ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ،ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺗﺤﻘﻴﻘﻰ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻫﻨﺮﻫﺎﻯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻀﺎﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮﻯ ،ﺑﺎ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭﻯ؛ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮﺭﺩﻯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻭﻟﻴﻌﺼﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ« ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1389ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺩﻭﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻬﻨﺪﺱ ﺳﺎﺳﺎﻥ ﺻﺎﻟﺤﻰ ﻣﻴﻼﻧﻰ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺭﺳﻴﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﺯ ﺗﻌﺎﺭﻳﻒ ﻭ ﻫﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻨﻴﺎﻥ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭﻯ ﻫﺎﻯ ﺭﺳﻤﻰ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ،ﺻﺮﻑ ﻧﻈﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﻯ ﻧﺎﻣﻠﻤﻮﺱ ﺗﺮ ﻫﻨﺮ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭﻯ ﻏﻴﺮ ﺭﺳﻤﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻄﻮﺭ ﺍﺟﻤﺎﻟﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻴﻢ ﻭ ﺑﺎ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻯ ﺳﻨﺪﻫﺎﻳﻰ ،ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻳﻢ ،ﻧﻮﻉ ﻏﻴﺮﺭﺳﻤﻰ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻫﻨﺮ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻝ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﻮﭼﻪ ﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺳﺮ ﺑﺮ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﻧﺪ ،ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺍﺯ ﻧﻔﺮﺕ ﻭ ﺩﻳﺪ ﻣﻨﻔﻰ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻫﻨﺮ ﺑﻜﺎﻫﻴﻢ. ﺑﻨﻜﺴﻰ ،ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻧﺎﺷﻨﺎﺱ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ »ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻭ ﺻﻠﺢ« ﺧﻮﺩ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﺮ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ : »ﺁﺩﻡ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ،ﻫﻨﺮ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻧﮕﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﺩﺭﻙ ﻧﻤﻰ ﻛﻨﻨﺪ .ﭼﻮﻥ ﻓﻜﺮ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰﻯ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﻮﺩﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ،ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺯ ﻓﻜﺮ ﺍﻳﺪﻩ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ،ﻛﺎﻣﻼ ﺑﻰ ﺍﺭﺯﺵ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﺮﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﺎﺩ ﺍﻓﻮﻝ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﻫﻨﺮ ﺧﻂ ﺧﻄﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ،ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺳﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ: ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ،ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ،ﻭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ«.
ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺍﺟﺮﺍﻫﺎﻱ ﻫﻨﺮﻫﺎﻯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ ﻫﺎﻱ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺍﺻﻠﻲ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ، ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﺷﻬﺮﻱ ﮔﺮﺩﻫﻢ ﻣﻲ ﺁﻳﻨﺪ .ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﮔﺮﻩ ﻫﺎﻱ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻠﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﻜﺎﻥ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺗﻌﺎﻣﻼﺕ ﺑﻴﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﺣﻮﻣﻪ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ،ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺍﺟﺮﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻜﺎﻥ ﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺯ ﻗﺸﺮﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﺩﻛﺘﺮ ﺍﺷﻨﺎﻳﺒﺮگ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺍﺫﻋﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﺍﺭﺩ» :ﺗﻤﺎﻡ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻦ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﻫﻨﺮﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺣﺎﻛﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺟﺮﺍ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ،ﺭﺍﻫﻲ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﻭ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻗﺸﺮ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﺗﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ،ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺘﻤﻮﻝ ﺗﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ«. 2,1ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﻱ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻱ ﺍﺟﺮﺍﻫﺎﻱ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﻳﺶ ﺗﺮﺍﻛﻢ ﻳﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺍﺭﺗﻜﺎﺏ ﺑﻪ ﺟﺮﻡ ،ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎﻱ ﻋﻤﻴﻖ ﺟﻴﻦ ﺟﻴﻜﻮﺑﺰ ﺣﺎﻛﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﻐﺮﻧﺞ ﻭ ﺍﺻﻠﻲ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺷﻬﺮﻱ ﺍﻣﺮﻭﺯﻱ، ﻧﺸﺌﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺗﺮﺍﻛﻢ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺗﺮﺍﻛﻢ ﺑﺎﻻﻱ ﺍﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻫﺎﺳﺖ .ﺗﺮﺍﻛﻢ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﻴﺎﺩﻩ ،ﺣﻀﻮﺭ ﻛﻢ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺭﺩ. ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺧﻄﺮ ﺟﺮﺍﻳﻢ ﺷﻬﺮﻱ ﺷﻮﺩ .ﺣﻀﻮﺭ ﺍﺟﺮﺍﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ،ﺗﺮﺍﻛﻢ
ﻧﻘﺪﻫﺎﻯ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﻫﻨﺮﻫﺎﻯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ
ﺯﻳﺎﺩ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻓﺎﺭﻍ ﺍﺯ ﺯﻳﺒﺎﻳﻲ ﻭ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ﻫﺎﻱ ﺁﻥ ،ﺗﺮﺱ ﺧﻄﺮﺍﺕ ﺟﺮﺍﻳﻢ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﻩ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻣﻲ ﺭﺳﺎﻧﺪ. ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ ﻫﻢ ﻫﺮﮔﺎﻩ ﺧﺒﺮ ﺍﺯ ﻣﻌﺮﻛﻪ ﮔﻴﺮﻫﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﻴﻞ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺍﺯ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﺳﺮﺍﺯﻳﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺯ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﺑﺎﻻﻱ ﻫﻨﺮﻫﺎﻱ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻫﺮﺷﻜﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﺬﺏ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻭ ﺳﺮﺯﻧﺪﮔﻲ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺩﺍﺭﺩ. ﺟﻴﻜﻮﺑﺰ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﺗﺮﺍﻛﻢ ﺑﺎﻻﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﺯﻳﺮ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ :
ﻫﻨﺮﻫﺎﻯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻋﺎﻡ ،ﻭ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭﻯ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﺎﺹ ،ﺍﺯ ﺳﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻘﺪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻭ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﺮﺩﺍﺯﺍﻥ ﺷﻬﺮﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ : .1ﺭﻗﺎﺑﺖ ﻏﻴﺮ ﻋﺎﺩﻻﻧﻪ ﺑﻴﻦ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻥ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺍﺟﺮﺍ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺳﻤﻲ :ﺍﻳﻦ ﻋﺪﻩ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﺮﻫﺎﻱ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﻢ ﺷﺪﻥ ﺭﻏﺒﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻳﺪﻥ ﻫﻨﺮﻫﺎﻱ ﺭﺳﻤﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎ ﻭ ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﺭﺳﻤﻲ ﻭ ﺭﻛﻮﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. .2ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﻧﻈﺮﻳﺎﺕ ﺣﻤﻞ ﻭ ﻧﻘﻞ ﺷﻬﺮﻯ ﻛﻪ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻫﻨﺮﻫﺎﻯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ،ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺬﺏ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻭ ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﻛﻨﺪﻱ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺗﺮﺍﻓﻴﻚ ﺩﺭ ﭘﻴﺎﺩﻩ ﺭﻭ ﻫﺎ ﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ .