Navajivanno Akshardeh 07-2015 by Navajivan Trust

íÜóÜÚ": 03 †Ø‘": 7 ôÜìØÄÜ †Ø‘ : 27 • èàêÜÜ‰ 2015

“âü‘ Õ‘ÏÜ´Ü": _ 15

íÜóÜÚ": 03 †Ø‘": 7 ôÜìØÄÜ †Ø‘ : 27 • èàêÜÜ‰ 2015 “âü‘ Õ‘ÏÜ´Ü": _ 15

´ÜØµÜß ÝíÜíÜå‘ ¹åôÜÜ‰ ôÜØÆÜÜ¹‘ ‘å´ÜÃÜ éÆÜåÓÜ ÆÜÓÜÏÜïÜÚ‘ ‘ÝÆÜêÜ ÓÜíÜêÜ

1. ¡÷åÓ ÷Üå¼Ü†Üå †ÃÜå ÃÜÜå‘Óß†Üå. . . . . . . . . . . Ý‘ïÜÜåÓêÜÜêÜ ÏÜïÜéíÜÜìÜ. . . . 187 2. †ÜÆÜ±ÜàØ ÝïÜšÜ±Ü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . †ÜœÜÜÑÜÚ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß. . . . 193 3. ÝïÜšÜ±ÜÏÜÜØ †ÃÜàËÜØÁÜ : †ÃÜàËÜØÁÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ . . . . . . . . . . . . ‡êÜÜ Ó. ÍÜ©. . . . 200 4. ôÜíÜÜÛÄÜß ÝïÜšÜ±ÜÃÜß íÜÜ´Ü ÄÜÜØÁÜß¢ êÜ‰ †ÜíÑÜÜ : ÏÜ. ¡å. ÆÜüåêÜ. . . ‘å´ÜÃÜ éÆÜåÓÜ. . . . 206 5. ¢íÜÃÜÏÜÜØ ÉàÓôÜ¹ÃÜàØ ô³ÜÜÃÜ. . . . . . . . . . . . . . . . . . ÝíÜ¬êÜ¹ÜôÜ ‘Üå«ÜÓß. . . . 209 6. ÆÜàô´Ü‘ ÆÜÝÓœÜÑÜ : ÆÜÂÜôÜØÝÄÜ‘ ÆÜÂÝ´ÜôÜÜ¹. . . . . . . . ÝïÜêÆÜÜ ÍÜ© ¹åôÜÜ‰. . . . 212

ôÜÜèôÜŸ¡ †ÆÜâíÜÚ †ÜïÜÓ ÍÜÜóÜÜïÜàÝ½ ¹ßÆÜ‘ «Ü‘Ó

7. ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜíÜ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214

†ÜíÜÓ±Ü 1 ‘åìíÜ±Üß ÝíÜïÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓ ôÜÏÜÜíÜ´ÜÜ ÆÜàô´Ü‘ `ƒÜÓß ‘åìíÜ±Üß'ÃÜß ÆÜÂ³ÜÏÜ †ÜíÜäÝ¶Ü (‰. ôÜ. 1938)ÃÜàØ ÏÜàƒÜÆÜäó«

9. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓß : 100 íÜóÜÚ ÆÜ÷åêÜÜØ . . . œÜØ¹àêÜÜêÜ ÍÜÄÜàÍÜÜ‰ ¹êÜÜêÜ. . . . 215

8. ôÜ´ÑÜ †ÜüÚ ÄÜåêÜåÓß, ‘ÏÜÚ ‘ÜÉå †ÃÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÑÜàÝ”ÑÜÏÜÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü êÜ‰ÃÜå. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214



`ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷'ÃÜÜ œÜÜ÷‘Üå – íÜÜœÜ‘Üå – ÄÜÂÜ÷‘ÜåÃÜå.... . . . . . . . . . . . . . 218

†ÜíÜÓ±Ü 4 †ÃÜå 3 ôÜíÜÜÛÄÜß ÝïÜšÜ±ÜÃÜÜå ÝíÜœÜÜÓ Óèâ ‘Ó´Üß ÃÜ‰ ´ÜÜêÜßÏÜÃÜß ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ôÜÏÜÜèÏÜÜØ †ÝÃÜíÜÜÑÜÚ´ÜÜ †ØÄÜå ‘Ü‘Ü ‘ÜêÜåêÜ‘ÓÃÜàØ ÆÜÂíÜœÜÃÜ (÷ÝÓèÃÜËÜØÁÜà , 24 èàêÜÜ‰ 1938) íÜÜ„óÜ‘ êÜíÜÜèÏÜ : _150/- (¹åïÜÏÜÜØ) _1500/- (ÝíÜ¹åïÜÏÜÜØ) ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜíÜ/êÜíÜÜèÏÜ ÏÜÜå‘êÜíÜÜÃÜàØ ôÜÓÃÜÜÏÜàØ íÑÜíÜô³ÜÜÆÜ‘, ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ü×ôü ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíÜ¾ÜÆÜß« ÆÜÜ“ì ÆÜÜå. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹-380 014 ÉÜåÃÜ": 079-27540635 079-27542634 e-mail ":"sales@navajivantrust.org website ":"www.navajivantrust.org

ôÜà¤Ü íÜÜœÜ‘ÜåÃÜå. . .

ôÜÜÏÜÝÑÜ‘ÏÜÜØ ŸÑÜÜØ ÆÜ±Ü ôÜÜæèÃÑÜ ôÜÜ³Üå êÜƒÜÜ±Ü †ÆÜÜÑÜàØ “å, ´ÑÜÜØ ÏÜâìÃÜå íÜÁÜàÏÜÜØ íÜÁÜà íÜÉÜ¹ÜÓ Ó÷åíÜÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘ÓÜÑÜÜå “å. ¡å²±Üß èåÏÜÃÜß ´ÜåÏÜ ÓÜƒÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å, ´ÜåÏÜ “´ÜÜØ ŸÑÜÜØ èéÓ è±ÜÜ‰ ´ÑÜÜØ ÏÜàº±ÜÃÜÜ ¹ÜåóÜÜå †ÃÜå ¡å²±Üß ôÜàÁÜÜÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å †ÃÜå ÆÜÜ¹üßÆÜ ÏÜâ‘íÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å. ÆÜÂô´Üà´Ü ÆÜÜ¹üßÆÜ ÑÜ³ÜÜ´Ü³Ü ÓÜƒÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å, †å ÝôÜíÜÜÑÜÃÜß ÆÜÜ¹üßÆÜ ¹âÓ ‘ÓÜ‰ “å. ôÜÜæèÃÑÜÆÜâíÜÚ‘ÃÜÜØ êÜƒÜÜ±ÜÜå †ÃÜå ÃÜíÜÜØ êÜƒÜÜ±ÜÜåÏÜÜØ ( ) ‘ÜÌôÜÃÜß ôÜÜÏÜÄÜÂß ÏÜâì êÜƒÜÜ±Ü ÆÜÂÏÜÜ±ÜåÃÜß “å. [ ] ‘ÜÌôÜÏÜÜØ ÏÜâ‘åêÜß ôÜÜÏÜÄÜÂß †ÃÜå èéÓ è±ÜÜ‰ ´ÑÜÜØ ÃÜíÜß ‘åüêÜß‘ ÆÜÜ¹üßÆÜ ôÜØÆÜÜ¹‘ ¿ÜÓÜ êÜƒÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å. èå ÆÜÜÃÜÜØ ÆÜÓ ÏÜâì êÜƒÜÜ±ÜÃÜß ÆÜÜ¹üßÆÜ †ÃÜå ôÜØÆÜÜ¹‘ÃÜß ÆÜÜ¹üßÆÜ, †åÏÜ ËÜØÃÜå ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜØ ÏÜâì ÏÜÜüå ÏÜâ. †ÃÜå ôÜØÆÜÜ¹‘ ÏÜÜüå ôÜØ. ‹êêÜåƒÜ ‘ÓÜÑÜÜå “å. èå ÆÜÜÃÜÜ ÆÜÓ ÏÜÜµÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ü×ôüå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÜàº±ÜÜêÜÑÜÏÜÜØ “ÜÆÜßÃÜå ÏÜâì ÆÜÜ¹üßÆÜ “å ´ÑÜÜØ ‘ïÜÜå ‹êêÜåƒÜ ‘ÓÜÑÜÜå ÃÜ³Üß. èå ÆÜÜÃÜÜØ ÆÜÓ †å‘³Üß íÜÁÜà ÆÜÜ¹üßÆÜ ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜØ ËÜÁÜå è ‘ÜåÃÜÜ ¿ÜÓÜ ´Üå ‹êêÜåƒÜ ÃÜ ‘Ó´ÜÜØ ËÜÁÜß ÆÜÜ¹üßÆÜÃÜå †Ø´Üå ´ÜåÃÜß ÃÜÜÇÁÜ ÏÜà‘Ü‰ “å. †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ ƒÜÜ´Üå³Üß ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ‘ÑÜàÛ. 186

¡÷åÓ ÷Üå¼Ü†Üå †ÃÜå ÃÜÜå‘Óß†Üå Ý‘ïÜÜåÓêÜÜêÜ ÏÜïÜéíÜÜìÜ ÍÜÜÓ´Ü èåíÜÜ ¹åïÜÏÜÜØ ‘åüêÜß‘ ôÜÏÜôÑÜÜ†Üå ïÜÜòÜ´Ü ÷ÜåÑÜ “å. ´ÜåÃÜß ÏÜÜµÜÜ ‘å ´ÜßíÜÂ´ÜÜÏÜÜØ ™ÜüÜ²Üå ³Ü‰ ïÜ‘å ÆÜ±Ü ôÜÏÜôÑÜÜÃÜÜ ôÜØÆÜâ±ÜÚÆÜ±Üå ÝÃÜÓÜ‘Ó±ÜÃÜß †ÜïÜÜ ÏÜÜåüå ÍÜÜÄÜå «ÄÜÜÓß ÃÜßíÜ²å. ÄÜÏÜå †åíÜÜ †ÜïÜÜíÜÜ¹ß ÷Üå‰†å ´ÜÜåÆÜ±Ü †Ü íÜÜô´ÜÝíÜ‘´ÜÜ ôíÜß‘ÜÑÜÜÚ ÝíÜÃÜÜ “âü‘Üå ÃÜ Ó÷å. ‘åÏÜ ‘å ÝíÜòÜÃÜß ôÜÜæ³Üß ÏÜÜåüß êÜÜå‘ïÜÜ÷ß ´ÜÓß‘å †Ü”Ü¹ß ÆÜ“ß èå Ý¹ïÜÜÏÜÜØ †ÜÆÜ±Üå ‘¹ÏÜ ÏÜÜØ²ÒÜØ ´ÜåÃÜÜ ÏÜâìÏÜÜØ è ÄÜÜØÁÜßÃÜÜ ôÜÆÜÃÜÜÃÜÜ ôíÜÓÜèÃÜß Ý¹ïÜÜÃÜÜ ôÜÜ³Üß¹ÜÓÜå ÃÜå ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜÜ ÍÜÜóÑÜ‘ÜÓÜå †ÜœÜÜÑÜÚ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß, ÝíÜÃÜÜåËÜÜ ÍÜÜíÜå ‘å Ý‘ïÜÜåÓêÜÜêÜ ÏÜïÜéíÜÜìÜ èåíÜÜ †ÃÜå‘ÜåÃÜå ÉÝÓÑÜÜ¹ Ó÷ß “å. †åüêÜàØ è ÃÜ÷Î ´ÜåÃÜÜ ‹‘åêÜÃÜß Ý¹ïÜÜ ÆÜ±Ü œÜÎÁÜß “å. †ÃÜÜÏÜ´Ü, êÜÜØœÜÓàïÜíÜ´Ü, †ÝÁÜ‘ÜÓß†Üå †ÃÜå ÃÜå´ÜÜ†ÜåÃÜÜØ ÍÜÜ²ÜØ-ÍÜ³³ÜÜØ, †Ü„³Ü‘ †ôÜÏÜÜÃÜ´ÜÜ èåíÜÜ †ÃÜå‘ ÏÜà¼å Ý‘ïÜÜåÓêÜÜêÜ ÏÜïÜéíÜÜìÜÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå ´ÜåÏÜÃÜÜ ËÜ÷àœÜ„œÜ´Ü ÆÜàô´Ü‘ ôÜÏÜâìß ˜ÜØÝ´ÜÏÜÜØ³Üß. . .

‘ÃÜ‘ ´ÑÜÝè, ‘ÜÝÏÜÃÜß ´ÑÜÝè, ´ÑÜÝè ÁÜÜ´ÜàÃÜ‘Üå ôÜØÄÜ ||1 ´ÜàêÜôÜß êÜ™Üà ÍÜÜåèÃÜ ‘Óß, ¢íÜ´Ü ÏÜÜÃÜ‘å ÓØÄÜ "||1 ÏÜÜ±ÜôÜÃÜå ‘åíÜì ôÜ¶ÜÜ †ÃÜå ÆÜÂÝ´Üó«ÜÃÜÜå êÜÜÍÜ è ³Ü´ÜÜå ÃÜÜü‘-œÜÜ-ƒÜÜ±ÜÜØ-ÃÜïÜÜËÜÜ¢(‘Üå‘üåêÜ)ÃÜÜ1 ÏÜåìÜíÜ²Ü ÷ÜåÑÜ, ´ÜÜåÑÜå ´Üå †åÃÜÜ ÆÜÂêÜÜåÍÜÃÜ †ÃÜå œÜÜÝÓµÜÃÜß ÝïÜÝ³ÜêÜ´ÜÜ íÜÄÜåÓå ôÜÜ³Üå ôÜØÑÜÜåÄÜ ‘ÓíÜÜÃÜå ËÜ¹êÜå ôÜÜ¹Ü‰ ôÜÜ³Üå ÏÜÜüå ÆÜâÓ´ÜÜå ³ÜÜÑÜ. ´ÜÜå ÆÜ“ß †åÃÜß ôÜÜ³Üå ¡å †ÃÜå‘ ÆÜÂ‘ÜÓÃÜÜ ôÜØÑÜÜåÄÜ ÷ÜåÑÜ †åíÜß ôÜØô‘ÜÝÓ´ÜÜ ‹´ÆÜÃÃÜ ³ÜíÜß ¡å‰†å. †Ü„³Ü‘ êÜÜÍÜÜå †ÃÜå ôÜàƒÜôÜÄÜíÜ²Üå ¡å²Ü´ÜÜØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´ÜÜå †åÃÜß Ó÷å±Üß †åÃÜàØ †ÃÜå †åÃÜÜ ÓôÜÜêÜÜÃÜàØ †ÜÝ´Ü³ÑÜ ‘÷åíÜàØ è ïÜàØ? †ÜÆÜ±Üå ´ÜÆÜÜôÜßïÜàØ ´ÜÜå ¡åïÜàØ ‘å †ÜÆÜ±Üß ‘ÓÃÜÜÓÜ†ÜåÃÜå ôÜÜ¹Ü ¢íÜÃÜÃÜÜ ÀóüÜØ´ÜéÆÜ †ÃÜå ÍÜÜÓéÆÜ †å‘å†å‘ œÜâØüÜÑÜåêÜß ôÜÍÜÜ†ÜåÃÜÜ ôÜÍÜÜôÜ¹ ³ÜíÜÜ³Üß ‘å §œÜß ÃÜ ³ÜÃÜÜÓß ÷ÜåíÜß ¡å‰†å; ƒÜüÜüÜåÆÜ [èÓÜ ôÜÓƒÜÜ ‘ÜÏÜÃÜß ¡÷åÓ ÃÜÜå‘Óß ÆÜÂÜÆ´Ü ³ÜíÜÜ³Üß ‘åüêÜßÑÜå ¡´ÜÃÜÜ †Ü„³Ü‘ èÄÜÜ†å ÍÜÜÓå ‘²Ü‘âüÃÜàØ ´ÜÜåô´ÜÜÃÜ ³ÜíÜàØ ´Üå] íÜÁÜÜÓÃÜÜÓß, †ÃÜå ôÜàƒÜôÜÄÜíÜ²ÜåÃÜÜ êÜÜÍÜÜå ÏÜìå “å. ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ¡÷åÓ ¹Üå²ÁÜÜÏÜ ‘ÓÜíÜÃÜÜÓß †ÃÜå ƒÜœÜÜÚì ÃÜ ËÜÃÜíÜß ¡å‰†å. ‘ÝÏÜüßÃÜÜ ôÜÍÜÜôÜ¹ ³ÜÃÜÜÓÃÜå ‘å ÏÜÜåüÜ ôÜÓ‘ÜÓß †ÝÁÜ‘ÜÓßÃÜå †åÃÜÜ ÝÏÜµÜÜåÃÜå †ÃÜå ôÜÄÜÜØíÜ÷ÜêÜÜØ†ÜåÃÜå ÆÜ±Ü †åÃÜàØ ™ÜÓ ÄÜÜØ«ÃÜÜ ÆÜæôÜÜ ƒÜÓœÜíÜÜ ‘å †ÄÜíÜ²Üå íÜå«íÜÜØ ÆÜ²´ÜÜØ ÃÜ³Üß. íÜÁÜÜÓå ôÜÄÜíÜ²Üå †ÃÜå ÍÜÜåÄÜÜå ÏÜÜüå †Ü‘óÜÚ‘ ÃÜ ËÜÃÜå †åíÜàØ ôÜÇ‘²å †å‘ËÜå ÏÜÜ±ÜôÜ †åíÜÜ ÷ïÜå ‘å èåÏÜÃÜß †ØÄÜ´Ü ‘ÏÜÜ±Üß [ÁÑÜÜÃÜ] ÷ÜåíÜàØ ¡å‰†å. †å‘ ÏÜÁÑÜÏÜ Þô³ÜÝ´ÜÃÜÜå—‘÷Üå ‘å ÆÜ÷åêÜÜØ ‘Ó´ÜÜØ ‘ÜØ‰‘ ™Üü´Üß ÷ïÜå, ÆÜ±Ü ÏÜÜåüÜ ÍÜÜÄÜÃÜå ´ÜÜå ´Üå ÏÜÜÝôÜ‘ œÜÜÓôÜÜå-ÆÜÜØœÜôÜÜåÃÜß †ÜíÜ‘ ÆÜÓ ÄÜà¡ÓÜå ‘ÓÃÜÜÓ êÜÜÍÜ¹ÜÑÜß ÁÜØÁÜÜå è ËÜÃÜå “å. †ÜíÜß Þô³ÜÝ´ÜÏÜÜØ ôÜíÜåÚ ¡÷åÓ ËÜœÜÓíÜÜì—ÄÜä÷ô³Ü ïÜ÷åÓÏÜÜØ ¢íÜÃÜÃÜàØ èå ÁÜÜåÓ±Ü ÓÜƒÜß ôÜØô³ÜÜ†Üå ƒÜüÆÜüÜå (üÜåìßËÜØÁÜ ÓÜè‘ÜÓ±ÜÃÜÜ) †ƒÜÜ²Ü ïÜ‘å ´Üå ‘Ó´ÜÜØ ÏÜÜåüÜÏÜÜØ ÏÜÜåüÜ †ÝÁÜ‘ÜÓßÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜàØ ËÜÃÜå †ÃÜå íÜ÷ßíÜü êÜÜØœÜÓàïÜíÜÝ´ÜÑÜÜå ´Ü³ÜÜ íÜÄÜíÜôÜßêÜÜíÜÜìÜå †ÃÜå Ó÷å±Üß‘Ó±ÜßÃÜàØ ÁÜÜåÓ±Ü íÜÁÜíÜàØ ÃÜ ¡å‰†å. †Ü ËÜÃÜå †åÏÜÜØ †ÜÿÜÑÜÚ ïÜàØ? †å‘ ÏÜÁÑÜÏÜôÜÓÃÜàØ ÏÜÜÆÜ ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ. †å ÆÜåïÜíÜÜ‰ÃÜÜ ¡÷åÓ ‘ÜÏÜ ôÜÜ³Üå ôÜ¶ÜÜ †ÃÜå ÆÜÂÝ´Üó«Ü ´ÜÜå Ó÷åíÜÜÃÜÜØ ÆÜÂÝôÜ½ ÃÑÜÜÑÜÜÁÜßïÜ ÓÜÏÜïÜÜôµÜß èåíÜÜ ÝíÜÓêÜ ÆÜàÓàóÜÃÜàØ è. ÆÜ±Ü ´Üå ôÜÜ³Üå ÁÜÃÜ †ÃÜå ôÜàƒÜôÜÄÜíÜ²ÜåÃÜß ÆÜÂÜÞÆ´Ü 1 ‘ÃÜ‘-‘ÜÝÏÜÃÜß ‘å íÜæÍÜíÜß ÆÜ¹Ü³ÜÜåÚÃÜß êÜÜêÜôÜÜÃÜÜå ´ÑÜÜÄÜ †ÃÜå †êÆÜÜ÷ÜÓ, †å è ôÜÜœÜÜ †³ÜÚÏÜÜØ ¢íÜØ´Ü †åüêÜå ‘å Ý˜ÑÜÜïÜßêÜ ÏÜàï‘åêÜ ³ÜíÜß ¡å‰†å, ôÜ÷åêÜß †ÃÜå †Ü‘óÜÚ‘ ´ÜÜå ÃÜ÷Î ÏÜÃÜàóÑÜÃÜß ôÜÜœÜß †ÜåìƒÜ “å. è. §œÜÜ ÷Üå¼ÜÃÜÜå ÍÜÜÓå ¹ËÜ¹ËÜÜå, ïÜ±ÜÄÜÜÓ, ÃÜÜœÜ

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [èàêÜÜ‰ 2015]

ôÜÜæèÃÑÜ": ÓÏÜ±Üß‘ ôÜÜåÏÜåòÜÓ, íÜ²Üå¹ÓÜ

187

ÓÜóü×ÏÜÜØ ÄÜÏÜå ´ÜåüêÜÜå §œÜÜå ¹ÓŸ¡å ÷ÜåÑÜ, ´ÜåÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜàØ ÁÜÜåÓ±Ü †å‘ ÏÜÁÑÜÏÜ ÏÜÑÜÜÚ¹ÜÃÜß ‹ÆÜÓ ÃÜ èíÜàØ ¡å‰†å. ôÜÓ‘ÜÓß ÷Üå¼å¹ÜÓÜåÃÜß ‹œœÜ´ÜÏÜ †ÜíÜ‘ ´Ü³ÜÜ ÝÏÜêÜ‘´ÜÃÜß ÏÜÑÜÜÚ¹Ü ÓÜóü× ÏÜÜüå ƒÜÜÃÜÄÜß †ÜíÜ‘ ´Ü³ÜÜ ÝÏÜêÜ‘´ÜÃÜß ôÜÜÏÜÜÃÑÜÆÜ±Üå «ÓÜíÜåêÜß ‹œœÜ´ÜÏÜ ÏÜÑÜÜÚ¹Ü ‘Ó´ÜÜØ †Üå“ß ÷ÜåíÜß ¡å‰†å. èåÃÜß ƒÜÜÃÜÄÜß ÝÏÜêÜ‘´Ü ´Ü³ÜÜ †ÜíÜ‘ ÆÜ÷åêÜå³Üß è ´Üå ‘Ó´ÜÜØ íÜÁÜÜÓå ÷ÜåÑÜ ´ÜåÃÜß ÉÓè †íÜæ´ÜÝÃÜ‘ ôÜåíÜÜ †ÆÜÚ±Ü ‘ÓíÜÜÃÜß “å †åíÜß ÆÜÓØÆÜÓÜ ¡ÏÜíÜß ¡å‰†å

ÁÜÜåÓ±Ü ´ÜÜå ÃÜ³Üß è; ÆÜ±Ü ÏÜÑÜÜÚ¹Ü ôÜÜœÜíÜÃÜÜÓ ôÜØôÜÜÓßÃÜàØ è ÁÜÜåÓ±Ü “å. †åÃÜÜØ ƒÜÜÃÜÄÜß ´ÜåÏÜ è ¡÷åÓ ôÜåíÜÜÃÜÜØ êÜíÜÜèÏÜÜåÏÜÜØ³Üß ³ÜÃÜÜÓß ‘ÏÜÜ±Üß †ÜüêÜÜå è ƒÜÓœÜ ÝÃÜÍÜÜíÜß ïÜ‘å †å ÏÜÑÜÜÚ¹ÜÏÜÜØ Ó÷åíÜß ¡å‰†å. èåÃÜàØ ¢íÜÃÜ †Ü ÁÜÜåÓ±Ü³Üß §œÜàØ ¡ÑÜ †³ÜíÜÜ èåÃÜß ôÜåíÜÜ ¹ÓÏÑÜÜÃÜ ÝÏÜêÜ‘´Ü íÜÁÜå ´ÜåÃÜå ‘ÜØ‰‘ ÆÜ±Ü ËÜß¢ †ÜíÜ‘ “å †åÏÜ íÜ÷åÏÜ †ÜíÜíÜÜÃÜå ‘ÜÓ±Ü ÄÜ±ÜÜÑÜ. †å †ÜíÜ‘ íÜô´Üà†ÜåÃÜß †ØÄÜ´Ü ÍÜåü íÜÁÜíÜÜ³Üß ³Ü´Üß ƒÜœÜÚÃÜß ËÜœÜ´ÜÃÜå êÜßÁÜå ÷ÜåÑÜ ´ÜÜåÑÜå ´Üå †ÑÜÜåÄÑÜ êÜÜÄÜíÜß ¡å‰†å. ÓÜóü×ÏÜÜØ ÄÜÏÜå ´ÜåüêÜÜå §œÜÜå ¹ÓŸ¡å ÷ÜåÑÜ, ´ÜåÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜàØ ÁÜÜåÓ±Ü †å‘ ÏÜÁÑÜÏÜ ÏÜÑÜÜÚ¹ÜÃÜß ‹ÆÜÓ ÃÜ èíÜàØ ¡å‰†å. ôÜÓ‘ÜÓß ÷Üå¼å¹ÜÓÜåÃÜß ‹œœÜ´ÜÏÜ †ÜíÜ‘ ´Ü³ÜÜ ÝÏÜêÜ‘´ÜÃÜß ÏÜÑÜÜÚ¹Ü ÓÜóü× ÏÜÜüå ƒÜÜÃÜÄÜß †ÜíÜ‘ ´Ü³ÜÜ ÝÏÜêÜ‘´ÜÃÜß ôÜÜÏÜÜÃÑÜÆÜ±Üå «ÓÜíÜåêÜß ‹œœÜ´ÜÏÜ ÏÜÑÜÜÚ¹Ü ‘Ó´ÜÜØ †Üå“ß ÷ÜåíÜß ¡å‰†å. èåÃÜß ƒÜÜÃÜÄÜß ÝÏÜêÜ‘´Ü ´Ü³ÜÜ †ÜíÜ‘ ÆÜ÷åêÜå³Üß è ´Üå ‘Ó´ÜÜØ íÜÁÜÜÓå ÷ÜåÑÜ ´ÜåÃÜß ÉÓè †íÜæ´ÜÝÃÜ‘ ôÜåíÜÜ †ÆÜÚ±Ü ‘ÓíÜÜÃÜß “å †åíÜß ÆÜÓØÆÜÓÜ ¡ÏÜíÜß ¡å‰†å. ‰ôü ˆÝ²ÑÜÜ ‘ØÆÜÃÜßÃÜÜ íÜƒÜ´Ü³Üß †Üè ôÜàÁÜß `ÍÜ³³ÜàØ' †å †å‘ ÏÜÜåüàØ †ÜíÜ‘ÃÜàØ ôÜÜÁÜÃÜ ËÜÃÜåêÜàØ “å. ƒÜœÜÚ ÃÜ ‘ÑÜàÛ ÷ÜåÑÜ, ¥êÜüàØ ÆÜÂ¡†å è ‘ÑÜàÛ ÷ÜåÑÜ, “´ÜÜØ «ÓÜíÜåêÜå ¹Óå 188

`ÍÜ³³ÜàØ' êÜåíÜÜÏÜÜØ ‘Üå‰ÃÜåÑÜå †ÆÜÂÜÏÜÜÝ±Ü‘´ÜÜ êÜÜÄÜ´Üß ÃÜ³Üß. †ÃÜå ôÜÓ‘ÜÓß Ý÷ôÜÜËÜß ƒÜÜ´ÜÜØ†Üå†å ÆÜ±Ü Ý÷ôÜÜËÜ ÓÜƒÜíÜÜÏÜÜØ ÏÜ÷åÃÜ´Ü íÜÁÜå ÃÜ÷Î †åüêÜÜ ÏÜÜüå «ÓåêÜÜ ¹Ó ‘Ó´ÜÜØ †Üå“àØ ÍÜ³³ÜàØ ÃÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜß ÆÜÂ³ÜÜ ÆÜÜ²åêÜß “å. ¡å Ý¹ê÷ßÃÜß êÜÜå‘ôÜÍÜÜÏÜÜØ èíÜÜ ÏÜÜüå ÆÜ÷åêÜÜ íÜÄÜÚÃÜàØ ÍÜÜ²Øà †ÃÜå ÓÜåèÃÜÜ µÜßôÜ éÝÆÜÑÜÜÃÜàØ ÍÜ³³ÜàØ1 «ÓÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ¹Óå‘ ôÜÍÑÜå †åÃÜå †å ÏÜàèËÜ ƒÜœÜÚ ÃÜ ³ÜÑÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜåÑÜå †åüêÜàØ ‹ÆÜÜ²Òå è “âü‘Üå. †åÃÜå †åÏÜÜØ³Üß †ØÄÜ´Ü êÜÜÍÜ ÃÜ êÜåíÜÜå ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå †å ÍÜêÜå ËÜœÜ´ÜÃÜàØ ËÜßèå øÑÜÜØ‘ ¹ÜÃÜ ‘Óå, ÆÜ±Ü ôÜÓ‘ÜÓß Ý´Ü¡åÓßÏÜÜØ ´ÜÜå †åüêÜàØ íÜÜ‹œÜÓ ‘ÆÜÜíÜÜÃÜàØ è! †ÜÃÜÜå †³ÜÚ †å ‘å ÍÜÜ²ÜÍÜ³³ÜÜÃÜå ÃÜÜÏÜå †å ÏÜÜ±ÜôÜÃÜå ƒÜÜÃÜÄÜß †ÜíÜ‘ ‘ÓíÜÜÃÜß ´Ü‘ †ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å. èåÏÜ †å‘ ‘ÜÏÜ ‘ÓíÜÜÃÜÜå ôÜÜå éÝÆÜÑÜÜÃÜÜå «å‘Üå †ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´Üå «å‘å¹ÜÓÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÷ÜåÝïÜÑÜÜÓß³Üß ËÜœÜ´Ü ‘Óß èåüêÜß ‘ÏÜÜ±Üß ‘ÓíÜß ÷ÜåÑÜ ´ÜåüêÜß ‘ÓíÜÜÃÜß “âü ÷ÜåÑÜ “å, ´ÜåÏÜ ÷Üå¼å¹ÜÓÜå ¡±Üå ¹åïÜÃÜß ôÜåíÜÜ ‘ÓíÜÜÃÜÜ «å‘å¹ÜÓÜå ÷ÜåÑÜ ´ÜåÏÜ ´ÜåÏÜÃÜå †åÏÜÃÜÜ ÆÜÄÜÜÓ, ÍÜ³³ÜÜØ †ÃÜå ÍÜÜ²ÜÏÜÜØ³Üß ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÷ÜåÝïÜÑÜÜÓß ÃÜå ‘Ó‘ôÜÓ³Üß ËÜœÜ´Ü ‘Óß ‘ÏÜÜ±Üß ‘ÓíÜÜÃÜß “âü “å. †Ü ÆÜÂ³ÜÜÏÜÜØ³Üß ôÜàÓÜŸÑÜ ÆÜÝÓ±ÜÏÜß ÃÜ ïÜ‘å, ÍÜêÜå †åÏÜÜØ ÆÜÜØœÜ¹ôÜ †´ÑÜØ´Ü ´ÑÜÜÄÜß †ÃÜå ÝÃÜ:ôÆÜä÷ ÏÜÜ±ÜôÜÜå †‘ôÏÜÜ´ÜÖ †ÜíÜß ÄÜÑÜÜ ÷ÜåÑÜ. †åíÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜÜå ËÜß¡ ÷Üå¼å¹ÜÓÜåÃÜå †Ü¹ïÜÚ ‘å †Ü¹Ó±ÜßÑÜ êÜÜÄÜíÜÜÃÜå ËÜ¹êÜå ¥êÜüÜ ÷ÜØôÜßÆÜÜµÜ ‘å Ý´ÜÓô‘Ó±ÜßÑÜ ÆÜ±Ü ³Ü‰ ÆÜ²å “å. †ÜÆÜ±Üß ¡Ý´Ü-ÍÜÜóÜÜ-ôÜØÆÜÂ¹ÜÑÜ ÆÜÓ ÓœÜÜÑÜåêÜß ôÜÏÜÜèíÑÜíÜô³ÜÜÃÜàØ †å‘ ÏÜÜåüàØ †ÝÃÜó« Éì ´Üå ¡÷åÓ ÃÜÜå‘Óß†Üå †ÃÜå ÷Üå¼Ü†ÜåÏÜÜØ `íÜÄÜÚü‘ÜíÜÜÓß-ÝíÜíÜÜ¹' “å. ¹Ó‘å íÜÄÜÚÃÜå ¹Óå‘ ÏÜ÷¶íÜÃÜß ÃÜÜå‘Óß †ÃÜå ÷Üå¼ÜÃÜÜ ô³ÜÜÃÜÏÜÜØ †ÏÜà‘ ü‘ÜíÜÜÓß ÏÜìíÜß ¡å‰†å †å †ÜÄÜÂ÷ ôÜàÓÜŸÑÜÃÜå ËÜÜÁÜ‘ “å. ÆÜ±Ü †ÜÆÜ±ÜÜ ôÜÏÜÜèÃÜß ÄÜ²ß è êÜÜØËÜÜ ‘Üì³Üß †åíÜß ËÜå«ß “å ‘å †å ÏÜÜÄÜ±ÜßÃÜÜå ÝËÜêÜ‘àêÜ 1. †Ü †ÃÜå †ÜÃÜÜ èåíÜß Ó‘ÏÜÃÜÜå ŸÑÜÜØ ÆÜ±Ü ‹êêÜåƒÜ “å ´Üå ‰. ôÜ. 1947ÃÜÜ †ÓôÜÜÃÜÜ †Ø¹Üè ÏÜàèËÜ “å. –ôÜØ. [èàêÜÜ‰ 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÝíÜœÜÜÓ ÃÜ ‘Óß†å ´ÜÜå íÜÄÜÚÃÜÜ ‘åüêÜÜ‘ ÍÜÜÄÜÃÜå ‘¹ß ÏÜÜåüß èíÜÜËÜ¹ÜÓß†Üå ‹ÆÜÜ²íÜÜÃÜß ´Ü‘ è ÃÜ ÏÜìß ïÜ‘å, †ÃÜå ‘åüêÜÜØ‘ ô³ÜÜÃÜÜå †ÏÜà‘ íÜÄÜÚÃÜÜ ‡¡ÓÜ èåíÜÜØ è ËÜÃÜß ¡ÑÜ. †Ü ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ ‹´ÆÜÃÃÜ ³ÜíÜÜ ÏÜÜØ²íÜÜ³Üß è †Ü ÏÜÜÄÜ±Üß†Üå ‹´ÆÜÃÃÜ ³Ü‰ †å ÁÑÜÜÃÜÏÜÜØ ÓÜƒÜíÜàØ ¡å‰†å. ³ÜÜå²Ü ‘Üì ÏÜÜüå †Ü ËÜÜËÜ´ÜÏÜÜØ ÍÜêÜå ‘ÜØ‰ ËÜÜØÁÜ“Üå²ÃÜàØ `ôÜÏÜÜÁÜÜÃÜ' ôíÜß‘ÜÑÜàÛ ÷ÜåÑÜ, ÆÜ±Ü †Ü íÜô´Üà †å‘ †ÝÃÜóü “å, †ÃÜå œÜÜÝÓµÜ ´Ü³ÜÜ èå ‘ÜÏÜ ËÜ¡íÜíÜÜÃÜÜØ “å ´Üå ‘ÓíÜÜÃÜß †ÜíÜ²´Ü †å è ôÜÜæÃÜÜ ÷Üå¼Ü ´Ü³ÜÜ ÃÜÜå‘Óß†Üå ÏÜÜüåÃÜß ÆÜôÜØ¹ÄÜßÃÜàØ ÁÜÜåÓ±Ü ÏÜÃÜÜíÜàØ ¡å‰†å. èå íÜÄÜÜåÚ œÜÜÝÓµÜ †ÃÜå ÝïÜšÜ±Ü íÜÄÜåÓåÏÜÜØ ÆÜÜ“ì Ó÷ß ÄÜÑÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜåÏÜÃÜå ´Üå ÆÜÂÜÆ´Ü ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå ƒÜÜôÜ ôÜÄÜíÜ²Üå †ÜÆÜíÜß †ÃÜå ËÜß¡†ÜåÃÜß ÷ÜÓÏÜÜØ êÜÜíÜíÜÜ †å †å‘ íÜô´Üà “å, ÆÜ±Ü ‘äÝµÜÏÜ ü‘ÜíÜÜÓß³Üß èå ‘ÜÏÜ ÏÜÜüå ´ÜåÏÜÃÜß ÑÜÜåÄÑÜ´ÜÜ ÃÜ ÷ÜåÑÜ “´ÜÜØ ´ÜåÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜå êÜåíÜÜ ÆÜ²å †å ‘àÓÜŸÑÜÃÜÜå è †œÜâ‘ ‹ÆÜÜÑÜ ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ. §œÜÜ ÷Üå¼Ü ´Ü³ÜÜ ÃÜÜå‘Óß ôÜÜ³Üå íÜÁÜÜÓå ÁÜÃÜÆÜÂÜÞÆ´Ü †ÃÜå ôÜàƒÜôÜÄÜíÜ² ÆÜ±Ü ÏÜìå “å, †å íÜô´ÜàÞô³ÜÝ´Ü ÆÜ±Ü `ü‘ÜíÜÜÓß-ÝíÜíÜÜ¹'ÃÜÜ ‘ÜÓ±ÜéÆÜ “å †å ÍÜâêÜíÜàØ ÃÜ ¡å‰†å. ÍÜØÄÜßÃÜß ÃÜÜå‘ÓßÏÜÜØ ÍÜØÄÜß†ÜåÃÜå è ‡¡ÓÜå “å, ÆÜ±Ü †åÏÜÜØ `†ÏÜÃÜå †ÏÜÜÓß ôÜØƒÑÜÜÃÜÜ ÆÜÂÏÜÜ±ÜÏÜÜØ ü‘ÜíÜÜÓß ÏÜìíÜß ¡å‰†å' †åíÜß ËÜß¡ ‘Üå‰ íÜÄÜÚÃÜÜ êÜÜå‘ ÏÜÜÄÜ±Üß ‘Ó´ÜÜ ÃÜ³Üß! ÍÜØÄÜß†ÜåÃÜÜ ‡ÃôÆÜåøüÓÃÜÜ ô³ÜÜÃÜ ÏÜÜüå ÷ÓßÉÜ‰ ³ÜÜÑÜ ƒÜÓß! ÍÜØÄÜßÃÜß ÃÜÜå‘ÓßÃÜÜå ‡¡ÓÜå ôÜàÓÝšÜ´Ü “å, ‘ÜÓ±Ü ‘å †å ÃÜÜå‘Óß ôÜÜ³Üå ÃÜ³Üß ¡å²ÜÑÜåêÜÜå †ÝÁÜ‘ÜÓ, ÃÜ³Üß ¡å²ÜÑÜåêÜß ÆÜÂÝ´Üó«Ü, ÃÜ³Üß †Ü‘óÜÚ‘ †Ü„³Ü‘ êÜÜÍÜ ‘å ÃÜ³Üß ¢íÜÃÜÃÜß ôÜàƒÜôÜÄÜíÜ². †³ÜíÜÜ †å ËÜÁÜàØ “å ‘÷Üå ´ÜÜå, †ÝÁÜ‘ÜÓ †åüêÜÜå ‘å ôÜíÜÜÓÃÜÜ `ËÜÜÆÜ¢, ÆÜÜ±Üß Óå²¡å', `ËÜÜÆÜ¢, †Ü™ÜÜ Ó÷å¡å' †åÏÜ †Ü¤ÜÜ(!) ‘ÓíÜÜÃÜÜå, ÆÜÂÝ´Üó«Ü ÄÜÂ÷±ÜÃÜå ¹÷Ü²å `ôÜÜåÃÜÜ¹ÜÃÜ, éÆÜÜ¹ÜÃÜ, íÜôµÜ¹ÜÃÜ', íÜÄÜåÓå ÏÜ÷ÜÏÜâêÜß íÜô´Üà†Üå ÏÜÜÄÜß, ÉÜüåêÜÜØ´ÜâüåêÜÜØ-ÏÜåêÜÜØ-¥´ÜÓåêÜÜØ œÜÎ³ÜÓÜØ ÍÜåÄÜÜØ ‘ÓíÜÜÃÜß, †Ü„³Ü‘ êÜÜÍÜ ‘Üå‰ ‘ÓíÜÜ ‡œ“Ü ÃÜ ‘Óå †åíÜß ôÜåíÜÜ ËÜ¡íÜß ÏÜÝ÷ÃÜå œÜÜÓ †ÜÃÜÜ³Üß éÝÆÜÑÜÜå ËÜå éÝÆÜÑÜÜ ôÜàÁÜßÃÜÜ ôÜØ²ÜôÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [èàêÜÜ‰ 2015]

¹Ó‘å íÜÄÜÚÃÜå ¹Óå‘ ÏÜ÷¶íÜÃÜß ÃÜÜå‘Óß †ÃÜå ÷Üå¼ÜÃÜÜ ô³ÜÜÃÜÏÜÜØ †ÏÜà‘ ü‘ÜíÜÜÓß ÏÜìíÜß ¡å‰†å †å †ÜÄÜÂ÷ ôÜàÓÜŸÑÜÃÜå ËÜÜÁÜ‘ “å. ÆÜ±Ü †ÜÆÜ±ÜÜ ôÜÏÜÜèÃÜß ÄÜ²ß è êÜÜØËÜÜ ‘Üì³Üß †åíÜß ËÜå«ß “å ‘å †å ÏÜÜÄÜ±ÜßÃÜÜå ÝËÜêÜ‘àêÜ ÝíÜœÜÜÓ ÃÜ ‘Óß†å ´ÜÜå íÜÄÜÚÃÜÜ ‘åüêÜÜ‘ ÍÜÜÄÜÃÜå ‘¹ß ÏÜÜåüß èíÜÜËÜ¹ÜÓß†Üå ‹ÆÜÜ²íÜÜÃÜß ´Ü‘ è ÃÜ ÏÜìß ïÜ‘å, †ÃÜå ‘åüêÜÜØ‘ ô³ÜÜÃÜÜå †ÏÜà‘ íÜÄÜÚÃÜÜ ‡¡ÓÜ èåíÜÜØ è ËÜÃÜß ¡ÑÜ. †Ü ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ ‹´ÆÜÃÃÜ ³ÜíÜÜ ÏÜÜØ²íÜÜ³Üß è †Ü ÏÜÜÄÜ±Üß†Üå ‹´ÆÜÃÃÜ ³Ü‰ †å ÁÑÜÜÃÜÏÜÜØ ÓÜƒÜíÜàØ ¡å‰†å

¹ß« ÆÜÄÜÜÓÃÜÜå †ÃÜå ôÜàƒÜôÜÄÜíÜ²ÏÜÜØ è±Ü ¹ß« †Ü« †ÜÃÜÜ ‘å éÝÆÜÑÜÜÃÜàØ ÍÜÜ²àØ †ÜÆÜß †å‘ ÃÜÜÃÜÜ †ÜåÓ²ÜÏÜÜØ ¹ôÜËÜÜÓ è±Üå ÍÜåÄÜÜØ Ó÷åíÜÜÃÜÜå! †ÜíÜÜ ‘åüêÜÜ‘ ËÜß¡ÑÜå ÷êÜ‘ÜÓÜ, ÷ÏÜÜêÜ íÜÄÜåÓåÃÜß ÃÜÜå‘ÓßÃÜÜØ ô³ÜÜÃÜÜå †ÏÜà‘ íÜÄÜÚÃÜÜ ‡¡ÓÜ èåíÜÜØ ÷ïÜå ´Üå ÏÜÜüå ËÜß¡ íÜÄÜÚíÜÜìÜ `ü‘ÜíÜÜÓß'ÃÜß ËÜâÏÜ ÆÜÜ²´ÜÜ ÃÜ³Üß. ‹ÆÜÓÃÜÜ ‡¡ÓÜ Õ÷¹à ôÜÏÜÜè-íÑÜíÜô³ÜÜ†å ÆÜÜå´Üå ÝÃÜÏÜÜÚ±Ü ‘ÓåêÜÜ †Ø´ÑÜ¡å ÏÜÜüå ôÜàÓÝšÜ´Ü(?) “å. †Ø´ÑÜ¡å ÆÜÂÝ´ÜêÜÜåÏÜ íÜ±ÜÚôÜØ‘Ó´ÜÜÏÜÜØ³Üß ‹´ÆÜÃÃÜ ³ÜÑÜåêÜß ÆÜÂ¡ “å, †åÏÜ †å‘ ÏÜ´Ü “å. †ØÄÜÂå¡å†å ÆÜ±Ü †÷Î †ÜíÜßÃÜå íÜ±ÜÚôÜØ‘Ó ÆÜÂ¡ ÝÃÜÏÜÜÚ±Ü ‘Óß †ÃÜå Õ÷¹à èåíÜÜ è ‹œœÜÆÜ±ÜÜÃÜÜ †ÝÍÜÏÜÜÃÜ³Üß ´ÜåÏÜÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜÏÜÜØÃÜÜ †Ø´ÑÜ¡å ÏÜÜÃÑÜÜ. †Ü †ýÄêÜÜå ‡ÞÃ²ÑÜÃÜ ÆÜÂ¡ ‘÷åíÜÜÑÜ. Õ÷¹àÃÜß èåÏÜ †åÏÜÃÜå ÏÜÜüå ´ÜåÏÜ±Üå ‘åüêÜß‘ ÃÜÜå‘Óß†Üå ôÜàÓÝšÜ´Ü ‘Óß. †ØÄÜÂå¡åÏÜÜØ †åÏÜÃÜàØ ô³ÜÜÃÜ †ôÆÜäïÑÜÃÜÜ èåíÜàØ. ÆÜ±Ü ÄÜÏÜå ´ÜåíÜÜå †Ø´ÑÜè ÷ÜåÑÜ ´ÜÜåÑÜå ÓÜè ‘ÓÃÜÜÓß ÆÜÂ¡ÃÜÜå †Ø´ÑÜè, ´Üå³Üß ´ÜåÏÜÃÜß ƒÜÜôÜ ÃÜÜå‘Óß†Üå †åíÜß ´ÜÜå ƒÜÓß è ‘å èåÃÜå ÏÜÜüå ‘àêÜÜÝÍÜÏÜÜÃÜß íÜÄÜÜåÚÃÜåÑÜå ÏÜÜÇÏÜÜØ ÆÜÜ±Üß “âüå! †Ü³Üß ÍÜØÄÜßÃÜÜå ‡¡ÓÜå èåíÜÜå ôÜàÓÝšÜ´Ü ÓûÜå “å ´ÜåíÜÜå ´ÜåÏÜÃÜÜå ÃÜ³Üß ÓûÜå †ÃÜå ÷íÜå ´ÜÜå ÄÜÑÜÜå è “å. ¡å ÍÜØÄÜßÃÜß ÃÜÜå‘Óß ‘ÓÃÜÜÓÃÜå ôÜÜå éÝÆÜÑÜÜ³Üß œÜÜÓôÜÜå 189

