ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΡΕΥΝΩΝ
ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ
εκ της σύνταξης
Tευχοσ 20, Οκτώβριοσ 2014
54 χρόνια Κυπριακής Δημοκρατίας: η δύσκολη ενηλικίωση
του Γιάννου Κατσουρίδη
Η Κυπριακή Δημοκρατία γεννήθηκε ως αποτέλεσμα του αντι-αποικιακού αγώνα του κυπριακού λαού. Βέβαια, αυτός ο αγώνας είχε ως στόχο την ένωση με την Ελλάδα, αλλά κατέληξε στην ανεξαρτησία. Από το γεγονός αυτό, που αποτυπώνεται στο γνωστό άσμα «εμείς για αλλού κινήσαμε και αλλού η ζωή μας πήρε», μπορούμε να αντλήσουμε ένα πρώτο μάθημα: η δυναμική και εξέλιξη των φαινομένων επηρεάζει τον αρχικό στόχο, ο οποίος μπορεί να επαναπροσδιοριστεί εντελώς. Η επιλογή του ένοπλου αγώνα από την ηγεσία της δεξιάς, ως μέθοδος για να επανακτήσει τα πρωτεία που έχασε από την αριστερά, ήταν μια επιλογή λανθασμένη. Γιατί; Επειδή ήταν μια επιλογή που αγνοούσε το ευρύτερο διεθνές σκηνικό με την διαδικασία απο-αποικιοποίησης που ήταν ήδη σε εξέλιξη, αγνοούσε την Τουρκία, αγνοούσε τους Τουρκοκύπριους, αγνοούσε τους συσχετισμούς δυνάμεων με τους Βρετανούς και την
αποφασιστικότητα τους να μην φύγουν ποτέ από την Κύπρο. Στην περίοδο αυτή και ως αποτέλεσμα ενεργειών της (ακρο)δεξιάς και στις δύο κοινότητες, οξύνθηκαν τα εθνικιστικά και ιδεολογικά πάθη και η χώρα κινδύνεψε με ένα διπλό εμφύλιο. Πήραμε λοιπόν την ανεξαρτησία μας. Μια ανεξαρτησία, όμως, ημιτελή και διάτρητη: βάσεις των Άγγλων, επεμβατικά δικαιώματα των εγγυητριών δυνάμεων, πολλές χωριστικές μεταξύ των δύο κοινοτήτων πρόνοιες στο Σύνταγμα, για να αναφέρουμε μόνο τα βασικά. Η Κυπριακή Δημοκρατία ήταν πλέον γεγονός. Όμως, η Κυπριακή Δημοκρατία ήταν το παιδί που δεν ήθελε κανένας γονιός. Οι μεν Ελληνοκύπριοι το είδαν ως σταθμό για την ένωση, οι δε Τουρκοκύπριοι για την διχοτόμηση. Οι δε ξένοι ιμπεριαλιστές το υπονόμευαν συνεχώς. Πολύ γρήγορα οδηγήθηκαμε σε αδιέξοδα, προβλήματα και
περιεχόμενα • 54 χρόνια Κυπριακής Δημοκρατίας: η δύσκολη ενηλικίωση • Αντιμετώπιση της Ρητορικής, Συμπεριφορών και Εγκλημάτων Μίσους στην Κύπρο: Νομικό Πλαίσιο • Ο ασκός του Αιόλου • Επιστημονικό Έργο • Η πολιτική της Ε.Ε. για τη μετανάστευση και τη Μέση Ανατολή • Εκδηλώσεις
συντακτική επιτροπή
Γιάννος Κατσουρίδης Κώστας Γουλιάμος Κωστάκης Κωνσταντίνου Σωτηρούλα Γιασεμή
Ινστιτούτο Ερευνών ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ
Ανδρέα Παπακώστα 1, 1037 Καϊμακλί, Λευκωσία, Κύπρος τηλ.22432111, φαξ.22432112 www.inep.org.cy / info@inep.org.cy
συγκρούσεις. Και εδώ μπαίνει στη συζήτηση η επιθυμία για λύση και το περιεχόμενο της λύσης, από την οποία απορρέει ένα δεύτερο μάθημα που πρέπει να πάρουμε και που έχει εφαρμογή και στο σήμερα. Η επιθυμία για λύση του κυπριακού δεν μπορεί να αποσυνδέεται με το περιεχόμενο της. Επιθυμία για λύση και περιεχόμενο της λύσης αποτελούν μια διαλεκτική ενότητα που δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται αποκομμένα το ένα από το άλλο. Το ένα δεν στέκει χωρίς το άλλο όπως απέδειξε και η Ζυρίχη. Στην περίπτωση της κυπριακής ανεξαρτησίας, είχαμε μια θεσμική λύση αντιδημοκρατική και με πολλές δυσλειτουργικές πρόνοιες και, ταυτόχρονα, μια λύση την οποία δεν ήθελε κανένας από τους πρωταγωνιστές, από αυτούς που θα ζούσαν μαζί της. Παρόλα ταύτα, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει πλέον μια ζωή 54 χρόνων. Σε αυτά τα χρόνια έγιναν πολλά. Θετικά, αλλά και αρνητικά. Δημιουργήθηκαν υποδομές (δρόμοι, σχολεία, πανεπιστήμια, νοσοκομεία, κτλ.). Δημιουργήθηκαν θεσμοί (κοινοβούλιο, κόμματα, ημικρατικοί οργανισμοί). Βελτιώθηκαν πρακτικές (π.