PASAPALABRA CIENTÍFICO 2º A V
W
X
Z
A B
C D E
U T
F
S
G H
R Q
P
O
Ñ N
M
L
I
APRENDER XOGANDO
Rosco 1 A Chairas que corresponden cos fondos oceánicos a grandes profundidades. Abisais B Rochas redondeadas expulsadas de forma violenta polos volcáns. Bombas volcánicas C Forma de propagación da calor mediante correntes de fluído de diferentes temperaturas e densidades. Convección D Movemento lento dos continentes. Deriva continental E Primeiro punto da superficie terrestre onde se perciben as ondas sísmicas con máis intensidade. Epicentro F Proceso polo que a enerxía do Sol, captada pola clorofila, se converte en enerxía química. Esta enerxía utilízase para producir glicosa. Durante o proceso despréndese osíxeno. Fotosintese G Grupo de moluscos aos que pertence o caracol. Gasterópodos H Tipo de alimentación que teñen os seres vivos que non son capaces de elaborar o seu propio alimento. Heterótrofa I Asociación dun individuo con outro de distinta especie que lle sirve de aloxamento. Inquilinismo L Capa sólida máis externa do planeta formada pola codia e a parte máis externa do manto superior. Litosfera M Placas constituídas por litosfera continental e oceánica. Mixtas N Capacidade que presentan os seres vivos de conseguir materia e enerxía, imprescindible para a súa supervivencia. Nutrición Ñ Mamífero rumiante que vive nas sabanas africanas. Ñu O Gas que desprenden as plantas no proceso de fotosíntese. Osíxeno P Supercontinente único que existiu fai millóns de anos. Panxea Q Unidade de calor que equivale a mil calorías. Quilocaloría R Fonte de enerxía á que pertence a Solar. Renovable S Estado de agregación da materia coas partículas moi xuntas. Sólido T Movemento brusco da capa superficial da Terra producido pola fractura e desprazamento de grandes masas rochosas do interior da codia. Terremoto U Organismo dunha soa célula. Unicelular V Especie de saco que se forma no citoplasma das células e se enche de substancias. Vacúolo X Aparello que converte a enerxía mecánica e enerxía eléctrica. Xerador CONTÉN O Z Substancia pura formada por tres átomos de osíxeno existente na estratosfera. Ozono
Uxía Piñeiro Noya
Rosco 2 A Científico que dixo que os continentes estiveron formados por un único supercontinente chamado Panxea. Alfred Wegener B Masa total de materia orgánica dun nivel trófico , dun ecosistema ou dunha poboación. Biomasa C Parte do encéfalo responsable dos movementos voluntarios, das sensacións e das función superiores como a aprendizaxe e a fala. Cerebro D Unidade de medida das ondas sonoras. Decibelio E Capacidade que ten un gas de aumentar a distancia entre as súas partículas para ocupar un volume maior. Expansión F Tropismo determinado pola luz. Fototropismo G Individuos que producen gametos. Gametófitos H Lugar onde se orixinan os terremotos e as ondas sísmicas. Hipocentro I Acción de chocar entre si dous corpos ou sistemas materiasis e sufrir transformacións. Interacción L Variedade de carbón de baixo poder calorífico. Lignito M Conxunto de reaccións químicas producidas no interior das células dos seres vivos. Metabolismo N Nervio situado na cara posterior do ollo encargado de transmitir a información visual desde a retina ata o cerebro. Nervio óptico CONTÉN o Ñ Medio no que os animais poden vivir. Mariño O Movemento efectuado por un corpo repetido dun lado a outro en torno a una posición central, ou posición de equilibrio. Oscilación P Individuos dunha mesma especie que habitan nunha área determinada. Poboación Q Incremento producido polo aumento progresivo da temperatura do planeta. Quecemento Global R Nome do talo subterráneo cuxos fragmentos da súa estructura orixinan novas plantas. Rizomas S Composto químico denominado cloruro de sodio ( Na Cl ). Sal común T Talos subterráneos que presentan una xema, cada unha das cales pode dar lugar a una nova planta. Tubérculo U Mamíferos adaptados á carreira que apoian as extremidades sobre as unllas convertidas en pezuñas. Ungulados V Oscilación completa de vai-ven realizada arredor dunha posición central de equilibrio. Vibración X Movemento de crecemento permanente das raíces provocado pola gravidade. Xeotropismo Z Variedade do corindón con impurezas de ferro e titanio que adquire unha cor azul. Zafiro