èå íÜÄÜÜåÚ œÜÜÝÓµÜ †ÃÜå ÝïÜšÜ±Ü íÜÄÜåÓåÏÜÜØ ÆÜÜ“ì Ó÷ß ÄÜÑÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜåÏÜÃÜå ´Üå ÆÜÂÜÆ´Ü ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå ƒÜÜôÜ ôÜÄÜíÜ²Üå †ÜÆÜíÜß †ÃÜå ËÜß¡†ÜåÃÜß ÷ÜÓÏÜÜØ êÜÜíÜíÜÜ †å †å‘ íÜô´Üà “å, ÆÜ±Ü ‘äÝµÜÏÜ ü‘ÜíÜÜÓß³Üß èå ‘ÜÏÜ ÏÜÜüå ´ÜåÏÜÃÜß ÑÜÜåÄÑÜ´ÜÜ ÃÜ ÷ÜåÑÜ “´ÜÜØ ´ÜåÏÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜå êÜåíÜÜ ÆÜ²å †å ‘àÓÜŸÑÜÃÜÜå è †œÜâ‘ ‹ÆÜÜÑÜ ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ

ôÜàÁÜß è´ÜÜå ÆÜÄÜÜÓ, ‘àüàØËÜ ¹ß« µÜ±Ü³Üß “ †ÜåÓ²ßÃÜÜå ËêÜÜç‘, ƒÜÜôÜ íÜÓ¹ß (ÑÜàÝÃÜÉÜçÏÜÚ) †ÃÜå ôÜÉÜ‰ÃÜÜ ÝÃÜÑÜÏÜÜåÃÜàØ ÆÜÂ¡ ÆÜÜôÜå³Üß ÆÜÜêÜÃÜ ‘ÓÜíÜß êÜåíÜÜ ÏÜÜüå ‘åüêÜß‘ ôÜ¶ÜÜ†Üå †ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå ´ÜÜå ´Üå ÁÜØÁÜÜÏÜÜØÑÜå `ü‘ÜíÜÜÓß'ÃÜÜå ÆÜÂðÃÜ ¥ÍÜÜå ³ÜÜÑÜ! ËÜß¢ †å‘ íÑÜÜíÜ÷ÜÝÓ‘ ÀÞóü†å ÆÜ±Ü †Ü ÝíÜóÜÑÜ ÝíÜœÜÜÓíÜÜ èåíÜÜå “å. ÆÜÂ¡ÃÜÜ †³ÜÚ-†ÃÜ³ÜÚÃÜå êÜÄÜ´ÜÜ èà¹Ü èà¹Ü ÝíÜóÜÑÜÜå ÆÜÓ èåÏÜ èåÏÜ ÁÑÜÜÃÜ è´ÜàØ ¡ÑÜ “å, †ÃÜå ´ÜåÏÜÃÜÜå ƒÜÜôÜ †ÍÑÜÜôÜ †ÃÜå ‘ÜÏÜ ‘ÓÃÜÜÓÜ ÏÜÜ±ÜôÜÜå ÆÜå¹Ü ³Ü´ÜÜ ¡ÑÜ “å, ´ÜåÏÜ ´ÜåÏÜ †å‘ †å‘ ËÜÜËÜ´Ü †å‘ †å‘ èà¹àØ ƒÜÜ´ÜàØ ËÜÃÜ´Üß ¡ÑÜ “å, †ÃÜå ÄÜÜÏÜ³Üß ÏÜÜØ²ß †ÝƒÜêÜ ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ôÜÓ‘ÜÓß ´ÜØµÜ ¥ÍÜàØ ‘ÓíÜàØ ÆÜ²å “å. †åíÜÜ ¹Óå‘ÃÜå ÏÜÜüå †ÝƒÜêÜ ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ, ÆÜÂÜØ´ÜßÑÜ íÜÄÜåÓå èà¹Ü èà¹Ü ƒÜÜôÜ †ÝÁÜ‘ÜÓß†Üå ÃÜßÏÜíÜÜÃÜß èéÓ ¥ÍÜß ³ÜÜÑÜ “å. †Üèå †ÝÁÜ‘ÜÓ †ÃÜå ÆÜÄÜÜÓÃÜàØ èåíÜàØ ¡å²Ü±Ü “å, ´ÜåÃÜå ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜå †å‘ ƒÜÜ´ÜàØ ¥ÍÜàØ ‘ÓíÜàØ †åüêÜå ÏÜÜ³ÜÜ ‘Ó´ÜÜØ ÆÜÜ™Ü²ß ÍÜÜÓå †åíÜÜå ƒÜœÜÚÃÜÜå †ÜØ‘²Üå íÜÁÜå “å, †ÃÜå ÏÜÜåüå ÍÜÜÄÜå ‘åíÜì ÆÜµÜíÑÜíÜ÷ÜÓ, ÉÜ‰êÜÜå, ‘ÝÏÜüßÃÜß ÏÜßÕüÄÜÜå, «ÓÜíÜÜå †ÃÜå íÜÜ‹œÜÓÜåÃÜÜ ‘ÜÄÜìÜå íÜÁÜå †å ÝôÜíÜÜÑÜ ÆÜÂ´ÑÜšÜ ÆÜÂÄÜÝ´ÜÏÜÜØ ™Ü±ÜÜå íÜåÄÜ †ÜíÜ´ÜÜå ÃÜ³Üß. “´ÜÜØ †å ËÜÁÜàØ ‘ÑÜÜÚ 190

ÝíÜÃÜÜÑÜå œÜÜêÜå ÃÜ÷Î. †åÃÜß ‹ÆÜÑÜÜåÝÄÜ´ÜÜ †ÃÜå èéÓ ÆÜ±Ü Ó÷å “å è. †ÃÜå èåÏÜ èåÏÜ ÆÜÂ¡‘ßÑÜ íÜäÝ¶Ü†Üå íÜÁÜ´Üß èïÜå ´ÜåÏÜ ´ÜåÏÜ †ÜíÜÜØ ôÜÇ‘²Üå ƒÜÜ´ÜÜØ ³ÜïÜå. †Ü ‘ÜÏÜÃÜå ¡å ÏÜÜåüÜ †ÝÁÜ‘ÜÓ ôÜÜ³Üå ÏÜÜåüÜå ÆÜÄÜÜÓ, ÏÜÜåüÜå ËÜØÄÜêÜÜå, íÜÄÜåÓå ¿ÜÓÜ è ÆÜ÷ÜÇœÜß íÜìíÜÜÃÜàØ †ÜíÜïÑÜ‘ ³ÜÜÑÜ, ´ÜÜå ôÜÏÜÜèíÜÜ¹ÃÜß ÄÜÏÜå ´ÜåüêÜß íÜÜ´ÜÜå ‘Óß†å, ÝíÜóÜÏÜ´ÜÜ, ÍÜâƒÜ, ¹ÜÝÓº, ËÜå‘ÜÓß †ÃÜå ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜå ÃÜíÜÜ ÃÜíÜÜ ÓÜåÄÜÜå, ´ÜåÏÜ è êÜÜØœÜÓàïÜíÜ´Ü, ‘ÜìÜØËÜ¡Ó, êÜâØüÉÜü, œÜÜåÓß †ÃÜå †å‘ ÃÜÜÏÜÃÜÜ ‘å ËÜß¡ ÃÜÜÏÜÃÜÜ †Üå«Ü ÃÜßœÜå “âÓÜËÜÜ¢, ÓÏÜƒÜÜ±Ü, †ÜÆÜôÜß-ÑÜà½Üå (ÝôÜÝíÜêÜ íÜÜçÓ) íÜÄÜåÓå œÜÜêÑÜÜ ÝíÜÃÜÜ Ó÷åïÜå ÃÜ÷Î, †ÃÜå ÝÃÜÏÜ±Üâ‘ÜåÏÜÜØ ‘àïÜì´ÜÜ ÃÜ÷Î, ÆÜ±Ü ÆÜšÜ, íÜÄÜíÜôÜßêÜÜå, ÃÑÜÜ´Ü¡´Ü íÜÄÜåÓåÃÜàØ è ÏÜàƒÑÜÆÜ±ÜàØ ³ÜïÜå. †ÃÜÜèÃÜß ´ÜØÄÜß ™ÜüÜ²íÜÜ ÏÜÜüå ¹âÁÜ-™Üß, ÆÜÇ²ÜËÜÓÉß †ÃÜå ¹Ü²ÏÜ-ÏÜÜåôÜØËÜß ƒÜÜ‰ÃÜå ¹à‘Üì ‘Ü°ß ÃÜÜƒÜíÜÜÃÜàØ ‘÷åíÜÜ èåíÜß †Ü Óß´Ü “å. †ÃÜå †ÜíÜß ÝïÜƒÜÜÏÜ±Ü †Üèå ôÜÜœÜåôÜÜœÜ †ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å †å †åÃÜÜå ÆÜàÓÜíÜÜå “å. ¡÷åÓ ÃÜÜå‘Óß†Üå íÜÄÜåÓåÏÜÜØ³Üß êÜÜØœÜÓàïÜíÜ´Ü íÜÄÜåÓåÃÜß ËÜ¹ß†Üå ¹âÓ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå øêÜÜ‰íÜÃÜÜ íÜƒÜ´Ü³Üß ‹ÆÜÜÑÜÜå ÝíÜœÜÜÓÜÑÜÜ “å. “´ÜÜØ †å ËÜ¹ß†Üå ™Üüß ÃÜ³Üß, ÆÜÂÄÜÝ´Ü è ‘Ó´Üß Ó÷ß “å. †ÜÃÜàØ ‘ÜÓ±Ü †å ‘å, ´ÜåÃÜÜ ‹ÆÜÜÑÜÜå †ÞÄÃÜÏÜÜØ ÍÜÓÆÜâÓ ™Üß ÃÜÜƒÜíÜÜ³Üß ´ÜåÃÜß ÍÜâƒÜ ´ÜäÆ´Ü ³ÜïÜå, †³ÜíÜÜ ˆÝºÑÜÜåÃÜå ÍÜÓÆÜâÓ ÝíÜóÜÑÜôÜåíÜÃÜ ÏÜìß ÄÜÑÜÜ ËÜÜ¹ ´Üå ÁÜÓÜ‰ èïÜå, †å ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ ‹ÆÜÓ ÓœÜÜÑÜåêÜÜ “å; †³ÜíÜÜ èÃÏÜÍÜÓ Œ¹Ó ÏÜÜÓßÃÜå ÆÜÜ“êÜß ŒÏÜÓå ´Üß³ÜÚ ‘ÓíÜÜ ÃÜß‘ìÃÜÜÓß ‘å ËÜœœÜÜØ†ÜåÃÜå ÝÃÜÓÜÝÏÜóÜ ÍÜÜåèÃÜÃÜÜå ‹ÆÜ¹åïÜ ‘ÓíÜÜ ÃÜß‘ìÃÜÜÓß ÝËÜêÜÜ²ß èåíÜÜ êÜÜå‘Üå†å ÝíÜœÜÜÓåêÜÜ ÷ÜåÑÜ “å. íÜÜÝ±ÜÑÜÜ íÜåÆÜÜÓßÃÜå ´ÑÜÜØ íÜÜÝ±ÜÑÜÜå ÄÜàÏÜÜô´ÜÜå ÷ÜåÑÜ; íÜåÆÜÜÓß ôÜüÜåÝÓÑÜÜå ÷ÜåÑÜ †ÃÜå ôÜ©ÜÃÜÜ ôÜÜå¹Ü †å ÄÜàÏÜÜô´ÜÜ ÏÜÜÓÉ´Üå è ³Ü´ÜÜ ÷ÜåÑÜ. ÄÜàÏÜÜô´ÜÜå ÓÜåè èà†å ‘å †å ËÜ¡ÓÏÜÜØ³Üß ÍÜÜíÜ ôÜÜØÍÜìß ôÜÜØÍÜìßÃÜå ïÜå«ÃÜå ÆÜ÷ÜÇœÜÜ²å “å, ´Üå ÆÜÓ êÜåíÜåœÜ ‘ÓßÃÜå ïÜå« êÜšÜÜÝÁÜÆÜÝ´Ü ËÜÃÜå “å. †å ÆÜÜå´Üå ÆÜ±Ü †åÃÜÜå è ¡´ÜÍÜÜ‰ “å. †åÃÜß ÓÄÜÜåÏÜÜØ †å è êÜÜå÷ß íÜ÷å “å. †åÃÜå ‘åÏÜ ÃÜ ³ÜÜÑÜ ‘å ÷àØÑÜå ³ÜÜå²Üå‘ ôÜ©Üå ‘ÓßÃÜå ”ÆÜÜüÜËÜØÁÜ [èàêÜÜ‰ 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÆÜæôÜÜ ÏÜåìíÜàØ? ÆÜ±Ü ÃÜôÜßËÜ †åÃÜå ÑÜÜÓß †ÜÆÜ´ÜàØ ÃÜ³Üß, †ÃÜå †å ÃÜà‘ôÜÜÃÜÏÜÜØ ôÜØ²ÜåíÜÜ‰ ¡ÑÜ “å. ïÜå«ÃÜÜ ÆÜæôÜÜ ‹œÜÜÆÜ´Ü ‘Óå “å. ïÜå« †åÃÜÜ †ôÜØ´ÜÜåóÜ †ÃÜå †ÆÜÂÜÏÜÜÝ±Ü‘´ÜÜ ÆÜÓ Ý´ÜÓô‘ÜÓÃÜàØ ÆÜÂíÜœÜÃÜ ‘Óå “å! †å ÄÜàÏÜÜô´ÜÜÃÜå ‘åüêÜàØ ôÆÜïÜÚ ‘Óß ïÜ‘å? †ÜíÜß è íÜÜ´ÜÜå êÜÜØœÜÓàïÜíÜ´Ü †ü‘ÜíÜíÜÜÃÜÜ ‹ÆÜÜÑÜÜå ÑÜÜåèÃÜÜÓÜ†ÜåÃÜß “å. ´ÜåÏÜÃÜÜ ‹ÆÜÜÑÜÜåÏÜÜØ µÜ±Ü Óß´ÜÜå ÷ÜåÑÜ “å. †å‘, ¹Ø²ÃÜÜ ‘ÜÑÜ¹Ü†Üå ôÜƒÜ´Ü ‘ÓíÜÜÃÜß, ËÜß¢ Óå²-üçÆÜ ´Ü³ÜÜ ¡ôÜâôÜßÃÜß ¡ì íÜÁÜÜÓß œÜÜå‘ß ÓÜƒÜíÜÜÃÜß; †ÃÜå µÜß¢, ÆÜÄÜÜÓ, ÍÜ³³ÜÜØ íÜÄÜåÓÏÜÜØ íÜÁÜÜÓÜå ‘Óß ôÜØ´ÜÜåóÜíÜÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘ÓíÜÜÃÜß. ÆÜ±Ü èåüêÜÜ ‘ÜÑÜ¹Ü ôÜƒÜ´Ü ÷ÜåÑÜ ´ÜåüêÜß è ´ÜåÃÜå ÝÃÜóÉì ‘ÓíÜÜÃÜß ËÜÜÓß†Üå ÆÜ±Ü ÏÜìß †ÜíÜå “å; †å ‹ÆÜÓÜØ´Ü, ²ËÜÝêÜÑÜÜ ‘å¹ß†å ‘ÓåêÜÜ èåêÜÃÜÜ ‘Üå‰ ÄÜàÃÜÜÃÜÜå ²ËÜÝêÜÑÜÜ ‘å¹ß†ÜåÃÜß è ÆÜØœÜÜÑÜ´Ü ÆÜÜôÜå ÃÑÜÜÑÜ ‘ÓÜíÜíÜÜå, ´ÜåÃÜÜ èåíÜÜå ÆÜÜåêÜßôÜ †ÃÜå ÏÜçÝèôü×åü ¿ÜÓÜ êÜÜØœÜÓàïÜíÜ´Ü íÜÄÜåÓåÃÜÜ ‘ÜÑÜ¹Ü†ÜåÃÜÜå †ÏÜêÜ ‘ÓÜíÜíÜÜå †å “å. ËÜß¡å ‹ÆÜÜÑÜ †åüêÜÜå ƒÜœÜÜÚì, †åüêÜÜå °ßêÜ †ÃÜå ÝïÜÝ³ÜêÜ´ÜÜ íÜÁÜÜÓÃÜÜÓÜå †ÃÜå ÆÜÂ¡ÃÜå †ÄÜíÜ²éÆÜ ³ÜÜÑÜ “å ‘å ÆÜÂ¡ ¡´Üå è êÜÜØœÜÓàïÜíÜ´ÜÃÜå ‹¶ÜåèÃÜ †ÜÆÜÃÜÜÓß ³ÜÜÑÜ “å. œÜÜÓ †ÜÃÜÜ ËÜÝšÜôÜ †ÜÆÜíÜÜ³Üß †å‘ ‘ÜÏÜ ÆÜÜØœÜ ÝÏÜÝÃÜüÏÜÜØ ³ÜÜÑÜ, †ÃÜå †å œÜÜÓ †ÜÃÜÜÃÜÜå êÜÜåÍÜ ‘ÓíÜÜ è´ÜÜØ ÆÜÜØœÜ ÏÜÝ÷ÃÜÜ ôÜàÁÜß ÓÜåè †ÜØüÜ ƒÜÜ‰ÃÜåÑÜå ‘ïÜß ¹Ü¹ ôÜØÍÜìÜÑÜ ÃÜ÷Î, †ÃÜå ´ÜàÏÜÜÓÜå íÜÁÜ´ÜÜ è ¡ÑÜ, üÆÜÜêÜƒÜœÜÚ ÆÜ±Ü íÜÁÜå, ´ÜÜå ôÜÜÁÜÜÓ±Ü ÆÜÂ¡èÃÜ êÜÜØœÜÓàïÜíÜ´ÜÃÜÜå ÏÜÜÄÜÚ ÃÜ êÜå ´ÜÜå ïÜàØ ‘Óå? œÜÜÓ †ÜÃÜÜÃÜß ÓàïÜíÜ´Ü ¡å ÆÜÜØœÜ

ÄÜÂå² 1 2 3 4 5

ÏÜâì ÆÜÄÜÜÓ 50 ôÜàÁÜß 51–200 201–1000 1001–3000 3001–6000

íÜÁÜÜÓÜå ü‘Ü 20 15 10 5 2

†ÜÏÜÜØ ¹åƒÜß´Üß Óß´Üå ´ÜÜå èåÏÜ èåÏÜ ÄÜÂå² íÜÁÜ´ÜÜå ¡ÑÜ ´ÜåÏÜ ´ÜåÏÜ íÜÁÜÜÓÜÃÜß ü‘ÜíÜÜÓß ”ÆÜÜüÜËÜØÁÜ ™ÜüÜ²åêÜß ¹åƒÜÜÑÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [èàêÜÜ‰ 2015]

¡÷åÓ ÃÜÜå‘Óß†Üå íÜÄÜåÓåÏÜÜØ³Üß êÜÜØœÜÓàïÜíÜ´Ü íÜÄÜåÓåÃÜß ËÜ¹ß†Üå ¹âÓ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå øêÜÜ‰íÜÃÜÜ íÜƒÜ´Ü³Üß ‹ÆÜÜÑÜÜå ÝíÜœÜÜÓÜÑÜÜ “å. “´ÜÜØ †å ËÜ¹ß†Üå ™Üüß ÃÜ³Üß, ÆÜÂÄÜÝ´Ü è ‘Ó´Üß Ó÷ß “å. †ÜÃÜàØ ‘ÜÓ±Ü †å ‘å, ´ÜåÃÜÜ ‹ÆÜÜÑÜÜå †ÞÄÃÜÏÜÜØ ÍÜÓÆÜâÓ ™Üß ÃÜÜƒÜíÜÜ³Üß ´ÜåÃÜß ÍÜâƒÜ ´ÜäÆ´Ü ³ÜïÜå, †³ÜíÜÜ ˆÝºÑÜÜåÃÜå ÍÜÓÆÜâÓ ÝíÜóÜÑÜôÜåíÜÃÜ ÏÜìß ÄÜÑÜÜ ËÜÜ¹ ´Üå ÁÜÓÜ‰ èïÜå, †å ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ ‹ÆÜÓ ÓœÜÜÑÜåêÜÜ “å; †³ÜíÜÜ èÃÏÜÍÜÓ Œ¹Ó ÏÜÜÓßÃÜå ÆÜÜ“êÜß ŒÏÜÓå ´Üß³ÜÚ ‘ÓíÜÜ ÃÜß‘ìÃÜÜÓß ‘å ËÜœœÜÜØ†ÜåÃÜå ÝÃÜÓÜÝÏÜóÜ ÍÜÜåèÃÜÃÜÜå ‹ÆÜ¹åïÜ ‘ÓíÜÜ ÃÜß‘ìÃÜÜÓß ÝËÜêÜÜ²ß èåíÜÜ êÜÜå‘Üå†å ÝíÜœÜÜÓåêÜÜ ÷ÜåÑÜ “å

ÝÏÜÝÃÜüÏÜÜØ ‘ÜÏÜ ‘ÓÜíÜß ïÜ‘å “å, ´ÜÜå †åÃÜÜå †³ÜÚ †å ³ÜÑÜÜå ‘å ™Ü±ÜàØ Óå²-üçÆÜ †ÃÜÜíÜïÑÜ‘ è ÷ÜåÑÜ “å ÆÜ±Ü ‘ÜÑÜ¹Üå ´Üå íÜÁÜÜÓíÜÜÃÜß ôÜÄÜíÜ² †ÜÆÜÃÜÜÓ “å, †ÃÜå †ÝÁÜ‘ÜÓß†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ôÜ¶ÜÜ ¡±Üß¡å‰ÃÜå íÜÜÆÜÓ´ÜÜ ÃÜ³Üß. µÜß¡å ‹ÆÜÜÑÜ ´ÜÜå ™ÜßÃÜß †Ü÷àÝ´Ü³Üß †ÞÄÃÜ ÷ÜåêÜíÜíÜÜ ÏÜ³ÜíÜÜ èåíÜÜå “å. ´ÜåÏÜÜØ íÜìß ƒÜâËÜß †å ÷ÜåÑÜ “å ‘å †å ‹ÆÜÜÑÜ ôÜÜæ³Üß ÃÜÜÃÜÜ †ÃÜå ÏÜÜåüÜ ÃÜÜå‘Ó íÜœœÜåÃÜàØ †Ø´ÜÓ †Ü„³Ü‘ éÆÜÏÜÜØ íÜÁÜÜÓ´ÜÜå è Ó÷å “å. ÁÜÜÓÜå ‘å †ÝÁÜ‘ÜÓß†ÜåÃÜÜ ÆÜÄÜÜÓ íÜÄÜåÓåÏÜÜØ Óß´ÜôÜÓ íÜÁÜÜÓÜå ‘ÓíÜÜ³Üß ´ÜåÏÜÃÜÜå ƒÜÜåüå Óô´Üå ‘ÏÜÜíÜÜÃÜÜå êÜÜåÍÜ †Üå“Üå ³ÜïÜå †åÏÜ ÏÜÜÃÜß ÃÜßœÜå ÏÜàèËÜ íÜÁÜÜÓÜ ÑÜÜåèíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå": ÃÜíÜÜå “åêêÜÜå ÆÜÄÜÜÓ 60 230 1100 3150 6120

èâÃÜÜå ÉÓ‘ — 150 800 2000 3000

ÃÜíÜÜå ÉÓ‘ — 170 870 1950 2970

“å. ÆÜ±Ü ¹Óå‘ ÄÜÂå²ÃÜÜ “åêêÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜÃÜß †ÃÜå ´Üå ÆÜ“ßÃÜß ÄÜÂå²ÃÜÜ “åêêÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜÃÜß †ÜíÜ‘ íÜœœÜåÃÜÜå èâÃÜÜå ÉÓ‘ 191

ÝíÜÝÃÜÏÜÑÜ³Üß è ‘ÓÜíÜíÜÜØ ¡å‰†å †åíÜß ¡å ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ ÃÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå †Ü íÜÜ´Ü ôÜÏÜèíÜß è ‘«±Ü êÜÜÄÜå. ‘ÓÜÓÃÜÜ ‘ÜÑÜ¹ÜÃÜÜå ÝôÜ½ÜØ´Ü “å ‘å ËÜ¹êÜÜ (consideration) ÝíÜÃÜÜÃÜÜå ‘ÓÜÓ Ó¹ ÄÜ±ÜÜÑÜ; ´ÜåÏÜ ÍÜ³³ÜÜ ÝíÜÃÜÜÃÜÜå †ÝÁÜ‘ÜÓ Ó¹ ÄÜ±ÜÜÑÜ! ÏÜÜüå œÜßÉ ôÜå˜åüÓß œÜÜÓ Ý¹íÜôÜ ÄÜíÜÃÜÚÓÃÜÜå ÷Üå¼Üå ôÜØÍÜÜìå ´ÜÜå ´Üå œÜÜÓ Ý¹íÜôÜ ÏÜÜüå †åÃÜå ƒÜÜôÜ ÍÜ³³ÜàØ †ÜÆÜíÜàØ ¡å‰†å! ¡±Üå †å œÜÜÓ Ý¹íÜôÜÏÜÜØ ÆÜæôÜÜ³Üß ´Üå íÜÁÜÜÓå ™ÜôÜÜ‰ èíÜÜÃÜÜå ÷ÜåÑÜ! †ÝÁÜ‘ÜÓ †ÃÜå ÆÜÄÜÜÓÍÜ³³ÜÜÃÜÜå ôÜØËÜØÁÜ `¢íÜ ÃÜå òÜÜôÜ ´Ü±Üß ôÜÄÜÜ‰'ÃÜÜ èåíÜÜå ‘êÆÜÜÑÜÜå “å. †Ü ‘à‘êÆÜÃÜÜÏÜÜØ³Üß “âüíÜÜÃÜß èéÓ “å, †ÃÜå ´Üå ‘åíÜì ÝÃÜÑÜÏÜÜå ËÜ¹êÜíÜÜÃÜÜå ÆÜÂðÃÜ ÃÜ³Üß, èâÃÜß ÆÜÓØÆÜÓÜ ËÜ¹êÜíÜÜÃÜÜå †ÃÜå œÜÜÝÓµÜíÜäÝ½ÃÜÜå ÆÜÂðÃÜ “å.

†ÃÜå ÃÜíÜÜå ÉÓ‘ ´ÜÆÜÜôÜß†å ´ÜÜå ÏÜÜêÜâÏÜ ÆÜ²å ‘å “å‘ “åêêÜÜ ËÜå ÄÜÂå²ÏÜÜØ è ËÜå ÄÜÂå²ÃÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜÜåÃÜß †ÜíÜ‘ÃÜÜå ÉåÓ ³ÜÜå²Üå ™ÜüÒÜå “å. †Ü ´ÜÜå †å‘ ‘ÜêÆÜÝÃÜ‘ ¹ÜƒÜêÜÜå “å. ÷‘ß‘´ÜÏÜÜØ ´ÜÜå èåÏÜ ÄÜÂå² íÜÁÜå ´ÜåÏÜ †å‘ ÑÜÜ ËÜß¡ †çêÜÜíÜÃôÜÃÜÜ éÆÜÏÜÜØ †ÜíÜ‘ÃÜÜå ôÜÜœÜÜå †ÜØ‘²Üå ¹Óå‘ ôÜàÁÜÜÓÜ ôÜÜ³Üå íÜÁÜ´ÜÜå è ¡ÑÜ “å. ÏÜÜåüÜ ÄÜÂå²ÃÜÜ †ÝÁÜ‘ÜÓß†ÜåÃÜå ™Ü±Üß íÜÜÓ ËÜåµÜ±Ü ƒÜÜ´ÜÜØÃÜÜ †ÝÁÜ‘ÜÓÜå ôÜÜÇÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å. ´Üå íÜƒÜ´Üå ´ÜåÃÜå ´ÜåÃÜÜ ÄÜÂå²ÃÜÜ ÆÜÄÜÜÓ ‹ÆÜÓÜØ´Ü ƒÜÜ´ÜÜíÜÜÓ ƒÜÜôÜ †çêÜÜíÜÃôÜ ÏÜìå. ¹Ü. ´Ü. ÝôÜÝíÜêÜ ôÜÓèÃÜ ¡å èåêÜ ôÜàÆÜÝÓÃüåÃ²åÃü ÆÜ±Ü ÷ÜåÑÜ, ¹Üø´ÜÓÜåÃÜÜå ‡ÃôÆÜåøüÓ-èÃÜÓêÜ èåêÜÜåÃÜÜå íÜ²Üå ÆÜ±Ü ÝÃÜÏÜÜÑÜ, ´ÜÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÆÜÄÜÜÓ ‹ÆÜÓÜØ´Ü ËÜß¡ ÏÜÜüåÃÜàØ ƒÜÜôÜ †çêÜÜíÜÃôÜ ÏÜåìíÜå. ËÜÁÜÜØ ‘ÜÏÜÜå †³ÜÚ

12–11–'47 

Ý‘ïÜÜåÓêÜÜêÜ ÏÜïÜéíÜÜìÜ ÝêÜÝƒÜ´Ü ÆÜàô´Ü‘Üå ‰ïÜà ÝƒÜÂô´Ü ÄÜß´ÜÜÁíÜÝÃÜ ÄÜß´ÜÜÁíÜÝÃÜ (ôÜÝœÜµÜ) ÄÜß´ÜÜÏÜØ³ÜÃÜ ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓ ¹Üå÷ÃÜ ¢íÜÃÜïÜÜåÁÜÃÜ

_ 20.00 _20.00 _ 200.00 _ 200.00 _ 40.00 _ 45.00

íÜßôÜÓÜ´Üß ÝíÜÓÜôÜ´Ü

ËÜà½ †ÃÜå ÏÜ÷ÜíÜßÓ ÓÜÏÜ †ÃÜå ‘äó±Ü ÝíÜ¹ÜÑÜ íÜåìÜ†å ÝíÜ¹ÜÑÜ íÜåìÜ†å (ÃÜÜÃÜß) ôÜÏÜâìß ˜ÜØÝ´Ü ôÜ´ÑÜÏÜÑÜ ¢íÜÃÜ

_ 15.00 _ 20.00 _ 150.00 _ 50.00 _ 25.00 _ 30.00

ÆÜØƒÜß†ÜåÃÜß ÍÜÜ‰ËÜØÁÜß

~ èåÏôÜ Ý÷êüÃÜ, †ÃÜà. ÝœÜÃÏÜÑÜ ¡ÃÜß èåÏôÜ Ý÷êüÃÜÃÜß ÝíÜƒÑÜÜ´Ü ÃÜíÜêÜ‘³ÜÜ êÜÜçôü ÷ÜçÓÜ‡”ÃÜ ÃÜß ÆÜÜòÜÚÍÜâÝÏÜ `ïÜÜØÄÜÂßêÜÜ' ôÜíÜÚµÜ †ÜÁÑÜÜÞ´ÏÜ‘ †ÜÃÜØ¹ÃÜÜ ÆÜÂ´Üß‘ ´ÜÓß‘å ¡±Üß´Üß ³Ü‰ “å. †Ü ‘³ÜÜÃÜÜå ÆÜÂ‘ÜÓ ÆÜÂíÜÜôÜ‘³ÜÜ †ÃÜå ÓÜåÏÜÜÃôÜÃÜÜå “å, ÆÜ±Ü ÄÜÜæ´ÜÏÜ — ËÜà½ÃÜÜ ôÜàíÜ±ÜÚÏÜÁÑÜÃÜàØ ´Ü¶íÜ¤ÜÜÃÜ — ¹ïÜÚÃÜ †åÏÜÜØ ôÜíÜÚµÜ íÑÜÜÆÜåêÜàØ “å. íÜÜœÜ‘ÝÏÜµÜÜåÃÜå †Ü íÜÜ´ÜÜÚ ÓàœÜïÜå †ÃÜå ôÜ¹ÜÃÜå ÏÜÜüå ÑÜÜ¹ Ó÷ß èïÜå.

~ êÜÜêÜÕôÜ÷ ÓÜ†ÜåêÜ ¡±Üß´ÜÜ ÆÜšÜßÝíÜ¹ êÜÜêÜÕôÜ÷ÍÜÜ‰†å †Ü ÆÜàô´Ü‘ÏÜÜØ ÄÜàèÓÜ´ÜÏÜÜØ ¡åíÜÜ ÏÜì´ÜÜØ ÆÜØƒÜß†ÜåÃÜß ÝíÜÝíÜÁÜ ¹æÝÃÜ‘ ÆÜÂíÜäÝ¶Ü†ÜåÃÜÜ ÝÃÜÓßšÜ±Ü ¿ÜÓÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜØ èà¹ÜØ èà¹ÜØ ÆÜÜôÜÜØ†ÜåÃÜß ¡±Ü‘ÜÓß ÆÜÂ´ÑÜå‘ ÆÜšÜßÆÜÂåÏÜß ôÜÏÜ¢ ïÜ‘å †åíÜß ôÜÓì ÍÜÜóÜÜÏÜÜØ †ÜÆÜß “å. †ÜüÚ-ÆÜåÆÜÓ ‹ÆÜÓ ÆÜšÜß†ÜåÃÜß 45 èåüêÜß †¹ÖÍÜà´Ü ÓØÄÜßÃÜ ´ÜôÜíÜßÓÜå ÁÜÓÜíÜ´ÜÜå †Ü ÄÜÂØ³Ü †å‘ †ÏÜâêÑÜ ÍÜåü “å.

p. 192 | 5" x 9.25" | Paperback | Rs. 200

p. 152 | 5.5" x 8.5" | Paperback | Rs. 300

192

[èàêÜÜ‰ 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

†ÜÆÜ±ÜàØ ÝïÜšÜ±Ü †ÜœÜÜÑÜÚ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß †Üèå †ÜÆÜ±ÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜØ ËÜÁÜÜØ šÜåµÜÜåÏÜÜØ ÝïÜšÜ±ÜÃÜàØ šÜåµÜ †åíÜàØ “å, èåÏÜÜØ íÜÁÜàÏÜÜØ íÜÁÜà ÄÜâØœÜíÜÜ²Üå ÆÜÂíÜ´ÜÚå “å. †åÃÜß ôÜÜ³Üå ôÜØ‘ìÜÑÜåêÜÜ ôÜÜæ‘Üå‰ÃÜå †Üèå èå œÜÜêÜß ÓûàØ “å †åÃÜÜ³Üß †ôÜØ´ÜÜåóÜ “å, ÆÜ“ß ´Üå†Üå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ ÷ÜåÑÜ, ÝïÜšÜ‘Üå ÷ÜåÑÜ, ÏÜÜËÜÜÆÜÜå ÷ÜåÑÜ, †ÜÏÜèÃÜ´ÜÜ ÷ÜåÑÜ ‘å ôÜÓ‘ÜÓ ÷ÜåÑÜ"—"ÄÜÑÜÜ †Ø‘ÏÜÜØ †ÜÏÜ ‘÷ßÃÜå †ÜœÜÜÑÜÚ ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß†å ÝïÜšÜ±Ü †ØÄÜå íÑÜ ´Ü ‘ÓåêÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå íÑÜÜÆÜ‘ †³ÜÚÏÜÜØ ´ÜÜå ¢íÜÃÜÝíÜóÜÑÜ‘ íÜÜ´ÜÜå è ËÜÃÜß Ó÷ß. `ÆÜÂ¡ÃÜß ÝíÜÝïÜóü ÆÜÂ‘äÝ´Ü †ÃÜå ÝïÜšÜ±Ü', `ôÜÏÜÜÃÜ´ÜÜ †ÃÜå ÝïÜšÜ±Ü' èåíÜÜ ÝíÜóÜÑÜÜå ÆÜÓ ôÜØíÜÜ¹ ïÜé ‘ÓßÃÜå ‘äÆÜÜêÜÜÃÜß†å †ÜÆÜ±ÜÜ ¹åïÜÃÜß ÝíÜÝïÜóü ÆÜÂ‘äÝ´Ü †ÃÜå ¹åïÜíÜÜôÜß†ÜåÃÜß èéÝÓÑÜÜ´ÜÃÜå †ÃÜàéÆÜ ÝïÜšÜ±ÜÆÜÂ±ÜÜêÜß ‘åíÜß ÷ÜåÑÜ †å †ØÄÜå ÝíÜœÜÜÓ ‘Ó´ÜÜ ´ÜÜå ‘Óß è ¹ßÁÜÜ. †Ü †Ø‘ÏÜÜØ ´Üå†Üå êÜ‰ †ÜíÑÜÜ “å `ÝïÜô´Ü', ÝïÜšÜ±Ü ÏÜÜüå `ÑÜÜåÄÑÜ Ý¹ïÜÜÃÜÜå †ÍÜÜíÜ' †ÃÜå “åíÜüå ÄÜÜØÁÜß¢†å Óèâ ‘ÓåêÜÜå ÝïÜšÜ±ÜÝíÜœÜÜÓ `ÃÜ‰ ´ÜÜêÜßÏÜ'. †÷Î ÆÜÂðÃÜ ³ÜÜÑÜ ‘å ÃÜ‰ ´ÜÜêÜßÏÜ †åüêÜå ïÜàØ? ´ÜÜå ´ÜåÃÜÜå èíÜÜËÜ “å, †´ÑÜÜÓÃÜÜ ÝïÜšÜ±ÜÏÜÜØ †ÃÜå ´ÜåÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå †ÜÆÜ±ÜÜ ¢íÜÃÜÏÜÜØ †ÃÜå ´Üå³Üß ÆÜâÓÜ ôÜÏÜÜèÏÜÜØ èåÃÜß ôÜÜæ³Üß ÏÜÜåüß ¥±ÜÆÜ íÜ´ÜÜÚÑÜ “å †åíÜÜØ ´Ü¶íÜÜå³Üß—œÜÜÝÓµÑÜÝïÜšÜ±Ü, ‹¾ÜåÄÜ ¿ÜÓÜ ÝïÜšÜ±Ü, ôÜÜÏÜÜÝè‘ †ÃÜàËÜØÁÜ, ñÜÏÜÃÜàØ ÏÜ÷¶íÜ, ôíÜÜíÜêÜØËÜß ÝïÜšÜ±Ü †ÃÜå ÏÜÜ´ÜäÍÜÜóÜÜ ÏÜÜÁÑÜÏÜ—÷ÓßÍÜÓß ÝïÜšÜ±Ü ÆÜ½Ý´Ü. †Ü ÃÜ‰ ´ÜÜêÜßÏÜ ‘åíÜß Óß´Üå ÷ÜêÜÃÜß ÝïÜšÜ±ÜÆÜ½Ý´Ü ‘Ó´ÜÜØ íÜÁÜà ËÜ÷å´ÜÓ ÝíÜ‘êÆÜ “å, ´Üå ‘äÆÜÜêÜÜÃÜßÃÜÜ ïÜË¹ÜåÏÜÜØ. . . [ÄÜ´ÜÜØ‘³Üß œÜÜêÜà. . .]

