İslam’ da İman Esasları 1. İman Kavramı İman, kelime olarak tasdik etmek, doğrulamak, şüpheye yer vermeyecek biçimde yürekten inanmak anlamına gelir. Dindeki anlamı ise Peygamberimizin Allah’tan getirdiği herşeyi tasdik etmek ve bunların doğru olduğuna gönülden inanmaktır.
İmandır, o cevher ki ilahî ne büyüktür. İmansız olan paslı yürek sinede yüktür. Mehmet Âkif ERSOY, Safahat, s. 15. Şiirde vurgulanmak istenen ana düşünce nedir?
İmanda esas olan kalp ile tasdiktir. Bu nedenle kişi iman esaslarını hür iradesiyle benimsemeli ve tasdik etmelidir. Buna göre imanın kalple ilgili bir husus olduğu şüphesizdir. Bu husus Kur’an-ı Kerim’de şöyle ifade edilmiştir: “...İşte onların kalbine Allah imanı yazmış...”1 Peygamberimiz de bu konuda şöyle buyurmuştur: “…Allah, kalbinde hardal tanesi kadar (azıcık) imanı olan birini bulursanız, onu cehennemden çıkarın, diyecektir.”2 Bir kimse diliyle inandığını söylese bile kalbiyle tasdik etmezse mümin olmaz. Yüce Allah, bir ayette şöyle buyurmaktadır: “Ey Peygamber, kalpleri iman etmediği hâlde, ağızlarıyla inandık diyenler ve küfür içinde koşuşanlar seni üzmesin…”3 Buna karşılık kalbiyle inandığı hâlde farklı sebeplerle inancını söyleyemeyen kimse mümin kabul edilir. Diğer taraftan imanda asıl olan kalbin tasdiki olmakla birlikte inancın söylenmesi öğütlenmiştir. Buna da “ikrar” denir. Bu nedenle genellikle iman, “Kalp ile tasdik ve dil ile ikrardır.” şeklinde ifade edilmiştir.
KONUŞALIM Sahabelerden Hz. Ammar b. Yasir, Kureyş müşriklerinin ağır baskılarına ve ölüm tehditlerine dayanamayarak kalben inanmakla birlikte, diliyle Müslüman olmadığını söylemiştir. Bu olay hakkında inen ayet, aslında Ammar’ın mümin bir kimse olduğunu belirtmiştir: “Kalbi imanla dolu olarak mutmain iken, dini inkâr etmeye mecbur bırakılıp da yalnız dilleriyle inkâr sözünü söyleyenler hariç, kim imanından sonra Allah’ı inkâr ederek gönlünü inkâra açar, göğsüne küfrü yerleştirirse onlara Allah tarafından bir gazap, hem de müthiş bir azap vardır.” Nahl suresi, 106. ayet. Yukarıdaki metnin ana fikri üzerinde arkadaşlarınızla konuşunuz?
İmanlı insan, sorumluluklarının bilincine sahip insandır. Çünkü inanan insan, bir gün Allah’ın huzurunda yaptıklarının hesabını vereceğine inandığı için, Allah’a ve insanlara karşı olan görevlerini ve sorumluluklarını en iyi şekilde yerine getirmeye çalışır. Sözlerinde ve davranışlarında ölçülü olur. Her türlü aşırılıktan sakınır. Ailesine, çevresine, tüm insanlara ve hatta hayvanlara karşı şefkat ve merhamet gösterir. Felaketler karşısında sarsılmaz, ümitsizliğe düşmez, Allah’a sığınır ve güvenir. Bütün bunlar, insanın huzurlu ve mutlu olmasını sağlar. 1 Mücâdele suresi, 22. ayet. 2 Buharî, İman, 15; Müslim, İman, 82. 3 Mâide suresi, 41. ayet. 29