Παύλειος Λόγος τεύχος 118

Page 1

ΤΕΥΧΟΣ 118 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2015


λειτουργεί η

ΚΑΤΑΚΟΜΒΗ

ΤΟΥ Ι. ΝΑΟΥ

ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ

ΑΡΧΙΕΠ. ΣΥΜΦΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ

ΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗ ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΤΕΛΕΙΤΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ

ά κ ι μ ο ν ο κ ν ι ώ ο ι σ ε τ α γ σ ύ ρ ε χ ενισ ιση των έχ ν υ σ τη

ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ: 23310 20951, 6945384355 ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ: ΠΕΙΡΑΙΩΣ: 5243-033886-401


σελ 4

σελ 6

σελ 8

ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΙΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

σελ 16 ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

σελ 20 Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ β´μέρος του Αρχιμ. Θεοφίλου Λεμοντζή

σελ 22

σελ 10

Η ΛΑΥΡΑ ΤΩΝ ΣΠΗΛΑΙΩΝ ΤΟΥ ΠΣΚΟΦ του μον. Γερασίμου Μπεκέ

ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΙΧΝΗΛΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ Θ. ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΕΩΣ του Ιωάννη Σιδηρά

σελ 24

ΜΕΙΝΟΝ ΜΕΘ’ ΗΜΩΝ του μον. Παϊσίου Καρεώτου

ETOΣ KΒ΄ TEYXOΣ 118 ΝΟΕ. - ΔΕΚ. 2015

ΔΙMHNIAIO OPΘOΔOΞO ΠEPIOΔIKO

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ, NAOYΣHΣ KAI KAMΠANIAΣ ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ

ΜΕ ΠΑΡΡΗΣΙΑ του Αρχιμ. Παύλου Παπαδόπουλου

MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ

Σεβασμιώτατος Mητροπολίτης Bεροίας κ. Παντελεήμων

ΣΥΝΤΑΞΗ, HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣE­­­­­­­ΛI­­­­­­­ΔO­­­­­­­­­­ΠOI­­HΣH, KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Mον. Γεράσιμος Mπεκές. ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ: Θεόδωρος Αναστασόπουλος ΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ, EKTYΠΩΣH: «TYPE PRESS» Nέα Nικομήδεια

σελ 14

ΜΙΑ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΑ ΞΕΘΩΡΙΑΣΜΕΝΗ του σεβ. Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος

σελ 30

ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ: Μον. Αντώνιος Σισμανίδης

ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑ του π. Νεκταρίου Σαββίδη

ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ­ Λ O N TA I Σ T H Ν ΤΑ Χ ΥΔ Ρ Ο Μ Ι Κ Η ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY: ΠEPIOΔIKO «ΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣ» ΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO­ ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ, T.Θ. 241, 59132 BEPOIA THΛ 23310 72317, ΦAΞ 23310 25275, E-mail: gerbekes@yahoo.gr X E I P O Γ PA Φ A AΣXETΩΣ ΔH­M OΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠI­ ΣTPE­ΦONTAI

EΞΩΦYΛΛO ψηφιδωτή παράσταση με την βασιλική της Γεννήσεως στη Βηθλεέμ ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛO Ελαιογραφία με τα τείχη της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως Θεοτόκου Πσκόφ

Τ Ο Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ι Κ Ο Δ Ι Α Ν Ε Μ Ε ΤΑ Ι ΔΩΡΕΑΝ. ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ: 20ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ & ΚΥΠΡΟ, 40 ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΣTH ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY website:

www.imverias.gr


Πατριαρχική Ἀπόδειξις Χριστουγέννων + Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕΩι ΘΕΟΥ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ – ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΧΑΡΙΝ, ΕΙΡΗΝΗΝ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝ ΒΗΘΛΕΕΜ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ

Η

Ἀδελφοὶ καὶ Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

γλυκύτης τῆς Ἁγίας Νυκτὸς τῶν Χριστουγέννων περιβάλλει καὶ πάλιν τὸν κόσμον. Καὶ ἐν μέσῳ τῶν ἀνθρωπίνων καμάτων καὶ πόνων, τῆς κρίσεως καὶ τῶν κρίσεων, τῶν παθῶν καὶ τῶν ἐχθροτήτων, τῶν ἀνησυχιῶν καὶ τῶν ἀπογοητεύσεων, προβάλλει μὲ τὴν ἰδίαν ὡς καὶ ἄλλοτε γοητείαν, πραγματικὸν καὶ σύγχρονον ὅσον ποτέ, τὸ μυστήριον τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ, προτρεπόμενον ἵνα «δικαιοσύνην μάθωμεν οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς» (πρβλ. Ἠσ. κς΄, 9), ὅτι «ἐτέχθη ἡμῖν σήμερον Σωτήρ» (Λουκ. β΄, 11). Ἀτυχῶς, ὅμως, κατὰ τὴν ἐποχήν μας, πολλοὶ ἄνθρωποι σκέπτονται ὅπως ὁ ἐκτελεστὴς ἐκεῖνος τῶν νηπίων Ἡρώδης, ὁ ἄνομος καὶ ἀδίστακτος, καὶ ἐξολοθρεύουν τοὺς συνανθρώπους των διὰ ποικίλων τρόπων. Ὁ στρεβλωμένος ἀπὸ τὴν ἐγωκεντρικότητά του νοῦς τοῦ ἐξουσιαστοῦ τοῦ κόσμου τούτου, ὁ ὁποῖος προσωποποιεῖται εἰς τὸ φονικὸν πρόσωπον τοῦ Ἠρώδου, 4

Παύλειος Λόγος

εἶδε παραδόξως κίνδυνον διὰ τὴν ὑπόστασίν του τὴν γέννησιν ἑνὸς ἀθώου Παιδίου. Καὶ ὡς καταλληλότερον τρόπον διὰ τὴν προφύλαξιν τῆς κοσμικῆς ἐξουσίας του ἀπὸ τὸν κίνδυνον, τὸν ὁποῖον ἐνέπνεεν εἰς αὐτόν –κατὰ τὴν ἄποψίν του- ἡ γέννησις τοῦ Παιδίου, ἐπέλεξε τὴν ἐξολόθρευσίν του. Διὰ νὰ σωθῇ ἀπὸ τὰς φονικὰς διαθέσεις τὸ Βρέφος Ἰησοῦς, διὰ τὸ ὁποῖον ὡμίλησαν οἱ Ἄγγελοι, ἠναγκάσθη νὰ φύγῃ εἰς Αἴγυπτον, καταστὰν οὕτω, θὰ ἐλέγομεν μὲ τὴν ὁρολογίαν τῆς ἐποχῆς μας, «πολιτικὸς πρόσφυξ», ὁμοῦ μετὰ Μαρίας τῆς Μητρὸς Αὐτοῦ, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, καὶ τοῦ μνήστορος Ἰωσήφ. Εἰς τὴν ἐποχήν μας, θεωρουμένην ὡς ἐποχὴν προόδου, πολλὰ παιδία ἀναγκάζονται νὰ καταστοῦν πρόσφυγες ἀκολουθοῦντα τοὺς γονεῖς των διὰ νὰ σώσουν τὴν ζωήν των, τὴν ὁποίαν ὑποβλέπουν ποικιλώνυμοι ἐχθροί των. Τὸ γεγονὸς τοῦτο, ἀποτελεῖ ὄνειδος διὰ τὸ ἀνθρώπινον γένος. Διὸ καὶ ἐπὶ τῇ Γεννήσει τοῦ Παιδίου Ἰησοῦ, τοῦ ἀληθινοῦ

λυτρωτοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν, διακηρύττομεν ἀπὸ τοῦ Ἁγιωτάτου Ἀποστολικοῦ καὶ Πατριαρχικοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ὅτι αἱ κοινωνίαι πᾶσαι πρέπει νὰ ἐξασφαλίσουν τὴν ἀσφαλῆ ἀνάπτυξιν τῶν παιδίων καὶ νὰ σεβασθοῦν τὸ δικαίωμά των εἰς τὴν ζωήν, εἰς τὴν παιδείαν καὶ εἰς τὴν κανονικὴν ἀνάπτυξίν των, τὴν ὁποίαν ἠμπορεῖ νὰ ἐξασφαλίσῃ ἡ ἀνατροφὴ καὶ διαπαιδαγώγησίς των ἐντὸς τοῦ πλαισίου τῆς παραδοσιακῆς οἰκογενείας, μὲ βάσιν τὰς ἀρχὰς τῆς ἀγάπης, τῆς φιλανθρωπίας, τῆς εἰρήνης, τῆς ἀλληλεγγύης, ἀγαθῶν τὰ ὁποῖα κομίζει εἰς ἡμᾶς σήμερον ὁ δι᾿ ἡμᾶς σαρκωθεὶς Κύριος. Ὁ τεχθεὶς Σωτὴρ καλεῖ ὅλους νὰ ἀποδεχθῶμεν τὸ μήνυμα τοῦτο τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων. Εἶναι ἀληθὲς ὅτι εἰς τὴν μακρὰν ἀνθρωπίνην ἱστορίαν οἱ λαοὶ ἐπραγματοποίησαν πολλὰς μετακινήσεις καὶ ἐποικισμούς. Ἠλπίζομεν ὅμως ὅτι, μετὰ τοὺς δύο παγκοσμίους πολέμους καὶ τὰς περὶ τῆς εἰρήνης διακηρύξεις ἐκκλησιαστικῶν καὶ πολιτικῶν ἡγετῶν καὶ ὀργανισμῶν, αἱ σύγχρονοι κοινωνίαι θὰ ἠδύναντο


