Navajivanno Akshardeh 08-2015

íÜóÜÚ": 03 †Ø‘": 8 ôÜìØÄÜ †Ø‘ : 28 • †ÜçÄÜôü 2015

“âü‘ Õ‘ÏÜ´Ü": _ 15

સરદાર પટેલ, જીવણજી દેસાઈ (જમણે) અને મોરારજી દેસાઈ (પાછળ) તા. 31 ઑક્ટોબર 1950ના રોજ નવજીવનના હાલના મકાનની ઉદ્ઘાટન વિધિ પ્રસંગે

... Õ÷¹ÃÜå ôíÜÓÜŸÑÜÃÜß êܲ´ÜÃÜå ÏÜÜüå ¡ÄÜ嫆 ‘ÓíÜàØ, ´ÜæÑÜÜÓ ‘ÓíÜàØ ÃÜå ´ÜåÃÜß ôÜܳÜå Õ÷¹ÃÜàØ ÃÜæÝ´Ü‘ËÜì íÜÁÜå †å ÆÜ‘ÜÓÃÜàØ ‘ÜÏÜ †å ‘Ó´ÜÜ ÷´ÜÜ. ´Üå³Üß “ÜÆÜàØ ‘Ü°ÒàØ ´ÑÜÜÓ³Üß ‘Üå‰, `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ', `ÑÜØÄ܇ÝòÑÜÜ' ‘å `÷ÝÓèÃÜ' ÆÜμÜÜåÃÜÜå †ÍÑÜÜôÜ ‘Óå ´ÜÜå ÏÜÜêÜâÏÜ ÆÜ²å ‘å ÏÜÃÜàóÑÜ¢íÜÃÜÃÜß ‹ÃÃÜÝ´ÜÃÜàØ †å‘ ÆÜ±Ü †ØÄÜ †åíÜàØ ÃܳÜß èåÏÜÜØ ´ÜåÏܱÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå ÃÜ †ÜÆÑÜÜ ÷ÜåÑÜ.

íÜóÜÚ": 03 †Ø‘": 8 ôÜìØÄÜ †Ø‘ : 28 • †ÜçÄÜôü 2015 “âü‘ Õ‘ÏÜ´Ü": _ 15

´ÜصÜß ÝíÜíÜå‘ ¹åôÜ܉ ôÜØÆÜܹ‘ ‘å´ÜÃÜ éÆÜåÓÜ ÆÜÓÜÏÜïÜÚ‘ ‘ÝÆÜêÜ ÓÜíÜêÜ ôÜÜèôÜŸ¡ †ÆÜâíÜÚ †ÜïÜÓ ÍÜÜóÜÜïÜàݽ ¹ßÆÜ‘ «Ü‘Ó

1. †ÜÏÜ ïÜé ³ÜÑÜàØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ":

• †ÜÓØÍ. .Ü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ÏÜݱÜêÜÜêÜ ÍÜ. ¹åôÜ܉. . . . 223

• ` ÃÜíÜ¢íÜÃÜ' ÃÜå ` ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ' . . . . . . . . . . . . . . . . ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜß. . . . 230

• ÃÜíÜ¢íÜÃÜ : ´ÜÜÓ៚ †ÃÜå ´ÜíÜÜÓ៚ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232

2. ÄÜÜØÁÜߢ, ÝÆÜÂÃôÜ Ó±ÜÝè †ÃÜå ݘ‘åü. . . . . . . . . . . ÄÜØÍÜßÓÕôÜ÷ ÄÜÜåÝ÷êÜ. . . . 238 3. ÄÜÜØÁÜß : ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ôÜÃÏÜàƒÜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ôÜàÁÜßÓ œÜغ. . . . 242 4. ÆÜàÃÜ: ÆÜÝÓœÜÑÜ, ôÜØÝšÜÆ´Ü ÆÜÝÓœÜÑÜ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ôÜØ‘ÝêÜ´Ü. . . . 248 5. †Ü÷ÜÓ †ÃÜå †ÜÓÜåÄÑÜ":

• ÝÃÜÓÜÏÜÑÜ ¢íÜÃÜ ¢íÜíÜÜÃÜß ‘ìÜ. . . . . . . . . . . . . . . ÝíÜÃÜÜåËÜÜ ÍÜÜíÜå. . . . 251

• ôÜÏÑÜ‘ †Ü÷ÜÓ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ôÜØ. ÁÜàÓØÁÜÓ. . . . 252

6. ÄÜÜØÁÜߢÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓß : 100 íÜóÜÚ ÆÜ÷åêÜÜØ . . . œÜعàêÜÜêÜ ÍÜÄÜàÍÜ܉ ¹êÜÜêÜ. . . . 254

íÜÜ„óÜ‘ êÜíÜÜèÏÜ : _150/- (¹åïÜÏÜÜØ) _1500/- (ÝíܹåïÜÏÜÜØ) ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜíÜ/êÜíÜÜèÏÜ ÏÜÜå‘êÜíÜÜÃÜàØ ôÜÓÃÜÜÏÜàØ íÑÜíÜô³ÜÜÆÜ‘, ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ü×ôü ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíܾÜÆÜß« ÆÜÜ“ì ÆÜÜå. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, †ÏܹÜíÜܹ-380 014 ÉÜåÃÜ": 079-27540635 079-27542634 e-mail ":"sales@navajivantrust.org website ":"www.navajivantrust.org

ôÜà¤Ü íÜܜܑÜåÃÜå. . .

ôÜÜÏÜÝÑÜ‘ÏÜÜØ ŸÑÜÜØ ÆÜ±Ü ôÜÜæèÃÑÜ ôÜܳÜå ê܃ÜÜ±Ü †ÆÜÜÑÜàØ “å, ´ÑÜÜØ ÏÜâìÃÜå íÜÁÜàÏÜÜØ íÜÁÜà íÜÉܹÜÓ Ó÷åíÜÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘ÓÜÑÜÜå “å. ¡å²±Üß èåÏÜÃÜß ´ÜåÏÜ Ó܃ÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å, ´ÜåÏÜ “´ÜÜØ ŸÑÜÜØ èéÓ è±Ü܉ ´ÑÜÜØ ÏÜັÜÃÜÜ ¹ÜåóÜÜå †ÃÜå ¡å²±Üß ôÜàÁÜÜÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å †ÃÜå ÆÜܹüßÆÜ ÏÜâ‘íÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å. ÆÜÂô´Üà´Ü ÆÜܹüßÆÜ ÑܳÜÜ´Ü³Ü Ó܃ÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å, †å ÝôÜíÜÜÑÜÃÜß ÆÜܹüßÆÜ ¹âÓ ‘Ó܉ “å. ôÜÜæèÃÑÜÆÜâíÜÚ‘ÃÜÜØ ê܃ÜܱÜÜå †ÃÜå ÃÜíÜÜØ ê܃ÜܱÜÜåÏÜÜØ ( ) ‘ÜÌôÜÃÜß ôÜÜÏÜÄÜÂß ÏÜâì ê܃ÜÜ±Ü ÆÜÂÏÜܱÜåÃÜß “å. [ ] ‘ÜÌôÜÏÜÜØ ÏÜâ‘åêÜß ôÜÜÏÜÄÜÂß †ÃÜå èéÓ è±Ü܉ ´ÑÜÜØ ÃÜíÜß ‘åüêÜß‘ ÆÜܹüßÆÜ ôÜØÆÜܹ‘ ¿ÜÓÜ ê܃ÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å. èå ÆÜÜÃÜÜØ ÆÜÓ ÏÜâì ê܃ÜܱÜÃÜß ÆÜܹüßÆÜ †ÃÜå ôÜØÆÜܹ‘ÃÜß ÆÜܹüßÆÜ, †åÏÜ ËÜØÃÜå ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜØ ÏÜâì ÏÜÜüå ÏÜâ. †ÃÜå ôÜØÆÜܹ‘ ÏÜÜüå ôÜØ. ‹êêÜåƒÜ ‘ÓÜÑÜÜå “å. èå ÆÜÜÃÜÜ ÆÜÓ ÏÜÜµÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ü×ôüå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜັÜÜêÜÑÜÏÜÜØ “ÜÆÜßÃÜå ÏÜâì ÆÜܹüßÆÜ “å ´ÑÜÜØ ‘ïÜÜå ‹êêÜåƒÜ ‘ÓÜÑÜÜå ÃܳÜß. èå ÆÜÜÃÜÜØ ÆÜÓ †å‘³Üß íÜÁÜà ÆÜܹüßÆÜ ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜØ ËÜÁÜå è ‘ÜåÃÜÜ ¿ÜÓÜ ´Üå ‹êêÜåƒÜ ÃÜ ‘Ó´ÜÜØ ËÜÁÜß ÆÜܹüßÆÜÃÜå †Ø´Üå ´ÜåÃÜß ÃÜÜÇÁÜ ÏÜà‘܉ “å. †ÏܹÜíÜܹ ƒÜÜ´Üå³Üß ÆÜ‘ÜÝïÜ´Ü ‘ÑÜàÛ.

222

†ÜÏÜ ïÜé ³ÜÑÜàØ `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ' `†Ü “ÜÆÜÜØÃÜß ÏÜÜÓÉ´Ü ÷àØ ÏÜÜÓß ïÜÜØÝ´Ü ÏÜåìíÜß ïÜøÑÜÜå. . . .÷àØ ÏÜÜÓÜ ÝíÜœÜÜÓ “âü³Üß ÆÜÂÄÜü ‘Óß ïÜøÑÜÜå": èå†Üå ôÜêÜÜ÷ôÜâœÜÃÜÜ ÏÜÜüå ÏÜÜÓÜ ´ÜÓÉ ¡å‰ ÓûÜ ÷´ÜÜ ´ÜåÏÜÃÜå †ÜòÜÜôÜÃÜ †ÜÆÜß ïÜøÑÜÜå. ÃÜå ÏÜÃÜå êÜÜÄÜå “å ‘å, ËÜØÃÜå “ÜÆÜÜØ†å ´Üå †±ÜßÃÜå ôÜÏÜÑÜå ÆÜ¡ÃÜß «ß‘ ôÜåíÜÜ ‘Óß. . . .' †Ü ËÜå “ÜÆÜÜØ †åüêÜå `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ' †ÃÜå `Young India'. ´ÜÜ. 7 ôÜÆüåÏËÜÓ ÃÜå 1919ÃÜÜ ÓÜåè ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ ´ÜصÜßÆܱÜÜ ÷å«ì ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ÃÜÜå ÆÜ÷åêÜÜå †Ø‘ ÆÜ‘ÜÝïÜ´Ü ³ÜÑÜÜå. ÆÜÜØœÜ ÷¡Ó ÃÜ‘êÜÜå ôÜܳÜå ÆÜ‘ÜÝïÜ´Ü ³ÜÑÜåêÜÜå ´Üå †Ø‘ †å †ÄÜÜ‹ÃÜÜ ÄÜàèÓÜ´Üß ÍÜÜóÜÜÃÜÜ ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ÃÜÜ ÆÜÂÜÓØÝÍÜ‘ íÜåœÜÜ±Ü ‘Ó´ÜÜØ íÜÁÜÜÓå †ÜØ‘ ÁÜÓÜíÜ´ÜÜå ÷´ÜÜå. †ØÄÜÂå¡åÃÜå ÷Ó‘´ÜÏÜÜØ êÜÜíÜß ¹åÃÜÜÓàØ †Ü `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ' †ÜÆܱÜÜ ¹åïÜÏÜÜØ ôµÜ߆Üå †ÃÜå †Ø´ÑÜ¡åÃÜß Ýô³ÜÝ´Ü, ‘åüêÜÜ‘ ÃÜ«ÜÓÜ ÝÓíÜÜ¡å, Ý÷¹à-ÏÜàôÜêÜÏÜÜÃÜ íÜœœÜå ¥ÍÜÜ ³Ü´ÜÜ ÆÜÂðÃÜÜå †ÃÜå ƒÜå²â´ÜÜå-íܑܱÓÜåÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜ ôÜàƒÜ¹à:ƒÜÃÜß íÜÜ´Ü †åÏÜÃÜß ÍÜÜóÜÜÏÜÜØ ‘Ó´ÜàØ ÷´ÜàØ. ‘åíÜß Óß´Üå ïÜé ³ÜÑÜàØ †Ü `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ'? ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß ÝíÜ‘ÜôÜíÜÜ´ÜÜÚ †ÃÜå ÄÜÜØÁÜߢÃÜß †Ü´ÏÜ‘³ÜÜÏÜÜسÜß †å ÓôÜÆܹ ™ÜüÃÜܘÏÜ. . . .

†ÜÓØÍÜ ÏÜݱÜêÜÜêÜ ÍÜ. ¹åôÜ܉

†å

í܃ܴÜå [‰. ôÜ. 1919] ñÜß ‹ÏÜÓ ôÜÜåËÜÜÃÜß ´Ü³ÜÜ ñÜß ïÜØ‘ÓêÜÜêÜ ËÜý‘Ó ˜ÜçÝÃÜ‘êÜÃÜÜ íÜ÷ßíÜüÏÜÜØ ‘´ÜÜÚ÷´ÜÜÚ ÷´ÜÜ. †å ËÜØÃÜå ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ÃÜÜÏÜÃÜÜ †ØÄÜÂå¢ ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ÃÜÜå íÜ÷ßíÜü ÆÜ±Ü ‘Ó´ÜÜ ÷´ÜÜ. ˜ÜçÝÃÜ‘êÜ ËÜØÁÜ ³ÜÑÜÜ ÆÜ“ß, †å ËÜØÃÜå†å, ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜÃÜß èíÜÜËܹÜÓß ÏÜܳÜå êÜåíÜÜÃÜå ÄÜÜØÁÜߢÃÜå ôÜâœÜíÑÜàØ †ÃÜå ÄÜÜØÁÜߢ†å ´Üå ôíÜß‘ÜÓß": ``ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜàØ Ó÷ôÑÜ ôÜÏÜ¡íÜíÜÜÃÜß ÏÜÃÜå ÷ÜÇïÜ ÷´Üß. ÆÜØ¡ËÜ ÝíÜïÜå ÷àØ ‘؉ ÃÜ÷Î ´ÜÜåÆÜ±Ü ÑÜÜåÄÑÜ üß‘Ü ‘Óß ïÜ‘´ÜÜå ÷´ÜÜå, †ÃÜå ´ÜåÃÜß ÆÜÜ“ì ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷éÆÜß ïÜÞø´Ü “å, †åÏÜ ´ÜÜå ôÜÓ‘ÜÓÃÜå ƒÜËÜÓ ÷´Üß. ´Üå³Üß †Ü ÝÏܵÜÜåÃÜß ôÜâœÜÃÜÜÃÜÜå ÏÜÇ ôíÜß‘ÜÓ ‘ÑÜÜåÚ.'' ˜ÜçÝÃÜ‘êÜÃÜß ƒÜÜåü ‘؉‘ ÷ìíÜß ‘ÓíÜÜ ôÜÜÓà ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ †«íÜÜݲÑÜÜÏÜÜØ †å‘ í܃ܴÜÃÜå ËܹêÜå ËÜå íÜƒÜ´Ü ‘Ü°íÜÜÃÜß †å ÍÜ܉†Üå†å ôÜâœÜÃÜÜ ‘Óß. ÄÜÜØÁÜߢÃÜå †å ôÜâœÜÃÜÜ ÄÜÏÜß. ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜå ´ÜåÏÜÃÜß ¹ÜåÓíܱÜß ÃÜßœÜå ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ †«íÜÜݲÑÜÜÏÜÜØ ËÜå íÜÜÓ ÃÜß‘ìíÜÜ êÜÜÄÑÜàØ. ÆÜÓØ´Üà ³ÜÜå²Ü è í܃ܴÜÏÜÜØ ˜ÜçÝÃÜ‘êÜ ÆÜÜ“àØ ôÜ¢íÜÃÜ ³ÜÑÜàØ †åüêÜå ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ÉÓß³Üß ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ ËÜÃÑÜàØ. ÆÜÓØ´Üà ÄÜÜØÁÜߢÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÏÜÜ´ÜäÍÜÜóÜÜ ÄÜàèÓÜ´Üß ÆÜÓ †ÆÜÜÓ ÆÜÂåÏÜ ÷´ÜÜå. ´Üå†Üå ´ÜåÃÜÜ ¿ÜÓÜ ÄÜàèÓÜ´ÜÃÜß ´ÜåÏÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2015]

è ¹åïÜÃÜß ôÜåíÜÜ ‘ÓíÜÜ œÜÜ÷´ÜÜ ÷´ÜÜ. †åüêÜÜ ÏÜÜüå ´ÜÜå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ †ÜñÜÏÜ ´ÜåÏܱÜå †ÏܹÜíÜܹÏÜÜØ ô³ÜÜÆÑÜÜå ÷´ÜÜå. ``†ÏܹÜíÜܹ ÆÜÓ ÏÜÜÓß ÃÜèÓ «Óß ÷´Üß. ÷àØ ÄÜàèÓÜ´Üß ÷ÜåíÜܳÜß ÄÜàèÓÜ´Üß ÍÜÜóÜÜ ÏÜÜÓÉ´Üå ¹åïÜÃÜß

223

``ÆÜ±Ü †ØÄÜÂå¢ ÏÜÜÓÉ´Üå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜß ´ÜÜêÜßÏÜ ‘åÏÜ †ÜÆÜß ïÜ‘ÜÑÜ? ÄÜàèÓÜ´Ü ÏÜÜÓÜ ‘ÜÑÜÚÃÜàØ ÏÜàƒÑÜ šÜåµÜ ÷´ÜàØ. ÍÜ܉ ‡Ã¹àêÜÜêÜ †å íÜåìÜ ´Üå è üÜåìßÏÜÜØ ÷´ÜÜ. ´ÜåÏÜÃÜÜ ÷ܳÜÏÜÜØ ÏÜÜÝôÜ‘ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÷´ÜàØ. ´ÜåÃÜàØ ƒÜœÜÚ ÆÜåêÜÜ ÝÏܵÜÜå ÆÜâÓàØ ÆÜܲ´ÜÜ. †Ü “ÜÆÜàØ ÍÜ܉ ‡Ã¹àêÜÜêÜå †ÃÜå ´Üå ÝÏܵÜÜå†å ÏÜÃÜå ôÜÜÇÆÑÜàØ, ÃÜå ÍÜ܉ ‡Ã¹àêÜÜêÜå ´ÜåÏÜÜØ ‘ÜÏÜ ‘ÓíÜÜÃÜàØ ÏÜܳÜå êÜßÁÜàØ. †Ü ÏÜÜÝôÜ‘ÃÜå ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ ‘ÑÜàÛ'' (†Ü´ÏÜ‘³ÜÜ). †ÜÏÜ, Õ÷¹ÃÜß ÆÜ¡ÃÜå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜàØ Ó÷ôÑÜ ôÜÏÜ¡íÜíÜÜÃÜå ´Ü³ÜÜ ´ÜåÃÜß ´ÜÜêÜßÏÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜå †ØÄÜÂå¢ ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ´Ü³ÜÜ ÄÜàèÓÜ´Üß ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †åÏÜ ËÜå ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘Üå ÄÜÜØÁÜߢ†å ïÜé ‘ÑÜÜÛ

íÜÁÜÜÓåÏÜÜØ íÜÁÜÜÓå ôÜåíÜÜ ‘Óß ïÜ‘ßïÜ †åÏÜ ÏÜÜÃÜ´ÜÜå ÷´ÜÜå'' (†Ü´ÏÜ‘³ÜÜ). †åüêÜå ÄÜàèÓÜ´Üß ÍÜÜóÜÜ ¿ÜÓÜ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜàØ Ó÷ôÑÜ ôÜÏÜ¡íÜíÜÜÃÜå †ØÄÜÂå¢ ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ‹ÆÜÓÜØ´Ü, ÄÜàèÓÜ´Üß “ÜÆÜÜÃÜß èéÓ ´ÜåÏÜÃÜå êÜÜÄÜß": ``ÆÜ±Ü †ØÄÜÂå¢ ÏÜÜÓÉ´Üå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜß ´ÜÜêÜßÏÜ ‘åÏÜ †ÜÆÜß ïÜ‘ÜÑÜ? ÄÜàèÓÜ´Ü ÏÜÜÓÜ ‘ÜÑÜÚÃÜàØ ÏÜàƒÑÜ šÜåµÜ ÷´ÜàØ. ÍÜ܉ ‡Ã¹àêÜÜêÜ †å íÜåìÜ ´Üå è üÜåìßÏÜÜØ ÷´ÜÜ. ´ÜåÏÜÃÜÜ ÷ܳÜÏÜÜØ ÏÜÜÝôÜ‘ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ1 ÷´ÜàØ. ´ÜåÃÜàØ ƒÜœÜÚ ÆÜåêÜÜ ÝÏܵÜÜå ÆÜâÓàØ ÆÜܲ´ÜÜ. †Ü “ÜÆÜàØ ÍÜ܉ ‡Ã¹àêÜÜêÜå †ÃÜå ´Üå ÝÏܵÜÜå†å ÏÜÃÜå ôÜÜÇÆÑÜàØ, ÃÜå ÍÜ܉ ‡Ã¹àêÜÜêÜå ´ÜåÏÜÜØ ‘ÜÏÜ ‘ÓíÜÜÃÜàØ ÏÜܳÜå êÜßÁÜàØ. †Ü ÏÜÜÝôÜ‘ÃÜå ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ ‘ÑÜàÛ'' (†Ü´ÏÜ‘³ÜÜ). †ÜÏÜ, Õ÷¹ÃÜß ÆÜ¡ÃÜå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜàØ Ó÷ôÑÜ ôÜÏÜ¡íÜíÜÜÃÜå ´Ü³ÜÜ ´ÜåÃÜß ´ÜÜêÜßÏÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜå †ØÄÜÂå¢ ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ´Ü³ÜÜ ÄÜàèÓÜ´Üß ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †åÏÜ ËÜå ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘Üå ÄÜÜØÁÜߢ†å ïÜé ‘ÑÜÜÛ. ôÜÓ‘ÜÓÃÜÜ ÆÜÜÓÜíÜÜÓ ¹ÏÜÃÜÃÜÜå ÍÜÜåÄÜ ËÜÃÜåêÜÜ ÆÜØ¡ËÜÃÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜß íÜ÷ÜÓå ÁÜÜíÜÜ, ´ÜåÏÜÃÜß ÆÜ‘äÝ´Ü ÆÜÂÏÜܱÜå, ÄÜÜØÁÜߢ ƒÜâËÜ ˆ´Üå¡Ó ÷´ÜÜ. ÆÜÓØ´Üà ôÜÓ‘ÜÓÃÜÜ ÏÜÃÜ܉÷à‘ÏÜÃÜå ‘ÜÓ±Üå ´Üå†Üå ´ÑÜÜØ è‰ ïÜ‘´ÜÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜ. ÆÜØ¡ËÜÃÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜÜ ôÜØ‘ü í܃ܴÜå ´ÜåÏÜÃÜß ÆܲƒÜå ÃÜ è‰ 1 †å ÏÜÜÝôÜ‘ÃÜàØ †ÜƒÜàØ ÃÜÜÏÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÃÜå ôÜ´ÑÜ ÷´ÜàØ.– ÏÜâ.

224

ïÜ‘íÜÜ ËܹêÜ ÄÜÜØÁÜߢ ÍÜÜÓå †‘ìÜÏÜ±Ü †ÃÜå †èØÆÜÜå †ÃÜàÍÜíÜß ÓûÜ ÷´ÜÜ. ÆÜÓØ´Üà †Ü ËÜå ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘Üå ¿ÜÓÜ ÆÜ¡ÃÜå †ÜòÜÜôÜÃÜ, ÷âØÉ †ÃÜå ¹ÜåÓíܱÜß †ÜÆÜíÜÜÃÜß ´Ü‘ ´ÜåÏÜÃÜå ÏÜìß ´Üå³Üß ´ÜåÏÜÃÜß †‘ìÜÏÜ±Ü †ÃÜå †èØÆÜÜå ‘Ø‰‘ ÷ìíÜÜØ ËÜÃÑÜÜØ": ``†Ü “ÜÆÜÜØÃÜß ÏÜÜÓÉ´Üå ÷àØ ÏÜÜÓß ïÜÜØÝ´Ü ÏÜåìíÜß ïÜøÑÜÜå. ‘åÏÜ ‘å, ¡å‘å ´ÜàÓ´Ü ÏÜÜÓܳÜß ôÜÝíÜÃÜÑÜÍÜØÄÜÃÜÜå †ÜÓØÍÜ ÃÜ ‘Óß ïÜ‘ÜÑÜÜå, ÆÜ±Ü ÷àØ ÏÜÜÓÜ ÝíÜœÜÜÓÜå “âü³Üß ÆÜ‘ü ‘Óß ïÜøÑÜÜå, èå†Üå ôÜêÜÜ÷ôÜâœÜÃÜÜ ÏÜÜüå ÏÜÜÓÜ ´ÜÓÉ ¡å‰ ÓûÜ ÷´ÜÜ, ´ÜåÏÜÃÜå †ÜòÜÜôÜÃÜ †ÜÆÜß ïÜøÑÜÜå. ÃÜå ÏÜÃÜå êÜÜÄÜå “å ‘å, ËÜØÃÜå “ÜÆÜÜ؆Üå†å †±ÜßÃÜå ôÜÏÜÑÜå ÆÜ¡ÃÜß «ß‘ ôÜåíÜÜ ‘Óß †ÃÜå êÜï‘Óß ‘ÜÑܹÜÃÜÜ èàêÜÏÜÃÜå ÷ìíÜÜå ‘ÓíÜÜÏÜÜØ ÉÜìÜå ÍÜÑÜÜåÚ'' (†Ü´ÏÜ‘³ÜÜ). †ÜÏÜ, ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÃÜå ôÜ´ÑÜ ÃÜÜÏÜÃÜàØ ÏÜÜÝôÜ‘ 1919ÃÜÜ ôÜÆüåÏËÜÓÃÜß 7ÏÜß ´ÜÜÓ߃ܳÜß ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ ´ÜصÜßÆܱÜÜ ÃÜßœÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÃÜÜÏܳÜß ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ éÆÜå †ÏܹÜíÜܹ³Üß ÆÜÂÝôܽ ³ÜíÜÜ êÜÜÄÑÜØà.2 †å í܃ܴÜå †ÏܹÜíÜܹÃÜÜ ƒÜÏÜÜôÜÜ ÄÜåü ÃÜ¢‘ †ÜíÜåêÜÜ `ÃÜüíÜÓ ÝÆÜÂÕÃüÄÜ ÆÜÂåôÜ' ÃÜÜÏÜÃÜÜ †å‘ ÃÜÜÃÜ‘²Ü “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜÏÜÜØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ “ÜÆÜíÜÜÃÜß ÄÜÜå«íÜ±Ü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß ÷´Üß. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÃÜå ôÜ´ÑÜ ÏÜÜÝôÜ‘ÃÜÜ êÜÄÜÍÜÄÜ “ôÜÜå èåüêÜÜ ™ÜÓÜ‘Üå ÷´ÜÜ. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ ÄÜÜØÁÜߢ†å ÷ܳÜÏÜÜØ êÜßÁÜÜÃÜß ¡÷åÓÜ´Ü ³Ü´ÜÜØÃÜß ôÜܳÜå êÜÄÜÍÜÄÜ †°ß ÷¡Ó 2 ôÜÃÜå 1911ÃÜÜ èàêÜ܉ ÏÜÜôܳÜß `ôÜ´ÑÜ' ÃÜÜÏÜÃÜàØ †å‘ ÏÜÜÝôÜ‘ ÏÜàØË܉³Üß, ÏÜÜå´ÜßêÜÜêÜ ÝµÜÍÜàíÜÃܹÜôÜ ¹êÜÜêÜÃÜÜ ´ÜصÜßÆܹå ÃÜß‘ì´ÜàØ ÷´ÜàØ. ôÜÃÜå 1915ÃÜÜ èâÃÜ ÏÜÜôÜÃÜÜ †ÓôÜÜÏÜÜØ `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ' ÃÜÜÏÜÃÜàØ †å‘ ÏÜÜÝôÜ‘ ‘Ü°íÜÜ ‡Ã¹àêÜÜêÜ ‘ÃÜæÑÜÜêÜÜêÜ ÑÜÜݤܑ ´ÜæÑÜÜÓß ‘Ó´ÜÜ ÷´ÜÜ. †å ¡±Ü´ÜÜØ, ñÜß ¹êÜÜêÜÃÜß ôÜØÏÜݴܳÜß `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÃÜå ôÜ´ÑÜ' ÃÜÜÏÜÃÜàØ ÏÜÜÝôÜ‘ ‘Ü°íÜÜ ÃÜ’ß ³ÜÑÜàØ. †ÃÜå ôÜÃÜå 1915ÃÜÜ èàêÜ܉ ÏÜÜôܳÜß ‡Ã¹àêÜÜêÜÃÜÜ ´ÜصÜßÆÜ¹å †å ÃÜß‘ëÑÜàØ. †å ôÜÃÜå 1919ÃÜÜ èàêÜ܇ ôÜàÁÜß œÜÜêÑÜàØ. ÆÜ“ß †åÃÜÜ ôÜØô³ÜÜÆÜ‘Üå†å †åÃÜß ¹åƒÜÓåƒÜ ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ ÷ܳÜÏÜÜØ ÏÜâ‘ß; †ÃÜå †å, †«íÜÜݲ‘ ´ÜÓß‘å ÆÜÂÝôܽ ³Ü‰ ïÜ‘å †åíÜß ôÜÄÜíܲ ‘Óß †ÜÆÜíÜÜÃÜàØ ÏÜܳÜå êÜßÁÜàØ. †åüêÜå †åÃÜàØ ´ÜصÜßÆܹ ÄÜÜØÁÜߢ†å ôÜØÍÜÜëÑÜàØ. †åÃÜàØ ÃÜÜÏÜ ‘åíÜì `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ' Ó܃ÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ, †ÃÜå †åÃÜÜå ÆÜ÷åêÜÜå †Ø‘ †Üèå ËÜ÷ÜÓ ÆܲÒÜå. †åÃÜÜ ÝÆÜÂÃüÓ †ÃÜå ÆÜ‘ÜïÜ‘ ôÜÜåÏÜÜêÜÜêÜ ÏÜØÄÜì¹ÜôÜ ÷´ÜÜ.

–ôÜØ.(ÄÜÜØÁÜߢÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓßÏÜÜسÜß) [†ÜçÄÜôü 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

èåüêÜÜ ÃÜíÜÜ ™ÜÓÜ‘Üå ÃÜÜÇÁÜÜÑÜÜ. íÜìß, ÏÜàØË܉ÏÜÜØ “âü‘ íÜåœÜÜ±Ü ÏÜÜüå ËÜÜÓôÜÜå ÃÜ‘êÜÜå ÃÜÜÇÁÜ܉. †åüêÜå ÆÜ÷åêÜÜ è †Ø‘³Üß ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß ÆÜÜØœÜ ÷¡Ó ÃÜ‘êÜÜå “ÜÆÜíÜß Æܲß. †Ü †ÄÜÜ‹ ËÜß¡ ‘Üå‰ ÄÜàèÓÜ´Üß ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ÃÜß ÆÜ÷åêÜÜ è †Ø‘³Üß †ÜüêÜß ËÜÁÜß ÃÜ‘êÜÜå ƒÜÆÜíÜÜ ÏÜÜØ²ß ÷ÜåÑÜ †åíÜÜå ¹ÜƒÜêÜÜå ¡±ÜÏÜÜØ ÃܳÜß. ËÜß¡ †ÃÜå µÜß¡ †Ø‘³Üß ´ÜÜå ´Üå íÜÁÜÜÓßÃÜå “ ÷¡Ó ‘ÓíÜß Æܲß, †ÃÜå †å ÆÜ±Ü ÆÜâÓ´Üß ÃÜ ³Ü‰. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ÃÜàØ ËÜÜû ôíÜéÆÜ ïÜé†Ü´ÜÏÜÜØ ÷´ÜàØ ´ÜåíÜàØ è “åíÜü ôÜàÁÜß ÓûàØ ÷´ÜàØ. †ÜÓØÍܳÜß è ´Üå ÉâêôÜ‘çÆÜ ôÜ܇”ÃÜÜ ‘ÜÄÜìÏÜÜØ “ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜ´ÜàØ ÷´ÜàØ †ÃÜå ¹Óå‘ ÆÜÜÃÜ ËÜå ¥ÍÜÜØ ‘ÜçêÜÏÜÏÜÜØ ÝíÜÍÜø´Ü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ ÷´ÜàØ. ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ´ÜåÏÜ è ÆÜ“ß³Üß ËÜÁÜÜØ ÷ÝÓèÃÜ “ÜÆÜÜ؆Üå ÆÜ±Ü †å è Óß´Üå ÉâêôÜ‘çÆÜ ôÜ܇”ÏÜÜØ “ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜ´ÜÜØ ÷´ÜÜØ. †åíÜÜØ †Ü« ÆÜÜÃÜÃÜÜå †Ø‘ ‘Ü°íÜÜÃÜß ÆܳÜÏÜ ‘êÆÜÃÜÜ ÷´Üß. ÆÜÓØ´Üà ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå ÆÜ÷åêÜÜå †Ø‘ ôÜÜåì ÆÜÜÃÜÜØÃÜÜå ÃÜß‘ëÑÜÜå. †å ôÜØËÜØÁÜÏÜÜØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ íÑÜíÜô³ÜÜÆÜ‘ †Ü ÆÜÂÏÜܱÜå ƒÜàêÜÜôÜÜå †ÜÆÜå “å": ``ÓÜ. ÄÜÜØÁÜßÃÜß ôÜ÷ßíÜÜìß ÆÜÝµÜ‘Ü èå±Üå ¡å‰ “å ´Üå±Üå ¡åÑÜàØ ÷ïÜå ‘å, †ÏÜÜÓß ÏÜàÓܹ †Ü« ÆÜäó«³Üß ÷ÜêÜ ´ÜàÓ´ÜÏÜÜØ íÜÁÜÜÓå †ÜÆÜíÜÜÃÜß ÃÜ ÷´Üß. ÆÜ±Ü ÄÜÂÜ÷‘Üå ÆÜ÷åêÜÜ è †«íÜÜݲÑÜÜÃÜå ôÜÜÓà †ÏÜÜÓß ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ ‘Ó´ÜÜØ ËÜ÷à íÜÁÑÜÜ “å, †ÃÜå “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜÃÜÜ íÑÜíÜô³ÜÜÆÜ‘Üå ´ÜÓɳÜß †ÏÜÃÜå Ïܹ¹ ÏÜìß “å. ´Üå³Üß †ÏÜå †Ü †Ø‘ÏÜÜØ ôÜÜåì ÆÜäó« ‘ÑÜÜÛ “å. ¹Óå‘ í܃ܴÜå ´Üå ‘¹ †ÏÜå ¡ìíÜß ïÜ‘ïÜàØ ‘å ÃÜ÷Î ´Üå ÝíÜïÜå †ÏÜÃÜå ÆÜâÓß ïÜØ‘Ü “å. ‘åÏÜ ‘å ºíÑÜÃÜß ôÜÄÜíܲ “´ÜÜØ, èåüêÜß ÃÜ‘êÜÜå “ÜÆÜíÜÜÃÜß †ÏÜå ‹ÏÜå¹ Ó܃Üß†å “ß†å ´ÜåüêÜß ÃÜ‘êÜÜå ôÜÜåì ÆÜäó«ÃÜß ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå èå ÏÜັÜÜêÜÑÜÏÜÜØ ÷ÜêÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ “ÆÜÜÑÜ “å, ´ÜåÏÜÜØ “ÜÆÜíÜÜÃÜß ôÜÄÜíܲ ÃÜ ³Ü‰ ïÜ‘å †åíÜÜå ÍÜÑÜ “å. †åüêÜå ¡å ËÜß¡ è †Ø‘ÏÜÜØ †ÏÜå ôÜÜåì ÆÜäó« ÃÜ †ÜÆÜß ïܑ߆å

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2015]

´ÜÜå ÄÜÂÜ÷‘Üå ÝÃÜÓÜïÜ ÃÜ÷Î ³ÜÜÑÜ, †åíÜß †ÏÜå ‹ÏÜå¹ Ó܃Üß†å “ß†å. †Üå“ÜØ ÆÜÜÃÜÜØ †ÏÜÜÓß ‹´ôÜÜ÷ÃÜß ´ÜâüßÃÜå êÜßÁÜå ÃÜ÷Î ÷ÜåÑÜ. ´ÜåÏÜÜØ ‘åíÜì †ÝÃÜíÜÜÑÜÚ ôÜØ¡åÄÜÜåÃÜÜå è ¹ÜåóÜ ÷ïÜå.'' †Ü ÆÜÂÏÜܱÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ ÆÜ÷åêÜÜ “ †Ø‘Üå ôÜÜåì ÆÜÜÃÜÜØÃÜÜ ÃÜß‘ëÑÜÜ ÷´ÜÜ. ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜàØ íÜÜÝóÜÚ‘ êÜíÜÜèÏÜ †å í܃ܴÜå ôÜÜ²Ü µÜ±Ü éÝÆÜÑÜÜ Ó܃ÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ ÷´ÜàØ, ´Ü³ÜÜ ´ÜåÃÜß “âü‘ ÃÜ‘êÜÃÜß Õ‘ÏÜ´Ü †å‘ †ÜÃÜÜå Ó܃ÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß ÷´Üß. †Ü Óß´Üå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜå ´ÜåÃÜÜ ÆÜ÷åêÜÜ è †Ø‘³Üß ÄÜàèÓÜ´ÜÃÜß ÆÜ¡ ´ÜÓɳÜß †ôÜÜÁÜÜ †ÜíÜ‘ÜÓ ÏÜëÑÜÜå. ÆÜ÷åêÜÜ †Ø‘ÃÜß ÆÜÜØœÜ ÷¡Ó ÃÜ‘êÜÜå ƒÜÆÜß Ä܉. ËÜß¡ †Ø‘ÃÜß “ ÷¡Ó ÃÜ‘êÜÜå ‘Ü°íÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß ´Üå ÆÜ±Ü †Üå“ß ÆÜ²ß †ÃÜå ´ÜåÃÜß ÏÜÜÄÜ ´ÜÜå ‘â¹‘å ÃÜå ÍÜâôÜ‘å íÜÁÜ´Üß è Ä܉. †åÃÜå ÆÜ÷ÜÇœÜß íÜìíÜÜÃÜß `ÃÜüíÜÓ ÝÆÜÂÕÃüÄÜ ÆÜÂåôÜ'

225

ÏÜÄÜÃÜêÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜß, ñÜßÏÜ´Üß †ÃÜôÜâÑÜÜËÜ÷åÃÜ ôÜܳÜå, “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜÃÜß ´ÜÆÜÜôÜÏÜÜØ †ÜƒÜàØ †ÏܹÜíÜܹ ïÜ÷åÓ ƒÜâØ¹ß íÜëÑÜÜ †ÃÜå œÜâ²ß †ÜåìÃÜÜ ÃÜÜ‘åÃÜß ÄÜêÜßÏÜÜØ †ÜíÜåêÜàØ `ÏÜÃÜ÷Ó ÝÆÜÂÕÃüÄÜ ÆÜÂåôÜ' ÃÜÜÏÜÃÜàØ “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ ¹ïÜ ÷¡Ó éÝÆÜÑÜÜÃÜß Õ‘ÏÜ´Üå ´ÜåÏܱÜå ƒÜÓß¹ß êÜßÁÜàØ. ñÜß ÏÜÄÜÃÜêÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜß†å †å “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜÃÜå `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜັÜÜêÜÑÜ' †åíÜàØ ÃÜÜÏÜ †ÜÆÑÜàØ. ñÜß ïÜØ‘ÓêÜÜêÜ ËÜý‘Óå “ÜÆÜÜÃÜÜ ´ÜåÏÜ è “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜÃÜÜ ÏÜຑ ´ÜÓß‘å ²åøêÜåÓåïÜÃÜ ÃÜÜÇÁÜÜíÑÜàØ. ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ ÆÜ‘ÜïÜ‘ ´ÜÓß‘å ‡Ã¹àêÜÜêÜ ÑÜÜݤܑ œÜÜêÜà ÓûÜ

èåíÜÜ ÃÜÜÃÜ‘²Ü “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜÃÜß ÄÜàØ¡ïÜ ÃÜ÷Üå´Üß. †å ÏÜÜÄÜ ‘åüêÜß ÏÜÜåüß ÷´Üß †åÃÜÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ ËÜß¡ è †Ø‘ÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜߢ†å †å ôÜØËÜØÁÜÏÜÜØ ÄÜÂÜ÷‘Üå †ÃÜå íÜÜØœÜÃÜÜÓ܆ÜåÃÜå ‹¼åïÜßÃÜå ê܃ÜåêÜß ÃÜÜÇÁÜ ÆÜÓ³Üß ƒÑÜÜêÜ †ÜíÜß ïÜ‘ïÜå": ``ÄÜÑÜå †«íÜÜݲÑÜå †ÏÜå ™Ü±Üß †ÄÜíܲÜå íÜœœÜå ÆÜÜØœÜ ÷¡Ó ÃÜ‘êÜÜå ‘Ü°ß ÷´Üß. ÆÜ±Ü ÆÜ¡ ¡±ÜßÃÜå ÓÜ¢ ³ÜïÜå ‘å, ´Üå ÃÜ‘êÜÜå íÜåœÜ܉ Ä܉ †ÃÜå ËÜߢÃÜå ôÜÜÓà ‹ÆÜÓÜ‹ÆÜÓß ÏÜÜÄܱÜ߆Üå †ÜíÑÜÜ è ‘Óå “å. ´Üå³Üß †ÏÜå ´ÜåüêÜß è ôÜ؃ÑÜÜÃÜß ´ÜåÃÜß ËÜߢ †ÜíÜäÝ¶Ü ‘Ü°ß “å. ´Üå³Üß †ÏÜÜÓß ‹ÏÜå¹ “å ‘å, èå ÏÜÜÄܱÜ߆Üå †ÜíÜ´Üß ¡ÑÜ “å ´ÜåÃÜå †ÏÜå ÆÜ÷ÜÇœÜß íÜìßïÜàØ. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÝíÜïÜå †Ü ÆÜÂÏÜܱÜå ÆÜ¡ÏÜÜØ ‹´ôÜÜ÷ Ó÷åïÜå ´ÜÜå †ÏÜå ‘‰ Óß´Üå ôÜ؃ÑÜÜ ÆÜâÓß ÆÜÜ²ß ïÜ‘ßïÜàØ †å ™Ü±ÜÜå ÏÜ÷¶íÜÃÜÜå ôÜíÜÜêÜ ³Ü‰ ÆܲÒÜå “å. íÜßôÜÆÜœÜßôÜ ÷¡Ó ÃÜ‘êÜÜå ¹Ó †«íÜÜݲÑÜå “ÜÆÜß ïÜ‘å †åíÜÜØ “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜØ ™Ü±ÜÜØ ³ÜÜå²ÜØ ¡åíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å. †ÏÜå †ÏÜÜÓܳÜß ËÜÃÜ´ÜÜå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘ÓßïÜàØ.'' ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß ÆÜÂÝ´ÜݹÃÜ íÜÁÜ´Üß è´Üß ÏÜÜÄÜÃÜå ÆÜ÷ÜÇœÜß íÜìß ïÜ‘ÜÑÜ †åüêÜß ÃÜ‘êÜÜå “ÜÆÜß †ÜÆÜíÜÜÃÜå `ÃÜüíÜÓ ÝÆÜÂÕÃüÄÜ ÆÜÂåôÜ' †ôÜÏܳÜÚ ÷´ÜàØ. ´ÜåÃÜÜ ÃÜÜÃÜÜ ôÜØœÜÜ ÆÜÓ †å‘ßí܃ܴÜå œÜÜÓ è ÆÜÜÃÜÜØ “ÜÆÜß ïÜ‘Ü´ÜÜØ ÷´ÜÜØ. †åüêÜå 226