χ. πρόσληψης). Η δημοκρατία μας έφτασε σε μικρό χρονικό διάστημα σε αρκετά ψηλά επίπεδα. Λέγοντας αυτά σημαίνει ότι δεν υπήρχαν προβλήματα; Είτε στα πρώτα στάδια, είτε σήμερα; Σημαίνει ότι εξιδανικεύουμε την κατάσταση, ειδικά των πρώτων χρόνων; Όχι βέβαια. Απλώς θεωρώ ορθότερο και λογικό να θέτουμε πάντα τα ζητήματα μέσα στα σωστά τους πλαίσια: ιστορικά και πολιτικά. Είχε και η Κύπρος ελλείμματα δημοκρατίας και λειτουργίας των θεσμών και έχει ακόμα. Υπήρχαν και υπάρχουν πρακτικές που δημιουργούν προβλήματα στη λειτουργία των θεσμών και της δημοκρατίας, όπως οι πελατειακές σχέσεις και η διαφθορά. Υπάρχει η επιλεκτικότητα και η λογική των δύο μέτρων και δύο σταθμών. Άλλωστε η αριστερά, ήταν το διαχρονικό θύμα αυτών των πρακτικών. Αυτό που συνήθως ξεχνούμε, όμως, είναι το μικρό διάστημα ζωής που έχει η Κυπριακή Δημοκρατία. Μόλις 54 χρόνια. Ξεχνούμε,
επίσης, τι έχει επισυμβεί μέσα σε αυτά τα χρόνια. Από την εγκαθίδρυση της η Κυπριακή Δημοκρατία πέρασε μέσα από χίλια μύρια κύματα: υπονόμευση από έξω και από μέσα, καπετανάτα και παραστρατιωτικές ομάδες, δολοφονίες και συγκρούσεις, αεροπορικές επιδρομές, δημιουργία θυλάκων, αποκλεισμούς στη βάση πολιτικών φρονημάτων. Αποκορύφωμα το πραξικόπημα και η εισβολή πριν από 40 μόνο χρόνια. Αυτά, καταδεικνύουν ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είχε μια εύκολη και ειδυλλιακή παιδική και εφηβική ζωή. Αντίθετα, πέρασε μια πολύ δύσκολη περίοδο ενηλικίωσης, που τις άφησε πολλά τραύματα, τα οποία συνεχίζουν, δυστυχώς, να την καθορίζουν μέχρι και σήμερα. Η χρονική διάσταση έχει σημασία για ένα πολύ απλό λόγο. Δεν ήμασταν και δεν θα είμαστε ποτέ κάτι μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία. Σε όλες τις χώρες που έγιναν ανεξάρτητα κράτη, τα πρώτα στάδια ανεξάρτητης κρατικής ζωής σημαδεύτηκαν από ελλείμματα δημοκρατίας, από δολοπλοκίες, από δολοφονίες, από πραξικοπήματα, από εμφυλίους και επεμβάσεις (π.χ., ΗΠΑ, Γαλλία, Αγγλία, Ελλάδα, Τουρκία). Τα πλείστα κράτη τα οποία πολλοί θεωρούμε ως πρότυπα δημοκρατίας, θα δούμε ότι έχουν ιστορία αιώνων, ή τουλάχιστον δεκαετιών πριν από εμάς. Είναι θεμιτό να απαιτούμε πολλά, αλλά είναι άδικο να αναμένουμε υπερβολικά από μια χώρα στην οποία ανεξάρτητο κράτος έχουμε μόνο εδώ και 5μιση δεκαετίες. Από τα προλεγόμενα προκύπτει ένα τρίτο μάθημα. Σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο κοινωνικής και πολιτικής ανάπτυξης αντιστοιχεί και η ανάλογη συνείδηση. Το επίπεδο δημοκρατίας, η πολιτική και ιδεολογική ωριμότητα αντιστοιχούν στο εκάστοτε συγκεκριμένο ιστορικό επίπεδο κοινωνικής ανάπτυξης. Η Κυπριακή Δημοκρατία και οι ηγέτες της, όπως και ο λαός της δεν ήταν ώριμοι να την χειριστούν. Και αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό. Ήταν τα πρώτα μας χρόνια ως ανεξάρτητο κράτος. Όσο ανεξάρτητο ήταν φυσικά.
