æ¹ß _15 ÝÓÆÜ íÜÜÃÜ ÕíÜ‘êÜ ‡ÝíÜÛÄÜ íÜÜçÕïÜÄüÃÜ _10 üÜçêôüÜçÑÜÃÜß 23 íÜÜ´ÜÜÚ†Üå ÝêÜÑÜÜå üÜçêôüÜçÑÜ _75 ËÜ÷àéÆÜß ÄÜÜØÁÜß †ÃÜà. ËÜØ¹ÜåÆÜÜÁÑÜÜÑÜ _40 ‘à¹Ó´Üß ‹ÆÜœÜÜÓ ²Üç. ïÜÓ±ÜÆÜÂôÜÜ¹ _70 o

ÆÜä. 342³Üß œÜÜêÜà . . . 22 ÝÆÜÏÜå., ‘ô´ÜâÓËÜÜ íÜÄÜåÓå “âüÒÜØ ´ÜåÏÜÃÜå êÜåíÜÜ èåêÜ ÆÜÓ ÄÜÑÜÜ.4 ôÜ´‘ÜÓôÜÏÜÜÓØÏÜÜØ ÷ÜèÓ †ÃÜå ËÜÜåêÑÜÜ. ²ËÜÚÃÜ 23 ²ËÜÚÃÜ, `ÃÜÜ´ÜÜêÜ ÏÜÓøÑÜàÓß'ÃÜå ÆÜµÜ êÜƒÜß, †åÏÜÜØ, ´ÜÜ. 21ÏÜßÃÜß ôÜÍÜÜ ÝíÜïÜå †ÜíÜåêÜß ÃÜÜÇÁÜ †å‘ ´ÜÓÉß “å †åÏÜ è±ÜÜíÑÜàØ. 24-25 ²ËÜÚÃÜ 26 ²ËÜÚÃÜ, `éüÓ'ÃÜÜ ÆÜÂÝ´ÜÝÃÜÝÁÜÃÜå ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü †ÜÆÜß. 27 ÝÆÜÏÜå., ¡÷åÓôÜÍÜÜÏÜÜØ, êÜ²´Ü ÉÓß ¥ÆÜ²å ´ÜÜå ‘âœÜ ÏÜÜüå 1. ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ (1) ´ÜÜ. ËÜß¢~ íÜåôü ‹ÆÜÓÃÜÜ ‘åôÜÃÜß ÏÜà¹´Ü ÷´Üß ÆÜ±Ü ÆÜ“ß³Üß ‘åôÜ ÆÜÜ“Üå ƒÜÇœÜß êÜåíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå. (2) ´ÜÜ. 3¢~ ÓÜè‘ÜåüÏÜÜØ, ñÜßÏÜ´Üß ôüßíÜÃôÜÃÜÃÜÜ ÆÜÂÏÜàƒÜÆÜ¹å ôµÜß†ÜåÃÜß ôÜÍÜÜ ³Ü‰. (3) ´ÜÜ. 3¢~ ‘êÜ‘¶ÜÜÏÜÜØ ËÜ¹ÚíÜÜÃÜÃÜÜ ÏÜ÷ÜÓÜ¡ÃÜÜ ÆÜÂÏÜàƒÜÆÜ¹å ôÜÍÜÜ ³Ü‰. (4) ´ÜÜ. 10ÏÜß~ ÏÜàØËÜ‰ÏÜÜØ üÜ‹ÃÜ÷ÜçêÜÏÜÜØ ÃÜÜÏÜ¹ÜÓ †ÜÄÜÜƒÜÜÃÜÃÜÜ ÆÜÂÏÜàƒÜÆÜ¹å ôÜÍÜÜ ³Ü‰ ~ÏÜÜØ ÉÜìÜå ‹™ÜÓÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå. (5) ´ÜÜ. 11ÏÜß~ ¹. †Ü.ÃÜß ôÜÓ‘ÜÓå µÜ±Ü è±ÜÃÜàØ ËÜÃÜåêÜàØ ´ÜÆÜÜôÜÆÜØœÜ ÃÜßÏÑÜàØ. ~ÃÜÜ ÆÜÂÏÜàƒÜ ÷´ÜÜ ôÜÓ ÝíÜÝêÜÑÜÏÜ ôÜÜåêÜÜåÏÜÃÜ †ÃÜå ôÜÍÑÜÜå ÷´ÜÜ ‡íÜÜê² ‡ôÜêÜåÃÜ †ÃÜå èå. ~ôÜ. ËÜÜÑÜêÜß. íÜìß ~ÏÜÜØ ‘Üå‰ Õ÷¹ß ÃÜ÷Üå´ÜÜ ÝÃÜÏÜÜÑÜÜ. ~ ‘ÜÓ±Üå, ²ËÜÚÃÜÏÜÜØ ´ÜÜ. 14ÏÜß~ ÏÜìåêÜß Õ÷¹ß†ÜåÃÜß ôÜÍÜÜ~ †ôÜØ´ÜÜåóÜ ¹ïÜÜÚíÑÜÜå †ÃÜå è±ÜÜíÑÜàØ ‘å ÆÜØœÜ †ôíÜß‘ÜÑÜÚ “å. 2. (1) ÆÜÜåêÜ‘ ´Ü³ÜÜ ‘çêÜÃÜËÜå‘ÃÜå ÆÜ±Ü †÷Î êÜÜíÜßÃÜå “Üå²ÒÜ. (2) †Üèå ´ÜÆÜÜôÜÆÜØœÜÃÜß ÆÜ÷åêÜß ËÜå«‘ ³Ü‰; †åÏÜ±Üå ËÜÁÜÜÃÜå “Üå²íÜÜÃÜß

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

´ÜæÑÜÜÓ Ó÷åíÜÜ †ÃÜàÓÜåÁÜ ‘ÑÜÜåÚ. ²ËÜÚÃÜ 28 [²ËÜÚÃÜ] 29 ²ËÜÚÃÜ, `ÃÜÜ´ÜÜêÜ ÏÜÓøÑÜàÓß'ÃÜÜ ÆÜÂÝ´ÜÝÃÜÝÁÜÃÜå ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü †ÜÆÜß. ÝôÜ²ÃÜ÷ÜÏÜÏÜÜØ †ÜíÜåêÜß ÆÜÜ«ïÜÜìÜÃÜß ËÜÜìÜ†ÜåÃÜå ÓÜÏÜÜÑÜ±Ü, ÄÜß´ÜÜ †ÃÜå †Üå°±Üß†ÜåÃÜàØ ÝíÜ´ÜÓ±Ü ‘ÑÜàÛ. 30-31 ²ËÜÚÃÜ ÍÜêÜÜÏÜ±Ü ‘Óß, (“Üå²íÜÜÃÜàØ ÆÜ÷åêÜå³Üß ÃÜ’ß è ÷ïÜå, †ÃÜå ´Üå³Üß è ËÜÁÜÜÃÜå ÝÆÜÂüÜåÝÓÑÜÜ êÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ ÷ïÜå), ´Ü³ÜÜ «ÓÜíÑÜàØ ‘å Õ÷¹ß ôÜÓ‘ÜÓå èàËÜÜÃÜß †ÜÆÜíÜß ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ~†Üå ~ÏÜÃÜÜ ÆÜÂÝ´ÜÝÃÜÝÁÜÃÜå ÏÜÜå‘êÜß ïÜ‘å “å. (3) †Ü íÜƒÜ´ÜÃÜß èåêÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢~ ƒÜâËÜ íÜÜØœÑÜàØ †ÃÜå êÜƒÑÜàØ. ƒÜÜôÜ ‘ÓßÃÜå ´ÜÜÝÏÜêÜ ïÜßƒÜíÜÜ ÆÜÜ“ì ƒÜâËÜ íÜƒÜ´Ü †ÜÆÑÜÜå. 3. ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘Ü ‘ÜÑÜÏÜÃÜå ÏÜÜüå (´ÜÜ. 16-7-14ÃÜÜ ÓÜåè) “Üå²ÒàØ ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß †ÜíÜÜå íÜåïÜ ÓÜƒÑÜÜå. 4. ‘ô´ÜâÓËÜÜÃÜàØ ïÜÓßÓ ƒÜâËÜ ÃÜØƒÜÜ‰ ÄÜÑÜàØ ÷´ÜàØ. —~üêÜàØ ËÜÁÜàØ, ‘å, ~ÏÜÃÜå ¡å´ÜÜØ ~‘ è±Üå ~ÏÜÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜØ ÏÜÜ´ÜÜ ÏÜÜÃÜß êÜßÁÜÜØ. ~ÏÜÃÜå ´ÜàÓ´Ü è ÝÉ. †Ü. êÜ‰ èíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜØ. ´ÑÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢~ ´Ü³ÜÜ ËÜß¡ †ÜñÜÏÜíÜÜôÜß†Üå~ ~ÏÜÃÜß ƒÜâËÜ œÜÜ‘Óß ‘Óß. [ÝÆÜÏÜ.=ÝÆÜüÓÏÜåÝÓüÖËÜÄÜÚ]

327

ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜ íÑÜÞø´Ü´íÜÃÜÜØ ôÜ™ÜìÜØ ÆÜÜôÜÜØÃÜÜå ÆÜÝÓœÜÑÜ ‘ÓÜíÜ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘ : ôÜÓ¹ÜÓ íÜêêÜÍÜÍÜÜ‰ÃÜÜØ ÍÜÜóÜ±ÜÜå ÏÜÝ±ÜêÜÜêÜ †åÏÜ. ÆÜüåêÜ

†å‘ íÜÜÓ ôÜÓ¹ÜÓÃÜå ‘Üå‰†å ôÜâœÜíÑÜàØ ‘å, ´ÜÏÜå ¹åïÜÃÜÜå ‡Ý´Ü÷ÜôÜ êÜƒÜÜå. ôÜÓ¹ÜÓå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ôíÜÍÜÜíÜ ÏÜàèËÜ íÑÜØÄÜ †ÃÜå ÝíÜÃÜÜå¹ÏÜÜØ ÆÜÂ´ÑÜà¶ÜÓ íÜÜëÑÜÜå ‘å, †ÏÜÜÓàØ ‘ÜÏÜ ‡Ý´Ü÷ÜôÜ êÜƒÜíÜÜÃÜàØ ÃÜ÷Î, ‡Ý´Ü÷ÜôÜ ÓœÜíÜÜÃÜàØ. ôÜÓ¹ÜÓÃÜß íÜÜ´Ü ôÜÜœÜß “å. ôÜÓ¹ÜÓå ÆÜÂ´ÑÜšÜ éÆÜå ÍÜÜÄÑÜå è ‘ïÜàØ êÜƒÑÜàØ “å. †ÃÑÜ ÃÜå´ÜÜ†ÜåÃÜß ÆÜå«å ´ÜåÏÜ±Üå ÆÜÜå´Üå êÜƒÜåêÜàØ êÜÄÜÍÜÄÜ ‘ïÜàØ è ÃÜ³Üß. ÉÓèÃÜÜ ÍÜÜÄÜ éÆÜå ‘å íÑÜÞø´ÜÄÜ´ÜÆÜ±Üå èéÓ è±ÜÜÑÜ ´ÑÜÜÓå üâØ‘ÏÜÜØ èå ÆÜµÜíÑÜíÜ÷ÜÓ ‘ÑÜÜåÚ ÷ÜåÑÜ ´Üå †ÃÜå ôÜÓ¹ÜÓÃÜß èåêÜ²ÜÑÜÓß1 “å.

ôÜÓ¹ÜÓ íÜêêÜÍÜÜ‰ÃÜÜØ ÍÜÜóÜ±ÜÜå (1918³Üß 1947) ôÜØÆÜÜ¹‘Üå : ÃÜÓ÷ÝÓ ¿ÜÓ‘Ü¹ÜôÜ ÆÜÓßƒÜ, ‹¶ÜÏÜœÜØ¹ ¹ßÆÜœÜØ¹ ïÜÜ÷, ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÏÜØÝ¹Ó, Ý¿´ÜßÑÜ †ÜíÜäÝ¶Ü, íÜóÜÚ : 2013, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ, ôÜÜ‡” 6.5×9.5, ÆÜÜÃÜÜØ : 495 _ 400

328

†Ü”Ü¹ßÃÜß êÜ²´Ü ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ÍÜÜÓ´Ü †ÃÜå †åÏÜÜØÑÜå ÝíÜïÜåóÜ éÆÜå ÄÜàèÓÜ´ÜÏÜÜØ †ÜíÜåêÜß èËÜÓ¹ô´Ü ¡ÄÜäÝ´ÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ ÆÜ“ß ‘Üå‰ ÆÜ±Ü íÑÜÞø´ÜÃÜÜå ÃÜÜÇÁÜÆÜÜµÜ ÉÜìÜå ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´Üå ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜå “å. ôÜÓ¹ÜÓå êÜåƒÜÜå êÜƒÑÜÜ ÃÜ³Üß ÆÜ±Ü ÆÜÂôÜØÄÜÜåÝœÜ´Ü ‘ÓåêÜÜØ ÆÜÂíÜœÜÃÜÜå ´ÜåÏÜÃÜß êÜÜå‘¡ÄÜäÝ´ÜÃÜß œÜìíÜìÃÜàØ ôÜËÜì ïÜôµÜ “å. èåÏÜ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÆÜÝÓœÜÑÜ ÏÜÜüå ´ÜåÏÜÃÜÜØ êÜƒÜÜ±ÜÜå “å, ´ÜåÏÜ ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜ ÆÜÝÓœÜÑÜ ÏÜÜüå ´ÜåÏÜÃÜÜØ ÆÜÂíÜœÜÃÜÜå †å‘ÏÜÜµÜ ôÜÜÁÜÃÜ “å. ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜØ ËÜÁÜÜØ è ÆÜÜôÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÆÜÂíÜœÜÃÜÜåÏÜÜØ ²Üå‘ÜÑÜÜ ÝíÜÃÜÜ Ó÷å´ÜÜØ ÃÜ³Üß. ´ÜåÏÜÜØ³Üß ÆÜÂ¡†å ïÜÜæÑÜÚ †ÃÜå ôíÜÜíÜêÜØËÜÃÜÃÜÜ ÓôÜ ÆÜßÁÜÜ “å. ´ÜåÏÜÃÜÜ œÜÜÝÓµÑÜÃÜÜØ êÜšÜ±ÜÜå †åÏÜÃÜÜØ ÍÜÜóÜ±ÜÜåÃÜß ïÜæêÜßÃÜß †ÜÓôÜßÏÜÜØ ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. ôÜÓ¹ÜÓ ÏÜÜåüÜ ÍÜÜóÜÜïÜÜôµÜß ‘å ôÜÜÝ÷´ÑÜ‘ÜÓ ÃÜ ÷´ÜÜ, “´ÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜÜØ ÆÜÂíÜœÜÃÜÜå ù¹ÑÜ ôÜÜÇôÜÓÜØ ¥´ÜÓß ¡ÑÜ ´ÜåíÜÜØ ôÜÓì †ÃÜå ôÜÜÏÜ³ÑÜÚÆÜâ±ÜÚ “å. ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜ ÆÜÂíÜœÜÃÜÜåÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜß ÝÃÜÍÜåÚì ôÜàÄÜØÁÜ ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. íÑÜØÄÜ †ÃÜå ÝíÜÃÜÜå¹ ÆÜ±Ü ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜå-†Ü¹ïÜÜåÚÃÜå íÑÜíÜ÷ÜÓà ôíÜéÆÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜàØ ‘ÜÑÜÚ ôÜÓ¹ÜÓå ‘ÑÜàÛ “å. êÜÜå‘ÜåÃÜå ÃÜ ÄÜÏÜå ´ÜåíÜß ôÜÜœÜß íÜÜ´Ü ‘²íÜß Óß´Üå ‘÷ßÃÜå ÆÜ±Ü êÜÜå‘ôÜÏÜÂÜü ‘å ù¹ÑÜôÜÏÜÂÜü ËÜÃÜß ïÜ‘ÜÑÜ “å ´ÜåÃÜÜå ÆÜàÓÜíÜÜå ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜØ ÆÜÂíÜœÜÃÜÜå “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ÆÜå«å ÓÜè¿ÜÓß ôíÜÓÜè ÏÜåìíÑÜÜ ÆÜ“ß ôÜÜœÜàØ ôíÜÓÜè ÏÜåìíÜíÜÜÃÜß ÃÜÓß ÕœÜ´ÜÜ, ÕœÜ´ÜÃÜ †ÃÜå ƒÜåíÜÃÜÜ ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜØ ÍÜÜóÜ±ÜÜåÏÜÜØ ÃÜß´ÜÓå “å. 1. ¹ÜØ²ß‘âœÜ ÆÜ÷åêÜÜØ ôÜÓ¹ÜÓÃÜß ÁÜÓÆÜ‘² ³Ü‰ †ÃÜå ôÜÜËÜÓÏÜ´Üß èåêÜÏÜÜØ ÓÜƒÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ ´Üå †ÓôÜÜÏÜÜØ ´ÜÜ. 7 ÏÜÜœÜÚ³Üß 22 †åÝÆÜÂêÜ 1930 ÃÜÜ ÄÜÜìÜÃÜå †ÜíÜÓß êÜå´Üß ôÜÓ¹ÜÓÃÜß èåêÜ²ÜÑÜÓß íÜóÜÚ 2012ÏÜÜØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ¿ÜÓÜ ÆÜàÃÜÏÜÚàÝº´Ü ‘ÓÜ‰ “å. †Ü ´ÜåÃÜàØ µÜßèàØ ÆÜàÃÜÏÜàÚº±Ü “å. [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜØ 18 †åÝÆÜÂêÜ 19181³Üß 1947ÃÜß 11ÏÜß †ÜçÄÜôü ôÜàÁÜßÃÜÜØ ÆÜÂíÜœÜÃÜÜåÃÜàØ †å‘ ÆÜàô´Ü‘ 1949ÏÜÜØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÏÜØÝ¹Óå ÆÜÂÝôÜ½ ‘ÑÜàÛ ÷´ÜàØ. èåÃÜàØ œÜßíÜüÆÜâíÜÚ‘ÃÜàØ ôÜØÆÜÜ¹ÃÜ ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜ ôÜ÷ÑÜÜåÄÜß Ó÷åêÜÜ ËÜå ‘ÏÜÚïÜßêÜ ÄÜÜØÁÜßèÃÜÜå ÃÜÓ÷ÝÓ ÆÜÓßƒÜ †ÃÜå ‹¶ÜÏÜœÜØ¹ ïÜÜ÷å ‘ÑÜàÛ “å. 480 ÆÜÜÃÜÜÃÜÜ ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜØ 158 ÆÜÂíÜœÜÃÜÜåÃÜß ÃÜÜÇÁÜ “å. ÃÜíÜ¢íÜÃÜå 2013ÏÜÜØ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜàØ ÆÜàÃÜ :ÏÜàº±Ü ‘ÓßÃÜå ôÜåíÜÜÃÜàØ ‘ÜÑÜÚ ‘ÑÜàÛ “å. ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ÃÜÜ ÝÃÜíÜå¹ÃÜ †ÃÜå ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜÏÜÜØ è±ÜÜíÑÜÜ ÏÜàèËÜ èå ´Üå ôÜÏÜÑÜå ôÜÓ¹ÜÓå ÆÜÂíÜœÜÃÜÜå †ÜÆÑÜÜØ ´Üå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, ÷ÝÓèÃÜ, ÆÜÂ¡ËÜØÁÜà, èÃÏÜÍÜâÝÏÜ, íÜØ¹å ÏÜÜ´ÜÓÏÜÖ, ÏÜàØËÜ‰ ôÜÏÜÜœÜÜÓ †ÃÜå ÉâêÜ“ÜËÜ íÜÄÜåÓå ÆÜµÜÜåÏÜÜØ “ÆÜÜÑÜÜØ ´ÜåÃÜÜå êÜÜÍÜ êÜßÁÜÜå “å. ËÜß¡Ø ‘åüêÜÜØ‘, ÏÜÝ±ÜËÜ÷åÃÜ ÆÜüåêÜå ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜØ ÆÜÂíÜœÜÃÜÜåÃÜß êÜßÁÜåêÜß ÃÜÜÇÁÜÜå ÆÜÓ³Üß ´ÜæÑÜÜÓ ‘ÑÜÜÛ “å. ‘åüêÜÜØ‘ †ØÄÜÂå¢ †ÃÜå Õ÷¹ßÏÜÜØ³Üß †ÃÜàíÜÜÝ¹´Ü ‘ÓåêÜÜØ ÆÜ±Ü “å. †å‘ÃÜå ËÜÜ¹ ‘Ó´ÜÜØ ËÜÜ‘ßÃÜÜØ ËÜÁÜÜØ ÆÜÂíÜœÜÃÜÜå ‘Üì˜ÏÜ ÆÜÂÏÜÜ±Üå ÄÜÜå«íÜÜÑÜåêÜÜØ “å. ´Üå ôÜÓ´ÜœÜâ‘ÃÜß ÆÜ±Ü ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜÏÜÜØ ÃÜÜÇÁÜ ‘ÓÜ‰ “å. ËÜ÷à ôíÜÜÍÜÜÝíÜ‘ “å ‘å ÆÜÂíÜœÜÃÜÜåÃÜß ÃÜÜÇÁÜÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜß †ÜËÜå÷âËÜ ÆÜÂíÜœÜÃÜïÜæêÜß ‘å íÜÜ±ÜßÃÜß ƒÜâËÜß – ƒÜÜÝôÜÑÜ´ÜÜå ÃÜ †ÜíÜå ÆÜ±Ü ´ÜåÃÜß ÷‘ß‘´ÜÜåÃÜß ´Ü³ÜÜ ÍÜÜóÜÜÃÜß ÑÜÜåÄÑÜ ÃÜå ÆÜâÓ´Üß ÏÜÜíÜè´Ü ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. ôÜÓ¹ÜÓÃÜå ƒÜà¹ÃÜå ÆÜ±Ü ôÜÜÝ÷Þ´ÑÜ‘ ‘å ÍÜÜóÜÜÃÜß ÀÝóü†å ÆÜÂíÜœÜÃÜÜå ‘å êÜƒÜÜ±ÜÜåÃÜß ÆÜ²Ü ÆÜ²ß ÃÜ ÷´Üß ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜÃÜÜ ù¹ÑÜÏÜÜØ³Üß ÃÜß‘ìåêÜÜå ¹åïÜÍÜÞø´ÜÃÜÜå †ÃÜå ÆÜÂ¡™Ü²´ÜÓÃÜÜå ôÜâÓ †ÜÆÜÜå†ÜÆÜ †å‘ ÃÜíÜÜ è ÆÜÂ‘ÜÓÃÜÜ ôÜÜÝ÷´ÑÜÃÜàØ ôÜèÚÃÜ ‘Óå “å. ôÜÓ¹ÜÓÃÜàØ ´Üåè, ÃÜß²Ó´ÜÜ, ïÜâÓíÜßÓ´ÜÜ, †ÃÑÜÜÑÜ ôÜÜÏÜåÃÜß ôÜâÄÜ, ÄÜàèÓÜ´ÜÃÜÜ ƒÜå²â´ÜÜåÃÜå ôíÜÜíÜêÜØËÜß ËÜÃÜÜíÜíÜÜÃÜß ƒÜåíÜÃÜÜ ÃÜå ÕœÜ´ÜÜ, †å ËÜÁÜàØ è ´ÜåÏÜÃÜÜØ ÆÜÂíÜœÜÃÜÜåÏÜÜØ ÆÜÂÝ´ÜÕËÜÝËÜ´Ü ³ÜÜÑÜ “å. ÄÜàèÓÜ´Üß ‘÷åíÜ´ÜÜå ‘å 1. ƒÜå²Ü ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ÏÜÜüå ÓÜôÜ ÄÜÜÏÜå ‘ÓåêÜÜ ÆÜ÷åêÜÜ ÍÜÜóÜ±Ü³Üß ôíÜÜ´ÜØµÑÜ ÏÜëÑÜÜÃÜÜ œÜÜÓ Ý¹ÃÜ ÆÜ÷åêÜÜØ Ý¹êêÜßÃÜÜ ÓÜÏÜêÜßêÜÜ ÏÜå¹ÜÃÜÏÜÜØ ‘ÓåêÜÜ ÍÜÜóÜ±Ü ôÜàÁÜß.