Yésica Giráldez Pereira
Rosco 3 A Son que vibra cunha frecuencia entre 20Hz e 20000Hz. Audible B Lugar por onde nunca se transmite o son. Baleiro C Combustible fósil. Carbón D Último acto da dixestión. Defecación E Enerxía renovable que se obtén do vento . Eólica F Vasos liberianos que distribúen a seiva elaborada. Floema G Ton con frecuencia baixa . Grave H Unidade de frecuencia. Hertz I Fecundación que se produce dentro do corpo da nai Interna L Etapa do desenvolvemento embrionario que ten lugar fóra do ovo e que presenta diferenzas importantes coa forma adulta da especie. Larva M Lugar onde se elaboran os actos reflexos Médula espiñal N Unha das tres función vitais Nutrición CONTÉN o Ñ Animal que se alimenta de cadáveres. Carroñeiro O Vibración completa. Oscilación P Ten lugar cando o pole dunha flor cae sobre o estigma doutra flor Polinización cruzada Q Efecto polo que a temperatura da Terra aumenta cada ano. Quecemento global R Onda electromagnética de maior frecuencia Raios gamma S Rocha formada polos restos doutras rochas Sedimentaria T Calidade que permite distinguir dous sons da mesma intensidade e frecuencia emitidos por instrumentos diferentes Timbre U Seres vivos cunha única célula Unicelulares V Diferenzas entre individuos da mesma especie. Variabilidade W Apelido do científico alemán que suxiriu a deriva dos continentes. Wegener X Protuberancia na superficie dun corpo, da que se desenvolve un novo individuo. Xema CONTÉN o Z Ser vivo unicelular acuático con célula eucariota. Protozoo
Sergio Area Blázquez
Rosco 4 A Substancia que se emprega en termómetros que miden temperaturas moi baixas Alcol B Tipo de fonte enerxética vexetal Biocombustible C Obxectos que transfiren ben a calor Conductores térmicos D Tipo de reflexión da luz que nos permite ver os obxectos Difusa E Tipo de reflexión da luz que permite a formación de imaxes Especular F Emanación de gases a elevadas temperaturas que foxen polo cráter e polas gretas dos volcáns Fumarolas G Unidade de temperatura na escala celsius Grao centígrado H Tipo de enerxía renovable obtida a través da forza da auga Hidráulica I Sen vida. Inerte L Tipo de onda. Lonxitudinal M Descubridor dunha discontinuidade. Mohorovicic N Nome da placa tectónica situada en norteamérica Norteamericana CONTÉN o Ñ Animal que fabrica a súa tea cunha proteína. Araña O Placa formada por litosfera oceánica. Oceánica P Tipo de volcán con magma moi viscoso e con difícil salida de gases. Peleano Q Unidade de medida do ouro. Quilate R Tipo de enerxía da luz. Radiante S Aparello que serve para detectar ondas sísmicas. Sismógrafo T Nome que recibe a teoría de Wegener. Tectónica de placas U Material radioactivo que se encontra no interior da terra. Uranio V Tubos que distribúen a seiva polas plantas. Vasos conductores X Tipo de proba referente á xeografía achegada por Wegener Xeográfica CONTÉN o Z Abella macho. Zángano
David Beloso Calvar
Rosco 5 A Capa de gases que envolve a Terra Atmosfera B Instrumento para medir masa Balanza C Unidade más pequeña de vida Célula D Parte que hai entre a codia e o manto terrestre. Descontinuidade de Mohorovicic E Órgano reproductor masculino das plantas. Estame F Emisión regular e de carácter apacible de auga quente. Fonte termal G Erupcións intermitentes de auga quente. Géiseres H Parte líquida da Terra HIdrosfera I Biolemento secundario. Iodo L Distancia dun punto co Ecuador. Latitude M Ondas situadas na parte inferior do espectro electromagnético. Microondas N Bioelemento primario. Nitróxeno CONTÉN o Ñ Partes duras dos pés dalgúns animais. Pezuñas O Corpos que non deixan pasar a luz a través deles. Opacos P Volcán de magma moi viscoso que orixina grandes explosións. Peleano CONTÉN o Q Nome en latín do H2O. Aqua R Escala coa que se mide a intensidade dos terremotos. Ritcher S Moléculas inorgánicas. Sales minerais T Agrupación de órganos. Tecido U Nos humanos, lugar por onde se evacúan os ouriños. Uretra V Microorganismos que non se consideran seres vivos porque só realizan a función de reproducción. Virus X Planta que vive en lugares húmidos. Xunco CONTÉN o Z Ciencia que estuda os animais. Zooloxía