Αντιμετώπιση της Ρητορικής, Συμπεριφορών και Εγκλημάτων Μίσους στην Κύπρο:
Νομικό Πλαίσιο
Στα πλαίσια του 18-μηνου σχεδίου που έχει αναλάβει το Ινστιτούτο Ερευνών ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ με θέμα “Confronting Hate Speech, Behaviour and Crimes in Cyprus” το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λίχτενσταϊν και τη Νορβηγία μέσω του χρηματοδοτικού μηχανισμού EEA GRANTS και από την Κυπριακή Δημοκρατία, ανατέθηκε σε νομική ομάδα η εκπόνηση μελέτης για το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τα ζητήματα ρητορικής, συμπεριφορών και εγκλημάτων μίσους στην Κυπριακή κοινωνία. Λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια, σε μια παγκοσμιοποιημένη και ραγδαία αναπτυσσόμενη κοινωνία, με αντίκτυπο στις αρχές και στις αξίες των ανθρώπων, είναι ανησυχητικά τα δείγματα ρητορικής μίσους και οι εκδηλώσεις - εγκλήματα μίσους που εμφανίζονται παγκόσμια. Ένα κράμα διακρίσεων, ανισότητας, μη σεβασμού των δικαιωμάτων οδηγεί σε συμπεριφορές μίσους εναντίον ομάδων προσώπων λόγω της φυλής, θρησκείας, σεξουαλικού προσανατολισμού, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, ταυτότητας φύλου, γλώσσας, γενεαλογικών καταβολών ή αναπηρίας. Μέσω της υλοποίησης του σχεδίου και συγκεκριμένα της παρούσας μελέτης, στόχος είναι να δημιουργηθεί ένα πλέγμα εισηγήσεων και προτάσεων πολιτικής, αφότου αναλυθεί το θεσμικό/νομικό πλαίσιο και η κατάσταση που επικρατεί στην Κύπρο, ούτως ώστε να αποτελέσει βάση προς συζήτηση και βελτίωση των υφιστάμενων δομών και προνοιών. Παραθέτουμε κάποιες από τις βασικές παραμέτρους και συμπεράσματα που έχουν εξαχθεί από την εν λόγω μελέτη ενώ η ολοκληρωμένη, πολυσέλιδη μελέτη θα εκδοθεί σε κατοπινό στάδιο.
