MANKO 56

Manko 1 (56) listopad 2007

Od redakcji Wpisuję w wyszukiwarkę hasło „kobieta” i pojawia się szesnaście milionów stron na ten temat. To chyba nie przypadek. Jedno słowo – wiele znaczeń, właściwie nieskończenie wiele, bowiem rodzajów kobiecości jest tyle, ile kobiet na świecie. Kobieta w malarstwie, kobieta w literaturze i w filmie, kobieta w biznesie, na rynku pracy – tęgie głowy od wieków debatują na temat roli kobiety. Nic więc dziwnego, że Manko

Od redakcji 3

postanowiło również szerzej zająć się tą sprawą. Zainteresowała nas w szczególności tematyka gender (rozumiana jako płeć kulturowa), a co za tym idzie polityka gender mainstreaming, polegająca w skrócie na włączaniu problematyki płci do głównego nurtu działań politycznych, ekonomicznych, etc. Postanowiliśmy odnaleźć miejsca w Krakowie, które są przeznaczone tylko dla kobiet. Udało się! Okazuje się, że są takie miejsca i nie jest to żaden przejaw dyskryminacji. Sprawdziliśmy także, jak radzą sobie na studiach i w pracy młode mamy. Jeżeli zaś garść praktycznych rad nie jest dla Ciebie, Czytelniku, interesująca, to z pewnością zechcesz przeczytać artykuł o kobietach znanych

lub mniej znanych, ale tworzących coś niezwykłego, żyjących z pasją. Chcieliśmy zająć się płcią piękną nie po to, by przyłączyć się do walczącego feminizmu – daleko nam do tego, i dobrze – ale by pokazać jego jasną stronę, by powrócić do korzeni jego znaczeń lub, jak kto woli, by wydobyć jego właściwe znaczenia.

Napiszemy także o tym, co dzieje się na krakowskich uczelniach i na rynku pracy. Będzie można znaleźć także kilka interesujących felietonów, zobaczymy też, jakie czekają nas atrakcje kulturalne.

Agata Leja Redaktor Wydania

Kampanie społeczne Stowarzyszenia Manko

7 r.

24. 11. 200

W NAJBLIŻSZYM CZASIE: 12 X 2007–13 I 2008 – „Niebiański splendor” – wystawa ikon greckich pochodzących z XV–XVI w. (Muzeum Narodowe) 19 X–15 XII 2007 – „Japonizm polski – Stanisław Wyspiański” („Manggha”) 01–30 XI 2007 – Festiwal Teatralny Dramaty Narodów: Wyspiański 2007 (teatry krakowskie) 24 XI 2007 – EkoWizja – finał (www.ekosegregacja.pl) 25 XI 2007 – Kabaret ANI MRU MRU (Kino Kijów) 1–10 XII 2007 – wystawa i warsztaty “Modnie i etycznie” – Uniwersytet Ekonomiczny (www.pah.org.pl ) 9 XII 2007 – Świąteczny Stół Pajacyka (www.pah.org.pl) 14 XII 2007 – Konferencja „Jak planować ścieżkę kariery zawodowej?” – WSE, ul. Westerplatte 11 (www.wse.krakow.pl)

SPIS TREŚCI

OD REDAKCJI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

• STUDENCKIE AKTYWACJE Rektorzy uczelni krakowskich o bieżącym roku akademickim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Do kasy marsz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Egzamin czy praca magisterska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Ruszyły wypłaty zaległych stypendiów unijnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Europejska Noc bez Wypadku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

W cybersieci pająka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5 6 7 7 8 9

Adres Redakcji ul. Sienkiewicza 4, 30-033 Kraków tel.: (012) 294 12 66 fax: (012) 293 50 17 kontakt@manko.pl www.manko.pl REDAKCJA: Redaktor Naczelny

• SPOŁECZNIE A na Karmelickiej wolontariusze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Pasjobus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

• nie(PEŁNOSPRAWNI) ....................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12-13

DODATEK: KOBIETA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..................... 14-25 Kobiece sporty ekstremalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Europejska droga do równości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Popularność w pokorze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Strefa tylko dla kobiet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 6 Mama na studiach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17-18 Bye, bye feminizm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Kobiety w cieniu mężczyzn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

• PRACA Accenture – kobiece oblicze firmy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Dlaczego warto rozpocząć karierę w Shell? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Łukasz Salwarowski

Redaktor Wydania Agata Leja Zespół Magdalena Petryniak, Monika Toporowska Marcin Kędzierski, Michał Łagodzic, Paweł Cyrek, Lidia Feręs, Barbara Gajewska, Katarzyna Śladowska, Karina Pochaba, Darek Dobek DZIAŁ MARKETINGU I REKLAMY: Monika Toporowska Magdalena Petryniak marketing@manko.pl DZIAŁ PR: Tomasz Rupik tomasz.rupik@manko.pl pr@manko.pl

28

PROJEKTY: · EKOLOGIA Magdalena Petryniak Barbara Gajewska ekologia@manko.pl

Polki jako fenomen europejski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 „Wyborcza” mówi nam – jak żyć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Zniewolony umysł z rewizytą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

· LOKAL BEZ PAPIEROSA Magdalena Petryniak Jolanta Mielnikiewicz Joanna Dziechciarz Ewelina Lejko lbp@manko.pl

• EKONOMIA LIFE ...... ........................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

• KĄTEM OKA

• WIELOKULTUROWO Anna Politkowska: „Musicie się dowiedzieć!” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Być kobietą na Północy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

• KULTURA ....................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

33

• ZDROWIE Wd yc h a ć k a żd y m o że, a n i e m u s i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

• SPORT ................... ........................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

36

• EKOLOGIA Taniej za ciepłą wodę użytkową . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

PARTNER WYDANIA:

PARTNERZY DZIAŁÓW: Społecznie

Praca

Shell Shared Service Centre Ekonomia-Life

Ekologia

· KULTURA Karina Pochaba kultura@manko.pl · WIELOKULTUROWO Artur Wieczorek wielokulurowo@manko.pl REDAKTOR TECHNICZNY Karolina Badzioch KOREKTA Magdalena Kędzierska OKŁADKA Tomasz Rupik DRUK Drukarnia Skleniarz ul. Lea 118 31-033 Kraków Wydawca Stowarzyszenie Manko Nakład: 10 tys.

Manko 1 (56) listopad 2007

Studenckie aktywacje 5

Jakie wyzwania stoją przed Państwa uczelnią w bieżącym roku akademickim? Jakie zmiany zaszły na uczelni i jak to wpłynie na studentów?

Rektor UJ – Prof. dr hab. Karol Musioł

Rektor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie – Prof. dr hab. Ryszard Borowiecki

Zgodnie z planami w ubiegłym roku wprowadzony został drugi etap reformy nauczania języków obcych, wszyscy studenci pierwszego roku Uniwersytetu Jagiellońskiego otrzymali elektroniczne legitymacje studenckie, rozpoczęliśmy wdrażanie zintegrowanego Systemu Zarządzania Uniwersytetem, kontynuowana jest budowa Kampusu 600-lecia Odnowienia UJ w ramach Programu Wieloletniego.

W budynku Wydziału Matematyki i Informatyki trwają już prace wykończeniowe, powstaje budynek Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej, kończą się prace nad projektami budowlanymi dla budynków Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej oraz Instytutu Zoologii, przygotowywana jest budowa kompleksu obiektów sportowych (basen, hala sportowa, stadion, korty tenisowe). Najbliższe plany to dalsza informatyzacja uczelni, kontynuacja działań zmierzających do poprawy poziomu studiowania, czyli dalsza rozbudowa III Kampusu, budowa Małopolskiego Centrum Biotechnologii, Technoinkubatora oraz Narodowego Centrum Promieniowania Synchrotronowego, co doprowadzi do powstania na III Kampusie UJ dobrze wyposażonego, silnego ośrodka naukowego o znaczeniu nie tylko ogólnopolskim, lecz także europejskim.

Zmiana nazwy Akademii Ekonomicznej w Krakowie na Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie jest potwierdzeniem naszego dynamicznego rozwoju. Już od dawna jesteśmy uczelnią o charakterze uniwersyteckim. Nasze priorytety nie zmieniają się, to: unowocześnianie i ciągłe podnoszenie jakości kształcenia, dalsze dynamizowanie współpracy międzynarodowej, intensywniejsze prace zmierzające do uzyskiwania jak największej liczby grantów na badania, zarówno ze środków rządowych, jak i europejskich. Ważne jest kontynuowanie działań uczelni jako instytucji życia publicznego adresowane do środowiska oświaty, kultury, biznesu, polityki i społeczności lokalnych, integrowanie środowiska naszych absolwentów i przyjaciół oraz przyciąganie do współpracy z uczelnią praktyków gospodarczych.

Rektor AGH –

Prof. dr hab. Inż. Antoni Tajduś Wyzwaniem jest młody człowiek, nasz student, a następnie absolwent. Doskonale wykształcony fachowiec - inżynier, który opuszczając mury uczelni nie musi martwić się o zatrudnienie.

Nasza uczelnia od lat kształci na bardzo wysokim poziomie fachowców–inżynierów dla prawie wszystkich gałęzi przemysłu, ale o czym także należy pamiętać, również znakomitych socjologów. Od przyszłego roku rusza kolejny kierunek humanistyczny – kulturoznawstwo, tak więc nasza oferta staję się coraz bardziej atrakcyjna dla młodych ludzi. Akademia Górniczo Hutnicza Jeśli chodzi zaś o zmiany, to poszerzyła się oferta kształim. St. Staszica w Krakowie cenia. W efekcie skorelowanych działań wielu Wydziałów już w zeszłym roku akademickim nasza oferta wzbogaciła się o: Inżynierię Biomedyczną i Informatykę i Ekonometrię. W tym roku o kolejne: Mechatronikę i Edukację Techniczno-Informatyczną, zaś w przyszłym roku, jak już wspominałem, uruchamiamy Kulturoznawstwo. Ponadto otwieramy nowe specjalności, odpowiadając na zapotrzebowanie studentów i naszej gospodarki. Upowszechniamy kształcenie w językach obcych poprzez włączenie tej formy kształcenia do oferty wydziałów. Znakomicie rozwija się kształcenie na odległość e-learning oraz studia podyplomowe.

W strukturze Akademii pojawił się także Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości.

Ważne są też inwestycje – trwa budowa basenu, już w przyszłym roku będzie można z niego korzystać. Trwa także budowa Centrum Dydaktycznego dla 640 osób oraz laboratoriów dla energetyki. 24 października odbyło się uroczyste otwarcie nowego budynku katedry Telekomunikacji i zapewniam, że na tym nie koniec.

Rektor PK – Prof. dr hab. Józef Gawlik 1. Wprowadzenie systemu jakości kształcenia (uchwała senatu).

2. Doskonalenie systemu zarządzania uczelnią (z wykorzystaniem systemu informatycznego).

3. Rozpoczęcie budowy Biblioteki Głównej PK. 4. Wprowadzenie systemu informatycznego w rekrutacji, rezerwacji miejsc w akademiku, obsługi finansowej studentów.

5. Promocja uczelni w kraju i zagranicą.

Rektor Akademii Rolniczej – Prof. dr hab. Janusz Żmija Duży nacisk kładziemy na udoskonalenie nowoczesnego systemu kształcenia dostosowanego do potrzeb małopolskiego, ogólnokrajowego i europejskiego rynku pracy, w rezultacie czego powstały nowe kierunki studiów, takie jak „Ekonomia” ze specjalnością ekonomika agrobiznesu, „Zarządzanie i Inżynieria Produkcji” ze specjalnościami inżynieria produkcji rolniczej oraz organizacja i logistyka w inżynierii produkcji, a także siedem nowych specjalności. Ponadto w ramach kierunku „Ochrona Środowiska” powstała specjalność agroecology z wykładowym językiem angielskim. W bieżącym roku akademickim skoncentrujemy wysiłki na dalszym rozwoju Uczelni. Planujemy modernizację infrastruktury uczelnianej, co wpłynie na poprawę warunków dydaktycznych i bytowych studentów. Wprowadzony system anonimowej ankietyzacji studentów ma na celu podniesienie jakości nauczania. Z myślą o najbiedniejszych studentach powołano Fundację Akademii Rolniczej. Ze środków zgromadzonych przez Fundację finansowane będą stypendia, praktyki krajowe i zagraniczne, a także szkolenia, kursy i sympozja dla studentów. Naszym celem jest też wspomaganie zarządzania Uczelnią przez skutecznie działającą administrację. Trwa proces informatyzacji uczelni. Uruchomiony w tym roku Uniwersytecki System Obsługi Studiów ułatwia kontakt studentów z wykładowcami oraz wpływa na poprawę jakości administracyjnej obsługi studiów.

Rektor Akademii Pedagogicznej – Prof. dr hab. Henryk Żaliński W bieżącym roku akademickim Akademia Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie poszerzyła swoją ofertę edukacyjną o trzy nowe kierunki: socjologię, administrację i stosunki międzynarodowe. Obecnie na Uczelni studiuje na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych, podyplomowych i doktoranckich przeszło 20 tys. studentów i słuchaczy. Nowe potrzeby, wyzwania i oczekiwania społeczeństwa od uczelni i jej absolwentów, postęp w nauce współczesnej wymagają od władz Akademii tworzenia nowych laboratoriów i sal wykładowych, co wiąże się z rozbudową jej gmachu głównego. Budynek przy ul. Podchorążych wzniesiony w latach 1968–1972 przeznaczony był tylko dla około 2100 studentów. W bieżącym roku akademickim chcielibyśmy rozpocząć budowę nowego skrzydła ze środków europejskich, bowiem zostaliśmy już wpisani na listę indykatywną projektów kluczowych z zapewnieniem środków w wysokości łącznie 10 mln euro.

Manko 1 (56) listopad 2007

6 Studenckie aktywacje

Przyjmowanie wniosków stypendialnych zakończone! „Sapere Auso” Małopolska Fundacja Stypendialna zakończyła przyjmowanie wniosków stypendialnych studentów. W tym roku, podobnie jak w latach poprzednich, stypendia Fundacji cieszyły się ogromnym zainteresowaniem.

Obecnie Komisja ds. Przyznawania Stypendiów i Nagród rozpatruje otrzymane wnioski. Wyniki zostaną ogłoszone w połowie listopada, a pod koniec miesiąca odbędzie się oficjalna gala wręczenia stypendiów.

Uroczystość zostanie połączona z konferencją podsumowującą realizowany przez Fundację projekt pt. „Dobry Staż – Dobry Start” II edycja, w ramach którego zorganizowano 30 innowacyjnych staży w małopolskich przedsiębiorstwach. Uczestnictwo w projekcie umożliwiło absolwentom zdobycie cennego doświadczenia za-

wodowego m.in. w takich dziedzinach, jak technologie informatyczne, marketing, public relations, chemia, farmacja czy budownictwo. Przedsiębiorcy mieli natomiast okazję współpracować z kreatywnymi i pełnymi zapału młodymi ludźmi. Podczas konferencji nastąpi uroczyste wręczenie certyfikatów ukończenia stażu.

Fundacja zakończyła również realizację projektu dla doktorantów pt. „Moja Inspiracja – Małopolska Innowacja”, w ramach którego przyznano 30 rocznych stypendiów na łączną kwotę 360 000 zł dla najlepszych absolwentów szkół wyższych, kontynuujących naukę na studiach doktoranckich w roku akademickim 2006/2007. Stypendium pomogło w realizacji prac badawczych w różnorodnych dziedzinach, m.in. w biochemii, fizyce doświadczalnej, komputerowych systemach sterowania, organizacji i zarządzaniu

przedsiębiorstwem czy animacji kultury. Ponadto wielu stypendystów wzięło udział w krajowych i międzynarodowych konferencjach naukowych, a także opublikowało swoje artykuły w specjalistycznych czasopismach, podnosząc tym samym potencjał badawczy Małopolski.

Oba projekty zostały dofinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżetu państwa w ramach działania 2.6. ZPORR „Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy”.

Cieszymy się, że tak wielu młodych ludzi z naszego regionu korzysta z możliwości podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz rozwoju swoich umiejętności czy zainteresowań. Podobne inicjatywy premiują i tym samym motywują młodzież do zwiększonej aktywności edukacyjnej. Natomiast programy stażowe pomagają w rozpoczęciu kariery zawodowej oraz pozwalają na skonfrontowanie wiedzy teoretycznej zdobytej w czasie studiów z aktualnymi wymaganiami rynku pracy.

DO KASY MARSZ! Idea jest prosta – stanąć w kolejce, okazać legitymację i otrzymać zaświadczenie potwierdzające status studenta na danym roku, kierunku i wydziale. Jednak czy jest to strategia jedyna i powszechna? Otóż okazuje się, że od każdej reguły istnieje wyjątek.

Władze krakowskiej Akademii Pedagogicznej już pod koniec ubiegłego roku akademickiego wprowadziły opłatę w wysokości 5 zł za każdorazowe pobranie wspomnianego zaświadczenia.

Oburzeni studenci nie pozostawili suchej nitki na decyzji wydanej przez rektora. – Uważam, że to jedynie kolejny sposób, w jaki uczelnia chce zarobić na studentach – żali się Ania, studentka III roku politologii. Jej zdanie podziela Grzesiek (informacja naukowa, IV rok), pytając: – Czy te 5 zł to suma wartości papieru i tuszu? Ewa (również III rok politologii) zauważa społeczny wymiar decyzji władz uczelni: – To przykre, że jesteśmy jedyną uczelnią, na której ponosi się koszty za zaświadczenie potrzebne do celów socjalnych. Faktem

jest, że niektórzy studenci pochodzą z rodzin wielodzietnych i wydatek w postaci kilkunastu lub kilkudziesięciu złotych za kilka egzemplarzy zaświadczeń jest dla nich szczególnie krzywdzący.

Opłata znacznie skomplikowała życie studentów, którzy i tak mieli już dość legendarnych kolejek do dziekanatów poszczególnych wydziałów. Teraz zamiast jednej kolejki uczelnia zafundowała im dwie – do kasy i do dziekanatu. Mało efektywnym posunięciem okazał się także zakup specjalnego automatu, dzięki któremu studenci mogą zapłacić za zaświadczenie o dowolnej porze dnia, gdyż przez dłuższy czas był on po prostu zepsuty.

Dziekanaty tłumaczą decyzję władz zapisem zawartym w statucie uczelni, mówiącym o odpowiedzialności rektora za stan finansowy uczelni. Faktem jest, że w tym roku Akademia Pedagogiczna otworzyła kilka nowych kierunków (m.in. administrację i socjologię), co spowodowało wzrost wydatków na utrzymanie placówki. – Czy jednak mimo to takie postępowanie jest zgodne z prawem? – zastanawia się Ania. Nie podejmuję się udzielić odpowiedzi na to pytanie. Pozostawiam to jedynie sumieniu pana rektora.