ÝïÜô´Ü

”Ü²ÃÜàØ

ÏÜâêÑÜ Éì ‹ÆÜÓ³Üß †Ø‘ÜÑÜ “å. Éì ôÜÜœÜå è ‘²íÜÜØ †ÜíÑÜÜØ “å. ÝíÜ¾ÜÃÜÜØ ÁÜÜÏÜÜåÏÜÜØ, ƒÜÜôÜ ‘ÓßÃÜå ‘ÜçêÜå¡åÏÜÜØ †ÃÜå ÑÜàÝÃÜíÜÝôÜÚüß†ÜåÏÜÜØ èå œÜÜêÜß ÓûàØ “å, ´ÜåÃÜÜ³Üß ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ôíÜÏÜÜÃÜß ÏÜÜ±ÜôÜÃÜàØ ÏÜÜ³ÜàØ ïÜÓÏÜ³Üß ”â‘ß ¡ÑÜ †åíÜàØ “å. ÝïÜšÜ‘Üå †ÃÜå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå íÜœœÜå ÝïÜô´ÜÃÜß ¹ïÜÜ †åíÜß “å ‘å ÑÜàÝÃÜíÜÝôÜÚüß†Üå †íÜÜÓÃÜíÜÜÓ †œÜÜå’ôÜ ÏÜà¹´Ü ÏÜÜüå ËÜØÁÜ ÓÜƒÜíÜß ÆÜ²å “å. íÑÜíÜô³ÜÜ ¡ìíÜíÜÜ †ÃÜå ÝíÜ¾ÜÃÜÜØ ÆÜÝíÜµÜ ÁÜÜÏÜÜåÏÜÜØ³Üß ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†ÜåÃÜå ËÜ÷ÜÓ ‘Ü°íÜÜ ÆÜÜåêÜßôÜ ËÜÜåêÜÜíÜíÜß ÆÜ²å “å. †ÜíÜß Óß´Üå ÝíÜ¾ÜÁÜÜÏÜÜåÏÜÜØ³Üß ÷ÜØ‘ß ‘Ü°íÜÜÏÜÜØ †ÜíÜåêÜÜ ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå èå ‘Óå “å ´Üå †Üèå ‘Üå‰ÃÜß ÆÜ±Ü ÕœÜ´ÜÜÃÜÜå ÝíÜóÜÑÜ ÓûÜå ÷ÜåÑÜ †åÏÜ êÜÜÄÜ´ÜàØ ÃÜ³Üß. ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå ´ÜåÏÜ è †ÁÑÜÜÆÜ‘Üå †å‘ËÜß¡ÃÜå ´Ü³ÜÜ ‹ÆÜêÜÜ †ÝÁÜ‘ÜÓß†Üå ËÜØÃÜåÃÜå ÉÜåè¹ÜÓß ‘ÜåüÚÏÜÜØ ™ÜôÜ²ß ¡ÑÜ “å. †ÜÆÜ±ÜÜØ ÝíÜ¾ÜÁÜÜÏÜÜå ÝÏÜêÜÜå ‘å ‘ÜÓƒÜÜÃÜÜØ ÷ÜåÑÜ †ÃÜå †ÁÑÜÜÆÜ‘Üå †ÃÜå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†ÜåÃÜÜå ôÜØËÜØÁÜ ïÜÜåóÜ±Ü ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [èàêÜÜ‰ 2015]

‘ÓÃÜÜÓ ÏÜâ²ß¹ÜÓÜå †ÃÜå ïÜÜåóÜÜ´ÜÜ ÏÜèâÓÜåÃÜÜ èåíÜÜå ÷ÜåÑÜ †åÏÜ ´ÑÜÜØ ÷²´ÜÜêÜÜå ÆÜ²å “å, †ÃÜå †Ü ËÜÁÜàØ †åíÜÜ ¹åïÜÏÜÜØ ËÜÃÜß ÓûàØ “å ŸÑÜÜØ ÝïÜšÜ‘ÃÜÜå ÝÆÜ´ÜÜ ôÜÏÜÜÃÜ †³ÜíÜÜ ÄÜàÓà ‘å ¹åíÜ ôÜÏÜÜÃÜ †Ü¹Ó ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜ´ÜÜå ÷´ÜÜå. †åíÜß ÆÜ±Ü ÉÝÓÑÜÜ¹Üå †ÜíÜå “å ‘å ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå ÝíÜ¾ÜÝ³ÜÚÃÜß†ÜåÃÜå ÆÜèíÜå “å, ÷åÓÜÃÜ ‘Óå “å †ÃÜå ´ÜåÏÜÃÜß “å²´Üß ‘Óå “å. †ÜÆÜ±ÜÃÜå “ÜÆÜÜÏÜÜØ †ôÜ÷ÜÑÜ ÝíÜ¾ÜÝ³ÜÚÃÜß†Üå ôÜÜ³Üå †ÜíÜÜå †ôÜÍÑÜ, ÷êÜ‘ü †ÃÜå Ý÷œÜ‘ÜÓÜå íÜ´ÜÜÚíÜ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜ´ÜÜå ÷ÜåíÜÜÃÜß ÉÝÓÑÜÜ¹Üå íÜÜØœÜíÜÜ ÏÜìå “å. †Ü ´ÜÓà±Ü “´ÜÜØ ÃÜ‘ÜÏÜÜ †ÃÜå ÍÜÑÜØ‘Ó ÄÜàØ²Ü†Üå ôÜÜÏÜå ‘ïÜÜØ ÆÜÄÜêÜÜØ êÜåíÜÜ´ÜÜØ ÃÜ³Üß. ÝíÜ¾ÜÝ³ÜÚÃÜß†Üå †ÃÜå ´ÜåÏÜÃÜÜØ ÏÜÜËÜÜÆÜÜå ôÜàÁÁÜÜØ ÉÝÓÑÜÜ¹ ‘Óå ´ÜÜåÑÜå ôÜ¶ÜÜíÜÜìÜ†Üå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†ÜåÃÜß ËÜß‘å ÝÃÜÞó˜ÑÜ Ó÷å “å! ‘åíÜì †ÁÑÜÜÆÜ‘Üå †ÃÜå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå ÏÜÜüå è ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü ôÜÏÜÄÜÂ ÓÜóü× ÏÜÜüå ‘êÜØ‘éÆÜ †Ü ÍÜÑÜØ‘Ó ™Üä±ÜÜôÆÜ¹ ÓÜšÜôÜß 193

ËÜÜì‘ÃÜàØ ÝïÜšÜ±Ü ´ÜåÃÜÜ èÃÏÜ³Üß è ïÜé ³Ü‰ ¡ÑÜ “å. ÝïÜšÜ±ÜôÜØô³ÜÜ†Üå ´ÜÜå èå ÆÜÂÝ˜ÑÜÜ ‘àüàØËÜÏÜÜØ ÏÜÜËÜÜÆÜ, ÝÏÜµÜÜå †ÃÜå ÆÜ²ÜåïÜß†Üå†å ïÜé ‘Óß ÷ÜåÑÜ “å ´ÜåÃÜå †ÜÄÜì œÜêÜÜíÜíÜÜÃÜàØ ‘ÜÏÜ è ‘Óå “å. †Ü †å‘ è Óß´Ü †åíÜß “å èåÃÜÜ³Üß íÑÜÞø´Ü †ÃÜå ôÜÏÜÜè ôÜÓì Óß´Üå ‘ÜÏÜ ‘Óß ïÜ‘å †ÃÜå †å‘ËÜß¡ ôÜÜ³Üå ôÜ÷‘ÜÓ ôÜÜÁÜß ïÜ‘å. ÏÜ÷ÜÃÜÏÜÜØ ÏÜ÷ÜÃÜ ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜïÜÜìß ÆÜàÓàóÜ ‘å ˜ÜÝÃ´Ü‘ÜÓ ÆÜ±Ü ´ÜåÃÜÜ ôÜÏÜÜèÃÜß è ÃÜßÆÜè ÷ÜåÑÜ “å. ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ˜ÜÝÃ´Ü‘ÜÓß ôÜÏÜÄÜÂ ôÜÏÜÜèíÑÜíÜô³ÜÜÃÜå ‘¹ß ËÜ¹êÜ´ÜÜå ‘å ËÜ¹êÜß ïÜ‘´ÜÜå ÃÜ³Üß

íÜ´ÜÚÃÜ ôÜÜÏÜå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚíÜÄÜÚÏÜÜØ ‘Üå‰ ¡÷åÓ ÏÜ´Ü ÃÜ³Üß. ÷àØ †åíÜÜ ¹ÜƒÜêÜÜ†Üå ¡±ÜàØ “àØ èåÏÜÜØ ÝíÜ¾ÜÝ³ÜÚÃÜß†Üå†å “Üå‘Óß†Üå ÏÜÜüåÃÜß ‘ÜçêÜåèÏÜÜØ †ÍÑÜÜôÜ ÆÜâÓÜå ‘ÑÜÜÚ ÆÜ“ß ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†ÜåÃÜß “å²´ÜßÃÜß ËÜß‘å ÑÜàÝÃÜíÜÝôÜÚüßÏÜÜØ íÜÁÜà †ÍÑÜÜôÜ ÏÜÜüå ¡å²ÜíÜÜÃÜß ÃÜÜ ÆÜÜ²ß “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß †ÜÄÜåíÜÜÃÜß ÷å«ìÃÜß ÓÜóü×ßÑÜ œÜìíÜìå †ÜÆÜ±Üß ôµÜß†ÜåÃÜå ÆÜ²¹Ü †ÃÜå ™ÜÓÃÜÜ †å‘ÜØ´ÜÏÜÜØ³Üß ËÜ÷ÜÓ †Ü±Üß ÷´Üß. †åÏÜ±Üå è ´ÜåÏÜÃÜå ÆÜàÓàóÜÜå ôÜÜ³Üå ôÜÏÜÜÃÜ´ÜÜÃÜå ÁÜÜåÓ±Üå ÓÜóü×ßÑÜ œÜìíÜìÏÜÜØ ÍÜÜÄÜ êÜå´Üß †ÃÜå ôíÜÜ´ÜØµÑÜ ÏÜÜüåÃÜß êÜ²´ÜÃÜå ‘ÜÓ±Üå †ÜíÜ´Üß ËÜÁÜß ÷Ü²ÏÜÜÓß†Üå ôÜ÷å´Üß ‘Óß ÷´Üß. †Ü †å‘ è ÆÜÓÏÜ ¹åïÜÍÜÞø´ÜÃÜÜ ‘ÜÑÜÚ³Üß ´Üå†Üå ÏÜàø´Ü ³Ü‰ ÄÜ‰ ÷´Üß. †ÜÆÜ±ÜÜØ ÝíÜ¾ÜÁÜÜÏÜÜå, †ÜÆÜ±ÜÜ †ÁÑÜÜÆÜ‘Üå †ÃÜå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå ´ÜåÏÜÃÜå ÆÜÜ“ß ÆÜ²¹Ü ÆÜÜ“ì ÁÜ‘åêÜíÜÜÃÜÜ ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘Óß ÓûÜ “å. †Ü ÆÜÂÝ´Ü˜ÜÝÃ´Ü “å, †ÜÆÜ±Üß ÝïÜšÜ±ÜÆÜ½Ý´Ü †ÜÃÜå ÏÜÜüå ÏÜÜåüå ÍÜÜÄÜå èíÜÜËÜ¹ÜÓ “å. ÆÜ±Ü ŸÑÜÜÓå †ÁÑÜÜÆÜ‘ÃÜß êÜÜÑÜ‘Ü´Ü ÏÜÜüå œÜÜÝÓµÑÜ †ÜíÜïÑÜ‘ ÃÜ ÄÜ±ÜÜ´ÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜÓå †ÜíÜàØ ËÜÃÜå †åÏÜÜØ ÃÜíÜÜ‰ ÃÜ³Üß. ‘Üå‰ íÜ÷ßíÜü‘´ÜÜÚ ‘å ÁÜØÁÜÜ¹ÜÓß ÏÜÜ±ÜôÜ ¡÷åÓ ÍÜíÜÜ²Üå ¥ÍÜÜå ÃÜ ‘Óå ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß ´ÜåÃÜÜ †ØÄÜ´Ü ¢íÜÃÜ ÝíÜïÜå ”Ü”ß ƒÜ±ÜƒÜÜå¹ ÃÜ ‘Óå †å ‘¹ÜœÜ ôÜÜÓàØ 194

÷ïÜå, ÆÜ±Ü ‘Üå‰ ÁÜÏÜÚÄÜàÓà ‘å ¡÷åÓ ‘ÜÑÜÚ‘´ÜÜÚ ‘å ÝïÜšÜ‘ÃÜÜ †ØÄÜ´Ü œÜÜÝÓµÑÜ ÝíÜïÜå èÃÜ´ÜÜ ‹¹ÜôÜßÃÜ ÃÜ è Ó÷ß ïÜ‘å. ÝïÜšÜ‘ÃÜÜ œÜÜÝÓµÑÜÃÜå ÝïÜšÜ±ÜôÜØô³ÜÜ †ÃÜå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå ´Ü³ÜÜ ÏÜÜËÜÜÆÜÜå ôÜÜ³Üå ÆÜ±Ü ôÜØËÜØÁÜ “å. ÆÜ±Ü ™Ü±Üß íÜÜÓ †åíÜàØ ¡åíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å ‘å èåÏÜÃÜå ÝÃÜÏÜ±Üâ‘ ‘ÓíÜÜÃÜß ôÜ¶ÜÜ “å ´Üå†Üå ÝïÜšÜ‘ÃÜÜ †ÃÜå ÑÜàÝÃÜíÜÝôÜÚüß†ÜåÃÜÜ ‹ÆÜ‘àêÜÆÜÝ´Ü†ÜåÃÜÜ ôÜàÁÁÜÜØ œÜÜÝÓµÑÜ ÝíÜïÜå ôÜØÆÜâ±ÜÚÆÜ±Üå ‹¹ÜôÜßÃÜ ÷ÜåÑÜ “å. èåÏÜ±Üå ´ÜÓà±ÜÜåÃÜÜ †³ÜÜÚ´ÜÖ ÍÜÜÝíÜ ÃÜÜÄÜÝÓ‘ÜåÃÜÜ †ÃÜå ÃÜå´ÜÜ†ÜåÃÜÜ œÜÜÝÓµÑÜÃÜàØ ™Ü²´ÜÓ ‘ÓíÜÜÃÜàØ “å, ´ÜåÏÜÃÜÜ è œÜÜÝÓµÜ ÝíÜïÜå ¡å ÄÜàôÜÆÜàôÜ œÜÜêÜ´Üß ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÜÏÜåÃÜÜ †ÜšÜåÆÜÜåÃÜß ´ÜÆÜÜôÜ ³ÜíÜß ¡å‰†å †³ÜíÜÜ ÝÃÜÏÜ±Üâ‘ è ÃÜ ‘ÓíÜß ¡å‰†å. †ÜíÜß ËÜÜËÜ´ÜÜåÏÜÜØ íÜô´ÜàÞô³ÜÝ´Ü ïÜß “å ´Üå è ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü ¹åƒÜÜíÜ ‘åíÜÜå ³ÜÜÑÜ “å †ÃÜå êÜÜå‘ÜåÏÜÜØ †ÜËÜé ‘åíÜß “å, †å ÆÜ±Ü ÏÜ÷¶íÜÃÜàØ ÷ÜåÑÜ “å. †ÜÆÜ±ÜÜ †ÁÑÜÜÆÜ‘Üå †ÃÜå ‹ÆÜ‘àêÜÆÜÝ´Ü†Üå ‹œœÜ œÜÜÝÓµÑÜ ÁÜÓÜíÜ´ÜÜ ÷ÜåÑÜ †åüêÜàØ è ÆÜâÓ´ÜàØ ÃÜ³Üß, ÆÜ±Ü ´Üå†Üå ´ÜåÏÜÃÜÜ ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†ÜåÃÜß †ÃÜå êÜÜå‘ÜåÃÜß ÃÜèÓÏÜÜØ ´ÜåíÜÜ ¹åƒÜÜíÜÜ ÆÜ±Ü ¡å‰†å. ÏÜÃÜå ‘÷å´ÜÜØ ¹à:ƒÜ ³ÜÜÑÜ “å ‘å ÷ÏÜåïÜÜØ †ÜÏÜ ËÜÃÜ´ÜàØ ÃÜ³Üß. ‘åÏÜ ¡±Üå †Ü ËÜÁÜàØ ÆÜâÓ´ÜàØ ƒÜÓÜËÜ ÃÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜåÏÜ ÓÜè‘ÜÓ±Üß†Üå †ÃÜå ÓÜè‘ßÑÜ ÆÜšÜÜå ´Üå †ÁÑÜÜÆÜ‘ÜåÃÜÜå †ÃÜå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†ÜåÃÜÜå ´ÜåÏÜÃÜß ÓÜè‘ÜÓ±ÜÃÜß ÓÏÜ´ÜÏÜÜØ ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘Óå “å. íÜìß, ™Ü±Üß ‘ÜçêÜå¡åÏÜÜØ †ÃÜå ÑÜàÝÃÜíÜÝôÜÚüß†ÜåÏÜÜØ †ÁÑÜÜÆÜ‘Üå †ÃÜå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ †Ø¹Ó †Ø¹ÓÃÜÜ ÓÜè‘ÜÓ±ÜÃÜß ÄÜØ¹ß ÓÏÜ´ÜÜå ÓÏÜ´ÜÜ ÷ÜåÑÜ “å †ÃÜå ÝíÜ¾ÜÏÜØÝ¹ÓÜåÃÜÜ ÆÜÝíÜµÜ íÜÜ´ÜÜíÜÓ±ÜÃÜå ¹âÝóÜ´Ü ‘Ó´ÜÜ ÷ÜåÑÜ “å. ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ †å †ÜíÜå “å ‘å ´ÑÜÜØ ÍÜÜÄÑÜå è ‘ïÜß íÑÜíÜô³ÜÜ ‘å ÝïÜô´Ü ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. ËÜÁÜå è †ÓÜè‘´ÜÜ ÆÜÂíÜ´ÜÚ´Üß ÷ÜåÑÜ “å. †å †ÓÜè‘´ÜÜÏÜÜØ ‘Üå‰ ‹œœÜ ‘ÜåÝüÃÜàØ ‘å ÏÜÜæÝêÜ‘ ÝíÜ¾Ü‘ÜÑÜÚ ³Ü‰ ïÜ‘´ÜàØ ÃÜ³Üß. †ÜÆÜ±ÜÜ ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå ÝíÜïÜåóÜå ‘ÓßÃÜå ÏÜØ¹ËÜàÝ½ÃÜÜ “å †åíÜàØ ÃÜ³Üß, ÆÜ±Ü †ÍÑÜÜôÜ †ÃÜå ôÜØïÜÜåÁÜÃÜÃÜå †ÃÜà‘âì íÜÜ´ÜÜíÜÓ±ÜÃÜÜå è †å‘Ø¹Óå †ÍÜÜíÜ ÷ÜåÑÜ “å. ‘åüêÜß ËÜÁÜß ÏÜ÷ÜÏÜâêÜß ïÜÞø´Ü ‘åíÜì íÜå²ÉÜ‰ ¡ÑÜ “å! [èàêÜÜ‰ 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

†ÜÆÜ±Üå ôÏÜÓ±ÜÏÜÜØ ÓÜƒÜíÜàØ ¡å‰†å ‘å †ÜƒÜß ÝïÜšÜ±ÜíÑÜíÜô³ÜÜÏÜÜØ ÝïÜšÜ‘ ÏÜÁÑÜô³ÜÜÃÜå ÷ÜåÑÜ “å. ÆÜ÷åêÜÜØ ´ÜåÃÜàØ ô³ÜÜÃÜ ‘åíÜàØ ÷´ÜàØ †ÃÜå †Üèå ‘åíÜàØ ³Ü‰ ÄÜÑÜàØ “å! ÃÜ¢‘ÃÜÜ è ÍÜâ´Ü‘ÜìÏÜÜØ ´ÜåÃÜß †ÜÝ³ÜÚ‘ Þô³ÜÝ´Ü ´Ü¼ÃÜ ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ÷´Üß, ÆÜ±Ü ôÜÏÜÜèÏÜÜØ ´ÜåÃÜàØ ô³ÜÜÃÜ ôÜÜœÜå è ™Ü±ÜàØ §œÜàØ ÷´ÜàØ. ÏÜÇ †Üè³Üß ÆÜœÜÜôÜ íÜóÜÚ ÆÜ÷åêÜÜØ ŸÑÜÜÓå ÏÜÜÓÜå †ÍÑÜÜôÜ ÆÜâÓÜå ‘ÑÜÜåÚ ´ÑÜÜÓå ÍÜ±ÜåêÜÜ ÏÜÜ±ÜôÜ ÏÜÜüå ´Ü‘ÜåÃÜß ‘Üå‰ ƒÜÜåü ÃÜ÷Üå´Üß. ÷àØ íÜÁÜÜÓå ‘ÏÜÜ±Üß ³Ü‰ ïÜ‘å †åíÜß ÃÜÜå‘ÓßÏÜÜØ ‘å ‘Üå‰ ÁÜØÁÜÜÏÜÜØ ¡å²Ü‰ ïÜøÑÜÜå ÷Üå´Ü, ÆÜ±Ü ÏÜÇ ÝïÜšÜ±ÜÃÜàØ šÜåµÜ ÆÜôÜØ¹ ‘ÑÜàÛ. ÝïÜšÜ‘ÃÜàØ ‘ÜÑÜÚ ËÜß¡ ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÁÜØÁÜÜ ‘Ó´ÜÜØ íÜÁÜà †Ü¹ÓÆÜÜµÜ ÄÜ±ÜÜ´ÜàØ ÷´ÜàØ. ôÜÏÜÜèÏÜÜØ ´ÜåÃÜàØ ô³ÜÜÃÜ §œÜàØ †ÃÜå ÏÜÜÃÜÍÜÑÜàÛ ÷´ÜàØ. ÆÜÂÏÜÜ±ÜÏÜÜØ ´ÜåÃÜß Þô³ÜÝ´Ü ÄÜÓßËÜ ÷ÜåíÜÜ “´ÜÜØ ¹åïÜÃÜÜå ‹œœÜ ôÜÏÜÜè ´ÜåÃÜå ÏÜÜüå ƒÜàêêÜÜå ÷´ÜÜå. †Üèå ïÜß Þô³ÜÝ´Ü “å? †Üèå ‘Üå‰ †åÃÜå ÏÜÜÃÜ †ÜÆÜ´ÜàØ ÃÜ³Üß. ¡å †ÜÆÜ±ÜÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ‘ÜÏÜÃÜå êÜÜÑÜ‘ ÝïÜšÜ‘Üå ÏÜìå ´ÜÜå ÝïÜô´ÜÃÜÜå ÆÜÂðÃÜ ôÜ÷åêÜÜ‰³Üß ¥‘êÜß ¡ÑÜ. ÝïÜšÜ‘ÏÜÜØ ÆÜ÷åêÜß †ÜíÜïÑÜ‘´ÜÜ †å ‘å ´ÜåÃÜÜ œÜÜÝÓµÑÜÃÜå ‘Üå‰ ²Ü™Ü êÜÜÄÜåêÜÜå ÃÜ ÷ÜåíÜÜå ¡å‰†å. ËÜß¢ †ÜíÜïÑÜ‘´ÜÜ †å ‘å ´ÜåÃÜå ´ÜåÃÜÜ ÝíÜóÜÑÜÃÜàØ ôÜÜÓàØ ¤ÜÜÃÜ ÷ÜåíÜàØ ¡å‰†å †ÃÜå µÜß¢ íÜÜ´Ü †å ‘å ´Üå±Üå ´ÜåÃÜÜ ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†ÜåÃÜÜ ÝÆÜ´ÜÜÃÜß èåÏÜ íÜ´ÜÚíÜàØ ¡å‰†å. †Ü¹ïÜÚ ÝïÜšÜ‘ÏÜÜØ †Ü µÜ±Üå ÄÜà±ÜÜå ÷ÜåíÜÜ ¡å‰†å. †Ü µÜ±ÜÏÜÜØ ÆÜ÷åêÜÜå ôÜÜæ³Üß ÏÜ÷¶íÜÃÜÜå “å. ¡å ´ÜåÃÜÜÏÜÜØ ËÜß¡ ËÜåÏÜÜØÃÜÜå †å‘Ü¹ ÄÜà±Ü ÆÜ±Ü ÷ïÜå ´ÜÜå ´ÜåÃÜå ÝïÜô´Ü ¡ìíÜíÜÜÏÜÜØ ÏÜàï‘åêÜß ÃÜ÷Î ÆÜ²å. ¡å ´Üå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå ÆÜÂ´ÑÜå ÝÆÜ´ÜÜÃÜß èåÏÜ íÜ´ÜÚ´ÜÜå ÷ïÜå †ÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ËÜÜì‘ÃÜß èåÏÜ ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÜ³Üå ÆÜÂåÏÜ³Üß †ÃÜå ÁÜßÓè³Üß ‘ÜÏÜ ÆÜÜ²´ÜÜå ÷ïÜå ´ÜÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÝíÜóÜÑÜÃÜàØ ¤ÜÜÃÜ ³ÜÜå²àØ †Üå“àØ ÷ïÜå ´Üå ´Üå†Üå ÃÜÍÜÜíÜß êÜåïÜå. ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå ‘÷åïÜå ‘å, `‘Ø‰ ÃÜ÷Î ´ÜÜåÑÜå ÏÜÜ±ÜôÜ ÍÜêÜÜå “å, †åÃÜå ÷åÓÜÃÜ ÃÜ ‘ÓíÜÜå ¡å‰†å.' íÜìß, ¡å ´Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ‘ÜÏÜ ôÜÜÓß Óß´Üå ‘Ó´ÜÜå ÷ïÜå ´ÜÜå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå ´ÜåÃÜÜ ôíÜÍÜÜíÜÃÜß ËÜÁÜß ÝíÜÝœÜµÜ´ÜÜ†Üå œÜêÜÜíÜß êÜåïÜå. ´Üå ‘¹ÜœÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÆÜÂ´ÑÜå ‹½´Ü ‘å ‘«ÜåÓ íÜ´ÜÚÃÜ ôÜàÁÁÜÜØ œÜêÜÜíÜå ´ÜÜåÑÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [èàêÜÜ‰ 2015]

èâÃÜß ‘å ÃÜíÜß ôÜÏÜÜèíÑÜíÜô³ÜÜÃÜß ÏÜÑÜÜÚ¹ÜÏÜÜØ Ó÷ßÃÜå è ÃÜÜÄÜÝÓ‘å ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ¢íÜÃÜ‘ÜÑÜÚÃÜß †ÃÜå ÁÜØÁÜÜÃÜß ÆÜôÜØ¹ÄÜß ‘ÓíÜÜÃÜß ÷ÜåÑÜ “å. †åÏÜÜØ³Üß è †åÃÜå ôíÜÏÜÜÃÜÆÜâíÜÚ‘ ¢íÜß ïÜ‘å †åüêÜß ‘ÏÜÜ±Üß ³ÜíÜß ¡å‰†å. †Ü³Üß ÃÜÜÄÜÝÓ‘ÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜ ÁÜØÁÜÜ ÏÜÜüå ÆÜ±Ü ´ÜæÑÜÜÓ ‘ÓíÜÜå †å ôÜÜÓÜ †ÃÜå Éì¹ÜÑÜß ÝïÜšÜ±ÜÃÜàØ †å‘ ‘ÜÑÜÚ “å. †å ¡å ËÜÓÜËÜÓ ³ÜÑÜàØ ÃÜ³Üß ÷Üå´ÜàØ ´ÜÜå ÃÜÜÄÜÝÓ‘ ôÜÏÜÜèÃÜå ËÜÜå¡éÆÜ ³Ü‰ ÆÜ²íÜÜÃÜÜå ôÜØÍÜíÜ Ó÷å “å

´Üå†Üå ´ÜåÃÜå ÏÜÜÃÜ †ÜÆÜïÜå †ÃÜå ´ÜåÃÜß †Ü¤ÜÜ ‹«ÜíÜïÜå. ËÜß¡ ¹åïÜÃÜÜ ‘Ó´ÜÜØ †ÜÆÜ±ÜÜ ¹åïÜÃÜÜ ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå íÜÁÜÜÓå êÜÜÄÜ±ÜßíÜÜìÜ ÷ÜåÑÜ “å. ¡å ´ÜåÏÜÃÜß ôÜÜ³Üå ÑÜÜåÄÑÜ Óß´Üå ‘ÜÏÜ ÆÜÜ²íÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå ´ÜÜå ´Üå†Üå ÷ÏÜåïÜÜØ ôÜÜÓÜå ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜíÜ †ÜÆÜå “å. ÆÜ±Ü êÜâ±Ü è ¡å †êÜâ±ÜàØ ³Ü‰ ÄÜÑÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´ÜåÃÜå ôÜêÜâ±ÜàØ ‘ÓíÜàØ ïÜÜ³Üß? †ÜÃÜÜå †³ÜÚ †åíÜÜå ÃÜ³Üß ‘å ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†ÜåÃÜß †ÝïÜô´ÜÃÜÜå ËÜÁÜÜå ¹ÜåóÜ ÷àØ ËÜß¡ ËÜÜå¡³Üß ¹ËÜÜÑÜåêÜÜ ÝïÜšÜ‘ÃÜÜ ÏÜÜ³ÜÜ ‹ÆÜÓ ÃÜÜƒÜàØ “àØ. ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†ÜåÃÜÜå ÆÜ±Ü †å ¹ÜåóÜÏÜÜØ ÍÜÜÄÜ “å. ´ÜåÏÜ±Üå ÑÜÜ¹ ÓÜƒÜíÜàØ ¡å‰†å ‘å ´ÜåÏÜ±Üå ôíÜåœ“Ü†å ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÝïÜšÜ‘ÜåÃÜÜ ÷Ü³Ü ÃÜßœÜå ÍÜ±ÜíÜÜÃÜàØ ÆÜôÜØ¹ ‘ÑÜàÛ “å. ´ÜåÏÜÃÜÜØ ÏÜÜËÜÜÆÜÜå†å ´ÜåÏÜÃÜå ïÜÜìÜ†Üå †ÃÜå ‘ÜçêÜå¡åÏÜÜØ †åÏÜ ÏÜÜÃÜßÃÜå ÏÜâøÑÜÜ “å ‘å ´ÜåÏÜÃÜÜ ÝïÜšÜ‘Üå ËÜß¡ ‘ïÜÜÏÜÜØ ÃÜ÷Î ´ÜÜåÑÜå ¤ÜÜÃÜÏÜÜØ ´ÜÜå ´ÜåÏÜÃÜÜ ‘Ó´ÜÜØ œÜÝ²ÑÜÜ´ÜÜ “å. ÝíÜ¾Ü †ÜÆÜÃÜÜÓ ÝÆÜ´ÜÜÃÜå ô³ÜÜÃÜå ÄÜ±ÜÜÑÜ “å. †å ÝíÜ¾Ü³ÜßÚÃÜå ËÜÜæÝ½‘ ¢íÜÃÜÏÜÜØ ËÜß¡å èÃÏÜ †ÜÆÜå “å, ´ÜåÃÜå Ý¿è ËÜÃÜÜíÜå “å. †ÜÆÜ±ÜÜÏÜÜØÃÜÜ ‘åüêÜÜÃÜÜØ ÏÜÜËÜÜÆÜ †Ü¹ïÜÚ ÏÜÜÃÜíÜ ÷ïÜå? ´ÜåÏÜÜØÃÜÜØ ‘åüêÜÜØ‘ ´ÜÜå ™Ü±Üß íÜÜÓ ÝíÜíÜå‘÷ßÃÜ †ÃÜå ˜âÓ ÆÜ±Ü ÷ÜåÑÜ “å. ÆÜ±Ü ´ÜåÏÜ “´ÜÜØ †ÜÆÜ±Üå ´ÜåÏÜÃÜå ÏÜÜÃÜ †ÜÆÜß†å “ß†å, ‘ÜÓ±Ü, ÄÜÏÜå ´ÜåÏÜ ´ÜÜåÑÜ ´Üå†Üå 195

†Üèå èå èéÓ “å ´Üå ÏÜâ«ßÍÜÓ ÏÜÜ±ÜôÜÜåÃÜå ÆÜàÃÜ¹ßÚÝšÜ´Ü ‘ÓíÜÜÃÜß ÃÜ³Üß. †Üèå †ÜÆÜ±Üß ôÜÜÏÜå èå ‘ÜÏÜ “å ´Üå, ôÜÏÜÄÜÂ ÓÜóü×ÃÜÜ íÑÜÞø´ÜÄÜ´Ü †ÃÜå ôÜÜÏÜÜÝè‘, ÃÜæÝ´Ü‘, ÍÜÜæÝ´Ü‘ †ÃÜå ÓÜè‘ßÑÜ ¢íÜÃÜÃÜß ôÜØÆÜâ±ÜÚÆÜ±Üå ÃÜíÜåôÜÓ³Üß ÆÜàÃÜ™ÜÚüÃÜÜ ‘ÓíÜÜÃÜàØ “å. †å íÜÄÜÓ †ÜÆÜ±ÜÜØ êÜÜå‘ïÜÜ÷ßÃÜÜØ †ÃÜå ôÜÏÜÜèíÜÜ¹ÃÜÜØ ÁÑÜåÑÜ ôÜÉì ÃÜ÷Î ³ÜÜÑÜ

†ÜÆÜ±ÜÜØ ÏÜÜËÜÜÆÜ “å! †åüêÜàØ è ÃÜ÷Î, †ÜÆÜ±ÜàØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ¤ÜÜÃÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ ‘Ó´ÜÜØ íÜÁÜÜÓå ÷ÜåÑÜ ´ÜÜåÑÜå †ÜÆÜ±Üå ´ÜåÏÜÃÜå ÏÜÜÃÜ †ÜÆÜß†å “ß†å. †ÜÆÜ±Üå †åüêÜàØ ÷ÏÜåïÜÜØ ÑÜÜ¹ ÓÜƒÜíÜàØ ¡å‰†å ‘å ¹Óå‘ ÃÜíÜß ÆÜå°ßÃÜå †ÜÄÜêÜß ÆÜå°ß ‘Ó´ÜÜØ íÜÁÜà †ÃÜå œÜÝ²ÑÜÜ´ÜàØ ¤ÜÜÃÜ íÜÜÓôÜÜÏÜÜØ ÏÜëÑÜàØ ÷ÜåÑÜ “å, ÆÜ±Ü †å³Üß íÜ²ßêÜÜå ÆÜÂ´ÑÜåÃÜÜ †ÜÆÜ±ÜÜ †Ü¹ÓÏÜÜØ ‘ïÜÜå ÉåÓ ÆÜ²´ÜÜå ÃÜ³Üß. ´ÜåÏÜÃÜÜÏÜÜØ ‘åüêÜÜ‘ †åíÜÜ ÄÜà±ÜÜå ÷ÜåÑÜ “å èå †åÃÜÜå ƒÜØÄÜ íÜÜìß ¹å “å. ¹ÜƒÜêÜÜ ´ÜÓß‘å, †ÃÜàÍÜíÜ †ÃÜå ´ÜåÏÜÜØ³Üß †ÜíÜ´ÜàØ ²÷ÜÆÜ±Ü. ÝïÜšÜ‘ÜåÃÜå ÆÜ±Ü ÏÜÜËÜÜÆÜÃÜß ‘ÜåÝüÏÜÜØ è ÏÜâ‘íÜÜ ¡å‰†å, èåÏÜÃÜÜå ÝÏÜ¡è, ôíÜÍÜÜíÜÃÜß ÝíÜÝœÜµÜ´ÜÜ †ÃÜå †¤ÜÜÃÜÃÜß ‘œÜÜïÜ ôÜàÁÁÜÜØ †ÜÆÜ±Üå ÃÜÍÜÜíÜß êÜ‰†å “ß†å †ÃÜå “´ÜÜØ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÆÜÂ´ÑÜå ÏÜÜÃÜ †ÃÜå †Ü¹Ó ÓÜƒÜß†å “ß†å.

Ý¹ïÜÜÃÜÜå †ÍÜÜíÜ ÝïÜšÜ±ÜÃÜÜ ôÜíÜÚôÜÜÏÜÜÃÑÜ ÆÜÂÑÜÜåèÃÜ ‹ÆÜÓÜØ´Ü †ÜÆÜ±Üß ÝïÜšÜ±ÜôÜØô³ÜÜ†Üå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†ÜåÃÜå ´ÜåÏÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜ ‘ÜÑÜÚ †ÃÜå ÁÜØÁÜÜ ÏÜÜüå ´ÜæÑÜÜÓ ‘Óå “å ƒÜÓß? ¡å‘å ÝïÜÝšÜ´Ü ËÜå‘ÜÓÜåÃÜß ÉÜåè ËÜÁÜå è ¡åíÜÜ ÏÜìå “å, †ÃÜå ´ÜåÏÜÜØ ôÜ´Ü´Ü íÜÁÜÜÓÜå ³Ü´ÜÜå è Ó÷å “å, †ÃÜå ‹œœÜ ÝïÜšÜ±ÜÃÜß ôÜÄÜíÜ²Üå ‹ÆÜÓ ‘ÜÆÜ ÏÜâ‘íÜÜÃÜÜå ÆÜÜå‘ÜÓ ¥«ÒÜå “å, ´ÜåÏÜ “´ÜÜØ ƒÜÜÃÜÄÜß †ÃÜå ¡÷åÓ ÃÜÜå‘Óß †ÜÆÜÃÜÜÓß ôÜØô³ÜÜ†ÜåÃÜß ôÜíÜÚôÜÜÏÜÜÃÑÜ ÉÝÓÑÜÜ¹ †å “å ‘å èåÏÜÜØ ËÜàÝ½ÃÜß, ÆÜ÷åêÜ ‘ÓíÜÜÃÜß íÜäÝ¶ÜÃÜß, ÆÜÂÜÏÜÜÝ±Ü‘ †ÃÜå ôÜƒÜ´Ü †ÃÜå ôÜ´Ü´Ü ‘ÜÏÜÃÜß èéÓ ÆÜ²å †åíÜß ÃÜÜå‘Óß ÏÜÜüå ÑÜÜåÄÑÜ ´ÜÓà±ÜÜå ÏÜåìíÜ´ÜÜØ ÏÜàï‘åêÜß ÆÜ²å “å. ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜ †å †ÜíÑÜàØ “å ‘å, †ÏÜå ÆÜ÷åêÜÜØ ‘÷ß ÄÜÑÜÜ ´Üå ÆÜÂÏÜÜ±Üå, ËÜÁÜÜÃÜå è †ÜÆÜ±Üß ÝïÜšÜ±ÜÃÜß ÆÜ½Ý´Ü³Üß †ôÜØ´ÜÜåóÜ “å †ÃÜå ´ÜåÏÜ “´ÜÜØ †åÃÜÜå ‘Üå‰ ‹ÆÜÜÑÜ è²ÒÜå ÃÜ³Üß. †´ÑÜÜÓå èå ÆÜå°ß ÝíÜ¹ÜÑÜ êÜ‰ Ó÷ß “å ´Üå ŸÑÜÜÓå ÝíÜ¹åïÜß ÝïÜšÜ±Ü êÜå´Üß ÷´Üß ´ÑÜÜÓå ´ÜåÃÜå ‘ÏÜôÜå ‘ÏÜ †åüêÜÜå ôÜØ´ÜÜåóÜ ´ÜÜå ÷´ÜÜå"—"ÆÜ“ß ÍÜêÜå ÃÜå †å ôÜØ´ÜÜåóÜ ôÜÜœÜÜå ÃÜ ÷ÜåÑÜ"—"‘å ´Üå†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ †ÃÜå ôÜÏÜÜèÃÜàØ Ý÷´Ü ôÜÜÁÜß ÓûÜ “å. ´Üå†Üå †åÏÜ ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ ‘å ÝïÜšÜ±ÜÆÜ½Ý´ÜÃÜß 196

ƒÜÜÏÜß†Üå “´ÜÜØ ÆÜÜå´Üå ´ÜåÃÜÜå ôÜÉì ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘Óß ÓûÜ “å. ÆÜ±Ü †Üèå èå†Üå ËÜßèàØ ‘ïÜàØ íÜÁÜà ôÜÜÓàØ ‘ÜÏÜ ‘ÓíÜÜÃÜàØ ÃÜ ÏÜìíÜÜ³Üß ôÜ´Ü´Ü íÜÁÜ´Üß è´Üß ôÜØƒÑÜÜÏÜÜØ †ÜÆÜ±Üß ÝïÜšÜ±ÜôÜØô³ÜÜ†ÜåÏÜÜØ ÍÜß² ‘Óß ÓûÜ “å, ´Üå†ÜåÃÜå †åüêÜàØ ÆÜ±Ü ôÜÏÜÜÁÜÜÃÜ ÏÜì´ÜàØ ÃÜ³Üß ‘å ÆÜÜå´Üå ÆÜÜå´ÜÜ ÏÜÜüå †³ÜíÜÜ ôÜÏÜÜè ÏÜÜüå ‘ïÜàØ ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß ‘ÜÏÜ ‘Óß ÓûÜ “å. ÝïÜšÜ±Ü ´ÜåÏÜÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜå ‘åüêÜàØ ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß ³Ü‰ ÆÜ²å “å, †å ËÜÜËÜ´ÜÏÜÜØ ´ÜÜå ´Üå†Üå ¡±Üå “å ‘å †Ü ´ÜÜå †å‘ ÆÜÂ‘ÜÓÃÜß êÜÜçüÓß “å, èåÏÜÜØ ™Ü±ÜÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ ÏÜÜËÜÜÆÜå ÷Ü²´Üâü ÏÜ÷åÃÜ´Ü ‘ÓßÃÜå ÏÜåìíÜåêÜÜ ÆÜæôÜÜ ÓÜå‘å “å, ÆÜ±Ü ³ÜÜå²ÜÃÜå è ôÜÉì´ÜÜ ÏÜìå “å. ¹Óå‘ ÏÜÜ±ÜôÜ, ÆÜÜå´Üå †åíÜÜå ÃÜôÜßËÜ¹ÜÓ ÃÜßíÜ²ïÜå †åÏÜ ÏÜÜÃÜßÃÜå, ÆÜàó‘ì ÃÜÜ±ÜÜØ ÓÜå‘å “å. ¡å †ÜÆÜ±Üå œÜÜêÜà ÝïÜšÜ±ÜÆÜ½Ý´Ü œÜÜêÜà ÓÜƒÜíÜß ÆÜ²å †åÏÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ‘ÏÜôÜå ‘ÏÜ èå†Üå †åÃÜå œÜÜêÜà ÓÜƒÜíÜÜ ÏÜÜüå èíÜÜËÜ¹ÜÓ “å ´ÜåÏÜ±Üå ´ÜÜå †åÃÜå íÜƒÜÜå²íÜÜÃÜàØ ËÜØÁÜ ‘ÓíÜàØ ¡å‰†å. †å ”åÓ “å †åÏÜ ¡±ÑÜÜ ÆÜ“ß ´ÜåÏÜ±Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ ËÜÜì‘ÜåÃÜå †åÏÜ ‘÷åíÜàØ ÃÜ ¡å‰†å ‘å ´ÜÏÜÃÜå †å ÆÜÜíÜÜÃÜß †ÏÜÃÜå ÉÓè ÆÜ²å “å! ŸÑÜÜÓå ‘Üå‰ èâÃÜß ÆÜå°ßÃÜÜå ÏÜÜ±ÜôÜ †ÜèÃÜß †Ü ÆÜ½Ý´Ü ÝíÜÓà½ ËÜÜåêÜå “å ´ÑÜÜÓå ™Ü±Üß íÜÜÓ ´ÜåÃÜå †å íÜÜ´ÜÃÜß ÑÜÜ¹ [èàêÜÜ‰ 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

†ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å ‘å †ÜÆÜ±ÜÜ èå †ÜÄÜåíÜÜÃÜÜå†å ÓÜóü×ÃÜß ôíÜ´ÜØµÜ´ÜÜ ÏÜÜüå ‘ÜÏÜ ‘ÑÜàÛ ÷´ÜàØ, ‘óüÜå íÜå«ÒÜØ ÷´ÜÜØ †ÃÜå ÍÜÜåÄÜÜå †ÜÆÑÜÜ ÷´ÜÜ †ÃÜå ™Ü±Üå ÏÜÜåüå †ØïÜå ´Üå ÆÜÂÜÆ´Ü ÆÜ±Ü ‘ÑÜàÛ ÷´ÜàØ, ´Üå†Üå †Ü è ÆÜ½Ý´Ü ÷å«ì ÍÜ±ÑÜÜ ÷´ÜÜ †ÃÜå ´Üå†ÜåÏÜÜØÃÜÜ ‘åüêÜÜ‘ ´ÜÜå ÄÜÏÜå ´Üå ÁÜÜåÓ±Üå ÏÜÜÆÜÜå ´ÜÜåÑÜå ôÜÜœÜå è ÏÜ÷ÜÃÜ ÆÜàÓàóÜÜå ÷´ÜÜ. †Ü íÜÜ´Ü ôÜÜœÜß “å, ÆÜ±Ü †å‘ íÜô´Üà ÍÜâêÜß èíÜÜÑÜ “å ‘å ´Üå†Üå ÏÜ÷ÜÃÜ ÷´ÜÜ †ÃÜå ÝíÜ¹åïÜß ÝïÜšÜ±ÜÃÜß «ÎÄÜÓÜíÜß ÃÜÜƒÜÃÜÜÓß †ôÜÓ “´ÜÜØ ´ÜåÏÜ±Üå ÏÜ÷ÜÃÜ ‘ÜÑÜÜåÚ ‘ÑÜÜÛ ÷´ÜÜØ. ÆÜ÷åêÜß íÜÜ´Ü ´ÜÜå †å ‘å èåÏÜ±Üå ÆÜÂÁÜÜÃÜÆÜ±Üå †å ÝïÜšÜ±Ü êÜßÁÜàØ ÷´ÜàØ ´Üå ¤ÜÜÝ´Ü†Üå †ÃÜå íÜÄÜÜåÚ†å, ÆÜÞÿÜÏÜÃÜß ¢íÜÃÜÓßÝ´Ü †ÆÜÃÜÜíÑÜÜ “´ÜÜØ, ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ¡´ÜÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÍÜâÝÏÜ³Üß, ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ‘àüàØËÜ³Üß †ÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÆÜâíÜÚ¡åÃÜÜØ ÁÜÏÜÚ †ÃÜå ôÜØô‘äÝ´Ü³Üß “å‘ è ‘ÜÆÜß ÃÜÜƒÜß ÃÜ÷Üå´Üß. ´Üå†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÃÜÜå‘ÓßÃÜå êÜÄÜ´ÜÜ †ÃÜå ÁÜØÁÜÜÃÜå êÜÄÜ´ÜÜ ¢íÜÃÜÏÜÜØ ÝíÜ¹åïÜß†ÜåÃÜß Óß´ÜÍÜÜ´ÜÃÜàØ †ÃÜà‘Ó±Ü ‘Ó´ÜÜ ÷´ÜÜ, “´ÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ™ÜÓÏÜÜØ †ÃÜå ôÜÏÜÜèÏÜÜØ ´ÜÜå ´Üå†Üå Õ÷¹ß è ÓûÜ ÷´ÜÜ. ‘ÜæüàØÝËÜ‘ ÆÜÓØÆÜÓÜ †ÃÜå ÁÜÏÜÚÃÜÜå ÆÜÂÍÜÜíÜ ÷¢ ÍÜÜÓå ÷´ÜÜå. †å ‹ÆÜÓÜØ´Ü, ÝíÜ¹åïÜß ÓÜŸÑÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜå À° ËÜÃÜÜíÑÜàØ ÷´ÜàØ ´ÜåÏÜ “´ÜÜØ ¹åïÜÏÜÜØ ÓÜóü×ßÑÜ ¡ÄÜäÝ´Ü †ÜíÜß ÷´Üß †ÃÜå ÓÜóü×ÃÜß ôíÜ´ÜØµÜ´ÜÜ ÏÜÜüå ÃÜ÷Î ´ÜÜåÑÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ™ÜÓ íÑÜíÜÞô³Ü´Ü ‘ÓíÜÜÃÜß ‡œ“Ü êÜÜå‘ÜåÏÜÜØ ¡ÄÜß ÷´Üß. ÝíÜ¹åïÜß †ÜÝÁÜÆÜ´ÑÜ †å †å‘ ÆÜ²‘ÜÓéÆÜ ÷´ÜàØ. Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÏÜÜØ ôÜàÁÜÜÓÜÃÜß ÆÜÂíÜäÝ¶Ü ôíÜÜÍÜÜÝíÜ‘ Óß´Üå è †ÜÁÑÜÜÞ´ÏÜ‘ šÜåµÜÏÜÜØ ïÜé ³Ü‰ ÷´Üß. ‹¶ÜÓÏÜÜØ †ÜÑÜÚôÜÏÜÜèå †ÃÜå ËÜØÄÜÜìÏÜÜØ ËÜÂÜúôÜÏÜÜèå ÁÜÜÝÏÜÚ‘ ôÜàÁÜÜÓÜÃÜàØ ‘ÜÏÜ ‘ÑÜàÛ; èåÃÜß ÝíÜÄÜ´ÜÜåÏÜÜØ ¥´ÜÓíÜÜ ÷àØ ÏÜÜÄÜ´ÜÜå ÃÜ³Üß. ËÜß¢ †å‘ íÜÁÜà ÆÜÂËÜì ÆÜÂíÜäÝ¶Ü èå «å« †ÜÏÜèÃÜ´ÜÜ ôÜàÁÜß ÆÜ÷ÜÇœÜß ÷´Üß †ÃÜå ´ÜåÃÜå ôÆÜïÜßÚ ïÜ‘ß ÷´Üß, ´Üå Õ÷¹à ÁÜÏÜÚÃÜàØ íÜÁÜà ôÆÜóü, íÜÁÜà ËÜàÝ½ÄÜÂÜû, íÜÁÜà ´ÜÜÞ¶íÜ‘ †ÃÜå íÜÁÜà ÃÜæÝ´Ü‘ Óß´Üå †³ÜÚ™ÜüÃÜ ‘ÓíÜÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘ÑÜÜåÚ. †å±Üå †Ýô´Ü´íÜ ÁÜÓÜíÜ´ÜÜ †ÃÜå‘ ôÜØÆÜÂ¹ÜÑÜÜåÏÜÜØ ‹ÏÜåÓÜå ‘ÑÜÜÚ íÜÄÜÓ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ôÜàÁÜÜÓÜÃÜß ÆÜÂíÜäÝ¶Ü œÜêÜÜíÜß. †Ü ÆÜÂíÜäÝ¶ÜÃÜÜ ÆÜÂåÓ‘ ÏÜ÷ÜÃÜ ÏÜÓÏÜß ÍÜø´Ü ñÜß ÓÜÏÜ‘äó±Ü ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [èàêÜÜ‰ 2015]