νὰ ἐξασφαλίσουν τὴν εἰρηνικὴν διαβίωσιν τῶν ἀνθρώπων εἰς τὰς χώρας των. Ἀτυχῶς, τὰ γεγονότα διαψεύδουν τὴν ἐλπίδα, διότι μεγάλαι μᾶζαι ἀνθρώπων πρὸ τῆς ἀπειλῆς τῆς ἐξολοθρεύσεώς των ἀναγκάζονται νὰ λάβουν τὴν πικρὰν ὁδὸν τῆς προσφυγιᾶς. Ἡ διαμορφουμένη αὕτη κατάστασις, μὲ τὸ διαρκῶς ὀγκούμενον κῦμα τῶν προσφύγων, αὐξάνει τὰς εὐθύνας ἡμῶν, ὅσων ἔχομεν εἰσέτι τὴν εὐλογίαν νὰ ζῶμεν εἰρηνικῶς καὶ μὲ κάποιαν ἄνεσιν, νὰ μὴ μένωμεν ἀναίσθητοι ἐνώπιον τοῦ καθημερινοῦ δράματος χιλιάδων συνανθρώπων μας, ἀλλὰ νὰ ἐκφράσωμεν εἰς αὐτοὺς τὴν ἔμπρακτον ἀλληλεγγύην καὶ ἀγάπην μας, μὲ τὴν βεβαιότητα ὅτι κάθε εὐεργεσία πρὸς αὐτοὺς ἀποβαίνει εἰς τὸ πρόσωπον τοῦ τεχθέντος καὶ σάρκα λαβόντος Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος ἦλθεν εἰς τὸν κόσμον ὄχι ὡς βασιλεύς, ὄχι ὡς ἐξουσιαστής, ὄχι ὡς δυνάστης, ὄχι ὡς πλούσιος, ἀλλὰ ἐτέχθη ὡς γυμνὸν καὶ ἀνυπεράσπιστον Βρέφος, εἰς σμικρὸν σταῦλον, ἄνευ ἑστίας, ὅπως ζοῦν αὐτὴν τὴν στιγμὴν χιλιάδες συνανθρώπων

μας, καὶ ἠναγκάσθη ἐκ τῶν πρώτων ἐτῶν τῆς ἐπιγείου ζωῆς Του νὰ ξενιτευθῇ εἰς χώραν μακράν, διὰ νὰ σωθῇ ἐκ τοῦ μίσους τοῦ Ἡρώδου. Τῶν νηπίων τῶν σημερινῶν προσφύγων, θὰ ἐλέγομεν, τὸ ἀθῷον αἷμα ἡ γῆ καὶ ἡ θάλασσα πίνουν, τοῦ δὲ Ἡρώδου ἡ ἀνασφαλὴς ψυχή «τὸ κρῖμα ἐδέξατο». Αὐτὸ τὸ τεχθὲν καὶ εἰς Αἴγυπτον πορευόμενον Θεῖον Βρέφος εἶναι ὁ πραγματικὸς ὑπερασπιστὴς τῶν σημερινῶν προσφύγων, τῶν διωκομένων ὑπὸ τῶν συγχρόνων Ἡρωδῶν. Αὐτό, τὸ Βρέφος Ἰησοῦς, ὁ Θεὸς ἡμῶν, «ἐγένετο τοῖς ἀσθενέσιν ὡς ἀσθενής» (πρβλ. Α΄ Κορ. θ΄, 22), σύμμορφον πάντων ἡμῶν, τῶν ἀδυνάτων, τῶν ἐξουθενημένων, τῶν κινδυνευόντων, τῶν προσφύγων. Ἡ συμπαράστασις καὶ ἡ βοήθεια ἡμῶν πρὸς τοὺς διωκομένους καὶ ἐκτοπιζομένους συνανθρώπους μας, ἀνεξαρτήτως φυλῆς, γένους καὶ θρησκείας, θὰ εἶναι διὰ τὸν τεχθέντα Κύριον δῶρα πολυτιμότερα τῶν δώρων τῶν μάγων, θησαυροὶ τιμιώτεροι «χρυσοῦ καὶ λιβάνου καὶ σμύρνης» (πρβλ. Ματθ. β΄, 11), πλοῦτος πνευματικὸς ἀναφαίρε-

τος καὶ μόνιμος, ὁ ὁποῖος δὲν θὰ φθαρῇ ὅσοι αἰῶνες καὶ ἐὰν παρέλθουν, ἀλλὰ θὰ μᾶς ἀναμένῃ εἰς τὴν βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν. Ἂς προσφέρωμεν ἕκαστος ὅ,τι δυνάμεθα εἰς τὸν ἐν τῷ προσώπῳ τῶν προσφύγων ἀδελφῶν μας ὁρώμενον Κύριον. Ἂς προσφέρωμεν εἰς τὸν ἐν Βηθλεὲμ τικτόμενον σήμερον μικρὸν Χριστὸν αὐτὰ τὰ τίμια δῶρα τῆς ἀγάπης, τῆς θυσίας καὶ τῆς φιλανθρωπίας, μιμούμενοι τὴν Αὐτοῦ εὐσπλαγχνίαν, καὶ ἂς προσκυνήσωμεν Αὐτὸν μετὰ τῶν ἀγγέλων, τῶν μάγων, τῶν ἁπλοϊκῶν ποιμένων, κράζοντες τό «δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» (Λουκ. β΄, 14), σὺν πᾶσι τοῖς Ἁγίοις. Ἡ χάρις καὶ τὸ πλούσιον ἔλεος τοῦ πρόσφυγος Βρέφους Ἰησοῦ εἴησαν μετὰ πάντων ὑμῶν! Χριστούγεννα, βιε΄ + Ὁ Κωνσταντινουπόλεως διάπυρος πρὸς Θεόν εὐχέτης πάντων ὑμῶν. Παύλειος Λόγος

5


Ποιμαν ΧΡΙ †ΠΑΝΤ ΕΛΕΗΜΩΝ ἐλέῳ Θεοῦ Ἐπίσκοπος καὶ Μητροπολίτης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης καὶ Καμπανίας Π ρ ὸ ς τὸν ἱερὸν κλῆρον καὶ τὸν εὐσεβῆ λαὸν τῆς καθ’ ἡμᾶς θεοσώστου ἐπαρχίας

«Νεηγενές … παιδίον ἄναξ, οὗ ἀστήρ ἐφάνη, ποῦ ἐστίν; εἰς γάρ ἐκείνου προσκύνησιν ἥκομεν».

6

Παύλειος Λόγος


τορική Εγκύκλιος ΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

M

αζί μέ τούς μάγους καί ἐμεῖς σπεύδουμε ἀπόψε νά προσκυνήσουμε τό «νεηγενές παιδίον». Σπεύδουμε νά προσκυνήσουμε τόν δημιουργό τοῦ σύμπαντος καί κύριο τοῦ κόσμου, γιά τόν ὁποῖο ὅμως δέν ὑπάρχει ἄλλος «τόπος ἐν τῷ καταλύματι» ἐκτός ἀπό τό ἀπέριττο καί φτωχικό σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ. Σπεύδουμε νά προσκυνήσουμε τό Φῶς τοῦ κόσμου, γιά τή γέννηση τοῦ ὁποίου ὅμως δέν φωταγωγοῦνται οἱ δρόμοι καί οἱ πλατεῖες τῶν μεγαλουπόλεων τῆς γῆς· ἔχει ὅμως Ἐκεῖνος τό δικό του ἄστρο πού δείχνει τόν δρόμο σέ ὅσους θέλουν νά τόν βροῦν. «Νεηγενές παιδίον ἄναξ». Ὡς ἕνα νεογέννητο βρέφος ἔρχεται ὁ Χριστός στόν κόσμο, γιατί δέν ἔρχεται γιά νά ἐντυπωσιάσει τούς ἀνθρώπους μέ τήν αἴγλη καί τήν ἰσχύ τῆς θείας του φύσεως. Ἔρχεται ἀθόρυβα, γιατί δέν ἐπιδιώκει τή δόξα καί τήν τιμή τῶν ἀνθρώπων, καθώς κανείς δέν μπορεῖ νά τοῦ προσθέσει δόξα στή δόξα τήν ὁποία διαθέτει ὡς δημιουργός τοῦ κόσμου καί Θεός. Ἔρχεται ἀθόρυβα, γιατί ὁ σκοπός του δέν εἶναι νά μᾶς φοβίσει, ἀλλά νά μᾶς προσεγγίσει καί νά μᾶς χαρίσει αὐτό πού ἀπωλέσαμε μέ τήν παρακοή μας. Ἔρχεται ἀθόρυβα, γιατί αὐτό πού ἐπιθυμεῖ εἶναι νά μιλήσει στίς ψυχές μας καί νά τίς ἐλευθερώσει ἀπό τά δεσμά τῆς ἁμαρτίας. Ἔρχεται ἀθόρυβα, γιά νά ἀποκαταστήσει ὅσους τόν δεχθοῦν στήν ψυχή τους στήν υἱοθεσία τοῦ Θεοῦ καί νά μᾶς καταστήσει καί πάλι τέκνα του. «Νεηγενές παιδίον ἄναξ». Ἔρχεται ὁ Ἰησοῦς ὡς βρέφος στή γῆ, ὡς βρέφος μέσα σέ μία φάτνη ἀλόγων

ζώων. Ὅμως αὐτό δέν τοῦ στερεῖ τή θεία του ἰδιότητα. Εἶναι ὁ ἄναξ τῶν ἀνάκτων. Εἶναι βασιλεύς τῶν βασιλευόντων. Εἶναι βασιλεύς ὄχι ἀπό αὐτούς πού ἡ βασιλεία τους ἔχει ἀρχή καί τέλος. Ὄχι ἀπό αὐτούς πού ἡ βασιλεία τους κινδυνεύει ἀπό τίς ἐπιβουλές κακῶν καί πονηρῶν ἀνθρώπων. Ὄχι ἀπό αὐτούς πού ἡ ἐξουσία τους κινδυνεύει ἀπό τούς ζηλόφθονους τοῦ κόσμου. Ἡ ἐξουσία του δέν εἶναι «ἐκ τοῦ κόσμου τούτου». Ἡ ἰσχύς του δέν στηρίζεται στίς λεγεῶνες τοῦ στρατοῦ του. Ἡ αἴγλη του δέν συνδέεται μέ τά πολύτιμα ἐνδύματά του καί τά φῶτα πού τόν περιβάλλουν. Ὅλα αὐτά δέν τά ἔχει ἀνάγκη, γιατί εἶναι σχήματα τοῦ κόσμου πού παρέρχονται καί δέν ἔχουν καμία σχέση μέ τή δική του δύναμη, μέ τή δική του ἐξουσία, μέ τή δική του αἴγλη πού εἶναι αἰώνιες. Ἄλλωστε ὁ Χριστός δέν ἦρθε στή γῆ γιά νά ὑψωθεῖ ἀπό τούς ἀνθρώπους ἀλλά γιά νά τούς ὑψώσει. Δέν ἦρθε στή γῆ γιά νά ἀπολαύσει τιμές ἀλλά γιά νά προσφέρει ἀγάπη. Δέν ἦρθε στή γῆ γιά νά δοξασθεῖ ἀλλά γιά νά δοξάσει τόν Πατέρα του, ἐκπληρώνοντας τό θέλημά του πού εἶναι ἡ ἀπαλλαγή τῶν ἀνθρώπων ἀπό τά δεσμά τοῦ διαβόλου καί τῆς ἁμαρτίας. Ὁ Χριστός ἦρθε στή γῆ γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο, τόν κάθε ἄνθρωπο. Ἦρθε στή γῆ γιά νά προσφέρει ἀγάπη. Καί αὐτή τήν ἀγάπη ζητᾶ καί ἀπό ἐμᾶς. Ὄχι γιά τόν ἑαυτό του ἀλλά γιά ὅλους τούς πάσχοντες καί ἐνδεεῖς ἀδελφούς του. Γιά ὅλους ὅσους διώκονται καί ἐκδιώκονται. Γιά ὅλους ὅσους πεινοῦν καί διψοῦν. Γιά ὅλους ὅσους ταλαιπωροῦνται καί δοκιμάζονται ἀπό τήν κρίση πού κυριαρχεῖ στόν κόσμο. Γιά ὅλους ὅσους ἀναζητοῦν μακριά ἀπό τά σπίτια τους μιά καλύτερη ζωή. Γιά ὅλους ὅσους ἀναζητοῦν καί δέν γνωρίζουν ὅτι

