Informator lipiec, sierpień, wrzesień

Page 1

lipiec sierpień wrzesień

2013

ŚLĄSKA RZECZ 2012 DOPISZMY SIĘ DO HISTORII MICHAŁ CAŁA. METROPOLIA


wystawy czasowe

2

3

ŚLADAMI KANUNU

Kultura albańska w wieloetnicznym Kosowie > 26 kwietnia – 7 lipca Wystawa poświęcona jest problematyce wielokulturowości Kosowa oraz współczesnym przemianom tożsamości jego mieszkańców, a w szczególności kształtowaniu się nowego poczucia świadomości narodowej w oparciu o kulturę albańską. Na ekspozycji zobaczymy także, jak w Albanii funkcjonuje prawo zwyczajowe (Kanun) oraz ściśle z nim związane zasady honoru, gościnności, tolerancji religijnej, podziału pracy i obowiązków rodzinnych. Poznamy zarówno kulturę tradycyjną dzięki zaprezentowanym artefaktom kultury materialnej, jak i elementy kultury współczesnej, mocno zakorzenionej w tradycji, którą zgłębimy za pośrednictwem licznych fotogramów. Poruszana tematyka ma walory uniwersalne, ale szczególnie aktualna jest w chwili obecnej, gdy sprawa Kosowa budzi tak wiele kontrowersji. Ekspozycja łączy gromadzoną od ponad 40 lat, największą w Polsce i jedną ze znaczących na naszym kontynencie, kolekcję albaników pochodzącą z Muzeum Etnograficznego, Oddziału Muzeum Narodowego w Poznaniu oraz ze zbiorów Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie i Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Ekspozycja przygotowana przez Muzeum Etnograficzne, Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu.

Kołyska dla dziecka, drewno malowane, wyrób rzemieślniczy, okolice Pei, 1978, własność Muzeum Narodowe w Poznaniu, fot. Mirosława Cieślawska

Patronat honorowy: Jarosław Rosochacki, Generalny Konsul Honorowy Republiki Albanii w Polsce

Strój panny młodej, Dragash, Gora, ok. 1970, wł. Muzeum Narodowe w Poznaniu, fot. Mirosława Cieślawska


wystawy czasowe

4

DOPISZMY SIĘ DO HISTORII > 18 maja – 18 sierpnia Ekspozycja prezentująca rezultaty trwającej prawie rok społecznej akcji tworzenia wystawy stałej poświęconej historii Górnego Śląska w nowej siedzibie Muzeum Śląskiego. Już od pierwszej edycji zbiórki cieszyły się niesłabnącym zainteresowaniem zarówno mieszkańców okolicznych miast, jak również osób spoza regionu, którzy czekali czasami kilkadziesiąt minut, żeby przekazać nam swoje pamiątki. Podczas akcji zainaugurowanej 26 maja ubiegłego roku w Katowicach zawitaliśmy do Chorzowa, Piekar Śląskich, Tarnowskich Gór, Pszczyny, Gliwic, Tychów, Rudy Śląskiej, Zabrza oraz Bytomia. Jednym z unikatowych przedmiotów przekazanych Muzeum Śląskiemu jest pamiątkowa filiżanka z talerzykiem z okresu I wojny światowej z napisem „Andenken an Dtsch. Piekar” („Pamiątka z Niemieckich Piekar”) oraz część szyldu sklepowego w języku niemieckim i hebrajskim pochodzącego z lat międzywojennych, który przez długi czas służył jako blat stolika i dopiero niedawno zostało odkryte jego pierwotne przeznaczenie. Podczas zbiórek ofiarowano nam nie tylko pojedyncze przedmioty, lecz także całe zbiory gromadzone przez lata, jak na przykład kolekcja zalepek listowych firm i urzędów państwowych oraz górnośląskich przedsiębiorstw z okresu dwudziestolecia międzywojennego oraz 23-częściowy serwis obiadowo-deserowy ze znanej wytwórni porcelany Giesche (1929–1945), niegdyś podarowany bliskim jako prezent ślubny. Ciekawostką jest także dewizka do męskiego zegarka kieszonkowego z końca XIX w. wykonana z włosów ukochanej. Jest to przykład bardzo rzadko spotykanej w zbiorach muzealnych i w kolekcjach prywatnych biżuterii tzw. „sentymentalnej”. Kolejnym niecodziennym składnikiem tej kolekcji jest kalendarzyk małżeński z 1911 r. z pomiarem temperatury do wyznaczania owulacji. Nie lada gratką jest ozdobny komplet bielizny kobiecej z wyprawy ślubnej – staniczek, koszulka, majtki. Przedmioty pochodzą z wyprawy ślubnej matki Sergiusza Tolla, sławnego polskiego entomologa, który przyjechał z Bydgoszczy do Katowic na zaproszenie prof. Dobrowolskiego. Filiżanka ze spodeczkiem, porcelana szkliwiona, zdobiona kalkomanią, Giesche, l. 30. XX w., fot. Lidia Rogowicz

