Παύλειος Λόγος τεύχος 96 by ΠΑΥΛΕΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

ΤΕΥΧΟΣ 96 ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012

λειτουργεί η

ΚΑΤΑΚΟΜΒΗ

ΤΟΥ Ι. ΝΑΟΥ

ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ

ΑΡΧΙΕΠ. ΣΥΜΦΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ

ΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗ ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΤΕΛΕΙΤΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ

ά κ ι μ ο ν ο κ ν ι ώ ο ι σ ε τ α γ σ ύ ρ ε χ ενισ ιση των έχ ν υ σ τη

ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ: 23310 20951, 6945384355 ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ: ΑΣΠΙΣ BANK 731-05-000-3607 ΠΕΙΡΑΙΩΣ: 5243-033886-401

σελ 4

ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΙΣ ΕΠΙ ΤΩ ΑΓΙΩ ΠΑΣΧΑ

ΣΥΝΤΟΜΟΝ ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΚΑΘΑΓΙΑΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΥΡΟΥ του σεβ. Μητροπολίτου Σουηδίας κ. Παύλου

σελ 16

σελ 6

ETOΣ ΙΘ΄ TEYXOΣ 96 ΜΑΡ. - ΑΠΡ. 2012

ΔΙMHNIAIO OPΘOΔOΞO ΠEPIOΔIKO

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

σελ 20

�

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ , NAOYΣHΣ KAI KAMΠANIAΣ ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ

σελ 8

σελ 10

ΑΝΑΝΗΨΗ ΑΠΟ ΤΗ ΛΗΘΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ (Β´μέρος) του Αρχιμ. Θεοφίλου Λεμοντζή

σελ 22

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ τοῦ σεβ. Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος

σελ 24 σελ 30

σελ 12 σελ 14

190η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΝΑΟΥΣΗΣ του μοναχού Γερασίμου Μπεκέ

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓ. ΓΡΗΓΟΡΙΟ ΠΑΛΑΜΑ

Η ΕΙΣ ΑΔΟΥ ΚΑΘΟΔΟΣ, ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΣ του Ἰωάννη Σιδηρά

MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ

ΕΙΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΑΙΩΝΙΟΝ του Αρχιμ. Ιερεμίου Γεωργαλή

Σεβασμιώτατος Mητροπολίτης Bεροίας κ. Παντελεήμων

ΣΥΝΤΑΞΗ, HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣEΛIΔOΠOIHΣH, KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA και ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ: Mον. Γεράσιμος Mπεκές. ΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ, EKTYΠΩΣH: «TYPE PRESS» Nέα Nικομήδεια ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ: Μον. Αντώνιος Σισμανίδης

ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ Λ O N TA I Σ T H Ν Τ Α Χ Υ Δ Ρ Ο Μ Ι Κ Η ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY: ΠEPIOΔIKO «ΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣ» ΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ, T.Θ. 241, 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317, ΦAΞ 23310 25275, E-mail: gerbekes@yahoo.gr XEIPOΓPAΦA AΣXETΩΣ ΔHMOΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠIΣTPE ΦONTAI

EΞΩΦYΛΛO Η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος πίσω από τον πατριαρχικό ναό μετά τον καθαγιασμό του Αγίου Μύρου. ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛO Αναμνηστική φωτογραφία του σεβασμιωτάτου με τον πρωτοσύγκελλο και τους ιερόπαιδες στον ιερό ναό αγίων Αναργύρων Βεροίας την Κυριακή των Βαΐων

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ. ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ: 20ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ & ΚΥΠΡΟ, 40ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY

ΣTH

website:

www.imverias.gr

Πατριαρχική ‘Απόδειξις

ἐπί τῷ ἁγίῳ Πάσχᾳ +ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ΕΛΕΩι ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ - ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΠΑΝΤΙ ΤΩι ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΑΡΙΝ, ΕΙΡΗΝΗΝ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΞΩΣ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ

«Πρωτότοκος τῶν νεκρῶν ἐγένετο»

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά

ὰν ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ ἀφεώρα μόνον εἰς Αὐτόν, ἡ σημασία της δι’ ἡμᾶς θὰ ἦτο μηδαμινή. Ἀλλὰ ὁ Χριστὸς δὲν ἀνέστη μόνος. Συνανέστησε μεθ’ Ἑαυτοῦ καὶ πάντας τοὺς ἀνθρώπους. Βροντοφωνεῖ σχετικῶς ὁ ἐκ τῶν προκατόχων ἡμῶν Ἱερὸς Χρυσόστομος: «Ἀνέστη Χριστός, καὶ νεκρὸς οὐδεὶς ἐν τῷ μνήματι∙ Χριστὸς γὰρ ἐγερθεὶς ἐκ νεκρῶν, ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων ἐγένετο»∙ ἀπαρχὴ δηλονότι τῆς ἀναστάσεως πάντων τῶν κεκοιμημένων καὶ τῶν ἐφεξῆς κοιμηθησομένων, καὶ τῆς μεταβάσεως αὐτῶν ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τὴν ζωήν. Τὸ μήνυμα εἶναι χαροποιὸν δι’ ὅλους, διότι ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ κατήργησε τὴν δύναμιν τοῦ θανάτου. Οἱ πιστεύοντες εἰς Αὐτὸν προσδοκοῦν ἀνάστασιν νεκρῶν καὶ διὰ τοῦτο βαπτίζονται εἰς τὸν θάνατον Αὐτοῦ, συνανίστανται μετ’ Αὐτοῦ, καὶ ζοῦν ζωὴν αἰώνιον. Ὁ μακρὰν τοῦ Χριστοῦ κόσμος

Παύλειος Λόγος

προσπαθεῖ νὰ συσσωρεύσῃ ὑλικὰ ἀγαθά, διότι στηρίζει ἐπ’ αὐτῶν τὴν ἐλπίδα τῆς ζωῆς του. Ἐλπίζει ἀκρίτως ὅτι διὰ τοῦ πλούτου θὰ ἀποφύγῃ τὸν θάνατον. Καὶ ὁ πλανώμενος ἄνθρωπος διὰ νὰ συσσωρεύσῃ πλοῦτον, ἐπιμηκύνοντα δῆθεν τὴν ζωήν του, σκορπίζει τὸν θάνατον εἰς τοὺς ἄλλους. Ἀφαιρεῖ ἀπὸ αὐτοὺς τὴν οἰκονομικὴν δυνατότητα τῆς ἐπιβιώσεως, καὶ πολλάκις διακόπτει βιαίως τὸ νῆμα τῆς ζωῆς των, ἐλπίζων ὅτι οὕτω θὰ διασώσῃ τὴν ἰδικήν του ζωήν. Ἀλλά, ἀλλοίμονον! Ἡ πλάνη του εἶναι μεγάλη. Ἡ ζωὴ κερδίζεται μόνον διὰ τῆς πίστεως εἰς τὸν Χριστόν καὶ διὰ τῆς εἰς Αὐτὸν ἐνσωματώσεως. Ἡ ἐμπειρία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας βεβαιοῖ ὅτι οἱ ἑνωθέντες μετὰ τοῦ Χριστοῦ ζοῦν καὶ μετὰ θάνατον, συνυπάρχουν μετὰ τῶν ζώντων, συνδιαλέγονται μετ’ αὐτῶν, ἀκούουν αὐτοὺς καὶ πολλάκις ἱκανοποιοῦν θαυματουργικῶς τὰ αἰτήματά των. Δὲν χρειάζεται πλέον ἡ ἀναζήτησις

τοῦ μυθολογικοῦ «ἀθανάτου ὕδατος». Ἡ ἀθανασία ὑπάρχει ἐν τῷ Χριστῷ, καὶ προσφέρεται δι’ Αὐτοῦ πρὸς ὅλους. Δὲν χρειάζεται νὰ ἐξολοθρεύωνται λαοὶ διὰ νὰ ἐπιβιώσουν ἄλλοι λαοί. Οὔτε χρειάζεται νὰ ἐξολοθρεύωνται ἀνυπεράσπιστοι ἀνθρώπιναι ὑπάρξεις διὰ νὰ ζήσουν ἀνετώτερον ἄλλαι ἀνθρώπιναι ὑπάρξεις. Εἰς ὅλους ὁ Χριστὸς προσφέρει τὴν ἐπίγειον καὶ τὴν ἐπουράνιον ζωήν. Ἀνέστη, καὶ ὅσοι ἐπιθυμοῦν ἀκολουθοῦν Αὐτὸν εἰς τὸν δρόμον τῆς Ἀναστάσεως. Ἀντιθέτως, ὅσοι ἐμμέσως ἢ ἀμέσως σκορπίζουν τὸν θάνατον, νομίζοντες ὅτι οὕτω θὰ παρατείνουν ἢ θὰ διευκολύνουν τὴν ἰδικήν των ζωήν, καταδικάζουν ἑαυτοὺς εἰς τὸν αἰώνιον θάνατον. Ὁ Ἀναστὰς Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς ἦλθεν εἰς τὸν κόσμον ἵνα πάντες οἱ ἄνθρωποι ζωὴν ἔχωσι καὶ περισσὸν ἔχωσιν. Ἀποτελεῖ μεγάλην πλάνην ἐὰν πιστεύωμεν ὅτι θὰ προέλθῃ εὐημερία εἰς τὸ ἀνθρώπινον γένος διὰ τῶν ἀλληλοσπαραγμῶν. Ὁ Χριστὸς

ἀνιστᾷ τοὺς νεκροὺς καὶ ἀκυρώνει τὴν θανάτωσιν αὐτῶν. Ἔχει τὴν δύναμιν τῆς ὑπερβάσεως τοῦ θανάτου. Τὸ γεγονὸς δὲ ὅτι ἐνίκησε τὸν θάνατον, ἐπιβεβαιοῖ τὴν ἀπέχθειαν Αὐτοῦ πρὸς αὐτόν. Ὁ Χριστὸς ὁδηγεῖ εἰς τὴν ζωήν, καὶ ἐπαναχορηγεῖ αὐτήν, τυχὸν διακοπεῖσαν, διότι Ἐκεῖνος εἶναι «ἡ Ζωὴ καὶ ἡ Ἀνάστασις ἡμῶν». Διὰ τοῦτο οἱ πιστοὶ δὲν φοβούμεθα τὸν θάνατον. Ἡ δύναμις ἡμῶν δὲν ἔγκειται εἰς τὸ ἄτρωτον τῆς ὑπάρξεώς μας ἀλλὰ εἰς τὸ ἀναστάσιμον αὐτῆς. Χριστὸς ἀνέστη! Καὶ ἡμεῖς θὰ ἀναστηθῶμεν!

Ἂς ἀκολουθήσωμεν, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, τὸν Ἀναστάντα Χριστόν, εἰς πάντα τὰ ἔργα Αὐτοῦ. Ἂς βοηθήσωμεν τοὺς στερουμένους τῶν μέσων τῆς ἐπιβιώσεως νὰ συντηρηθοῦν εἰς τὴν ζωήν. Ἄς διακηρύξωμεν εἰς τοὺς ἀγνοοῦντας τὴν Ἀνάστασιν τοῦ Χριστοῦ ὅτι δι’ αὐτῆς κατηργήθη ὁ θάνατος καὶ ὅτι συνεπῶς δύνανται καὶ αὐτοὶ νὰ μετάσχουν τῆς Ἀναστάσεως Αὐτοῦ, πιστεύοντες εἰς Αὐτόν καὶ ἀκολουθοῦντες τὰ ἴχνη Του. Ἡ ἰδικὴ μας ἀνάστασις τότε μόνον εἶναι δυνατή, ὅταν προσφέρηται διὰ τὴν ἀνάστασιν τῶν ἄλλων

ἀδελφῶν μας. Τότε μόνον ἡ νικητήριος διακήρυξις “Χριστὸς Ἀνέστη” θὰ ἐνεργῇ σωστικῶς δι’ ὅλην τὴν ἀνθρωπότητα. Γένοιτο! Ἅγιον Πάσχα 2012 + Ὁ Κωνσταντινουπόλεως διάπυρος πρὸς Χριστὸν Ἀναστάντα εὐχέτης πάντων ὑμῶν

Παύλειος Λόγος

Ποιμαντ ΑΝ †ΠΑΝΤ ΕΛΕΗΜΩΝ ἐλέῳ Θεοῦ Ἐπίσκοπος καὶ Μητροπολίτης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας Π ρ ὸ ς τὸν ἱερὸν κλῆρον καὶ τὸν εὐσεβῆ λαὸν τῆς καθ’ ἡμᾶς θεοσώστου ἐπαρχίας

Παύλειος Λόγος

τορική Εγκύκλιος ΝΑΣΤΑΣΕΩΣ «Χριστός τό καινόν Πάσχα, τό ζωόθυτον θῦμα, Υἱός Θεοῦ ὁ αἴρων τήν ἁμαρτίαν κόσμου»