†Ü ÃÜíÜß ÝïÜšÜ±ÜÆÜ½Ý´Ü èå ËÜçÝôÜ‘ †åŸÑÜà‘åïÜÃÜ ‘å `ÃÜ‰ ´ÜÜêÜßÏÜ' ÃÜÜÏÜå †ÜåìƒÜÜÑÜ “å, ´ÜåÃÜÜ ÆÜÂÑÜÜåÄÜÜå ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ ÷´ÜÜ †ÃÜå ´ÜåÏÜÜØ ÏÜÜêÜâÏÜ ÆÜ²ÒàØ ÷´ÜàØ ‘å ÷ÜêÜÃÜß œÜÜêÜà ÝÃÜÞó˜ÑÜ †ÃÜå ÝÃÜóÆÜÂÜ±Ü ÆÜ½Ý´Ü ‘Ó´ÜÜØ †Ü ÆÜ½Ý´ÜÏÜÜØ ËÜÜì‘ íÜÁÜà ôÜÜÓß Óß´Üå †ÃÜå íÜÁÜà ”²ÆÜ³Üß ïÜßƒÜå “å. †åíÜß †ÆÜåšÜÜ ôÜåíÜÜ´Üß ÷´Üß ‘å ôíÜÜ´ÜØµÑÜ ÏÜëÑÜÜ ÆÜ“ß . . . ¹åïÜÃÜß ‘åìíÜ±ÜßÃÜÜ ôÜÏÜÄÜÂ šÜåµÜÃÜå †ÜíÜÓß êÜå †å Óß´Üå †åÃÜå ôÜÜíÜÚÝµÜ‘ ËÜÃÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜïÜå. ÆÜ±Ü †åÏÜ ³ÜÑÜàØ ÃÜ³Üß †å ¹à:ƒÜÃÜß íÜÜ´Ü “å

ÆÜÓÏÜ÷ØôÜ ÷´ÜÜ †ÃÜå ´ÜåÃÜå ôíÜÜÏÜß ÝíÜíÜå‘ÜÃÜØ¹å Þô³ÜÓ ‘Óß ÷´Üß. †Ü ËÜÁÜß è ÆÜÂíÜäÝ¶Ü†ÜåÃÜÜå †ÝÍÜÄÜÏÜ ÏÜÜÃÜíÜ´ÜÜíÜÜ¹ß ÷´ÜÜå. ´Üå†Üå Õ÷¹à ÁÜÏÜÚÏÜÜØ ôÜàÁÜÜÓÜå ‘ÓíÜÜ, †ôÆÜäïÑÜ´ÜÜÃÜÜå †Ø´Ü êÜÜíÜíÜÜ, ÃÑÜÜ´Ü¡´ÜÜåÃÜÜØ ËÜØÁÜÃÜÜå ´ÜÜå²íÜÜ, ôµÜß†ÜåÃÜå ÏÜàø´Ü ‘ÓíÜÜ †ÃÜå Õ÷¹à ôÜÏÜÜèÏÜÜØ³Üß ËÜß¡Ø †ÝÃÜóüÜå ¹âÓ ‘ÓíÜÜ ÏÜ³Ü´Üß ÷´Üß. †å †ÝÃÜóüÜå êÜÜå‘ÏÜÜÃÜôÜÏÜÜØ ´ÜÜå ÁÜÏÜÚ ôÜÜ³Üå ¡å²ÜÑÜåêÜÜØ ÷´ÜÜØ, ÆÜ±Ü ƒÜÓàØ ¡å´ÜÜØ, ÓÜóü×ÃÜß ÆÜÂÜ±ÜïÜÞø´Ü ÏÜØ¹ ÆÜ²ÒÜÃÜå ‘ÜÓ±Üå ÆÜå¹Ü ³ÜÑÜÜØ ÷´ÜÜØ. †Ü ÁÜÜÝÏÜÚ‘ ôÜàÁÜÜÓÜÃÜß ÆÜÂíÜäÝ¶Ü†ÜåÃÜß ôÜÜ³ÜÜåôÜÜ³Ü Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜØ ôÜÜÝ÷´ÑÜ, ‘êÜÜ †ÃÜå ôÜØô‘äÝ´ÜÃÜå ÉÓß ôÜ¢íÜÃÜ ‘ÓíÜÜÃÜß ÆÜÂíÜäÝ¶Ü†Üå ÆÜ±Ü œÜÜêÜ´Üß ÷´Üß. †Ü ËÜ÷àÏÜàƒÜß ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß †ÜôÜÆÜÜôÜ ôíÜÜ´ÜØµÑÜ ÏÜÜüåÃÜß ÓÜóü×ßÑÜ ÆÜÂíÜäÝ¶Ü ¥ÍÜß ³Ü‰ ÷´Üß. †å±Üå ÝïÜÝšÜ´Ü Õ÷¹ß†ÜåÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ™ÜÓ †ÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ íÜÜÓôÜÜ ´ÜÓÉ ÆÜÜ“Ü íÜìíÜÜ ÷Ü‘êÜ ‘Óß. †å ôíÜ¹åïÜßÃÜß ÍÜÜíÜÃÜÜ³Üß ÓØÄÜÜÑÜåêÜß ÷´Üß. †å±Üå ÝíÜ¹åïÜß ÝïÜšÜ±Ü ÆÜÜÏÜåêÜÜ †ÃÜå †ÜÏÜèÃÜ´ÜÜ íÜœœÜåÃÜàØ †Ø´ÜÓ †Üå“àØ ‘ÑÜàÛ. †Ü ÓÜóü×ßÑÜ ÆÜÂíÜäÝ¶Ü ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß †ÜÄÜåíÜÜÃÜß †ÃÜå Õ÷¹ÃÜÜ êÜÜå‘ÜåÃÜß ÝíÜÝïÜóü ÆÜÂ‘äÝ´Ü †ÃÜå ôÜØô‘äÝ´ÜÃÜÜ ÆÜÜÑÜÜ ‹ÆÜÓ ÓœÜÜÑÜåêÜß ´ÜåÏÜÃÜß ÓÜè‘ßÑÜ êÜ²´ÜÃÜß ÃÜíÜß ‘ÜÑÜÚÆÜ½Ý´Ü ÏÜì´ÜÜØ ÆÜÓÜ‘Üó«Ü†å ÆÜ÷ÜÇœÜß. ÍÜÜÓ´ÜÃÜß èÃÜ´ÜÜ ôÜÜ³Üå 197

†Ü´ÏÜßÑÜ´ÜÜ íÜÁÜß †ÃÜå ´ÜåÃÜå ÓÜóü×ßÑÜ êÜ²´ÜÏÜÜØ ™Üü´ÜàØ ô³ÜÜÃÜ ÏÜëÑÜàØ. †Ü ËÜÁÜß ÁÜÜÝÏÜÚ‘, ôÜÜÏÜÜÝè‘, ‘êÜÜÝíÜóÜÑÜ‘ †ÃÜå ÓÜè‘ßÑÜ ÆÜÂíÜäÝ¶Ü†ÜåÃÜß †å‘Ø¹Ó †ôÜÓå ƒÜÜÏÜßÍÜÑÜÜÚ ÝíÜ¹åïÜß ÝïÜšÜ±ÜÃÜß †ÝÃÜóü †ôÜÓÜåÃÜå ÷ìíÜß ËÜÃÜÜíÜß †ÃÜå ôÜÜÏÜÜÃÑÜÆÜ±Üå ÆÜÞÿÜÏÜÃÜÜ ôÜÜØô‘äÝ´Ü‘ Óß´Üå œÜÝ²ÑÜÜ´ÜÜ ÷ÜåíÜÜÃÜÜ ¹ÜíÜÜÃÜå ÆÜ²‘ÜÑÜÜåÚ. ‘åìíÜÜÑÜåêÜÜ Õ÷¹ß†ÜåÃÜå ÍÜÜÓ´ÜÃÜàØ ÃÜíÜ¹ïÜÚÃÜ ³ÜÑÜàØ. ¹åïÜ ÏÜàø´Ü †ÃÜå ôíÜ´ÜØµÜ ³Ü‰ ïÜøÑÜÜå ´ÜåÃÜàØ ñÜåÑÜ †Ü ÆÜàÃÜ¹ßÚšÜÜÃÜå ™Üüå “å. †å ˜ÜÝÃ´Ü‘ÜÓß ÆÜàÃÜ¹ßÚšÜÜ íÜÄÜÓ †å ‘ÜÑÜÚ †ÜüêÜß ”²ÆÜ³Üß ÝôÜ½ ÃÜ ³Ü‰ ïÜøÑÜàØ ÷Üå´Ü. †Üèå èå èéÓ “å ´Üå ÏÜâ«ßÍÜÓ ÏÜÜ±ÜôÜÜåÃÜå ÆÜàÃÜ¹ßÚÝšÜ´Ü ‘ÓíÜÜÃÜß ÃÜ³Üß. †Üèå †ÜÆÜ±Üß ôÜÜÏÜå èå ‘ÜÏÜ “å ´Üå, ôÜÏÜÄÜÂ ÓÜóü×ÃÜÜ íÑÜÞø´ÜÄÜ´Ü †ÃÜå ôÜÜÏÜÜÝè‘, ÃÜæÝ´Ü‘, ÍÜÜæÝ´Ü‘ †ÃÜå ÓÜè‘ßÑÜ ¢íÜÃÜÃÜß ôÜØÆÜâ±ÜÚÆÜ±Üå ÃÜíÜåôÜÓ³Üß ÆÜàÃÜ™ÜÚüÃÜÜ ‘ÓíÜÜÃÜàØ “å. †å íÜÄÜÓ †ÜÆÜ±ÜÜØ êÜÜå‘ïÜÜ÷ßÃÜÜØ †ÃÜå ôÜÏÜÜèíÜÜ¹ÃÜÜØ ÁÑÜåÑÜ ôÜÉì ÃÜ÷Î ³ÜÜÑÜ. †åÃÜå

ÏÜÜüå †ÜÆÜ±Üå †å‘ ÃÜíÜÜ ÆÜÂ‘ÜÓÃÜÜ ôÜÜíÜÚÝµÜ‘ ÝïÜšÜ±ÜÃÜß èéÓ “å, èå †ÜÆÜ±ÜÃÜå †ÜƒÜß íÜô´ÜßÃÜß, ƒÜÜôÜ ‘ÓßÃÜå †ÜÏÜèÃÜ´ÜÜÃÜß, èåÃÜß ïÜÞø´Ü†Üå ÆÜÂåÓ±ÜÜ †ÃÜå ´Ü‘ÜåÃÜå †ÍÜÜíÜå ôÜàÆ´Ü ÆÜ²ß Ó÷åêÜß “å ´ÜåÃÜß ËÜÁÜß ïÜÞø´Ü †ÃÜå ôÜÜÁÜÃÜôÜÜÏÜÄÜÂßÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘ÓíÜÜÃÜß ´Ü‘ †ÜÆÜå. ÆÜ±Ü †å ‘Ø‰ ÝíÜïÜåóÜ †ÝÁÜ‘ÜÓ ÍÜÜåÄÜíÜ´ÜÜ êÜÜå‘Üå èåÃÜå ÝíÜïÜå êÜÆÜêÜÆÜÜü ‘Ó´ÜÜ ÷ÜåÑÜ “å ´Üå ôÜÏÜÜÃÜ ´Ü‘ ÃÜ³Üß. †ÜÆÜ±Üå ÕôÜ÷ÃÜå †ÃÜå ËÜ‘ÓßÃÜå “âüÜØ ÏÜâ‘ßÃÜå †åÏÜ ÃÜ ‘÷ß ïÜ‘ß†å ‘å ËÜØÃÜåÃÜå ôÜÏÜÜÃÜ ´Ü‘ “å. ŸÑÜÜØ ôÜàÁÜß ÕôÜ÷ÃÜå ÃÜ÷ÜåÓíÜÜìÜå ÆÜØ¡å “å †ÃÜå ËÜ‘ÓßÃÜå ‘ÜåÏÜì œÜÜÏÜ²ß “å ´ÑÜÜØ ôÜàÁÜß †å ËÜå íÜœœÜå ôÜÏÜÜÃÜ ´Ü‘ ôÜØÍÜíÜ´Üß ÃÜ³Üß. †åíÜß ÆÜÝÓÞô³ÜÝ´Ü ÆÜå¹Ü ‘ÓíÜß ¡å‰†å, èå³Üß ôÜÏÜÜÃÜ ´Ü‘ÃÜÜå ‘ÜÑÜÚôÜÜÁÜ‘ Óß´Üå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ³Ü‰ ïÜ‘å †ÃÜå ´ÜåÃÜÜå ÷å´Üà ÝôÜ½ ³ÜÜÑÜ. ‘ÜØ ´ÜÜå ËÜ‘ÓßÃÜå ÃÜ÷ÜåÓíÜÜìÜ ÆÜØ¡ ÆÜâÓÜ ÆÜÜ²íÜÜ ¡å‰†å †³ÜíÜÜ ÕôÜ÷ ÆÜÜôÜå³Üß †åÃÜÜ ÆÜØ¡ êÜ‰ êÜåíÜÜ ¡å‰†å.

ÃÜ‰ ´ÜÜêÜßÏÜ ÄÜÜØÁÜß¢†å ôíÜÜ´ÜØµÑÜ ÏÜëÑÜàØ ´Üå ÆÜ÷åêÜÜØ ¹åïÜ ôÜÏÜšÜ ôÜÜíÜÚÝµÜ‘ ÝïÜšÜ±ÜÃÜß †å‘ ÑÜÜåèÃÜÜ Óèâ ‘Óß ÷´Üß èå êÜÜå‘ïÜÜ÷ß †ÃÜå ôÜÏÜÜèíÜÜ¹ß °ËÜÃÜß ÷´Üß. ´Üå íÜƒÜ´Üå †å ÑÜÜåèÃÜÜÃÜÜå Õ÷¹ß ÓÜóü×ßÑÜ ÏÜ÷ÜôÜÍÜÜ†å ÆÜàÓô‘ÜÓ ‘ÑÜÜåÚ ÷´ÜÜå. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß †ÜÄÜåíÜÜÃÜß ÷å«ì ‘ÜýÄÜÂåôÜ, ÓÜóü×å èåÃÜå ÏÜÜüå ÏÜ³ÜíÜÜÃÜàØ ÷´ÜàØ ´Üå ôÜÜÏÜÜÝè‘ ÁÑÜåÑÜÃÜå ôÆÜóü ïÜË¹ÜåÏÜÜØ ÏÜâ‘ß œÜâ‘ß ÷´Üß. ôíÜÜ´ÜØµÑÜ ÏÜëÑÜÜ ÆÜ“ß ´Üå ÁÑÜåÑÜ ÆÜâÓåÆÜâÓàØ ÝôÜ½ ‘ÓíÜÜÃÜàØ ÷´ÜàØ. †å ÁÑÜåÑÜ ôÜÜÏÜÜÝè‘, †ÜÝ³ÜÚ‘ †ÃÜå ÓÜè‘ßÑÜ ïÜÜåóÜ±Ü÷ßÃÜ êÜÜå‘ïÜÜ÷ß, ôÜÏÜÜÃÜ´ÜÜíÜÜ¹ß ôÜÏÜÜèÓœÜÃÜÜ ¥ÍÜß ‘ÓíÜÜÃÜàØ ÷´ÜàØ. †å ‘Üå‰ ÆÜ±Ü íÑÜÞø´Ü ‘å ÓÜóü×å ÏÜ³ÜíÜÜ èåíÜàØ ÁÑÜåÑÜ ÷´ÜàØ. †Ü ÃÜíÜß ôÜÏÜÜèíÑÜíÜô³ÜÜÃÜå †ÃÜàéÆÜ ³ÜÜÑÜ †å Óß´Üå ¥“Ó´ÜÜ Õ÷¹ÃÜÜ ÃÜÜÄÜÝÓ‘ÃÜå ‹“åÓíÜÜÃÜÜå †ÃÜå ‘åìíÜíÜÜÃÜÜå ÷´ÜÜå, èå³Üß ´Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ÑÜÜåÄÑÜ ô³ÜÜÃÜ †Üå“ÜÏÜÜØ †Üå“Ü ™ÜóÜÚ±Ü³Üß ÏÜåìíÜß ïÜ‘å. †ÜíÜÜ †å‘ ‹ÏÜ¹Ü ôÜÜÏÜÜÝè‘ ÁÑÜåÑÜÃÜß ôÜÜ³ÜÜåôÜÜ³Ü 198

ÄÜÜØÁÜß¢†å ¥“Ó´ÜÜ ËÜÜì‘ÃÜÜ ÆÜÝÓíÜåïÜ †ÃÜå ÏÜÜÃÜôÜÃÜå †ÃÜàéÆÜ †åíÜß ÝïÜšÜ±Ü †ÜÆÜíÜÜÃÜß †å‘ íÜæ¤ÜÜÝÃÜ‘ ÆÜ½Ý´Ü ÑÜÜå¢ ÷´Üß. †åÏÜÜØ ÝïÜšÜ±Ü ‘Üå‰ ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß †ÃÜå Éì¹ÜÑÜß ÆÜÂíÜäÝ¶Ü ¿ÜÓÜ †ÜÆÜíÜÜÃÜàØ ÷´ÜàØ. †å ÏÜÜÓÉ´Üå ËÜÜì‘ ‘ÜÏÜ ‘Óå, ‘ÏÜÜÑÜ †ÃÜå ïÜßƒÜå †åíÜß ‘êÆÜÃÜÜ ÷´Üß. ÝïÜšÜ±ÜÃÜÜ ÏÜÜÁÏÜÑÜ ´ÜÓß‘å ôíÜÍÜÜóÜÜÃÜß ôÜÜ³Üå ‘Üå‰ †å‘ ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß ÷àÃÃÜÓÃÜå ÆÜ±Ü ¡å²íÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜå ÷´ÜÜå. †Ü ÃÜíÜß ÑÜÜåèÃÜÜ, †´ÑÜÜÓ ÆÜ÷åêÜÜØÃÜß ÝïÜšÜ±ÜÆÜ½Ý´ÜÃÜß ÆÜå«å ËÜ÷ÜÓ³Üß †Ü±ÜåêÜß íÜô´Üà ÃÜ÷Üå´Üß, èåÃÜÜØ Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜß ÍÜâÝÏÜÏÜÜØ ‘å †åÃÜÜ ôÜÏÜÜèÏÜÜØ ÏÜâì è ÃÜ÷Üå´ÜÜØ. †Ü ÃÜíÜß ÝïÜšÜ±ÜÆÜ½Ý´Ü èå ËÜçÝôÜ‘ †åŸÑÜà‘åïÜÃÜ ‘å `ÃÜ‰ ´ÜÜêÜßÏÜ' ÃÜÜÏÜå †ÜåìƒÜÜÑÜ “å, ´ÜåÃÜÜ ÆÜÂÑÜÜåÄÜÜå ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜ ÷´ÜÜ †ÃÜå ´ÜåÏÜÜØ ÏÜÜêÜâÏÜ ÆÜ²ÒàØ ÷´ÜàØ ‘å ÷ÜêÜÃÜß œÜÜêÜà ÝÃÜÞó˜ÑÜ †ÃÜå ÝÃÜóÆÜÂÜ±Ü ÆÜ½Ý´Ü ‘Ó´ÜÜØ †Ü ÆÜ½Ý´ÜÏÜÜØ ËÜÜì‘ íÜÁÜà ôÜÜÓß Óß´Üå †ÃÜå íÜÁÜà ”²ÆÜ³Üß [èàêÜÜ‰ 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ïÜßƒÜå “å. †åíÜß †ÆÜåšÜÜ ôÜåíÜÜ´Üß ÷´Üß ‘å ôíÜÜ´ÜØµÑÜ ÏÜëÑÜÜ ÆÜ“ß, ŸÑÜÜÓå ÓÜóü×ÃÜß ôÜÜÁÜÃÜôÜØÆÜÞ¶Ü ÓÜŸÑÜÃÜÜ ‘ËÜ¡ÏÜÜØ †ÜíÜïÜå ´ÑÜÜÓå †Ü ÃÜíÜÜ ÆÜÂ‘ÜÓÃÜÜ ÝïÜšÜ±ÜÃÜÜå ÝíÜô´ÜÜÓ ‘Óß, †åÏÜÜØ ÝíÜÄÜ´ÜÜå ÆÜâÓß, ¹åïÜÃÜß ‘åìíÜ±ÜßÃÜÜ ôÜÏÜÄÜÂ šÜåµÜÃÜå †ÜíÜÓß êÜå †å Óß´Üå †åÃÜå ôÜÜíÜÚÝµÜ‘ ËÜÃÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜïÜå. ÆÜ±Ü †åÏÜ ³ÜÑÜàØ ÃÜ³Üß †å ¹à:ƒÜÃÜß íÜÜ´Ü “å. ÏÜÜåüÜ ÍÜÜÄÜÃÜß ÃÜ‰ ´ÜÜêÜßÏÜÃÜß ïÜÜìÜ†Üå ÆÜÂíÜäÝ¶Ü †ÃÜå ‹¾ÜåÄÜÃÜÜ ƒÜÜêÜß ¹åƒÜÜíÜ ôÜÜ³Üå èâÃÜß ÆÜ½Ý´Ü†å è œÜÜêÜå “å. †å ïÜÜìÜ†ÜåÃÜß ÄÜà±ÜíÜ¶ÜÜ ÄÜÏÜå ´ÜåíÜß ÷ÜåÑÜ, ÆÜ±Ü èå†Üå †å ÝïÜšÜ±ÜÃÜÜå ÓÜóü× ÏÜÜüå ÆÜàÓô‘ÜÓ ‘Óå “å ´ÜåÏÜÃÜÜØ ËÜÜì‘Üå †å ïÜÜìÜÏÜÜØ è´ÜÜØ ÃÜ³Üß. ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÓÜè‘ÜÓ±Üß ‘å ôÜÓ‘ÜÓß †ÏÜêÜ¹ÜÓ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ ËÜÜì‘ÜåÃÜå †Ü ÃÜ‰ ´ÜÜêÜßÏÜÃÜß ïÜÜìÜÏÜÜØ ÏÜÜå‘êÜ´ÜÜå ÃÜ³Üß. èåÏÜÃÜÜ ÷Ü³ÜÏÜÜØ ôÜ¶ÜÜ “å ´ÜåÏÜÃÜÜØ ËÜÜì‘Üå ¡å †å ïÜÜìÜ†ÜåÏÜÜØ è´ÜÜØ ³ÜÜÑÜ ´ÜÜå †å ïÜÜìÜ†ÜåÏÜÜØ ôÜàÁÜÜÓÜå ³ÜíÜÜÃÜÜå ôÜØÍÜíÜ “å, ¡å‘å †Ü ÃÜ‰ ´ÜÜêÜßÏÜÃÜå ôÜæ½ÜÝÃ´Ü‘ Óß´Üå ÃÜ÷Î ´ÜÜåÑÜå íÑÜíÜ÷ÜÓÏÜÜØ “Üå²ß ¹åíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å, ´ÜåÏÜ “´ÜÜØ ôíÜÜ´ÜØµÑÜ ÆÜ“ß ‘Üå‰ ÃÜíÜß ÑÜÜåèÃÜÜ ´ÜæÑÜÜÓ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß ÃÜ³Üß. ÃÜ³Üß ´ÜÜå †ÜÆÜ±Üß ÆÜÜôÜå †ÜÆÜ±Üß ‘Üå‰ †ÜÄÜíÜß ÑÜÜåèÃÜÜ ‹ÆÜ¡íÜíÜÜ èåüêÜß ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜïÜÞø´Ü ‘å ÃÜ³Üß †ÜÆÜ±ÜÜ ôÜ¹ÖÍÜÜÄÑÜå †ÜÆÜ±ÜÃÜå ÏÜìåêÜÜ ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜïÜÜìß ÆÜàÓàóÜÃÜå ÆÜÄÜêÜå œÜÜêÜíÜÜÃÜß ôÜ¹ÖËÜàÝ½. †ÜÆÜ±Üå †ÜØÁÜìÜ “ß†å ÆÜ±Ü ‘Üå‰ÃÜß ¹ÜåÓíÜ±Üß êÜåíÜÜ ´ÜæÑÜÜÓ ÃÜ³Üß! ËÜß¡Ø †ÃÜå‘

šÜåµÜÜåÃÜß ÆÜå«å ôíÜ´ÜØµÜ, êÜÜå‘ïÜÜ÷ß †ÃÜå ôÜÏÜÜèíÜÜ¹ß ÍÜÜÓ´ÜÃÜÜØ ¥“Ó´ÜÜØ ËÜÜì‘ÜåÃÜß ‘åìíÜ±ÜßÃÜÜ šÜåµÜÏÜÜØ ÆÜ±Ü, ÷¢ †Üèå ôÜàÁÁÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ÆÜÄÜêÜå œÜÜêÜß†å †åÏÜÜØ ²÷ÜÆÜ±Ü “å. †ÜÁÜàÝÃÜ‘ èÏÜÜÃÜÜÃÜÜ ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÃÜå´ÜÜ ‘Ó´ÜÜØ ´Üå†Üå ÍÜÜÓ´ÜÃÜå †ÃÜå ´ÜåÃÜß èÃÜ´ÜÜÃÜå íÜÁÜà ôÜÜÓß Óß´Üå †ÜåìƒÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ. †å ‘ÜÓ±Üå è, êÜÜå‘Üå†å ôÜ÷è ôÉàÓ±ÜÜ³Üß ´ÜåÏÜÃÜå `ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ' †ÃÜå `ÓÜóü×ÝÆÜ´ÜÜ' ‘ûÜ ÷´ÜÜ. ÆÜÂÜœÜßÃÜ ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ ¸ÝóÜ†Üå †ÃÜå ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ†Üå è êÜÜå‘ÜåÃÜÜ †ØÄÜ´Ü †ÃÜå ôÜÜÏÜÜÝè‘ ¢íÜÃÜÃÜàØ ™Ü²´ÜÓ ‘Ó´ÜÜ ÷´ÜÜ †ÃÜå ÆÜÂÄÜÝ´ÜÃÜÜ ÝÃÜÑÜÏÜÜå ÃÜ’ß ‘Ó´ÜÜ ÷´ÜÜ. ÄÜÜØÁÜß¢†å ÓÜóü×ÃÜÜ ÝïÜšÜ±Ü ÏÜÜüå †åíÜß †å‘ ÑÜÜåèÃÜÜÃÜÜå ÆÜÜÑÜÜå ÃÜÜƒÑÜÜå ÷´ÜÜå, èå †ÜÆÜ±Üß èéÝÓÑÜÜ´ÜÜå, †ÜíÜïÑÜ‘´ÜÜ†Üå †ÃÜå ÝíÜÝïÜóü ÆÜÂ‘äÝ´Ü ´Ü³ÜÜ ÍÜÝíÜóÑÜ †ØÄÜåÃÜß †ÜÆÜ±Üß ÏÜ÷¶íÜÜ‘ÜØšÜÜ†ÜåÃÜå †ÃÜàéÆÜ “å. †åÃÜå ôÜØÆÜâ±ÜÚ ËÜÃÜÜíÜíÜß †ÃÜå ÝïÜšÜ±ÜÃÜÜ ôÜÏÜÄÜÂ šÜåµÜ ‹ÆÜÓ íÑÜÜÆÜß íÜìå †å Óß´Üå †åÃÜÜå ÝíÜô´ÜÜÓ ‘ÓíÜÜå †å †ÜÆÜ±ÜàØ ‘´ÜÚíÑÜ “å. †ÜÏÜ ‘ÓíÜÜ è´ÜÜØ †åÏÜÜØ ‘åüêÜÜ‘ ÉåÓÉÜÓ ‘ÓíÜÜ ÆÜ±Ü ÆÜ²å, ÆÜ±Ü †å ÉåÓÉÜÓÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß íÑÜÞø´Ü †ÃÜå ôÜÏÜÜè ÏÜÜüåÃÜß ôÜÏÜÄÜÂ ÝÉêÜôÜâÉßÃÜß ÍÜÜíÜÃÜÜÃÜå êÜšÜÏÜÜØ ÓÜƒÜßÃÜå ‘ÓíÜÜ ¡å‰†å. †åÏÜ ‘ÓíÜÜ ¡å‰´Üß ‘êÆÜÃÜÜïÜÞø´Ü, Õ÷ÏÜ´Ü †ÃÜå ôÜØ‘êÆÜïÜÞø´Ü †ÜÆÜ±Üå ¹ÜƒÜíÜß ïÜ‘ßïÜàØ? 1960 

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜØ ‘åìíÜ±ÜßÝíÜóÜÑÜ‘ ÆÜàô´Ü‘Üå ‘åìíÜ±ÜßÃÜÜå ‘ÜåÑÜ²Üå ÄÜÜØÁÜß¢ ƒÜÓß ‘åìíÜ±Üß ÄÜÜØÁÜß¢ ÆÜÜÑÜÜÃÜß ‘åìíÜ±Üß ÄÜÜØÁÜß¢ †Ü´ÏÜÓœÜÃÜÜ †³ÜíÜÜ †ÜñÜÏÜß ‘åìíÜ±Üß èà ÄÜ´ÜÓÜÏÜ ¹íÜå ¢íÜÃÜÃÜàØ ÆÜÓÜå° ÆÜÂÍÜà¹ÜôÜ ÄÜÜØÁÜß ËÜàÝÃÜÑÜÜ¹ß ÝïÜšÜ±Ü (ÃÜ‡ ´ÜÜêÜßÏÜ)ÃÜß †æÝ´Ü÷ÜÝôÜ‘ †ÃÜå íÜæœÜÜÝÓ‘ ÝíÜ‘ÜôÜÑÜÜµÜÜ œÜØº‘ÜØ´Ü ‹ÆÜÜÁÑÜÜÑÜ ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜß ‘åìíÜ±ÜßÃÜß ÝÉêÜôÜâÉß ²Üç. ÏÜÝ±ÜÍÜÜ‰ ÆÜüåêÜ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ÝïÜšÜ±Ü¹ïÜÚÃÜ (†åÏÜÃÜÜ è ïÜË¹ÜåÏÜÜØ) ôÜØ. ÏÜ. ¡å. ÆÜüåêÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [èàêÜÜ‰ 2015]

_ 80.00 _ 60.00 _ 50.00 _ 125.00 _ 150.00 _ 35.00 _ 60.00 _ 60.00

199

ÝïÜšÜ±ÜÏÜÜØ †ÃÜàËÜØÁÜ : †ÃÜàËÜØÁÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ1 ‡êÜÜ Ó. ÍÜ© ÄÜÜØÁÜßÝïÜšÜ±Ü ÝíÜœÜÜÓÃÜÜØ ÏÜ÷¶íÜÃÜÜØ †ØÄÜÜå ÆÜæ‘ßÃÜàØ †å‘ †åüêÜå †ÃÜàËÜØÁÜ. ÝïÜšÜ±Ü ¿ÜÓÜ íÑÜÝ ´ÜÃÜÜå ÝíÜ‘ÜôÜ †ÃÜå íÑÜÝ ´ÜÃÜÜ ÝíÜ‘ÜôÜ ¿ÜÓÜ ôÜÏÜÜèÃÜÜå ÝíÜ‘ÜôÜ ³ÜíÜÜå ¡å‰†å †ÃÜå †Ü ÝíÜ‘ÜôÜ †åíÜÜå ÷ÜåíÜÜå ¡å‰†å ‘å ´ÜåÃÜÜØ ÏÜâì ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ôÜÏÜÜè¢íÜÃÜ ôÜÜ³Üå ¡å²ÜÑÜåêÜÜØ ÷ÜåÑÜ, †ÜÃÜå ‘÷åíÜÜÑÜ ÝïÜšÜ±ÜÏÜÜØ †ÃÜàËÜØÁÜ. ÆÜ±Ü †ÃÜàËÜØÁÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ ‘åíÜàØ ÷ÜåÑÜ? †å ÝíÜïÜå ôÜØíÜÜ¹ ôÜÜÁÜå “å œÜÜÓ ¹ÜÑÜ‘Ü³Üß ÆÜ±Ü íÜÁÜà íÜƒÜ´Ü³Üß †ÃÜàËÜØÁÜ ¿ÜÓÜ ÏÜÝ÷êÜÜ†ÜåÃÜÜ ¢íÜÃÜÏÜÜØ ôíÜÓÜèÃÜß ‘å²ß ‘Ø²ÜÓÃÜÜÓ `ôÜåíÜÜ'ÃÜÜ ô³ÜÜÆÜ‘ †ÃÜå ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíÜ¾ÜÆÜß«ÃÜÜ ‘àêÜÆÜÝ´Ü ‡êÜÜ Ó. ÍÜ©.".".

ÏÜÜÓå ÏÜÜÓàØ ÆÜÂíÜœÜÃÜ øÑÜÜØ³Üß ïÜé ‘ÓíÜàØ? íÜô´Üà†Üå³Üß ‘å †ÝÍÜÄÜÏÜÜå³Üß? ÆÜÂÜ. ÓÜÏÜêÜÜêÜÍÜÜ‰ÃÜå ïÜàØ ÄÜÏÑÜàØ ÷Üå´Ü? ÆÜÂÜ. ÓÜÏÜêÜÜêÜÍÜÜ‰, ÷àØ †åÏÜÃÜå ôÜÏÜèàØ “àØ ´Üå ÆÜÂÏÜÜ±Üå ÝïÜšÜ±ÜÏÜÜØ Ž²Ü ƒÜâÆÜåêÜÜ ÓûÜ. ÏÜÇ †åÏÜÃÜå ôÜÜæÆÜÂ³ÜÏÜ íÜ²Üå¹ÓÜ ÑÜàÝÃÜíÜÝôÜÚüßÏÜÜØ ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ ÃÜå´ÜÜ ´ÜÓß‘å ÏÜ÷Ü¹åíÜÍÜÜ‰ ¹åôÜÜ‰ íÜø´Üä´íÜ ôÆÜÁÜÜÚÏÜÜØ (1951?) ¡åÑÜÜ ÷´ÜÜ. ÏÜÜÓÜ ÍÜÜÝíÜ ÆÜÝ´Ü ÓÏÜåïÜÍÜÜ‰ ÍÜ© ¹ÝšÜ±Ü ÄÜàèÓÜ´Ü ´ÜÓÉ³Üß †Ü ôÆÜÁÜÜÚÏÜÜØ ÍÜÜÄÜ êÜåíÜÜÃÜÜ ÷´ÜÜ. ÆÜ“ß ÏÜÇ †åÏÜÃÜå ÑÜàíÜ‘ ‘ÜýÄÜÂåôÜÃÜÜ ÏÜ÷åÓ †êÜß øêÜËÜÏÜÜØ ¡åÑÜÜ †ÃÜå ´ÑÜÜÓ ËÜÜ¹ ÷àØ †åÏÜÃÜå ÏÜìß †Ü è ôÜØô³ÜÜÏÜÜØ †ÏÜÜÓÜ ÆÜÜ²ÜåïÜß ´ÜÓß‘å, ÓÏÜåïÜÍÜÜ‰ÃÜÜ ôÜÜ³Üß ´ÜÓß‘å, ÏÜ÷Ü¹åíÜÍÜÜ‰ ÏÜ÷ÜÝíÜ¾ÜêÜÑÜ ‘å èåÃÜå †åÏÜ±Üå ÆÜ“ß †å‘ †ÜÄÜíÜß ÝïÜšÜ±Ü ôÜØô³ÜÜ ´ÜÓß‘å ÝíÜ‘ôÜÜíÜß ´ÜåÏÜÜØ ÍÜ±ÜÜíÜ´ÜÜ †ÁÑÜÜÆÜ‘ ´ÜÓß‘å †åÏÜ±Üå ‘ÜÏÜ ‘ÑÜàÛ. ÆÜÂÜ. ÓÜÏÜêÜÜêÜ ÆÜÓßƒÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ †å †ÆÜÂÝ´ÜÏÜ ÝíÜ‘ÜôÜÃÜß ÄÜÜ³ÜÜ “å. ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíÜ¾ÜÆÜß«ÏÜÜØ ÝïÜšÜ‘³Üß ïÜé ‘Óß

†ÁÑÜÜÆÜ‘, †ÜœÜÜÑÜÚ, ÏÜ÷ÜÏÜÜµÜ ü×ôüß, ‘àêÜÃÜÜÑÜ‘ †ÃÜå ‘àêÜÆÜÝ´Ü †åÏÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜàØ ÁÑÜåÑÜ ÄÜÜØÁÜßÆÜÂåÝÓ´Ü ÝïÜšÜ±Ü ÷´ÜàØ. †å ÝíÜ¾ÜÆÜß«ÃÜÜ íÜÄÜÚƒÜØ²ÜåÏÜÜØ³Üß ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜå ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ôÜÏÜàºÃÜß ôÜßÏÜÜ†ÜåÃÜå ÆÜåêÜå ÆÜÜÓ ™Ü±ÜÜ ¹âÓ ôÜàÁÜß ¹àÝÃÜÑÜÜÃÜÜ †ÃÜå‘ êÜÜå‘Üå ôÜàÁÜß êÜ‰ ÄÜÑÜÜ †ÃÜå ôÜØÑÜàø´Ü ÓÜóü×ôÜØ™ÜÃÜÜØ ¿ÜÓ ÆÜ±Ü †åÏÜ±Üå ƒÜƒÜ²ÜíÑÜÜØ. †åÏÜÃÜÜ ÝïÜšÜ±ÜÃÜÜ ÁÑÜåÑÜÃÜàØ ‘åÃºÕËÜ¹à ÷´ÜàØ ôÜÜšÜÓ´ÜÜ. ôÜÜšÜÓ †ÃÜå ÝÃÜÓšÜÓ íÜœœÜåÃÜß ƒÜÜ‰ÃÜå ¹âÓ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå †å ÑÜàíÜÜÃÜÜåÃÜå †ÆÜßêÜ ‘Ó´ÜÜ. ²Üç. ÏÜØ¹ÜËÜ÷åÃÜå ÏÜÃÜå ÝïÜšÜ±Ü ÆÜÓ ËÜÜåêÜíÜÜÃÜàØ ‘ûàØ †åüêÜå ÏÜÇ `†ÃÜàËÜØÁÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ' ÝíÜóÜÑÜ ÆÜôÜØ¹ ‘ÑÜÜåÚ ‘å èå ÷ÜêÜÏÜÜØ ÏÜÜÓÜ ÏÜÃÜ ÆÜÓ †Ý´ÜïÜÑÜ “íÜÜ‰ ÄÜÑÜåêÜÜå “å. ÏÜÃÜå êÜÜÄÜå “å ‘å ÏÜÜÓå ÏÜÜÓàØ ÆÜÂíÜœÜÃÜ †ÝÍÜÄÜÏÜ³Üß ïÜé ‘ÓíÜàØ ¡å‰†å †ÃÜå íÜô´Üà†Üå ‹ÆÜÓ †ÜÆÜ±Üå ÆÜ“ß³Üß †ÜíÜßïÜàØ ‘ÜÓ±Ü ‘å †´ÑÜÜÓå †ÜÆÜ±Üå ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíÜ¾ÜÆÜß«ÏÜÜØ ËÜå«Ü “ß†å.

†ÃÜàËÜØÁÜ †å‘ †ÝÍÜÄÜÏÜ †ÃÜàËÜØÁÜ ïÜË¹ ‘Ø‰ ÃÜíÜÜå ÃÜ³Üß. †å ÏÜ÷ÜÍÜÜÓ´Ü èåüêÜÜå"–"ÍÜÄÜíÜ¹ÖÄÜß´ÜÜÃÜÜ 18ÏÜÜ †ÁÑÜÜÑÜÃÜÜ 25ÏÜÜ ðêÜÜå‘ èåüêÜÜå èâÃÜÜå “å. ôÜØô‘ä´ÜÏÜÜØ †ÃÜà †åüêÜå †ÃÜàôÜÓíÜàØ"–"†ÃÜå ËÜØÁÜ †åüêÜå ¡å²Ü±Ü"–"†ÃÜàôÜØÁÜÜÃÜ. 1

1 ´ÜÜ. 17-04-15ÃÜÜ ÓÜåè `†ÃÜàËÜØÁÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ' ÝíÜóÜÑÜ ‹ÆÜÓ ÆÜÂÜ. ÓÜÏÜêÜÜêÜ ÆÜÓßƒÜ èÃÏÜèÑÜØ´Üß ÆÜÂíÜœÜÃÜ (ÏÜâì †ØÄÜÂå¢ ÆÜÓ³Üß ÍÜÜóÜÜØ´ÜÓ), ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ôÜÏÜà¹ÜÑÜ ÝïÜšÜ±Ü ôÜØ™ÜÃÜÜ ÏÜàƒÜÆÜµÜ `ÑÜÜµÜÜÆÜ³Ü'ÏÜÜØ³Üß ôÜÜÍÜÜÓ –ôÜØ.