Figurka – górnik, porcelana wielobarwnie szkliwiona, Steatyt – Zygmunt Buksowicz, l.50./60. XX w., fot. Lidia Rogowicz

5


wystawy czasowe

6

7

MICHAŁ CAŁA

METROPOLIA

> 5 września – 3 listopada Wystawa jest prezentacją nowego projektu fotograficznego Michała Cały zatytułowanego „Metropolia”, zrealizowanego na terenie wybranych miast Górnego Śląska i Zagłębia w latach 2004–2012. Jak mówi sam artysta: „Pomysł na ten projekt powstał w wyniku obserwacji, że wraz z likwidacją przestarzałego przemysłu po roku 1989 miasta Śląska i Zagłębia tracą swój industrialny charakter i upodobniają się do innych wielkich miast (nie tracąc jednak swojego indywidualnego charakteru)”. Prawie 100 barwnych fotografii ukazuje najstarsze fragmenty architektektoniczno-urbanistyczne miejscowości, bowiem ich przeobrażenia następują najszybciej. Autor zarejestrował zderzenia starej struktury z przejawami wkraczającej z zewnątrz komercji, najbardziej widoczne na krzykliwych, barwnych reklamach. Użycie koloru jako środka wyrazu pozwoliło na uchwycenie zjawiska nakładania się i transformacji różnych elementów tej, dziś jeszcze niedookreślonej w swej przemianie, tożsamości regionu.

Michał Cała, Katowice

Michał Cała, Łaziska


wystawy czasowe

8

9

W PRACOWNI MISTRZA EWALDA > 18 maja – 1 września Wystawa przypominająca dorobek jednego z ciekawszych śląskich twórców nieprofesjonalnych – Ewalda Gawlika. Pretekstem do narracji wystawy jest obraz „Pracownia”, na którym między innymi znajduje się sztaluga z zaczętym obrazem i puste podobrazia. Na tej podstawie zaprezentowane zostaną dzieła ukazujące różnorodne wątki tematyczne charakterystyczne dla malarstwa „Van Gogha z Giszowca”. Ewald Gawlik urodził się w Nikiszowcu (dzielnica Katowic). Już w dzieciństwie przejawiał talent plastyczny, podczas nauki w gimnazjum był uczniem absolwenta Akademii Sztuk Pięknych w Monachium – Józefa Belmera, a następnie uczęszczał na lekcje malarstwa i rysunku do pracowni Pawła Stellera oraz do szkoły malarstwa prowadzonej przez Czesława Rzepińskiego. Wybuch II wojny światowej uniemożliwił mu podjęcie studiów na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Na początku wojny wywieziony został na przymusowe roboty w okolice Drezna – było to szczęśliwym zrządzeniem losu, gdyż mógł większość wolnego czasu spędzać w Galerii Drezdeńskiej. Po zakończeniu wojny przebywał w niewoli. Zamierzał podjąć studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, jednakże wojenna przeszłość spowodowała, że zmuszony został do rezygnacji z tych planów i podjęcia pracy w kopalni „Wieczorek” w Katowicach. Pracując tam, przystąpił do grupy malarzy amatorów działającej w przykopalnianym domu kultury, nazywanej dzisiaj Grupą Janowską.

Ewald Gawlik Pracownia, wł. Muzeum Śląskie w Katowicach

Ewald Gawlik Pejzaż z Janowa, wł. Muzeum Śląskie w Katowicach


wystawy czasowe

11

10

ARCHEOLOGICZNA AUTOSTRADA > 25 września 2013 – 7 stycznia 2014 Badania archeologiczne wyprzedzające budowę autostrad to jedne z największych w historii polskiej archeologii przedsięwzięć badawczych. Prace wykopaliskowe prowadzone na niespotykaną wcześniej skalę dostarczyły olbrzymiej ilości nowych źródeł do poznania dawnych dziejów ziem współczesnej Polski. Jednym z terenów, gdzie natrafiono na olbrzymią ilość pozostałości z dawnych czasów, jest odcinek autostrady A4 pomiędzy Krakowem a Tarnowem. Przebadano tam ponad 170 stanowisk archeologicznych ze śladami pradziejowego i nowożytnego osadnictwa, z czego 121 w rejonie Krakowa. Najstarsze z nich pochodzą sprzed około 15 tysięcy lat, najmłodsze z XIX wieku. Najciekawsze dokonane w tym rejonie odkrycia można będzie zobaczyć w Muzeum Śląskim na wystawie przygotowanej przez Muzeum Archeologiczne w Krakowie i Krakowski Zespół do Badań Autostrad. Wśród ponad 600 pokazanych przedmiotów są między innymi: gliniana, stylizowana figurka kobiety sprzed 7500 lat znaleziona w Modlnicy; amfora sprzed 6500 lat z Targowiska, zdobiona płaskorzeźbą w kształcie sylwetki ludzkiej; skarb złożony z ponad 50 ozdób (bransolet, szpil, zawieszek, guzów oraz napierśnika) ukryty około 2700–2800 lat temu na terenie dzisiejszych Aleksandrowic; biżuteria dziewczyny pochowanej około 2900 lat temu na terenach dzisiejszego Krakowa-Bieżanowa; wyposażenie celtyckiego wojownika z terenu dzisiejszych Aleksandrowic oraz wiele innych, często unikatowych przedmiotów odkrytych w latach 1997–2010 w trakcie prac prowadzonych na podstawie umowy z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad, a wcześniej Agencją Budowy i Eksploatacji Autostrad przez Krakowski Zespół do Badań Autostrad, powołany na podstawie porozumienia między Instytutem Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Muzeum Archeologicznym w Krakowie i Uniwersytetem Jagiellońskim. W trakcie otwarcia wystawy jej twórcy opowiedzą o badaniach archeologicznych na trasie autostrady A4 w Małopolsce.