έ αὐτόν τόν στίχο συγκεφαλαιώνει, ἀδελφοί μου, ὁ ἱερός ὑμνογράφος τό νόημα τῆς μεγάλης ἑορτῆς τοῦ Πάσχα. Γιά ἐμᾶς τούς χριστιανούς τό Πάσχα δέν εἶναι ἡ ἁπλή ἔξοδος ἀπό μία ἐγκόσμιο δουλεία καί ἡ ἀρχή μιᾶς πορείας πρός τήν γῆ τῆς ἐπαγγελίας, εἶναι ἡ ὁριστική ἔξοδός μας ἀπό τή δουλεία τῆς ἁμαρτίας, πού καταδυνάστευε τούς ἀνθρώπους· εἶναι ἡ ὁριστική συντριβή τῶν δεσμῶν τοῦ Ἅδου· εἶναι ἡ διάνοιξη τῶν κεκλεισμένων θυρῶν τοῦ Παραδείσου. Καί ὅλα αὐτά διότι τό Πάσχα τό ὁποῖο ἑορτάζουμε εἶναι τό «καινόν Πάσχα»· εἶναι τό νέο Πάσχα, στό ὁποῖο δέν θυσιάζεται ὁ «ἐνιαύσιος ἀμνός», ἀλλά ὁ ἴδιος ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ὁ ὁποῖος ὡς «ἀμνός ἄφωνος», κατά τόν προφήτη, αἴρει τίς ἁμαρτίες τοῦ κόσμου, αἴρει τίς ἁμαρτίες τοῦ κάθε ἀνθρώπου προσωπικά, θυσιάζεται ἐπί τοῦ Σταυροῦ γιά νά σχίσει τό χρεόγραφο τῶν ἁμαρτιῶν μας καί κατέρχεται «μέχρις Ἅδου ταμείων» γιά νά ἐλευθερώσει τόν νεκρό ἐξαιτίας τῆς ἁμαρτίας ἄνθρωπο, καί νά τόν συναναστήσει μαζί του· εἶναι τό νέο Πάσχα, τό ὁποῖο ταυτίζεται μέ τή θυσία ἀλλά καί τόν θρίαμβο τοῦ Χριστοῦ, μέ τή Σταύρωση ἀλλά καί τήν Ἀνάστασή του. «Χριστός τό καινόν Πάσχα, τό

ζωόθυτον θῦμα, Υἱός Θεοῦ ὁ αἴρων τήν ἁμαρτίαν κόσμου». Ὁ Χριστός εἶναι, ἀδελφοί μου, γιά ἐμᾶς τούς χριστιανούς τό Πάσχα. Αὐτό πιστεύουμε καί αὐτό διακηρύσσουμε στεντορείᾳ τῇ φωνῇ καί ἀπόψε καί «πάσας τάς ἡμέρας τῆς ζωῆς ἡμῶν». Ὁ Χριστός εἶναι γιά ἐμᾶς τούς πιστούς τό νόημα καί ἡ οὐσία τῆς μεγάλης ἑορτῆς πού πανηγυρίζουμε σήμερα, γιατί Αὐτός εἶναι ὁ αἴτιος τῆς ἑορτῆς, γιατί αὐτός εἶναι ὁ αἴτιος τῆς σωτηρίας μας. Γι᾽ αὐτό καί γιά ἐμᾶς τούς χριστιανούς δέν νοεῖται Πάσχα χωρίς τόν Χριστό στό ἐπίκεντρο τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς μεγάλης αὐτῆς ἡμέρας· δέν νοεῖται Πάσχα χωρίς τή συμμετοχή μας στήν Ἀναστάσιμη Θεία Λειτουργία· δέν νοεῖται Πάσχα χωρίς τόν Χριστό στήν ψυχή μας· δέν νοεῖται Πάσχα χωρίς τόν Χριστό στή ζωή μας. Ὅλα τά ἄλλα, ὅλα τά ὑλικά, ὅλα τά κοσμικά, ὅλα τά ἐξωτερικά στοιχεῖα τῆς ἑορτῆς πού μέ ἐπιμέλεια προετοιμάζαμε τίς προηγούμενες ἡμέρες εἶναι ἁπλῶς τρόποι ἐκφράσεως τῆς χαρᾶς μας γιά τήν ἑορτή τῶν ἑορτῶν καί τήν πανήγυρη τῶν πανηγύρεων, γιά τή λαμπροφόρο ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας. Δέν ἔχουν ὅμως κανένα νόημα καί καμία ἀξία καί δέν μποροῦν νά μᾶς προσφέρουν τήν ἀληθινή καί παραμένουσα στήν ψυχή μας χαρά, ἐάν λείπει ὁ αἴτιος τῆς χαρᾶς, ἐάν λείπει ὁ

Χριστός ἀπό τά σπίτια μας, ἀπό τίς οἰκογένειές μας, ἀπό τήν ψυχή τοῦ καθενός μας καί ἀπό τή ζωή μας. Γι᾽ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία μας μᾶς καλεῖ νά μήν διασκορπισθοῦμε, ὅπως οἱ ἐχθροί τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά νά προσέλθουμε λαμπαδηφόροι γιά νά τόν ὑποδεχθοῦμε Ἀναστάντα· μᾶς καλεῖ νά προσέλθουμε σάν τίς μυροφόρες γυναῖκες γιά νά συναντήσουμε τόν Χριστό καί νά τόν ἀκούσουμε νά μᾶς ἀπευθύνει τό «χαίρετε»· μᾶς καλεῖ νά προστρέξουμε σάν τούς ἀποστόλους στό κενό μνημεῖο καί νά ὁμολογήσουμε καί ἐμεῖς τό μέγα θαῦμα τῆς Ἀναστάσεώς του· μᾶς καλεῖ νά δεχθοῦμε τό εὐαγγέλιο τῆς χαρᾶς πού φέρνει ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ καί τό ὁποῖο διώχνει τόν φόβο πού δημιουργεῖ στήν ψυχή μας ἡ ἁμαρτία καί νικᾶ τή λύπη πού προκαλοῦν τά θλιβερά καί δυσάρεστα γεγονότα τοῦ κόσμου· μᾶς καλεῖ νά ἀπολαύσουμε ὄχι ὑλικά συμπόσια, ἀλλά «τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως» καί «τοῦ πλούτου τῆς χρηστότητος» τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου, ὥστε νά ζήσουμε μέ τόν Χριστό «τόν καινόν Πάσχα» καί ἀναστηθοῦμε καί ἐμεῖς μαζί του ψυχικά καί πνευματικά. Διάπυρος πρός τόν Ἀναστάντα Κύριον εὐχέτης † Ὁ Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων

Παύλειος Λόγος

ΑΝΑΝΗΨΗ

από τη λήθη του Θεού Β΄ΜΕΡΟΣ

Ὑπό Ἀρχιμανδρίτου Θεοφίλου Λεμοντζῆ, Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου Καμπανίας

ντίθετα στην ορθόδοξη θεολογία υπάρχουν άλλα μεγέθη κατανόησης και ερμηνείας της σχέσης Θεού και ανθρώπου. Η πτώση στην αμαρτία είναι η τραγωδία του ανθρώπου, ο τραυματισμός του ανθρώπου, μια ασθένεια, πνευματική και σωματική, η θεληματική κατάφαση στο θάνατο. Ο πιστός αισθάνεται έντονα την τραγικότητα της αμαρτίας που διαπερνά όλο του το είναι και τον οδηγεί στο μηδέν. Ζει την ολοκληρωτική διάσπαση της προσωπικότητάς του που επιφέρει η αμαρτία, την οποία αισθάνεται ως υπαρξιακό γεγονός, ως κάτι που του στερεί κάτι πολύτιμο: την όντως ζωή δίπλα στο Θεό. Καθώς αντικρίζει ο άνθρωπος «την άβυσσο κάτω από μας, την άβυσσο της πιο χαμηλής και βρωμερής πτώσης» (Ντοστογιέφσκι), τον κίνδυνο της εκμηδένισης και του θανάτου, της απώλειας του Θεού, κάθε νομική ερμηνεία είναι αφελής για να αντιμετωπιστεί αυτό το βαθύτατα υπαρξιακό γεγονός. Ο άνθρωπος που αισθάνεται το κενό του μηδενός μέσα του που δημιουργεί η αμαρτία, αναζητεί την πληρότητα της ζωής και όχι να τακτοποιήσει «νομικά» τις υποθέσεις 8

Παύλειος Λόγος

του έναντι του Θεού. Βλέπει τη χριστιανική ζωή όχι ως ανταλλαγή καλών έργων και αμοιβών αλλά σχέση-κοινωνία αγάπης με το Θεό. Πιστεύει στην αναγέννησή του, στην μεταμόρφωσή του και επιθυμεί την ένωσή του με το Θεό. Για την ορθόδοξη ασκητική μας παράδοση ο Θεός μας δεν είναι κάποια ανώτερη δύναμη κλεισμένη στον εαυτό της, στο ανείπωτο μεγαλείο της και στην αποκλειστικότητα της αγιότητάς της. Ένας τέτοιος Θεός θα ήταν φοβερός και αποκρουστικός ή δεν θα ήταν δημιουργός και σωτήρας μας. Θα ήταν ένας υπέροχος Θεός του ουρανού αλλά όχι της γης, όχι ο αληθινός και προσωπικός Θεός, αυτός που κάλεσε και καλεί την ανθρωπότητα στο δείπνο της αγάπης του και στην κοινωνία της αγιότητάς του. Ο Θεός απλώνει σε όλους τους ανθρώπους, ασεβείς και ευσεβείς, την αγάπη του όπως και ο ήλιος απλώνει σε όλο τον κόσμο το φως του. Εξαρτάται από εμάς αν θα δεχτούμε το φως του. Αναφέρει ο άγιος Ιωάννης Σιναΐτης ή της Κλίμακος: «Ο Θεός είναι, για όσους θέλουν, η ζωή και η σωτη ρία τους, όλων, και των πιστών και των απίστων, και των δικαίων και των αδίκων, και των ευσεβών και των ασεβών, και των απαθών και των εμπαθών, και των μοναχών και των κοσμικών, και των σοφών και των αγραμμάτων, και των

υγιών και των ασθενών, και των νέων και των ηλικιωμένων. Είναι κάτι παρόμοιο με την ακτινοβολία τού φωτός, με την θέα του ηλίου και με την εναλλαγή των εποχών (τα οποία προσφέρονται εξίσου σε όλους τους ανθρώπους). Και δεν μπορεί να είναι διαφορετικά, διότι «δεν υπάρχει προσωποληψία στον Θεό». Ο Θεός δεν είναι χωροφύλακας ή εισαγγελέας. Ο Θεός δεν είναι σαν τους δικαστές, όπως αναφέρει και ο Μέγας Αθανάσιος. Λίγο μετά την πτώση ο Θεός ούτε δικάζει ούτε καταδικάζει τον άνθρωπο αλλά τον αναζητεί μέσα στο «δειλινό» (Γέν. 3,8) που συμβολίζει το σκοτάδι της απομονωμένης από το Θεό ανθρώπινης ύπαρξης, τη δυστυχία και τον πόνο της πτώσης και αυτό το σκοτάδι θα κυριαρχεί στην ανθρωπότητα μέχρι την έλευση του Ιησού Χριστού. Αναφέρει το κείμενο της Γενέσεως: «Και ήκουσαν της φωνής Κυρίου του Θεού περιπατούντος εν τω παραδείσω το δειλινόν, και εκρύβησαν ο τε Αδάμ και η γυνή αυτού από προσώπου Κυρίου του Θεού εν μέσω του ξύλου του παραδείσου. Και εκάλεσε Κύριος ο Θεός τον Αδάμ και είπεν αυτώ˙ Αδάμ, που ει; και ειπεν αυτώ· της φωνής σου ήκουσα περιπατούντος εν τω παραδείσω και εφοβήθην, ότι γυμνός είμι, και εκρύβην. Και είπεν αυτώ ο Θεός˙ τις ανήγγειλε σοί ότι

γυμνός ει, ει μη από του ξύλου, ου ενετειλάμην σοί τούτου μόνου μη φαγείν, άπ’ αυτού έφαγες;» (Γέν. 3,8-11). «Αδάμ, που ει;» (Γέν. 3,10). Μια ερώτηση του Θεού, που αποκαλύπτει ότι το πλάσμα του οδηγείται από την ύπαρξη στην ανυπαρξία, οδηγείται προς το θάνατο εξαιτίας των άστοχων επιλογών του. «Αδάμ, που ει;» (Γέν. 3,10). Αυτή είναι η ερώτηση του Θεού προς τον Αδάμ εκείνο το δειλινό της πτώσης, μια πραγματική αποκάλυψη για την κατάσταση του πλάσματος που αρνήθηκε το «είναι», την κοινωνία μαζί Του. Βλέπουμε λοιπόν ότι ο Θεός όχι μόνο δεν παύει να ενδιαφέρεται γι’ αυτόν, αλλά τον αναζητεί μέσα στο σκοτάδι της ύπαρξής του περιμένοντας από τον άνθρωπο την μετάνοια, διότι η αγάπη Του, είναι απέραντη και ατελείωτη. Μια αγάπη που δεν είναι απλώς μια ηθική Του ιδιότητα, αλλά ο τρόπος ύπαρξής Του όπως φαίνεται μέσα

από το μυστήριο της Αγίας Τριάδος, της αγαπητικής κοινωνίας των τριών προσώπων. «Ο Θεός αγάπη εστί» (Α’ Ιωάν. 4,16). Σύμφωνα με τον όσιο Πέτρο τον Δαμασκηνό, «ο Θεός μάς δημιούργησε για να δοκιμάσουμε όχι την οργή του, αλλά την αγάπη του». Για τους Πατέρες της Εκκλησίας μας η αμαρτία δεν είναι παράβαση κάποιου σκληρού θεϊκού νόμου, που τιμωρείται επειδή προκαλεί την «οργή του Θεού». Είναι κρίση στην ίδια τη ζωή του ανθρώπου, που παρεμποδίζει την πορεία του προς την τελειότητα και τον οδηγεί στην ποικιλόμορφη στέρηση της ελευθερίας του. Από την κρίση αυτή ο Θεός κάνει κάθε προσπάθεια να τον θεραπεύσει, χωρίς να του καταργήσει τη δυνατότητα να επιλέγει το καλό ή το κακό, δηλαδή την ελευθερία του. Πολλές φορές βέβαια γίνεται λόγος στην Αγία Γραφή για οργή τού Θεού αλλά όλες αυτές οι εκφράσεις έχουν παιδαγωγικό χαρακτή-

ρα και έχουν σκοπό να συνετίσουν τους ανθρώπους. Ο Θεός ούτε οργίζεται, ούτε τιμωρεί τον άνθρωπο. Τι είναι οργή του Θεού μας το λέει πολύ καλά ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής: «όταν ο Θεός σταματήσει να στέλνει τα Θεία χαρίσματα»· και επειδή οργίζεται ο άνθρωπος νομίζει ότι το ίδιο κάνει και ο Θεός. Ο Θεός όχι μόνο δεν οργίζεται αλλά αφήνει και το μεγαλείο Του και γίνεται ο ίδιος άνθρωπος για να τον σώσει. Αυτή η λύτρωση παρέχεται ως δωρεά και σε όποιον θέλει γιατί το μόνο που δεν μπορεί ο Θεός να κάνει είναι να αναγκάσει τον άνθρωπο να τον αγαπήσει διότι όπως λέγει και ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, «άνθρωπος ασεβής είναι μία ύπαρξη λογική και θνητή, η οποία θεληματικά αποφεύγει την ζωή, και τον Δημιουργό της, που υπάρχει αιώνια, τον θεωρεί ανύπαρκτο ».