Judyta Taźbierska

Manko 1 (56) listopad 2007

Studenckie aktywacje 7

Egzamin czy praca magisterska?

Od kilku miesięcy w środowisku akademickim krążą pogłoski o likwidacji prac magisterskich bądź zmian zasad ich pisania.

W prasie pojawiły się informacje sugerujące całkowitą rezygnację uczelni z prac magisterskich. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przedstawiło założenia do ustawy, zmieniając dotychczasowe zasady ukończenia studiów. Podstawową zmianą ma być alternatywa dla pracy magisterskiej, a mianowicie stworzenie poszerzonego egzaminu magisterskiego. Do kompetencji władz uczelni będzie należał wybór jednej z tych dwóch form podsumowujących wiedzę studentów. Dodatkowo mają być wprowadzone zmiany dotyczące samej pracy magisterskiej.

Jak podaje rzecznik prasowy MNiSW, Ewa Kaflarska, ministerstwo nie zamierza zlikwidować pracy magisterskiej.

Zmiany mają polegać na zaostrzeniu rygoru otrzymania tytułu magistra.

Ma to na celu zminimalizowanie nadużyć. Przede wszystkich MNiSW chodzi o uniemożliwienie plagiatowania i niesamodzielnego pisania prac.

Obecnie niestety tytuł magistra bardzo spowszedniał, a samo pisanie pracy i jej obrona coraz częściej stają się farsą.

Studenci, którzy są ambitni i chcą napisać coś wartościowego, stoją w tej samej kolejce po tytuł magistra z tymi, którzy przepisali bądź kupili pracę. Kolejnym powodem znowelizowania ustawy jest dostosowanie polskiego szkolnictwa wyższego do zasad Procesu Bolońskiego (trzy poziomy kształcenia: licencjacki, magisterski, doktorski). Proponowane zmiany podniosą poziom kształcenia w Polsce i pozwolą na większy udział polskiego szkolnictwa wyższego na are-

nie europejskiej. Ustawa nie jest jednak jeszcze gotowa. Na nasze pytanie dotyczące planowanych zmian, władze krakowskich uczelni odmawiają komentarza, czekając na konkrety ze strony ministerstwa. Jednak patrząc na problem okiem zwykłego studenta, można się zastanowić, czy egzamin magisterski nie będzie powieleniem egzaminów cząstkowych. Z drugiej strony tematy niektórych prac pozostawiają wiele do życzenia. Nasuwa mi się na myśl jeszcze jedno pytanie: czy wybór między dwiema możliwościami nie spowoduje ważnych i ważniejszych „magistrów”?

W praktyce te zmiany, jeżeli nie zostaną poprawnie przeprowadzone, mogą spowodować niepotrzebne zamieszanie i komplikacje, co niewątpliwie odbije się na studentach.

Karina Pochaba

Ruszyły wypłaty zaległych stypendiów unijnych Stypendialny koszmar, jakiego doświadczyło 460. krakowskich studentów w ciągu ostatnich kilku miesięcy, dobiega końca. Dzięki „niepokornym” studentom oraz wspierających je mediom, w połowie listopada ruszyły wypłaty zaległych stypendiów.

Ta cała nieprzyjemna historia rozpoczęła się jeszcze czerwcu 2007 r., kiedy to jeden z krakowskich studentów zakwestionował zasady przyznawania stypendiów unijnych. Regulamin (stworzony przez Urząd Marszałkowski, a przyjęty przez Radę Miasta Krakowa) nie zezwalał na jednoczesne pobieranie pieniędzy unijnych oraz stypendiów socjalnych wypłacanych przez krakowskie uczelnie wyższe. Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, a potem do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który owe zasady podważył, przyznając, że zaskarżona uchwała została wydana bez podstawy prawnej. W wyniku tej decyzji nastąpił paraliż wypłat ostatnich rat stypendialnych (a miały one zostać przekazane na konta stypendystów do 30 września br.).

Pieniędzy nie otrzymali wyłącznie studenci z Krakowa; pozostali nato-

miast – z innych rejonów województwa – te pieniądze odebrali. Niesprawiedliwość widoczna była więc gołym okiem, a oczekiwanie na rozwiązanie ze strony Ministerstwa Rozwoju Regionalnego trwało miesiącami. Dzięki naciskom rozgoryczonych studentów i wsparciu mediów obudził się Urząd Marszałkowski (twórca feralnego regulaminu).

Wziął na siebie ryzyko wypłaty stypendiów, mimo zaskarżenia i zanegowania regulaminu przez Sąd i wydał decyzję wypłaty zaległych stypendiów. Uda-

ło się więc z korzyścią dla studentów przełamać prawny impas.

Od 19 listopada Starostwo Powiatowe w Krakowie rozpoczęło wypłatę zaległych stypendiów.

Szczegółowe informacje można uzyskać pod numerem telefonu (012) 632-6315 wew. 323 w godz. wtorek – piątek: 7.30 – 15.00 oraz poniedziałek: 9.00 – 17.00, a także na stronie internetowej: www.studenci.powiat.krakow.pl Jakub Jański

Manko 2 (56) listopad 2007

8 Studenckie aktywacje

Europejska Noc Bez Wypadku

Poszukiwania „Krzysiów” Trzy kluby, kilkunastu wolontariuszy i badanie alkomatem uczestników dyskotek. Tak wyglądała akcja „Europejska Noc Bez Wypadku” przeprowadzona w Krakowie w sobotę 20 października. „Krzyś” to osoba, która bawi się w dyskotece bez alkoholu. Po skończonej zabawie bez ryzyka wsiada za kierownicę, by bezpiecznie odwieźć do domu siebie i przyjaciół. Właśnie do takiej postawy namawiali kierowców wolontariusze w klubach „Cień”, „Jama” i „Klub Pod Jaszczurami”.

Przy wejściu ochotnicy otrzymywali

fosforyzujące opaski na dłoń, informujące, że w czasie zabawy nie będą pić alkoholu. Wszystkim, którzy przy wyjściu z dyskoteki poddali się badaniu alkomatem i którzy w wydychanym powietrzu nie mieli promili, zostały rozdane nagrody. Otrzymali oni koszulki z rysunkami Andrzeja Mleczki oraz zestawy turystyczne.

– Akcje propagujące odpowiedzialność za kierownicą są potrzebne, ponieważ ludziom często wydaje się, że jedno małe piwo nic nie znaczy – mówi Kasia, jedna z wolontariuszek z klubu „Jama”. – Jednak z badania alkomatem

wynika, że nawet po takiej dawce alkoholu nie każdy może wsiąść za kierownicę. Niestety, w Polsce ta świadomość jest wciąż bardzo niska.

W „Europejską Noc Bez Wypadków” w Krakowie czynnie włączyły się Akademickie Forum ONZ działające przy Uniwersytecie Ekonomicznym i Małopolski Ośrodek Ruchu Drogowego.

– Takich akcji wciąż jest za mało – przyznaje Paweł Kuska, prezes AF ONZ. – Tym bardziej cieszy nas, że mogliśmy wziąć w niej udział. Mamy nadzieje, że uchroniliśmy wiele osób przed błędem, który może kosztować życie albo zdrowie.

Akcja miała miejsce w dwunastu miastach Polski. W promowaniu bezpieczeństwa na drodze wzięły udział także inne europejskie państwa, m.in.

Belgia, Francja, Niemcy, Holandia, Luksemburg, Hiszpania, Litwa, Łotwa, Estonia, Szwecja i Szwajcaria.

Magda Kufrej

R

E

K

L

A

M

A

Manko 1 (56) listopad 2007

Studenckie aktywacje 9

W cybersieci pająka Internet zyskał rangę najpotężniejszego medium masowego przekazu XXI wieku. To sieć samoregenerującej się informacji, najbardziej demokratyczna instytucja, ale jednocześnie wirtualna przestrzeń, która niesie ze sobą wiele niebezpieczeństw. Dlatego coraz bardziej potrzebne są takie konferencje naukowe, jakie organizuje Akademia Pedagogiczna w Krakowie.

Na czym dokładnie polega gra TEES? Dnia 18 października 2007 r. po raz drugi odbyła się konferencja „Cyberuzależnienia. Przeciwdziałanie uzależnieniom od komputera i Internetu”, zorganizowana przez Niezależne Zrzeszenie Studentów Akademii Pedagogicznej w Krakowie. Patronat honorowy nad tym przedsięwzięciem objęli: Minister Edukacji Narodowej – Ryszard Legutko, Marszałek Województwa Małopolskiego – Marek Nawara, Małopolski Kurator Oświaty – Józef Rostworowski oraz Rektor Akademii Pedagogicznej – prof. Henryk Żaliński. Konferencja skierowana była głównie do nauczycieli, a jej głównym celem było wskazanie

zalet oraz niebezpieczeństw, które niesie ze sobą Internet.

Bogaty program tego wydarzenia otwierały wykłady specjalistów w dziedzinie cyberprzestrzeni – swoje wystąpienia mieli: prof. zw. dr hab. inż. Ryszard Tadeusiewicz (AGH), dr Andrzej Augustynek (AGH), dr inż. Janusz Morbitzer (AP) oraz prezes Fundacji Kidprotect – Jakub Śpiewak.

Dyskusja podzielona została na dwa panele – dydaktyczny i psychologiczny, w obrębie których zajęto się problematyką edukacji medialnej, gier komputerowych, aspektami psychoterapii w leczeniu uzależnień od komputera i Internetu oraz cyberseksem.

VI Międzynarodowy Kongres Audytu, Kontroli Wewnętrznej i Antykorupcji pod hasłem: „Zarządzaj ryzykiem, zapobiegaj oszustwom, zwalczaj korupcję”

W dniach 12–14 września 2007 r. odbył się Międzynarodowy Kongres Audytu, Kontroli Wewnętrznej i Antykorupcji.

Kongres otworzył Jego Magnificencja Rektor KSW prof. dr hab.

Jerzy Malec, który w swoim wystąpieniu przywitał przedstawicieli władz miasta Krakowa i zaproszonych gości oraz zwrócił uwagę na znaczenie tego kongresu dla teorii i praktyki, a także życzył jego uczestnikom owocnych i twórczych obrad.

Następnie wystąpił Edmund Saunders – prezes PIKW i ACFE Polska, który podkreślił znaczenie Kongresu.

W trakcie kongresu wygłoszono inspirujące referaty; odbyła się również oficjalna prezentacja polskiego wydania książki Nigela Iyera i Mar-

tina Samociuka Defraudacja i korupcja. Zapobieganie i wykrywanie, a także Spacer po linie. Opowieść o defraudacji i korupcji.

Kongres został uznany przez The Association of Certified Fraud Examiners jako szkolenie w ramach programu CPE, a za uczestnictwo w nim przyznano 20 punktów międzynarodowego programu Continu-

Zabaluj na „Połowinkach”!

Niezależne Zrzeszenie Studentów Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, zmotywowane sukcesem poprzednich edycji, organizuje również w tym roku uroczysty bal dla studentów trzeciego roku. Nosi on nazwę „Połowinki”, co oznacza, że połowa obfitującego w rozmaite przyjemności okresu nauki bezpowrotnie minęła.

Dlatego serdecznie zapraszamy wszystkich studentów Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie chętnych przeżyć coś więcej w ten magiczny grudniowy wieczór do „Centrum Kultury Rotunda”. Gwarantujemy porcję niezapomnianych wrażeń oraz kilka godzin upojnej zabawy, podczas której nie zabraknie okazji do nawiązania nowych znajomości. Wymyślne konkursy z cennymi nagrodami, miła dla ucha muzyka, smaczne przekąski sprawią, że 14 grudnia 2007 roku wyryje się na zawsze w Waszej pamięci.

Jeśli skusiła Was perspektywa całonocnej zabawy przy szampanie i muzyce w atmosferze dostojności i powagi, skierujcie swoje kroki do biura Niezależnego Zrzeszenia Studentów Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, które mieści się w Pawilonie Sportowym w pokojach nr 224 i 225 lub odwiedźcie naszą stronę internetową www.nzs.ae.krakow.pl Znajdziecie tam wszystkie potrzebne informacje, będziecie mogli skontaktować się i porozmawiać o szczegółach balu oraz zapisać się na listę uczestników.

Następnie pozostaje już tylko szykowanie kreacji i cierpliwe oczekiwanie na ten wyjątkowy wieczór.

Spieszcie się, ilość miejsc ograniczona!

ous Professional Education – CPE (programu Ustawicznego Profesjonalnego Dokształcania). Honorowy patronat nad Kongresem objęła Brytyjsko-Polska Izba Handlowa.

Na podstawie opinii uczestników kongresu można powiedzieć, że trzy podstawowe jego cele – merytoryczny, medialny i towarzyski – zostały osiągnięte.

10 Studenckie aktywacje

Manko 1 (56) listopad 2007

Niepokorni 20 października w klubie studenckim „Żaczek” odbyła się pierwsza impreza z cyklu „Niepokorni”. Koncertowi Świetlików towarzyszył wernisaż prac malarskich Kamy Kuik.

Celem cyklu jest prezentacja twórczości posiadającej swój własny, niepowtarzalny styl. Będą temu służyć organizowane raz w miesiącu koncerty, wernisaże fotografii i malarstwa, pokazy filmów oraz wieczorki poezji.

Krakowski zespół Świetliki powstał 15 lat temu. Zalicza się do nurtu muzyki alternatywnej i poezji śpiewanej.

Wokalistą zespołu jest poeta Marcin Świetlicki. Pierwszy album pt. Ogród koncentracyjny, nagrany w 1993 r., wzbudził spore zainteresowanie publiczności oraz mediów i przyniósł grupie zaproszenie na festiwal w Opolu. Do współpracy nad ostatnią płytą pt. Las Putas Melancólicas z 2005 r. grupa zaprosiła aktora Bogusława Lindę. Podczas koncertu Świetliki wykonały utwory ze wszystkich swoich albumów.

Kama Kuik jest absolwentką ASP w Poznaniu. W Krakowie znana jest z portretowania dziennikarzy podczas

PRESSentacji w Klubie Pod Jaszczurami. Artystka zaprezentowała w „Żaczku” kilkanaście portretów polskich muzyków m.in. Andrzeja Sikorowskiego, Roberta Kasprzyckiego i Katarzyny Groniec.

Druga impreza z cyklu „Niepokorni” odbędzie się 17 listopada. Gośćmi klubu studenckiego będą trzy kapele: Kombajn Do Zbierania Kur Po Wioskach, White Rabbits Trip oraz Kid A. Koncertom będzie towarzyszyła wystawa fotografii studenta UJ, Macieja Lercela.

Plan zajęć w sieci Od bieżącego roku akademickiego studenci Akademii Rolniczej korzystają z systemu USOS, czyli Uniwersyteckiego Systemu Obsługi Studiów.

Komputerowy system obsługi studiów umożliwia zarządzanie informacjami związanymi z organizacją studiów. Student może zapisać się na zajęcia, sprawdzić oceny, listy przedmiotów, listy prowadzących itp. Podobny system wprowadziły już inne uczelnie i z powodzeniem go stosują. Zmniejszyły się kolejki przed dziekanatami.

II edycja Międzynarodowego Dnia Otwartego Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

to wydarzenie, które odbędzie się dnia 14 listopada 2007. w Hali Sportowej UEK. Międzynarodowy Dzień Otwarty UEK ma na celu przedstawienie studentom polityki międzynarodowej Uczelni oraz konkretnej oferty dla studentów, jaka jest wypadkową działań podejmowanych przez UEK w tym zakresie. Na standach rozłożonych w Hali Sportowej UEK zostaną zaprezentowa-

To ogromna ulga zarówno dla pracowników dziekanatów, jak i samych studentów. Korzystanie z u-maila ma ułatwić kontakt studentów z prowadzącymi zajęcia, a także pomiędzy samymi studentami. Wprowadzenie internetowego systemu zarządzania studiane: oferta Biura Programów Zagranicznych, czyli możliwości wyjazdów za granicę z programu Socrates/Erasmus, na stypendia rządowe oraz do uczelni, które podpisały bezpośrednie umowy o wymianie studentów z Uniwersytetem Ekonomicznym w Krakowie; program English Track, stwarzający możliwość semestralnego lub całorocznego studiowania w języku angielskim w UEK oraz studia stacjonarne w języku angielskim. Obok oferty BPZ będzie również można zaznajomić się z ofertą Działu Współpracy Międzynarodowej

INPortal w muzycznym brzmieniu 18 października 2007 r. w klubach studenckich „Żaczek” oraz „Rotunda”, mieszczących się przy budynku Domu Studenckiego „Żaczek” (al. 3 Maja 5), odbyła się inaugurująca impreza, która otwierała nowo powstały Informacyjny Portal Internetowy Samorządu Studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego – InPortal.

Głównym organizatorem była Uczelniana Komisja Kultury Samorządu Studentów UJ, zaś patronat medialny nad imprezą objęło Stowarzyszenie MANKO. Wydarzenie otworzył koncert undergroundowego zespołu ADHD, który zapowiedział muzyczną kolorystykę późniejszej grupy „Kamienne Ogrody”. Kluczowym punktem wieczoru stała się multimedialna prezentacja portalu internetowego InPortal. Gwiazdą wieczoru był zespół Akurat, który muzycznym brzmieniem skradł serca i porwał do rytmicznego tańca niemal wszystkim uczestników wieczoru.

Imprezę z pewnością można zaliczyć do udanych, zwłaszcza że swoją obecnością zaszczyciły ją władze Uniwersytetu Jagiellońskiego, dla których przygotowana była specjalna sala. Gratulacje dla organizatorów za całokształt wydarzenia, o którego powodzeniu świadczyła ilość zainteresowanych – ponad 3 tysiące żaków.

mi to doskonały pomysł. Podobnie było w przypadku wdrożonego w 2004 r. w Akademii Rolniczej e-learningu wspomagającego system nauczania i umożliwiającego edukację na odległość z wykorzystaniem technik komputerowych oraz Internetu. Jak nowa forma obsługi studentów wpłynie na poprawę warunków studiowania? Przekonamy się już niebawem.

Izabella Jachimczyk rzecznik prasowy AR (między innymi studia w Stanach Zjednoczonych) oraz Akademickiego Centrum Karier (praktyki zagraniczne).

Międzynarodowy Dzień Otwarty Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie będzie również okazją do poznania działalności organizacji studenckich oraz kół naukowych, które zaistniały na płaszczyźnie międzynarodowej. Wśród nich między innymi Erasmus Student Network.

Podczas MDO UEK zaplanowaliśmy wiele atrakcji dla odwiedzających.

Manko 1 (56) listopad 2007

Społecznie 11

PARTNER DZIAŁU

A NA KARMELICKIEJ WOLONTARIUSZE...