Fot. Robert Słaboński

Fot. Agnieszka Wojtuń

Figurka gliniana, Modlnica, woj. małopolskie, ok. 5500 p.n.e. Figurkę cechuje uproszczone przedstawienie postaci, zaznaczone cechy płciowe i ornament na plecach przypuszczalnie odwzorowujący linie kręgosłupa i żeber albo sposób zdobienia ciała

Fot. Robert Słaboński


wystawy czasowe

12

ŚLĄSKA RZECZ

2012

wystawy czasowe

PLAKAT – SZTUKA SKOJARZEŃ…

> 2 sierpnia – 1 września

Plakaty ze zbiorów Muzeum Śląskiego w Katowicach

Coroczna, ósma już edycja konkursu „Śląska Rzecz” organizowanego przez Zamek Cieszyn przy wsparciu „Design Silesia”, to kolejny rozdział historii dobrego projektowania w regionie, promującego śląskich

> 7 czerwca – 30 sierpnia

projektantów i firmy, którzy w swoim rozwoju stawiają na design. . W ramach współpracy z Zamkiem Cieszyn Muzeum Śląskie kolejny raz prezentuje pokonkursową wystawę, która obejmuje zwycięzców i wyróżnione produkty, projekty graficzne oraz usługi. Nie są to jedynie ciekawe pomysły, wszystkie zostały wdrożone do produkcji na terenie województwa śląskiego w 2012 roku. Ich projektanci i producenci udowadniają, że dobry design oznacza lepszą jakość przestrzeni publicznej, produktów i usług, z których korzystamy każdego dnia.

13

Janusz Grabiański Polish Airlines LOT, 1971

„Śląska Rzecz” to szansa, aby docenić te firmy i organizacje, które dzięki współpracy z projektantami kreują nową jakość śląskich wyrobów. I w ten sposób budują wizerunek Śląska jako regionu nastawionego na innowacyjność. Wystawa uczy, jak powinniśmy patrzeć na design i postrzegać jego wartość w biznesie. Konkurs organizowany w ramach projektu „Design Silesia” wspiera rozwój sektora kreatywnego w naszym województwie. Jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego oraz budżetu państwa. Wystawa planszowa prezentowana przez Muzeum Śląskie w hali odlotów Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice w Pyrzowicach.

Organizatorzy

Henryk Tomaszewski – ojciec i mistrz plakatu polskiego uważał, że „salonem dla plakatu jest ulica”. W szerokim rozumieniu – po prostu przestrzeń publiczna otwarta na licznych odbiorców. Niewątpliwie takie kryteria spełnia przestrzeń Międzynarodowego Portu Lotniczego Katowice w Pyrzowicach, w której prezentujemy wybrane plakaty polskie z bogatych zbiorów Muzeum Śląskiego w Katowicach. Muzeum szczyci się posiadaniem kolekcji powojennego plakatu polskiego zaliczanej do jednej z liczniejszych w muzealnych zbiorach polskich. Liczy około 20 000 egzemplarzy. Pokaz obejmuje jedynie 11 obiektów z okresu największego rozkwitu sztuki plakatowej określanej mianem fenomenu w polskiej sztuce powojennej. Ich autorami są największe indywidualności artystyczne, wspomniany już Henryk Tomaszewski i inni: Franciszek Starowieyski, Jan Lenica, Andrzej Pągowski, Waldemar Świerzy. Wśród nich są także pierwszoplanowi śląscy plakaciści: Tadeusz Grabowski, Roman Kalarus i Tomasz Jura. Wybrano najbardziej znane i charakterystyczne dzieła, których stylistyka wyraźnie wskazuje na indywidualność ich twórców. Tematycznie są to plakaty kulturalne, głównie teatralne i filmowe, które dominowały szczególnie w latach 70. i 80. ubiegłego stulecia. Pełniły rolę pierwszego zwiastuna wydarzenia kulturalnego, były oczekiwane i rozbudzały wyobraźnię widza. Za pomoc w realizacji wystawy dziękujemy Katowice Airport