Στα πλαίσια της μελέτης αναλύεται κατά κύριο λόγο ο περί της Καταπολέμησης ορισμένων μορφών και εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας μέσω του ποινικού δικαίου Νόμος (Ν. 134(Ι)/2011), με παράλληλη αντιπαραβολή το κείμενο της Απόφασης πλαίσιο της Ε.Ε. της 28ης Νοεμβρίου 2008. Επιπρόσθετα, γίνεται αναφορά σε διεθνείς συμβάσεις, στο Σύνταγμα και στον Ποινικό Κώδικα της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και σε άλλα νομικά κείμενα, παρουσιάζοντας εμπεριστατωμένα και ολοκληρωμένα το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τα ζητήματα της ρητορικής μίσους και των εγκλημάτων μίσους, καθώς και των διακρίσεων ευρύτερα. Τέλος, παρουσιάζονται τα συμπεράσματα και οι εισηγήσεις, αναφορικά με πιθανές τροποποιήσεις ή/και προσθήκες στο νομικό πλαίσιο, ώστε, μεταξύ άλλων, να περιλαμβάνονται η καταγραφή τέτοιων περιστατικών, η θέσπιση μηχανισμών για καταγγελία και κατ’ επέκταση, η δίωξη τέτοιων αδικημάτων. Οι εισηγήσεις αποσκοπούν στη δημιουργία ενός ευρύτερου πλαισίου προστασίας των θυμάτων και αποτελεσματικής παρακολούθησης τέτοιων περιστατικών. Μερικές από τις εισηγήσεις που παρατίθενται στη μελέτη για την αντιμετώπιση φαινομένων ρητορικής και εγκλημάτων μίσους είναι: 1. Υιοθέτηση περαιτέρω ρυθμίσεων που να περιλαμβάνουν και τις συμπεριφορές κατά προσώπων βάσει σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου και αναπηριών. 2. Πιστή εφαρμογή της υφιστάμενης εθνικής νομοθεσίας, ως βασικό εργαλείο για την καταπολέμηση περιστατικών μίσους. 3. Περαιτέρω τροποποιήσεις της
νομοθεσίας με διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής, ώστε να περιλαμβάνονται όλα τα κριτήρια όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 21 του Χάρτη θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε. Ε. 4. Να δίνεται προτεραιότητα στη διεκπεραίωση τέτοιων υποθέσεων, ήτοι στην άμεση διερεύνηση καταγγελιών, στοιχειοθέτηση δικαστικών υποθέσεων, καταχώριση τους στο δικαστήριο και τέλος στη σύντομη εκδίκαση. 5. Διεύρυνση της έννοιας της ρατσιστικής βίας ώστε κατά τη διερεύνηση τέτοιων αδικημάτων, αυτή να μην περιορίζεται σε στενά νοούμενη εκδήλωση ρατσιστικής Βίας, αλλά να διερευνώνται περιστατικά «που εκλαμβάνονται ως ρατσιστικά από το θύμα ή οιοδήποτε άλλο πρόσωπο» (παράδειγμα προς μίμηση, η έννοια του ιδιώνυμου εγκλήματος, σύμφωνα με το ελληνικό ποινικό δίκαιο). 6. Υιοθέτηση αντίστοιχης νομοθετικής ρύθμισης για τη ρατσιστική Βία/εγκλήματα μίσους, που επισύρει αυστηρότερες ποινές, όπως αυτές που περιλαμβάνονται στους Νόμους για την Βία στην Οικογένεια και για την Πρόληψη και Καταστολή της Βίας στους Αθλητικούς Χώρους. 7. Τα περιστατικά επιθέσεων και εγκλημάτων μίσους, να μην συγκαταλέγονται στα περιστατικά νεανικής παραβατικότητας, αλλά να δίνεται και η ανάλογη Βαρύτητα στη ρατσιστική τους διάσταση. 8. Σύσταση νέου μηχανισμού, με τροποποίηση του Ν.134(Ι)/2011, αποκλειστικά για την παρακολούθηση, καταγραφή και αντιμετώπιση των περιστατικών ρητορικής μίσους ή αναβάθμιση του υπάρχοντος μηχανισμού. 9. Προώθηση του νομοσχεδίου κατά της ομοφοβικής ρητορικής και κατά της ομοφοβικής Βίας, παρέχοντας επαρκή προστασία. 