ﻭ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﻨﺠﺮﻩ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺲ ﺍﺩﺑﺎﺭ ﻭ ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﻫﺎ ﺑﺮ ﺩﺭ ﻭ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﺷﻬﺮ ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ،ﻭﻧﺪﺍﻟﻴﺴﻢ )ﺧﺮﺍﺑﻜﺎﺭﻯ( ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺭﺍ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺭﺍ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮﺍﺕ ﺟﺪﻱ ﺗﺮﻱ ﻣﻨﺠﺮ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ. .3ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻯ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺬﻫﺒﻰ ﻭ ﺳﻨﺘﻰ )ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﺧﻮﺩﻣﺎﻥ( ،ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﺮﻓﻲ ﻭ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﺴﻨﺪﻩ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ. ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺪﻫﺎ ،ﭘﺮﻭﻓﺴﻮﺭ ﺍﻟﻦ ﺍﺷﻨﺎﻳﺒﺮگ ،ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻧﻮﺭﺙ ﻭﺳﺘﺮﻥ ﺍﻳﻠﻴﻨﻮﻳﺎ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﺟﺮﺍﻫﺎﻱ ﺭﺳﻤﻲ ﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ،ﻛﺎﻣ ً ﻼ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﺟﺪﺍ ﺍﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺍﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻲ ﺩﻳﺪ: 1,1ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎﻥ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪﺗﺮ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻛﻤﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺟﺮﺍﻫﺎﻱ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﺎًﺛﻴﺮﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻮﺍﻥ ﻣﺎﻟﻲ ﻳﺎ ﻣﻴﻞ ﻭ ﺭﻏﺒﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﺮﻳﺪ ﺑﻠﻴﺖ ﻛﻨﺴﺮﺕ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻫﺎﻱ ﺭﺳﻤﻲ ) ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺭﺍﺣﺘﻲ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺍﺟﺮﺍ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺍﺟﺮﺍﻫﺎﻱ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ( ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ) .ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﻨﺮ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭﻯ ﺣﺘﻰ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﻠﻎ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻛﺜﺮ ﻣﻮﺍﻗﻊ ﻣﻨﺘﻔﻰ ﺍﺳﺖ( 1,2ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎﭼﻴﺎﻥ ﻏﻴﺮ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪ ﻭ ﻓﻘﻴﺮﺗﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻫﻴﭻ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﻧﮕﻴﺮﻧﺪ ﻳﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﻠﻎ ﭼﻨﺎﻥ ﻛﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﺮﻳﺪ ﺑﻠﻴﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮﻱ ﺭﻭﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﮕﺬﺍﺭﺩ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﺟﺮﺍﻫﺎﻱ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻭ ﺫﺍﺋﻘﻪ ﻱ ﺍﻳﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺟﺮﺍﻫﺎﻱ ﺭﺳﻤﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮﻱ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﮔﺬﺍﺷﺖ .ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮﻋﻜﺲ ،ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ، ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻭ ﻧﻘﺎﺷﻰ ﻫﺎﻱ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻥ ﻛﺎﺭﺁﺯﻣﻮﺩﻩ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺷﺘﻬﺎﻱ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺯﻧﺪﻩ ﺁﺛﺎﺭ ﻫﻨﺮﻱ ﻳﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺩﺭ ﮔﺎﻟﺮﻯ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،ﺍﻣﺎ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻛﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺎﻧﻊ ﺁﻥ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ،ﺭﺍ ﺍﺭﺿﺎ ﻛﻨﺪ .ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻗﺸﺮ ﻛﻢ ﺩﺭﺁﻣﺪﺗﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﻪ ﻟﺬﺕ ﺑﺮﺩﻥ ﺍﺯ ﻫﻨﺮﻫﺎﻯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺛﺮﻭﺗﻤﻨﺪﺗﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻋﻲ ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﮕﻲ ﻭ ﻛﻢ ﺷﺪﻥ ﻓﻮﺍﺻﻞ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﺳﺖ.
ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﺻﺮﻩ ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎﻯ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ
61
ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ،
ﻫﻨـــــــــــــــــــــــــــﺮ ﻳﺎ ﺟـــــــــــــــــــــــــــــﺮﻡ ﻨﺪ ﻛﻛﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﭘﻠﻴﺲ ﺷﻮﻧﺪ ،ﭼﻮﻥ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﻧﻴﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﻨﺪ ﻴﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ »ﺑﻬﺘﺮ« ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭ ﺷﻮﻧﺪ ،ﭼﻮﻥ ﻣﻰ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﻧﻴﺎ ﻣﺤﻠﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ »ﻇﺎﻫﺮ ﺑﻬﺘﺮﻯ« ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ) .ﺑﻨﻜﺴﻰ(2005 ، ﻑ ﻛﻛﻴﺎﺎ ﻣﺴﻌﻮﺩﻯ ،ﻣﻬﺴﺎﺎ ﻣﺸﺮﻑ
ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ،ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﺗﺤﻘﻴﻘﻰ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﻯ ﺍﺯ ﻫﻨﺮﻫﺎﻯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻀﺎﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮﻯ ،ﺑﺎ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭﻯ؛ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮﺭﺩﻯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻭﻟﻴﻌﺼﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ« ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1389ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺩﻭﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻬﻨﺪﺱ ﺳﺎﺳﺎﻥ ﺻﺎﻟﺤﻰ ﻣﻴﻼﻧﻰ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺭﺳﻴﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﺯ ﺗﻌﺎﺭﻳﻒ ﻭ ﻫﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻨﻴﺎﻥ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭﻯ ﻫﺎﻯ ﺭﺳﻤﻰ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ،ﺻﺮﻑ ﻧﻈﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺳﻌﻰ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﻯ ﻧﺎﻣﻠﻤﻮﺱ ﺗﺮ ﻫﻨﺮ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭﻯ ﻏﻴﺮ ﺭﺳﻤﻰ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻄﻮﺭ ﺍﺟﻤﺎﻟﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻴﻢ ﻭ ﺑﺎ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻯ ﺳﻨﺪﻫﺎﻳﻰ ،ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩﻳﻢ ،ﻧﻮﻉ ﻏﻴﺮﺭﺳﻤﻰ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻫﻨﺮ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻝ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﻮﭼﻪ ﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺳﺮ ﺑﺮ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﻧﺪ ،ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺍﺯ ﻧﻔﺮﺕ ﻭ ﺩﻳﺪ ﻣﻨﻔﻰ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻫﻨﺮ ﺑﻜﺎﻫﻴﻢ. ﺑﻨﻜﺴﻰ ،ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻧﺎﺷﻨﺎﺱ ﺍﻧﮕﻠﻴﺴﻰ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ »ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻭ ﺻﻠﺢ« ﺧﻮﺩ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﺮ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ : »ﺁﺩﻡ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ،ﻫﻨﺮ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻧﮕﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﺩﺭﻙ ﻧﻤﻰ ﻛﻨﻨﺪ .ﭼﻮﻥ ﻓﻜﺮ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰﻯ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﻮﺩﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ،ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺯ ﻓﻜﺮ ﺍﻳﺪﻩ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ،ﻛﺎﻣﻼ ﺑﻰ ﺍﺭﺯﺵ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﺮﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﺎﺩ ﺍﻓﻮﻝ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﻫﻨﺮ ﺧﻂ ﺧﻄﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ،ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺳﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ :ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ، ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ،ﻭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ«.
ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻭﻗﺘﻲ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻬﺮﻱ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ،ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺤﻴﻂ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﻣﺎ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻱ ﺣﺪﻭﺩ ﻭ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺑﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ .ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ،ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺻﻔﺤﻪ ﻱ ﺑﺰﺭگ ،ﺳﻔﻴﺪ ﻭ ﭘﺎﻛﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ ﺁﺭﺍﻳﺶ ﻳﺎﺑﻨﺪ .ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻳﺎ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺑﺼﺮﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ،ﺩﺳﺖ ﻛﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﻠﻮﻱ ﺁﻥ ﻋﺒﻮﺭ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ،ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺩﻗﻴﻘﺎً ﻫﻤﺎﻥ ﻛﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻱ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺭﺍﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻓﻀﺎ ﻫﺎﻱ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺩﻫﻴﻢ .ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﭼﻴﺰﻱ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎﻩ ﻫﻨﺮ ﻫﺎﻱ ﺑﺼﺮﻱ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ،ﮔﺴﺘﺮﺩﮔﻲ ﻓﻀﺎ ﻭ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻫﺎ ﺳﺖ .ﻣﺎﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻳﺎ ﺣﺲ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺑﻴﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﻴﻢ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻣﻨﻊ ﺷﺪﻩ ﺍﻳﻢ .ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯﻱ ﻣﻮﺟﻮﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﺨﺼﻲ ،ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻌﻲ ﺩﺭ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺩﻥ ﻫﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺷﺮﻳﻚ ﺷﺪﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺮﺣﺬﺭ ﻣﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ. ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻧﮕﺎﺭﻱ ﻋﺎﻡ ﺗﺮﻳﻦ ،ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺻﻤﻴﻤﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻫﻨﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ .ﻫﻨﺮﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺭﻭﺯ ﻭ ﻳﺎ ﻣﺎﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﻝ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺩﻳﺪ ﻭ ﻧﻘﺪ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ .ﺍﮔﺮ ﺑﺰﺭگ ﺑﻴﻨﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ ،ﻫﺮ ﺭﻭﺯ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﭼﻪ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻭ ﭼﻪ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺧﻮﺩ ﻫﻨﺮ ،ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭﻱ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻭ ﺗﺮﻗﻲ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ. ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻫﺎﻱ ﺭﻭﻱ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﺷﻬﺮ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺩﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﺪ ،ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺧﺎﻃﺮﻩ ﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﻛﻨﺎﻥ ﺷﻬﺮ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﺷﺪﻩ ﺩﻫﻪ ﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺭﻗﻢ ﺑﺰﻧﺪ .ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻧﮕﺎﺭ ﻱ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺁﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻗﻄﻌﺎً ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺩﺭﺍﺯﻣﺪﺕ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻧﮕﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﺑﺼﺮﻱ ﻭ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﺯﻳﺒﺎﻳﻲ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺩﺭ ﻓﺮﻡ ﻭ ﺭﻳﺘﻢ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪﻱ ﺩﺭ ﺯﻳﺒﺎﺳﺎﺯﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩ ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺍﻳﻦ ﺭﺷﺘﻪ ﻫﻨﺮﻱ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺭﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﺩﺭﺁﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﻀﺎﻫﺎﻱ ﺯﻳﺒﺎ ﻭ ﺑﺎﺷﻜﻮﻫﻲ ﻛﻪ ﺧﻠﻖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ،ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺰﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺗﻠﻄﻴﻒ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺭﻭﺍﻧﻲ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﻭ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻓﻀﺎﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﺍﻳﻔﺎﻛﻨﺪ.
60
ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﻴﻮﻩ ﺑﻴﺎﻥ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ،ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺳﺮ ﺑﻴﻬﻮﺩﮔﻲ ﻳﺎ ﺑﻴﻜﺎﺭﻱ ﻧﻴﺴﺖ ،ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺷﻴﻮﻩ ﺑﻴﺎﻥ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻘﺶ ﺍﻳﻔﺎء ﻛﻨﺪ .ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﻮ ،ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺧﺮﺩﻩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﺣﺎﻛﻢ ﻧﻴﺰ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻝ ،ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻥ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺑﺎ ﻃﻴﻔﻲ ﺍﺯ ﻧﮕﺮﺵ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ .ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻋﺪﻩ ﺍﻱ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﺑﺰﺍﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻣﺎ،ﻋﺪﻩ ﺍﻱ ﺍﺯ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻥ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺑﺰﺍﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻴﺎﻥ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻭ ﺳﻠﻮﻙ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﺷﺪ .ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﮔﺮﻭﻩ ﺁﻧﺎﺭﻛﻮ -ﭘﺎﻧﻚ ﻛﺮﺱ )ﺻﻠﻴﺐ( ﺩﻳﺪ .ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻨﺴﻴﻞ ﻛﺮﺩﻥ ﭘﻴﺎﻡ ﻫﺎﻱ ﺿﺪ ﺟﻨﮓ ،ﭘﻴﺎﻡ ﻫﺎﻱ ﺁﻧﺎﺭﺷﻴﺴﺘﻲ ،ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﺘﻲ ﻭ ﺿﺪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﺩﺭ ﮔﻮﺷﻪ ﻭ ﻛﻨﺎﺭ ﻣﺘﺮﻭﻱ ﻟﻨﺪﻥ ﻃﻲ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻱ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺩﻫﻪ 70ﻭ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻱ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺩﻫﻪ ، 80ﻛﻤﭙﻴﻦ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻨﺪ. ﺑﺴﻂ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻫﻨﺮ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﮔﺎﻟﺮﻱ ﻫﺎ ﻭ ﻛﺎﻟﺞ ﻫﺎﻱ ﻫﻨﺮﻱ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﺤﻮ ﺩﺭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻫﺎ ﻳﺎ ﻣﺘﺮﻭﻫﺎ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺧﻮﺭﺩ ،ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺷﻜﻞ ﻫﻨﺮﻱ ﺁﺷﻜﺎﺭﺍ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻭ ﺍﻧﺴﺪﺍﺩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎﻱ ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻲ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﺗﻠﻘﻲ ﺷﻮﺩ .ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻥ ﻳﺎ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺳﺒﻚ ﻫﺎﻱ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻀﻤﻮﻥ ﺍﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﻳﺎ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻛﺮﺩ .ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﻮ ،ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻳﺎﺩ ﺑﺮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ،ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎﻱ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ،ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﻛﺎﻣﻼ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺟﺎﻳﻲ ﺩﺭﻣﺤﺎﻓﻞ ﺭﺳﻤﻲ ﻳﺎ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ،ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻥ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﮔﺮﺍﻳﺶ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﻭ ﻣﺘﻌﺎﺭﺽ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ .ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻧﻈﻴﺮ ﺍﻟﻜﺴﺎﻧﺪﺭ ﺑﺮﻩ ﻧﺮ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺭﺍ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﺳﺎﻳﺮ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﻫﻨﺮﻱ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﺪ .ﺑﺮﻩ ﻧﺮ ﺍﺯ ﻋﺒﺎﺭﺍﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﺳﺘﻤﺎﻳﻪ ﺍﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﻭ ﺍﺑﺰﺍﺭﻱ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩ. ﺁﺛﺎﺭ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﮔﻤﻨﺎﻡ ﻧﻴﺰ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﮔﺮﻭﻩ ﺿﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺭﻯ ﺍﺳﭙﻴﺲ ﻫﺎﻳﺠﻜﺮﺯ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﻣﻌﺘﺮﺽ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1999ﺩﺭ ﻟﻨﺪﻥ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻰ ﺁﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭﻙ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻓﻀﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﻫﺪ .ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2004ﺑﺎ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﻨﻜﺴﻰ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﻭﻯ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﺁﺷﻜﺎﺭﻯ ﺑﻴﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ .ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻓﻀﺎ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻯ ﻗﺪﺭﺗﻤﻨﺪ ﺍﺳﭙﻴﺲ ﮔﺮﻭﻩ ﭙﻴﺲ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ .ﺮﻭ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻰ ﻰ ﻬﺮ ﻓﻴﺰﻳﻜﻰ ﻓﻀﺎﻯ ﻴﺰﻳ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺭﺭﺍ ﺯﺍﺯ ﻯ ﺩﺍﺭﺍﻥ ﺑﻴ ﺮﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺭ ﻥ ﻭﻳﮋﻩ ﺮ ﻳ ﻭ ﺑﺑﻪ ﻭﻳﮋ ﻫﺎﻳﺠﻜﺮﺯ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﻯ ﻏﻴﺮ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﺍﺯ ﻓﻀﺎﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺩﺭﻙ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻓﻀﺎ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﺑﺨﺸﺪ .ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻩ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻥ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺍﻯ ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻨﻜﺴﻰ ﻧﻴﺰ ﻧﻮﻋﻰ ﺗﻌﺎﺭﺽ ﺑﻴﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺭﻯ ﻭ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﺻﺪﺭ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻳﺎ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ
ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ،ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺴﻂ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﻳﺎﺩ ﻛﺮﺩ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ،ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺳﺒﺐ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﻋﻼﻗﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻏﺎﻟﺐ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺣﺬﻑ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ )ﺑﺮﺍﻱ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻱ ﭼﭗ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲ ﻭ ﺭﺍﺳﺖ ﺍﻓﺮﺍﻃﻲ(ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﻮﻟﻲ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎﺑﺖ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺧﻮﺩ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺍﺳﺎﺱ ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﺠﺎﺭﻱ ﻣﺮﺳﻮﻡ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺍﺭﻱ ﻳﺎ ﻗﺪﺭﺕ ﻫﺎﻱ ﺣﺎﻛﻢ ﻛﻪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﺻﻠﻲ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻫﺎﻱ ﺭﺍﺩﻳﻜﺎﻝ /ﺁﻟﺘﺮﻧﺎﺗﻴﻮ ﺭﺍ ﺣﺬﻑ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺭﺍﻳﺞ ﺍﺳﺖ .ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺜﺎﻝ ،ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻭ ﻧﺎﺯﻳﺴﻢ ﺍﺯ ﺻﻠﻴﺐ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﺸﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﻧﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ. ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﻮ ،ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﻣﻨﺎﺯﻋﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ. ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺜﺎﻝ ،ﻫﺮ ﺩﻭ ﻃﺮﻑ ﻣﻨﺎﺯﻋﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﻟﻨﺪ ﺷﻤﺎﻟﻲ ﺍﺯ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ .ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺍﻳﺮﻟﻨﺪ ﺷﻤﺎﻟﻲ،ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﺎﻥ ،ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻫﺎﻱ ﺩﻳﻮﺍﺭﻱ ﺑﺰﺭﮔﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭﻩ )ﻧﻘﺎﺷﻲ ﺩﻳﻮﺍﺭﻱ(ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ .ﺩﺭ ﺍﻳﺮﻟﻨﺪ ﺷﻤﺎﻟﻲ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺑﺮﺍﻓﺮﺍﺷﺘﻦ ﭘﺮﭼﻢ ﻫﺎ ﻭ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻛﺮﺩﻥ ﺳﺘﻮﻥ ﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭگ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻫﺎ ﺍﺯ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭﻩ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺍﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻴﺎﻥ ﺍﺩﻋﺎﻫﺎﻱ ﺳﺮﺯﻣﻴﻨﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ .ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻥ ﺩﻳﻮﺍﺭﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﻣﻌﺎﺑﺮ ﻣﺮﺯﻱ ﻳﺎ ﺧﻄﻮﻁ ﺻﻠﺢ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﻳﺎ ﺩﻳﻮﺍﺭﻫﺎﻱ ﺑﻠﻨﺪﻱ ﻛﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺟﺪﺍ ﻣﻲ ﻛﺮﺩ ،ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻣﻲ ﻛﺮﺩﻧﺪ. ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭﻩ ﻫﺎﻯ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺑﺴﻂ ﻭ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺿﻤﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﻴﻚ ﻣﺸﺨﺼﻰ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ،ﻣﺤﺘﻮﺍﻳﻰ ﻗﻮﻳﺎ ﻧﻤﺎﺩﻳﻦ ﻳﺎ ﺷﻤﺎﻳﻞ ﻧﮕﺎﺭﺍﻧﻪ )ﺁﻳﻜﻮﻧﻮﮔﺮﺍﻓﻴﻚ( ﺩﺍﺭﻧﺪ .ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭﻩ ﻫﺎﻯ ﻣﻴﻬﻦ ﭘﺮﺳﺘﺎﻥ ﺍﻳﺮﻟﻨﺪﻯ)ﻟﻮﻳﺎﻟﻴﺴﺖ ﻫﺎ( ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﻪ ﺣﻮﺍﺩﺙ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﻴﻦ ﺟﻴﻤﺰ ﺩﻭﻡ ﻭ ﻭﻳﻠﻴﺎﻡ ﺳﻮﻡ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻗﺮﻥ ﻫﻔﺪﻫﻢ ﺑﺎﺯ ﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ ،ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻜﻪ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭﻩ ﻫﺎﻯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻯ ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺍﺧﻴﺮ ﺍﻳﺮﻟﻨﺪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺭﺩ.
2,2ﺑﻨﻜﺴﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺑﺶ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﺪ » :ﺁﺩﻡ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎﻯ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻫﻨﺮ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻧﮕﺎﺭﻯ ﺭﺍ ﺩﺭﻙ ﻧﻤﻰ ﻛﻨﻨﺪ .ﭼﻮﻥ ﻓﻜﺮ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰﻯ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﻮﺩﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ .ﺍﻟﺒﺘﻪ ،ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺯ ﻓﻜﺮ ﺍﻳﺪﻩ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ،ﻛﺎﻣﻼ ﺑﻰ ﺍﺭﺯﺵ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﺮﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﺎﺩ ﺍﻓﻮﻝ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻨﺪ .ﺍﻣﺎ ﻫﻨﺮ ﺧﻂ ﺧﻄﻰ ﻛﺮﺩﻥ ﻳﺎ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ،ﺗﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺳﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺧﻄﺮﻧﺎﻙ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ :ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪﺍﺭﺍﻥ ،ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ،ﻭ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ. ﺁﺩﻡ ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻭﺍﻗﻌﺎ ،ﻣﺤﻠﻪ ﻫﺎﻯ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺧﻂ ﺧﻄﻰ ﻭ ﺧﺮﺍﺏ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﻌﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﭘﻴﺎﻡ ﻫﺎﻯ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﻏﻮﻝ ﭘﻴﻜﺮﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺧﻂ ﻫﺎﻯ ﺧﺮﭼﻨﮓ-ﻗﻮﺭﺑﺎﻏﻪ ﺍﻯ ﺭﻭﻯ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺗﻮﺑﻮﺱ ﻫﺎ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ ﻭ ﺗﻤﺎﻡ ﺗﻼﺷﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺣﺴﻰ ﺭﺍ ﺩﺭﻭﻧﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﺨﺮﻳﺪﻩ ﺍﻳﻢ ،ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻧﻜﻨﻴﻢ .ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﻛﻞ» ،ﺑﺎﻳﺪ« ﭘﻴﺎﻡ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ،ﺩﺭﺳﺖ ،ﺩﺭﺻﻮﺭﺗﻤﺎﻥ ﻓﺮﻳﺎﺩ ﺑﺰﻧﻨﺪ ،ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻭﺟﻪ ﻣﻤﻜﻦ .ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻴﭻ ﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻧﻤﻰ ﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺨﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺪﻫﻴﺪ«.
ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻧﮕﺎﺭﻱ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳﺖ ،ﺍﺯ ﺟﻬﺎﺗﻲ ﺑﺎ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﺳﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﺍﺳﺖ .ﻟﻴﻜﻦ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻫﺎﻳﻲ ﺍﺻﻮﻟﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺧﻮﺭﺩ.
ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭﻯ ﻏﻴﺮﺭﺳﻤﻰ ،ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﺑﺨﺸﻰ ﺍﺯ ﻫﻨﺮﻫﺎﻯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺍﺻﻠﻰ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﻴﭗ ﻫﺎپ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻰ ﺭﻭﺩ. ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺁﻥ ﺑﺨﺶ ﺍﺯ ﮔﺮﺍﻓﻴﻚ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﻮﭼﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ. ﺍﻳﻦ ﻫﻨﺮ ﺗﺎﺭﻳﺨﭽﻪ ﺍﻯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻬﻦ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﺳﻨﮓ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻏﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﻛﺘﻴﺒﻪ ﻫﺎﻯ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻰ ﺩﺍﺭﺩ. ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻰ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﻮﻳﺴﻰ ﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺎ ﺩﻗﺖ ﻭ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻧﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺳﺒﻚ ﻫﺎﻯ ﻣﺘﻌﺪﺩﻯ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻧﺪ .ﺑﺮﺧﻰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﺎﺭ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻭﺵ ﻣﻰ ﻛﺸﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺣﺎﻭﻯ ﻳﻦ ﭘﻴﺎﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﻳﺎ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻓﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻯ ﺭﻧﮕﻰ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﺩﻳﻮﺍﺭﻫﺎ ،ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ ﺭﺳﻢ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ .ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺜﺎﻝ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﺑﺮﻟﻴﻦ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺁﻟﻤﺎﻥ ﺷﺮﻗﻰ ﻭ ﻏﺮﺑﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻟﺒﺮﻳﺰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﻮﺩ. ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﻫﺎ ﺍﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﻫﺎﻯ ﺷﺨﺼﻰ ﺭﻭﻯ ﺩﺭ ﻭ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﺍﻣﺎﻛﻦ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻯ ﺩﻧﻴﺎ ﺑﺎ ﻣﻨﻊ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺍﺳﺖ .ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻩ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﺮ ﺯﻳﺮﺯﻣﻴﻨﻰ ﻣﻰ ﭘﺮﺩﺍﺯﻳﻢ. ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻯ ﺳﺮﺩﺳﺘﻰ ﻭ ﻳﺎﺩﮔﺎﺭﻯ ﻫﺎﻯ ﺭﻭﻯ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻣﺨﺘﺺ ﺳﻦ ﻳﺎ ﻃﺒﻘﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺧﺎﺻﻰ ﻧﻴﺴﺖ .ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻫﻨﺮ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺪﻓﻬﻤﻰ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﺎﺑﺠﺎ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﻭ ﺑﻴﺎﻥ ﮔﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺣﺮﻭﻑ ﺭﻧﮕﺎﺭﻧﮓ ﻭ ﭘﻴﭻ ﺩﺭ ﭘﻴﭻ ﺩﺭ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻨﺪ ،ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻧﮕﺎﺷﺘﻦ ﻳﺎ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﭘﻴﺶ ﭘﺎ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻫﻨﺮ ﻧﻴﺴﺖ .ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻠﻖ ﭼﻨﻴﻦ ﺁﺛﺎﺭﻯ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺷﻮﻳﺪ ،ﺷﺒﺎﻧﻪ ،ﭘﺎﻭﺭﭼﻴﻦ ﭘﺎﻭﺭﭼﻴﻦ ،ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﻮﻳﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺎﺩﺭﺗﺎﻥ ﻫﻢ ﺩﺭﻭﻍ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ .ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﺮ ،ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺭﺍﺳﺘﻴﻦ ﺗﺮﻳﻦ ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎﻯ ﻫﻨﺮﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﻫﻨﺮ ﻣﺨﺘﺺ ﻋﺪﻩ ﺍﻯ ﺧﺎﺹ ﻭ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺑﻰ ﺧﻮﺩﻯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺰﺭگ ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺟﺎﺭﻭﺟﻨﺠﺎﻝ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﺑﺮﺍﻳﺶ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﻧﻴﺎﻧﺪﺍﺧﺘﻪ ﺍﻧﺪ. ﺍﻳﻦ ﻫﻨﺮ ﺭﻭﻯ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺩﻳﻮﺍﺭﻫﺎﻯ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺷﻬﺮ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻭﺭﻭﺩﻯ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﻥ ﺁﻥ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭﻯ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﺩﻳﻮﺍﺭﻱ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺍﺷﻜﺎ ﻝ ﻫﻨﺮﻱ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ،ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺯ ﺩﻳﺮﺑﺎﺯ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺁﻥ ﭼﻨﺎﻥ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﻭ ﻣﺎﻧﺪﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻤﺘﺮ ﺭﺷﺘﻪ ﻱ ﻫﻨﺮﻱ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮﻱ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ .ﺯﻳﺮﺍ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺍﺯ ﺭﺷﺘﻪ ﻫﺎﻱ ﻫﻨﺮﻱ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻃﻌﻲ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺧﺎﺻﻲ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻃﻌﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻪ ﻳﺎ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﻧﺪ .ﺍﻣﺎ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﺩﻳﻮﺍﺭﻱ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺯﺍﻳﺶ ﺭﺍﺳﺘﻴﻦ ﻫﻨﺮﻱ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﭙﻴﺪﻩ ﺩﻡ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻫﻨﺮ ﺩﺍﻧﺴﺖ .ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﻄﻦ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﺸﺮﻱ ﺣﻔﻆ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻫﺮ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺟﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺭﻭﻱ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻧﺼﺐ ﺷﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻧﮕﺎﺭﻱ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻭ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻋﻤﺪﻩ ﻱ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﺑﺎ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﺳﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﺍﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻧﮕﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻳﺎ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﻓﻀﺎﻱ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺧﻮﺩ ﺭﺑﻂ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻫﻨﺮ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﺩﻳﻮﺍﺭﻱ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻫﻨﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻓﻀﺎ، ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ .ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻫﺎﻱ ﺩﻳﻮﺍﺭﻱ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺧﺎﻃﺮﻩ ﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﻛﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﭘﺲ ﻫﻤﻪ ﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﺭﻗﻢ ﺑﺰﻧﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﺩﻳﻮﺍﺭﻱ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺁﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻗﻄﻌﺎً ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺩﺭﺍﺯﻣﺪﺕ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻧﮕﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻱ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺧﻠﻖ ﺍﺛﺮ ﻫﻨﺮﻱ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺑﺰﺭگ ،ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﺑﻮﻡ ﻳﺎ ﺳﻄﺢ ﭼﻮﺑﻲ ﻭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ،ﺩﻻﻟﺖ ﺩﺍﺭﺩ .ﺍﻳﻦ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﺑﻪ ﺧﺼﻠﺘﻲ ﻭﻳﮋﻩ ﻳﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﺑﻪ ﺣﺴﻲ ﺧﺎﺹ ﻛﻪ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻫﺎﻳﻲ ﻓﻨﻲ ﻭ ﺯﻳﺒﺎﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﺭﺍ ﻃﺮﺡ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻧﻴﺰ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺭﺩ ،ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﻣﻜﺎﻥ ﺩﺍﺋﻤﻲ ﺍﺛﺮ ،ﭘﺎﺭﻩ ﺍﻱ ﺟﺪﺍﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ .ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻓﻨﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﺍﺛﺮ ﺑﻨﻜﺴﻰ
62
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﻱ
ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺷﻮﺩ .ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﺮ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﺭﺥ ﺩﻫﺪ ﻧﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﻭ ﺳﺘﻴﺰﺍﻧﻪ .ﺁﻧﭽﻪ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ ،ﺻﺮﻓﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﺁﺷﻨﺎﻳﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﻤﻰ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺁﻧﭽﻪ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﺯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻥ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺧﺎﻟﻲ ﻭ ﻣﺘﺮﻭﻙ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﺮﺍﺱ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺿﻌﻒ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﻨﺐ ﻭ ﺟﻮﺵ ﻭ ﺣﻴﺎﺕ ﺷﻬﺮﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﺬﺏ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺛﺮﻭﺕ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﺍﻳﻦ ﺍﺗﻔﺎﻗﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﺮﻫﺎﻯ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺩﺭﺩﺳﺮ ﻭ ﻫﺰﻳﻨﻪ ،ﻭ ﺑﺎ ﺍﻧﺪﻛﻰ ﺗﺄﻣﻞ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺷﻬﺮﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ.
ﺩﺭ ﻫﻨﺮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ،ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ،ﻓﻦ ﻭ ﻣﻬﺎﺭﺗﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻭ ﻣﻘﺎﻣﻲ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ،ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺗﻮﻟﻲ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩ ﻛﺴﺐ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ،ﺍﺣﺘﻴﺎﺟﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻋﻤﻮﻡ ،ﺍﺯ ﻫﻨﺮ ﻭ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ .ﻫﻨﺮﻋﻤﻮﻣﻲ ،ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻫﻨﺮﻱ ﻧﻴﺴﺖ ،ﻳﻚ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﺭﻭﻥ ﺍﺣﺘﻴﺎﺟﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻨﺸﺄ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ .ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺷﺨﺺ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ،ﺩﺭ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻫﻨﺮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺮﻳﻚ ﻭﻣﺴﺌﻮﻟﻨﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻓﻘﻂ ﺷﺨﺺ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺭﺍ ﺳﺰﺍﻭﺍﺭ ﺍﻓﺘﺨﺎﺭ ﻭ ﭘﺎﺩﺍﺵ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ ،ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﮔﻤﺮﺍﻫﻲ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﻳﻢ .ﻫﻨﺮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﺘﻘﺎﺑﻠﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻤﻮﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻱ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻓﺮﺿﻴﺎﺕ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ .ﻫﻨﺮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻋﻤﻮﻡ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻛﻨﺪ ،ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ ﻳﺎ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻛﻨﺪ. ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻨﺮ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻡ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻱ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﺑﻪ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻋﻤﻮﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﺗﻔﻜﺮ ،ﺩﻳﺪﮔﺎﻫﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺻﺮﻓﺎ ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎﻯ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻰ ﻋﻈﻴﻢ ﻭ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﮕﺎﺭﻯ ﻫﺎﻯ ﺳﻔﺎﺭﺷﻰ ﺭﺍ ﻣﻘﺒﻮﻝ ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﺭﺩ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ. ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻫﻨﺮﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻝ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺷﻬﺮﻯ ﺳﺮ ﺑﺮ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﺤﺼﺎﺭ ﻓﻀﺎﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮﻯ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺩﻭﻟﺘﻤﻨﺪﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺮ ﻣﻰ ﺧﻴﺰﺩ ،ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮﺯﻧﺪﮔﻰ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ
ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻛﻮﺛﺮﻱ ،ﻣﺴﻌﻮﺩ ،ﻛﺘﺎﺏ »ﺩﺭﺁﻣﺪﻱ ﺑﺮ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻋﺎﻣﻪ ﭘﺴﻨﺪ« .ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻧﺸﺮ ﻃﺮﺡ ﺁﻳﻨﺪﻩ 1388 ، ﺣﺴﺎﻣﻲ ،ﻣﻨﺼﻮﺭ ،ﻛﺘﺎﺏ »ﻧﻘﺎﺷﻲ ﺩﻳﻮﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﻃﺮﺡ ﺗﺎ ﻣﺮﻣﺖ« .ﺗﻬﺮﺍﻥ :ﻧﺸﺮ ﺳﻤﺖ .ﭼﺎپ ﺍﻭﻝ1388 ، ﺑﻨﻜﺴﻰ ،Wall and Piece ،ﻟﻨﺪﻥ2005 ، ﻓﻮﻥ ﺟﻮﺋﻞ ،ﻣﺎﻳﻚ ،ﻣﻘﺎﻟﻪ »ﮔﻮﺭﻳﻞ ﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮﻯ« 2006 ، -ﺭﺷﺎﺩ ،ﻛﺎﺭﺍﻥ ،ﻣﻘﺎﻟﻪ »ﻫﻨﺮ ﺷﻬﺮﻯ« ،ﺍﺳﺘﻮﺩﻳﻮ ﻛﻼﻩ2006 ،
65
ﮔﺴﺘﺮﺵ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ
ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﺍﺛﺮ ﺑﻨﻜﺴﻰ ،ﻟﻨﺪﻥ
ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﺩﺭ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻛﻢ ﻛﻢ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺩﺳﺖ ﻭ ﭘﺎ ﻛﺮﺩﻥ ﺟﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺍﺳﺖ .ﺩﻫﻬﺎ ﻧﻘﺎﺷﻰ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﺭﺍ ﻣﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﺮ ﺩﻳﻮﺍﺭﻫﺎﻯ ﺍﻣﺎﺭﺍﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﻋﺮﺑﻰ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩ .ﭼﺎپ ﺩﻭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻫﻤﺸﻬﺮﻯ ﻣﺒﻨﻰ ﺑﺮ ﻧﮕﺎﺭﻧﺪﮔﺎﻥ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺷﻬﺮ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﺎپ ﺁﺛﺎﺭ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﻯ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﺍﺳﺘﻌﺎﺭﻯ »ﺍﻯ ﻭﺍﻥ ﻭﺍﻥ« ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﺩﻳﻮﺍﺭﻫﺎﻯ ﺷﻬﺮ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﻮﺩ ﮔﻮﺍﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻋﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ .ﺣﺼﺎﺭ ﻛﺮﺍﻧﻪ ﺑﺎﺧﺘﺮﻯ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﻧﻴﺰ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻣﻜﺎﻥ ﻣﺤﺒﻮﺑﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﮕﺎﺭﻧﺪﮔﺎﻥ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺧﺎﻃﺮﻩ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﺑﺮﻟﻴﻦ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭﻯ ﺍﻳﻦ ﺣﺼﺎﺭ ﻧﻘﺶ ﺑﺒﻨﺪﺩ.
ﺩﻻﻳﻞ ﻋﺪﻡ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮﻱ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﻓﺮﻡ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻭ ﻫﻨﺠﺎﺭ ﺷﻜﻨﺎﻧﻪ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻫﺎﻱ ﺩﻳﻮﺍﺭﻱ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻞ ﻫﻨﺮﻫﺎﻱ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻫﻴﭻ ﮔﺎﻩ ﻗﺒﻞ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﻜﻞ ﻧﮕﺮﻓﺖ ﺟﺎﻱ ﺑﺤﺚ ﺩﺍﺭﺩ .ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﻭ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﻨﺮﻫﺎﻱ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﻲ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﻓﻮﺗﺒﺎﻝ ﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﻱ ﺭﺍﻙ ﻭ ﻣﺘﺎﻝ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻧﺎﻡ ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ ،ﺗﻴﻢ ،ﺑﺎﺯﻳﻜﻦ ﻳﺎ ﺷﻌﺎﺭ ﺧﺎﺻﻲ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻫﺎﻱ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻡ ﺧﺎﺻﻲ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﺩﺍﺩﻧﺪ. ﺑﺮﺍﻱ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﺟﺎﻱ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺩﺭ ﺗﻬﺮﺍﻥ ،ﻗﺒﻞ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ،ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﻻﻳﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﺫﻛﺮ ﻛﺮﺩ: .1ﺑﻲ ﺛﺒﺎﺗﻲ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺟﻨﮓ ﻭ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ،ﻭ ﺣﺘﻲ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ. .2ﻓﺸﺎﺭ ﭼﻴﺮﻩ ﺑﺮ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﻄﺮ ﻭ ﺭﻳﺴﻚ ﺑﺎﻻﻱ ﺍﺭﺗﻜﺎﺏ ﺟﺮﻡ ﺩﻳﻮﺍﺭﻧﻮﻳﺴﻲ )ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻴﭻ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺭﻳﺴﻚ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺭﺍ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ( .3ﺑﻲ ﺛﺒﺎﺗﻲ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻧﻮﻉ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ .4ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﺟﺎﻱ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﻣﻮﺛﺮ ﻭ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺗﺎ ﺩﻫﻪ 70ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻏﺮﺏ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ .5ﻓﻀﺎﻱ ﻫﻨﺮ ﻧﻮﭘﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﺪﻩ ﻫﺎﻱ ﻏﻴﺮ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺑﺨﺶ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻔﻜﺮ ﻋﻤﻴﻖ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻳﺪﻩ ﻫﺎﻱ ﺳﻄﺤﻲ ،ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﻛﭙﻲ ﻧﺎﺷﻴﺎﻧﻪ ﺍﻳﺪﻩ ﻫﺎﻱ ﺣﺮﻓﻪ ﺍﻱ ﺑﻮﺩ. ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﺎ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺩﻫﻪ ، 70ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭگ ﺍﻳﺮﺍﻥ ،ﺑﺮﺧﻼﻑ ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺩﻧﻴﺎ ،ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺵ ﺷﺎﻧﺲ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺯﻳﺮ ﺑﻤﺒﺎﺭﺍﻥ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻭ ﭘﺮﻭﭘﺎﮔﺎﻧﺪﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﮕﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺩﻫﻪ 80ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻛﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭگ ﻭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﻛﻮﭼﻚ ﺍﻃﺮﺍﻓﺸﺎﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﺠﻮﻡ ﺑﻴﻠﺒﻮﺭﺩﻫﺎ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ.
ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭﻱ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﺮﺍﺧﻮﻥ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ »ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺭﺍ ﭘﺎﻛﻴﺰﻩ ﻧﮕﻪ ﺩﺍﺭﻳﻢ« ﻋﻠﻴﻪ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺑﻮﺩ .ﺩﺭ ﺁﮔﻮﺳﺖ 2004ﻛﻤﭙﻴﻦ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﻋﻼﻡ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻧﻮﻋﻲ ﻃﺮﺡ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﻋﺪﻡ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺴﺎﻫﻞ ﻧﺴﺐ ﺑﻪ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ،ﺟﺮﻳﻤﻪ ﺧﺎﻃﻴﺎﻥ ﻭ ﻣﻤﻨﻮﻉ ﻛﺮﺩﻥ ﻓﺮﻭﺵ ﺍﺳﭙﺮﻱ ﻫﺎﻱ ﺭﻧﮓ ﺑﻪ ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﺮﺩ .ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺍﺧﻮﺍﻥ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺩﺭ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﻭ ﻭﻳﺪﺋﻮ ﻛﻠﻴﭗ ﻫﺎﻱ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻛﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺍﺯ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﭼﻴﺰﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﻳﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ،ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻣﻲ ﻛﺮﺩ. ﺍﺳﺘﺮﺍﻟﻴـــﺎ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺮﺍﻟﻴﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻋﻤﻮﻣﻲ)ﻭﻧﺪﺍﻟﻴﺴﻢ( ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻫﺎ ،ﺩﻳﻮﺍﺭﻫﺎ ﻳﺎ ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ ﺭﺍ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺧﺘﺼﺎﺻﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻥ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ» .ﺗﻮﻧﻞ«ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻜﺎﻥ ﻫﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻛﻤﭗ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻛﻤﭙﺮﺩﺍﻭﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺳﻴﺪﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺳﻴﺪﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﮓ ﻛﺮﺩﻥ) ﻧﺎﻡ ﻧﮕﺎﺭﻯ( ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ،ﭘﻮﺳﺘﺮ ﻭ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﻫﻨﺮﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ .ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺪﻩ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﻮﺍﺭﻫﺎ ﺟﻠﻮﻱ ﻭﻧﺪﺍﻟﻴﺴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﻭﻧﺪﺍﻟﻴﺴﻢ ﺭﺍ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﻨﺪ .ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﺳﻮ ،ﺍﻳﻦ ﻣﻜﺎﻥ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺻﺮﻑ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺁﺛﺎﺭ ﻫﻨﺮﻱ ﻛﻨﻨﺪ ،ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻭﻧﺪﺍﻟﻴﺴﻢ ﻳﺎ ﻭﺭﻭﺩ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻠﻚ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻧﮕﺮﺍﻥ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻱ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻠﻴﺲ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺁﺳﻴـــــﺎ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺗﻨﺒﻴﻬﺎﺕ ﺷﺪﻳﺪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ،ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺩﺭ ﺁﺳﻴﺎ ﻛﻤﺘﺮ ﺩﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﺩ، ﻳﻚ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ » ﭘﻴﻮﺭ« ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﻳﻮﺍﺭﻫﺎﻱ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻋﺮﺑﻲ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻭ ﻳﻚ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﺖ ﺍﻟﻠﺤﻢ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1993ﺩﺭ ﺳﻨﮕﺎﭘﻮﺭ ،ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺭﻧﮓ ﺷﺪﻥ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺑﺎ ﺍﺳﭙﺮﻱ ﻫﺎﻱ ﺭﻧﮓ ،ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺍﻍ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ .ﭘﻠﻴﺲ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻣﺎﻳﻜﻞ ﭘﻲ ﻓﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺳﻨﮕﺎﭘﻮﺭ ﺩﺭﺱ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪ ،ﺑﻪ ﺟﺮﻡ ﻭﻧﺪﺍﻟﻴﺴﻢ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻭ ﺟﺮﻳﻤﻪ ﻛﺮﺩ .ﻓﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺍﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻫﺎ ﻭ ﺩﺯﺩﻳﺪﻥ ﻋﻼﺋﻢ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻭ ﺭﺍﻧﻨﺪﮔﻲ ﻣﻘﺼﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ .ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮﻥ 1966ﻭﻧﺪﺍﻟﻴﺴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺻﻞ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺩﺭ ﺳﻨﮕﺎﭘﻮﺭ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ ،ﻗﺎﺿﻲ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﻬﺎﺭ ﻣﺎﻩ ﺯﻧﺪﺍﻥ 3500 ،ﺩﻻﺭ ﺳﻨﮕﺎﭘﻮﺭ ﺟﺮﻳﻤﻪ ﻧﻘﺪﻱ ﻭ ﻳﻚ ﺗﻨﺒﻴﻪ ﺑﺪﻧﻲ ﺟﺮﻳﻤﻪ ﻛﺮﺩ.
ﻧﺤﻮﻩ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺘﺤﺪﻩ ﺣﺎﻣﻴﺎﻥ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﻨﺠﺮﻩ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﺮ ﺁﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺲ ﺍﺩﺑﺎﺭ ﻭ ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺣﻀﻮﺭ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﻫﺎ ﺑﺮ ﺩﺭ ﻭ ﺩﻳﻮﺍﺭ ﺷﻬﺮ ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ،ﻭﻧﺪﺍﻟﻴﺴﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺭﺍ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺭﺍ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮﺍﺕ ﺟﺪﻱ ﺗﺮﻱ ﻣﻨﺠﺮ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ .ﺣﻤﻠﻪ ﺟﺪﻱ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭ ﺳﺎﺑﻖ ﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻙ ﺍﺩ ﻛﻮچ ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﻨﺠﺮﻩ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻛﻤﭙﻴﻨﻲ ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺭﺍ ﻋﻠﻴﻪ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻙ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻱ ﺩﻫﻪ 80 ﻣﻴﻼﺩﻱ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ .ﺍﻳﻦ ﻛﻤﭙﻴﻦ ﺑﻪ ﭘﺎﻙ ﻛﺮﺩﻥ ﻭ ﺷﺴﺘﻦ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﻫﺎﻱ ﺭﻭﻱ ﺑﺪﻧﻪ ﻗﻄﺎﺭﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻮﺍﺩ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻭ ﺑﺮﻕ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ .ﻧﻴﻮﻳﻮﺭﻙ ﺷﻬﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﺤﻤﻞ ﻭ ﺗﺴﺎﻫﻞ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﻪ ،ﺩﺭ ﺳﺮﺍﺳﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎﻯ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﺑﺎ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭﮔﺮﺍ ،ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻫﻨﺮ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﺮﻣﻰ ﻣﺰﺍﺣﻢ ﺗﻠﻘﻰ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ. ﺍﺭﻭﭘــــﺎ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺟﻮﺧﻪ ﻫﺎﻱ ﭘﺎﻙ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻣﺤﻼﺕ ﺑﻪ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ .ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺜﺎﻝ ،ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1992 ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻛﻪ ﮔﺮﻭﻩ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﭘﺮﻭﺗﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﺍﻥ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰﺍﺕ ﭘﺎﻙ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺭﺍ ﻏﺎﺭ ﻣﻴﺮﻳﺮﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﻓﺮﺍﻧﺴﻮﻱ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﻭﻧﻴﻜﻞ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺎﺭﻥ ﻭ ﮔﺮﻭﻥ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻫﺎﻱ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﺩﻳﻮﺍﺭﻫﺎ ﺑﺪﻗﺖ ﭘﺎﻙ ﻛﻨﻨﺪ ،ﭼﻴﺰﻱ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﺰﻩ ﻧﻮﺑﻞ ﺩﺭ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1992ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺁﻭﺭﺩ .ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺿﺪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺁﺧﺮﻳﻦ
ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻰ ﺍﺛﺮ ﺑﻨﻜﺴﻰ ،ﺩﻳﻮﺍﺭ ﻣﺮﺯﻯ ﺑﻴﺖ ﺍﻟﻠﺤﻢ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺍﺷﻐﺎﻟﻰ
64