Παύλειος Λόγος

Μεγ. Παρασκευή τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος

«Εἰς τί ἀμνημονεῖτε μου;»

ία σειρά ἐρωτημάτων θέτει ὁ ἱερός ὑμνογράφος εἰς τά χείλη τοῦ δι᾽ ἡμᾶς πάσχοντος καί σταυρουμένου Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ. Μία σειρά ἐρωτημάτων τά ὁποῖα ἀπευθύνονται πρός τούς σταυρωτές του Ἰουδαίους ἀλλά καί πρός τόν ὄχλο ὁ ὁποῖος ἐπιτακτικά εἶχε ζητήσει ἀπό τόν Πόντιο Πιλᾶτο τή σταύρωσή του. «Λαός μου, τί ἐποίησα ὑμῖν; οὐ θαυμάτων ἐνέπλησα τήν Ἰουδαίαν; οὐ νεκρούς ἐξανέστησα μόνῳ τῷ λόγῳ; … τί οὖν μοι ἀνταποδίδοται; εἰς τί ἀμνημονεῖτέ μου;» Ἀνθρώπινα καί λογικά τά ἐρωτήματα αὐτά, ἀλλά ὁ Χριστός δέν ἀντιμετωπίζει τά πράγματα μέ ἀνθρώπινα καί λογικά κριτήρια, ἀλλά μέ κριτήριο τήν ἀπέραντη ἀγάπη του πρός τό πλάσμα του. Ἄν ὁ Χριστός σκεφτόταν ὅπως ἐμεῖς, δέν θά ἀποφάσιζε ποτέ νά ἔρθει στή γῆ καί νά θυσιασθεῖ γιά χάρη μας, γιατί ὡς παντογνώστης θά γνώριζε ὅτι πολλοί θά ἦταν ἐκεῖνοι πού δέν θά ἀναγνώριζαν τήν προσφορά καί τή θυσία του. Ὁ Χριστός δέν περίμενε τήν εὐγνωμοσύνη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς του γιά ὅσα ἔκανε γι᾽ αὐτούς. Ὁ Χριστός δέν διαμαρτυρήθηκε γιά τήν ἀγνωμοσύνη τῶν ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι παρότι ὑπῆρξαν μάρτυρες τῶν θαυμάτων του καί ἀποδέκτες τῶν εὐεργεσιῶν του, παρότι τόν ὑποδέχθηκαν θρι10

Παύλειος Λόγος

αμβευτικά ὡς Μεσσία καί βασιλέα τους, στή συνέχεια ζήτησαν τήν καταδίκη του. Ἀλλά ὁ Χριστός δέν περιμένει τήν εὐγνωμοσύνη μας οὔτε καί σήμερα· οὔτε καί διαμαρτύρεται γιά τήν ἀγνωμοσύνη μας· γιατί ἡ ἀγνωμοσύνη πρός τόν Χριστό δέν ἦταν μόνο χαρακτηριστικό τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς του, ἀλλά καί τῆς ἐποχῆς μας καί κάθε ἐποχῆς. Οἱ ἄνθρωποι ξεχνοῦμε πώς ὅ,τι εἴμαστε καί ὅ,τι ἔχουμε τό ὀφείλουμε στόν Χριστό. Ξεχνοῦμε ὅτι σέ Ἐκεῖνον ὀφείλουμε ἀπέραντη εὐγνωμοσύνη, γιατί «ὄντας νεκρούς τοῖς παραπτώμασιν καί ταῖς ἁμαρτίαις … συνεζωοποίησεν ἡμᾶς». Ξεχνοῦμε ὅτι σέ Ἐκεῖνον ὀφείλουμε τή λύτρωση καί τήν ἀπαλλαγή μας ἀπό τήν ἁμαρτία. Ξεχνοῦμε ὅτι σέ Ἐκεῖνον ὀφείλουμε τήν ἀποκατάστασή μας στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ξεχνοῦμε ὅτι ἡ ζωή μας χωρίς Αὐτόν δέν ἔχει οὔτε νόημα οὔτε σκοπό. Ξεχνοῦμε ὅτι ἡ ζωή μας χωρίς τήν ἀγάπη τήν ὁποία μᾶς δίδαξε Ἐκεῖνος, ἀνεβαίνοντας γιά χάρη μας στόν Σταυρό καί δεχόμενος νά ὑποστεῖ ἕνα ὀδυνηρό καί ἐπονείδιστο θάνατο, μετατρέπεται σέ ἐμπόλεμη κατάσταση μέ τούς ἄλλους ἀνθρώπους, γιατί τούς θεωροῦμε ἀντιπάλους καί ὄχι ἀδελφούς. Ξεχνοῦμε ὅτι μακρυά ἀπό τόν Χριστό δέν ἔχουμε ἐλπίδα, δέν ἔχουμε προοπτική, δέν ἔχουμε χαρά, δέν ἔχουμε μέλλον. Καί ὅλα αὐτά τά γνωρίζει ὁ Χριστός, ἀδελφοί μου· γι᾽ αὐτό καί μᾶς ἀπευθύνει σήμερα ἀπό τό ὕψος τοῦ

Σταυροῦ του αὐτή τήν ἐρώτηση: «Εἰς τί ἀμνημονεῖτε μου;». Γιά ποιόν λόγο μέ ξεχνᾶτε; Ἡ ἐρώτηση εἶναι προσωπική καί ἀπευθύνεται στόν καθένα μας. Ὁ Χριστός μᾶς ρωτᾶ ὄχι γιατί ἐνδιαφέρεται γιά τόν ἑαυτό του, ἀλλά γιατί ἐνδιαφέρεται γιά μᾶς. Ἡ ἐρώτησή του πηγάζει ἀπό τήν ἀπέραντη ἀγάπη του γιά τόν καθένα ἀπό ἐμᾶς προσωπικά, καί προσπαθεῖ μέ αὐτή νά μᾶς ἀφυπνήσει ἀπό τόν λήθαργο τῆς ἀδιαφορίας, τῆς ἀδρανείας, τῆς ψυχρότητος, τῆς ἀμφιβολίας καί τῆς ἀπιστίας μας. Γι᾽ αὐτό, ἀδελφοί μου, καθώς σήμερα στεκόμαστε ἐνώπιον τοῦ Σταυροῦ, καθώς τόν ἀτενίζουμε «γυμνόν καί ἄπνουν» ἐπ᾽ αὐτοῦ γιά τή δική μας σωτηρία, ἄς σκεφθοῦμε σοβαρά τό ἐρώτημα πού μᾶς ἀπευθύνει· ἄς σκεφθοῦμε σοβαρά γιατί τόν ξεχάσαμε, γιατί τόν ἐγκαταλείψαμε, γιατί ἀπομακρυνθήκαμε ἀπό τήν ὁδό τῶν ἐντολῶν του καί ποῦ μᾶς ἔχει ὁδηγήσει αὐτή ἡ συμπεριφορά μας. Ἄς τό σκεφθοῦμε καί ἄς ἀποφασίσουμε νά ἐπιστρέψουμε στήν ἀγάπη του· ἄς ἀποφασίσουμε νά τοῦ ἐκφράσουμε τήν ἀγάπη καί τήν εὐγνωμοσύνη μας γιά τή θυσία του ἐναρμονίζοντας τή ζωή μας μέ τό θέλημά του· ἄς ἀποφασίσουμε νά παραμείνουμε ἀφοσιωμένοι μαθητές του κάτω ἀπό τό Σταυρό του, γιά νά ἀξιωθοῦμε νά τόν συναντήσουμε καί Ἀναστάντα καί νά ἀναστηθοῦμε καί ἐμεῖς μαζί του καί ἐδῶ στή γῆ καί στόν οὐρανό.

Παύλειος Λόγος

190η επέτειος ολοκαυτώματος Νάουσας

μεγαλειώδης Λιτανεία της εικόνας των 1241 Νεομαρτύρων

ε μία σειρά εκδηλώσεων λατρευτικού, πολιτιστικού και αθλητικού χαρακτήρα ολοκληρώθηκαν την Κυριακή του Θωμά στη Νάουσα οι εορταστικές εκδηλώσεις για την 190η επέτειο του Ολοκαυτώματος της πόλης. Για πρώτη φορά φέτος πραγματοποιήθηκε το Σάββατο το απόγευμα μεγαλειώδης λιτανευτική πομπή της ιεράς εικόνος των 1241 Ναουσαίων Νεομαρτύρων από τον ιερό ναό αγίου Μηνά προς τον Χώρο του Μαρτυρίου (Κιόσκι). Έλαβαν μέρος οι σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες

Παύλειος Λόγος

του μοναχού Γερασίμου Μπεκέ Σισανίου και Σιατίστης κ. Παύλος, ο οποίος χοροστάτησε στον εσπερινό, προεξήρχε της λιτανείας και κήρυξε το θείο λόγο στο Χώρο Μαρτυρίου, Αιτωλοακαρνανίας κ. Κοσμάς και Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων. Επίσης συμμετείχαν κληρικοί, χορός ιεροψαλτών, ιερόπαιδες, αντιπροσωπείες πολιτιστικών σωματείων, οι φιλαρμονικές του Δήμου Λαμίας και του Δήμου Νάουσας, στρατιωτικό άγημα, οι τοπικές πολιτικές και στρατιωτικές Αρχές και μεγάλος αριθμός πιστών που αγκάλιασε με ενθουσιασμό το νέο αυτό θεσμό. Κατά την άφιξη στον ιερό «Χώρο Μαρτυρίου» οι αρχιερείς ανέβηκαν σε εξέδρα και τελέστηκε αρτοκλα-

σία ενώ ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων ευχαρίστησε τους δύο αρχιερείς για τη συμμετοχή τους στον εορτασμό της επετείου του Ολοκαυτώματος και παραχώρησε το βήμα στο σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σισανίου κ. Παύλο, ο οποίος μίλησε με τον χαρακτηριστικό και άμεσο τρόπο που τον διακρίνει συγκρίνοντας τις αρετές και τα ιδανικά των νεομαρτύρων και τα αντίστοιχα σημερινά. Σε κάποιο μέρος της ομιλίας του τόνισε ότι: «όσοι σήμερα με κάθε τρόπο χλευάζουν την πίστη στο Χριστό, έχουν τη θέση αυτών που χλεύαζαν τους νεομάρτυρες την ώρα του μαρτυρίου τους» κι ακόμη «το «εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι

περί πάτρης» έχει καταντήσει σήμερα «αμύνεσθαι περί πάρτης»»! Στο τέλος της τελετής ο σεβασμιώτατος Βεροίας κ. Παντελεήμων δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει ιδιαίτερα τον Δήμαρχο Νάουσας για τις διευκολύνσεις του στην οργάνωση του νέου αυτού θεσμού, καθώς και όλους όσοι συμμετείχαν με κάθε τρόπο σε αυτόν. Μετά την ολοκλήρωση της λιτανείας πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του Δημοτικού Θεάτρου εκδήλωση του Λυκείου Ελληνίδων με τον τίτλο: «και αλέκτωρ ουκ

εφώνησε» κατά την οποία παρουσιάστηκε με προτότυπο τρόπο η ιστορία της Νάουσας μέχρι το 1822. Την επομένη ημέρα το πρωί οι τρεις αρχιερείς τέλεσεσαν συλλείτουργο στο μητροπολιτικό ιερό ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος προεξάρχοντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αιτωλοακαρνανίας κ. Κοσμά ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο. Ακολούθησε δοξολογία για την επέτειο του Ολοκαυτώματος προεξάρχοντος του σεβασμιωτάτου Μη-

τροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος και τρισάγιο στο Χώρο Θυσίας. Οι εορταστικές εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με την παρουσίαση ύμνου – παιάνα που συνέθεσε η φιλαρμονική του Δήμου Λαμίας ειδικά για την εορτή του Ολοκαυτώματος και την καθιερωμένη μαθητική και στρατιωτική παρέλαση.