14

ZAWSZE MYŚLĘ OCZAMI Wystawa zorganizowana przez Centrum Scenografii Polskiej Oddział Muzeum Śląskiego w Teatrze Rozrywki w Chorzowie czynna od czerwca 2013 w godzinach pracy teatru. Ekspozycja prezentująca wyjątkowy dorobek twórczy Jerzego Moskala – scenografa teatralnego i filmowego, plastyka, innowatora w zakresie nowoczesnej ekspozycji muzealnej i wystawiennictwa. Wystawa prezentująca projekty – kolaże, makiety, plakaty oraz obiekty przestrzenne jest wielobarwną panoramą życia i artystycznej osobowości Jerzego Moskala. Spośród wielu prac prezentujemy wybór projektów wykonanych dla teatrów zawodowych. Jerzy Moskal – z urodzenia drohobyczanin, z wyboru mieszkaniec Katowic. Rysownik, plakacista, twórca kolaży, scenograf, wreszcie muzealnik. Twórca unikatowej w skali kraju placówki muzealnej – Centrum Scenografii Polskiej. Przygodę ze scenografią zaczął w 1957 roku w telewizji katowickiej, gdzie z przerwami pracował do lat 70. W teatrze zawodowym zadebiutował „Zmartwychwstaniem” w 1968 roku w Teatrze Śląskim, w reżyserii Lidii Zamkow. Posługiwał się symbolem, skrótem, kolażem. Lubił szybkie zmiany dekoracji, co wymuszało mobilność jej elementów. Inscenizował chętnie romantyków i Szekspira. Wybrane, wielokrotnie nagradzane tytuły prezentujemy właśnie na tej wystawie. Projekty do „Anny Kareniny” Lwa Tołstoja sąsiadują ze „Sławną historią o Troilusie i Kresydzie”, „Zmartwychwstanie” z „Czekając na Godota” Becketta. Wszystkie plansze są autorskimi kolażami artysty.

15


wystawy czasowe

16

LAST SHOT

Prezentacja najnowszych projektów multimedialnych artystów związanych z ASP w Katowicach w Galerii Malarstwa Polskiego po 1945 roku

wystawy stałe

17

GALERIA W OKNIE > LIPIEC / Wojciech Ćwiertniewicz Kompozycja, 1988 > SIERPIEŃ / Aleksander Kotsis Lato, 1872 > WRZESIEŃ / Marek Idziaszek Sprzedawca węgla, 2009

SZTUKA PRZEZ DOTYK Ścieżka zwiedzania dla osób niewidomych i niedowidzących Galerii Malarstwa Polskiego

Shot (strzał) w produkcji filmowej czy video to seria klatek zarejestrowana podczas jednego ujęcia, pomiędzy wciśnięciem funkcji start i stop. „Last shot” to ujęcie szczególne, często najważniejsze, puentujące część bądź całość realizacji, wynikające z poprzedzającego je procesu pracy. Projekt „Last shot” zakłada prezentację – w pięciu odsłonach – najnowszych (ostatnich) realizacji multimedialnych artystów związanych z ASP w Katowicach (absolwentów i studentów). Są to prace wyselekcjonowane bądź specjalnie realizowane na tę okazję. A okazja jest szczególna, bo wyjątkowy jest kontekst, w jakim prace zaistnieją. Co trzy tygodnie, od 27 marca, kolejne realizacje są „wplatane” w Galerię Malarstwa Polskiego po 1945 roku, stałą ekspozycję prezentującą kolekcję powojennego malarstwa polskiego, stając się na czas trwania projektu jej częścią. W ten sposób „statyczne” obrazy artystów, którzy uznawani są w większości za klasyków polskiego malarstwa, stają się kontekstem dla najnowszych, „dynamicznych” realizacji (obraz, ruch, czas, dźwięk itp.). Te drobne „interwencje”, naruszające strukturę ekspozycji, wchodzą w dialog z poszczególnymi obrazami, bądź z częścią kolekcji jako uporządkowanym zbiorem prac. Proces konfrontacji – którego rezultat nie do końca jest możliwy do przewidzenia – ma na celu stworzenie przestrzeni dla powstania nowej artystycznej wartości.

Zapraszamy wszystkich chętnych, a w szczególności osoby niewidome i niedowidzące, do zwiedzenia Galerii Malarstwa Polskiego. Specjalnie przygotowane przewodniki, wypukłodrukowe reprodukcje oraz reliefy przybliżą treść wybranych dzieł najwybitniejszych polskich malarzy XIX i XX wieku. Każdy zwiedzający ma możliwość skorzystania z audioprzewodnika i zestawu słuchawkowego.