ôÜÜåì ÆÜÜÃÜÜØÃÜàØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ´ÜåÃÜå œÜÜÓ íÜƒÜ´Ü “ÜÆÜíÜàØ Æܲ´ÜàØ ÷´ÜàØ. íÜìß, †ÜüêÜàØ “ÜÆÜíÜÜÃÜß ôÜÄÜíܲ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå ÆÜ±Ü “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜÃÜÜ ÏÜÜÝêÜ‘ÃÜå †ÄÜÜ‹³Üß ÆÜæôÜÜ †ÜÆÜíÜÜ ÆܲÒÜ ÷´ÜÜ. †Ü Óß´Üå ÆÜÜØœÜ †«íÜÜݲÑÜÜØ ´ÜÜå èåÏÜ´ÜåÏÜ ‘ÓßÃÜå ÄÜܲàØ ÄÜËܲÜíÑÜàØ ÆÜ±Ü †å Óß´Üå ôÜØ™Ü ‘ÜïÜ߆å ÆÜ÷ÜÇœÜå †åÏÜ êÜÜÄÑÜàØ ÃÜ÷Î. †åüêÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜàØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ ÷ÜåíÜàØ ¡å‰†å, †åíÜÜå ÝÃܱÜÚÑÜ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå. ÆÜÓØ´Üà ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜÜüå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÏÜÜÝêÜ‘ßÃÜàØ “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ ‘ÓíÜÜ ÆÜÜ“ì ËÜßèàØ †å³ÜßÑÜå íÜÁÜÜÓå ôÜËÜì ‘Ü Ó÷åêÜàØ ÷´ÜàØ. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜµÜ ÆÜ¡ÏÜÜØ ÆÜÂßÝ´ÜÆÜÜµÜ ³Ü‰ ÆܲÒàØ ÷´ÜàØ †ÃÜå ïÜé†Ü´Ü³Üß è ´ÜåÃÜå †ôÜÜÁÜÜ †ÜíÜ‘ÜÓ ÏÜëÑÜÜå ÷´ÜÜå. ÆÜ±Ü ôÜÓ‘ÜÓÃÜß ´ÜåÃÜÜ ÆÜÓ ÆÜ÷åêÜå³Üß è ‘Ó²ß ÃÜèÓ ³Ü‰ ÷´Üß. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ ´ÜصÜßÆܱÜÜ ÃÜßœÜå ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ éÆÜå ïÜé ³ÜÑÜàØ ´ÑÜÜÓå ´ÜåÃÜß ÆÜÜôÜå³Üß ÆÜÜØœÜôÜÜå éÝÆÜÑÜÜÃÜß ¡ÏÜßÃÜÄÜßÓß ÏÜÜÄÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß! ÉôüÚ øêÜÜôÜ ÏÜçÝèôü×åü ²ß. †åÏÜ. ‘Üå«ÜíÜÜêÜÜ†å †å ôÜØËÜØÁÜÏÜÜØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ ÆÜ‘ÜïÜ‘ ñÜß ‡Ã¹àêÜÜêÜ ÑÜÜݤܑ ÆÜÓ †Ü ÆÜÂÏÜܱÜåÃÜÜå ÷à‘ÏÜ ÏÜÜå‘êÜß †ÜÆÑÜÜå": ``ôÜÃÜå 1910ÃÜÜ ‡ÝòÑÜÜ ÆÜÂåôÜ †çøüÃÜß øêÜÏÜ 8 ÆÜÂÏÜܱÜå ÝÏÜ. ÑÜÜݤܑÃÜå ƒÜËÜÓ †ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å ‘å, ÆÜàƒ´Ü ÝíÜœÜÜÓ ‘ÑÜÜÚ ÆÜ“ß, ´ÜÏÜÜÓå †Ü ‘ÜåüÚÏÜÜØ ´ÜÏÜÜÓàØ ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜ‘ü ‘ÓíÜÜÃÜå ôÜÜÓà é. 500ÃÜß †ÃÜÜÏÜ´Ü †ÜÆÜíÜß †å ÷àØ †ÜíÜïÑÜ‘ ÄܱÜàØ “àØ. . . . ‹ÆÜÓÃÜß ‘êÜÏÜÏÜÜØ “âü ÏÜâ‘íÜÜÃÜß èå èå ïÜÓ´ÜÜå “å ´ÜåÃÜÜå êÜÜÍÜ ´ÜÏÜÃÜå ÃܳÜß †ÜÆÜß ïÜ‘´ÜÜå.'' †å “âü ÏÜÜÝôÜ‘ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÃÜå ôÜ´ÑÜÃÜå †ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß ÷´Üß. ÆÜÓØ´Üà ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ ´ÜصÜßÆܱÜÜ ÃÜßœÜåÃÜß ´ÜåÃÜß è ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ ôíÜéÆÜÃÜß †ÜíÜäݶÜÃÜå †å “âüÃÜÜå êÜÜÍÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜÜå ‡ÃÜ‘ÜÓ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå, †å ôÆÜóüÆܱÜå ¹ïÜÜÚíÜå “å ‘å, ôÜÓ‘ÜÓ ïÜé†Ü´Ü³Üß è ÄÜÜØÁÜߢ ´ÜÓÉ ïÜØ‘ÜÃÜß ÃÜèÓå ¡å´Üß ÷´Üß. †åüêÜå è, ¡ÏÜßÃÜÄÜßÓß ÏÜÜÄÜ´ÜÜ ÷à‘ÏÜ ÃÜßœÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ ÆÜ÷åêÜÜ è †Ø‘ÏÜÜØ †Ü ÆÜÂÏÜܱÜå ÃÜÜÇÁÜ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å": ``ÓÜ. ÄÜÜØÁÜß†å ´ÜصÜßÆܱÜàØ ôíÜß‘ÜÑÜàÛ “å ´Üå³Üß ÃÜíÜ¢íÜÃÜ “âü ƒÜÜå‰ ËÜå«àØ ïÜàØ?'' [†ÜçÄÜôü 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ôÜÓ‘ÜÓÃÜß †Ü ÄÜåÓíÜÜèËÜß ¹ƒÜêÜÄÜßÓß †ØÄÜå üß‘Ü ‘Ó´ÜÜØ ``ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß ‹ÆÜÓ íÜܹì'', †å ÏܳÜÜìÜ ÃÜßœÜåÃÜß ÃÜÜÇÁÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜߢ è±ÜÜíÜå “å": ``èåÏÜ Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜàØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÁÜßÏÜå ÁÜßÏÜå è íÜÁÜß ïÜ‘å †ÃÜå ÏÜÜÄÜÚÏÜÜØ †ÃÜå‘ ÝíÜüØËܱÜ܆Üå ÆÜ±Ü †ÜíÜå, ´ÜåÏÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜå †ÜØ´ÜÝÓ‘ †ÃÜå ËÜÜû †åÏÜ ËÜØÃÜå ‹ÆÜÜÝÁ܆Üå Ó÷åêÜß “å. ËÜÜû ‹ÆÜÜÝÁÜÏÜÜØ ôÜÓ‘ÜÓ ´ÜÓÉÃÜÜå ‹ÆܺíÜ “å, †ÃÜå †å ‹ÆܺíÜÃÜå êÜßÁÜå ²Óß ÄÜÑÜåêÜÜ ÏÜܱÜôÜÜå “ÜÆÜíÜÜ íÜÄÜåÓåÃÜß Ïܹ¹ ‘Ó´ÜÜØ †œÜ‘ÜÑÜ “å.'' ôÜÓ‘ÜÓÃÜÜ ÄÜåÓíÜÜèËÜß ‹ÆܺíÜÃÜÜ ôÜØËÜØÁÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜߢ†å ‹ÆÜÑÜàÚø´Ü ÃÜÜÇÁÜÏÜÜØ íÜÁÜàÏÜÜØ è±ÜÜíÑÜàØ": ``ôÜÓ‘ÜÓ ´ÜÓɳÜß ŸÑÜÜÓå ÆÜâ“ÆÜÓ“ ³Ü‰ †ÃÜå †åÏÜ ôÜâœÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ ‘å, ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÃÜíÜàØ ÆÜµÜ “å †ÃÜå ´Üå³Üß Ý²ÉåÃôÜ †ÜçÉ ‡ÝòÑÜÜ †çøüÃÜß é†å ³ÜÑÜåêÜÜ ÁÜÜÓÜ ÏÜàèËÜ, †å ÆܵÜÃÜå ÆÜÂÄÜü ‘ÓíÜÜÃÜß ÏÜàØË܉ ôÜÓ‘ÜÓ ´ÜÓɳÜß ÆÜÓíÜÜÃÜÄÜß ÏÜåìíÜíÜß ¡å‰†å, ´ÑÜÜÓå ÓÜ. ‡Ã¹àêÜÜêÜ ÑÜÜݤܑå, ôÜÓ‘ÜÓå ‘ÓåêÜÜå †³ÜÚ ƒÜÓÜå è ÷ïÜå †åÏÜ ÏÜÜÃÜß, ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ‘Ü°íÜÜÏÜÜØ ÍÜâêÜ ³Ü‰ “å †åÏÜ ‘ËÜâêÜ ‘Óß ¹ßÁÜàØ. †Ü íÜåì܆å ÷àØ ÁÜÜåÓÜ¢ÏÜÜØ ÷´ÜÜå. †ÜñÜÏÜ ÆÜ÷ÜǜܴÜÜØ †ÃÜå ‘ÜÑܹÜå íÜÜ؜ܴÜÜØ ÏÜÃÜå è±ÜÜÑÜàØ ‘å, ÓÜ. ‡Ã¹àêÜÜêÜÃÜß ‘؉‘ ÍÜâêÜ ³Ü‰ “å. ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ß ´ÜÓß‘å ÆÜÜå´ÜÜÃÜå èå ôÜ´ÑÜ êÜÜÄÑÜàØ ´Üå ´ÜåÏܱÜå ÝÃ܃ÜÜêÜôÜÆܱÜå ‘ËÜâêÜ ‘Óß êÜßÁÜàØ. †åüêÜå †åÏܱÜå ‘ÓåêÜàØ ‘ÜÏÜ, †åÏܱÜå ‘ËÜâêÜ ‘ÓåêÜß ÍÜâêÜ, †åÏÜÃÜå ‘åíÜì ïÜÜåÍÜÜíÜå “å. ÆÜ±Ü †åÏܱÜå ÍÜâêܳÜß ÍÜâêÜ ‘ËÜâêÜ ‘Óß †å ¡å‰ ïÜøÑÜÜå. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÃÜíÜàØ ÆÜµÜ ‘÷åíÜÜÑÜ è ÃÜ÷Î. ÏÜÜÝôÜ‘ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜàØ †Ü ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ “å, †åÏÜ ôÜ÷à ‘Üå‰ ôÜÏÜèå “å †ÃÜå ÏÜÜÃÜå “å. ÏÜÜÝôÜ‘ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÏÜÜØ ÆÜàÃÜÓàÞø´ÜôÜâœÜ‘ ïÜ˹Üå ÷Üå‰ ‘Ü°ß ÃÜ܃ÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ ´Üå³Üß ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÃÜíÜàØ ÆÜµÜ ÃÜ÷Î ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ, †Ü³Üß ´ÜåÏÜÃÜß ôÜØÏÜÝ´Ü ê܉ ÏÜÇ ÝíÜœÜÜÑÜàÛ ‘å, ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜÓ‘ÜÓ ‘؉‘ ÝÃÜÿÜÑÜ ÆÜÓ †ÜíÜå ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß, ÆÜ¡ †ÜÄÜì ÏÜâ‘íÜÜÃÜàØ ËÜØÁÜ Ó܃Üß ÃÜ÷Î ïÜ‘ÜÑÜ.'' †ÜÏÜ ÄÜÜØÁÜߢ†å ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ †ÜÓØÍÜÏÜÜØ è ÃÜÜÃÜÜå ôÜÓƒÜÜå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ †Ü¹ÑÜÜåÚ †ÃÜå ôÜÓ‘ÜÓÃÜÜ ÄÜåÓíÜÜèËÜß ÷à‘ÏÜÃÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2015]

´ÜÜËÜå ÃÜ ³Ü´ÜÜØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜàØ ÆÜ‘ÜïÜÃÜÃÜàØ œÜÜêÜà è Ó܃ÑÜàØ. ÆÜ±Ü ³ÜÜå²Ü è í܃ܴÜÏÜÜØ ôÜÓ‘ÜÓÃÜß ÆÜÓíÜÜÃÜÄÜß ÏÜìß †ÃÜå ÄÜÜØÁÜߢ†å ´ÜåÃÜå ôÜÜÓà ôÜÓ‘ÜÓÃÜÜå ``†ÜÍÜÜÓ'' ÏÜÜÃÑÜÜå. ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß ÏÜÜÄÜ ‹¶ÜÓÜå¶ÜÓ íÜÁÜ´Üß è´Üß ÷´Üß †å †ÜÆܱÜå ¡åÑÜàØ. ÍÜܲâ´Üß †ÃÜå ´Üå ÆÜ±Ü ÃÜÜÃÜ‘²àØ “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ, †å ÏÜÜÄÜÃÜå ÆÜ÷ÜÇœÜß íÜìß ïÜ‘å †åÏÜ ÃÜ÷Üå´ÜàØ, †Ü³Üß ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ íÑÜíÜô³ÜÜÆÜ‘ÜåÃÜå ´ÜåÃÜÜ µÜß¡ †Ø‘ÏÜÜØ †Ü ÆÜÂÏÜܱÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß êÜÜœÜÜÓß ¹ïÜÜÚíÜíÜß ÆÜ²ß ÷´Üß": ``™Ü±Üß ‘ÉÜå²ß ¹ïÜÜÏÜÜØ †ÏÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜ‘ü ‘Óß ÓûÜ “߆å. èå “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜØ †ÏÜÜÓÜ ÷Ü³Ü ”ÜêÜíÜÜ ´ÜæÑÜÜÓ “å †å “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜØ ™Ü±Üß è ÏÜàôÜßËÜ´Üå ¹ïÜ ÷¡Ó ÃÜ‘êÜ “ÜÆÜß ïÜ‘å “å. èå †åüêÜß ÃÜ‘êÜ †³ÜíÜÜ ´ÜÜå ´Üå³Üß íÜÁÜÜÓå ôÜ÷åêÜ܉³Üß “ÜÆÜß ïÜ‘å ´Üå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÃÜÜÏܳÜß †ÃÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ ôÜØËÜØÁÜÜå³Üß ²Óå “å. †Ü Ýô³ÜÝ´ÜÏÜÜØ ÆÜØ¹Ó ÷¡Ó †³ÜíÜÜ ´ÜÜå íÜßôÜ ÷¡Ó ÃÜ‘êÜÜå †å‘Ü†å‘ ÆÜâÓß ÆÜÜ²ß ïÜ‘ÜÑÜ †åíÜàØ †ÏÜÃÜå êÜÜÄÜ´ÜàØ ÃܳÜß. †ÏÜÃÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜàØË܉ÏÜÜØ “ÜÆÜíÜÜÃÜß ÍÜêÜÜÏÜ±Ü ³ÜÜÑÜ “å, ÆÜ±Ü †å ‘ÓíÜàØ †å ÆÜ±Ü ÑÜÜåÄÑÜ ÃܳÜß è±ÜÜ´ÜàØ. ´Üå³Üß †ÏܹÜíÜܹÏÜÜØ è ôÜÄÜíܲÜå ¥ÍÜß ‘ÓíÜÜ ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘Óß†å “ß†å. ¹ÓÏÑÜÜÃÜ ÄÜÂÜ÷‘Üå†å ƒÜÜÏÜÜåïÜß ÆÜ‘²íÜß ÆܲïÜå. †ÏÜå †åüêÜß ƒÜÜ´ÜÓß †ÜÆÜßïÜàØ ‘å, †ÏÜÜÓÜ ÆÜÂÑÜ´ÃÜÏÜÜØ †ÏÜå ‘œÜÜïÜ ÃÜ÷Î Ó܃Ü߆å.'' ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜÜüå ÆÜ¡ÃÜß ÏÜÜÄÜ íÜÁÜà íÜƒÜ´Ü ÆÜÜ“ß «åêÜíÜÜÃÜàØ ´ÜåÃÜÜ ôÜØœÜÜêÜ‘ÜåÃÜå ÑÜÜåÄÑÜ ÃÜ êÜÜÄÑÜàØ. ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜå, ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜàØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ ÷ÜåíÜàØ ¡å‰†å †åíÜÜ ÝÃܱÜÚÑÜ ÆÜÓ ´Üå†Üå †ÜíÑÜÜ è ÷´ÜÜ. ÆÜÓØ´Üà ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß ËÜÜËÜ´ÜÏÜÜØ ôÜÓ‘ÜÓÃÜÜ ‹ÆܺíÜÃÜå êÜšÜÏÜÜØ ê܉ÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜå †å ÝÃܱÜÚÑÜ ´ÜÜ´‘ÜÝêÜ‘ †ÏÜêÜÏÜÜØ ÏÜâ‘íÜÜÃÜß ´ÜåÏÜÃÜß ÉÓè ³Ü‰ Æܲß. ‘åÏÜ ‘å, ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜØ ÃÜß²Ó †ÃÜå ôÜÓ‘ÜÓÃÜß †Ü‘Óß üß‘Ü ‘ÓÃÜÜÓÜØ ê܃ÜܱÜÜå “ÜÆÜíÜÜÃÜß †ÏܹÜíÜܹÃÜÜ ËÜß¡ ÏÜÜåüÜØ “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜØíÜÜì܆Üå Õ÷ÏÜ´Ü ‘Óå †å ïÜøÑÜ ÃÜ÷Üå´ÜàØ. ÄÜÜØÁÜߢ †å ôÜÜÓß Óß´Üå ¡å‰ ÄÜÑÜÜ ÷´ÜÜ. †åüêÜå, ``ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß ‹ÆÜÓ íÜܹì'' †å ÏܳÜÜìÜ ÃÜßœÜåÃÜß ÃÜÜÇÁÜÏÜÜØ 227

´ÜåÏܱÜå †Ü ÆÜÂÏÜܱÜå è±ÜÜíÑÜàØ ÷´ÜàØ": ``ÓÜ. ‡Ã¹àêÜÜêÜÃÜÜå ‘ÜÄÜì ƒÜÇœÜß êÜåíÜÜÃÜÜå ´ÜÜÓ ôÜÓ‘ÜÓÃÜå ‘Óß “µÜßôÜ ‘êÜÜ‘ ôÜàÁÜß ´ÜÜÓÃÜÜ èíÜÜËÜÃÜß ÓÜ÷ ¡å‰ ÄÜÑÜÜå †Ø‘ ÆÜ¡ †ÜÄÜì Óèâ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå “å. †å³Üß ‘؉ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ‹ÆÜÜÝÁÜÏÜàø´Ü ³Ü´ÜàØ ÃܳÜß. ƒÜÓàØ ¡å´ÜÜØ ‹ÆÜÜÝÁÜÃÜå íÜ÷ÜåÓß êÜßÁÜß ‘÷åíÜÜÑÜ. ÆÜ±Ü Ó±ÜôÜØÄÜÂÜÏÜÏÜÜØ ‹ÆÜÜÝÁ܆Üå íÜ÷ÜåÓíÜß Æܲå. ÆÜ±Ü ¡å ôÜÓ‘ÜÓÃÜß ‘üÜšÜ ÃÜèÓ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ‹ÆÜÓ ³ÜÜÑÜ ´ÜÜå ~‘ ÄÜÓßËÜ “ÜÆÜÃÜÜÓ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ “ÜÆÜíÜÜÃÜàØ ¡åƒÜÏÜ ‘åÏÜ êÜå? †å³Üß ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ ¡å‰~.'' ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜÜüå ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ íÜôÜÜíÜíÜÜ †ØÄÜå ÄÜÜØÁÜߢ íÜÁÜàÏÜÜØ è±ÜÜíÜå “å ‘å, ``†ÜíÜÜØ “ÜÆÜÜØÃÜå ôíÜ´ÜØµÜ “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ ¡å‰†å, †å ´ÜÜå ÏÜÇ ‡ÞòÑÜÃÜ †ÜåÆÜßÝÃÜÑÜÃÜÃÜå ÝíÜïÜå è †ÃÜàÍÜíÑÜàØ ÷´ÜàØ. íÜìß †÷ÎÃÜÜ ~ í܃ܴÜÃÜÜ ‘ÜÑÜ¹Ü ~íÜÜ ÷´ÜÜ ‘å, ÏÜÜÓå èå ÝíÜœÜÜÓÜå ÆÜ‘ü ‘ÓíÜÜ ÷ÜåÑÜ ´Üå íÑÜÜÆÜÜÓß ÀÞóü~ œÜÜêÜ´ÜÜØ “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜØíÜÜìÜ “ÜÆÜ´ÜÜØ ôÜØ‘ÜåíÜÜÑÜ. ~ ÆÜ±Ü “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ íÜôÜÜíÜíÜÜ´ÜàØ ÆÜÂËÜì ‘Ü ÷´ÜàØ. †Ü Óß´Üå, ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß †Ý´ÜïÜÑÜ ”²ÆܳÜß íÜÁÜ´Üß è´Üß ÏÜÜÄÜÃÜå ÆÜ÷ÜÇœÜß íÜìíÜÜ, ÆÜ±Ü ÝíÜïÜåóÜå ‘ÓßÃÜå ´ÜÜå, ôÜÓ‘ÜÓÃÜÜ ²ÓÃÜå êÜßÁÜå ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜØ ÃÜß²Ó´ÜÜÍÜÑÜÜÛ ê܃ÜܱÜÜå “ÜÆÜíÜÜÃÜß ÁÜØÁÜܹÜÓß “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜØíÜÜì܆Üå Õ÷ÏÜ´Ü ÃÜ ‘Óå †å ‘ÜÓ±Üå, ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜÜüå ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ ÆÜÂÜÆ´Ü ‘ÓíÜÜÃÜÜå ÝÃܱÜÚÑÜ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå ÷´ÜÜå. †å ÆÜ“ß ôíÜ. ÏÜÄÜÃÜêÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜß, ñÜßÏÜ´Üß †ÃÜôÜâÑÜÜËÜ÷åÃÜ ôÜܳÜå, “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜÃÜß ´ÜÆÜÜôÜÏÜÜØ †ÜƒÜàØ †ÏܹÜíÜܹ ïÜ÷åÓ ƒÜâØ¹ß íÜëÑÜÜ †ÃÜå œÜâ²ß †ÜåìÃÜÜ ÃÜÜ‘åÃÜß ÄÜêÜßÏÜÜØ †ÜíÜåêÜàØ `ÏÜÃÜ÷Ó ÝÆÜÂÕÃüÄÜ ÆÜÂåôÜ' ÃÜÜÏÜÃÜàØ “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ ¹ïÜ ÷¡Ó éÝÆÜÑÜÜÃÜß Õ‘ÏÜ´Üå ´ÜåÏܱÜå ƒÜÓß¹ß êÜßÁÜàØ. ñÜß ÏÜÄÜÃÜêÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜß†å †å “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜÃÜå `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜັÜÜêÜÑÜ' †åíÜàØ ÃÜÜÏÜ †ÜÆÑÜàØ. ñÜß ïÜØ‘ÓêÜÜêÜ ËÜý‘Óå “ÜÆÜÜÃÜÜ ´ÜåÏÜ è “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜÃÜÜ ÏÜຑ ´ÜÓß‘å ²åøêÜåÓåïÜÃÜ ÃÜÜÇÁÜÜíÑÜàØ. ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ ÆÜ‘ÜïÜ‘ ´ÜÓß‘å ‡Ã¹àêÜÜêÜ ÑÜÜݤܑ œÜÜêÜà ÓûÜ. `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜັÜÜêÜÑÜ'ÃÜÜå †ÜÓØÍÜ †Ü Óß´Üå ³ÜÑÜÜå. ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ ‘ÑÜàÛ †åüêÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÝíÜïÜå, 228

ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ÝíÜïÜå ´Ü³ÜÜ `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜັÜÜêÜÑÜ' ÝíÜïÜå †ÏܹÜíÜܹÃÜÜ ÏÜçÝèôü×åü ôÜÏÜšÜ ²åøêÜåÓåïÜÃÜ ÃÜÜÇÁÜÜíÜíÜÜÃÜß èéÓ ¥ÍÜß ³Ü‰. †å í܃ܴÜå ÏÜçÝèôü×åüå †å ËÜØÃÜå “ÜÆÜÜ؆Üå ÏÜÜüå ´ÜåÏÜ è “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜ ÏÜÜüå ¡ÏÜßÃÜÄÜßÓß ÏÜÜÄÜß ÃÜ÷Î. ``¡ÏÜßÃÜÄÜßÓßÏÜÜسÜß ÏÜàÞø´Ü'' †å ÏܳÜÜìÜ ÃÜßœÜåÃÜß ÃÜÜÇÁÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜߢ†å “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜÃÜß ƒÜÓß¹ßÃÜß ¡÷åÓÜ´Ü ‘Óß †ÃÜå ¡ÏÜßÃÜÄÜßÓß ÃÜ ÏÜÜÄÜíÜÜ ÏÜÜüå ÏÜçÝèôü×åüÃÜå ÏÜàËÜÜÓ‘ËÜÜ¹ß †ÜÆÜß": ``íÜÜØœÜÃÜÜÓÃÜå ÑÜܹ ÷ïÜå ‘å, ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ŸÑÜÜÓå ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ ´ÑÜÜÓå ÆÜÜØœÜôÜÇÃÜß ÝôÜøÑÜàÝÓüß «ÓÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß ÷´Üß. ´ÑÜÜÓ ËÜܹ èå íÜÜ¹ì †ÜíÑÜàØ †ÃÜå íÜ߃ÜÓ܉ ÄÜÑÜàØ ´Üå ÝíÜïÜå ÆÜ±Ü †ÏÜå ƒÜËÜÓ †ÜÆÜß œÜâøÑÜÜ “߆å. íÑÜíÜô³ÜÜÆÜ‘Üå†å †ÃÜàÍÜíÑÜàØ ‘å ÃÜíÜ¢íÜÃÜ èåíÜàØ “ÜÆÜàØ, èåÃÜå “ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ ™Ü±ÜÜØ ¡åƒÜÏÜÜå íÜ÷ÜåÓíÜÜØ ¡å‰†å, èå ÆÜ¡ÃÜå è³ÜÜËÜØÁÜ ÝÃÜÑÜÝÏÜ´Ü Óß´Üå ÆÜ÷ÜÇœÜܲíÜàØ ¡å‰†å, ´Üå “ÜÆÜàØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ è “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜÏÜÜØ ÝÃÜÝíÜÚ™ÃÜå “ÜÆÜß ïÜ‘ÜÑÜ. †åüêÜå ‘å ËÜÜû ‹ÆÜÜÝÁÜ ´ÜÜå è †Üå“ÜÏÜÜØ †Üå“ß ‘Óß ïÜ‘ÜÑÜ. †å³Üß ÓÜ. ïÜØ‘ÓêÜÜêÜ ™ÜåêÜÜÍÜ܉ ËÜý‘Ó, èå†Üå †ÜݳÜÚ‘ ôÜ÷ÜÑÜÃÜå ôÜÜÓà èíÜÜËܹÜÓ “å, ´Üå†Üå†å `ÏÜÃÜ÷Ó ÆÜÂåôÜ' ƒÜÓß¾àØ “å, †ÃÜå ´Üå ÷íÜå ÆÜ“ß `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜັÜÜêÜÑÜ' ´ÜÓß‘å †ÜåìƒÜÜïÜå. íÜìß ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ èåÃÜå ôÜÜÓà ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ ´ÜصÜß èíÜÜËܹÜÓß ÍÜÜåÄÜíÜå “å ´Üå ÏÜàØË܉ÏÜÜØ ËÜ÷ÜÓ ÆÜ²å †ÃÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÏܹÜíÜܹÏÜÜØ ËÜ÷ÜÓ Æܲå, †å ÆÜ±Ü ‘Ý«ÃÜ ¹ïÜÜ êÜÜÄÜß. ´Üå³Üß ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ÆÜ±Ü †ÏܹÜíÜܹÏÜÜØ è ËÜ÷ÜÓ ÆÜܲíÜÜÃÜÜå ÝÃÜÿÜÑÜ ³ÜÑÜÜå. †Ü³Üß ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ÝíÜïÜå, ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÝíÜïÜå †ÃÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜ ÝíÜïÜå †å‘ÓÜÓÜå ‘ÓíÜÜÃÜÜå ôÜÏÜÑÜ †ÜíÑÜÜå. †ÏܹÜíÜܹÃÜÜ ÏÜçÝèôü×åü ôÜÜ÷åËÜ ÆÜÜôÜå †å‘ÓÜÓÜå ³ÜÑÜÜ. ´Üå†Üå ôÜÜ÷åËÜå ÝôÜøÑÜàÝÓüß †å ËÜØÃÜå “ÜÆÜÜØ ÝíÜïÜå ÃÜ êÜåíÜÜÃÜÜå «ÓÜíÜ ‘ÑÜÜåÚ †ÃÜå ´Üå è ÆÜÂÏÜܱÜå `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜັÜÜêÜÑÜ'ÃÜå ÝíÜïÜå «ÓÜíÑÜàØ. †ÜíÜÜ «ÓÜíÜÃÜå ôÜÜÓà †ÏÜå ÏÜ÷åÓËÜÜÃÜ Ý²Ýôü×øü ÏÜçÝèôü×åüÃÜå ÏÜàËÜÜÓ‘ËÜÜ¹ß †ÜÆÜß†å “ß†å. ŸÑÜÜØ ôÜàÁÜß Õ÷¹ÃÜÜØ íÜ´ÜÚÏÜÜÃÜÆܵÜÜåÃÜß ‹ÆÜÓ ÆÜÂåôÜ †çøüÃÜß †ÃÑÜÜÑÜß ‘êÜÏÜÜåéÆÜ ´ÜÓíÜÜÓÜå ”ËÜ‘ß Ó÷ß [†ÜçÄÜôü 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

“å ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß ÝôÜøÑÜàÝÓüßÏÜÜسÜß ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †³ÜíÜÜ ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ¥ÄÜÓß ÄÜÑÜÜØ “å, ´ÜåÃÜå ôÜÜÓà †ÏÜå ƒÜàïÜÜêÜß ÏÜÜÃÜß ‘å ÆÜ‘ü ‘Óß ïÜ‘´ÜÜ ÃܳÜß. ÝôÜøÑÜàÝÓüß †ÏÜÜÓß ‘êÜÏÜ ‹ÆÜÓ ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÆÜ‘ÜÓÃÜÜå †Ø‘àïÜ ÃܳÜß ÏÜâ‘ß ïÜ‘´Üß. ÝôÜøÑÜàÝÓüß ÃÜ ÷ÜåíÜÜÃÜå êÜßÁÜå †ÏÜÜÓß ÝÃÜÓØ‘àïÜ´ÜÜ Ó´ÜßÍÜÜÓ íÜÁÜ´Üß ÃܳÜß. †ÏÜÜÓß èíÜÜËܹÜÓß ôÜ÷åèå íÜÁÜå “å. . . . ÆÜ±Ü èíÜÜËܹÜÓß íÜÁÜÜå ‘å ™ÜüÜå, ÆÜ¡ÃÜß ÆÜÜôÜå ÝíÜíÜå‘ †ÃÜå ÏÜÑÜÜÚ¹ÜÆÜâíÜÚ‘ ÆÜ±Ü ÃÜß²ÓÆܱÜå †ÏÜÜÓÜ †ÝÍÜÆÜÂÜÑÜÜå †ÃÜå ÝíÜœÜÜÓÜå ÏÜâ‘íÜÜ †ÏÜå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘Ó´ÜÜ Ó÷ßïÜàØ.'' †ÜÏÜ, ÄÜÜØÁÜߢ ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ´Ü³ÜÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †åÏÜ ËÜå ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘Üå œÜêÜÜíÜíÜÜ êÜÜÄÑÜÜ. ÆÜ÷åêÜàØ ÏÜàØË܉³Üß †ØÄÜÂå¢ÏÜÜØ ÃÜß‘ì´ÜàØ ÷´ÜàØ †ÃÜå ËÜßèàØ †ÏܹÜíÜܹ³Üß ÄÜàèÓÜ´ÜßÏÜÜØ ÃÜß‘ì´ÜàØ ÷´ÜàØ. ÆÜ±Ü ÄÜÜØÁÜߢÃÜß ôÜ™Üìß ÆÜÂíÜäݶÜÃÜàØ ‘åú ÷íÜå †ÏܹÜíÜܹ ËÜÃÑÜàØ ÷´ÜàØ †åüêÜå ´ÜåÏÜÃÜå êÜÜØËÜÜå íÜƒÜ´Ü ÏÜàØË܉ÏÜÜØ Ó÷åíÜàØ ÆÜÜêÜíÜå †åÏÜ ÃÜ÷Üå´ÜàØ †ÃÜå †ÏܹÜíÜܹ ôÜÜËÜÓÏÜ´Üß †ÜñÜÏÜÏÜÜØ Ó÷ßÃÜå ÏÜàØË܉ÏÜÜØ ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ œÜêÜÜíÜíÜàØ †å íÑÜíÜô³ÜÜÃÜß ´ÜåÏÜ è †ÜݳÜÚ‘, ‹ÍÜÑÜ ÀÞóü†å ‡œ“íÜÜ ¡åÄÜ ÃÜ÷Üå´ÜàØ. íÜìß ÷íÜå ´ÜÜå “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ ÆÜ±Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ è ³ÜÑÜàØ ÷´ÜàØ, †åüêÜå ËÜÁÜß ¡´ÜÃÜß †ÃÜà‘âì´ÜÜ ÆÜ±Ü ³Ü‰ ÷´Üß. †Ü³Üß 1919ÃÜÜ †ÜçøüÜåËÜÓ ÏÜÜôÜÏÜÜØ ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ÏÜàØË܉³Üß †ÏܹÜíÜܹ ƒÜôÜå²íÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ †ÃÜå ´ÜåÃÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜØô³ÜÜ ôÜܳÜå ´ÜåÃÜÜ †å‘ †ØÄÜ ´ÜÓß‘å ¡å²ß ¹åíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ. íÜìß “ÜÆÜÜ؆ÜåÃÜß ôÜܳÜå ôÜܳÜå, êÜÜå‘‘åìíܱÜß ‘ÓÃÜÜÓß †å‘ ¡÷åÓ ôÜåíÜÜÃÜß ôÜØô³ÜÜ œÜêÜÜíÜíÜÜÃÜÜå ÆÜ±Ü ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜå †ÜïÜÑÜ ÷´ÜÜå. ‘åÏÜ ‘å, ``íÜ´ÜÚÏÜÜÃÜÆܵÜÜå ôÜåíÜÜÍÜÜíܳÜß è œÜêÜÜíÜíÜÜØ ¡å‰†å'' †åíÜÜå ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜå ƒÜÜôÜ †ÜÄÜÂ÷ ÷´ÜÜå. †ÜÏÜ “ÜÆÜÜ؆ÜåÃÜß ôÜܳÜå ôÜܳÜå †ÜèÃÜß ``ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜØô³ÜÜ''ÃÜÜå ÆÜÜÑÜÜå ÆÜ±Ü †ÜÆÜÜå†ÜÆÜ ÃÜ؃ÜÜÑÜÜå. 1929ÃÜß ôÜÜêÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜߢ†å ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜàØ ü×ôü ‘ÑÜàÛ ´ÜåÃÜÜ ¹ô´ÜÜíÜåèÏÜÜØ ´ÜåÏܱÜå è±ÜÜíÑÜàØ “å": ``ôÜÃÜå 1919ÃÜß ôÜÜêÜÏÜÜØ êÜÜå‘ôÜåíÜÜ ‘ÓíÜÜÃÜÜ ÷å´Üà³Üß, †ÏÜå ÏÜÜå÷ÃܹÜôÜ ‘ÓÏÜœÜع ÄÜÜØÁÜß ´Ü³ÜÜ †ÏÜÜÓÜ ËÜß¡ ‘åüêÜÜ‘ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2015]

ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ †ÜñÜÏÜÃÜàØ ´ÜåÏÜ è ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜØô³ÜÜÃÜàØ ÆÜ±Ü ÏÜâì, ÄÜÜØÁÜߢÃÜß ÝíÜÝïÜóü ÆÜ‘ÜÓÃÜß ôÜÜÁÜÃÜÜÆܽݴÜÏÜÜØ Ó÷åêÜàØ “å. ÆÜ¡ôÜåíÜÜ ¿ÜÓÜ †Ü´ÏÜôÜÜšÜÜ´‘ÜÓÃÜß ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÜÁÜÃÜÜÆܽݴÜ, ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ †ÜñÜÏÜ ´Ü³ÜÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜØô³ÜÜÃÜß ô³ÜÜÆÜÃÜÜÏÜÜØ ÆÜÝÓ±ÜÏÜß. †å ËÜå ôÜØô³Ü܆Üå ¿ÜÓÜ è †ÜÆܱÜÜ ÆÜàÓܱÜÜ ¹åïÜÃÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜàØ ´Ü³ÜÜ ´ÜåÃÜß ÆÜàÃÜÓÚœÜÃÜÜ ‘ÓíÜÜÃÜàØ ÍÜÄÜßÓ³Ü ‘ÜÑÜÚ ´ÜåÏܱÜå ‹ÆÜܲÒàØ ´Ü³ÜÜ ÆÜÓÓÜŸÑÜÃÜß ÁÜâØôÜÓßÏÜÜسÜß ´ÜåÃÜå ÏÜàø´Ü ‘ÓíÜÜÃÜå †ÜôÜå´ÜàÝ÷ÏÜÜœÜì [ÓÜÏÜåòÜÓ ÆÜÜôÜåÃÜß ÓÜÏÜå ËÜØÁÜÜíÜåêÜß ÏÜÃÜÜ´Üß ÆÜÜè³Üß ê܉ “å‘ Ý÷ÏÜÜêÜÑÜ ôÜàÁÜß] ÏÜ÷ÜÍÜÜÓ´Ü †ÜعÜåêÜÃÜ ôÜÉì´ÜÜÆÜâíÜÚ‘ œÜêÜÜíÑÜàØ

ôÜܳÜ߆Üå†å ÏÜìßÃÜå `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜັÜÜêÜÑÜ' ÃÜÜÏÜÃÜàØ †å‘ “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ †ÏܹÜíÜܹ ïÜ÷åÓÏÜÜØ ïÜé ‘Óß ´ÜåÃÜß Ïܹ¹³Üß ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ´Ü³ÜÜ ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ÃÜÜÏÜÃÜÜØ ËÜå ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘Üå èå †ÏÜÜå†å ³ÜÜå²ß è ÏÜà¹´Ü †ÄÜÜ‹ ´ÜåÏÜÃÜÜ ´Üå í܃ܴÜÃÜÜ ÏÜÜÝêÜ‘Üå ´ÜåÏÜ è ôÜØœÜÜêÜ‘Üå ÆÜÜôÜå³Üß ´ÜåÃÜÜ ‘àêÜ ÏÜÜêÜå‘ß †ƒÜ´ÑÜÜÓ ôÜÝ÷´Ü ÏÜåìíÜß œÜêÜÜíÜíÜÜ ÏÜÜزÒÜØ ÷´ÜÜØ ´Üå †å‘ ¡÷åÓ ôÜåíÜÜÃÜß ôÜØô³ÜÜ ´ÜÓß‘å “ÜÆÜíÜÜ, ÉåêÜÜíÜíÜÜ ´ÜåÏÜ è œÜêÜÜíÜíÜÜÃÜàØ ïÜé ‘ÑÜàÛ. †Ü ôÜØô³ÜÜ ´ÜÓɳÜß è ÆÜÜ“ì³Üß Õ÷¹ß ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÃÜÜÏÜÃÜàØ ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘, ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜ‘ÜïÜÃÜ ÃÜÜÏÜå ÆÜàô´Ü‘ ÆÜ‘ÜïÜÃÜÃÜàØ †å‘ ƒÜÜ´ÜàØ íÜÄÜåÓå íÜÁÜà ÆÜÂíÜäݶ܆Üå œÜÜêÜà ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß. ÏÜè‘âÓ ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘Üå, ÏÜັÜÜêÜÑÜ ´ÜåÏÜ è ÆÜàô´Ü‘ ÆÜ‘ÜïÜÃ܃ÜÜ´ÜàØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜØô³ÜÜ †åíÜÜ †å‘ è ÃÜÜÏÜå êÜÜå‘‘åìíܱÜß ‘ÓÃÜÜÓß †å‘ ¡÷åÓ ôÜØô³ÜÜ ´ÜÓß‘å œÜÜêÜß Ó÷åêÜ “å.'' †Ü ‹ÆÜÓ³Üß è±ÜÜïÜå ‘å, ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ †ÜñÜÏÜÃÜàØ ´ÜåÏÜ è ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜØô³ÜÜÃÜàØ ÆÜ±Ü ÏÜâì, ÄÜÜØÁÜߢÃÜß ÝíÜÝïÜóü ÆÜ‘ÜÓÃÜß ôÜÜÁÜÃÜÜÆܽݴÜÏÜÜØ Ó÷åêÜàØ “å. ÆÜ¡ôÜåíÜÜ ¿ÜÓÜ †Ü´ÏÜôÜÜšÜÜ´‘ÜÓÃÜß ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÜÁÜÃÜÜÆܽݴÜ, ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ †ÜñÜÏÜ ´Ü³ÜÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜØô³ÜÜÃÜß ô³ÜÜÆÜÃÜÜÏÜÜØ ÆÜÝÓ±ÜÏÜß. †å ËÜå ôÜØô³Ü܆Üå ¿ÜÓÜ è †ÜÆܱÜÜ ÆÜàÓܱÜÜ ¹åïÜÃÜå 229

ê܉ “å‘ Ý÷ÏÜÜêÜÑÜ ôÜàÁÜß]ÏÜ÷ÜÍÜÜÓ´Ü †ÜعÜåêÜÃÜ ôÜÉì´ÜÜÆÜâíÜÚ‘ œÜêÜÜíÑÜàØ. ´ÜåÏܱÜå †ÜÆܱÜÃÜå ÓÜè‘ßÑÜ †Ü”Ü¹ß †ÆÜÜíÜß †åüêÜàØ è ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü †ÜݳÜÚ‘, ôÜÜÏÜÜÝè‘ ´ÜåÏÜ è ÁÜÜÝÏÜÚ‘ ‹½ÜÓÃÜÜå ÏÜÜÄÜÚ ÆÜ±Ü ËÜ´ÜÜíÑÜÜå.

ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜàØ ´Ü³ÜÜ ´ÜåÃÜß ÆÜàÃÜÓÚœÜÃÜÜ ‘ÓíÜÜÃÜàØ ÍÜÄÜßÓ³Ü ‘ÜÑÜÚ ´ÜåÏܱÜå ‹ÆÜܲÒàØ ´Ü³ÜÜ ÆÜÓÓÜŸÑÜÃÜß ÁÜâØôÜÓßÏÜÜسÜß ´ÜåÃÜå ÏÜàø´Ü ‘ÓíÜÜÃÜå †ÜôÜå´ÜàÝ÷ÏÜÜœÜì [ÓÜÏÜåòÜÓ ÆÜÜôÜåÃÜß ÓÜÏÜå ËÜØÁÜÜíÜåêÜß ÏÜÃÜÜ´Üß ÆÜÜè³Üß 

` ÃÜíÜ¢íÜÃÜ' ÃÜå ` ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ' ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜß

ÄÜÏÜå ´ÜåíÜß ÁÜßÏÜß ´ÜÜåÆÜ±Ü ïÜÜØÝ´Ü ¡ìíÜÃÜÜÓß Ý÷êÜœÜÜêÜ †å‘ ´ÜÓɳÜß ³Ü‰ Ó÷ß ÷´Üß, ´ÑÜÜÓå ËÜߢ ´ÜÓɳÜß ôÜÓ‘ÜÓÃÜß ¹ÏÜÃÜÃÜßÝ´Ü ÆÜàÓ¡åÓÏÜÜØ œÜÜêÜß Ó÷ß ÷´Üß. ÆÜØ¡ËÜÏÜÜØ ´ÜåÃÜß †ôÜÓÃÜÜå ôÜÜšÜÜ´‘ÜÓ ³ÜÑÜÜå. ´ÑÜÜØ êÜï‘Óß ‘ÜÑܹÜå †åüêÜå ¡å÷à‘ÏÜß ïÜé ³Ü‰. †ÜÄÜåíÜÜÃÜÜåÃÜå ÆÜ‘²ÒÜ. ƒÜÜôÜ †¹ÜêÜ´ÜÜå ´Üå †¹ÜêÜ´ÜÜå ÃÜ÷Üå´Üß, ÆÜ±Ü †å‘ ôÜâËÜÜÃÜÜå ÷à‘ÏÜ ‹«ÜíÜÃÜÜÓß íÜô´Üà ³Ü‰ Ó÷ß ÷´Üß. ´Üå±Üå ÆÜàÓÜíÜÜ ÃÜå ÆÜÂÏÜÜ±Ü ÝíÜÃÜÜ ôÜ¡†Üå ‘Óß. êÜï‘Óß ÝôÜÆÜÜ÷߆Üå†å ÝÃܹÜåÚóÜ êÜÜå‘ÜåÃÜå ‘ß²ÜÃÜß èåÏÜ ÆÜåüå œÜêÜÜíÑÜÜ. †ÜÃÜß †ÜÄÜì èÝêÜÑÜÜØíÜÜêÜÜ ËÜÜÄÜÃÜß ™ÜÜåÓ ‘´ÜêÜ ´ÜÜå ÏÜÜÓß †ÜÄÜì ‘Ø‰ ÝíÜôÜÜ´ÜÃÜß ÃÜ÷Üå´Üß, ¡å‘å ÆÜ¡ÃÜàØ †ÃÜå ¹àÝÃÜÑÜÜÃÜàØ ÁÑÜÜÃÜ ´ÜÜå †å ‘´ÜêÜå è ƒÜÇœÑÜàØ. ÆÜØ¡ËÜÏÜÜØ ÄÜÏÜå ´ÜåÏÜ ‘ÓßÃÜå ÆÜÂíÜåïÜ ‘ÓíÜÜÃÜàØ ÏÜÜÓß ‹ÆÜÓ ¹ËÜÜ±Ü ³ÜÑÜàØ. ÏÜÇ íÜ܇ôÜÓÜçÑÜÃÜå ‘ÜÄÜìÜå ê܃ÑÜÜ, ´ÜÜÓ ‘ÑÜÜÚ, ÆÜ±Ü ÆÜÓíÜÜÃÜÄÜß ÃÜ ÏÜìå. ÆÜÓíÜÜÃÜÄÜß ÝíÜÃÜÜ ¡Œ †åüêÜå †Ø¹Ó ´ÜÜå èíÜÜÑÜ ÃÜ÷Î, ÆÜ±Ü ÏÜÜµÜ ôÜÝíÜÃÜÑÜÍÜØÄÜ ‘ÑÜÜÚÃÜÜå è ôÜØ´ÜÜåóÜ ÏÜìå. †Ü ÁÜÏÜÚôÜØ‘üÏÜÜØ ÏÜÜÓå ïÜàØ ‘ÓíÜàØ †å ÝíÜ‘ü ÆÜÂðÃÜ ÏÜÜÓß ÆÜÜôÜå †ÜíÜß ÆܲÒÜå. ÷àØ ÏÜÃÜ܉÷à‘ÏÜÃÜÜå †ÃÜÜ¹Ó ‘ÓßÃÜå ÆÜÂíÜåïÜ ‘ÓàØ ´ÜÜå ´Üå ÝíÜÃÜÑÜß †ÃÜÜ¹Ó ÃÜ ÄܱÜÜÑÜ, †åÏÜ ÏÜÃÜå êÜÜÄÑÜàØ. ïÜÜØÝ´ÜÃÜß èå ÆÜ´ÜßÝ´Ü ÷àØ ‡œ“´ÜÜå ÷´ÜÜå ´Üå ÷èà ÏÜÃÜå ÃÜ÷Üå´Üß ³Ü‰. ÆÜØ¡ËÜÃÜß ÃÜÜݹÓïÜÜ÷߆å êÜÜå‘ÜåÃÜß †ïÜÜØ´Ü íÜäݶÜÃÜå íÜÁÜÜÓß ÷´Üß. †ÜíÜå ôÜÏÜÑÜå ÏÜÜÓÜå ‘ÜÃÜâÃÜÍÜØÄÜ ËÜì´ÜÜÏÜÜØ ™Üß ÷ÜåÏÜíÜÜ èåíÜÜå ³ÜÜÑÜ †åÏÜ ÏÜÃÜå êÜÜÄÑÜàØ, 230

ÃÜå ÏÜÇ ôÜ÷ôÜÜ ÆÜØ¡ËÜÏÜÜØ ÆÜÂíÜåïÜ ‘ÓíÜÜÃÜß ôÜâœÜÃÜÜÃÜå ÏÜÜÃÜ ÃÜ †ÜÆÑÜàØ. †Ü ÝÃܱÜÚÑÜ ÏÜÜÓå ôÜÜÓà ‘²íÜÜå ™ÜâØü²Üå ÷´ÜÜå. ÓÜåè ÆÜØ¡ËܳÜß ÄÜåÓ‡ÃôÜÜÉÃÜÜ ƒÜËÜÓ †ÜíÜå, ÃÜå ÓÜåè ÏÜÜÓå ´Üå ôÜÜØÍÜìíÜÜ ÃÜå ¹ÜØ´Ü ÆÜßôÜß ËÜåôÜß Ó÷åíÜàØ! †ÜüêÜÜÏÜÜØ ÝÏÜ. ÷Üç„ÃÜÏÜçÃÜ, èåÏܱÜå ` ˜ÜçÝÃÜ‘êÜ'ÃÜå †å‘ ÆÜÂœÜز ïÜÞø´Ü ËÜÃÜÜíÜß ÏÜâøÑÜàØ ÷´ÜàØ, ´ÜåÏÜÃÜå ÆÜ¡ÃÜå ôÜâ´Üß ÏÜâ‘ß ôÜÓ‘ÜÓ œÜÜåÓß Ä܉. †Ü œÜÜåÓßÏÜÜØ èå ÄÜع‘ß ÷´Üß ´ÜåÃÜß ËܹËÜÜå ÏÜÃÜå ÷èàÑÜå †ÜíÑÜÜ ‘Óå “å. ÷àØ ¡±ÜàØ “àØ ‘å ÝÏÜ. ÷Üç„ÃÜÏÜçÃÜ †ØÁÜÜÁÜØâÁÜß ÃÜ÷Üå´ÜÜ ‡œ“´ÜÜ. ÏÜÇ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ôÜÝÏÜÝ´ÜÃÜß ôÜêÜÜ÷ ÝíÜÃÜÜ ÆÜØ¡ËÜ ôÜÓ‘ÜÓÃÜÜ ÷à‘ÏÜÃÜÜå ÍÜØÄÜ ‘ÑÜÜåÚ ´Üå ´ÜåÏÜÃÜå ÃÜ÷Üå´ÜàØ ÄÜÏÑÜàØ. ôÜÝíÜÃÜÑÜÍÜØÄÜ ÏÜàêÜ´ÜíÜß Ó܃ÑÜÜå ´ÜåÏÜÜØ ´Üå ÆÜâÓÜ ôÜØÏÜ´Ü ³ÜÑÜÜ ÷´ÜÜ. ÏÜàêÜ´ÜíÜß Ó܃ÜíÜÜÃÜÜå ‡ÓܹÜå ÏÜÇ ÆÜÂÄÜü ‘ÑÜÜåÚ ´ÜåÃÜÜ ÆÜ÷åêÜÜØ è ÏÜàêÜ´ÜíÜß Ó܃ÜíÜÜÃÜß ôÜêÜÜ÷ÃÜÜå ´ÜåÏÜÃÜÜå ‘ÜÄÜì ÏÜÃÜå ÏÜÜå‘êÜÜÑÜÜå ÷´ÜÜå, ´Üå ÏÜÜÓÜå ‡ÓܹÜå ÆÜÂÄÜü ³ÜÑÜÜ ÆÜ“ß †ÏܹÜíÜܹ ÃÜå ÏÜàØË܉ íÜœœÜåÃÜÜ †Ø´ÜÓÃÜå êÜßÁÜå ÏÜÃÜå ÏÜìß ïÜøÑÜÜå. †åüêÜå ´ÜåÏÜÃÜÜ ¹åïÜÝÃÜ‘ÜêܳÜß ÏÜÃÜå èåüêÜàØ †ÜÿÜÑÜÚ ³ÜÑÜàØ ´ÜåüêÜàØ è ¹à:ƒÜ ³ÜÑÜàØ. †ÜÏÜ ³ÜíÜܳÜß ` ˜ÜçÝÃÜ‘êÜ'ÃÜÜ íÑÜíÜô³ÜÜÆÜ‘Üå†å ´Üå œÜêÜÜíÜíÜÜÃÜÜå ËÜÜå¡å ÏÜÜÓß ‹ÆÜÓ ÏÜâøÑÜÜå. ÝÏÜ. ËÜÂåêíÜß ´ÜÜå ÷´ÜÜ è, †åüêÜå ÏÜÜÓå ËÜ÷à ‘ÓíÜÜÆܱÜàØ ÃÜ÷Üå´ÜàØ Ó÷å´ÜàØ. “´ÜÜØ ÏÜÜÓÜ ôíÜÍÜÜíÜ ÆÜÂÏÜܱÜå ÏÜÜÓå †Ü èíÜÜËܹÜÓß ËÜ÷à ³Ü‰ ÆÜ²ß ÷´Üß.ÆÜ±Ü ÏÜÜÓå ´Üå èíÜÜËܹÜÓß êÜÜØËÜÜå ôÜÏÜÑÜ íÜå«íÜß ÃÜ Æܲß. ôÜÓ‘ÜÓÃÜß ÏÜ÷åÓËÜÜÃÜß³Üß ´Üå ËÜØÁÜ ³ÜÑÜàØ. èå†Üå ` ˜ÜçÝÃÜ‘êÜ'ÃÜÜ íÜ÷ßíÜüÏÜÜØ ‘´ÜÜÚ÷´ÜÜÚ ÷´ÜÜ ´Üå†Üå [†ÜçÄÜôü 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

è ` ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ'ÃÜÜ íÜ÷ßíÜü ‹ÆÜÓ †Ø‘àïÜ Ó܃ܴÜÜ— ‹ÏÜÓ ôÜÜåËÜÜÃÜß †ÃÜå ïÜØ‘ÓêÜÜêÜ ËÜý‘Ó. †Ü ËÜØÃÜå ÍÜ܉†Üå†å ` ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ'ÃÜß èíÜÜËܹÜÓß †Üå°íÜÜÃÜàØ ÏÜÃÜå ôÜâœÜíÑÜàØ. ÃÜå ` ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ'ÃÜå ` ˜ÜçÝÃÜ‘êÜ'ÃÜß ƒÜÜåü ‘؉‘ ÷ìíÜß ‘ÓíÜÜ ôÜÜÓà †«íÜÜݲÑÜÜÃÜÜ †å‘ í܃ܴÜÃÜå ËܹêÜå ËÜå íÜƒÜ´Ü ‘Ü°íÜÜÃÜàØ ´ÜåÏÜÃÜå ÃÜå ÏÜÃÜå «ß‘ êÜÜÄÑÜàØ. ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜàØ Ó÷ôÑÜ ôÜÏÜ¡íÜíÜÜÃÜß ÏÜÃÜå ÷ÜÇïÜ ÷´Üß. ÆÜØ¡ËÜ ÝíÜïÜå ÷àØ ‘؉ ÃÜ÷Î ´ÜÜåÆÜ±Ü ÑÜÜåÄÑÜ üß‘Ü ‘Óß ïÜ‘´ÜÜå ÷´ÜÜå, †ÃÜå ´ÜåÃÜß ÆÜÜ“ì ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷éÆÜß ïÜÞø´Ü ÆÜ²ß “å †åÏÜ ´ÜÜå ôÜÓ‘ÜÓÃÜå ƒÜËÜÓ ÷´Üß. ´Üå³Üß †Ü ÝÏܵÜÜåÃÜß ôÜâœÜÃÜÜÃÜÜå ÏÜÇ ôíÜß‘ÜÓ ‘ÑÜÜåÚ. ÆÜ±Ü †ØÄÜÂå¢ ÏÜÜÓÉ´Üå ÆÜ¡ÃÜå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜß ´ÜÜêÜßÏÜ ‘åÏÜ †ÜÆÜß ïÜ‘ÜÑÜ? ÄÜàèÓÜ´ÜÏÜÜØ ÏÜÜÓÜ ‘ÜÑÜÚÃÜàØ ÏÜàƒÑÜ šÜåµÜ ÷´ÜàØ. ÍÜ܉ ‡Ã¹àêÜÜêÜ ÑÜÜݤܑ †å íÜåìÜ ´Üå è üÜåìßÏÜÜØ ÷´ÜÜ. ´ÜåÏÜÃÜÜ ÷ܳÜÏÜÜØ ÏÜÜÝôÜ‘ ` ÃÜíÜ¢íÜÃÜ' ÷´ÜàØ. ´ÜåÃÜàØ ƒÜœÜÚ ÆÜ±Ü ÆÜåêÜÜ ÝÏܵÜÜå ÆÜâÓàØ ÆÜܲ´ÜÜ. †Ü “ÜÆÜàØ ÍÜ܉ ‡Ã¹àêÜÜêÜå †ÃÜå ´Üå ÝÏܵÜÜå†å ÏÜÃÜå ôÜÜÇÆÑÜàØ, ÃÜå ÍÜ܉ ‡Ã¹àêÜÜêÜå ´ÜåÏÜÜØ ‘ÜÏÜ ‘ÓíÜÜÃÜàØ ÆÜ±Ü ÏÜܳÜå êÜßÁÜàØ. †Ü ÏÜÜÝôÜ‘ÃÜå ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ ‘ÑÜàÛ. ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ` ˜ÜçÝÃÜ‘êÜ' ôÜ¢íÜÃÜ ³ÜÑÜàØ, †åüêÜå ` ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ' ÉÓß ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ ³ÜÑÜàØ, ÃÜå ÏÜÜÓß ôÜâœÜÃÜܳÜß ´ÜåÃÜå †ÏܹÜíÜܹÏÜÜØ ê܉ ÄÜÑÜÜ. ËÜå “ÜÆÜÜØ ÃÜÜåƒÜå ÃÜÜåƒÜå «å‘ܱÜå œÜÜêÜå ´ÜåÏÜÜØ ƒÜœÜÚ íÜÁÜÜÓå ³ÜÜÑÜ ÃÜå ÏÜÃÜå †ÄÜíܲ íÜÁÜÜÓå ³ÜÜÑÜ. ` ÃÜíÜ¢íÜÃÜ' ´ÜÜå †ÏܹÜíÜܹÏÜÜØ è ÃÜß‘ì´ÜàØ ÷´ÜàØ. †ÜíÜÜØ “ÜÆÜÜØÃÜå ôíÜ´ÜØµÜ “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ ¡å‰†å †å ´ÜÜå ÏÜÇ ` ‡ÞòÑÜÃÜ †ÜåÆÜßÝÃÜÑÜÃÜ'ÃÜå ÝíÜïÜå è †ÃÜàÍÜíÑÜàØ ÷´ÜàØ. íÜìß †÷ÎÃÜÜ ´Üå í܃ܴÜÃÜÜ “ÜÆÜÜÃÜÜ ‘ÜÑÜ¹Ü ÆÜ±Ü †åíÜÜ ÷´ÜÜ ‘å, ÏÜÜÓå èå ÝíÜœÜÜÓÜå ÆÜÂÄÜü ‘ÓíÜÜ ÷ÜåÑÜ ´Üå íÑÜÜÆÜÜÓÀÞóü†å œÜÜêÜ´ÜÜ “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜíÜÜìÜ “ÜÆÜ´ÜÜØ ôÜØ‘ÜåœÜÜÑÜ. †å ÆÜ±Ü “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ íÜôÜÜíÜíÜÜÃÜàØ ÆÜÂËÜì ‘Ü ÷´ÜàØ. †ÃÜå ´Üå †ÏܹÜíÜܹÏÜÜØ è ôÜ÷åêÜ܉³Üß ³Ü‰ ïÜ‘å ´ÜåÏÜ ÷´ÜàØ, †åüêÜå ` ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ' †ÏܹÜíÜܹÏÜÜØ ê܉ ÄÜÑÜÜ.

†ÜíÜÜØ “ÜÆÜÜØÃÜå ôíÜ´ÜØµÜ “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ ¡å‰†å †å ´ÜÜå ÏÜÇ ` ‡ÞòÑÜÃÜ †ÜåÆÜßÝÃÜÑÜÃÜ'ÃÜå ÝíÜïÜå è †ÃÜàÍÜíÑÜàØ ÷´ÜàØ. íÜìß †÷ÎÃÜÜ ´Üå í܃ܴÜÃÜÜ “ÜÆÜÜÃÜÜ ‘ÜÑÜ¹Ü ÆÜ±Ü †åíÜÜ ÷´ÜÜ ‘å, ÏÜÜÓå èå ÝíÜœÜÜÓÜå ÆÜÂÄÜü ‘ÓíÜÜ ÷ÜåÑÜ ´Üå íÑÜÜÆÜÜÓÀÞóü†å œÜÜêÜ´ÜÜ “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜíÜÜìÜ “ÜÆÜ´ÜÜØ ôÜØ‘ÜåœÜÜÑÜ. †å ÆÜ±Ü “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ íÜôÜÜíÜíÜÜÃÜàØ ÆÜÂËÜì ‘Ü ÷´ÜàØ. †ÃÜå ´Üå †ÏܹÜíÜܹÏÜÜØ è ôÜ÷åêÜ܉³Üß ³Ü‰ ïÜ‘å ´ÜåÏÜ ÷´ÜàØ, †åüêÜå ` ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ' †ÏܹÜíÜܹÏÜÜØ ê܉ ÄÜÑÜÜ



ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2015]

†Ü “ÜÆÜÜØ ÏÜÜÓÉ´Ü ÏÜÇ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜß ´ÜÜêÜßÏÜ ÆÜ¡ÃÜå †ÜÆÜíÜÜÃÜÜå ÑܳÜÜïÜÞø´Ü †ÜÓØÍÜ ‘ÑÜÜåÚ. ËÜØÃÜå “ÜÆÜÜØÃÜß ÃÜ‘êÜÜå èâè ƒÜÆÜ´Üß ÷´Üß ´Üå íÜÁÜ´Üß íÜÁÜ´Üß 40,000ÃÜß †ÜôÜÆÜÜôÜ ÆÜ÷ÜÇœÜß ÷´Üß. ` ÃÜíÜ¢íÜÃÜ'ÃÜß ™ÜÓÜ‘ß †å‘¹ÏÜ íÜÁÜß, ŸÑÜÜÓå ` ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ'ÃÜß ÁÜßÏÜå ÁÜßÏÜå íÜÁÜß. ÏÜÜÓÜ èåêÜ èíÜÜ ËÜܹ ´ÜåÏÜÜØ †Üåü ³ÜÑÜÜå ÃÜå †Üèå ËÜØÃÜåÃÜß ™ÜÓÜ‘ß †Ü« ÷¡ÓÃÜß ÃÜßœÜå œÜÜêÜß Ä܉ “å. †Ü “ÜÆÜÜØÏÜÜØ ¡÷åÓ ƒÜËÜÓ ÃÜ êÜåíÜÜÃÜÜå ÏÜÜÓÜå †ÜÄÜÂ÷ †ôÜêܳÜß è ÷´ÜÜå. ´Üå³Üß ‘ïÜÜå ÄÜåÓêÜÜÍÜ ³ÜÑÜÜå ÃܳÜß †åíÜß ÏÜÜÓß ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ “å, †ÃÜå “ÜÆÜÜØÃÜß ÝíÜœÜÜÓôíÜ´ÜصܴÜÜ ¡ìíÜíÜÜÏÜÜØ †Ü ÆܳÜ܆å ËÜ÷à Ïܹ¹ ‘Óß “å. †Ü “ÜÆÜÜØÃÜß ÏÜÜÓÉ´Üå ÷àØ ÏÜÜÓß ïÜÜØÝ´Ü ÏÜåìíÜß ïÜøÑÜÜå. ‘åÏÜ ‘å ¡å‘å ´ÜàÓ´Ü ÏÜÜÓܳÜß ôÜÝíÜÃÜÑÜÍÜØÄÜÃÜÜå †ÜÓØÍÜ ÃÜ ‘Óß ïÜ‘ÜÑÜÜå, ÆÜ±Ü ÷àØ ÏÜÜÓÜ ÝíÜœÜÜÓÜå “âü³Üß ÆÜÂÄÜü ‘Óß ïÜøÑÜÜå": èå†Üå ôÜêÜÜ÷ôÜâœÜÃÜÜ ÏÜÜüå ÏÜÜÓÜ ´ÜÓÉ ¡å‰ ÓûÜ ÷´ÜÜ ´ÜåÏÜÃÜå †ÜòÜÜôÜÃÜ †ÜÆÜß ïÜøÑÜÜå. ÃÜå ÏÜÃÜå êÜÜÄÜå “å ‘å, ËÜØÃÜå “ÜÆÜÜØ†å ´Üå †±ÜßÃÜå ôÜÏÜÑÜå ÆÜ¡ÃÜß «ß‘ ôÜåíÜÜ ‘Óß †ÃÜå êÜï‘Óß ‘ÜÑܹÜÃÜÜ èàêÜÏÜÃÜå ÷ìíÜÜå ‘ÓíÜÜÏÜÜØ ÉÜìÜå ÍÜÑÜÜåÚ.

231

ÃÜíÜ¢íÜÃÜ : ´ÜÜÓ៚ †ÃÜå ´ÜíÜÜÓ៚ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß ô³ÜÜÆÜÃÜÜ †ÃÜå ÝíÜ‘ÜôÜÃÜÜå ‡Ý´Ü÷ÜôÜ ÍÜÜÓ´ÜÃÜÜ ôíÜÜ´ÜصÑÜôÜØÄÜÂÜÏÜ ôÜܳÜå †ÝÍÜÃÃÜÆܱÜå ¡å²ÜÑÜåêÜÜå “å. ÄÜÜØÁÜߢÃÜß †ÏÜßü “ÜÆÜ ÁÜÓÜíÜ´Üß †Ü ôÜØô³ÜÜ ôÜÜšÜß Ó÷ß “å ôÜ´ÑÜ, †Õ÷ôÜÜÃÜÜ ÏÜÜÄÜåÚ œÜÜêÜåêÜÜ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜß. . . †Ü¹ïÜÚ ËÜÃÜß “å ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜÜ ÏÜâ„´ÜÏÜØ´Ü éÆÜÃÜß. . . ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÑÜàÝ”ÑÜÏÜÏÜÜØ ôÜÏÜÜÝíÜóü ´ÜåÃÜÜå †æÝ´Ü÷ÜÝôÜ‘ ™ÜüÃÜܘÏÜ ôÜÜæ íÜܜܑÜå ÏÜÜüå. . .

1919

(07 ôÜÆüå.) ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ ´ÜصÜßÆܹå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ÃÜÜå ÆÜÂÜÓØÍÜ.

`ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÃÜå ôÜ´ÑÜ' (ôÜØÆÜܹ‘ : ‡Ã¹àêÜÜêÜ ÑÜÜݤܑ) ÄÜàèÓÜ´ÜßÏÜÜØ ÆÜÂÄÜü ³Ü´ÜàØ ÷´ÜàØ ´Üå 7 ôÜÆüåÏËÜÓ, 1919³Üß ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ ´ÜصÜßÆܹ ÃÜßœÜå `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ' ÃÜÜÏܳÜß ÆÜ‘ÜÝïÜ´Ü ³ÜíÜÜÃÜß ïÜé†Ü´Ü ³Ü‰. ÏÜâìå †å ÏÜÜÝôÜ‘ ÷´ÜàØ, †å ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ ôíÜéÆÜå ÆÜÂÄÜü ³ÜíÜÜ êÜÜÄÑÜàØ. †ÏܹÜíÜܹÃÜÜ ƒÜÏÜÜôÜÜ ÄÜåü ÃÜ¢‘ `ÃÜüíÜÓ ÝÆÜÂÕÃüÄÜ ÆÜÂåôÜ'ÏÜÜسÜß †åÃÜÜ ÆÜ‘ÜïÜÃÜÃÜß íÑÜíÜô³ÜÜ ÄÜÜå«íÜ܉. ÏÜâì ÏÜÜÝôÜ‘ÃÜÜ “ôÜÜå ÄÜÂÜ÷‘Üå ÷´ÜÜ ´ÜåÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ ´ÜصÜßÆܹÃÜß ¡÷åÓÜ´Ü ³Ü´ÜÜØ †°ß ÷¡Ó èåüêÜÜ ÃÜíÜÜ ÄÜÂÜ÷‘ ÃÜÜÇÁÜÜÑÜÜ. ÏÜàØË܉ÏÜÜØ “âü‘ íÜåœÜÜ±Ü ÏÜÜüå ËÜÜÓôÜÜå ÃÜ‘êÜ ÃÜÜÇÁÜ܉ †åüêÜå ÆÜ÷åêÜÜ è †Ø‘³Üß `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ'ÃÜß ÆÜÜØœÜ ÷¡Ó ÃÜ‘êÜÜå “ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß. ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜàØ ËÜÜû ôíÜéÆÜ ïÜé†Ü´ÜÏÜÜØ ÷´ÜàØ ´Üå è “åíÜü ôÜàÁÜß ÓûàØ. ÉâêôÜ‘çÆÜ ôÜ܇”ÃÜÜ ‘ÜÄÜì ‹ÆÜÓ ¹Óå‘ ÆÜÜÃÜàØ ËÜå ¥ÍÜÜ ‘ÜçêÜÏÜÏÜÜØ ÝíÜÍÜø´Ü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜ´ÜàØ. †Ü« ÆÜÜÃÜÜØÃÜÜå †Ø‘ ÆÜÂÄÜü ‘ÓíÜÜÃÜàØ †ÜÑÜÜåèÃÜ ÷´ÜàØ, ÆÜ±Ü ÆܳÜÏÜ †Ø‘ ôÜÜåì ÆÜÜÃÜÜØÃÜÜå ÷´ÜÜå. ÆÜ÷åêÜÜ “ †Ø‘Üå ôÜÜåì ÆÜÜÃÜÜØÃÜÜØ ÃÜß‘ëÑÜÜ ÃÜå êÜÄÜÍÜÄÜ 33ÏÜÜØ †Ø‘ ôÜàÁÜß ôÜÜåì ÆÜÜÃÜÜØÃÜÜå †Ø‘ ÃÜß‘ëÑÜÜå. ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜàØ íÜÜÝóÜÚ‘ êÜíÜÜèÏÜ ôÜÜ²Ü µÜ±Ü éÝÆÜÑÜÜ ÷´ÜàØ †ÃÜå “âü‘ ÃÜ‘êÜÃÜß Õ‘ÏÜ´Ü †å‘ †ÜÃÜÜå! ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆܵÜÃÜå ÆÜ¡ÃÜÜå †ôÜÜÁÜÜ ÆÜÂÝ´ÜôÜܹ ôÜÜØÆܲÒÜå ´Üå ¡å‰ÃÜå †ØÄÜÂåè ôÜÓ‘ÜÓå ôÜÃÜå 1910ÃÜÜ ‡ÞòÑÜÜ ÆÜÂåôÜ †çøüÃÜß ‘êÜÏÜ 8 ÆÜÂÏÜܱÜå ÝÏÜ. ÑÜÜݤܑÃÜå (‡Ã¹àêÜÜêÜ ÑÜÜݤܑÃÜå) ƒÜËÜÓ †ÜÆÜß ‘å ´ÜåÏܱÜå ‘ÜåüÚÏÜÜØ é. 500ÃÜß †ÃÜÜÏÜ´Ü ¡ÏÜßÃÜéÆÜå †ÜÆÜíÜß. ÄÜÜØÁÜߢ†å `ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß ‹ÆÜÓ íÜܹì' †å ÏܳÜÜìÜ ÃÜßœÜå ê܃ÑÜàØ, ``èåÏÜ Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜàØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÁÜßÏÜå ÁÜßÏÜå

232

1919

1920 1920

è íÜÁÜß ïÜ‘å †ÃÜå ÏÜÜÄÜÚÏÜÜØ †ÃÜå‘ ÝíÜüØËܱÜ܆Üå ÆÜ±Ü †ÜíÜå, ´ÜåÏÜ `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ'ÃÜå †ÜØ´ÜÝÓ‘ †ÃÜå ËÜÜû †åÏÜ ËÜØÃÜå ‹ÆÜÜÝÁ܆Üå Ó÷åêÜß “å.'' íÜÁÜ´Üß ÏÜÜØÄÜÃÜå ÆÜ÷ÜÇœÜß íÜìíÜÜ ÄÜÜØÁÜߢÃÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜàØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ ÷ÜåíÜÜÃÜß †ÜíÜïÑÜ‘´ÜÜ êÜÜÄÜß. †ØÄÜÂåè ôÜÓ‘ÜÓÃÜÜ ²Ó³Üß †ÃÑÜ ‘Üå‰ “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ Ïܹ¹éÆÜ ÃÜ ³ÜÜÑÜ †å ÆÜ±Ü ôíÜÜÍÜÜÝíÜ‘ è ÷´ÜàØ, †åüêÜå †ÏܹÜíÜܹÏÜÜØ œÜâ²ß†ÜåìÃÜÜ ÃÜÜ‘å †ÜíÜåêÜ `ÏÜÃÜ÷Ó ÝÆÜÂÕÃüÄÜ ÆÜÂåôÜ' ÃÜÜÏÜÃÜàØ “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ é. ¹ôÜ ÷¡ÓÏÜÜØ ƒÜÓß¹ß ñÜß ÏÜÄÜÃÜêÜÜêÜ ÄÜÜØÁÜß†å †å “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜÃÜå `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜັÜÜêÜÑÜ' ÃÜÜÏÜ †ÜÆÑÜàØ. `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ'ÃÜÜ ÆÜ‘ÜïÜ‘ ´ÜÓß‘å ñÜß ‡Ã¹àêÜÜêÜ ÑÜÜݤܑ œÜÜêÜà ÓûÜ, ´ÜÜå ñÜß ïÜØ‘ÓêÜÜêÜ ËÜçÑÓå ÏÜຑ ´ÜÓß‘å èíÜÜËܹÜÓß ÃÜÜÇÁÜÜíÜß.

¹ôÜ ÷¡Ó éÝÆÜÑÜÜÃÜß Õ‘ÏÜ´Üå ÏÜÃÜ÷Ó ÝÆÜÂÕÃüÄÜ ÆÜÂåôÜ ƒÜÓß¹ß `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜັÜÜêÜÑÜ' ÃÜÜÏÜ †ÆÜÜÑÜàØ. `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ'ÃÜÜ ÆÜ‘ÜïÜ‘ : ñÜß ‡Ã¹àêÜÜêÜ ÑÜÜݤܑ (20 †ÜçøüÜå.) ÆÜ÷åêÜÜå ƒÜÜôÜ †Ø‘ †³ÜíÜÜ íÜÁÜÜÓÜå ÆÜÂÄÜü ³ÜÑÜÜå. ÏÜÜæêÜÜÃÜÜ ÏÜ÷Ïܹ†êÜ߆åå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ËÜØÁÜ ³ÜÑÜåêÜÜ ÆܵÜÃÜß “ÜÆÜ‘ÜÏÜôÜÜÏÜÄÜÂß ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜå †ÜÆÜß. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜ‘ÜïÜÃÜÃÜÜ ËÜß¡ íÜÓôÜÃÜÜ †Ø´Üå †åÃÜÜØ ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘Üå “ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ Æܲ´Üß †ÄÜíܲÜåÃÜÜå †Ø´Ü †ÜíÑÜÜå. ݹê÷ß³Üß ÆÜÂÄÜü ³Ü´ÜàØ `‘ÜçÏÜÓå²' ËÜØÁÜ ³Ü´ÜÜØ †åÃÜÜ ÏÜÜÝêÜ‘ ÏÜÜæêÜÜÃÜÜ ÏÜ÷Ïܹ†êÜß†å †åÃÜÜ “ÜÆÜ‘ÜÏÜÃÜÜØ ´ÜÏÜÜÏÜ ÑÜصÜÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜå ÍÜåü †ÜÆÜß ¹ßÁÜÜØ. †å³Üß ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÃÜå ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜÃÜß [†ÜçÄÜôü 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

íÜÁÜ´Üß ÏÜÜØÄÜÃÜå ÆÜ÷ÜÇœÜß íÜìíÜàØ ïÜøÑÜ ËÜÃÑÜàØ. †åüêÜå †ÜçøüÜåËÜÓ, 1921 †ÜôÜÆÜÜôÜ ÆÜàô´Ü‘ÆÜ‘ÜïÜÃÜÃÜß ÑÜÜåèÃÜÜ ÝíÜïÜå ÆÜ±Ü ÝíÜœÜÜÓ ïÜé ³ÜÑÜÜå.

1921

ñÜß ‡Ã¹àêÜÜêÜ ÑÜÜݤܑ “âüÜ ³Ü´ÜÜØ ôíÜÜÏÜß †ÜÃÜعå ôÜØÆÜܹÃÜ‘ÜÑÜÚ ôÜØÍÜÜëÑÜàØ.

ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜØô³ÜÜÏÜÜØ èå ‘Ø‰ ÃÜÉÜå Ó÷å ´Üå ¹Ó íÜóÜåÚ íÜ÷ÇœÜß ¹åíÜÜÃÜÜå ‡ÓܹÜå ´Ü³ÜÜ ´Üå ÆÜÜ“ìÃÜàØ ‘Ü ¹ïÜÜÚíÜßÃÜå ÄÜÜØÁÜߢ ‘÷å “å : ÷íÜå ÆÜ“ß ÃÜÉÜå Ó÷å ´ÜÜå ´Üå ¹Ó íÜóÜåÚ íÜ÷ÇœÜß ¹åíÜÜÃÜÜå ‡ÓܹÜå “å. ôíÜÜÏÜß †ÜÃÜعÜÃÜعÃÜå †å‘ ÆÜ±Ü ÆÜ܉ ËÜçÑÏÜÜØ Ó܃ÜíÜß ÄÜÏÜ´Üß ÃܳÜß. ´Üå†Üå ÏÜÜÃÜå “å †ÃÜå ÷àØ ÆÜ±Ü †åÏÜÜØ ôÜØÏÜ´Ü “àØ ‘å. . . ¡÷åÓ ôÜØô³Ü܆Üå ÆÜÜôÜå Æܲ´Ü ÆÜæôÜÜå ÷ÜåíÜÜå è ÃÜ ¡å‰†å. ´ÜåÏܱÜå ËÜÃÜå ´ÜÜå ‰òÜÓß ‘ÜÑܹÜÃÜå íÜïÜ íÜ´ÜÚíÜàØ ¡å‰†å. ‰òÜÓ ¢íÜÜåÃÜàØ ÷ØÏÜåïÜÜØÃÜàØ œÜÜíÜ±Ü ÷ØÏÜåïÜÜØ ÆÜå¹Ü ‘Óå “å. ¡å ‘åüêÜÜ‘ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÷Üè´Ü ‹ÆÜÓÜØ´Ü ôÜØÄÜÂ÷ ÃÜ ‘Ó´ÜÜ ÷Üå´Ü ´ÜÜå èÄÜ´ÜÏÜÜØ ‘Üå‰ ÍÜâƒÜå ÃÜ è ÏÜÓ´Ü. . . . †ôÜ÷‘ÜÓÃÜß œÜìíÜìÃÜÜ Ý¹íÜôÜÜå. êÜÜå‘Üå ¹Ó †«íÜÜݲÑÜå ÓÝíÜíÜÜÓ ´Ü³ÜÜ ÄÜàÓàíÜÜÓå `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ' †ÃÜå `ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ'ÃÜß ‘ÜÄܲÜåìå ÓÜ÷ ¡å´ÜÜ. ôÜÜØ‘²ß ÄÜêÜßÏÜÜØ †ÜíÜåêÜß ƒÜزåÓ èåíÜß í܃ÜÜÓÜåÃÜß †ÜåӲ߆ÜåÏÜÜØ êÜÄÜÍÜÄÜ ÃÜåíÜà ÏÜܱÜôÜÜå ÓÜ´Ü-ݹíÜôÜ †åÃÜß ÃÜ‘êÜÜå “ÜÆÜíÜÜÃÜÜ ‘ÜÏÜÏÜÜØ íÑÜô´Ü Ó÷å´ÜÜ.

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2015]

1922

(11 ÉåËÜÂà.) é. 400 ÃÜÜ ÍÜܲÜÏÜÜØ ôÜÓƒÜßÄÜÓÜÃÜß íÜܲßÏÜÜØ ÏÜ‘ÜÃÜ ÍÜܲå Ó܃Üß ÏÜັÜÜêÜÑÜ ´Ü³ÜÜ ôÜØô³ÜÜÃÜÜ ËÜÁÜÜØ ƒÜÜ´ÜÜØ ´ÑÜÜØ ÉåÓíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜØ.

íÜÁÜÜÓå ÏÜÜå‘ìÜïÜ ÏÜÜüå ôÜÜÓØÄÜÆÜàÓ ¹ÓíÜÜ¡ ËÜ÷ÜÓ, ôÜÓƒÜßÄÜÓÜÃÜß íÜܲßÏÜÜØ é. 400ÃÜÜ ÍÜܲÜÃÜÜ ÏÜ‘ÜÃÜÏÜÜØ 11ÏÜß ÉåËÜÂà†ÜÓß, 1922ÃÜÜ ÓÜåè ÏÜັÜÜêÜÑÜ †ÃÜå ´ÜÏÜÜÏÜ ƒÜÜ´ÜÜØ ƒÜôÜå²íÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜØ. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜØô³ÜÜ ´ÜÓɳÜß êÜÜå‘‘åìíܱÜßÃÜß ÀÞóü³Üß ÆÜàô´Ü‘ÆÜ‘ÜïÜÃÜÃÜß ÆÜÂíÜäÝ¶Ü êÜÄÜÍÜÄÜ †ÜÓØÍÜ‘Üì³Üß è ïÜé ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß. 1923ÃÜÜ †ÜçÄÜôü ôÜàÁÜßÏÜÜØ ÃÜÜÃÜÜØÏÜÜåüÜØ ÏÜìßÃÜå 25 èåüêÜÜØ ÆÜàô´Ü‘Üå ÆÜÂÄÜü ³ÜÑÜÜØ. ê܃ÜÃÜÜæ èåêÜÏÜÜسÜß “âüåêÜÜ ÏÜ÷ܹåíÜÍÜ܉ ¹åôÜ܉†å ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ÜêÜåêÜ‘Ó ÆÜÜôÜå³Üß `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ'ÃÜàØ ´ÜصÜßÆܹ ôÜØÍÜÜëÑÜàØ ´ÑÜÜÓå ÄÜÜØÁÜߢÃÜàØ `Õ÷¹ ôíÜÓÜè' ÃÜÜÏÜÃÜàØ ÏÜâìÍÜâ´Ü ÆÜàô´Ü‘ ´ÜåÏÜÃÜÜ è ÷ô´ÜÜšÜÓÏÜÜØ “ÜÆÜßÃÜå ËÜ÷ÜÓ ÆÜܲíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ. ÄÜÜØÁÜߢ†å †å ÆÜàô´Ü‘ ê܃ÑÜàØ ´Üå í܃ܴÜÃÜß ´ÜåÃÜß ÷ô´ÜÆÜ嫆 ´ÜåÏÜÃÜÜ è ÷ô´ÜÜšÜÓÜåÏÜÜØ ôܹÖÍÜÜÄÑÜå èìíÜ܉ Ó÷ß ÷´Üß. ´ÜåÃÜÜå ¹Óå‘ ÆÜÜÃÜÃÜÜå ËêÜÜç‘ ËÜÃÜÜíÜßÃÜå †å †ÜƒÜàØ ÆÜàô´Ü‘ ôÜàØ¹Ó ‘ÜÄÜì ÆÜÓ “ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ ÷´ÜàØ. `™ÜåÓ ™ÜåÓ ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ ÷ô´ÜÜšÜÓ' †å ÏܳÜÜìÜ ÃÜßœÜåÃÜß

233

1924

1925 ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÃÜÜÇÁÜÏÜÜØ ÏÜ÷ܹåíÜÍÜ܉ ê܃Üå “å : †ÄÜ´ÑÜÃÜÜ ÆܵÜÜå ´Üå†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ËÜÓàÃÜß ‘êÜÏÜ íÜ´Üß ÷ܳÜå è ê܃ÜíÜÜÃÜÜå †ÜÄÜÂ÷ Ó܃ܴÜÜ. ´Üå†Üå ™Ü±Üß íÜÜÓ ‘÷å´ÜÜ ‘å “ÜÆÜåêÜàØ ê܃ÜÜ±Ü ÝÃÜ¢ÚíÜ “å. ÷ܳÜå ê܃ÜåêÜàØ ôÜ¢íÜ “å. ¹Óå‘ êÜåƒÜ‘ÃÜàØ íÑÜÞø´Ü´íÜ ´ÜåÃÜÜ †šÜÓÏÜÜØ ¥ÍÜÓå “å. †ÜÆܱÜÜ ÑÜàÄÜÃÜß ÄÜß´ÜÜ – Õ÷¹ ôíÜÓÜè – ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ †šÜÓå è ê܃ÜåêÜàØ ‰òÜÓ‘äÆÜ܆å ÄÜàèÓÜ´ÜÃÜå †ÜÆÜíÜÜÃÜàØ ËÜÃÜß ïÜ‘å “å. †å ÆÜàô´Ü‘ ÄÜÜØÁÜߢ ŸÑÜÜÓå Ý‘ê²ÜåÃÜÃÜ ‘çôÜêÜ †ÜÄÜËÜÜåü ‹ÆÜÓ ˆÄêÜçò³Üß ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘Ü †ÜíÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ ´ÑÜÜÓå †ÜÄÜËÜÜåü ‘ØÆÜÃÜßÃÜÜ ÃÜÜåüÆÜåÆÜÓ ‹ÆÜÓ è ê܃ÜÜÑÜåêÜàØ ÷´ÜàØ, †åüêÜå ê܃ÜÜ±Ü †ÜƒÜàØ †å‘ÁÜÜÓàØ “å – ÏÜÜµÜ ŸÑÜÜØ ŸÑÜÜØ èÏܱÜå ÷ܳÜå ê܃ÜßÃÜå ³ÜÜøÑÜÜ ´ÑÜÜØ ´ÑÜÜØ ³ÜÜå²Üå ôÜÏÜÑÜ èÏܱÜÜÃÜå †ÜÓÜÏÜ †ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ ²ÜËÜÜ ÷ܳÜÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ³ÜÑÜåêÜÜå “å †åÃÜÜ ËêÜÜç‘ ‘ÓÜíÜß †å ÄÜàèÓÜ´Üß †ÜêÜÏÜÃÜå ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ èÃÏÜݹÃÜå è †ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜïÜå.

†ÜïÜÜ “å ‘å íÜܜܑÜå †å ÷ô´ÜÜšÜÓíÜÜìß ÆÜ嫆 ÏÜåìíÜßÃÜå ´ÜåÃÜàØ ÆÜÜÓÜÑÜ±Ü ‘ÓïÜå †ÃÜå †å ÄÜß´ÜÜÃÜÜ ÏÜÜÇ™ÜÜ ÏÜØµÜ ÃÜíÜßÃÜ ÍÜÜíܳÜß ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ù¹ÑÜÏÜÜØ ‹´ÜÜÓïÜå.'

1922

234

(10 ÏÜÜœÜÚ) ÄÜÜØÁÜߢ ´Ü³ÜÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÃÜå ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ÃÜÜ ÏÜຑ †ÃÜå ÆÜ‘ÜïÜ‘

ñÜß ïÜØ‘ÓêÜÜêÜ ËÜçÑÓÃÜß ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ÏÜÜØ ê܃ÜÜÑÜåêÜÜ µÜ±Ü êÜåƒÜ ÏÜÜüå †ØÄÜÂåè ôÜÓ‘ÜÓå ÁÜÓÆÜ‘² ‘Óß. ÄÜÜØÁÜߢÃÜå “ íÜÓôÜÃÜß èåêÜÃÜß ôÜ¡ ³Ü‰.

(5 ÉåËÜÂà.) ÄÜÜØÁÜߢÃÜå ÝËÜÃÜïÜÓ´Üå ÏÜàø´Ü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ.

(6 †åÝÆÜÂêÜ) ÄÜÜØÁÜߢ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÃÜå ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ÃÜÜ ´ÜصÜß ËÜÃÑÜÜ. `¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÃÜÜ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜÜå ‡Ý´Ü÷ÜôÜ' ÃÜíÜ¢íÜÃÜÏÜÜØ ÷ÆÜ´ÜÜíÜÜÓ ÆÜÂÝôܽ ³ÜíÜÜÃÜß ïÜé†Ü´Ü ³Ü‰.

(29 ÃÜíÜå.) `ôÜ´ÑÜÃÜÜ ÆÜÂÑÜÜåÄÜÜå †³ÜíÜÜ †Ü´ÏÜ‘³ÜÜ' ÃÜíÜ¢íÜÃÜÏÜÜØ ÆÜÂÄÜü ³ÜíÜß ïÜé ³Ü‰.

ÄÜÜØÁÜߢ†å ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜàØ ´ÜصÜßÆܹ ôÜØÍÜÜìß êÜßÁÜàØ ´Üå è í܃ܴܳÜß ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÃÜÜ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜÜå ‡Ý´Ü÷ÜôÜ ´ÜåÏܱÜå ´ÜåÏÜÜØ †ÜÆÜíÜÜÃÜàØ ïÜé ‘ÑÜàÛ. 6¬ß †åÝÆÜÂêÜÃÜÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ ÆÜ÷åêÜÜ è †Ø‘ÏÜÜØ †åÃÜàØ ÆÜÂÜô´ÜÜÝíÜ‘ ÆÜÂ‘Ó±Ü ÆÜ‘ü ³ÜíÜÜ ÆÜÜÏÑÜàØ “å. †å ‡Ý´Ü÷ÜôÜÏÜÜØ ÆÜ÷åêÜÜØ µÜßôÜ ÆÜ‘ӱÜÜå ÄÜÜØÁÜߢ†å ÑÜÓíÜ²Ü èåêÜÏÜÜØ è ê܃ÑÜÜØ ÷´ÜÜØ. ÄÜÜØÁÜߢ ËÜÜåêÜ´ÜÜ ÄÜÑÜÜ †ÃÜå ´Üå í܃ܴÜÃÜÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ èåêÜÃÜÜ ôÜܳÜß ñÜß ‡Ã¹àêÜÜêÜ ÑÜÜݤܑ ê܃ܴÜÜ ÄÜÑÜÜ. ËÜÜ‘ßÃÜÜØ ÆÜ‘ӱÜÜå ÄÜÜØÁÜߢ†å èåêÜÃÜß ËÜ÷ÜÓ †ÜíÑÜÜ ÆÜ“ß ê܃ÑÜÜØ ÷´ÜÜØ.