Pablo Boullosa González
Rosco 6 A Composto químico que forma parte do sangue, e leva en disolución substancias nutritivas e de refugallo. Auga B Territorio ocupado por unha biocenose que presenta unhas características físicas e climáticas propias. Biótopo C Porción de terra que se introduce no mar. Cabo D Separar mediante vaporización e recondensación diferentes compoñentes líquidos aproveitando os diferentes puntos de ebulición. Destilación E Conxunto formado por o biótopo, a biocenose e as relacións que se establecen entre eles. Ecosistema F Proceso no que se xuntan dous átomos. Fusión nuclear G Célula reproductora. Gameto H Animal de sangue quente. Homeotermo I Rochas formadas ó arrefriarse e solidificarse o magma no interior da Terra. Ígneas L Lente converxente coa que se ven aumentados os obxectos. Lupa M Tipo de animal que precisa do leite da nai para alimentarse cando é unha cría. Mamífero N Tipo de movementos temporais que producen as plantas como resposta a un estímulo. Nastias CONTÉN o Ñ Tipo de animal que depende dos restos doutros seres vivos para alimentarse. Carroñeiro O Elemento químico gasoso imprescindible para a respiración e as oxidacións. Osíxeno P Biomolécula que rexenera estructuras Proteína Q Ciencia que estuda a composición das substancias e os cambios que se producen nelas. Química R Descarga eléctrica procedente dunha tormenta. Raio S Paso de estado gasoso a estado sólido. Sublimación regresiva T Placas que forman a codia terrestre e oceánica. Tectónicas U Láminas transparentes que nacen nos extremos dos dedos das persoas e dalgúns animais. Unllas V Unidade do sistema internacional para medir a voltaxe eléctrica. Voltio W Creador da teoría da evolución. Darwin X Porco bravo. Xabaril Z Auga e sales minerais que absorben as plantas. Zume bruto
Álex Carbajal Calvar
Rosco 7 A Reprodución na que teñen lugar sucesivamente as dúas formas de reprodución: sexual e asexual. Alternante B Reprodución nos organismos unicelulares na que unha célula nai se divide para formar dúas células fillas idénticas. Bipartición C Cidade ucraniana na que houbo unha catástrofe radiactiva provocada por un dos reactores da central. Chernobyl D Constitúen ecosistemas típicamente españois, que se esteden polo centro e leste da península Ibérica . Devesas E Capa resistente que protexe o globo ocular. Esclerótica F Roturas das rochas nas que existe un desprazamento entre os bloques implicados. Fallas G Substancia orgánica composta de carbono, nitróxeno e osíxeno. Glícidos H Un defecto na vista, no tamaño do globo ocular, que é máis pequeno do normal, vese mal de preto, pero ben de lonxe. Hipermetropía I Parte do ollo que regula a cantidade de luz que pasa a través da meniña. Iris L Seixos expulsados polos volcáns cun diámetro de 2 a 64 mm. Lapilli M Plantas nas que os órganos reproductores masculinos e femininos se atopan no mesmo pé. Monoicas N Movementos temporais das plantas en resposta a un estímulo. Nastias CONTÉN o Ñ Tipo de animal que depende dos restos doutros seres vivos para alimentarse. Carroñeiro O Que come alimentos vexetais e animais. Omnívoros P Seres vivos que habitan en alta mar. Peláxicos Q Derivado refinado do petróleo. Queroseno R Reflexión do son que ten lugar a menos de 17 m e percibimos un único son prolongado. Reverberación S Dúas placas colindan entre si e unha desprázase baixo a outra. Subdución T Talos subterráneos. Tubérculos U Mamíferos adaptados á carreira que teñen pezuñas. Ungulados V Diferenza entre individuos, especies, etc. Variabilidade W Creador da teoría da evolución. Darwin X Estímulo das plantas provocado pola gravidade. Xeotropismo Z Auga e sales minerais que absorben as plantas. Zume bruto
Adrián Táboas Castro