FOTOPLASTYKON 3D Z XIX WIEKU

Dawne widoki w trójwymiarze

Program prezentacji: 18 maja – 7 czerwca Piotr Ceglarek oraz prezentacja prac kilku innych uczestników projektu 13 czerwca – 4 lipca Ronnie Deelen 8 lipca – 28 lipca Pracownia Działań Interdyscyplinarnych

Autorzy projektu: Lesław Tetla (ASP Katowice), Joanna Szeligowska-Farquhar (Muzeum Śląskie w Katowicach)

Ponad 100-letni fotoplastykon Muzeum Śląskiego to jedno z nielicznych tego typu urządzeń w Polsce. Wynaleziony w drugiej połowie XIX wieku, służy do projekcji trójwymiarowych fotografii stereoskopowych, czyli obrazów przestrzennych. Pozwala na równoczesne oglądanie przezroczy na 24 stanowiskach. Do 30 września zapraszamy na seans „Podróże po Górnym Śląsku”. Na 48 stereoskopowych fotografiach zostały zamknięte widoki Górnego Śląska z lat 1900–1939. Fotografie przybliżą zwiedzającym dawny Górny Śląsk widziany okiem ówczesnych podróżujących. Ukażą specyfikę regionu poprzez prezentację widoków zarówno „czarnego”, jak i „zielonego” Śląska. Wstęp: normalny – 2,50 zł, ulgowy – 1 zł


wystawy stałe

18

wystawy stałe

19

GALERIA MALARSTWA 1800  –1945 POLSKIEGO

GALERIA MALARSTWA POLSKIEGO po 1945 roku

Galeria Malarstwa Polskiego 1800 –1945 pochodzi ze zbiorów przedwojennego Muzeum Śląskiego. Jest to wspaniała kolekcja zajmująca jedno z czołowych miejsc w kraju, prezentuje bowiem najwybitniejszych polskich malarzy oraz najważniejsze zjawiska i kierunki w sztuce polskiej. Większość obrazów eksponowanych w Galerii zalicza się do największych osiągnięć sztuki polskiej, a przykładem mogą być takie dzieła, jak „Błękitny chłopiec” Piotra Michałowskiego, portrety Jana Matejki, słynna „Żydówka z cytrynami” Aleksandra Gierymskiego, „Sulamitka” Maurycego Gottlieba i „Lato” Aleksandra Kotsisa, a także obrazy malarzy tworzących w okresie międzywojennym, takich jak Tadeusz Makowski, Roman Kramsztyk czy Stanisław Ignacy Witkiewicz.

Ekspozycja sygnalizuje najciekawsze zjawiska artystyczne w Polsce od roku 1945 do początków lat 90. Obejmuje powojenny okres poszukiwań twórczych, pierwsze eksperymenty w ramach nurtu malarstwa materii oraz informel, abstrakcję geometryczną i emocjonalną, dzieła o zabarwieniu metaforyczno-symbolicznym, a także powrót w latach 80. do sztuki figuratywnej o różnym natężeniu ekspresji i deformacji. W Galerii znajdziemy prace najcenniejszei najbardziej interesujące z perspektywy rozwoju powojennego malarstwa oraz – z uwagi na wyjątkowość niektórych indywidualności twórczych – często nie mieszczące się w obrębie panujących i obowiązujących trendów.

Władysław Skoczylas Owocobranie, wł. Muzeum Śląskie w Katowicach

Edward Dwurnik Wieruszów, wł. Muzeum Śląskie w Katowicach


wydarzenia

20

JÓZEF BRANDT PO LATACH POWRACA DO ŚLĄSKIEJ KOLEKCJI

wydarzenia

21

POSZERZENIE KOLEKCJI ART BRUT Zakup rysunków Edmunda Monsiela, które ze względu na pozycję autora w światowym rankingu twórców art brut są obiektami o wyjątkowym znaczeniu dla tworzonej kolekcji dzieł twórców nieprofesjonalnych, uzyskał w drodze konkursowej dofinansowanie w wysokości 50 tys. zł w zakresie priorytetu „Regionalne kolekcje sztuki współczesnej”. Rysunki Monsiela odkryto przypadkowo po jego śmierci, zgromadzone w szufladzie. Na ich podstawie domniemano, że artysta cierpiał na schizofrenię wywołaną traumatycznymi przeżyciami w okresie okupacji niemieckiej (na jego oczach naziści zabili jego szwagra i siostrzenicę). Czy tak było naprawdę, do końca nie wiadomo. Odnalezione przypadkowo rysunki od razu wzbudziły sensację wśród krytyków i kolekcjonerów w Polsce i na świecie. Szybko znalazły nabywców i niestety w przeważającej ilości wypłynęły za granicę. Niewielka ich część znajduje się w trzech polskich muzeach. Za granicą prace Monsiela znajdują się w najbardziej znaczących kolekcjach muzealnych i prywatnych, a na aukcjach osiągają bardzo wysokie ceny. W polskim obrocie dzieł sztuki znajdują się niezwykle rzadko, a ceny, jakie osiągają, często przewyższają możliwości muzeów.