ÄÜÜØÁÜߢ ê܃Üå “å : ÝíÜÄÜ´ÜíÜÜÓ ‡Ý´Ü÷ÜôÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜå ôÜÜÓà ÏÜÃÜå †íÜ‘ÜïÜ ÃܳÜß †ÃÜå ÃܳÜß ‹´ôÜÜ÷ ‘å ‡œ“Ü. ¡å‘å †ÜÁÜÜÓ ÝíÜÃÜÜ ê܃ÜåêÜß íÜô´Üà “å ´ÜÜåÆÜ±Ü ´ÜåÏÜÜØ †å‘ ÆÜ±Ü ÷‘ß‘´Ü ËÜÓÜåËÜÓ ÃܳÜß †³ÜíÜÜ †å‘ ÆÜ±Ü èÄÑÜÜ†å †Ý´ÜïÜÑÜÜåÞø´Ü “å †åÏÜ ‘Üå‰ ÃÜ ôÜÏÜèå †åíÜß ÝíÜÃÜØ´Üß “å.

1929

(21 èàêÜ܉) ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß ÆÜâÝ´ÜÚéÆÜå ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ÜêÜåêÜ‘ÓÃÜÜ ´ÜصÜßÆܹå `ÝïÜšÜ±Ü †ÃÜå ôÜÜÝ÷´ÑÜ'ÃÜàØ ÆÜ‘ÜïÜÃÜ.

(27 ÃÜíÜå.) ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ü×ôüÃÜÜå ¹ô´ÜÜíÜåè ÓÝèôüÓ ³ÜÑÜÜå. [†ÜçÄÜôü 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

1930

ÆÜÂÏÜàƒÜ : ôÜÓ¹ÜÓ íÜêêÜÍÜÍÜ܉ ÆÜüåêÜ. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ü×ôü – ÆÜ÷åêÜàØ ü×ôüßÏÜزì ñÜß íÜêêÜÍÜÍÜ܉ ”íÜåÓÍÜ܉ ÆÜüåêÜ (ÆÜÂÏÜàƒÜ) ñÜß èÏÜÃÜÜêÜÜêÜ ËÜ¡è ñÜß ¹¶ÜܵÜåÑÜ ËÜÜêÜ‘äó±Ü ‘ÜêÜåêÜ‘Ó ñÜß ÏÜ÷ܹåíÜ ÷ÝÓÍÜ܉ ¹åôÜ܉ ñÜß ÏÜÜå÷ÃÜêÜÜêÜ ÏÜÄÜÃÜêÜÜêÜ ÍÜ© †ØÄÜÂåè ôÜÓ‘ÜÓå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÜôÜå ôÜÓ‘ÜÓ ÝíÜÓÜåÁÜß ê܃ÜܱÜÜå ÃÜ÷Î ÆÜÂÄÜü ‘ÓíÜÜ ôÜعÍÜåÚ é. 2,000ÃÜß ¡ÏÜßÃÜÄÜßÓß ÏÜÜÄÜß.

27ÏÜß †åÝÆÜÂêÜ, 1930 : íÜ܇ôÜÓÜçÑÜå “ÜÆ܃ÜÜÃÜÜÃÜå êÜÄÜ´ÜÜå ‘²‘ †ÜçݲÚÃÜÃôÜ ËÜ÷ÜÓ ÆÜܲÒÜå. †å ôÜØËÜØÁÜå ÄÜÜØÁÜߢ†å `ÏÜັÜÜêÜÑÜÜå ÆÜÓ ÁÜܲ' ïÜßóÜÚ‘ ÃÜßœÜå êÜåƒÜ ê܃ÑÜÜå. ôÜÓ‘ÜÓß ´ÜصÜÃÜß ÕÃÜ¹Ü ÆÜ¡ÃÜÜå ÁÜÏÜÚ “å. ´ÜåÃÜÜå ÃÜÜïÜ ‡œ“íÜÜå †ÜÆܱÜÜå ÁÜÏÜÚ “å. ôÜÝíÜÃÜÑÜÍÜØÄÜ ÁÜÏÜÚ “å. †´ÑÜÜÓå èå ÆÜ¡ ÍÜÑÜ “Üå²ßÃÜå †ÃÜßÝ´ÜÏÜÑÜ ‘ÜÑܹ܆ÜåÃÜÜå ôÜÝíÜÃÜÑÜÍÜØÄÜ ‘Óß Ó÷ß “å ´ÑÜÜÓå ¡å †ƒÜËÜÜÓÃÜíÜßôÜÜå ÃÜËÜìÜ ÆÜ²å ´ÜÜå ¹åïÜÃÜå ÷ÜÝÃÜ è ÆÜ÷ÜÇœÜå. èåÃÜß ‹ÆÜÓ ¡ÏÜßÃÜÄÜßÓß ÍÜÓíÜÜÃÜß ÃÜÜåÝüôÜ ÃÜß‘ìå ´Üå±Üå ¡ÏÜßÃÜ ÃÜ †ÜÆÜ´ÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ‘ÜÏÜ‘Üè ËÜØÁÜ Ó܃ÜíÜàØ. ËÜÁÜÜØ ÆÜÂåôÜ †å ÆÜÂÏÜܱÜå ‘Óå ´ÜÜå ôÜÓ‘ÜÓÃÜÜå ÃÜíÜÜå ‘ÜÑܹÜå †ÏÜêÜ ³ÜÑÜÜ ÝíÜÃÜÜÃÜÜå è Ó÷ß ¡ÑÜ.

ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ÏÜÜÓàØ ¢íÜÃÜ “å. ôÜ´ÑÜ ÝíÜÃÜÜ ôÜíÜÚ ÏÜÃÜå ´ÜÜå ïÜàó‘ êÜÜÄÜå “å. ‘¹ÜœÜ †ôÜ´ÑܳÜß ´ÜÜ´‘ÜÝêÜ‘ êÜÜÍÜ è±ÜÜ´ÜÜå ÷ÜåÑÜ ´ÜÜåÆÜ±Ü ôÜ´ÑÜÃÜÜå ´ÑÜÜÄÜ ÃÜ è ‘ÓÜÑÜ †åÏÜ ÷àØ À°´ÜÜÆÜâíÜÚ‘ ÏÜÜÃÜàØ “àØ. †å ôÜ´ÑÜÃÜß ïÜÜåÁÜ ‘Ó´ÜÜ ÷àØ ôÜÏÜè±ÜÜå ³ÜÑÜÜå ´ÑÜÜÓ³Üß ïÜ߃ÑÜÜå “àØ. †å ïÜÜåÁÜ ‘Ó´ÜÜ ÏÜÃÜå †ÃÜå‘ Ó´ÃÜÜå ÏÜëÑÜÜØ “å. ´Üå ÏÜÜÓå Ý÷عÃÜß ÆÜÜôÜå ÏÜâ‘íÜÜØ “å. †åÃÜß ¡÷åÓƒÜËÜÓ éÆÜå †Ü ÃÜíÜ¢íÜÃÜ “å.'"

1930

(7 èàêÜ܉) ¡ÏÜßÃÜÄÜßÓß †ÜÆÜíÜÜÃÜÜå ‡Ã‘ÜÓ ‘ÓíÜÜ ËܹêÜ †ØÄÜÂåè ôÜÓ‘ÜÓå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜັÜÜêÜÑÜ èÆ´Ü ‘ÑÜàÛ.

(13 èàêÜ܉) ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÃÜå ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ÍÜâÄÜÍÜÚÏÜÜسÜß ÓÜåÝÃÜÑÜÜå ÏÜïÜßÃÜ ÆÜÓ ´ÜæÑÜÜÓ ³Ü‰ÃÜå ÃÜß‘ìíÜÜ êÜÜÄÑÜÜØ.

1930ÃÜß “¬ß èàêÜ܉ÃÜÜå †Ø‘ “åêêÜÜå “ÜÆÜåêÜÜå †Ø‘. . . 7ÏÜß èàêÜ܉†å ôÜÓ‘ÜÓå ÏÜັÜÜêÜÑÜ èÆ´Ü ‘ÑÜàÛ. ÓÜåÝÃÜÑÜÜå ÏÜïÜßÃÜ ÆÜÓ ñÜß ôÜÜåÏÜÜÍÜ܉ ¹åôÜ܉

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2015]

†ÃÜå ñÜß ËÜàêÜ܃Üß¹ÜôÜ ïÜÜ÷å ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÃÜå ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ÍÜâÄÜÍÜÚÏÜÜسÜß ÆÜÂÄÜü ‘ÓíÜÜÃÜÜØ œÜÜêÜà Ó܃ÑÜÜØ. †Ü« ÏÜÝ÷ÃÜÜ ôÜàÁÜß ÆÜ¡ÃÜÜ ôÜ÷ÑÜÜåÄܳÜß ÆÜ‘ÜïÜÃÜ‘ÜÑÜÚ œÜÜêÜà Ó܃ÑÜàØ.

ÓÜåÝÃÜÑÜÜå ÏÜïÜßÃÜ ÆÜÓ ÆÜÂÄÜü ³ÜÑÜåêÜÜ ÆÜ÷åêÜÜ è †Ø‘ÏÜÜØ ñÜß èÑÜÓÜÏܹÜôÜ ¹ÜåêÜ´ÜÓÜÏÜå ê܃ÑÜàØ : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÃÜå ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ ÝœÜÓØ¢íÜ Ó÷åíÜÜÃÜÜØ. †åÃÜàØ éÆÜÜØ´ÜÓ ³ÜÜÑÜ, ÆÜ±Ü †åÃÜàØ ÏÜä´ÑÜà †ôÜØÍÜíÜ. ŸÑÜÜØ ôÜàÁÜß †å‘ ÆÜ±Ü ÏÜܱÜôÜÃÜÜå ÷Ü³Ü ‘ÜÏÜ †ÜíÜïÜå †ÃÜå ¹åïÜÏÜÜسÜß ´ÜÏÜÜÏÜ ‘ÜÄÜì ÆÜåÝÃôÜêÜ èÆ´Ü ÃÜ÷Î ³ÜÑÜÜØ ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß ÷ô´ÜÝêÜÝƒÜ´Ü éÆÜÏÜÜØ ÆÜ±Ü †å ÆÜÂÝôܽ ³Ü´ÜÜØ è Ó÷åíÜÜÃÜÜØ.

†ÜÏÜ ‘Ó´ÜÜØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ 12ÏÜÜ íÜóÜÚÏÜÜØ ÆÜÂíÜåïÑÜàØ, ´ÑÜÜÓå ê܃ÜÜÑÜàØ : ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †å ÄÜÜØÁÜߢÃÜß †ÏÜä´ÜíÜܱÜßÃÜàØ íÜÜ÷ÃÜ “å. †å ôÜÜØÍÜìßÃÜå †Üèå ÄÜàèÓÜ´Ü ÁÜÏÜÚÑÜà½ÃÜå ÏÜÜåƒÜÓå ¥ÍÜàØ “å. ôíÜÓÜè ÏÜåìíÜßÃÜå †ÜÆܱÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ ÷ܳÜÏÜÜØ ôÜÜÇÆÜß ¹‰†å ÃÜå ÉÓß ´ÜåÏÜÃÜß ÆÜàÝÃÜ´Ü íÜܱÜß ôÜÜØÍÜìß†å ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå íÜÜíÜüÜå ÉÓ‘´ÜÜå Ó܃ÜíÜÜÃÜÜå †ÜÆܱÜÜå ÁÜÏÜÚ “å.

êÜÜç²Ú †ÝíÜÚÃÜ †ÃÜå ÄÜÜØÁÜߢ íÜœœÜåÃÜß ôÜØÝÁÜ ÆÜ“ß

235

1931ÃÜÜ ÏÜÜœÜÚÃÜß 15ÏÜß ÃÜå ÓÝíÜíÜÜÓå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå ÆÜ÷åêÜÜå “ÜÆÜåêÜÜå †Ø‘ ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ ´ÜصÜßÆܹå ÆÜÂÄÜü ³ÜÑÜÜå.

1931

1932 1932

(15 ÏÜÜœÜÚ) †Ü« ÏÜÜôÜÃÜÜ ÍÜâÄÜÍÜÚ ÆÜ‘ÜïÜÃÜ ÆÜ“ß ÆÜàÃÜ: ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÃÜå ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜÃÜàØ ÆÜ‘ÜïÜÃÜ‘ÜÑÜÚ ïÜé ³ÜÑÜàØ.

(4 †ÜçÄÜôü) †ØÄÜÂåè ôÜÓ‘ÜÓå †ÏܹÜíÜܹ ƒÜÜ´Üå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜັÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÷íÜÜêÜÜå ÆÜÓ´Ü ôÜÜÇÆÑÜÜå. †ÏܹÜíÜܹÏÜÜØ ËÜÜêÜÜ÷ÃÜàÏÜÜÃÜ ÆÜÜôÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ƒÜôÜå²íÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ.

(4 ¡ÃÑÜà.) ÄÜÜåìÏÜå¢ ÆÜÝÓóܹÏÜÜسÜß ÆÜÜ“Ü †ÜíÜåêÜÜ ÄÜÜØÁÜߢÃÜß ÁÜÓÆÜ‘² ³Ü‰.

(10 ¡ÃÑÜà.) ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå “åêêÜÜå “ÆÜÜÑÜåêÜÜå †Ø‘ ÆÜÂÄÜü.

14ÏÜß ¡ÃÑÜà†ÜÓßÃÜÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ íÜÁÜÜÓÜÏÜÜØ ‹ÆÜ´ÜصÜß ê܃Üå “å : . . . ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜ¡ÃÜß ôÜØô³ÜÜ “å. ôÜ´ÑÜ †ÃÜå †Õ÷ôÜÜ ¿ÜÓÜ ôíÜÓÜè ÆÜÂÜÞÆ´ÜÃÜÜå †Ü¹ïÜÚ ´Üå±Üå ôÜåíÑÜÜå “å, ÃÜå ÆÜ¡ÃÜå ïÜ߃ÜíÑÜÜå “å. †å ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †íÜÜè ôÜÓ‘ÜÓ ËÜØÁÜ ÃÜ ‘Óß ïÜ‘å. “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ èïÜå ´ÜÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÷ܳÜå ê܃ÜåêÜàØ ÆÜÂÄÜü ³ÜïÜå. ÆÜ¡ÃÜß ‘êÜÏÜÃÜå ‘Üå±Ü ÓÜå‘ß ïÜ‘ÃÜÜÓ “å? ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †åüêÜå ÄÜÜØÁÜߢÃÜàØ ÆܵÜ. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †åüêÜå ôÜ´ÑÜ, †Õ÷ôÜÜ †ÃÜå ÝÃÜÍÜÚÑÜ´ÜÜ. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †åüêÜå ÆÜ¡ÃÜÜå †íÜÜè. †å ËÜØÁÜ ÃÜ ÆܲíÜÜ ¹åíÜÜÃÜß ÆÜ¡ÃÜß üå‘ ÷ÜåíÜß ¡å‰†å.

ÆÜâ±ÜÚ ôíÜÓÜèÃÜß êܲ´ÜÃÜå ‘ÜÓ±Üå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜØô³ÜÜÃÜß ËÜÁÜß ÆÜÂíÜäݶ܆Üå ³ÜØÍÜß Ä܉ ÷´Üß. †å øÑÜÜÓå ÉÓß ïÜé ³ÜïÜå ´Üå †å í܃ܴÜå ‘ìß ïÜ‘Ü´ÜàØ ÃÜ÷Üå´ÜàØ. êÜÜØËÜÜå ôÜÏÜÑÜ ËÜØÁÜ Ó÷åíÜܳÜß ÑÜصÜÜå ‘Üü ƒÜ܉ÃÜå ÃÜ‘ÜÏÜÜØ ³Ü‰ ¡ÑÜ ´Üå ÝíÜœÜÜÓå “ÜÆ܃ÜÜÃÜàØ íÜåœÜß ¹åíÜÜÑÜàØ.

1932

236

(15 ¡ÃÑÜà.) ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÂåôÜÃÜÜå ôÜÓ‘ÜÓå ‘ËÜ¡å êÜßÁÜÜå. (ÉåËÜÂà.) ôÜÓ‘ÜÓå ‘ËÜ¡å ÆÜÜ“Üå ôÜÜÇÆÑÜÜå.

1933 1935 1937

1940

†ØÄÜÂåè ôÜÓ‘ÜÓå é. 5,000ÃÜß ¡ÏÜßÃÜÄÜßÓß ÏÜÜØÄÜß. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÂåôÜ íÜåœÜß ¹åíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ. ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜàØ ÆÜàÃÜÓà´³ÜÜÃÜ. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜ‘ÜïÜÃÜ ÏÜØÝ¹Ó ïÜé ³ÜÑÜàØ. (¡ÃÑÜà.) ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ ÝíÜóÜÑÜíÜÜÓ êÜåƒÜÜåÃÜÜå ÆܳÜÏÜ ôÜØÄÜÂ÷ `ÁÜÏÜÚÏÜسÜÃÜ' ÆÜÂÄÜü ‘ÑÜÜåÚ.

(1 ¡ÃÑÜà.) ÃÜíÜ¢íÜÃÜå ËÜ܇ÞòØÄÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ ïÜé ‘ÑÜÜåÚ.

(11 ôÜÆüå.) ÃÜíÜ¢íÜÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ÆÜÂåôÜ ÆÜÜ“àØ ƒÜÓß¾àØ.

(2 ÉåËÜÂà.) ÄÜÜØÁÜߢ†å íÜÝôÜÑÜ´ÜÃÜÜÏÜàØ ‘Óß ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ ´ÜÏÜÜÏÜ ê܃ÜܱÜÜåÃÜÜ ‘ÜçÆÜßÓ܇ü ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜå ôÜÜÇÆÑÜÜ. ÉåËÜÂà†ÜÓß, 1933ÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜߢ†å ÷ÝÓèÃÜ ôÜåíÜ‘ ôÜØ™ÜÃÜß ô³ÜÜÆÜÃÜÜ ‘Óß †ÃÜå †ôÆÜäïÑÜ´ÜÜÃÜÜ ‘êÜØ‘ ôÜÜÏÜå èÃÜ¡ÄÜäÝ´Ü †³ÜåÚ `÷ÝÓèÃÜ' ÆܵÜÜåÃÜß ïÜé†Ü´Ü ‘Óß. . . ÷ÝÓèÃÜ, ÷ÝÓèÃÜ ôÜåíÜ‘ †ÃÜå ÷ÝÓèÃÜËÜØÁÜà.

1933ÃÜß 12ÏÜß ÏÜÜœÜåÚ `÷ÝÓèÃÜËÜØÁÜà'ÃÜÜå ÆÜ÷åêÜÜå †Ø‘ ÆÜÂÄÜü ³ÜÑÜÜå. 1942ÃÜÜ 18ÏÜß ¡ÃÑÜà†ÜÓß³Üß †Ü [†ÜçÄÜôü 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

µÜ±Üå ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ †ÏܹÜíÜܹ êÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜØ †ÃÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜØô³ÜÜ ¿ÜÓÜ ÆÜÂÝôܽ ³ÜíÜÜÃÜß ïÜé†Ü´Ü ³Ü‰.

1942

1944 1946

1948

(18 ¡ÃÑÜà.) `÷ÝÓèÃÜ' ÆܵÜÜå †ÏܹÜíÜܹ³Üß ÆÜ‘ÜÝïÜ´Ü ³ÜíÜÜ ïÜé ³ÜÑÜÜ. ´ÜصÜß : ñÜß ÏÜ÷ܹåíÜ ¹åôÜ܉.

(9 †ÜçÄÜôü) `Õ÷¹ “Üå²Üå'ÃÜß êܲ´Ü. ÄÜÜØÁÜߢÃÜß ÁÜÓÆÜ‘².

(21 †ÜçÄÜôü) ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜັÜÜêÜÑÜÃÜå †ØÄÜÂåè ôÜÓ‘ÜÓå ôÜßêÜ ÏÜÜÑÜÜÛ. `÷ÝÓèÃÜ' ÆܵÜÜå ËÜØÁÜ ÆܲÒÜØ.

(16 ôÜÆüå.) ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜັÜÜêÜÑÜ ÉÓß ïÜé ³ÜÑÜàØ.

(10 ¡ÃÑÜà.) †ØÄÜÂåè ôÜÓ‘ÜÓå `÷ÝÓèÃÜ' ÆܵÜÜå ÆÜÓÃÜÜå ÆÜÂÝ´ÜËÜØÁÜ ¹âÓ ‘ÑÜÜåÚ.

(17 ÉåËÜÂà.) `÷ÝÓèÃÜ' ÆܵÜÜå ÉÓß ïÜé ³ÜÑÜÜØ. ´ÜصÜß : ñÜß ÆÑÜÜÓåêÜÜêÜ.

(30 ¡ÃÑÜà.) ÄÜÜØÁÜߢÃÜß ÷´ÑÜÜ.

ÄÜÜØÁÜߢÃÜß ÷´ÑÜÜ ÆÜ“ßÃÜÜ íÜÜ´ÜÜíÜÓ±ÜÏÜÜØ ÓÜ¡¢†å ÷ÝÓèÃÜ ÆܵÜÜå ÝíÜïÜå ê܃ÑÜàØ : `÷ÝÓèÃÜ' ËÜÜÆÜàÃÜß íÜܱÜß ÷´ÜàØ. †åÏÜÃÜÜå ¹å÷ ÆÜØœÜÏÜ÷ÜÍÜâ´ÜÃÜå ôÜÜÇÆÜ܉ œÜâøÑÜÜå “å. ´ÜÜå ÆÜ“ß `÷ÝÓèÃÜ' œÜÜêÜ´ÜàØ ÃÜ Ó÷ß ïÜ‘å.

†Ü ÆܵÜÜåÃÜàØ ÆÜ‘ÜïÜÃÜ ËÜØÁÜ ‘ÓíÜÜÃÜÜå ÝÃܱÜÚÑÜ ¡÷åÓ ‘Ó´ÜÜ ñÜß ÆÑÜÜÓåêÜÜêÜ¢†å 22–2–48ÃÜÜ `÷ÝÓèÃÜ'ÏÜÜØ ê܃ÑÜàØ : `÷ÝÓèÃÜ' ËÜÜÆÜàÃÜÜ †Ü´ÏÜÜÃÜß †ÜÓôÜß ôÜÏÜÜÃÜ ÷´ÜàØ. “åíÜüÃÜÜå ÝÃܱÜÚÑÜ êÜåíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß †åÃÜàØ †ÜèÃÜÜ ôíÜéÆÜÃÜàØ ÆÜ‘ÜïÜÃÜ ËÜØÁÜ ‘ÓíÜÜÃÜÜå ÏÜÇ ÝÃܱÜÚÑÜ ‘ÑÜÜåÚ “å.

1948ÃÜÜ ÏÜÜœÜÚÃÜß 13, 14 †ÃÜå 15ÏÜß ôÜåíÜÜÄÜÂÜÏÜÏÜÜØ ÓœÜÃÜÜ´ÏÜ‘ ‘ÜÑÜÚ‘´ÜÜÚ†ÜåÃÜÜ ôÜØÏÜåêÜÃÜÏÜÜØ †Ü ÆܵÜÜå

1950

1956 1956

ÆÜàÃÜ: ÆÜÂÄÜü ‘ÓíÜÜÃÜàØ «ÓÜíÜÜÑÜàØ. ôÜÓ¹ÜÓ íÜêêÜÍÜÍÜ܉ ÆÜüåêÜå ™ÜÜåóܱÜÜ ‘Ó´ÜÜØ †åÃÜå `Õ÷ÏÜ´Ü ÍÜÑÜÜåÚ ÝÃܱÜÚÑÜ' ‘ûÜå. ñÜß Ý‘ïÜÜåÓêÜÜêÜ ÏÜïÜéíÜÜìÜ†å ´ÜåÃÜàØ ´ÜصÜßÆܹ ôíÜß‘ÜÑÜàÛ ÃÜå ´ÜÜ. 4–4–1948ÃÜÜ ÓÜåè †åÃÜÜå ÆܳÜÏÜ †Ø‘ ÆÜÂÄÜü ³ÜÑÜÜå. ´ÜÜ. 9–9–1952ÃÜÜ ÓÜåè †åÏÜÃÜàØ †íÜôÜÜÃÜ ³ÜÑÜàØ. ÄÜÂÜ÷‘ÜåÃÜß ™Üü´Üß è´Üß ôÜ؃ÑÜÜÃÜå ÁÑÜÜÃÜÏÜÜØ êÜå´ÜÜØ ÷ÝÓèÃÜ ÆܵÜÜåÃÜàØ ÆÜ‘ÜïÜÃÜ ËÜØÁÜ ‘ÓíÜÜÃÜÜå ÝÃܱÜÚÑÜ êÜåíÜÜÑÜÜå. ´ÜÜ. 1–3–1956ÃÜÜ ÓÜåè ü×ôüßÏÜزìå †å †ØÄÜå «ÓÜíÜ ÆÜôÜÜÓ ‘ÑÜÜåÚ †ÃÜå †Ü ÆܵÜÜå ËÜØÁÜ ³ÜÑÜÜ. †åÃÜÜ ´ÜصÜßÆܹå³Üß ñÜß ÏÜÄÜÃÜÍÜ܉ ¹åôÜ܉†å `“åêêÜÜå †Ø‘' ïÜßóÜÚ‘ ÷å«ì ê܃ÑÜàØ : †ÜÆܱÜÜ †íÜÜÚœÜßÃÜ ‡Ý´Ü÷ÜôÜÃÜÜ ÄÜÜØÁÜßÑÜàÄÜÃÜå ÓœÜíÜÜÏÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜå †ÏÜâêÑÜ ÉÜìÜå †Ü ÆܵÜÜå†å †ÜÆÑÜÜå “å. Õ÷¹ÃÜÜ ÄÜÜØÁÜßÑÜàÄÜÃÜÜå ‡Ý´Ü÷ÜôÜ ÷íÜå ´ÜåÃÜÜ ÃÜíÜÜ èíÜÜ÷ÓÑÜàÄÜÏÜÜØ ÆÜÂíÜåïÜ ‘Óå “å!

(22 ÉåËÜÂà.) `÷ÝÓèÃÜ' ÆܵÜÜåÃÜàØ ÆÜ‘ÜïÜÃÜ ÏÜÜå‘âÉ ÓûàØ.

(4 †åÝÆÜÂêÜ) `÷ÝÓèÃÜ' ÆܵÜÜåÃÜàØ ÆÜ‘ÜïÜÃÜ ÉÓß ïÜé. ´ÜصÜß : Ý‘ïÜÜåÓêÜÜêÜ ÏÜïÜéíÜÜìÜ.

(15 †ÜçÄÜôü) `êÜÜå‘¢íÜÃÜ' ÆÜÜݚܑ ïÜé.

(30 †ÜçøüÜå.) ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ‘ÜÑÜÜÚêÜÑÜ ´Ü³ÜÜ ÏÜັÜÜêÜÑÜÃÜÜ ÏÜ‘ÜÃÜÃÜàØ ôÜÓ¹ÜÓñÜßÃÜÜ ÷ô´Üå ‹¹Ö™ÜÜüÃÜ.

(15 ݲôÜå.) ôÜÓ¹ÜÓ íÜêêÜÍÜÍÜ܉ÃÜàØ †íÜôÜÜÃÜ. `÷ÝÓèÃÜ' ÆܵÜÜå ËÜØÁÜ ‘ÓíÜÜÃÜÜå «ÓÜíÜ ³ÜÑÜÜå.

(25 ÉåËÜÂà.) `÷ÝÓèÃÜ'ÃÜÜå “åêêÜÜå †Ø‘ ÆÜÂÄÜü ³ÜÑÜÜå.



ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜÜå ´Ü³ÜÜ ÄÜÜØÁÜß ôÜÜÝ÷´ÑÜÃÜÜå ÆÜÂœÜÜÓ †å ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜØô³ÜÜÃÜàØ ÆÜÂÁÜÜÃÜ ‘ÜÑÜÚ ôÜ¹Ü ÓûàØ “å. ÄÜÜØÁÜß ôÜÜÝ÷´ÑÜÃÜÜ ÆÜÂœÜÜÓ ¿ÜÓÜ †Ü ‘ÜÑÜÚ ÆÜÓÜåšÜ Óß´Üå ³Ü‰ ÓûàØ “å. ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2015]

237

ÄÜÜØÁÜߢ, ÝÆÜÂÃôÜ Ó±ÜÝè †ÃÜå ݘ‘åü ÄÜØÍÜßÓÕôÜ÷ ÄÜÜåÝ÷êÜ ÝËÜÃÜôܶÜÜíÜÜÓ Óß´Üå ÓÜóü×ßÑÜ ÓÏÜ´Ü †åíÜß Ý˜‘åü ôÜܳÜå ÓÜóü×ÝÆÜ´ÜÜ ÄÜÜØÁÜߢÃÜß ôÜÜÏÜåêÜÄÜßÓß ÄÜàèÓÜ´Üß³Üß ê܉ÃÜå †ØÄÜÂå¢ ÆÜÂôÜÜÓÏÜÜÁÑÜÏÜÜåÏÜÜØ ÆÜÂôÜØÄÜÜåÆÜÜ¶Ü ³Ü´Üß Ó÷å “å. íÜìß ´ÜåÃÜß ÝíÜÄÜ´ÜÜå †Ü´ÏÜÝíÜòÜÜôÜÃÜÜ †åíÜÜ ü‘ÜåÓÜ ôÜܳÜå †ÃÜå ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜÜ ôÜعÍÜÚ ôÜܳÜå ÏÜâ‘Ü´Üß Ó÷å ‘å ÍÜÜÄÑÜå è ´ÜåÃÜß ôÜœœÜ܉ ÝíÜïÜå ïÜØ‘Ü ³ÜÜÑÜ. †ÜíÜß ïÜØ‘Ü ôÜåíÜÃÜÜÓ ‘åüêÜÜ‘ÏÜÜسÜßÑÜå ‘Ü剑 è íÜìß ´ÜåÃÜß ƒÜÓ܉ ÏÜÜüå ÏÜâì ôÜàÁÜß ÆÜ÷ÜÇœÜå ÃÜå ôÜÜåÑÜ ”Üü‘ßÃÜå ‘÷ß ïÜ‘å ‘å †ÜíÜß ÝíÜÄÜ´ÜÜå (ÄÜÜØÁÜߢ ôÜÜÓÜ ËÜÜçêÜÓ ÷´ÜÜ ‘å ôÜÜÓàØ Ý˜‘åü ÓÏÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ) øÑÜÜØÑÜ ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜß ÷‘ß‘´ÜÜå ´ÜÓß‘å Óèâ ³ÜíÜß ¡å‰†å ÃÜ÷Î. †Ü ôíÜÜÃÜàÍÜíÜÃÜß íÜÜ´Ü ÏÜÜØ²å “å íÜÝÓó« ôÜÜÝ÷´ÑÜôÜØïÜÜåÁÜ‘ ÄÜØÍÜßÓÕôÜ÷ ÄÜÜåÝ÷êÜ. . ..

ÄÜÜØÁÜߢ ÏÜÜüå íÜ÷å´Üß ³ÜÑÜåêÜß †ÃÜå‘ íÜÜ´ÜÜåÏÜÜØÃÜß †å‘ ´Üå †å ‘å ´Üå†Üå ÏÜÜåüÜ Ý˜‘åüÓ ÷´ÜÜ. ´Üå ÏÜÜüå ݘ‘åü ÏÜçœÜÃÜÜå †å‘ ÆÜÂôÜØÄÜ íܱÜÚíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å, èåÏÜÜØ ÓÏÜ´ÜÃÜß ÓØÄÜ´Ü èÏÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å. ݘ‘åü ÏÜçœÜ ¡åíÜÜ üÜåìÜØ ¥ÏÜüß ÆܲÒÜØ ÷´ÜÜØ. ÝïÜÑÜÜìÜÃÜß ôÜíÜÜÓ ÷´Üß. 1887ÃÜÜ Ý²ôÜåÏËÜÓÃÜÜå †å‘ Ý¹íÜôÜ. ÓÜè‘ÜåüÃÜß ÓÜè‘àÏÜÜÓ ‘ÜçêÜåèÃÜàØ ÏÜå¹ÜÃÜ. ¡ÏÜÃÜÄÜÓÃÜÜ ÓÜè‘àÏÜÜÓ Ó±ÜÝè´ÜÕôÜ÷ÃÜß ‘çÆüÃÜÝïÜÆÜ ÃÜßœÜå ÓÜè‘ÜåüÃÜß ÓÜè‘àÏÜÜÓ ‘ÜçêÜåèÃÜß üßÏÜ ÷´Üß. ‘àÏÜÜÓ ´ÑÜÜÓå ´ÜåÏÜÜØ è †ÍÑÜÜôÜ ‘Ó´ÜÜ ÷´ÜÜ. ôÜÜÏÜåÃÜß ÓÜè‘ÜåüÃÜß üßÏÜÃÜÜ ‘çÆüÃÜ ‘ÜÝ«ÑÜÜíÜܲ ÷܉ô‘âêÜÃÜÜ ÝíܾܳÜßÚ ÏÜÜå÷ÃܹÜôÜ ‘ÓÏÜœÜع ÄÜÜØÁÜß ÷´ÜÜ. ´Üå†Üå †Üå“ÜËÜÜåêÜÜ †ÃÜå ôÜà‘êÜ‘²ß ÷´ÜÜ. ‘ÜçêÜåè ÄÜÂ܋òÃÜÜ ÆÜåíÜåÝêÜÑÜÃÜÏÜÜØ œÜ÷êÜÆÜ÷êÜ ôÜÜÓß †åíÜß ÷´Üß. ²×åÕôÜÄÜ éÏÜÏÜÜØ ƒÜåêÜܲ߆Üå ´ÜæÑÜÜÓß ‘Ó´ÜÜ ÷´ÜÜ. ‘åüêÜÜ‘ íÜÜ´ÜÜå†å œÜ²ÒÜ ÷´ÜÜ. ÓÜè‘ÜåüÃÜß üßÏÜÃÜÜ ‘çÆüÃÜ ƒÜàÓïÜß ÆÜÓ ËÜå«Ü ÷´ÜÜ. ÓÜè‘àÏÜÜÓ ‘ÜçêÜåèÃÜÜ ‘çÆüÃÜ ËÜÜèàÏÜÜØ è ¥ÍÜÜ ÷´ÜÜ. ´ÜåÏÜÃÜå ôÜÜæ ÝÆÜÂÃôÜ Ó±ÜÝè ‘÷ßÃÜå ËÜÜåêÜÜíÜ´ÜÜ. ´ÜåÏܱÜå ‘ûàØ, `ÏÜÜå÷ÃܹÜôÜ, ÷àØ ´ÜÜå ËÜÁÜÜ ËÜÜçêÜÓÜåÃÜå ”â²ß ÃÜ܃ÜàØ ÆÜ±Ü ´ÜÏÜÜÓÜ ÁÜßÏÜÜ †ÃÜå êÜåÄÜËÜÂå‘ ¹²Ü†Üå³Üß ÝíÜ‘åü ÆÜÓ ÓÏÜíÜÜÃÜàØ ÏÜàï‘åêÜ ËÜÃÜß Ó÷å “å. ¹²Üå. ¥“ìßÃÜå øÑÜÜØ ÆܲïÜå †åÃÜß ƒÜËÜÓ è ÃÜ Æܲå.' ÏÜÜå÷ÃܹÜôÜ ÁÜßÏÜå ÆÜ±Ü ÏÜ’ÏÜ Óß´Üå ËÜÜåêÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ, `‘àÏÜÜÓ ôÜÜ÷åËÜ, ´ÜÏÜå ´ÜÜå ôÜÜÓÜ ƒÜåêÜÜ²ß “Üå. íÜìß œÜàÃÜØ¹Ü 238

ƒÜåêÜܲ߆ÜåÃÜß üßÏÜÃÜÜ ‘çÆüÃÜ “Üå. ÷àØ ´ÜÜå ôÜÜÏÜåÃÜß üßÏÜÃÜÜ ‘çÆüÃÜ ´ÜÓß‘å ´ÜÏÜÃÜå ïÜàÍÜåœ“Ü †ÜÆÜàØ “àØ.' ÓÜè‘ÜåüÃÜß üßÏÜå ¹ÜíÜ êÜåíÜÜÃÜß ïÜé†Ü´Ü ‘Óß. ÄÜÜØÁÜß ôÜÜÓÜ ËÜçüÖôÜÏÜçÃÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜ. ´ÜåÏܱÜå ´ÜÜå ÆÜÜØœÜ ÓÃÜ è ‘ÑÜÜÚ. ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜÃÜÜ ƒÜåêÜܲ߆Üå†å ÓØÄÜ Ó܃ÑÜÜå. ÆÜÜÓß ÆÜâÓß ³Ü´ÜÜÏÜÜØ ´ÜåÏܱÜå 168 ÓÃÜÃÜÜå ”àÏÜêÜÜå ƒÜ²‘ß ¹ßÁÜÜå. ÆÜÂåšÜ‘Üå ´ÜåÏÜÃÜå ÆÜÂÜå´ôÜÜ÷ÃÜÜå †ÃÜå ´ÜÜì߆Üå³Üß íÜÁÜÜíÜ´ÜÜ ÓûÜ. Ó±ÜÝèÃÜß üßÏÜÃÜÜ ÏÜܳÜå ÏÜÜåüÜ èàÏÜêÜÜÃÜå †ÜØËÜíÜÜÃÜàØ ‘ÆÜÓàØ ‘ÜÏÜ †ÜíÑÜàØ. ïÜé†Ü´ÜÃÜÜ ƒÜåêÜܲ߆Üå†å «ß‘ «ß‘ ÓÃÜ ‘ÑÜÜÚ. Ó±ÜÝè†å †ÜíÜßÃÜå œÜÜÓ è ÓÃÜ ‘ÑÜÜÚ ÷´ÜÜ ´ÑÜÜ ´ÜåÃÜå ÄÜÜØÁÜßÃÜß ÄÜÜåêÜعܢÃÜÜå ôÜÜÏÜÃÜÜå ‘ÓíÜÜÃÜÜå †ÜíÑÜÜå. ´ÜåÏܱÜå ËÜ÷à ÁÑÜÜÃÜ †ÜÆÜßÃÜå ÓÏÜíÜàØ Æܲ´ÜàØ ÷´ÜàØ. ÄÜÜØÁÜß ´ÜåÏÜÃÜå ôÜÜæ³Üß íÜÁÜà ¡åƒÜÏÜß ÆÜÂÝ´ÜôÆÜÁÜßÚ è±ÜÜíÜÜ êÜÜÄÑÜÜ. ËÜß¡ ËÜÜçêÜÓÜåÃÜå ´ÜÜå ´Üå†Üå ”â²ß ÃÜ܃ܴÜÜ ÷´ÜÜ. ÆÜ±Ü ÷íÜå ´ÜÜå œÜÜÓ è ÝíÜ‘åüÜå ËÜÜ‘ß ÷´Üß. †åüêÜÜÏÜÜØ ÁܲÜÁܲ ËÜå íÜÁÜà ƒÜåêÜܲ߆Üå †Ü‹ü ³Ü‰ ÄÜÑÜÜ. Ó±ÜÝèÃÜß üßÏÜå ¢´ÜíÜÜ ÏÜÜüå ÆÜØ¹Ó ÓÃÜ ‘ÓíÜÜÃÜÜ ÷´ÜÜ. ÷íÜå ÍÜÜ‹ËÜÜ ÃÜÜÏÜÃÜÜå ƒÜåêÜÜ²ß ËÜçÕüÄÜ ‘ÓíÜÜ †ÜíÑÜÜå. ´Üå ôÜïÜø´Ü, §œÜÜå †ÃÜå ôÜàÀ° ËÜÜØÁÜÜÃÜÜå “Üå‘ÓÜå ÷´ÜÜå. ´ÜåÃÜå ÄÜÜØÁÜßÃÜß ÄÜÜåêÜعܢÃÜÜå ôÜÜÏÜÃÜÜå ‘ÓíÜÜÃÜÜå ÷´ÜÜå. ´Üå±Üå ´ÜÜå ¹²ÜÃÜå Éü‘ÜÑÜÜåÚ. ¹²Üå §œÜÜå ÃÜå §œÜÜå ÄÜÑÜÜå. ´Üå ÆÜ“ß ´Üåè ÄÜÝ´Ü†å ´Üå ÃÜßœÜå †ÜíÑÜÜå †ÃÜå ÝÉê²ÓÃÜÜ ÷ܳÜÏÜÜØ ”²ÆÜ܉ ÄÜÑÜÜå. ÷íÜå ÝËÜêÜ ÃÜÜÏÜÃÜÜå †ØÝ´ÜÏÜ ƒÜåêÜÜ²ß ˜ß” ÆÜÓ [†ÜçÄÜôü 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

†ÜíÑÜÜå. ÝÆÜÂÃôÜÃÜß üßÏÜÃÜå ¢´ÜíÜÜ ÏÜÜüå ËÜå è ÓÃÜÃÜß èéÓ ÷´Üß. ÝËÜêÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜå ôÜÜÏÜÃÜÜå ‘Óß ÓûÜå ÷´ÜÜå. ÃÜÜçÃÜôü×܇‘Ó “å²Ü ÆÜÓ Ó±ÜÝè ÓÏÜß ÓûÜ ÷´ÜÜ. ÄÜÜØÁÜß ¹²Üå ÉÇ‘íÜÜ †ÜíÑÜÜ ‘å ÆÜßœÜ ÆÜÓ³Üß Ó±ÜÝè†å ”²ÆÜß ÓÃÜÃÜß †ÜïÜÜ†å ¹Üå²íÜÜÃÜàØ ïÜé ‘ÑÜàÛ. ´ÑÜÜØ ´ÜÜå ÃÜôÜßËÜÃÜàØ œÜ’Ó †íÜìàØ ÉÑÜàÛ. ´Ü¼ÃÜ †œÜÜÃÜ‘ ÄÜÜØÁÜß ÝíÜ‘åü ÆÜÜôÜå è †ü‘ß ÄÜÑÜÜ. ´Üå±Üå ¹ÜØ²ß ÷êÜÜíÜß ¹ßÁÜß, œÜ‘êÜÜØ ¥²ß ÆܲÒÜØ †ÃÜå ´ÜåÏܱÜå †ØÆÜÜÑÜÓÃÜå †ÆÜßêÜ ‘Óß. †ØÆÜÜÑÜÓ ÷´ÜÜ œÜåôüÓ ÏÜç‘ÃÜÜüÃÜ. ÓÜè‘àÏÜÜÓ ‘ÜçêÜåèÃÜÜ ´Üå†Üå ÝôܽÜØ´ÜÝÃÜó« ÝÆÜÂÞÃôÜÆÜÜêÜ ÷´ÜÜ. ÝÆÜÂÃôÜ Ó±ÜÝè ´ÜåÏÜÃÜÜ ÝÆÜÂÑÜ ÝíܾܳÜßÚ ƒÜÓÜ, ÆÜ±Ü Ý˜‘åüÃÜß ÓÏÜ´ÜÏÜÜØ ôÜØËÜØÁÜÜå ‘ÜÏÜ ÃÜ †ÜíÜå. ݘ‘åü †åüêÜå ݘ‘åü. ´ÜåÏܱÜå ‹¹ÜôÜ œÜ÷Óå ÝÆÜÂÃôÜÃÜå †Ü‹ü †ÜÆÜß ¹ßÁÜÜ. Ó±ÜÝèÃÜß üßÏÜ †å‘ ÓÃÜå ÷ÜÓß Ä܉. Ó±ÜÝè ´ÜÜå †íÜÜ‘ Ó÷ß ÄÜÑÜÜ. ´ÜåÏܱÜå †ÜíÜß ÑÜàÞø´Ü øÑÜÜÓåÑÜ ¡å‰ ÃÜ÷Üå´Üß. ´ÜåÏܱÜå ÏÜç‘ÃÜÜüÃÜ ôÜÜÏÜå ¡åÑÜàØ, ‘å ‘¹ÜœÜ ´Üå†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜå ÝÃܱÜÚÑÜ ËܹêÜå. ÆÜ±Ü ´ÜåÏܱÜå ÝÆÜÂÃôÜÃÜå ôÆÜóü ïÜ˹ÜåÏÜÜØ œÜÜêÑÜÜ èíÜÜ ‘ûàØ, ‘åÏÜ ‘å ÄÜÜØÁÜß Ý˜‘åüÃÜÜ ÝÃÜÑÜÏÜÃÜß ÏÜÑÜÜÚ¹ÜÏÜÜØ Ó÷ßÃÜå è ÓÏÑÜÜ ÷´ÜÜ. ´Üå†Üå ÆÜÜ“Ü ÉÓ´ÜÜ ÷´ÜÜ. ôÜÜÏÜß ËÜÜèà†å Ó±ÜÝè œÜÆÜì´ÜܳÜß ´ÜØËÜâ ÍܱÜß †ÜíÜß ÓûÜ ÷´ÜÜ, ´ÑÜÜÓå ÏÜÜå÷ÃܹÜôÜ ´ÜåÏÜÃÜß ôÜܳÜå ³Ü‰ ÄÜÑÜÜ. `ÄÜÜØÁÜß ´ÜÏÜå ´ÜÜå ÍÜÜÓå ‘Óß.' ÏÜÜå÷ÃܹÜôÜ ‘÷å, `‘àÏÜÜÓ ôÜÜ÷åËÜ, ݘ‘åüÃÜÜ ÝÃÜÑÜÏÜÜå ËÜÜËÜ´Üå ÏÜÇ ´ÜÜå ´ÜÏÜÃÜå œÜå´ÜíÑÜÜ ÷´ÜÜ ‘å ÝÃÜÑÜÏÜÜå ôÜÏÜ¢ÃÜå ÓÏÜ¡å.' ÝÆÜÂÃôÜ ÷ôÜßÃÜå ‘÷å, `ƒÜÓß íÜÜ´Ü, ƒÜÓåƒÜÓ ÄÜÜØÁÜß, ¡å ÝÃÜÑÜÏÜ ¡±ÜßÃÜå ‘ÜÏÜ ‘ÓÜå ´ÜÜå †ØÄÜÂå¡åÃÜå ¹åïÜ “Üå²ßÃÜå ÍÜÜÄÜß èíÜàØ Æܲå.' ËÜØÃÜå ÷ôÜ´ÜÜ ÷ôÜ´ÜÜ ²×åÕôÜÄÜ éÏÜÏÜÜØ ÆÜÂíÜåïÑÜÜ. †Ü ÆÜÂôÜØÄÜ Óèâ ‘Ó´ÜÜØ ÄÜà±ÜíÜØ´Ü ïÜÜ÷ ê܃Üå “å (ÃÜßÓƒÜÃÜå ÄÜÄÜÃÜÏÜÜØ, ÆÜÂ. 2000, ÆÜä. 77-81) ‘å ÄÜÜØÁÜߢ ÑÜàíÜÜíÜô³ÜÜÏÜÜØ ‘àïÜì ݘ‘åüÓ, ôÜÜÓÜ ËÜÜçêÜÓ †ÃÜå ÓÜè‘ÜåüÃÜß üßÏÜÃÜÜ ‘çÆüÃÜ ÷´ÜÜ. ´ÜåÏܱÜå ÝÆÜÂÃôÜ Ó±ÜÝèÃÜß ÓÜè‘àÏÜÜÓ ‘ÜçêÜåèÃÜß üßÏÜÃÜå ÷ÓÜíÜß ÷´Üß. ¡±Üß´ÜÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2015]

ÑÜàíÜÜÃÜ ÏÜÜå÷ÃܹÜôÜå ‘çÆüÃÜ †ÃÜå ËÜÜçêÜÓ ´ÜÓß‘å ݘ‘åü ÓÏÜß ÝÆÜÂÃôÜ Ó±ÜÝèÃÜß üßÏÜÃÜå ÷ÓÜíÜåêÜ ´Üå ƒÜÓåƒÜÓ ‘ÜêÆÜÝÃÜ‘ ™ÜüÃÜÜ “å. ÏÜÇ ÄÜÜØÁÜߢ ÝíÜïÜåÃÜÜ †ÝÁÜ‘ÜÓß ÝíÜ¿ÜÃÜ Ý¹íÜØÄÜ´Ü ÃÜÜÓÜÑܱÜÍÜ܉ ¹åôÜ܉ÃÜå ÝíÜÄÜ´ÜíÜÜÓ ÆÜµÜ ê܃Üß ÆÜà“ÜíÜåêÜàØ ´ÑÜÜÓå ´ÜåÏܱÜå ôÆÜóü è±ÜÜíÜåêÜàØ : ``ݘ‘åüÓ ÄÜÜØÁÜ߆å Ó±ÜÝè´ÜÕôÜ÷¢ÃÜå †Ü‹ü ‘ÓåêÜÜ †å ´ÜÜå †å‘ ÄÜÆÆÜàØ è êÜÜÄÜå “å. ‘Üå‰ †å‘ ÝíܹåïÜß ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜ‘ÜÓå ‘êÆÜÃÜÜ ‘ÓßÃÜå †ÜíÜÜå ‘Ø‰‘ ‹êêÜåƒÜ ‘ÑÜÜåÚ “å †åíÜÜå ÏÜÜÓÜå ƒÑÜÜêÜ “å.''