Αὐτόν ψάχνουν. Ἔρχεται ἀκόμη καί γιά ἐκείνους πού τόν ἀρνοῦνται καί τόν ἀμφισβητοῦν. Ἔρχεται ἀκόμη καί γιά ἐκείνους οἱ ὁποῖοι μέ τά λόγια καί τίς πράξεις τους διακηρύσσουν ὅτι δέν τόν πιστεύουν, γιατί γνωρίζει ὅτι καί αὐτοί στό βάθος τῆς ψυχῆς τους τή δική του Γέννηση ἀναμένουν. Γιατί γνωρίζει ὅτι καί αὐτοί μέ ἀγωνία ρωτοῦν «Νεηγενές παιδίον … ἄναξ, οὗ ἀστήρ ἐφάνη, ποῦ ἐστίν;». Ἐμεῖς ὅμως, ἀδελφοί μου, πού γνωρίζουμε ποῦ βρίσκεται τό παιδίον Ἰησοῦς, ποῦ βρίσκεται ὁ βασιλεύς τοῦ κόσμου Χριστός, ἄς σπεύσουμε μαζί μέ τούς ποιμένες καί τούς μάγους γιά νά τόν προσκυνήσουμε. Ἄς σπεύσουμε συνοδεύοντας τήν προσκύνηση μας ὄχι μέ χρυσό καί λίβανο καί σμύρνα πού δέν διαθέτουμε, ἀλλά μέ τήν ἀγάπη μας, τήν εἰλικρινῆ καί ἔμπρακτη ἀγάπη μας πρός τούς ἀδελφούς μας πού τήν ἔχουν ἀνάγκη. Γιατί ἔτσι μόνο θά ἔχει νόημα ἡ προσκύνησή μας. Γιατί ἔτσι μόνο θά δείξουμε ὅτι πράγματι πιστεύουμε ὅτι ὁ γεννηθείς Χριστός εἶναι ὁ Θεός τῆς ἀγάπης. Γιατί ἔτσι μόνο θά γεμίσει καί ἡ δική μας ψυχή ἀπό τά δῶρα τῆς δικῆς του θείας ἀγάπης. Καί αὐτό εὔχομαι ἀπό καρδίας σέ ὅλους σας, ἀδελφοί μου, γιά τά φετινά Χριστούγεννα.

Διάπυρος πρός τόν δι᾽ ἡμᾶς ἐνανθρωπήσαντα Θεόν εὐχέτης † Ὁ Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων

Παύλειος Λόγος

7


H Χριστιανική Οικογένεια, ο θεμελιώδης λίθος, το κύτταρο της Ελληνικής Κοινωνίας (β´μέρος)

Π

ολλοί γονείς είναι καλοπροαίρετοι, έχουν αγάπη, στοργή. Θέλουν το καλύτερο για τα παιδιά τους, αλλά δεν γνωρίζουν μήτε τι είναι το καλύτερο μήτε πώς να το δώσουν. Χίλια παιδιά κατά μέσο όρο, εγκαταλείπουν κάθε χρόνο την οικογενειακή εστία. Εξάλλου από ένα ρεπορτάζ – μαρτυρία της εφημερίδος « ΤΑ ΝΕΑ » διαβάζουμε μερικές ακόμη ομολογίες των νέων που ρίχνουν φως στις προβληματικές σχέσεις τους με τις οικογένειές τους. Ερώτηση: Στην οικογένειά σου δεν μπορούσες να βρείς αυτό που βρήκες εδώ; (σε μια θεραπευτική κοινότητα). Απάντηση: Τώρα που συνειδητοποιώ ορισμένα πράγματα, λέω ότι δεν είχα προσπαθήσει ποτέ να βρώ κάποιο δρόμο που να είμαι εντάξει εγώ μ’αυτούς και εκείνοι με μένα. Γενικά δεν είχα καλή επαφή με το σπίτι μου, όπου όμως, η κατάσταση ήταν ιδιόμορφη. Απ’ τη μια ήθελα να είμαι εντάξει μαζί τους, κι απ’ την άλλη επαναστατούσα όταν με πίεζαν κι άρχιζαν να έχουν πολλές απαιτήσεις από μένα, είτε για το σχολείο, είτε για τη δουλειά, είτε γιατί φιλοδοξούσαν να γίνω επιστήμονας. Και αντιδρούσα με το να φεύγω από το σπίτι και να συζητάω αυτά που με πείραζαν. Ερώτηση. Και πώς άρχισες τα ναρκωτικά; Απάντηση: Μάλλον από αντίδραση. Όλα τα πράγματα μου φαινόντουσαν ψεύτικα γύρω μου. Τα ενδιαφέροντα του πατέρα μου, ας πούμε, ήταν μόνο σπίτι, δουλειά. Να είσαι σωστός οικογενειάρχης με τις έννοιες και τις αξίες που είχε αυτός, όλα αυτά εμένα μου φαινόντουσαν ψεύτικα, δεν τα ήθελα. Έτσι έκανα αυτό που ήθελα χωρίς να δίνω λόγο σε κανένα.

8

Παύλειος Λόγος

του Αρχιμ. Θεοφίλου Λεμοντζή Ερώτηση: ΄Ενιωσες να σου λείπει η αγάπη; Απάντηση: Πολλές φορές ένιωσα αυτή την έλλειψη και πολλές φορές ένιωθα μόνος μου στην οικογένεια. Υπήρχε οικονομικό πρόβλημα, δούλευαν και οι δυο γονείς μου. Έλειπαν πολλές ώρες απ’ το σπίτι κι έτσι από μικρό παιδί ήμουν αναγκασμένος να μένω σπίτι μόνος, κι έβλεπα τα παιδάκια έξω να παίζουν. Μου λείπανε και τα παιχνίδια…Ακόμη και τώρα με πονάνε αυτές οι καταστάσεις, βλέπω παιδάκια να τα’ χουν όλα και θα ’θελα να τα’ χω ζήσει κι εγώ. Αλλά το βασικότερο ήταν η μοναξιά. Αργότερα στο σχολείο ήταν η μόνη επαφή που είχα με ανθρώπους. Κάποια στιγμή άρχισα να αντιδρώ σ’ αυτά, υπήρχε και πίεση. Ήθελα να είμαι ελεύθερος, να κάνω αυτό που εγώ θέλω. Οι δικοί μου, μου λέγανε «εμείς έχουμε κουραστεί τόσα χρόνια για σένα», κι όλα αυτά με βαραίνανε. Ήθελα να φανώ αντάξιος σ’ αυτά που κάνατε, να μην τους στεναχωρήσω, αλλά δεν το άντεχα… Εκτός από τη μοναξιά είχα και φοβερή απαισιοδοξία. Ερώτηση: Κάποια στιγμή θα φτιάξεις δική σου οικογένεια, υποθέτω. Εχεις σκεφτεί έναν άλλο τρόπο που θα μπορούσε να είναι μια οικογένεια; Αλλου είδους σχέσεις γενικότερα; Απάντηση: Εχω, ναι. Αυτό που τώρα πιστεύω και επιδιώκω συνέχεια είναι να είμαι ειλικρινής με οποιονδήποτε άνθρωπο, είτε αυτός είναι μία κοπέλα, είτε αργότερα η γυναίκα μου, είτε τα παιδιά μου. Και θα προσπαθώ πάντα να τους δίνω πράγματα, κυρίως αγάπη και φροντίδα. Να τα βοηθήσω ώστε να μπορούν να έχουν εμπιστοσύνη στους ανθρώπους γύρω τους». Υπάρχουν λοιπόν κατηγορίες παραπόνων διατυπωμένες από τα ίδια τα παιδιά που παραπονέθηκαν. Αυτές είναι:

Ελλειψη αγάπης, Ελλειψη στοργής, Ελλειψη κατανόησης, Ελλειψη επικοινωνίας (ασυννενοησία και μεταξύ των γονεών και προς τα παιδιά), Μοναξιά στο σπίτι (οι γονείς δουλεύουν, απουσιάζουν, διαζύγια), Σύχγυση στο σπίτι (οι γονείς καυγαδίζουν. Λείπει το χαμόγελο) Δράματα στο σπίτι (ψυχικές αρρώστιες των γονέων), Γονείς κακά παραδείγματα προς μίμηση (πίνουν, καπνίζουν, παίρνουν ηρεμιστικά ή ναρκωτικά οι ίδιοι), Ελλειψη διαπαιδαγώγησης Ελλειψη εμπιστοσύνης (στον εαυτό τους και στους άλλους), Απαισιοδοξία, φόβος για το μέλλον, ανασφάλεια, Κομπλεξισμός (ήταν μόδα, δεν ήθελα νάμουν οπισθοδρομικός -ή, για να τραβήξω την προσοχή των ανθρώπων), Πίεση γονέων πάνω στα παιδιά (πολλές φιλόδοξες απαιτήσεις για διακρίσεις, για σπουδές κ.λ.π.). Αγαπητοί μου από τον κατάλογο αυτό των παραπόνων βλέπουμε, πως τα σημερινά «αδικημένα» νιάτα του «δώσε» και του «φέρε» και του «παράτα μας», τα «αθώα» νιάτα με την εφιαλτική πλέον ελληνική γλώσσα που χρησιμοποιούν, γνωρίζουν άριστα ν’ αναγνωρίζουν τις ελλείψεις, τις ατέλειες, τις αδυναμίες των γονιών τους. Δηλαδή, τους θέλουν τέλειους. Και επειδή εκείνοι δεν ήταν τέλειοι (και ποιος άνθρωπος είναι;) νομίζουν πως βρήκαν καλή δικαιολογία για την ακολασία τους και την ασωτία τους. Γιατί τώρα συμβαίνουν όλα αυτά; Πράγματι ένας φαύλος κύκλος ευθυνών. Φταίει η κοινωνία για το κατάντημα της οικογένειας; Φταίει η οικογένεια για το κατάντημα