„Niebezpieczna przeprawa” Józefa Brandta jest pierwszym obrazem tego artysty w Galerii Malarstwa Polskiego. W zbiorach przedwojennego Muzeum Śląskiego znajdował się obraz „Wyjazd na polowanie”, zbliżony kompozycyjnie do najnowszego nabytku, który zaginął podczas zawieruchy wojennej. Zakup obrazu wpisującego się do grupy najbardziej znaczących dzieł w kolekcji przedwojennego malarstwa w naszej instytucji otrzymał dofinansowanie w wysokości 250 tys. zł z programu „Kolekcje” Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Przed wybuchem II wojny światowej do kolekcji Muzeum Śląskiego nabywano dzieła najwybitniejsze, najbardziej charakterystyczne dla danego twórcy bądź nurtu artystycznego. Dokonywano zakupów głównie w prężnie działających antykwariatach, salonach oraz bezpośrednio od artystów lub ich spadkobierców, a także w galeriach zagranicznych. Konsekwentna realizacja przyjętej koncepcji merytorycznej muzeum doprowadziła do powstania w niedługim czasie imponującej galerii malarstwa polskiego, która znajdowała się w czołówce polskich galerii malarstwa XIX i XX w. Do 1939 r. zbiór liczył 280 obrazów olejnych, pasteli i akwarel, z których 100 zaginęło w czasie II wojny światowej.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego


23

22

UWAGA! TU SIĘ BUDUJE NOWE MUZEUM ŚLĄSKIE 2013

Główne prace związane z budową nowej siedziby Muzeum Śląskiego dobiegły już końca i poszczególne elementy inwestycji są obecnie przedmiotem przeglądów, prób i odbiorów z udziałem zespołów Projektanta obiektu oraz Inżyniera Kontraktu. Zgodnie z założeniami projektu główny gmach Muzeum został umieszczony w całości pod ziemią. Wystające nad powierzchnię terenu różnej wielkości szklane boksy stanowią jedynie element techniczny, doświetlający kondygnacje podziemne. Jedynymi nadziemnymi obiektami są: budynek administracyjny – nawiązujący architekturą do szklanych boksów oraz odrestaurowane obiekty zabytkowe byłej kopalni „Katowice”, tj. budynek dawnej maszynowni, wieża wyciągowa, dawny magazyn odzieży oraz budynek warsztatu elektryków. Pozostałe zabytkowe obiekty planowane są do adaptacji w kolejnych etapach rewitalizacji terenu byłej kopalni Katowice. Planowane otwarcie nowej siedziby Muzeum Śląskiego nastąpi w 2014 roku po oddaniu obiektu do użytkowania, jego wyposażeniu i urządzeniu wystaw stałych.

Fot. Jacek Mężyk

„Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego – realna odpowiedź na realne potrzeby”. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007–  2013 oraz środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Fot. Jacek Mężyk


wydarzenia

24

SPEKTAKL “Bajki o Witku co wielkim kompozytorem został” ze scenografią stworzoną na warsztatach w CSP > 21 lipca / podcienia CKK Twórczość Witolda Lutosławskiego oraz muzyka jazzowa to temat bajki muzycznej organizowanej przez Centrum Kultury Katowice oraz Centrum Scenografii Polskiej. Spektakl będzie powstawał w ramach dwutygodniowych warsztatów prowadzonych w Centrum Scenografii Polskiej, podczas których dzieci opracują pod okiem dorosłych twórców tekst i scenografię bajki, a także zaangażują się w jej wystawienie i promocję. Efektem tej pracy będzie nie tylko przedstawienie teatralne, ale i książka oraz audiobook, które później rozesłane zostaną do szkół, domów dziecka i świetlic środowiskowych. Więcej informacji: barbara.kucia@ck.art.pl, tel. 32 609 03 36

zajęcia dla dzieci

A TO CI HISTORIA!

Letnie warsztaty dla dzieci

> 1 lipca – 18 sierpnia / wstęp 3,50 zł od osoby Czy na łyżwach pradziadka da się dzisiaj jeździć? Jak wyglądał kostium kąpielowy babci, a jak szkolne mundurki rodziców? Tego wszystkiego można się dowiedzieć, odwiedzając wystawę „Dopiszmy się do historii”. W czasie wakacji zapraszamy do zabawy w muzealnego szperacza. Dzieci z grup zorganizowanych będą też mogły zagrać w przestrzenną grę planszową. Zapisy grup półkolonijnych prowadzi Dział Oświatowy, tel. 32 77 99 316, mail: oswiata@muzeumslaskie.pl.

25


lekcje i warsztaty muzealne

26

Przedszkola i klasy 1–3 szkół podstawowych 1. Zabawa z obrazami (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945) 2. Czym jest obraz? (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945) 3. Abstrakcja, co to takiego? (Galeria Malarstwa Polskiego po 1945 roku)

Szkoły podstawowe, klasy 4–6 zajęcia z elementami samodzielnej pracy uczniów 1. Poznajemy muzeum (dla klas 4) (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945) 2. Pejzaż (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945) 3. Portret (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945) 4. Od wyobraźni do abstrakcji (Galeria Malarstwa Polskiego po 1945 roku) 5. Kalendarz magiczny – obrzędy, rytuały, tradycje świąteczne . Lekcja z elementami warsztatowymi trwa ok. 2 godzin (sala audiowizualna)