Παύλειος Λόγος

«Η θεολογική και φιλοσοφική σημασία του έργου του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά» ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ο Σάββατο 10 Μαρτίου μεταφέρθηκαν στη Βέροια οι εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου για τον Άγιο Γρηγόριο Παλαμά με θέμα:«Η θεολογική και φιλοσοφική σημασία του έργου του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά». Η έναρξη και οι εργασίες των τριών πρώτων ημερών του συνεδρίου πραγματοποιήθηκαν στη Θεσσαλονίκη και το Λαγκαδά, ενώ συνεχίστηκαν και ολοκληρώθηκαν στη Νεάπολη. Στη Βέροια οι εργασίες έλαβαν χώρα στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο. Παρέστησαν οι σεβασμιώτατοι μητροπολίτες Φλωρίνης κ. Θεόκλητος, Εδέσσης κ. Ιωήλ, Κιλκισίου κ. Εμμανουήλ, καθώς επίσης και οι τοπικές πολιτικές και στρατιωτικές αρχές. Χαιρετισμό απηύθυναν ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων και ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Διοκλείας κ. Κάλλιστος. Επίκαιρους ύμνους απέδωσε ορός πατέρων από την ιερά μονή Τιμίου Προδρόμου Σκήτεως Βεροίας. Πρώτος εισηγητής ήταν ο Αρχιμ. Γεώργιος Χρυσοστόμου, πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας και Καθηγητής της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης με θέμα: «Η λειτουργική τιμή του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά στη Βέροια». Δεύτερος εισηγητής ήταν ο κ. Κωνσταντίνος Νιάρχος, Καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με θέμα: «Η φιλοσοφία στην αρχαία Ελλάδα και στο Βυζάντιο

Παύλειος Λόγος

με ειδική αναφορά στον Άγιο Γρηγόριο Παλαμά». Τρίτος εισηγητής ήταν ο κ. Γεώργιος Παπαδάκης, Καθηγητής της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Ιωαννίνων, με θέμα: «Η πατερική βάση της προόδου του Αγίου Πνεύματος στο έργο του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά». Τελευταίος εισηγητής ήταν ο κ. Norman Russell, Καθηγητής στο ορθόδοξο Ινστιτούτο Cambridge Ηνωμένου

Ο σεβ. Μητροπολίτης Διοκλείας κ. Κάλλιστος

Βασιλείου, με θέμα: «Το χριστολογικό πλαίσιο της προσέγγισης του Παλαμά στη θέωση». Το μεσημέρι παρετέθη στους συνέδρους γεύμα στην ιερά μονή Παναγίας Δοβρά, ενώ το απόγευμα τελέστηκε στην ιερά μονή Τιμίου Προδρόμου Σκήτεως Βεροίας ο πανηγυρικός εσπερινός της εορτής του αγίου Γρηγορίου

Παλαμά χοροστατούντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δικολείας κ. Καλλίστου, ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο. Ακολούθησε επίσκεψη στο ιερό σπήλαιο όπου ασκήτευσε ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς και δείπνο που παρέθεσε η ιερά μονή. Η προσφώνηση του σεβ. Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντλεήμονος. «Με πολλή χαρά και τιμή σας υποδεχόμαστε σήμερα στην ιερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας και στην πόλη μας, σε μία πόλη και σε μία περιοχή που αγιάσθηκε όχι μόνο από την παραμονή σ’ αυτήν και από την άσκηση του μεγάλου Πατρός της Εκκλησίας μας και διδασκάλου του ακτίστου φωτός, του αγίου Γρηγορίου Παλαμά, αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, το έργο του οποίου αποτελεί και το αντικείμενο μελέτης του συνεδρίου σας, αλλά και της αγίας οικογενείας του, η οποία ανεγράφη προ τριετίας με πατριαρχική και συνοδική απόφαση στις αγιολογικές δέλτους της κατ ανατολάς Αγίας του Χριστού Εκκλησίας. Η χαρά μου είναι όμως μεγάλη γιατί μεταξύ των διακεκριμένων επιστημόνων που μετέχουν στο συνέδριό σας είναι και ο παλαιός μου καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Διοκλείας κ. Κάλλιστος, ένας από τους σημαντικότερους μελετητές των Πατέρων της Ορθοδόξου Εκκλησίας αλλά και ένας από τους διαπρύσιους κήρυκες της ορθοδόξου Θεολογίας στο Δυτικό κόσμο, ακαδημαϊκό και θεολογικό.

Και αυτός ο συνδυασμός ακαδημαϊκού και θεολογικού είναι αυτός που προσιδιάζει απόλυτα στην προσωπικότητα και το έργο του μεγάλου Πατρός, του κορυφαίου θεολόγου που τιμούμε, του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Είναι αυτό ακριβώς που αναζητάτε κι εσείς μέσα από το θέμα του συνεδρίου σας: «Η φιλοσοφική και θεολογική θεώρηση του έργου του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά». Για τον άγιο Γρηγόριο η θύραθεν φιλοσοφία ήταν η αρχή, ήταν η σπουδή και η μελέτη του δίπλα στους διαπρεπείς καθηγητές της εποχής του στην πρωτεύουσα της βυζαντινής αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη. Και ήταν τόσο βαθύς γνώστης της θύραθεν φιλοσοφίας και τόσο επιδέξιος χειριστής των φιλοσοφικών όρων και συλλογισμών, ώστε – όπως μαρτυρεί ο εγκωμιαστής του, λόγιος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως άγιος Φιλόθεος ο Κόκκινος – σε μία φιλοσοφική συζήτηση ενώπιον του αυτοκράτορα Ανδρονίκου Β΄ Παλαιολόγου οι απαντήσεις του σχετικά με τα λογικά συγγράμματα του Αριστοτέλη έκαναν τον Μεγάλο Λογοθέτη, Θεόδωρο Μετοχίτη, εμβριθή γνώστη και σχολιαστή του αρχαίου φιλοσόφου, να πει με θαυμασμό ότι «και αυτός Αριστοτέλης ει παρών ακροατής καθίστατο τούτου, επήνεσεν αν ου μετρίως, ως γε εγώ νομίζω». Και ο ίδιος ο Αριστοτέλης, δηλαδή, αν ήταν παρών και τον άκουγε, νομίζω ότι θα τον επαινούσε υπερβολικά». Η βαθειά και ουσιαστική γνώση της φιλοσοφίας δεν μεταβάλλει όμως τον άγιο Γρηγόριο σε δέσμιό της, όπως συνέβη με την περίπτωση του αντιπάλου

του Βαρλαάμ του Καλαβρού ή και εν μέρει με τον συνεχιστή των απόψεών του Νικηφόρο Γρηγορά. Ο άγιος Γρηγόριος δεν εμπλέκεται στους λαβύρινθους της αριστοτελικής λογικής, έστω και αν τους χρησιμοποιεί για να εκφράσει με ανθρώπινα σχήματα τη θεία σοφία στην οποία ο ίδιος μυείται με την άσκηση, με την προσευχή, με την κάθαρση και κυρίως με τη θεία Χάρη. Ο άγιος Γρηγόριος δεν υποκαθιστά τη

Ο καθηγητής κ. Norman Russell

σοφία του Θεού με τη φιλοσοφία, αλλά δεν αρνείται να τη χρησιμοποιήσει, όπως έκαναν και πριν από αυτόν οι Καππαδόκες πατέρες, ο άγιος Μάξιμος ο ομολογητής, ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός και τόσοι άλλοι. Μέσω αυτής της χρήσεως των όρων και των αρχών της θύραθεν φιλοσοφίας στη θεολογία και μάλιστα στο επίπεδο της θεολογίας

του ακτίστου φωτός και της θεώσεως του ανθρώπου, η φιλοσοφία αποκτά νόημα και ουσία, διότι γίνεται το όχημα και το μέσο για την κατ΄ άνθρωπο έκφραση των αρρήτων μυστηρίων της θείας σοφίας, αλλά και αποδεικνύεται η υπεροχή της θείας σοφίας έναντι της ανθρωπίνης, υπεροχή που βασίζεται στη Θεία Χάρη και εκφράζεται με τα λόγια του αποστόλου Παύλου: «α και λαλούμεν ουκ εκ διδακτοίς ανθρωπίνης σοφίας λόγοις αλλ’ εν διδακτοίς πνεύματος». Και αυτό το πνεύμα, το Πανάγιο Πνεύμα, ήταν που δίδαξε τον άγιο Γρηγόριο την αληθινή θεολογία. Και του δίδαξε μέσα στις ώρες της νοεράς προσευχής και της νήψεως, στις ώρες της ησυχίας και της πνευματικής εργασίας στο σπήλαιο, όπου ασκήτευσε στη Σκήτη του Τιμίου Προδρόμου, αλλά και στο Άγιο Όρος, Και αυτή η αληθινή θεολογία που αναδύεται από το έργο και τη ζωή του κάνει τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά να υπερβαίνει τα μέτρα των κατά κόσμον φιλοσόφων της εποχής του και δίνει αξία και σημασία στα έργα του· τους δίνει ουράνια προοπτική και πραγματική σημασία. Γιατί αν η φιλοσοφία όφειλε να βοηθά τον άνθρωπο να πλησιάσει τον Θεό, η θεολογία είναι αυτή που του τον αποκαλύπτει. Και αυτό επιτυγχάνει με τα έργα του ο άγιος Γρηγόριος. Με αυτές τις λίγες και απλές σκέψεις σας καλωσορίζω και πάλι στην Ιερά Μητρόπολή μας και σας εύχομαι καλή παραμονή και επιτυχία στο συνέδριό σας».

Παύλειος Λόγος

Τό Ἅγιον Μύρον

σύντομον ἱστορικόν καθαγιασμοῦ τοῦ Ἁ τοῦ σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σουηδίας καί πάσης Σκανδυναυίας κ. Παύλου Ἀναμνηστική φωτογραφία μετά τήν ὁλοκλήρωση τοῦ καθαγιασμοῦ τοῦ Ἁγίου Μύρου

Παύλειος Λόγος

Ἁγίου Μύρου

ν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ, τό Ἅγιον Μύρον καθαγιάζεται ἵνα χρησιμεύσῃ ἐν τῇ τελέσει τοῦ μυστηρίου τοῦ Χρίσματος, ὡς ὀρατόν σημεῖον τῆς μεταδόσεως τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πρός τούς βαπτιζομένους.

Κατά τούς πρώτους χρόνους τοῦ Χριστιανισμοῦ, ἡ μετάδοσις τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πρός τούς βαπτιζομένους ἐγίνετο ὑπό τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, διά τῆς «ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν». «Ἀκούσαντες δέ οἱ ἐν Ἰεροσολύμοις Ἀπόστολοι ὅτι δέδεκται ἡ Σαμάρεια τόν λόγον τοῦ Θεοῦ, ἀπέστειλαν πρός αὐτούς τόν Πέτρον καί Ἰωάννην· οἳτινες καταβάντες προσηύξαντο περί αὐτῶν ὅπως λάβωσι Πνεῦμα Ἅγιον· οὔπω γάρ ἦν ἐπ᾽ οὐδενί αὐτῶν ἐπιπεπτωκός, μόνο δέ βεβαπτισμένοι ὑπῆρχον εἰς τό ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ. Τότε ἐπετίθουν τάς χεῖρας ἐπ᾽αὐτούς, καί ἐλάμβανον Πνεῦμα Ἅγιον» (Πράξ. 8, 14-17). Ὅταν ὅμως αἱ ἀνά τήν οἰκουμένην Ἐκκλησίαι ἐπληθύνθησαν καί ὁ ἀριθμός τῶν βαπτιζομένων ηὐξήθη σοβαρῶς, ὥστε νά καθίσταται ἀδύνατος παρομοία πρός τήν εἰς Σαμάρειαν γενομένην ἀποστολήν, εἰσήχθη ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ ἡ δι᾽ Ἅγίου Μύρου χρῖσις, ἥτις ἀντικατάστησε πλήρως τήν δι᾽ «ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν» μετάδοσιν τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πρός τούς βαπτιζομένους. Ὁ χρόνος καθ᾽ὅν συνετελέσθη ἡ ἀντικατάστασις αὕτη δέν τυγχάνει γνωστός. Πάντως το πιθανώτερον εἶναι ὅτι ἡ ἀντικατάστασις ἐγένετο κατ᾽ αὐτήν ταύτην τήν ἀποστολικήν ἐποχήν. «Ἀντί γάρ τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τοῦτο δέδοται ὑπό τῶν Ἀποστόλων τοῖς ἐν Χριστῷ βαπτιζομένοις» (Συμεών Θεσσαλονίκης). Ἡ χρῆσις τοῦ Ἁγίου Μύρου ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ εἰσήχθη κατά μίμησιν ὑφισταμένης σχετικῆς πράξεως ἐν τῇ Παλαιᾷ Διαθήκῃ. «Καί ἐλάλησεν Κύριος πρός Μωϋσῆν λέγων· καί σύ λάβε ἡδύσματα, τό ἄνθος σμύρνης ἐκλεκτῆς πενακοσίους σίκλους καί κινναμώμου εὐώδους τό ἥμισυ τούτου διακοσίους πεντήκοντα καί καλάμου εὐώδους διακοσίους πεντήκοντα καί ἴρεως πεντακοσίους σίκλους τοῦ ἁγίου καί ἔλαιον ἐξ᾽ ἐλαιῶν εἴν καί ποιήσεις αὐτό ἔλαιον χρῖσμα ἅγιον, μύρον μυρεψικόν τέχνῃ μυρεψοῦ. Ἔλαιον χρῖσμα ἅγιον ἔσται» (Ἐξ. 30, 22-25). Περί τοῦ Ἁγίου Μύρου, ἐν τῇ διαδρομῇ τῶν αἰώνων, ἀπαντῶσι καί αἱ ὀνομασίαι «ἔλαιον εὐχαριστίας», «ἔλαιον χρίσεως», «χρῖσμα», «χρῖσμα εὐχαριστίας», «χρῖσμα ἐπουράνιον», «μυστικόν χρῖσμα», «μύρον», «θεῖον μύρον», «μύρον μυστικόν», «μέγα μύρον», «ἅγιον καί μέγα μύρον». Σήμερον, γενικῶς χρησιμοποιεῖται ὁ ὅρος «Ἅγιον Μύρον». Τό Ἅγιον Μύρον ἑτοιμάζεται ἐξ ἐλαίου καί ἄλλων εὐωδῶν οὐσιῶν, τά ὁποία συμβολίζουσι τά ποικίλα χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὧν δέκτης καθίσταται ὁ χριόμενος χριστιανός. Ἡ παλαιοτέρα συγκεκριμένη εἴδησις «περί τῆς ὕλης τοῦ μύρου» καί ὁ ἀρχαιότερος κατάλογος τῶν πρός παρασκευήν καί ἔψησιν τούτου χρησιμοποιουμένων συστατικῶν, ὅστις διασώζεται μέχρις ἡμῶν, ἀνάγεται εἰς τόν Η´αἰῶνα. Ἐν τῷ Οἰκουμενικῷ Πατριαρχείῳ ὑφίσταται ἐπίσημος «Κατάλογος τῶν εἰδῶν τῶν ἀρωμάτων, ἐξ ὧν συντίθεται Παύλειος Λόγος