της κοινωνίας; Και τα δύο. Φταίει ο άνθρωπος που δεν γνωρίζει, ούτε θέλει να μάθει: «Ποιος είναι», «γιατί ζει», «ποιος είναι ο προορισμός του». Και αυτά γιατί δεν κατηχείται χριστιανικά, δεν διδάσκεται δηλ. την χριστιανική συμπεριφορά του μηνύματος του Ευαγγελίου, δεν λειτουργείται, δεν συμμετέχει στην εν Χριστώ ζωή. Άρα λοιπόν, μέχρις ότου ο Έλληνας Χριστιανός αφυπνιστεί κι αρχίσει ν’ αναρωτιέται ποιος είναι, μέχρις ότου γνωρίσει τον εαυτό του, μέχρις ότου αναγνωρίσει το Δημιουργό του Θεό και σεβαστεί τους νόμους της Δημιουργίας Του, μέχρις ότου καταλάβει τη συγγένειά του με τη φύση και το συνάνθρωπό του τον οποίο θα βλέπει σαν αδελφό, μέχρις ότου η Εκκλησία δεν αδρανεί και σπέρνει το λόγο του Ευαγγελίου με την εγρήγορση όλων των ιερέων στις κατά τόπους ενορίες με την αδιάκοπη Κατήχηση και τη λειτουργική ζωή, μέχρις ότου γίνουν όλα αυτά ή τουλάχιστον αρχίσουν να γίνονται, λύση στα οικογενειακά και κοινωνικά αδιέξοδα δεν θα υπάρξει. Το να υπάρξει κάποιος κώδικας που να ορίζει κανόνες έτσι και αλλιώς θα αναθρέψετε τα παιδιά σας, είναι δώρον άδωρον. Τούτο μόνον μετά βεβαιότητος προτείνουμε. Ακούστε, λοιπόν, αγαπητοί μου αδελφοί, υπάρχει τρόπος, ένας και μοναδικός, εύκολος αλλά και δύσκολος, προσιτός όμως σε όλους. Αυτός είναι να συνδεθείτε και ν’ αντλήσετε αγάπη από την τεράστια δεξαμενή της αγάπης του Θεού. Κοιτάξτε γύρω σας το τεράστιο εργοστάσιο της Φύσεως. Είναι μια ζωντανή εκδήλωση έμπρακτης αγάπης. Ο ήλιος δίνει το φως του και τη ζεστασιά του. Τα δέντρα δίνουν τους νόστιμους καρπούς τους. Τα λουλούδια δίνουν την ομορφιά και το άρωμά τους. Τα ζώα δίνουν τη συντροφιά τους, και τον ίδιο τους τον εαυτό για την συντήρησή μας. Τα πουλιά δίνουν τα κελάδημά τους, μια διαρκή δοξολογία στο Θεό. Η θάλασσα δίνει τη δροσιά της, τα ψάρια, το αλάτι. Η γη δίνει το ψωμί, κι ακόμη από τα σπλάγχνα της τα ορυκτά, τα πετρέλαια, το χρυσάφι κ.λ.π. Όλη η Φύση δίνει. Πώς λοιπόν, άνθρωπε εσύ παραπονείσαι ότι δεν αγαπήθηκες; Δεν βλέπεις με πόση αγάπη σε περιέβαλε ο Δημιουργός Θεός μας, ώστε να βάλει όλη την υπόλοιπη Δημιουργία να σου δίνει, να σου δίνει, να σου προ-

σφέρει, να σε υπηρετεί; Αγαπητοί μου γονείς της αρρωστημένης εποχής μας, υψώστε τα δακρυσμένα μάτια σας σ’ ολόθερμη προσευχή στο Θεό, στην Παναγιά Μητέρα μας, ευχαριστήστε Τον πρώτα για την ΖΩΗ, για το θεϊκό αυτό δώρο, ζητείστε συγνώμη για την αχαριστία, την λιποψυχία, την απαισιοδοξία, την απελπισία και κάθε άλλη αμαρτία που εν γνώσει ή εν αγνοία σας κάνατε. Και αφού κλάψετε και εξαγνιστείτε στο μυστήριο της εξομολογήσεως με τα ευλογημένα δάκρυα της μετανοίας, υψώστε τα χέρια σας στον ουρανό και μ’ όλη τη δύναμή σας φωνάξτε Τον. Και Εκείνος θ ’ανοίξει την αγκαλιά της αγάπης Του και θα σας λούσει μ’ αυτήν. Ο Θεός είναι ζωντανός. Δεν υπάρχει άλλη ελπίδα. Ο Θεός είναι η μόνη αλήθεια. Η Ορθόδοξη Χριστιανική Οικογένεια αποτελεί οίκον Χριστού, μόνιμη διαμονή Του, και κατοικητήριό Του. Ασφαλώς συναντούμε τον Κύριο στην Εκκλησία, ιδιαιτέρως στην λατρεία μας εκεί και μέσω

της συμμετοχής μας στα Άγια Μυστήρια. Αλλά η Ορθόδοξη Χριστιανική οικογένειά μας είναι επίσης κατοικητήριος τόπος για Εκείνον. Καί είναι Κατοικητήριο του Χριστού λόγω της βαθείας πίστεώς της σε Εκείνον, πίστεως η οποία μεταδίδεται από γενεά σε γενεά στην γενεαλογική ιστορία εκάστης οικογενείας. Η Ορθόδοξη Χριστιανική οικογένεια είναι κατοικητήριο του Χριστού με το να έχει την προσευχή προς Αυτόν μόνιμο χαρακτηριστικό της ζωής της, κάτι τόσο απαραίτητο και ζωτικό όσο η αναπνοή και η τροφή. Η οικογένεια είναι Κατοικητήριο του Χριστού διότι καλλιεργεί και συνεχώς αυξάνει την αγάπη ανάμεσα στα μέλη της, αγάπη η οποία εκπηγάζει από την πηγή της αγάπης, τον Ίδιο τον Ιησού. Είναι κατοικητήριο του Χριστού διότι καθημερινά ακούει τους λόγους Του οι οποίοι έχουν αποθησαυρισθεί στην Αγία Γραφή, την πηγή της απόλυτης αλήθειας. Η Ορθόδοξη οικογένεια είναι κατοικητήριο Χριστού διότι τα μέλη της συνεχώς

μεταμορφώνονται και αναπτύσσονται πνευματικώς με την εγκατοίκησή Του μεταξύ των και την δύναμή Του η οποία καθαγιάζει και αναγεννά. Η Ορθόδοξη Χριστιανική οικογένεια ως κατοικητήριο του Χριστού γίνεται άρωμα, γίνεται ευωδία Χριστού όπως θαυμάσια είπε ο Απόστολος Παύλος στους Κορινθίους (Κορ. Β΄ 2:15.) Φαντασθείτε κάθε Ορθοδοξο σπίτι να γεμίζει με το άρωμα του Χριστού, να είναι ένα σπίτι γεμάτο με την ευωδία Του. Ο Απόστολος Παύλος αναπτύσσει αυτή την εξαίσια εικόνα, λέγοντας ότι μια τέτοια πνευματική ευωδία Χριστού διαχέεται, βγαίνει προς τα έξω, φθάνει σε πιστούς και απίστους, δικαίους και αμαρτωλούς (Κορ. Β΄ 2:16). Έτσι, η Ορθόδοξη Χριστιανική οικογένεια γίνεται αυτομάτως όχι μόνο κατοικητήριο του Χριστού αλλά και μαρτυρία του Ευαγγελίου Του. Έφτασε ο κόμπος στο χτένι, όπως λέγει ο λαός. Τα αγριεμένα κύματα υψώνονται απειλητικά και το καράβι της κοινωνίας μας απειλείται να καταποντιστεί. Πρέπει να το σώσουμε πάση θυσία. Αξίζει να το σώσουμε, διότι οι ψυχές που φέρνει μέσα, είναι αιώνιες, είναι «κατ’ εικόνα Θεού», είναι πολύτιμες, δεν πρέπει να βασανίζονται, δεν πρέπει να χαθούν. Εάν το φυτώριο «οικογένεια» αρχίσει και παράγει χριστιανικούς καρπούς, θα μπορούμε να ελπίζουμε και στην Ελλάδα μας, σε αυριανούς καλύτερους πολίτες, καλύτερους πολιτικούς, καλύτερους εκπαιδευτικούς, καλύτερους Κληρικούς κλπ, και όταν λέγω καλύτερους εννοώ ηθικότερους, δικαιότερους, με πιο πολλή κατανόηση, με πιο πολλή αγάπη, με πιο πολλή σοφία και σύνεση, με πιο πολλή γνώση της Αλήθειας, του Θεού. Η Ορθόδοξη οικογένεια, προσφέροντας διά των μελών της το Ευαγγέλιο, λόγοις και έργοις, καθίσταται αποστολική οικογένεια η οποία συνεχίζει στον 21ον αιώνα το έργον του ευαγγελισμού το οποίον άρχισαν οι Άγιοι Απόστολοι εικοσιένα αιώνες πριν. Το μέλλον λοιπόν, της κοινωνίας μας στην πατρίδα μας, αλλά και σ’ ολόκληρο τον κόσμο θα μπορούμε να πούμε πως βρίσκεται στα χέρια της οικογένειας. Καμία επομένως θυσία, κανένα κόστος δε θα ήταν μεγάλο, όταν προορίζεται για την ανάσταση, εξυγίανση, καθοδήγηση, της οικογένειας. Και σίγουρα αδελφοί μου αυτός πρέπει να είναι ο στόχος όλων μας.