Akcja promocyjna dopiero przed nimi. Na razie jedyną reklamą jest wiszący przed wejściem baner. To jednak wystarczyło, aby do Małopolskiego Centrum Wolontariatu w Krakowie trafiło już ponad 200 wolontariuszy.

Małopolskie Centrum Wolontariatu (MCW) uroczyście otwarto w grudniu 2006 r. Tak naprawdę działa jednak od połowy lutego – dopiero wtedy udało się założyć łącze internetowe. Mimo to do Centrum – mieszczącego się przy ul. Karmelickiej 43a w Krakowie – zgłosiło się już ponad 200 wolontariuszy i około setka małopolskich organizacji pozarządowych potrzebujących ich pomocy. Centrum jest pośrednikiem między nimi.

Wolontariusz w centrum uwagi – Nie spodziewałam się aż tak dużej frekwencji – przyznaje Barbara Siorek, koordynatorka MCW (z ramienia Fundacji dla Uniwersytetu Jagiellońskiego, patronującej Centrum). Barbara Siorek jest tu jedynym etatowym pracownikiem, a także pomysłodawczynią i dobrym duchem Centrum.

Wcześniej przez 5 lat współpracowała z wolontariuszami w Fundacji dla UJ. Dzięki ich pomocy udało się tam zrealizować wiele projektów, które bez nich pozostałyby tylko pomysłami. Mówi, że na młodzieży nigdy się nie zawiodła. Tych, którzy zgłaszają się do Centrum, ocenia bez wahania: – To są najlepsi ludzie. Aktywni, z zainteresowaniami, studiujący po kilka kierunków, mający odwagę podejmować nowe wyzwania. Reprezentacja praktycznie wszystkich krakowskich uczelni. A także licealiści i gimnazjaliści.

MCW nie tylko gromadzi oferty zajęć dla wolontariuszy (zarówno z organizacji pozarządowych, jak i od indywidualnych osób), ale daje też organizacjom możliwość prezentacji ich działalności. W Centrum gościli już m.in.

przedstawiciele PAH, Stowarzyszenia dr Klown, Fundacji Mam Marzenie.

MCW to również miejsce szkoleń wolontariuszy, które prowadzą profesjonalni trenerzy. Zorganizowano ich już kilkanaście, m.in. z pedagogiki zabawy, pisania projektów, ale też walki ze stresem czy kreatywnego myślenia. Centrum odwiedziła nawet reprezentacja organizacji pozarządowych z Węgier.

Po niecałym roku działalności można powiedzieć, że w Małopolskim Centrum Wolontariatu sporo się dzieje.

Centrum wypełniło pewną niszę. To prawda, że wolontariat w Polsce staje się coraz bardziej popularny i profesjonalny. Jednak sporym problemem jest to, że pracownicy organizacji pozarządowych są tak zapracowani, że brak im czasu, by odpowiednio starannie zająć się wolontariuszami. A MCW na nich właśnie koncentruje całą uwagę. Tutaj mają oni poczucie, że są ważni. Poza tym w szerokiej ofercie zajęć każdy znajdzie coś dla siebie.

A to ważne, bo nawet najlepszego potencjalnego wolontariusza można zmarnować, przydzielając mu niewłaściwe zadania.

– Stąd wychodzą ludzie uformowani, przygotowani do pracy w organizacjach pozarządowych. Cały czas się uczą – mówi Barbara Siorek. Sama jestem świadkiem, jak cierpliwie instruuję młode dziewczyny, co powiedzieć, odbierając telefon, gdzie porozwieszać plakaty.

Magia miejsca Tajemnica tak szybkiego sukcesu tkwi też w atmosferze tego miejsca. Większość studentów współpracujących z Centrum przyjechała studiować do Krakowa z innych miejscowości. Nie-

którym ciężko się odnaleźć w nowym środowisku, zintegrować z resztą studentów. Tutaj trafiają na ludzi podobnych do siebie.

– Na dziwolągów, którzy chcą zrobić coś dobrego – śmieje się Barbara Siorek. – Stworzyliśmy bardzo fajny zespół. Spędzamy razem dużo czasu, były wspólne wyjazdy. Czasem po skończonej „pracy” idziemy razem na piwo czy kawę. Element emocjonalny jest tu bardzo istotny. Ważne jest też samo miejsce. Zależy mi na tym, by Karmelicka 43a była mieszkaniem wolontariuszy, ich miejscem – tłumaczy koordynatorka.

Kilkupokojowe mieszkanie na I piętrze starej kamienicy studenci sami sprzątali i urządzali, przywieźli i podłączyli komputery, wnosili i ubierali choinkę na Boże Narodzenie. To dzięki ich dyżurom Centrum otwarte jest codziennie, od rana do wieczora, oprócz sobót. Jest jedna zasada: nie mogą zawalić studiów, szkoła ma być ich priorytetem. Dlatego w czasie sesji często muszą wycofać się z działalności. To specyfika pracy ze studentami. Barbara Siorek już wiosną przewidywała, że wrócą w wakacje.

– Wtedy mają tyle wolnego czasu, że robi się tutaj prawdziwa półkolonia – śmieje się. I rzeczywiście – wrócili.

Aleksandra Soboń-Smyk Tekst ukazał się w portalu organizacji pozarządowych www.ngo.pl oraz miesięczniku gazeta.ngo.pl.

O ciekawych inicjatywach pozarządowych z regionu przeczytasz na www. malopolskie.ngo.pl ALEKSANDRA SOBOŃ-SMYK – absolwentka socjologii UJ. Współpracuje z magazynem „Eurostudent” oraz miesięcznikiem społeczno–kulturalnym „Kraków”.

Manko 1 (56) listopad 2007

12 Społecznie

Wsiądź do PASJOBUSU Chcesz zdobyć nowe doświadczenia zawodowe, rozwinąć swoje zdolności i znaleźć nowych przyjaciół? Weź udział w ogólnopolskim programie „Wolontariat studencki”.

18 października odbyła się w Krakowie kampania informacyjna programu „Wolontariat studencki” pod nazwą PASJOBUS. W ramach akcji organizatorzy zachęcali do udziału w programie studentów Akademii Rolniczej, Akademii Pedagogicznej i Uniwersytetu Jagiellońskiego. „Wolontariat studencki” jest jednym z programów Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, działającej na rzecz wyrównywania szans rozwoju społeczeństwa. Z fundacją współpracuje Polskie Stowarzyszenie Pedago-

gów i Animatorów Klanza, które szuka nowatorskich rozwiązań w zakresie nauczania.

Program ma inspirować dzieci i młodzież z małych miejscowości do twórczego rozwoju poprzez udział w prowadzonych przez studentów projektach edukacyjnych.

Tematyka projektów jest nieograniczona. Ważne, aby wynikała z pasji wolontariuszy i była ciekawa dla uczestników. Najczęstsze tematy to: języki obce, zajęcia artystyczne, matematycznoprzyrodnicze i sportowe.

W ramach programu realizuje się

dwa rodzaje projektów: systematyczne, które odbywają się w ciągu roku szkolnego, i wakacyjne, realizowane także podczas ferii zimowych.

Projekt systematyczny to co najmniej trzy dwugodzinne spotkania studenta z uczniami. Podczas projektów wakacyjnych można odbyć więcej takich spotkań, a tym samym spędzić miło wakacje.

Studenci sami proponują miejscowości, do których chcą jechać lub wybierają je z bazy współpracujących z programem szkół. Wszelkie koszty wyjazdu i ubezpieczenia pokrywa organizator. Studenci otrzymują również 200 zł na zakup pomocy dydaktycznych. Wszystko jest dostosowane do wymagań wolontariuszy.

Więcej informacji na www.wolontariatstudencki.pl lub pod bezpłatnym numerem telefonu: 0 800 444 131

Parę słów o obozie integracyjnym...

W dniach 24–28 września odbył się w Poroninie obóz integracyjno-adaptacyjny dla studentów niepełnosprawnych krakowskich uczelni. Został on zorganizowany przy wsparciu Fundacji Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Pełnomocnika Rektora ds. Osób Niepełnosprawnych Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie prof. AE dr hab. Janiny Filek oraz jej asystentki mgr Ingi Mizdrak. To dzięki ich ciężkiej pracy i zaangażowaniu udało się zrealizować ten wspaniały projekt.

Obóz integracyjno-adaptacyjny bardzo korzystnie wpłynął na stan psychofizyczny uczestników. Dzięki temu, że pokoje były dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych, a winda posiadała alfabet brajla, od razu znikły wszelkie obawy uczestników, iż mogą pojawić się sytuacje, w których sobie nie poradzą. Komfort psychiczny jest rzeczą najważniejszą. Dbając o stan fizyczny uczestników, organizatorzy zapewnili basen wraz z osobą

prowadzącą rehabilitację w wodzie, oraz salę do ćwiczeń. Zorganizowane wycieczki – wokół Tatr, oraz na Gubałówkę, pozwoliły uczestnikom poznać walory przyrodnicze okolicy, zwiedzić zamek Orawski, jaskinię Wolności oraz słowackie miasteczko Liptowski Mikulasz.

Warsztaty psychologiczne zostały tak przeprowadzone, aby uczestnicy obozu mogli nauczyć się efektywnej pracy w grupie, komunikacji interpersonalnej, poznania i zidentyfikowania cech własnej osobowości, które powinny być rozwijane i kształtowane. Wieczorki zapoznawcze i dyskoteka sprawiły, że między uczestnikami nawiązały się znajomości.

Obóz pozwolił na likwidację barier mentalnych, podziałał relaksacyjnie, przygotował studentów do nowego roku akademickiego, sprawił, że młodzi ludzie uwierzyli, iż ich niepełnosprawność nie stanowi problemu w normalnym studiowaniu, zrozumieli, że nie należy izolować się od środowiska zewnętrznego, a wręcz przeciwnie. Tego typu przedsięwzię-

cie jest bardzo istotnym elementem w życiu osób niepełnosprawnych, ponieważ podczas takich wyjazdów uczą się pokonywać blokady psychiczne, jakie narastają w nich podczas codziennego życia w otaczającym środowisku, nie zawsze wyrozumiałym i pałającym chęcią pomocy. Dzięki takim wyjazdom osoby te odzyskują równowagę i zbierają siły, aby przebyć pełen trudów rok akademicki, kończązc go sukcesem – zaliczonym rokiem i nawiązanymi nowymi znajomościami.

Pragniemy również zaprosić wszystkich studentów na imprezę andrzejkową – więcej informacji w biurze ZSN.

ZAPRASZAMY!!!

Uczelnia dla wszystkich?

Setki stron druku, pełne kolorowych ilustracji prezentacje, strony internetowe wzbogacone grafiką i elementami flash – wszystko to ma sprawić, że wykłady i ćwiczenia będą przyjemniejsze i ciekawsze.

I pewnie są, niestety nie dla wszystkich studentów.

Poprzednio pisaliśmy o trudnościach, które napotykają niewidomi i słabowidzący kandydaci na studentów. Wcale nie łatwiejsze okazują się ich pierwsze kroki na uczelni i udział w zajęciach. Zapoznanie się z uczelnią

dla każdego studenta pierwszego roku jest stresujące, a osoba z niepełnosprawnością wzroku ma z tym szczególne trudności. Zupełnie nowe otoczenie, nowi ludzie, a czasem nawet nowe miasto sprawiają, że adaptacja jest

trudna i warto wtedy zadbać o dodatkowe wsparcie dla nich.

Dobre rozwiązanie proponuje Uniwersytet Warszawski, organizujący trening orientacji przestrzennej dla studentów z dysfunkcją wzroku, polegający na zapoznaniu z terenem uczelni, budynkami i rozmieszczeniem pomieszczeń. Może on być prowadzony przez reprezentanta Polskiego Związ-

Manko 1 (56) listopad 2007

(nie)Pełnosprawni 13

ku Niewidomych, ale np. w AGH rolę trenerów odgrywają wolontariusze z organizacji katolickiej, a w Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie – studenci, którzy otrzymują specjalne stypendium. Jednym z prostszych rozwiązań jest też umieszczanie na drzwiach do pomieszczeń nazw i numerów wykonanych z materiału, który da się wyczuć dotykiem, na przykład z grubej folii plastikowej. Warto także umieścić w najważniejszych miejscach opisy w alfabecie brajla.

Materialna przestrzeń uczelni to tylko jedna z płaszczyzn, na której musi poruszać się student. Najczęściej już pierwszy kontakt z dziekanatem odbywa się za pośrednictwem strony internetowej, również później ogłoszenia, czy wyniki egzaTechnologia pomaga studentom z dysfunkcją wzroku – powiększalnik, minów są publikowane w Internecie. foto: firr.org.pl Rzecz w tym, że wszelkie skompli- O ile notowanie w jakikolwiek sposób ki zawarte w obu kładowców wzbudzają jednak zupełnie kowane, atrakcyj- wciąż jest dość tradycyjną i niebudzą- źródłach mo- inne aspekty – znakomitym przykłane grafiki, koloro- cą kontrowersji metodą, o tyle nagry- gą pomóc wła- dem jest metoda zapisywania informawe animacje flash wania treści wykładu rodzi – popiera- dzom uczelni cji przez osoby niewidome i słabowimogą utrudniać, ne niepoprawną interpretacją prawa w udostępnia- dzące. Najczęściej nagrywają one wyalbo wręcz czy- autorskiego – wątpliwości co do legal- niu stron inter- kłady za pomocą dyktafonu lub notują nić niemożliwym, ności wykorzystania dyktafonu. netowych oso- za pomocą notatnika elektronicznego. dostęp do danych bom z dysfunk- O ile notowanie w jakikolwiek sposób osobie niewidomej lub słabowidzącej. cją wzroku, wykładowcom, którzy bę- wciąż jest dość tradycyjną i niebudzącą Niezwykle istotne jest, aby strona in- dą mogli dobrać pod tym kątem listę kontrowersji metodą, o tyle nagrywanie ternetowa była odpowiednio przygo- polecanych serwisów, a nawet przed- treści wykładu rodzi – popierane nietowana. Proces dostosowywania jest stawicielom organizacji studenckich poprawną interpretacją prawa autordość prosty – wystarczy zastosować i kół naukowych w uczynieniu ich wi- skiego – wątpliwości co do legalności się do zaleceń organizacji Web Ac- tryn zgodnymi ze standardami zlecany- wykorzystania dyktafonu. cessibility Initiative, opublikowanych mi przez Web Accessibility Initiative. pod adresem http://www.w3.org/wai, Dodatkowym problemem szczegółowe informacje na ten temat Podobnie wygląda kwestia ma- w uczestniczeniu w zajęciach jest można znaleźć także w publikacji Fun- teriałów dydaktycznych. Podręcz- konieczność śledzenia treści zadacji Instytut Rozwoju Regionalnego niki w alfabecie brajla to rzecz niezbęd- pisywanych na tablicy przez wypt. Dostępność stron WWW. Wskazów- na, choć kosztowna. Zastrzeżenia wy- kładowcę. Osoba niewidoma lub słabowidząca nie ma takiej możliwości, Technologia pomaga studentom z dysfunkcją wzroku – chyba, że wykładowca będzie równoklawiatury ze specjalnymi naklejkami, cześnie czytał swoje zapiski. Podobnie foto: firr.org.pl z rysunkami wyświetlanymi za pomocą rzutnika – osoby prowadzące wykłady powinny możliwie obszernie je opisywać ustnie. To tylko garść przykładów, które pokazują, że wiele zmian na lepsze nie wymaga dużych nakładów finansowych. Wszystkie jednak wymagają dobrej woli, a czasami zmiany nawyków i reagowania na te zjawiska, które wykluczają z grupy studentów osoby niewidome i słabowidzące. Może warto sprawdzić, czy strona naszego dziekanatu spełnia odpowiednie standardy, albo czy wykładowcy nie mają nic przeciwko nagrywaniu wykładów przez niepełnosprawnych studentów?

14 Dodatek specjalny

Manko 1 (56) listopad 2007

DODATEK: KOBIETA Kobiece sporty ekstremalne Po przeczytaniu tej frazy większość z was pokręci głową z niedowierzaniem bądź pomyśli prześmiewczo o drobnych istotkach, czyli kobietach podbijających męski świat sportu. „Kobieto! puchu marny!”

Otóż dawno zaczęliśmy odchodzić od Mickiewiczowskiego wizerunku kobiety, która była kojarzona ze słowami: „Kobieto! puchu marny! ty wietrzna istoto!”.

Panie coraz śmielej zaczęły podejmować się męskich zajęć nie tylko na arenie zawodowej, ale także sportowej.

Wspinać każdy się może...

Zdaje się, że przedstawicielki płci pięknej równie mocno potrzebują zastrzyku adrenaliny jak mężczyźni. Brązowa medalistka Mistrzostw Świata w Monachium z 2005 r., Edyta Ropek, twierdzi, że wspinaczka sportowa to jej zawód, który dostarcza wiele satysfakcji oraz daje możliwość zwiedzania ciekawych zakątków świata, a także poszerzania horyzontów.

W 2006 r. w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata Edyta Ropek zdobyła pierwsze miejsce w bulderingu.

Sport ten należy z pewnością do tych, do których trzeba mieć stalowe nerwy oraz wewnętrzną siłę, aby móc z dużym zapałem wspiąć się na szczyt ściany, licząc się z tym, że osiągnięty wynik ma wpływ na ocenę całego zespołu.

Oko w oko z rekinem...

W błękicie wód doskonale czują się kobiety, które postanowiły zasmakować podwodnego życia, aby tam, przy dnie, odkryć swoją pasję – nurkowanie. Martyna Wojciechowska, którą do odkrywania podwodnych głębin namówił kolega z pracy, do dzisiaj czyha niczym zwierz na spotkanie z największym postrachem ssaków – rekinem.

Swoją przygodę z nurkowaniem zaczęła na jeziorze Hańcza. Następna wyprawa do zatopionej kopalni w Jaworznie

przyczyniła się do zahartowania naszej sportsmenki w głębinach wód. W RPA Martyna po raz pierwszy spotkała się oko w oko z rekinami. Dostojnie poruszające się w toni wody rekiny nie odstraszyły podróżniczki, która znajdowała się kilka metrów od nich. Spotkanie z drapieżnikami „nakręciło” ją do kolejnych zanurzeń i zmierzenia się z przeciwnikami flory.

Wiatr we włosach na dwóch deskach W zimowych sportach kobiety radzą sobie z ryzykiem nierzadko lepiej niż mężczyźni. Nie chodzi tylko o snowboard, w którym kobiety ugruntowały swoją pozycję, lecz przede wszystkim o freeskiing – dyscyplinę sportów ekstremalnych polegającą na skakaniu na skoczniach i wykonywaniu przeróżnych ewolucji (trików) oraz na ślizganiu się po rurkach, nieco na wzór ewolucji wykonywanych na snowboardzie.