ÆܑܵÜÓ †åÏÜ. íÜß. ‘ÜÏܳÜÃÜÜ `èÃÏÜÍÜâÝÏÜ–ÆÜÂíÜÜôÜß'ÏÜÜØ ÆÜÂÄÜü ³ÜÑÜåêÜÜ èå êÜåƒÜÃÜÜ †ÜÁÜÜÓå ´ÜåÏܱÜå †Ü ÝíÜÄÜ´ÜÜå Óèâ ‘Óß “å ´ÜåÏÜÜØ ÆÜ±Ü †Ü ËÜÁÜàØ ¹ô´ÜÜíÜå¢ ÷‘ß‘´ÜéÆÜ ÷ÜåÑÜ ´Üå Óß´Üå ÃÜÜÇÁÜÜÑÜàØ “å. ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÝÏÜµÜ œÜÜêÜÜåÚÃÜå ÝÆÜÂÃôÜ Ó±ÜÝè èå ÆÜµÜ ¿ÜÓÜ †Ü ÆÜÂôÜØÄÜ è±ÜÜíÜå “å ´ÜåÏÜÃÜÜ è ïÜ˹ÜåÏÜÜØ ‘ÜÏܳÜå †÷Î ´Üå ÏÜâ‘ß †ÜÆÜåêÜ “å. íÜìß ´ÜåÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÃÜå œÜïÏÜÜØÁÜÜÓß †ÃÜå ‘²‘üܲ †ØÄÜÂå¢ ËÜÜåêÜÃÜÜÓ ´ÜÓß‘å †ÜåìƒÜÜíÑÜÜ “å èå íÜÜô´ÜÝíÜ‘ ÃܳÜß. ÄÜà±ÜíÜØ´Ü ïÜÜ÷å ÃÜÜÇÁÑÜàØ “å ‘å ÑÜàíÜÜÃÜ ÏÜÜå÷ÃܹÜôÜå èå ‘Üå«ÜôÜ┠ݘ‘åüÏÜÜØ ËÜ´ÜÜíÜß ´ÜåíÜß è ‘Üå«ÜôÜâ” ÆÜÜ“ìÃÜÜØ íÜóÜÜåÚÏÜÜØ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ÃÜÜ šÜåµÜå ËÜ´ÜÜíÜß. èÄÜ´Ü ¡±Üå “å ‘å †åÏܱÜå ôÜ´ÑÜ †ÃÜå †Õ÷ôÜÜÃÜß ÄÜâÄÜêÜß ¿ÜÓÜ ÓÏÜ´ÜÃÜÜ ËÜÁÜÜ ÝÃÜÑÜÏÜÜåÃÜàØ ÆÜÜêÜÃÜ ‘ÓßÃÜå ËÜÜçêÜ üÃÜÚ ‘ÓßÃÜå †ØÄÜÂåè ôÜÓ‘ÜÓÃÜå øêÜßÃÜ ËÜÜåê² ‘ÓåêÜß. †Ü ÝíÜÄÜ´ÜÜå èåÃÜÜ †ÜÁÜÜÓå Óè⠳܉ “å ´Üå ÆÜàô´Ü‘ ‘å êÜåƒÜ‘ÃÜß ÏÜÜزßÃÜå íÜÜ´Ü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß ÃܳÜß. “å‘ “åêêÜå è´ÜÜØ ÏÜâì ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜسÜß †ÆÜÜÑÜåêÜÜ †ØÄÜÂå¢ †íÜ´ÜÓ±ÜÃÜÜ †Ø´Üå êÜåƒÜ‘ Ian Buruma, ÆÜàô´Ü‘ Playing the Game †ÃÜå ´ÜåÃÜÜ ÆÜ‘ÜïÜÃÜÃÜß ÝíÜÄÜ´ÜÜå †ÆÜ܉ “å. †Ü ËÜØÃÜå êÜåƒÜ‘Üå ‹ÆÜÓÜØ´Ü †Ü ê܃ÜÃÜÜÓÃÜå ÆÜ±Ü ÓôÜ 239

Æܲ´ÜÜØ ÏÜçœÜ ÝíÜïÜåÃÜß ÆÜÂôÜØÄÜ‘³ÜÜ ê܃ÜåêÜß èå `ÉâêÜ“ÜËÜ'ÏÜÜØ ËÜçü ê܉ÃÜå ¥ÍÜåêÜÜ íÜÑÜÜåíÜä½ ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ ‘ÜüâÚÃÜ ôÜܳÜå “ÆÜÜÑÜåêÜß (¡ÃÑÜà. 2013). ÆÜÓØ´Üà Ian BurumaÃÜàØ ÆÜàô´Ü‘ Playing the Game †ÏÜåÝӑܳÜß ÏÜàØË܉ÃÜÜ †å‘ ÝÏܵÜå ÏÜåìíÜß †ÜÆÜ´ÜÜØ ¡åÑÜàØ ‘å ÆÜâ«Ü ‹ÆÜÓ è ´ÜåÃÜå ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜ ´ÜÓß‘å †ÜåìƒÜÜíÜÜÑÜåêÜ “å. ´ÜåÏÜÜØ †ÜÆÜåêÜÜ ÆÜÂôÜØÄÜÜå œÜ‘ÜôÜß ¡å´ÜÜØ ƒÜÜ´ÜÓß ³Ü‰ ‘å ÑÜàíÜÜÃÜ ÏÜÜå÷ÃܹÜôÜå ‘çÆüÃÜ †ÃÜå ËÜÜçêÜÓ ´ÜÓß‘å ݘ‘åü ÓÏÜß ÝÆÜÂÃôÜ Ó±ÜÝèÃÜß üßÏÜÃÜå ÷ÓÜíÜåêÜ ´Üå ƒÜÓåƒÜÓ ‘ÜêÆÜÝÃÜ‘ ™ÜüÃÜÜ “å. ÏÜÇ ÄÜÜØÁÜߢ ÝíÜïÜåÃÜÜ †ÝÁÜ‘ÜÓß ÝíÜ¿ÜÃÜ Ý¹íÜØÄÜ´Ü ÃÜÜÓÜÑܱÜÍÜ܉ ¹åôÜ܉ÃÜå ÝíÜÄÜ´ÜíÜÜÓ ÆÜµÜ ê܃Üß ÆÜà“ÜíÜåêÜàØ ´ÑÜÜÓå ´ÜåÏܱÜå ôÆÜóü è±ÜÜíÜåêÜàØ": ``ݘ‘åüÓ ÄÜÜØÁÜ߆å Ó±ÜÝè´ÜÕôÜ÷¢ÃÜå †Ü‹ü ‘ÓåêÜÜ †å ´ÜÜå †å‘ ÄÜÆÆÜàØ è êÜÜÄÜå “å. ‘Üå‰ †å‘ ÝíܹåïÜß ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜ‘ÜÓå ‘êÆÜÃÜÜ ‘ÓßÃÜå †ÜíÜÜå ‘Ø‰‘ ‹êêÜåƒÜ ‘ÑÜÜåÚ “å †åíÜÜå ÏÜÜÓÜå ƒÑÜÜêÜ “å'' (ÆÜµÜ ´ÜÜ. 1-2-2013). ÄÜà±ÜíÜØ´Ü ïÜÜ÷ÃÜå ÆÜµÜ ê܃ܴÜÜØ ´ÜåÏܱÜå ÃÜÜÓÜÑܱÜÍÜ܉ ¹åôÜ܉ÃÜÜ †ÝÍÜÆÜÂÜÑÜÃÜå †ÜƒÜÓß ÄܱÜíÜÜ è±ÜÜíÜåêÜàØ. (ÆÜµÜ ´ÜÜ. 21-1-2013) †ÜÏÜ ÄÜÜØÁÜߢ ÝíÜïÜå †ôÜ´ÑÜ ÝíÜÄÜ´Ü ê܃ÜÃÜÜÓ †ÏÜå µÜ±Ü †ÆÜÓÜÁÜß «ÑÜÜÚ": ÆܑܵÜÓ †åÏÜ. íÜß. ‘ÜÏܳÜ, ÄÜà±ÜíÜØ´Ü ïÜÜ÷ †ÃÜå †Ü ê܃ÜÃÜÜÓ. †Ü ê܃ÜÃÜÜÓÃÜå ÏÜâì ôÜàÁÜß èíÜÜÃÜß üåíÜÃÜÜ Ý÷ôÜÜËÜå ÆÜàô´Ü‘ ÏÜåìíÜÜÑÜàØ. ÆÜàô´Ü‘ÃÜß †ÏÜåÝÓ‘ÃÜ †ÜíÜäÝ¶Ü 1991ÃÜß “å. êÜåƒÜ‘ ´Üå í܃ܴÜå êÜزÃÜÃÜÜ `ÁÜ ôÆÜåøüåüÓ' ÆܵÜÃÜÜ ÉÜçÓåÃÜ †åݲüÓ ÷´ÜÜ. ÷ÜêÜÏÜÜØ ™Ü±Üå ÍÜÜÄÜå ´Üå†Üå †ÏÜåÝÓ‘ÜÃÜß ÃÑÜâ ÑÜÜç‘Ú ÃÜ¢‘ÃÜß ‘Üå‰ ‘ÜçêÜåèÏÜÜØ †ÁÑÜÜÆÜ‘ “å. ÝËÜ÷܇ò ÁÜ ÏÜÜô‘ †ÃÜå ÄÜÜç²Ö” ²ôü ÃÜÜÏÜÃÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜÜØ ËÜå ÆÜàô´Ü‘Üå 1889ÏÜÜØ ÆÜÂÄÜü ³Ü‰ œÜâ‘åêÜÜØ “å. ÆêÜåˆÄÜ ÁÜ ÄÜåÏÜ ´ÜåÏÜÃÜß ÆÜ÷åêÜß ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜ “å. ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜ ÆêÜåˆÄÜ ÁÜ ÄÜåÏÜÃÜÜå ‘³Ü‘ †å‘ ÝíܹåïÜß êÜåƒÜ‘ “å. ‡Ã¹Ó ÃÜÜÏÜÃÜÜ ÝÏܵÜÃÜß ôÏÜïÜÜÃÜÑÜܵÜÜÏÜÜØ ÍÜÜÄÜ êÜåíÜÜ ´Üå ݹê÷ß †ÜíÜå “å. ‡Ã¹ÓÃÜÜØ ôÏÜÓ±ÜÜå ¿ÜÓÜ ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ¢íÜÃÜÃÜß ÓôÜÆܹ íÜÜ´ÜÜå Óèâ ³ÜÜÑÜ “å. ÝÆÜÂÃôÜ Ó±ÜÝè ÝíÜïÜå ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜ 240

ê܃ÜíÜÜ ÝíÜÄÜ´ÜÜå †å‘µÜ ‘ÓíÜÜ ´Üå ÓÜè‘Üåü, ¡ÏÜÃÜÄÜÓ †ÃÜå Ó±ÜÝèÃÜÜ ÏÜâì ÄÜÜÏÜ ôܲÜå¹ÓÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü êÜå “å. ¡ÏÜÃÜÄÜÓÃÜÜ ¡ÏÜ ôÜÜ÷åËÜÃÜÜ ÆÜçêÜåôÜÏÜÜسÜß ´ÜåÃÜå ÝÆÜÂÃôÜÃÜÜ èâÃÜÜ ÆܵÜÜå ÏÜìå “å èå ÝÆÜÂÃôÜÃÜÜ Ý˜‘åü": ÝÏÜµÜ œÜÜêôÜÚ ËÜèåÚôÜ ÊÜÑÜÃÜå"–"`œÜÜêÜÜåÚ'ÃÜå ôÜØËÜÜåÁÜßÃÜå †ÃÜå ´ÜåÏÜÃÜÜØ ÏÜÜ´ÜÜ ÆÜÓ ê܃ÜÜÑÜåêÜÜ “å. ƒÜÓåƒÜÓ ´ÜÜå ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜÏÜÜØ Óèâ ³ÜÑÜåêÜ ÆܵÜÜå ‘ÜêÆÜÝÃÜ‘ “å, ÝÆÜÂÃôÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜß †Ø´ÜÓØÄÜ †ÃÜå †Ü´ÏÜßÑÜ “ËÜß Óèâ ‘ÓíÜÜ ´ÜåÃÜå ÆܵÜÜåÃÜàØ ôíÜéÆÜ †ÆÜÜÑÜàØ “å. †ÜÏÜ ‡Ã¹Ó ôÜܳÜåÃÜÜ ÆÜÂôÜØÄÜÜå, ‘³Ü‘ÃÜÜØ ôÜßÁÜÜØ †íÜêÜÜå‘ÃÜÜå †ÃÜå ÝÆÜÂÃôÜÃÜÜ ÆܵÜÜå †åÏÜ µÜ±Ü ô´ÜÓå ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜÃÜß ÝíÜÄÜ´ÜÜå íܱÜÜ´Üß †ÜíÜå “å. ‘üÜšÜ, ÝíÜÃÜÜå¹ †ÃÜå ÆÜÂôÜØÄÜÜåÃÜß †íÜÃÜíÜß ÄÜâسܱÜß³Üß ‘³ÜÜ ÓôÜÆܹ ËÜÃÜå “å. ˆÄêÜçòÃÜÜ ôÜÓ ÃÜåÝíÜêÜ ‘Üç²ÚôÜå ê܃ÑÜàØ “å ‘å ŸÑÜÜÓå Ó±ÜÝè†å ݘ‘åüÃÜß ÓÏÜ´ÜÏÜÜسÜß ÝíܹÜÑÜ êÜßÁÜß ´ÑÜÜÓå ¡±Üå ‘å ݘ‘åüÃÜÜØ ÄÜÜæÓíÜ †ÃÜå œÜÏÜ´‘ÜÓ †ÀïÑÜ ³Ü‰ ÄÜÑÜÜØ. ˆÄêÜçòÃÜß ÆÜ¡ÏÜÜØ Ý˜‘åüÃÜß †¹ÖÍÜà´Ü ÓÏÜ´ÜÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå ÝÆÜÂÃôÜ Ó±ÜÝèÃÜå èå êÜÜå‘ÝÆÜÂÑÜ´ÜÜ ÏÜìåêÜß ´Üå †ôÜÜÁÜÜ ÷´Üß. ³ÜÜå²Ü‘ †ÆÜíÜܹÜåÃÜå ËÜܹ ‘Ó´ÜÜØ ¹åïÜÃÜÜ †ØÄÜÂåè ôܶÜÜÁÜÜÓ߆ÜåÃÜå †ÃÜå ¹åïÜß ÓÜŸÑÜÜåÃÜÜ ÓÜèíÜ߆ÜåÃÜå ôíÜÜ´ÜصÑÜ ÏÜÜüå œÜìíÜì ‘ÓÃÜÜÓ܆Üå ÆÜ´ÑÜå ôܹÖÍÜÜíÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜå. ÆêÜåˆÄÜ ÁÜ ÄÜå‡ÏÜÃÜÜ êÜåƒÜ‘å Ó±ÜÝèÃÜÜ ÏÜÃÜÏÜÜØ Ó÷åêÜÜå †ÜíÜÜå ÆÜâíÜÚÄÜÂ÷ †ÃÜå‘ ô³Üìå Óèâ ‘ÑÜÜåÚ “å. ¡å‘å Ó±ÜÝèÃÜÜ ÓÜè‘àÏÜÜÓ ‘ÜçêÜåèÃÜÜ †ÍÑÜÜôÜ ¹ÓÏÑÜÜÃÜÃÜß Ý˜‘åü ÏÜçœÜÏÜÜØ ‘çÆüÃÜ †ÃÜå ËÜÜçêÜÓ ÏÜÜå÷ÃܹÜôÜ ÄÜÜØÁÜ߆å èå Óß´Üå Ó±ÜÝèÃÜå †Ü‹ü ‘ÑÜÜÚ ´ÜåÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜß ÆÜ´ÑÜà´ÆÜÃÃÜÏÜÝ´Ü †ÃÜå ݘ‘åüÃÜÜ ÝÃÜÑÜÏÜÜåÃÜß ôÜâšÏÜ ¡±Ü‘ÜÓß ÆÜÂÄÜü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å. ÆÜ±Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜß †ÃÑÜ †ÜíÜß ÝíÜÄÜ´ÜÜå ´ÜÆÜÜôÜ´ÜÜØ êÜåƒÜ‘å ÄÜÜØÁÜßÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ´ÜåÏÜÃÜß êÜÜå‘ÝÆÜÂÑÜ´ÜÜÃÜÜå êÜÜÍÜ êÜåíÜÜ †ÃÜå ´ÜåÏÜÃÜß œÜìíÜìÜåÃÜß üß‘Ü ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå ‘ÑÜÜåÚ ÷ÜåÑÜ †åíÜàØ íÜÁÜà êÜÜÄÜå “å. ÓÜè‘ÜåüÃÜß ÏÜçœÜ ÆÜâÓß ³ÜÑÜå êÜåƒÜ‘å Ó±ÜÝèÃÜÜ ÏÜÃÜÏÜÜØ ÏÜÜå÷ÃܹÜôÜ ÆÜ´ÑÜå ÃÜÉÓ´Ü ÷ÜåÑÜ ´ÜåíÜàØ ¹ïÜÜÚíÑÜàØ “å. (ÆÜä. 69-70) ¡å‘å ´ÑÜÜÓå ´Üå†Üå œÜìíÜì‘ÜÓ ÷´ÜÜ ÃÜ÷Î. [†ÜçÄÜôü 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ïÜÜìÜÃÜÜ †ÍÑÜÜôÜÃÜÜØ ÆÜÜ“êÜÜØ íÜóÜÜåÚÏÜÜØ ÏÜÜå÷ÃܹÜôÜ Ý˜‘åü ÓÏÑÜÜ ÷ïÜå ƒÜÓÜ, ÆÜ±Ü ôÜÜÓÜ Ý˜‘åüÓ ËÜÃÑÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜåíÜÜ ôÜØ¡åÄÜÜå ¹åƒÜÜ´ÜÜ ÃܳÜß. ÃÜíÜåÏËÜÓ 1885ÏÜÜØ ÏÜÜå÷ÃܹÜôÜÃÜÜ ÝÆÜ´ÜÜñÜßÃÜàØ †íÜôÜÜÃÜ ³ÜÑÜàØ ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÜÓíÜÜÓÏÜÜØ †åüêÜÜ íÑÜô´Ü Ó÷å´ÜÜ ÷´ÜÜ ‘å ‘ôÜÓ´Ü †ÃÜå ÓÏÜ´ÜÄÜÏÜ´ÜÃÜÜ íÜÄÜÜåÚÏÜÜسÜß Ó¡ ÏÜåìíÜß êÜåíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß ÷´Üß. †°ÜÓ íÜÓôÜÃÜß ŒÏÜÓå 1887ÃÜÜ †Ø´Ü ÍÜÜÄÜå ÏÜÜå÷ÃܹÜôÜ ÏÜçÝüבÏÜÜØ ÆÜÜôÜ ³ÜÑÜÜ †ÃÜå 1888ÃÜÜ ¡ÃÑÜà†ÜÓßÏÜÜØ ÍÜÜíÜÃÜÄÜÓÃÜß ïÜÜÏÜì¹ÜôÜ ‘ÜçêÜåèÏÜÜØ ¹ÜƒÜêÜ ³ÜÑÜÜ, ´Üå è íÜóÜåÚ ôÜÆüåÏËÜÓÏÜÜØ ËÜçÝÓôüÓ ³ÜíÜÜ ˆÄêÜçò èíÜÜ ÓíÜÜÃÜÜ ³ÜÑÜÜ. †åüêÜå íÜœœÜåÃÜÜØ 1886 †ÃÜå 1887ÃÜÜØ íÜóÜÜåÚÏÜÜØ ´Üå†Üå ݘ‘åüÃÜß ÓÏÜ´ÜÏÜÜØ ™Ü±Üß ôÜÜÓß ‘àïÜì´ÜÜ ÏÜåìíÜß ïÜøÑÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜåíÜàØ ôÜØÍÜÝíÜ´Ü è±ÜÜ´ÜàØ ÃܳÜß. ÏÜÜå÷ÃܹÜôÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜß ÓÜè‘ßÑÜ ‘ÜÓÝ‘¹ßÚÃÜàØ ÏÜâêÑÜÜØ‘ÃÜ ‘Ó´ÜÜØ ÝÆÜÂÃôÜ Ó±ÜÝè è±ÜÜíÜå “å ‘å ´Üå†Üå ´ÜåÏÜÃÜå, êÜÜå‘ÜåÃÜå ÆÜÓôÆÜÓ êܲÜíÜß ÏÜÜÓÃÜÜÓ œÜìíÜÝìÑÜܳÜß ÝíÜïÜåóÜ ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÃܳÜß. Õ÷¹ÃÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜß ÓÜè‘ßÑÜ ôÜÏÜè ÷¢ ÆÜÝÓÆÜøíÜ ³Ü‰ ÃܳÜß ´ÑÜÜÓå ´ÜåÏÜÃÜÜÏÜÜØ Õ÷ôÜÜ èÄÜܲíÜÜÏÜÜØ ´Üå†Üå †œÜ‘Ü´ÜÜ ÃܳÜß. †åüêÜàØ è ÃÜ÷Î, ôÜÏÜè¹ÜÓ †ØÄÜÂå¡åÃÜÜ ÏÜÃÜÏÜÜØ †åíÜÜå ÍÜÂÏÜ ¥ÍÜÜå ‘Óß ÓûÜ “å ‘å Õ÷¹ÃÜÜ êÜÜå‘Üå ¡´Üå ÓÜŸÑÜÃÜàØ ôÜØœÜÜêÜÃÜ ‘ÓíÜÜ ôÜšÜÏÜ “å. †ÜÃÜܳÜß ÝËÜÂüÃÜÃÜß ôÜÓ‘ÜÓå ÓÜèíÜ߆ÜåÃÜå èå ƒÜÜ´ÜÓ߆Üå †ÜÆÜß “å ´ÜåÃÜÜå ôÜÓå †ÜÏÜ ÍÜØÄÜ ³Ü‰ ÓûÜå “å. (ÆÜÜÃÜàØ 206) ÝÆÜÂÃôÜ ‘÷å “å ‘å ÄÜÜØÁÜß ‘ÏÜÃÜôÜßËÜ ¹ÝêÜ´ÜÜåÃÜå Ïܹ¹ ‘ÓíÜÜÃÜß íÜÜ´ÜÜå ‘Óå “å, ÆÜ±Ü ƒÜÓåƒÜÓ ´ÜÜå ´Üå†Üå ´Üå ôÜßÁÜÜôÜÜ¹Ü êÜÜå‘ÜåÃÜÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÓÜè‘ßÑÜ ÷å´Üà ÏÜÜüå ¹àÓàÆÜÑÜÜåÄÜ ‘Óå “å. ´ÜåÃÜß ôÜÜÏÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÓÜŸÑÜÜÝÍÜóÜå‘ í܃ܴÜå 80,000 ¹ÝêÜ´ÜÜåÃÜå èÏÜܲÒÜ, ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ôÜàíܱÜÚ´ÜàêÜÜÃÜÜ ôÜÜåÃÜÜÃÜàØ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÏÜÜüå ¹ÜÃÜ ‘ÑÜàÛ †ÃÜå ´ÜåÏÜÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ œÜÓ±ÜÜåÃÜÜå ôÆÜïÜÚ ‘ÓíÜÜ ¹ßÁÜÜå. ´ÜåÏÜÃÜß †Ü؃ÜÜåÏÜÜØ ÷óÜÚÃÜÜØ †ÜØôÜà ÷´ÜÜØ, ´Üå†Üå †ÏÜÃÜå ‰òÜÓ èåÏÜ ÆÜâèå “å. (ÆÜÜÃÜàØ 214). †ÜÏÜ ÝÆÜÂÃôÜ †Ü ËÜÜËÜ´Üå

ÄÜÜØÁÜߢ ôÜÜÓÜ Ý˜‘åüÓ ÷´ÜÜ, ËÜÜçêÜÓ ÷´ÜÜ †ÃÜå ݘ‘åü üßÏÜÃÜÜ ‘çÆüÃÜ ÷´ÜÜ, ÝÆÜÂÃôÜ Ó±ÜÝèÃÜß üßÏÜÃÜå ÷ÜåÝïÜÑÜÜÓßÆÜâíÜÚ‘ ÷ÓÜíÜß ¹ßÁÜß ÷´Üß íÜÄÜåÓå ÝíÜÄÜ´ÜÜå ƒÜÓåƒÜÓ ´ÜÜå ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜ‘ÜÓ †ÜÑÜÃÜ ËÜàÓàÏÜÜÃÜß ‘êÆÜÃÜÜÃÜß ôÜÓè´ÜÜå “å, †ÜÁÜÜÓÍÜâ´Ü ÷‘ß‘´ÜÜå ÃܳÜß. †ÜíÜß ÝíÜÄÜ´ÜÜå øÑÜÜØÑÜ ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜß ÷‘ß‘´ÜÜå ´ÜÓß‘å Óèâ ³ÜíÜß ¡å‰†å ÃÜ÷Î

ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ÄÜÜæÓíÜ ¹ïÜÜÚíÜå “å, ´ÜåÃÜå ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ‘ÜÑÜÚ ‘Ó´ÜÜØ ÝíÜïÜåóÜ ÄܱÜå “å. †ÜÏÜ Playing the Game †å ÝÆÜÂÃôÜ Ó±ÜÝèÃÜÜ ¢íÜÃÜ ÆÜÓ †ÜÁÜÜÝÓ´Ü ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜ íÜÜ؜ܴÜÜØ Ó±ÜÝèÃÜÜ ÆÜÝÓœÜÑÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß ÆÜ±Ü ÷´ÜÜ †åíÜÜå ‘êÆÜÃÜÜÍÜÑÜÜåÚ †ÜêÜåƒÜ †ÜƒÜÜ ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ô³Üìå ô³Üìå êÜåƒÜ‘å †ÜÆÜß ¹ßÁÜÜå “å. ´Üå †ØÄÜå ÄÜÜØÁÜߢÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓß †ÃÜå †ÃÑÜ ¹ô´ÜÜíÜå¢ ôÜعÍÜÜåÚ ´ÜÆÜÜôÜ´ÜÜØ ´Üå ÝÃÜéÆÜ±Ü íÜÜô´ÜÝíÜ‘ ÀÞóü†å ôÜàôÜØÄÜ´Ü êÜÜÄÜ´ÜàØ ÃܳÜß. ‘äÝ´Ü †å‘ ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜ ÷ÜåíÜܳÜß ´ÜåíÜß ‘êÆÜÃÜ܆Üå íÜܜܑÜåÃÜå ÍÜêÜå ³ÜÜå²ß íÜÜÓ íÜÜœÜÃÜÓôÜ †ÜÆÜå, ÆÜ±Ü ´ÜåÃÜå ¹ô´ÜÜíÜå¢ ÆÜÂÏÜÜ±Ü ÏÜÜÃÜß ïÜ‘ÜÑÜ ÃÜ÷Î. †åüêÜå ÄÜÜØÁÜߢ ôÜÜÓÜ Ý˜‘åüÓ ÷´ÜÜ, ËÜÜçêÜÓ ÷´ÜÜ †ÃÜå ݘ‘åü üßÏÜÃÜÜ ‘çÆüÃÜ ÷´ÜÜ, ÝÆÜÂÃôÜ Ó±ÜÝèÃÜß üßÏÜÃÜå ÷ÜåÝïÜÑÜÜÓßÆÜâíÜÚ‘ ÷ÓÜíÜß ¹ßÁÜß ÷´Üß íÜÄÜåÓå ÝíÜÄÜ´ÜÜå ƒÜÓåƒÜÓ ´ÜÜå ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜ‘ÜÓ †ÜÑÜÃÜ ËÜàÓàÏÜÜÃÜß ‘êÆÜÃÜÜÃÜß ôÜÓè´ÜÜå “å, †ÜÁÜÜÓÍÜâ´Ü ÷‘ß‘´ÜÜå ÃܳÜß. †ÜíÜß ÝíÜÄÜ´ÜÜå øÑÜÜØÑÜ ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜß ÷‘ß‘´ÜÜå ´ÜÓß‘å Óèâ ³ÜíÜß ¡å‰†å ÃÜ÷Î. êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜ‘Ú": ²ß–140, ‘ÜìíÜßËÜß², ÍÜÜíÜÃÜÄÜÓ-364 002 

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2015]

241

ÄÜÜØÁÜß : ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ôÜÃÏÜàƒÜ ôÜàÁÜßÓ œÜغ1 `ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷'ÃÜÜ †åÝÆÜÂêÜ 2015ÃÜÜ †Ø‘ÏÜÜØ †ÜÆܱÜå ÄÜÜØÁÜß": †å‘ †ôÜØÍÜíÜ ôÜØÍÜÜíÜÃÜÜ ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜå ÆÜÝÓœÜÑÜ ÏÜåìíÑÜÜå. ÏÜâêÜ´Ü: ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜ éÆÜå ê܃ÜÜÑÜåêÜÜ †å ÆÜÝÓœÜÑÜÏÜÜØ ÃÜÜÓÜÑÜ±Ü ¹åôÜ܉ ê܃Üå “å ‘å `†Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜàØ ÏÜàƒÑÜ ÝíÜÁÜÜÃÜ ‘¹ÜœÜ †å “å ‘å ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝʑܳÜß ÍÜÜÓ´Ü †ÜíÑÜÜ ÆÜ“ß ÆÜÜØœÜ íÜóÜÚÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß †ÜƒÜÜ ¹åïÜÃÜàØ ÃÜå´Üä´íÜ ‘Óß ïÜ‘å ´ÜåíÜÜå ÆÜÂÍÜÜíÜ ÆÜÜ²ß ïÜøÑÜÜ, †åÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ íÑÜÞø´Ü´íÜ èåüêÜàØ è ñÜåÑÜ, èÃÜ´ÜÜ†å †åÏÜÃÜå †ÜÆÜåêÜÜ üå‘ÜÃÜå ÆÜ±Ü ÷´ÜàØ. ´ÜÜå “åêêÜÜ Ý¹íÜôÜÜåÏÜÜØ †åÏÜÃÜå ôÜÜØÆܲåêÜß ÝÃÜóÉì´ÜÜÃÜß ÆÜÜ“ì èÃÜ´ÜÜÃÜß ÄÜÜØÁÜßÝíÜÏÜàƒÜ´ÜÜ ÆÜ±Ü ÷´Üß.' ïÜÜ ÏÜÜüå ÷´Üß †å ÝíÜÏÜàƒÜ´ÜÜ ´Üå ´ÜÆÜÜôÜå “å ‡Ý´Ü÷ÜôÜ‘ÜÓ êÜåƒÜ‘ ôÜàÁÜßÓ œÜغ †ÃÜå ´ÜåÃÜÜ ÆÜÂÜÓØÍÜ éÆÜå ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜسÜß ÆÜ÷åêÜàØ ÆÜ‘ӱÜ. . .

÷àØ ´ÜÜå ‘÷å´ÜÜå ‘÷å´ÜÜå œÜÜêÑÜÜå è‰ïÜ, ÆÜÓØ´Üà ‘Ü剑 ݹíÜôÜ ÷àØ ÑÜܹ †ÜíÜßïÜ ‘å †å‘ ÝÏÜÝô‘ÃÜ ÏÜܱÜôÜ èå ‘÷å´ÜÜå ÷´ÜÜå ´Üå è ËÜÓÜËÜÓ ÷´ÜØà.

ŸÑÜÜÓå ¹ÝšÜ±Ü1†ÜÝÊ‘ÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÃÜß `ÄÜÜØÁÜß' ËÜÃÜíÜÜÃÜß ïÜé†Ü´Ü ³Ü‰ Ó÷ß ÷´Üß, ´ÑÜÜÓå †åÏÜÃÜÜ ÝíÜïÜå †å‘ ÆÜàô´Ü‘ †ÜíÜß ÄÜÑÜàØ ÷´ÜàØ.2 ´ÑÜÜÓ³Üß †Üè ôÜàÁÜßÃÜÜØ 100 íÜóÜÚÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß ‹ÆÜÓ †ÄÜÝ±Ü´Ü ÆÜàô´Ü‘Üå †ÜíÜß œÜâøÑÜÜØ “å. ¡´Ü ¡´ÜÃÜÜØ ÆÜàô´Ü‘Üå: †åÏÜÃÜå ¹åíÜ ôÜÏÜÜÃÜ Ýôܽ ‘Ó´ÜÜØ ÆÜàô´Ü‘Üå, †åÏÜÃÜÜ ôÜØ´ÜàÝêÜ´Ü ÏÜâêÑÜÜØ‘ÃÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜÜôÜ ‘Ó´ÜÜØ ÆÜàô´Ü‘Üå, †åÏÜÃÜå ïÜÜÆÜéÆÜ ÏÜÜÃÜ´ÜÜØ ÆÜàô´Ü‘Üå. †Ü ÆÜÓØÆÜÓÜ ”ü ³ÜØÍÜå †åÏÜ êÜÜÄÜ´ÜàØ ÃܳÜß! ÄÜÜØÁÜß †ÁÑÜÑÜÃÜÃÜàØ †Ü ôÜÜ´Ü´ÑÜ †ÃÜå íÜæÝíÜÁÑÜ ËÜß¡å ‘Üå‰ ÆÜ±Ü †³ÜÚ ÁÜÓÜíÜ´ÜàØ ÷ÜåÑÜ, ´Üå †åüêÜàØ ´ÜÜå èéÓ ÆÜàÓíÜÜÓ ‘Óå “å ‘å †Ü ôÜÜå íÜóÜÚÏÜÜØ ¹àÝÃÜÑÜÜ ÄÜÏÜå ´ÜåüêÜß ËܹêÜ܉ ÷ÜåÑÜ, “´ÜÜØ ÆÜ±Ü †Ü ÏÜܱÜôÜÏÜÜØ ‘؉‘ †åíÜàØ “å, èå³Üß †ÜÆܱÜå †åÃÜå ÑÜܹ Ó܃ÜíÜÜ †ÃÜå ôÜÏÜèíÜÜ 1. ÄÜàèÓÜ´Üß †ÃÜàíÜܹ": ÄÜÜØÁÜߢÃÜàØ ÆÜ÷åêÜàØ œÜÝÓµÜ, êÜå. ¡åôÜÉ ²Üå‘, †ÃÜàíÜܹ": ËÜÜêÜàÍÜ܉ ÆÜÜÓåƒÜ 2. ¹åïÜÝíܹåïÜÃÜß †ÃÜå‘ ÝíܑܾßÑÜ ôÜØô³Ü܆Üå ôÜܳÜå ¡å²ÜÑÜåêÜÜ ôÜàÁÜßÓ œÜغÃÜÜå ÄÜàèÓÜ´Ü ôÜܳÜå ÆÜ±Ü ôÜØËÜØÁÜ ÓûÜå “å. ôÜàÓ´ÜÃÜÜ ôÜåÃüÓ ÉÜçÓ ôÜÜåÝïÜÑÜêÜ ôü²ß”ÏÜÜØ ´Üå†Üå 1984³Üß 1999 ôÜàÁÜß ÝôÜÝÃÜÑÜÓ ÉåêÜÜå Ó÷ß œÜâøÑÜÜ “å. †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ôÜÜÏÜÜÝè‘ œÜå´ÜÃÜÜÃÜÜØ ÝíÜÝÍÜÃÃÜ ÆÜÜôÜÜØÃÜÜ ´Üå†Üå †ÍÑÜÜôÜß “å. (ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜسÜß ôÜØÆÜÜݹ´Ü) ôÜØ.