Παύλειος Λόγος

9


Θεολογικ και γεγονότ

Η

εν χρόνω και τόπω, δηλαδή εντός της ιστορίας, ελευθέρως και εξ άκρας αγάπης, ενσάρκωση και ενανθρώπηση του μονογενούς Υιού και Λόγου του Θεού υπήρξε και είναι το κεφαλαιώδες κοσμοσωτήριο γεγονός, η απαρχή του κεφαλαίου της σωτηρίας, για τους ανθρώπους κάθε εποχής έως της συντελείας των αιώνων. Η τομή στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους συντελέσθηκε στο θεανδρικό πρόσωπο του Ιησού Χριστού, ο οποίος ως τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος πραγματοποίησε φιλανθρώπως την «ένωση του κτιστού με το άκτιστο» προκειμένου να σωθεί ο άνθρωπος ως ψυχοσωματική οντότητα υπερβαίνοντας τα νομοτελειακά όρια της κτιστής και φθαρτής φύσεως και οντολογίας του. Η ενανθρώπηση του Θεού Λόγου είναι οντολογική-υπαρξιακή δυνατότητα σωτηρίας για τον άνθρωπο. Ο ίδιος προσλαμβάνει την ανθρώπινη φύση γενόμενος τέλειος άνθρωπος προκειμένου να καταστήσει τον άνθρωπο κατά χάριν Θεό. Αυτή η οντολογική δυνατότητα είναι μονίμως παρούσα. Η Θεία ενανθρώπηση είναι πιστοποιημένο ιστορικό γεγονός, ιστορική αλήθεια, και η θεολογική ιχνηλασία περί της θείας ενσαρκώσεως συνυφαίνεται με το ιστορικό πλαίσιο εν χρόνω και τόπω καθώς και με τα πρόσωπα και γεγονότα όπως αυτά καταγράφονται στα ιερά Ευαγγέλια και ερμηνεύονται από τους Θεοφόρους Πατέρες της Εκκλησίας. Έτσι η θεολογία ως χριστολογία εκφαίνεται και μέσα από την ιστορία στην οποία αποκαλύπτεται το υπερφυές σχέδιο της «θείας Οικονομίας» για την σωτηρία και λύτρωση του πεπτωκότος και υποκειμένου στον θάνατο ανθρώπου.

10

Παύλειος Λόγος

Στο σχέδιο της Θείας Οικονομίας κεντρική λειτουργική θέση κατέχει το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου, η οποία καθίσταται «καθέδρα του παμβασιλέως Χριστού» προσφέρουσα την ανθρώπινη φύση «εκ των αγνών αιμάτων της κοιλίας» αυτής στον ενσαρκωθέντα Θεό Λόγο. Τα ιστορικά δεδομένα περί του προσώπου της θεομήτορος πριν και κατά τη γέννηση του Σωτήρος Χριστού, τα οποία διασώζουν τα Ιερά Ευαγγέλια, μας πληροφορούν ότι η νεαρή Μαριάμ ήταν απλώς μνηστή του Ιωσήφ τον οποίο ουδέποτε εγνώρισε κατά σαρκική συνάφεια ως άνδρα και σύζυγό της καθώς ουδέποτε εκείνος παρέλαβε την αγνή γυναίκα στον οίκο του. Γι’ αυτό ο Ιερός Χρυσόστομος με έμφαση επισημαίνει ότι: «η σύλληψις παράδοξος, η δε απότεξις φυσική». Η «εκ Πνεύματος Αγίου» κυοφορία της Υπεραγίας Θεοτόκου αποκλείει κάθε υπόνοια πονηρά περί του προσώπου της γυναικός, την οποία επέλεξε ο Θεός να γίνει το «ιερόν και αγνόν δοχείον», το «ένσαρκο κατοικητήριο» του εξ άκρας ταπεινώσεως ενσαρκωθέντος Θεού Λόγου. Είναι μάλιστα χαρακτηριστική η αναφορά του Ιερού Χρυσοστόμου στο γεγονός ότι η Θεοτόκος κυοφόρησε τον Ιησού ευρισκόμενη εν μνηστεία και δεν συνέλαβε εκτός αυτής, προκειμένου το τεχθέν βρέφος να γενεαλογηθεί εξ αυτού και μαζί με τη μητέρα του να έχει κηδεμόνα προστάτη έναντι των επιβουλών, όπως και έγινε όταν ο μνήστωρ Ιωσήφ επιμελήθηκε την φυγή της Θεοτόκου και του Θείου βρέφους στην Αίγυπτο και την διάσωσή τους από την μάχαιρα του Ηρώδη. Η μνηστευμένη μετά του άδολου και αγαθού Ιωσήφ Μαρία θα μπορούσε όντως να κινδυνεύσει θανάσιμα λόγω του ισχύοντος Ιουδαϊκού νόμου, να «παραδειγματισθεί» υπό του μνήστορος Ιωσήφ και να θανατωθεί δια λιθοβολισμού, επειδή ευρέθη

εκτός γάμου εγκυμονούσα, αλλά η θεία πρόνοια κατηύθυνε τα διαβήματα του ανδρός και διήνοιξε τους οφθαλμούς του νοός και της καρδίας του προκειμένου να αντιληφθεί ότι «εκ της του Πνεύματος ενεργείας το κυοφορούμενον». Ο μνήστωρ Ιωσήφ χαρακτηρίζεται στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο ως «δίκαιος», «διά τε τας άλλας αυτού αρετάς, και δια την πραότητα και αγαθωσύνην» του χαρακτήρος του. Παρόλο δε που αρχικώς εβίωσε τον φόβο, την αμηχανία και την απόγνωση κατά την ώρα της αποφάσεως για το μέλλον της νεαράς Μαρίας, εντούτοις υπέταξε το ανθρώπινο «ίδιον θέλημα» στη θεία αποκάλυψη, όπως ακριβώς και η Θεοτόκος βίωσε αρχικώς την ταραχή και έκπληξη για τον εκ του Αγγέλου Ευαγγελισμό της ότι θα γεννήσει τον Μονογενή Υιό και Λόγο του Θεού, αλλά εν ταπεινώσει καρδίας υπετάγη στη θεία βουλή. Ως χρηστός και επιεικής, ενάρετος και φιλάνθρωπος Ιωσήφ δεν επιθυμεί την δημόσια διαπόμπευση της μνηστής του αλλά σκέφτεται να της δώσει λάθρα το διαζύγιο. Γι’ αυτό ο Ιερός Χρυσόστομος ευστόχως αναφέρει: «είδες φιλόσοφον άνδρα και πάθους απηλλαγμένον του τυραννικωτάτου; ίστε γαρ ηλίκον ζηλοτυπία… Αλλ’ όμως ούτως ην πάθους καθαρός, ως μη θελήσαι μηδέ εν μικροτάτοις λυπήσαι την παρθένον». Ο Ιωσήφ εν υπακοή διετελών προς το πρόσταγμα του Αγγέλου παραλαμβάνει κατ’ οίκον την Θεοτόκο Μαρία ως νόμιμη και τιμία γυναίκα του χωρίς να την ατιμάσει ή να τη διασύρει, αλλά γενόμενος κηδεμόνας και προστάτης της αναδεικνύεται σε υπηρέτη του σχεδίου της Θείας Οικονομίας. Ο Ιωσήφ λοιπόν επλήρωσε πάσα την του Αγγέλου παραγγελία και απεδέχθη την κατά νόμο πατρότητα του Ιησού. Ο ίδιος έκαμε την ονοματοδοσία του βρέφους και το ανεγνώρισε ως νομί-


κή ιχνηλασία στα πρόσωπα τα της Θείας Eνανθρωπήσεως του Ιωάννη Σιδηρά

Παύλειος Λόγος

11


μως γεννηθέν μέλος της οικογενείας του.

προφητεία.

Όλα στο άρρητο σχέδιο του Θεού είναι αποφασισμένα, όπως π.χ. το όνομα Ιησούς για το θείο βρέφος, που σημαίνει «Ο Ιεχωβά (=ο Θεός) είναι σωτηρία», για να πληρωθεί η από αιώνων προφητεία: «ιδού η παρθένος εν γαστρί έξει και τέξεται υιόν και καλούσι το όνομα αυτού Εμμανουήλ, ο εστί μεθερμηνευόμενον μεθ’ ημών ο Θεός». Τα δύο αυτά ονόματα, Ιησούς και Εμμανουήλ, το ένα πραγματικό και το άλλο προφητικό, αλληλοσυμπληρώνουν και ερμηνεύουν το αληθινό γεγονός της Θείας αποκαλύψεως ότι ο «Πρωτότοκος και μόνος» υιός γεννάται ως θεάνθρωπος δηλώνοντας την προσωπική ένωση της θείας και ανθρώπινης φύσεως στο ένα πρόσωπο του Χριστού, ο οποίος είναι «ούτε Θεός ανθρωπείας κεχωρισμένος φύσεως, ούτε άνθρωπος γεγυμνωμένος θεότητος», αλλά τέλειος θεάνθρωπος.

Ο Υιός και Λόγος του Θεού γεννάται στην άσημη και ταπεινή πολίχνη Βηθλεέμ, της οποίας το όνομα σημαίνει «οίκος άρτων». Κατάλληλος τόπος γεννήσεως και για τον Ιησού, ο οποίος είναι ο άρτος της ζωής, ο άρτος ο εκ του ουρανού καταβάς. Η Βηθλεέμ όμως ήταν και η πόλη Δαυίδ, όπου εκείνος είχε γεννηθεί. Εκεί έπρεπε να γεννηθεί και ο Ιησούς ο οποίος εκλήθη Υιός Δαυίδ. Πόλις Δαυίδ όμως ονομαζόταν και η Σιών, αλλά ο Κύριος δεν εγεννήθη στη Σιών, επειδή επέλεξε την άσημη και ταπεινή Βηθλεέμ όπου εγεννήθη στην αφάνεια ο Δαυίδ για να είναι ποιμένας της υπαίθρου. Ο Κύριος αυτόν τον ταπεινό τόπο επέλεξε να γεννηθεί όταν εταπείνωσε εαυτόν και «επτώχευσε δι’ ημάς». Ο θεάνθρωπος Χριστός δεν επέλεξε την Σιών όπου ο Δαυίδ εβασίλευσε ενδόξως, αλλά άφησε το όρος Σιών να είναι τύπος της Αγίας Εκκλησίας του η οποία μένει εις τον αιώνα.