Freeskiing to sposób na narciarskie wyrażenie siebie, stworzenie własnego stylu, realizację marzeń oraz sprawdzenie własnych możliwości. To sam na sam z górą, nietkniętym śnie-

giem, stromym stokiem. Sam na sam z urwiskami, lodowcami, skalnymi progami i lawinami. To także wyścig bez wytyczonej trasy, samotne szaleństwo w białym świeżym puchu, nieogarnięta przestrzeń i ślady dwóch płóz.

Jest to dyscyplina nowa na polskich stokach, ale rozwijającą się niezwykle dynamicznie.

Pionierką w tej dziedzinie była Kristi Leskinen, która wystartowała razem z mężczyznami i zdobyła, jako debiutantka, 18. miejsce. Dalej wszystko potoczyło się z górki. Organizatorzy włączyli do rywalizacji kobiety i one zaczęły przyjeżdżać. W kolejnych sezonach stale występują: Sarah Burke, Kristi Leskinen, Jess Cumming, Marie Martinod – tylko w zmieniającej się kolejności.

Dziewczyny chciały, by konkurencja była większa i dopięły swego.

W 2004 r. rozpoczęło, w efektywnym stylu, swoją profesjonalną karierę kilkanaście zawodniczek, w tym zaledwie 16-letnia Ashley B a t t e r s b y z USA. Freeskii-erek nadal na świecie nie jest dużo, szczególnie w porównaniu z freeskii-erami, ale jest już lepiej – w czasie zawodów zaczęto już nawet przeprowadzać eliminacje dla kobiet.

Panie, pora na extreme To, czego dokonują najlepsi, zdaje się przekraczać wszelkie granice fizyki, grawitacji, a czasami nawet zdrowego rozsądku. Pisząc „najlepsi” mam na myśli wszystkie sportsmenki, które zaczęły wkraczać w świat zarezerwowany wyłącznie dla mężczyzn.

Panie! Sporty ekstremalne z pewnością burzą nudę i dają niekonwencjonalne możliwości, by spróbować własnych sił. Zaś postacie sportsmenek dodają kolorytu żywiołom przyrody.

Lidia Feręs

Dodatek specjalny 15

Manko 1 (56) listopad 2007

Europejska droga do równości Winston Churchill miał kiedyś powiedzieć, że demokracja to najgorsza forma rządów, ale najlepsza, jaką wymyśliła ludzkość. Współczesnej demokracji można zarzucić, że mimo uznania praw człowieka, brakuje jej jednego ogniwa – demokracji płci.

Równość płci nie oznacza bynajmniej identycznego traktowania w wersji zapisów w konstytucji, lecz tworzenie równych, nie tylko formalnie, szans i warunków wyjściowych dla wszystkich płci, tak by mogły one rozwijać się zgodnie z własnym życzeniem. Jest ono równocześnie uznaniem różnorodności i korzyści, wypływających z odpowiedniego zarządzania problemami płci..

Dróg do demokracji płci jest wiele, a jedna z nich to gender mainstreaming.

Koncepcja gender mainstreaming sięga czasów Światowej Konwencji w Sprawie Kobiet z 1985 r. Niemniej, w wielu krajach, w tym również w Polsce, ten instrument polityki równości płci dopiero przebija się przez barierę informacyjną, choć warto dodać, że GM jest wiążącym elementem Traktatu Amsterdamskiego z 1997 r. i tym samym powinien być stosowany przez wszystkie kraje członkowskie Unii Europejskiej.

Samo słowo gender jest angielskim określeniem płci kulturowo-społecznej.

Gender stoi w ścisłym związku z sex, czyli płcią biologiczną. Myśląc o biologii, mamy na myśli biologiczne atrybuty męskie i żeńskie (np. narządy płciowe, rozmiar organów, budowa itd.), natomiast za płcią kulturową stoi zbiór cech, wzorców i zachowań, zakonotowanych jako prawdziwa „męskość” lub „kobiecość”, które nabywa się w procesie socjalizacji.

Istnienie takiej właśnie płci kulturowo-społecznej zakłada gender mainstreaming, z tego względu, że ma ona swoje konsekwencje socjalne i ekonomiczne dla wszystkich (w postaci zawodu, obowiązków, zarobków, przywilejów, ograniczeń, przeświadczeń o predyspozycjach lub predestynacji itd.), co może prowadzić do nierówności.

W praktyce GM oznacza wprowadzenie perspektywy płci we wszystkie obszary polityki państwowej, a także w życie społeczne. Drugi aspekt obejmuje obserwację i analizę, jakie skutki dana polityka ma dla mężczyzn, a jakie dla kobiet. Tu trzeba na wstępie obalić kilka mitów: równość płci nie oznacza stosowania parytetu 50/50, nie skupia uwagi na problemach wyłącznie kobiet, ani nie prowadzi do tego, że mężczyźni i kobiety mają stać się tacy sami, tylko stwarza im możliwość bycia takimi, jacy chcą być bez względu na stereotypy i zadania im przypisywane.

By realizować GM, najpotrzebniejsza jest przede wszystkim wola polityczna oraz istnienie polityki równościowej. Fundamentalnym narzędziem będą z pewnością statystyki ujmujące obecną sytuację mężczyzn i kobiet (jako wyjściową) i dystrybucję środków pomiędzy płcie, a także odpowiednie fundusze i zasoby ludzkie oraz dostępne narzędzia analityczne, edukacyjne i doradcze, które zostały opracowane w ramach koncepcji.

Gender mainstreaming różni się od polityki wspierania kobiet. Wprawdzie oba dążą do osiągnięcia równouprawnienia, ale przy użyciu różnej metodologii, przy czym GM jest zorientowany bardziej na proces i obejmuje w równym stopniu mężczyzn i kobiety.

Właśnie! Mężczyźni... Od ponad trzydziestu lat ruch feministyczny walczy o eliminację dyskryminacji kobiet.

Oznacza to koncentrację nad podmiotem-kobietą w wielu działaniach i badaniach. Powstawały również badania nad męskością, jednak nie tak rozbudowane jak te nad kobiecością. Według niektórych badań mamy coraz częściej do czynienia z tzw. „nowym mężczyzną”, który w większym stopniu udzie-

la się w życiu domowym, ojcostwie i tworzy harmonijne związki z partnerkami, w których każda strona ma szansę zarówno na karierę, jak i rodzinę. Hierarchia płci odwraca się niejako przeciwko mężczyznom. Wprawdzie wzrasta poparcie dla kobiet, działających w tzw. typowo męskich domenach, ale równocześnie społeczna akceptacja dla mężczyzn aktywnych w obszarach typowo kobiecych jest wciąż niedostateczna. Założeniem GM jest to, aby również mężczyźni mogli realizować się według własnej woli, nawet jeśli takie działania uważane są za odstępstwa od „prawdziwej męskości”, która jest definiowana głównie przez rynek pracy – ze szkodą dla mężczyzn.

Praca z GM wymaga jasnych celów, stabilnych podstaw i rzetelnych analiz, by w przyszłości można było ujrzeć rzeczywiste zmiany. W Polsce perspektywa płci w przedsięwzięciach wszelkiego rodzaju dopiero pojawia się z wielką nieśmiałością, ale pierwsze duże sukcesy można już odnotować. Niemniej potrzeba jeszcze kilku lat uświadamiania społecznego i politycznego, by można było mówić o równości płci, nie tylko w Polsce.

Autorka:

Katarzyna Sanojca Literaturoznawca i tłumacz języka niemieckiego w spódnicy, a po godzinach trener gender.

Prowadzi okazjonalnie warsztaty genderowe, udziela konsultacji, obecnie zaangażowana jako główny trener w międzynarodowy projekt dla organizacji pozarządowych nt. aspektu płci w pracy młodzieżowej oraz w Europejski Rok Równych Szans dla Wszystkich. Nie przepada za żeńskimi odpowiednikami kiedyś męskich zawodów, dlatego w swoim przypadku z reguły używa męskich form.

Manko 1 (56) listopad 2007

16 Dodatek specjalny

Popularność w pokorze Czy Internet to dobre miejsce dla poezji? – Internet jest jak śmietnik, ale można w nim czasem znaleźć coś pięknego. Jeśli chodzi tylko o przechowywanie poezji, to dobre miejsce, jak dla wszystkiego – odpowiada Maga Waniewska, szeroko znana w sieci poetka Czytała i pisała poezję od dziesiątego roku życia. Gdy miała czternaście lat, Tadeusz Kwiatkowski-Cugow opublikował jej wiersz, a poetka Danuta Wawiłow – ciepło zachęcała mnie do pisania – wspomina Waniewska.

– Autorka tej magmy słownej poetką nie jest. Ona po prostu zapisuje swoje przemyślenia i doznania w formie parapoetyckiej – komentuje dzisiaj krytyk literacki i redaktor naczelny wydawnictwa „Czytelnik” Janusz Drzewucki. Mimo to pierwszy blog Waniewskiej cieszył się zaskakująco dużą popularnością. Przeniosła tam swoją twórczość pięć lat temu, bo jej komputer psuł się często. Czytelnicy wierszy, bajek i opowiadań autorki pojawili się bardzo szybko. – Im większa była liczba odwiedzin, tym bardziej hamowało mnie to w pisaniu. Te sto osób wydawało mi się strasznym tłumem – tłumaczy.

Po tym gdy ktoś podszył się pod Waniewską na jednym z forów internetowych, zmieniła adres swojego bloga, usunęła z niego osobiste wpisy i zablokowała możliwość czytania swojej nowej twórczości. – Zawsze pisałam z wewnętrznego przymusu, nigdy żeby się wypromować. Pozwala mi to zatrzymać codzienne drobiazgi: emocje, słowa, istotne zdarzenia. W ekstremalnie trudnych sytuacjach jest to też sposób wyrzucenia z siebie napięcia, sposób radzenia sobie z innymi i z samą sobą.

Dziś znów pozwalam czytać wiersze, które piszę. Podchodzę do tego dużo spokojniej – obecność w Internecie hartuje.

Waniewska była też wielokrotnie proszona o wydanie swojej twórczości.

– Drukowanie tomików wierszy każdego, kto nieźle pisze, jest marnotrawieniem papieru. Poezja jest dla mnie codziennością. Często mówię, że mam do swojej pisaniny stosunek macoszy. Akceptuję to, że jest, ale bez jakiejś wielkiej miłości – wyjaśnia.

Remigiusz Grzela, założyciel internetowego Salonu Promocji Talentów za zgodą Waniewskiej umieścił jej wiersze na swoim portalu. – Twórczość wydana w Internecie od razu spotyka się z odpowiedzią. To najlepsze miejsce dla

poezji, jeśli nie jest się Zagajewskim lub Szymborską. Problem w tym, że dostaję kilkaset propozycji miesięcznie, z których zwykle jedna nadaje się do publikacji – komentuje Grzela. Jego stronę (www.parnas.pl) odwiedza dziennie od 1 do 2 tysięcy osób, z czego zdecydowana większość wchodzi z niej na blogi z wierszami konkretnych autorów.

Paweł Cyrek

....... nie mieścisz mi się w głowie widocznie mam za małą głowę wieczorami zmuszasz mnie do płaczu jakbym miała gdzieś zawór i nie wiedziała o nim tylko się we mnie nie zakochaj zapomniałam ci powiedzieć w brzuchu boli mnie ta przestrzeń i pod skórą mocniej czuję zapachy światło kolory (Maga Waniewska) www.biuroliterackie.pl www.literackie.pl www.parnas.pl

Strefa tylko dla kobiet W Chinach otworzono niedawno restaurację, w której obsługiwane są wyłącznie kobiety. Także w Polsce, m.in. w Krakowie, powstaje coraz więcej lokali przeznaczonych dla damskiej części klienteli. Czyżby ktoś wpadł na świetny pomysł na biznes?

Wnętrze chińskiego lokalu o nazwie „Nushi Canting” jest udekorowane w taki sposób, aby odpowiadało kobiecym gustom. Na ścianach wiszą obrazy, a w oknach różowe i liliowe zasłony. Meble mają pastelowe kolory, które tworzą romantyczny i kobiecy nastrój. Co ciekawe, właścicielem lokalu jest mężczyzna, Cai Chunchang.

Chińska restauracja cieszy się ogromnym powodzeniem, zwłaszcza wśród urzędniczek w wieku 25–35 lat. W karcie występują dania kuchni z całego świata.

Ponoć klientki restauracji są nią zachwycone, bo, jak mówią: nie ma tu hałasu ani smrodu papierosowego, jest spokojnie i elegancko. Najwyraźniej właściciel lokalu trafił w sam środek zapotrzebowania rynkowego.

Mężczyźni mają wstęp do chińskiej restauracji, ale tylko wtedy, gdy chcą obejrzeć jej wnętrze. Nie zostaną w niej bowiem obsłużeni. Ponad rok temu głośno było na temat częstochowskiej klubokawiarni dla pań „Babie Lato”, w której co prawda obsługiwano panów, ale pod warunkiem, że mieli na głowach peruki. Właścicielki lokalu oskarżono o dyskryminację, ale sąd oddalił zarzuty, uznając, że właściciel może sam wybrać sobie klientelę.

Krakowska restauracja dla kobiet o nazwie „Magiel – pub dla bab” nie zamyka drzwi przed mężczyznami. Jednak, podobnie jak bydgoskie „Trzy światy”, za pomocą charakterystycznej aranżacji wnętrza stara się trafić w gusta pań. Ściany mają jasne, pastelowe barwy i wiszą na nich czarnobiałe fotokopie zdjęć Jamesa Deana, Elvisa Presleya, Marilyn Monroe i Johna Lennona.

Oświetlone za pomocą świec i kolorowych lampionów wnętrze tworzy miłą atmosferę, którą dopełnia nastrojowa muzyka. Nie ma smugi dymu papierosowego, która zwykle unosi się nad naszymi głowami w innych krakowskich pubach.

Coraz częściej słyszy się o kolejnych lokalach otwieranych z myślą o paniach. Tego typu restauracje nie narzekają na brak klientek. Najprawdopodobniej jesteśmy świadkami tworzenia się mody na miejsca przyjazne kobietom i odpowiadające ich gustom oraz potrzebom.

Marta Kanclerz

Manko 1 (56) listopad 2007

Dodatek specjalny 17

Mama na studiach Czasami pojawia się wcześniej niż trzy literki przed nazwiskiem. A potem dyktuje plan dnia i zmienia priorytety.

kalu, kościoła – wszystko oczywiście jest płatne. A do tego nauka.

Po narodzinach dziecka pozostają zajęcia na uczelni, czasem Studiowanie i bycie rodzicami jed- nie rok, nie dwa. Czy ze nocześnie miewa swoje ciemne strony. strony uczelni młodzi Najczarniejsza to finanse. Niewiele rodzice mogą liczyć na osób jest w stanie uczyć się, wychowy- jakąkolwiek pomoc? Na wać dziecko i jeszcze zarabiać (przy- uczelniach sprawa wyzwoicie), aby utrzymać rodzinę. A ro- gląda różnie. Prawem, dzina kosztuje: mieszkanie, ubranka, które powinno przysłupieluchy, wózek i tysiąc innych rzeczy. giwać rodzicom, jest na Szczęściarzami są te pary, które mo- pewno Indywidualny gą liczyć na pomoc rodziców. Bez nich Tok Studiów oraz praniektóre nie byłyby w stanie się utrzy- wo zmiany grupy dziemać. kańskiej, tak by można było połączyć zajęcia Dziecko to złodziej czasu, a studia z opieką nad dzieckiem. to też obowiązkowe zajęcia, egzaminy, Niestety nie na każdej nauka. Kiedy się je przeplecie z wizyta- uczelni wykładowcy romi u lekarza, można mieć dość. Prywat- zumieją osobistą sytuany lekarz kosztuje, w publicznym szpi- cję rodziny. Kuriozalne talu w kolejce można spędzić godziny, są przepisy dotyczące a usługi są jakie są. Jeżeli do tego ktoś stypendium socjalnego się decyduje na ślub, musi zarezerwo- w sytuacji, kiedy rodziwać kolejne godziny na załatwienie do- ce-studenci są małżeńkumentów w urzędach, zapowiedzi, lo- stwem. Jeżeli żadne ze studentów nie pracuje, nie mają Na uczelniach sprawa wygląda różnie. Pra- oni dochodów. Z lowem, które powinno przysługiwać rodzicom, giki zatem wynika, jest na pewno Indywidualny Tok Studiów oraz że powinni dostać prawo zmiany grupy dziekańskiej, tak by można najwyższą stawkę było połączyć zajęcia z opieką nad dzieckiem. stypendium socjalNiestety nie na każdej uczelni wykładowcy ro- nego. Jednak przezumieją osobistą sytuację rodziny. pisy stanowią, że je-

Cały świat na głowie! żeli takie małżeństwo ma być traktowane jako rodzina, musi być samodzielne finansowo –skoro zaś małżonkowie nie pracują, to nie są! W takiej sytuacji para jest traktowana osobno jako syn i córka swoich rodziców i pod uwagę brane są właśnie ich dochody! Dotyczy to również dodatku żywnościowego i na mieszkanie. Kryteria przyznawania kredytu studenckiego są takie same.

Nikogo nie trzeba przekonywać, jak trudno wychowuje się dziecko, będąc na studiach. Jednak nie jest to takie straszne, jak początkowo może się wydawać. Kluczowa jest tu pomoc rodziców i dobra organizacja czasu. Co więcej, niekoniecznie łatwiej jest opiekować się dzieckiem po studiach, kiedy oboje rodzice pracują, nie zawsze zarabiając tak, aby utrzymać siebie, dziecko i opiekunkę, i kiedy w pracy nie można wziąć żadnego „indywidualnego toku”.

Dlatego może warto zastanowić się, czy przy sprzyjających okolicznościach dziecko na studiach nie jest szczęściem.

Kasia Śladowska

Manko 1 (56) listopad 2007

18 Dodatek specjalny

Młoda mama na rynku pracy Jak radzą sobie młode matki na rynku pracy? Co im pomaga, a co odstrasza? Czy rynek pracy stoi przed nimi otworem?

6.20 rano. Uporczywie dzwoniący budzik daje znać, że dzień się rozpoczyna. Szybko do łazienki zanim mały się obudzi, a wtedy na pewno trudniej będzie doprowadzić się do stanu jako takiej „wyglądalności”. W tym czasie nastawiam wodę na kawę. Słyszę pomrukiwanie z pokoju dziecka. Przebudza się.