200

†ÃÜàËÜØÁÜ †åüêÜå `¡å²Ü±ÜÃÜå †ÃÜàôÜÓÜå'. †Ü íÜæÝòÜ‘ ÀÞóüÕËÜ¹à “å ‘å èå ÆÜÜÓôÆÜÝÓ‘ †å‘ËÜß¡ ôÜÜ³ÜåÃÜÜ ¡å²Ü±ÜÃÜÜ ôÜâµÜÃÜå ÆÜâ±ÜÚ´ÜÜÃÜÜ ÍÜÜíÜ ôÜÜ³Üå †ÃÜàôÜÓíÜÜÃÜå ÆÜÂÜå´ôÜÜÝ÷´Ü ‘Óå “å. ÷àØ ³ÜÜå²àØ ÝíÜô´ÜÜÓßÃÜå ‘÷ßïÜ. ÷àØ †Ü ÝíÜòÜÏÜÜØ †å‘êÜß ÃÜ³Üß. ´ÜÏÜå ÏÜÜÓß ôÜÜ³Üå †ÃÜå ÷àØ ´ÜÏÜÜÓß ôÜÜ³Üå ËÜØÁÜÜÑÜåêÜÜ “ß†å. ÷àØ ÏÜÜÓÜ ôÜÏÜà¹ÜÑÜÃÜÜ êÜÜå‘Üå ôÜÜ³Üå ÆÜ±Ü ËÜØÁÜÜÑÜåêÜß “àØ †ÃÜå †å Óß´Üå ÆÜÜ²ÜåïÜß ôÜÏÜà¹ÜÑÜÜå ôÜÜ³Üå ÆÜ±Ü †ÜÆÜ±Üå [èàêÜÜ‰ 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ËÜÁÜÜ ÍÜåÄÜÜ ÏÜìßÃÜå †å‘ ÝíÜòÜ ÓœÜß†å “ß†å. ¹ÝÓÑÜÜÃÜÜ ÆÜÜ±ÜßÏÜÜØ ³Ü´ÜÜØ ôÜÜÏÜâÝ÷‘ íÜ´ÜàÚìÜå †³ÜíÜÜ ´ÜÜå íÜ² ³ÜíÜÜ ÏÜ³Ü´Üß íÜ²ÃÜß íÜ²íÜÜ‰†ÜåÃÜß èåÏÜ †ÜÆÜ±Üå ËÜÁÜÜØ è †å‘ËÜß¡ØÃÜß ôÜÜ³Üå ¡å²ÜÑÜåêÜÜØ “ß†å †ÃÜå †å è Óß´Üå èÄÜ´Ü ôÜÜ³Üå ÆÜ±Ü ¡å²ÜÑÜåêÜÜØ “ß†å. †Ü³Üß ÷àØ èåüêÜß ÏÜÁÜàÓ´ÜÜ ËÜß¡ ôÜÜ³ÜåÃÜÜ ôÜØËÜØÁÜÜåÏÜÜØ Óå²ßïÜ †åüêÜàØ ÏÜÜÓàØ ¢íÜÃÜ ÏÜÁÜàÓ ËÜÃÜïÜå †ÃÜå †å è Óß´Üå ÷àØ ‘²íÜÜïÜ Óå²ßïÜ ´ÜÜå ´ÜÏÜÜÓÜ ¢íÜÃÜÃÜå ÆÜ±Ü ÃÜà‘ôÜÜÃÜ ³ÜïÜå. †ÜÆÜ±Üå †å‘ è †Ü‘ÜïÜ ÃÜßœÜå “ß†å, †ÜÆÜ±Üå †å‘ è ÷íÜÜÃÜå òÜôÜß†å “ß†å, †å‘ è èÄÑÜÜ†å³Üß ÆÜÜ±Üß ƒÜÇœÜß†å “ß†å. ´ÜÏÜÃÜå †ÃÜå ÏÜÃÜå ü‘ÜíÜå “å ´Üå †å‘ è ÍÜâÝÏÜ ÆÜÓ ¥ÄÜåêÜàØ †ÃÜÜè †ÜÆÜ±Üå ƒÜÜ‰†å “ß†å. †ÜÆÜ±Üå ËÜÁÜÜ †å‘ è ÆÜä³íÜßÏÜÜ´ÜÜÃÜÜØ ËÜÜì‘Üå “ß†å. †Ü †ÜÆÜíÜàØ †ÃÜå êÜåíÜàØ ´ÜÏÜÃÜå †ÃÜå ÏÜÃÜå ËÜÁÜÜØÃÜå ÆÜÜÓôÆÜÝÓ‘´ÜÜÃÜß ¡ìÏÜÜØ ÄÜâØ³Üå “å. †Ü è †ÃÜàËÜØÁÜ “å. †Ü³Üß †ÜÆÜ±Üå †ÜÆÜ±ÜÜ ôÜ÷àÃÜß íÜœœÜå Ó÷åêÜÜ †Ü ôÜØËÜØÁÜÃÜå ôíÜß‘ÜÓß†å ‘ÜÓ±Ü ‘å ÝíÜòÜ ü‘ß ÓûàØ “å ÏÜÜµÜ †ÜÆÜ±ÜÜØ ËÜÁÜÜØÃÜß †å‘ËÜß¡ ôÜÜ³Üå ôÜØËÜØÝÁÜ´Ü ÆÜÂíÜäÝ¶Ü†Üå³Üß. †ÜÆÜ±ÜÜå íÜäšÜ ôÜÜ³Üå ïÜàØ ôÜØËÜØÁÜ “å? ïÜàØ †å ÏÜÜµÜ êÜÜ‘²àØ ÏÜåìíÜíÜÜ ÏÜÜüå “å? ôÜƒÜ´Ü ÄÜÓÏÜßÏÜÜØ †å “ÜØÑÜÜå †ÜÆÜå “å †ÃÜå íÜÓôÜÜ¹ÏÜÜØ “ÜÆÜÓàØ. †å †ÜÆÜ±ÜÃÜå ÆÜÂÜ±ÜíÜÜÑÜà †ÜÆÜå “å. ™Ü±ÜÜØ íÜäšÜÜåÃÜÜØ ÆÜÜØ¹²ÜÏÜÜØ³Üß ÆÜ´ÜÓÜìÜØ-ÆÜÝ²ÑÜÜ ËÜÃÜå “å ´ÜÜå ‘åüêÜÜ‘ †åÃÜå ËÜß²ß ËÜÃÜÜíÜß ÆÜß´ÜÜ ÷ÜåÑÜ “å. íÜäšÜÜå, ÆÜïÜà†Üå, ÆÜšÜß†Üå, èØ´Üà†Üå †ÃÜå ‘ß²ß†Üå ÏÜÜüå †ÜÓÜÏÜ ‘ÓíÜÜÃÜß èÄÑÜÜ “å. ´Üå ÏÜå¹ÜÃÜÏÜÜØ ÆÜÜ±ÜßÃÜå ÆÜ‘²ß ÓÜƒÜå “å †ÃÜå èÏÜßÃÜÃÜå ÉìºàÆÜ ËÜÃÜÜíÜå “å. †Ü íÜäšÜÃÜÜØ †ÃÜå‘ êÜšÜ±ÜÜåÏÜÜØ³Üß ‘åüêÜÜØ‘ êÜšÜ±ÜÜå “å. †Ü³Üß †ÜÆÜ±Üå ŸÑÜÜÓå ÏÜÜµÜ êÜÜ‘²ÜØ ÏÜÜüå ”Ü²ÃÜå ‘ÜÆÜíÜÜÃÜàØ ÝíÜœÜÜÓß†å “ß†å ´ÑÜÜÓå †ÜÆÜ±Üå ËÜÓÜËÜÓ ¡±Üß†å “ß†å ‘å ÃÜ÷Î ƒÜËÜÓ ÃÜ³Üß, ‘å †ÜÆÜ±ÜÜ †Ü íÜ´ÜÚÃÜÃÜß †ôÜÓ ËÜÁÜÜ è ¢íÜÜå ‹ÆÜÓ ³ÜÜÑÜ “å †ÃÜå íÜäšÜ ÆÜÓ †ÜÁÜÜÝÓ´Ü ´ÜÏÜÜÏÜ êÜÜå‘Üå ÆÜÓ ³ÜÜÑÜ “å. †ÜíÜàØ íÜ´ÜÚÃÜ †ÜÆÜ±ÜÃÜå íÜÁÜÜÓå ôÜØÆÜâ±ÜÚ´ÜÜ³Üß ÝíÜœÜÜÓíÜÜÃÜß ´Ü‘ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [èàêÜÜ‰ 2015]

†ÜÆÜå “å †ÃÜå †ÜÆÜ±ÜÜ íÜ´ÜÚÃÜÃÜÜØ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜÜå †ÃÜå †åÃÜÜ †ÜÁÜÜÓå †åÃÜß †ÜíÜïÑÜ‘´ÜÜÃÜå ÏÜâêÜíÜíÜÜÃÜß ´Ü‘ †ÜÆÜå “å. ¡å †ÜÆÜ±Üå íÜäšÜÃÜå ÏÜÜµÜ Éì ‘å êÜÜ‘²ÜØ èåíÜÜ †å‘ è ‹´ÆÜÜ¹ÃÜ †ÜÆÜÃÜÜÓ ôÜØôÜÜÁÜÃÜ ´ÜÓß‘å ¡å‰†å ´ÜÜå †ÜÆÜ±Üå †ÜÆÜ±ÜÜ è íÜ´ÜÚÃÜÃÜß †ôÜÓÜå ËÜÜËÜ´Üå †ÜÆÜ±ÜàØ †ØÁÜ´íÜ ÆÜàÓíÜÜÓ ‘Óß†å “ß†å. èåÏÜ †Ü íÜäšÜÃÜå ËÜÜËÜ´Üå “å ´ÜåÏÜ †ÜÆÜ±ÜÜ ¢íÜÃÜÃÜß ´ÜÏÜÜÏÜ ËÜÜËÜ´ÜÜåÏÜÜØ ÆÜ±Ü †ÜíÜàØ è “å. èåÏÜ ‘å ÄÜÜÑÜ †å ÏÜÜµÜ ¹âÁÜ ÏÜåìíÜíÜÜÃÜàØ ôÜÜÁÜÃÜ ÃÜ³Üß ÆÜ±Ü †å ÆÜÂÜ±Üß ÏÜÜØôÜ †ÜÆÜå “å, ÷Ü²‘ÜØ †ÜÆÜå “å, “Ü±Ü †ÜÆÜå “å †ÃÜå ËÜì¹ ôÜÜ³Üå ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ÄÜÜ²àØ ÆÜ±Ü ƒÜÇœÜå “å, ´Üå èÏÜßÃÜ ƒÜå²å “å †ÃÜå ÆÜÜ±ÜßÃÜÜ œÜ˜ÃÜå ÉåÓíÜå “å. ŸÑÜÜÓå †ÜÆÜ±Üå †ÜÆÜ±Üß ÄÜÜÑÜÃÜÜ ôÜÜ³ÜåÃÜÜ ôÜØËÜØÁÜÃÜå †åÃÜß ÆÜâ±ÜÚ´ÜÜÏÜÜØ ôÜÏÜ¢†å “ß†å, ´ÑÜÜÓå †ÜÆÜ±Üå ÏÜÜØôÜ †ÃÜå ²åÓß ‹¾ÜåÄÜ ´ÜÓÉ ÃÜíÜß ÀÞóü³Üß ¡åíÜÜ ÏÜÜØ²ß†å “ß†å. íÜô´Üà ÷ÜåÑÜ ‘å êÜÜå‘Üå, ËÜÁÜÜØ è ËÜ÷à †ÜÑÜÜÏÜ “å †ÃÜå ÆÜÓôÆÜÓ ôÜØ‘ìÜÑÜåêÜÜØ “å. ÍÜÜÓ´ÜÏÜÜØ †ÜÆÜ±Üå †ÜÆÜ±ÜÜØ ™ÜÓÜå ôÜÜíÜÓ±Üß³Üß ôÜÜÉ ‘Óß†å “ß†å, èå ÆÜÎ“ÜØ èåíÜÜ ™ÜÜôÜÏÜÜØ³Üß ËÜÃÜåêÜß ÷ÜåÑÜ “å. †å †å‘ †´ÑÜØ´Ü ôÜÜ¹àØ ôÜÜÁÜÃÜ “å “´ÜÜØ †åÃÜå ËÜÃÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ ™Ü±ÜÜØ ¤ÜÜÃÜ †ÃÜå ´Ü‘ÝÃÜ‘ß ‘ÜæïÜêÑÜÃÜß èéÓ ÆÜ²å “å. ÄÜàèÓÜ´ÜÏÜÜØ 18 ¡´ÜÃÜÜØ ™ÜÜôÜ †ÃÜå ÆÜÜØ¹²ÜØ ôÜÜíÜÓ±Üß ËÜÃÜÜíÜíÜÜ ÏÜÜüå íÜÆÜÓÜÑÜ “å. ¹Óå‘ ÝèêêÜÜÏÜÜØ èà¹Ü ÆÜÂ‘ÜÓÃÜàØ ™ÜÜôÜ íÜÆÜÓÜÑÜ “å †ÃÜå ¹Óå‘ ™ÜÜôÜÃÜß ‹ÆÜÑÜÜåÝÄÜ´ÜÜ ÝÍÜÃÃÜ ÝÍÜÃÃÜ “å. ÄÜÜÑÜÜåÃÜß ÄÜÏÜÜ±ÜÃÜå íÜÜìíÜÜ ÏÜÜüå ÆÜ÷ÜåìÜ ƒÜèâÓ ‘å ÆÜÜÏÜÃÜÜØ ÆÜÜØ¹²ÜØÏÜÜØ³Üß ôÜÜíÜÓ±Üß ËÜÃÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å ŸÑÜÜÓå ÍÜ¬ßÏÜÜØ³Üß ÓÜƒÜÜå²ß ôÜÜÉ ‘ÓíÜÜ, †ÞÄÃÜïÜÜÏÜ‘ ÆÜÜØ¹²ÜØÏÜÜØ³Üß ôÜÜíÜÓ±Üß ËÜÃÜÜíÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å. üÜ‡êôÜíÜÜìß èÏÜßÃÜÃÜå íÜÜìíÜÜ ÆÜÜ´ÜìàØ"–"ÃÜÓÏÜ ™ÜÜôÜ ¡å‰†å ŸÑÜÜÓå êÜÎÆÜ±ÜíÜÜìß èÏÜßÃÜÃÜå ÏÜÜüå ÏÜèËÜâ´Ü ÆÜÜØ¹²ÜØíÜÜìß ôÜÜíÜÓ±Üß ¡å‰†å. íÜÓôÜÜ¹ ÆÜ“ß ËÜ÷åÃÜÜå †Ü èà¹Ü èà¹Ü ÆÜÂ‘ÜÓÃÜÜØ ™ÜÜôÜÃÜå ÍÜåÄÜÜ ‘ÓßÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ “ÜÆÜÓå ôÜà‘ÜíÜÜ ÏÜâ‘ß ¹å “å. ¹Ó 6³Üß 10 †«íÜÜÝ²ÑÜÜØÏÜÜØ ŸÑÜÜÓå ÃÜíÜß ôÜÜíÜÓ±ÜßÃÜß ôÜÉÜ‰ ÏÜÜüå èéÓ ÆÜ²å ´ÑÜÜÓå 201

èâÃÜß ôÜÜíÜÓ±Üß ÄÜÜÑÜÃÜå ƒÜÜíÜÜ ÏÜÜüå †ÜÆÜß ¹åíÜÜÑÜ “å †ÃÜå ÃÜíÜß ôÜÜíÜÓ±Üß ËÜÜØÁÜíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å. †ÜíÜÜØ ™ÜÜôÜ ÆÜ²´ÜÓ èÏÜßÃÜÜå ‘å ÄÜÜÏÜÃÜß ÄÜÜåœÜÓ èÏÜßÃÜÜåÏÜÜØ †ÜÆÜÏÜåìå ¥ÄÜå “å. ÆÜÑÜÜÚíÜÓ±ÜÃÜß ÀÞóü†å ÆÜ±Ü †Ü †å‘ †Ü¹ïÜÚ ü‘Ü‹ íÜô´Üà “å. †åÃÜß ¡´Üå ¥ÄÜå “å, †åÃÜß ¸´Üà ÆÜÂÏÜÜ±Üå êÜ±Ü±Üß †åíÜß Óß´Üå ³ÜÜÑÜ ‘å †å³Üß ÃÜ³Üß èÏÜßÃÜÜå ËÜÄÜ²´Üß ‘å ÃÜ ´ÜÜå ÆÜÑÜÜÚíÜÓ±Ü ËÜÄÜ²å “å. †åÃÜàØ ¢íÜÃÜœÜ˜ íÜ´ÜàÚìÜ‘ÜÓ ôÜØÆÜâ±ÜÚ “å. †åÃÜÜå èÃÏÜ ‘à¹Ó´Üß “å. †å †å‘ ÆÜâ±ÜÚ †ÃÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß ¢íÜÃÜ ¢íÜå “å, †ÃÜå †ÜƒÜÓå °ÜåÓÃÜÜå œÜÜÓÜå ËÜÃÜß †å ÆÜÜå´ÜÜÃÜàØ ¢íÜÃÜ ÆÜâÓàØ ‘Óå “å †ÃÜå œÜÜåÏÜÜôÜÜÏÜÜØ ´ÜÜå ÆÜÜ“àØ ÃÜíÜàØ ¢íÜÃÜ êÜ‰ÃÜå †ÜíÜß ¡ÑÜ “å. †Ü ÆÜä³íÜß ÆÜÓ ÝèíÜÜ´ÜàØ †å‘ ôÜØÆÜâ±ÜÚ ¢íÜÃÜ “å. ‘à¹Ó´ÜÏÜÜØ³Üß ÆÜå¹Ü ³ÜíÜàØ, ÏÜÜÃÜ÷ô´Ü³Üß ÃÜíÜÜ ôíÜéÆÜÏÜÜØ ÆÜÝÓíÜÝ´ÜÚ´Ü ³ÜíÜàØ †ÃÜå ôÜØô‘äÝ´ÜÃÜÜ ôÜÜØô‘äÝ´Ü‘ ôÜÜÏÜÜÝè‘ ÆÜÜå´ÜÏÜÜØ íÜ±ÜÜ‰ èíÜàØ †ÃÜå ÉÓß ‘à¹Ó´Üß Óß´Üå èÃÏÜíÜÜ ÏÜä´ÑÜàÃÜå íÜïÜ ³ÜíÜàØ. ÏÜÜÃÜíÜ ¢íÜÃÜÃÜß èåÏÜ è †ÜÆÜ±Üß †ÜèàËÜÜèà †ÜÆÜ±Üß èéÝÓÑÜÜ´ÜÜåÏÜÜØ³Üß ‹¹ÖÍÜíÜåêÜ íÜô´Üà†Üå ÆÜ±Ü èÃÏÜ, ÏÜä´ÑÜà †ÃÜå ÆÜàÃÜèÚÃÏÜÃÜÜ œÜ˜ÃÜå íÜïÜ “å. èåÏÜ ôÜÜíÜÓ±ÜßÏÜÜØ “å ´ÜåíÜàØ è ôÜà´ÜÓÜ‹ ôÜÜ²êÜÜÃÜàØ “å. èå ôÜÜ²êÜÜå ÏÜüß ÄÜÑÜÜ ÆÜ“ß ÆÜ±Ü ™Ü±ÜàØ êÜÜØËÜàØ ¢íÜå “å. †å ËÜÜì‘ÜåÃÜÜ êÜØÄÜÜåü ôíÜéÆÜå ¢íÜå “å, øÑÜÜÓå‘ †å œÜÎ³ÜÓÜÏÜÜØ ÆÜÝÓíÜÝ´ÜÚ´Ü ³Ü‰ ¡ÑÜ “å, èåÃÜå †ÜÆÜ±Üå ™ÜÓ ôÜÜÉ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ ‹ÆÜÑÜÜåÄÜÏÜÜØ êÜ‰†å “ß†å. ´ÜåÏÜ è †å‘ ÏÜÜüßÃÜàØ ÏÜÜüêÜàØ êÜÜå. ÏÜÜüêÜàØ †åÃÜÜØ Ý“ºÜå³Üß ÆÜÜ±ÜßÃÜå «Ø²àØ ÓÜƒÜå “å †ÃÜå †ÜƒÜÓå èÏÜßÃÜÏÜÜØ ÍÜìß è‰ ÄÜÜæÓíÜïÜÜìß ÏÜä´ÑÜàÃÜå ÆÜÜÏÜå “å. †ÜíÜß íÜô´Üà†Üå ËÜÃÜÜíÜÃÜÜÓÜ ÆÜÜôÜå ‘à¹Ó´Ü ÝíÜïÜå ¤ÜÜÃÜ ÷ÜåÑÜ “å, †åÃÜß ÆÜÜôÜå êÜ±Ü±ÜßÃÜß ü‘Ü‹ ÆÜ½Ý´Ü ÷ÜåÑÜ “å, íÜô´Üà ËÜÃÜÜíÜíÜÜÃÜß †ÜíÜ²´Ü ÷ÜåÑÜ “å †ÃÜå èéÝÓÑÜÜ´Ü ÏÜÜüå"—"êÜÜåÍÜ ÏÜÜüå ÃÜ÷Î †å ‹´ÆÜÜ¹ÃÜ ‘ÓíÜÜÃÜß šÜÏÜ´ÜÜ ÁÜÓÜíÜå “å. ÆÜ±Ü †Ø´Ü´Ü: ´ÜÜå †åÏÜÃÜß ‘Ó±Üß †åÏÜÃÜå ÆÜÜ“ß ‘à¹Ó´Ü ÆÜÜôÜå è êÜ‰ ¡ÑÜ “å ‘å ŸÑÜÜØ³Üß †åÏÜ±Üå ïÜé†Ü´Ü ‘Óß ÷´Üß. 202

†ÜÁÜàÝÃÜ‘ ÑÜàÄÜÃÜÜØ ôÜÜÁÜÃÜÜå èåÏÜ ‘å †ÜÆÜ±Üß ÏÜÜåüÓÄÜÜ²ß, ÏÜÜåËÜÜ‡êÜ ÉÜåÃÜ, ‘ÏÆÑÜàüÓ íÜÄÜåÓåÏÜÜØ ïÜàØ ³ÜÜÑÜ “å! †ÜÆÜ±Üå †åÃÜå èÃÏÜ †ÜÆÑÜÜå “å †ÃÜå †ÜÆÜ±Üå †åÏÜÃÜå ƒÜâËÜ è œÜÜ÷ß†å “ß†å †ÃÜå †ÜÆÜ±Üå †å ôÜÜÁÜÃÜÜåÃÜß ÷ÜåÝïÜÑÜÜÓß, ”²ÆÜ íÜÄÜåÓå³Üß ÆÜÂÍÜÜÝíÜ´Ü “ß†å. †ÜÆÜ±Üå †åÃÜÜ íÜÄÜÓÃÜàØ ¢íÜÃÜ ÝíÜœÜÜÓß ïÜ‘´ÜÜ ÃÜ³Üß. ÆÜ±Ü ŸÑÜÜÓå †å èâÃÜÜØ ³ÜÜÑÜ “å, †åÃÜàØ œÜêÜ±Ü Ó÷å´ÜàØ ÃÜ³Üß †³ÜíÜÜ ´ÜåÃÜß èéÝÓÑÜÜ´Ü ÃÜÜ Ó÷å´Üß ÷ÜåÑÜ ´ÑÜÜÓå †ÜÆÜ±Üå †åÏÜÃÜÜå ´ÑÜÜÄÜ ‘Óß†å “ß†å. ´ÑÜÜÓ ÆÜ“ß †åÃÜàØ ÏÜä´ÑÜà øÑÜÜØ ³ÜÜÑÜ “å? †åÃÜÜ èå ‘Üå‰ ³ÜÜå²Ü ÍÜÜÄÜ ‘à¹Ó´ÜÏÜÜØ³Üß †ÜíÑÜÜ “å ´Üå ´ÜÜå ‘¹ÜœÜ recycle (ÃÜ‘ÜÏÜß ³ÜÑÜåêÜß íÜô´ÜàÃÜå ÉÓß íÜÜÆÜÓß ïÜ‘ÜÑÜ ´ÜåíÜß ËÜÃÜÜíÜíÜß.) ³ÜÜÑÜ “å ÆÜ±Ü ËÜß¡ÃÜàØ ïÜàØ? ÆêÜÜÝôü‘ ôÜ÷åêÜÜ‰³Üß “âüàØ ÆÜ²´ÜàØ ÃÜ³Üß ´Üå ƒÜÜåƒÜêÜàØ ¡ÑÜ “å, ÍÜØÄÜÜÓ ËÜÃÜß ¡ÑÜ “å †ÃÜå ”åÓß ‘œÜÓÜ ÍÜåÄÜàØ, ÆÜÂåÏÜ ÝíÜÃÜÜÃÜÜ ÏÜä´ÑÜàÃÜå ÍÜåüå “å †ÃÜå ´ÑÜÜÓå †ÜÆÜ±Üå ´ÜÜå ¡±ÜßÃÜå †Ü²àØ è ¡å‰†å “ß†å. ÏÜÜåËÜÜ‡êÜ ÉÜåÃÜ ‘å íÜçøÑÜâÏÜøêÜßÃÜôÜÚÃÜå ‘Üå‰ ¢íÜÃÜœÜ˜ ÷Üå´ÜàØ ÃÜ³Üß. †å üâØ‘ß ôÜßÁÜß êÜßüß ÆÜÓ ¢íÜ´ÜÜ ¢íÜÃÜÃÜå ¢íÜå “å †ÃÜå †åíÜß Þô³ÜÝ´ÜÏÜÜØ ÆÜ÷ÜÇœÜå “å ‘å ŸÑÜÜØ ÃÜ³Üß ÏÜä´ÑÜà ‘å ÃÜ³Üß ¢íÜÃÜ. ÁÜÓ´ÜßÏÜÜ´ÜÜ ÃÜ³Üß ´ÜÜå †åÏÜÃÜå ËÜœÜÜíÜ´Üß ‘å ÃÜ³Üß †åÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜÏÜÜØ ôÜÏÜÜíÜß êÜå´Üß. ÆÜÂðÃÜ íÜô´Üà†ÜåÃÜÜå ÃÜ³Üß"–"†å †ÜÆÜ±ÜÜ ¢íÜÃÜÃÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß ³ÜÜÑÜ ´ÜÜå “å, ÆÜ±Ü ÆÜÂðÃÜ †ÜÆÜ±ÜÜå †å íÜô´Üà†Üå ôÜÜ³ÜåÃÜÜ ôÜØËÜØÁÜÃÜÜå “å. †ÜÆÜ±Üå èå ‘Ø‰ íÜÜÆÜÓß†å “ß†å ‘å ‹´ÆÜÜ¹ÃÜ ‘Óß†å “ß†å ´ÜåÃÜÜ³Üß †å‘ ôÜÜØ‘ìéÆÜ ÆÜÂÝ´ÜÝ˜ÑÜÜ ‹´ÆÜÃÃÜ ³ÜÜÑÜ “å èåÃÜß †ôÜÓ †ÜÆÜ±ÜÜ †ÜèàËÜÜèàÃÜÜ ÝíÜòÜ ÆÜÓ ÆÜ²ÒÜ íÜÄÜÓ Ó÷å´Üß ÃÜ³Üß. †ÜÆÜ±Üå †Ü ôÜÜØ‘ìÃÜß †å‘ ÏÜ÷¶íÜÃÜß ‘²ß “ß†å †åíÜß ôÜÍÜÜÃÜ´ÜÜ †Ü èÄÜ´ÜÃÜß Þô³ÜÝ´ÜÃÜå ôÜàÁÜÜÓïÜå ÑÜÜ ËÜÄÜÜ²ïÜå. †Ü ÝíÜòÜ ôÜÜ³ÜåÃÜÜå †ÜÆÜ±ÜÜå ôÜÜØ‘ìéÆÜ ôÜØËÜØÁÜ ´Üå è †ÃÜàËÜØÁÜ.

[èàêÜÜ‰ 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

†ÃÜàËÜØÁÜ †å‘ †ÝÍÜÄÜÏÜ †Ü ïÜË¹ ôÜÜæ³Üß ÆÜ÷åêÜÜØ 1937ÏÜÜØ ÝïÜšÜ±Ü ÏÜÜüå ÏÜìåêÜ ÓÜóü×ßÑÜ ÆÜÝÓóÜ¹ ‘å èåÏÜÜØ ôíÜ´ÜØµÜ ÍÜÜÓ´Ü ÏÜÜüå ÃÜ‰ ´ÜÜêÜßÏÜÃÜß ÝíÜÍÜÜíÜÃÜÜ †ÆÜÜ‰, ´ÜåÏÜÜØ íÜÆÜÓÜÑÜÜå ÷´ÜÜå. ÆÜÝÓóÜ¹ÃÜàØ ÆÜÂÏÜàƒÜô³ÜÜÃÜ ²Üç. ”ÜÝ‘Ó ÷àôÜåÃÜå êÜßÁÜàØ ÷´ÜàØ. ´ÜåÏÜ±Üå ÆÜ÷åêÜÜØ †ØÄÜÂå¢ ïÜË¹ Correlation íÜÜÆÜÑÜÜåÚ. ÝíÜÃÜÜåËÜÜ ÍÜÜíÜå †ÃÜå ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ÜêÜåêÜ‘Ó èåíÜÜ ÝíÜ¿ÜÃÜÜå†å ‘¹ÜœÜ ñÜßÏÜ¹Ö ÍÜÄÜíÜ¹ÖÄÜß´ÜÜÃÜå †ÜÁÜÜÓå CorrelationÃÜß èÄÑÜÜ†å `†ÃÜàËÜØÁÜ' ïÜË¹ ïÜÜåÁÑÜÜå ÷ïÜå. †ÃÜàËÜØÁÜ ´ÑÜÜÓ³Üß ÏÜ÷¹ØïÜå †Ü¢ÝíÜ‘Ü, ÓÜåèÄÜÜÓß, ñÜÏÜ, ‹¾ÜåÄÜ ¿ÜÓÜ †ÆÜÜ´ÜÜ ÝïÜšÜ±Ü ôÜØ¹ÍÜåÚ íÜÆÜÓÜÑÜ “å. ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíÜ¾ÜÆÜß«ÃÜÜ ‘àêÜÆÜÝ´Ü †ÃÜå ÄÜÜØÁÜßÝíÜ¹Ö ñÜß ÃÜÜÓÜÑÜ±ÜÍÜÜ‰†å `¢íÜÃÜ ÏÜÜüåÃÜÜ ÝïÜšÜ±Ü'ÃÜÜ ôÜØ¹ÍÜÚÏÜÜØ †Ü ïÜË¹ÃÜå ÆÜÂÑÜÜåŸÑÜÜå. ¡å‘å ÄÜÜØÁÜß¢†å †Ü ïÜË¹ øÑÜÜÓåÑÜ íÜÜÆÜÑÜÜåÚ ÃÜ³Üß! †ÜÆÜ±Üå †Ü Þô³ÜÝ´Ü†å ‘åíÜß Óß´Üå ÆÜ÷ÜÇœÑÜÜ! èå ƒÜå²â´ÜÜå †ÃÜÜè ÆÜ‘íÜå ´Üå è ‘åÏÜ ÍÜâƒÑÜÜ Ó÷å? ÝíÜòÜÃÜÜ ÄÜÓßËÜÜåÏÜÜØ ƒÜå²â´ÜÜå †ÃÜå ƒÜå´ÜÏÜèâÓÜåÃÜß íÜô´Üß ôÜÜæ³Üß íÜÁÜà “å. †ÜÏÜ ‘åÏÜ? †Üèå †ÃÃÜ íÑÜíÜô³ÜÜ †åüêÜß ËÜÁÜß èÝüêÜ ³Ü‰ ÄÜ‰ “å èå ôÜÜÏÜÜÃÑÜ ËÜàÝ½ÃÜß ËÜ÷ÜÓ “å! ƒÜå´Üß †ÃÜå ƒÜå²â´Ü ÆÜÓÃÜÜ †ÜÆÜ±ÜÜ †ÝÍÜÄÜÏÜÃÜÜ ÏÜâìÏÜÜØ³Üß è ‘Ø‰‘ ƒÜÜåüàØ “å †åÏÜ ÃÜ³Üß êÜÜÄÜ´ÜàØ? †ÃÜÜèÃÜå ÏÜÜµÜ †å‘ íÜåÆÜÜÓßÃÜß íÜô´Üà ´ÜÓß‘å ´ÜÜå ÃÜ è ¡åíÜÜÑÜ ÃÜå! ŸÑÜÜÓå ÄÜÜØÁÜß¢†å ôíÜÜ´ÜØµÑÜ ôÜØÄÜÂÜÏÜÃÜÜ ôÜåÃÜÜÃÜß†ÜåÃÜå ôÜâ´ÜÓ íÜ±ÜíÜÜ †ÃÜå ƒÜÜ¹ß ÆÜ÷åÓíÜÜ ‘ûàØ ´ÑÜÜÓå †å ÏÜÜµÜ ÆÜÓ¹åïÜß ÏÜÜêÜÃÜÜ ËÜÝ÷ó‘ÜÓ ÏÜÜüå ÃÜ÷Üå´ÜÜ ‘÷å´ÜÜ. †åÏÜÃÜàØ ‘÷åíÜàØ ÷´ÜàØ ‘å ´ÜÏÜå ƒÜÜ¹ßÃÜå †ÆÜÃÜÜíÜßÃÜå ¹åïÜÃÜÜØ êÜÜƒÜÜå ‘àüàØËÜÜå ÏÜÜüå †Ü¢ÝíÜ‘ÜÃÜàØ ôÜÜÁÜÃÜ ÆÜâÓàØ ÆÜÜ²Üå “Üå, ´ÜåÏÜÃÜÜ ÷Ü³ÜÏÜÜØ ôÜ¶ÜÜ †ÜÆÜÜå “Üå †ÃÜå ô³ÜÜÝÃÜ‘ †³ÜÚ´ÜØµÜÃÜå ÆÜàÃÜ¢ÚÝíÜ´Ü ‘ÓÜå “Üå. †ÜÏÜ ïÜ÷åÓÏÜÜØ Ó÷å´ÜÜ êÜÜå‘Üå ÄÜÜÏÜÃÜÜ êÜÜå‘Üå ÆÜÂ´ÑÜå ÍÜÜ‰œÜÜÓÜå íÑÜø´Ü ‘Óå †åíÜàØ ÄÜÜØÁÜß¢ ‡œ“´ÜÜ ÷´ÜÜ. ÆÜ÷åêÜÜØ †åíÜàØ ÷´ÜàØ ‘å ƒÜÓß¹ÃÜÜÓ ƒÜÜ¹ßÃÜÜ é. 100/- œÜâ‘íÜå ´ÜÜå †åÏÜÜØ³Üß é. 80/- ‘ÜØ´ÜÃÜÜÓÜÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [èàêÜÜ‰ 2015]

íÜ±ÜÃÜÜÓÜÃÜå ÏÜì´ÜÜ. †Ü ÄÜà±ÜÜå¶ÜÓ ‘¹ÜœÜ ËÜ¹êÜÜÑÜÜå ÷ÜåÑÜ, ‘¹ÜœÜ ËÜ÷à ÃÜ ÆÜ±Ü ËÜ¹êÜÜÑÜÜå ÷ÜåÑÜ, ÆÜ±Ü ƒÜÜ¹ß ÆÜ÷åÓßÃÜå †ÜÆÜ±Üå ‘ÜØ´ÜÃÜÜÓÜ ‘å íÜ±Ü‘ÓÜåÃÜàØ †ÃÜå †åÏÜÃÜÜ ÷Ü³Üå ‘ÓåêÜÜ ‘ÜÏÜÃÜàØ ôÜÃÏÜÜÃÜ ‘Óß†å “ß†å. †ÜÆÜ±Üå ÄÜÜÏÜ ´ÜÓÉ ÆÜæôÜÜÃÜå èíÜÜ ¹‰†å “ß†å. †Üèå †ÜÆÜ±Üå ƒÜÜ¹ß ÆÜÜ“ìÃÜß †Ü ÍÜÜíÜÃÜÜ ÍÜâêÜß ÓûÜ “ß†å, †åÃÜÜå íÜæÝòÜ‘ †ÝÍÜÄÜÏÜ †ÃÜå ÏÜÜÃÜíÜñÜÏÜ, ôíÜÝÃÜÍÜÚÓ´ÜÜ, ÓÜåèÄÜÜÓß, ü‘Ü‹ÆÜ±ÜàØ †ÃÜå ô³ÜÜÝÃÜ‘ †ÜÝÁÜÆÜ´ÑÜ íÜÄÜåÓå ÝíÜïÜå ƒÜÜ¹ß†å †ÜÆÜåêÜß ÀÞóü, †Ü ËÜÁÜàØ è ÍÜàêÜÜ‰ ÓûàØ “å. ÆÜ±Ü ¡å †ÜÆÜ±Üå †Ü ÍÜâÝÏÜ‘ÜÏÜÜØ ÝíÜœÜÜÓß†å ´ÜÜå †ÜÆÜ±Üå ƒÜÜ¹ßÃÜå ¢íÜÃÜÃÜß ¹Óå‘ ´ÜÓÜ÷ÏÜÜØ ïÜÜåÁÜß ïÜ‘ßïÜàØ, ÆÜÜÏÜß ïÜ‘ßïÜàØ. èå ‘ÜæïÜêÑÜÃÜå ÏÜåìíÜíÜÜÏÜÜØ ÆÜå°ß†Üå êÜÜÄÜß ¡ÑÜ “å ´Üå ÷ô´Ü‹¾ÜåÄÜÃÜÜ ‘ÜæïÜêÑÜ ÓÜ´ÜÜåÓÜ´Ü ÄÜÜÑÜËÜ ³Ü‰ ¡ÑÜ “å. ‘ÜÓ±Ü ‘å ‘ÜÓßÄÜÓÜå †ÃÜå ËÜ÷åÃÜÜå ÏÜÜµÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ è ‘ÜÏÜ ÆÜÓ †ÜÁÜÜÓ ÓÜƒÜß †Üèå ÷íÜå ¢íÜÃÜ ¢íÜß ïÜ‘´ÜÜ ÃÜ³Üß. ÄÜÂÜ÷‘ ´ÜÓß‘å †ÜÆÜ±Üå ŸÑÜÜÓå ÷Ü³Üå ËÜÃÜåêÜß íÜô´Üà†Üå ƒÜÓß¹ß†å “ß†å ´ÑÜÜÓå †ÜÆÜ±Üå †ÜÆÜ±ÜÜØ ÃÜÜ±ÜÜØ íÜ²å ÝÃÜÞÿÜ´Ü ÝÃÜíÜå¹ÃÜ ‘Óß†å “ß†å. †ÜÆÜ±Üå ÝíÜòÜÃÜå ‘÷ß†å “ß†å ‘å †ÏÜå ÄÜÜÏÜ²ÜØÃÜÜ ÄÜÓßËÜ ÏÜèâÓ, ôµÜß†ÜåÃÜå üå‘Üå †ÜÆÜß†å “ß†å. †ÜÆÜ±Üå ‘÷ß†å “ß†å ‘å †ÏÜå †Ü ¹åïÜÃÜÜ ôÜÜØô‘äÝ´Ü‘ íÜÜÓôÜÜÃÜå †ÜíÜ‘ÜÓß†å “ß†å. †ÏÜå ÆÜÂ¹âóÜ±Ü ÃÜ ‘ÓÃÜÜÓ, ïÜÜØÝ´ÜÆÜÂåÓ‘, ÆÜÑÜÜÚíÜÓ±ÜÃÜå †ÃÜà‘âì, ô³ÜÜÝÃÜ‘ †ÃÜå ü‘Ü‹ ÝíÜ‘ÜôÜ ‡œ“ß†å “ß†å. †ÏÜå ÏÜÜÃÜß†å “ß†å ‘å ÝËÜÃÜ†Üæ¾ÜåÝÄÜ‘ ‹´ÆÜÜ¹ÃÜÜåÃÜàØ ÆÜ±Ü †ÜÆÜ±ÜÜ †³ÜÚ´ÜØµÜÏÜÜØ ô³ÜÜÃÜ “å. †ÏÜå ‘÷ß†å “ß†å éÝ°ÄÜ´Ü ‘ÜæïÜêÑÜ †å †ÜÆÜ±ÜÜå ÍÜâ´Ü‘Üì ÃÜ³Üß, ÍÜÝíÜóÑÜ ÆÜ±Ü “å. ÏÜÜÓÜ ÏÜÃÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå †Õ÷ôÜÜÃÜÜå ôÜØ¹åïÜ †å ÄÜÓßËÜß ôÜÜÏÜåÃÜÜå †íÜÜè ÷´ÜÜå ‘ÜÓ±Ü ‘å ÄÜÓßËÜÜ‰ †å Õ÷ôÜÜÃÜàØ è †å‘ ôíÜéÆÜ “å †ÃÜå ´Üå ôÜÏÜÜèÃÜß ôÜØÏÜÝ´Ü³Üß ô³ÜÜÑÜß ³Ü‰ ÄÜÑÜàØ “å. ÷íÜå †å ôÜÏÜÑÜ †ÜíÜß ÄÜÑÜÜå “å ‘å ‘ÜÑÜÏÜß ÄÜÓßËÜßÃÜå ™ÜüÜ²íÜÜÏÜÜØ †ÜÆÜ±Üå †ÜÆÜ±Üß ÍÜâÝÏÜ‘Ü 203

ÏÜÃÜå êÜÜÄÜå “å ‘å †ÜÆÜ±Üå †ÜÆÜ±Üß †ÜèàËÜÜèàÃÜÜ ÝíÜòÜ ôÜÜ³Üå †å‘ ¢íÜØ´Ü ôÜØËÜØÁÜ ¥ÍÜÜå ‘ÓíÜÜ³Üß ïÜé†Ü´Ü ‘Óß†å. †ÜÆÜ±Üå èå ƒÜÜ‰†å “ß†å, íÜôµÜÜå ÆÜ÷åÓß†å “ß†å †ÃÜå èå íÜô´Üà†Üå ÓÜåèËÜÓÜåèÃÜÜ †ÜÆÜ±ÜÜ ¢íÜÃÜÃÜå ™ÜåÓå “å ´Üå ÏÜÜµÜ †ÜÆÜ±ÜÜØ ÏÜâêÑÜÜåÃÜå è ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü ôÜÏÜÄÜÂ ÝíÜòÜÃÜÜØ ÏÜâêÑÜÜåÃÜå ÆÜÂÝ´ÜÕËÜÝËÜ´Ü ‘Óå “å

ôÜÏÜ¢†å †ÃÜå †ÜÆÜ±Üß ¡´ÜÃÜå ôÜÏÜÄÜÂ ÝíÜòÜÃÜÜ †å‘ †ØïÜ ´ÜÓß‘å ¡å‰†å. †ÜÆÜ±Üå †å‘ËÜß¡ ôÜÜ³Üå ´ÜåÏÜ è ôÜÏÜÄÜÂ ÝíÜòÜ ôÜÜ³Üå ËÜØÁÜÜÑÜåêÜÜ Ó÷ß†å. †ÜÏÜÜØÃÜÜ ‘åüêÜÜ‘ †ÃÜàËÜØÁÜÜå ÃÜÓß †ÜØƒÜå ¡å‰ ïÜ‘ÜÑÜ †åíÜÜ “å ŸÑÜÜÓå ËÜß¡ ‘åüêÜÜ‘ ÃÜ³Üß. ¡å †ÜÆÜ±Üå ³ÜÜå²àØ ÃÜ¢‘³Üß ¡åíÜÜÃÜß è÷åÏÜ´Ü ‹«ÜíÜß†å ´ÜÜå †ÜÆÜ±ÜÜ ËÜÁÜÜØÃÜß Õè¹ÄÜß íÜœœÜåÃÜÜå ôÜØËÜØÁÜ ôÆÜóüÆÜ±Üå ¹åƒÜÜïÜå. ÝíÜòÜÏÜÜØ †ÜÆÜ±ÜÜ ô³ÜÜÃÜ ÝíÜïÜå ¡ÄÜäÝ´Ü ‘åìíÜíÜß †å è †ÃÜàËÜØÁÜ “å. íÜæÝòÜ‘ß‘Ó±Ü ÓÜåÏÜÜØœÜ‘ “å ÆÜ±Ü ÃÜíÜÜ †ÃÜå ‹ÃÏÜÜ¹‘ ÓÜåÏÜÜØœÜå †ÜÆÜ±Üß ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÃÜèÓ ÷å«ì èå ËÜÃÜå “å, †ÜÆÜ±ÜÜ è ™ÜÓÃÜÜ ÆÜÜ“êÜÜ íÜÜ²ÜÏÜÜØ èå ËÜÃÜå “å †å ÆÜÂÝ´Ü †ÜÆÜ±ÜÃÜå †ôÜØíÜå¹ÃÜïÜßêÜ ‘Óß ¹ßÁÜÜØ “å. †ÜÆÜ±Üß ô³ÜÜÝÃÜ‘ íÜô´Üà†Üå ÝíÜïÜåÃÜß ÝÃÜôËÜ´Ü ôÜ´Ü´Ü ™Üüß Ó÷ß “å. †ÜÆÜ±Üß íÜÆÜÓÜïÜ †ÃÜå ‹´ÆÜÜ¹ÃÜ ÆÜ½Ý´ÜÏÜÜØ †ôÜÏÜ´ÜàêÜÜ †ÜíÜß “å. †ÜÆÜ±ÜàØ ƒÜÜíÜÜÃÜàØ, ‘ÆÜ²ÜØ, ÆÜÜ±Üß íÜÄÜåÓåÃÜå íÜÜÆÜÓ´ÜÜØ ÆÜ÷åêÜÜØ †å ‘åüêÜå ¹âÓ ¹âÓ³Üß †ÜíÜå “å †åÃÜÜå ÝíÜœÜÜÓ ôÜÓƒÜÜå ‘Ó´ÜÜØ ÃÜ³Üß. †Ü ËÜÁÜÜ ÉåÓÉÜÓÜå ‘Ø‰ ÓÜ´ÜÜåÓÜ´Ü ³ÜÑÜÜ ÃÜ³Üß. †ÜÆÜ±Üå ‹ÆÜÍÜÜåø´ÜÜ ´ÜÓß‘å †Ü ÆÜôÜØ¹ ‘ÑÜàÛ “å. †å‘ ‘ÜÓ±Ü ÃÜíÜß œÜßèÃÜß ÄÜà±ÜíÜ¶ÜÜ ÷Üå‰ ïÜ‘å. ‘Üå‰ ‘÷ß ïÜ‘å ‘å †Ü ËÜ¡é ÆÜÝÓËÜìÜå ‘ÜÏÜ ‘Óå “å ÏÜÜÃÜß êÜßÁÜàØ 204