διά τοῦ ἡγιασμένου ὕδατος τά παρασκευασθέντα ὑλικά, τά πρός χρῆσιν σκεύη καί τούς λέβητας, εἶτα δέ, κρατῶν ἀνημμένην λαμπάδα, ἅπτει τά ὑφ᾽ ἕκαστον λέβητα τεθειμένα τεμάχια παλαιῶν ἱερῶν εἰκόνων μετά φρυγάνων μεμιγμένα. Ἐν συνεχείᾳ ὁ Πατριάρχης ἀναγινώσκει κεφάλαια τινά ἐκ τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου. Ἡ ἀνάγνωσις περικοπῶν ἐκ τῆς Καινῆς Διαθήκης συνεχίζεται ὑπό τῶν παρισταμένων ἁγίων Ἀρχιερέων, Κληρικῶν τῆς Πατριαρχικῆς Αὐλῆς καί ἄλλων Κληρικῶν. Ἡ τάξις αὕτη τῶν ἀναγνωσμάτων ἐξακολουθεῖ καθ᾽ὅλην τήν ἡμέραν τῆς Μ. Δευτέρας, Μ. Τρίτης καί Μ. Τετάρτης. Τήν Ἁγίαν καί ΜεγάὉ Παναγιώτατος ἐμβάλλει εἰς τούς λέβητας εὐώδη ἔλαια λην Τρίτην, μετά τήν θείαν Λειτουργία τῶν τό Ἅγιον Μύρον», ὅστις ἀριθμεῖ 57 εἴδη. Προηγιασμένων, ὁ Πατριάρχης προσέρΠληροφορίαι περί τοῦ τρόπου καθαχεται καί αὖθις εἰς τό ἱερόν Κουβούκλιον, γιασμοῦ τοῦ Ἁγίου Μύρου κατά τούς ἔνθα ψάλλλεται ὁ Μικρός Παρακλητικός πρώτους αἰῶνας τοῦ Χριστιανισμοῦ Κανών τῆς Θεοτόκου καί μνημονεύει πάἐλλείπουσι παντελῶς. Ἡ παλαιοτέρα σχετική πληροφορία διαλαμβάνεται εἰς τήν ντων ἐν γένει τῶν ὑπέρ τῆς παρασκευῆς τοῦ Ἁγίου Μύρου εἰς εἴδη, χρῆμα καί Ἀποστολικήν Παράδοσιν τοῦ Ἱππολύτου. ἐργασίαν εἰσενεγκόντων. Νεώτεραι διατάξεις περί καθαγιασμοῦ τοῦ Τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Τετάρτην, Ἁγίου Μύρου περιελήφθησαν ἐν τῷ ἐν μετά τήν θείαν Λειτουργίαν τῶν Προηγιχρήσει ἐντύπῳ Μεγάλῳ Εὐχολογίῳ καί ἐν ασμένων, ὁ Πατριάρχης προσέρχεται καί τῷ Εὐχολογίῳ τοῦ Γκόαρ. Ἐν τῷ Οἰκουπάλιν εἰς τό ἱερόν Κουβούκλιον καί, μετά μενικῷ Πατριαρχείῳ κατά τόν ΙΘ´ αἰῶνα μικράν ἱεροτελεκαί ἀρχάς τοῦ Κ´ αἰῳνος, κατεβλήθησαν στίαν, ἐμβάλλει ἰδιαίτεραι προσπάθιαι πρός ἀναθεώρησιν εἰς τούς λέβητας τῆς ἄχρι τότε ἐν χρήσει Τάξεως καί Ἀκοτό ροδέλαιον καί λουθίας καθαγιασμοῦ τοῦ Ἁγίου Μύρου τόν μόσχον καί τά καί ἀνασύνταξιν νέας τοιαύτης. Σχετικαί ὑπόλοιπα εὐώδη Ἀκολουθίαι ἐξεδόθησαν τύποις κατά τά ἔλαια. Ἐντός τῆς ἔτη 1890, 1912 καί 1960. ἡμέρας συντελεῖται Συμφώνως πρός τήν ἀκολουθουμένην ἡ ἕψησις τοῦ Ἁγίου ἐν τῷ Οἰκουμενικῷ Πατριαρχείῳ τυπικήν Μύρου καί προπαδιάταξιν παρασκευῆς καί καθαγιασμοῦ τοῦ ρασκευή πάντων Ἁγίου Μύρου, τήν Κυριακήν τῶν Βαΐων, ὁ τῶν σχετικῶν. Πατριάρχης, μετά τήν Δοξολογίαν εὐλογεῖ Τήν Ἁγίαν καί τόν Ἄρχοντα Μυρεψόν καί τούς συνερΜεγάλην Πέμπτην, γήσοντας ἐν τῇ ἐψήσει τοῦ Ἁγίου Μύρου, μετά τήν ἀπόλυσιν φέροντας λευκούς ποδήρεις χιτῶνας, τοῦ Ὄρθρου ἐν καί ἐπιτίθησι τῷ Ἄρχοντι Μυρεψῷ τό ἐκ τῷ Πατριαρχικῷ μετάξης λέντιον. Παρεκκλησίῳ τοῦ Τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Δευτέραν, μετά Ἁγίου Ἀποστόλου τήν θείαν Λειτουργία τῶν Προηγιασμένων, Ἀνδρέου, καί μετά ὁ Πατριάρχης προσέρχεται εἰς τό παρά τήν ἀμφίεσιν τοῦ τόν Πάνσεπτον Πατριαρχικόν Ναόν τοῦ Πατριάρχου καί Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου τοῦ τῶν ἁγίων ἈρχιεΤροπαιοφόρου καταλλήλως ηὐπρεπισμέρέων, ἄρχεται, ἐν νον Κουβούκλιον, ἔνθα οἱ πρός ἔψησιν λιτανείᾳ, ἠχούντων τοῦ Ἁγίου Μύρου λέβητες, καί εὐλογεῖ τήν τῶν κωδώνων, ἡ ἔναρξιν τοῦ κύκλου τῶν ἐπί καθαγιασμῷ πρός τόν Πάνσετοῦ Ἁγίου Μύρου ἱερῶν τελετῶν, διά πτον Πατριαχικόν τελέσεως Ἁγιασμοῦ. Ἀκολούθως ραντίζει

Παύλειος Λόγος

Ναόν κάθοδος ἐκ τοῦ Πατριαρχικοῦ Οἴκου. Κατά τήν κάθοδον ὁ Πατριάρχης κρατεῖ τήν μικράν Μυροθήκην, ὁ Α´τῇ τάξει τῶν ἁγίων Ἀρχιερέων ἀλάβαστρον περιέχον προηγιασμένον Μύρον (ἤτοι Ἅγιον Μύρον ἐκ προγενεστέρου καθαγιασμοῦ), ὁ Β´ τῇ τάξει τῶν ἁγίων Ἀρχιερέων ἀλάβαστρον περιέχον μήπω ἁγιασθέν Μύρον, οἱ λοιποί Ἀρχιερεῖς μικρά ἀργυρᾶ δοχεῖα, περιέχοντα Μύρον ἐκ τοῦ πρός καθαγιασμόν παρασκευασθέντος, εἰκοσιτέσσαρες δέ Ἀρχιμανδρῖται κρατουντες, ἔνθεν καί ἔνθεν, τά δώδεκα μεγάλα ἀργυρᾶ δοχεῖα, περιέχοντα τό πρός καθαγιασμόν Μύρον. Περί τό πέρας τῆς θείας Λειτουργίας, καί μετά τήν ἐκφώνησιν «Καί ἔσται τά ἐλέη τοῦ Μεγάλου Θεοῦ», τοῦ Μ. Ἀρχιδιακόνου ἐκφωνοῦντος τό «Πρόσχωμεν», ἐν γονυκλισίᾳ τοῦ συμπροσευχομένου λαοῦ, ὁ Πατριάρχης καθαγιάζει τό Ἅγιον Μύρον, κατά τήν ἐπί τούτῳ Τυπικήν Διάταξιν. Μετά τό πέρας τῆς θείας Λειτουργίας, κατά τήν αὐτήν τάξιν τῆς καθόδου ἐκ τοῦ Πατριαρχικοῦ Παρεκκλησίου εἰς τόν Πατριαρχικόν Ναόν, μεταφέρεται τό καθαγιασθέν Ἅγιον Μύρον ἐκ τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ εἰς τό Πατριαρχικόν Μυροφυλάκιον, ἔνθα ἀποτίθενται τά ἀλάβαστρα καί τά δοχεῖα τά περιέχοντα τό Ἅγιον Μύρον καί γίνεται ἡ Ἀπόλυσις τῆς θείας Λειτουργίας. Ὁ καθαγιασμός τοῦ Ἁγίου Μύρου τελεῖται μόνο ὑπό τῶν ἐπισκόπων, οὐχί δέ ὑπό τῶν πρεσβυτέρων. Ἡ ἐν προκειμένῳ παράδοσις ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ εἶναι σταθερά καί ὁμόφωνος. Προϊόντος ὅμως τοῦ χρόνου, ἐνῷ ἡ παράδοσις αὕτη, ὡς πρός τούς πρεσβυτέρους παραμένει ἀμετακίνητος, μεταβάλλεται ὡς πρός τούς ἐπισκόπους, τό δέ κοινόν πάντων τῶν ἐπισκόπων δικαίωμα περιέρχεται σταδιακῶς εἰς τούς ἐπισκόπους ἐπισημοτέρων τινῶν Ἐκκλησιῶν, εἰς τούς Πατριάρχας, τέλος δέ μόνον εἰς τόν Οἰκουμενικόν Πατριάρχην.

Ὁ Παναγιώτατος εἰσερχόμενος εἰς τόν Πατριαρχικόν Ναόν

Ἄλλαις λέξεσιν, ἐνῷ ἕκαστος ἐπίσκοπος δικαιοῦται ἵνα καθαγιάζει τό Ἅγιον Μύρον ἀρχιερατικῷ δικαίῳ, δέν δικαιοῦται ὅπως πράττει τούτῳ ἐκκλησιαστικῷ δικαίῳ. Φαίνεται ὅτι τρία εἶναι τά κυριώτερα αἴτια, τά ὁποῖα συνετέλεσαν εἰς τόν περιορισμόν τοῦ δικαιώματος τοῦ καθαγιάζειν τό Ἅγιον Μύρον, κατ᾽ ἀρχάς μέν εἰς τούς Πρώτους ἑκάστης ἐκκλησιαστικῆς περιφερείας, ἐν συνεχείᾳ δέ εἰς τόν Οἰκουμενικόν Πατριάρχην: α) ἡ σπάνις τῶν εἰδῶν καί ἡ δυσχέρεια ὅπως παρακευάζῃ ἕκαστος ἐπίσκοπος τό Ἅγιον Μύρον, β) ἡ ὁλοέν αὔξουσα ἔξαρσις τοῦ Πρώτου ἤ Προκαθημένου ἑκάστης εὑρυτέρας ἐκκλησιαστικῆς περιφερείας, καί γ) ἡ ἰδιάζουσα θέσις, ἥν ἐν τῇ παρόδῳ τῶν αἰώνων τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ἐλάμβανεν ἔναντι τῶν Πατριαρχείων τῆς Ἀνατολῆς καί ὁ μητρικός δεσμός τῆς Ἐκκλησίας τῆς Πόλεως ταύτης πρός τάς ἐπί μέρους Ἐκκλησίας τῶν λαῶν ἐκείνων, οὁ ὁποῖοι ἐδέχθησαν τήν πίστιν παρά τῶν ἱεραποστόλων αὐτῆς. Έν τῇ πραγματικότητι, ἡ τοιαύτη συγκέντρωσις τοῦ δικαιώματος τοῦ καθαγιάζειν τό Ἅγιον Μύρον εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον δέν ἔχει τήν ἔννοιαν ἐξαρτήσεως καί ὑποταγῆς τῶν ἐπί μέρους Ἐκκλησιῶν, ἀλλά ἀποτελεῖ ἁπτόν καί ὁρατόν σημεῖον ἑνότητος καί δεσμοῦ τῶν κατά τόπους Πατριαρχείων καί Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν πρός τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον, σημεῖον ὅνπερ τυγχάνει ἀπαραίτητον, οὐχί πρός ἔξαρσιν τῆς θέσεως τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἐν τῇ Ὀρθοδοξίᾳ, ἀλλά πρός ὕπαρξιν αἰσθητοῦ τινός σημείου ἑνότητος τοῦ συγκροτήματος τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Πάντως, ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ, Ἅγιον Μύρον καθαγιάζουσιν σήμερον, πλήν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, καί τά Πατριαρχεῖα Μόσχας, Βελιγραδίου καί Βουκουρεστίου, ἴσως δέ καί ἄλλαι τινές