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

éÝ°ÆÜÂÑÜÜåÄÜÜåíÜÜìß èàôôÜÜ¹ÜÓ “´ÜÜØ ´ÜìÆÜ¹ß ÍÜÜóÜÜ †ÃÜå ïÜæêÜßÃÜàØ ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ¹ïÜÚÃÜ ³ÜÜÑÜ “å. ôÜÓ¹ÜÓ ‘÷å “å : ‘ÏÜÃÜôÜßËÜå †Üèå †å‘ íÜÄÜÚ †åíÜàØ ÏÜÜÃÜ´ÜÜå ³Ü‰ ÄÜÑÜÜå “å ‘å “ÜÆÜÜØÏÜÜØ êÜåƒÜÜå êÜƒÜíÜÜ³Üß ”ü ÃÜå´ÜÜ ³Ü‰ ïÜ‘ÜÑÜ. ÆÜÞËêÜÝôÜüß ‘ÑÜÜÚ³Üß †ÜÄÜì íÜÁÜß ïÜ‘ÜÑÜ †ÃÜå ÄÜÏÜå ´Üå ÏÜØ²ì ‘Ü°ß ´ÜåÃÜÜ ÏÜØµÜß ‘å ÆÜÂÏÜàƒÜ ËÜÃÑÜÜ³Üß ÏÜÜåüß ƒÜàÓïÜß†å ËÜåôÜß ïÜ‘ÜÑÜ. ÆÜÓØ´Üà †å ´ÜÜå ËÜÁÜÜ ÆÜ²íÜÜÃÜÜ Óô´ÜÜ “å. èå ÏÜÜ±ÜôÜ ÝôÜÆÜÜ‰ÄÜßÓß ÃÜ³Üß ¡±Ü´ÜÜå ´Üå ôÜåÃÜÜÆÜÝ´Ü ÃÜ³Üß ³Ü‰ ïÜ‘´ÜÜå. èå †ÁÁÜÓ œÜ²å “å ´ÜåÃÜå ´ÜÜå ÆÜ²íÜÜÃÜÜå ÍÜÑÜ ÆÜ±Ü “å. ÆÜ±Ü èå èÏÜßÃÜ ÆÜÓ œÜÜêÜå “å †åÃÜå ÍÜÑÜ ÃÜ³Üß. ´ÜÜ´‘ÜÝêÜ‘ ÃÜå´ÜÜ ËÜÃÜß èíÜÜ ÏÜÜüåÃÜàØ ‘Üå‰ ô³ÜÜÃÜ ÃÜ³Üß ÆÜ±Ü ÆÜÄÜÝ³ÜÑÜå ÆÜÄÜÝ³ÜÑÜå œÜÜêÜÃÜÜÓ ÏÜÜüå ÏÜÜåüÜå †íÜ‘ÜïÜ “å. ÷àØ ƒÜå²â´ÜÃÜÜå ¹ß‘ÓÜå “àØ. ƒÜå²â´ÜÃÜß ¢ÍÜÏÜÜØ ÏÜß«ÜïÜ ÷ÜåÑÜ ÃÜ÷Î. ÏÜÜÓß ¢ÍÜ ‘à÷Ü²Ü èåíÜß “å †ÃÜå ÏÜÜÓß íÜÜ´Ü ‘²íÜß êÜÜÄÜå ´ÜÜåÆÜ±Ü †ÜÆÜ±ÜÜ ËÜå‹ÃÜÜ Ý÷´ÜÃÜß “å. ÷àØ ôÜÜÉ íÜÜ´Ü ÆÜôÜØ¹ ‘ÓÃÜÜÓÜå “àØ. †Üèå ÷àØ ¡åŒ “àØ ‘å ôÃÜÜ´Ü‘ÜåÏÜÜØ µÜ±Ü íÜÄÜÚ ÆÜ²ß ÄÜÑÜÜ “å : †å‘ íÜÄÜÚ †åíÜÜå “å ‘å ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ ™ÜÓ œÜêÜÜíÜßÃÜå ËÜåôÜß Ó÷å “å. ËÜß¡ íÜÄÜÚíÜÜìÜ ¡÷åÓ ¢íÜÃÜÏÜÜØ ÆÜ²ÒÜ “å †ÃÜå ‘ÏÜÜ±ÜßÃÜÜå ´ÑÜÜÄÜ ‘Óß ÏÜÜåüß ‘ÏÜÜ±Üß ‘ÓíÜÜ ÃÜß‘ìß ÆÜ²ÒÜ “å. µÜß¡å íÜÄÜÚ †Ü ËÜå íÜœœÜå †üíÜÜÑÜÜ ‘Óå “å. ´ÜåÃÜå ´ÜÜå ‘ÏÜÜ±ÜßÃÜÜå ÆÜ±Ü ÏÜÜå÷ “å †ÃÜå ôÜÜ³Üå ¡÷åÓÏÜÜØ †ÜÄÜì ÆÜ²íÜàØ “å. †å‘êÜß ñÜ½Ü³Üß ïÜàØ ³ÜÜÑÜ? ïÜÞø´Ü ÝíÜÃÜÜÃÜß ñÜ½Ü ÃÜ‘ÜÏÜß. ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÏÜ÷ÜÃÜ ‘ÜÑÜÚ ÆÜÜÓ ÆÜÜ²íÜÜÏÜÜØ ñÜ½Ü †ÃÜå ïÜÞø´Ü ËÜØÃÜåÃÜß †ÜíÜïÑÜ‘´ÜÜ “å. ôÜ¶ÜÜÁÜßïÜÜåÃÜß ôÜ¶ÜÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÏÜä´ÑÜà ôÜÜ³Üå ôÜÏÜÜÆ´Ü ³ÜÜÑÜ “å ŸÑÜÜÓå ÏÜ÷ÜÃÜ ¹åïÜÍÜø´ÜÜåÃÜß ôÜ¶ÜÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÆÜ“ß è ƒÜÓÜå †ÏÜêÜ œÜêÜÜíÜå “å. ÆÜÂ¡ ´ÜåÏÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜàØ †ÃÜà‘Ó±Ü ‘ÓíÜÜ ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘Óå “å, ´ÜåÏÜÃÜÜ ÄÜà±Ü ÄÜÜÑÜ “å †ÃÜå †÷ÜåÝÃÜïÜ ´ÜåÏÜÃÜàØ ôÏÜÓ±Ü ‘Óå “å. †å‘ íÜÜ´Ü ÁÑÜÜÃÜÏÜÜØ ÓÜƒÜíÜÜÃÜß ‘å ÏÜÓíÜÜÃÜàØ †å‘ è íÜƒÜ´Ü “å. ¹Óå‘ÃÜå ÏÜÜüå ‘Ü³Üß †ÃÜå íÜÜØôÜ ÝôÜíÜÜÑÜ ËÜßèàØ “å è ÃÜ÷Î. ´ÜÏÜÜÓß ÆÜÜôÜå †åíÜß ‘‰ œÜßè “å ‘å ´ÜÏÜå ôÜÜ³Üå êÜÜå “Üå? ´ÜÏÜå ‘åÏÜ ²ÓÜå “Üå? ´ÜÏÜå †å íÜÜ´Ü ÍÜâêÜß ¡†Üå “Üå ‘å ´ÜÏÜÃÜå †ÃÜå ÏÜÃÜå ÆÜå¹Ü ‘ÓÃÜÜÓ †å‘ “å. ´ÜÏÜå ÆÜÝíÜµÜ

329

†åÏÜÜØ ´ÜÜêÜßÏÜ ‘å ‘íÜÜÑÜ´ÜÃÜß èéÓ ÃÜ³Üß ÆÜ±Ü ÏÜÓ±ÜÃÜÜå ÍÜÑÜ ‘Ü°ß ÃÜÜƒÜíÜÜÃÜß èéÓ “å. †ÜƒÜàØ èÄÜ´Ü ƒÜå²â´ÜÜå ÆÜÓ ÃÜÍÜå “å. ¹àÝÃÜÑÜÜÃÜÜå ÝÃÜíÜÜÚ÷ †å‘ ƒÜå²â´Ü †ÃÜå ËÜß¡å ÏÜèâÓ †å ËÜå ‹ÆÜÓ “å, “´ÜÜØ ôÜÜæ³Üß íÜÁÜÜÓå èàêÜÏÜ ‘Üå‰ ôÜ÷ÃÜ ‘Ó´ÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå †Ü ËÜå “å. ‘ÜÓ±Ü ‘å ´Üå ËÜØÃÜå ÏÜâØÄÜå ÏÜÜå°å èàêÜÏÜ ôÜ÷ÃÜ ‘Óå “å. ÷àØ ƒÜå²â´Ü “àØ. ƒÜå²â´ÜÃÜÜ Ý¹êÜÏÜÜØ ÆÜåôÜß ïÜ‘àØ “àØ †ÃÜå ´ÜåÃÜå ôÜÏÜ¡íÜàØ “àØ ‘å ´ÜåÃÜÜ ¹à :ƒÜ³Üß ´Üå ÆÜÜå´Üå ÷´ÜÜïÜ ³Ü‰ ÄÜÑÜÜå “å. †ÜíÜ²ß ÏÜÜåüß ôÜ¶ÜÜ ôÜÜÏÜå ïÜàØ ³Ü‰ ïÜ‘å †åÏÜ ÏÜÜÃÜ´ÜÜå ³Ü‰ ÄÜÑÜÜå “å. †å è “å. †Ü ÁÜÓ´Üß ÆÜÓ ¡å ‘Üå‰ÃÜå “Ü´Üß ‘Ü°ßÃÜå œÜÜêÜíÜÜÃÜÜå †ÝÁÜ‘ÜÓ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´Üå ÁÜÓ´ÜßÏÜÜØ³Üß ÁÜÃÜÁÜÜÃÑÜ ÆÜå¹Ü ‘ÓÃÜÜÓ ƒÜå²â´ÜÃÜå è “å.

³ÜÜ†Üå, †åËÜ ‘Ü°ß ÃÜÜƒÜÜå ´ÜÜå ´ÜÏÜÜÓå ‘Üå‰³Üß ²ÓíÜÜÃÜàØ ÃÜ³Üß. èå íÜƒÜ´Üå ´ÜÏÜå ÃÜß²Ó ³ÜÑÜÜ ´Üå è íÜƒÜ´Üå ´ÜÏÜå ôíÜ´ÜØµÜ “Üå. èåÏÜ èåÏÜ êÜÜå‘ÜåÏÜÜØ³Üß ²Ó ¡ÑÜ “å ´ÜåÏÜ ´ÜåÏÜ ôÜÓ‘ÜÓÏÜÜØ ²Ó ¹ÜƒÜêÜ ³ÜÜÑÜ “å. ŸÑÜÜÓå êÜÜå‘Üå ÃÜß²Ó ³ÜïÜå ´ÑÜÜÓå ¹åïÜ ôíÜ´ÜØµÜ ³Ü‰ èïÜå. ¹åïÜß ÍÜÜóÜÜ†ÜåÃÜå ‘åìíÜ±ÜßÃÜàØ íÜÜ÷ÃÜ ËÜÃÜÜíÜíÜÜÃÜÜå †³ÜÚ †åíÜÜå ÃÜ³Üß ³Ü´ÜÜå ‘å, ÝíÜ¹åïÜß ÍÜÜóÜÜ†Üå †ÜÆÜ±Üå ïÜßƒÜíÜß ÃÜ³Üß ÑÜÜ ´ÜÜå ïÜßƒÜíÜíÜß ÃÜ³Üß. †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ¹àÝÃÜÑÜÜÏÜÜØ ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÏÜàêÜ‘ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß œÜÜÓ ôÜßÏÜÜ†ÜåÃÜß †Ø¹Ó ÆÜàÓÜ‰ Ó÷ßÃÜå †å‘êÜÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ËÜÁÜß èéÝÓÑÜÜ´ÜÜå ÆÜâÓß ‘ÓíÜÜÃÜå ôÜÏÜ³ÜÚ ÃÜ÷Î ³ÜÜÑÜ. ´ÜåÃÜå ËÜß¡ ÏÜàêÜ‘Üå ôÜÜ³Üå ôÜØÆÜ‘Ú ÓÜƒÑÜÜ ÝíÜÃÜÜ “âü‘Üå ÃÜ³Üß. †ÜíÜÜ ôÜØÆÜ‘ÚÃÜå ôÜÜÓà ÝíÜ¹åïÜß ÍÜÜóÜÜ†Üå ¡±ÜíÜß èéÓß “å. ´ÜÏÜå ÆÜàÓàóÜÜå ÓšÜ±Ü ‘ÓïÜå †åÏÜ ÏÜÜÃÜßÃÜå ËÜå«ÜØ “Üå ´ÜÜå ÆÜàÓàóÜÜå ÍÜÜÄÜå ´ÑÜÜÓå ´ÜÏÜå ïÜàØ ‘ÓïÜÜå? ÆÜ±Ü ´ÜÏÜÜÓåÑÜ ôÜÜÏÜÃÜÜå ‘ÓíÜÜå ¡å‰†å. ´ÜÏÜå †åÏÜ ÏÜÜÃÜÜå “Üå ‘å ôµÜß†ÜåÏÜÜØ ïÜÞø´Ü ïÜß ÷ÜåÑÜ? ÆÜ±Ü ôµÜß èåüêÜß ïÜÞø´Ü ´ÜÜå ÆÜàÓàóÜÜåÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÃÜ³Üß. ôµÜß†ÜåÃÜß ôÜ÷ÃÜïÜÞø´Ü ™Ü±Üß ÷ÜåÑÜ “å. ôµÜß†Üå†å ´ÜÜå ÆÜàÓàóÜÜåÏÜÜØ ïÜÞø´Ü ÆÜâÓß “å. ÏÜÜüå ´ÜÏÜå ÓšÜ±Ü ‘Ó´ÜÜØ ïÜßƒÜ¡å.

†ÜÏÜ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ÆÜå«å ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜØ ÆÜÂíÜœÜÃÜÜåÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÆÜÂ¡™Ü²´ÜÓÃÜÜå ÍÜÜÄÑÜå è ‘Üå‰ ÏÜà¼Üå ËÜœÑÜÜå ÷ïÜå. ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜØ ¡åïÜßêÜÜØ “´ÜÜØ ÆÜÂ¡™Ü²´ÜÓ ÏÜÜüå †ÝÃÜíÜÜÑÜÚ †åíÜÜØ †ÃÜå‘ ÝÃÜÍÜßÚ‘ †ÃÜå ôÆÜóü ÆÜÂíÜœÜÃÜÜå ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓ¹å÷ ôíÜéÆÜå ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú : 25, †ƒÜØ²ÜÃÜØ¹ ôÜÜåôÜÜÑÜüß, ÄÜÜåÆÜß †ÃÃÜšÜåµÜ ÃÜ¢‘, ÃÜíÜÜ íÜÜ²è, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ – 380 013 o

ôÜÓ¹ÜÓ ÆÜüåêÜ ÝíÜóÜÑÜ‘ ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜß ÑÜÜ¹ß ôÜÓ¹ÜÓ ÆÜüåêÜ": †å‘ ôÜÏÜÝÆÜÚ´Ü ¢íÜÃÜ ÓÜèÏÜÜå÷ÃÜ ÄÜÜØÁÜß ôÜÓ¹ÜÓ íÜêêÜÍÜÍÜÜ‰ ÆÜüåêÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ"–"1,2 "ÑÜïÜíÜØ´Ü ¹ÜåïÜß ôÜÓ¹ÜÓ ÆÜüåêÜ"–"ÆÜôÜØ¹ ÆÜµÜíÑÜíÜ÷ÜÓ-1 ôÜÓ¹ÜÓ ÆÜüåêÜ–ÆÜôÜØ¹ ÆÜµÜíÑÜíÜ÷ÜÓ-2 ÄÜàèÓÜ´ÜÃÜÜ ÝïÜÓ“µÜ ôÜÓ¹ÜÓ ôÜØ.ÏÜà‘àêÜÍÜÜ‰ ‘êÜÜ³ÜßÚ ôÜÓ¹ÜÓ íÜÜ±Üß Õ÷¹ÃÜÜ ôÜÓ¹ÜÓ ÓÜíÜ¢ÍÜÜ‰ ÆÜüåêÜ ôÜÓ¹ÜÓÃÜß †ÃÜàÍÜíÜíÜÜ±Üß ôÜÓ¹ÜÓÃÜß èåêÜ²ÜÑÜÓß Patel A. Life Rahmohan Gandhi ôÜÓ¹ÜÓ íÜêêÜÍÜÍÜÜ‰ÃÜÜØ ÍÜÜóÜ±ÜÜå

330

_ 500.00 _ 400.00 _ 200.00 _ 200.00 _ 60.00 _ 75.00 _ 60.00 _ 10.00 _ 400.00

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ôµÜß†ÜåÃÜå ôíÜÃÜß †ÜåìƒÜ ‘ÓÜíÜ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘ : ôµÜß†Üå †ÃÜå ôµÜß¢íÜÃÜÃÜß ôÜÏÜôÑÜÜ†Üå ÃÜßêÜÏÜ ÆÜÓßƒÜ

ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜØ ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜÜ †íÜêÜÜå‘ÃÜ ÏÜÜüå ÏÜÃÜå †åÏÜÜØ³Üß ÄÜÏÜ´ÜÜ ‘Üå‰ †å‘ ÆÜàô´Ü‘ ÝíÜïÜå êÜƒÜíÜÜ ‘ûàØ. ÷àØ ¡±Üå ‘å Valley of FlowersÃÜß íÜœœÜå ¥ÍÜß Ó÷ß ÄÜ‰. ËÜÜÆÜàÃÜÜ ÝíÜïÜÜì ôÜÜÝ÷´ÑÜÃÜÜ ‹¾ÜÃÜÏÜÜØ ÉâêÜ œÜâØüíÜÜ ¡Œ †ÃÜå ´ÑÜÜØ ¥ÄÜåêÜÜØ ôÜàØ¹Ó ôÜàÄÜØÝÁÜ´Ü ÆÜàóÆÜÜå ¡å‰ÃÜå ÏÜß«ß ÏÜâØ”íÜ±Ü †ÃÜàÍÜíÜß. ÏÜÜÓß ÃÜÜÃÜ‘²ß “ÜËÜ²ßÏÜÜØ ‘ÑÜÜ ÆÜàóÆÜ ÃÜå ôÜÏÜÜíÜàØ †ÃÜå ‘ÑÜÜÃÜå ÃÜ÷Î! ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ †ÃÜå †çÃ²×â”ÃÜß íÜœœÜå ³ÜÑÜåêÜß †å‘ íÜÜ´ÜÃÜàØ ôÏÜÓ±Ü ³ÜÑÜàØ. ËÜÜÆÜà ‘÷å, `ôÜÏÜÜèíÑÜíÜô³ÜÜÏÜÜØ ¡å ôµÜßù¹ÑÜÃÜå ÑÜÜåÄÑÜ †ÃÜå ÆÜâÓ´ÜàØ ô³ÜÜÃÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ôÜíÜÜåÚ¹ÑÜ ³ÜíÜÜÃÜÜå è. †åüêÜå †çÃ²×â” œÜÜêÜßÚ†å

ÏÜÜå÷ÃÜÃÜå ‘ûàØ, Mohan, you have a feminine soul.' †ÃÜå ËÜôÜ, ôµÜß†Üå †ÃÜå ôµÜß¢íÜÃÜÃÜß ôÜÏÜôÑÜÜ†Üå ÆÜàô´Ü‘ ÷Ü³ÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ôµÜß¢íÜÃÜ †ÃÜå ´ÜåÃÜß ôÜÏÜôÑÜÜ ÆÜÓÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜàØ †Ü ôÜØÆÜÜ¹ÃÜ êÜêêÜàÍÜÜ‰ ÏÜ‘ÃÜ¢†å ‘ÑÜàÛ “å. ÄÜÜØÁÜßíÜÜ±ÜßÏÜÜØ ËÜ÷åÃÜÜå ÏÜÜüå †ƒÜâü œÜæ´ÜÃÑÜ, ÆÜÜåóÜ±Ü Ó÷åêÜàØ “å. ÄÜÜØÁÜß¢ ¹åïÜÃÜå´ÜÜ ´ÜÓß‘å, ÁÜÏÜÜåÚÆÜ¹åïÜ‘ ´ÜÓß‘å, ‘ÏÜÚÑÜÜåÄÜß ´ÜÓß‘å, ËÜÜÆÜà ´ÜÓß‘å, ÏÜÜ ´ÜÓß‘å – †ÜÏÜ ÝíÜÝíÜÁÜ éÆÜå ËÜ÷åÃÜÜåÃÜß †ÜÄÜì Óèâ ³ÜÑÜÜ “å. ÄÜÜØÁÜß¢ ËÜ÷åÃÜÜåÃÜå ÆÜµÜÜå ¿ÜÓÜ, ÆÜÂíÜœÜÃÜÜå ¿ÜÓÜ, ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ êÜƒÜÜ±ÜÜå ¿ÜÓÜ.".". ‘Ø‰ ÃÜå ‘Ø‰ ÏÜÜÄÜÚ¹ïÜÚÃÜ †ÜÆÜ´ÜÜ è Ó÷å´ÜÜ †ÃÜå ËÜ÷åÃÜÜåÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜå ™Ü²´ÜÜ. †Ü”Ü¹ßÃÜß êÜ²´ÜÜå-†ÜØ¹ÜåêÜÃÜÜåÃÜÜ ‘Üì ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ‘å ´Üå ‘Üìå ÓœÜÜÑÜåêÜÜ ‡Ý´Ü÷ÜôÜÃÜß ÄÜÝ´ÜÝíÜÝÁÜ†ÜåÃÜß ´Ü³ÜÜ ËÜÜÆÜàÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜß ”ÜØƒÜß †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ³Üß ÏÜìå “å. ËÜÜÆÜà†å ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ôÜÜØÆÜÂ´Ü ôÜÏÜÜèÃÜß ËÜ÷åÃÜÜåÃÜß ôÜÏÜôÑÜÜ†ÜåÃÜàØ ¹ïÜÚÃÜ ‘ÓÜíÑÜàØ “å èå ¢íÜÃÜÃÜß Ý´ÜÝÏÜÓÏÜÑÜ ‘å²ß ÆÜÓ †èíÜÜìàØ ÆÜÜ³ÜÓß ¡ÑÜ “å. êÜêêÜàÍÜÜ‰ êÜƒÜå “å : ÄÜÜØÁÜß¢†å ôµÜß†ÜåÃÜå êÜ²´ÜÏÜÜØ ¡å´ÜÓßÃÜå †ÃÜå †ÜñÜÏÜÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜå ôÜÏÜÜÃÜ ÷‘ †ÃÜå ôíÜ´ÜØµÜ´ÜÜ †ÜÆÜßÃÜå ôµÜß†ÜåÃÜàØ ôÜÏÜÜèÏÜÜØ ‘åíÜàØ ô³ÜÜÃÜ ÷ÜåíÜàØ ¡å‰†å ´ÜåÃÜÜå ‹¶ÜÏÜ ÃÜÏÜâÃÜÜå ÓÜóü×ÃÜå ÆÜâÓÜå ÆÜÜ²ÒÜå “å. †ÜñÜÏÜ¢íÜÃÜ ¿ÜÓÜ ôµÜß†ÜêÜÏÜÃÜß ‹¶ÜÏÜ ôÜåíÜÜ ‘Óß “å.