Ακόμη και το ζήτημα της απογραφής η οποία επεβλήθη επί των ημερών του Καίσαρος Αυγούστου και «ηγεμονεύοντος της Συρίας Κυρηνίου» σε όλους τους υπηκόους της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και είχε ως συνέπεια να απογραφεί ο κυοφορούμενος Ιησούς μετά της Μητρός του και του Ιωσήφ για να εκπληρωθούν οι προφητείες. Ο Ιωσήφ ανεβαίνει από τη Ναζαρέτ της Γαλιλαίας, όπου διέμενε, στη γη της Ιουδαίας όπου η πόλη Δαυίδ, η οποία καλείται Βηθλεέμ, επειδή κατήγετο ο οίκος και η πατριά αυτού από αυτή την άσημη πολίχνη. Ο Ιησούς Χριστός λοιπόν ως φυσικό πρόσωπο και ενώ η Μήτηρ αυτού ήταν ακόμη έγκυος, κατεγράφη και καταλογογράφηκε σύμφωνα με το νόμο, γενόμενος και υπήκοος του ρωμαϊκού κράτους ευθύς ως εγεννήθη. Πολλοί μάλιστα ερμηνευτές υποθέτουν ότι γεννηθείς ο Κύριος καθ’ ον χρόνον διεξήγετο η απογραφή, κατεγράφη και αυτός, όπως και ο Ιωσήφ και η Μαρία, προκειμένου να καταφανεί ότι έγινε και ο ίδιος φόρου υποτελής, μορφή δούλου λαβών. Ο δε εκκλησιαστικός συγγραφέας Ωριγένης ερμηνεύει το γεγονός της του Κυρίου απογραφής επισημαίνοντας τα εξής: «Μυστήριον τι μέγα βούλεται ο λόγος παραστήσαι ότι εις την της οικουμένης όλης αναγραφήν έδει αναγραφήναι Χριστόν Ιησούν, ίνα συναναγραφείς τοις εν τη οικουμένη αγιάση την οικουμένην και μεταθή την απογραφήν ταύτην εις βιβλίον ζώντων, ίνα τα ονόματα των συγγραφέντων αυτώ και πιστευσάντων αυτώ εγγραφή εν τοις ουρανοίς». Η δε εγκυμονούσα Μαρία δεν φαίνεται να γνώριζε ότι σύμφωνα με την προφητεία έμελλε να γεννήσει στη Βηθλεέμ. Η Θεία Πρόνοια όμως οικονόμησε τα πάντα για να συμβεί αυτό. Γι’ αυτό γίνεται απογραφή προκειμένου και η Παρθένος να ανέλθει στη Βηθλεέμ ως σε οικεία πατρίδα για να γεννηθεί ο Ιησούς και να εκπληρωθεί η

12

Παύλειος Λόγος

Ο Ιησούς Χριστός εξ άκρας ταπεινώσεως γεννάται σε ευτελέστατο και ταπεινό χώρο, σε ένα σταύλο αλόγων ζώων. Εάν ο Ιωσήφ και η Θεομήτωρ δεν ανεύρον κατάλληλο τόπο, εγκατεστάθησαν σε κάποιο σταύλο ο οποίος ευρίσκετο εντός σπηλαίου διότι ελλείψει πανδοχείων σε πολλά σπήλαια κατοικούσαν από κοινού άνθρωποι μετά των αλόγων κτηνών. Ο δε αοίδιμος Παναγιώτης Τρεμπέλας αναφέρει ότι: «Ο Κύριος εγεννήθη εις πανδοχείον και εις σπήλαιον χρησιμοποιούμενον ως σταύλος. Ο Υιός του Δαυίδ, όστις θα ήτο η δόξα και το καύχημα του Οίκου του Πατρός του, δεν είχε ούτε εις την πόλιν Δαυίδ καλύβην τινα ως κληρονομίαν του εις την διάθεσίν του, ούτε ένα φίλον διατεθειμένον να παρέσχη την απαραίτητον κατά την στιγμήν εκείνην άνεσιν εις την μητέρα του. Και εγεννήθη εις πανδοχείον, ίνα σημάνη και διά τούτου, ότι ήλθεν εις τον κόσμον, ως ταξιδιώτης, ίνα παραμείνη εν αυτώ επ’ ολίγον ως εν πανδοχείω και ίνα διδάξη και ημάς ούτω να διατιθέμεθα, ως παρεπίδημοι και διαβάται εν τη γη ταύτη. Το ότι δε ανέκλινον αυτόν εν τη φάτνη, υπήρξε δείγμα της πτωχείας των γονέων του, αλλά και της καταπτώσεως των συγχρόνων των, οίτινες ηνέχθησαν γυνή τίκτουσα να παραμείνει εις σπήλαιον, χωρίς καμμίαν εκδήλωσιν συμπαθείας εκ μέρους εκείνων, οίτινες θα υπήρξαν μάρτυρες των δυσκόλων στιγμών της». Προκαλεί όντως εντύπωση η ενδελεχής ερμηνευτική προσέγγιση των Θεοφόρων Πατέρων της Εκκλησίας ακόμη και για το σημείο όπου εναπέθεσε η Παρθένος Μαρία το σπαργανωμένο θείο βρέφος. Η Θεομήτωρ περιετύλιξε εν σπαργάνοις το τεχθέν και το εναπέθεσε όχι σε λίκνο (=κούνια) αλλά επί τμήματος ξύλου που είχε βαθύ κοίλωμα και σ’ αυτό οι ποιμένες έθεταν την τροφή των ζώων. Ο Σωτήρας Χριστός είχε φάτνη αντί κλίνης και ως

νήπιο εστερήθη της ανέσεως της αιωρούμενης βρεφικής κούνιας. Ο δε θεοφόρος Πατήρ Κύριλλος Αλεξανδρείας ευστόχως ερμηνεύει: «Εύρεν αποκτηνωθέντα τον άνθρωπον∙ για τούτον εν φάτνη ως εν τάξει τροφής τέθειται, ίνα τον κτηνοπρεπή μετεμείψαντες βίον εις την ανθρώπων πρέπουσαν ανακομισθώμεν σύνεσιν∙ και οι κτηνωδείς τη ψυχή προσελθόντες τη οικία τραπέζη τη φάτνη, εύρομεν μηκέτι χόρτον, αλλ’ άρτον τον εξ ουρανού, το της ζωής σώμα». Τα χαρμόσυνο μήνυμα της γεννήσεως του Σωτήρος αγγέλλεται υπό του Αγγέλου πρωτίστως στους άδολους και ταπεινούς ποιμένες (=βοσκούς) οι οποίοι αγρυπνούσαν καθ’ όλη την διάρκεια της νυκτός για την φύλαξη των ποιμνίων τους. Ο Άγγελος του Κυρίου λοιπόν δεν απεστάλη στους αρχιερείς ή τους πρεσβυτέρους του Ισραήλ, οι οποίοι δεν ήταν πνευματικώς προπαρασκευασμένοι να δεχθούν το μέγα κοσμοσωτήριο μήνυμα της γεννήσεως του Μεσσία και λυτρωτού, αλλά στον όμιλο κάποιων πτωχών ποιμένων οι οποίοι ήταν αγαθοί και άδολοι άνθρωποι, απλοί βιοπαλαιστές που διέμεναν σε σκηνές της υπαίθρου. Στους ποιμένες αυτούς οι οποίοι πιθανότατα ήταν ευσεβείς άνθρωποι, ανηγγέλθη το μέγιστο μήνυμα της γεννήσεως του αναμενόμενου ανά τους αιώνες Μεσσία. Οι αγαθόφρονες αυτοί άνθρωποι είναι έξυπνοι (εκ + ύπνος), δεν μισοκαθεύδουν και ως εκ τούτου δεν ήταν δυνατόν να εξαπατηθούν για όσα έβλεπαν και άκουγαν. Είχαν πλήρως όλες τις αισθήσεις και τη συνείδησή τους όταν ο Άγγελος διακηρύττει ενώπιόν τους: «μη φοβείσθε. Ιδού γαρ ευαγγελίζομαι υμίν χαράν μεγάλην, ήτις έσται παντί τω λαώ, ότι ετέχθη υμίν σήμερον σωτήρ, ος εστί Χριστός Κύριος, εν πόλει Δαυίδ», ενώ οι χοροί των ουρανίων αγγελικών ταγμάτων αποκαλύπτουν την σωτηριώδη σημασία της θείας ενσαρκώσεως λέγοντες: «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία». Τον ευαγγελισμό των ποιμένων υπό του Αγγέλου και όχι της καθεστηκυίας θρησκευτικής τάξεως του Ισραήλ ερμηνεύει ο Εκκλησιαστικός συγγραφέας Ωριγένης επισημαίνοντας: «Τι δήποτε ο άγγελος ουκ απήλθεν εις Ιεροσόλυμα, ουκ εζήτησε τους γραμματείς και τους φαρισαίους, ουκ εισήλθεν εις την Ιουδαίων συναγωγήν, αλλά ποιμένας εύρεν αγραυλούντας και φυλάσσοντας τας φυλακάς της νυκτός επί την ποίμνην αυτών κακείνους ευηγγελίσατο; Ότι εκείνοι μεν ήσαν διεφθαρμένοι και τω φθόνω ή μελλον διαπρίεσθαι, ούτοι δεν άπλαστοι (οι ποιμένες) ήσαν, την παλαιάν πολιτείαν ζηλούντες των πατριαρχών και αυτού Μωυσέως. Ποιμένες γαρ ήσαν και ούτοι». Ο δε πολύς περί τη θεολογία αοίδιμος Παναγιώτης Τρεμπέλας εμφατικώς σχολιάζει τα του Ευαγγελισμού των ποιμένων γρά-