Ὀρθόδοξοι Ἐκκλησίαι. Ως καί ἐν ἀρχῇ ἐλέχθη, τό Ἅγιον Μύρον χρησιμεύει πρωτίστως καί κυρίως ἐν τῇ τελέσει τοῦ μυστηρίου τοῦ Χρίσματος, τό ὁποῖον παρέχεται εὐθύς μετά τό μυστήριον τοῦ Βαπτίσματος, ἀποτελεῖ ὅμως ἴδιον, διακεκριμένον ἁπό τοῦ Βαπτίσματος μυστήριον. Διά τοῦ μυστηρίου τοῦ Χρίσματος, κατά τήν διδασκαλίαν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, μεταδίδονται τοῖς βαπτιζομένοις αἱ δωρεαί καί τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πρός ἐνίσχυσιν αὐτῶν ἐν τῇ κατά Ὁ Ἀρχιγραμματεύς ἀρχιμ. Βαρθολομαῖος κατά τήν Μεγάλην Εἴσοδον Χριστόν ζωῇ, εἰς ἥν ἐμυήθησαν διά τοῦ τινάς ἱεροτελεστικάς περιπτώσεις. Ἄλλοτε Βαπτίσματος, καί ἐχρησιμοποιεῖτο καί διά τήν χρῖσιν τῶν πρός καθοπλισμόν αὐτῶν εἰς τούς κατά ὀρθοδόξων Βασιλέων, κατά τήν στέψιν τῆς ἁμαρτίας καί τῶν προσβολῶν τοῦ ποαὐτῶν. νηροῦ ἀγῶνας, ἵνα αὐξηθῶσιν «εἰς ἄνδραν τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώμαἩ ἀνωτέρω εὐσύνοπτος μελέτη συνετάτος τοῦ Χριστοῦ» (Ἐφ. 4, 13). χθη κτά τό ἔτος 1973 ὑπό τοῦ ΜητροπολίΤό Ἅγιον Μύρον χρησιμοποιεῖται ἐπίτου Σουηδίας καί πάσης Σκανδιναυΐας κ. σης διά τήν χρῖσιν ἑτεροδόξων καί τῶν Παύλου, ἀναδημοσιεύται δέ ἐνταῦθα ἀπό τῆς ἐκδόσεως τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου πεπτωκότων, προσερχομένων εἰς τήν «Τό Ἅγιον Μύρον ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ ἘκκληὈρθόδοξον Ἐκκλησίαν, ἐν τοῖς ἐγκανίοις σίᾳ», Κωνσταντινούπολις, Ἅγιον Πάσχα τῶν Ἱερῶν Ναῶν καί διά τήν καθιέρωσιν 2012. τῶν ἁγίων Τραπεζῶν, τήν καθιέρωσιν τῶν ἱερῶν ἀντιμηνσίων, καί δι᾽ ἕτέρας

Πατριαρχική θεία Λειτουργία μέ τή συμμετοχή πενήντα καί πλέον ἀρχιερέων

Παύλειος Λόγος

Ποιμαντορική Ἐγκύκλιος

Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου «Διά σοῦ γάρ ὁ ἀχώρητος βροτοῖς ἀναστραφήσεται»

εατές μιᾶς ἀσυνήθιστης καί μοναδικῆς συναντήσεως εἴμαστε σήμερα ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. Οἱ ἀγγελικές ἐπισκέψεις στή γῆ ἦταν ἀνέκαθεν ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ὁ Θεός ἔδειχνε τό ἐνδιαφέρον καί τήν ἀγάπη του γιά τόν πεπτωκότα ἄνθρωπο, πού ἀπείθησε στήν ἐντολή του, πού ἐπαναστάτησε σάν τόν ἄσωτο υἱό, καί ἐγκαταλείποντας τόν παράδεισο, τόν ὁποῖο γιά χάρη του εἶχε δημιουργήσει ὁ Θεός, ἐπέλεξε μέ τήν ἐμμονή του στήν παρακοή νά μένει μακριά του. Ὅμως αὐτή ἡ ἐπίσκεψη τοῦ ἀρχαγγέλου Γαβριήλ εἶναι διαφορετική καί ξεχωριστή. Ὁ ἀπεσταλμένος τοῦ Θεοῦ δέν ἔρχεται γιά νά μεταφέρει ἕνα ἁπλό μήνυμα ἤ μία θεϊκή ἐντολή, ἔρχεται γιά νά φέρει τό μήνυμα τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρωπίνου γένους· ἔρχεται γιά νά ἀνακοινώσει στούς ἀνθρώπους ὅτι ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου γιά τήν πραγματοποίηση τῆς ὑποσχέσεως τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο· ἔρχεται γιά νά ἀναγγείλει στήν ταπεινή Κόρη τῆς Ναζαρέτ ὅτι αὐτή θά εἶναι ἡ συνεργός τοῦ Θεοῦ στό ἀπόκρυφο μυστήριο τῆς θείας οἰκονομίας. «Διά σοῦ γάρ ὁ ἀχώρητος βροτοῖς ἀναστραφήσεται». Ἀκατάληπτο τό μυστήριο τοῦ Θεοῦ· ὄχι μόνο ἐπιλέγει ὁ Θεός νά γίνει ἄνθρωπος, «ἵνα Θεόν τόν

Παύλειος Λόγος

Ἀδάμ ἀπεργάσηται», ἀλλά ἐπιλέγει ὁ ἀχώρητος νά χωρέσει τή Θεότητά του μέσα στήν ἀναστροφή μέ τόν χοϊκό ἄνθρωπο. Ἐπιλέγει τήν ὁδό τῆς ταπεινώσεως γιά νά ὑψώσει τόν ἄνθρωπο· καί γιά τήν ἐκπλήρωση αὐτῆς ἐπιλογῆς, ἐπιλέγει μία ταπεινή καί ἀσήμαντη Κόρη, τήν Παναγία, τήν ὁποία μεταποιεῖ σέ «Ὑψηλοτέρα τῶν οὐρανῶν». Ἀκατάληπτο τό μυστήριο τοῦ Θεοῦ καί ἀχώρητο στόν ἀνθρώπινο νοῦ, ὅπως καί ὁ ἴδιος. Γι᾽ αὐτό καί ἀποστέλλει ἄγγελο ἐξ οὐρανοῦ γιά νά μεταφέρει τό μήνυμα καί νά προετοιμάσει γιά τό γεγονός τῆς συλλήψεως τοῦ ἀσυλλήπτου καί τῆς κυήσεως τοῦ ἀχρόνου καί ἀχωρήτου Θεοῦ τήν Παναγία Παρθένο. Ἀκατάληπτο τό μυστήριο τοῦ Θεοῦ, ἀκατάληπτα καί τά θαύματα, πού ὑπερβαίνουν πάντα νοῦν καί πᾶσαν ἔννοιαν, καί καθιστοῦν καί τούς εὐγλωττότερους ρήτορες «ἰχθύας ἀφώνους». Καί τό σημερινό θαῦμα εἶναι διπλό, ἀδελφοί μου. Εἶναι τό θαῦμα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, τό θαῦμα τοῦ ἀπ᾽ αἰῶνος ἀποκρύφου μυστηρίου πού ἀποκαλύπτεται σήμερα καί ἐξαγγέλεται στά σύμπαντα. Εἶναι καί τό θαῦμα τῆς ἀπελευθερώσεως τῆς Ἑλλάδος πού ἐξαγγέλεται ἐνώπιον τῆς εἰκόνος τῆς Θεομήτορος κατά τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ της, καί ἐπιβεβαιώνει τή δύναμη τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ πού ἀναπληροῖ τά ἐλλείποντα καί ἰσχυροποιεῖ τά ἀσθενῆ· τή δύ-

ναμη τοῦ Θεοῦ πού «τά ἀσθενῆ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο, ἵνα καταισχύνῃ τά ἰσχυρά». Αὐτό τό διπλό θαῦμα ἑορτάζουμε καί πανηγυρίζουμε καί ἐμεῖς σήμερα, ἀδελφοί μου, καί εὐγνώμονες πρός τόν Θεό καί τήν Παναγία Μητέρα μας, τήν Κεχαριτωμένη Κόρη τῆς Ναζαρέτ, τούς ἀπευθύνουμε ὕμνο καί δοξολογία γιά τό διπλό δῶρο πού μᾶς χάρισαν, γιά τήν ἀπελευθέρωση ἀπό τά δεσμά ἁμαρτία καί ἀπό τόν βαρύ καί μακροχρόνιο ζυγό τοῦ ἀλλοεθνοῦς κατακτητοῦ. Ἐπειδή ὅμως κανένας ὕμνος καί καμία δοξολογία δέν εἶναι περισσότερο εὐπρόσδεκτη στόν Θεό ἀπό τήν ἴδια τή ζωή καί τίς πράξεις μας, ὅταν εἶναι σύμφωνες μέ τίς ἐντολές του, ἄς θέσουμε ὡς στόχο τῆς ζωῆς μας νά τήν ἐναρμονίσουμε μέ αὐτές, ἔτσι ὥστε νά ζοῦμε πάντοτε ἀναστρεφόμενοι μέ Ἐκεῖνον πού ἔγινε ἄνθρωπος γιά νά ἀναστραφεῖ μαζί μας, καί μέ τή δύναμή του καί τίς πρεσβεῖες τῆς Παναγίας μας νά ἀντιμετωπίζουμε ὅλες τίς δυσκολίες τῆς ζωῆς καί τοῦ κόσμου καί ὅλους ὅσους ἐπιβουλεύονται τήν ἐλευθερία μας. Διάπυρος πρός τόν Κύριον εὐχέτης Ὁ Μητροπολίτης † Ὁ Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας Παντελεήμων

Παύλειος Λόγος

«Εις Άδου Κάθοδος» θεολογική ερμηνεία της ορθοδόξου εικόνος της Αναστάσεως

την ορθόδοξη εικονογραφία και αγιογραφία της εκ νεκρών Αναστάσεως του Κυρίου, η δογματική και θεολογική διδασκαλία της ορθοδόξου Εκκλησίας περί της «εις Άδου Καθόδου» του Σωτήρος Χριστού είναι απόλυτα και λεπτομερέστατα εκπεφρασμένη και αποτυπωμένη. Στην συγκεκριμένη λοιπόν εικόνα της Αναστάσεως το κυρίαρχο και ιδιαίτερα εξέχων πρόσωπο είναι εκείνο του Αναστάντος Θεανθρώπου Χριστού ως νικητού και θριαμβευτού του θανάτου. Ο Αναστάς Χριστός εικονίζεται ως απόλυτος κύριος και δυνάστης του κράτους του Άδου που συνθλίβει κυριολεκτικώς τα καταχθόνια του σκότους και του θανάτου και χορηγεί ως αιώνια δωρεά την αιώνια ζωή και την αθανασία σε ολόκληρη την κτιστή δημιουργία, αφού ο ίδιος μόνος Ιησούς Χριστός είναι η όντως αυτοζωή, η μόνη πηγή της ζωής που καταισχύνει και αφανίζει τον θάνατο. Ο Ιησούς Χριστός είναι ενδεδυμένος την πάλλευκη, υπέρ την χιόνα, στολή της αφθαρσίας και της αθανασίας που φωταγωγεί απαστράπτουσα τα ουράνια, τα επίγεια και τα καταχθόνια. Ο απαστράπτων Αναστάς Χριστός ως αυτοφώς που κυριαρχεί στην εικόνα, εξαφανίζει, ασημαντοποιεί και εκμηδενίζει το σκότος του κράτους του θανάτου και του Άδου. Η αντίθεση φωτός και σκότους, Αναστάντος Χριστού και θανάτου, επουρανίων και καταχθονίων δεικνύουν την πάλη της ζωής με το θάνατο. Τελικά στο πρόσωπο του Χριστού νικά το φως και καταισχύνεται το σκότος. Ο Ιησούς Χριστός απεικονίζεται ανιστάμενος ή ιστάμενος με τους παναχράντους πόδες του επί των διαλελυμένων θυρών - πυλών του κράτους

Παύλειος Λόγος

του Ιωάννου Ελ. Σιδηρά του θανάτου και του κάτω κόσμου που έχουν το σχήμα Χ, ενώ σε ορισμένες άλλες εικονογραφικές παραστάσεις της Αναστάσεως οι πύλες του κράτους του θανάτου στην άβυσσο των καταχθονίων έχουν το σχήμα του σταυρού επί του οποίου ίσταται ο Αναστάς Χριστός δηλώνοντας την διά του Σταυρού νίκη αυτού κατά του θανάτου. Η όψη, το βλέμμα του Σωτήρος Χριστού είναι αγέρωχα, σταθερά, αυστηρά και απαστράπτοντα. Ο πρωτότοκος εκ των νεκρών ίσταται ως βασιλεύς και νικητής του θανάτου και χορηγός της αιωνίου ζωής και αφθαρσίας. Στο φωτοστέφανο το οποίο περιβάλλει την κεφαλή του Αναστάντος Χριστού, αναγράφεται η φράση «Ο ΩΝ», ο μόνος υπάρχων Θεός, ο όντως αληθής σωτήρας και λυτρωτής Κύριος, ο οποίος περιβάλλεται και από την απαστράπτουσα και ολόφωτη «κυκλική δόξα» της Θεότητός του. Ο κυκλικός δίσκος, η «κυκλική δόξα», όπως ονομάζεται το ολόσωμο πάλλευκο στεφάνι, το οποίο λούζει το σώμα του Κυρίου, δεικνύει ότι το σκότος του Άδου και του κράτους του θανάτου έχουν νικηθεί, διαλυθεί, αφανισθεί και πλέον το ανέσπερο και άδυτο φως που εκπηγάζει εκ του κενού μνημείου είναι ο ίδιος ο νικητής του θανάτου Ιησούς Χριστός, ο οποίος κατά τον Ευαγγελιστή Ιωάννη εκπέμπει το μήνυμα της αιωνίου ζωής: «εγενόμην νεκρός και ιδού ζων ειμί εις τους αιώνας των αιώνων» (Αποκ. 1, 17) Οι πληγές, οι «τύποι των ίλων» στις πανάγιες χείρες και στους παναχράντους πόδες, καθώς και η πληγή από την λόγχη στην πάναγνη πλευρά του Αναστάντος Χριστού απεικονίζονται στην εικόνα της Αναστάσεως για να μας υπενθυμίζουν και κυρίως να πιστοποιούν το αληθές του σταυρικού θανάτου και το αδιάψευστο και βεβαιωμένο γεγονός της εκ νεκρών Αναστάσεως του Θεανθρώπου Χριστού. Ο Αναστάς Κύριος με τα πανάχραντα