10. Διασφάλιση της εναρμόνισης με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2012/29/ΕΕ για θέσπιση ελάχιστων προτύπων σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία θυμάτων της εγκληματικότητας και για την αντικατάσταση της Απόφασης-πλαισίου 2001/220/ΔΕΥ του Συμβουλίου, ώστε να περιλαμβάνονται και τα θύματα εγκλημάτων μίσους και ρητορικής μίσους. 11. Υιοθέτηση νομοθετικής ρύθμισης ή κώδικα που να δεσμεύει μέλη της κυβέρνησης και δημόσιων αρχών για απαγόρευση να προβαίνουν σε δηλώσεις που να θεωρούνται ρητορική μίσους. 12. Οι αρμόδιες αρχές να παρακολουθούν, μέσα στα πλαίσια της εφαρμογής του Συντάγματος και της νομοθεσίας, τις δράσεις ακροδεξιών ομάδων ώστε να αποφεύγονται ρατσιστικές συμπεριφορές οποιασδήποτε
μορφής. 13. Ετοιμασία και υιοθέτηση κώδικα για τα πολιτικά κόμματα στον οποίο να περιλαμβάνονται ρήτρες σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, χωρίς διακρίσεις άμεσες και έμμεσες - προστατεύοντας όλες τις ευπαθείς ομάδες. 14. Αξιολόγηση του Κώδικα Δεοντολογίας των Δημοσιογράφων για να διαπιστωθεί εάν αποτελεί ένα αποτελεσματικό μέσο για την καταπολέμηση της ρητορικής μίσους στα ΜΜΕ, προώθηση τυχόν απαραίτητων τροποποιήσεων μέσω διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς, και πιστή εφαρμογή του. 15. Εφαρμογή του Κώδικα Συμπεριφοράς του Υπουργείου Παιδείας κατά του Ρατσισμού και Οδηγού Διαχείρισης και Καταγραφής Ρατσιστικών Περιστατικών με στόχο την άμεση και πλήρη υλοποίηση του. 16. Άμεση λήψη μέτρων για την πρόληψη της χρήσης του Διαδικτύου για διάδοση ρατσιστικών και ξενοφοβικών σχολίων και άλλου υλικού, καθώς και λήψη μέτρων-πραγματοποίηση ενεργειών για τη δίωξη των εμπλεκομένων. 17. Να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στο Άρθρο 22 της Οδηγίας σχετικά με την ατομική αξιολόγηση των θυμάτων για τον προσδιορισμό ειδικών αναγκών προστασίας κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας, λόγω ιδιαίτερου κινδύνου να υποστούν δευτερογενή και επαναλαμβανόμενη θυματοποίηση, εκφοβισμό και αντεκδίκηση. 18. Εκπαίδευση μέσω της Κυπριακής Ακαδημίας Δημόσιας Διοίκησης όλων των κυβερνητικών λειτουργών και υπαλλήλων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου σχετικά με την εθνική νομοθεσία που διέπει τα ζητήματα για καταπολέμηση του ρατσισμού και των διακρίσεων. 19. Ενδυνάμωση του ρόλου των εμπλεκομένων με ζητήματα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Μη Κυβερνητικών Οργανισμών. 20. Να εξεταστούν οι συστάσεις φορέων που αναφέρθηκαν στη μελέτη, για διορθωτικές η βελτιωτικές ενέργειες, και όπου απαιτείται για σχετικές τροποποιήσεις της εθνικής νομοθεσίας ή/και του Ποινικού Κώδικα. Απώτερος σκοπός της μελέτης είναι να αποτελέσει βάση για δημόσιο διάλογο, σχετικά με τη ρητορική και τα εγκλήματα μίσους στην κυπριακή κοινωνία. (Η μελέτη ετοιμάστηκε από τη νομική ομάδα του Δικηγόρου και Νομικού Συμβούλου, Λάκη Ν. Χριστοδούλου)
Η επίσημη ιστοσελίδα του σχεδίου είναι www.confronthatecy.com
Ο ασκός του Αιόλου του Καθηγητή Κώστα Γουλιάμου (Αντιπρόεδρος Δ.Σ. ΠΡΟΜΗΘΕΑ)