Rosco 8 A Hormona segregada polas glándulas suprarrenais que prepara ao corpo para o exercio fisico. Adrenalina B Conxunto de poboacións que comparten un territorio e establecen relacións entre elas. Biocenose C Parte do ollo que se encontra depois do iris e pode causar problemas de miopía. Cristalino D Como chamamos as plantas cuxos órganos reproductores se atopan en distintos pés. Dioicas E É o ecosistema máis amplo, abrangue todo o planeta Terra e a súa biocenose. Ecosfera F Número de vibracións ou oscilacións completas que se efectúan nun segundo. Frecuencia G Rocha plutónica abundante en Galicia. Granito H Lugar onde habita unha especie. Hàbitat I Que ten que facer un corpo con outro para que sufra transformacións? Interaccionar L Asociación entre un fungo e unha alga unicelular. Lique M Todas estas o son: superficie dun campo de fútbol, velocidade dun coche, altura dunha persoa. Magnitudes físicas N Substancias que os seres vivos necesitan tomar do medio. Nutrientes CONTÉN o Ñ Seres vivos que transforman os restos orgánicos en materia útil para os productores. Descompoñedores O Rocha volcánica que arrefría con gran rapidez, e aos minerais non lles da tempo a cristalizar. Obsidiana P Dise dun individuo que vive a costa doutro. Parásito Q Fenómeno producido polo aumento do efecto invernadoiro. Quecemento global R Cambio de dirección que experimentan os raios luminosos ao pasar dun medio a outro no que se propagan con distinta velocidade. Refracción S Dise de dous ou máis individuos de especies distintas que viven en íntima relación e beneficianse mutuamente. Subdución T Catástrofe natural que causa moitos danos. Terremoto U Radiacións electromagnéticas situadas entre as violetas visible e e as dos raios X invisibles. Ultravioletas V Substancias imprescindibles para o bo funcionamento do organismo. Vitaminas W Persoa que afirma que os continentes estiveron xuntos. Wegener X Auga en estado sólido. Xeo CONTÉN o Z Unidade de frecuencia. Hertz
Mª José Costoya Custodia
Rosco 9 A Deformación na curvatura da córnea que impide ter una visión nítida. Astigmatismo B Ser vivo con célula procariota. Bacteria C É a cantidade de calor que debe recibir un gramo de auga para que a súa temperatura aumente un grao centígrado. Caloría D Nome que reciben os animais que teñen garras. Dixitígrados E Un fenómeno que produce a reflexión do son. Eco F Tipo de enerxía nuclear que consiste na ruptura dun núcleo atómico grande noutros máis pequenos. Fisión nuclear G Esfera xelatinosa protexida pola esclerótica. Glóbulo ocular H Posúe os dous aparatos reproductores, masculino e feminino. Hermafrodita I Todos estes o son: pouca variabilidade de individuos, menor poder de adaptación, non favorecen a biodiversidade. Inconvenientes da reprodución asexual L Parte da superficie terrestre que está cerca do mar. Litoral M Neuronas que transmiten o impulso desde os centros nerviosos ata os diferentes órganos efectores. Motoras N Partícula subatómica que non posúe carga eléctrica. Neutrtón CONTÉN o Ñ Seres vivos que transforman os restos orgánicos en materia útil para os productores. Descompoñedores O Pequenas estructuras internas das células. Orgánulos P Probas que aportou Wegener pola aparición de fósiles nas costas do Atlántico. Paleontolóxicas Q Fenómeno producido polo aumento do efecto invernadoiro. Quecemento global R Conexión entre distintas cadeas alimentarias. Redes tróficas S Proceso que sirve para separar dous sólidos cando un deles ten propiedades magnéticas. Separación magnética T Movemento sísmico na codia. Terremoto U Substancia radiactiva. Uranio V Zonas volcánicas onde non hai volcáns activos. Vulcanismo atenuado X Enerxía da calor interna da Terra. Xeotérmica Z Molusco bivalvo. Zamburiña
Andrea González Acuña