ôµÜß†Üå †ÃÜå ôµÜß¢íÜÃÜÃÜß ôÜÏÜôÑÜÜ†Üå ôÜØÆÜÜ¹‘ : êÜêêÜàÍÜÜ‰ ÏÜ‘ÃÜ¢, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, 1967ÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ÆÜ÷åêÜß †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜàØ ôÜÜ´ÜÏÜàØ ÆÜàÃÜ :ÏÜàº±Ü, íÜóÜÚ 2012, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ, ôÜÜ‡” : 4.5×7, ÆÜÜÃÜÜØ 112 (100+12), _25

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

ôÜÏÜÜè¢íÜÃÜÏÜÜØ èéÓß ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ ‘ÓíÜÜÃÜå ÏÜÜüå éÝ°†Üå †ÃÜå ËÜØÁÜÃÜÜå ´ÜÜå²íÜÜ ´ÜåÏÜ±Üå ´ÜåèôíÜß êÜƒÜÜ±ÜÜåÃÜÜå ÁÜÜåÁÜ íÜóÜÜÚíÑÜÜå ÷´ÜÜå. ôµÜß¢íÜÃÜÃÜå êÜÄÜ´ÜÜØ ÏÜ÷¶íÜÃÜÜØ êÜƒÜÜ±ÜÜåÃÜå 36 ÆÜàô´Ü‘ÜåÏÜÜØ³Üß ÍÜåÄÜÜØ ‘ÓßÃÜå ôÜØÆÜÜ¹‘å 90 ÆÜÜÃÜÜÏÜÜØ ÝíÜóÜÑÜíÜÜÓ ôÜÏÜÜíÑÜÜØ “å. †å‘ ÆÜ±Ü É‘ÓÜå ‘å íÜÜøÑÜ †åíÜàØ ÃÜ³Üß èå ôÜØ¹ÍÜÚ ÝíÜÃÜÜÃÜàØ ÷ÜåÑÜ. †ÜÏÜ “´ÜÜØ ÝíÜóÜÑÜ ÆÜÓÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÃÜàØ ôÜÜ´Ü´ÑÜ èìíÜÜÑÜàØ “å. ´Üå ÆÜÓ³Üß ôÜØÆÜÜ¹‘å ‘ÓåêÜß ÏÜ÷åÃÜ´Ü êÜåƒÜå êÜÜÄÜß “å †ÃÜå ´Üå †ÝÍÜÃÜØ¹ÃÜÃÜå ÆÜÜµÜ «Óß “å. ÝÆÜ´ÜäôÜ¶ÜÜ‘ ôÜÏÜÜèÏÜÜØ ÃÜÜÓßÃÜàØ ô³ÜÜÃÜ ôÜ¹ß†Üå³Üß 331

Ý¿´ÜßÑÜ ¹ÓŸ¡ÃÜàØ ÓûàØ “å, ÆÜÓØ´Üà ÄÜÜØÁÜß¢ ‘÷å “å, `ÆÜÂÍÜà†å ÆÜàÓàóÜ †ÃÜå ôµÜß ÏÜìßÃÜå †å‘ †ƒÜØ² †ÃÜå ÆÜâ±ÜÚ ™ÜüÏÜÜì ËÜÃÜÜíÜß “å. ÆÜÂÍÜà ÆÜÜôÜå ËÜÃÃÜåÃÜÜå ¹ÓŸ¡å ôÜÓƒÜÜå è “å.' 1925ÃÜß ôÜÜêÜÏÜÜØ ËÜØÄÜÜìÃÜÜ êÜÜÏÜœÜÓ ÃÜÜÏÜÃÜÜ ÃÜÜÃÜÜ ÄÜÜÏÜÏÜÜØ ËÜÜÆÜàÃÜÜ †ÜÄÜÏÜÃÜ ÆÜÂôÜØÄÜå ËÜ÷åÃÜÜå†å ¡´Üå ‘ÜØ´ÜåêÜßíÜ±ÜåêÜß ƒÜÜ¹ß `ÍÜÞø´Ü †ÃÜå ÆÜàóÆÜÜØèÝêÜ éÆÜå' ËÜÜÆÜàÃÜå œÜÓ±Üå ÁÜÓß †ÃÜå êÜƒÑÜàØ `èÃÜÄÜ±ÜÏÜÃÜ †ÝÁÜÃÜÜÑÜ‘ ÍÜÜÓ´ÜÃÜÜ ÍÜÜÄÑÜÝíÜÁÜÜ´ÜÜ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ÝœÜÓÆÜÓÜÁÜßÃÜÜ ÃÜÜÓß¡Ý´ÜÃÜÜ ÆÜÂ±ÜÜÏÜ!' ËÜÜÆÜàÃÜå †Ü `ÝœÜÓÆÜÓÜÁÜßÃÜÜ' ïÜË¹ ƒÜâØœÑÜÜå †ÃÜå ´Üå ïÜË¹ ÆÜ‘²ß êÜ‰ÃÜå ËÜ÷åÃÜÜåÃÜå ‘ûàØ : ôµÜß†ÜåÃÜå ÆÜÓÜÁÜßÃÜ ‘Üå±Üå ‘÷ß? ïÜÜôµÜÏÜÜØ ôµÜßÃÜß ÆÜÓÜÁÜßÃÜ´ÜÜ ÃÜ³Üß. ôÜß´ÜÜ ÓÜÏÜÃÜß †ÁÜÜÛÄÜÃÜÜ ÷´Üß †ÃÜå †å±Üå ÓÜÏÜÃÜÜ ù¹ÑÜ ‹ÆÜÓ ÆÜÂÍÜà´íÜ ÏÜåìíÜåêÜàØ ÷´ÜàØ. ¹ÏÜÑÜØ´Üß ÆÜÓÜÁÜßÃÜ ÃÜ÷Üå´Üß. ÏÜ÷ÜÍÜÜÓ´Ü íÜÜØœÜßÃÜå ‘Üå±Ü ‘÷åïÜå ‘å ºÜæÆÜ¹ß ÆÜÓÜÁÜßÃÜ ÷´Üß? ÆÜÜØ²íÜÜå ŸÑÜÜÓå ºÜæÆÜ¹ßÃÜß ÓšÜÜ ‘Ó´ÜÜØ †üøÑÜÜ ´ÑÜÜÓå ‘äó±ÜÃÜß ô´ÜàÝ´Ü ‘ÓßÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÓšÜÜ ‘ÓÃÜÜÓ ºÜæÆÜ¹ßÃÜå ÆÜÓÜÁÜßÃÜ ‘Üå±Ü ‘÷åïÜå?.".". èåÃÜÜÏÜÜØ ÆÜÝíÜµÜ Ó÷åíÜÜÃÜß ïÜÞø´Ü “å, èåÃÜÜÏÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ïÜßêÜÃÜß ÓšÜÜ ‘ÓíÜÜÃÜß ïÜÞø´Ü “å ´ÜåÃÜå ÆÜÓÜÁÜßÃÜ ‘÷åíÜß †å †ÁÜÏÜÚ “å.

ôµÜß†Üå ÆÜÂ´ÑÜåÃÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå †ÝÍÜÄÜÏÜ †ÃÜÜåƒÜÜå “å. ´Üå†Üå ‘÷å “å : ÷àØ ôµÜß “àØ. ôµÜß†ÜåÃÜå ôÜÜÓà ÷àØ ôµÜß èåíÜÜå ËÜÃÑÜÜå “àØ ÃÜå ´ÜåÃÜàØ ù¹ÑÜ †ÜåìƒÜàØ “àØ. ÆÜàÓàóÜÜå†å ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÏÜÑÜÜÚ¹Ü ôÜÏÜèíÜÜÃÜß “å †ÃÜå ŸÑÜÜØ êÜÄÜß ÆÜÝ´ÜÆÜ±ÜàØ “âüå ÃÜ÷Î ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß ôµÜßÃÜå †ÜåìƒÜÜÑÜ è ÃÜ÷Î. †ÜíÜÜå ÆÜÝ´Ü ÷àØ ÏÜüÒÜå †åüêÜå è ËÜÜÃÜå †ÜåìƒÜíÜÜ ÆÜÜÏÑÜÜå ÃÜå ËÜß¢ ËÜ÷åÃÜÜåÃÜå †ÜåìƒÜíÜÜ êÜÜÄÑÜÜå. ÷àØ êÜÜƒÜÜå ôµÜß†ÜåÃÜÜ ÆÜÝÓœÜÑÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå “àØ. †å ÏÜÃÜå ‘÷å “å ‘å †ÏÜå ´ÜÏÜÃÜå ÆÜàÓàóÜ ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü ôµÜß è ÄÜ±Üß†å “ß†å. ÏÜÃÜå ÍÜÜôÜå “å ‘å †Ü íÜÜ´Ü ƒÜÓß “å. ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÏÜÜØ ÏÜÇ ¡åÑÜàØ ‘å ôµÜß†ÜåÃÜß ôÜåíÜÜ ÝíÜÃÜÜ ¹ÝÓºÃÜÜÓÜÑÜ±ÜÃÜß ôÜåíÜÜ ÃÜ ³Ü‰ ïÜ‘å. êÜÜå‘Üå†å ÏÜÃÜå `ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ'ÃÜàØ ÆÜ¹ †ÜÆÑÜàØ “å ´ÜåÃÜÜå ÑÜïÜ ËÜÜÃÜå “å.

ËÜÜÆÜà ´ÜÜå ËÜ÷åÃÜÜåÃÜå ‘÷å´ÜÜ, ´ÜÏÜÜÓàØ †Ø´ÜÓ ÏÜÜÓß ÆÜÜôÜå «ÜêÜíÜß ÏÜÜÓß ÆÜÜôÜå³Üß `ÏÜÜ'ÃÜàØ ‘ÜÏÜ êÜå¡å.

†ôÜØƒÑÜ ËÜ÷åÃÜÜå†å ËÜÜÆÜà ÆÜÜôÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ †Ø´ÜÓ «ÜêÜíÜß ¢íÜÃÜÃÜàØ ‘ßÏÜ´Üß ÍÜÜ³ÜàØ ÏÜåìíÑÜàØ ÷´ÜàØ. ´ÜåÏÜÜØÃÜÜØ ‘åüêÜÜØ‘ †íÜ´ÜÓ±ÜÜå.".". ËÜÜÆÜà ‘÷å “å : 332

èÄÜ´ÜÏÜÜØ ‘åíÜì ôµÜß ôÜØÄÜ«ÃÜ ³ÜÜÑÜ ´ÜÜå †Ü †çüÏÜËÜÜçÏËÜÃÜå ¹²ÜÃÜß ÏÜÜÉ‘ ÉÇ‘ß ¹‰ ïÜ‘å †åíÜß ËÜ÷Ü¹àÓßÍÜÓß †Õ÷ôÜÜ ¹ÜƒÜíÜß ïÜ‘íÜÜÃÜß ïÜÞø´Ü ´Üå†Üå ÁÜÓÜíÜå “å. ÆÜÂÍÜà†å è †å ïÜÞø´Ü ôµÜß†ÜåÃÜå †ÜÆÜß “å. ôµÜß†ÜåÏÜÜØ ‰òÜÓå ÆÜÂåÏÜÜì ù¹ÑÜ ÏÜâ‘åêÜàØ “å.".". †ÃÜå ïÜÜÝÃ´ÜÃÜß ÆÜÂÝ´ÜÝÃÜÝÁÜ ôÜÜÓà è ‰òÜÓå ôµÜß†ÜåÃÜå ôÜÓèåêÜß “å. ôµÜßÃÜå ÏÜÇ †Õ÷ôÜÜÃÜß ôÜÜšÜÜ´ÜÖ ÏÜâÝ´ÜÚ ‘÷ß “å. ÆÜàÓàóÜ †Õ÷ôÜÜÁÜÏÜÚ ËÜàÝ½³Üß ôÜÏÜèå “å. ŸÑÜÜÓå ôµÜß †Õ÷ôÜÜ ÆÜßÃÜå è èÃÏÜåêÜß “å. ¢íÜÃÜÏÜÜØ èå ‘ÜØ‰ ÆÜÝíÜµÜ †ÃÜå ÁÜÜÝÏÜÚ‘ “å ´Üå ËÜÁÜÜØÃÜß ÝíÜÝïÜóü ÓšÜ‘ ôµÜß†Üå “å. ÆÜ´ÃÜß ÆÜÝ´ÜÃÜÜ †ÆÜÓÜÁÜÜåÏÜÜØ ÍÜÜÄÜ êÜåíÜÜ ËÜØÁÜÜÑÜåêÜ ÃÜ³Üß. ôÜÜœÜß ÆÜ´ÃÜß ÆÜÝ´ÜÃÜÜå ‘ÜÃÜ ”ÜêÜßÃÜå ´ÜåÃÜå ƒÜÜ²ÜÏÜÜØ ÆÜ²´ÜÜå ÓÜå‘å “å. ËÜìÜ´‘ÜÓå ÆÜìÜÑÜåêÜàØ íÜæÁÜíÑÜ †å ÆÜÜÆÜ “å, ôíÜåœ“Ü†å ÆÜìÜÑÜåêÜàØ †å ÁÜÏÜÚ “å, †Ü´ÏÜÜÃÜß ïÜÜåÍÜÜ “å .".". ÝíÜÁÜíÜÜ ´ÑÜÜÄÜÏÜâÝ´ÜÚ “å. ôµÜßÃÜß ÆÜÓ´ÜØµÜ´ÜÜÃÜàØ ÏÜâì ´ÜåÃÜÜå ÝíÜêÜÜôÜ “å. ôµÜß†ÜåÃÜÜå ôÜÜœÜÜå ïÜ±ÜÄÜÜÓ ´ÜÜå œÜÜåøƒÜàØ †ÃÜå ÆÜÝíÜµÜ ù¹ÑÜ è “å. ôµÜß†ÜåÃÜå ÏÜÜüå ÄÜä÷ô³ÜÜñÜÏÜ “å ´Üå ÆÜàÓàóÜÜåÃÜß ÆÜå«å ÏÜÜµÜ íÜÜôÜÃÜÜ´ÜäÞÆ´Ü ÆÜâÓ´ÜÜå ÃÜ³Üß ÆÜ±Ü ÏÜÜ´ÜäÆÜ¹ÃÜÜ ÄÜÜæÓíÜÃÜå ‘ä´ÜÜ³ÜÚ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå “å .".". ôµÜß†Üå ôíÜåœ“Ü†å †Ø´Ü :ÆÜÂåÓ±ÜÜ³Üß ËÜÂúœÜÑÜÚÃÜÜå ôíÜß‘ÜÓ ‘ÓïÜå ´ÑÜÜÓå †åÏÜÃÜß ïÜÞø´Ü ÆÜàÓàóÜÜå ‘Ó´ÜÜØ †ÃÜå‘ ÄÜ±Üß œÜ²ß èïÜå. †Ü¹ïÜÚÃÜß ÀÝóü†å ÆÜàÓàóÜ ‘Ó´ÜÜØ ôµÜß ‹œœÜ ÆÜÂÜ±Üß “å .".". ôµÜß ŸÑÜÜÓå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ôÜÜœÜÜ ôíÜÍÜÜíÜÃÜå †ÜåìƒÜïÜå †ÃÜå †åÃÜå è íÜÉÜ¹ÜÓ Ó÷åïÜå ´Ü³ÜÜ ÆÜàÓàóÜ ÆÜ±Ü ôµÜßÃÜå †ÜåìƒÜßÃÜå †åÃÜß ƒÜÜÝôÜÑÜ´ÜÃÜß ‘¹Ó ‘ÓïÜå ´ÑÜÜÓå ¹àÝÃÜÑÜÜÃÜàØ ÃÜå´Üä´íÜ ôµÜß¡Ý´Ü ÆÜÜôÜå è èïÜå. ÆÜ“ß ÆÜàÓàóÜÜå †åÏÜÃÜÜ³Üß ²Ó´ÜÜ ÆÜ±Ü ÃÜ÷Î ÉÓå †ÃÜå †åÏÜÃÜå íÜïÜ ‘ÓíÜÜÃÜß †ÆÜåšÜÜ ÆÜ±Ü ÃÜ÷Î ÓÜƒÜå .".".

‘÷åíÜ´Ü “å `™ÜÓ ÍÜÜØÄÜíÜÜ ôÜíÜÚ †ÜíÜå, ÆÜ±Ü ËÜÜØÁÜíÜÜ ‘Üå‰ ÃÜ †ÜíÜå.' ÆÜ±Ü ËÜÜÆÜà†å ôµÜßÃÜß ïÜÞø´Ü †ÜåìƒÜß, ÝÃÜÍÜÚÑÜ ËÜÃÜÜíÜß. ËÜ÷åÃÜÜåÏÜÜØ Ó÷åêÜß ‘ÜåÏÜì´ÜÜ-‘ÜÓà±ÑÜÃÜÜå õÜÜå´Ü ôÜâ‘íÑÜÜ ÝíÜÃÜÜ ËÜ÷åÃÜÜåÃÜß ´ÜåèÞôíÜ´ÜÜÃÜàØ ¹ïÜÚÃÜ ‘ÓÜíÑÜàØ “å. †åÏÜÃÜàØ ÏÜÃÜÜåËÜì ÏÜèËÜâ´Ü ‘ÑÜàÛ “å. ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß Óß´Üå ôíÜ´ÜØµÜ ‡œ“Ü ÏÜàèËÜ ™Ü²ß †ÃÜå ‘åìíÜß ïÜ‘å èå³Üß ÏÜÜÃÜíÜÆÜÂÄÜÝ´ÜÏÜÜØ †ÃÜå ¹åïÜôÜåíÜÜÏÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜå ÉÜìÜå †ÜÆÜß ïÜ‘å †åíÜØà ÃÜ’Ó ™Ü²´ÜÓ ÄÜÜØÁÜß¢†å ËÜ÷åÃÜÜåÃÜàØ ‘ÑÜàÛ “å. ôµÜß ÆÜÜå´ÜÜÃÜß †Ü´ÏÜ-†ÜåìƒÜ, ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ôíÜ´ÜØµÜ´ÜÜ †ÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ¡´Ü ÆÜÂ´ÑÜåÃÜß íÜÜ´Ü ‘÷åíÜÜ ÷íÜå †ÜÄÜì †ÜíÜß “å. †Ü ÀÝóü†å ôÜÏÜÄÜÂ ôÜØÆÜÜ¹ÃÜ †´ÑÜØ´Ü ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß “å. o

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå †å‘ ‘êÜÜ‘ÜÓÃÜß †ÃÜå ôÜÜå ÏÜ÷ÜÃÜàÍÜÜíÜÜåÃÜß †ÃÜÜåƒÜß †ØèÝêÜ †ÜÆÜ´ÜÜå ôÜØœÜÑÜ : 100 Tributes to Gandhiji.".". ÓèÃÜß‘àÏÜÜÓ ÆÜØ²ÒÜ

†ÜçüÜåÄÜÂÜÉ ´ÜÜå †ÜÆÑÜÜ, ÆÜ±Ü `«ß‘ “å, ¡ êÜ‰ ¡, †ÃÜå ³Ü‰ èèå ‘ÓÜå²ÆÜÝ´Ü' †åíÜàØ ´Üàœ“‘ÜÓ³Üß ËÜÜåêÜßÃÜå ÝíÜèÑÜÜêÜšÏÜß ÆÜØÝ²´Üå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÓÏÜåïÜ «Ü‘Óå ËÜÃÜÜíÜåêÜÜ ô‘çœÜÃÜå †åÏÜÃÜÜ ÍÜ±Üß ÉÇøÑÜÜå. †åÏÜÃÜÜå ‹‘ìÜü ÄÜÜØÁÜß¢ ´ÜÓÉ ´ÜÜå ÃÜÜ è ÷ÜåÑÜ, ‘ÜÓ±Ü ‘å †åÏÜÜØ ÝíÜèÑÜÜêÜšÏÜß†å †ØÄÜÂå¢ÏÜÜØ ¡´Üå êÜƒÑÜàØ ÷´ÜàØ, èåÃÜÜå ÄÜàèÓÜ´ÜßÏÜÜØ †ÃÜàíÜÜ¹ ‘Ó´ÜÜØ ïÜé†Ü´ÜÏÜÜØ †Ü ïÜË¹Üå †ÜíÜå : ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß ´ÜÜå ¡¹àÄÜÓ ÷´ÜÜ, ´ÜåÏÜ±Üå ´ÜÜå ÍÜÜÓ´ÜÃÜÜå †Ü´ÏÜÜ †ÃÜå œÜ÷åÓÜå ËÜ¹êÜß ÃÜÜƒÑÜÜå. †ÜÄÜìÃÜÜØ ËÜÁÜÜØ è íÜÜøÑÜÜå ÆÜ±Ü †å è ôÜâÓÃÜÜØ ÷´ÜÜØ. †åüêÜå ÃÜ’ß ³ÜÑÜàØ ‘å ËÜ÷åÃÜÃÜÜå ‹‘ìÜü †Ü

100 Tributes to Gandhiji Ramesh Thaakar, ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, íÜóÜÚ :2013, Coffee Table Book ôÜÜ‡” : ²ËÜêÜ ÓÜçÑÜêÜ, 9.5×13.25, †ÜüÚ ÆÜåÆÜÓ, ÆÜäó« : 248, _ 4,500