Αναφέρομαι σε ένα πραγματολογικό στοιχείο ή άλλως στην ιστορία της Γηραιάς Αλβιόνας: «Το “Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας” δημιουργήθηκε με την υπογραφή της “Ενωτικής Πράξης του 1707” μεταξύ της Αγγλίας και της Σκωτίας, κάτι που προκάλεσε από την αρχή στη Σκωτία έντονη λαϊκή δυσαρέσκεια και ταραχές στις μεγάλες πόλεις. Στους τρεις αιώνες που ακολούθησαν, το αίτημα για μεγαλύτερη αυτονομία ή και πλήρη ανεξαρτησία της Σκωτίας, έστω και αν δεν συσπείρωνε την πλειοψηφία του πληθυσμού, εξακολούθησε να είναι επίκαιρο. Αξίζει να αναφερθεί η σφαγή των απεργών υφαντών στο Κάλτον από Βρετανούς στρατιώτες το 1787, για παράδειγμα, που γενικά αναγνωρίζεται ότι σηματοδοτεί την αρχή του οργανωμένου σκωτσέζικου εργατικού κινήματος». Από τότε πέρασαν πάνω από τριακόσια χρόνια. Και στον 20ό αιώνα -μεταξύ του 1947 και του 1950- περίπου δύο εκατομμύρια Σκωτσέζοι υπέγραψαν το «Σύμφωνο της Σκωτίας», που ζητούσε τη δημιουργία σκωτσέζικου κοινοβουλίου. Αργότερα, (αναφέρομαι στο 1979) η κυβέρνηση των Εργατικών παραχώρησε στη Σκωτία το δικαίωμα για δικό της κοινοβούλιο, δίνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο και ένα βαθμό αυτονομίας εντός του Ηνωμένου Βασιλείου (devolution). Αυτός ο βαθμός ενισχύθηκε το 1998, όταν το Λονδίνο αποφάσισε την αποκέντρωση των εξουσιών από το Γουέστμινστερ. Σε αυτή την εικοσαετία (1979-1998) το Λονδίνο με την πολιτική του άνοιγε τον ασκό του Αιόλου όχι μόνο για το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και για την υπόλοιπη Ευρώπη. Ας μην ξεχνάμε πως το 2012, ο Βρετανός πρωθυπουργός, υπό το βάρος των πιέσεων, συμφώνησε στη διεξαγωγή δημοψηφίσματος στη Σκωτία. Ενός δημοψηφίσματος που μετά το αποτέλεσμα της Πέμπτης αλλάζει ραγδαία το πολιτικό σκηνικό στη Γηραιά Αλβιόνα. Όπως περίπου άλλαξε και η πολιτική ιστορία του Καναδά όταν το 1976, με την άνοδο στην εξουσία του σεπαριστικού κόμματος Parti Québécois, ξεκίνησε μια σειρά δημοψηφισμάτων απόσχισης του Quebec.
Πέραν όμως τούτου, αποδεικνύεται εκ των πραγμάτων πως το Λονδίνο αρχίζει πλέον να καρπώνεται και στην ίδια την επικράτειά του την πολιτική του divide et impera (διαίρει και βασίλευε). Πολιτική που εκκόλαψε και εφάρμοζε επί πολλές δεκαετίες ο αγγλικός εθνικισμός, σε περιοχές όπου εισέβαλλε και κατακτούσε ως αποικιοκρατική δύναμη. Για παράδειγμα, ο αυτονομιστής ηγέτης του Κασμίρ Μιρουαΐζ Ουμάρ Φαρούκ θέλει και την Ινδία να ακολουθήσει το παράδειγμα της Σκωτίας, προχωρώντας σε διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία αυτής της διαφιλονικούμενης περιοχής των Ιμαλαΐων. Επιπρόσθετα, θα υπογραμμίσουμε πως η Γηραιά Αλβιόνα βρίσκεται ήδη σε τροχιά ρήξης ακόμα με τη Γηραιά Ήπειρο. Έτσι δεν είναι λίγοι αυτοί που εκτιμούν (μεταξύ αυτών ο Economist, οι Financial Times κ.λπ.) ότι σε λίγα χρόνια η Βρετανία θα αποχωρήσει από την Ε.Ε. ή τουλάχιστον θα οδηγηθεί σταδιακά σε μία ειδική σχέση με αυτήν, κατά το πρότυπο της Νορβηγίας. Σε κάθε περίπτωση, το αποτέλεσμα της Πέμπτης προκαλεί πολιτικό σεισμό και πέραν της επικράτειας του Ηνωμένου Βασιλείου, καθότι δεν επιλύει αλλά πολλαπλασιάζει τα προβλήματα, κάτι που μένει να αποδειχθεί στο εγγύς μέλλον. Άλλωστε όλη αυτή την περίοδο αναπτύχθηκε μια προπαγάνδα -συναισθηματικής και ορθολογικής φόρτισης- που έχει πυροδοτήσει αντίστοιχες διαδικασίες και σε άλλες εύθραυστες περιοχές της Ευρώπης, όπως λόγου χάρη στην Κορσική, στο νότιο Τιρόλο, στη Χώρα των Βάσκων, στις Αλσατία και Λωρραίνη, στη Φλάνδρα, στη Λομβαρδία, στη Βόρεια Ιρλανδία και βέβαια στην Καταλονία, που προετοιμάζεται για ανάλογο δημοψήφισμα τον προσεχή Νοέμβριο. Ταυτόχρονα, το Βερολίνο έχει το δικό του ζήτημα: υπάρχουν