Teraz akcja przyspiesza. Mały marudzi. Ja się nie poddaję. Musimy wyjść za 10 minut, bo inaczej spóźnię się do pracy. Jeszcze tylko droga do żłobka, szybkie pożegnanie, żeby mały nie zaczął się rozklejać i kolejny punkt dnia przede mną – praca. Natłok informacji, zadań, obowiązków. Potem pędem do żłobka. Trochę wygłupów w piaskownicy i zakupy. W domu trzeba jeszcze ugotować obiad. Wieczorem przyjdzie jeszcze czas na wspólne rysowanie, czytanie książeczki (po raz setny o pociągu).

Gdy mały zasypia – jest trochę czasu dla siebie.

Kiedyś...

Jeszcze kilka lat temu w moim życiu nie było takiej regularności: rytm dnia wyznaczały jedynie zajęcia na uczelni (które z roku na rok stawały się coraz mniej obowiązkowe). Życie studenckie kwitło: nowi znajomi, imprezy, co dwa tygodnie wizyta u rodziców, co roku nowy adres zameldowania tymczasowego. Beztroska.

Zmagania z pracą magisterską uświadomiły mi, że czas studenckiego życia nieubłaganie się kończy. Widmo szukania pracy krążyło po pokoju.

Z oddali dobiegały informacje o absolwentach wyjeżdżających z kraju. Dla mnie od pewnego czasu ważna stawała się jeszcze jedna sprawa: czy poradzę sobie na rynku pracy jako młoda matka?

A dane były okrutne dla kobiet. Mimo wysokich kwalifikacji (w Polsce jest więcej kobiet niż mężczyzn mogących się poszczycić tytułem magistra) kobietom trudniej było zdobyć pracę. A jeżeli już ją zdobyły, często otrzymywały niższe wynagrodzenie od mężczyzn na tym samym stanowisku. I jeszcze te billboardy: kobieta w ciąży i podpis: „Boję się, że po powrocie wyrzucą mnie z pracy”...

Światełko w tunelu Ta sytuacja stopniowo się poprawia.

Na zlecenie Fundacji Świętego Mikołaja, Instytut Badań Opinii Społecznej przeprowadził badania nad sytuacją zawodową młodych matek. Większość przebadanych matek uważa, że ich szef nie zareagowałby negatywnie na wiadomość o ciąży. Uznałby to za coś normalnego. Aż 80% kobiet potwierdziło, że nie będzie odkładać macierzyństwa z powodu strachu. Z badania wynika również, że w najlepszej sytuacji są młode matki pracujące w budżetówce, specjalistki z dużych firm z tytułem magistra. Największe obawy o reakcję szefa na ciążę oraz strach przed przyszłością (po powrocie z urlopu macierzyńskiego) mają najczęściej kobiety z wykształceniem podstawowym i zawodowym. Najgorzej nadal wygląda

sprawa w małych, prywatnych firmach.

Szefowie nie otwierają tam szeroko ramion przed młodymi matkami, wracającymi po urlopach macierzyńskich, częstsze są przypadki zwolnień. Pozycję kobiet na rynku pracy osłabia również argument wielu nieobecności młodych matek w pracy z powodu choroby dziecka. Argument ten zostaje jednak obalony przez wyniki badań – aż 66% kobiet w ciągu ostatnich sześciu miesięcy nie opuściło ani jednego dnia w pracy!

Co kobiety na to?

Jak w tej sytuacji odnajdują się kobiety? 30% kobiet nie może się doczekać powrotu do pracy po urlopie macierzyńskim. Rozważają one nie tylko możliwość utraty pracy, górę bierze przede wszystkim czynnik finansowy.

Ponad 80% młodych matek, jeżeli byłaby taka możliwość, zostałoby z dzieckiem w domu do czasu osiągnięcia przez niego 3. roku życia. W mniejszości pozostają kobiety, które uważają, że dziecko nie traci na tym, że jego mama pracuje zawodowo.

Ja prawdopodobnie znajduję się w tej drugiej grupie. Uważam, że praca uskrzydla. Daje energię. Jestem szczęśliwa, spełniając się zawodowo.

I mimo napiętego do granic niemożliwości planu dnia, zapał i zaangażowanie mnie nie opuszczają.

Wierzę, że optymistyczne statystyki dotyczące ciągle rosnących pensji kobiet i zmniejszających się różnicach w zarobkach między mężczyznami a kobietami (w 1996 r. zarobki kobiet wynosiły 52,3% wynagrodzenia mężczyzn, zaś w 2001 r. – już 81,8 %), utrzymają się. Podnoszą mnie na duchu kampanie typu „Mamy w pracy mogą więcej” (billboardy reklamowe z informacjami, że kobietom, które mają dzieci, łatwiej radzić sobie z trudnymi sytuacjami w pracy, ponieważ najtrudniejsze problemy „przetrenowały” już na dzieciach). Bo mama może być wartościowym pracownikiem, jeśli da się jej szanse i pozwoli realizować (to najczęściej podkreślają laureaci konkursu „Firma przyjazna mamie” www.firmaprzyjaznamamie.pl).

Anna Żołądź

19

20

22

Manko 1 (56) listopad 2007

Dodatek specjalny 23

BYE, BYE FEMINIZM...

NIE JESTEM FEMINISTKĄ Gdziekolwiek zapyta się kobiety o kwestię feminizmu, odpowiedzi są niemal jednakowe: feminizm to błogosławieństwo, jestem feministką, popieram feminizm w stu procentach, Partia Kobiet to świetna organizacja. Słucham tych oświadczeń albo z uśmiechem politowania, albo z lekkim zdziwieniem. Feminizm sam w sobie może i początkowo nie był złym ruchem. Zawdzięczamy mu niektóre prawa, chociaż może trafniej byłoby powiedzieć – przyspieszenie procesu nadania niektórych praw, gdyż kto potrafi dzisiaj udowodnić, że kobietom nie przyznanoby w końcu tych praw, o które zabiegały kiedyś zagorzałe feministki, zdzierając gardła i walcząc zębami i pazurami. W tym miejscu nie mam na celu umniejszenia wyczynów kobiet, o których teraz co niektórzy z podziwem czytają w mądrych i postępowych książkach czy czasopismach.

KURATOROWI JUŻ DZIĘKUJEMY Jednak jesteśmy tu i teraz. Kobiety mają prawa wyborcze – czynne i bierne. Z czynnego korzystają w podobnym stopniu jak mężczyźni. Z biernym jest inaczej – to znaczy teoretycznie powinno być tak samo, gdyż nikt kobietom nie stawia barykad na drodze do parlamentu, sejmików, gmin. Wręcz przeciwnie – feministki same wzięłyby kobiety za ręce i doprowadziły na Wiejską. A tu nic z tego. Może nie w tym rzecz. Prawa są, więc nie ma czegoś innego. Może tu właśnie feminizm nie ma już nic do roboty i powinien zejść ze sceny, zanim nie zostanie wygwizdany.

Jesteśmy tu i teraz. Kobiety mają prawo pracować i wybrać miejsce pracy.

Feministki krzyczą, że znakomita część stanowisk kierowniczych jest okupywana przez płeć przeciwną, a przedsiębiorcami i właścicielami firm również w większości są mężczyźni. Święta prawda. Jednak znowu nikt kobietom nie zabrania zakładać firm, a jeżeli nie zakładają, to mogą mieć pretensje same do siebie. Ponadto, duże koncerny organizują seminaria, prezentacje, szkolenia i tym podobne imprezy adresowane specjalnie dla kobiet, żeby te chętniej ubiegały się o pracę odpowiadającą ich możliwościom i wymaganiom. Jaki jest

tego odzew, każda firma może sobie sprawdzić sama, a społeczeństwo dowie się o tym za jakiś czas z GUS-u. Jeżeli kobieta pracuje na stanowisku menedżerskim, to zapewniam wszystkie szanowne zwolenniczki ruchu na rzecz kobiet, że nie jest ona na tym stanowisku dlatego, że zaprowadziła ją tam za rękę najbardziej wyzwolona feministka, albo nie dlatego, że krzyczała na rekrutera, że wszystkie podobne stanowiska już są zajęte przez mężczyzn, więc to

go dosłownie i bez żadnych ograniczeń (patrz: „rób jak uważasz”), ale jaki jest wydźwięk tych słów, każdy zrozumie.

No cóż, rozsądku żadna feministka, ba, nawet grupa feministek, nikomu nie doda.

Są również inne kwestie, którymi zajmuje się feminizm, ale powyższe najlepiej obrazują mój stosunek do tego ruchu. O innych nie zapominam, ale myślę analogicznie.

koniecznie musi być dla kobiety. To odpowiednie wykształcenie, umiejętności, ambicja i własna inicjatywa przyczyniają się do ukształtowania społecznej roli kobiet, a nie grupa fanatycznych osób.

Jesteśmy tu i teraz. Feministki urządzają manifestacje i defilady w walce o prawo do aborcji. Chyba zapominają w tym momencie, że one już się urodziły. I chyba nie byłoby im przyjemnie, gdyby ich matki podzielały ich pogląd w sprawie prawa do aborcji i nie chciałyby, żeby one wtedy z tego prawa skorzystały. Zresztą jakie to prawo decydować o życiu innej osoby? Szanowne panie pomyliły chyba role. Co więcej, środki antykoncepcyjne są dostępne i jeżeli możemy mówić o prawie wyboru dla kobiet, to już raczej na tym etapie. Co się tyczy kwestii nieplanowanego dziecka, pozwólcie, że zacytuję pewnego internautę: „jeżeli nie uważałaś co robisz, teraz rób jak uważasz”. Oczywiście nie należy kobietom „tłumaczyć”

BYE, BYE FEMINIZM Prawa dla kobiet są, możliwości również, propagatorów aż zanadto.

A wyniki wciąż słabe. Przyczyna leży chyba gdzie indziej. Feminizm w krajach cywilizowanych raczej już odegrał swoją rolę i już się wypalił. Osiągnął swój punkt optymalny, więc teraz każdy (a raczej: każda) powinien zająć się myśleniem, jak z tych praw i możliwości korzystać, a nie narzekać, że ich nie ma i patrzeć bezwiednie na te kobiety, które wciąż bawią się w feminizm. Bo to nieprawda i głupie zrzucanie winy na wszystko i wszystkich tylko nie na siebie. Grunt mamy gotowy, czas aby go wykorzystać. Feminizm to przeżytek.

Powinien zostać wyeksportowany do krajów trzeciego świata, ale jeszcze nie teraz, dopiero wtedy, kiedy one uporają się z ważniejszymi problemami i będzie je na niego stać.

Kasia Śladowska

Manko 1 (56) listopad 2007

24 Dodatek specjalny

Kobiety w cieniu mężczyzn Istnieją dziedziny, które niemal całkowicie zostały zdominowane przez męską część ludzkości.

A jednak „słabej płci” udaje się mimo to przemycić do nauki, filozofii, a nawet wyścigów samochodowych swój pierwiastek. O kobietach inteligentnych, ambitnych, utalentowanych, a mimo to skrytych w cieniu mężczyzn słów kilka.

Baba za kierownicą „Kobiety nie powinny prowadzić samochodu” to chyba najbardziej popularny mit podsycany przez wojnę płci wśród kierowców. Fakty mówią jednak same za siebie: kobiety jeżdżą ostrożniej, kierują się rozsądkiem, a nie niespełnionymi ambicjami kierowcy rajdowego. Poza tym kobiety traktują samochód w kategoriach praktycznych, jako środek transportu, mężczyźni natomiast za pomocą samochodu próbują przedłużyć... swoje ego;) Chcecie dowodów na to, że kobieta dobrym kierowcą jest? Oto one: kiedy w 1888. Karol Benz skonstruował swój samochód, chciał udowodnić, że da się nim w sposób szybki, wygodny, a przede wszystkim – bezpieczny – pokonywać dalekie trasy. Co ciekawe, sam jednak bał się podjąć wyzwania. Honor męża uratowała Berta Benz, która usiadła za kierownicą i przejechała trasę liczącą 80 km! Na ówczesne czasy dystans, który pokonała, był rekordowy.

Bardzo ciekawym przykładem ko- O jej względy zabiegała niemal cabiety kierowcy jest także Hellé Nice. ła męska część śmietanki towarzyskiej Brała udział w wielu wyścigach Grand Paryża. Nic dziwnego – ta delikatna koPrix. W 1929 r. rozwiała wątpliwości bieta uwodziła mężczyzn zarówno wytych, którzy z lekceważeniem podcho- glądem jak i zachowaniem. Jej półnagie dzili do jej przygody automobilowej. ciało można było oglądać na fotograNa torze w Montlhéry wygrała Grand fiach najbardziej znanych artystów – na Prix Féminin, a przy fotografiach, które okazji pokonała w ówczesnych czawielu męskich konNiestety czasy, które sach uchodziły kurentów i zyskała kobietom przynosiły wal- wręcz za pornograadekwatnego sponkę o prawo do nauki, męż- fię! Przed rozpoczęsora w osobie saczyzn czyniły naukowca- ciem kariery kiemego Ettore Bumi. Często też pomijano rowcy, Hellé pragattiego! W latach kobiece wsparcie, a laury cowała jako tancerka 30. jako jedyna koprzyznawano panom. (bardziej zgorszeni bieta jeździła na twierdzili, że striptizdradliwych amezerka) w Casino de rykańskich torach wyścigowych i usta- Paris. To dzięki tej pracy zresztą kupinawiała kolejne, nowe rekordy pręd- ła swój pierwszy samochód. Niestety kości. Jeśli wasza wyobraźnia podsu- poważny wypadek, który zdarzył się wa wam teraz obraz silnie zbudowa- podczas jednego z wyścigów, a taknej kobiety, która pod paznokciami że niesłuszne oskarżenie o współpracę ma jeszcze resztki smaru, niczego bar- z Gestapo sprawiły, że Hellé Nice umardziej mylnego nie mogliście sobie wy- ła w biedzie i samotności. obrazić! Hellé Nice była bowiem ówczesnym symbolem piękna i seksu. Kopernik też była kobietą ...Kopernik może nie, ale historia kryje w swoich kartach wiele ciekawych odkryć. Niestety czasy, które kobietom przynosiły walkę o prawo do nauki, mężczyzn czyniły naukowcami. Często też pomijano kobiece wsparcie, a laury przyznawano panom. Jedną z najbardziej niewdzięcznych biografii jest przykład Rosalind Franklin. Jej badania okazały się kluczowymi dla stworzenia modelu DNA. Franklin studiowała na Uniwersytecie w Cambridge, na który dostała się zresztą rok wcześniej niż koledzy (rówieśnicy) ze szkoły. Chociaż miała świetne wyniki, nie udało jej się uzyskać najwyższej oceny na egzaminach końcowych. Znajomi przyszłej naukowiec twierdzili, że odpowiadała na pytania w tak nietypowy i oryginalny sposób, iż nie spodobało się to eg-

Manko 1 (56) listopad 2007 zaminatorom. Tuż po uzyskaniu dyplomu z chemii fizycznej zaproponowano Franklin pracę na uniwersytecie. Postanowiła całkowicie poświęcić się nauce.

W jak nieprzychylnych czasach dla kobiety naukowca żyła Franklin świadczy fakt, że w 1951 roku trafiwszy do King’s College, spotkała tam tylko jedną uczoną. Obu paniom nie pozwalano nawet (zgodnie z tamtejszą tradycją) przebywać podczas lunchu razem z mężczyznami. Mężczyźni jadali w przestronnym i komfortowym pokoju, a kobiety, niezależnie od pełnionej funkcji, na posiłki musiały udawać się do stołówki studenckiej lub jeść poza instytutem.

W przeciwieństwie do opisywanej wcześniej Hellé Nice, Rosalind Fran- liśmy wysoce cenić jej prawość i wielklin nie była typem kobiety – kusicielki. koduszność, zdając sobie sprawę – Zdecydowanie nie starała się podkre- o całe lata za późno – z tego, jak wielślać swej kobiecości. Choć miała dość ki wysiłek czeka rozumną kobietę, zaostre rysy, nie była zupełnie nieatrak- nim zostanie zaakceptowana przez cyjna, mogłaby się nawet podobać, świat naukowców, którzy często traktugdyby wykazała choć niewielkie za- ją ją jedynie jako przedmiot odwracainteresowanie kwestią swego wyglądu jący uwagę od poważnych rozmyślań. zewnętrznego. Nie W związku z przepoświęcała temu łomowym odkryjednak najmniejszej Świat „spisanych teorii ciem na naukowuwagi. Nigdy nie myśli” jest zdecydowanie ców spadł deszcz używała kredki do światem mężczyzn. Niewie- nagród. Rok 1962 ust, która mogłaby le w nim kobiet opisujących przyniósł trzem podkreślić czerń jej nowe metody filozoficzne... mężczyznom praprostych włosów, Skąd jednak ta pewność, że c u j ą c y m n a d a w 31. roku życia myśli mężczyzn są faktycz- strukturą DNA nosiła stroje odnie ich filozofią?