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

èàíÜÜÃÜ ‘êÜÜ‘ÜÓ ÆÜÂ´ÑÜå ÷´ÜÜå ‘å èå±Üå ô³Üìå ô³Üìå †åÏÜÃÜÜå ÆÜß“Üå ‘ÑÜÜÚå ÷´ÜÜå †ÃÜå ¢¹ ‘ÓßÃÜå ÏÜÜµÜ ÆÜåÝÃôÜêÜ³Üß ËÜÃÜÜíÜåêÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå ô‘çœÜ ÁÜÓßÃÜå †åÏÜÃÜß ÆÜÜôÜå ‘åíÜì †ÜçüÜåÄÜÂÜÉ †ÜÆÜíÜÜÃÜÜå è ÃÜ÷Î, ÆÜÓØ´Üà ÄÜÜØÁÜß¢ ÝíÜïÜåÃÜÜå †ÝÍÜÆÜÂÜÑÜ ÆÜ±Ü êÜƒÜÜíÜíÜÜÃÜÜå ÆÜÝÓñÜÏÜ ‘ÓÜíÑÜÜå ÷´ÜÜå. †å íÜƒÜ´Üå ÝíÜèÑÜÜêÜšÏÜß ÆÜØÝ²´Ü ÏÜàØËÜ‰ÃÜÜØ ÄÜíÜÃÜÚÓ ÷´ÜÜØ. †ÃÜå‘ÜÃÜå‘ ‘êÜÜ‘ÜÓÜåÃÜå †å ÏÜìß œÜâøÑÜÜØ ÷ÜåÑÜ †ÃÜå †å ôÜÜæÃÜÜ ÏÜ‘ôÜ¹³Üß ÆÜ±Ü íÜÜ‘åÉ ÷ÜåÑÜ. †å³Üß ÏÜÜåüÜ ™ÜÓÃÜÜØ †å ËÜ÷åÃÜ¢ÃÜÜ ÏÜÃÜÏÜÜØ †åíÜàØ ôÜÜØ‘²àØ ôÜÏÜß‘Ó±Ü è²ËÜåôÜêÜÜ‘ ËÜåôÜß ÄÜÑÜàØ ÷´ÜàØ ‘å †ÜíÜÜ ‘÷åíÜÜ´ÜÜ ‘êÜÜ‘ÜÓÜå †ÜíÜÜ ËÜåœÜÜÓ êÜôÜÓ‘ÜÃÜß ÃÜßœÜå ÏÜÜåüÜ ÏÜÜ±ÜôÜÜåÃÜÜ ÷ô´ÜÜšÜÓÜå ÏÜåìíÜßÃÜå ÓÜå‘²ß ‘ÓßÃÜå ‘ÓÜå²ÆÜÝ´Ü ËÜÃÜß èíÜÜÃÜß ÆÜåÓíÜßÏÜÜØ è ÷ÜåÑÜ. «ß‘ “å, †å íÜƒÜ´Üå ÓÜè‘ÜåüÃÜß ²ß.†åôÜ.ÆÜß. ‘œÜåÓßÏÜÜØ øêÜÜ‘Ú ´ÜÓß‘å ‘ÜÏÜ ‘Ó´ÜÜ †ÜåÄÜ±ÜµÜßôÜ íÜóÜÚÃÜÜ ÓÏÜåïÜ ôÜÜåÏÜÃÜÜ³Ü «Ü‘Óå †ÜíÜÜØ †ÆÜÏÜÜÃÜÜå ôÜ÷ÃÜ ‘ÓíÜÜÃÜß ´ÜæÑÜÜÓß ÆÜ±Ü ÓÜƒÜß ÷´Üß, ÆÜ±Ü ´Üå ‘Üå‰ ‘ÓÜå²ÆÜÝ´Ü ËÜÃÜß èíÜÜÃÜß êÜÜåêÜàÆÜ´ÜÜ†å ‘ÓßÃÜå ÃÜ÷Î, ÆÜ±Ü ÝíÜÝíÜÁÜ šÜåµÜÃÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜÜ ù¹ÑÜÏÜÜØ ÆÜ²åêÜß ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß “ËÜß†ÜåÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ‘êÜÜÃÜÜ ÏÜÜÁÑÜÏÜ³Üß ‘Üå‰ ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜØ ËÜå ÆÜâØ«ÜØ íÜœœÜå †å‘µÜ ‘ÓßÃÜå ÓÜóü× ôÜÏÜšÜ ÏÜâ‘íÜÜÃÜß †ÍÜßÆôÜÜ³Üß. ÝíÜèÑÜÜêÜšÏÜß ÆÜØÝ²´ÜÃÜÜ †ÜçüÜåÄÜÂÜÉ ´ÜÜå †åÏÜ±Üå †Ü Óß´Üå 1960ÃÜÜ †ÜçøüÜåËÜÓÃÜß ôÜÜ´ÜÏÜß†å ÏÜåìíÑÜÜ, ÆÜ±Ü †åÏÜ±Üå ïÜé†Ü´Ü 1959ÃÜÜ †ÜçÄÜôüÃÜß µÜßôÜÏÜß†å ÝíÜÓÜü íÑÜÝø´Ü´íÜÃÜÜ ôíÜÜÏÜß, ôíÜÜ´ÜØµÑÜôÜåÃÜÜÃÜß †ÃÜå ÝíÜƒÑÜÜ´Ü ÓÜèÆÜàÓàóÜ †åíÜÜ ÏÜÁÜà ÝêÜÏÜÑÜåÃÜÜ †ÜçüÜåÄÜÂÜÉ³Üß ‘Óß ÷´Üß. èåÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÆÜåÝÃôÜêÜ³Üß ‘ÓåêÜÜ ÓåƒÜÜØ‘ÃÜÃÜß ÃÜßœÜå ÏÜÁÜà¢†å Õ÷¹ßÏÜÜØ êÜƒÜß †ÜÆÑÜàØ ÷´ÜàØ : "ÝôÜíÜßêÜ ÃÜÜÉÓÏÜÜÃÜß"–"ÑÜ÷ ÄÜÜØÁÜß¢ ‘ß 333

Õ÷¹àô³ÜÜÃÜ ‘ß èÃÜ´ÜÜ ‘Üå ÷ß ÃÜ÷Î ËÜÝê‘ ¹àÝÃÜÑÜÜ ‘ß ÆÜßÝ²´Ü †ÜæÓ ¹àƒÜß èÃÜ´ÜÜ ‘Üå ôÜËÜôÜå ËÜ²ß ¹åÃÜ ÷æ | .".".†ÃÜå ÆÜ“ß †å ô‘çœÜ-†ÜçüÜåÄÜÂÜÉ ÑÜÜµÜÜ †ÜÄÜì œÜÜêÜß ´Üå “å‘ 1999ÃÜÜ ÃÜíÜåÏËÜÓÃÜß †å‘íÜßôÜÏÜß ôÜàÁÜß. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ †å †å‘ôÜÜåÏÜÜ ô‘çœÜÃÜß ÃÜßœÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜØ ÆÜàµÜíÜÁÜâ ÝÃÜÏÜÚêÜÜ ÓÜÏÜ¹ÜôÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ÷ô´ÜÜšÜÓ ÃÜßœÜå †Ü êÜƒÜÜ±Ü “å : ËÜÜÆÜà¢ †ÜÆÜ±ÜÃÜå ™Ü±ÜàØ ™Ü±ÜàØ ïÜßƒÜíÜß ÄÜÑÜÜ" – "êÜƒÜß ÄÜÑÜÜ “å. ´ÜåÏÜÜØ ‹ÏÜåÓíÜÜ èåíÜàØ ‘ïÜàØ ÃÜ³Üß, ôÜÜœÜÜ Ý¹êÜ³Üß ¢íÜÃÜÏÜÜØ ïÜà½ ³ÜíÜÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ÓÜƒÜß ¹åïÜÃÜàØ ÍÜêÜàØ ³ÜÜÑÜ ´ÜåíÜàØ ¢íÜß†å †å è ÏÜàƒÑÜ “å. ´ÜÏÜÜÓß ÝÃÜÏÜÚìÜ ÓÜÏÜ¹ÜôÜ ÄÜÜØÁÜß. †ÜñÜÏÜ ôÜåíÜÜÄÜÂÜÏÜ, 21-11-'99, íÜÁÜÜÚ.

´ÜåÏÜ±Üå êÜƒÑÜàØ : ‹ÆÜÓ èå ÝœÜµÜ “å †åÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå œÜ÷åÓÜå ÃÜ³Üß, ÆÜ±Ü ™ÜâØü±ÜÃÜß ÃÜßœÜåÃÜÜå ÍÜÜÄÜ è ¹åƒÜÜÑÜ “å. †åÏÜÜØ †åÏÜÃÜß ÆÜÜå´Ü²ß †ÃÜå ôÜÜ¹Ü œÜÆÆÜêÜ œÜ²ÜíÜåêÜÜ †ÃÜå ‘¹ÏÜ ÍÜÓ´ÜÜ ËÜå ÆÜÄÜ è œÜß´ÜÓÜÑÜÜ “å. ÆÜ±Ü †åíÜß Óß´Üå ÓåƒÜÜØÝ‘´Ü ³ÜÑÜÜ “å ‘å †åÏÜÜØ ôÜ´Ü´ÜÃÜÜå ÍÜÜôÜ ³ÜÜÑÜ.

ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜØ ÆÜàµÜíÜÁÜâ ÆÜÜôÜå³Üß †ÜçüÜåÄÜÂÜÉ †ÃÜå ÝüÆÆÜ±Üß ÏÜåìíÜíÜÜ ÏÜÜüå ´ÜåÏÜÃÜÜ œÜÓ±ÜÜå³Üß íÜÁÜà ‹ÆÜÑÜàø´Ü ËÜß¡å ‘ÑÜÜå ô‘çœÜ ÷Üå‡ ïÜ‘å? ‘êÜÜ‘ÜÓÃÜÜå ôÜâšÏÜ ‘êÜÜÝíÜíÜå‘ †Ü ÆÜôÜØ¹ÄÜßÏÜÜØ íÑÜø´Ü ³ÜÜÑÜ “å. ÓÜè‘ÜåüÃÜÜ ‘êÜÜ‘ÜÓ ÓÏÜåïÜ «Ü‘ÓÃÜß †Ü ÝíÜïÜåóÜ´ÜÜ ÷íÜå ´ÜÜå ôíÜÄÜÚô³Ü, ÆÜ±Ü ÝœÜµÜ‘ìÜÃÜÜ šÜåµÜå èåÏÜÃÜàØ ÃÜÜÏÜ †ÏÜÓ “å †åíÜÜ ‘êÜÜÄÜàÓà ÓÝíÜïÜØ‘Ó ÓÜíÜìå “å‘ 1956ÏÜÜØ ÝÆÜ“Ü±Üß ÷´Üß. †å íÜƒÜ´Üå ÓÏÜåïÜ «Ü‘Ó †åÏÜÃÜß ÆÜÜôÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ³ÜÜå²Ü ô‘çœÜßôÜ êÜ‡ÃÜå ÄÜÑÜÜ ÷´ÜÜ. †å ¡å‰ÃÜå ‘êÜÜÄÜàÓà †œÜØËÜÜå ÆÜÜÏÜß ÄÜÑÜÜ ÷´ÜÜ ‘å ÆÜÜåêÜßôÜ ƒÜÜ´ÜÜÃÜß ‘œÜåÓßÃÜß ïÜàó‘ ™ÜüÏÜÜì íÜœœÜå †ÜíÜÜå ÝèÝÃÜÑÜôÜ (†Ü ïÜË¹ †åÏÜÃÜÜå è “å.) ‘êÜÜ‘ÜÓ íÜôÜå “å! †ÜíÜÜØ íÜÜøÑÜÜå êÜƒÜíÜÜ ‹ÆÜÓÜØ´Ü †åÏÜ±Üå †ØÄÜÂå¢ÏÜÜØ êÜƒÑÜàØ ÷´ÜàØ : ÍÜêÜå †åÏÜ±Üå †Ü íÑÜÝø´Ü-ÓåƒÜÜØ‘ÃÜÜå ‘Üå‰ ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ÉÜåüÜåÄÜÂÜÈÖôÜ ÆÜÓ³Üß ‘ÑÜÜÛ ÷ïÜå ÆÜ±Ü †åÏÜÜØ èå ´Üå íÑÜÝø´ÜÃÜß íÑÜÝø´Ü´ÜÜÃÜÜ ‘Ø‰‘ †åíÜÜØ ÆÜÂÍÜÜíÜ †ÃÜå †Ü‘óÜÚ±Ü íÜÓ´ÜÜÑÜ “å

334

‘å èå ÉÜåüÜåÄÜÂÜÉÖôÜÏÜÜØ ÃÜ³Üß ”²ÆÜß ïÜ‘ÜÑÜÜØ, †å ÓåƒÜÜØ‘ÃÜÜåÏÜÜØ †å‘ ÆÜÂ‘ÜÓÃÜß ôÜØÆÜâ±ÜÚ´ÜÜ(‘ÏÆêÜßüÖÃÜåôÜ) “å ‘å èåÃÜß ÃÜÜÇÁÜ êÜßÁÜÜ íÜÄÜÓ œÜÜêÜå ÃÜ÷Î.

†ÜÄÜì ‹ÆÜÓ ÓÝíÜïÜØ‘Ó ÓÜíÜì êÜƒÜå “å : ÏÜÃÜå †å íÜÜ´ÜÃÜß ƒÜÜ´ÜÓß “å ‘å ÆÜÜµÜÃÜß ƒÜÓåƒÜÓß †ÜåìƒÜÓåƒÜÜ†Üå ÆÜ‘²ß êÜåíÜÜÃÜß ´ÜåÃÜÜÏÜÜØ “àÆÜÜÑÜåêÜß ÝíÜÓêÜ ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜ ¡å †å ÆÜ½Ý´ÜôÜÓÃÜß ´ÜÜêÜßÏÜ ÆÜÜÏÜïÜå ´ÜÜå †åÃÜå ÆÜÜçü×Úåü ‘êÜÜ‘ÜÓÜåÏÜÜØ †å‘ †ÜÄÜíÜÜ ô³ÜÜÃÜÃÜÜ †ÝÁÜ‘ÜÓß ËÜÃÜÜíÜïÜå. ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜ ÃÜÜ ³ÜÜÑÜ ´ÜÜåÑÜ †Ü ÝœÜµÜÜå èåÏÜÃÜÜØ ´ÜåÏÜ ÆÜ±Ü ¡å †Ü è ôÜÜ‡”ÏÜÜØ “ÆÜÜÑÜ †ÃÜå ÆÜÂÝôÜ½ ³ÜÜÑÜ ´ÜÜå ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ô³Üìå †ÜíÜ‘ÜÓ ÆÜÜÏÜïÜå.

ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ¿ÜÓÜ †å ôÜÜå èåüêÜß ôÜÝœÜµÜ ÍÜÜíÜÜØèÝêÜ†ÜåÃÜÜå †ÆÜâíÜÚ-†ÃÜÃÑÜ †åíÜÜå ôÜØœÜÑÜ 100 Tributes to Gandhji on his 100 Portraits by his 100 contemporariesÃÜÜ êÜÜØËÜÜ ïÜßóÜÚ‘³Üß èâÃÜ, 2013ÏÜÜØ è ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ³ÜÑÜÜ †ÃÜå ‘êÜÜÄÜàÓàÃÜß †ÜóÜÚíÜÜ±Üß ù¹ÑÜ³Üß ‹œœÜÜÓÜÑÜÜÃÜÜØ 57 íÜóÜåÚ †ÜËÜÜ¹ ôÜÜœÜß ÆÜ²ß. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ôÜÜå ÝíÜÝíÜÁÜ ÏÜàºÜÃÜÜ ô‘çœÜßôÜ †ÃÜå ´ÜåÃÜß ÃÜßœÜå ÏÜ÷ÜÃÜàÍÜÜíÜÜå ¿ÜÓÜ †ÆÜÜÑÜåêÜß †ØèÝêÜ†Üå ÏÜÜüåÃÜÜ ÏÜ÷ÜÃÜàÍÜÜíÜÜåÃÜß †åÏÜÃÜß íÑÜÜƒÑÜÜ ÆÜÓØÆÜÓÜÄÜ´Ü ÃÜ÷Üå´Üß. †åÏÜÃÜå †åíÜÜ ôÜÜå êÜÜå‘ÜåÃÜÜ ù¹ÑÜÏÜÜØ ÆÜ²åêÜß ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß “ËÜß†Üå ´ÜåÏÜÃÜÜ è ïÜË¹ÜåÏÜÜØ ÏÜåìíÜíÜß ÷´Üß ‘å èå êÜÜå‘Üå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ôÜØÄÜÏÜÜØ ‘å ÆÜÜ‘Ü ÓØÄÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ ÷ÜåÑÜ. ÆÜ“ß ÍÜêÜå é° †³ÜÚÏÜÜØ †å ÏÜÜåüÜ ÏÜÜ±ÜôÜ ÃÜÜ ÄÜ±ÜÜ´ÜÜ ÷ÜåÑÜ. †å ‘Üå‰ ÆÜ±Ü šÜåµÜÃÜÜ, ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÆÜÂ¹åïÜÃÜÜ ÷ÜåÑÜ †ÃÜå ‘Üå‰ ÆÜ±Ü èËÜÜÃÜÏÜÜØ êÜƒÜ´ÜÜ-ËÜÜåêÜ´ÜÜ ÷ÜåÑÜ. †å ôÜÜå†å ôÜÜåÃÜÜ ÃÜÜÏÜÃÜß ÑÜÜ¹ß †Ø´Üå †ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å. ÏÜÜµÜ ³ÜÜå²ÜØ è ÃÜÜÏÜ ¡å‰†å ´ÜÜå" – "ÝíÜÃÜÜåËÜÜ ÍÜÜíÜå, ¢íÜÓÜè ÏÜ÷å´ÜÜ, ÏÜÜåÓÜÓ¢ ¹åôÜÜ‡, ¹ßÃÜ¹ÑÜÜêÜ ‹ÆÜÜÁÑÜÜÑÜ,†Óà±ÜÜ †ôÜÉ†êÜß, ¹Ü¹Ü ÁÜÏÜÜÚÝÁÜ‘ÜÓß, ôÜß. ÓÜèÄÜÜåÆÜÜêÜÜœÜÜÓß, èÑÜÆÜÂ‘ÜïÜ ÃÜÜÓÜÑÜ±Ü, ÄÜÄÜÃÜÝíÜ÷ÜÓß ÏÜ÷å´ÜÜ, ËÜêÜÓÜè ôÜ÷ÜÃÜß, ‘ÃÜæÑÜÜêÜÜêÜ ÏÜàÃÜïÜß, ËÜÜËÜÜ †ÜÏüå, ôÜ´ÜßïÜ ‘ÜêÜåêÜ‘Ó, ÆÜØÝ²´Ü ÓÝíÜïÜØ‘Ó, †ÏÜä´ÜÜ ÆÜÂß´ÜÏÜ, ÆÜàÓàóÜÜå¶ÜÏÜ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÏÜÜíÜêÜØ‘Ó, ÏÜàê‘ÓÜè †ÜÃÜØ¹, †üêÜÝËÜ÷ÜÓß ËÜÜèÆÜÜ‰ †ÃÜå ËÜß¡ †ÃÜå‘. †Óå, èå ÆÜÜå´Üå ÝÃÜÓšÜÓ “å, ÆÜ±Ü ¹ÜØ²ß‘âœÜÏÜÜØ ôÜÜÏÜåêÜ ÷´ÜÜ †ÃÜå èåÃÜÜØ êÜÄÃÜ ÄÜÜØÁÜß¢†å ‘ÓÜíÜåêÜÜØ †åíÜÜ †å‘ Ó´ÃÜÜ¢ ÃÜÜÄÜ¢ ËÜÜåÓßœÜÜÃÜß †ØèÝêÜ ÆÜ±Ü †åÏÜÜØ ôÜÜÏÜåêÜ “å. èåÏÜÜØ †åÏÜ±Üå ‹œœÜÜÓåêÜÜØ íÜÜøÑÜÜå ÓÏÜåïÜ «Ü‘ÓÃÜÜ ÷ô´ÜÜšÜÓÏÜÜØ “å †ÃÜå ÃÜßœÜå ´ÜåÏÜÃÜÜ ²ÜËÜÜ ÷Ü³ÜÃÜÜ †ØÄÜâ«ÜÃÜàØ ÝÃÜïÜÜÃÜ “å. Ó´ÃÜÜ¢ è±ÜÜíÜå “å ´Üå ËÜ÷à ÓôÜÆÜÂ¹ “å. †å‘ Ý¹íÜôÜ ÓÜÏÜ¢ÍÜÜ‰†å ËÜÜÆÜàÃÜå ‘ûàØ ‘å ÏÜÜÓå ÏÜÜÓß ¹ß‘Óß ÆÜÓ±ÜÜíÜíÜß “å ´ÜÜå ïÜàØ ‘ÓàØ? †å ÆÜ“ß †å ‘ÃÑÜÜÃÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ôÜÜ³Üå êÜÄÃÜ ‘ÓÜíÜ´ÜÜ ÆÜ÷åêÜÜØ ËÜÜÆÜà†å ïÜß ïÜß ÆÜÂÝ´Ü¤ÜÜ†Üå (íÑÜôÜÃÜÏÜàÝø´Ü, ÏÜÜØôÜÜ÷ÜÓÃÜÜå ´ÑÜÜÄÜ, ôÜ´ÑÜ ËÜÜåêÜíÜàØ íÜÄÜåÓå) êÜåíÜ²ÜíÜß †ÃÜå ÆÜ“ß ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÓôÜÜå²å ¡ÃÜÃÜå èÏÜÜ²ß íÜÄÜåÓå íÜÜ´ÜÜå Ó´ÃÜÜ¢†å ÝíÜô´ÜÜÓÆÜâíÜÚ‘ ‘÷ß “å. †ÜƒÜÜ ôÜØÄÜÂ÷ÏÜÜØ †Ü †å‘ †ÃÜÜåƒÜàØ ÆÜäó« “å. ÓÏÜåïÜ «Ü‘Óå ËÜÃÜÜíÜåêÜÜ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÝíÜÝíÜÁÜ ô‘çœÜ ÆÜÓ †Ü ÏÜ÷ÜÃÜàÍÜÜíÜÜå†å ÄÜÜØÁÜß¢ ÝíÜïÜåÃÜÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ‹¹ÖÄÜÜÓ, ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ôÜ÷ß ôÜÜ³Üå êÜƒÑÜÜ “å. †Ü êÜƒÜÜ±Ü øÑÜÜÓå êÜåíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ ´ÜåÃÜß ´ÜÜÓßƒÜ ÆÜ±Ü è±ÜÜíÜÜ‰ “å, ´ÜåÃÜß ÆÜÓ ÃÜèÓ ‘ÓíÜÜ³Üß ÓÏÜåïÜ «Ü‘ÓÃÜß †Ü ¹ß™ÜÚ ‘êÜÜ´ÜÆÜôÑÜÜÃÜÜå ÆÜ±Ü †Ø¹Üè †ÜíÜå “å. †Ü ËÜÁÜÜ ô‘çœÜßôÜ †ÃÜå †ØèÝêÜ†ÜåÃÜå ôÜÜåÃÜå †ÜØ‘²å ÆÜ÷ÜÇœÜÜ²íÜÜ ÆÜÜ“ì ÓÏÜåïÜ «Ü‘ÓÃÜß œÜÜìßôÜ íÜóÜÚÃÜß ´ÜÆÜôÑÜÜ “å. †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ßÑÜÏÜÜØ ÝíÜíÜå‘ ¹åôÜÜ‰ ‘Ø‰‘ †å ÏÜ´ÜêÜËÜÃÜàØ êÜƒÜå “å :