ακόμα και εξέχοντες πολιτικοί που θεωρούν ότι η Βαυαρία πρέπει να κηρύξει την ανεξαρτησία της. Αναμφίβολα το αποτέλεσμα της Σκωτίας έχει τουλάχιστον ανοίξει στην πολιτική ατζέντα μια νέα σειρά ερωτημάτων-ζητημάτων. Και μάλιστα σε αυτή την περίοδο που διανύουμε παρατηρούμε εξαιρετικά αντιφατικές τάσεις. Εν κατακλείδι, το αποτέλεσμα της Σκωτίας δεν έκλεισε το θέμα. Τουναντίον, άνοιξε τον ασκό του Αιόλου ή άλλως το κουτί της Πανδώρας. Ποιος αμφιβάλλει πως η κρίση έφερε στο προσκήνιο παλαιές ιστορικές (και όχι μόνο) έριδες;
Επιστημονικό Έργο Η πρώτη κυπριακή αριστερή προεδρία, 2008 – 2013 του Δρ. Αντρέα Παναγιώτου (Μέλος Επιστημονικού Συμβουλίου ΠΡΟΜΗΘΕΑ)
Η πρόσφατη μελέτη του Αντρέα Παναγιώτου αποτελεί μια μοναδική ανάλυση για την εμπειρία της Κύπρου από την πρώτη κυπριακή αριστερή προεδρία μεταξύ του 2008-2013. Η μελέτη θέτει αρχικά το ιστορικό πλαίσιο: τη θέση της κυπριακής Αριστεράς και το τοπικό πολιτικό υποσύστημα, εστιάζει στην αλλαγή που επήλθε στο οικονομικό μοντέλο κατά την περίοδο υπό αναφορά και την έμφαση στην ανάπτυξη της ενεργειακής πολιτικής του κράτους. Ακολούθως προχωρεί σε ανάλυση του κυπριακού ζητήματος και των επιτευγμάτων στον τομέα αυτό. Θέτει το ζήτημα της οικονομικής κρίσης ως έναυσμα για την ταξική αντιπαράθεση κατά την περίοδο 2011-13 και τέλος αναλύει τις νέες δυναμικές του πολιτικού υποσυστήματος και της Δημόσιας Σφαίρας. Η ανάλυση εστιάζει σε ένα θεωρητικό ζητούμενο με πρακτικές πολιτικές προεκτάσεις: όταν αναλαμβάνει την εκτελεστική εξουσία η Αριστερά πώς μπορεί να διαχειριστεί μια συστημική κρίση του καπιταλισμού, σε ένα πλαίσιο με αποικιακά κατάλοιπα; Το ερώτημα έχει δυο πρακτικές διαστάσεις: 1. Σε σχέση με την Κύπρο και την Αριστερά, ως τοπικό ιστορικό πολιτικό χώρο, τα ζητούμενα αφορούν και στον τρόπο που η Αριστερά χειρίστηκε τη συγκυρία, αλλά και το τί αποκάλυψε για την κοινωνία, αυτή η πρωτόγνωρη εμπειρία.
2. Στο ευρύτερο Ευρωπαϊκό, αλλά και Μεσογειακό χώρο, η εμπειρία της κυπριακής Αριστεράς είναι αξιοσημείωτη, σε μια περίοδο με σημαντικές μετατοπίσεις τόσο στο χώρο της θεσμικής, όσο και της εξωθεσμικής Αριστεράς. Σε αυτό το πλαίσιο, τίθεται και το ευρύτερο θεωρητικό - ιστορικό ερώτημα, αν η εξουσία όντως αφομοιώνει την Αριστερά, αλλά και πώς μπορεί ένα οργανωμένο ιστορικά κίνημα/ χώρος να διατηρήσει την δυαδική κατάσταση του «οράματος» και της «καθημερινής πρακτικής», που μπορεί να μεταφραστεί σαν δυαδικό σχήμα «οργάνωσης» - «κινήματος» . Η ανάλυση είναι μια προσπάθεια να διερευνηθούν οι πιο πάνω δυο διαστάσεις σε 4 τομείς: ανεύρεση φυσικού αερίου, κυπριακό, αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, διαδικασία εξελικτικού εκδημοκρατισμού. Σε κάθε ενότητα η ιστορική συγκριτική ανάλυση για την πολιτική πρακτική (και τις σχετικές αντιπαραθέσεις) στο συγκεκριμένο πλαίσιο, συνοδεύεται από ανάλυση των εσωτερικών δυναμικών της αριστερής υποκουλτούρας/subculture. Η ολοκληρωμένη μελέτη είναι διαθέσιμη στο σύνδεσμο http://koinonioloyika.blogspot.com/2014/05/2008-2013.html
Η πολιτική της Ε.Ε. για τη μετανάστευση και τη Μέση Ανατολή « Πόσοι
άνθρωποι πρέπει να πεθάνουν πριν οι ηγέτες της ΕΕ θέσουν τέρμα στις ασφυκτικές πολιτικές της Ευρώπης;” Πρόεδρος της ομάδας της Ενωτικής Αριστεράς/ Αριστεράς των Πρασίνων των Βορείων Χωρών, Gabi Zimmer.