Gimnazja i szkoły średnie zajęcia z elementami samodzielnej pracy uczniów 1. Prawda czy piękno? Realizm w malarstwie polskim XIX wieku (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945) 2. Kolory Młodej Polski (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945) 3. Dwudziestolecie międzywojenne – „radość z odzyskanego śmietnika” (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945) 4. Główne kierunki w malarstwie polskim lat 1800 – 1939 (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945) 5. Obraz jako dzieło sztuki. Próba analizy na wybranych przykładach (Galeria Malarstwa Polskiego 1800 – 1945) 6. Od abstrakcji do nowej figuracji. Analiza obrazów na wybranych przykładach (Galeria Malarstwa Polskiego po 1945 roku) 7. W poszukiwaniu treści i znaczeń. Abstrakcja geometryczna i ekspresjonizm abstrakcyjny (Galeria Malarstwa Polskiego po 1945 roku) 8. Nurt metaforyczny w polskim malarstwie współczesnym (Galeria Malarstwa Polskiego po 1945 roku) 9. Piastowie śląscy 10. Śląska arystokracja i jej pałace 11. Czas powstań śląskich i plebiscytu 12. Volkslista na Górnym Śląsku 13. Górny Śląsk – eldorado PRL? 14. Stan wojenny w województwie katowickim 15. Kształtowanie się postaw narodowych na przełomie XIX i XX wieku w kontekście europejskim 16. PRL – państwo totalitarne? 17. Kalendarz magiczny – obrzędy, rytuały, tradycje świąteczne (lekcja z elementami warsztatowymi trwa ok. 2 godzin) 18. Wirtualne podróże – fotografia 3D (Fotoplastykon)

Opłata za lekcje i warsztaty – 50 zł od grupy oraz 3,50 zł od ucznia

27


wydarzenia

28

NIE OD RAZU POLSKĘ ZBUDOWANO

Europejskie Dni Dziedzictwa 2013 w Muzeum Śląskim > 14 września / wstęp wolny

lekcje i warsztaty muzealne

29

LEKCJE NA ZAMÓWIENIE W CENTRUM SCENOGRAFII POLSKIEJ 1. Scenografia jako jedno z tworzyw teatralnych (gimnazja, szkoły średnie, studenci, widzowie indywidualni)

• godz. 12.00–18.00 – zwiedzanie terenu nowej siedziby Muzeum Śląskiego, ul. Kopalniana 6, Katowice Otwarcie nowej siedziby Muzeum Śląskiego planowane jest na rok 2014, jednak efekty długotrwałych prac budowlanych będzie można zobaczyć już we wrześniu. Dodatkowo zobaczymy prezentację multimedialną oraz wysłuchamy prelekcji pt. „Muzeum – podróż w czasie i przestrzeni”. O wybranych budynkach muzealnych w Polsce i na świecie poprzez pryzmat architektury historycznej i nowoczesnej opowie historyk sztuki Andrzej Holeczko-Kiehl.

2. Kostium – od konstrukcji do destrukcji (wszystkie typy szkół, widzowie indywidualni) 3. W teatrze lalek. Warsztat (przedszkola, klasy 1–3 szkoły podstawowej) 4. Burza w szklance wody, czyli dźwięki w teatrze (wszystkie typy szkół, widzowie indywidualni w zorganizowanych grupach) Wstęp 6 zł od osoby

WYKŁADY NA ZAMÓWIENIE W CSP

Przestrzenie sceniczne. Od antycznego teatru otwartego do barokowej sceny pudełkowej • godz. 17.00 – spektakl plenerowy „Kuglarze” w wykonaniu Teatru Gry i Ludzie, budynek główny Muzeum Śląskiego w Katowicach, al. W. Korfantego 3, (dziedziniec) Spektakl adresowany zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Jest próbą odtworzenia atmosfery średniowiecznych widowisk jarmarcznych. Ważną inspirację stanowiła tutaj powieść Wacława Berenta „Żywe kamienie” i zawarty w niej obraz życia średniowiecznych wędrownych artystów, outsiderów, wysoko ceniących swoją niezależność i swobodę. W przedstawieniu pojawiają się świeckie pieśni i melodie z epoki. Są one dopełnieniem akcji i łącznikiem poszczególnych scen. Uwaga! Spektakl odbędzie się na wolnym powietrzu, dlatego uzależniony jest od warunków pogodowych.

Europejskie Dni Dziedzictwa Wspólne działanie Rady Europy i Komisji Europejskiej

Zapraszamy na zupełnie nowe wykłady dotyczące form teatru. Począwszy od jego antycznych korzeni do pojawienia się odrębnych budynków teatralnych i wykształcenia w ich obrębie zamkniętej sceny pudełkowej, funkcjonującej do dnia dzisiejszego i będącej najpopularniejszą formą sceniczną. 1. Starożytna Grecja 2. Starożytny Rzym 3. Średniowiecze 4. Renesans włoski i hiszpański 5. Renesans angielski (scena elżbietańska) 6. Barok i klasycyzm Cena biletu 6,00 zł (grupa musi liczyć min.10 osób)


nasze wydawnictwa Polecamy publikacje wyróżnione przez Marszałka Województwa Śląskiego za Wydarzenie Muzealne Roku 2012: Pokażę Wam inny Górny Śląsk. Katalog zbiorów pocztówek Muzeum Śląskiego w Katowicach oraz Mistrzowie plakatu polskiego w zbiorach Muzeum Śląskiego w Katowicach.