†ÃÜå ƒÜÓåƒÜÓ †å ÄÜÂØ³Ü †åíÜÜå è ËÜÃÑÜÜå “å. †åÃÜå †ÆÜâíÜÚ †ÜïÜÓ èåíÜÜ ÆÜàô´Ü‘ôÜŸ¡ ÝÃÜó±ÜÜ´ÜÃÜÜå ‘êÜÜ‘ßÑÜ ôÜØôÆÜïÜÚ ôÜÜØÆÜ²ÒÜå “å. ôÜÜ²Ü ÃÜíÜ ËÜÜÑÜ ôÜíÜÜ ´ÜåÓ ˆœÜÃÜàØ ‘¹ ÁÜÓÜíÜ´ÜÜå 248 ÆÜäó«ÜåÃÜÜå †Ü ¹ì¹ÜÓ ÄÜÂØ³Ü ÉÜåÓ ‘êÜÓ †ÜçÈôÜåüÏÜÜØ “ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå “å èå ÷Ü²Ú ‘åôÜ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜÏÜÜØ ôÜØÓšÜ‘ ‘íÜœÜ ôÜÜ³Üå ÏÜÜµÜ _ œÜÜÓ ÷¡Ó ÆÜÜØœÜôÜÜå(4,500/-)ÏÜÜØ ‹ÆÜêÜËÁÜ “å1. †åÃÜß †ÜØ´ÜÓôÜÏÜäÝ½ÃÜàØ ƒÜÓåƒÜÓàØ íÜ±ÜÚÃÜ ïÜË¹ÜåÏÜÜØ †ÜÆÜíÜàØ ïÜøÑÜ ÃÜ³Üß, ÆÜÓØ´Üà ÏÜÜµÜ †åüêÜàØ è ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ ‘å †å †å‘ ‹¶ÜÏÜ ‘ÜåÝüÃÜÜ ‘êÜÜ‘ÜÓå ÝÃÜÆÜ¡íÜåêÜÜ ôÜÜå ÄÜÜØÁÜßÝœÜµÜÜåÃÜàØ †ÜêÜËÜÏÜ “å ´ÜÜå †åÏÜ ÆÜ±Ü ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ ‘å ¹Óå‘ ÝœÜµÜÃÜß ÃÜßœÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ôÜÜå èåüêÜÜ ôÜÏÜ‘ÜêÜßÃÜÜåÃÜÜ ƒÜà¹ÃÜÜ ÷ô´ÜÜšÜÓÜåÏÜÜØ êÜƒÜÜÑÜåêÜß †ØèÝêÜ†ÜåÃÜå ‘ÜÓ±Üå †å ÆÜàô´Ü‘ †å‘ôÜÜå ÝœÜ¶ÜÏÜÜØ ÆÜ²åêÜß ÄÜÜØÁÜß“ËÜßÃÜàØ †ÃÜÜåƒÜàØ †ÜêÜËÜÏÜ “å. †åÏÜÜØ³Üß 45 †ØèÝêÜ†Üå †ØÄÜÂå¢ÏÜÜØ, 28 ÄÜàèÓÜ´ÜßÏÜÜØ, 22 Õ÷¹ßÏÜÜØ †ÃÜå †å‘ †å‘ ËÜØÄÜÜìß, ÏÜÓÜ«ß, ÆÜØ¡ËÜß, ÝôÜØÁÜß †ÃÜå ‹¹âÚÏÜÜØ “å. ¹Óå‘ †ØèÝêÜíÜÜøÑÜÜåÃÜÜå †ØÄÜÂå¢, ÄÜàèÓÜ´Üß †ÃÜå Õ÷¹ßÏÜÜØ ´ÜÜÓßƒÜ ôÜÜ³ÜåÃÜÜå †ÃÜàíÜÜ¹ †ÃÜå †ØèÝêÜ †ÜÆÜÃÜÜÓÃÜÜå üâØ‘ÜšÜÓß ÆÜÝÓœÜÑÜ †å è ÆÜÜÃÜÜ ‹ÆÜÓ †ÃÜå ´ÜôÜíÜßÓ ôÜÜ³ÜåÃÜÜå ÝíÜïÜåóÜ ÆÜÝÓœÜÑÜ ÆÜÜ“ìÃÜÜ ÆÜäó«ÜåÏÜÜØ †ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå “å. †å ‹ÆÜÓÜØ´Ü ÆÜ±Ü †ÃÜå‘ ¹àêÜÚÍÜ ÉÜåüÜåÄÜÂÜÈÖôÜ †åÃÜÜ ôÜØ¹ÍÜÜÚå ôÜÜ³Üå “å. †å Óß´Üå †å †å‘ ¹ô´ÜÜíÜå¢ †³ÜíÜÜ ÏÜÜÝ÷´ÜßÄÜÂØ³Ü ÆÜ±Ü “å. †å ‘êÜÜ “å, ôÜÜÝ÷´ÑÜ “å †ÃÜå ‡Ý´Ü÷ÜôÜ ÆÜ±Ü “å. êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú : ²ß/8, ÓÜè¹ßÆÜ ÆÜÜ‘Ú, ÏÜßÓÜØ üÜçÝ‘” œÜÜÓ Óô´ÜÜ ÏÜÝ±ÜÃÜÄÜÓ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹-380 028 e-mail": rajnikumarp@gmail.com

†ÏÜÜÓß ôÜÜ³Üå ÓÏÜåïÜ «Ü‘ÓÃÜÜå ÏÜåìÜÆÜ ³Ü´ÜÜØ è †ÏÜÃÜå ´Ü´šÜ±Ü ÆÜÂ´Üß´Ü ³ÜÑÜàØ ‘å †Ü ´ÜÜå ÝíÜòÜ ôÜÏÜšÜ ÝíÜÃÜÜ ÝíÜêÜØËÜå ÏÜà‘ÜíÜàØ ¡å‰†å †ÃÜå †åÏÜÜØ Ó÷åêÜß †¹ÖÍÜà´Ü ôÜÜÏÜÄÜÂßÃÜå †ÃÜàéÆÜ è †åÃÜàØ ÝÃÜÏÜÜÚ±Ü ³ÜíÜàØ ™Üüå, ƒÜœÜÚÏÜÜØ èÓÜ ÆÜ±Ü ‘ôÜÓ ‘ÑÜÜÚ íÜÄÜÓ †åÃÜå †å‘ ÆÜÂÝïÜóü (øêÜÜÝôÜ‘) ÄÜÂØ³ÜÃÜàØ ôíÜéÆÜ †ÜÆÜíÜàØ.

1. ÏÜÜµÜ ÆÜÜØœÜ ÏÜÜôÜÃÜÜ üâØ‘Ü ÄÜÜìÜÏÜÜØ †Ü ÄÜÂØ³ÜÃÜß 1000 ÃÜ‘êÜÜå íÜåœÜÜ‰ œÜà‘ß “å. ÷ÜêÜÏÜÜØ †ÆÜÂÜÆÑÜ “å. o

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

335

ÓÏÜ±ÜßÑÜ †ÃÜå †ÝíÜôÏÜÓ±ÜßÑÜ ÆÜàô´Ü‘ : Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ †ÝòÜÃÜ‘àÏÜÜÓ

‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ

‘ÜêÜåêÜ‘Ó (01 – 12 – 1885³Üß 21 – 08 – 1981) ¿ÜÓÜ êÜƒÜÜÑÜåêÜàØ ÆÜÂíÜÜôÜ-ôÜÜÝ÷´ÑÜÃÜàØ ÓÏÜ±ÜßÑÜ †ÃÜå †ÝíÜôÏÜÓ±ÜßÑÜ ÆÜàô´Ü‘ †åüêÜå Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ. ´ÜåÏÜ±Üå ‰.ôÜ. 1912ÏÜÜØ Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ ‘ÑÜÜÚå ÷´ÜÜå. ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜå ÓÜåèÃÜÜ íÜßôÜµÜßôÜ ÏÜÜ‰êÜÃÜß ÆÜ¹ÑÜÜµÜÜ ‘ÓßÃÜå ‘àêÜ ÆÜœÜßôÜôÜÜå ÏÜÜ‰êÜÃÜÜå †Ü ÆÜÂíÜÜôÜ œÜÜìßôÜ Ý¹íÜôÜÏÜÜØ ÆÜâ±ÜÚ ‘ÑÜÜÚå ÷´ÜÜå. †ÃÜØ´Ü-†ÜÃÜØ¹ÃÜß Ý÷ÏÜÜêÜÑÜ-ÑÜÜµÜÜÏÜÜØ ‘Ü.‘Ü.ÃÜß ôÜÜ³Üå †ÃÜØ´ÜËÜàíÜÜ ÏÜÓ°å‘Ó †ÃÜå ôíÜÜÏÜß †ÜÃÜØ¹ÃÜß ÝÏÜµÜ-ôÜÜåËÜ´Ü ÷´Üß. ‘Ü.‘Ü.†å ôÜÜ´Ü íÜóÜÚ ËÜÜ¹ †åüêÜå ‘å ‰.ôÜ. 1919ÏÜÜØ ÆÜÂíÜÜôÜ-íÜ±ÜÚÃÜ êÜƒÜíÜÜÃÜÜå †ÜÓØÍÜ ‘ÑÜÜÚå ÷´ÜÜå. ´ÜåÏÜ±Üå †Ü êÜåƒÜÏÜÜìÜ

†ÜñÜÏÜÃÜÜ ôÜÜ³Üß†Üå †ÃÜå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå ôÜÜÓà †ÜñÜÏÜÃÜÜ ÷ô´ÜÝêÜÝƒÜ´Ü ÏÜÜÝôÜ‘ ÏÜÜüå ïÜé ‘Óß ÷´Üß. Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜ ÆÜÂíÜÜôÜÃÜàØ †ÜÃÜØ¹¹ÜÑÜ‘ †ÃÜå †ÃÜàÍÜíÜêÜÜÑÜ‘ íÜ±ÜÚÃÜôÏÜÓ±Ü ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÏÜØÝ¹Ó ¿ÜÓÜ ‰.ôÜ. 1924ÏÜÜØ ÆÜàô´Ü‘ ôíÜéÆÜå ÆÜÂÄÜü ³ÜÑÜàØ. †åÝÆÜÂêÜ, 2006ÃÜÜ †ÜØ‘²Ü ÏÜàèËÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ‘àêÜ ÆÜœÜÜôÜ ÷¡Ó ÆÜÂ´Ü ÆÜÂÄÜü ³Ü‰ œÜâ‘ß ÷´Üß. èàêÜÜ‰, 2012ÏÜÜØ íÜÁÜà µÜ±Ü ÷¡Ó ÆÜÂ´ÜÃÜÜ ÆÜàÃÜÏÜÚàº±Ü ôÜÜ³Üå Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ ÆÜØœÜÜíÜÃÜ ÷¡Ó ÆÜÂ´ÜÃÜß §œÜÜ‰†å ÆÜ÷ÜÇœÑÜÜå “å. ÆÜÂÜô´ÜÜÝíÜ‘ÃÜÜØ 22 ÆÜÜÃÜÜØ íÜ¶ÜÜ ÆÜÂíÜÜôÜÃÜÜØ 185 ÆÜÜÃÜÜØ íÜ¶ÜÜ ÝüÆÆÜ±ÜÃÜÜØ 48 ÆÜÜÃÜÜØ †åÏÜ ‘àêÜ ËÜôÜÜå ÆÜØœÜÜíÜÃÜ ÆÜÜÃÜÜØÏÜÜØ ÉåêÜÜÑÜåêÜÜå Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ ôÜÜ« éÝÆÜÑÜÜÃÜß Ý‘ØÏÜ´Üå ‹ÆÜêÜËÁÜ “å. ‘Ü‘Ü ‘ÜêÜåêÜ‘Óå †Ü ÆÜàô´Ü‘ ´ÜåÏÜÃÜÜ ôÜÜ³Üß-ÆÜÂíÜÜôÜß †ÃÜå ÝÆÜÂÑÜ ôÜàù¹ ËÜÂúœÜÜÓß †ÃÜØ´ÜËÜàíÜÜ ÏÜÓ°å‘ÓÃÜÜ ÆÜÝíÜµÜ ôÏÜÓ±ÜÃÜå †ÆÜÚ±Ü ‘ÑÜàÛ “å. ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜÃÜÜ ÏÜ´Üå `ÆÜÂíÜÜôÜ †å íÑÜÝø´Ü´íÜÃÜÜ ÝíÜ‘ÜôÜÃÜàØ ôÜÜÁÜÃÜ' †ÃÜå `¹åïÜÍÜÝø´ÜÃÜÜå †å‘ †ÃÜàÍÜíÜ´ÜÓËÜÜåì ÆÜÂ‘ÜÓ “å'. (ÆÜä. 12) †Ü è ‘Ü.‘Ü. ÁÜÜÝÏÜÚ‘ ÷å´Üà ÏÜÜüå ³Ü´ÜÜ ÆÜÂíÜÜôÜ †ØÄÜå †ÜÆÜ±ÜÃÜå †ÜíÜàØ ôÜÜÉôÜÜÉ ôÜØÍÜìÜíÜå “å : ÁÜÜÝÏÜÚ‘ ÆÜÂíÜÜôÜÏÜÜØ †ÜÆÜ±Üå èåüêÜß †ÄÜíÜ²Üå íÜå«ß†å ´ÜåüêÜàØ †åÃÜàØ ÆÜà±ÑÜ íÜÁÜÜÓå. ÍÜÜåÄÜÝíÜêÜÜôÜÃÜå êÜßÁÜå ‘å †ÜìôÜà †å¹ßÆÜ±ÜÜÃÜå êÜßÁÜå ïÜÓßÓ ‹ÆÜÓ èå ‘Üü œÜ²ÒÜå ÷ÜåÑÜ ´Üå ‘Ü°ß ÃÜÜƒÜíÜÜå †å †å‘ ÁÜÜÝÏÜÚ‘ ôÜÜÁÜÃÜÜ ÏÜÃÜÜ‰ “å. (ÆÜä. 81)

Ý÷êÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ êÜå. ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ÜêÜåêÜ‘Ó, ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ, 1924ÏÜÜØ ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ÆÜ÷åêÜß †ÜíÜäÝ¶ÜÃÜàØ ÆÜàÃÜÏÜàÚº±Ü íÜóÜÚ : 2012, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ, ôÜÜ‡” : 5.5×8.5, ÆÜÜÃÜÜØ : 254(234+20), _ 60

336

‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ íÜÜ´Ü-Óèâ†Ü´Ü ‘å íÑÜÜƒÑÜÜÃÜ-êÜåƒÜÃÜ ‘Ó´ÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜÓå †åÏÜÃÜàØ ÏÜÃÜ ÏÜÜåÓ ËÜÃÜßÃÜå ‘ìÜ ÝíÜïÜå ³ÜÃÜÄÜÃÜÜü ÃÜ ‘Óå ´ÜÜå è ÃÜíÜÜ‰ êÜÜÄÜå! †÷Î ‘óüÃÜå ‘ìÜ ôÜàÁÜß ÆÜ÷ÜÇœÜÜ²´ÜÜ ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘÷å “å" : ‘óü íÜå«íÜÜ³Üß, ¡´Ü ¡´ÜÃÜß †ÄÜíÜ²Üå ôíÜåœ“Ü†å ôÜ÷ÃÜ ‘ÓíÜÜ³Üß, ÏÜÜ±ÜôÜÃÜß ïÜÜÓßÝÓ‘, ÏÜÜÃÜÝôÜ‘ †ÃÜå †ÜÁÑÜÜÝ´ÏÜ‘ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÍÜâƒÜ ¥™Ü²å “å †ÃÜå ¢íÜÃÜÃÜÜå †ÜÃÜØ¹ ôÜÜÝ¶íÜ‘ †ÃÜå ÝíÜïÜà½ ËÜÃÜå “å. ÝíÜêÜÜÝôÜ´ÜÜ †ÃÜå ‘êÜÜÃÜàØ íÜåÓ ÷ÜåíÜÜ³Üß Ý´ÜÝ´ÜšÜÜ ¿ÜÓÜ è ÏÜÜ±ÜôÜ ÓôÜÜôíÜÜ¹ÃÜß ïÜÝø´Ü ‘åìíÜß †ÃÜå ¡ìíÜß ïÜ‘å “å. èå †ÏÜà‘ Óß´Üå ´ÜÆÜôíÜß ÷ÜåÑÜ ´Üå è ‘ìÜÓÝôÜ‘ ³Ü‰ ïÜ‘å “å. (ÆÜä. 181)

¹¶Üà †åüêÜå ¹¶ÜÜµÜåÑÜ ËÜÜêÜ‘äó±Ü ‘ÜêÜåêÜ‘Ó [¹. ËÜÜ. ‘Ü.] ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ïÜæïÜíÜÃÜß ôÏÜÓ±ÜÑÜÜµÜÜÏÜÜØ ôÜœÜíÜÜÑÜåêÜß Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜß §œÜÜ‰ †ØÄÜå ‘÷å “å : “å‘ ÃÜÜÃÜÆÜ±ÜÏÜÜØ ŸÑÜÜÓå Ý÷ÏÜÜêÜÑÜ ÝíÜïÜå ôÜÜØÍÜì´ÜÜå ‘å ´Üå †åüêÜÜå §œÜÜå “å ‘å †åÃÜàØ ÝïÜƒÜÓ ¡åíÜÜ è´ÜÜØ ÏÜÜ³ÜÜÃÜß ÆÜÜ™Ü²ß ÃÜßœÜå ÆÜ²ß ¡ÑÜ “å. . . (ÆÜä. 19)

†Ü è ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜå Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜ ôÜÜšÜÜ´‘ÜÓ ÆÜ“ß ôÜèÚåêÜÜ ïÜË¹-ÝïÜƒÜÓ ôÜÜÏÜå †ÜÆÜ±Üå ÃÜ´Ü ÏÜô´Ü‘ ³Ü‰ è‰†å “ß†å. ´Üå†Üå †ÜíÜàØ †ÜÄÜíÜàØ íÜ±ÜÚÃÜ ‘Óå “å" : Ý÷ÏÜÜêÜÑÜ" – "†ÜÑÜÜÚåÃÜàØ †Ü †Ü¾ô³ÜÜÃÜ, ´ÜÆÜôíÜß†ÜåÃÜß †Ü ´ÜÆÜÜåÍÜâÝÏÜ" – "ÆÜàÓàóÜÜ³ÜßÚ êÜÜå‘ÜåÃÜå ÏÜÜüå ÝœÜØ´ÜÃÜ ‘ÓíÜÜÃÜàØ †å‘ÜØ´Ü ô³ÜÜÃÜ, ³ÜÜøÑÜÜØÆÜÜøÑÜÜØÃÜÜå ÝíÜôÜÜÏÜÜå, ÝÃÜÓÜïÜ ³ÜÑÜåêÜÜ†ÜåÃÜàØ ôÜÜØ´íÜÃÜ, ÁÜÏÜÚÃÜàØ ÝÆÜÑÜåÓ, ÏÜàÏÜâóÜÚà†ÜåÃÜß †ØÝ´ÜÏÜ Ý¹ïÜÜ, ôÜÜÁÜ‘ÜåÃÜàØ ÏÜÜåôÜÜì, ÏÜ÷Ü¹åíÜÃÜàØ ÁÜÜÏÜ †ÃÜå †íÜÁÜâ´ÜÃÜß ÆÜ³ÜÜÓß “å. ÏÜÜ±ÜôÜÜåÃÜå ´ÜÜå ïÜàØ, ÆÜïÜàÆÜšÜßÃÜå ÆÜ±Ü Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå †ÜÁÜÜÓ †ÆÜâíÜÚ “å. ôÜÜÄÜÓÃÜå ÏÜìÃÜÜÓß †ÃÜå‘ ÃÜ¹ß†ÜåÃÜÜå †å ÝÆÜ´ÜÜ “å. †å è ôÜÜÄÜÓÏÜÜØ³Üß ‹¹ÖÍÜíÜåêÜÜØ íÜÜ¹ìÜåÃÜàØ †å ´Üß³ÜÚô³ÜÜÃÜ “å. ‘ÝíÜ‘àêÜÄÜàÓà†å †å `¹åíÜÜ´ÏÜÜ ÃÜÄÜÜÝÁÜÓÜè'ÃÜå ÆÜä³íÜßÃÜÜå ÏÜÜÃÜ¹Ø² ‘ûÜå “å ´Üå †ÃÜå‘ †³ÜÚå ÑÜ³ÜÜ³ÜÚ “å. Ý÷ÏÜÜêÜÑÜ †å ÍÜâêÜÜå‘ÃÜàØ ôíÜÄÜÚ, ÑÜšÜÝ‘ÃÃÜÓÃÜàØ íÜôÜÝ´Üô³ÜÜÃÜ “å. èÄÜ´ÜÃÜÜØ ôÜíÜÚå ¹à :ƒÜÜåÃÜå ôÜÏÜÜíÜß êÜå †åíÜ²Üå ´Üå ÝíÜïÜÜì “å; ôÜíÜÚ ÝœÜØ´ÜÜÝÄÃÜÃÜå ïÜÏÜÜíÜß ¹å †åüêÜÜå †å «Ø²Üå “å; ‘àËÜåÓÃÜå ÆÜ±Ü †ÜñÜÑÜ †ÜÆÜß ïÜ‘å †åíÜ²Üå †å ÁÜÃÜÜ°Ò “å; †ÃÜå ÏÜÜåšÜÃÜß ôÜß²ß ËÜÃÜß ïÜ‘å †åíÜ²Üå †å §œÜÜå “å. (ÆÜä. 44 – 45)

Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÝµÜô³Üìß ÑÜÜµÜÜÃÜÜØ ´Üß³ÜÜÚå ÆÜÂÑÜÜÄÜÓÜè, íÜÜÓÜ±ÜôÜß, ÄÜÑÜÜ †ÃÜå œÜÜÓ ÁÜÜÏÜ ÑÜÜµÜÜÃÜÜØ ´Üß³ÜÜÚå ËÜ¹ÓßÁÜÜÏÜ, ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü, ÄÜØÄÜÜåµÜß, èÏÜÃÜÜåµÜß †åÏÜ ¹Óå‘ ÝíÜïÜå †êÜÜÑÜ¹ÜØ ÆÜÂ‘Ó±ÜÜå “å. ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜå †ÑÜÜåÁÑÜÜ †ÃÜå ËÜÜåÝÁÜÄÜÑÜÜ, ËÜåêÜà² ÏÜ« †ÃÜå ÓÜÏÜ‘äó±Ü ôÜåíÜÜñÜÏÜ †ØÄÜå ôíÜ´ÜØµÜ ÆÜÂ‘Ó±ÜÜå †ÜêÜåƒÑÜÜØ “å. êÜåƒÜ‘å ÄÜØÄÜÜ¿ÜÓ †ÃÜå ùóÜß‘åïÜ, ¹åíÜÆÜÂÑÜÜÄÜ †ÃÜå ‹¶ÜÓ‘ÜïÜß, †ÜêÜÏÜÜå²Ü ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