φοντας: «Ούτε σοφοί, ούτε διακεκριμένοι οπωσδήποτε, ούτε άνθρωποι επιρροής ήσαν οι ποιμένες ούτοι. Εξελέγησαν μάλλον δια την πτωχείαν των και την αφάνειάν των. Ο παντοδύναμος Θεός επιβλέπει μετ’ ιδιαιτέρας ευνοίας επί τους χαμηλούς και ασήμους. Ο άγγελος ενεφανίσθη εις τους ποιμένας, οιονεί δεικνύων, ότι ο Θεός τους πτωχούς του κόσμου τούτου τους εν καρτερία και ελπίδι προς αυτόν, υπομένοντας την πτωχείαν των, εξέλεξεν ως κληρονόμους της Βασιλείας του και δι’ αυτό και τώρα τιμά τούτους. Αλλά προπαντός κατέστη ήδη φανερόν, ότι ο Θεός δεν προσβλέπει μεροληπτικώς εις πρόσωπα. Ενώπιόν του οι τα υψηλά στρώματα της κοινωνίας κατέχοντες και οι εις τα ταπεινά εν αφανεία διαβιούντες είναι πάντες ίσοι, εν τη συμμετοχή δε των αιωνίων ευλογιών του Ευαγγελίου δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ του εις θρόνον λαμπρόν καθημένου μονάρχου και του επαίτου του ενδιαιτωμένου εις πτωχήν καλύβην». Όταν ο Άγγελος πιστοποιεί την αναγγελία του χαρμοσύνου μηνύματός του λέγοντας: «και τούτου υμίν το σημείον, ευρήσετε βρέφος εσπαργανωμένον, κείμενον εν φάτνη», τότε η πίστη των ποιμένων για το πρόσωπο του αναμενόμενου ενδόξου Μεσσία υποβάλλεται σε δοκιμασία επειδή εκστατικοί θαυμάζουν την άκρα ταπείνωση του εν φάτνη κειμένου θείου βρέφους. Βλέπουν ένα ασθενές βρέφος σε ταπεινή και ευτελέστατη φάτνη που ως «σημείον αντιλεγόμενον» γεννά αντιφατικές σκέψεις οι οποίες όμως προσελκύουν την αγαθή προαίρεσή τους καθώς ο Χριστός ομιλεί στα μύχια της υπάρξεώς τους δια της άκρας ταπεινώσεώς του μέσα σε ένα σταύλο αλόγων κτηνών και όχι στην πολυτέλεια ανακτόρων. Στην προσκύνηση των Μάγων γίνεται αναφορά μόνο στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο και σημειωτέον ότι αυτή έλαβε χώρα όχι αμέσως μετά την γέννηση του Χριστού, αλλά αρκετό διάστημα μετά από αυτή, αφ’ ότου δηλαδή ο Ιησούς είχε λάβει το όνομά του και συνεπώς μετά την περιτομή του. Η αντίληψη που επικρατεί ότι οι εξ Ανατολής Μάγοι προσεκύνησαν το θείο βρέφος αμέσως μετά τη γέννησή του δεν ευσταθεί και οφείλεται στο γεγονός ότι στην ορθόδοξη βυζαντινή αγιογραφία της γεννήσεως ιστορούνται και τα πρόσωπα των τριών μάγων. Οι Μάγοι εξ ανατολών ορμώμενοι και χωρίς να είναι διαπιστωμένος ο ακριβής αριθμός τους, έχει καθιερωθεί να υπολογίζονται σε τρεις, ο Μελχιώρ, ο Γάσπαρ και ο Βαλτάσαρ. Οι ανατολίτες αυτοί σοφοί αστρολόγοι οδηγούμενοι υπό του φαεινού αστέρος καταφθάνουν στην Βηθλεέμ όπου «είδον το παιδίον μετά της Μαρίας της Μητρός αυτού» και «πεσόντες προσεκύνησαν αυτώ». Οι Μάγοι που ήταν πιθανότατα γνώστες των προφητειών για την έλευση του αναμενόμενου σωτήρα

του κόσμου και υπό τον πανσόφου Θεού φωτισθέντες αναζητούν τον Βασιλέα όλου του ανθρωπίνου γένους, γενόμενοι οι πρώτοι «εθνικοί» (=ειδωλολάτρες) οι οποίοι ανεγνώρισαν και λατρευτικώς ετίμησαν τον Μεσσία. Ο Ζιγαβηνός ερμηνεύοντας το γεγονός γράφει: «Όρα δε, όπως εκ προοιμίων ανοίγεται τοις έθνεσι θύρα πίστεως είς αισχύνην τοις Ιουδαίοις. Επεί γαρ των προφητών ακούοντες προαναφωνούντων την Χριστού παρουσίαν, ου σφόδρα προσείχον, ωκονομήθη βαρβάρους ελθείν… και εκ χώρας μακράς και διδάξαι αυτούς». Η προσκύνηση των Μάγων συντελείται κατ’ οίκον, όπου συναντούν τον γεννηθέντα Ιησού με την Μητέρα του, η οποία αν και με φτωχική ενδυμασία εκπέμπει προφανώς την αγιότητα και αγνότητά της. Δεν πολυπραγμονεί αλλά ίσταται εν σιωπή και ταπεινώσει καθώς έκθαμβη και συγκλονισμένη συνειδητοποιεί ότι εγέννησε τον «Βασιλέα των όλων», τον σωτήρα και λυτρωτή του ανθρωπίνου γένους. Οι Μάγοι δεν αμφιταλαντεύονται ότι το ταπεινό βρέφος με την άσημη εξ όψεως Μητέρα είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας και Βασιλεύς. Ο δε Ιερός Χρυσόστομος επισημαίνει σχετικά: «Τι ήταν εκείνο που έπεισε τους μάγους να προσκυνήσουν; Δεν ήταν ούτε η επισημότητα της παρθένου, ούτε η περήφανη οικία, ούτε κάτι άλλο από εκείνα που έβλεπαν ήταν ικανό να τους προκαλέσει έκπληξη για να προσκυνήσουν. Τι ήταν λοιπόν εκείνο που τους έπεισε; Ο αστέρας και η από θεού γενομένη έλλαμψη της διανοίας τους, που τους οδήγησε στην γνώση». Τα δώρα που προσέφεραν οι Μάγοι έχουν ένα αλληγορικό και συμβολικό χαρακτήρα τον οποίο όλοι οι ερμηνευτές επισημαίνουν αναφέροντας ότι τον μεν Χρυσό προσέφεραν ως σε Βασιλέα, τον λίβανο ως σε Θεό, την δε σμύρνα ως σε μέλλοντα να αποθάνει. Γι’ αυτό ο της Εκκλησίας Υμνωδός ψάλλει: «Του Κυρίου Ιησού γεννηθέντος εν Βηθλεέμ της Ιουδαίας, εξ ανατολών ελθόντες μάγοι προσεκύνησαν Θεόν ενανθρωπήσαντα, και τους θησαυρούς αυτών ανοίξαντες δώρα τίμια προσέφεραν, δοκίμιον χρυσόν ως Βασιλεί των αιώνων και λίβανον ως Θεώ των όλων, ως τριημέρω δε νεκρώ σμύρναν τω αθανάτω». Όσον αφορά τον φαεινό αστέρα που οδήγησε τους Μάγους στον νηπιάσαντα Θεό Ιησού Χριστό, άλλοι μεν ερμηνευτές και Θεοφόροι Πατέρες αποδέχονται ότι ήταν όντως ένα υπερφυσικό ουράνιο φαινόμενο ή σημείο από Θεού, άλλοι δε όπως ο Ιερός Χρυσόστομος επισημαίνει ότι δεν ήταν ένα «φυσικό αστέρι, όπως εκ πρώτης όψεως φαινόταν, αλλά ήταν μια αόρατη, θαυμαστή λογική δύναμη, η οποία οδήγησε τους Μάγους στον τεχθέντα Ιησού». Ο άκτιστος Θεός με την πανσοφία του οδήγησε δια του υπερφυούς

αυτού τρόπου τους Μάγους στην ενσαρκωμένη αλήθεια και σωτηρία του γένους των Βροτών. Η εωσφορική παραφωνία σε όλα τα θαυμαστά γενόμενα είναι το πρόσωπο του Ηρώδη, ο οποίος ως παρανοϊκός αρχομανής προσπαθεί δολίως να πείσει τους μάγους να του αποκαλύψουν τον τόπο όπου εγεννήθη ο Βασιλεύς του Ισραήλ για να τον δολοφονήσει. Ο ίδιος δεν ήταν Ιουδαίος αλλά Ιδουμαίος και έλαβε από τη Ρώμη τον τίτλο του Βασιλέως της Ιουδαίας. Ο Ηρώδης εταράχθη, όπως αναφέρει ο Ευαγγελιστής Λουκάς, επειδή εφοβείτο για την Βασιλεία του. Λέγει δε ο Θεοφύλακτος Βουλγαρίας: «Εταράχθη ως αλλόφυλος περί της Βασιλείας δεδοικώς». Και ενώ ήταν εβδομήντα ετών και δεν θα έπρεπε να φοβηθεί ένα νήπιο, εντούτοις εκείνος ευρισκόμενος σε εωσφορική τύφλωση, επιθυμεί να δολοφονήσει το νήπιο. Ο Ηρώδης ως Ιδουμαίος είναι αποστασιοποιημένος προς τα θέσμια της Ιουδαϊκής Θρησκείας και καλεί την καθεστηκυία θρησκευτική ιεραρχία του λαού να ερμηνεύσει το γεγονός, αλλά και η Ιουδαϊκή Ιεραρχία ευρισκόμενη σε απόλυτη πνευματική τύφλωση αδυνατεί να διαπιστώσει την εκπλήρωση των προφητειών. Η εωσφορική παράνοια του Ηρώδη φθάνει στο σημείο να διατάξει την σφαγή 14.000 νηπίων, που είναι οι πρώτοι μάρτυρες εν Χριστώ της Εκκλησίας, προκειμένου να διατηρηθεί στο θρόνο του. Το τέλος του αδίστακτου νηπιοφόνου υπήρξε φρικτό και άδοξο, όπως και η μνεία του ονόματός του καθίσταται ανά τους αιώνες πρόξενος βδελυράς αναμνήσεως. Ο δε νηπιάσας Θεός Ιησούς Χριστός κατά την εις Αίγυπτο φυγή του καθίσταται «πρόσφυγας Θεός» σε αλλότρια γη, όπου διαμένει μέχρι το θάνατο του Ηρώδη και η διαμονή του αποτελεί το προοίμιο της πνευματικής σποράς του μηνύματος της θείας ενσαρκώσεως στα εκτός του Ισραήλ έθνη. Στη θεολογική ιχνηλασία των προσώπων και γεγονότων που συνδέονται με την αλήθεια της υπερφυούς θείας ενσαρκώσεως, κυριαρχεί η στάση της Υπεραγίας Θεοτόκου για την οποία ο Ευαγγελιστής Λουκάς αναφέρει: «η δε Μαριάμ πάντα συνετήρει τα ρήματα ταύτα συμβάλλουσα εν τη καρδία αυτής». Η Πάναγνη Θεομήτωρ εν σιωπή βιώνει όλα τα θαυμαστά γεγονότα χωρίς να γεννάται στη διάνοιά της ουδέ κατ’ ελάχιστον τύφος αλαζονείας ή εγωισμού. Σιωπά και κλίνει τον εαυτής αυχένα στο θέλημα του Κυρίου. Δεν πολυπραγμονεί ούτε προκαλεί αλλά διατηρεί στα έγκατα της καρδίας της όλα όσα ο Θεός «οικονομεί» για την σωτηρία του ανθρώπινου γένους, γενόμενη «συνοικονόμος» στο μυστήριο της θείας αποκαλύψεως εν Χριστώ τεχθέντι.