30

magazyn kulturalny

31

Gadżety dostępne w Magazynie Kulturalnym, księgarni Muzeum Śląskiego przy al. W. Korfantego 3 oraz na stronie internetowej makatki / magnesy na lodówkę / kubki / filiżanki / ściereczki do okularów cała oferta na www.muzeumslaskie.pl/sklep

ceny biletów

NOWOŚĆ Sztuka i przemysł / Kunst und Industrie. Paradygmat innowacji – dziedzictwo kulturowe na obszarach przemysłowych Niemiec i Polski / Das Paradigma der Innovationen – das Kulturerbe in den Industriegebieten Deutschlands und Polens red. I. Kozina

Wydano z finansowym wsparciem Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej Herausgegeben mit finanzieller Unterstützungder Stiftung für deutsch-polnische Zusammenarbeit Partner projektu / Projektpartner

Organizator zastrzega sobie możliwość wprowadzenia limitu miejsc na poszczególne wydarzenia. Bilety w przedsprzedaży są dostępne na tydzień przed terminem każdego spotkania. Na wszystkie wystawy: normalny – 12 zł, ulgowy – 7 zł. Na wszystkie wystawy czasowe: normalny – 9 zł, ulgowy – 5 zł. Na wszystkie wystawy stałe: normalny – 6 zł, ulgowy – 4 zł. Na jedną wybraną wystawę (czasową): normalny – 5 zł, ulgowy – 3 zł. Fotoplastykon: normalny – 2,50 zł, ulgowy – 1 zł. Dla grup zorganizowanych (powyżej 10 osób): 4 zł od osoby. Bilet rodzinny (3–6 osób): 20 zł. W soboty wstęp wolny na wystawy stałe. Obowiązuje cennik na wystawy czasowe i fotoplastykon. Uwaga: Muzeum zastrzega sobie prawo do wprowadzenia dodatkowych cen biletów na wybrane wystawy czasowe. Opłata za korzystanie z usług przewodnika: 20 zł + bilety według cennika. W pierwszy czwartek miesiąca – wejście za 50% na wystawy czasowe CENTRUM SCENOGRAFII POLSKIEJ Bilet normalny – 9 zł, ulgowy – 5 zł. Bilet grupowy (od 3 osób) – 4 zł. Bilet grupowy obejmujący lekcję muzealną – 6 zł. Happy Hours! W każdy drugi piątek miesiąca możesz zwiedzić Centrum Scenografii Polskiej za 1 zł od osoby. Tego dnia CSP jest czynne do godz. 19.30.

Bilet wspólny do siedziby przy al. W. Korfantego i Centrum Scenografii Polskiej: normalny – 15 zł, ulgowy – 10 zł (ważny 14 dni od daty zakupu). Bilet roczny: normalny – 120 zł, ulgowy – 70 zł


kontakt

www.muzeumslaskie.pl al. W. Korfantego 3 40-005 Katowice tel. 32 779 93 00, fax 32 779 93 67

Godziny otwarcia wtorek: 10.00 –18.00 środa: 10.00 –18.00 czwartek: 10.00 –19.00

piątek: 12.00 –16.00 sobota: 12.00 –18.00 niedziela: 12.00 –17.00 poniedziałek: nieczynne

Uwaga: sprzedaż biletów jest prowadzona do pół godziny przed zamknięciem muzeum. Wystawy „Przemysł śląski w produkcji zbrojeniowej XIX i XX wieku” oraz „W drukarni Jana Eichhorna” są czynne we wtorki i czwartki w godz. 12.00 – 17.00. Maksymalna liczba zwiedzających w tym samym czasie to 10 osób. Biblioteka Zaprasza do korzystania z czytelni od poniedziałku do piątku w godz. 10.00 –15.00. Pracownia Konserwacji Dzieł Sztuki Wykonuje usługi w zakresie konserwacji malarstwa sztalugowego, rzeźby, drobnych przedmiotów użytkowych i wyrobów rzemiosła artystycznego. Czynna od poniedziałku do piątku w godz. 7.00 –16.00. Magazyn Kulturalny (księgarnia Muzeum Śląskiego) Godziny otwarcia poniedziałek 10.00 – 16.00 czwartek 10.00 – 18.00 wtorek 10.00 – 17.00 piątek 10.00 – 17.00 środa 10.00 – 17.00 sobota 11.00 – 16.00 pl. Sejmu Śląskiego 2 40-032 Katowice tel./fax 32 251 57 14, 32 251 51 67 sekretariatcsp@scenografia-polska.pl

www.scenografia-polska.pl

Ekspozycja czynna od poniedziałku do piątku w godz. 9.00–17.00.

Muzeum Śląskie jest instytucją kultury Samorządu Województwa Śląskiego współprowadzoną przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Patroni medialni:


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.