†ÃÜå ÍÜßÏÜ´ÜÜêÜ, üå÷Óß †ÃÜå ÆÜ¹ÏÜËÜÜåÓß, ÓÜ±ÜÜÄÜÜÏÜ †ÃÜå ÍÜÜåüœÜ©ß èåíÜÜØ ÆÜÂÜ‘äÝ´Ü‘-ôÜÜØô‘äÝ´Ü‘ ´ÜåÏÜ è ÁÜÜÝÏÜÚ‘†ÜÁÑÜÜÝ´ÏÜ‘ ô³ÜìÜå †ØÄÜå ÆÜ±Ü ÃÜÜåƒÜÜØ ÆÜÂ‘Ó±ÜÜå ÆÜÜ²ÒÜØ “å. ÆÜÑÜÚüÃÜÏÜÜØ ÏÜÜåüàØ ÁÜÜÏÜ ÷ÜåÑÜ ‘å ÃÜÜÃÜàØ ÄÜÜÏÜ, ÆÜ÷Ü²ÃÜß ´Üìåüß ÷ÜåÑÜ ‘å ÃÜ¹ßÃÜÜå ´Üü íÜÜ´ÜÜíÜÓ±Ü, íÑÜÝø´Ü¹ïÜÚÃÜ †ÃÜå íÜô´ÜàÝô³ÜÝ´ÜÃÜàØ íÜ±ÜÚÃÜ ¢íÜØ´Ü ÷ÜåÑÜ “å. †ÜÆÜ±ÜÃÜå ÆÜ±Ü ‘Ü‘ÜÃÜß †ÜØÄÜìß ÆÜ‘²ßÃÜå ´ÜåÏÜÃÜÜ ôÜ÷íÜÜôÜÏÜÜØ ÆÜÂíÜÜôÜ ‘Ó´ÜÜØ ÷Üå‰†å †åíÜß †ÃÜàÍÜâÝ´Ü ³Ü´Üß Ó÷å “å. ÄÜ¾‘ÜÓ ‘ÜêÜåêÜ‘Óå †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÁÜÏÜÚô³ÜìÜå †ÃÜå ´Üß³ÜÚÁÜÜÏÜÜåÃÜàØ ÝíÜÄÜ´Üå íÜ±ÜÚÃÜ ‘ÑÜàÛ “å. ¡å‘å ´Üå†Üå †Üå“Ü ïÜË¹ÜåÏÜÜØ †œ“Üå ôÜÜÓ ÆÜ±Ü †ÜÆÜß ¹å “å. ¹ÜƒÜêÜÜ ´ÜÓß‘å êÜåƒÜ‘å œÜÜÓ ÁÜÜÏÜÜåÃÜß ÝíÜïÜåóÜ´ÜÜ œÜÜÓ íÜÜøÑÜÜåÏÜÜØ íÜ±ÜÚíÜß “å" : ËÜ¹ÓßÃÜÜ³Ü, ‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü, ÄÜØÄÜÜåµÜß †ÃÜå èÏÜÃÜÜåµÜß †Ü œÜÜÓ ÁÜÜÏÜÜåÏÜÜØ ËÜ¹ÓßÃÜÜÓÜÑÜ±ÜÏÜÜØ †åÃÜÜå íÜæÍÜíÜ †Ü‘óÜÚå “å, ŸÑÜÜÓå ‘å¹ÜÓÃÜÜ³ÜÃÜÜ íÜÜ´ÜÜíÜÓ±ÜÏÜÜØ ÏÜàƒÑÜ´íÜå íÜæÓÜÄÑÜ è²å “å. èÏÜÃÜÜåµÜßÃÜß ÍÜíÑÜ´ÜÜ †ÜÆÜ±ÜÜ ù¹ÑÜÏÜÜØ ‘ÜÑÜÏÜÃÜå ÏÜÜüå ô³ÜÜÃÜ ‘Óß êÜå “å, ŸÑÜÜÓå ÄÜØÄÜÜåµÜß ´ÜÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÆÜÝíÜµÜ´ÜÜÏÜÜØ è †ÜÆÜ±ÜÃÜå ôÜÜíÜ ²àËÜÜ²ß ¹å “å. (ÆÜä. 148)

†ÜÆÜ±Üå èåÏÜ Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜß ÆÜíÜÚ´ÜÏÜÜìÜÏÜÜØ³Üß ´ÜåÏÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ÆÜäó«ôÜØƒÑÜÜÏÜÜØ³Üß ÁÑÜÜÃÜÆÜâíÜÚ‘ ÆÜôÜÜÓ ³Ü‰†å ´ÜÜå †íÜ´ÜÓ±ÜÜåÃÜÜØ ”Ó±ÜÜØ ÆÜ±Ü ÃÜèÓå ÆÜ²å è. ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ÝíÜœÜÜÓÃÜÜØ ³Ü² †ÃÜå ²Üì ‹ÆÜÓ ïÜË¹ÃÜÜØ ÆÜ±ÜÚ †ÃÜå ÉâêÜÃÜß †åíÜß Óß´Üå ÏÜÜíÜè´Ü ‘Óå “å ‘å †åÏÜÜØ³Üß ÆÜÂÜÆ´Ü ³Ü´ÜàØ Éì †íÜ´ÜÓ±ÜšÜÏÜ´ÜÜ ÁÜÓÜíÜ´ÜàØ ÷ÜåÑÜ è! †ÜíÜÜØ †íÜ´ÜÓ±ÜÜå øÑÜÜÓåÑÜ °ÜØ‘ß ÃÜ ïÜ‘ÜÑÜ †ÃÜå øÑÜÜØÑÜ ÆÜ±Ü üÜØ‘ß ïÜ‘ÜÑÜ †åíÜÜØ ôÜÓì-ôÜ÷è ÷ÜåÑÜ “å. ËÜåÃÜÏÜâÃÜ †åíÜÜ †Ü ËÜå ÃÜÏÜâÃÜÜ †´ÑÜÜÓå íÜÜØœÜÜå †ÃÜå ÄÜÏÜå ´ÑÜÜÓå ƒÜÆÜÏÜÜØ ÆÜ±Ü êÜÜå" : ÆÜÂíÜÜôÜ †åüêÜå †ÄÜíÜ²Üå íÜå«íÜÜÃÜß ËÜÜ¹ïÜÜ÷ß °ËÜ. (ÆÜä. 12) ÏÜØÝ¹ÓÃÜß ÏÜâÝ´ÜÚÃÜÜØ ¹ïÜÚÃÜ ‘Ó´ÜÜØ ÝïÜƒÜÓÃÜÜØ ¹ïÜÚÃÜÃÜÜå ‹ÏÜì‘Üå ÝíÜïÜåóÜ ÷ÜåÑÜ “å. (ÆÜä. 161)

ôÜ÷èíÜäÝ¶Ü †ÃÜå ôÜÏÜèíÜäÝ¶ÜÃÜÜ ôÜÜÁÜ‘ ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ÓÏÜâèíÜäÝ¶ÜÃÜÜ ôíÜÜÏÜß “å. †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ™Ü±ÜÜ ËÜÃÜÜíÜÜå †ÃÜå ËÜÑÜÜÃÜÜå †åíÜÜØ “å ‘å †ÜÆÜ±ÜÜØ ÷Üå« †ÃÜå ÷æÑÜÜÃÜå 337

ÏÜêÜ‘íÜÜÃÜß ÏÜ¡ ÆÜ²å “å. êÑÜÜå, †Ü †å‘ ÆÜÂôÜØÄÜÃÜÜå ÆÜÂôÜÜ¹ œÜÜƒÜß†å †ÃÜå ÁÜÃÑÜ ³Ü‰†å" : . . . ÃÜÜ÷íÜÜÃÜÜå ïÜÓßÓïÜàÝ½ ôÜÜ³Üå †³ÜíÜÜ ÏÜêÜÜÆÜ÷Ó±Ü ôÜÜ³Üå ‘ïÜÜå ôÜØËÜØÁÜ ÃÜ³Üß, †ÜƒÜàØ ïÜÓßÓ ÆÜêÜëÑÜàØ †åüêÜå ôÃÜÜÃÜ ôÜØÆÜâ±ÜÚ ³ÜÑÜàØ. †å íÑÜÜƒÑÜÜ ÆÜÂÏÜÜ±Üå è †ÏÜå ÃÜÜûÜ †ÃÜå ÆÜÜ±ÜßÏÜÜØ³Üß ¢íÜ´ÜÜ ËÜ÷ÜÓ ÃÜß‘ëÑÜÜ. †ÍÜÂ‘ [†ËÜÓ‘, †ËÜÓƒÜ] †ÃÜå †´ÑÜØ´Ü ”ß±Üß Óå´ÜßÃÜå ‘ÜÓ±Üå ÆÜÜ±Üß ²÷ÜåìàØ ÷´ÜàØ. ÷àØ ŸÑÜÜØ ÃÜÜ÷´ÜÜå ÷´ÜÜå ´ÑÜÜØ ÆÜÜ±Üß ÆÜâÓ´ÜàØ §²àØ ÃÜ÷Î ÷ÜåíÜÜ³Üß ÏÜÜ³ÜàØ ÆÜêÜÜìíÜÜ ÏÜÜüå ÏÜÜÓå ‹´ÜÜíÜìå ÆÜÜ±ÜßÏÜÜØ ²âËÜ‘ß ÏÜÜÓíÜß ÆÜ²ß. ÏÜÃÜå ïÜß ƒÜËÜÓ ‘å ÏÜÜÓÜ ÏÜÜ³ÜÜ †ÜÄÜì è †å‘ ÄÜÜåì ÆÜÂÜœÜßÃÜ ÆÜ³³ÜÓ ÆÜÜ±ÜßÏÜÜØ ÁÑÜÜÃÜô³Ü ËÜå«Üå “å! †ÏÜÜÓÜØ ËÜØÃÜåÃÜÜØ ÏÜÜ³ÜÜØ ÆÜÂåÏÜ³Üß ôÜƒÜ´Ü ÍÜåüÒÜØ. †íÜÜè ´ÜÜå ³ÜÑÜÜå, ÆÜ±Ü ÏÜÜ³ÜÜÃÜß †Ø¹Ó íÜå¹ÃÜÜ ÆÜ÷ÜÇœÜíÜÜ èåüêÜàØ œÜæ´ÜÃÑÜ øÑÜÜØ ÓûàØ ÷´ÜàØ. ËÜÝÁÜÓ ïÜÓßÓå ÷àØ ÆÜÜ“Üå ¹Üå²´ÜÜå ÃÜß‘ëÑÜÜå ÃÜå ÁÜâ±Üß †ÜÄÜì ÷Ü³Ü ´ÜÆÜÜíÑÜÜ ÆÜ“ß è ÆÜêÜÜìåêÜÜØ ‘ÆÜ²ÜØ ÝÃÜœÜÜåíÜíÜÜ ÆÜÜÏÑÜÜå. ËÜßèå Ý¹íÜôÜå ‘ÆÜÜì ‹ÆÜÓ ÆÜåêÜÜ ÏÜÜÓÜ ÝÏÜµÜÃÜß ÃÜÜÃÜßïÜß ÆÜÂÝ´Ü‘äÝ´Ü ¥ÆÜôÜåêÜß ¹åƒÜÜ‰ ´ÑÜÜÓå †ÏÜÜÓÜå ÍÜåüÜå ‘åüêÜÜå ÆÜÂåÏÜÜì ÷´ÜÜå †åÃÜàØ ÆÜÂ¹ïÜÚÃÜ ³ÜÑÜàØ. (ÆÜä. 149-150)

‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ÆÜÂíÜÜôÜ ¹ÓÏÑÜÜÃÜ ‘åíÜì œÜ°Ü±Ü-‹´ÜÓÜ±Ü è ÃÜ³Üß ‘Ó´ÜÜ, ÆÜÓØ´Üà ÝÃÜÓßšÜ±Ü-ÆÜÓßšÜ±Ü ÆÜ±Ü ‘Ó´ÜÜ Ó÷å “å. ÁÜÏÜÚ¹ïÜÚÃÜÃÜÜ ôÜ™ÜÃÜ †ÍÑÜÜôÜß ‘ÜêÜåêÜ‘Ó ôÜÏÜÜè¢íÜÃÜÃÜÜ ôÜœÜÜåü †íÜêÜÜå‘ÃÜ‘ÜÓ ôÜÜÝËÜ´Ü ³ÜÜÑÜ “å. ¹.ËÜÜ.‘Ü. ÏÜÜµÜ ÆÜÑÜüÚÃÜÏÜÜØ³Üß ÝÃÜ¡ÃÜØ¹ ÃÜ³Üß êÜå´ÜÜ, ÆÜÑÜÜÚíÜÓ±Ü †ØÄÜå ÝÃÜôÜËÜ´Ü ÆÜ±Ü íÑÜø´Ü ‘Óå “å. ´Üå†Üå ™ÜüÃÜÜ˜ÏÜÃÜå ËÜÜåÁÜÆÜÜ«ÏÜÜØ ÉåÓíÜß †ÜÆÜå “å. †åÏÜ±Üå †ÜÆÜåêÜÜ †Ü ‹¹Ü÷Ó±Ü³Üß †ÜÆÜ±Üß ôÜÏÜè±Ü ÆÜ±Ü ôÆÜóü ³ÜïÜå" : Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜ ƒÜå²â´ÜÃÜß ÓôÜÜå‰ÏÜÜØ †èËÜÃÜàØ ôíÜÜíÜêÜØËÜÃÜ ÷ÜåÑÜ “å. ´ÜåÃÜß ÆÜÜôÜå íÜ÷ÜåÓÜÃÜß üÜåÆÜß èåíÜß †å‘ ÏÜÜåüß êÜÜå°ÜÃÜß ´ÜÆÜåêÜß ‘å ´ÜÜØôÜìß ÷ÜåÑÜ “å. †åÏÜÜØ †å ÆÜ÷åêÜÜØ êÜÜåü ËÜÜØÁÜßÃÜå ÆÜ³ÜÓÜ ÆÜÓ ÏÜâ‘ß ¹å “å. ÆÜ“ß µÜ±Ü ÆÜ³ÜÓÜÃÜÜ œÜâêÜÜÏÜÜØ ¹åíÜ´ÜÜ ôÜìÄÜÜíÜß ´ÜåÃÜÜ ÆÜÓ †å è ´ÜÜØôÜìßÏÜÜØ ÓÜåüêÜß†Üå ïÜå‘ß êÜå “å. †å ËÜÁÜß ÓÜåüêÜß†Üå ÷Ü³ÜéÏÜÜêÜ ÆÜÓ ÓÜƒÜß ÉÓß †å è ´ÜÜØôÜìßÏÜÜØ ïÜÜ‘ ÓÜØÁÜß êÜå “å. ´ÜÜØôÜìß êÜÜå°ÜÃÜß †åüêÜå ÄÜÏÜå ´Üå ïÜÜ‘ †å‘ è ÓØÄÜÃÜàØ ³Ü‰ ¡ÑÜ “å. ÷íÜå †åÃÜå ïÜàØ ¡å‰†å? ïÜÜ‘ÓÜåüêÜß ÁÜÓÜ‰ÃÜå ƒÜÜÑÜ †ÃÜå ´ÜÜØôÜìß ¥ü‘å †åüêÜå ÆÜÜ±Üß ÆÜßíÜÜÃÜàØ ÆÜ±Ü †å è íÜÜôÜ±Ü. èÏÜßÃÜå ËÜÆÜÜåÓå

338

èÓÜ íÜÜÏÜ‘àÝšÜ ‘Óß êÜå, †ÃÜå †å è ´ÜÜØôÜìß ÏÜÜ³ÜÜ ÆÜÓ ÓÜƒÜß †åÃÜÜ ÆÜÓ ÉÇüÜ èåíÜàØ ËÜÜØÁÜß ¹å, †åüêÜå ‘åÓßÃÜÜ ÄÜÜåüêÜÜ èåíÜ²Ü ‘ÓÜ †Ü‘ÜïÜÏÜÜØ³Üß ÆÜ²å ´ÜÜåÑÜå ÝïÜÓ ôÜêÜÜÏÜ´Ü. †ÜüêÜß ôÜâ” †ÃÜå Ý÷‘ÏÜ´Ü ÷ÜåíÜÜ “´ÜÜØ ïÜ÷åÓß†Üå ‘÷å “å ‘å ÆÜ÷Ü²ÃÜÜ êÜÜå‘Üå èØÄÜêÜß. èØÄÜêÜß ƒÜÓÜ è ´ÜÜå! èØÄÜêÜÏÜÜØ Ó÷å ´Üå †ÆÜØÄÜ ÷ÜåÑÜ ÃÜ÷Î †ÃÜå †ÆÜØÄÜÆÜ±ÜàØ †å ´ÜÜå ôÜàÁÜÜÓÜÃÜÜå ÆÜÜÑÜÜå †ÃÜå ÝïÜƒÜÓ “å. †ôÜØƒÑÜ ôÜÜÁÜÃÜÜå íÜÄÜÓ èå œÜêÜÜíÜß ÃÜ ïÜ‘å ´Üå ôÜàÁÜÓåêÜÜå, †ÃÜå †Üå“ÜÏÜÜØ †Üå“ÜØ ôÜÜÁÜÃÜ³Üß œÜêÜÜíÜíÜÜÃÜß ËÜÜ÷ÜåïÜß èåÃÜÜÏÜÜØ “å ´Üå èØÄÜêÜß, †å íÑÜÜƒÑÜÜ ïÜàØ ôÜÜœÜß ÃÜ³Üß? (ÆÜä. 107-108)

†Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÆÜ¹ÑÜÜµÜß †ÃÜå ‘êÜÏÜÑÜÜµÜß ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ÜêÜåêÜ‘Óå ÆÜÑÜÚüÃÜ-ô³ÜìÜå³Üß ÏÜÜØ²ßÃÜå ÆÜÂ‘äÝ´Ü-ôÜÜÌ¹ÑÜÚÃÜàØ †ÜËÜå÷âËÜ †ÃÜå †Ü÷ÖêÜÜ¹‘ íÜ±ÜÚÃÜ ‘ÑÜàÛ “å. ´ÜåÏÜ±Üå ÏÜ«³Üß ÏÜÜØ²ßÃÜå ÏÜØÝ¹Ó †ÃÜå ÆÜÜ«ïÜÜìÜ³Üß ÏÜÜØ²ßÃÜå ÁÜÏÜÚïÜÜìÜÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÜå êÜßÁÜß “å. ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜå íÜäšÜÜå †ÃÜå íÜÜ¹ìÜå, ÆÜàóÆÜÜå †ÃÜå ÆÜ÷Ü²Üå, ”Ó±ÜÜØ †ÃÜå ´ÜÜÓêÜÜ, ôÜÓÜåíÜÓ †ÃÜå †Ü‘ÜïÜ, ÆÜ³³ÜÓ †ÃÜå ËÜÓÉ ÝíÜïÜå ÓôÜÆÜÂ¹ íÜÜ´Ü ÏÜÜØ²ß “å. ´ÜåÏÜ±Üå ôÜÜÁÜà†Üå-ôÜØÃÑÜÜôÜß†Üå, ¸ÝóÜ ÏÜàÝÃÜ†ÜåÃÜÜÄÜÜ ËÜÜíÜÜ†Üå, íÜåÆÜÜÓß†Üå-ÆÜÂíÜÜôÜß†Üå, ƒÜå²â´ÜÜå-ÏÜèâÓÜå ôÜÜ³Üå ôÜØíÜÜ¹ ‘ÑÜÜÚå “å. ‘ÜêÜåêÜ‘Óå ƒÜÜƒÜßËÜÜíÜÜ †ÃÜå ôÜÜåÏÜËÜÜÓÝÄÜÝÓ ËÜÜíÜÜ èåíÜÜ ÝôÜ½ÑÜÜåÄÜß†Üå³Üß ÏÜÜØ²ßÃÜå ËÜÜ¹Óà †ÃÜå ‘æÓÜÝôÜØÄÜ èåíÜÜ ôÜÜÏÜÜÃÜÁÜÜÓ‘Üå ÝíÜïÜå ÆÜ±Ü êÜƒÑÜàØ “å. ´ÜåÏÜÃÜÜ ÆÜÂíÜÜôÜíÜ±ÜÚÃÜÏÜÜØ †ÃÃÜ¹åíÜ †ÃÜå ÝÃÜºÜ¹åíÜßÃÜß †ÝÃÜíÜÜÑÜÚ´ÜÜ ÆÜ±Ü †ÜíÜå “å. ‘Ü.‘Ü.†å ÆÜÑÜÚüÃÜÃÜÜ †ÃÜàÍÜíÜÜåÃÜß ôÜÜ³ÜåôÜÜ³Üå ¹Ø´Ü‘³ÜÜ†Üå †ÃÜå ÆÜàÓÜ±ÜÄÜÜ³ÜÜ†Üå ÆÜ±Ü üÜØ‘ß “å. êÜåƒÜ‘å ô³ÜìÏÜÝ÷ÏÜÜ †ÃÜå ïÜË¹íÑÜà´ÆÜÝ¶Ü ´ÜåÏÜ è ô³ÜÜÝÃÜ‘ Óß´ÜÝÓíÜÜè †ÃÜå ôíÜÑÜØ íÜ´ÜÚÃÜ-íÑÜíÜ÷ÜÓÃÜÜå ÆÜ±Ü ‹êêÜåƒÜ ‘ÑÜÜÚå “å. ôÜÏÜÄÜÂ ÆÜàô´Ü‘ ÄÜàèÓÜ´Üß ïÜË¹ÍÜØ²Üåì, ÏÜÓÜ«ß ÆÜØÝø´Ü†Üå, ôÜØô‘ä´Ü ðêÜÜå‘Üå, †ØÄÜå¢ ‘ÝíÜ´ÜÜ†Üå³Üß ÍÜÑÜàÛÍÜÑÜàÛ è±ÜÜÑÜ “å. ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ÜêÜåêÜ‘ÓÃÜß ÍÜÜóÜÜïÜæêÜß ÃÜ¹ßÃÜÜØ ÃÜßÓÃÜß èåÏÜ ƒÜìƒÜì íÜ÷å´Üß Ó÷å “å. ÆÜàô´Ü‘ÃÜàØ ÝÆÜô´ÜÜìßôÜÏÜàØ †ÃÜå “åêêÜàØ ÆÜÂ‘Ó±Ü †åüêÜå `ÉêÜñÜàÝ´Ü'. †Ü ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ËÜâêÜÜ´Ü ‘Óå [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÆÜâíÜÚ´ÜæÑÜÜÓßÏÜÜØ ÏÜÜÓß ÆÜÜôÜå ‹´ôÜÜ÷ÃÜß ÏÜâ²ß «ß‘ «ß‘ ÷´Üß, ïÜÓßÓ ¹àËÜÚì ÆÜ±Ü ƒÜ²´ÜêÜ ÷´ÜàØ. íÜå²Éß ÃÜÜƒÜíÜÜ ÏÜÜüå ÄÜÏÜå ´ÜåüêÜÜå íÜƒÜ´Ü ÷´ÜÜå, ‘ïÜÜ ‹¼åïÜ íÜÄÜÓ ¢íÜÃÜ ÄÜÜìíÜÜÃÜß ÏÜÜÃÜÝôÜ‘ ´ÜæÑÜÜÓß ÷´Üß. ÏÜÃÜå ÓÜØÁÜ´ÜÜØ †ÜíÜ²´ÜàØ ÷´ÜàØ, ÆÜÜ±ÜßÏÜÜØ ´ÜÓ´ÜÜØ †ÜíÜ²´ÜàØ ÷´ÜàØ †ÃÜå †å‘êÜÜ †å‘êÜÜ ÏÜÃÜÜåÓÜŸÑÜÜå ôÜåíÜ´ÜÜØ †ÜíÜ²´ÜàØ ÷´ÜàØ. ‘à¹Ó´Ü ôÜÜ³Üå †å‘éÆÜ ³ÜíÜÜ èåüêÜß ÏÜÃÜÜåíÜäÝ¶Ü ‘åìíÜÜÑÜåêÜß ÷´Üß †ÃÜå ÝÃÜóÆÜÜÆÜ ÆÜÂíÜäÝ¶ÜÃÜàØ Éì ÆÜ±Ü ‘ÜØ‰‘ ôÜÜÝ¶íÜ‘ è ÏÜìïÜå †åíÜß ñÜ½Ü ÷´Üß. ËÜß¢ ÏÜÜåüÜÏÜÜØ ÏÜÜåüß ´ÜæÑÜÜÓß ´Üå ÆÜÂåÏÜÜì ÝÏÜµÜÜåÃÜÜå ôÜÜ³Ü. (ÆÜä. 180)