Αριστεράς/ Αριστεράς των Πρασίνων των Βορείων Χωρών στην Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις Πολιτικές Ελευθερίες, τη Δικαιοσύνη και τις Εσωτερικές Υποθέσεις - ανέφερε τα εξής μετά από συνάντηση με τον Επίτρόπο για τη Μετανάστευση και Εσωτερικών Υποθέσεων, κ. Δημήτρη Αβραμόπουλο: «Αναμένω ότι ο κ. Αβραμόπουλος θα προχωρήσει άμεσα σε συγκεκριμένες προτάσεις για το πώς θέλει να λύσει αυτή την τραγωδία που βρίσκεται σε εξέλιξη στη Μεσόγειο. Χρειαζόμαστε μια παραδειγματική στροφή στην πολιτική ασύλου. Αυτό που θέλω να ακούσω από αυτόν είναι το πώς η νέα αποστολή Border Patrol - Triton πρόκειται να σώσει ζωές χωρίς να διαθέτει τον απαραίτητο προϋπολογισμό ή εντολή.» Οι μαζικές δολοφονίες στη Μεσόγειο επισημαίνουν το φιάσκο της πολιτικής της ΕΕ για τη μετανάστευση και τη Μέση Ανατολή Μετά τη συγκλονιστική καταστροφή των προσφύγων έξω από τη Μάλτα, όπου, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, μέχρι 500 άτομα (κυρίως κάτοικοι της Γάζας) πνίγηκαν, η Πρόεδρος της Ομάδας της Ενωτικής Αριστεράς/ Αριστεράς των Πρασίνων των Βορείων Χωρών, Gabi Zimmer δήλωσε ότι η πολιτική της ΕΕ για το άσυλο και τη μετανάστευση φέρει άμεση ευθύνη για τους θανάτους. «Πόσοι άνθρωποι πρέπει να πεθάνουν πριν οι ηγέτες της ΕΕ να θέσουν τέρμα στις ασφυκτικές πολιτικές της Ευρώπης; Ήδη φέτος, περίπου 3000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στα ανοικτά των ακτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα παιδιά, οι γυναίκες και οι άνδρες που εγκαταλείπουν τον πόλεμο, τη φτώχεια και την πείνα χρειάζονται ασφαλή και νομικά κανάλια προς την ΕΕ. Αυτός θα πρέπει να είναι ο ρόλος μιας σύγχρονης πολιτικής για το άσυλο και τη μετανάστευση.» Η Ευρωβουλευτής Cornelia Ernst συντονιστής της Ομάδας της Ενωτικής
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, η πλειοψηφία των θυμάτων του ναυαγίου στα ανοικτά της Μάλτας ήταν από τη Λωρίδα της Γάζας. «Χρειαζόμαστε μια άμεση απάντηση στην απαράδεκτη ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα η οποία έχει επιδεινωθεί δραματικά για άλλη μια φορά από τον πόλεμο,» δήλωσε η Gabi Zimmer. «Οι άνθρωποι στη Γάζα δεν χρειάζονται μόνο τις βασικές ανάγκες της ζωής. Χρειάζονται μια μελλοντική προοπτική και ένα τέλος στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την ανθρωπιστική καταστροφή στη Γάζα. Μέχρι να αλλάξει αυτή η κατάσταση, δεν μπορεί να υπάρξει λύση στην ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση.» Η ομάδα της Ενωτικής Αριστεράς/ Αριστεράς των Πρασίνων των Βορείων Χωρών αποτελείται από 52 ευρωβουλευτές από όλη την Ευρώπη που εργάζονται για την ειρήνη, την αλληλεγγύη, την κοινωνική δικαιοσύνη, την ισότητα, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ευρώπη και πέρα από αυτήν. Είναι η μόνη εξισορροπημένη ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