ÆÜ±Ü ÷‘ß‘´Ü ´ÜÜå †å “å ‘å †ÜÆÜ±Üß ÆÜôÜØ¹ÄÜß, †ÜÆÜ±ÜÜ ÝÃÜ±ÜÚÑÜÜåÃÜå êÜßÁÜå è ´ÜÜå ËÜ¡ÓÏÜÜØ ÉåÓÉÜÓÜå †ÜíÑÜÜ “å. †Ü³Üß è †ÜÆÜ±Üå †ÜÆÜ±Üß ÆÜôÜØ¹ÄÜßÃÜÜØ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜÜå ¡åíÜÜ ¡å‰†å †ÃÜå †åÃÜß ‹ÆÜÑÜÜåÝÄÜ´ÜÜ ÃÜ’ß ‘ÓíÜß ¡å‰†å. †ÜÆÜ±ÜÜ êÜßÁÜå ‘ÜåÃÜå ÉÜÑÜ¹Üå ³ÜÜÑÜ “å †ÃÜå ‘ÜåÃÜå ÃÜà‘ôÜÜÃÜ ³ÜÜÑÜ “å ´Üå †ÜÆÜ±Üå ¡±ÜíÜàØ ÆÜ²ïÜå. ¡å †ÜÆÜ±Üå †ÜÆÜ±ÜÜ ‘´Üä´íÜÃÜÜØ ÆÜÝÓ±ÜÜÏÜÜå ¡åíÜÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå †ÜÆÜ±Üå †ÜÆÜ±ÜÜ ƒÜÍÜÜ §œÜÜ œÜ°ÜíÜßÃÜå êÜÜå‘ÜåÃÜå ËÜÜèà†å ÃÜ ÏÜâ‘ß ¹‰ ïÜ‘ß†å. †ÜÆÜ±Üå †å ôÜÏÜèíÜàØ ÆÜ²ïÜå ‘å †ÃÑÜÃÜß ƒÜÜåüÃÜß †Ø´Ü´Ü: ´ÜÜå ÏÜÃÜå ÆÜ±Ü †ôÜÓ ³ÜíÜÜÃÜß “å. ‹ÆÜÍÜÜåø´ÜÜ †ÃÜå ‹´ÆÜÜ¹‘ íÜœœÜå, ‹´ÆÜÜ¹‘ †ÃÜå ‘ÜœÜÜ ÏÜÜêÜ íÜœœÜå ‘å ïÜÜôÜ‘ †ÃÜå ïÜÜÝôÜ´Ü íÜœœÜå èåüêÜàØ †Ø´ÜÓ †Üå“àØ †åüêÜß èíÜÜËÜ¹åÝ÷´ÜÜ íÜÁÜÜÓå. ÏÜÃÜå êÜÜÄÜå “å ‘å †ÜÆÜ±Üå †ÜÆÜ±Üß †ÜèàËÜÜèàÃÜÜ ÝíÜòÜ ôÜÜ³Üå †å‘ ¢íÜØ´Ü ôÜØËÜØÁÜ ¥ÍÜÜå ‘ÓíÜÜ³Üß ïÜé†Ü´Ü ‘Óß†å. †ÜÆÜ±Üå èå ƒÜÜ‰†å “ß†å, íÜôµÜÜå ÆÜ÷åÓß†å “ß†å †ÃÜå èå íÜô´Üà†Üå ÓÜåèËÜÓÜåèÃÜÜ †ÜÆÜ±ÜÜ ¢íÜÃÜÃÜå ™ÜåÓå “å ´Üå ÏÜÜµÜ †ÜÆÜ±ÜÜØ ÏÜâêÑÜÜåÃÜå è ÃÜ÷Î ÆÜ±Ü ôÜÏÜÄÜÂ ÝíÜòÜÃÜÜØ ÏÜâêÑÜÜåÃÜå ÆÜÂÝ´ÜÕËÜÝËÜ´Ü ‘Óå “å. †ÜÏÜÜØ †Ü¹ÜÃÜ-ÆÜÂ¹ÜÃÜ “å. †ÜÆÜ±Üå ôÜÏÜôÑÜÜ†ÜåÃÜå ÃÜæÝ´Ü‘´ÜÜ †ÃÜå ôÜÏÜÄÜÂ´ÜÜ³Üß ¡å‰†å †ÃÜå †å‘ ÃÑÜÜÑÜß †ÃÜå ôÜÏÜä½ ôÜÏÜÜè ¥ÍÜÜå ‘Óß†å. èå³Üß ‘ÓßÃÜå †ÜÆÜ±ÜÜØ ‘à¹Ó´Üß ôÜÜÁÜÃÜÜå ôÜÏÜÜÃÜ Óß´Üå íÜ÷ÇœÜÜÑÜ †ÃÜå ÏÜÜÃÜíÜñÜÏÜÃÜå ÆÜâÓ´ÜàØ íÜì´ÜÓ ÏÜìå. †ÜÆÜ±Üå †å‘ËÜß¡ ôÜÜ³Üå ¡å²ÜÑÜåêÜÜ †ÃÜå ¢íÜØ´Ü ôÜÏÜà¹ÜÑÜÜå ËÜÃÜÜíÜß†å. †ÜÁÜàÝÃÜ‘´ÜÜÃÜÜ ÃÜÜÏÜå †ÜÆÜ±Üå †åíÜß ‘Üå‰ ‘Üå‰ íÑÜíÜô³ÜÜ†Üå ‘å Óß´ÜÍÜÜ´ÜÜå êÜÜ¹ß†å ÃÜ÷Î ‘å èå ‘åüêÜÜ‘ êÜÜå‘ÜåÃÜå ÷ØÏÜåïÜÜØ íÜØÝœÜ´Ü ÓÜƒÜå, †ÆÜâÓ´ÜÜÃÜß †ÃÜàÍÜâÝ´Ü ‘ÓÜíÜå. ÄÜÓßËÜß ´ÜåÏÜ è ïÜÜåóÜ±ÜÃÜàØ †Ü˜ÏÜ±Ü ŸÑÜÜØ ôÜ÷è Óß´Üå ³Ü´ÜàØ Ó÷å, ŸÑÜÜØ †å‘ ÏÜÜ±ÜôÜÃÜÜå ÉÜÑÜ¹Üå †å ËÜß¡ÃÜàØ ÃÜà‘ôÜÜÃÜ ÷ÜåÑÜ †åÃÜå ‘‰ Óß´Üå ÝíÜ‘ÜôÜ ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ! ÏÜÜÓÜ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ `ôÜåíÜÜ'ÃÜÜ †ÃÜàÍÜíÜÃÜß íÜÜ´Ü ‘ÓàØ ´ÜÜå ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ ÃÜÜÃÜÜ ÆÜÜÑÜå ÆÜ±Ü ïÜé ‘Óß ïÜ‘ÜÑÜ. ÏÜèâÓÜåÃÜÜØ ËÜÜì‘Üå ÏÜÜüå ™ÜÜåÝ²ÑÜÜ™ÜÓ ïÜé ‘ÓÜå †ÃÜå †åÏÜÃÜÜØ ‘àüàØËÜÜåÃÜÜ ¢íÜÃÜ ËÜ¹êÜÜíÜÜ [èàêÜÜ‰ 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ËÜÜì‘Üå ÏÜÜüå ¢íÜÃÜ ÆÜÑÜÛ´ÜÃÜß ôÜÜÁÜÃÜÜ “å. †Ü³Üß è †åÃÜå ïÜÜìÜ ÝïÜšÜ±ÜÃÜÜØ íÜóÜÜåÚ ‘å ‹œœÜ ÝïÜšÜ±ÜÃÜÜØ íÜóÜÜåÚ ÆÜÓ †ü‘ÜíÜß ÃÜ ¹Üå. †´ÑÜÜÓÃÜÜØ 12 íÜóÜÚÃÜàØ ïÜÜìÜ ÝïÜšÜ±Ü †åíÜÜØ ËÜÜì‘Üå ÏÜÜüå ™Ü±ÜàØ êÜÜØËÜàØ “å ‘å èå ËÜÜì‘ÜåÃÜå èêÜ¹ß ÏÜÜåüÜØ ³Ü‰ ™ÜÓ ÏÜÜüå ‘ÏÜÜíÜÜÃÜàØ “å. ÏÜÜµÜ ôÜÜšÜÓ´ÜÜÃÜå ËÜ¹êÜå †ÜÆÜ±Üß ÝïÜšÜ±Ü íÑÜíÜô³ÜÜÏÜÜØ èà¹Ü èà¹Ü íÑÜíÜôÜÜÑÜÜåÃÜÜ ÝïÜšÜ±ÜÃÜß ÆÜ±Ü ïÜÜìÜ†Üå ³ÜíÜß ¡å‰†å èå ËÜÜì‘ÜåÃÜå ôÜßÁÜÜ è ‹´ÆÜÜ¹‘ †åíÜÜØ ‘ÜæïÜêÑÜÜå ôÜÜ³Üå ñÜÏÜËÜ¡ÓÏÜÜØ ÆÜÂíÜåïÜ †ÆÜÜíÜå. ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß ÝïÜšÜ±Ü †å ÓÜåÕè¹Ü ¢íÜÃÜ ´ÜåÏÜ è ÍÜÜÝíÜ ¢íÜÃÜ ÏÜÜüå ÆÜÂô´Üà´Ü ÷ÜåíÜàØ ¡å‰†å. ÝïÜšÜ±Üå †ÜÆÜ±ÜÃÜå †ÜÆÜ±Üß ‹´ÆÜÜ¹‘ ´ÜÓß‘åÃÜß †ÃÜå ‹ÆÜÍÜÜåø´ÜÜ ´ÜÓß‘åÃÜß ÍÜâÝÏÜ‘Ü ÝíÜïÜå, †ÜÆÜ±Üß ïÜÜØÝ´ÜôÜèÚ‘ ´ÜÓß‘åÃÜß ÍÜâÝÏÜ‘Ü ‘å ÉåÓÉÜÓ †Ü±ÜÃÜÜÓ íÑÜÞø´Ü ´ÜÓß‘åÃÜß ÍÜâÝÏÜ‘Ü, íÜæÝòÜ‘ ÃÜÜÄÜÝÓ‘ ´ÜÓß‘å †ÜÆÜ±ÜÜ †ÝÁÜ‘ÜÓÜå †ÃÜå ÉÓ¡å ÝíÜïÜå †ÜÆÜ±ÜÃÜå ¡ÄÜä´Ü ‘ÓíÜÜØ ¡å‰†å. †Ø´Üå ÷àØ ÏÜÜÃÜàØ “àØ ‘å ¡å íÑÜÞø´Ü ´ÜÓß‘å, ‘àüàØËÜÃÜÜ ôÜÍÑÜ ´ÜÓß‘å, ôÜÏÜà¹ÜÑÜÃÜÜ ôÜÍÑÜ ´ÜÓß‘å †ÃÜå ô³ÜÜÝÃÜ‘ †ÃÜå íÜæÝòÜ‘ ÃÜÜÄÜÝÓ‘ ´ÜÓß‘å ¡å †ÜÆÜ±ÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜ ÝíÜÝíÜÁÜ †ÃÜàËÜØÁÜ ÝíÜïÜå ¡ÄÜÂ´Ü Ó÷ßÃÜå †ÜÆÜ±Üå ¢íÜß ïÜ‘ß†å ´ÜÜå ÝíÜòÜÃÜß ÆÜÝÓÞô³ÜÝ´Ü íÜÁÜÜÓå ôÜÏÜ´ÜÜåêÜ ³ÜíÜÜÃÜß, ôÜØÆÜâ±ÜÚÄÜÜÏÜß ³ÜíÜÜÃÜß, ïÜÜØÝ´ÜÆÜâ±ÜÚ ³ÜíÜÜÃÜß ôÜØÍÜÜíÜÃÜÜ íÜÁÜå “å, èéÓ “å ÏÜÜµÜ †å ¡ÄÜäÝ´ÜÃÜß.

êÜÜÄÜïÜå. ËÜÜì‘ÜåÃÜß ôÜØÍÜÜìÏÜÜØ³Üß ËÜ÷åÃÜÜåÃÜå ÏÜàÞø´Ü ÏÜìå ´ÜÜå ËÜ÷åÃÜÜåÃÜß ‹´ÆÜÜ¹‘´ÜÜ íÜÁÜíÜÜ êÜÜÄÜå “å, ËÜÜìÜ†Üå ïÜÜìÜ†å è´Üß ³ÜÜÑÜ “å. ™ÜÜåÝ²ÑÜÜ™ÜÓÏÜÜØ ËÜÜì‘ÃÜå ÑÜÜåÄÑÜ ƒÜÜåÓÜ‘ ÏÜìå “å, †åÃÜß ôÜØÍÜÜì êÜåíÜÜÑÜ “å. ™ÜÜåÝ²ÑÜÜ™ÜÓ †å ËÜÁÜß ÏÜÜ´ÜÜ†ÜåÃÜå ÏÜìíÜÜÃÜàØ †å‘ ô³ÜÜÃÜ ËÜÃÜß ¡ÑÜ “å †ÃÜå †ÜÓÜåÄÑÜÃÜß ôÜØÍÜÜì êÜå´ÜÜ ‘ÜÑÜÚ‘ÓÜå ´Ü³ÜÜ ÏÜÜ´ÜÜ†Üå ÏÜÜüå, ËÜœÜ´ÜÝÁÜÓÜ±ÜÃÜÜ ôíÜôÜ÷ÜÑÜ èâ³Ü ÏÜÜüå †Ü †å‘ ÆÜÂ³ÜÏÜ ÆÜÄÜÝ³ÜÑÜàØ ËÜÃÜß ¡ÑÜ “å. †ÃÜå‘ ÉÜÑÜ¹Ü †ÜÆÜå †åíÜß ôÜåíÜÜ†Üå ¹ÜƒÜêÜ ‘ÓÜå †ÃÜå ËÜÁÜàØ ËÜ¹êÜÜïÜå. ÁÜØÁÜÜå ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå ËÜý‘ êÜÜåÃÜ êÜåíÜß †å ÆÜ±Ü ÏÜÜµÜ ÆÜæôÜÜÃÜß íÜÜ´Ü ÃÜ³Üß. ÆÜæôÜÜÃÜß ôÜÜ³Üå ôÜÜ³Üå ËÜý‘ÃÜå †åÏÜÃÜå ÃÜÜ±ÜÜ‘ßÑÜ ôÜÜšÜÓ´ÜÜ †åüêÜå ‘å øÑÜÜÓå ‹ÁÜÜÓ êÜåíÜàØ, øÑÜÜÓå ËÜœÜ´Ü ‘ÓíÜß ´Üå ÝíÜïÜå ôÜÏÜè †ÜÆÜíÜÜÃÜß ´Ü‘ ÏÜìå “å. ‘ÜæïÜêÑÜíÜÁÜÚÃÜ ‘Óß†å ‘å ÄÜä÷‹¾ÜåÄÜÜå ÏÜÜüå ÑÜÜåÄÑÜ ÏÜ‘ÜÃÜ ¡å‰†å, èâ³Ü íÜßÏÜÜå †ÜÆÜß†å †ÃÜå ÁÜØÁÜÜÃÜå œÜêÜÜíÜíÜÜ ÏÜÜüå èéÓß †åíÜÜ ËÜÁÜÜ è (‡ÃÜÆÜàüÖôÜ) ÝÃÜíÜåïÜÜå †ÜÆÜß†å. †Ü ¹Óå‘ ÝÃÜíÜåïÜÜå ÃÜ ‘åíÜì èå ´Üå ÁÜØÁÜÜÃÜå ôÜÏÜä½ ËÜÃÜÜíÜå “å ÆÜ±Ü èå ´Üå íÑÜÞø´ÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜå ÆÜ±Ü ôÜÏÜä½ ‘Óå “å. †ÜÏÜ ‹´ÆÜÜ¹ÃÜÃÜÜØ ôÜÜÁÜÃÜÜåÏÜÜØ ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ †ÜíÜå “å. †Ü ôÜÜ³Üå ‹´ÆÜÜ¹‘ÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜ †ÜíÜå “å. †ÜÏÜ ÆÜÓôÆÜÓÃÜÜ êÜÜÍÜÏÜÜØ †ÜƒÜß ÆÜÝÓíÜ´ÜÚÃÜÃÜß ÆÜÂÝ˜ÑÜÜ œÜÜêÜå “å. †ÜÆÜ±ÜÜå ÝïÜšÜ±Ü ÝíÜïÜåÃÜÜå †ÝÍÜÄÜÏÜ ÆÜ±Ü ÉÓß³Üß ÝíÜœÜÜÓíÜÜ èåíÜÜå “å. ÝïÜšÜ±Ü †å ËÜÁÜÜØ ÏÜÜüå, ÆÜÂÜæ°Üå †ÃÜå 

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜØ ÃÜíÜÜØ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜÜå êÜå ÝÏÜ”åÓÜËêÜ ÝíÜøüÓ ûàÄÜÜå, †ÃÜà. ÄÜÜåÆÜÜì¹ÜôÜ ÆÜüåêÜ †ÜïÜÜ †ÃÜå ÁÜßÓè †çêÜåø”ÜØ²Ó ²âÏÜÜ, †ÃÜà. ÄÜÜåÆÜÜì¹ÜôÜ ÆÜüåêÜ ˜ÜØÝ´Ü ‘å ‹´˜ÜØÝ´Ü? ÝíÜøüÓ ûàÄÜÜå, †ÃÜà. ÄÜÜåÆÜÜì¹ÜôÜ ÆÜüåêÜ ÏÜÁÜÓÜ´Üå †Ü”Ü¹ß ÑÜÜÃÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ÷´ÑÜÜÃÜß ‘÷Ü±Üß êÜåÓß ‘ÜåÝêÜÃôÜ †ÃÜå ²ÜåÝÏÜÝÃÜ‘ êÜÜÝÆÜÑÜåÓ, ôÜØÆÜÜ. †ÃÜå †ÃÜà. ÄÜÜåÆÜÜì¹ÜôÜ ÆÜüåêÜ A Twin Biography": Bhaktilaxmi Desai & Manibahen Patel Divya Joshi & Manu Raval The Selected Works of Mahatma Gandhi (Vol. I to V) Gen. Editor Sriman Narayan

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [èàêÜÜ‰ 2015]

_350 _150 _150 _100 _250 _600

205

ôÜíÜÜÛÄÜß ÝïÜšÜ±ÜÃÜß íÜÜ´Ü ÄÜÜØÁÜß¢ êÜ‰ †ÜíÑÜÜ : ÏÜ. ¡å. ÆÜüåêÜ1 ‘å´ÜÃÜ éÆÜåÓÜ †ÜƒÜàØ ÃÜÜÏÜ ÏÜÄÜÃÜÍÜÜ‰ ¡å‰´ÜÜÓÜÏÜ ÆÜüåêÜ, ÆÜ±Ü ÆÜÂåÏÜÜ¹Ó³Üß ôÜÜæ ÏÜ.¡å. ‘å ÏÜ.¡å. ÆÜüåêÜÃÜÜ ÃÜÜÏÜå †ÜåìƒÜå. †åÏÜ.†å.ÃÜÜå †åÏÜÃÜÜå ÝÃÜËÜØÁÜ ÆÜØÝ²´Ü ôÜàƒÜêÜÜêÜ¢†å ÆÜß†åœÜ.²ß. ôÜÏÜ‘šÜ ÄÜ±ÜÜíÑÜÜå ÃÜå †ÜÄÜì è´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ÁÜÏÜÚ¹ïÜÚÃÜ ÆÜàô´Ü‘ éÆÜå ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ³ÜÑÜÜå ´ÜÜå íÜìß ¹åïÜ †ÜƒÜÜÏÜÜØ †ÜèÃÜß ´ÜÜÓßƒÜåÑÜ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÝïÜšÜ±ÜÝíÜœÜÜÓÃÜå ôÜÏÜèíÜÜ ÏÜÜüå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ÝïÜšÜ±Ü¹ïÜÚÃÜ ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ ËÜÓÃÜàØ ôÜØÆÜÜ¹ÃÜ ÏÜìíÜàØ ÏÜàï‘åêÜ. †ÜíÜÜ †å‘ËÜå ÃÜ÷Î, †ÃÜå‘ ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜÜ êÜåƒÜ‘-ôÜØÆÜÜ¹‘ ´ÜÓß‘åÃÜß ¡÷åÓ†ÜåìƒÜ ÆÜ±Ü éËÜé ÏÜìÜå ´ÑÜÜÓå †ÜÏÜÜØÃÜÜ ‘ïÜÜÑÜÃÜÜå ÍÜÜÓ ÃÜ÷Î, ôÜÓì-ôÜÜêÜôÜ-ÝíÜÃÜÏÜÂ. . . ¡±Üå ‘Üå‰ ôÜØ´ÜÃÜÜå è ÍÜåüÜå. 23 íÜóÜÚÃÜß ŒÏÜÓå ÓÝíÜïÜØ‘Ó ÏÜ÷ÜÓÜèÃÜÜ ôÜØôÜÄÜÚ³Üß ÑÜàÝÃÜíÜÝôÜÚüß ÝïÜšÜ±Ü †ÃÜå ´ÜåÃÜß 10-06-1927 • 06-08-2015 ô‘ÜçêÜÓÝïÜÆÜ “Üå²ß ÝíÜ¾ÜÆÜß« ÝïÜšÜ±ÜÏÜÜØ ÆÜÂíÜåïÜ êÜåÃÜÜÓ †ÃÜå ÆÜ“ß ÓÝíÜïÜØ‘Ó ÏÜ÷ÜÓÜè, ËÜËÜêÜÍÜÜ‰ ÃÜå ÆÜØÝ²´Ü ôÜàƒÜêÜÜêÜ¢ èåíÜÜ ôÜØ´ÜÜåÃÜß “ÜÑÜÜÏÜÜØ ¢íÜÃÜ™Ü²´ÜÓ ‘ÓÃÜÜÓ ÏÜ. ¡å. ÆÜüåêÜ ´ÜÜ. 6 †ÜçÄÜôüÃÜÜ ÓÜåè ‰òÜÓÃÜß “ÜÑÜÜÏÜÜØ è‰ íÜôÑÜÜ. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜÜ³Üå ´ÜåÏÜÃÜÜå êÜåƒÜ‘-ÆÜÂ‘ÜïÜ‘ ôÜØËÜØÁÜ³Üß ÝíÜïÜåóÜ ÃÜÜ´ÜÜå. `ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷'ÃÜÜ ÆÜ±Ü ÝÃÜÑÜÝÏÜ´Ü íÜÜœÜ‘. †Ü ôÜÜÏÜÝÑÜ‘ÃÜÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ³Üß ƒÜàïÜ ³Ü‰ÃÜå Ýè´ÜåÃº ¹åôÜÜ‰ (1938–2011) ôÜÜ³ÜåÃÜÜØ ôÜØôÏÜÓ±ÜÜå íÜÜÄÜÜåì´ÜÜØ êÜƒÜåêÜÜ ÆÜµÜÏÜÜØ êÜƒÜå ‘å `†Ü †å‘ †åíÜàØ ‘ÜÏÜ ÷Ü³Ü ÁÜÑÜÛà “å èå †ÜèÃÜß ÝíÜóÜÏÜ ÆÜÝÓÝô³ÜÝ´ÜÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜßèÃÜÜåÃÜå ´Ü³ÜÜ †ÃÑÜ ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓ‘ÜåÃÜå ÆÜÂåÓ±ÜÜ¹ÜÑÜß ÃÜßíÜ²ïÜå'—†Ü ôÜÜÏÜÝÑÜ‘ÃÜå †å‘ íÜóÜÚÃÜÜ ÆÜ²ÜíÜå ÆÜ÷ÜÇœÜ´ÜÜØ ÆÜ÷åêÜÜØ ôÜÜœÜß Ý¹ïÜÜÏÜÜØ ÷ÜåíÜÜÃÜàØ ÆÜÂÏÜÜ±ÜÆÜµÜ ÷´ÜàØ. ÝíÜóÜÏÜ ÆÜÝÓÝô³ÜÝ´ÜÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÁÜæÑÜÚ ¡ìíÜß ÓÜƒÜß ÄÜÜØÁÜßèÃÜÜåÃÜß ÆÜå°ßÏÜÜØ ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ †ÜœÜÜÓÝíÜœÜÜÓ³Üß †ÜÄÜíÜß “ÜÆÜ “Üå²ß èÃÜÜÓ ÏÜ. ¡å. ÆÜüåêÜÃÜß †ÆÜÂÄÜü ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü . . .

1. †ÜÆÜÃÜß ÀÞóü†å ÄÜÜØÁÜß¢: ÆÜµÜ‘ÜÓ ´ÜÓß‘å? 1 ÄÜÜØÁÜß¢†å ¹ÝšÜ±Ü †ÜÝÊ‘ÜÏÜÜØ Õ÷¹ß†ÜåÃÜß ôÜÜÏÜå †ÃÑÜÜÑÜ ³Ü´ÜÜå ¡åÑÜÜå. †åÏÜÜØ³Üß Õ÷¹ß ÆÜÂ¡ÃÜå “àü‘ÜÓÜå †ÜÆÜíÜÜÃÜàØ †åÏÜÃÜàØ ÁÑÜåÑÜ ÷´ÜàØ. †åÃÜÜ ÏÜÜüå ‘Üå‰ ÏÜÜÁÑÜÏÜ ´ÜÜå ¡å‰†å. †åüêÜå †åÏÜ±Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜß êÜ²´ÜÜåÃÜÜå ÆÜÂœÜÜÓ ‘ÓíÜÜÃÜÜ ÷å´Üà³Üß `‡ÞÃ²ÑÜÃÜ †ÜåÆÜßÝÃÜÑÜÃÜ' ïÜé ‘ÑÜàÛ †ÃÜå †å è Óß´Üå Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÏÜÜØ †ÜíÜßÃÜå èà¹Ü èà¹Ü ‹¼åïÜÃÜå êÜ‰ÃÜå `ÃÜíÜ¢íÜÃÜ', `ÑÜØÄÜ ‡ÞÃ²ÑÜÜ' †ÃÜå `÷ÝÓèÃÜ'ÆÜµÜÜå ïÜé ‘ÑÜÜÛ. ÆÜµÜ‘ÜÓ ´ÜÓß‘å †åÏÜÃÜß ÝíÜïÜåóÜ´ÜÜ ÷´Üß ´Üå 1. ÆÜµÜ‘ÜÓ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜØ êÜƒÜÜ±ÜÜåÏÜÜØ ÆÜÂÝ´ÜÕËÜÝËÜ´Ü ÝïÜšÜ±ÜÝíÜœÜÜÓ (÷ÝÓèÃÜËÜØÁÜà, ôÜÃÜÖ 1933³Üß 1948ÃÜÜØ ÝíÜïÜåóÜ ôÜØ¹ÍÜåÚ) ÝíÜóÜÑÜ ÆÜÓ †åÏÜ.ÉßêÜ.ÃÜÜ †ÍÑÜÜôÜÏÜÜØ Óèâ ³ÜÑÜåêÜÜ ôÜØïÜÜåÁÜÃÜ ÝÃÜËÜØÁÜ (ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíÜ¾ÜÆÜß«, 2005-07) ÏÜÜüå êÜåíÜÜÑÜåêÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÜåÏÜÜØ³Üß. ôÜØ.

206

êÜÜå‘ÝïÜšÜ±Ü ‘ÓíÜÜÃÜß. êÜÜå‘ÜåÏÜÜØ ïÜàÍÜ ÍÜÜíÜÃÜÜ èÄÜíÜíÜß †ÃÜå ¡å êÜÜå‘ÜåÏÜÜØ ¹ÜåóÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´Üå ÆÜ±Ü ÝÃÜÍÜÚÑÜ´ÜÜÆÜâíÜÚ‘ ¡÷åÓ ‘ÓíÜÜ. †ÜÝ³ÜÚ‘, ôÜÜÏÜÜÝè‘, ÃÜæÝ´Ü‘, ÁÜÜÝÏÜÚ‘ íÜÄÜåÓå ËÜÜËÜ´ÜÜåÏÜÜØ êÜÜå‘ÜåÃÜå †ÃÜå‘ ÆÜÂðÃÜÜå ÷ÜåÑÜ “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜ êÜÜå‘ÜåÃÜÜ †Ü ´ÜÏÜÜÏÜ ÆÜÂðÃÜÜåÃÜå ôÆÜïÜÚ´ÜàØ. ÏÜÜµÜ ÓÜè‘ßÑÜ †Ü”Ü¹ß ÆÜâÓ´Üß ÃÜ³Üß, ¡å ôÜÜ³Üå ôÜÜ³Üå ÆÜÂ¡™Ü²´ÜÓ ÃÜ÷Î ³ÜÑÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå †Ü”Ü¹ß †ÜíÑÜÜ ÆÜ“ß ™Ü²´ÜÓ ³ÜÑÜÜ íÜÄÜÓÃÜß ÆÜÂ¡ †ÜÆÜ±ÜÃÜå ÍÜÜÓéÆÜ ³Ü‰ ÆÜ²ïÜå, †åÏÜ ´Üå†ÜåÃÜàØ ÏÜÜÃÜíÜàØ ÷´ÜàØ. ËÜßèàØ ‘å, ÝíÜÓÜåÁÜß†ÜåÃÜÜ êÜƒÜÜ±Ü ÆÜ±Ü ´Üå†Üå “ÜÆÜ´ÜÜ †ÃÜå ´ÜåÃÜÜ èíÜÜËÜ ÆÜ±Ü †ÜÆÜ´ÜÜ. ÝÃÜÑÜÝÏÜ´Ü´ÜÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜÃÜß êÜÜšÜÝ±Ü‘´ÜÜ ÷´Üß. ´ÜåÏÜ±Üå ¢íÜÃÜÃÜÜØ [èàêÜÜ‰ 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

œÜÜÝìôÜå‘ íÜóÜÜåÚ ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜÏÜÜØ ÄÜÜëÑÜÜØ, ´ÜåÏÜÜØ øÑÜÜÓåÑÜ †å‘ ÆÜ±Ü †Ø‘ ÏÜÜå²Üå ÆÜ²ÒÜå ÃÜ³Üß. ôÜÃÜ 1946ÏÜÜØ `÷ÝÓèÃÜ'ÆÜµÜÜå ÉÓß³Üß ïÜé ³ÜÑÜÜØ ´ÑÜÜÓå ÆÜ÷åêÜÜå †Ø‘ ÝÃÜÑÜ´Ü ´ÜÜÓßƒÜå ËÜ÷ÜÓ ÆÜÜ²íÜÜÏÜÜØ ´ÜåÃÜÜ ÄÜàèÓÜ´Üß-Õ÷¹ß êÜƒÜÜ±Ü³Üß êÜ‰ÃÜå ´ÜåÃÜå íÜÁÜÜÚ³Üß †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ ÆÜ÷ÜÇœÜÜ²íÜÜÏÜÜØ ™Ü±Üß ÏÜàï‘åêÜß ÆÜ²åêÜß. ´ÜåÏÜ “´ÜÜØ †Ø‘ ÝÃÜÑÜ´Ü Ý¹íÜôÜå ÆÜÂÄÜü ³ÜÑÜÜå ÷´ÜÜå. 2. †ÜÆÜÃÜÜ ÏÜ´Üå ÆÜµÜ‘ÜÓ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜØ êÜƒÜÜ±ÜÜåÏÜÜØ ÆÜÂÝ´ÜÕËÜÝËÜ´Ü ÝïÜšÜ±Ü-ÝíÜœÜÜÓÃÜß ÝíÜïÜåóÜ´ÜÜ ïÜß “å? `‹¾ÜåÄÜ ¿ÜÓÜ ÝïÜšÜ±Ü', `ôíÜÜíÜêÜØËÜß ÝïÜšÜ±Ü', `ÏÜÜ´ÜäÍÜÜóÜÜ ÏÜÜÁÑÜÏÜ'—ÝïÜšÜ±ÜÏÜÜØ †Ü ÝíÜœÜÜÓ ôÜÜæÆÜÂ³ÜÏÜ ÄÜÜØÁÜß¢ è êÜ‰ †ÜíÑÜÜ. ÆÜÓØ´Üà ÝïÜšÜ±ÜÃÜÜå ÏÜàƒÑÜ ÷å´Üà `œÜÜÝÓµÑÜ ™Ü²´ÜÓ' “å, ´Üå ÆÜ±Ü ÄÜÜØÁÜßÝïÜšÜ±Ü-ÝíÜœÜÜÓÃÜß ÝíÜïÜåóÜ´ÜÜ “å, èå ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ôÜØô‘äÝ´ÜÃÜß ÝïÜšÜ±Ü ÆÜÓØÆÜÓÜ †ÃÜå ËÜÜæ½ ¹ïÜÚÃÜÏÜÜØ èå `ïÜßêÜ'ÃÜß íÜÜ´Ü ‘Óß “å ´ÜåÃÜß ôÜÜ³Üå íÜ±ÜÜÑÜåêÜß “å. †Ü”Ü¹ßÃÜÜ †ÜÄÜÏÜÃÜ ÆÜâíÜåÚ ‘Üå‰†å †åÏÜÃÜå ÆÜâ“åêÜàØ ‘å ôíÜ´ÜØµÜ´ÜÜ ËÜÜ¹ ÝïÜšÜ±ÜÃÜÜå ´ÜÏÜÜÓÜå †Ü¹ïÜÚ ïÜÜå ÷ïÜå? ´ÑÜÜÓå †å‘ šÜ±ÜÃÜÜåÑÜ ÝíÜêÜØËÜ ÝíÜÃÜÜ †åÏÜ±Üå ‘÷åêÜàØ": œÜÜÝÓµÑÜ ™Ü²´ÜÓ. ´ÜåÃÜàØ ÏÜ÷¶íÜ ¹ïÜÜÚíÜ´ÜÜØ ´ÜåÏÜ±Üå ‘ûàØ ÷´ÜàØ ‘å ÄÜàêÜÜÏÜßÃÜß ¹ïÜÜÏÜÜØ Ó÷ßÃÜå †ÜÆÜ±Üß ÆÜÂ¡ÃÜàØ †åüêÜàØ ËÜÁÜàØ ÆÜ´ÜÃÜ ³ÜÑÜàØ “å ‘å èåíÜß ÏÜàÞø´Ü ÏÜìïÜå ‘å íÜÁÜà ƒÜÜíÜÜÃÜàØ (†÷Î ÏÜåìíÜíÜÜÃÜàØ, êÜÜåÍÜ-êÜÜêÜœÜÃÜàØ) ÏÜÃÜ ³ÜïÜå. †Ü ÆÜÝÓÞô³ÜÝ´ÜÏÜÜØ ¡å `œÜÜÝÓµÑÜ ™Ü²´ÜÓ' ÃÜ÷Î ³ÜÑÜåêÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ‘Üå‰ ÝíÜ‘ÜôÜ ÑÜÜåèÃÜÜ†Üå êÜÜÍÜ¹ÜÑÜ‘ ôÜÜÝËÜ´Ü ÃÜ÷Î ³ÜÜÑÜ. †ØÄÜÂå¡å†å ÆÜÜå´ÜÜÃÜß ÝïÜšÜ±ÜÆÜ½Ý´Ü ¿ÜÓÜ ¡å ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ÝïÜšÜ±Ü ÆÜÓØÆÜÓÜÃÜå ÏÜÜåüàØ ÃÜà‘ôÜÜÃÜ ‘ÑÜàÛ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ´Üå †å ‘å ´ÜåÏÜ±Üå ´Üå ÝïÜšÜ±Ü êÜßÁÜåêÜÜ†ÜåÃÜå `ËÜå«Ü²àØ ¢íÜÃÜ' ¢íÜ´ÜÜ ‘ÑÜÜÚ. ñÜÏÜ ‘ÓíÜÜå †å ÷êÜ‘àØ ‘ÜÏÜ “å, ´ÜåíÜß ÏÜÜÃÜÝôÜ‘´ÜÜ ¥ÍÜß ‘Óß. ÄÜÜØÁÜß¢†å ÝïÜšÜ±ÜÏÜÜØ ñÜÏÜÃÜÜå ÏÜÝ÷ÏÜÜ ‘ÑÜÜåÚ. ‘Üå‰ ‘ÜÏÜ ÷êÜ‘àØ ÃÜ³Üß ´Üå ÆÜÂô³ÜÜÝÆÜ´Ü ‘ÑÜàÛ. íÜìß †ÃÃÜ †ÃÜå íÜôµÜ, †å ÏÜÜÃÜíÜßÃÜß †ÝÃÜíÜÜÑÜÚ èéÝÓÑÜÜ´Ü “å ´Üå ÄÜÜØÁÜß¢†å ¡åÑÜàØ; ÏÜÜüå íÜôµÜ ôíÜÜíÜêÜØËÜÃÜ ÆÜÓ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [èàêÜÜ‰ 2015]

ÆÜØÝ²´Ü ôÜàƒÜêÜÜêÜ¢ ôÜÜ³Üå

ÍÜÜÓ ÏÜâøÑÜÜå. èåÃÜÜ³Üß ñÜÏÜÃÜÜå ÏÜÝ÷ÏÜÜ ÆÜ±Ü ³ÜÑÜÜå †ÃÜå ôíÜÜíÜêÜØËÜÃÜ ÆÜ±Ü ¥ÍÜàØ ³ÜÑÜàØ. †ØÄÜÂå¢ ÍÜÜóÜÜ íÜÄÜÓ ¤ÜÜÃÜÃÜß ËÜÜÓß ƒÜâêÜíÜÜÃÜß ÃÜ³Üß, ÆÜÂÄÜÝ´Ü ïÜøÑÜ ÃÜ³Üß, ´ÜåíÜàØ ÄÜÜØÁÜß¢ †ÄÜÜ‹ÃÜÜ ™Ü±ÜÜ ÍÜÜÓ´ÜßÑÜ ‘åìíÜ±Üß‘ÜÓÜå ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÷´ÜÜ, ÆÜÓØ´Üà ÏÜÜ´ÜäÍÜÜóÜÜ ÏÜÜÓÉ´Üå è íÑÜÞø´ÜÃÜÜå ôÜÜœÜÜå ÝíÜ‘ÜôÜ ³ÜÜÑÜ “å, ´Üå ÷‘ß‘´ÜÃÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢†å †ÜƒÜÜ ¹åïÜÏÜÜØ ÆÜÂœÜÜÓ ‘ÑÜÜåÚ. ´ÜåÏÜ±Üå ÝïÜšÜ±ÜÏÜÜØ ôÜÏÜÜèÃÜå ‘åÃºô³ÜÜÃÜå ÓÜƒÑÜÜå. ôÜÏÜÜèÃÜÜ ÆÜÂðÃÜÜåÃÜÜ ‹‘åêÜ ÏÜÜüå ´ÜÏÜÜÓÜ ¤ÜÜÃÜÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ³ÜíÜÜå ¡å‰†å. ÏÜÜ±ÜôÜ †åüêÜå ÏÜÜµÜ ÏÜÄÜè ÃÜ÷Î, ÆÜÓØ´Üà ïÜÓßÓ, ÏÜÃÜ, ù¹ÑÜ, †Ü´ÏÜÜ–íÑÜÞø´ÜÃÜÜØ †Ü ËÜÁÜÜØ è †ØÄÜÜåÃÜÜå ÝíÜ‘ÜôÜ ³ÜíÜÜå ¡å‰†å. †ÜÏÜ, ôÜíÜÜÛÄÜß ÝïÜšÜ±ÜÃÜß íÜÜ´Ü ÄÜÜØÁÜß¢ êÜ‰ †ÜíÑÜÜ. †ÜÆÜ±Üß ôÜØô‘äÝ´ÜÃÜå ÆÜÜåóÜ‘ ËÜÜËÜ´ÜÜå ´ÜÓÉ ÍÜÜÓ ÏÜâøÑÜÜå. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÝïÜšÜ±ÜÝíÜœÜÜÓÏÜÜØ íÜÜ´ÜÜíÜÓ±Ü è †åíÜàØ ôÜèÜÚÑÜ ‘å †ÜÆÜÜå†ÜÆÜ ‘åìíÜ±Üß ³ÜÜÑÜ. 3. ÷ÜêÜÃÜÜ ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜ(ÏÜàÝº´Ü ÏÜÜÁÑÜÏÜÜå)ÏÜÜØ Óèâ ³Ü´Üß ÝïÜšÜ±ÜÝíÜóÜÑÜ‘ êÜåƒÜôÜÜÏÜÄÜÂß ÝíÜïÜå †ÜÆÜÃÜàØ ïÜàØ †íÜêÜÜå‘ÃÜ “å? ÷ÜêÜÃÜß ÝïÜšÜ±Ü íÑÜíÜô³ÜÜÏÜÜØ ÍÜÂóüÜœÜÜÓ †ÃÜå œÜÜÝÓµÑÜÃÜÜ ‘åíÜÜ ÆÜÂðÃÜÜå ƒÜ²Ü ³ÜÑÜÜ “å! †Ü ÝïÜšÜ±ÜÆÜ½Ý´Ü(ÏÜå‘ÜåêÜåÃÜß ÝïÜšÜ±ÜÆÜ½Ý´Ü)†å †ÜÆÜ±ÜÃÜå èå ÃÜà‘ôÜÜÃÜ ‘ÑÜàÛ “å, ´Üå ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜÏÜÜØ Õ÷ÏÜ´ÜÆÜâíÜÚ‘ ‘÷åíÜÜíÜàØ ¡å‰†å. 207

´ÜåÃÜå ËÜ¹êÜå ´ÜåÃÜÜå ÏÜÝ÷ÏÜÜ ÄÜíÜÜ‰ ÓûÜå “å. ôÜÜÓÜ ôÜÜÓÜ ÆÜµÜ‘ÜÓÜå ÆÜ±Ü ‘÷å “å ‘å ÆÜÂÜ³ÜÝÏÜ‘ ‘šÜÜ†å³Üß †ØÄÜÂå¢ ÝïÜšÜ±Ü íÜÄÜÓ œÜÜêÜíÜÜÃÜàØ ÃÜ³Üß! †åüêÜå ´ÜÏÜÜÓß ôíÜÜÍÜÜÝíÜ‘´ÜÜÏÜÜØ³Üß †ôíÜÜÍÜÜÝíÜ‘´ÜÜÏÜÜØ ÏÜâ‘íÜÜÃÜß íÜÜ´Ü ‘Óå “å. ¡å ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜå êÜÜå‘ÏÜ´ÜÃÜàØ ™Ü²´ÜÓ ‘ÓíÜàØ ÷ÜåÑÜ, êÜÜå‘ÝïÜšÜ±Ü ‘ÓíÜàØ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå ôíÜ´ÜØµÜ ÝíÜœÜÜÓôÜÓ±ÜßíÜÜìÜ †ÃÜå ´Üüô³Ü ËÜÃÜíÜàØ ÆÜ²å, èå †Üèå ÃÜÝ÷íÜ´ÜÖ ÆÜÂÏÜÜ±ÜÏÜÜØ ¡åíÜÜ ÏÜìå “å. 4. ÆÜµÜ‘ÜÓ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜØ êÜƒÜÜ±ÜÜåÏÜÜØ Óèâ ³ÜÑÜåêÜÜ ÝïÜšÜ±ÜÝíÜœÜÜÓÃÜå †ÜÆÜ ÆÜÂíÜ´ÜÚÏÜÜÃÜ ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜÏÜÜØ ‘‰ Óß´Üå ÆÜÂÜôÜØÝÄÜ‘ ÄÜ±ÜÜíÜÜå “Üå? ÄÜÜØÁÜß¢†å ÆÜÂÜ³ÜÝÏÜ‘ ÝïÜšÜ±ÜÃÜß ÏÜÜØ²ßÃÜå ‹œœÜ ÝïÜšÜ±Ü ôÜàÁÜß íÑÜÞø´Ü ÏÜÜ´ÜäÍÜÜóÜÜÃÜÜ ÏÜÜÁÑÜÏÜ ¿ÜÓÜ †ÍÑÜÜôÜ ‘Óß ïÜ‘å ´ÜåíÜß íÑÜíÜô³ÜÜ ÷ÜåíÜß ¡å‰†å, ´ÜåíÜÜå ÝíÜœÜÜÓ

ÏÜâøÑÜÜå ÷´ÜÜå. ÷íÜå †ÜÆÜ±Üå ¡å‰†å “ß†å ‘å ÑÜà.ÆÜß.†åôÜ. ôÜß.ÃÜß ÆÜÓßšÜÜ ÆÜ±Ü ÄÜàèÓÜ´Üß ÏÜÜÁÑÜÏÜÏÜÜØ †ÜÆÜß ïÜ‘ÜÑÜ, ´ÜåíÜß íÑÜíÜô³ÜÜ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß “å. †Ü ÄÜÜØÁÜßÝïÜšÜ±Ü– ÝíÜœÜÜÓÃÜß ÆÜÂÜôÜØÝÄÜ‘´ÜÜ ôÜâœÜíÜå “å. ÏÜÄÜÃÜÍÜÜ‰ ¹åôÜÜ‰ÃÜÜ ÆÜÂÑÜ´ÃÜÜå³Üß `ÑÜàÝÃÜíÜÝôÜÚüß ÄÜÂØ³Ü ÝÃÜÏÜÜÚ±Ü ËÜÜå²Ú'ÃÜß ô³ÜÜÆÜÃÜÜ ³Ü‰. èåÃÜå êÜßÁÜå ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ ÝíÜÃÜÑÜÃÜ³Üß êÜ‰ÃÜå ÝíÜ¤ÜÜÃÜÃÜÜ ÝíÜóÜÑÜÜåÃÜàØ ¤ÜÜÃÜ ÄÜàèÓÜ´Üß ÍÜÜóÜÜÏÜÜØ ÏÜåìíÜß ïÜ‘å “å. êÜÜå‘ÜåÃÜÜ ÆÜÜÑÜÜÃÜÜ ÆÜÂðÃÜÜåÃÜå ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜÏÜÜØ ÆÜ÷åêÜß íÜÜœÜÜ †ÜÆÜíÜß ¡å‰†å. ´ÜåÃÜå ôÜÏÜèíÜÜ, ´ÜåÃÜÜå ÷êÜ øÑÜÜØ “å ´Üå ÝíÜœÜÜÓíÜàØ, †å Ý¹ïÜÜÏÜÜØ ïÜàØ ³Ü‰ ïÜ‘å ´Üå ÏÜâ‘íÜàØ ¡å‰†å. †ÜèÃÜÜ ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜÏÜÜØ ´ÜåÃÜß ÆÜÂÜôÜØÝÄÜ‘´ÜÜ ÃÜ³Üß?! íÑÜÞø´Ü †ÃÜå ôÜÏÜÜè¢íÜÃÜÏÜÜØ èå ¹àËÜÚì´ÜÜ “å, ´ÜåÃÜàØ ‘ÜÓ±Ü †ÜÆÜ±ÜÜ ¢íÜÃÜÏÜÜØ `ÃÜ‰ ´ÜÜêÜßÏÜ' ÃÜ³Üß †ÜíÜß; ´Üå “å. 