Nagrodę Nobla zwierciedlające całw dziedzinie mekowity brak fantazji dycyny. Franklin właściwy młodej angielskiej intelektu- nie żyła już wtedy od czterech lat – całe alistce – tak o Franklin napisał James swoje życie poświęciła nauce, by „sfoWatson – naukowiec, współtwórca mo- tografować” spiralną cząsteczkę naradelu cząsteczki DNA. Rosalind całko- żała się na promieniowanie Rentgena, wicie poświęciła się pracy. Twierdziła umarła na nowotwór. Trzydzieści sienawet, że nie da się połączyć obowiąz- dem lat po jej śmierci sześciotomowa ków matki i naukowca. Nigdy też nie Nowa encyklopedia powszechna PWN założyła rodziny. Jedna z jej koleża- poświęciła Jamesowi Watsonowi 16 linek przyznała kiedyś, że kiedy wróciła nijek tekstu, Francisowi Crickowi 13 lido pracy po porodzie, Franklin dora- nijek, Maurice’owi Wilkinsowi 10, Rodziła jej, by zamiast zajmować się na- salind Franklin – ani jednej linijki. uką, zaopiekowała się własnym mężem – Nie można robić źle dwóch rzeczy na Filozofia kobiety raz – stwierdziła. Wracając jednak do odkrycia – kiedy Rosalind podjęła się Świat „spisanych teorii myśli” jest badań, o DNA wiedziano już całkiem zdecydowanie światem mężczyzn. Niesporo. Jednak dopiero młoda nauko- wiele w nim kobiet opisujących nowiec udowodniła, że „cząsteczka życia” we metody filozoficzne... Skąd jedskłada się z dwóch nici, które zwijają się nak ta pewność, że myśli mężczyzn w spirale. To kluczowe odkrycie spra- są faktycznie ich filozofią? Fryderyk wiło, że James Watson i Francis Crick Nietzsche znany jest jako twórca temogli wreszcie zbadać strukturę DNA. orii nadczłowieka i autor „Woli moW swojej książce Watson tak opisu- cy”. Niewiele osób zdaje sobie jednak je zmianę spojrzenia na kobietę – na- sprawę z tego, że filozof wcale nie jest ukowca: Obaj [Watson i Crick] zaczę- autorem książki, która zresztą przez

Dodatek specjalny 25 większość ludzi jest uznawana za jego główne, życiowe dzieło. Kiedy wydano Wolę mocy Nietzsche już nie żył. Całym przedsięwzięciem kierowała natomiast Elizabeth – jego siostra. Jak do tego doszło? Początków tej sprawnej manipulacji należy upatrywać w znajomości rodzeństwa z Richardem Wagnerem. Niezwykły niemiecki kompozytor nie krył się bowiem ze swymi rasistowskimi poglądami. Głośno i gwałtownie występował przeciwko Żydom, których oskarżał o zgubny wpływ na niemieckie cnoty narodowe. Jego poglądy całkowicie odurzyły Elizabeth, ale nie jej brata. Za sprawą Wagnera Elizabeth poznała także swojego przyszłego męża – Bernharda Förstera (współzałożyciela Niemieckiej Partii Ludowej głoszącej antysemickie i nacjonalistyczne poglądy). W odróżnieniu od swojej siostry, Nietzsche był orędownikiem wolności jednostki i zawsze potępiał antysemityzm i nacjonalizm. W książce Tako rzecze Zaratustra zawarł wizję człowieka, który poszukuje Prawdy i Wolności. Filozof umarł w 1900. w szpitalu psychiatrycznym (przez kilkanaście lat swojego życia cierpiał na potężne bóle głowy i postępujący paraliż). Jeszcze podczas jego pobytu w szpitalu Elizabeth przejęła wszystkie niewydane do tej pory rękopisy brata. Stworzyła Archiwum Nietzschego w Weimarze i postanowiła użyć jego pozostałej twórczości do szerzenia rasistowsko-nacjonalistycznej ideologii. Dla własnej ambicji i rasistowskich przekonań postanowiła uczynić go sławnym. W dążeniu do stworzenia zamierzonego wizerunku Nietzschego jego siostra posunęła się nawet do fałszerstwa, zwłaszcza korespondencji. Wola mocy powstała dzięki bardzo starannej manipulacji, z treści tej książki wynika bowiem, że Nietzsche popierał próby stworzenia idealnej rasy ludzkiej. Elizabeth udało się oszukać nie tylko Mussoliniego, Hitlera czy innych czytelników, udało jej się stworzyć intrygę, która pociągnęła za sobą sieć nieporozumień i ludobójstwa.

Na ile świat był i jest zdominowany przez mężczyzn? Może sylwetki tych kilku kobiet utwierdzą was w przekonaniu, że nie wszystko, co wydaje nam się takie czytelne na pierwszy rzut oka jest tym, czym się tylko wydaje...

Monika Toporowska

26 Praca

Manko 1 (56) listopad 2007

PARTNER DZIAŁU

Accenture.

Kobiece oblicze firmy.

Zapewnienie kobietom atrakcyjnych warunków pracy jest jednym z priorytetów naszej firmy. Bardzo zależy nam na tym, aby zachęcać i wspierać w rozwoju zawodowym najzdolniejsze z pań – to obowiązek nowoczesnej firmy. Nasi klienci oczekują od nas różnorodności, zarówno jeśli chodzi o nasze zespoły, jak również proponowane przez nas rozwiązania. Także pracownicy doceniają zróżnicowane środowisko pracy i wymieniają je wśród najważniejszych zalet Accenture. Myślę, że nasza firma nie byłaby wyjątkowa, gdyby nie otwartość na różnice. To nasza siła, którą powinniśmy zachować i rozwijać. Realizując program Inicjatywa Kobiet, osiągnęliśmy już bardzo wiele, ale wciąż możemy pokusić się o więcej. My – to znaczy firma, ale także każdy z nas osobno. Zaangażowanie w tego typu inicjatywy, aby było prawdziwe, powinno być widoczne na każdym poziomie firmy, nie tylko na jej szczycie. Rozmawiam o tym z kadrą zarządzającą Accenture – uczyniłem ich osobiście odpowiedzialnymi za to, by ścieżki kariery kobiet w naszej firmie rozwijały się dynamicznie i harmonijnie, i były dla naszych koleżanek źródłem radości oraz satysfakcji.

William D. Green, Prezes Zarządu i Dyrektor Generalny Accenture Współczesne kobiety chcą i mogą osiągać zawodowe sukcesy na równi z mężczyznami. Wiele z nich świetnie łączy przy tym karierę zawodową z życiem rodzinnym i macierzyństwem.

Wiele z nich pracuje w Accenture.

Zapewnienie kobietom optymalnych warunków rozwoju i stworzenie szansy na połączenie pracy z życiem rodzinnym jest dla nas bardzo ważne.

Dlatego też zawsze, kiedy jest to możliwe, kobiety pracujące w Accenture mogą korzystać między innymi z wydłużonych urlopów macierzyńskich, czy elastycznych godzin pracy. Idziemy także o krok dalej. Nasze działania mają charakter strategiczny i obejmują swoim zasięgiem 49 państw, w których zlokalizowane są nasze biura. Stworzyliśmy specjalny program – „Accent on Women” (nazwa naszej firmy – Accenture to skrót od „Accent on the future”), który ma celu zagwarantowanie pracującym w naszej firmie kobietom jak najlepszych warunków rozwoju zawodowego i promowanie ich sukcesów zawodowych.

W ramach projektu „Accent on Women” zainicjowaliśmy specjalną platformę dialogu – Globalną Inicjatywę Kobiet, której celem jest identyfikacja oczekiwań pracujących w naszej firmie kobiet. Regularnie od 1998. organizujemy spotkania Międzynarodowego Forum Kobiet – „Women’s Leadership Forum”, podczas których nagradzane są osiągnięcia kobiet zatrudnionych w Accenture. Częścią naszych działań jest także seria spotkań „Girls

Night In”, które są okazją do dyskusji na temat elastycznego trybu pracy oraz prorodzinnych założeń polityki firmy.

Nasze wysiłki są widoczne i przynoszą konkretne rezultaty. Najważniejsza jest oczywiście poprawa zawodowej sytuacji kobiet pracujących w Accenture.

Jesteśmy doceniani przez opiniotwórcze środowiska kobiece. W roku 2005 firmę Accenture wyróżniono tytułem „Najlepszej firmy technologicznej dla kobiet”. Podczas rozdania nagród „Wo-

Jesteśmy dumni ze szczególnego miejsca, które zajmują wśród naszego personelu pracujące mamy. Wysoka efektywność, którą pomagamy osiągać naszym klientom, to przecież również specjalność kobiet aktywnych zawodowo, które nie rezygnują z życia rodzinnego.

men & Technology Awards”, przyznano nam także „Catalyst Award”. To nagroda dla firm, które wspierają rozwój kobiet w biznesie za pomocą innowacyjnych i skutecznych metod z zakresu rekrutacji oraz wsparcia rozwoju zawodowego oraz promują kobiety zajmujące wysokie stanowiska kierownicze – wszystkie te cele są bardzo bliskie naszemu sercu. W rywalizacji o tytuł wyprzedziliśmy wielu znamienitych konkurentów, m.in. IBM, Goldman Sachs.

Jesteśmy dumni ze szczególnego miejsca, które zajmują wśród naszego personelu pracujące mamy. Wysoka efektywność, którą pomagamy osiągać naszym klientom, to przecież również specjalność kobiet aktywnych zawodowo, które nie rezygnują z życia rodzinnego. Dlatego są one tak cenionymi przez nas pracownikami. W rankingu magazynu „Working Mothers” wśród „100 najlepszych firm dla pracujących mam”, firma Accenture wyróżniona została już po raz trzeci. To dopiero początek naszych starań, których celem jest uczynienie z Accenture najlepszej na świecie firmy dla kobiet, zarówno tych zaczynających swoją karierę zawodową, jak i tych, które chcą łączyć macierzyństwo z pracą zawodową. Kobiety w Accenture zawsze odgrywały bardzo ważną rolę. Były i są liderkami zmian, kierują ważnymi projektami, które realizujemy na całym świecie, są odpowiedzialne za wieloosobowe zespoły ekspertów. Kobiety to nasz najcenniejszy kapitał.

Manko 1 (56) listopad 2007

28 Ekonomia Life

PARTNER DZIAŁU

Kobiety w biznesie W PricewaterhouseCoopers Potwierdza to Ewa Zając – dyrekw Polsce ponad połowę pracowni- tor działu personalnego: „ W trakcie ków stanowią kobiety. Są obecne kilkunastu lat pracy w PwC nauczyw każdym obszarze działalności fir- łam się, że w dużej mierze możliwość my: od audytu, poprzez doradztwo, pogodzenia wymiarów życia zawododoradztwo podatkowe aż do działów wego i pozazawodowego zależy od nas wspierających samych, dużej do– jak dział perzy samodyscypliny sonalny czy księOsoby szczęśliwe w życiu i świetnego zorgagowość. Wiele prywatnym, spełniający swo- nizowania. Moje żyz nich zajmuje je pasje, zainteresowania, cie nabrało harmowysokie stanomają więcej zapału do pra- nii, gdy narzuciłam Małgorzata Podrażka Specjalista ds. rekrutacji wiska, są mecy, pomysłów, energii, lepiej sobie określone zaPricewaterhouseCoopers nedżerkami, funkcjonują w grupie. Dlate- sady i byłam bardyrektorkami go tak bardzo zwracamy w dzo konsekwentna a nawet partnePwC uwagę na równowagę w ich stosowaniu tendencjach wynikających zarówno rami zarządzająpomiędzy życiem zawodo- w praktyce; praca z naturalnych predyspozycji jak cymi. Jako świetwym a prywatnym. w nadgodzinach i często ze sposobu wychowania. ne specjalistki, stała się wyjąt- Mężczyźni zazwyczaj od wczesnych a jednocześnie kiem, za to efek- lat rozwijają się w kierunku doskonadoskonałe organizatorki, z sukcesa- ty mojej pracy uległy poprawie, co lenia umiejętności technicznych, więc mi łączą karierę zawodową z życiem szybko zostało dostrzeżone. Dużą w konsekwencji to z nich głównie bęrodzinnym. Firma stwarza wiele uła- pomocą była również pewna swobo- dzie składał się dział informatyki. twień kobietom, które wychowują da dysponowania własnym czasem; Jeżeli jednak któraś z pań pragnędzieci. System zadaniowy pozwala im w przypadku konieczności załatwie- łaby się doskonalić się w tym obszana pracę w domu lub na część etatu, tak nia pilnych spraw w godzinach pracy, rze, z pewnością będzie miała taką by mogły pogodzić pracę zawodową nigdy nie usłyszałam odmowy zgody możliwość. Za domenę kobiet często z obowiązkami domowymi. Kobiety na opuszczenie biura. Uważam, że na uchodzą zdolności interpersonalne chętnie korzystają z urlopów wycho- polu harmonizacji życia osiągnęłam i społeczne, nie dziwi więc że będą wawczych, wiedząc, że ich pozycja spektakularny sukces! ” stanowić większość w dziale persow pracy pozostanie niezagrożona. nalnym, gdzie Są sytuacje, podstawową rolę Nikogo już chyba dzisiaj nie trze- w których obecność Za domenę kobiet często odgrywa kontakt ba przekonywać, że rozwój zawodo- kobiet jest szczeuchodzą zdolności interper- z ludźmi. wy nie jest możliwy bez rozwoju oso- gólnie pomocna. sonalne i społeczne, nie dziwi bistego a realizowanie celów firmy Świetnie rozładowięc że będą stanowić więkZachęcam możliwe jest tylko za pomocą reali- wują napięcie i syszość w dziale personalnym, więc gorąco zowania celów indywidualnych każ- tuacje stresowe, gdzie podstawową rolę od- wszystkie kobiedej osoby. Dlatego tak ważne jest, by są dobrymi negogrywa kontakt z ludźmi. ty stojące u propracownicy mogli realizować się tak- cjatorami, dzięki gu swojej karieże w pozazawodowych rolach. Oso- empatii wprowary zawodowej do by szczęśliwe w życiu prywatnym, dzają do zespołu atmosferę wsparcia rozwijania swoich pasji, zainteresospełniający swoje pasje, zaintereso- i współpracy. Coraz rzadziej mówi wań oraz do stawiania sobie ambitwania, mają więcej zapału do pracy, się jednak dzisiaj o zawodach typowo nych celów i wytrwałości w ich reapomysłów, energii, lepiej funkcjonują męskich lub damskich. lizowaniu. Być może sami się o tym w grupie. Dlatego tak bardzo zwraprzekonacie pracując w PwC... camy w PwC uwagę na równowagę Stwarzamy kobietom możlipomiędzy życiem zawodowym a pry- wości rozwoju w każdej dziedziZachęcam do śledzenia naszych watnym. nie, dbamy o zróżnicowanie zespo- ofert pracy i praktyk :) łów, pamiętając jednak o pewnych

Manko 1 (56) listopad 2007

Kątem oka 29

Polki jako fenomen europejski Tytuł powyższy może się komuś wydawać szokujący. Tymczasem chodzi o fakty. W żadnym kraju Europy Zachodniej tak wiele kobiet nie kieruje firmami jak w Polsce. Dostępność do atrakcyjnych, a w każdym wypadku prestiżowych zawodów jest u nas także większa niż np. w Wielkiej Brytanii: absolutna większość sędziów to w tym kraju mężczyźni. W Polsce natomiast duża część to kobiety. Dlaczego tak się dzieje to sprawa do osobnego rozważenia. Dalej, w Polsce nie ma takich przepisów, jak np. we Francji, które odgórnie ustalają, że na tym samym stanowisku pracując jak mężczyzna – kobieta może otrzymać tylko 50 proc. wynagrodzenia, bez względu na wyniki swojej pracy.

Nasze panie wyróżniają się też na tle Zachodniej Europy tym, że stosunkowo więcej z nich po maturze zaczyna studia wyższe, nawet jeśli mają już pracę, założyły rodzinę i mają dziecko. Obserwujemy więc wielki pęd do nauki, do poprawienia swoich intelektualnych

i zawodowych kompetencji.

Nie ma też co ukrywać, iż jeśli kierownik czy prezes potrzebują kogoś do prowadzenia biura to najczęściej przyjmują kobiety, które potrafią być bardzo dobrymi sekretarkami (Niestety, zdarza się, że mają one problemy z ortografią, z przyjmowaniem zagranicznych pism i odpowiedzi na nie).

Więcej niż w innych krajach mamy też absolwentek po studiach technicznych, np. po architekturze. Zwiększyła się tez liczba kobiet – chirurgów, jak wiemy jest to zawód wyjątkowo trudny.

W miejscowościach wiejskich najbardziej dynamicznymi działaczkami społecznymi są panie z kół gospodyń wiejskich, a inicjatorkami turystyki są też przeważnie kobiety.

I co najważniejsze – podejmując się tych zawodów i prac nasze panie pozostają kobietami, nie udają i nie naśladują mężczyzn, zachowując swój wdzięk, na co zwracają uwagę turyści zagraniczni.

Prof. dr hab. Ryszard Dyoniziak

Ta aktywność kobiet w Polsce ma swoje głębokie historyczne uzasadnienie. Wtedy, gdy panie w Europie Zachodniej polowały na bogatych kandydatów na mężów, czas spędzały głównie w salonach lub w innych miejscach publicznych, Polki już od XVIII wieku włączały się do walki o niepodległość (gdy sąsiedzi podstępnie grabili nasze ziemie i dzielili między Prusy, Rosję i Austrię, Polki były łączniczkami, pielęgniarkami, działaczkami społecznymi i oświatowymi oraz matkami dbającymi o wychowanie patriotyczne swoich dzieci, które później wywalczyły niepodległość. Oto dlaczego śmieszą nas w Polsce różne zachodnie „ruchy praw”,

Wyborcza mówi nam - jak żyć Kiedy media mówią społeczeństwu, która partia w Polsce jest najlepsza i kto powinien z polityki odejść – łamią zasady bezstronności dziennikarskiej.

Wykazują się też brakiem szacunku dla czytelnika, zakładając, że jest bezmyślnym ignorantem, któremu trzeba powiedzieć, kogo ma lubić, a kogo nie, oraz na kogo ma głosować. Ten proceder przechodzi bez echa, nikt nie krzyczy, a gazety dobrze się sprzedają. Nie ma więc potrzeby, aby się przejmować jakimiś prawami czy kodeksami etyki.

Mało tego, przecież w dyktowaniu społeczeństwu co ma robić, można pójść o wiele dalej.

W październiku w moje ręce wpadają „Wysokie Obcasy” – dodatek do „Gazety Wyborczej” (27.10.07). Na okładce widzę masturbująca się nagą kobietę, w Radiu słyszę reklamę, że właśnie w tym numerze dowiem się: „Kiedy, z kim i w jaki sposób powinna kochać się kobieta”. Mamy więc postęp.

Gazeta Wyborcza zakłada już nie tylko to, że nie interesujemy się polityką, ale i to, że kobiety są ograniczone umysłowo i trzeba im wytłumaczyć: z kim,

jak, gdzie i kiedy maja się kochać. Ależ troskliwe mamy media! Myślę jednak, że to nie wystarczy. Trzeba pójść z tą troską jeszcze dalej. Proponuję, aby dziennikarki „Wysokich Obcasów” urządziły publiczną prezentację polecanych praktyk seksualnych, na przykład na Rynku Głównym w Krakowie.

Poza tym do każdego kolejnego wydania „Obcasów” można by dołączyć płytkę DVD „polecane praktyki seksualne”, a jak by tego było mało wolontariuszki z redakcji mogłyby za rękę zaprowadzić zagubione kobiety do rekomendowanych przez gazetę partnerów seksualnych. To by dopiero była troska! Zrzekam się praw autorskich do tego pomysłu na rzecz zwiększenia nakładu „Obcasów”, które mogłyby trafić w większej ilości do polskich gimnazjalistów, którzy i tak mogą całkiem legalnie „Wysokie Obcasy” kupić w każdym kiosku.

Co znajdą w omawianym wydaniu?

Wywody niewyżytych nimfomanek, mówiących o ssaniu, połykaniu, puszczaniu i pieprzeniu – takie codzienne sprawy, które warto upowszechniać w imię postępu cywilizacyjnego i wyj-

ścia z ciemnogrodu w objęcia postępowej Europy. Tam powiedzą nam, jak żyć, jak i kiedy jeść, jak się ubierać, ile i kiedy chodzić do toalety, jak i co myśleć, a czego nie myśleć, jak i z czego płakać, a z czego się śmiać oraz z kim, kiedy i jak się kochać. Pogrążony w zagubieniu, z utęsknieniem czekam na kolejne instrukcje... jak żyć. Łukasz Salwarowski

Manko 1 (56) listopad 2007

30 Kątem oka

Zniewolony umysł z rewizytą Problem „zniewolonego umysłu”, po raz pierwszy nazwany tak przez Czesława Miłosza, mimo upadku systemu komunistycznego nieustannie budzi wiele kontrowersji. Współczesny świat zadaje pytanie, czy człowiek w swoim postępowaniu kieruje się nieskrępowanym niczym wolnym umysłem, czy też uciekając przed jednym zniewoleniem, niechybnie wpada w kolejne. Jakie idee „zniewalają” ludzi XXI wieku?