χέρια του ανασύρει από τα σκοτεινά έγκατα της γης, από τα καταχθόνια της αβύσσου και του κράτους του θανάτου δύο υπάρξεις, έναν άνδρα και μία γυναίκα. Αυτές οι δύο ανθρώπινες υπάρξεις είναι ο Αδάμ και η Εύα, οι πρωτόπλαστοι άνθρωποι, τους οποίους αναγεννά ο ζωοδότης Χριστός και τους ανασύρει από την ανυπαρξία των μνημείων στην αφθαρσία της εν Χριστώ αιωνίου ζωής. Έχουμε πια τον «καινό Αδάμ» και την «καινή Εύα» που στο πρόσωπό τους απεικονίζεται η ανακαινισμένη εν Χριστώ ανθρώπινη φύση. Στην εικονογραφική παράσταση της Αναστάσεως, ο Αδάμ και η Εύα απεικονίζονται εξερχόμενες μέσα από τους τάφους τους με ζωηρή ετοιμότητα κινήσεως και ταχύτητας σε όλο το σώμα τους. Και οι δύο έχουν το ένα χέρι τους ανασηκωμένο σε παρακλητική και ικετευτική στάση δεόμενοι προς τον νικητή του θανάτου Ιησού Χριστό να απελευθερώσει και τους ίδιους από τα δεσμά του θανάτου και του κράτους του Άδου. Ολόκληρη η ψυχοσωματική ύπαρξή τους θέλγεται από το ανέσπερο και ζωογόνο φως του Αναστάντος Χριστού καθώς επιθυμούν διακαώς να λυτρωθούν και να απελευθερωθούν από τα αιώνια δεσμά του θανάτου και του σκότους της αβύσσου του Άδου. Λαχταρούν να ακολουθήσουν την ανοδική πορεία του Αναστάντος Κυρίου στην όντως ζωή της ατελευτήτου Βασιλείας του. Για τον λόγο αυτό οι πρωτόπλαστοι με πάθος σφίγγουν ο καθένας τα χέρια του λυτρωτού και απελευθεωτού Ιησού Χριστού. Σεν αντέχουν το σκότος του Άδου και την ανυπαρξία της φθοράς. Έφθασε πια η ευλογημένη ώρα που ανέμεναν επί αιώνες, καθώς βλέπουν και ζουν την πραγματοποίηση της υποσχέσεως του Θεού, την οποία τους είχε δώσει όταν εξήλθαν του Παραδείσου. Ο Αναστάς Κύριος τους θέλει δίπλα του στη Βασιλεία του και όντως τους εισάγει στην άφθαρτη δόξα του.

Στο δε πρόσωπο των πρωτοπλάστων ο ζωοδότης Χριστός αφθαρτοποιεί όλη την ανθρωπότητα. Στα δεξιά και αριστερά του Αναστάντος Χριστού απεικονίζονται διάφορες φωτοστεφανοφόρες υπάρξεις που ίστανται περιχαρείς. Τα πρόσωπα αυτά είναι ο Τίμιος Πρόδρομος, ο Προφητάναξ Δαβίδ, ο Βασιλεύς Σολομών, οι Δίκαιοι, οι Όσιοι, οι Προφήτες και οι εν γένει ευσεβείς της Παλαιάς Διαθήκης, οι οποίοι κατά την επίγεια ζωή τους επροφήτευσαν, εδίδαξαν και επίστευσαν στην ενανθρώπιση και στο απολυτρωτικό έργο του Μεσσία Ιησού Χριστού. Και τα πρόσωπα αυτά απεικονίζονται λυτρωμένα, απελευθερωμένα και σεσωσμένα εν Χριστώ από την φθορά του θανάτου. Υψώνουν δοξολογικά τα χέρια τους και ανυμνούν τον λυτρωτή και σωτήρα Ιησού Χριστό. Τέλος, στο κάτω μέρος της Ανα-

στάσιμης εικόνας και υποκάτω της θριαμβευτικής μορφής του Αναστάντος Χριστού απεικονίζεται προσωποποιημένος και αλυσοδεμένος χειροπόδαρα και οπισθάγκωνα ο θάνατος. Ο Χριστός ως «πρωτότοκος εκ των νεκρών» ίσταται κραταιός νικητής επί του ανθρωπόμορφου αδύναμου θανάτου, ο οποίος φαντάζει θλιμμένος, απορημένος και σαστισμένος από την συντριπτική ήττα την οποία υπέστη από τον Θεάνθρωπο Ιησού Χριστό. Γι’ αυτό ο απόστολος Παύλος και ο ιερός Χρυσόστομος ερωτούν ειρωνικά χλευάζοντας τον θάνατο: «πού σου Άδη το κέντρον; Πού σου Άδη το νίκος; Ανέστη Χριστός ... και θάνατος επικράνθη...». Ο Άδης απώλεσε πια τις ψυχές των κεκοιμημένων που επί αιώνες είχε αλυσοδεμένες στα φυλακτήρια του κάτω κόσμου και στα καταχθόνια μέρη του κράτους του. Ο Ιησούς Χριστός κατήλ-

θε στα έγκατα του Άδου και διέλυσε τις πύλες, τις φυλακές και τα τείχη του κράτους του θανάτου απελευθερώνοντας τις ανθρώπινες ψυχές, τις οποίες ζηλότυπα κρατούσε ο θάνατος ως δέσμια τρόπαια. Γι’ αυτό και στην εικόνα της Αναστάσεως ο εγερθείς εκ των νεκρών Χριστός ως δυνάστης του θανάτου πατεί επί των διαλελυμένων πυλών του Άδου και παντού υπάρχουν διασκορπισμένα κλειδιά, καρφιά, πύλες αλυσίδες και οστά νεκρών. Ο σωτήρας Χριστός κυριολεκτικά διέλυσε, συνέτριψε, αφάνισε το βασίλειο του θανάτου. Ο Χριστός σταυρούμενος εσταύρωσε τον θάνατο και εχάρισε την άφθαρτη και αιώνια ζωή στους κεκοιμημένους. Χριστός Ανέστη!

Παύλειος Λόγος

μικρές

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Ανθρωπιστική βοήθεια από την αρχιεπισκοπή Κύπρου

αρελήφθη από τους υπευθύνους της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας το πρώτο κοντέϊνερ με τρόφιμα και είδη ένδυσης που απέστειλε η Εκκλησία της Κύπρου ώστε η τοπική μας Εκκλησία να διευρύνει τη συμπαράστασή της προς τους δοκιμαζόμενους από την φτώχεια συμπολίτες μας εξαιτίας της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης και ιδιαιτέρως να ενισχύσει τη λειτουργία των συσσιτίων. Παρόν στην παράδοση της βοήθειας εκ μέρους της Κυπριακης Εκκλησίας ήταν ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Ιερώνυμος, Πρωτοσύγκελλος της Αρχιεπισκοπής.

Στις Σέρρες για την πανήγυρη των αγίων Θεοδώρων

ο Σάββατο 4 Μαρτίου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων μετέβη στην Ιερά Μητρόπολη Σερρών, κατόπιν προσκλήσεως του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σερρών κ. Θεολόγου, προκειμένου να λάβει μέρος στην πανήγυρη του ιερού ναού αγίων Θεοδώρων (παλαιός μητροπολιτικός ναός). Ο σεβασμιώτατος χοροστάτησε στον όρθρο, προεξήρχε της θείας λειτουργίας και κήρυξε το θείο λόγο. Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας ακολούθησε ιερά λιτανεία. Στην πανήγυρη έλαβαν ακόμη μέρος ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλος και ο επιχώριος Μητροπολίτης κ. Θεολόγος.

Από τη επίσκεψη της Κυπριακής αντιπροσωπείας στη μονή Δοβρά

Από την πανήγυρη των αγίων Θεοδώρων στις Σέρρες

Κυριακή της Ορθοδοξίας στον ι. ναό αγ. Δημητρίου Νάουσας

ε λαμπρότητα και επισημότητα εορτάστηκε, όπως κάθε χρόνο, η Κυριακή της Ορθοδοξίας στον ιερό ναό αγίου Δημητρίου Ναούσης, ενώ φέτος συμπληρώθηκαν 190 χρόνια από την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα μέσα στον ίδιο αυτό ιερό ναό. Ο σεβασμώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας λειτούργησε, κήρυξε το θείο λόγο, τέλεσε την ακολουθία για την Κυριακή της Ορθοδοξίας και στη συνέχεια τέλεσε Δοξολογία με την παρουσία των τοπικών πολιτικών και στρατιωτικών αρχών για την επέτειο έναρξης του αγώνα για την ελευθερία, καθώς επίσης και τρισάγιο για την ανάπαυση των πεσόντων. Ακολούθησαν εθνικοί χοροί από τοπικά πολιτιστικά σωματεία.

Μετά το τέλος της θείας Λειτουργίας στoν ιερό ναό αγίου Δημητρίου Ναούσης

Υποδοχή λειψάνου του αγ. Γεωργίου από το Άγιο Όρος

ο Σάββατο 10 Μαρτίου το απόγευμα μεταφέρθηκε στη Νάουσα για προσκύνηση των πιστών τεμάχιο ιερών λειψάνων του αγίου Γεωργίου του μεγαλομάρτυρος από την ιερά μονή Ξενοφώντος του Αγίου Όρους. Τα λείψανα μετέφερε ο ιερομόναχος π. Ιερώνυμος και τα υποδέχθηκε στο προαύλιο του ιερού ναού αγίου Γεωργίου Ναούσης ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, σύσσωμος ο τοπικός κλήρος, οι αρχές της πόλης και μεγάλος αριθμός πιστών

Από την υποδοχή του ιερού λειψάνου του αγίου Γεωργίου στη Νάουσα

Πανήγυρις του αγίου Γρηγορίου Παλαμά στη Σκήτη Βεροίας

σεβασμιώτατος την δεύτερη Κυριακή των Νηστειών τέλεσε αρχιερατική θεία λειτουργία και κήρυξε το θείο λόγο στην ιερά μονή Τιμίου Προδρόμου Σκήτεως, με την ευκαιρία του εορτασμού της μνήμης του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, που ως γνωστόν ασκήτευσε στη μονή. Από την πανήγυρη του αγίου Γρηγορίου Παλαμά στην ιερά μονή Τιμίου Προδρόμου

Παύλειος Λόγος

Στη Λαμία για τη σύναξη των Φθιωτών Αγίων

πανήγυρις, που θεσπίστηκε τα τελευταία χρόνια από τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Φθιώτιδος κ. Νικόλαο, τελέστηκε την Γ΄Κυριακή των Νηστειών στον μητροπολιτικό ιερό ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Λαμίας. Τιμάται η σύναξις των οχτώ αγίων οσίων ανδρών και γυναικών οι οποίοι είται γεννήθηκαν, είτε έδρασαν, είτε εκοιμήθησαν στην γεωγραφική έκταση της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος. Πρόκειται για τους: άγιο απόστολο Ηρωδίωνα, αγία μάρτυς Ιερουσαλήμ, οσίους Νικήτα και Γρηγόριο, όσιο Αγάθωνα, όσιο Αθανάσιο Μετεωρίτη, όσιο Δαβίδ, όσιο Εφραίμ Δομβοΐτη, ιερομάρτυρα Γρηγόριο και άγιο Νεκτάριο Πενταπόλεως. Ιδιαίτερη ευλογία απετέλεσε η μεταφορά της θαυματουργού εικόνος της Παναγίας Γεροντίσσης από την ιερά μονή Παντοκράτορος Αγίου Όρους, καθώς και της ιεράς κάρρας της οσιομάρτυρος Ιερουσαλήμ από τη Βέροια και του οσίου Δαυίδ από την Εύβοια. Στον πανηγυρικό εσπερινό του Σαββάτου χοροστάτησε και κήρυξε το θείο λόγο ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιλίου κ. Αθηναγόρας, ενώ την Κυριακή το πρωΐ χοροστάτησε στον όρθρο, προεξήρχε της θείας λειτουργίας και κήρυξε το θείο λόγο ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων.

Ομιλίες αγιορειτών κατά τη διάρκεια της Μ. Τεσσαρακοστής

Πανηγυρικός εσπερινός κατά τον οποίο χοροστάτησε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ιλίου κ. Αθηναγόρας

Από την τελετή της Κυριακής Σταυροπροσκυνήσεως στη Λαμία

πως κάθε χρόνο κατά τη διάρκεια της Μ. Τεσσαρακοστής πραγματοποιήθηκαν σε Βέροια και Νάουσα εσπερινές ομιλίες αγιορειτών πατέρων. Φέτος μίλησαν εκτός από τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ. Παντελήμονα οι: ιερομόναχος Βενέδικτος Νεοσκητιώτης, ιερομόναχος Ιωακείμ Καρεώτης, Αρχιμ. κ. Χριστόδουλος, καθηγούμενος της ιεράς μονής Κουτλουμουσίου και μοναχός Νίκων Νεοσκητιώτης. Στο τέλος της πολυαρχιερατικής θείας λειτουργίας στο μητροπολιτικό ιερό ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Λαμίας

Επίσκεψη του σεβασμιωτάτου στην Ρουμανία

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων μετέβη την Παρασκευή 23 Μαρτίου στην πόλη Cluj-Napoca της Ρουμανίας ανταποκρινόμενος σε πρόσκληση του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Βάντ, Φελεάκ και Κλούζ και Μητροπολίτου Κλούζ, Μαραμούρες και Σαλάζ κ.κ. Ανδρέου, μεταφέροντας τον Τίμιο Σταυρό της Παναγίας Σουμελά, για πρώτη φορά στη Τρανσυλβανία, προς ευλογία και αγιασμό του ορθοδόξου ποιμνίου αυτού του τόπου. Πραγματοποιήθηκε υποδοχή τόσο στο αεροδρόμιο της πόλεως όσο και στην κεντρική πλατεία προ του καθεδρικού ναού. Την Κυριακή 25 Μαρτίου τελέστηκε αρχιερατικό συλλείτουγο στον Καθεδρικό ναό και στη συνέχεια λιτανεία και θεμελίωση ναού. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ο σεβασμιώτατος αποδεχόμενος πρόσκληση της ελληνικής κοινότητας του Κλούζ μετέβη στον ιερό ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και τέλεσε Δοξολογία με την ευκαιρία της Εθνικής μας εορτής. Στη σύντομη αλλά μεστή απο εθνικο-θρησκευτικά νοήματα ομιλία του ο Σεβασμιώτατος κ. Παντελεήμων εξήρε τη σημασία του Τιμίου Σταυρού για τη ζωή των χριστιανών αναφερόμενος ακόμη και στην εθνική και θρησκευτική εορτή του Ευαγγελισμού. Μεταξύ άλλων ο σεβασμιώτατος τόνισε: «Σήμερα που άπασα η ορθόδοξος εκκλησία εορτάζει την μεγάλη εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, δηλ. Την ημέρα κατά την οποία ηκούσθη το σωτήριο μήνυμα προκειμένου ο άνθρωπος να απαλλαγεί από τη δουλεία της αμαρτίας, δια της υπακοής της Υπεραγίας Θεοτόκου στο θέλημα του Κυρίου, η ανθρωπότητα λυτρώθηκε από την αμαρτία η οποία επί αιώνες, μετά την πτώση των πρωτοπλάστων, βάρυνε το ανθρώπινο γένος. Σήμερα, όμως, το ελληνικό γένος εορτάζει και ένα άλλο Ευαγγελισμό, το μήνυμα εκείνο το οποίο μετά από 400 χρόνια δουλείας, ερχόταν να δώσει την ελπίδα για απελευθέρωση από τον κατακτητή». Ο σεβασμιώτατος ευχαρίστησε την Ελληνική Κοινότητα για την τιμή της προσκλήσεως αλλά και το σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπο Κλουζ κ. Ανδρέα για την ευλογία του να τελέσει τη δοξολογία. Στο τέλος όλοι μαζί έψαλαν τον Εθνικό Ύμνο.

