ayın konusu
matbaa&teknik
gın kullanılan bir sistem ve son beş altı yıldır Avrupa’da büyüyen ve paralel olarak Türkiye’de de artış gösteren bir pazar. Ama beklendiği kadar büyümedi. Bizim beklentilerimiz üç dört yıl öncesine kadar shrink sleeve ihtiyacının çok daha fazla artacağı yönündeydi. Kademeli bir artış olmakla beraber beklentilerin altında kaldı. Çok hızlı değil; istikrarlı bir büyüme gösteriyor. Akif Tatlısu: Geçelim ambalaja. Özellikle esnek ambalaj. Artan ürün çeşidine paralel artan farklı ambalaj türleri tirajları etkiledi. Fleksonun da düşmanı düşük tiraj. Türkiye’de bu açıdan bakıldığında fleksonun durumunu nasıl görüyorsunuz? Hamdi Kaymak: Esnek ambalajı gravür ve geniş ebat flekso makinelerde üretiyoruz. Bu iki teknolojinin tercih kırılma noktaları tamamen tirajlarla ilgili. Yani çok yüksek tirajlı işlerimiz varsa ağırlıklı olarak halen gravür makinelerinde üretiliyor. Orta ve düşük tirajlar fleksoda üretiliyor. Son zamanlarda pazar büyüyor. Ama pazar büyürken işlerin çok daha fazla çeşitlenmesi sebebiyle flekso kendine biraz daha fazla yer buluyor.
Esnek Ambalajda Flekso Bugün Biraz Daha Şanslı On yıl öncesi ile bugünün karşılaştırmasını yaparsak flekso bugün daha avantajlı. Son yıllardaki yatırımlara baktığımızda da bunu gözlemliyoruz zaten. Avrupa’da da Türkiye’de de böyle. Gravür varlığını sürdürüyor, sürdürmeye devam edecek. Ama ikisi arasında bir değerlendirme yapmak gerekirse flekso biraz daha fazla pazarı domine eden teknoloji olarak görülüyor. Akif Tatlısu: Son yıllarda flekso baskı öncesindeki devrimsel yenilikler ve gelişmeler fleksoyu baskı kalitesi yönünden ön plana taşıdı mı? Bu baskı tekniğinin tercih edilmesine ve pazardaki yerine bir katkıda bulunmasına sebep olmuş mudur? Hamdi Kaymak: 10 yıl öncesine kadar flekso baskı kalitesi açısından çok tercih edi-
18
len bir baskı tekniği değildi. Flekso kalıp kalitesindeki iyileştirmeler keza buna paralel anilox ve mürekkep teknolojilerindeki gelişmeler sayesinde bugün flekso baskı teknolojisi çok iyi bir yerde. Yani fleksoyu bugün ofset ile karşılaştırabilecek duruma geldik aslında. Yine son yıllarda HD Flekso olarak tabir edilen yüksek tramda baskı yapılabilen ve çok yüksek kalitede baskı alabileceğimiz teknolojinin de gelişmesiyle flekso baskıyla diğer teknolojileri benzer seviyelerde karşılaştırmalar yapabiliyoruz. Tabii eskiden film üzerinden kalıp hazırlanması süreci uzun ve zahmetliydi. Şimdi ağırlıklı olarak dijital kalıp pozlandırma makinelerinin yaygınlaşması, maliyetlerinin düşmesi, orta ve büyük ölçekli üretim yapan matbaaların bu makineleri kendi bünyelerine almaları gibi sebepler fleksonun pazarda daha çok yer edinmesine katkı sağladı. Akif Tatlısu: Geçelim karton ambalaja. Bugün dünyada bu işten birazcık da olsa anlayan kime sorarsanız sorun ofsette karton ambalajın yükselen değer olduğunu söyler. Biz bunu Türkiye’de de görüyoruz son yıllarda yapılan ofset yatırımları ağırlıklı olarak karton ambalaj üretimi için yapılmakta. Komori’nin de ambalaja yönelik çözümleri var. Özellikle drupa’da ön plana çıkan yeniliklerden bahsediyorum. Siz karton ambalaj pazarında ofsetin rolünü nasıl değerlendiriyorsunuz,
büyümeye devam edecek mi daha ne kadar büyüyebilir, yeni yatırımlar gerçekleşmesine sebep olur mu? Hamdi Kaymak: Karton ambalaj pazarı Türkiye’de çok uzun yıllardır büyüme eğilimi içinde. 2008 krizi ve sonrasında sektörde genel olarak bir duraklama söz konusuydu özellikle yatırımlarla ilgili olarak. Klasik ticari matbaacılıkta bir gerileme olduğunu söyleyebiliriz açıkçası. Bu nedenlerinden biri de dijital baskının çok hızlı bir şekilde sektörde yer edinmesidir. Krizin de etkileri ile tirajların çok düşmesi gibi sebepler dijitalin pazardaki yükselişine destek vermektedir. Ticari matbaacılıkta yatırımlar açısından ciddi bir duraklama söz konusuydu, ama karton ambalaj çalışan matbaalarımızda kriz dönemi de dahil yatırımlarda bir düşüş söz konusu olmadı.
Karton Ambalaj Büyümesini Sürdürüyor Çünkü pazar hâlâ büyüme eğiliminde. Yatırımlar da artarak devam etti. Ve devam edecek. Hem Türkiye’nin kendi pazarı açısından hem de ticari matbaacılıkta ki duruma tezat olarak ihracat pazarı açısından. Karton ambalaj üreticilerimize bakarsak üretimin neredeyse yarısının direkt ihraç edildiğini görürüz. Bu durumda bölgesel olarak da taleplerin Orta Doğu, Doğu Avrupa ve hatta Batı Avrupa’da arttığını gözlemlemekteyiz. Türkiye tüketim pazarındaki hızlı yükselmenin devam edeceği öngörüsüyle karton ambalajda daha da büyüme olacağını söyleyebiliriz. Burada ofset teknolojisini kullanan karton ambalajı destekleyen başka bir konudan da bahsetmek lazım. Esnek ambalaj. O da kendi alanında büyümesini devam ettiriyor olmakla birlikte özellikle batı Avrupa’da özellikle son tüketiciye yönelik plastik, PVC, OPP kullanımı daha çok kağıt-karton kullanımını teşvik edici yönde değiştirilmeye çalışılmaktadır. Türkiye’de de tüketici tüketimlerine yansıması olacak bu eğilim sebebiyle de kâğıt- karton ambalaj kullanımının özellikle pazarının daha da artacağını düşünüyoruz. Türkiye’de genel tüketim oranları ve özel olarak kağıt-karton tüketimi Batı Avrupa’ya oranla halen çok düşük. Araştırmalar bakılır-