Rosco 10 A Adecuación entre os distintos individuos e o medio en que viven. Adaptación B Agrupación de árboles. Bosque C Lente converxente situada dentro do globo ocular. Cristalino D Diminución da masa forestal. Deforestación E Terras chas formadas pola erosión. Escudos F Emanación de gases a elevadas temperaturas. Fumarolas G Sistema nervioso que posúen os moluscos, anélidos e artrópodos. Ganglionar H . Movemento de crecemento provocado como resposta a humidade . Hidrotropismo I Resistencia que opón un corpo a modificar o seu estado de repouso ou movemento. Inercia L substancias de reserva. Lípidos M Conxunto de átomos. Molécula N Grandes pendentes que descenden ata os fondos oceánicos. Noiros continentais CONTÉN o Ñ Abertura no centro do iris do ollo por onde entra a luz. Meniña O Elemento químico de símbolo Au. Ouro P Órgano reproductor feminino da planta. Pistilo Q Substancia que forma o exoesqueleto dalgúns animais. Quitina R Prodúcese cando a fragmentación non é espontánea. Rexeneración S Prodúcese cando unha placa tectónica se mete debaixo doutra. Subdución T Terremoto producido no mar ou no océano. Tsunami U Mamíferos que se apoian nas pezuñas. Ungulados V Sentido co que captamos as imaxes. Vista X Grupo ao que pertencen as coníferas. Ximnospermas Z Lugar onde viven diferentes especies pero que non se considera un ecosistema. Zoo
Alfonso Aguete González
Rosco 11 A Sistema material que intercambia materia e enerxía. Aberto B Células fotorreceptoras da retina responsables da visión en condicións de baixa luminosidade . Bastóns C Abertura pola que o magma emerxe ao exterior do volcán. Cráter D Proceso de transformación dos alimentos, en substancias máis sinxelas para ser absorbidas. Dixestión E Proceso de desgaste das rochas. Erosión F Reprodución asexual a partir dun fragmento. Fragmentación G Azucre utilizado polos tecidos como forma de enerxía ao combinalo co osíxeno da respiración. Glicosa H Animais que teñen ambos aparatos reproductores. Hermafroditas I Capa da atmosfera onde hai elevadas temperaturas. Ionosfera L Radiación electromagnética que podemos captar cos ollos. Luz M Orgánulo onde se realiza a respiración celular. Mitocondria N Parte da célula onde se atopa o A D N. Núcleo CONTÉN o Ñ Artrópodo depredador con 8 patas. Araña O Complexo instrumento óptico grazas ao que podemos percibir todos os fenómenos da luz. Ollo P Forza con que os corpos e a Terra se atraen. Peso Q Unidade de masa no S I. Quilogramo R Proceso de transferencia de calor polo que os corpos emiten enerxía que se pode propagar polo baleiro. Radiación S Necesita un medio material para se propagar. Son T Calidade sonora pola que se diferenza un son grave dun agudo. Ton U Que é a caloría?. Unidade de calor V Espazo que ocupa un corpo. Volume X Unidade de medida de calor. Xulio CONTÉN o Z Elemento químico formado por tres átomos de osíxeno. Ozono
Lara Álvarez Ruibal
Rosco 12 A Mestura homoxénea de gases que rodea a Terra. Atmosfera B Moléculas que compoñen a materia de todos os seres vivos. Biomoléculas C Forma de propagación da calor na que se transmite enerxía pero non materia. Condución D Grandes elevacións submariñas de orixe volcánico. Dorsais oceánicas E Substancia pura formada pola mesma clase de átomos que non se pode descompoñer noutras máis sinxelas. Elemento químico F Parte delgada dun estame. Filamento G Atracción que se manifesta entre corpos a distancia. Gravidade H Substancias segregadas por células especializadas, localizadas en glándulas endocrinas. Hormonas I Propiedades da materia que non dependen do tamaño como a densidade, a temperatura de fusión, a temperatura de ebulición, etc. Intensivas L Obxecto que concentra ou dispersa os raios de luz. Lente M Parte da célula que lle da forma e permite o intercambio de substancias nutritivas e de refugallo. Membrana celular N Estructura interna da Terra. Núcleo CONTÉN o Ñ Como é o talo das árbores? Leñoso O Nome dunha articulación. Ombreiro P Seres vivos autótrofos. Productores Q Ciencia que estuda a composición das substancias e a analiza. Química R Masa pétrea formada por un ou varios minerais. Rocha S Calidade que está relacionada coa intensidade do son. Sonoridade T É a medida da enerxía térmica dunha substancia. Temperatura U Follas cun só nervio. Uninervias V Fendas da codia terrestre polas que flúen materiais do interior do Planeta. Volcáns X Tipo de reprodución asexual. Xemación CONTÉN o Z Organismos que pertencen ao reino Protoctistas. Protozoos
Tania Peón Villaverde