ÏÜ. ¡å. ÆÜüåêÜ ÝêÜÝƒÜ´Ü †ÃÜå ôÜØÆÜÜ¹ß´Ü ÆÜàô´Ü‘Üå ¢íÜÃÜÃÜàØ ÍÜÜ³ÜàØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ¢íÜÃÜ‘Ü ÆÜÜ³ÜåÑÜ (Ý÷Ã¹ß": ‘ÜïÜßÃÜÜ³Ü ÝµÜíÜå¹ß) — †ÏÜåÝÓ‘ß ÄÜÜØÁÜß": ÏÜÜ„üÃÜ êÑÜâ³ÜÓ Õ‘ÄÜ ÆÜÝÓíÜÜÓ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ‡üÜêÜßÃÜÜ ÄÜÜØÁÜß": ¹ÜÝÃÜêÜÜå ¹ÜåêœÜß ËÜÜåÝÁÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ‹´‘êÜ ÏÜÝ±Ü ÄÜÜåÆÜËÜØÁÜà ¹ÜôÜ ÍÜÜÓ´Ü ôÜåíÜ‘ ÏÜØ²ì ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ÁÜÏÜÚ¹ïÜÚÃÜ ÑÜàÝÃÜíÜÝôÜÚüß ÄÜÂØ³Ü ÝÃÜÏÜÜÚ±Ü ËÜÜå²Ú ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜÜ ÆÜÂƒÜÓ ÍÜÜóÑÜ‘ÜÓ": ²Üç. èå.ôÜß. ‘àÏÜÜÓÆÆÜÜ ÓÏÜåïÜ ôÜØ™ÜíÜß ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíÜ¾ÜÆÜß« ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíÜ¾ÜÆÜß« ôÜØ´ÜÜåÃÜß “ÜÑÜÜÏÜÜØ (†Ü´ÏÜ‘³ÜÜ) íÑÜÜíÜôÜÜÝÑÜ‘ †ÝÍÜíÜäÝ¶Ü ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ñÜåÑÜÜ³ÜßÚ ïÜØ‘ÓÍÜÜ‰ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÁÜÃÑÜÜå ÄÜä÷ô³ÜÜñÜÏÜ ôÜ¹ÖÝíÜœÜÜÓ ÆÜÝÓíÜÜÓ ¹ÜØÆÜ´ÑÜ ÏÜØÄÜêÜ (œÜØº‘ÜÃ´Ü ïÜå« ôÜÜ³Üå) ôÜ¹ÖÝíÜœÜÜÓ ÆÜÝÓíÜÜÓ ôÜ¹ÖÍÜÜíÜ ÓÜÏÜÜÑÜ±Ü ôÜ¹ÖÝíÜœÜÜÓ ÆÜÝÓíÜÜÓ

208

ËÜËÜêÜÍÜÜ‰ÃÜÜØ êÜƒÜÜ±ÜÜåÏÜÜØ³Üß ÏÜÜÓß ¢íÜÃÜÑÜÜµÜÜ ÝíÜôÜÜÆÜàÓ èåêÜ²ÜÑÜÓß ÆÜµÜÜå ÏÜÜôÜÓÜÃÜß ²ÜÑÜÓß ñÜ¿ÜØèÝêÜ †ÃÜå ôÜØôÏÜÓ±ÜÜå ÓÝíÜïÜØ‘Ó ÏÜ÷ÜÓÜèÃÜÜØ êÜƒÜÜ±ÜÜåÏÜÜØ³Üß ¹Ü¹ÜÃÜß ôÜØ¢íÜÃÜß ¹Ü¹ÜÃÜß ¹ÜåÓíÜ±Üß ¹Ü¹ÜÃÜß íÜ÷åíÜÜÓà íÜÜ±Üß ôÜÜæÃÜÜ ¹Ü¹Ü ¹Ü¹ÜÃÜß “ÜÑÜÜÏÜÜØ ÏÜ÷ÜÓÜèÃÜÜ ÏÜàƒÜå³Üß †ÃÜå ËÜß¢ íÜÜ´ÜÜå ÄÜàè. ôÜÜ. ÆÜÝÓóÜ¹ ÑÜÜæíÜÃÜÃÜå ‹¹ÖËÜÜåÁÜÃÜ ôÜ¹ÖÝíÜœÜÜÓ ÆÜÝÓíÜÜÓ Gandhi on Education †åÃÜ.ôÜß.üß.‰. ÄÜÜØÁÜß¢ ‘Ü ÝïÜšÜÜ¹ïÜÚÃÜ †åÃÜ.ôÜß.üß.‰. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜàØ ÝïÜšÜ±Ü ¹ïÜÚÃÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÂÜ³ÜÚÃÜÜ, ‘ÜØ´Ü±Ü, ƒÜÜ¹ß, ôÜÉÜ‰ ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíÜ¾ÜÆÜß« [èàêÜÜ‰ 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

¢íÜÃÜÏÜÜØ ÉàÓôÜ¹ÃÜàØ ô³ÜÜÃÜ ÝíÜ¬êÜ¹ÜôÜ ‘Üå«ÜÓß †Üè‘ÜêÜ ôÜÜæÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÏÜÜåüÜ ÍÜÜÄÜÃÜÜØ ôÜÄÜÜØôÜØËÜØÁÜß-ÝÏÜµÜÜå ÏÜÜüå ÉÝÓÑÜÜ¹ Ó÷å “å. ÉÜåÃÜ, ÏÜåêÜ, ÉåôÜËÜà‘, íÜÜåüÖôÜ†ÆÜ ÆÜÓ ‘å †±ÜÁÜÜÑÜÜÚ ÑÜÜØ‘ ÏÜìß ¡ÑÜ ´ÜÜå †å‘ËÜß¡ÃÜå `ôÜÏÜÑÜ ‘Ü°Üå ÆÜ“ß ™ÜÓå †ÜíÜíÜÜÃÜÜå' ‘å `ËÜ÷à ÝËÜ”ß ³Ü‰ ÄÑÜÜ “Üå ÃÜå ‘ÜØ‰!' ÏÜ´ÜêÜËÜÃÜß ³ÜÜå²ß ÉÝÓÑÜÜ¹, ³ÜÜå²àØ ‘üÜšÜÍÜÑÜàÛ †ÜÏÜØµÜ±Ü ÏÜëÑÜÜ ‘Óå “å. †ÃÜå ôÜÜÏÜå ÆÜšÜå ÆÜ±Ü †å ÏÜ´ÜêÜËÜÃÜÜå èíÜÜËÜ ÏÜìå “å ‘å `÷Ü, †ÜíÜíÜàØ “å ÆÜ±Ü ÃÜß‘ìÜ´ÜàØ ÃÜ³Üß.' ‘å ÆÜ“ß `´ÜàØÑÜ ÑÜÜØ †ÜíÜå “å!' üâØ‘ÏÜÜØ, ËÜÁÜÜ ÆÜÜå´ÜÆÜÜå´ÜÜÃÜÜÏÜÜØ íÑÜô´Ü “å. †«íÜÜÝ²ÑÜå †å‘ ËÜå Ý¹íÜôÜÃÜß Ó¡ ÏÜìå ´ÜÜå ´Üå ÆÜåÞÃ²ØÄÜ Ó÷åêÜÜØ ‘ÜÏÜÜå †ÃÜå ‘àüàØËÜÃÜå ÉÜìíÜÜÑÜ “å. ÆÜ±Ü èåÃÜå `ÉàÓôÜ¹' ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ †åíÜß ÆÜìÜå ÏÜìíÜß ÏÜàï‘åêÜ “å. ïÜàØ “å †Ü ÉàÓôÜ¹ . . . ¢íÜÃÜÃÜÜ ÝíÜ‘ÜôÜ ÏÜÜüå ïÜÜ ÏÜÜüå †ÝÃÜíÜÜÑÜÚ “å †Ü ÉàÓôÜ¹. . . ‘åíÜß Óß´Üå ÏÜìß ïÜ‘å †å ÉàÓôÜ¹. . . ÉàÓôÜ¹ÃÜÜ êÜÜÍÜ ÃÜå ÉàÓôÜ¹ÃÜÜ ÄÜåÓêÜÜÍÜ ÆÜ±Ü, ôÜ™ÜìàØ ôÜÏÜ¡íÜå “å ôÜØ´Ü ‘ÜåüßÃÜÜ ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓ‘ ÝíÜ¬êÜ¹ÜôÜ ‘Üå«ÜÓß. . . .

. . .

``ÏÜÜ±ÜôÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜ èå ÍÜÜÄÜÏÜÜØ ´ÜåÃÜÜ †Ü´ÏÜÜ ÆÜÓ ÆÜÂÍÜà´íÜ ÏÜåìíÜíÜÜ ÏÜÜüå ¹åíÜÜå †ÃÜå †ôÜàÓÜå íÜœœÜå ™ÜÃÜ™ÜÜåÓ ôÜØÄÜÂÜÏÜ œÜÜêÜå “å ´ÜåÃÜàØ ÃÜÜÏÜ ÉàÓôÜ¹.'' ÉàÓôÜ¹ÃÜß †åíÜß íÑÜÜƒÑÜÜ ñÜß †åêÜ. ÆÜß. èçøôÜ ÃÜÜÏÜÃÜÜ †å‘ †ØÄÜÂåè ÝíÜœÜÜÓ‘å ‘Óß “å. ñÜß ËÜü×ÜÚÃ² ÓôÜåêÜ ÃÜÜÏÜÃÜÜ ËÜß¡ †ØÄÜÂåè ÝíÜœÜÜÓ‘ ¹Óå‘ ÏÜÜ±ÜôÜÃÜå ÆÜàó‘ì ÉàÓôÜ¹ÃÜÜå ôÜÏÜÑÜ ÏÜìíÜÜå ¡å‰†å †ÃÜå ÏÜÜ±ÜôÜÃÜå Ý¹íÜôÜÃÜÜ Éø´Ü œÜÜÓ ‘êÜÜ‘ ‘ÜÏÜ ‘ÓíÜÜÃÜàØ ÷ÜåíÜàØ ¡å‰†å †åÏÜ ‘÷å “å. †Ü ËÜÜËÜ´ÜÏÜÜØ ÏÜ÷Ü´ÏÜÜ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ †åíÜß ÷´Üß ‘å,1 ÏÜÜ±ÜôÜÃÜå ÓÜåèÃÜÜ †Ü« ‘êÜÜ‘ ôÜÜœÜß ¹ÜÃÜ´Ü³Üß ïÜà½ ‘ÜÏÜ ‘ÑÜÜÚ ÆÜ“ß ËÜÜæÝ½‘ ‘ÜÏÜÜåÃÜå ÏÜÜüå ÆÜâÓ´ÜÜå íÜƒÜ´Ü ÏÜìß Ó÷å, ´ÜåÃÜÜ³Üß íÜÁÜÜÓå ÉàÓôÜ¹ÃÜß èéÓ Ó÷å´Üß ÃÜ³Üß. ÏÜâìÏÜÜØ ‘ÜÏÜ ‘åíÜÜ ÍÜÜíÜ³Üß ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå “å ´ÜåÃÜÜ ÆÜÓ ËÜÁÜÜå †ÜÁÜÜÓ “å. ÄÜÏÜå ´ÜåíÜàØ ÝíÜÝíÜÁÜ´ÜÜ ÝíÜÃÜÜÃÜàØ ‘ÜÏÜ ÷ÜåÑÜ, ÆÜ±Ü ¡å †åÏÜÜØ³Üß ÏÜÜ±ÜôÜÃÜå ôÜèÚÃÜÃÜÜå †ÜÃÜØ¹ ÏÜì´ÜÜå ÷ÜåÑÜ, ´ÜÜå †å ‘ÜÏÜ †åÃÜå ÃÜßÓôÜ ÃÜ÷Î êÜÜÄÜå. ¡å †å ‘ÜÏÜÃÜß ÆÜÜ“ì ËÜàÝ½ Óå²Ü‰ ÷ÜåÑÜ ÃÜå ‘Üå‰ ‹œœÜ ‹¼åïÜ ÓƒÜÜÑÜÜå ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå †å ñÜÏÜ †å‘ ÆÜÂ‘ÜÓÃÜàØ ôÜèÚÃÜ ËÜÃÜå “å ÃÜå ´ÜåÏÜÜØ³Üß †ÜÃÜØ¹ ÆÜ±Ü ÏÜìå “å. ñÜß Ý‘ïÜÜåÓêÜÜêÜ ÏÜïÜéíÜÜìÜ †Ü ËÜÜËÜ´ÜÏÜÜØ ôÜÜÓÜå ÆÜÂ‘ÜïÜ ÆÜÜ²å “å. ´ÜåÏÜ±Üå ôÜÏÜâìß ˜ÜØÝ´ÜÏÜÜØ †Ü ÏÜà¼ÜÃÜß œÜœÜÜÚ

‘Óß “å. ´ÜåÏÜÜØ³Üß ÆÜÂô´Üà´Ü ÍÜÜÄÜ üâØ‘ÜÏÜÜØ †Ü ÆÜÂÏÜÜ±Üå “å.2 ÉàÓôÜ¹ ïÜË¹ÏÜÜØ †ÜìôÜ †ÃÜå ÝíÜñÜÜØÝ´Ü ËÜØÃÜåÃÜÜå ôÜÏÜÜíÜåïÜ ³ÜÜÑÜ “å. †Ü ÆÜæ‘ß ñÜÏÜ ÆÜ“ß ÝíÜñÜÜØÝ´ÜÃÜß èéÓ ÝíÜïÜå ÝíÜíÜÜ¹ ‘ÓíÜÜå ÃÜ‘ÜÏÜÜå “å. †å ÝíÜñÜÜØÝ´Ü ‘åüêÜß‘ íÜÜÓ ‘åíÜì †ÜÓÜÏÜ³Üß"–"ÝÃÜÓÜØ´Ü³Üß ÆÜ²íÜÜ"–"ôÜâíÜÜÃÜß †ÃÜå ‘Üå‰ íÜÜÓ ËÜß¡ ÆÜÂ‘ÜÓÃÜÜå †ÃÜÜÝ³ÜÚ‘ ïÜÜåƒÜÃÜÜå ‘å ÝíÜÃÜÜå¹ÃÜÜå ñÜÏÜ ‘ÓíÜÜÃÜß ÷ÜåÑÜ. †åÏÜÜØ ÓÏÜ´ÜÄÜÏÜ´Ü, ‘êÜÜœÜÜ´ÜàÓß, ‘³ÜÜ‘ß´ÜÚÃÜ, ¤ÜÜÃÜœÜœÜÜÚ íÜÄÜåÓåÃÜÜå ôÜÏÜÜíÜåïÜ ³ÜÜÑÜ. †å ñÜÏÜ †³ÜÜåÚ´ÆÜÜ¹‘ ÃÜ ÷ÜåÑÜ ´ÜÜåÑÜå ïÜÓßÓ, ÏÜÃÜ, ËÜàÝ½ íÜÄÜåÓåÃÜå ôíÜô³Ü †ÃÜå ‹ÃÃÜ´Ü ‘ÓÃÜÜÓÜå ÷ÜåíÜÜå ¡å‰†å. †åÏÜ ‘÷åíÜàØ ‘å, ÝíÜñÜÜØÝ´ÜÃÜß èéÓ è ÃÜ³Üß, †³ÜíÜÜ †å‘ ñÜÏÜ “Üå²ß ËÜß¡ ÆÜÂ‘ÜÓÃÜÜå ÆÜ±Ü †³ÜÜåÚ´ÆÜÜ¹‘ è ñÜÏÜ ‘ÓíÜÜå ´Üå è ÝíÜñÜÜØÝ´Ü"–"†å íÜä³ÜÜ ÆÜÜØÝ²´ÑÜ èåíÜàØ “å; †ÃÜå †ÜìôÜ ÏÜÜÃÜíÜÝ÷´ÜÃÜàØ ¹àïÏÜÃÜ “å †åÏÜ ôíÜß‘ÜÓíÜÜÏÜÜØ ‘Üå‰ÃÜå ÷Ó‘´Ü ÃÜ ÷ÜåíÜß ¡å‰†å. `ÃÜíÜÓÜå ËÜå«Üå ÃÜƒƒÜÜå¹ íÜÜìå' †å †ÃÜàÍÜíÜíÜÜøÑÜ “å. èå ÉàÓôÜ¹ èàÄÜÜÓ, ¹Üé, íÑÜÝÍÜœÜÜÓ, ´ÜÏÜÜïÜÜ, ÏÜÝêÜÃÜ ‘ìÜ, ÄÜÜìÜÄÜÜìß ´Ü³ÜÜ ÏÜÜÓÜÏÜÜÓßÏÜÜØ ÆÜÝÓ±ÜÏÜå ´Üå ÉàÓôÜ¹ †ÜíÜß ÃÜƒƒÜÜå¹ íÜÜìÃÜÜÓß ÄÜ±ÜÜÑÜ. ÝíÜœÜÜÓ ‘Ó´ÜÜØ è±ÜÜïÜå ‘å, ñÜÏÜ-ÉàÓôÜ¹ÃÜÜå ôÜØËÜØÁÜ ´ÑÜÜÄÜ-ÍÜÜåÄÜ èåíÜÜå “å. èåÏÜ ÏÜÜ±ÜôÜ ôÜíÜÚ³ÜÜ ÍÜÜåÄÜ ÝíÜÃÜÜ Ó÷ß ïÜ‘´ÜÜå ÃÜ³Üß, ´ÜåÏÜ ÉàÓôÜ¹ ‘Ü°ÒÜ ÝíÜÃÜÜ, ÏÜ÷åÃÜ´Ü

1. ¡´ÜÏÜ÷åÃÜ´Ü"—"ÄÜÜØÁÜß¢

2. ôÜÏÜâìß ˜ÜØÝ´Ü—ÏÜïÜéíÜÜìÜ

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [èàêÜÜ‰ 2015]

209

ÉàÓôÜ¹ÃÜÜå ôÜ¹àÆÜÑÜÜåÄÜ ³ÜíÜÜå ¡å‰†å. ´ÜåÏÜÜØ³Üß †ÜìôÜ †ÃÜå ÝíÜêÜÜôÜ ÆÜÜåóÜÜíÜÜØ ÃÜ ¡å‰†å ÆÜ±Ü ¡´ÜÏÜ÷åÃÜ´Ü †ÃÜå ôÜØÑÜÏÜÃÜå ÆÜÜåóÜ±Ü ÏÜìíÜàØ ¡å‰†å. ‘ÜÑÜÜÚÍÑÜÜØ ÃÜ ÆÜÂÏÜÝ¹´ÜíÑÜÏÜÖ †å ¸ÝóÜíÜÜøÑÜ †ÜÆÜ±Üå ÷ØÏÜåïÜ ÃÜèÓ ôÜÏÜšÜ ÓÜƒÜßÃÜå ïÜÓßÓ³Üß ‘ÜÏÜ ‘ÑÜÜÚ ‘ÓíÜàØ ¡å‰†å. †å Óß´Üå ïÜÓßÓ ÆÜÜôÜå³Üß ‘ÜÏÜ êÜå´ÜÜØ êÜå´ÜÜØ ÏÜÃÜàóÑÜ íÜæ´ÜÓÜå ÃÜ ËÜÃÜß ¡ÑÜ †å ¡åíÜÜÃÜàØ “å. ôÜÜ³ÜÜåôÜÜ³Ü ÑÜØµÜÜåÃÜß ôÜÜ³Üå ‘ÜÏÜ ‘ÓßÃÜå è² ÑÜØµÜ èåíÜÜå ÃÜ ËÜÃÜß ¡ÑÜ, †ÃÜå †å‘ «å‘Ü±Üå üå‘ÓÜå †ÃÜå ËÜßèå «å‘Ü±Üå ƒÜÜ²Üå †åíÜß †ôÜÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÃÜ ôÜèÜÚÑÜ †å ÆÜ±Ü ¡åíÜÜÃÜàØ “å

ËÜœÜÜíÜíÜÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘ÑÜÜÚ ÝíÜÃÜÜ Ó÷ß ïÜ‘´ÜÜå ÃÜ³Üß. ÍÜÜåÄÜÃÜå ÏÜÑÜÜÚÝ¹´Ü ‘ÓíÜÜÃÜÜå, ™ÜüÜ²íÜÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ´Üå è ´ÑÜÜÄÜ. †åíÜÜå ÆÜÂÑÜ´ÃÜ ‘Ó´ÜÜØ ‘Ó´ÜÜØÑÜå ´Üå ‘åüêÜÜå‘ ÍÜÜåÄÜ ‘Óå è “å. ÆÜ±Ü ´Üå³Üß ¡å †å ÍÜÜåÄÜÃÜå è ¢íÜÃÜÃÜÜå ÝôÜ½ÜØ´Ü ËÜÃÜÜíÜå “å ´ÜÜå ÝíÜÃÜÜïÜÃÜå è ÆÜØ³Üå ¡ÑÜ “å. †å‘ †åíÜß ÏÜÜÃÑÜ´ÜÜ “å ‘å, ôÜØô‘äÝ´ÜÃÜÜå ÝíÜ‘ÜôÜ ÉàÓôÜ¹ÏÜÜØ³Üß ³ÜÑÜÜå “å, †ÃÜå ³ÜÜÑÜ “å. ÆÜ±Ü ÉàÓôÜ¹ÏÜÜØ³Üß ÝÃÜÏÜÜÚ±Ü ³ÜÑÜåêÜÜØ ‘ìÜ-ôÜÜÝ÷´ÑÜ-‘ÜíÑÜ ‡^ ‹ÆÜÓ“êêÜÜØ, ‡ÞÃºÑÜÏÜÜå÷‘, ÓÜÄÜ¿åóÜ³Üß ÍÜÓåêÜÜØ †ÃÜå ÏÜÜåüå ÍÜÜÄÜå ËÜ¡Óà ÷ÜåÑÜ “å. ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜÜØ ÝÃÜ´ÑÜÃÜæÝÏÜÝ¶Ü‘, ‘ÜÑÜÜåÚÏÜÜØ, ôÜØËÜØÁÜÜåÏÜÜØ, ñÜÏÜÏÜÜØ èå ‘ä´ÜÜ³ÜÚ´ÜÜ êÜÜÄÜå, ÆÜÂôÜÃÃÜ´ÜÜ †ÃÜàÍÜíÜÜÑÜ †ÃÜå ´ÜåÏÜÜØ³Üß èå ‘ìÜ íÜÄÜåÓå ÝÃÜÏÜÜÚ±Ü ³ÜÜÑÜ ´Üå èà¹Ü ÆÜÂ‘ÜÓÃÜÜØ è ÷ÜåÑÜ. ´ÜåÃÜß Õ‘ÏÜ´Ü ÆÜæôÜÜÏÜÜØ †ÜØ‘ß è ÃÜ ïÜ‘ÜÑÜ. ÏÜÜÃÜíÜ-ÝíÜ‘ÜôÜÃÜß ÀÞóü†å ´ÜåÃÜß †ôÜÓ ÝÃÜÓÜìß “å. ÏÜÜÃÜíÜ ‹ÃÃÜÝ´Ü ÏÜÜüå ÉàÓôÜ¹ÃÜß èéÓ “å †åÏÜÜØ ÃÜÜ ÃÜ÷Î ‘÷ß ïÜ‘ÜÑÜ. ƒÜÜíÜÜÃÜß ‘å ôÜâíÜÜÃÜßÑÜå ÝÃÜÓÜØ´Ü ÃÜ ÏÜìå, ôÜ¹ÜÑÜå `íÜƒÜ´Ü ÃÜ³Üß' †åíÜàØ è ¢íÜÃÜÃÜàØ ™ÜÝ²ÑÜÜì ÄÜÜå«íÜÜÑÜ †å ‡óü Þô³ÜÝ´Ü ÃÜ³Üß è. ÆÜ±Ü †å ÉàÓôÜ¹ ´Üå ³ÜÜå²Ü ‘êÜÜ‘ ¹Üå²Ü¹Üå²ß ‘Óß ÍÜâ´ÜÃÜß èåÏÜ ‘ÜÏÜ ‘ÓíÜàØ, †ÃÜå ÆÜ“ß ³ÜÜå²Ü 210

‘êÜÜ‘ ÏÜÜåèïÜÜåƒÜÃÜÜ ‘ÜÑÜÚ˜ÏÜÏÜÜØ ÆÜ²íÜàØ ´Üå ÃÜ÷Î. ÉàÓôÜ¹ÃÜàØ èåüêÜàØ ôÜÜœÜàØ ôÜàƒÜ ¢íÜÃÜÃÜÜØ ËÜÁÜÜØ ‘ÜÏÜÜå ÝÃÜÓÜØ´Ü³Üß ‘Óß ïÜ‘ÜÑÜ †åíÜß Þô³ÜÝ´ÜÏÜÜØ ÏÜìå, ´ÜåüêÜàØ ‘ÜÏÜÃÜÜå íÜåÄÜ íÜÁÜÜÓß ÉàÓôÜ¹ ‘Ü°íÜÜÃÜÜ ÆÜÂÑÜ´ÃÜÏÜÜØ³Üß ÃÜ ÏÜìå. ”²ÆÜ, ôÜÏÜÑÜÃÜß ËÜœÜ´Ü, ïÜÞø´ÜÃÜß ËÜœÜ´Ü, ÉàÓôÜ¹ íÜÄÜåÓå ÑÜÜåÄÑÜ éÆÜÏÜÜØ èéÓ ‹ÆÜÑÜÜåÄÜß “å, ÆÜ±Ü †ÜÆÜ±Üå †åÃÜß ÝÃÜÓÆÜåšÜÆÜ±Üå ôíÜ´ÜØµÜ Õ‘ÏÜ´Ü †ÜØ‘ß†å “ß†å. ËÜê‘å ÆÜæôÜÜ ‘Ó´ÜÜØÑÜå ´ÜåÃÜß íÜÁÜÜÓå Õ‘ÏÜ´Ü ‘¹ß‘ ôÜÏÜ¢†å “ß†å. †ÜÆÜ±ÜÜØ ‘ïÜÜØ ‘ÜÏÜ ËÜÄÜ²å †åÏÜ ÃÜ ÷ÜåÑÜ, ¥êÜüÜå íÜƒÜ´Ü ÃÜ‘ÜÏÜÜå ‘å ¹àÓàÆÜÑÜÜåÄÜÏÜÜØ è è´ÜÜå ÷ÜåÑÜ, ïÜÓßÓÏÜÜØ ‘ÜÏÜ ‘ÓíÜÜÃÜß ïÜÞø´ÜÑÜå ÷ÜåÑÜ, ¥êÜüàØ ‘ÜÏÜÃÜå †ÍÜÜíÜå ïÜÓßÓ °ßêÜàØ ËÜÃÜ´ÜàØ ÷ÜåÑÜ, “´ÜÜØÑÜ ôÜÏÜÑÜ, ”²ÆÜ ‡´ÑÜÜÝ¹ÃÜß ”ØƒÜÃÜÜ ‘Óß†å “ß†å. †Ü †ÑÜÜåÄÑÜ “å. ¡å ÉàÓôÜ¹, ôÜÏÜÑÜÃÜß ËÜœÜ´Ü, ”²ÆÜ íÜÄÜåÓå ¢íÜÃÜÃÜå ôÜÏÜä½ ‘Óå ´Ü³ÜÜ ÝÃÜÓÜØ´Ü †ÃÜå ôÜàƒÜïÜÜØÝ´Ü êÜÜíÜå ´ÜÜå ´Üå ËÜÁÜàØ ïÜÜåÍÜå †ÃÜå ´ÜÜå è ´Üå êÜÜÍÜ‘ÜÓß ³ÜÜÑÜ. †ÜœÜÜÑÜÚ èçøôÜ ‘÷å “å ´ÜåÏÜ,1 ‘Üå‰ÃÜÜå ÉàÓôÜ¹ÃÜÜå íÜƒÜ´Ü †å è ôÜå´ÜÜÃÜÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜØ ‘ÜÓô´ÜÜÃÜ ‘ÓíÜÜÃÜß íÜÁÜÜÓåÏÜÜØ íÜÁÜÜÓå ïÜøÑÜ´ÜÜ†ÜåÃÜÜå íÜƒÜ´Ü ÆÜ±Ü “å. ôÜÜ³ÜÜåôÜÜ³Ü ÉàÓôÜ¹ÃÜÜå ôÜÏÜÑÜ íÜÁÜ´ÜÜØ ÆÜÂÍÜàÃÜÜ ÆÜÜóÜÚ¹ÜåÃÜå ÆÜ±Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜß †ôÜÓ ÉåêÜÜíÜíÜÜÃÜß ´Ü‘ÃÜÜ ÆÜÂôÜØÄÜÜå íÜÁÜå ƒÜÓÜ. †Ü ËÜÁÜÜ ‹ÆÜÓ³Üß †å ôÆÜóü ³ÜÜÑÜ “å ‘å, ÉàÓôÜ¹ÃÜÜå ÆÜÂðÃÜ †å ËÜß¡ ÃÜÜÏÜ³Üß ‘åìíÜ±ÜßÃÜÜå ÆÜÂðÃÜ è “å. ËÜß¡ ÆÜ±Ü ‘åüêÜÜÑÜ ôÜÜÏÜÜÝè‘ ÆÜÂðÃÜÜå †Ø´Üå ‘åìíÜ±ÜßÃÜÜ ÆÜÂðÃÜéÆÜ è ËÜÃÜß Ó÷å “å, ÆÜÓØ´Üà †Ü ÉàÓôÜ¹ÃÜÜå ÆÜÂðÃÜ ´ÜÜå ôÜÜæ³Üß ÆÜ÷åêÜÜå ´ÜåÏÜ ËÜÃÜß ¡ÑÜ “å. †åüêÜå ‘å ÉàÓôÜ¹ÃÜÜå ÑÜÜåÄÑÜ ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘ÓíÜÜ ÏÜÜüå ÑÜÜåÄÑÜ ‘åìíÜ±ÜßÃÜß èéÓ “å. ´ÜåÏÜÜØ ÆÜ±Ü, ÉàÓôÜ¹ ÏÜÜüåÃÜß ‘åìíÜ±ÜßÃÜß ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ÆÜ½Ý´Ü ¡å ÑÜÜåÄÑÜ Óß´Üå ÑÜÜåèíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜå ´ÜÜå ´Üå ÏÜèâÓß ÏÜÜüåÃÜß ‘åìíÜ±ÜßÃÜß ÆÜ½Ý´Ü ÆÜ±Ü ËÜÃÜß Ó÷å. ´Üå ËÜå ËÜÜËÜ´ÜÜåÃÜå “âüß ÆÜÜ²ß ïÜ‘ÜÑÜ ´ÜåÏÜ ÃÜ³Üß. †ÜÆÜ±Üå ´ÜåÃÜå ÏÜÃÜ †ÃÜå 1. ÏÜÃÜàóÑÜÃÜß ôÜíÜÜÛÄÜß±Ü ‘åìíÜ±Üß"—"†ÃÜà^ ÄÜÜåÆÜÜì¹ÜôÜ ÆÜüåêÜ ôÜíÜÜåÚ¹ÑÜÃÜß ¢íÜÃÜ‘ìÜ"—"†ÃÜà^ ÄÜÜåÆÜÜì¹ÜôÜ ÆÜüåêÜ [èàêÜÜ‰ 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

†ÃÜå ËÜßèå «å‘Ü±Üå ƒÜÜ²Üå †åíÜß †ôÜÏÜÜÃÜ´ÜÜ ÃÜ ôÜèÜÚÑÜ †å ÆÜ±Ü ¡åíÜÜÃÜàØ “å. ´Üå ‘åíÜß ¡´ÜÃÜß †³ÜÚíÑÜíÜô³ÜÜÏÜÜØ ïÜøÑÜ “å ´Üå †ÜÆÜ±Üå ¡åíÜàØ ¡å‰†å. ÄÜä÷‹¾ÜåÄÜÜå †ÃÜå ÄÜÂÜÏÜÜå¾ÜåÄÜÜåÏÜÜØ ÏÜÜ±ÜôÜÃÜå ‘ÜÏÜ ÏÜìå “å, ÓÜå¢ ÏÜìå “å; ´Üå ‹ÆÜÓÜØ´Ü, ´ÜåÃÜÜå ÏÜÜÃÜÝôÜ‘ ÝíÜ‘ÜôÜ ÆÜ±Ü ³ÜÜÑÜ “å †ÃÜå ÁÜÃÜÃÜß íÜ÷ÇœÜ±Üß ôÜÜÓß Óß´Üå ³ÜÜÑÜ “å †åíÜÜ ÝíÜÝíÜÁÜ êÜÜÍÜ †åÏÜÜØ Ó÷åêÜÜ “å. ÆÜÓØ´Üà ÑÜØµÜÃÜÜ èåíÜÜå ÏÜÜêÜÃÜÜå °ÄÜêÜÜå ´ÜåÏÜÜØ ÃÜ³Üß ³Ü´ÜÜå †ÃÜå ÑÜØµÜÃÜÜ èåíÜÜå †å‘ÁÜÜÓÜå ÏÜÜêÜ ÆÜå¹Ü ÃÜ³Üß ³Ü´ÜÜå †åüêÜÜå ´ÜåÏÜÜØ ÉåÓ “å. [ÄÜÂÜÏÜÜå¾ÜåÄÜÃÜß ÝíÜœÜÜÓÁÜÜÓÜ †ÃÜå †³ÜÚïÜÜôµÜ,

ïÜÓßÓÃÜÜ ôÜ÷ÝïÜšÜ±ÜÃÜß ÆÜ½Ý´Ü ‘÷ß ïÜ‘ß†å. êÜÜå‘ÜåÃÜå ¡å †å ÆÜÂ‘ÜÓÃÜß ‘åìíÜ±Üß ÏÜìß ÷ïÜå ´ÜÜå ´Üå†Üå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ ÷Ü³Ü íÜ²å ‘ÜÏÜ ‘Ó´ÜÜ ÷ïÜå †ÃÜå ´ÜåÏÜÜØ †ÜÃÜØ¹ ÏÜÜ±Ü´ÜÜ ÷ïÜå. †Ü Óß´Üå ¡å´ÜÜØ, ÉàÓôÜ¹ÃÜå ¢íÜÃÜÏÜÜØ ô³ÜÜÃÜ “å; ÆÜ±Ü ÉàÓôÜ¹ÃÜÜå ôÜ¹àÆÜÑÜÜåÄÜ ³ÜíÜÜå ¡å‰†å. ´ÜåÏÜÜØ³Üß †ÜìôÜ †ÃÜå ÝíÜêÜÜôÜ ÆÜÜåóÜÜíÜÜØ ÃÜ ¡å‰†å ÆÜ±Ü ¡´ÜÏÜ÷åÃÜ´Ü †ÃÜå ôÜØÑÜÏÜÃÜå ÆÜÜåóÜ±Ü ÏÜìíÜàØ ¡å‰†å. ‘ÜÑÜÜÚÍÑÜÜØ ÃÜ ÆÜÂÏÜÝ¹´ÜíÑÜÏÜÖ †å ¸ÝóÜíÜÜøÑÜ †ÜÆÜ±Üå ÷ØÏÜåïÜ ÃÜèÓ ôÜÏÜšÜ ÓÜƒÜßÃÜå ïÜÓßÓ³Üß ‘ÜÏÜ ‘ÑÜÜÚ ‘ÓíÜàØ ¡å‰†å. †å Óß´Üå ïÜÓßÓ ÆÜÜôÜå³Üß ‘ÜÏÜ êÜå´ÜÜØ êÜå´ÜÜØ ÏÜÃÜàóÑÜ íÜæ´ÜÓÜå ÃÜ ËÜÃÜß ¡ÑÜ †å ¡åíÜÜÃÜàØ “å. ôÜÜ³ÜÜåôÜÜ³Ü ÑÜØµÜÜåÃÜß ôÜÜ³Üå ‘ÜÏÜ ‘ÓßÃÜå è² ÑÜØµÜ èåíÜÜå ÃÜ ËÜÃÜß ¡ÑÜ, †ÃÜå †å‘ «å‘Ü±Üå üå‘ÓÜå

ÝíÜ¬êÜ¹ÜôÜ ‘Üå«ÜÓß ôÜÜ³Üå ôÜ÷ÑÜÜåÄÜÏÜÜØ ïÜÜØÝ´ÜêÜÜêÜ ÏÜ. ¹åôÜÜ‰ †ÃÜå ÏÜÄÜÃÜÍÜÜ‰ ÃÜÜ. ÆÜüåêÜ] 

†ÍÑÜÜôÜß†Üå†å íÜôÜÜíÜíÜÜ èåíÜß ÄÜÂØ³ÜÏÜÜìÜ : ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ †íÜôÜÜÃÜ ÆÜ“ß ´ÜåÏÜÃÜÜØ êÜƒÜÜ±ÜÜåÃÜå ÍÜÜÓ´Ü ôÜÓ‘ÜÓÃÜÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ ´ÜÓÉ³Üß ôÜÏÜÑÜÜÃÜà˜ÏÜ ÆÜÂÏÜÜ±Üå ÆÜÂÝôÜ½ ‘ÓíÜÜÃÜß ÑÜÜåèÃÜÜ ÷å«ì ´ÜåÏÜÃÜÜØ ÆÜµÜÜå, êÜåƒÜÜå, ÏÜàêÜÜ‘Ü´ÜÜå, ÍÜÜóÜ±ÜÜå ôÜÏÜÜíÜßÃÜå ´ÜåÃÜå ÆÜàô´Ü‘Ü‘ÜÓå ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÑÜÜØ. †Ø¹Üèå 500 ÆÜÜÃÜÜØÃÜÜ †å‘ †åíÜÜ ôÜÜå ÄÜÂØ³ÜÜå †ØÄÜÂå¢ÏÜÜØ The Collected Works of Mahatma Gandhi, Ý÷Ã¹ßÏÜÜØ ôÜØÆÜâ±ÜÚ ÄÜÜØÁÜß íÜÜØ›ÖÏÜÑÜ †ÃÜå ÄÜàèÓÜ´ÜßÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ ÃÜÜÏÜå ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ³ÜÑÜÜØ “å. ÄÜàèÓÜ´ÜßÏÜÜØ 82 ÄÜÂØ³Ü ÆÜÂ‘ÜÝïÜ´Ü ³Ü‰ ÄÜÑÜÜ “å. ´Üå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ¿ÜÓÜ ÓÜ÷´Ü¹Óå ‹ÆÜêÜËÁÜ “å. ÆÜà. 1-2 (ôÜØÑÜàø´Ü), 3 (¹Óå‘ÃÜÜ) ÆÜà. 4 ÆÜà. 5³Üß 10 (¹Óå‘ÃÜÜ) ÆÜà. 11 ÆÜà. 12³Üß 14 (¹Óå‘ÃÜÜ) ÆÜà. 15³Üß 18 (¹Óå‘ÃÜÜ) ÆÜà. 19 ÆÜà. 20 ÆÜà. 21, 22 (¹Óå‘ÃÜÜ) ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [èàêÜÜ‰ 2015]

50.00 300.00 50.00 100.00 50.00 300.00 16.50 300.00 16.50

ÆÜà. 23 ÆÜà. 24³Üß 29 (¹Óå‘ÃÜÜ) ÆÜà. 30 ÆÜà. 31³Üß 47 (¹Óå‘ÃÜÜ) ÆÜà. 48³Üß 69 (¹Óå‘ÃÜÜ) ÆÜà. 70³Üß 72 (¹Óå‘ÃÜÜ) ÆÜà. 73³Üß 81 (¹Óå‘ÃÜÜ) ÆÜà. 82 ‘àêÜ 1³Üß 82 ÍÜÜÄÜÃÜÜ

300.00 16.50 400.00 16.50 20.00 100.00 30.00 150.00 4,739.00 211

íÑÜÞø´Ü´íÜÝíÜ‘ÜôÜ †ÃÜå ôÜÜØô‘äÝ´Ü‘ ôÜÜæ÷Ü¹Ú ´ÜÓÉ ¹ÜåÓß è´ÜàØ ÆÜàô´Ü‘ : ÆÜÂÜôÜØÝÄÜ‘ ÆÜÂÝ´ÜôÜÜ¹

ÆÜàô´Ü‘ ÆÜÝÓœÜÑÜ ÝïÜêÆÜÜ ÍÜ©-¹åôÜÜ‰

‹ÏÜÜïÜØ‘Ó ¡åïÜß†å ‘Ü‘Ü ‘ÜêÜåêÜ‘ÓÃÜå ôÜÜæÆÜÂ³ÜÏÜ ÑÜÜÓå ¡åÑÜÜÃÜàØ ôÏÜÓ±Ü ‘Ó´ÜÜØ †å‘ êÜåƒÜÏÜÜØ êÜƒÑÜàØ “å, `ÄÜàèÓÜ´ÜÃÜß ÷íÜÜÏÜÜØ †åÏÜÃÜß ôÜØô‘ÜÓÏÜÜÁÜàÓßÃÜÜå ôÆÜïÜÚ ÷´ÜÜå. †å íÜóÜÜÚåÏÜÜØ ´ÜÓà±Ü ôÜÜÝ÷´ÑÜÓÝôÜ‘ íÜÄÜÚÏÜÜØ ´ÜÜå †å êÜÜ²ßêÜÜ ÷´ÜÜ è, ÄÜàèÓÜ´ÜÃÜÜ ôÜÏÜÄÜÂ ÑÜàíÜ‘íÜÄÜÚÃÜÜ ™Ü²´ÜÓÏÜÜØ †åÏÜÃÜÜå ÉÜìÜå ÷´ÜÜå.' †åíÜÜ ‘Ü. ‘Ü.ÃÜÜ ÝíÜóÜÑÜÜåÃÜß ÆÜÜÓ íÜÄÜÓÃÜß ÝíÜÝíÜÁÜ´ÜÜíÜÜìÜØ ÆÜàô´Ü‘ÜåÃÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜå ÆÜàÃÜ:ÏÜàº±Ü ÃÜå ÆÜàÃÜ:ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÏÜÜüå ÷Ü³Ü ÆÜÓ êÜßÁÜÜÃÜåÑÜ íÜƒÜ´Ü ³Ü‰ ÄÜÑÜÜå. †å‘ ôÜÏÜÑÜå Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ, ôÏÜÓ±ÜÑÜÜµÜÜ, †Üå´ÜÓÜ´Üß ¹ßíÜÜêÜÜå †ÃÜå ËÜÜÆÜàÃÜß ”ÜØƒÜß(ôÜØÝšÜÆ´Ü)³Üß †ÜÄÜì íÜÁÜßÃÜå ÷ÜêÜÏÜÜØ ‘Ü‘ÜÃÜÜØ ÆÜØ¹Óå‘ ÆÜàô´Ü‘Üå ‹ÆÜêÜËÁÜ “å. †åÏÜÜØÃÜàØ †å‘ †åüêÜå ÆÜÂÜôÜØÝÄÜ‘ ÆÜÂÝ´ÜôÜÜ¹ . . .

†ÜÆÜ±Üå

ôÜ÷à†å ÃÜíÜÜ íÜóÜÚÃÜß ïÜé†Ü´ÜÏÜÜØ ôüåïÜÃÜÓß ôüÜçôÜÚ, ËÜà‘ïÜÜçÆôÜ, ÝÄÜÈüïÜÜçÆôÜÏÜÜØ èà¹ÜØ èà¹ÜØ éÆÜÓØÄÜ ÁÜÓÜíÜ´Üß, ÃÜÜÃÜßÏÜÜåüß, ´ÜÜÓßƒÜ-íÜÜÓ-ôÜàíÜÜøÑÜÜå Ý²”Ü‡ÃÜÓ ²ÜÑÜÓß†Üå ¡å‰ è ÷ïÜå. †ÜÆÜ±ÜÜÏÜÜØ³Üß ™Ü±ÜÜØÃÜå ÝÃÜÑÜÝÏÜ´Ü ²ÜÑÜÓß êÜƒÜíÜÜÃÜß üåíÜ ÆÜ±Ü ÷ïÜå. ‘Üå‰ ÏÜÜµÜ ÓÜåÕè¹Ü ƒÜœÜÚ êÜƒÜíÜÜ ÏÜÜüå ²ÜÑÜÓßÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘Óå ´ÜÜå ‘Üå‰ Ý¹íÜôÜ ¹ÓÏÑÜÜÃÜ ËÜÃÜåêÜÜ ËÜÃÜÜíÜÜåÃÜÜå ‹êêÜåƒÜ ‘Óå. ‘Üå‰ ÆÜÜå´ÜÜÃÜß †ÜçÝÉôÜÃÜß ÝÏÜÕüÄÜÜå †ØÄÜåÃÜß è ÃÜÜÇÁÜ ÓÜƒÜíÜÜ ÏÜÜüå ²ÜÑÜÓßÃÜÜå ‹ÆÜÑÜÜåÄÜ ‘Óå.