242

—"ÄÜÜØÁÜß 16 †ÜçøüÜåËÜÓ, 1947 ‡œ“ß†å “ß†å. †Ü `‘؉‘', ´Üå ïÜàØ “å? †Ü ÆÜÂðÃÜÃÜÜå ‘Üå‰ ôÜØÆÜâ±ÜÚ íÜô´ÜàêÜšÜß èíÜÜËÜ ÃܳÜß. ´ÜåÃÜÜå èíÜÜËÜ ÄÜÜØÁÜß ‘Ó´ÜÜØ ™Ü±ÜÜå íÜÁÜÜÓå ÄÜÜØÁÜßÃÜå ¡åÃÜÜÓÜØ, †å `‘؉‘'ÃÜå ôÜÏÜèíÜÜÃÜß ‡œ“Ü Ó܃ÜÃÜÜÓÜØ ÆÜÓ ÝÃÜÍÜÚÓ ‘ÓïÜå ‘å, †Ü ¡åÃÜÜÓÜ؆ÜåÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÃÜå ¡åíÜÜÏÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ¡´ÜÃÜå ¡å´ÜÜ Ó÷åíÜÜÃÜß †ÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß è †Ü؃ÜÃÜÜ ÆÜÓߚܱÜÃÜß ‘åüêÜß ÑÜÜåÄÑÜ´ÜÜ “å? ÄÜÜØÁÜß ‹ÆÜÓÃÜÜØ °ÄÜêÜÜËÜØÁÜ ÆÜàô´Ü‘ÜåÏÜÜØ †å‘ íÜÁÜà ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜå ‹ÏÜåÓÜå ÷àØ ïÜÜ ÏÜÜüå ‘Óß ÓûÜå “àØ? ÏÜÃÜå ïÜܳÜß †åíÜÜå ÝíÜòÜÜôÜ “å ‘å, †Ü ÝíÜêÜšÜ±Ü íÑÜÞø´Ü´íÜÃÜå ê܉ÃÜå ŸÑÜÜØ †êÜÄÜ †êÜÄÜ ÀÞóü‘Üå±Ü³Üß †ÜíÜàØ †ÏÜÜÆÜ êÜåƒÜÃÜ ³Ü‰ œÜâøÑÜàØ “å, ´ÑÜÜØ ÏÜÜÓÜ ÏÜÜüå ‘Ø‰ ‘÷åíÜÜÃÜàØ ËÜœÑÜàØ “å? †åíÜàØ ´ÜÜå “å ÃÜ÷Î ‘å, ÏÜÇ ËÜÁÜàØ ê܃ÜÜ±Ü íÜÜØœÜß êÜßÁÜàØ “å †ÃÜå ÷àØ ¡±ÜàØ “àØ ‘å, ÷àØ èå ‘÷åíÜÜ è‰ ÓûÜå “àØ, ´Üå †ÜÃÜÜ ÆÜ÷åêÜÜØ ‘÷åíÜÜÑÜàØ ÃܳÜß! “´ÜÜØÑÜ ÆÜâÓ´ÜàØ ¡å‰ êÜßÁÜÜ ÆÜ“ß ÏÜÃÜå êÜÜÄÜå “å ‘å, ÏÜÜÓÜ ÆÜàô´Ü‘ ÏÜÜüå èÄÜÜ “å. †åüêÜÜ ÏÜÜüå è ÃÜ÷Î ‘å ÷àØ èå ‘÷åíÜÜ è‰ ÓûÜå “àØ ´Üå èå ÷ÜåÑÜ ´Üå, †Ü Óß´Üå ÃܳÜß ‘÷åíÜÜÑÜàØ. ÆÜÓØ´Üà †÷Î †å‘ ÁÜ’Üå “å, †å‘ ƒÜÜôÜ ÆÜ‘ÜÓÃÜÜå íÜåÄÜ “å. [†ÜçÄÜôü 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÏÜÃÜå †Ü ÆÜ‘ÜÓÃÜÜ ÆÜàô´Ü‘ÃÜàØ ô³ÜÜÃÜ †åüêÜÜ ÏÜÜüå ÆÜ±Ü è±ÜÜÑÜ “å ‘å, ÷àØ †åÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÃÜß ôÜܳÜå ôÜܳÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ÆÜ±Ü ¡åíÜÜÃÜß ‡œ“Ü Ó܃ÜàØ “àØ. ÄÜÜØÁÜßÃÜß ôÜܳÜå ôÜܳÜå ‘å †åÏÜÃÜÜ ÝÃÜÝÏܶÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ¡åíÜÜÃÜÜ, †Üå“ÜÏÜÜØ †Üå“Ü ËÜå ô´ÜÓå ¡åíÜÜÃÜÜ “å"—"†å‘ ´Ü¼ÃÜ ÆÜÜå´Üß‘Üå `÷àØ' †ÃÜå ËÜß¡å `÷àØ' èå ‘Üå‰ †Þô³ÜÓ, ÓÜåè ËÜÃÜ´ÜÜ ËÜÄܲ´ÜÜ `†ÏÜå'ÃÜÜå ÍÜÜÄÜ “å. ‘Üå‰ íÜܜܑÃÜå ÏÜÜÓÜ ¡åíÜÜÏÜÜØ, èå ÷¹ ôÜàÁÜß †³ÜíÜÜ ŸÑÜÜØ ŸÑÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ¡åíÜÜÃÜàØ ¹åƒÜÜïÜå ´ÑÜÜØ †å‘ `†ÏÜå' ËÜÃÜïÜå. †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ ´Ü‘ÚÃÜå ‘ÜÓ±Üå ÆÜ±Ü ‘Üå‰ `†ÏÜå' ËÜÃÜß ïÜ‘å “å. †Ü ÆÜàô´Ü‘ íÜóÜÜåÚ³Üß ÏÜÜÓß ÍÜß´ÜÓ †íÜ´ÜÓ´ÜàØ ÓûàØ “å. êÜÄÜÍÜÄÜ 10 íÜóÜÚ ÆÜ÷åêÜÜØÃÜß íÜÜ´Ü “å. ÷àØ Ý¹ê÷ßÏÜÜØ †ÜíÜåêÜÜ ÃÜå÷Óà ôÏÜÜÓ‘ ÆÜàô´Ü‘ÜêÜÑÜÏÜÜØ ËÜåôÜßÃÜå íÜÜØœÜß ÓûÜå ÷´ÜÜå. †å í܃ܴÜå †ÜåÄܱÜßôÜÏÜß ôܹßÏÜÜØ ÝƒÜÂô´Üß ³Ü‰ è´ÜÜØ ôÜíܱÜÚ Ý÷ùà†Üå ‹ÆÜÓ ÷àØ ‘ÜÏÜ ‘Óß ÓûÜå ÷´ÜÜå. †å ‘ÜÏÜÃÜÜ ˜ÏÜÏÜÜØ ÏÜÃÜå ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ‘Üå‰ ÝÃÜíÜå¹ÃÜÃÜÜå ôÜعÍÜÚ ÏÜëÑÜÜå. †å †åüêÜÜå ÓÜåœÜ‘ êÜÜÄÑÜÜå ‘å, ÏÜÇ ÝÃÜÿÜÑÜ ‘ÑÜÜåÚ ‘å ´Üå ÝÃÜíÜå¹ÃÜ ÆÜâÓåÆÜâÓàØ íÜÜØœÜß ¡Œ. †åüêÜå ÏÜÇ ´ÜÓ´Ü èåÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÃÜàØ †å ÝÃÜíÜå¹ÃÜ ÷´ÜàØ, ´Üå ÆÜàô´Ü‘ ÏÜØÄÜÜíÜíÜÜ ÏÜÜüå ÉÜçÏÜÚ ÍÜÓß ¹ßÁÜàØ. ÆÜàô´Ü‘ÃÜàØ ïÜßóÜÚ‘ ÷´ÜàØ ÆÜÂܳÜÚÃÜÜÆÜÂíÜœÜÃÜ. ËÜå ƒÜزÜåÏÜÜØ ÆÜ‘ÜÝïÜ´Ü. 1 †åÝÆÜÂêÜ, 1947³Üß 29 ¡ÃÑÜà†ÜÓß, 1948 ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ¹ÓÓÜåè ôÜÜØèÃÜß ÆÜÂܳÜÚÃÜÜôÜÍÜÜÏÜÜØ †ÆÜÜÑÜåêÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜØ ÆÜÂíÜœÜÃÜÜåÃÜÜå ôÜØÄÜÂ÷! èåÏÜÜØ ÁÜÏÜÚÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ ÝíÜïÜå ÆÜåêÜàØ ÝÃÜíÜå¹ÃÜ ÷´ÜàØ, èåÃÜå ‘ÜÓ±Üå ÏÜÇ †Ü ÆÜàô´Ü‘ ‘°ÜíÜåêÜàØ, ´Üå ÆÜÂíÜœÜÃÜ ÷àØ ôÜÜæ³Üß ÆÜ÷åêÜÜØ íÜÜØœÜàØ ´Üå ôíÜÜÍÜÜÝíÜ‘ ÷´ÜàØ. †å ÆÜÂíÜœÜÃÜ íÜÜ؜ܴÜÜØ ÏÜÃÜå êÜÜÄÑÜàØ ‘å †Ü ÆÜ‘ÜÓÃÜß ËÜÜËÜ´Ü ÏÜÇ ÆÜ÷åêÜÜØ ‘¹ß ÃÜ÷Üå´Üß íÜÜØœÜß. ïÜ˹ÜåÃÜß ôÜœœÜ܉ÃÜÜå †ÜíÜÜå †ÃÜàÍÜíÜ ÆÜ÷åêÜß íÜÜÓ ³Ü‰ ÓûÜå ÷´ÜÜå. †÷Î ÏÜÃÜ †ÃÜå íÜœÜÃÜ, ÝíÜœÜÜÓ †ÃÜå †ÝÍÜíÑÜÞø´ÜÃÜß †‘êÆÜÃÜßÑÜ †å‘íÜÜøÑÜ´ÜÜ ÷´Üß. ÆÜ“ß †å‘ †ÃÑÜ ÆÜÂíÜœÜÃÜÏÜÜØ íÜÜØœÑÜàØ ‘å ÄÜÜØÁÜß†å ‘ûàØ, ``÷àØ ‰òÜÓ³Üß ²ÓßÃÜå †å‘ †å‘ ïÜ˹ ÏÜÜÇÏÜÜسÜß ‘Ü°àØ “àØ''. †å ÆÜÂíÜœÜÃÜ íÜÜØœÜßÃÜå èåÏÜÜØ ÆÜÂܳÜÚÃÜÜ-ÆÜÂíÜœÜÃÜÃÜÜå ÷íÜÜêÜÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2015]

÷´ÜÜå, ´Üå ÁÜÏÜÜÛ´Ü ÝíÜïÜåÃÜÜ ÆÜàô´Ü‘ ÆÜÓ ÆÜÜ“Ü èíÜÜÃÜàØ ÏÜàï‘åêÜ ³Ü‰ ÄÜÑÜàØ! ÷àØ ïÜé†Ü´Ü³Üß ÆÜ÷åêÜÜå ƒÜز íÜÜØœÜíÜÜ êÜÜÄÑÜÜå. èåÏÜ èåÏÜ íÜÜ؜ܴÜÜå ÄÜÑÜÜå ´ÜåÏÜ ´ÜåÏÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜàØ íÑÜÞø´Ü´íÜ, †åÏÜÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå †ÃÜå ‡Ý´Ü÷ÜôÜÏÜÜØ †åÏÜÃÜÜ ÉÜìÜ †ØÄÜåÃÜß ÏÜÜÃÑÜ ÁÜÜÓ±Ü܆Üå ïÜØ‘ÜôÆܹ èåíÜß êÜÜÄÜíÜÜ ÏÜÜزß. ÆÑÜÜÓåêÜÜêÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÏÜÜÝÏÜÚ‘ ÆÜàô´Ü‘ ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß": ÁÜ êÜÜôü Éå” ÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÃÜß ÷´ÑÜÜÃÜÜØ ÏÜÜµÜ ÃÜíÜ íÜóÜÚ ÆÜ“ß ôÜíÜÜêÜ ‹«ÜíÜåêÜÜå, ``†ÜèÃÜÜ ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß øÑÜÜØ “å?'' ÆÜÂܳÜÚÃÜÜ-ÆÜÂíÜœÜÃÜ íÜÜ؜ܴÜÜØ íÜÜ؜ܴÜÜØ ÏÜÃÜå êÜÜÄÑÜàØ ‘å ÆÑÜÜÓåêÜÜêÜÃÜÜå ôÜíÜÜêÜ, †Ü ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ™Ü±ÜÜå †ÜÄÜì íÜÁÜß ÄÜÑÜÜå “å. ÷íÜå ‘¹ÜœÜ ôÜíÜÜêÜ “å, ``†ÜèÃÜÜ èÏÜÜÃÜÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß øÑÜÜØ ÷Üå‰ ïÜ‘å “å?'' †ÜƒÜß ¹àÝÃÜÑÜÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÃÜß èéÝÓÑÜÜ´Ü †Ü èÏÜÜÃÜÜ ÏÜÜüå «åÓ «åÓ †ÃÜàÍÜíÜ܉ Ó÷ß “å. †Üèå èÄÜ´ÜÍÜÓÏÜÜØ èå ÝíÜÃÜÜïÜ, †ïÜÜØÝ´Ü †ÃÜå †ôÜêÜÜÏÜ´Üß œÜÜêÜß ÓûÜØ “å, ´ÜåÏÜÜØ êÜÜå‘ÜåÃÜå ÄÜÜØÁÜßÃÜß ÑÜܹ †ÜíÜå ´Üå ôíÜÜÍÜÜÝíÜ‘ “å. ÆÜÓØ´Üà ÏÜÜµÜ ´Üå ÑÜܹ³Üß, èéÝÓÑÜÜ´ÜÃÜß †å êÜÜÄܱÜß³Üß ÄÜÜØÁÜßÃÜàØ ô³ÜÜÃÜ ÃܳÜß ËÜÃÜß è´ÜàØ. ô³ÜÜÃÜ ËÜÃÜïÜå §²Ü±ÜÏÜÜØ è‰ÃÜå ÝíÜœÜÜÓíÜܳÜß; ÝíÜœÜÜÓíÜÜÃÜß †å Óß´ÜÃÜå è ËܹêÜíÜܳÜß, èå `ôÜØÍÜíÜ'ÃÜå, `íÑÜÜíÜ÷ÜÝÓ‘´ÜÜ'ÃÜå ôÜØ‘àÝœÜ´Ü íÜ´ÜÚÏÜÜÃÜÃÜß ‘å¹ÏÜÜسÜß ÏÜàø´Ü è ÃܳÜß ‘Óß ïÜ‘´Üß! †å ÆÜ‘² †åíÜß ÏÜèËÜâ´Ü “å ‘å, †ÜíÜ´Üß ‘ÜêÜ ÏÜÜüå ‘Ø‰ ´Ü¼ÃÜ ÃÜâ´ÜÃÜÃÜß ‘êÆÜÃÜÜ ‘ÓíÜß ´ÜÜå ¹âÓ Ó÷ß, èå Ä܉‘ÜêÜ ôÜàÁÜß ‹ÝœÜ´Ü ÷´Üß †åíÜß ôÜØÍÜÜíÜÃÜÜÃÜå ÆÜ±Ü ÍÜàêÜÜíÜß ¹å “å! ÄÜÜØÁÜßÃÜå è ê܉†å": 1915ÏÜÜØ ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘Ü “Üå²ßÃÜå ŸÑÜÜÓå ´Üå†Üå Ý÷ùàô´ÜÜÃÜ ÆÜÜ“Ü †ÜíÑÜÜ, ´ÑÜÜÓå ´ÜåÏÜÃÜÜ ÓÜèÃÜæÝ´Ü‘ ÄÜàÓà ÄÜÜåÆÜÜì ‘äó±Ü ÄÜÜåƒÜêÜå†å †åÏÜÃÜå †å‘ íÜóÜÚ ¹åïÜÏÜÜØ ÉÓßÃÜå ÆÜÝÓÞô³ÜÝ´ÜÃÜå ÃÜ¢‘³Üß ¡åíÜÜÃÜß ôÜêÜÜ÷ †ÜÆÜß. ÄÜÜåƒÜêÜå ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ ‘å ÄÜÜØÁÜßÃÜß ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜíÜÜìß †ÃÜÜåƒÜß ÓÜèÃÜßÝ´Ü Ý÷ùàô´ÜÜÃÜÏÜÜØ ÃÜ÷Î œÜÜêÜå. †ÃÜå ´ÜåÏÜÃÜå †åíÜÜå ÝíÜòÜÜôÜ ÷´ÜÜå ‘å, †Ü íÜÜ´Ü ¹åïÜÍÜÂÏÜ±Ü í܃ܴÜå ÄÜÜØÁÜßÃÜß ôÜÏÜèÏÜÜØ ÆÜ±Ü †ÜíÜß èïÜå.

243

†å‘ íÜÜÓ ÉÓß ÄÜÜØÁÜßÃÜß †Õ÷ôÜÜÃÜß ÓÜèÃÜßÝ´ÜÃÜå ê܉ÃÜå 1915-16 èåíÜÜå †ÝíÜòÜÜôÜ ÆÜÂôÜÓß ÄÜÑÜÜå.

1915-16 èåíÜÜå, ÆÜ±Ü ´Ü¼ÃÜ ´Üå è ÃÜ÷Î. ÄÜÜØÁÜß ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ “åíÜüÃÜÜ ôÜÏÜÑÜÏÜÜØ †Ü ™ÜåÓÜ´ÜÜ è´ÜÜ †ÝíÜòÜÜôÜÃÜå ¹âÓ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ êÜÜÄÜß ÄÜÑÜÜ. ôÜÜíÜ †å‘êÜÜ. ‹¶ÜÓÜå¶ÜÓ ÝÃÜ:ôÜ÷ÜÑÜ. íÜÜÓØíÜÜÓ †å è íÜÜ´Ü ‘÷å´ÜÜ †ÃÜå †ÃÜàÍÜíÜ´ÜÜ ‘å, `†åÏÜÃÜàØ ËÜÜåêÜíÜàØ ÄÜÜèÓÃÜß ÝÆÜÆÜâ²ß èåíÜàØ “å.' ËÜÜåêÜíÜܳÜß ‘؉ íÜì´ÜàØ ÃܳÜß †å ¡å‰ÃÜå †ÜÏÜ ‹ÆÜíÜÜôÜ ‘Ó´ÜÜ, ÷´ÜÜïÜ ³Ü´ÜÜ, ÆÜÓØ´Üà ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ‘ÏÜÚšÜåµÜÏÜÜسÜß ÷üíÜÜ ´ÜæÑÜÜÓ ÃÜ÷Üå´ÜÜ! †Ü ÄÜÜØÁÜßÃÜß ÝÃÜóÉì´ÜÜ ÷´Üß. ïÜàØ †Ü ÄÜÜØÁÜßÃÜß ÝÃÜóÉì´ÜÜ ÷´Üß ƒÜÓß? ÄÜÜØÁÜßÃÜß ôÜÉì´ÜÜ †ÃÜå ÝÃÜóÉì´ÜÜÃÜÜ ôÜعÍÜåÚ, †åÏÜÃÜÜ ÃÜå´Üä´íÜ †ÃÜå íÜæÑÜÞø´Ü‘ †ôÜÜÏÜÜÃÑÜ´ÜÜÃÜå ÃÜ‘ÜÑÜÜÚ ÝíÜÃÜÜ, ÑÜܹ Ó܃ÜíÜàØ ÆܲïÜå ‘å ¡å †³ÜíÜÜ ŸÑÜÜÓå ÄÜÜØÁÜß ôÜÉì ³ÜÑÜÜ, ´ÑÜÜÓå ÄÜÜØÁÜßÃÜß ÆÜÜ“ì ÄÜÑÜåêÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜß ÆÜ±Ü ôÜÉì´ÜÜ ÷´Üß. †Ü è ´Ü‘Ú ÆÜÂÏÜܱÜå ¡å †³ÜíÜÜ ŸÑÜÜÓå ÄÜÜØÁÜß ÝÃÜóÉì ÄÜÑÜÜ ´ÜÜå †åüêÜÜ ÏÜÜüå ‘å êÜÜå‘Üå†å †åÏÜÃÜå ôÜÜ³Ü †ÜÆÑÜÜå ÃÜ÷Î. †Ü ‘ÜÓ±ÜôÜÓ ÆÜ±Ü ÄÜÜØÁÜßÃÜß ôÜܳÜå ôÜܳÜå †ÜÆܱÜß ¡´ÜÃÜå ¡åíÜß ÆܲïÜå. †åÏÜÃÜÜ ¢íÜÃÜ‘Üì ‘Ó´ÜÜØ øÑÜÜØÑÜ íÜÁÜÜÓå ÏÜä´ÑÜà ÆÜ“ß, ÄÜÜØÁÜßÃÜß ôÜÉì´ÜÜ †ÃÜå ÝÃÜóÉì´ÜÜ êÜÜå‘Üå ‹ÆÜÓ"–"†ÜÆܱÜÜØ ôÜÜæ ‹ÆÜÓ †íÜêÜØÝËÜ´Ü “å.

†ÜíÜàØ ÝíÜœÜÜÓÃÜÜÓÜ ÄÜÜåƒÜêÜå †å‘êÜÜ ÃÜ÷Üå´ÜÜ. ¹åïÜÃÜÜ ÏÜÜåüÜ ÏÜÜåüÜ ÓÜè‘ßÑÜ ÃÜå´Ü܆Üå ôÜÝ÷´Ü ÏÜÜåüÜ ÍÜÜÄÜÃÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜå ƒÜÜ´ÜÓß ÷´Üß ‘å ÄÜÜØÁÜßÃÜÜå ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ †÷Î ÃÜ÷Î œÜÜêÜå. ‘åüêÜÜ‘ êÜÜå‘Üå†å ´ÜÜå «å‘²ß ‹²ÜíÜ´ÜÜØ ‘ûØà ‘å, Ý÷ùàô´ÜÜÃÜ, ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘Ü ÃܳÜß! †Ü ËÜÁÜÜ †å êÜÜå‘Üå ÷´ÜÜ èå†Üå ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÃÜÜ ‘ÜÏÜÃÜå †ÍÜâ´ÜÆÜâíÜÚ ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ †ÃÜå †åÏÜÃÜÜ ÆÜÂïÜØôÜ‘ ÷´ÜÜ. ÆÜÓØ´Üà Ý÷ùàô´ÜÜÃÜÏÜÜØ ïÜàØ ïÜøÑÜ ÷´ÜàØ ´Üå ÝíÜïÜåÃÜß ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÏÜè, †å †ÍÜâ´ÜÆÜâíÜÚ ‘ÜÑÜÚÃÜß ¹åƒÜß´Üß ‘å ÝÃÜÝ÷´Ü ôÜØÍÜÜíÜÃÜ܆Üå³Üß ÃÜ÷Î, ËÜê‘å ´ÜåÏÜÃÜÜ ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ êÜÜå‘¢íÜÃÜ †ÃÜå ÓÜóü×ßÑÜ ÓÜèÃÜßÝ´ÜÃÜÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ †ÃÜàÍÜíÜÃÜß íÜÜô´ÜÝíÜ‘´ÜÜ ôÜܳÜå ¡å²ÜÑÜåêÜß ÷´Üß. †Ü ¡÷åÓ †ÝíÜòÜÜôÜ ËÜå íÜóÜÚÏÜÜØ ¹âÓ ³ÜíÜÜ ÏÜÜزÒÜå †ÃÜå œÜÜÓ íÜóÜÚÏÜÜØ †ôÜ÷‘ÜÓ †ÜعÜåêÜÃÜ (1920-22) èåíÜÜå ¹åïÜíÑÜÜÆÜß ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ ïÜé ‘ÓíÜÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß ôÜÉì ³ÜÑÜÜ. ôÜØÍÜÜíÜÃÜÜ †ÃÜå íÑÜÜíÜ÷ÜÝÓ‘´ÜÜÃÜß ôÜÜíÜÚèÝÃÜ‘ ôÜÏÜè ¡å´Ü¡å´ÜÜÏÜÜØ ËܹêÜ܉ Ä܉. †Ü ÄÜÜØÁÜßÃÜß ôÜÉì´ÜÜ ÷´Üß. †å ôÜÉì´ÜÜ ‹ÆÜÓ ËÜ÷à ê܃ÜÜÑÜàØ “å †ÃÜå ´ÜåÃÜàØ ¡´Ü ¡´ÜÃÜàØ ÝíÜðêÜåóÜ±Ü ÆÜ±Ü ³ÜÑÜàØ “å. †å è Óß´Üå ¡å´Ü¡å´ÜÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ¢íÜ´ÜÜØ è, †åÏÜÃÜÜØ “åíÜüÃÜÜØ íÜóÜÜåÚÏÜÜØ ôÜØÍÜÜíÜÃÜÜ †ÃÜå íÑÜÜíÜ÷ÜÝÓ‘´ÜÜÃÜß ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ôÜÏÜèÏÜÜØ ËÜßèàØ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ †ÜíÑÜàØ. †Ü í܃ܴÜå †å ¥êÜüß Ý¹ïÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ!

2 †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ †Ø´ÜÃÜå ôÜÏÜèíÜÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘Óå “å. †Ø´ÜÃÜÜå †å‘ ôÜßÁÜÜåôÜܹÜå †³ÜÚ “å, ¹àÝÃÜÑÜÜÏÜÜسÜß œÜÜêÑÜÜ èíÜàØ. èÃÜôÜ؃ÑÜÜÃÜÜ Ý÷ôÜÜËÜÏÜÜØ †Üå“Ü ³Ü‰ èíÜàØ. †å ôÜßÁÜÜôÜÜ¹Ü †³ÜÚÏÜÜØ †Ü ÆÜàô´Ü‘ ¡åíÜÜ ÏÜÜÄÜå “å ‘å ÄÜÜØÁÜßÃÜÜå ÆÜÜݳÜÚíÜ †Ø´Ü ‘‰ ÆÜÝÓÞô³Üݴ܆ÜåÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå. ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ‘ÏÜÚÍÜâÝÏÜÏÜÜسÜß ‘åíÜß ÏÜÃÜ:Þô³ÜÝ´ÜÏÜÜØ †åÏÜÃÜàØ ÆÜÂô³ÜÜÃÜ ³ÜÑÜàØ? ÆÜ±Ü †å ÆÜÂô³ÜÜÃܳÜß ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜßÃÜÜå †Ø´Ü ³ÜÑÜÜå ÃÜ÷Üå´ÜÜå. ÆÜÜݳÜÚíÜ ÆÜÂô³ÜÜÃܳÜß ‘Üå‰ÃÜÜå ÆÜ±Ü †Ø´Ü 244

†ÜíÜ´ÜÜå ÃܳÜß. ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÏÜä´ÑÜà ÆÜ“ß ËÜÁÜÜØ ¢íÜ´ÜÜØ Ó÷å “å"—"‘Üå‰ †Üå“àØ, ‘Üå‰ íÜÁÜÜÓå! ÄÜÜØÁÜß†å ´ÜÜå ÏÜä´ÑÜà ÆÜ“ß ÏÜÜµÜ ¢íÜ´ÜÜ Ó÷åíÜÜÃÜß ÃÜ÷Î, ËÜê‘å ÝíÜ‘ÝôÜ´Ü ³Ü´ÜÜ Ó÷åíÜÜÃÜß ÆÜ±Ü íÜÜ´Ü ‘Óß ÷´Üß. œÜÜåôÜ« íÜóÜÚÃÜß íÜÑÜå †åÏܱÜå `÷ÝÓèÃÜ'ÏÜÜØ ê܃ÑÜàØ ÷´ÜàØ, ``ŒÏÜÓ³Üß íÜä½ ³ÜÑÜÜå ÷ÜåŒ ´ÜÜåÆÜ±Ü ÏÜÃÜå ÃܳÜß êÜÜÄÜ´ÜàØ ‘å ÏÜÜÓÜå †ÜØ´ÜÝÓ‘ ÝíÜ‘ÜôÜ †ü‘ß ÄÜÑÜÜå “å, ‘å ïÜÓßÓ ÄÜÑÜÜ ÆÜ“ß ÆÜ±Ü †ü‘ïÜå.'' †Ü íÜÜ´ÜÃÜå ËÜߢ †å‘ [†ÜçÄÜôü 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

Óß´Üå ´Üå†Üå íÜÜÓØíÜÜÓ ‘ûÜ ‘Ó´ÜÜ ÷´ÜÜ. ‘÷å´ÜÜ ÷´ÜÜ ‘å †åÏÜÃÜÜ œÜÜêÑÜÜ ÄÜÑÜÜ ÆÜ“ß ÆÜ±Ü ÍÜÝíÜóÑÜÏÜÜØ ËܹêÜÜ´Üß ÆÜÝÓÞô³Üݴ܆ÜåÏÜÜØ †åÏÜÃÜÜ ‘ÜÑÜÚ †ÃÜå ‘³ÜÃÜÃÜÜ ÃÜíÜÜ ÃÜíÜÜ †³ÜÚ ƒÜâêÜ´ÜÜ Ó÷åïÜå. †Ü ÆÜàô´Ü‘ ôÜßÁÜåôÜßÁÜàØ †å †Ø´Ü †åüêÜå ‘å ÄÜÜØÁÜßÃÜÜØ “åíÜüÃÜÜØ ËÜå ôÜíÜÜ ËÜå íÜóÜÚ ÝíÜïÜå ´ÜÜå “å, ŸÑÜÜÓå †åÏÜÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ µÜßôÜ íÜóÜÚÃÜÜØ ‘ÑÜÜÛ‘ÜÓíÑÜÜØ ÆÜÓ ÆÜܱÜß ÉÓ´ÜàØ ¹åƒÜÜíÜÜ ÏÜÜزÒàØ ÷´ÜàØ! †å‘ ÆÜß²Ü †ÜÆÜÃÜÜÓÜå †Ø´Ü. ŸÑÜÜÓå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ¹à:ƒÜÃÜß ÄÜܳÜÜ ´Üå†Üå ÓÜåèËÜÓÜåè ƒÜàêêÜ؃ÜàêêÜÜØ ôÜØÍÜìÜíÜíÜÜ êÜÜÄÜåêÜÜ, †åÏÜ ¡±ÜßÃÜå ‘å †åÏÜÃÜß íÑܳÜÜÃÜß ÄÜܳÜÜ, †ÜƒÜÜ ¹åïÜÃÜß ÄÜܳÜÜ “å. 27ÏÜß ÃÜíÜåÏËÜÓ, 1947ÃÜÜ ÆÜÂܳÜÚÃÜÜ-ÆÜÂíÜœÜÃÜÃÜÜ †Ø´ÜÏÜÜØ ¡±Üå ‘å ÆÜÜå´ÜÜÃÜß §²ß íÑܳÜÜÃÜå ÝÃÜœÜÜåíÜß ÓûÜ ÷ÜåÑÜ †åÏÜ †åÏܱÜå ‘ûàØ, ``èå ÏÜܱÜôÜ “å †ÃÜå ôÜÏÜè¹ÜÓ “å, ´Üå †ÜíÜÜ íÜÜ´ÜÜíÜÓ±ÜÏÜÜØ Þô³ÜÓ Ó÷ß ïÜ‘´ÜÜå ÃܳÜß. †Ü ÏÜÜÓß íÑܳÜÜÃÜß ‘³ÜÜ “å †³ÜíÜÜ ‘÷Üå ‘å †ÜƒÜÜ Ý÷ùàô´ÜÜÃÜÃÜß íÑܳÜÜÃÜß ‘³ÜÜ “å, èå ÏÜÇ ´ÜÏÜÜÓß ôÜÏÜšÜ ÏÜâ‘ß “å.'' ÄÜÜØÁÜßÃÜß 125 íÜóÜÚ ¢íÜíÜÜÃÜß †ÃÜå ôÜåíÜÜ ‘ÓíÜÜÃÜß ‡œ“Ü ôÜíÜÚÝíÜݹ´Ü “å, ÆÜ±Ü ËÜÁÜÜØ ÃܳÜß ¡±Ü´ÜÜØ ‘å †å ‡œ“ÜÃÜå ÄÜÜØÁÜß†å †Ø´ÜÏÜÜØ ´ÑÜ¢ ¹ßÁÜß ÷´Üß. †Ø´ÜÏÜÜØ ´Üå†Üå ÏÜä´ÑÜàÃÜå ”ØƒÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ! ôíÜ´ÜØµÜ ÍÜÜÓ´Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÓÜóü×ÝÆÜ´ÜÜÃÜå ÏÜÜµÜ ôÜÜ²Ü ÆÜÜØœÜ ÏÜÝ÷ÃÜÜ †åüêÜå ‘å 169 ݹíÜôÜ è ôÜàÓÝšÜ´Ü Ó܃Üß ïÜøÑÜàØ! †å ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ôÜØ¡åÄÜÜåíÜïÜÜ´ÜÖ ËÜߢ †ÜçøüÜåËÜÓ, 1947†å †åÏÜÃÜß íÜóÜÚÄÜÜØ« ÆÜ±Ü †ÜíÜß. ´Üå ݹíÜôÜå †åÏܱÜå ‘ûàØ": †Üèå ´ÜÜå ÏÜÜÓß èÃÏÜÝ´ÜÝ³Ü “å.".". ÏÜÜÓÜ ôÜÜÓà ´ÜÜå †Üè ïÜÜå‘ ÏÜÃÜÜíÜíÜÜÃÜÜå ݹíÜôÜ “å. ÷àØ †Üè êÜÄÜß ¢íÜ´ÜÜå ÓûÜå “àØ, ´ÜåÃÜß ÏÜÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ÃÜíÜ܉ êÜÜÄÜå “å, ïÜÓÏÜ †ÜíÜå “å. ÷Øà †å è íÑÜÞø´Ü “àØ, ‘å èåÃÜß ¢ÍÜå †å‘ íÜÜ´Ü ‘÷åíÜÜ´Üß ‘å `†ÜÏÜ ‘ÓÜå' ´ÜÜå ‘ÓÜå²Üå †åÃÜå ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ! ÆÜ±Ü †Üèå ´ÜÜå ÏÜÜÓàØ ‘Üå‰ ôÜÜØÍÜì´ÜàØ è ÃܳÜß. ÷àØ ‘÷àØ “àØ ‘å `´ÜÏÜå †ÜÏÜ ‘ÓÜå', ´ÜÜå `ÃÜÜ, †ÏÜå ÃÜ÷Î ‘Ó߆å' †åÏÜ ‘÷å “å.".". †ÜíÜß ÷ÜêÜ´ÜÏÜÜØ

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2015]

Ý÷ùàô´ÜÜÃÜÏÜÜØ ÏÜÜÓÜ ôÜÜÓà èÄÜÜ øÑÜÜØ “å †ÃÜå ÷àØ ´ÜåÏÜÜØ ¢íÜ´ÜÜå Ó÷ßÃÜå ïÜàØ ‘ÓßïÜ? ÏÜÜÓß 125 íÜóÜÚ ¢íÜíÜÜÃÜß íÜÜ´Ü †Üèå Ó÷ß ÃܳÜß. 100 íÜóÜÚÃÜß ÆÜ±Ü ÃܳÜß Ó÷ß †ÃÜå 90 íÜóÜÚÃÜß ÆÜ±Ü ÃÜ÷Î. †Üèå ÷àØ 79ÏÜÜ íÜóÜÚÏÜÜØ ´ÜÜå ÆÜ÷ÜÇœÜß ÄÜÑÜÜå “àØ, ÆÜÓØ´Üà ´Üå ÆÜ±Ü ÏÜÃÜå ‘«å “å!

÷´ÜÜïÜ ÄÜÜØÁÜß ÍÜÄÜíÜÜÃÜÃÜå ÆÜÂܳÜÚÃÜÜ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜزÒÜ ‘å †åÏÜÃÜå ‹ÆÜÜ²ß êÜå. †å‘ ݹíÜôÜ ´ÜÜå ÆÜÂܳÜÚÃÜÜôÜÍÜÜÏÜÜØ †ÜíÜåêÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜåÑÜ ‘÷ß ËÜå«Ü ‘å, †åÏÜÃÜß †Ü ÆÜÂܳÜÚÃÜÜÏÜÜØ ´Üå†Üå ÆÜ±Ü ôÜÜÏÜåêÜ ³ÜÜÑÜ. †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÄÜÜØÁÜßÃÜß †ÜíÜß †ôÜØÍÜÝíÜ´Ü ‘ÉÜå²ß ÷ÜêÜ´ÜÃÜå ¡åíÜÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘Óå “å. †Ü †Ø´ÜÃÜÜå ÝíÜœÜÜÓ ‘Ó´Üß í܃ܴÜå ´ÜåÃÜÜ íÑÜÜÆÜ‘ †³ÜÚÃÜÜå ƒÑÜÜêÜ ÏÜÃÜÏÜÜØ ÃÜ †ÜíÜå †å ÏÜàï‘åêÜ “å. ´Üå †³ÜÚ †åíÜÜå ôÜíÜÜêÜ ¥ÍÜÜå ‘Óå “å ‘å †ÜÆܱÜÜ ôÜÏÜÑÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÃÜå ÏÜÜüå ïÜàØ ‘Üå‰ «å‘ܱÜàØ ËÜœÑÜàØ “å? ´Üå ËÜß¡å †Ø´Ü, øÑÜÜØ‘ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ †æÝ´Ü÷ÜÝôÜ‘ †Ø´ÜÃÜß ÆÜ±Ü ïÜé†Ü´Ü ´ÜÜå ÃܳÜß ÃÜå? ÍÜÜÝíÜÃÜå ÝíÜïÜå ‘Ø‰ ÆÜ±Ü ÝíÜòÜÜôÜÆÜâíÜÚ‘ ÃÜÜ ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ †å ¡±ÜíÜÜ “´ÜÜØ †ÃÜå †÷Î íÑÜø´Ü ‘ÓåêÜß ÝÃÜÓÜïÜÜ, ÍÜÝíÜóÑÜÏÜÜØ ƒÜÜåüß ÆÜ²å †åíÜàØ ‡œ“íÜÜ “´ÜÜØ, †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÆÜåêÜÜ ËÜß¡ †Ø´Ü ÝíÜïÜå ÆÜ±Ü «å‘«å‘ܱÜå †ü‘ì ‘Óå “å! ŸÑÜÜÓå ÏÜÇ †Ü †ÁÑÜÑÜÃÜ ïÜé ‘ÑÜàÛ ´ÑÜÜÓå ÏÜÜÓÜ ÏÜÄÜèÏÜÜØ ôÜÜÏÜâÝ÷‘ †Õ÷ôÜ‘ ôÜØ™ÜóÜÚÃÜß ôÜßÏÜÜÃÜÜå ôÜíÜÜêÜ ¥«ÒÜå ÷´ÜÜå. èåÏÜ èåÏÜ †Ü ‘ÜÏÜ †ÜÄÜì íÜÁÑÜàØ †ÃÜå ÷íÜå ê܃ÜíÜÜÃÜàØ ÆÜ±Ü ïÜé ³Ü‰ ÄÜÑÜàØ “å ´ÜåÏÜ ´ÜåÏÜ ÏÜÃÜå †Õ÷ôÜÜÃÜß ôÜØÍÜÜíÜÃÜÜ ÝíÜïÜå è ïÜØ‘Ü ³ÜíÜÜ ÏÜÜØ²ß “å. ¡å ÄÜÜØÁÜßÃÜÜå †Ø´Ü ÏÜÃÜå ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ÓÜóü×ßÑÜ †ÜعÜåêÜÃÜÃÜå †å‘ ÃÜíÜÜ ÆÜÝÓÆÜÂåšÑܳÜß ¡åíÜÜ ÏÜÜüå ÝíÜíÜïÜ ÃÜ ‘Ó´Ü ´ÜÜå †Ü ôÜعå÷ ÃÜ ³ÜÜ´Ü. †ÜÏÜ “´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß ÆÜÜå´Üå, ÆÜÜå´ÜÜÃÜß †ôÜÉì´ÜÜÃÜÜ ÍÜÑÜÜÃÜ‘ †ÃÜàÍÜíÜÃÜß ÆÜß²Ü íÜœœÜå ÆܱÜ, †Ø´Ü ôÜàÁÜß †Õ÷ôÜÜÏÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ñÜ½Ü ü‘ÜíÜß ïÜøÑÜÜ. †Ø´ÜÏÜÜØ †åÏÜÃÜàØ ‘÷åíÜàØ ÷´ÜàØ ‘å, ´Üå†Üå ¹åíÜÜÝìÑÜÜ ³ÜÑÜÜ ÷´ÜÜ, †Õ÷ôÜÜÃÜÜå ÝôܽÜØ´Ü ÃÜ÷Î.

245

3 ÷àØ íÑÜíÜôÜÜÑÜå ‡Ý´Ü÷ÜôÜ‘ÜÓ “àØ. ôÜعå÷ ‘ÓíÜÜÃÜß ‘åìíܱÜß ÆÜÜÏÑÜÜå “àØ. ôÜعå÷³Üß ê܉ÃÜå ôÜœœÜ܉ ôÜàÁÜß ÆÜ÷ÜÇœÜíÜÜÃÜß ôÜÜÁÜÃÜÜ ‘Óß “å. ïÜàØ ‘÷åíÜ܉ ÓûàØ “å ´Üå ïÜÜåÁÜíÜÜÃÜàØ †ÜíÜïÑÜ‘ “å, ÆÜ±Ü †å ‘ÜåÃÜå, øÑÜÜÓå †ÃÜå ‘åÏÜ ‘÷åíÜÜÑÜàØ “å, ´Üå ¡±ÑÜÜ íÜÄÜÓ ‘åíÜì ‘÷åíÜÜÑÜåêÜàØ ‘å ‘ÓåêÜàØ ¡±ÜíÜÜ ÏÜܵܳÜß ‘Üå‰ †³ÜÚ ôÜÓ´ÜÜå ÃܳÜß. †ÜÆܱÜÜ ‘ÜÏÜÏÜÜØ †‘Ý³Ü´Ü †ÃÜå ÃÜ ‘ÓÜÑÜåêÜÜØÃÜå ÆÜ±Ü †ÜÆܱÜå ÏÜ÷¶íÜÃÜß †ÃÜàÆÜÞô³ÜÝ´ÜÃÜÜ éÆÜÏÜÜØ ê܉ †ÜíÜß†å “ß†å! ÏÜÃÜÜåÝíÜðêÜåóܱÜÃÜÜØ ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ôÜÜÁÜÃÜÜåÃÜÜ †ÍÜÜíÜÏÜÜØ ÆÜ±Ü †ÜÆܱÜå œÜå´ÜÃÜÜÃÜå ôÜÏÜèíÜÜ ÏÜÜüå, ŸÑÜÜØ ÆÜ±Ü ïÜøÑÜ ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜØ †œÜå´ÜÃÜ †ÃÜå †íÜœÜå´ÜÃÜÃÜå ê܉ †ÜíÜß†å “ß†å. ÆÜÓØ´Üà ÆÜ“ßÃÜÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜå, èåüêÜÜ ôÜÏÜŸÑÜÜ “å ´ÜåÃÜå êÜßÁÜå ÷àØ †åÏÜÃÜÜ ´Üå í܃ܴÜå ‘÷åíÜÜÑÜåêÜÜØ †ÃÜå ‘ÓÜÑÜåêÜÜØ ‘ÜÑÜÚÃÜå ïÜØ‘ÜÃÜß ÃÜèÓå ¡å‰ ïÜ‘´ÜÜå ÃܳÜß. ´ÜåÃÜÜå †³ÜÚ †å ÃܳÜß ‘å ÷àØ †åÏÜÃÜÜ ÏÜÜüå üß‘Ü´ÏÜ‘ íÜêÜ±Ü ÃܳÜß †ÆÜÃÜÜíÜß ïÜ‘´ÜÜå! †ÜÄÜìÃÜÜØ ÆÜäó«ÜåÏÜÜØ, ƒÜÜôÜ ‘ÓßÃÜå †åÏÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜ ËÜå †ØÝ´ÜÏÜ ‹ÆÜíÜÜôÜÜåÃÜß œÜœÜÜÚ ¹ÓÝÏÜÑÜÜÃÜ ™Ü±ÜàØ ËÜÁÜàØ üß‘Ü´ÏÜ‘ ÷ïÜå, ÆÜÓØ´Üà ÆÜàô´Ü‘ÃÜß ÆÜÂåÓ‘ ÍÜÜíÜÃÜÜ ÄÜÜØÁÜß ÆÜ´ÑÜåÃÜß ñܽÜÃÜß “å. ‘åüêÜÜ‘ íÜܜܑÜåÃÜå †Ü ÍÜÜíÜà‘´ÜܳÜß ÄÜÂÝôÜ´Ü êÜÜÄÜå †åÏÜ ÆÜ±Ü ËÜÃÜå. †Ü ÆÜ‘ÜÓÃÜÜå ÆÜÂðÃÜ ‘åüêÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜÜØ ÏÜÃÜÏÜÜØ ¥«å “å †ÃÜå †åÏÜÃÜå ºÝíÜ´Ü ‘Óå “å ´Üå ƒÜËÜÓ ÃܳÜß, ÆÜÓØ´Üà ÷àØ ™Ü±Üß íÜÜÓ ÝíÜœÜÜÓàØ “àØ ‘å ÄÜÜØÁÜßÏÜÜØ †åíÜàØ ïÜàØ ÷´ÜàØ ‘å, 32 íÜóÜÚÃÜÜ †³ÜÜÄÜ ôÜØ™ÜóÜÚ ÆÜ“ß ŸÑÜÜÓå †Ü”Ü¹ß ÏÜìß ´ÑÜÜÓå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ËÜÄܲåêÜÜ ôíÜÜô³ÑÜ †ÃÜå ÏÜàôÜÜÉÓßÃÜß ÏÜàï‘åêÜ߆ÜåÃÜå †±Ü¹åƒÜß ‘Óß, †åÏܱÜå ÃÜÜå†ÜƒÜêÜßÃÜÜå ÏÜÜÄÜÚ ÆÜ‘²ÒÜå! ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÄÜØ´ÜíÑÜ ôÜàÁÜß ÆÜ÷ÜÇœÜß ÆÜ±Ü ÃÜ ïÜøÑÜÜ †ÃÜå Íܲ‘å ËÜì´ÜÜ ‘êÜ‘¶ÜÜÏÜÜØ ÓÜå‘ß êÜåíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ, †å ÏÜ÷ÜÃÜÄÜÓÏÜÜØ ïÜÜØÝ´Ü ô³ÜÜÆÜíÜÜ ÏÜÜüå! ŸÑÜÜÓå ‘ÑÜàÛ‘ÜÓíÑÜàØ ‘ÜÏÜ ÃÜ †ÜíÑÜàØ ´ÑÜÜÓå `‘ÓÜå ÑÜÜ ÏÜÓÜå'ÃÜÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÝôܽÜØ´ÜÃÜàØ ÆÜÜêÜÃÜ ‘ÓíÜÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜå è ¹ÜíÜ ‹ÆÜÓ êÜÄÜÜíÜß ¹ßÁÜàØ!