Temu zagadnieniu poświęcona została międzynarodowa konferencja o przyszłości Europy „Zniewolony umysł z rewizytą”, która odbyła się w krakowskiej Villi Decjusza. W trakcie dwóch dni intelektualiści z wielu krajów zastanawiali się nad problemem europejskiej lewicy, rewolucji ’68 i idei postmodernizmu, przyszłości projektu wielokulturowości oraz „postutopijnej Europy”.

Już w mowie inauguracyjnej kanadyjski pisarz John Ralston Saul zwracał uwagę, jak ciężko uświadomić sobie stan uwięzienia. W jego opinii taka świadomość przychodzi dopiero w momencie uwalniania się z więzów. Oznacza to jednocześnie, że odczuwanie zniewolenia jest jednocześnie świadectwem upadku ideologii, której więźniami do tej pory byliśmy. Teza ta ma również zastosowanie do tak często omawianego dziś procesu globalizacji

– powszechne przekonanie o jego nieuchronności jest zapowiedzią upadku idei „globalnej wioski”, przynajmniej w obecnym rozumieniu.

Obecnie wielkim zagrożeniem dla wolnego umysłu jest „pułapka manicheizmu”, cechująca się postrzeganiem rzeczywistości przez pryzmat zero-jedynkowy, w którym brakuje treści wypełniającej przestrzeń między dwoma biegunami. Odpowiedzią na ten dylemat współczesności jest w opinii Ralstona powrót do wielowymiarowego spojrzenia prezentowanego w dobie renesansu przez Erazma z Rotterdamu.

Kiedy rozmawiamy o przyszłości Europy, nie możemy przy okazji nie wspomnieć o inspirowanym działalnością tego filozofa programie międzynarodowej wymiany studentów Erasmus, który umożliwia młodym ludziom z całej Europy nauczenie się wielostronnego patrzenia na rzeczywistość.

Najważniejszym punktem spotkania było jednak wręczenie nagrody im.

Sergio Vieira de Mello, przyznawanej za działania na rzecz pokojowego współistnienia i współdziałania społeczeństw, religii i kultur. Laureatami tej nagrody są m.in. premier Tadeusz Mazowiecki oraz Alaksandr Milinkiewicz, lider białoruskiej opozycji. W tym roku nagrodę otrzymała Maryna Hulia – nauczycielka języka rosyjskiego, propagatorka kultury rosyjskiej, białoruskiej oraz ukraińskiej, inicjatorka i kierowniczka zbiórki na rzecz Dzieci Biesłanu oraz uchodź-

ców czeczeńskich. Tegoroczna laureatka jest ponadto organizatorką wieczorów rosyjskich oraz spotkań uczniów z dziennikarzem sekcji białoruskiej Radia Wolna Europa. Nagrodę w kategorii organizacji pozarządowych otrzymało Stowarzyszenie Magurycz zajmujące się ratowaniem sztuki sakralnej na terenach zamieszkiwanych pierwotnie głównie przez Bojków i Łemków, ale także Żydów, Polaków, Romów i Niemców.

Marcin Kędzierski

Sergio Vieira de Mello – na paryskiej Sorbonie uzyskał tytuł doktora filozofii i nauk humanistycznych. Większość życia zawodowego poświęcił pracy na rzecz biura Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców (UNHCR), biorąc od 1969 r. udział w operacjach humanitarnych i pokojowych w Bangladeszu, Sudanie, Cyprze, Mozambiku i Peru. W roku 1981 objął funkcję doradcy politycznego sił pokojowych ONZ w Libanie. W latach 1983–1991 sprawował wysokie funkcje w siedzibie UNHCR w Genewie, m.in. jako specjalny wysłannik ONZ do Kambodży, dyrektor ds. repatriacji Tymczasowej Administracji ONZ w Kambodży (UNTAC), zwierzchnik służb cywilnych sił ochronnych ONZ na terenie byłej Jugosławii (UNPROFOR), regionalny koordynator ONZ ds. humanitarnych w Regionie Wielkich Jezior w Afryce. W roku 1996 został mianowany na stanowisko doradcy UNHCR, a w styczniu 1998 r. podjął pracę w Nowym Jorku jako podsekretarz generalny ds. humanitarnych oraz koordynator pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych. Był specjalnym wysłannikiem ONZ w Kosowie (1999), a następnie przedstawicielem UNTAC w Timorze Wschodnim (1999– 2002). 12 września 2002 r. de Mello otrzymał nominację na stanowisko Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka. W maju 2003 r. został wskazany do podjęcia czteromiesięcznej misji w Iraku jako specjalny przedstawiciel sekretarza generalnego ONZ. Zginął 19 sierpnia 2003 r. w zamachu bombowym na siedzibę ONZ w Iraku.

Manko 1 (56) listopad 2007

Wielokulturowo 31

Anna Politkowska: „Musicie się dowiedzieć!”

– Kim jestem? Dlaczego piszę o drugiej wojnie czeczeńskiej? Odpowiadam – jestem dziennikarką. I to specjalnym korespondentem „Nowej Gazety”. To jedyny powód, dla którego pojechałam na wojnę – wysłano mnie, żebym o niej pisała. Ale nie dlatego, że jestem korespondentem wojennym i dobrze znam tę profesję. Przeciwnie – dlatego, że jestem cywilem. (...) Jestem pewna, że to potrzebne. Z jednego prostego powodu – ta wojna dzieje się obok nas i, tak czy inaczej, będziemy za nią odpowiadać... A wtedy nie da się wykręcić klasycznym sowieckim tłumaczeniem: nie byłem, nie należałem, nie uczestniczyłem, nie wiedziałem... Musicie się dowiedzieć! Ta wiedza ochroni was przed cynizmem. I przed rasizmem, czyli przed wąskim bagnem, w które coraz szybciej stacza się nasze społeczeństwo – pisała Anna Politkowska we wstępie do swojej książki pt. „Druga wojna czeczeńska”. 7 października minął rok od dnia, w którym została zamordowana przez „nieznanych sprawców”.

Anna Politkowska urodziła się w 1958 r. w Nowym Jorku. Jej rodzice byli dyplomatami przy ONZ. W 1975 r. wraz z rodziną zamieszkała w Moskwie, gdzie rozpoczęła studia dziennikarskie.

Po ukończeniu studiów rozpoczęła pracę w gazecie „Izwiestija”, pracowała także w „Obszczej Gazecie” i „Nowej Gazecie” należącej do mediów uznawanych za opozycyjne wobec władz Federacji Rosyjskiej. W swoich reportażach opisywała brutalne łamanie praw człowieka w Czeczenii oraz m.in. zjawisko korupcji w Rosji, które sięgnęło najwyższych władz. Nie bała się pisać o tym, o czym inni woleli nawet nie myśleć. Nie bała się protestować i opisywać najciemniejsze sprawy, ukazujące, jak naprawdę wygląda rosyjska „demokracja” pod rządami Władimira Putina i co dzieję się w zapomnianej przez świat Czeczenii. Swoimi reportażami zdobyła rozgłos w mediach międzynarodowych. Była wielokrotnie nagradzana: m.in. „Złotym Piórem Rosji” (1999) i „Dobrym Uczynkiem – Dobrym Sercem” (2000). Otrzymała również nagrodę OBWE (2003). Była dziennikarką, która nie ograniczała się tylko do pisania. Brała udział w negocjacjach dotyczących uwolnienia zakładników w październiku 2002 r. podczas zajęcia przez czeczeńskich partyzantów teatru na Dubrowce. Gdy próbowała dotrzeć do zajętej przez terrorystów szkoły w Biesłanie, ktoś otruł ją, podając truciznę w herbacie. Wtedy miała szczęście, udało się ją uratować. Od dawna

wiedziała, że nie wszystkim podobało się to co robi. Wcześniej kilkakrotnie jej grożono. Śmierć przyszła po nią 7 października 2006 r. Wtedy to znaleziono ją zastrzeloną w windzie jej mieszkania przy ulicy Leśnej 8/12 w centrum Moskwy.

Na miejscu znaleziono pistolet i łuski.

Morderca oddał 5 strzałów, pierwszy i ostatni w głowę, by mieć pewność, że zginie. Komu tak bardzo zależało na tym, by zamilkła na zawsze? Wielu ludziom. Wszystkim tym, którzy chcieli ukryć prawdę o tym, co dzieje się w Czeczenii, prawdę o aktach ludobójstwa, o czystkach, torturach. Tym, którzy nie chcieli, by pisano o tym, jak zdobyli władzę i pieniądze, o tym co dzieje się w dzisiejszej Rosji, tym którzy nie chcą by pisano o autorytarnych rządach Putina, o tłamszeniu demokracji...

– Dobrze znam cenę pogróżek. Te, które wypowiada się głośno, są niestraszne. Kiedy w telewizji mówią, że zdradzam ojczyznę, kiedy oficerowie piszą w gazetach, że „zakwalifikowali mnie do likwidacji”, nie zwracam na to uwagi. Ale gdy znajomi przestrzegają po cichu, że „wyczerpałam limit” cierpliwości władzy, zaczynam się bać.

Tak było ostatniego lata. Zaszyłam się w moim mieszkaniu w Moskwie, a potem uciekłam do Wiednia. Ale tam było nudno. W grudniu wróciłam do Rosji i znów pojechałam do Czeczenii – cytował Annę polski dziennikarz Wacław Radziwinowicz.

Po roku śledztwa wciąż nie odnaleziono zabójców dziennikarki. Rosyjska prokuratura podjęła kilka tropów, zatrzymała kilka osób (kilku agentów FSB i prorosyjskich czeczeńskich milicjantów, na których torturami próbowano wymusić przyznanie się do zbrodni). Nawet jeśli to prawdziwi mordercy (co jest bardzo wątpliwe), to i tak nikt nie ma wątpliwości, że byli on jedynie „pionkami” w tej grze. Prawdziwi mordercy, którzy zlecili morderstwo, nigdy nie zasiądą na ławie oskarżonych.

Politkowska była dziennikarką z „misją”, nigdy nie opowiadała się zdecydowanie po żadnej z walczących stron. Interesowała ją prawda. Wierzyła, że dzięki niej o Czeczenii usłyszy cały świat. Że świat będzie protestował i że zmusi Putina do zakończenia tej wojny. Myliła się. Świata nie interesuje prawda o czeczeńskiej wojnie, o czeczeńskiej tragedii. Świata nie interesuje też sama Rosja. Dla zachodnich polityków ważne są jedynie gospodarcze interesy, ropa, gaz, zbrojenia. Ich myśle-

32 Wielokulturowo nie to: jeśli interesy z Rosją idą dobrze, to po co zawracać sobie głowę prawami człowieka? Po jednym ze spotkań z Putinem, prezydent USA, George Bush, powiedział do dziennikarzy, że spojrzał prezydentowi Rosji głęboko w oczy i widzi, że to „porządny gość”.

Sam Putin dobrze wie, że koniec wojny w Czeczenii i wpuszczenie tam

Manko 1 (56) listopad 2007 niezależnych obserwatorów, oznacza odnalezienie masowych grobów, obozów koncentracyjnych porównywalnych z tymi hitlerowskimi, oznacza lawinę ujawnionych aktów ludobójstwa i przestępstw popełnianych przez rosyjskich żołnierzy w Czeczenii.

A to zaowocuje nową Norymbergą, gdzie w pierwszym rzędzie zasią-

dą oskarżeni. Wojna więc musi trwać, a niewygodni świadkowie muszą zginąć.

Kamil Rusin, autor jest członkiem Komitetu Wolny Kaukaz (www.wolnykaukaz.org.)

Być kobietą... na Północy O północnej „genderowej” równości wie prawie każdy.

Wbrew obiegowym opiniom państwa skandynawskie nie są krajami dzielnych traktorzystek i opiekuńczych tatusiów, zajmujących się wyłącznie dziećmi. Sytuacja jest o wiele bardziej złożona.

Warto jej się przyjrzeć dokładniej.

To prawda, iż szwedzkie, fińskie czy islandzkie kobiety przodują w światowych statystykach jeśli chodzi o liczbę zajmowanych miejsc w parlamencie, poziom wykształcenia lub zatrudnienia. Pracują nawet – co prawda w małym procencie – na platformach wiertniczych czy łodziach podwodnych. Ponadto, to właśnie kraje nordyckie, dzięki szeroko rozwiniętym programom socjalnym państwa opiekuńczego, zajmują najwyższe miejsca w światowym rankingu Mothers Index. Mieszkanki Skandynawii, pomimo bardzo liberalnego prawa aborcyjnego i darmowego dostępu do środków antykoncepcyjnych, mają jeden z wyższych wskaźników płodności w krajach rozwiniętych, znacznie przekraczający europejską średnią.

Na istniejącą sytuację ma wpływ kilka czynników. Dostęp do różnych zawodów i stanowisk jest efektem poszanowania prawa decydowania o własnej drodze życiowej, tak charakterystycznego dla północnego indywidualizmu.

Czymś innym są – kontrowersyjne niekiedy – rządowe programy odgórnego ustalania limitów kobiet i mężczyzn w parlamencie lub radach nadzorczych przedsiębiorstw, co jest wyrazem silnych w tych krajach tendencji egalitarnych i etatystycznych. Hojny pakiet socjalny dla rodzin to przejaw solidaryzmu społecznego i wartości prorodzinnych. Nie należy też zapominać

o możliwościach ekonomicznych państw skandynawskich, pozwalających finansować szeroko zakrojone programy społeczne.

Jednak to właśnie w krajach nordyckich najwyraźniej widać „genderowy” podział na lepiej płatne „męskie” zawody w sektorze prywatnym oraz „kobiece” – podejmowane bardzo często na pół etatu w gorzej opłacanych przedsiębiorstwach państwowych. Kobieta Północy niewątpliwie ma zabezpieczony byt, ale płaci też najwyższe podatki na świecie i musi borykać się z masą biurokratycznych przeszkód, w świecie, gdzie coraz więcej międzyludzkich relacji zastępują instytucje. Zyskuje większą wolność osobistą i ekonomiczną w ramach rodziny, ale traci ją jako jednostka w kontaktach z państwem.

To, co jest najbardziej interesujące w nordyckim „opiekuńczym” modelu polityki społecznej, to działania mające na celu zwiększenie zaangażowania

mężczyzn w życie rodzinne. Nie jest przypadkiem, że norweski minister finansów Sigbjorn Johansen wziął urlop ojcowski w czasie trwania swojej kadencji. Holenderski socjolog Geert Hofstede podkreśla, że kraje skandynawskie zajmują najwyższe miejsce w opracowanej przez niego skali „kobiecości” tzn. charakteryzują się niskim zróżnicowaniem „typowo kobiecych” i „typowo męskich” ról społecznych, a wartości „miękkie”, takie jak dążenie do kompromisu, skromność, dbałość o ekologię, solidarność i spójność społeczna – są powszechnie cenione. To właśnie premier Norwegii Gro Harlem Brundtland jest autorką sztandarowego dla Unii Europejskiej hasła „zrównoważonego rozwoju”. Być może osiagnięciem nordyckich społeczeństw jest nie tyle wkroczenie kobiet w „męską domenę” władzy i zarobków, ale fakt, że „miękkie”, „kobiece” wartości zyskały większy oddźwięk w świecie.

Joanna Chwastek

Manko 1 (56) listopad 2007

Kultura 33

34 Kultura

Manko 1 (56) listopad 2007

uwaga konkurs filmowy!!!

Ile kobiet w historii kina otrzymało Oskara za reżyserię?

Odpowiedzi prosimy przesyłać na adres: kultura@manko.pl do 1.12.2007 DO WYGRANIA ZAPROSZENIA DO KINA!

XIII Ogólnopolski Festiwal Autorskich Filmów Animowanych OFAFA 2007

Już po raz trzynasty w krakowskim kinoteatrze „Wrzos” spotkają się twórcy i miłośnicy animacji filmowej. Ogólnopolski Festiwal Autorskich Filmów Animowanych OFAFA 2007, organizowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej, Stowarzyszenie Filmowców Polskich, Urząd Miasta Krakowa, DK „Podgórze” i DKF „Klatka” odbędzie się w dniach 13-14 grudnia. W trakcie tej jedynej w Polsce poświęconej całkowicie animacji imprezy, publiczność bę-

dzie mogła obejrzeć około 100 filmów w części konkursowej oraz podczas pokazów towarzyszących.

W ramach festiwalu odbędą się dwa równoległe konkursy oceniane przez Jury złożone z wybitnych przedstawicieli środowiska filmowego.

Funkcję przewodniczącego obejmie w tym roku Piotr Dumała, reżyser i plastyk, laureat wielu nagród, w tym Złotej Kreski za film Zbrodnia i kara w 2000.

W pracy towarzyszyć mu będą: reżyser Bogdan Nowicki, kompozytor Stanisław Radwan, krytyczka filmowa Maria Malatyńska oraz reżyser Wojciech Sobczyk. Twórcy zawodowi będą ubiegać się o Złotą, Srebrne i Brązowe „Kreski”.

W drugiej części konkursu Jury oceni etiudy studenckie, przyznając Grand Prix, Nagrodę Specjalną i Nagrodę Jury, a filmy twórców nieprofesjonalnych

uhonoruje Nagrodą Główną i Nagrodą Jury.

Tylko do 12 listopada można zgłaszać filmy zrealizowane w latach 2006/07 w dowolnej technice animacji (rysunek, wycinanka, plastelina, kukiełka, animacja komputerowa itd.). Można zgłosić również film kombinowany, w którym animacja stanowi co najmniej 50%. Wszelkie informacje dotyczące festiwalu można uzyskać w Biurze Festiwalowym (012 656-10-50) codziennie od dnia 7 listopada w godz. 13.00 – 17.00 z wyjątkiem sobót i niedziel. Regulamin konkursu, kartę zgłoszenia filmu i informacje dotyczące programu festiwalu można znaleźć pod adresem internetowym www.ofafa.pl.