Μεγάλο πλήθος πιστών κατέκλυσε την πλατεία μπροστά από τον καθεδρικό ναό για την υποδοχή του τιμίου Σταυρού από την Παναγία Σουμελά

Από το αρχιερατικό συλλείτουργο στον καθεδρικό ιερό ναό στο Κλούζ

Από την Δοξολογία για την εθνική εορτή στον ιερό ναό Μεταμορφώσεως Σωτήρος

Παύλειος Λόγος

Ομιλία του σεβασμιωτάτου στην Έδεσσα

ην Παρασκευή 6 Απριλίου ο Σεβ. Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων προσκεκλημένος του Σεβ. Μητροπολίτου Εδέσσης κ. Ιωήλ ομίλησε ως εισηγητής στην Ιερατική Σύναξη όλων των κληρικών της Ι. Μητροπόλεως.  Κατά την εισήγησή του Σεβασμιώτατος τόνισε ότι σκοπός της πνευματικής ζωής δεν είναι η τήρηση των εντολών του Θεού, αλλά η ένωση με Αυτόν.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στη Νάουσα για το Πάσχα

Από την ομιλία του σεβασμιωτάτου σε ιερατική σύναξη στην Μητρόπολη Εδέσσης

ε τους καταδρομείς της Β΄Μοίρας στη Νάουσα, εόρτασε το Πάσχα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας, στην περιοχή του Αγίου Νικολάου, όπου βρίσκεται το στρατόπεδο. Τον ανώτατο άρχοντα υποδέχθηκαν ο Στρατηγός Διοικητής του Β΄Σ.Σ. κ. Κωνσταντίνος Τόπης και ο Διοικητής της Β. Μοίρας Ανχης Γεώργιος Συρμόπουλος, οι οποίοι και τον ξενάγησαν στο στρατόπεδο και του επέδειξαν νέα οπλικά συστήματα, με τα οποία επιχειρεί η Β΄Μοίρα. Ακολούθησε πασχαλινό γεύμα και εορταστικό πρόγραμμα με τοπικά χορευτικά συγκροτήματα.

Η πανήγυρις της ιεράς μονής Παναγίας Δοβρά

Υποδοχή του Προέδρου της Δημοκρατίας στη Νάουσα

ελέστηκε κατά το διήμερο Πέμπτης και Παρασκευής της Διακαινησίμου η εορτή της Ζωοδόχου Πηγής, που αποτελεί και την κυρία πανήγυρη της ιεράς Μονής Παναγίας Δοβρά. Το εσπέρας χοροστάτησε στον πανηγυρικό εσπερινό ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελήμων, ενώ το θείο λόγο κήρυξε ο αρχιμ. π. Αθηναγόρας Μπίρδας, Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Ιεράς Μητροπόλεως. Το πρωί λειτούργησε ο σεβασμιώτατος με τον καθηγούμενο και τους πατέρες της μονής, κήρυξε το θείο λόγο και τέλεσε τον καθιερωμένο αγιασμό.

Παύλειος Λόγος

Από τον εσπερινό της πανηγύρεως της ιεράς μονής Παναγίας Δοβρά

Πανήγυρις των πέντε ιερομαρτύρων της Νάουσας

ην Πέμπτη της Διακαινησίμου τελείται στον ιερό ναό αγίου Γεωργίου Νάουσας η πανήγυρις της εορτής των πέντε ιερομαρτύρων της Νάουσας που μαρτύρησαν στον ανωτέρω ναό την ώρα που ιερουργούσαν το 1822 κατά τον χαλασμό της πόλεως. Το εσπέρας τελέστηκε πανηγυρικός εσπερινός χοροστατούντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονος, ο οποίος την επομένη λειτούργησε και κήρυξε το θείο λόγo.

Ο εορτασμός του αγίου Γεωργίου στο Β΄.Σ.Σ.

Από τον εσπερινό της εορτής των πέντε ιερομαρτύρων στον ιερό ναό αγίου Γεωργίου Νάουσας

ην Δευτέρα 23 Απριλίου το Β΄Σώμα Στρατού, που εδρεύει στη Βέροια πανηγύρισε τον προστάτη του άγιο Γεώργιο τον τροπαιοφόρο με αρχιερατική θεία λειτουργία, που τέλεσε στον ιερό ναό αγ. Γεωργίου του στρατοπέδου, ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων. Μετά το τέλος της θείας λειτουργίας ακολούθησε επίσημη δοξολογία στο χώρο του ηρώου μπροστά στο Στρατηγείο και αναγνώσθηκε η ημερήσια διαταγή του αρχηγού ΓΕΣ. Ακολούθως ο στρατηγός Διοικητής Κωνσταντίνος Τόπης κατέθεσε στεφάνι και το πρόγραμμα του εορτασμού ολοκληρώθηκε με επίδειξη οπλικών συστημάτων με τα οποία επιχειρεί το Σώμα

Από την Δοξολογία για την εορτή του αγίου Γεωργίου στο Β΄Σ.Σ.

Η πανήγυρις του αγίου αποστόλου Σωσιπάτρου του Βεροιέως

ην Κυριακή των Μυροφόρων εορτάστηκε στη Βέροια στον ιερό ναό του πολιούχου αγίου Αντωνίου η μνήμη του Βεροιέως αγίου αποστόλου Σωσιπάτρου, συνεργάτου του απ. Παύλου. Τελέστηκε αρχιερατικό συλλείτουργο στο οποίο έλαβαν μέρος οι ευρισκόμενοι στη Βέροια για κοινωνική τους υποχρέωση σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Δωδώνης κ. Χρυσόστομος, ο οποίος προεξήρχε, και Ζακύνθου κ. Διονύσιος, καθώς επίσης και ο σεβ. Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων.

Από το αρχιερατικό συλλείτουργο στον ιερό ναό αγίου Αντωνίου για την εορτή του αγίου Σωσιπάτρου Παύλειος Λόγος

εἰς μημόσυνον αἰώνιον τοῦ Ἀρχιμ. Ἱερεμίου Γεωργαλῆ

Ὁ ἀείμνηστος π. Χρῆστος Κουλιούφας, ἐφημέριος ἁγίας Παρασκευῆς Μελίκης

Ὁ ἀείμνηστος π. Ἀντώνιος Μελετίδης, ἐφημέριος ἁγίου Νικολάου Ἀνατολικοῦ

έσσερις ἐν Χριστῷ ἀδελφοί μας, τέσσερις λειτουργοί τοῦ Ὑψίστου πού διακόνησαν ὡς καλοί στρατιῶται Ἰησοῦ Χριστοῦ τήν τοπική μας Ἐκκλησία, τήν χρονιά πού παρῆλθε μετοίκησαν στά οὐράνια σκηνώματα καί συνέχισαν τήν αἰώνια λειτουργία στό ἀχειροποίητο θυσιαστήριο τοῦ Παραδείσου. Ὁ π. Χρῆστος Κουλιούφας, τοῦ Γεωργίου καί τῆς Ὀλυμπίας γεννήθηκε στό Νησελούδι Ἠμαθίας στίς 26 Ὀκτωβρίου τοῦ 1948. Φοίτησε στήν ἐκκλησιαστική Σχολή τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας στήν Χαλκιδική καί ἐν συνεχεία στό Ποιμαντικό Τμῆμα τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ ΑΠ.Θ. Ἐπίσης, παρακολούθησε καί τό μεταπτυχιακό Τμῆμα τῆς ἐν λόγῳ Σχολῆς μέ θέμα ἐργασίας: «Ὁ Ἐπίσκοπος Καμπανίας, Θεόφιλος, καί ἡ ἐποχή του». Μέ τήν πρεσβυτέρα του Στεργιανή ἀπέκτησαν τέσσερα παιδιά. Διάκονος χειροτονήθηκε στίς 23 Νοεμβρίου τοῦ 1975 καί Πρεσβύτερος στίς 28 Μαρτίου 1976 στό Ἱ. Ναό Ἁγίας Παρασκευῆς Μελίκης ἀπό τόν μακαριστό Μητροπολίτη Βεροίας, κυρό Παύλο, ἀπό τόν ὁποῖο ἔλαβε στίς 18 Ἰανουαρίου τοῦ 1987 καί τό ὀφίκιο τοῦ Σακελαρίου. Πρωτοπρεσβύτερος καί Πνευματικός χειροθετήθηκε ἀπό τόν νῦν Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα. Ὑπηρέτησε στούς Ἱ. Ναούς Ἁγ. Ἀναργύρων καί Ἁγ. Ἀθανασίου Βεροίας, ἀλλά καί στόν Ἱ.Ναό Ἁγ. Παρασκευῆς Μελίκης. Ἐπίσης, διετέλεσε Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος Μελίκης. Ὁ π. Ἀντώνιος Μελετίδης τοῦ Νικολάου καί τῆς Εἰρήνης γεννήθηκε τό 1957 στήν Βέροια. Ἀποφοίτησε ἀπό τό Ἐκκλησιαστικό Λύκειο Καβάλας καί μέ τήν πρεσβυτέρα του Χρυσαυγή ἀπέκτησαν τέσσερα παιδιά. Χειροτονήθηκε Διάκονος τήν 1 Μαρτίου 1992 καί Πρεσβύτερος στίς 30 Μαΐου 1993 ἀπό τόν μακαριστό Μητροπολίτη Βεροίας κυρό Παύλο. Διετέλεσε ἐφημέριος στούς Ἱ. Ναούς Ἁγ. Γεωργίου Βεροίας, Ἁγ. Ἀποστόλων Κυμίνων, Κοιμήσεως Θεοτόκου Χαλάστρας καί Ἁγ. Νικολάου Ἀνατολικοῦ. Ὁ π. Θεοχάρης Δαλαμάγκας τοῦ Ἀστερίου καί τῆς Εὐδοξίας γεννήθηκε τό 1947 στό Ἀνατολικό Θεσσαλονίκης. Ἀποφοίτησε ἀπό τό Μέσο Ἐκκλησιαστικό Φροντιστήριο Κατερίνης καί μέ τήν πρεσβυτέρα του Ἑλένη ἀπέκτησαν τρία παιδιά. Χειροτονήθηκε Διάκονος στίς 23 Ὀκτωβρίου 1988 καί Πρεσβύτερος στίς 21 Νοεμβρίου 1988 στόν Ἱ. Ναό Ἁγ. Νικολάου Ἀνατολικοῦ ἀπό τόν μακαριστό Μητροπολίτη Βεροίας κυρό Παύλο. Ὑπηρέτησε ὡς ἐφημέριος του Ἱ. Ναοῦ Ἁγ. Νικολάου Ἀνατολικοῦ. Ὁ π. Ἀθανάσιος Γιαλαμάς τοῦ Παναγιώτου καί τῆς Δάφνης γεννήθηκε στίς 26 Μαρτίου 1926. Ἀποφοίτησε ἀπό τό Μέσο Ἐκκλησιαστικό Φροντιστήριο Κατερίνης καί μέ τήν πρεσβυτέρα τοῦ Δόμνα ἀπέκτησε τέσσερα παιδιά. Διάκονος χειροτονήθηκε στίς 5 Ἀπριλίου 1970 καί Πρεσβύτερος στίς 12 Ἀπριλίου 1970 ἀπό τόν μακαριστό Μητροπολίτη Πολυανῆς καί Κιλκισίου κυρό Χαρίτωνα. Διετέλεσε ἐφημέριος στούς Ἱ. Ναούς Ἁγ. Γεωργίου Ἀσήρου, Ἁγ. Ἀρχαγγέλων Γερακώνος, Ἁγ. Κυριακῆς Φιλυριᾶς. Τό 1976 ἔρχεται στήν Ἱ. Μητρόπολη Βεροίας καί ὑπηρέτησε στούς Ἱ. Ναούς Ἁγ. Ἀθανασίου Ἀδένδρου καί Γεννεσίου τῆς Θεοτόκου Ν. Μαλγάρων.

Ὁ ἀείμνηστος π. Θεοχάρης Δαλαμάγκας ἐφημέριος ἁγίου Νικολάου Ἀνατολικοῦ

Ὁ ἀείμνηστος π. Ἀθανάσιος Γιαλαμᾶς, συνταξιοῦχος πρ. ἐφημέριος Γεννεσίου Θεοτόκου Ν. Μαλγάρων