ÆÜÂÜôÜØÝÄÜ‘ ÆÜÂÝ´ÜôÜÜ¹ êÜåƒÜ‘": ‘Ü‘Ü ‘ÜêÜåêÜ‘Ó ÆÜÂ‘ÜïÜ‘": ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÏÜØÝ¹Ó ÆÜàÃÜ: ÏÜàº±Ü íÜóÜÚ": 2014 ÆÜåÆÜÓ ËÜç‘ ËÜÜ‡ÞÃ²ØÄÜ, ôÜÜ‡”": 5.5'×8.5' ÆÜÜÃÜÜØ 14+226, _ 200

212

ÄÜàèÓÜ´Üß ÍÜÜóÜÜÏÜÜØ êÜƒÜÜÑÜåêÜß ²ÜÑÜÓßÃÜß íÜÜ´Ü “å²ß†å ´ÜÜå ôÏÜÓ±ÜÏÜÜØ ôÜÜæ³Üß ÆÜ÷åêÜÜØ ÏÜ÷Ü¹åíÜÍÜÜ‰ÃÜß ²ÜÑÜÓß †ÜíÜå. ÏÜ÷Ü¹åíÜÍÜÜ‰†å ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå èå Óß´Üå †Ü´ÏÜôÜÜ´ÜÖ ‘ÓßÃÜå ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜÜå ÝíÜô´ÜÜÓ ²ÜÑÜÓß ôíÜéÆÜå ‘ÑÜÜåÚ “å †å èÄÜ´Ü †ÜƒÜÜ ÏÜÜüå ÏÜ÷ÜÏÜâêÜß è±ÜôÜ ôÜÏÜÜÃÜ “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß Ý¹ÃÜœÜÑÜÜÚ ÝíÜïÜå œÜØ¹àêÜÜêÜ ÍÜÄÜàÍÜÜ‰ ¹êÜÜêÜ ÝêÜÝƒÜ´Ü †ÃÑÜ †å‘ ²ÜÑÜÓß ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓß ÃÜÜÏÜå ÆÜÂÝôÜ½ ³ÜÑÜåêÜß “å ´ÜÜå ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ÜêÜåêÜ‘Ó, ‹ÏÜÜïÜØ‘Ó ¡åóÜß, ÃÜÓÕôÜ÷ÓÜíÜ Ý¹íÜåÝüÑÜÜ, ôÜÓ¹ÜÓ íÜêêÜÍÜÍÜÜ‰ ÆÜüåêÜÃÜß ¹æÝÃÜ‘ ÃÜÜÇÁÜÜå ÆÜ±Ü ²ÜÑÜÓß éÆÜå ‹ÆÜêÜËÁÜ “å. èÃÏÜå ÏÜÓÜ«ß ÆÜ±Ü ‘ÏÜåÚ ôÜíÜÜÑÜÜ ÄÜàèÓÜ´Üß ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ÜêÜåêÜ‘Óå ÉåËÜÂà†ÜÓß, 1968³Üß Ý²ôÜåÏËÜÓ, 1968(227 Ý¹íÜôÜ) ôÜàÁÜß êÜƒÜåêÜß ÕœÜ´ÜÃÜ-‘Ý±Ü‘Ü†Üå ÆÜÂÜôÜØÝÄÜ‘ ÆÜÂÝ´ÜôÜÜ¹ ÃÜÜÏÜå ÆÜÂÝôÜ½ ³Ü‰ “å. èåÏÜ †ØÄÜÂå¢ ïÜË¹ `²å'"–"Day ‹ÆÜÓ³Üß ²ÜÑÜÓß ïÜË¹ ¥´ÜÓß †ÜíÑÜÜå †åÏÜ ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜå `íÜÜôÜÓ'–Ý¹íÜôÜ ÆÜÓ³Üß `íÜÜôÜÓß' ïÜË¹ ÓœÑÜÜå “å. ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜÃÜß †Ü èà¹ß è ´ÜÓÜ÷ÃÜß, †ÜïÜÓå 240 ÆÜÜÃÜÜØÃÜß ²ÜÑÜÓß íÜÜœÜ‘ÃÜå ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜÃÜÜ ÄÜàèÓÜ´Üß ÍÜÜóÜÜ ôÜÏÜäÝ½, †åÏÜÃÜÜ èå ´Üå ÝíÜóÜÑÜ ÆÜÓ´íÜå †ÜÄÜíÜÜ †ÝÍÜÄÜÏÜÃÜÜå ƒÑÜÜêÜ †ÜÆÜíÜÜÏÜÜØ ôÜšÜÏÜ “å. †ÁÜÁÜÁÜ ÝíÜóÜÑÜ íÜæÝíÜÁÑÜ ÁÜÓÜíÜ´Üß †Ü †ÃÜÜåƒÜß ²ÜÑÜÓßÏÜÜØ øÑÜÜØ‘ ÍÜàêÜ‘±ÜÜÆÜ±ÜàØ üÜìíÜÜÃÜÜå ôÜœÜÜåü ‡êÜÜè [èàêÜÜ‰ 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÝíÜô´ÜÜÓ ÆÜ±Ü ÷ÜåíÜÜÃÜÜå è †å ÃÑÜÜÑÜå ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜå ËÜÜÆÜàÃÜß ƒÜÜÝôÜÑÜ´ÜÜå, ÄÜà±ÜÜå, ôÜØ‘êÆÜÜåÃÜå ÑÜ³ÜÜÑÜÜåÄÑÜ Óß´Üå è †ÜÆÜ±Üß ôÜÏÜšÜ ÏÜâ‘ß †ÜÆÑÜÜØ “å. ´ÜÜå ÆÜàô´Ü‘ÃÜÜ †Ø´Üå ÆÜÝÓÝïÜóüÏÜÜØ ôÜÏÜÜíÜÜÑÜåêÜÜ `ôíÜÜšÜÓß'(Autograph) ÏÜÜØ³Üß ÆÜ±Ü ‘åüêÜÜ‘ œÜâØüåêÜÜ ÕœÜ´ÜÃÜÏÜ±Ü‘Ü†Üå íÜÜØœÜíÜÜ ÄÜÏÜå †åíÜÜ “å. èåÃÜÜ ÆÜÓ³Üß ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜÃÜÜ Ý÷Ã¹ß, ÄÜàèÓÜ´Üß, ÏÜÓÜ«ß †åÏÜ µÜ±ÜåÑÜ ÍÜÜóÜÜ ÆÜÓÃÜÜ ÆÜÂÍÜà´íÜÃÜÜå †Ø¹Üè †ÜíÜíÜÜå ÏÜàï‘åêÜ ÃÜ³Üß. ÆÜÂÜôÜØÝÄÜ‘ ÆÜÂÝ´ÜôÜÜ¹"ÏÜÜØ ËÜÜû ôÜÜÌ¹ÑÜÚÃÜß ôÜÜ³ÜÜåôÜÜ³Ü †ÜØ´ÜÝÓ‘ ôÜÜÌ¹ÑÜÚ †ÃÜå ÝíÜ‘ÜôÜÃÜå ÏÜ÷¶íÜ †ÜÆÑÜàØ “å ´ÜÜå ‡Ý´Ü÷ÜôÜÃÜå ÆÜ±Ü ÃÜèÓ†Ø¹Üè ÃÜ³Üß ‘ÑÜÜåÚ. ÆÜÓôÆÜÓ ôÜØËÜØÁÜÜå, ÆÜÂåÏÜ, êÜÜÄÜ±Üß èåüêÜÜØ è ôÜØô‘äÝ´Ü †ÃÜå †ÜœÜÜÓ ÆÜ±Ü ÏÜÜÃÜíÜß ÏÜÜüå ÏÜ÷¶íÜÃÜÜØ “å †åíÜàØ ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ÏÜÜÃÜ´ÜÜ. ÍÜÜóÜÜ ÝíÜïÜå ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜå êÜƒÑÜàØ “å": `ÏÜÜ±ÜôÜÃÜÜ ù¹ÑÜÏÜÜØ èåüêÜß êÜÜÄÜ±Üß†Üå ¥ÍÜÓÜÑÜ “å ´Üå ËÜÁÜß ÍÜÜóÜÜ ¿ÜÓÜ ôÜÜÝ÷´ÑÜÏÜÜØ ÃÜÜÇÁÜß ïÜ‘ÜÑÜ “å. ÍÜÜóÜÜ †åüêÜå ïÜË¹ ¿ÜÓÜ ÝíÜœÜÜÓÜå, ÍÜÜíÜÃÜÜ†Üå, †ÃÜàÍÜíÜÜå, ïÜØ‘Ü†Üå íÜÄÜåÓå íÑÜø´Ü ‘ÓíÜÜÃÜß ‘ìÜ.'' †ÜÃÜÜ³Üß †åÏÜÃÜß ÄÜàèÓÜ´Üß ÍÜÜóÜÜÃÜß ôÜÏÜäÝ½ÃÜÜå †±ÜôÜÜÓ †ÜíÜß ¡ÑÜ. ÄÜÜØÁÜß¢ ‘÷å´ÜÜ †å ‘ÜåÝïÜÑÜÜÃÜå ÆÜ±Ü ôÜÏÜ¡ÑÜ †åíÜß ôÜÓì †ÃÜå ôÜÜ¹ß ÍÜÜóÜÜÃÜÜØ ‹ÆÜÜôÜ‘ †ÃÜå êÜåƒÜ‘ ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜå ÄÜàèÓÜ´Üß ÍÜÜóÜÜ ôÜÜÝ÷´ÑÜÃÜß èå ôÜåíÜÜ ‘Óß “å †åÃÜß ´ÜÜåêÜå ÍÜÜÄÑÜå è ‘Üå‰ ÆÜ÷ÜÇœÜß ïÜ‘å.

“å ´ÜÜå ÃÜÜÃÜÆÜ±ÜÃÜß †ÃÜå ÏÜÜåüÆÜ±ÜÃÜß ôÏÜäÝ´ÜÃÜÜå ÉÓ‘ ÆÜ±Ü ¹åƒÜÜ²ÒÜå “å. ÝíÜ‘ÜôÜÃÜÜ ˜ÏÜ èåíÜÜ ÝíÜóÜÑÜ³Üß ÆÜàô´Ü‘ íÜÜœÜ‘ÃÜå ‘Üå‰ èà¹ß è ¹àÝÃÜÑÜÜÏÜÜØ ôÜÉÓÃÜÜØ ÏÜØ²Ü±Ü ‘ÓÜíÜå “å. †å ôÜÏÜÑÜå ¹åïÜÏÜÜØ ÆÜÂíÜ´ÜÚ´ÜÜ ¡Ý´ÜÍÜå¹, ÕêÜÄÜÍÜå¹, íÜØïÜÍÜå¹ èåíÜÜØ ôÜÜÏÜÜÝè‘ ¹âóÜ±ÜÜå ÏÜÜüåÃÜß ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜÃÜß ÕœÜ´ÜÜ íÜÜœÜ‘ÃÜå ÆÜ±Ü †ÃÜàÍÜíÜÜÑÜ “å. ôÜØô‘ÜÓ, †ÃÑÜÜå ÆÜÂ´ÑÜå †Ü¹Ó, ôÜÏÜÍÜÜíÜ èåíÜÜ ÄÜà±ÜÜå ÏÜÜÃÜíÜßÏÜÜØ ÷ÜåíÜÜ è ¡å‰†å †åíÜàØ À°ÆÜ±Üå ÏÜÜÃÜ´ÜÜ ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘åìíÜ±Üß‘ÜÓ ÝíÜïÜå êÜƒÜå “å": `èå ÆÜÜå´Üå †‘ìÜÑÜÜ íÜÄÜÓ ÁÜßÓè ÓÜƒÜß ïÜ‘å ´Üå è ‘åìíÜ±Üß‘ÜÓ ³Ü‰ ïÜ‘å.'' ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜßËÜÜÆÜàÃÜÜ ËÜÂúœÜÑÜÚÃÜÜ ÆÜÂÑÜÜåÄÜÜå ÝíÜïÜå íÜ´ÜÚÏÜÜÃÜ ÆÜå°ß ‘å ÍÜÝíÜóÑÜÃÜß ÆÜå°ß ïÜàØ ÝíÜœÜÜÓïÜå †åíÜßÑÜ †ÜïÜØ‘Ü Óèâ ‘Óß “å. ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ÏÜÜüå ÄÜÜØÁÜßËÜÜÆÜàÃÜÜå ïÜË¹ †ÉÓ †ÃÜå †ØÝ´ÜÏÜ ÷´ÜÜå. ‘Üå‰ íÜÜÓ ËÜÜÆÜàÃÜß ‹ÆÜÓíÜü è‰ÃÜå êÜßÁÜåêÜÜ ÝÃÜ±ÜÚÑÜÜåÏÜÜØ ÆÜÜå´Üå ƒÜÜåüÜØ ´ÜÜå ÃÜ÷Üå´ÜÜ ÃÜå †åíÜß ÏÜâØ”íÜ±ÜÃÜß ÏÜÃÜÜå¹ïÜÜÑÜ †Ü ²ÜÑÜÓßÏÜÜØ íÜÜØœÜíÜÜ ÏÜìå. †ØÄÜÂå¢ ÍÜÜóÜÜ ôÜÜ³ÜåÑÜ ™ÜÓÜåËÜÜå ÓÜƒÜ´ÜÜØ ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ÃÜÜÇÁÜå “å": `Thoughts are things.' ôÜÏÜÜèÃÜå ÏÜàƒÑÜ´íÜå ôÆÜïÜÚ´ÜÜ ôÜØíÜå¹ÃÜïÜßêÜ ÏÜà¼Ü†Üå, ôÜØô‘äÝ´ÜÝíÜ‘ÜôÜÃÜå ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ †ÜØ´ÜÝÓ‘ ÝíÜ‘ÜôÜ ôÜÜ³Üå ôÜÜØ‘ìßÃÜå ´ÜÜêÜ ÏÜåìíÜíÜÜÃÜàØ ÆÜÜÑÜÜÃÜàØ ÝïÜšÜ±Ü †Ü ²ÜÑÜÓßÏÜÜØ³Üß íÜÁÜ´Üå†Üå“å †ØïÜå ÏÜìß Ó÷åíÜÜÃÜàØ †åÏÜÜØ ËÜåÏÜ´Ü ÃÜ³Üß. ÄÜÜØÁÜß ïÜ´ÜÜË¹ßÃÜß ‹èíÜ±ÜßÃÜÜ ÆÜâíÜÚÃÜÜ íÜóÜåÚ êÜƒÜÜÑÜåêÜÜØ †Ü ÕœÜ´ÜÃÜÏÜÜØ ôíÜÜÍÜÜÝíÜ‘ Óß´Üå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜåÃÜÜå

email ": 23shilpabhatt@gmail.com 

‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜ ‘ÜêÜåêÜ‘Ó ÝêÜÝƒÜ´Ü ÆÜàÃÜÏÜàÚÝº´Ü ÆÜàô´Ü‘Üå †Üå´ÜÓÜ´Üß ¹ßíÜÜêÜÜå ¢íÜÃÜÆÜÂ¹ßÆÜ ¢íÜÃÜ ôÜØô‘äÝ´Ü ¢íÜÃÜêÜßêÜÜ ËÜÜÆÜàÃÜß ”ÜØƒÜß (ôÜØÝšÜÆ´Ü) ÓƒÜ²íÜÜÃÜÜå †ÜÃÜØ¹ ôÏÜÓ±ÜÑÜÜµÜÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [èàêÜÜ‰ 2015]

_30.00 _ 150.00 _ 350.00 _ 100.00 _ 15.00 _ 150.00 _ 60.00

ôÜØÝšÜÆ´Ü ôÏÜÓ±ÜÑÜÜµÜÜ Ý÷ÏÜÜêÜÑÜÃÜÜå ÆÜÂíÜÜôÜ ¢íÜ´ÜÜ ´Ü÷åíÜÜÓÜå ÆÜÓÏÜôÜƒÜÜ ÏÜä´ÑÜà ŸÑÜÜØ ¹Óå‘ÃÜå ÆÜ÷ÜÇœÜíÜàØ “å. ¢íÜÃÜÕœÜ´ÜÃÜ ÆÜÂÜôÜØÝÄÜ‘ ÆÜÂÝ´ÜôÜÜ¹

_ 30.00 _ 60.00 _ 100.00 _ 100.00 _ 50.00 _ 150.00 _ 200.00

213

`ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå

ÆÜÂÝ´ÜÍÜÜíÜ

†šÜÓ¹å÷'ÃÜÜ †Ø‘Üå ÏÜì´ÜÜ Ó÷å “å. ôÜÜÏÜÄÜÂß ôÜàÄÜÂÝ³Ü´Ü, ôÜàØ¹Ó Óß´Üå ÏÜà‘ÜÑÜåêÜß, íÜæÝíÜÁÑÜôÜÍÜÓ †ÃÜå ÓôÜÆÜÂ¹ ÷ÜåÑÜ “å. †åÝÆÜÂêÜÃÜÜ †Ø‘ÏÜÜØ ÓÜóü×ßÑÜ ÆÜàô´Ü‘ÏÜåìÜÃÜàØ üÜ‡üêÜ ôÜàØ¹Ó Óß´Üå ÏÜà‘ÜÑÜàØ “å. ÄÜÜØÁÜß-ôÜÜÝ÷´ÑÜ ôÜÜ³Üå ôÜÜØÆÜÂ´Ü ™ÜüÃÜÜ†ÜåÃÜß íÜÜ´Ü ÆÜ±Ü ³ÜÜÑÜ “å †å ÄÜÏÜå “å. †Ü †Ø‘ÏÜÜØ ´ÜÏÜå êÜå. ÝÏÜ”åÓÜËêÜ ÝíÜïÜå ÆÜ±Ü ôÜÓôÜ íÜÜ´ÜÜå ÏÜâ‘ß “å. ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß †å‘ †ôÜØÍÜíÜ ôÜØÍÜÜíÜÃÜÜÃÜÜå ÝíÜïÜåóÜ ÆÜÝÓœÜÑÜ ÁÑÜÜÃÜÜ‘óÜÚ‘ “å. ‘Ü‘ÜôÜÜ÷åËÜÃÜÜå ÆÜÂôÜÜ¹ ÏÜì´ÜÜå Ó÷å “å. †å ÆÜàÃÜ: ÏÜÜ±ÜíÜÜÃÜÜå †ÜÃÜØ¹ ÆÜÂÜÆ´Ü ³ÜÜÑÜ “å. ËÜÜÆÜÜêÜÜêÜ ÄÜ. íÜæ¾ÃÜÜØ ÆÜàô´Ü‘ÜåÏÜÜØ³Üß ÆÜ±Ü œÜâØüåêÜß ôÜÜÏÜÄÜÂß †÷Î ÏÜìå “å ´Üå³ÜßÑÜ †ÜÃÜØ¹ ³ÜÜÑÜ “å. †Ü †Ø‘ÏÜÜØ `‹óÜ:ÆÜÜÃÜ †ÃÜå èêÜÆÜÜÃÜ'ÃÜß íÜÜ´Ü ‘Ó´ÜÜØ èêÜ´Ü¶íÜ ÝíÜïÜå ‘åíÜß ôÜÓôÜ íÜÜ´ÜÜå ³Ü‰ “å. êÜåƒÜ íÜÜØœÜ´ÜÜØ íÜÜØœÜ´ÜÜØ 2-3 ðêÜÜå‘ÃÜÜå ÏÜÃÜÜåÏÜÃÜ ôÜ÷è ‘ÜíÑÜÜÃÜàíÜÜ¹ ³ÜÑÜÜå"—"´Üå ôÜ÷åèå †÷Î êÜƒÜß ÏÜÜå‘êÜàØ “àØ"—"œÜÜêÜ´Üß ‘êÜÏÜå. ÆÜÜÝÃÜÑÜØ ÆÜÂÜÝ±ÜÃÜÜØ ÆÜÂÜ±ÜÜ: ÝíÜòÜÏÜåíÜ œÜ ´ÜÃÏÜÑÜÏÜÖ || ÃÜ÷Î ´ÜÜåÑÜÜÝ¿ÃÜÜ íÜäÝ¶Ü: ôíÜô³ÜôÑÜ íÑÜÜÝÁÜ´ÜôÑÜ íÜÜ || ÆÜÜ±Üß “å ÆÜÂÜ±Ü ÆÜÂÜ±ÜßÃÜÜ, ÝíÜòÜ ÆÜ±Ü èìÏÜÑÜ ËÜÁÜàØ ïÜàØ ÓÜåÄÜß ‘å ÃÜßÓÜåÄÜß ïÜàØ, ÆÜÜ±Üß ÝíÜ±Ü ÃÜÜ ¢íÜß ïÜ‘å ÃÜíÜÏÜÜôÜÁÜä´ÜØ ÄÜÍÜÚ ÍÜÜô‘ÓôÑÜ ÄÜÍÜÝô´ÜÝÍÜ: || ÆÜß´íÜÜ ÓôÜØ ôÜÏÜàºÜ±ÜÜØ ¾Üæ: ÆÜÂôÜâ´Üå ÓôÜÜÑÜÃÜÏÜÖ || ôÜâÑÜÚÃÜÜ ÓÞïÏÜ³Üß íÜÜÝÓ ôÜÏÜàºÜåÃÜàØ ÄÜÂ÷ß †ÃÜå ÁÜÓß ÄÜÍÜåÚ ÃÜíÜ ÏÜÜôÜ, ÃÜÍÜ-ÃÜÜÓß ÆÜÂôÜíÜå †ÏÜß. †¢±ÜåÚ ÍÜåóÜèØ íÜÜÝÓ, ¢±ÜåÚ íÜÜÝÓ ËÜêÜÆÜÂ¹ÏÜÖ || ÍÜÜåèÃÜå œÜÜÏÜä´ÜØ íÜÜÝÓ, ÍÜÜåèÃÜÜÃ´Üå ÝíÜóÜÆÜÂ¹ÏÜÖ || †¢±ÜåÚ †ÜæóÜÝÁÜ ÆÜÜ±Üß, ÆÜœÑÜå ÍÜÜåèÃÜ ËÜêÜÆÜÂ¹ ÍÜÜåèÃÜ íÜœœÜå †ÏÜß èåíÜàØ, ÍÜÜåèÃÜÜÃ´Üå ÝíÜóÜÆÜÂ¹ ‘åíÜì †ÜÃÜØ¹ íÑÜø´Ü ‘ÓíÜÜ †ÜüêÜàØ. ïÜåóÜ ‘àïÜì. ÓÏÜ±Üß‘ ôÜÜåÏÜåòÜÓ, íÜ²Üå¹ÓÜ

214

ôÜ´ÑÜ †ÜüÚ ÄÜåêÜåÓß, ‘ÏÜÚ ‘ÜÉå †ÃÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÑÜàÝ”ÑÜÏÜÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü êÜ‰ÃÜå. . . †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹ èåíÜÜ ÏÜ÷ÜÃÜÄÜÓÏÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜå ÃÜ¢‘³Üß ¡±ÜíÜÜ ÏÜÜüå ´Ü³ÜÜ ´ÜåÏÜÃÜÜ ¢íÜÃÜ †ÃÜå ‘ÏÜÚÃÜÜå ôÜØ¹åïÜÜå êÜÜå‘Üå ôÜàÁÜß ÆÜ÷ÜÇœÜÜ²íÜÜ ÏÜÜüåÃÜÜå †Ü ‹¶ÜÏÜ ÆÜÂÑÜÜôÜ “å. †Ü ÆÜÂÑÜÜôÜÃÜå †ÏÜå íÜÁÜÜÓå ÃÜå íÜÁÜÜÓå êÜÜå‘Üå ôÜàÁÜß ÆÜ÷ÜÇœÜÜ²íÜÜÃÜÜå ÆÜÂÑÜÜôÜ ‘ÓßïÜàØ.

¹ïÜÚÃÜ †ÜÓ. ¹Ó¢

ÏÜÇ ‘ÏÜÚ ‘ÜÉå ÝíÜïÜå ¡±ÜåêÜàØ, †åüêÜå è †Ü Ý¹íÜôÜå (íÜåêÜåÃüÜ‡ÃôÜ ²å) ÏÜÜÓÜ ÏÜÜ´ÜÜÝÆÜ´ÜÜÃÜß ôÜÜ³Üå ÏÜàêÜÜ‘Ü´Üå †ÜíÑÜÜå. †å‘ ÃÜíÜÜå è †÷åôÜÜôÜ. ¢íÜÃÜÏÜÜØ ‘Ø‰‘ ôÜÜ³ÜÚ‘ ‘ÓíÜÜÃÜß ÆÜÂåÓ±ÜÜ ÏÜìå †åíÜß èÄÑÜÜ. Ý¹ÆÜåÃÜ †ÜÓ. ÃÜÜÄÜÓËÜØÁÜÜÓÜ

†÷Î³Üß ÑÜàíÜÜ ÆÜå°ß ™Ü±ÜàØ ËÜÁÜàØ ÏÜåìíÜßÃÜå èïÜå. ‰òÜÓ †ÜÆÜÃÜÜ ÍÜÄÜßÓ³Ü ÆÜÂÑÜÜôÜÏÜÜØ ‹¶ÜÓÜå¶ÜÓ ôÜÉì´ÜÜ †ÆÜÚå ´ÜåíÜß ÆÜÂÜ³ÜÚÃÜÜ. Ý¹êÜßÆÜ †ÜÓ. ïÜÜ÷

´Ü¼ÃÜ ÃÜíÜÜå †ÜåÆÜ †ÜÆÜ´ÜÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÃÜíÜÑÜàíÜÜÃÜ ËÜÃÑÜàØ “å. ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ÝíÜœÜÜÓÜå †ÃÜÜ¹ß ‘Üì ôÜàÁÜß Ó÷åïÜå. ôÜÏÜÄÜÂ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÝÓíÜÜÓÃÜå †ÝÍÜÃÜØ¹ÃÜ.

œÜØº‘ÜÃ´Ü †åÏÜ. ÆÜüåêÜ, ‹¾ÜåÄÜÍÜÜÓ´Üß-ÄÜÜÇ²êÜ

ÆÜµÜ‘ÜÓ´íÜÃÜÜ ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ ÷ÜåíÜÜÃÜÜ ‘ÜÓ±Üå Ýè´ÜåÃº ¹åôÜÜ‰ÃÜå ÏÜìíÜÜ †ÍÑÜÜôÜêÜšÜß ‘ÜÏÜ³Üß †ÜíÜíÜÜÃÜàØ ³Ü´ÜàØ, ÆÜÓØ´Üà ´Üå †å‘ ÝÃÜÝÿÜ´Ü ôÜÏÜÑÜ ÆÜâÓ´ÜàØ Ó÷å´ÜàØ †ÃÜå ‘ÜÏÜ ÆÜâÓàØ ³Ü´ÜÜØ ”²ÆÜ³Üß ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü ôÜÏÜåüÜ‰ è´Üß. ÉÓß ËÜß¡Ø ‘ÜÏÜ ÏÜÜüå ôÜÓÃÜå ÏÜìíÜÜ †ÜíÜíÜÜÃÜàØ ³ÜÜÑÜ ´ÑÜÜÓå ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ ÆÜÄÜÝ³ÜÑÜÜØ œÜ²´ÜÜØ. ÆÜÓØ´Üà ‘ÏÜÚ‘ÜÉå †ÃÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÏÑÜàÝ”ÑÜÏÜÃÜå ‘ÜÓ±Üå ÷íÜå †íÜÜÓÃÜíÜÜÓ ‘Üå‰ ÆÜ±Ü ‘ÜÏÜ íÜÄÜÓ ÆÜ±Ü ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÜíÜíÜàØ ÄÜÏÜå “å. ƒÑÜÜÝ´Ü ÆÜàÓÜåÝ÷´Ü

[èàêÜÜ‰ 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß Ý¹ÃÜíÜÜÓß : 100 íÜóÜÚ ÆÜ÷åêÜÜØ œÜØ¹àêÜÜêÜ ÍÜÄÜàÍÜÜ‰ ¹êÜÜêÜ †Ü ÏÜÝ÷ÃÜÜå íÑÜÝ ´ÜÄÜ´Ü Óß´Üå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ ¢íÜÃÜÏÜÜØ †ÃÜå íÑÜÜÆÜ‘ÆÜ±Üå ¹åïÜ †ÜƒÜÜÃÜÜ ‡Ý´Ü÷ÜôÜÏÜÜØ ÏÜ÷¶íÜÃÜß ÍÜåü ôÜÏÜÜÃÜ ÓûÜå. †å ÍÜåü †åüêÜå ÆÜÂåÏÜÜÍÜÜ‰ ÷ÜçêÜÏÜÜØ ÏÜìåêÜß †å‘ ¡÷åÓôÜÍÜÜÏÜÜØ ÍÜÜóÜ±Ü †ÜÆÜßÃÜå ‘ÜåœÜÓËÜ †ÜñÜÏÜ ´ÜÓÉ ”²ÆÜß œÜÜêÜå è´ÜÜ ÏÜÜå÷ÃÜ¹ÜôÜ ÄÜÜØÁÜßÃÜå †åÝêÜôÜÝËÜÂè ‹ÆÜÓ ÆÜ‘²ß ÆÜÜ²´ÜÜ ÏÜ÷Ü¹åíÜ ¹åôÜÜ‰ †ÃÜå ÃÜÓ÷ÝÓ ÆÜÓßƒÜÃÜÜå ÍÜåüÜå. ÄÜÜØÁÜßôÜÜ÷åËÜÃÜå ôÜÜØÍÜëÑÜÜ ÆÜ“ß ÏÜÜå²ß ôÜÜØèå ³ÜÑÜåêÜß †Ü ÏÜàêÜÜ‘Ü´Üå ÏÜ÷Ü¹åíÜ-ÃÜÓ÷ÝÓÃÜÜ ¢íÜÃÜÃÜß Ý¹ïÜÜ ËÜ¹êÜß ÃÜÜØƒÜß. †ÜÄÜì è´ÜÜØ ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜÜ †ØÄÜ´Ü ôÜÝœÜíÜ ´ÜÓß‘å Ó÷ß ÏÜ÷Ü¹åíÜÍÜÜ‰ ÆÜÜôÜå³Üß ¹åïÜ-¹àÝÃÜÑÜÜÃÜå ÝœÜÓ‘ÜêÜßÃÜ ôÜÜÝ÷´ÑÜÃÜÜå ƒÜ¡ÃÜÜå ÏÜëÑÜÜå—"´Üå 23 ÍÜÜÄÜÜåÏÜÜØ ÝíÜô´ÜÓåêÜß ÏÜ÷Ü¹åíÜÍÜÜ‰ÃÜß ²ÜÑÜÓß (èå ƒÜÓåƒÜÓ ´ÜÜå ÄÜÜØÁÜß¢ÃÜß ²ÜÑÜÓß ËÜÃÜß Ó÷ß.)"—"†ÃÜå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ´Ü³ÜÜ ÷ÝÓèÃÜÆÜµÜÜåÃÜàØ ôÜØÆÜÜ¹ÃÜ ´ÜÜå ÃÜÓ÷ÝÓ ÆÜÓßƒÜ ÆÜÜôÜå³Üß ÄÜÜØÁÜßÝíÜœÜÜÓÃÜÜ †³ÜÚïÜÜôµÜÃÜÜ ÍÜÜóÑÜéÆÜå †ÃÜå‘ êÜåƒÜÜå †ÃÜå ÆÜàô´Ü‘Üå. íÜìß †Ü è †ÓôÜÜÏÜÜØ íÜßÓÏÜÄÜÜÏÜ ÓåêÜíÜå èØ‘ïÜÃÜ ÆÜÓ êÜåíÜÜ´Üß è‘Ü´Ü ÃÜÜËÜâ¹ß ÏÜÜüå ‘ÜÑÜÚ ïÜé ³Ü‰ ÄÜÑÜàØ ÷´ÜàØ. “ÜåüÜêÜÜêÜ ´ÜåèÆÜÜêÜÃÜå ÆÜµÜÏÜÜØ êÜƒÜå “å, `Õ÷¹àô´ÜÜÃÜÃÜÜ ÓÜŸÑÜíÜ÷ßíÜüÃÜàØ †å †å‘ ‘êÜØ‘ “å †ÃÜå èå ÷å´Üà³Üß †åÃÜß ÑÜÜåèÃÜÜ ‘ÓíÜÜÏÜÜØ †ÜíÜß ÷´Üß ´Üå ÷å´Üà ³ÜÜå²å †ØïÜå ÆÜ±Ü †åÃÜÜ³Üß ÝôÜ½ ³Ü´ÜÜå ÃÜ³Üß.'

èàêÜÜ‰, 1915

1³Üß3 [†ÏÜ¹ÜíÜÜ¹]. 4 †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹1": ÆÜÂåÏÜÜÍÜÜ‰ ÷ÜçêÜÏÜÜØ, ²Üç. ÏÜ÷Ü¹åíÜ ÆÜÂôÜÜ¹å, ÄÜàèÓÜ´Ü ôÜÜÝ÷´ÑÜ ôÜÍÜÜÃÜÜ †ÜñÜÑÜå, `†ÜÓÜåÄÑÜ †ÃÜå íÜæ¹‘ÃÜàØ ôÜÜÝ÷´ÑÜ' †å ÝíÜóÜÑÜ ‹ÆÜÓ †ÜÆÜåêÜÜ ÍÜÜóÜ±ÜÏÜÜØ ÆÜÂÏÜàƒÜÆÜ¹å. 5 †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹": ÓÏÜ±ÜÍÜÜ‰ ÃÜßêÜ‘Ø« †ÜñÜÏÜ ¡åíÜÜ †ÜíÑÜÜ. †ÏÜä´ÜêÜÜêÜ «’Ó †ÜíÑÜÜ. 6³Üß 7 †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹. 8 [†ÏÜ¹ÜíÜÜ¹]. 9 †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹. 10 ÆÜâÃÜÜ": ÆÜØ¹ÓÏÜß ÏÜàØËÜ‰ ÆÜÂÜØÝ´Ü‘ ÆÜÝÓóÜ¹ÏÜÜØ ÷ÜèÓ. 11 ÆÜâÃÜÜ": ÆÜÝÓóÜ¹ÏÜÜØ ÄÜÜåƒÜêÜåÃÜÜ ÏÜä´ÑÜà †ØÄÜåÃÜÜ ïÜÜå‘ÃÜß ¹ÓƒÜÜô´ÜÃÜå †ÃÜàÏÜÜå¹ÃÜ †ÜÆÑÜàØ. êÜÜå‘ÏÜÜÃÑÜ Ýüì‘ÃÜå ÏÜëÑÜÜ. ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ†Üå ôÜÏÜšÜ ÆÜÂíÜœÜÃÜ, ÆÜÂÏÜàƒÜ ÓÏÜ±ÜÍÜÜ‰ ÃÜßêÜ‘Ø«. 12 ÆÜâÃÜÜ": †ÃÜÜ³Ü ÝíÜ¾Ü³ÜßÚ †ÜñÜÏÜÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü. 13 ÏÜàØËÜ‰": ÃÜÜÄÜ¢ ôíÜÜÏÜßÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü. 14 †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹"": ÃÜÜÄÜ¢ ôíÜÜÏÜß ÏÜìíÜÜ †ÜíÑÜÜ, ÓûÜ, íÑÜÜƒÑÜÜÃÜ †ÜÆÑÜàØ. 15³Üß 17 †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹. 18 [†ÏÜ¹ÜíÜÜ¹]. 19³Üß 22 †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹. 23 [†ÏÜ¹ÜíÜÜ¹]. 24 †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹": ÓÜÑÜÆÜàÓ ¹ÓíÜÜ¡ ËÜ÷ÜÓ †ÜíÜåêÜÜ ïÜÜ÷ íÜÜ²ßêÜÜêÜ ƒÜÜå²ß¹ÜôÜÃÜÜ ÷Ü³ÜôÜÜìÃÜÜ ‘ÜÓƒÜÜÃÜÜÃÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü êÜßÁÜß. 25³Üß 31 †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹. 





1 ÏÜ÷Ü¹åíÜÍÜÜ‰ †ÃÜå ÃÜÓ÷ÝÓÍÜÜ‰ÃÜß ÄÜÜØÁÜß¢ ôÜÜ³Üå †Üèå ÆÜ÷åêÜß ÏÜàêÜÜ‘Ü´Ü.

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷ [èàêÜÜ‰ 2015]

215

નવજીવન

નવરૂપ. . . નવસંસ્કરણ. . . નવપ્રવેશ. . .

બાળકથી લઈને વૃદ્ધ ઉપવાસીથી લઈને આહારી વટેમાર્ગુથી લઈને વિશિષ્ટ સ્થળના મુલાકાતી અને ગાંધીજીમાં રસ ધરાવનાર સૌ દેશવાસી-વિદેશનિવાસીને આમંત્રે છે. . . નવજીવન મંગળવારથી રવિવાર, બપોરના 12:00થી રાત્રિના 9:00 •

દેશભરનાં કલાકારોને પોતાની કલાકૃ તિના પ્રદર્શન માટે વિશાળ સ્પેસ અને આદર્શ પ્રકાશવ્યવસ્થા પૂરું પાડતું પ્લૅટફોર્મ એટલે સત્ય આર્ટ ગેલેરી

• યુવાનોને ગાંધીવિચાર સાથે જોડતું એસ્થેટિક સ્થાન એટલે કર્મ કાફે • ગાંધીજી અંગે વાંચવા-વિચારવા-ચર્ચવા ને ગાંધીસાહિત્ય ખરીદવા માટેનો

મુક્ત માહોલ એટલે કર્મ કાફે

•

લેખકો-કવિઓ-સાહિત્યકારો-કર્મશીલોને કળા-સાહિત્ય-સાંપ્રત વિચારણા કરવા માટેનું મોકળું મેદાન એટલે કર્મ કાફે

મુદ્ દે ચર્ચા-

• મિત્રમિલન હોય કે પારિવારીક-સામાજિક મેળાવડો, ખુલ્લા આકાશ હે ઠળ

શનિ-રવિ સાત્વિક ભોજનનો આનંદ આપતી ગાંધીથાળી જમવાનું ઠેકાણું એટલે કર્મ કાફે

•

નવજીવનની વિકાસવાર્તાની મહત્ત્વની તારીખ અને તવારીખ રજુ કરતું માણવાલાયક સ્થળ એટલે નવજીવન મ્યુઝિયમ

ÏÑÜàÝ”ÑÜÏÜÏÜÜØ ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜß ÏÜ÷¶íÜÆÜâ±ÜÚ ™ÜüÃÜÜÃÜß ´ÜÜÓßƒÜ †ÃÜå ´ÜíÜÜÓßƒÜ

ÃÜíÜ¢íÜÃÜ †ÃÜå ÑÜØÄÜ ‡ÝÃ²ÑÜÜ †Ü ÏÜïÜßÃÜ ÆÜÓ “ÆÜÜ´ÜÜØ.

`ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷'ÃÜÜ œÜÜ÷‘Üå – íÜÜœÜ‘Üå – ÄÜÂÜ÷‘ÜåÃÜå . . . ÆÜÂœÜÜÓ‘ÜÑÜÚ ôíÜÜíÜêÜØËÜß ÷ÜåíÜàØ ¡å‰†å. ÆÜÝµÜ‘Ü†Üå ÏÜÉ´Ü ÃÜ †ÆÜÜÑÜ. ÆÜÓÜåÆÜ‘ÜÓß ÏÜàº±ÜÜêÜÑÜ ´Üå †Üå“å ¹ÜÏÜå †³ÜíÜÜ ÏÜÉ´Ü “ÜÆÜß †ÜÆÜå. ´ÜåÃÜàØ ÆÜ²´ÜÓ ¹ÜÏÜ êÜÜå‘ÜåÃÜß ‹ÆÜÓ ÆÜ²å, ‘ÜØ ´ÜÜå †å‘ è±Ü ÆÜÜå´ÜÜÃÜÜ †ÜåìƒÜß´ÜÜÏÜÜØ ÆÜÝµÜ‘Ü ÏÜÉ´Ü †ÜÆÜíÜÜ ÏÜÜÄÜå ´Üå ¹ÜÏÜ †ÜÆÜßÃÜå êÜå, †³ÜíÜÜ êÜÜå‘ÜåÏÜÜØ èå Ýè¤ÜÜôÜà ÷ÜåÑÜ ´Üå ÆÜÝµÜ‘Ü†Üå ƒÜÓß¹å. ÏÜÉ´Ü ÏÜìåêÜß ÆÜÝµÜ‘Ü†Üå ™Ü±Üß ÆÜô´ÜßÏÜÜØ ¡ÑÜ “å.".". ÆÜ±Ü ¡å íÜÜØœÜÃÜÜÓå ´ÜåÃÜå ôÜÜÓà ÆÜÜ‰ ÆÜ±Ü †ÜÆÜß ÷ÜåÑÜ ´ÜÜå †ÜÆÜ±Üå †ÃÜàÏÜÜÃÜ ‘Óß ïÜ‘ß†å ‘å ´Üå±Üå ´ÜåÏÜÜØÃÜàØ ‘Ø‰‘ ´ÜÜå íÜÜØœÑÜàØ ÷ïÜå. ÏÜÜå. ‘. ÄÜÜØÁÜß (÷ÝÓèÃÜËÜØÁÜà, 26-3-1933) ™Ü±Üß íÑÜÞø´Ü-ôÜØô³ÜÜ ‡œ“íÜÜ “´ÜÜØ, ‘Üå‰‘ ‘ÜÓ±ÜôÜÓ êÜíÜÜèÏÜ ÃÜ÷Î ÍÜÓß ïÜ‘ß ÷ÜåÑÜ †å ôÜØÍÜíÜ “å. †å ôÜÜæ ÏÜÜüå . . .  ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ü×ôü/Navajivan TrustÃÜÜ ÃÜÜÏÜå ÏÜÃÜß†Üç²ÚÓ †³ÜíÜÜ œÜå‘ ÏÜÜå‘êÜÜíÜß ïÜ‘ÜÑÜ “å.  éËÜé êÜíÜÜèÏÜ ÍÜÓß ïÜ‘ÜÑÜ “å.  ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ ËÜý‘ †å‘Ü‹ÃüÏÜÜØ ÆÜ±Ü ÝÃÜÁÜÜÚÝÓ´Ü Ó‘ÏÜÃÜÜå œÜå‘ †³ÜíÜÜ Ó‘ÏÜ èÏÜÜ ‘ÓÜíÜß ïÜ‘ÜÑÜ “å. ´ÜåÃÜß ÝíÜÄÜ´Ü †Ü ÆÜÂÏÜÜ±Üå “å":

ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ü×ôü/Navajivan Trust ËÜý‘": ôüåü ËÜý‘ †ÜçÉ ‡ÝÃ²ÑÜÜ  ËÜÂÜÃœÜ": †ÜñÜÏÜ ÓÜå² ‘ÓÃü †å‘Ü‹Ãü  †å‘Ü‹Ãü ÃÜØËÜÓ": 10295506832  ËÜÂÜÃœÜ ‘Üå²": 2628 †Ü‰†åÉ†åôÜ ‘Üå²": SBIN 0002628  †åÏÜ†Ü‰ôÜß†ÜÓ ‘Üå²": 380002006 ôÜÓÃÜÜÏÜàØ": †åôÜ.ËÜß.†Ü‰ †ÜñÜÏÜ ÓÜå², ÄÜâèÓÜ´Ü ÝíÜ¾ÜÆÜß« ‘çÏÆÜôÜ, ÆÜÜåôü ÃÜíÜ¢íÜÃÜ, †ÏÜ¹ÜíÜÜ¹"–"380014, ÄÜàèÓÜ´Ü ÓÜŸÑÜ, ÍÜÜÓ´Ü œÜà‘ïÜÜå ÃÜ÷Î : ËÜý‘ †å‘Ü‹ÃüÏÜÜØ êÜíÜÜèÏÜÃÜß Ó‘ÏÜ èÏÜÜ ‘ÓÜíÑÜÜ ÆÜ“ß 079 27540635 (†ç‘ôüåÃïÜÃÜ 218 †³ÜíÜÜ 224) ÃÜØËÜÓ ÆÜÓ ÉÜåÃÜ ‘ÓßÃÜå ¡±Ü ‘ÓïÜÜå. †Ü ‹ÆÜÓÜØ´Ü èåÏÜÃÜÜ ÃÜÜÏÜå êÜíÜÜèÏÜ †³ÜíÜÜ ÍÜåüéÆÜå †Ü ôÜÜÏÜÝÑÜ‘ ÏÜåìíÜíÜÜ-ÏÜÜå‘êÜíÜÜ ‡œ“Üå “Üå, ´ÜåÏÜÃÜß ôÜØÆÜâ±ÜÚ ÝíÜÄÜ´Ü Ó‘ÏÜ ÍÜÑÜÜÚÃÜß ÝôêÜÆÜ ôÜÜ³Üå ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ü×ôüÃÜÜ ôÜÓÃÜÜÏÜÜ ÆÜÓ ÏÜÜå‘êÜß †ÜÆÜíÜÜ ÃÜÏÜÂ ÝíÜÃÜØ´Üß. èå³Üß ‘ÓßÃÜå ïÜøÑÜ †åüêÜàØ íÜ÷åêÜÜ †Ø‘ ´ÜåÏÜÃÜÜ ôÜÓÃÜÜÏÜå ÆÜ÷ÜÇœÜß ïÜ‘å.

†íÜôÜÜÃÜÃÜÜÇÁÜ ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ôÜØÝÃÜó« ôÜåíÜ‘ ñÜß ÷ÃÜàÍÜÜÃÜàØ ´ÜÜ. 16 †ÜçÄÜôü, '15ÃÜÜ ÓÜåè †íÜôÜÜÃÜ ³ÜÑÜàØ. ÃÜíÜ¢íÜÃÜÏÜÜØ 33 íÜóÜÚÃÜÜ ôÜåíÜÜ‘ßÑÜ ‘ÜÑÜÚ‘ÜìÏÜÜØ ´Üå†Üå†å ÆÜ÷åêÜå³Üß †ÜƒÜÓ ôÜàÁÜß †çôüåü ÝíÜÍÜÜÄÜÏÜÜØ ‹ÏÜ¹Ü ‘ÜÏÜÄÜßÓß ÝÃÜÍÜÜíÜß ÷´Üß. †åÏÜÃÜÜ èíÜÜ³Üß ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÝÓíÜÜÓå †ÜØœÜ‘Üå †ÃÜàÍÜíÑÜÜå “å. ÃÜíÜ¢íÜÃÜ ÆÜÝÓíÜÜÓ ´Üå Ï ÜÃÜÜØ ‘àüàØËÜßèÃÜÜå ôÜÜ³Üå “å, ôíÜÄÜÚô³ÜÃÜÜ ñÜß ÷ÃÜàÍÜÜ ÄÜ. ÄÜÜåÝ÷êÜ (†åôüåü ÝíÜÍÜÜÄÜ) †Ü´ÏÜÜÃÜß ïÜÜØÝ´Ü ÏÜÜüå ÆÜÂÜ³ÜÚå “å. 10-11-1960 • 16-8-2015

218

Óè´Ü †Ø‘ “âü‘ Õ‘ÏÜ´Ü _ 25/-

ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜ ôÜåíÜ‘ÜåÃÜå èÃÏÜÝ¹ÃÜÃÜß ïÜàÍÜåœ“Ü †ÜçÄÜôü 2014

ñÜß ÏÜ÷åÃºÍÜÜ‰ ÃÜ. ôÜ³ÜíÜÜÓÜ, ÆÜÂ‘ÜïÜÃÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ • è. ´ÜÜ. 03-08-1962 ñÜß Ýè´ÜåÃºÍÜÜ‰ íÜ. íÜÜ™Ü, ËÜÜ‰ÞÃ²ØÄÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ

• 05-08-1960

ñÜß ïÜËËÜßÓ÷àôÜåÃÜ ‹. †èÏÜåÓß, ËÜÜ‰ÞÃ²ØÄÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ • 10-08-1960 ñÜß èïÜíÜØ´ÜÍÜÜ‰ ïÜÜØ. œÜÜíÜ²Ü, †ÜçÉôÜåü ÝíÜÍÜÜÄÜ

• 15-08-'57

ñÜß †èàÚÃÜÍÜÜ‰ ÄÜ. †ÜÑÜ²å, ËÜÜ‰ÞÃ²ØÄÜ ÝíÜÍÜÜÄÜ

• 16-08-'63

[èàêÜÜ‰ 2015] ÃÜíÜ¢íÜÃÜÃÜÜå †šÜÓ¹å÷

219

ôÜíÜÜÛÄÜß ÝïÜšÜ±ÜÃÜÜå ÝíÜœÜÜÓ Óèâ ‘Ó´Üß íÜÁÜÜÚ ÑÜÜåèÃÜÜ(‰. ôÜ. 1937) ÝíÜïÜå ‘Ü‘Ü ‘ÜêÜåêÜ‘ÓÃÜàØ ÏÜÜØÄÜÝêÜ‘ ÆÜÂíÜœÜÃÜ

220