†ÜôÜÏÜÜÃÜß-ôÜàêÜ´ÜÜÃÜß †ÜÆÜÝ¶Ü†ÜåÃÜàØ ´ÜÜØ²íÜÃÜä´ÑÜ ¡å‰ êÜßÁÜàØ “å. †ÜíÜÜ íÜƒÜ´Üå, ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜå `‘å¹ÜÓÃÜÜ³Ü' ÆÜÂ‘Ó±ÜÏÜÜØ êÜƒÜåêÜàØ “åêêÜàØ íÜÜøÑÜ ÆÜ÷åêÜàØ ÑÜÜ¹ †ÜíÜå “å", `†å‘ Ý÷ÏÜÜêÜÑÜ ÆÜ±Ü †ÜÆÜ±Üå †ÜÁÜàÝÃÜ‘´ÜÜÃÜÜ ÷àÏÜêÜÜÏÜÜØ³Üß ËÜœÜÜíÜß ÃÜ÷Î ïÜ‘ß†å?' (ÆÜä.164) ÆÜÂ‘äÝ´Ü-œÜÜ÷‘ †ÃÜå ÆÜàô´Ü‘-íÜÜœÜ‘ÃÜå ´ÑÜÜÓå †ÃÜå †´ÑÜÜÓå ÆÜ±Ü Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ ÆÜÂô´Üà´Ü è±ÜÜÑÜ “å. †ÜÆÜ±ÜÃÜå Ý÷ÏÜÜêÜÑÜ ÝíÜïÜå ¡±ÜíÜÜÃÜàØ ÏÜÃÜ ‘åÏÜ ÃÜ ³ÜÜÑÜ? Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ ‘ÓíÜÜÃÜàØ ÏÜÃÜ ‘ÜåÃÜå ÃÜ ³ÜÜÑÜ? †Ü è Óß´Üå Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ ÆÜàô´Ü‘ íÜÜØœÜßÃÜå ÆÜ±Ü Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ ‘ÓíÜÜÃÜàØ ÏÜÃÜ ³ÜÜÑÜ. íÜìß, Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ ‘ÑÜÜÚ ÆÜ“ß ÆÜ±Ü Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ ÆÜàô´Ü‘ íÜÜØœÜíÜÜÃÜàØ ÏÜÃÜ ³ÜÜÑÜ. ¡å †ÜíÜàØ ‘ïÜàØ ÃÜ ³ÜÜÑÜ ´ÜÜå ÆÜ÷åêÜÜØ †å ÆÜíÜÚ´Ü ÝíÜïÜå, ÆÜ“ß †å ÆÜÂíÜÜôÜ ÝíÜïÜå, †Ø´Üå †å ÆÜàô´Ü‘ ÝíÜïÜå †ÃÜå ôÜÜíÜ “åêêÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÝíÜïÜå è ÃÜíÜåôÜÓ³Üß ÝíÜœÜÜÓíÜàØ ÆÜ²å! †ÜÆÜ±Üå ´ÜÜå †å ‘÷åíÜàØ †ÃÜå ÑÜÜ¹ ÓÜƒÜíÜàØ è ÓûàØ ‘å, Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ †å ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ÜêÜåêÜ‘Ó ÃÜÜÏÜÃÜÜ `ôÜíÜÜ‰ ÄÜàèÓÜ´Üß' ´ÜÓÉ³Üß `ôÜ¹ÖÍÜÜÄÜß ÄÜàèÓÜ´Üß†Üå'ÃÜå ÏÜìåêÜÜå †ÏÜâêÑÜ †šÜÓ-íÜÜÓôÜÜå “å.

ÏÜÜÃÜíÜÃÜß ¢íÜÃÜ-íÜ´ÜÚÃÜïÜæêÜß ÏÜÜåôÜÏÜÏÜÜØ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ êÜÜíÜß Ó÷ß “å. ÆÜÑÜÜÚíÜÓ±ÜÃÜÜ ÏÜÜÏÜêÜå Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ƒÜÜåìÜå ƒÜå¹ÜÃÜÏÜå¹ÜÃÜ ³Ü‰ ÓûÜå “å. ‹¶ÜÓÜƒÜØ²å ‰.ôÜ. 2013ÏÜÜØ

êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú : †ÁÑÜÜÆÜ‘, ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜ †ÃÜå ôÜÏÜâ÷ ÆÜÂ´ÑÜÜÑÜÃÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ, ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíÜ¾ÜÆÜß«, †ÜñÜÏÜ-ÏÜÜÄÜÚ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ – 14 e-mail": ashwin"-vidyapeeth@yahoo.co.in

“å ‘å, Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜß ÏÜàôÜÜÉÓß ÏÜÜüå èå ÆÜâíÜÚ´ÜæÑÜÜÓß ÷ÜåíÜß ¡å‰†å ´Üå †åÏÜÃÜß ÆÜÜôÜå ÃÜ÷Üå´Üß. ÆÜâíÜÚ´ÜæÑÜÜÓß íÜÄÜÓ ‘ÓåêÜß ÆÜÂíÜäÝ¶Ü†Üå †Üå“ÜÏÜÜØ †Üå“àØ Éì †ÜÆÜå “å. †åíÜàØ À°ÆÜ±Üå ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ‘Ü.‘Ü. ÆÜÂíÜÜôÜÃÜå ÝÃÜÝÏÜ¶Ü ËÜÃÜÜíÜßÃÜå ‘åìíÜ±ÜßÃÜå ¢íÜÃÜ ôÜÜ³Üå †Ü Óß´Üå ¡å²å “å" : ‘åìíÜ±Üß †å ¢íÜÃÜÃÜß ÆÜâíÜÚ´ÜæÑÜÜÓß ÷ÜåíÜÜ³Üß ‘åìíÜ±Üß‘ÜÓÃÜå ´ÜÜå ¹Óå‘ ËÜÜËÜ´ÜÏÜÜØ ÆÜâíÜÚ´ÜæÑÜÜÓß ÆÜâÓåÆÜâÓß ‘ÓíÜÜÃÜàØ ôÜâ”íÜàØ è ¡å‰†å. (ÆÜä. 180)

‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜÃÜå ÆÜâ“ß†å ‘å, †ÜÆÜÃÜß ÆÜÜôÜå `Ý÷ÏÜÜêÜÑÜ' ‘šÜÜÃÜÜ ÆÜÂíÜÜôÜ ÏÜÜüåÃÜß ÆÜâíÜÚ´ÜæÑÜÜÓßÏÜÜØ ïÜàØ ïÜàØ ÷´ÜàØ? †Ü ÓûÜå ´ÜåÏÜÃÜÜå èíÜÜËÜ" :

‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ÜêÜåêÜ‘Ó ÝêÜÝƒÜ´Ü ‹ÆÜêÜËÁÜ ÆÜàô´Ü‘Üå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ¿ÜÓÜ ÷ÜêÜÏÜÜØ ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜÃÜÜ ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜÜ ÆÜàÃÜ:ÏÜàº±ÜÃÜàØ ‘ÜÑÜÚ ”²ÆÜÍÜåÓ œÜÜêÜß ÓûàØ “å. ™Ü±ÜÜ íÜƒÜ´Ü³Üß †êÜÍÑÜ ÆÜàô´Ü‘Üå ÆÜ±Ü ÷íÜå ‹ÆÜêÜËÁÜ “å.".". †Üå´ÜÓÜ´Üß ¹ßíÜÜêÜÜå _30.00 ¢íÜÃÜÆÜÂ¹ßÆÜ _150.00 ¢íÜÃÜ ôÜØô‘äÝ´Ü _350.00 ¢íÜÃÜêÜßêÜÜ _100.00 ËÜÜÆÜàÃÜß ”ÜØƒÜß (ôÜØÝšÜÆ´Ü) _15.00 ÓƒÜ²íÜÜÃÜÜå †ÜÃÜØ¹ _150.00 ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

ôÏÜÓ±ÜÑÜÜµÜÜ ôÜØÝšÜÆ´Ü ôÏÜÓ±ÜÑÜÜµÜÜ Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ ¢íÜ´ÜÜ ´Ü÷åíÜÜÓÜå ÆÜÓôÜƒÜÜ ÏÜä´ÑÜà ŸÑÜÜØ ¹Óå‘ÃÜå ÆÜ÷ÜÇœÜíÜàØ “å.

_60.00 _30.00 _60.00 _100.00 _100.00 _50.00

†ÜíÜå “å. . .

¢íÜÃÜ ÕœÜ´ÜÃÜ • ÆÜÂÜôÜØÝÄÜ‘ ÆÜÂÝ´ÜôÜÜ¹ 339

ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓß : 100 íÜóÜÚ ÆÜ÷åêÜÜØ œÜØ¹àêÜÜêÜ ÍÜÄÜàÍÜÜ‰ ¹êÜÜêÜ ôÜÆüåÏËÜÓÃÜß 15ÏÜß†å ²ËÜÚÃÜ³Üß †ÜÓØÍÜÜÑÜåêÜß ‘âœÜ èåÏÜ-èåÏÜ †ÜÄÜì íÜÁÜ´Üß ÄÜ‰, íÜÁÜàÃÜå íÜÁÜà êÜÜå‘Üå ´ÜåÏÜÜØ ¡å²Ü´ÜÜ ÄÜÑÜÜ. †ÜçøüÜåËÜÓÃÜÜ †ÁÜíÜœÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÍÜÜ‰†å ‘ÜåêÜôÜÜÃÜß ƒÜÜ±ÜÏÜÜØ ‘ÜÏÜ ‘Ó´ÜÜ Õ÷¹ß ÏÜèâÓÜåÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü êÜ‰ ´ÜåÏÜÃÜå ÆÜ±Ü ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÏÜÜØ ¡å²ÒÜ. ÃÜíÜåÏËÜÓÃÜàØ ÆÜ÷åêÜàØ †«íÜÜÝ²ÑÜàØ ÆÜâÓàØ ³ÜÜÑÜ †å ÆÜ÷åêÜÜØ ´ÜÜå ‘âœÜ †å‘ ÏÜÜ‰êÜ êÜÜØËÜß ³Ü‰ ÄÜ‰. œÜÜÓ Ý¹íÜôÜÃÜÜ ÄÜÜìÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß µÜ±Ü íÜƒÜ´Ü ÁÜÓÆÜ‘² ‘ÓÜ‰. èåÏÜÜØ µÜß¢ ÁÜÓÆÜ‘²ÃÜå †Ø´Üå ÃÜíÜ ÏÜÜôÜÃÜß ôÜƒÜ´Ü ‘å¹ÃÜß ôÜ¡ †³ÜíÜÜ 60 ÆÜÜ‹Ã²ÃÜÜå ¹Ø² Éü‘ÜÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå. ÄÜÜØÁÜß¢†å ôÜ¡ ÆÜôÜØ¹ ‘Óß. ÆÜ±Ü ‘âœÜ ÆÜÓ ´ÜåÏÜÃÜß ÄÜåÓ÷ÜèÓßÃÜß ƒÜÜåü ÃÜÜ íÜ´ÜÜÚ‰, ¥êÜüÜÃÜß íÜÁÜà ÆÜÂÝôÜÝ½ ÆÜÜÏÜß. ‘âœÜ œÜÜêÜà ÓÜƒÜÃÜÜÓ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ß†ÜåÃÜÜ èàôôÜÜÃÜÜ ÆÜÂ´ÜÜÆÜå ²ÓËÜÃÜÏÜÜØ 7000³Üß 8000 Õ÷¹ß†Üå ÷²´ÜÜì ÆÜÓ “å †åíÜÜ ôÜÏÜÜœÜÜÓ ÆÜÂÝôÜ½ ³ÜÑÜÜ. ËÜß¢ ËÜÜèà Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÏÜÜØ ÆÜ±Ü ´ÜåÃÜÜ ÆÜ²™ÜÜ ÆÜ²ÒÜ. êÜÜ÷ÜåÓ, Ý¹ê÷ß, †êÜÜ÷ÜËÜÜ¹, ÏÜàØËÜ‰, ÏÜºÜôÜ (œÜåÃÃÜÜ‰), †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹.".". «å‘«å‘Ü±Üå ÝíÜÝíÜÁÜ ÆÜÂ‘ÜÓå ÝíÜÓÜåÁÜÜå-¹åƒÜÜíÜÜå-ÍÜÜóÜ±ÜÜå ³ÜÑÜÜØ. `ÃÜÜ´ÜÜêÜ Õ÷¹ß ‘ÜýÄÜÂåôÜå ÄÜÜåƒÜêÜåÃÜå ´ÜÜÓ ‘Óß è±ÜÜíÑÜàØ ‘å ôÜÓ‘ÜÓ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ß†ÜåÃÜàØ ÝÃÜ¹ÚÑÜÆÜ±Üå ¹ÏÜÃÜ ‘Óß Ó÷ß “å, ÏÜÜüå Õ÷¹ÃÜß ôÜÓ‘ÜÓ ´Ü³ÜÜ ïÜÜ÷ß ôÜÓ‘ÜÓ íÜœœÜå ÆÜ²å †åÏÜ ‘ÓÜå.' ÆÜÓØ´Üà ÄÜÜåƒÜêÜå †ÜÏÜÜØ Õ÷¹ÃÜß ‘å ïÜÜ÷ß ôÜÓ‘ÜÓ ¿ÜÓÜ ¹ÓÏÑÜÜÃÜÄÜßÓß ‘ÓÜíÜíÜÜ ôÜàÁÜß ÆÜ÷ÜÇœÜå †å ÄÜÜìÜÏÜÜØ è ´ÜÜ. 18ÏÜß Ý²ôÜåÏËÜÓå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ôÜ¡ÃÜß ÏÜà¹´Ü ÆÜâÓß ³Ü´ÜÜØ ÆÜ÷åêÜÜØ “Üå²íÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ. †ÃÜå †åÃÜÜ œÜÜå³ÜÜ è Ý¹íÜôÜå ÄÜÜØÁÜßÍÜÜ‰†å ÝÄÜÓÏÜßÝüÑÜÜÃÜÜå íÜåïÜ ÁÜÜÓ±Ü ‘ÑÜÜåÚ, èå ‘ÜÑÜÏÜ ÏÜÜüå ÍÜÜÓ´Ü ÆÜÓ´Ü ÉÑÜÜÚ, ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß œÜÜêÜà ÓÜƒÑÜÜå.

†ÜçøüÜåËÜÓ 1913 1, 3 ¡å÷Ü. 4 '' 6-82 '' 10 '' ¡å÷Ü., ÆÜÜå´ÜÜÃÜß èÃÏÜ´ÜÜÓßƒÜ †ØÄÜå †ÜíÜåêÜÜ ôÜØ¹åïÜÜÃÜÜ 23 èíÜÜËÜÏÜÜØ êÜƒÑÜàØ – ÏÜ´ÜêÜËÜ – `†ÜÑÜƒÜÜÏÜÜØ³Üß †å‘ íÜóÜÚ †Üå“àØ ³ÜÑÜàØ.' 5 ¡å÷Ü., ÑÜàÃÜÜ‡üå² ÆÜÜüß¹ÜÓ ôÜÜåôÜÜÑÜüßÃÜß ôÜÍÜÜÏÜÜØ êÜ²´ÜÃÜÜå ƒÑÜÜêÜ †ÜÆÜ´ÜàØ ÆÜÂíÜœÜÃÜ ‘ÑÜàÛ. 4 ¡å÷Ü., Õ÷¹à†ÜåÃÜÜ ÏÜåìÜíÜ²ÜÏÜÜØ êÜ²´ÜÃÜÜå ƒÑÜÜêÜ †ÜÆÜ´ÜàØ 9 ÆÜÂíÜœÜÃÜ ‘ÑÜàÛ †ÃÜå ‹™ÜÓÜ±ÜàØ ‘ÑÜàÛ. 11 Óô´ÜÜÏÜÜØ 12 ²ËÜÚÃÜ, Õ÷¹ß†ÜåÃÜß ôÜÍÜÜÏÜÜØ ÷ÜèÓ, ô³Üì ÝíÜøüÜåÝÓÑÜÜ Ý³ÜÑÜåüÓ; ÃÜÜ´ÜÜêÜ Õ÷¹ß ‘ÜýÄÜÂåôÜÃÜÜ ÏÜØµÜß ËÜÜåêÑÜÜ – ÏÜ´ÜêÜËÜ – `†Ü íÜßôÜ íÜóÜÚ³Üß ´ÜÏÜå †ÏÜÜÓß ‘àôÜåíÜÜ è ‘Óß “å; Õ÷¹ß ‘ÜåÏÜÃÜå ´ÜÏÜÜÓß ÆÜÂíÜäÝ¶Ü³Üß ‘ÜØ‰ êÜÜÍÜ ³ÜÑÜÜå ÃÜ³Üß.".".' íÜÄÜåÓå. ôÜÍÜÜ ËÜÓƒÜÜô´Ü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß. ËÜß¢ ôÜÍÜÜ ³Ü‰ †åÏÜÜØ `ÃÜÜ´ÜÜêÜ Õ÷¹ßÏÜØ²ì' 1

340

ÃÜÜÏÜÃÜß ôÜØô³ÜÜ ô³ÜÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß. 13-16 ²ËÜÚÃÜ 176 ÃÑÜà ‘åôÜêÜ, ‘ÜåêÜôÜÜÃÜß ƒÜÜ±ÜÜåÏÜÜØ ‘ÜÏÜ ‘ÓÃÜÜÓÃÜå, µÜ±Ü ÆÜÜÌ²ÃÜÜå ‘Ó ÃÜ ÃÜß‘ìå ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß ÷²´ÜÜì ÆÜÜ²íÜÜ †ÃÜàÓÜåÁÜ ‘ÑÜÜåÚ. 7 18 ²ËÜÚÃÜ 19 ²ËÜÚÃÜ, èå†Üå êÜ²´ÜÃÜß ÝíÜÓà½ ÷´ÜÜ ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÍÜÜÏÜÜØ ÷ÜèÓ Ó÷ß ƒÜàêÜÜôÜÜå ‘ÑÜÜåÚ. “´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÏÜÜØ ÝíÜòÜÜôÜ ÃÜ³Üß †åíÜÜå «ÓÜíÜ ³ÜÑÜÜå. ³Üß ÃÜß‘ìÑÜÜØ. 20 Óô´ÜÜÏÜÜØ 218 ¡å÷Ü., ÄÜÜåÓÜ ôÜ÷ÜÑÜ‘ ôÜÝÏÜÝ´ÜÃÜß ËÜå«‘ÏÜÜØ ÷ÜèÓ. ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ß†ÜåÃÜå êÜ‰ÃÜå ÃÜß‘ìÒÜ. 22 ÃÑÜà ‘åôÜêÜ, `ÓÜÃ² ²å‰êÜß ÏÜåêÜ'ÃÜÜ ÆÜÂÝ´ÜÝÃÜÝÁÜÃÜå ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü †ÜÆÜß, ´ÜÜ. 12ÏÜßÃÜß ôÜÍÜÜ †ØÄÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß Þô³ÜÝ´Ü ôÆÜóü ‘Ó´ÜÜØ è±ÜÜíÑÜàØ ‘å ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜß êÜ²´Ü ôÜÜ³Üå ôÜØËÜØÁÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜå ~íÜÜ ‘åüêÜÜ‘ †Ü²ÆÜÂðÃÜÜå ‹«ÜíÜß, Õ÷¹ß ‘ÜåÏÜÏÜÜØ ÉÜüÉâü ÆÜÜ²íÜÜÃÜÜå, ~, ~‘ ÆÜÂÑÜÜôÜ ÷´ÜÜå. 5

[†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

23,24 25 26. 279

ÃÑÜà ‘åôÜêÜ ²ËÜÚÃÜ, ‘ÜåêÜôÜÜÃÜß ƒÜÜ±ÜÜåÃÜÜ ÏÜÜÝêÜ‘Üå ôÜÜ³Üå œÜœÜÜÚ. `ÃÜÜ´ÜÜêÜ ÏÜÓøÑÜàÓß'ÃÜÜ ÆÜÂÝ´ÜÝÃÜÝÁÜÃÜå ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü †ÜÆÜß. ²Ø²ß, ƒÜÜÝ±ÜÑÜÜ†ÜåÃÜå ôÜØËÜÜåÁÜÃÜ, ô³Üì, ~‘ ÏÜØÝ¹Ó. [ÃÑÜà ‘åôÜêÜ]

1. ÆÜÜåêÜ‘ ¡å÷Ü. †ÜíÑÜÜ; ÄÜÜåƒÜêÜå Õ÷¹ ÆÜ÷ÜÇœÑÜÜ. 2 ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ (1) ´ÜÜ. 6¬ß~ ¡å÷Ü.ÏÜÜØ ÏÜàôÜêÜÏÜÜÃÜÜåÃÜß †ÃÜå ´ÜÜ. 7ÏÜß~ ÄÜÜåÓÜ ôÜ÷ÜÑÜ‘ ôÜÝÏÜÝ´ÜÃÜß ôÜÍÜÜ†Üå ³Ü‰. ÄÜÜØÁÜß¢ ÷ÜèÓ ÷ïÜå. (2) ´ÜÜ. 7ÏÜß~ ÏÜÝ±ÜêÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜß “âüÒÜ. 3 ËÜß¡ – ÆÜÝÿÜÏÜ ´ÜÓÉÃÜÜ – ÏÜÜåÓœÜå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ‘ÓíÜÜ “ ÁÜÜíÜ±ÜÜØ ËÜÜì‘Üå ôÜÜ³Üå ËÜÜÓ ôµÜß†Üå ¡å÷Ü.³Üß ÃÜß‘ìß. ‘çêÜÃÜËÜå‘ ~ÏÜÃÜß ôÜÜ³Üå ÄÜÑÜÜ. 4 ÏÜÝ±ÜêÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜå ¹ôÜ Ý¹íÜôÜÃÜß ôÜ¡ ³Ü‰. 5 ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ´ÜÜ. 13³Üß ‘ÜåêÜôÜÜÃÜß ƒÜÜ±ÜÜåÏÜÜØ ÷²´ÜÜêÜ ïÜé ³Ü‰.

28 29 30-31

[ÃÑÜà ‘åôÜêÜ] ˆÄÜÜåÄÜÜå10 ˆÄÜÜåÄÜÜå, ³Üß ÃÜß‘ìÑÜÜØ. œÜÜêôÜÚüÜ‹ÃÜ.

