3. ÜNİTE 9. Hac İbadeti ve Yapılışı Yüce Allah’ın emrettiği ibadetlerden biri de hacdır. Dinî terim olarak hac; belirli zamanda Kâbe’yi ve etrafındaki kutsal yerleri usulüne uygun olarak ziyaret etmek ve buralarda yapılması gereken dinî görevleri yerine getirmektir. Hac hem mal, hem de beden ile yapılan bir ibadettir. Hac, hicretin dokuzuncu yılında farz kılınmıştır. Belirli şartları taşıyan Müslümanların ömründe bir defa hacca gitmesi farzdır. Yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de,“… Gücü yetenlerin o evi (Kâbe’yi) haccetmesi, Allah’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır…’’1 buyurmuştur.
Hac ibadetinin yapıldığı
kutsal
mekânlarla
ilgili daha önce herhangi bir film veya belgesel izlediniz mi? İzlediyseniz düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
BİLGİ KUTUSU Hac kimlere farzdır? • Akıllı ve ergenlik çağına girmiş olanlara, • Ödeyemeyeceği borcu olmayıp ekonomik durumu iyi olan, yani hacca gidip gelinceye kadar hem kendisini hem de bakmakla yükümlü olduğu insanların ihtiyaçlarını karşılayacak servete sahip kimselere, • Sağlığı hacca gitmeye elverişli olanlara, • Özgürlüğünü kısıtlayacak bir durumu bulunmayanlara, • Bulaşıcı hastalık, terör ve savaş gibi yol güvenliğini tehlikeye düşürecek bir durumla karşı karşıya olmayanlara hac farzdır. Hac esnasında yapılması gerekli ibadetlerden bazıları, ihram, tavaf, say ve vakfedir. İhram, normalde yapılmasında sakınca olmayan bazı davranışları, Mikat sınırları içerisinde hac süresince geçici olarak yapmaktan sakınmaktır. Hac ibadeti esnasında bürünülen dikişsiz iki parçadan ibaret örtüye de ihram denir. İhrama giren kimseler, hacca niyet eder ve telbiye duasını okurlar. İhramlıyken kişinin saç, sakal ve tırnak kesmesi, bitkileri koparması ve hayvanlara zarar vermesi yasaktır. Hac ibadeti bittikten sonra saç tıraşı olunur ve ihramdan çıkılır. y
NOT EDELİM N Mikat, hac ve umre yolculuğuna çıkanların Mekke çevresinde ihrama girmek zorunda oldukları yerlerdir.
Tavaf, Hacerü’l-Esved (siyah taş)’in bulunduğu yerden başlayarak Kâbe’nin etrafında yedi kez dönmektir. Her bir dönüşe “şavt” denir. Tavaf haccın farzlarındandır. Farz olan tavaf, Kurban Bayramı’nın ilk üç gününden birinde yapılır. Tavaf esnasında kişi kendisi, ailesi ve bütün inananların iyiliği için dua eder.
Sa’y, Mekke’de bulunan Safa ve Merve tepeleri arasında yedi defa gidip gelmektir. Safa’dan Merve’ye dört, Merve’den Safa’ya üç kez gidilir. Sa’y haccın gereklerinden olup Hz. İsmail’in annesi Hacer’in, oğluna su arayışının sembolik olarak yeniden canlandırılmasıdır. 1 Âl-i İmrân suresi, 97. ayet. 80