246

†ÜíÜàØ ³ÜíÜÜ ÏÜÜüå †œÜÓè ³ÜíÜàØ †ÃÜå ‘ÓÃÜÜÓÃÜå ÏÜÜüå ÃÜ´Ü ÏÜô´Ü‘ ³ÜíÜàØ †å ¡å ÍÜÜíÜà‘´ÜÜ “å, ´ÜÜå †ÜíÜß †ôÜÜÏÜÜÃÑÜ´ÜÜÃÜå ¡åÑÜÜ ÝíÜÃÜÜ ‘؉‘ ËÜßèàØ è ôÜÏÜ¢ êÜå “å, †å ´ÜÜÝ‘Ú‘ ÀÞóü‘Üå±Ü ÏÜÜüå †œÜÓè ³ÜíÜàØ ¡å‰†å! ÷Ü, ¡å †Ü ÍÜÜíÜà‘´ÜÜ ¢íÜÃÜÃÜå ¹ÜíÜ ÆÜÓ êÜÄÜÜíÜß ¹åÃÜÜÓÜØ ‘ä´ÑÜ– †ÜÏÜ †ÃÜïÜÃܳÜß ÝíÜÍÜÜåÓ ³Ü‰ÃÜå ´ÜåÃÜÜ íÜô´ÜàêÜšÜß ÏÜâêÑÜÜØ‘ÃÜÏÜÜØ †Ü²å †ÜíÜå †ÃÜå †ÃÜïÜÃÜ‘ÜÓßÃÜÜ ÏÜ÷ÜÃÜ ‹¼åïÜ ÝôÜíÜÜÑÜ ËÜßèàØ ‘؉ ¡å‰ è ÃÜ ïÜ‘å ´ÜÜå ÄÜÓËܲ ³ÜÜÑÜ ƒÜÓß. ÄÜÜØÁÜß ÆÜ´ÑÜåÃÜß †ÜêÜÜåœÜÃÜÜ íÜÄÜÓÃÜß ñÜ½Ü †åÏÜÃÜÜ ôÜ´ÑÜ ÆÜ´ÑÜåÃÜÜ †üêÜ †ÜÄÜÂ÷ÃÜß †íܤÜÜ “å! †åÏÜÃÜå ÑÜܹ ‘ÓíÜÜÃÜß †å‘ ÆÜÜÑÜÜÃÜß ïÜÓ´Ü ÝíÜïÜå, ÄÜÜØÁÜßÃÜÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜå †å‘ ÓÜåœÜ‘ ÆÜÂôÜØÄÜ “å. †å‘ ÝíܹåïÜß ÏÜÝ÷êÜÜ ÆܑܵÜÓ ôÜåíÜÜÄÜÂÜÏÜÏÜÜØ ÓÜå‘ÜÑÜåêÜß ÷´Üß. ôÜÜØèÃÜÜå ôÜÏÜÑÜ ÷´ÜÜå. †ØÁÜÜÓàØ ³ÜíÜÜ ÏÜÜزÒàØ ÷´ÜàØ. ´Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ †ÜåÓ²ÜÏÜÜØ è‰ Ó÷ß ÷´Üß. ÏÜÜå²àØ ³Ü´ÜàØ ¡å‰ÃÜå ´Üå±Üå ÝíÜœÜÜÑÜàÛ ‘å, íÜœÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÃÜß ”âØÆܲßÏÜÜØ ³Ü‰ÃÜå ‘åÏÜ ïÜÜåüÚ‘ü ÃÜ êÜŒ! ÆÜ±Ü èåíÜÜå ´Üå±Üå ”âØÆܲßÏÜÜØ ÆÜÄÜ ÏÜâøÑÜÜå †åíÜàØ ´ÜåÃÜå êÜÜÄÑÜàØ ‘å ÄÜÜØÁÜß ôÜ≠ÄÜÑÜÜ “å. †åÏÜÃÜß §™Ü ¥²ß ÃÜ ¡ÑÜ ÏÜÜüå ÆÜØ¡ ÆÜÓ ¹ËÜÜÑÜåêÜÜØ ÆÜÄÜêÜå œÜÜêÜíÜÜ ÏÜÜزß. ÄÜÜØÁÜß ¡ÄÜß ÄÜÑÜÜ ÷´ÜÜ. ÏÜÝ÷êÜÜÃÜå †å Óß´Üå œÜÜêÜ´ÜÜØ ¡å‰ÃÜå ÆÜâ“ÒàØ ‘å ïÜàØ íÜÜ´Ü “å? ÏÜÝ÷êÜ܆å ÆÜÜå´Üå ‘åÏÜ ¹ËÜÜÑÜåêÜÜ ÆÜÄÜå œÜÜêÜ´Üß ÷´Üß ´Üå ôÜÏÜ¡íÑÜàØ, ÄÜÜØÁÜ߆å ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ƒÜÜôÜ ÓÏÜ⢠†Ø¹ÜèÏÜÜØ ‘ûàØ ‘å, †Ü ´ÜÜå ¡±Üå «ß‘ “å, ÆÜÓØ´Üà øÑÜÜÓåÑÜ †åÏÜÃÜå †ÜÏÜ ÄÜàôÜÆÜàôÜ Óß´Üå ÑÜܹ ÃÜ ‘ÓíÜÜ! (ÄÜÜØÁÜß†å †ØÄÜÂå¢ÏÜÜØ ‘÷åêÜàØ, ÃÜåíÜÓ ÝüÆÜüÜå üâ ÏÜÜÑÜ ÏÜåÏÜÓß!) †Ü ÆÜÂôÜØÄÜ íÜÓôÜÜå ÆÜ÷åêÜÜØ íÜÜØœÑÜÜå ÷´ÜÜå. †å í܃ܴÜå ÄÜÜØÁÜß ÆÜÓ †êÜÄܳÜß ê܃ÜíÜÜÃÜÜå ‘Üå‰ ‡ÓܹÜå ÃÜ÷Üå´ÜÜå. ´Üå ÆÜàô´Ü‘ †ÃÜå ÏÜÝ÷êÜÜ, ËÜØÃÜåÃÜÜØ ÃÜÜÏÜ íÜœœÜåÃÜÜ ôÜÏÜÑÜÏÜÜØ ÍÜâêÜß ÄÜÑÜÜå. ÃÜ÷Î ´ÜÜå ´ÜåÏÜÃÜÜ ÆÜ´ÑÜåÃÜß ÏÜÜÓß ‘ä´Ü¤Ü´ÜÜ †÷Î ÃÜÜÏܳÜß íÑÜø´Ü ‘Ó´Ü. ÄÜÜØÁÜßÃÜå ÑÜܹ ‘Ó´Üß í܃ܴÜå ‰òÜÓ³Üß ²ÓßÃÜå †å‘ †å‘ ïÜ˹ ÏÜÜÇÏÜÜسÜß ‘Ü°íÜÜÃÜß [†ÜçÄÜôü 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÄÜÜØÁÜßÃÜß íÜÜ´ÜÃÜß èåÏÜ è, ÏÜÃÜÃÜÜ ƒÜâ±ÜÜÏÜÜØ øÑÜÜØ‘ †Ü ÆÜÂôÜØÄÜ ÆÜ±Ü œÜÜå’ôÜ Ó÷å “å. ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ †Ø´ÜÃÜàØ ÝíÜíÜ ïÜé ‘Ó´ÜÜØ ÆÜ÷åêÜÜØ †å‘ “åêêÜß íÜÜ´Ü. ÄÜÜØÁÜßÃÜß ôÜܳÜå ËÜÃÜ´ÜÜ-ËÜÄܲ´ÜÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ôÜØËÜØÁÜÜåÃÜß íÜÜ´Ü. ÏÜÜµÜ †åüêÜÜ ÏÜÜüå è ÃÜ÷Î ‘å ÄÜÜØÁÜßÃÜß ôÜÃÏÜàƒÜ ³ÜíÜàØ †å ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ôÜÃÏÜàƒÜ ³ÜíÜàØ ÆÜ±Ü “å, ÆÜÓØ´Üà †åüêÜÜ ÏÜÜüåÑÜ ƒÜÓàØ ‘å íÜܜܑÃÜå ÆÜ±Ü †å ÏÜÜÃÜôÜÃÜÜå †ÜÍÜÜôÜ ³Ü‰ ¡ÑÜ, èåÃÜå ÏÜÜüå †Ü ÆÜàô´Ü‘ ê܃ÜíÜàØ èéÓß ËÜÃÜß ÄÜÑÜàØ “å. ¹åïÜÃÜß †Ü”Ü¹ß í܃ܴÜå èå ÆÜå°ß ËÜÜêÑÜÜíÜô³ÜÜÏÜÜØ ÷´Üß, ´ÜåÃÜÜ ÏÜÜåüÜ ÍÜÜÄÜÃÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜß èåÏÜ ÄÜÜØÁÜß ôÜܳÜåÃÜÜå ÏÜÜÓÜå ôÜØËÜØÁÜ, ÏÜÜÓß ÑÜܹÜå ‘Ó´ÜÜØ ÆÜ±Ü èâÃÜÜå “å. èå ôÜ÷åè íÜÁÜÜÓå ÑÜܹ “å ´Üå, ÏÜæÃÜÆÜàÓßÃÜÜ ÏÜÜÓÜ ÏÜÜåüÜ ™ÜÓÏÜÜØ †å‘ ôÜÜØèÃÜß “å. ‘Üå‰†å †ÜíÜßÃÜå ‘ûàØ ‘å ÄÜÜØÁÜߢ ÃܳÜß ÓûÜ! ôÜÜØÍÜì´ÜÜØ è ÷àØ Ó²íÜÜ ÏÜÜزÒÜå. ´Üå ôÜÜØèå ™ÜÓÏÜÜØ ÍÜÜåèÃÜ ÃÜ ËÜÃÑÜàØ. ËÜÁÜÜØ ôÜâíÜÜ è´ÜÜØ ÓûÜØ"—"ƒÜÜÁÜÜØ íÜÄÜÓ, ÍÜâƒÑÜÜ ÆÜåüå"—"†åÏÜ ‘÷åíÜàØ ƒÜÜåüàØ ÄܱÜÜïÜå. ÄÜÏÜå ´ÑÜÜÓå ÆÜ±Ü §™Ü †ÜíÜß ÷ïÜå. ‘²‘²´Üß üÜ° ÷´Üß. ÷àØ Ó¡‰ ÏÜܳÜÜ ôÜàÁÜß †Üå°ßÃÜå †Ü²Üå ÆܲÒÜå. †Ø¹Ó ÆܲÒÜå ÆܲÒÜå ²âôÜ‘ÜØ ÍÜÓ´ÜÜå ÓûÜå! ÷àØ ÃÜÜÃÜÜå ÷´ÜÜå ´ÑÜÜÓå ÏÜÜå÷ÏÏܹ ÓÉßÃÜàØ êÜÜØËÜàØ †ÃÜå ÍÜÜíÜÝíÜÍÜÜåÓ ‘Óß ¹åÃÜÜÓàØ ÄÜß´Ü ``ôÜàÃÜÜå ôÜàÃÜÜå †å ¹àÝÃÜÑÜÜíÜÜêÜÜå ËÜÜÆÜà ‘ß ÑÜå †ÏÜÓ ‘÷ÜÃÜß'' †ÜíÑÜàØ. ÄÜÂÜÏÜÜåÉÜåÃÜÏÜÜØ íÜÜÓØíÜÜÓ ÷ý²êÜ ÉåÓíÜßÃÜå ÷íÜÜ ÍÜÓíÜß, ÝÆÜÃÜ ËܹêÜíÜß †ÃÜå Óå‘²Ú ‹êÜüÜíÜíÜß"–"‘؉ ÆÜ±Ü ÏÜÜÓÜ ÄÜ¡ÃÜàØ ÃÜ÷Üå´ÜàØ. ÏÜÜÓÜ †å‘ ‘Ü‘Ü †Ü ËÜÁÜàØ ƒÜâËÜ ÆÜÂåÏܳÜß ‘Ó´ÜÜ †ÃÜå ÓÜåè ÏÜÃÜå `ËÜÜÆÜàÃÜß †ÏÜÓ ‘÷ÜÃÜß' ôÜØÍÜìÜíÜ´ÜÜ. ÏÜÃÜå †Üèå ÆÜ±Ü ´ÜåÃÜß ³ÜÜå²ß‘



ÆÜØÞø´Ü†Üå ``ËÜœÜÆÜÃÜ ƒÜåêÜ-‘â¹ ÏÜÇ ËÜß´ÜÜ, êÜزÃÜ ¡‘Ó ÝïÜšÜÜ ÆÜ܉. †ÉÓß‘Ü ÏÜÇ ËÜçÝÓôüÓ ËÜÃÜ †ÆÜÃÜß ÁÜÜ‘ èÏÜ܉.'' †ÃÜå ´ÜåÃÜÜå °Üì ÑÜܹ “å. ´ÜåÃÜÜå †Ø´Ü ôÜÜæ³Üß íÜÁÜà ÑÜܹ “å ŸÑÜÜÓå 30ÏÜß ¡ÃÑÜà†ÜÓß †ÜíÜå “å, ´ÑÜÜÓå ÏÜÜå÷ÏÏܹ ÓÉßÃÜÜå †íÜÜè ÍÜÜÓå ³ÜíÜÜ ÏÜÜØ²å “å †ÃÜå ÄÜÜíÜÜÃÜß ´ÜÓå÷ ïÜÜå‘Ü´ÜàÓ ³Ü‰ ¡ÑÜ “å! ÄÜì³Üâ³ÜßÏÜÜØ ÏÜìåêÜß ÄÜÜØÁÜß-†ÜôÜÞø´Ü, ô‘âêÜ ÆÜâÓß ³Ü‰ ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß œÜÜêÜß. ‡ÃüÓÝÏÜݲ†åüÏÜÜØ ÷´ÜÜå, 15-16 íÜóÜÚÃÜß ŒÏÜÓ ÷´Üß, ´ÑÜÜÓå `¡ÄÜäÝ´Ü' ÝÉêÏÜ †ÜíÜß †ÃÜå ``¹å ¹ß ÷ÏÜÇ †Ü”Ü¹ß ÝËÜÃÜÜ ƒÜ²ÖÄÜ ÝËÜÃÜÜ °ÜêÜ, ôÜÜËÜÓÏÜ´Üß ‘å ôÜØ´Ü ´ÜâÃÜå ‘Ó Ý¹ÑÜÜ ‘ÏÜÜêÜ!'' ÄÜß´Ü ôÜÜØÍÜì´ÜÜØ ôÜÜØÍÜì´ÜÜØ ÷àØ ÓÜå‰ ÆܲåêÜÜå! ÆÜ“ß ‘ÜçêÜåè †ÃÜå ÑÜàÝÃÜíÜÝôÜÚüßÃÜÜ Ý¹íÜôÜÜåÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß ÆÜ´ÑÜå ÏÜÃÜÏÜÜØ †ÃÜÜôÜÞø´Ü èåíÜàØ ³ÜíÜÜ ÏÜÜزÒàØ ÃÜíÜß ËÜÜæݽ‘ †ôÜÓÜå†å †ÜÏÜ ‘ÑÜàÛ ÷ïÜå! ‘Üå‰ ôÜÏÜ¢ÃÜå ÝíÜœÜÜÓåêÜß ÆÜÂÝ´ÜݘÑÜÜÃÜàØ ´Üå †ØÄÜ ÷ÜåÑÜ †åíÜàØ ÑÜܹ ÃܳÜß †ÜíÜ´ÜàØ. ÄÜÜØÁÜß ÆÜ´ÑÜåÃÜàØ ÆÜÂÜÓØÝÍÜ‘ ƒÜÇœÜÜ±Ü ‘å ´Üå ÆÜ“ßÃÜàØ †êÜÄÜÆܱÜàØ"— "ÏÜÜÓÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜܳÜß ³ÜÑÜàØ ÃܳÜß. ÷àØ ŸÑÜÜÓå †ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ‡Ý´Ü÷ÜôÜÏÜÜØ ôÜØïÜÜåÁÜÃÜ †ÃÜå †ÁÑÜÑÜÃÜ ‘ÓíÜÜ êÜÜÄÑÜÜå, ´ÑÜÜÓå íÜÜô´ÜíÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÃÜß ôÜܳÜå ÆÜ÷åêÜß íÜÜÓ ËÜÜæݽ‘ ôÜÜÏÜÃÜÜå ³ÜÑÜÜå. ÁÜßÏÜå ÁÜßÏÜå ÄÜÜØÁÜßÃÜàØ ÏÜ÷¶íÜ †ÃÜå ´ÜåÃÜß ôÜܳÜå †åÏÜÃÜß ÏÜ÷ÜÃÜ´ÜÜÃÜÜå ôÜÏÜè±ÜÆÜâíÜÚ‘ÃÜÜå ËÜÜåÁÜ ³ÜíÜÜ ÏÜÜزÒÜå. ÏÜÃÜå ÏÜÜÓÜØ ÍܱܴÜÓ †ÃÜå ôÜÏÜè±Ü ÝíÜïÜå ÃÜíÜåôÜÓ³Üß ÝíÜœÜÜÓíÜÜ ÏÜÜüå ´Üå ÝíÜíÜïÜ ‘ÓíÜÜ êÜÜÄÑÜÜØ. †Ü ÆÜÂݘÑÜÜ ™Ü±Üß êÜÜØËÜß ÷´Üß. ÷èà ÆÜ±Ü ´Üå œÜÜêÜß Ó÷ß “å. †Ü ÆÜàô´Ü‘ ´ÜåÃÜàØ è ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ “å, ´Üå ÆÜÂݘÑÜÜÃÜß íÜ´ÜÚÏÜÜÃÜ Þô³ÜÝ´ÜÃÜàØ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ!

ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜØ †ØÝ´ÜÏÜ íÜóÜÜåÚÃÜß íÑܳÜÜ †ÜêÜåƒÜ´ÜÜØ ‘åüêÜÜØ‘ ÆÜàô´Ü‘Üå ÝËÜ÷ÜÓ ÆÜ“ß Ý¹ê÷ß ÏÜÃÜàËÜ÷åÃÜ ÄÜÜØÁÜß Ý¹ê÷ßÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜߢ (ÍÜÜ.1,2) ÏÜÃÜàËÜ÷åÃÜ ÄÜÜØÁÜß ÆÜâ±ÜÜÚ÷àÝ´Ü (ÍÜÜ.1³Üß 4) ÆÑÜÜÓåêÜÜêÜ, †ÃÜà. ÏÜݱÜÍÜ܉ ÍÜ. ¹åôÜ܉ ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß, ‘ÜýÄÜÂåôÜ †ÃÜå Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜ ÍÜÜÄÜêÜÜ ¹åíÜœÜغ ”Ü, †ÃÜà. †ïÜÜå‘ ÍÜ. ÍÜ© ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2015]

_250 _500 _400 _100

247

ÆÜàÃÜ: ÆÜÝÓœÜÑÜ, ôÜØÝšÜÆ´Ü ÆÜÝÓœÜÑÜ ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜßÃÜàØ ôÜÜæÆܳÜÏÜ “´ÜÜØ “åíÜüÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå ¹ïÜÜÚíÜ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘":

Õ÷¹ ôíÜÓÜè

Õ÷¹ ôíÜÓÜè †å ÏÜÜå÷ÃܹÜôÜ ‘ÓÏÜœÜع ÄÜÜØÁÜßÃÜàØ ôÜÜæÆܳÜÏÜ †ÃÜå †å Óß´Üå ƒÜÓåƒÜÓ †Ý¿´ÜßÑÜ ÆÜàô´Ü‘ “å. œÜÜìßôÜ íÜóÜÚÃÜÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ÏÜÜÃÜôÜÏÜÜØ ÏÜÁܹÝÓÑÜå ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜàØ †åíÜàØ ´ÜÜå ÷ܳÜßÆÜâÓ ¥ÏÜüÒàØ ÷´ÜàØ ‘å ´ÜåÏܱÜå èÏܱÜÜ †ÃÜå ²ÜËÜÜ †åÏÜ ËÜØÃÜå ÷ܳÜÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘ÓßÃÜå ‘êÜÏÜÃÜå ÏÜïÜÜêÜÃÜß èåÏÜ ôÜ´Ü´Ü èêÜ´Üß Ó܃Üß ÷´Üß. Õ÷¹ ôíÜÓÜèÃÜß ÆÜÂô´ÜÜíÜÃÜÜÃÜÜ ÆÜÂÜÓØÍÜå è ÄÜÜØÁÜ߆å ôÆÜóü´ÜÜ ‘Óß “å, `ŸÑÜÜÓå ÏÜÜÓܳÜß ÃܳÜß Ó÷åíÜÜÑÜàØ ´ÑÜÜÓå è ÏÜÇ ê܃ÑÜàØ “å.".". èå ÏÜÜÓÜ ÝíÜœÜÜÓ “åíÜüÃÜÜ êÜÜÄÑÜÜ ´Üå íÜÜØœÜÃÜÜÓÃÜß ÆÜÜôÜå ÏÜâ‘íÜÜ †å ÏÜÜÓß ÉÓè ôÜÏÜŸÑÜÜå.' †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÝíÜïÜå ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜ߆å ` ÑÜØÄÜ ‡ÞòÑÜÜ'ÏÜÜØ ê܃ÑÜàØ ÷´ÜàØ ‘å ` ÏÜÜÓÜ †ÝÍÜÆÜÂÜÑÜ ÆÜÂÏÜܱÜå †Ü œÜÜåÆÜ²ß †åíÜß “å ‘å èå ËÜÜì‘ÃÜÜ ÷ܳÜÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÏÜâ‘ß ïÜ‘ÜÑÜ. ´Üå ¿åóÜÁÜÏÜÚÃÜß èÄÜ܆å ÆÜÂåÏÜÁÜÏÜÚ ïÜ߃ÜíÜå “å; Õ÷ôÜÜÃÜå ô³ÜÜÃÜå †ÜÆÜÍÜÜåÄÜÃÜå ÏÜâ‘å “å; ÆÜïÜàËÜìÃÜß ôÜÜÏÜå ü’Ó ”ßêÜíÜÜ †Ü´ÏÜËÜìÃÜå ƒÜ²àØ ‘Óå “å. ´ÜåÃÜß †ÃÜå‘ †ÜíÜäݶ܆Üå ³Ü‰ “å, †ÃÜå èåÏÜÃÜå ´Üå íÜÜØœÜíÜÜÃÜß ¹Ó‘ÜÓ ÷ÜåÑÜ ´ÜåÏÜÃÜå ´Üå ƒÜôÜâôÜ íÜÜØœÜíÜÜÃÜß ÷àØ ÍÜêÜÜÏÜ±Ü ‘ÓàØ “àØ.' ôÜÏÜÄÜ ¹àÝÃÜÑÜÜÏÜÜØ †ôÜ´ÑÜ, †ÝíÜòÜÜôÜ, †ôÜØ´ÜÜåóÜ, †ÃÑÜÜÑÜ, †ÃÜßÝ´Ü, †ÜôÜÞø´Ü, †ÜìôÜ, †ôÜÏÜ´ÜàêÜÜ, †ÓÜè‘´ÜÜ, †ØÁÜÜÁÜâØÁÜß †ÃÜå †Ü´ÜØ‘íÜܹ íÜÁÜ´ÜÜØ ¡ÑÜ “å ÄÜÜØÁÜßÃÜàØ Õ÷¹ ôíÜÓÜè íÜÁÜà ÃÜå íÜÁÜà ÆÜÂô´Üà´Ü ³Ü´ÜàØ è Ó÷åíÜÜÃÜàØ “å.

[†ÜçÄÜôü 2013ÏÜÜØ †ÝòÜÃÜ‘àÏÜÜÓ ÝêÜÝƒÜ´Ü ÆÜÝÓœÜÑÜÏÜÜسÜß ôÜØÆÜÜݹ´Ü] [ÉÜåÓ ‘êÜÓ ü܇üêÜ, ôÜ܇”": 5×7, ÆÜÜÃÜÜØ 22+78, _20]

ÃÜíÜß ÆÜå°ßÃÜå ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜå ÆÜÝÓœÜÑÜ ‘ÓÜíÜ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘": GANDHI The alternative to violence • Carlos G. Valles

†Ü ÆÜàô´Ü‘ ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ¢íÜÃÜ ÆÜÓ †ÜÁÜÜÝÓ´Ü “å. ÄÜÜØÁÜߢ ÝíÜïÜå ÉÜÁÜÓ íÜÜêÜåôÜÃÜÜ †Ü ôÜÜæÆܳÜÏÜ †ØÄÜÂå¢ ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜ †Ý´Ü ÏÜ÷¶íÜÃÜÜ ÆÜÂôÜØÄÜÜåÃÜå †ÜíÜÓß êÜßÁÜÜ “å. ÃÜÜÃÜÜØ ÃÜÜÃÜÜØ 17 ÆÜ‘ӱÜÜåÏÜÜØ ´ÜåÃÜå ÝíÜÍÜÜÝè´Ü ‘ÑÜÜÚ “å †ÃÜå ´Üå ¿ÜÓÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜÜå ¢íÜÃÜôÜعåïÜ ÃÜíÜß ÆÜå°ßÏÜÜØ †ØÄÜÂå¢ ÏÜÜÓÉ´Ü ÆÜ÷ÜÇœÜܲíÜÜÃÜÜå ´ÜåÏܱÜå ‹ÆܘÏÜ †Ü¹ÑÜÜåÚ ÷ÜåÑÜ ´ÜåíÜàØ ôÜÏÜ¡ÑÜ “å. 150³Üß †Üå“ÜØ ÆÜÜÃÜÜØÃÜàØ †Ü ÃÜÜÃÜ‘²àØ ÆÜàô´Ü‘ ÄÜÜØÁÜßÃÜß ¢íÜÃÜÑÜܵÜÜÃÜå ôÜÓì ÍÜÜóÜÜÏÜÜØ Óèâ ‘Óß †ÜÆÜå “å. ÄÜÜØÁÜߢÃÜß †Ü´ÏÜ‘³ÜÜ, ‘ÜêÜåêÜ‘ÓÃÜÜØ ê܃ÜܱÜÜå †ÃÜå †ÃÑÜ ôÜعÍÜÜåÚ ‹ÆÜÓÜØ´Ü ïÜØ‘ÓêÜÜêÜ ËÜý‘ÓÃÜÜØ ôÏÜÓ±ÜÜåÏÜÜسÜß ™ÜüÃÜ܆Üå ÏÜâ‘ß “å. ÏÜàƒÜÆÜäó« ÆÜÓ ÄÜÜØÁÜßÃÜàØ ÏÜÎœÜåêÜß †Ü؃ÜÜåíÜÜìØà ôÜàØ¹Ó ÓåƒÜÜÝœÜµÜ “å ´ÜÜå ÆÜÜ“ìÃÜÜ ÍÜÜÄÜå ÉÜÁÜÓÃÜÜå ‘ÓœÜêÜßíÜÜìÜå œÜ÷åÓÜå †ÃÜå ÆÜÝÓœÜÑÜ “å. ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ ïÜßóÜÚ‘ÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÃÜå Õ÷ôÜÜÃÜÜ ÝíÜ‘êÆÜ éÆÜå Óèâ ‘ÑÜÜÚ “å. `ÏÜÜÓàØ ¢íÜÃÜ †å è ÏÜÜÓß íÜܱÜß' †åíÜÜå ÄÜÜØÁÜßÃÜÜå ôÜعåïÜ †ÜÆܱÜå ËÜÁÜÜØ ¡±Üß†å “ß†å †åüêÜå Õ÷ôÜÜÃÜÜå ÝíÜ‘êÆÜ †Õ÷ôÜÜ †åíÜàØ ÃÜ÷Î Õ÷ôÜÜÃÜÜå ÝíÜ‘êÆÜ ÄÜÜØÁÜß †åÏÜ ÏÜâ‘íÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ “å. †÷Î ÄÜÜØÁÜß †åüêÜå ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓ †ÃÜå ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓ †åüêÜå ÄÜÜØÁÜßÃÜàØ ¢íÜÃÜ †åíÜàØ ôÜÏÜß‘Ó±Ü íÜܜܑÃÜå ËÜÓÜËÜÓ ôÜÏÜ¡‰ Ó÷å “å.

248

[èâÃÜ 2013ÏÜÜØ ²Ø‘åïÜ †Üå”Ü ÝêÜÝƒÜ´Ü ÆÜÝÓœÜÑÜÏÜÜسÜß ôÜØÆÜÜݹ´Ü] [ÉÜåÓ ‘êÜÓ ü܇üêÜ, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜ܇ÞòØÄÜ, ôÜ܇” 6×8, ÆÜÜÃÜÜØ 144, _ 100, ÝíܹåïÜÏÜÜØ $ 5] [†ÜçÄÜôü 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜ íÑÜÞø´Ü´íÜÃÜÜØ ôÜ™ÜìÜ ÆÜÜôÜÜØÃÜÜå ÆÜÝÓœÜÑÜ ‘ÓÜíÜ´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘": ôÜÓ¹ÜÓ • ôÜØÆÜܹ‘": ÃÜÓ÷ÝÓ ¿ÜӑܹÜôÜ ÆÜÓ߃Ü, ‹¶ÜÏÜœÜع ¹ßÆÜœÜع ïÜÜ÷

íÜêêÜÍÜÍÜ܉ÃÜÜØ ÍÜÜóܱÜÜå

èåÏÜ ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ ÆÜÝÓœÜÑÜ ÏÜÜüå ´ÜåÏÜÃÜÜØ ê܃ÜܱÜÜå “å, ´ÜåÏÜ ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜ ÆÜÝÓœÜÑÜ ÏÜÜüå ´ÜåÏÜÃÜÜØ ÍÜÜóܱÜÜå “å. ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜØ ËÜÁÜÜØ è ÆÜÜôÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜÜØ ÍÜÜóܱÜÜåÏÜÜØ ²Üå‘ÜÑÜÜ ÝíÜÃÜÜ Ó÷å´ÜÜØ ÃܳÜß. ´ÜåÏÜÜسÜß ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ÆÜ¡†å ïÜÜæÑÜÚ †ÃÜå ôíÜÜíÜêÜØËÜÃÜÃÜÜ ÓôÜ ÆÜßÁÜÜ “å. ´ÜåÏÜÃÜÜ œÜÜÝÓµÑÜÃÜÜØ êܚܱÜÜå ´ÜåÏÜÃÜß ´ÜìÆÜ¹ß ïÜæêÜßÏÜÜØ ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. ôÜÓ¹ÜÓ ÏÜÜåüÜ ÍÜÜóÜÜïÜÜôµÜß ‘å ôÜÜÝ÷´ÑÜ‘ÜÓ ÃÜ ÷´ÜÜ, “´ÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜÜØ ÆÜÂíÜœÜÃÜÜå ù¹ÑÜ ôÜÜÇôÜÓÜØ ¥´ÜÓß ¡ÑÜ ´ÜåíÜÜØ ôÜÓì †ÃÜå ôÜÜÏܳÑÜÚÆÜâ±ÜÚ ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜØ ÆÜÂíÜœÜÃÜÜåÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜß ÝÃÜÍÜåÚì ôÜàÄÜØÁÜ ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. íÑÜØÄÜ †ÃÜå ÝíÜÃÜÜå¹ ÆÜ±Ü ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå ÃÜå †Ü¹ïÜÜåÚÃÜå íÑÜíÜ÷ÜÓà ôíÜéÆÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜàØ ‘ÜÑÜÚ ôÜÓ¹ÜÓå ‘ÑÜàÛ “å. êÜÜå‘ÜåÃÜå ÃÜ ÄÜÏÜå ´ÜåíÜß ôÜÜœÜß íÜÜ´Ü ‘²íÜß Óß´Üå ‘÷ßÃÜå ÆÜ±Ü êÜÜå‘ôÜÏÜÂÜü ‘å ù¹ÑÜôÜÏÜÂÜü ËÜÃÜß ïÜ‘ÜÑÜ “å ´ÜåÃÜÜå ÆÜàÓÜíÜÜå ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜØ ÍÜÜóܱÜÜå “å.

18 †åÝÆÜÂêÜ 1918³Üß 1947ÃÜß 11ÏÜß †ÜçÄÜôü ôÜàÁÜßÃÜÜØ ôÜÓ¹ÜÓÃÜÜØ ÍÜÜóܱÜÜåÃÜàØ †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÃÜíÜ¢íÜÃÜå ÆÜàÃÜ:ÏÜàº±Ü ‘ÓßÃÜå ÑÜàíÜÜÆÜå°ßÃÜå ôÜÓ¹ÜÓÃÜå ôÜÜœÜÜ ôíÜéÆÜÏÜÜØ ôÜÏÜèíÜÜÃÜàØ ÍÜܳÜàØ ÆÜâÓàØ ÆÜܲÒàØ “å.

[†ÜçøüÜå.-ݲôÜå.2013ÏÜÜØ ÏÜݱÜêÜÜêÜ †åÏÜ. ÆÜüåêÜ ÝêÜÝƒÜ´Ü ÆÜÝÓœÜÑÜÏÜÜسÜß ôÜØÆÜÜݹ´Ü] [ÉÜåÓ ‘êÜÓ ü܇üêÜ, ôÜ܇” 6.5×9.5, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜ܇ÞòØÄÜ, ÆÜÜÃÜÜØ 495, _ 400]

†ÜñÜÏÜ¢íÜÃÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜߢÃÜß ôÜâšÏÜ ÀÝóü, ôÜØœÜÜêÜÃÜ †ÃÜå ÝíÜÃÜÜå¹íÜäÝ¶Ü íܱÜÚíÜ´ÜÜØ ôÜØôÏÜÓ±ÜÜå": • êÜå. ÷ÝÓÍÜ܉ ‹ÆÜÜÁÑÜÜÑÜ, †ÃÜà. ËÜÜêÜàÍÜ܉ ÆÜÜÓåƒÜ

ËÜÜÆÜàÃÜÜ †ÜñÜÏÜÏÜÜØ

†å‘ ôÜÏÜÑÜå ÄÜÜØÁÜߢÃÜÜ `Young India'ÏÜÜسÜß ‘åüêÜÜ‘ êÜåƒÜÜå ê܉ÃÜå Õ÷¹ß ôÜÜÆ´ÜÜÝ÷‘ ïÜé ‘ÓíÜÜÃÜß ÏÜØ“Ü Ó܃ܴÜÜ, ÏÜâì ˆ¹ÜåÓÃÜÜ ÷ÝÓÍÜÜ‹ ‹ÆÜÜÁÑÜÜÑÜÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü ÄÜÜØÁÜߢ ôÜܳÜå ³Ü‰. †ÃÜå †å ´ÜåÏÜÃÜÜ ÏÜÜüå †åüêÜß ÏÜÃÜÍÜÜíÜÃÜ Ó÷ß ‘å ÷ÝÓèÃÜ †ÜñÜÏÜ"–"ôÜÜËÜÓÏÜ´ÜßÏÜÜØ Ó÷ßÃÜå ôíÜÜÏÜß †ÜÃÜع ôÜܳÜå ‘ÜÏÜ ‘Ó´ÜÜØ ‘Ó´ÜÜØ, “åíÜüå Õ÷¹ß `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ'ÃÜàØ ôÜØÆÜܹÃÜ ôÜØÍÜÜìíÜÜ ôÜàÁÜß ê܉ Ä܉. †Ü ‘ÜÑÜÚ ¹ÜزߑâœÜ ÏÜÜüå ÄÜÜØÁÜߢ †ÏܹÜíÜܹ³Üß ÃÜß‘ëÑÜÜ †å †ÓôÜÜ ôÜàÁÜß œÜÜêÜà ÓûàØ. †Ü ôÜÏÜÑÜÄÜÜìÜ ôÜàÁÜßÃÜÜØ ÄÜÜØÁÜߢ †ÃÜå †ÜñÜÏÜ ôÜܳÜåÃÜÜØ ôÜØôÏÜÓ±ÜÜå ËÜÜÆÜàÃÜÜ †ÜñÜÏÜÏÜÜØ ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜØ 104 ÆÜÜÃÜÜØÏÜÜØ ÆÜÂåÓ‘, ôÜâœÜ‘ †ÃÜå ÓÜåœÜ‘ ïÜæêÜßÏÜÜØ †ÜêÜåƒÜÜÑÜÜØ “å. ÃÜíÜ¢íÜÃÜå ôÜÜæ ÆܳÜÏÜ 1962ÏÜÜØ ÆÜ‘ÜÝïÜ´Ü ³ÜÑÜåêÜÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜàØ ÆÜàÃÜÏÜàÚº±Ü ‘ÓßÃÜå †å‘ ôÜÓôÜ ‘ÜÏÜ ‘ÑÜàÛ “å. †Ü ÆÜàô´Ü‘ ÃÜÜÃÜàØ “å, †ÃÜå ƒÜâËÜ ôÜàØ¹Ó “å. ÄÜÜØÁÜߢÃÜàØ ÏÜÜÃÜôÜ, †åÏÜÃÜß ¢íÜÃÜÀÝóü †ÃÜå ‘ÜÑÜÚÆÜ½Ý´Ü ôÜÏÜèíÜÜÃÜß ôÜß²ß ôÜÏÜÜÃÜ “å. ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜß ÆÜâØ¢ †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜسÜß ÏÜìå “å. êÜÜå‘ôÜåíÜÜÃÜÜØ ‘ÜÏÜ ‘ÓÃÜÜÓÜ ´ÜåÏÜ è ôÜÜÓß Óß´Üå ¢íÜÃÜ ¢íÜíÜÜ ‡œ“´ÜÜ ôÜÜæ‘Ü剆å íÜÜØœÜíÜÜ èåíÜàØ “å.

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2015]

[èâÃÜ-èàêÜ܉ 2014ÏÜÜØ †ÏÜä´Ü ÏÜÜå¹ß ÝêÜÝƒÜ´Ü ÆÜÝÓœÜÑÜÏÜÜسÜß ôÜØÆÜÜݹ´Ü] [ÉÜåÓ ‘êÜÓ ü܇üêÜ, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜ܇ÞòØÄÜ, ôÜ܇” 4.5×7, ÆÜÜÃÜÜØ 104, _ 60]

249

ÆÜÓÏÜܳÜÚ ôÜܳÜåÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ †ÃÜå ´ÜåÃÜàØ ÆÜ‘äÝ´ÜÏÜÜØ ”ËÜÜåìåêÜàØ íܱÜÚÃÜ ÆÜâíÜÚÓØÄÜ–Ý÷ÏÜÓØÄÜ • êÜå. ²Üç. ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜ †Ü«íÜêÜå, †ÃÜàíÜܹ": ²Üç. †êÜ‘Ü ÆÜÂÁÜÜÃÜ

íÑÜíÜôÜÜÑÜå ²ÜçøüÓ †ÃÜå ôíÜÍÜÜíÜå ôÜÜ÷ÝôÜ‘ ÆÜÂíÜÜôÜß ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜ †Ü«íÜêÜå†å ÏÜÓÜ«ßÏÜÜØ ê܃ÜåêÜÜ ÆÜàô´Ü‘ ÆÜâíÜÚÓØÄÜ-Ý÷ÏÜÓØÄÜÏÜÜØ, ÆÜÜå´Üå “åêêÜÜØ ËÜÜÓ´ÜåÓ íÜóÜÚÏÜÜØ ‹¶ÜÓ-ÆÜâíÜÚ †ÃÜå Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÏÜÜØ ‘ÓåêÜÜ ÆÜÂíÜÜôÜÜåÃÜàØ íܱÜÚÃÜ üÜØøÑÜàØ “å. ÏÜâì ÆÜàô´Ü‘ ÏÜÓÜ«ßÏÜÜØ ê܃ÜÜÑÜàØ “å. ÏÜ÷ÜÓÜóü×ÏÜÜØ ´ÜåÃÜå ËÜå ÆÜàÓô‘ÜÓÜå ÆÜ±Ü ÏÜëÑÜÜ “å. ²Üç. †êÜ‘Ü ÆÜÂÁÜÜÃÜå ´ÜåÃÜÜå ÄÜàèÓÜ´ÜßÏÜÜØ †ÃÜàíÜܹ ‘ÑÜÜåÚ “å. †ÜôÜÜÏÜ, †Óà±ÜÜœÜêÜÆܹåïÜ, ÏÜå™ÜÜêÜÑÜ íÜÄÜåÓå íÜÓôÜÜ¹ß ÓÜŸÑÜÜå “å. †÷ÎÃÜß ÍÜâÆÜäó« ÆÜ÷Ü²ß “å, èÄÜ´ÜÃÜÜØ ‘«ÜåÓ´ÜÏÜ èØÄÜêÜÜå †÷Î “å †ÃÜå íÜÜ´ÜÜíÜ ÆÜ±Ü ÄÜÏÜå ´ÑÜÜÓå ÍÜßóÜ±Ü ôíÜéÆÜ ÁÜÜ ‘Óß êÜå´ÜàØ ÷ÜåÑÜ “å. †å ôÜØ¡åÄÜÜåÏÜÜØ †÷Î ‘Üå‰ †å‘ ô³Üìå³Üß ËÜß¡ ô³Üìå ÏÜàôÜÜÉÓß ‘Óå ´ÜÜåÆÜ±Ü †å †ÜÆÜÜå†ÜÆÜ ÆÜÂíÜÜôÜ ËÜÃÜß è´ÜÜå ÷ÜåÑÜ “å. †Ü«íÜêÜå†å †÷Î ´ÜåÓ íÜóÜÚ ôÜàÁÜß ‘çÏÆÜ ‘ÑÜÜÚ “å. ´ÜåÃÜÜ †ÃÜàÍÜíÜéÆÜå ê܃ÜåêÜÜØ †Ü ÆÜ‘ӱÜÜåÏÜÜØÃÜß ‘åüêÜß‘ ¡±Ü‘ÜÓß ´ÜÜå ÍÜêÜÍÜêÜÜ ¡±Ü‘ÜÓÜåÃÜå ÆÜ±Ü †œÜØÝËÜ´Ü ‘Óå †åíÜß “å. ÃÜÜå³ÜÚ ‰ôü ‘÷åíÜÜ´ÜÜØ ‹¶ÜÓ-ÆÜâíÜÚÃÜÜØ †Ü ÓÜŸÑÜÜå ÍÜÜÓ´ÜÃÜÜå è ÍÜÜÄÜ ÷ÜåíÜÜ “´ÜÜØ ÆÜ“Ü´ÜÆܱÜàØ «åÓ «åÓ ÃÜèÓå ÆÜ²å “å. †å‘ Óß´Üå Ý÷ÏÜÜêÜÑÜ ‘÷åíÜÜ ÆÜâÓ´Üß ´ÜÜå «Ø²‘ †ÜÆÜå “å, ÆÜÓØ´Üà †÷ÎÃÜÜ Ó÷åíÜÜôÜ߆ÜåÃÜÜ ¢íÜÃÜÏÜÜØ †ÃÜå‘ ÷ܲÏÜÜÓ߆ÜåÃÜÜå ‹‘ìÜü íÑÜÜÆÜåêÜÜå “å, †åíÜÜå †÷åôÜÜôÜ †Ü ÆÜàô´Ü‘ íÜÜ؜ܴÜÜØ ³ÜÑÜÜ íÜÄÜÓ Ó÷å´ÜÜå ÃܳÜß. ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ †ÜÆÜåêÜÜ ‘êÜÓ ÉÜåüÜåÄÜÂÜÈôÜ íÜÜœÜÃÜÃÜÜå †ÜÃÜع íÜÁÜÜÓå “å. ‹¶ÜÓ-ÆÜâíÜÚ †ÃÜå Ý÷ÏÜÜêÜÑÜ ´ÜÓÉ ²ÄÜ ÏÜÜز´ÜÜØ ÆÜ÷åêÜÜØ ¹Óå‘ ôÜÉÓß†å †Ü ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜØ ÆÜÜÃÜÜØ ‹³ÜêÜÜíÜíÜÜØ èåíÜÜØ “å. [ÏÜå 2014ÏÜÜØ êÜÝêÜ´Ü ƒÜØÍÜÜÑÜ´ÜÜ ÝêÜÝƒÜ´Ü ÆÜÝÓœÜÑÜÏÜÜسÜß ôÜØÆÜÜݹ´Ü]

[ÉÜåÓ ‘êÜÓ ü܇üêÜ, ÆÜåÆÜÓËÜç‘ ËÜ܇ÞòØÄÜ, ôÜ܇” 5.5×8.5, ÆÜÜÃÜÜØ 316+16 Õ‘ÏÜ´Ü _ 425/-]



íÜßôÜÓÜ´Üß ÝíÜÓÜôÜ´Ü

ÆÜ؃Ü߆ÜåÃÜß ÍÜ܉ËÜØÁÜß

~ èåÏôÜ Ý÷êüÃÜ, †ÃÜà. ÝœÜÃÏÜÑÜ ¡ÃÜß èåÏôÜ Ý÷êüÃÜÃÜß Ýí܃ÑÜÜ´Ü ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜ êÜÜçôü ÷ÜçÓ܇”ÃÜ ÃÜß ÆÜÜòÜÚÍÜâÝÏÜ `ïÜÜØÄÜÂßêÜÜ' ôÜíÜÚµÜ †ÜÁÑÜÜÞ´ÏÜ‘ †ÜÃÜعÃÜÜ ÆÜ´Üß‘ ´ÜÓß‘å ¡±Üß´Üß ³Ü‰ “å. †Ü ‘³ÜÜÃÜÜå ÆÜ‘ÜÓ ÆÜÂíÜÜôÜ‘³ÜÜ †ÃÜå ÓÜåÏÜÜÃôÜÃÜÜå “å, ÆÜ±Ü ÄÜÜæ´ÜÏÜ — ËÜà½ÃÜÜ ôÜàíܱÜÚÏÜÁÑÜÃÜàØ ´Ü¶íܤÜÜÃÜ ­— ¹ïÜÚÃÜ †åÏÜÜØ ôÜíÜÚµÜ íÑÜÜÆÜåêÜàØ “å. íÜܜܑÝÏܵÜÜåÃÜå †Ü íÜÜ´ÜÜÚ ÓàœÜïÜå †ÃÜå ôܹÜÃÜå ÏÜÜüå ÑÜܹ Ó÷ß èïÜå.

