KELAM cek kadar nimet yaratmış ve bu nimetlerin paylaşılması noktasında ekonomik, sosyal ve ahlakî konularda öğütler vermiştir. Ayrıca Allah, servetin sadece zenginler arasında dolaşarak tekelleşmesini kınamış ve paylaşılması gerektiğini vurgulamıştır.32 Kur’an’da bazı insanların daha zengin olmasının bir imtihan sebebi olduğu ve zenginlikleri oranında sorumluluk taşıdıkları belirtilmiştir. Kaybetme korkusuyla nimetleri paylaşmamanın şeytanın bir oyunu olduğuna dikkat çekilerek infak edilmesi hâlinde daha çok verileceği vurgulanmıştır. Burada gizli ya da açık başkalarına yardım etmek, inanmanın bir gereği olarak teşvik edilmiştir.33 Kur’an’da, nimetleri paylaşmamak bir hak gaspı olarak nitelenir ve rızkın Allah’tan olduğunu inkâr etmekle bir tutulur.34 Bütün bu emir ve tavsiyeler, açlık ya da fakirliğin bir kader olmadığını gösterir. İnsanların geçim noktasında zor durumda kalması kendilerinin ya da başkalarının tutumları ile ilgilidir. Yeryüzündeki imkânlar, üzerinde yaşayan herkese yetecek kadardır ve bu imkânlardan faydalanmak herkesin hakkıdır. Ancak fakirliğin ilahî takdire göre oluştuğunu iddia eden müşrikler kaderci bir tavır takınarak bu paylaşımı reddetmişlerdir. Bununla ilgili olarak Kur’an’da şöyle buyrulmuştur; “Kendilerine, ‘Allah’ın size verdiği rızıktan başkaları için harcayın!’ denildiğinde, hakikati inkâra şartlanmış olanlar, inananlara, ‘Rabb(iniz) dileseydi (kendisinin) besleyebileceği kimseleri biz mi besleyip doyuralım? Doğrusu siz açık bir yanılgı içindesiniz!’ derler.”35 Şüphesiz rızkın yaratılması Allah’ın takdiridir. Ancak rızkın dağılımında insanların bulundukları konumlara göre yerine getirmeleri gereken sorumlulukları vardır.
3. 3. Afet Yeryüzünde deprem, sel, erozyon ve orman yangınları gibi insanların karşılaştıkları pek çok doğal afet vardır. Kur’an’da “Göğü Allah yükseltti ve mîzanı (dengeyi) o koydu. Sakın dengeyi bozmayın.”36 buyrulmuştur. Bu dünyanın fiziki yasalarını koyan Allah’tır. Merhamet ve adaletinin tezahürü olarak yeryüzünü bir denge içinde yaratan ve bu dengeyi korumamızı isteyen de yine odur. O, anlamsız ve amaçsız hiçbir şey yapmaz. Bu anlamda afetlerin önemli bir kısmı bizzat insanların kendi elleriyle yol açtıkları sorunlardan kaynaklanabileceği gibi pek çok konuda gerekli tedbirleri almamanın sonuçlarıyla da karşılaşılabilmektedir. 32 Haşr suresi, 7. ayet. 33 Bakara suresi, 268. ayet; İbrahim suresi, 7. ayet; Nahl suresi, 75. ayet. 34 Meâric suresi, 24. ayet; Nahl suresi, 71. ayet. 35 Yâsîn suresi, 47. ayet. 36 Rahmân suresi, 7, 8. ayetler.
154