MaF

Manko 1 (56) listopad 2007

Zdrowie 35

Wdychać może każdy, ale NIE KAŻDY MUSI! Dzięki kampanii społecznej Lokal Bez Papierosa.pl organizowanej przez Stowarzyszenie MANKO, już nie tylko Kraków, ale również Warszawa ma swoją mapę lokali bez papierosa. 25 października, podczas konferencji prasowej w Warszawie, nastąpiła inauguracja ogólnopolskiego etapu kampanii oraz ujawnienie warszawskiej mapy „lokali bez papierosa”.

O co chodzi w Lokalu Bez Papierosa.pl?

Lokal Bez Papierosa.pl to kampania społeczna dotykająca tematu „tak starego jak tytoń”. Ma ona na celu propagowanie miejsc wolnych od dymu nikotynowego oraz promowanie poszanowania praw osób niepalących. Każdy z nas chce czasem wyjść do pubu, restauracji, kina czy klubu i wrócić z niego, tak samo pachnącym jak przyszedł. Jednak w naszych miastach jest to często niewykonalne, ponieważ miejsca takie są często nieoznaczone lub zakaz palenia jest beztrosko łamany. Tak przedstawiająca się sytuacja, obrazowo mówiąc, „śmierdzi”. Chcemy, aby kampania Lokal Bez Papierosa.pl sprzyjała prowadzeniu odpowiedzialnej polityki zdrowotnej przez właścicieli lokali oraz wprowadzaniu nowoczesnych rozwiązań w zakresie ochrony przed skutkami biernego palenia.

Narodziny kampanii czyli jak to się zaczęło?

Wszystko rozpoczęło się, dzięki inicjatywie członków Stowarzyszenia Manko, w lutym 2007. w Krakowie. Intensywne działania informacyjne i promocyjne trwały

tu przez 4 miesiące. Wyszukiwaliśmy lokale chętne do udziału w kampanii, organizowaliśmy eventy i gry miejskie oraz szukaliśmy szerokiego poparcia w mediach i organizacjach. Słowem, mnóstwo roboty. Aż w końcu, 17 lipca, konferencją prasową w słynnym „Wierzynku” oficjalnie zakończyliśmy pilotażowy – krakowski etap kampanii.

Owocem działań w Krakowie jest portal internetowy www.lokalbezpapierosa.pl oraz interaktywna mapa Krakowa, na której możecie obecnie znaleźć ponad 70 lokali „bez dymka”. Wszystkie one zostały pozytywnie oznaczone charakterystyczną naklejką z logo kampanii Lokal Bez Papierosa.pl, tak aby absolutnie nikt nie mógł ich przegapić.

A co dalej? Ruszamy w Polskę!

Po Krakowie przyszedł czas na podbój Stolicy. Od 25 października możecie kliknąć na Warszawę i z nowopowstałej mapy dowiedzieć się, gdzie można wyjść na szaloną imprezę czy romantyczna randkę i nie być narażonym na działanie dymu tytoniowego. Oczywiście Warszawa to na pewno nie koniec. Nie zamierzamy zaprzestać działań, a na portalu będziemy tworzyć mapy kolejnych miast Polski. Już w tej chwili trwają poszukiwania lokali, które spełniają standardy kampanii w innych miastach Polski – Gdańsku, Łodzi, Wrocławiu, Katowicach, Lublinie.

Lokal Bez Papierosa.pl na językach mediów W warszawskiej konferencji uczestniczyło ponad 40 osób. Byli to przedstawiciele instytucji zajmujących się zdrowiem, restauratorzy oraz dziennikarze. Już w dniu konferencji ukazało się wiele pozytywnych publikacji na temat kampanii, a zainteresowanie wykazały zarówno prasa, jaki i telewizja, portale internetowe i radio.

25 października niemal we wszystkich mediach mogliśmy zobaczyć charakterystyczne logo kampanii, lub usłyszeć hasło przewodnie kampanii „Nie bądź biernym”.

CZY WIESZ, ŻE...

• Bierne palenie niesie za sobą identyczne skutki zdrowotne, jak aktywne palenie papierosów.

• Wypalany papieros wydziela dwa razy więcej dymu ze strumienia bocznego niż głównego! Dym boczny nie jest filtrowany, ani przez filtr papierosowy, ani przez płuca palacza i w takiej formie jest wdychany przez biernego palacza.

• Bierne palenie jest przyczyną śmierci ponad 79 tys. osób rocznie w Europie i 65 tys. w Ameryce.

• Zatrudnienie w placówce zezwalającej na palenie tytoniu podnosi ryzyko zachorowania na raka płuc u osób niepalących o 16-19 procent.

• Dla osób niepalących, mieszkających z partnerami, którzy palą w domu, ryzyko zachorowania na raka wzrasta o 20-30%.

• Palacz bierny „wypala” co trzeciego papierosa wypalonego w zamkniętym pomieszczeniu.

Aktywnego poparcia udzielił nam Juliusz Kamil Kuźnik – wokalista rockowego zespołu GandahaR, który zauważył, że koncert w zadymionym lokalu jest zabójcą gardła. Z kolei profesor Andrzej Rynkiewicz – Prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego udzielał merytorycznych informacji o zagrożeniach płynących z biernego palenia.

Z kolei dziennikarze zostali przez nas poddani testowi znajomości warszawskich lokali, w których znajduje się przynajmniej jedna sala dla niepalących. Zgłosili tylko 10 takich lokali! Jest to pole do popisu dla naszej kampanii. Mamy nadzieję, iż dzięki niej już niedługo z łatwością będziemy mogli wybierać spośród licznych miejsc „bez dymka”.

Patroni medialni: Samo Zdrowie, Kariera. com.pl, Partnerzy: Handy Media, Financial Center, MPK w Krakowie Sponsorzy: Filmotechnika, Compass

Manko 1 (56) listopad 2007

36 Sport

Co w krakowskiej piłce piszczy?

Kiedy w czerwcowym numerze Manko w radosnym tonie pisałem o przyznaniu Polsce organizacji Euro 2012, wszystko rysowało się w jasnych barwach. Być może w zbyt jasnych.

Działacze – po staremu A jest tak dlatego, gdyż początkowy huraoptyzmizm nie przełożył się w adekwatnym stopniu na działania władz Krakowa. Co prawda były zapewnienia, składano deklaracje, prowadzono debaty na ten temat, lecz z czasem zapał decydentów spod Wawelu stawał się coraz bardziej słomiany. Z pewnością nie była mu przychylna zarówno dymisja ministra sportu Tomasza Lipca, podejrzewanego o korupcję, jak i polityczne zawirowania przy Wiejskiej. Kolejną rzeczą, która przemawiała na niekorzyść grodu Kraka, był brak organizacji

meczu eliminacyjnego z Kazachstanem do przyszłorocznych Mistrzostw Europy. I szkoda, bo według majowych zapewnień prezesa Małopolskiego ZPN Ryszarda Niemca mogliśmy liczyć na pierwszy od ponad ośmiu lat mecz kadry pod Wawelem. Do planowanego meczu w Krakowie jednak nie doszło, co przy organizacyjnym fiasku tejże potyczki w Warszawie (vide egipskie ciemności, które zapadły w drugiej połowie), jeszcze bardziej wzbudza naszą niechęć do poczynań tutejszych działaczy.

Kibice – po staremu Splendoru nie przyniosły nam po raz kolejny poczynania kibiców, a wręcz odwrotnie. Tym razem powodem ku temu było kolejne morderstwo w porachunkach pomiędzy pseudokibicami.

Symptomatyczny jest tutaj fakt, iż tym razem nie doszło do bezpośredniego zaatakowania fanów wrogiej drużyny, a miłośników innej drużyny, z którą owa przeciwna miała tzw. „zgodę”. Nie ma się co jednak rozpisywać nt. tych bezsensownych potyczek pomiędzy kibolami, gdyż to nie kronika policyjna, a przytoczony problem powi-

Sesja VI Scena 2: 2007.09.21

Pokój narad w bunkrze pod Białym Domem wypełnia zielonkawe światło radaru. Cztery lotniskowce wpływają właśnie do Zatoki Perskiej. Szef CIA, odpowiedzialny za rejon Środkowego Wschodu zdaje raport prezydentowi USA na temat nowego zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego. Demokratyczna Republika Ekomatu właśnie wypowiedziała wojnę Stanom Zjednoczonym. Prezydent wbrew sceptycznym opiniom zgromadzonych generałów nakazuje atak prewencyjny, pozostaje już tylko pytanie, kto go poprowadzi. Nauczeni doświadczeniami z ostatnich konfliktów, postanawiają zdjąć odpowiedzialność za rozlew krwi ze swoich obywateli, po

raz kolejny wysyłając na wojnę najwierniejszych sojuszników. Telefon z Waszyngtonu budzi Session Mana nad ranem. Amerykanie stawiają go przed trudnym wyborem:

nien zostać poddany pod dyskusję na ogólnopolską skalę. Niemniej jednak, należy zwrócić uwagę na niesłabnące antagonizmy pomiędzy mieniącymi się określeniem „kibic” zacietrzewionymi szalikowcami z obydwu obozów, gdyż każdorazowe zapewnienia o zawarciu pokoju nie znajdują odniesienia w rzeczywistości. Dobitnie przekonał się o tym śp. Karol z Kielc -przypadkowa ofiara przytoczonej wojny kibicowskich gangów. Światełko w tunelu Pomimo ww. złych stron obecnego stanu krakowskiej piłki, daleki jestem od siania defetyzmu wśród krakowskiej społeczności piłkarskiej. Warto bowiem zauważyć, że konstruktywna krytyka jeszcze nikomu nie zaszkodziła, a ponadto pojawiły się przesłanki ku lekkiemu optymizmowi. Otóż Wisła w nowym sezonie pewnie kroczy od zwycięstwa do zwycięstwa, przez co stała się najpoważniejszym kandydatem do tytułu mistrza Polski. Natomiast z formującego się nowego rządu napływają przyjazne dla Krakowa, jako miasta-kandydata do roli gospodarza Euro 2012, wieści. Czy to światełko w tunelu rozbłyśnie pełnym blaskiem - dowiemy się niebawem.

Darek Dobek Live free or Die Hard. Kilka godzin później Session Man ląduje w stolicy Ekomatu entuzjastycznie witany przez mieszkańców – ofiary totalitarnego reżimu. Bariera językowa stanowi pewien problem, gdyż dominującym językiem w tym kraju jest Malawski.

Samotny oswobodziciel bez trudu trafia do pałacu, gdzie zastaje dyktatora spożywającego tradycyjne lokalne danie: bułkę z bananem. Bułki i banany to jedyne towary wytwarzane w Ekomacie (L=2). W dodatku jedynie przez dwóch upaństwowionych producentów (J=[1,2]). Po obaleniu dyktatora Session Manowi pozostaje już tylko zaprowadzić w kraju prawdziwą demokrację, tworząc niezliczoną ilość wrogo nastawionych wobec siebie partii politycznych o szerokiej gamie preferencji koalicyjnych i poglądów na temat lustracji, rewaloryzacji i seksu przedmałżeńskiego.

Manko 1 (56) listopad 2007

Ekologia 37

Polska Zielona Sieć we współpracy z Grupą eFTe organizuje cykl spotkań konferencyjno-warsztatowych „Kupuj Odpowiedzialnie! Twoje pieniądze kształtują świat”. Wydarzenie będzie miało miejsce w Warszawie w dniach 15–16 listopada 2007.

Edukacja konsumencka odnosi się do wielu zagadnień: etycznej konsumpcji, sprawiedliwego handlu, społecznej odpowiedzialności biznesu, zmian klimatu, bezpieczeństwa żywności, żywności ekologicznej i lokalnej, ekoznakowania, recyklingu oraz ograniczania ilości odpadów opakowaniowych, dostępności wody pitnej itd. Celem Polskiej Zielonej Sieci oraz Grupy eFTe

jest współdziałanie i integracja środowisk pozarządowych, która w dłuższej perspektywie przyczyni się do podniesienia stanu wiedzy społeczeństwa z zakresu zrównoważonej konsumpcji.

15.XI 2007 r. (czwartek) Gdzie: Chłodna 25 Kiedy: 16.00 Warsztaty 1. CSR/monitoring firm 2. Sprawiedliwy handel 3. Etyczne ubrania * dodatkowo pokazy filmów, wystawy zdjęć, koncert 16.XI 2007 r. (piątek) Gdzie: Collegium Civitas, PKiN, XII piętro

Kiedy: 13.00 Tematyka zagadnień -Polityka państwa w zakresie zrównoważonej konsumpcji -Solidarna konsumpcja -Ekologiczna konsumpcja -Odpowiedzialny biznes Podczas wydarzenia zorganizowane zostaną stoiska informacyjne organizacji prowadzących programy z zakresu zrównoważonej konsumpcji. Będzie miała miejsce również degustacja produktów ko/fair trade.

Kontakt: Małgorzata Krzystkiewicz e-mail: g.krzystkiewicz@zielonasiec.pl

EcoART czyli Kulturalne oblicze Ekologii EcoART to proekologiczny happening, który odbył się 13 października w klimatycznym klubie muzycznym Drukarnia na Podgórzu, łączący w sobie: wernisaż fotografii KulturaAnatura, prezentację multimedialną działań ekologicznych Stowarzyszenie MANKO oraz pokaz kolekcji mody papierowej. Wszystkie te działania odbyły się pod pieczą Stowarzyszenia MANKO. Całość akcji oparta była na kontrastach, które stanowiły analogie do środowiska naturalnego i zdegradowanego, w którym egzystuje współczesny człowiek.

Poprzez takie formy jak prezentacja kolekcji czarno-białej mody papierowej, zaprojektowanej przez młodą artystkę ze Szkoły Artystycznego Projektowania Ubioru Magdalenę Lorek, a wykona-

nej przez Hannę Czarny, usiłowaliśmy przekazać widzom elementarne zasady wtórnego wykorzystania papieru i ukazać kluczową rolę, jaką odgrywa segregacja śmieci.

Widz w naszym projekcie był jednocześnie współtwórcą, tworzącym z pet i makulatury rzeźby, przed którym stało także zadanie znalezienia spójnego komunikatu multimedialnego projektu .

Całe wydarzenie udoskonaliła muzyka radiowca Marcina Mikosza, oparta na kontraście etniczno-elektronicznym.

Całość imprezy dopełnił wernisaż fotografii o tematyce KulturaAntura, ukazującej kulturalne oblicze ekologii.

Wystawa prac fotografów- amatorów:

Tomasza Rupika, Daniela Gawrońskiego oraz Roberta Sagana ukazywała świeże spojrzenie twórców zza obiektywu na problem ekologii.

Happening prowadzony przez Magdalenę Petryniak i Lidię Feręs z pewnością należał do nowatorskich, mieszczących się w całorocznej akcji Ekosegregacja 2007 powstałej z inicjatywy Stowarzyszenia MANKO. Koordynator EcoART- Lidia Feręs Współpraca: 1.Barbara Gajewska 2.Michał Łagodzic 3.Adrianna Czarny 4.Ewa Malinowska 5.Katarzyna Niziołek

EKOWIZJA Stowarzyszenie Manko i Elektrociepłownia „Kraków” SA zapraszają na ekoWizję – ogólnopolski konkurs krótkich form filmowych. Finał już 24 listopada 2007 o godz. 16.00 w Kinie Mikro (ul. Lea 5).

Konkurs ma pokazać, że ekologia ma też inne oblicze i nie zawsze wiąże się z kontrowersyjnymi działaniami. Czasem wystarczy rozejrzeć się dookoła i dostrzec sprawy do tej pory niezauważalne.

Więcej informacji: http://www.ekosegregacja.pl/akcje/ekowizja/

Manko 1 (56) listopad 2007

38 Ekologia

PARTNER DZIAŁU

Taniej za ciepłą wodę użytkową Obniżenie wydatków na ciepłą wodę użytkową jest możliwe, podobnie jak zapewnienie większego komfortu i bezpieczeństwa w mieszkaniu.

Tę możliwość daje ciepła woda użytkowa z sieci miejskiej.

Gazowe przepływowe podgrzewacze wody, popularnie nazywane piecykami kąpielowymi lub termami, wpisały się na stałe w wystrój wielu krakowskich mieszkań. Starsze urządzenia tego typu przysparzają użytkownikom licznych kłopotów. Gasnący płomień świeczki, przepalona, kapiąca wężownica, brudny palnik wymagają systematycznych interwencji. Opłacalność tego rozwiązania coraz częściej budzi wątpliwości.

Powodem jest dynamiczny wzrost cen gazu. Koszt ciepłej wody podgrzanej w piecyku gazowym jest wyższy niż koszt ciepłej wody z sieci miejskiej.

Przeciętne krakowskie mieszkanie zamieszkują trzy osoby. W ciągu

roku zużywają około 70 metrów sześciennych ciepłej wody. Za gaz do podgrzania tej ilości wody w piecyku kąpielowym muszą zapłacić prawie 900 złotych. Koszt podgrzania takiej samej ilości wody ciepłem sieciowym jest niższy o ok. 300 złotych*.

Dodatkowym atutem jest bezpieczeństwo. Używanie ciepłej wody z sieci miejskiej nie stwarza zagrożeń, które towarzyszą eksploatacji piecyków gazowych.

Urządzenia podgrzewające wodę ciepłem sieciowym znajdują się poza mieszkaniem użytkownika. Konsument otrzymuje gotowy produkt o stałej temperaturze wprost do mieszkania. Może się więc czuć bezpiecznie i kom fortowo.

EC Kraków wytwórca ciepła sieciowego i MPEC S.A. dystrybutor tego produktu oferują klientom odbierającym ciepło jedynie dla potrzeb centralnego ogrzewania, całoroczne dostawy ciepła dla przygotowania ciepłej wody. Firmy te przeprowadzają niezbędne przeróbki centralnych urządzeń podgrzewających – wymienników ciepła, pomagają sfinansować budowę instalacji wewnątrz budynku, udzielają pomocy merytorycznej, służą radą i doświadczeniem. Korzyści wynikające z zastosowania rozwią-

zania polegającego na podgrzewaniu wody ciepłem sieciowym są bezsporne.

Same prace instalacyjne ciepłej wody użytkowej przebiegają sprawnie i bez znacznych utrudnień. Przeróbki są niewielkie, a wykonawca tej instalacji, wyłoniony przez spółdzielnię lub wspólnotę mieszkaniową, nie poprzestanie na jej zamontowaniu. W ramach przyjętego zlecenia wykona również wszelkie prace związane z przywróceniem łazienki, czy kuchni do stanu sprzed rozpoczęcia robót.

*Dla budynku wielorodzinnego przy założeniach: temperatura wody zimnej 5°C; temperatura wody ciepłej 55°C; sprawność cieplna termy 87%; sprawność instalacji do podgrzewania wody ciepłem sieciowym 80%; ceny gazu i ciepła sieciowego wg obowiązujących taryf.

Manko 5 (53) maj 2007

Praca 39

40 Praca

Manko 5 (53) maj 2007