~ êÜÜêÜÕôÜ÷ Ó܆ÜåêÜ ¡±Üß´ÜÜ ÆÜšÜßÝíܹ êÜÜêÜÕôÜ÷ÍÜ܉†å †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÄÜàèÓÜ´ÜÏÜÜØ ¡åíÜÜ ÏÜì´ÜÜØ ÆÜ؃Ü߆ÜåÃÜß ÝíÜÝíÜÁÜ ¹æÝÃÜ‘ ÆÜÂíÜäݶ܆ÜåÃÜÜ ÝÃÜÓßšÜ±Ü ¿ÜÓÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜØ èà¹ÜØ èà¹ÜØ ÆÜÜôÜÜ؆ÜåÃÜß ¡±Ü‘ÜÓß ÆÜ´ÑÜå‘ ÆÜšÜßÆÜÂåÏÜß ôÜÏÜ¢ ïÜ‘å †åíÜß ôÜÓì ÍÜÜóÜÜÏÜÜØ †ÜÆÜß “å. †ÜüÚ-ÆÜåÆÜÓ ‹ÆÜÓ ÆÜšÜ߆ÜåÃÜß 45 èåüêÜß †¹ÖÍÜà´Ü ÓØÄÜßÃÜ ´ÜôÜíÜßÓÜå ÁÜÓÜíÜ´ÜÜå †Ü ÄÜÂØ³Ü †å‘ †ÏÜâêÑÜ ÍÜåü “å.

p. 192 | 5" x 9.25" | Paperback | Rs. 200

p. 152 | 5.5" x 8.5" | Paperback | Rs. 300

250

[†ÜçÄÜôü 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

†Ü÷ÜÓ †ÃÜå †ÜÓÜåÄÑÜ ËܹêÜÜ´Üß è´Üß ¢íÜÃÜïÜæêÜßÏÜÜØ ¢íÜÃÜ †ÃÜå ÝÃÜÓÜÏÜÑÜ, †å ËÜå ™ÜüÃÜÜ è ™Ü±Üå †ØïÜå ¹âÓ ¹âÓÃÜß ÍÜÜôÜå “å. ÏÜÜåüÜ ÍÜÜÄÜÃÜÜ ‘àüàØËÜÏÜÜØ ¹Óå‘ ôÜÏÜÑÜå ‘Üå‰ ÃÜå ‘Üå‰ íÑÜÞø´Ü ôÜ÷è ôÜÜÁÑܳÜß ê܉ÃÜå †ôÜÜÁÑÜ ÓÜåÄܳÜß ÆÜ߲ܴÜß ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. ÆÜ±Ü †Ü ËÜÁÜÜÏÜÜØ †ÜòÜô´Ü ‘Ó´ÜàØ †å‘ ôÜØïÜÜåÁÜÃÜ †åíÜàØ “å ‘å †ÇôÜß ü‘Ü ÓÜåÄÜÜå ÄÜÓßËÜÏÜÜØ ÄÜÓßËÜ ‘å †ÍÜ±Ü íÑÜÞø´Ü ÆÜ±Ü †ü‘ÜíÜß ‘å ÝÃÜÑÜØÝµÜ´Ü ‘Óß ïÜ‘å †åíÜÜ ÷ÜåÑÜ “å. ´ÜÜå †ÜíÜàØ ÝÃÜÓÜÏÜÑÜ †ÃÜå ÓÜåÄÜ ³ÜÑÜÜå ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´ÜåÏÜÜسÜß ÏÜàø´Ü †åíÜàØ ¢íÜÃÜ ÆÜÜÏÜíÜàØ ‘åíÜß Óß´Üå . . . ´ÜåÏÜÜØ ÓÜåèËÜÓÜåè êÜåíÜÜ´ÜÜ †Ü÷ÜÓÃÜàØ ÏÜ÷¶íÜ ‘åíÜàØ.".". ´ÜåÃÜÜ ÆÜÜÑÜÜÃÜÜ ËÜå ÆÜÜ«

ÝÃÜÓÜÏÜÑÜ ¢íÜÃÜ ¢íÜíÜÜÃÜß ‘ìÜ ËÜÁÜÜ ÆÜÂÑÜÜåÄÜÜåÃÜå †Ø´Üå ÏÜÜÓÜå ÝÃÜœÜÜå² †å “å ‘å, †Ü÷ÜÓÏÜÜØ ôÜØ´ÜÜåóÜ è ÏÜàƒÑÜ íÜô´Üà “å. †ÃÜå †ÜÓÜåÄÑÜÃÜß œÜÜíÜß ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜÜØ è “å. ÏÜÜÓß ÑÜÜåèÃÜÜ †å “å ‘å, †Ü÷ÜÓ ôÜàôíÜܹÑÜàø´Ü ÷ÜåíÜÜå ¡å‰†å. ´ÜåÏÜ è †ôíÜܹíÜäݶܳÜß ƒÜÜíÜÜå ¡å‰†å. ÷àØ ‘÷àØ “àØ ‘å, ôÜàôíÜܹà ÍÜÜåèÃÜ †ôíÜܹíÜäݶܳÜß ƒÜÜíÜ. ÍÜÜåèÃÜ ËÜÃÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ ‹ÆÜåšÜÜ ËÜàݽ³Üß ‘ÜÏÜ ‘ÑÜàÛ, ´Üå ËÜÓÜËÜÓ ÆÜÜøÑÜàØ “å ‘å ÃÜ÷Î ´Üå ¡åÑÜàØ ÃÜ÷Î, èå œÜßè èåüêÜß ÏÜܵÜÜÏÜÜØ ÃÜ܃ÜíÜß ¡å‰†å, ´ÜåÃÜÜå ‘ïÜÜå ƒÑÜÜêÜ Ó܃ÑÜÜå ÃÜ÷Î, ´ÜåÏÜÜØ ³ÜÜå²ß †ôíÜœ“´ÜÜÑÜå Ó÷ß Ä܉, ´ÜÜå †å ËÜÁÜàØ ËÜÓÜËÜÓ ÃÜ ³ÜÑÜàØ. ÍÜÜåèÃÜ ôíÜœ“, ôÜàعÓ, ôÜàôíÜܹà ËÜÃÜíÜàØ ¡å‰†å †ÃÜå ´Üå ƒÜÜ´Üß í܃ܴÜå †ôíÜܹíÜäÝ¶Ü Ó÷åíÜß ¡å‰†å. †Ü ËÜØÃÜåÃÜÜå ŸÑÜÜÓå ËÜÓÜËÜÓ ÏÜåì ËÜåôÜå “å, ´ÑÜÜÓå ´ÜåÏÜÜسÜß ôÜØ´ÜÜåóÜ ÆÜå¹Ü ³ÜÜÑÜ “å. †Ü÷ÜÓÏÜÜØ †ÜíÜÜå ôÜØ´ÜÜåóÜ ÷ÜåíÜÜå †å è ÏÜàƒÑÜ œÜßè “å. ÓôÜÜå‰ÃÜå ‹ÆÜÜôÜÃÜÜ ÏÜÜÃÜßÃÜå ‘ÓíÜÜÃÜß íÜäÝ¶Ü ‘åìíÜÜíÜß ¡å‰†å. ÓôÜÜå‰ ÷ØÏÜåïÜÜØ ´ÜÜ¢ è ƒÜÜíÜß ¡å‰†å. ïÜÜ‘ÍÜÜ¢ ÆÜÜåüçÝïÜÑÜÏÜ ÆÜÓÏÜçÃÄÜåÃÜåüÃÜÜ ÆÜܱÜßÏÜÜØ ôÜÜÉ ‘ÑÜÜÚ ËÜܹ ôÜÏÜÜÓíÜÜØ ¡å‰†å. ïÜÜ‘ÍÜÜ¢ ‘åÏÜ ôÜÏÜÜÓíÜÜØ, ´ÜåÏÜÜØ ÆÜܱÜß ‘åüêÜàØ ÃÜ܃ÜíÜàØ, ¹Üì †ÃÜå ÆÜܱÜß †å‘ÓôÜ ËÜÃÑÜÜØ ‘å ÃÜ ËÜÃÑÜÜØ, ÓÜåüêÜß ÉâêÜß ‘å ÃÜ ÉâêÜß †Ü ËÜÁÜàØ †å‘ ïÜÜôµÜ ÆÜ±Ü “å †ÃÜå ‘ìÜ ÆÜ±Ü “å. ôÜØÄÜß´Ü, ݜܑܵìÜ íÜÄÜåÓåÃÜå êÜÜå‘Üå†å êÜÝêÜ´Ü‘ìÜ ‘÷ß “å. ÷àØ ÓôÜÜ剑ÜÏÜÃÜå ÆÜ±Ü êÜÝêÜ´Ü‘ìÜ ÏÜÜÃÜàØ “àØ. ÓôÜÜå‰ ´ÜÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2015]

ÝíÜÃÜÜåËÜÜ ÍÜÜíÜå ôÜàعÓÏÜÜØ ôÜàØ¹Ó ËÜÃÜíÜß ¡å‰†å. ™Ü±ÜÜÃÜå †åíÜÜå ƒÑÜÜêÜ “å ‘å, ¤ÜÜÃÜß ÆÜàÓàóÜÃÜß Ýè÷ÖíÜÜÃÜå ¤ÜÜÃÜ ÃÜ÷Î ÷ÜåÑÜ, ÷àØ †ÜÃÜܳÜß ôÜÜíÜ ¥êÜüàØ ÏÜÜÃÜàØ “àØ. ÷Ü, †åÏÜ ËÜÃÜß ïÜ‘å ‘å ÁÑÜÜÃÜÜíÜô³ÜÜÏÜÜØ ¤ÜÜÃÜßÃÜß ¢ÍÜ ÓôÜÃÜå ÃÜ ÆÜ±Ü †ÜåìƒÜå. ÆÜÓØ´Üà †ÜíÜàØ ÁÑÜÜÃÜÜíÜô³ÜÜÏÜÜØ ³ÜÜÑÜ, ¤ÜÜÃÜÜíÜô³ÜÜÏÜÜØ ÃÜ÷Î. ¤ÜÜÃÜßÃÜß ¢ÍÜ ´ÜÜå ôíÜܹÃÜå †å‘¹ÏÜ ‹¶ÜÏÜ Óß´Üå ÆÜÜÓƒÜß ËÜ´ÜÜíÜïÜå. ´ÜåÏÜÜØ èÓß‘å ÉÓ‘ ÃÜ÷Î Æܲå. ‘åÏÜ ‘å ¢ÍÜ †å ÓôÜÃÜß ‡ÞúÑÜ “å, †ÃÜå ´Üå ÆÜÓƒÜíÜÜ ÏÜÜüå “å ‘å, †Ü ƒÜÜíÜÜÃÜàØ ƒÜÜíÜÜ êÜÜÑÜ‘ “å ‘å ÃÜ÷Î. ÓôÜÃÜÜÃÜå ´ÜÜå †ÜÃÜàØ ‹¶ÜÏÜ ¤ÜÜÃÜ, ‹¶ÜÏÜ ÆÜÓƒÜ, ÷ÜåíÜß ¡å‰†å. ƒÜÜåüß œÜßè, ÆÜÂÝ´Ü‘âì œÜßè ÃÜ ƒÜÜíÜß ¡å‰†å. ƒÜÓàØ ¡å´ÜÜØ, ïÜàØ ƒÜÜíÜàØ †ÃÜå ïÜàØ ÃÜ ƒÜÜíÜàØ, ´ÜåÃÜàØ ¤ÜÜÃÜ ‘ÓÜíÜÃÜÜÓàØ †ÜÆܱÜàØ †ØÄÜ è “å ¢ÍÜ. ÆÜÓØ´Üà ´ÜåÃÜÜå ¹àÓàÆÜÑÜÜåÄÜ ‘ÓßÃÜå †ÜÆܱÜå ´ÜåÃÜå ÝËÜÃÜ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß ËÜÃÜÜíÜß ¹ßÁÜß “å. †å‘ è ïÜÓßÓÏÜÜØ, ŸÑÜÜØ †å‘ËÜß¡Ø †ØÄÜÜå ôÜܳÜå ÏÜæµÜß ÷ÜåíÜß ¡å‰†å, ´ÑÜÜØ †ÜÆܱÜå ¿Ø¿ÑÜའƒÜ²àØ ‘Óß ¹ßÁÜàØ “å! †÷Î ÆÜåü ÃÜÜ ‘÷å´ÜàØ Ó÷å “å †ÃÜå ´ÑÜÜØ ¢ÍÜÃÜå ‘ÜÓ±Üå †ÜÆܱÜå ÆÜåü ‹ÆÜÓ èàêÜÏÜ ‘Ó´ÜÜ Ó÷ß†å “ß†å †ÃÜå †å Óß´Üå ËÜÃÃÜåÃÜå ËÜÄÜÜ²ß ÃÜ܃Üß†å “ß†å. ÏÜÜÓå ÏÜÃÜ †-ôíÜܹíÜ´ÜÃÜÜå †ôÜêÜß †³ÜÚ ôÜàôíÜܹ-íÜÂ´Ü è “å. ÏÜÜÓÜ ïÜÓßÓ ÏÜÜüå ‘ÑÜÜå †Ü÷ÜÓ ‹ÝœÜ´Ü “å ‘å †ÃÜà‘âì “å, ´Üå ¡±Üß êÜåíÜÜÃÜàØ ôÜÜÁÜÃÜ “å ÏÜÜÓß ¢ÍÜ. †ÜÆܱÜå ¡å †ÜÆܱÜß ¢ÍÜÃÜå ËÜÄÜÜ²ß ÃÜ܃Üß ÃÜ ÷ÜåÑÜ 251

†å íÜÁÜÜÓå ÏÜ÷¶íÜ ÁÜÓÜíÜå “å. †ÜÁÑÜÜÞ´ÏÜ‘ ÀÞóü†å ÷àØ †åíÜÜ ÝÃܱÜÚÑÜ ÆÜÓ ÆÜ÷ÜÇœÑÜÜå “àØ ‘å, ÝÏÜ´ÜÜ÷ÜÓ è †ôíÜܹ-íÜ´ÜÃÜß ÏÜàƒÑÜ ‘ôÜÜåüß “å. ÉìÜ÷ÜÓ ôÜÜÞ´íÜ‘ ÏÜÃÜÜÑÜ “å. ÆÜÓØ´Üà ´ÜåÃÜàØ ôÜåíÜÃÜ ¡å †Ý´ÜÏÜܵÜÜÏÜÜØ ³Ü‰ ¡ÑÜ, ´ÜÜå ÏÜÜÃÜÝôÜ‘ ÆÜÂÄÜÝ´Ü ÃÜ÷Î ³ÜÜÑÜ. †ÃÜÜè, ¹âÁÜ íÜÄÜåÓå ÓÜèÝôÜ‘ †Ü÷ÜÓ ÏÜÃÜÜÑÜ “å. ÆÜÓØ´Üà ´Üå ¡å ÝÃÜÞÿÜ´Ü ÏÜܵÜÜÏÜÜØ ê܉ïÜàØ, ´ÜÜå ÏÜÜÃÜÝôÜ‘ ÆÜÂÄÜÝ´Ü íÜÁÜà ³ÜïÜå. †Ü Óß´Üå ÝÏÜ´ÜÜ÷ÜÓ Ý÷´ÜÜ÷ÜÓ³Üß ñÜåó« “å.

´ÜÜå ÝÃÜ:ôÜØ‘ÜåœÜ ‘÷ß ïÜ‘ßïÜàØ ‘å èå ¢ÍÜÃÜå éœÜå †å è ƒÜÜíÜ, ´ÜÜå ïÜÓßÓÃÜå †ÃÜà‘âì †Ü÷ÜÓ ÏÜìß Ó÷åïÜå. ÏÜÇ ¡åÑÜàØ “å ‘å, †ÏÜà‘ œÜßè ƒÜÜíÜß †ÃÜå †ÏÜà‘ ÃÜ ƒÜÜíÜß, ´ÜåÏÜÜØ †ÜÁÑÜÜÞ´ÏÜ‘ ‘ôÜÜåüß ÃܳÜß. ‹¶ÜÏÜ œÜßè ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÆÜ±Ü èéÝÓÑÜÜ´Ü ‘Ó´ÜÜØ íÜÁÜÜÓå ÃÜ ƒÜÜíÜß, †åíÜàØ ÷ÜåíÜàØ ¡å‰†å. ‘åüêÜàØ ƒÜÜíÜàØ, †å èåÃÜÜ ÷ܳÜÏÜÜØ “å ´ÜåÃÜÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ¢ÍÜ ÆÜÓ ‘ÜËÜâ “å, †åÏÜ ÏÜÜÃÜíÜàØ. †ÜÏÜÜØ †Ü÷ÜÓïÜàݽÏÜÜØ ``ïÜàØ ƒÜÜíÜàØ'' ‘Ó´ÜÜØÑÜ ``‘åüêÜàØ ƒÜÜíÜàØ'' 

ôÜÏÑÜ‘ †Ü÷ÜÓ †Ü÷ÜÓÏÜÜØ ÆÜ÷åêÜàØ ÁÑÜÜÃÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜàØ Ó÷å “å ‘å ÍÜÜåèÃÜ ‹¶Üåè‘ ÃÜ ÷ÜåÑÜ, ÏÜܹ‘ ÃÜ ÷ÜåÑÜ †ÃÜå ÍÜÜÓå ÃÜ ÷ÜåÑÜ. «ß‘ ÍÜÜåèÃÜ ÆÜ“ß ´ÜÏÜÃÜå ÍÜÜÓåÆܱÜàØ êÜÜÄÜíÜàØ ÃÜ ¡å‰†å. ÍÜÜåèÃÜ ÆÜ“ß ÍÜÜÓåÆܱÜàØ êÜÜÄÜå ´ÜÜå ôÜÏÜèíÜàØ ‘å †ÜÆܱÜå ÄÜêÜ´Ü ÍÜÜåèÃÜ ‘Óß ÓûÜ “߆å. ²Üç. ‘åÃÜå³Ü íÜÜ‘Ó ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÍÜÓÃÜÜ †ÃÜàÍÜíÜÜå ÆÜÓ³Üß ÆÜÜå´ÜÜÃÜß †Ü´ÏÜ‘³ÜÜÏÜÜØ ê܃Üå “å ‘å êÜÜå‘Üå èå ÍÜÜåèÃÜ ‘Óå “å ´ÜåÃÜܳÜß †²ÁÜÜ ÍÜÜåèÃܳÜß ´ÜåÏÜÃÜàØ ÆÜåü ÍÜÓÜÑÜ “å †ÃÜå ËÜÜ‘ßÃÜÜ †²ÁÜÜ ÍÜÜåèÃܳÜß êÜÜå‘Üå ²ÜçøüÓÜåÃÜàØ ÆÜåü ÍÜÓå “å. ¡å êÜÜå‘Üå †²ÁÜàØ è ÍÜÜåèÃÜ ‘Óå ´ÜÜå ´Üå†Üå ËÜßÏÜÜÓ ÆܲïÜå ÃÜ÷Î †ÃÜå †ÏÜÜÓÜ èåíÜÜ ²ÜçøüÓÜåÃÜß èéÓ ÆÜ±Ü ÃÜ÷Î Ó÷å. ‘åüêÜÜ‘ êÜÜå‘Üå ËÜßÏÜÜÓ ÆÜ²å “å ‘Ü ‘å ´ÜåÏÜÃÜå ÆÜâÓß Óß´Üå ÍÜÜåèÃÜ ÏÜì´ÜàØ ÃܳÜß †ÃÜå ‘åüêÜÜ‘ êÜÜå‘Üå ËÜßÏÜÜÓ ÆÜ²å “å ‘Ü ‘å ´ÜåÏÜÃÜå èéÓ ‘Ó´ÜÜØ íÜÁÜÜÓå ÍÜÜåèÃÜ ÏÜìß Ó÷å “å. ‘åüêÜÜ‘ êÜÜå‘Üå ÍÜâƒÜ³Üß ÏÜÓå “å, ‘åüêÜÜ‘ êÜÜå‘Üå ÍÜÜåèÃܳÜß ÏÜÓå “å †ÃÜå ÍÜÜåèÃܳÜß ÏÜÓ´ÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜß ôÜ؃ÑÜÜ ÍÜâƒÜ³Üß ÏÜÓ´ÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜß ôÜ؃ÑÜÜ íÜÁÜÜÓå Ó÷ß “å. µÜ±Ü ÏÜÝ÷ÃÜÜ ôÜàÁÜß ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÏÜܱÜôÜ ÍÜâƒÑÜÜå Ó÷ß ïÜ‘å “å ÆÜÓØ´Üà †å‘ ÏÜܱÜôÜ ¡å µÜ±Ü ÏÜÝ÷ÃÜÜ ôÜàÁÜß †Ý´Ü ÍÜÜåèÃÜ ‘Óå ´ÜÜå ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÷ÜêÜ´ÜÏÜÜØ ¢íÜ´ÜÜå ÃÜ Ó÷ß ïÜ‘å.

252

ôÜØ. ÁÜàÓØÁÜÓ

†Ü èå †ÜÆܱÜß †ôÜÏÑÜ‘ ÀÝóü “å ÍÜÜåèÃÜ ÆÜ´ÑÜåÃÜß ´Üå ÍÜÜÓå Æܲ´Üß ¡ÑÜ “å. ´Üå ËÜ÷à ÏÜÜÇ™Üß Æܲ´Üß ¡ÑÜ “å. †ÜÆܱÜÃÜå ÍÜÜåèÃÜ ôíÜÜô³ÑÜ êÜÜíÜ´ÜàØ ÏÜÜêÜÏÜ Æܲ´ÜàØ ÃܳÜß ËÜê‘å ËÜßÏÜÜÓß êÜÜíÜ´ÜàØ ÏÜÜêÜÏÜ ÆÜ²å “å. †ÃÜå ŸÑÜÜÓå ÍÜÜåèÃÜ è ËÜßÏÜÜÓß êÜÜíÜíÜÜ êÜÜÄÜå ´ÜÜå †ÜÿÜÑÜÚÃÜß ™ÜüÃÜÜ ïÜé ³Ü‰ Ä܉. ¹àÝÃÜÑÜÜÍÜÓÃÜÜ ´ÜÏÜÜÏÜ ÝœÜÝ‘´ôÜ‘ÜåÃÜÜå ÏÜ´Ü “å ‘å ÏÜÃÜàóÑÜÃÜß †ÝÁÜ‘´ÜÏÜ ËÜßÏÜÜÓ߆Üå ´ÜåÃÜÜ ÄÜêÜ´Ü ÍÜÜåèÃÜÃÜàØ è ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ “å. †Ü ôÜØËÜØÁÜÏÜÜØ ËÜ÷à è ôÜÏÜè¹ÜÓß †ÃÜå ÷ÜåïܳÜß œÜÜêÜíÜàØ ¡å‰†å. ´ÜÜå ÆÜ÷åêÜß íÜÜ´Ü ‘å, ÆÜ´ÑÜå‘ íÑÜÞø´Ü†å ÁÑÜÜÃÜÏÜÜØ Ó܃ÜíÜàØ èéÓß “å ‘å ´Üå ïÜàØ ƒÜÜÑÜ “å, ‘åüêÜàØ ƒÜÜÑÜ “å †ÃÜå ´ÜåÃÜàØ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ ´ÜåÃÜÜ ïÜÓßÓ ÆÜÓ ïÜàØ “å? †ÃÜå ¡å †å‘ ÏÜÃÜàóÑÜ ËÜå œÜÜÓ ÏÜÝ÷ÃÜÜ ÁÑÜÜÃÜÆÜâíÜÚ‘ ÆÜÂÑÜÜåÄÜ ‘Óå ´ÜÜå ´Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ÑÜÜåÄÑÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ïÜÓßÓÃÜå ôÜÏÜ´ÜÜ, ïÜÜØÝ´Ü †ÃÜå ôíÜÜô³ÑÜ ¹åÃÜÜÓ ÍÜÜåèÃÜÃÜß ´ÜêÜÜïÜ èéÓ ‘Óß êÜåïÜå. †åÏÜÜØ ‘Üå‰ ‘«±Ü܉ “å ÃÜ÷Î. ÆÜÓØ´Üà †ÜÆܱÜå ´Üå ´ÜÓÉ ÁÑÜÜÃÜ è †ÜÆÜ´ÜÜ ÃܳÜß. ËÜߢ íÜÜ´Ü, †ÜÆܱÜå èå ÍÜÜåèÃÜ ‘Óß†å “ß†å, ´ÜåÃÜܳÜß ÆÜ±Ü íÜÁÜÜÓå ÏÜ÷¶íÜÆÜâ±ÜÚ †å íÜÜ´Ü “å ‘å †ÜÆܱÜå ‘åíÜß ÍÜÜíܹïÜÜÏÜÜØ ÍÜÜåèÃÜ ‘Óß†å “ß†å. ´ÜÏÜå ïÜàØ ƒÜ܆Üå “Üå ´Üå †åüêÜàØ ÏÜ÷¶íÜÆÜâ±ÜÚ ÃܳÜß; èåüêÜàØ ÏÜ÷¶íÜÆÜâ±ÜÚ †å “å ‘å ´ÜÏÜå ‘åíÜß ÍÜÜíܹïÜÜÏÜÜØ ÍÜÜåèÃÜ ‘ÓÜå “Üå. ´ÜÏÜå [†ÜçÄÜôü 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

÷óÜÚ, †ÜÃÜع³Üß ÍÜÜåèÃÜ ‘ÓÜå “Üå ‘å ¹à:ƒÜß, ‹¹ÜôÜ †ÃÜå ՜ܴÜÜÏÜÜØ ÃÜå ՜ܴÜÜÏÜÜØ ÍÜÜåèÃÜ ‘ÓÜå “Üå. ¡å ´ÜÏÜå ՜ܴÜÜÏÜÜØ ÃÜå ՜ܴÜÜÏÜÜØ ÍÜÜåèÃÜ ‘ÓÜå “Üå ´ÜÜå ñÜåó«¶ÜÏÜ ÍÜÜåèÃÜÃÜàØ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ ÆÜ±Ü ”åÓßêÜàØ ÷ïÜå—ÝíÜóÜÜø´Ü ÷ïÜå. ¡å ´ÜÏÜå †ÜÃÜع³Üß ÍÜÜåèÃÜ ‘ÓÜå “Üå ´ÜÜå ‘åüêÜß‘íÜÜÓ ôÜØÍÜÜíÜÃÜÜ “å ‘å ”åÓ ÆÜ±Ü ´ÜÏÜÜÓÜ ÆÜÓ ÆÜâÓåÆÜâÓàØ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ ÃÜ êÜÜíÜß ïÜ‘å. ´ÜÏÜå ‘åíÜß ÍÜÜíܹïÜÜÏÜÜؗݜܹܶïÜÜÏÜÜØ ÍÜÜåèÃÜ ‘ÓÜå “Üå ´Üå †´ÑÜØ´Ü ÏÜ÷¶íÜÆÜâ±ÜÚ “å. ôÜÏÑÜ‘ †Ü÷ÜÓÃÜÜå ËÜß¡å Ý÷ôôÜÜå “å ‘å ´ÜÏÜå †´ÑÜØ´Ü ïÜÜØ´Ü, †ÜÃÜعÆÜâ±ÜÚ †íÜô³ÜÜÏÜÜØ ÍÜÜåèÃÜ ‘ÓÜå †ÃÜå †åíÜß ÏÜÃÜÃÜß †íÜô³ÜÜ ÃÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ³ÜÜå²Ü ôÜÏÜÑÜ ÏÜÜüå ÍÜâƒÑÜÜ Ó÷Üå †ÃÜå †å †íÜô³ÜÜÃÜß ÆÜ´ÜßšÜÜ ‘ÓÜå. †ÜÆܱÜå ÍÜÜåèÃÜÃÜå †å‘ ÑÜÜØݵܑ ݘÑÜÜ ËÜÃÜÜíÜß ¹ßÁÜß “å, ‘å ÍÜÜåèÃÜ ïÜÓßÓÏÜÜØ ÃÜ܃ÜíÜÜÃÜàØ “å †ÃÜå ËÜôÜ ÆÜ“ß ¥«ß èíÜÜÃÜàØ “å. †Ü ‘Üå‰ ÏÜÜÃÜÝôÜ‘ ÆÜÂݘÑÜÜ ÃܳÜß. †Ü ™ÜÜ´Ü‘ íÜÜ´Ü “å. ïÜÓßÓÃÜÜ ´ÜêÜ ÆÜÓ ÍÜÜåèÃÜ ôíÜÜô³ÑÜÆܹ ÷ÜåÑÜ, †ÃÜå ‹¶ÜåèÃÜÜÆÜâ±ÜÚ ÷ÜåÑÜ, †Õ÷ôÜ‘ ÷ÜåÑÜ, ݜܶÜÃÜÜ ´ÜêÜ ÆÜÓ †ÜÃÜعÆÜâ±ÜÚ, ÆÜÂôÜܹÆÜâ±ÜÚ †ÃÜå ÆÜÂôÜÃÃÜ ÝœÜ¶ÜÃÜß ¹ïÜÜ ÷ÜåÑÜ †ÃÜå †Ü´ÏÜÜÃÜÜ ´ÜêÜ ÆÜÓ ‘ä´Ü¤Ü´ÜÜÃÜÜå ÍÜÜíÜ ÷ÜåÑÜ—ÁÜÃÑÜíÜܹÃÜÜå ÍÜÜíÜ ÷ÜåÑÜ— †ÃÜàÄÜÂ÷ÃÜÜå ÍÜÜíÜ ÷ÜåÑÜ. †ÜÆܱÜå ÍÜÜåèÃÜ ‘Ó߆å, ÆÜܱÜß ÆÜ߆å, òÜÜôÜ ê܉†å †å ËÜÁÜÜ ÆÜ´ÑÜå †ÃÜàÄÜÂ÷ÃÜÜå ÍÜÜíÜ— ÁÜÃÑÜíÜܹÃÜÜå ÍÜÜíÜ ÷ÜåíÜÜå ¡å‰†å. ôÜÏÜô´Ü ¢íÜÃÜ ÆÜ´ÑÜå— ôÜÏÜô´Ü èÄÜ´Ü ÆÜ´ÑÜå—ôÜÏÜô´Ü ôÜäÝóü ÆÜ´ÑÜå ôÜÏÜô´Ü ÆÜ‘äÝ´Ü ÆÜ´ÑÜå—ÆÜÓÏÜÜ´ÏÜÜ ÆÜ´ÑÜå †å‘ ÁÜÃÑÜíÜܹÃÜÜå ÍÜÜíÜ ÷ÜåíÜÜå ¡å‰†å ‘å ÏÜÃÜå ¢íÜÃÜÃÜÜå †å‘ Ý¹íÜôÜ íÜÁÜÜÓå ÏÜëÑÜÜå “å, ÏÜÃÜå †å‘ Ý¹íÜôÜ ÍÜÜåèÃÜ ‘ÓíÜÜÃÜÜå êÜ÷ÜíÜÜå ÏÜëÑÜÜå “å, †Üèå ÷àØ †å‘ ݹíÜôÜ íÜÁÜÜÓå ¢ÝíÜ´Ü ÓûÜå “àØ. †Ü ËÜÁÜß ËÜÜËÜ´ÜÜå ÍÜÜåèÃÜÃÜå ôÜÏÑÜ‘ ËÜÃÜÜíÜå “å. ƒÜÜíÜÜÃÜß ‡œ“Ü è ÍÜÜåèÃÜÃÜå †ôÜÏÑÜ‘ ËÜÃÜÜíÜß ¹å “å. ÍÜÜåèÃÜ ‘åüêÜàØ èéÓß “å ´Üå †å‘ ËÜÜèà†å Ó÷ß ¡ÑÜ “å †ÃÜå ƒÜÜíÜÜÃÜÜå ÓôÜ íÜÁÜÜÓå ÏÜ÷¶íÜÆÜâ±ÜÚ ³Ü‰ ¡ÑÜ “å. †ÜÆܱÜÜÏÜÜØÃÜÜ ™Ü±ÜÜ ³ÜÜå²Ü êÜÜå‘Üå ïÜÓßÓÃÜå ÍÜÜåèÃÜ †ÜÆÜå “å, ÏÜÜåüÜ ÍÜÜÄÜÃÜÜ êÜÜå‘Üå ´ÜÜå ôíÜܹÃÜå ÍÜÜåèÃÜ †ÜÆÜå “å. ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [†ÜçÄÜôü 2015]

ôíÜܹ ïÜÓßÓÃÜß †ÜíÜïÑÜ‘´ÜÜ ÃܳÜß. ôíÜܹ †ÜÆܱÜÜ ÏÜÃÜÃÜß íÜÜôÜÃÜÜ “å. ôíÜܹÃÜå ‘ÜÓ±Üå †ÜÆܱÜå íÜÁÜÜÓå ÍÜÜåèÃÜ ‘Óß†å “ß†å. ³ÜÜå²Ü ÷ÜåïÜÆÜâíÜÚ‘ ÍÜÜåèÃÜ ‘Óß†å †ÃÜå †åüêÜàØ ÑÜܹ Ó܃Üß†å ‘å ïÜÓßÓÃÜå ÏÜÜüå ´ÜåÏÜ è ÏÜÃÜÃÜå ÏÜÜüå ÆÜ±Ü Ý÷´Ü‘Ó ÷ÜåÑÜ †åüêÜàØ è ÍÜÜåèÃÜ ‘Ó߆å. †Ü †Ü Óß´Üå ÍÜÜåèÃÜ ‘ÓíÜàØ ËÜ÷à ‘Ý«ÃÜ ÃܳÜß. ¡å íÜÁÜÜÓå ƒÜÜíÜÜÃÜß ‡œ“Ü ³Ü‰ ¡ÑÜ ´ÜÜå íÜÁÜÜÓå ôÜÜÓàØ †å “å ‘å ËÜ÷à œÜÜíÜß œÜÜíÜßÃÜå ƒÜÜíÜàØ. ¡å ´ÜÏÜå íÜÁÜÜÓå ôÜÏÜÑÜ ôÜàÁÜß œÜÜíÜßÃÜå ƒÜÜïÜÜå ´ÜÜå ôíÜܹÃÜÜå ÆÜ±Ü †ÃÜàÍÜíÜ ³ÜïÜå. œÜÜíÜåêÜàØ ÍÜÜåèÃÜ ôÜàÆÜÜœÑÜ ÷ïÜå, ÆÜåüÃÜå ÍÜÜÓå ÃÜ÷Î ‘Óå, †Üå“ß ÏÜܵÜÜÏÜÜØ êÜßÁÜåêÜÜ ÍÜÜåèÃܳÜß ´ÜÏÜÜÓÜ ïÜÓßÓÃÜå íÜÁÜÜÓå ÆÜÜåóÜ±Ü ÏÜìïÜå. ïÜÓßÓ íÜÁÜÜÓå ôíÜô³Ü Ó÷åïÜå. èå ÍÜÜåèÃÜ ïÜÓßÓÃÜå íÜÁÜÜÓå ôíÜô³Ü ‘Óå “å, ´Üå ÍÜÜåèÃÜ ÝœÜ¶ÜÃÜå ïÜÜØ´Ü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ ôÜ÷ÑÜÜåÄÜß ³ÜÜÑÜ “å. ݜܶÜÃÜß †ïÜÜØÝ´ÜÃÜàØ ÏÜÜåüÜ ÍÜÜÄÜÃÜàØ ‘Ü ïÜÜÓßÝÓ‘ ÷ÜåÑÜ “å. †Ü÷ÜÓÃÜÜå †³ÜÚ †ÜÆܱÜå ôÜÜÁÜÜӱܴÜ: ÍÜÜåèÃÜ ê܉†å “߆å, ÆÜÓØ´Üà †Ü÷ÜÓÃÜÜå ËÜß¡å ôÜâšÏÜ †³ÜÚ ÆÜ±Ü “å—èå ÆÜ±Ü †ÜÆܱÜå ˆÝºÑÜÜå³Üß ê܉†å “ß†å ´Üå ËÜÁÜÜå †Ü÷ÜÓ “å. †Ü؃ܳÜß ê܉†å “߆å éÆÜ, éÆÜ ÆÜ±Ü †Ü؃ÜÃÜÜå †Ü÷Ó “å. ‘ÜÃܳÜß †íÜÜè ôÜÜØÍÜìß†å “ß†å, ´Üå ÆÜ±Ü ‘ÜÃÜÃÜÜå †Ü÷ÜÓ “å. ÷ܳܳÜß ‘Üå‰ œÜßè ôÆÜïÜÚ ‘Óß†å “ß†å, ´Üå ÷ܳÜÃÜÜå †Ü÷ÜÓ “å. †Ü÷ÜÓÃÜÜå ÏÜêÜ´ÜËÜ “å: èå ÆÜ±Ü ˆÝºÑÜÜå ¿ÜÓÜ ÏÜÜÓß †Ø¹Ó èå ‘Ø‰ †ÜíÜå “å ´Üå ËÜÁÜÜå †Ü÷ÜÓ “å. †å ËÜÁÜÜå †Ü÷ÜÓ ôÜÏÑÜ‘ ÷ÜåíÜÜå èéÓß “å. †ÜØƒÜ ´Üå è èà†å èå ¡åíÜÜ ÑÜÜåÄÑÜ ÷ÜåÑÜ, ÃÜ ¡åíÜÜ ÑÜÜåÄÑÜ ÷ÜåÑÜ ´Üå ÃÜ èà†å, †Ü؃ÜÜå ËÜØÁÜ Ó܃Üå. ´Üå è Óß´Üå ‘ÜÃÜ ÆܱÜ. ôÜÜØÍÜìíÜÜ ÑÜÜåÄÑÜ ÷ÜåÑÜ, ´Üå è ôÜÜØÍÜìå, ÃÜ ôÜÜØÍÜìíÜÜ ÑÜÜåÄÑÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´Üå ´ÜÃÜ ôÜÜØÍÜìå. †ÜÏÜ †ÜØƒÜ †ÃÜå ‘ÜÃÜÃÜå ÆÜ±Ü ôÜÏÑÜ‘ †Ü÷ÜÓ †ÜÆÜ߆å. [ôÜÜæèÃÑÜ": ôÜÏÑÜ‘ †Ü÷ÜÓ, ôÜÏÑÜ‘ ñÜÏÜ †ÃÜå ôÜÏÑÜ‘ ÝÃܺÜ, ÆÜ‘ÜïÜ‘": ÄÜÜåÆÜÜì¹ÜôÜ ÆÜüåêÜ, ÝíÜòÜôÜÜÝ÷´ÑÜ ïÜ´ÜÜË¹ß ÄÜÂسÜÏÜÜìÜ ôÜÝÏÜÝ´Ü, 2001] 

253

ÄÜÜØÁÜߢÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓß : 100 íÜóÜÚ ÆÜ÷åêÜÜØ œÜعàêÜÜêÜ ÍÜÄÜàÍÜ܉ ¹êÜÜêÜ ¡ÃÑÜà†ÜÓß 1913³Üß ê܉ÃÜå †´ÑÜÜÓ ôÜàÁÜßÏÜÜØ ôÜØÍÜíÜ´Ü": ôÜÜæ³Üß †Üå“Üå ÆܵÜíÑÜíÜ÷ÜÓ †ÃÜå ôÜÜæ³Üß †Üå“ß íÑÜÝ ´Ü†Üå ôÜܳÜåÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÜåÃÜÜå †Ü ÏÜÜôÜ. ÆÜ±Ü ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ËÜå«ÜØ ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÃÜàØ †å‘ ÏÜ÷¶íÜÃÜàØ ‘ÜÏÜ ÆÜÜÓ ÆÜܲÒàØ ´Üå `‡ÝòÑÜÃÜ †ÜåÆÜßÝÃÜÑÜÃÜ' †ÃÜå ÝÉÝÃÜ ôÜ †ÜñÜÏÜ ÏÜÜüåÃÜß Ó‘ÏÜÃÜÜ ÑÜÜåÄÑÜ íÑÜíÜô³ÜÜÆÜÃÜÃÜàØ. ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÏÜÜØÃÜÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ôÜ´ÑÜÜÄÜÂ÷ß ÝÏÜµÜ †ÃÜå ÝÉÝÃÜ ôÜ †ÜñÜÏÜÃÜÜ ôÜØœÜÜêÜ‘ †å. †åœÜ. íÜåôüÃÜå µÜߢ †ÜçÄÜôüÃÜÜ ÓÜåè ÆÜµÜ ê܃ÜßÃÜå †ÜñÜÏÜÃÜß ƒÜå´Üß, †ÜñÜÏÜíÜÜôÜ߆ÜåÃÜÜ ƒÜÜíÜÜÆÜßíÜÜÃÜß íÑÜíÜô³ÜÜ †ÃÜå `‡ÝòÑÜÃÜ †ÜåÆÜßÝÃÜÑÜÃÜ'ÃÜå ôÜåíÜÜÍÜÜíܳÜß œÜêÜÜíÜíÜÜ †ØÄÜåÃÜß íÜÜ´Ü ê܃Üß. íÜìß †Ü †å è ÏÜÝ÷ÃÜÜå ÓûÜå èåÏÜÜØ íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜÃÜß è‘Ü´ÜÃÜÜ ÏÜà¼å `ÆÜÜåêÜßôÜÃÜÜå èàêÜÏÜ ÃÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜåÆÜ±Ü è‘Ü´ÜÃÜß ÝíÜÓའ“߆å, †åüêÜå è‘Ü´ÜÏÜÜØ è èå †ÃÑÜÜÑÜ Ó÷åêÜÜå “å ´ÜåÃÜÜ ¹ÜƒÜêÜÜ ‹ÆÜÓ ÍÜÜÓ ÏÜâ‘íÜÜÃÜÜå “å' †å íÜêÜ±Ü ÆÜ±Ü ôÆÜóü ‘ÑÜàÛ.

†ÜçÄÜôü, 1915 1³Üß9

10 11³Üß 13 14³Üß 15 16³Üß 26

27

28.

29.

30³Üß 31

†ÏܹÜíÜܹ. †ÏܹÜíÜܹ": ´ÜÜÝÏÜêÜ ïÜ߃ÜíÜÜÃÜß ÝíÜïÜåóÜ ïÜé†Ü´Ü ‘Óß. †ÏܹÜíÜܹ. †ÏܹÜíÜܹ": ‘Óà±ÜÜïÜØ‘Ó ÏÜÜô´ÜÓ1 ÏÜìíÜÜ †ÜíÑÜÜ"–"ËÜØÃÜå ݹíÜôÜ †ÏܹÜíÜܹ. [†ÏܹÜíÜܹ]. †ÏܹÜíÜܹ. [†ÏܹÜíÜܹ]. †ÏܹÜíÜܹ.

1 ‘Óà±ÜÜïÜØ‘Ó ‘àËÜåÓ¢.

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ ôÜåíÜ‘ÜåÃÜå èÃÏÜݹÃÜÃÜß ïÜàÍÜ圓Ü

ôÜÆüåÏËÜÓ–†ÜçøüÜåËÜÓ, 2015 ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ ôÜåíÜ‘Üå íÜÄÜÓ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß ÝíÜ‘ÜôÜíÜÜ´ÜÜÚ †ÁÜâÓß “å. ´ÜåÏÜÃÜß ÝÃÜó«Ü †ÃÜå ÏÜ÷åÃÜ´ÜÃÜå ‘ÜÓ±Üå è ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÃÜíÜ ¹ÜÑÜ‘Ü ‹ÆÜÓÜشܳÜß ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜå ÁÜÏÜÚ ËÜ¡íÜß ÓûàØ “å. ñÜß †¢´ÜÍÜ܉ ÏÜ. ÝÏÜôµÜß, Ý÷ôÜÜËÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ • è. ´ÜÜ. 08-09-1952 ñÜß ‹ÏÜåïÜÍÜ܉ ÝïÜ. ÓܱÜÜ, ÆêÜåüÏÜåÕ‘ÄÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ • 09-09-'63 ñÜß ÑܤÜåïÜÍÜ܉ è. ݵÜíÜå¹ß, ÆÜ‘ÜïÜÃÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ • 11-09-'64 ñÜß ÝËÜÍÜÜóÜÍÜ܉ ‘ä. ÓÜÏÜüå‘¢, †ÜçÉôÜåü ÝíÜÍÜÜÄÜ • 26-09-'59 ñÜß ÏÜ÷åúÕôÜ÷ ”Ü. ÄÜÜåÝ÷êÜ, †çôüåü ÝíÜÍÜÜÄÜ • 08-10-'60 ñÜß ÏÜ÷åïÜÍÜ܉ ÓÜ. íÜÜìع, ÉÜåüÜå‘ØÆÜÜå” ÝíÜÍÜÜÄÜ • 10-10-'58

254

ñÜß ÍÜÓ´ÜÍÜ܉ ÆÜå. ÆÜÓÏÜÜÓ, Ý÷ôÜÜËÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ ñÜß œÜغ‘ÜÃ´Ü œÜà. ÆÜüåêÜ, ËÜ܇ÞòØÄÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ ñÜß ÷ÓåïÜÍÜ܉ ïÜÜØ. ÄÜŸèÓ, ÆÜÂåôÜ ‘ÜÑÜÜÚêÜÑÜ ñÜß ÍÜ߃ÜÜ¢ íÜ. «Ü‘ÜåÓ, ËÜ܇ÞòØÄÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ ñÜß ÝíÜÃÜÜå¹ÍÜ܉ †Ü. ÓܱÜÜ, †ÜçÉôÜåü ÝíÜÍÜÜÄÜ

• 14-10-'53 • 19-10-'56 • 20-10-'54 • 22-10-'55 • 22-10-'56

[†ÜçÄÜôü 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

નવજીવન મ્યુઝિયમની ઝલક

255

[ÍÜâÄÜÍÜÚÏÜÜسÜß ÓÜåÝÃÜÑÜÜå ÏÜïÜßÃÜ ÆÜÓ ÆÜÂÄÜü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜ´ÜÜØ `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ'ÃÜÜå †å‘ †Ø‘.] ????

256