6 ÏÜàØËÜ‰ÏÜÜØ, ‘åüêÜÜ‘ †ÜÄÜåíÜÜÃÜÜå ôÜÏÜšÜ, ÄÜÜåƒÜêÜå~ êÜ²´ÜÃÜÜå ƒÑÜÜêÜ †ÜÆÑÜÜå, ô³Üì ôÜÓ ‘ÓßÏÜÍÜÜ‰ ‡ËÜÂÜ÷ßÏÜÃÜß †ÜçÝÉôÜ, ÆÜÂ. ~œÜ. ~ íÜÜÝ²ÑÜÜ. 7 ÏÜÝ±ÜêÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜß “âüÒÜ. 8 ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ‘ÓíÜÜ ´ÜÜ. ËÜß¢~ ÃÜß‘ìåêÜß ôµÜß†ÜåÃÜß ÁÜÓÆÜ‘² †ÃÜå ôÜ¡. 9 ÏÜÝ±ÜêÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜå µÜ±Ü ÏÜÜôÜÃÜß ôÜ¡ ³Ü‰. 10 ÃÜÜ´ÜÜêÜÏÜÜØ, œÜÜêôÜÚüÜ‹ÃÜ †ÃÜå ÃÑÜà ‘åôÜêÜ íÜœœÜå ÃÑÜà ‘åôÜêÜ³Üß 16 ÏÜÜ‰êÜ ¹âÓ ~‘ ÄÜÜÏÜ.

ÃÜíÜåÏËÜÓ 1913 1, 2, 4 3 51 6 7

[œÜÜêôÜÚüÜ‹ÃÜ] œÜÜêôÜÚüÜ‹ÃÜ œÜÜêôÜÚüÜ‹ÃÜ, `éüÓ'ÃÜÜ ƒÜËÜÓÆÜµÜßÃÜå ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü †ÜÆÜß. œÜÜêôÜÚüÜ‹ÃÜ, `ÃÜÜ´ÜÜêÜ ÏÜÓøÑÜàÓß'"–"ÃÜÜ ƒÜËÜÓÆÜµÜßÃÜå ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü †ÜÆÜß. œÜÜêôÜÚüÜ‹ÃÜ, ³Üß ÆÜÄÜÆÜÜìÜ ‘âœÜ ‘Óß ÃÜß‘ìÒÜ ôÜíÜÜÓå 6-30 íÜÜÄÑÜå, ü×ÜÃôÜíÜÜêÜÃÜß ÷¹ †ÜåìØÄÜß ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå.2 ÆÜÜÏÜÉ²Ú3, ÁÜÓÆÜ‘² ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß.4 íÜÜç‘ÖõÜôü, êÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ. œÜÜêôÜÚüÜ‹ÃÜ, êÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜØ œÜÜêôÜÚüÜ‹ÃÜ íÜÜç‘ÖõÜôü, ‘åôÜ œÜÜêÑÜÜå, ´ÜÜ. 14ÏÜßÃÜß ÏÜà¹´Ü ÆÜ²ß; ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ÆÜÜÌ² ÆÜœÜÜôÜÃÜÜ ¡ÏÜßÃÜ †ÜÆÜß5 “âüÒÜØ; ‘çêÜÃÜËÜå‘ ôÜÜ³Ü ÏÜÜåüÓ ÄÜÜ²ßÏÜÜØ ÃÜß‘ìß ‘âœÜ ‘ÓÃÜÜÓÃÜß ôÜÜ³Üå ³Ü‰ ÄÜÑÜÜ. ôüÜØ²üÚÃÜ, ÁÜÓÆÜ‘² ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß; ‘åôÜ œÜÜêÑÜÜå, ´ÜÜ. 21ÏÜßÃÜß ÏÜà¹´Ü ÆÜ²ß. ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ÆÜÜÌ² ÆÜœÜÜôÜÃÜÜ ¡´ÜÏÜàœÜÓ‘Ü †ÜÆÜß “âüÒÜ †ÃÜå ‘âœÜ ‘ÓÃÜÜÓÃÜß ôÜÜ³Üå

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013]

³Ü‰ ÄÜÑÜÜ. 9 ÄÜÂåÕêÜÄÜôüÜ²6, ÆÜÜåêÜ‘ ÏÜìíÜÜ †ÜíÑÜÜ.7 ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ÁÜÓÆÜ‘² ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß. 8 10 ²Ø²ß 11 ²Ø²ß, ‘åôÜ œÜÜêÑÜÜå9, ÝÃÜíÜå¹ÃÜ ‘ÑÜàÛ ‘å ËÜÁÜß èíÜÜËÜ¹ÜÓß ~ÏÜÃÜß ÆÜÜå´ÜÜÃÜß “å †ÃÜå íÜÁÜàÏÜÜØ íÜÁÜà ôÜ¡ ÏÜÜÄÜß. ÃÜíÜ ÏÜÜôÜÃÜß ôÜƒÜ´Ü ‘å¹ÃÜß †ÄÜÓ ôÜÜ« ÆÜÜÌ²ÃÜÜ ¹Ø²ÃÜß ôÜ¡ ³Ü‰.10 ´ÜÜ. 12-7-13ÃÜÜ ÓÜåè êÜßÁÜåêÜàØ œÜÜÓ ÏÜÜôÜÃÜÜ ~‘üÜ±ÜÜÃÜàØ íÜÂ´Ü †Üèå ÆÜâÓàØ ³Ü´ÜàØ ÷´ÜàØ, ÆÜ±Ü ÆÜÜÌ² µÜ±ÜÃÜÜå ‘Ó ÃÜß‘ìß ÃÜ ¡ÑÜ ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß †Ü íÜÂ´Ü œÜÜêÜà ÓÜƒÜíÜÜ ÃÜø‘ß ‘ÑÜàÛ. 12 íÜÜç‘ÖõÜôü èåêÜ, êÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ.11 13 íÜÜç‘ÖõÜôü èåêÜ. †÷Î ÓÜƒÜåêÜÜ ÆÜÜåêÜ‘ †ÃÜå ‘çêÜÃÜËÜå‘ ôÜÜ³Üå Ó÷åíÜÜÃÜàØ ÏÜìÒàØ. 14 íÜÜç‘ÖõÜôü èåêÜ, ÆÜÂ³ÜÏÜÃÜß ÁÜÓÆÜ‘²íÜÜìÜå ‘åôÜ œÜÜêÑÜÜå, µÜ±Ü ÏÜÝ÷ÃÜÜÃÜß ôÜ¡ ³Ü‰.12 15-1713 íÜÜç‘ÖõÜôü èåêÜ. 18 ËêÜàÏÜÉÜçÃüßÃÜ14 èåêÜ, êÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ. 19-3015 ËêÜàÏÜÉÜçÃüßÃÜ èåêÜ. 341

1 êÜØ²ÃÜÏÜÜØ ôÜÍÜÜ; ô³Üì ‘ç‘ÖôüÃÜ ÷ÜçêÜ, ÆÜÂ. íÜ”ßÓ÷àôÜåÃÜ, íÜø´ÜÜ†Üå ÏÜ÷ØÏÜ¹ †êÜß, †ôÜÉ †êÜß, ôÜÓÜåÝèÃÜß ÃÜÜ‡²à íÜÄÜÓå. 2 ‘âœÜ ‘ÓÃÜÜÓÃÜß ÷ÜÓ ~‘ ÏÜÜ‰êÜ êÜÜØËÜß ÷´Üß †ÃÜå ~ÏÜÜØ 2,037 ÆÜàÓàóÜÜå, 127 ôµÜß†Üå †ÃÜå 57 ËÜÜì‘Üå ÷´ÜÜØ. 3 ü×ÜÃôÜíÜÜêÜÃÜß ÷¹ÏÜÜØÃÜàØ ÆÜ÷åêÜàØ ô³Üì. 4 ÆÜ±Ü ‘âœÜ œÜÜêÜà Ó÷ß. 5 Ó‘ÏÜ, ô³ÜÜÝÃÜ‘ Õ÷¹ß íÜåÆÜÜÓß†Üå~ Óèâ ‘Óß ÷´Üß. 6 ü×ÜÃôÜíÜÜêÜÏÜÜØ ËÜÜêÉâÓ †ÃÜå ôüÜÃ²üÚÃÜ ËÜœœÜå ~‘ ÄÜÜÏÜ. 7 ÄÜÜåƒÜêÜåÃÜå ÏÜìíÜÜ †ÃÜå ~ÏÜÃÜß ‡œ“ÜÃÜàôÜÜÓ Õ÷¹ÏÜÜØ ÆÜÂœÜÜÓ ‘ÓíÜÜ, ÆÜÜåêÜ‘, ´ÜÜ. 14ÏÜß~ Õ÷¹ èíÜÜ ÃÜß‘ìíÜÜÃÜÜ ÷´ÜÜ; ~ †ØÄÜå ~ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ÏÜìíÜÜ †ÜíÑÜÜ. ÆÜ±Ü ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß †ÜèÃÜß ÁÜÓÆÜ‘²³Üß ~ÏÜÃÜÜ ÏÜÜ³Üå ÁÜÏÜÚôÜØ‘ü §ÍÜàØ ³ÜÑÜàØ. ‘âœÜ ‘ÓÃÜÜÓÃÜå ‘åíÜì ôÜØÍÜÜìÆÜâíÜÚ‘, †ÜÄÜì êÜ‰ èíÜÜÃÜß ´ÜèíÜßè ‘Ó´ÜÜØ ~ÏÜÃÜß ÁÜÓÆÜ‘² ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß †ÃÜå ´ÜÜ. 17ÏÜß~ íÜÜç‘ÖõÜôüÃÜß †¹ÜêÜ´ÜÏÜÜØ µÜ±Ü ÏÜÜôÜÃÜß ôÜ¡ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß. ´ÜÜ. 18ÏÜß~ ~ÏÜÃÜå ËÜÜåøôÜËÜÄÜÚ èåêÜÏÜÜØ êÜ‰ èíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ. 8 ‘çêÜÃÜËÜå‘ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ôÜÜ³Üå ÷´ÜÜ. †Üèå ~ÏÜÃÜß ÁÜÓÆÜ‘² ‘Óß, ´ÜÜ. 15ÏÜß~ íÜÜç‘ÖõÜôüÏÜÜØ µÜ±Ü ÏÜÜôÜÃÜß ôÜ¡ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß. 9 †Ü ô³Üì ÃÜÜ´ÜÜêÜÏÜÜØ “å. †÷ÎÃÜÜ ƒÜÜ±ÜÏÜÜÝêÜ‘Üå~ ÉÝÓÑÜÜ¹ ‘Óß ÷´Üß ‘å ~ÏÜÃÜÜ ÏÜèâÓÜåÃÜå ÄÜÜØÁÜß ÍÜÄÜÜ²ß êÜÜíÑÜÜå “å. ´Üå³Üß †Ü ‘åôÜ †÷Î œÜÜêÑÜÜå ÷´ÜÜå. 10 †Ü ~ÏÜÃÜß œÜÜå³Üß íÜƒÜ´ÜÃÜß ôÜ¡ ÷´Üß. 11 ‘å¹ß ÃÜØ. 947. 12 (1) †Ü ~ÏÜÃÜß ÆÜÜØœÜÏÜß íÜƒÜ´ÜÃÜß ôÜ¡ ÷´Üß. (2) êÜÜ÷ÜåÓÏÜÜØ ÄÜÜåƒÜêÜå~ ÍÜÜóÜ±Ü †ÜÆÑÜàØ. 13 ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ´ÜÜ. 17ÏÜß~ ÏÜàØËÜ‰ÏÜÜØ ÄÜàèÓÜ´Üß ôµÜßÏÜØ²ìÃÜß ôÜÍÜÜ ³Ü‰, ÆÜÂ. èÏÜÃÜÜËÜÜ‰ ôÜ’Ü‰.

14 †Ü ïÜ÷åÓ †ÜçÓåÃè Êß ôüåüÃÜß ÓÜèÁÜÜÃÜß “å. ËÜÃÜå ~üêÜÜ ¹âÓ êÜ‰ èíÜÜÃÜß ÀÝóü~ ‘¹ÜœÜ †÷Î êÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ ÷ïÜå. †÷Î ~ÏÜÃÜÜå ‘å¹ß ÃÜØ. 1739 ÷´ÜÜå. 15 ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ (1) ´ÜÜ. 20ÏÜß~ †êÜÜ÷ÜËÜÜ¹ÏÜÜØ ÍÜÓÜÑÜåêÜß ¡÷åÓôÜÍÜÜÏÜÜØ ÄêÜç²ôüÃÜ, ËÜÜå³ÜÜ †ÃÜå ôÏÜüÖôÜÃÜÜØ ÆÜâ´ÜêÜÜØ ËÜÜìíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜØ. (2) ´ÜÜ. 20ÏÜß~ ÏÜàØËÜ‰ÏÜÜØ ôµÜß†ÜåÃÜß ôÜÍÜÜÏÜÜØ ¹. †Ü. Õ÷¹ß ÓÜ÷´ÜÉÜìÜå ‹™ÜÓÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå, ô³Üì ôÜíÜÚÃüÖôÜ †ÜçÉ ˆÝ²ÑÜÜ ôÜÜåôÜÜÑÜüßÃÜàØ ÏÜ‘ÜÃÜ. (3) ´ÜÜ. ËÜÜíÜßôÜÏÜß~ †ÏÜ¹ÜËÜÜ¹ÏÜÜØ, ¹. †Ü.ÏÜÜØÃÜÜ Õ÷¹ß†ÜåÃÜß êÜ²´Ü ´ÜÓÉ ôÜ÷ÜÃÜàÍÜâÝ´Ü ¹ïÜÜÚíÜíÜÜ Ý¹. ËÜ. †ØËÜÜêÜÜêÜ ôÜÜ‘ÓêÜÜêÜÃÜÜ ÆÜÂÏÜàƒÜÆÜ¹å ôÜÍÜÜ ÏÜìß, íÜø´ÜÜ†ÜåÏÜÜØ ÷ÝÓêÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜß ÆÜ±Ü ÷´ÜÜ. (4) ‘çêÜÃÜËÜå‘ÃÜå ´ÜÜ. 23ÏÜß~ ÃÑÜà ‘åôÜêÜÃÜß †ÃÜå ÆÜœÜßôÜÏÜß†å ˜àÄÜôÜÚ²ÜåÆÜÚÃÜß èåêÜÏÜÜØ êÜ‰ èíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ. (5) ´ÜÜ. 24ÏÜß~ ÏÜºÜôÜÏÜÜØ, íÜÜ‡ôÜÓÜçÑÜ ÷ÜÝ²Úèå, ¹. †Ü.ÃÜß ôÜÓ‘ÜÓÃÜå ”Üü‘´ÜàØ ÍÜÜóÜ±Ü ‘ÑÜàÛ. †ÜÃÜÜ³Üß †‘êÜÜ‰ÃÜå ~ÏÜÃÜå Õ÷¹ÏÜÜØ³Üß ÆÜÜ“Ü ËÜÜåêÜÜíÜß êÜåíÜÜ ƒÜüÆÜü ³Ü‰ ÆÜ±Ü ~ ÝÃÜóÉì ÄÜ‰. (6) ÏÜÜÝêÜ‘ÜåÃÜÜ µÜÜôÜ³Üß ÆÜß²Ü´ÜÜ, ÝÉ.†Ü.ÏÜÜØ †ÜíÜåêÜÜ ÝÄÜÓÏÜßÝüÑÜÜ†ÜåÃÜå `ôÜØ™ÜÓíÜÜ'ÃÜÜ ÄÜàÃÜÜôÜÓ, †ÜñÜÏÜÃÜÜ †Ø´ÜåíÜÜôÜß ÝÏÜ. íÜåôüÃÜß ´ÜÜ. ÆÜœÜßôÜÏÜß~ ÁÜÓÆÜ‘² ‘Óß, ´ÜÜ. 26ÏÜß~ ¡ÏÜßÃÜ ÆÜÓ “Üå²ÒÜ. (7) ´ÜÜ. 26ÏÜß~ ÏÜàØËÜ‰ÏÜÜØ, ÄÜàèÓÜ´Üß Õ÷¹à ôµÜßÏÜØ²ìÃÜß, †Ü êÜ²´Ü †ØÄÜå ôÜÍÜÜ ³Ü‰, ÆÜÂ. èÏÜÃÜÜËÜÜ‰ ôÜ’Ü‰. (8) ôÜß. †çÉ. †åÃÃ²ã” †ÃÜå íÜß. íÜß. ÝÆÜÑÜôÜÚÃÜ, ¹. †Ü. èíÜÜ Ý¹ê÷ß³Üß ´ÜÜ. 27ÏÜß~ †ÃÜå ‘êÜ‘¶ÜÜ³Üß ´ÜÜ. 30ÏÜß~ ÃÜß‘ìÒÜ. (9) ´ÜÜ. 28ÏÜß~ Ý¹ê÷ßÏÜÜØ ÏÜìåêÜß ôÜÍÜÜÏÜÜØ ÄÜÜåƒÜêÜå ËÜÜåêÑÜÜ. (10) ´ÜÜ. 29ÏÜß~ ÏÜàØËÜ‰ÏÜÜØ, êÜå²ß ÝÆÜüßüÃÜÜ ÆÜÂÏÜàƒÜÆÜ¹å, ôµÜß†ÜåÃÜß ôÜÍÜÜ ³Ü‰.

Ý²ôÜåÏËÜÓ 1913 1-171 ËêÜàÏÜÉÜçÃüßÃÜ èåêÜ. 18 ÝÆÜÂüÜåÝÓÑÜÜ èåêÜ,ÏÜÜØ³Üß ÝËÜÃÜïÜÓ´Üå †ÃÜå ôÜ¡ÃÜß ÏÜà¹´Ü ÆÜâÓß ³Ü´ÜÜØ ÆÜ÷åêÜÜØ “Üå²íÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ2 ¡å÷Ü. ÓÜµÜå †ÜíÑÜÜ; ôÜ´‘ÜÓ ôÜÍÜÜ, ô³Üì ÄÜå‰üß Ý³ÜÑÜåüÓ. 19 ¡å÷Ü., ³Üß ÃÜß‘ìÖÑÜÜ. 20 ²ËÜÚÃÜ, ôÜ´‘ÜÓ; êÜÜå‘Üå ÄÜÜ²ß ƒÜÇœÜß ÄÜÑÜÜ. `ÃÜÜ´ÜÜêÜ ÏÜÓøÑÜàÓß'ÃÜÜ ÆÜÂÝ´ÜÝÃÜÝÁÜÃÜå ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü †ÜÆÜß. ÝÉ. †Ü. ÄÜÑÜÜ. 21 ²ËÜÚÃÜ, †´ÑÜÜÓ ôÜàÁÜß èå ÆÜâÓÜå †ÄÜÓ †ÓÁÜÜå ÝíÜêÜÜÑÜ´Üß 342

°ËÜÃÜÜå ÆÜÜåóÜÜ‘ ÆÜ÷åÓ´ÜÜ ÷´ÜÜ ´Üå †Üèå ÝÉ. †Ü.ÏÜÜØ ´ÜŸÑÜÜå, †ÃÜå êÜ²´ÜÃÜÜå †Ø´Ü ÃÜ †ÜíÜå ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß ÆÜ÷åÓ±Ü †ÃÜå êÜàØÄÜß (ÝÄÜÓÏÜßÝüÑÜÜÃÜÜå íÜåïÜ) ÆÜ÷åÓíÜÜÃÜàØ ïÜé ‘ÑÜàÛ3 ÆÜÄÜÓƒÜÜØ ÆÜ±Ü ´ÜŸÑÜÜØ. ~‘üÜ±ÜÜÃÜàØ íÜÂ´Ü ´ÜÜå œÜÜêÜà ÷´ÜàØ è. Õ÷¹ß†ÜåÃÜß ôÜÍÜÜ. ³Üß ÃÜß‘ìÖÑÜÜ. ÝÆÜÏÜå., †ÜíÑÜÜ [†ÃÜàôÜØÁÜÜÃÜ ÆÜä 327 ÆÜÓ] [†ÜçøüÜå.–"Ý²ôÜå. 2013] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ ôÜåíÜ‘ÜåÃÜå èÃÏÜÝ¹ÃÜÃÜß ïÜàÍÜåœ“Ü 1 ÃÜíÜåÏËÜÓ³Üß 31 Ý²ôÜåÏËÜÓ, 2013 ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ ôÜåíÜ‘Üå íÜÄÜÓ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß ÝíÜ‘ÜôÜíÜÜ´ÜÜÚ †ÁÜâÓß “å. ´ÜåÏÜÃÜß ÝÃÜó«Ü †ÃÜå ÏÜ÷åÃÜ´ÜÃÜå ‘ÜÓ±Üå è ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÃÜíÜ ¹ÜÑÜ‘Ü ‹ÆÜÓÜØ´Ü³Üß ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜå ÁÜÏÜÚ ËÜ¡íÜß ÓûàØ “å.

ñÜß ‘ÜØÝ´ÜÍÜÜ‰ ÆÜâØ. ÆÜÜÓ™Üß

ñÜß ÷ÃÜàÍÜÜ ÄÜ. ÄÜÜåÝ÷êÜ

ñÜß ÷ÝÓïÜÍÜÜ‰ êÜ. ‘Üåóüß

ñÜß ‹ôÏÜÜÃÜÍÜÜ‰ †. ïÜåƒÜ

ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ • 10-11-1954 ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ • 10-11-'56

ñÜß ÍÜßƒÜÜÍÜÜ‰ ÃÜÜ. ôÜÄÜÓ

†åôüåü ÝíÜÍÜÜÄÜ • 10-11-'60

Ý÷ôÜÜËÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ • 18-11-'62

ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ • 21-11-'53

ñÜß Ó™ÜàÃÜÜ³Ü ÄÜ. †ÜÑÜ²å

ñÜß ÏÜÜÑÜÜËÜ÷åÃÜ ÷ß. ïÜÜ÷

ñÜß ÓÜèåïÜÍÜÜ‰ œÜØ. ÆÜüåêÜ

ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ • 08-12-'58

ÆÜÂåôÜ ‘ÜÑÜÜÚêÜÑÜ • 09-12-'63

ÆÜÂåôÜ ‘ÜÑÜÜÚêÜÑÜ • 10-12-'55

ñÜß ÷óÜÜÚËÜ÷åÃÜ Ýè. ¹íÜå

ñÜß ÆÜÂíÜß±ÜÍÜÜ‰ †. ÆÜÓÏÜÜÓ

ÆÜÂâÉ ÓßÕ²ÄÜ • 22-12-'53

ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ • 31-12-'59

ñÜß ÆÜÂíÜß±ÜÍÜÜ‰ ôÜÜå. ÆÜÂ¡ÆÜÝ´Ü ñÜß ÃÜÓåïÜÍÜÜ‰ ‘ÜØ. ÓÜ±ÜÜ Ý÷ôÜÜËÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ • 02-12-'53

ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ • 07-12-'61

ñÜß ôÜàÃÜßêÜÍÜÜ‰ œÜØ. ‹ÆÜÜÁÑÜÜÑÜ ñÜß ÄÜ±ÜÆÜ´ÜÍÜÜ‰ ¹. ÆÜüåêÜ ñÜß †ïÜÜå‘ÍÜÜ‰ ¹. ÍÜÜíÜôÜÜÓ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ • 10-12-'57

343

ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ • 11-12-'55

ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ • 21-12-'58

344