Παύλειος Λόγος

13


Μία τοιχογραφία ξεθωριασμένη τοῦ σεβ. Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος

Κ

αθώς εισέρχεσαι από το νάρθηκα στο κεντρικό κλίτος του Πανσέπτου Ναού του Αγίου Δημητρίου, μία ξεθωριασμένη τοιχογραφία στα δεξιά μπορεί να σου θυμίσει τη φθορά που φέρνει ο χρόνος. Κάποτε ήταν όμορφη με ζωηρά χρώματα. Ο χρόνος στο διάβα του την γέρασε, την θάμπωσε, της έσβησε την ομορφιά. Ακριβώς όμως για το χρόνο μιλάει η παράστασή της. Απεικονίζει μια μεσαιωνική παραβολή: «του ανθρώπου, του διωκομένου υπό μονοκέρωτος». Ένας μονόκερως (μυθικό τέρας) καταδίωκε κάποιον άνθρωπο. Αυτός σκαρφάλωσε σ᾽ ένα δένδρο και γλύτωσε. Ο μονόκερως έφυγε κι ο άνθρωπος βλέποντας τους γλυκείς καρπούς του δένδρου ξέχασε τον κίνδυνο που πέρασε και άρχισε να τρώγει τους καρπούς. Παραδομένος στη γλυκιά ηδονή δεν πρόσεξε ότι στη βάση του δένδρου δύο ποντίκια, ένα μαύρο και ένα άσπρο, ροκάνιζαν ασταμάτητα τον κορμό. Και ένας δράκοντας μ᾽ ανοιχτό το στόμα περίμενε από κάτω να καταπιεί τον άνθρωπο, μόλις το δένδρο πέσει. Ποιο είναι το βαθύτερο νόημα της παραβολής; Ο κάθε άνθρωπος 14

Παύλειος Λόγος

γνωρίζει στη ζωή του κινδύνους και πολλές φορές κυριολεκτικά αντικρύζει μπροστά του το θάνατο. Όταν όμως ο κίνδυνος περάσει, επιστρέφει πάλι στην απόλαυση των ηδονών και λησμονεί ότι ο χρόνος κυλάει ασταμάτητα, η μέρα και η νύχτα κατατρώγουν σιγά-σιγά τη ζωή του και στο τέρμα τον προσμένει αναπόφευκτα ο θάνατος, κοινό τέλος όλων των ανθρώπων. Όμως ο χρόνος της επίγειας ζωής μας δεν μας δόθηκε απ᾽ τον Θεό για να τον σπαταλήσουμε στις ηδονές, τις εγωϊστικές απολαύσεις, την απόκτηση υλικών αγαθών, στην κατάκτηση αξιωμάτων και εξουσιών, πραγμάτων που όλα χάνονται με την έλευση του θανάτου. Μας δόθηκε για να τον χρησιμοποιήσουμε με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποκτήσουμε την αιώνια χαρά του Παραδείσου, μέσα στην αιωνιότητα που διαδέχεται τον πεπερασμένο χρόνο. Μας δόθηκε σαν ευκαιρία να βαδίσουμε το δρόμο προς την ομοίωση του Θεού, ευκαιρία να μοιάσουμε το Θεό της αγάπης πράττοντας έργα αγάπης, αγαπώντας Θεό και ανθρώπους. Αν λοιπόν ξοδέψουμε το χρόνο αυτό κυνηγώντας τις πρόσκαιρες χαρές και για χάρη τους κάνουμε κακό στους ανθρώπους και περιφρονούμε το Θεό, χάνουμε τη μοναδική ευκαιρία που μας δόθηκε να αγαπήσουμε και μαζί μ᾽ αυτή την δυνατότητα να κερδίσουμε την

αιώνια ζωή. Ο Ντοστογιέφσκυ στους «Αδελφούς Καραμαζώφ» μας λέγει: «Μια φορά μέσα στο άπειρο, στον άμετρο χρόνο και το διάστημα, δόθηκε στην κάθε πνευματική ύπαρξη (στον κάθε άνθρωπο που γεννιέται στη γη) η δυνατότητα να πει στον εαυτό της: «υπάρχω και αγαπώ». Μια φορά, μονάχα μια φορά της δόθηκε μια στιγμή ζωντανής ενεργού αγάπης, και δια τούτο της δόθηκε η επίγεια ζωή και μαζί μ᾽ αυτήν ο χρόνος και οι διορίες. Και τί έγινε λοιπόν; Αυτή η ύπαρξη αρνήθηκε το ανεκτίμητο δώρο... Όταν μια τέτοια ύπαρξη φύγει από τη γη... ατενίζει τον Παράδεισο, μπορεί ακόμη να πλησιάσει και τον Κύριο, μα τούτο ακριβώς είναι το μαρτύριο της, το ότι ανεβαίνει στο Θεό δίχως να έχει αγαπήσει.» Ο χρόνος που κυλάει είναι πολύτιμος και δεν γυρνάει πίσω. Αν δεν τον χρησιμοποιήσουμε σωστά, ας προσπαθήσουμε τουλάχιστο να χρησιμοποιήσουμε το χρόνο που απομένοι, «των μεν όπισθεν επιλανθανόμενοι, τοις δε έμπροσθεν επεκτεινόμενοι». Μετά το θάνατο δεν υπάρχει πια χρόνος, ούτε μεταβολή. Κι ανάλογα με την επίγεια ζωή μας, θα ζούμε πια αιώνια ή μέσα στη χαρά της ενώσεως με το Θεό ή μέσα στην οδύνη του πλήρους χωρισμού από Αυτόν.


Παύλειος Λόγος

15


Η Λάυρα των σπηλαίω του Πσκόφ 16

Παύλειος Λόγος


Ο

σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων κατά τον παρελθόντα Νοέμβριο μετέβη επί διήμερο στη Λαύρα των Σπηλαίων του Πσκόφ. Εκεί τον υποδέχθηκε ο ηγούμενος αρχιμ. Τύχων και η μοναστική αδελφότητα και το πρωί τέλεσε τη θεία λειτουργία και ξεναγήθηκε στα σπήλαια και τις εγκαταστάσεις της Λαύρας.

Ιστορικά στοιχεία για τη Μονή.

Η Ιερά Μονή Αγίας Κοιμήσεως Θεοτόκου των σπηλαίων του Πσκόφ βρίσκεται στη Ρωσία, 50 χιλιόμετρα δυτικά της πόλης του Πσκόφ, κοντά στα σύνορα με την Εσθονία και 340 χιλιόμετρα από την Αγία Πετρούπολη. Πρόκειται για το μοναδικό μοναστήρι που παρέμεινε εν λειτουργία από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα. Η ημερομηνία ιδρύσεως της Μονής θεωρείται η 15η Αυγούστου του 1473. Εκείνη την ημέρα ο ιδρυτής του μοναστηριού, Άγιος Ιωάννης Σένσικ αφιέρωσε την εκκλησία που χτίστηκε στην πλαγιά του λόφου, στην Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου. Αλλά η μοναστική ζωή είχε αρχίσει εκεί πολύ νωρίτερα (1392), όταν μερικοί ερημίτες, αναζητώντας την τελεία απομόνωση ήρθαν να ζήσουν στα σπήλαια. Τα ιερά λείψανα ενός από αυτούς, του Αγίου Μάρκου του ερημίτη, υπάρχουν ακόμα στις σπηλιές και πολλοί πιστοί έρχονται για να τα προσκυνήσουν. Από την ίδρυση της Μονής πέρασαν περίπου 540 χρόνια και το μοναστήρι γνώρισε περίοδο δόξας αλλά και τραγικά χρόνια, ωστόσο, ποτέ η προσευχή δεν σταμάτησε σε αυτόν τον ευλογημένο τόπο, ακόμα και τα δύσκολα χρόνια της αθεΐας.

ων τοῦ μοναχοῦ Γερασίμου Μπεκέ

Τον 16ο αιώνα ήταν η εποχή της μεγάλης ακμής, όταν επί ηγουμενίας του αρχιμ. Κορνηλίου χτίστηκαν οι Ναοί του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και Αγίου Νικολάου, καθώς επίσης και το πέτρινο καμπαναριό και η Μονή είχε περιμετρικά πέτρινα τείχη με προμαχώνες, τότε η αδελφότητα αριθμούσε 200 μοναχούς. Ο Ηγούμενος Κορνήλιος φρόντισε για την διοργάνωση πλούσιας βιβλιοθήκης και ίδρυσε τυπογραφείο και ένα εργαστήριο αγιογραφίας. Το μοναστήρι έγινε ένα σημαντικό ιεραποστολικό κέντρο Παύλειος Λόγος

17


και προπύργιο της Ορθοδοξίας στα δυτικά σύνορα της Ρωσίας. Σύμφωνα με την ιστορία ο ηγούμενος Κορνήλιος αποκεφαλίστηκε από τον Ιβάν τον τρομερό στις 20 Φεβρουαρίου1570 και τώρα συγκαταλέγεται ανάμεσα στο πλήθος των ιερών μαρτύρων. Ο Ιβάν ο τρομερός τον αποκεφάλισε αλλά αργότερα μετάνιωσε για την πράξη του και ως ένδειξη μετανοίας και εξιλέωσης βοήθησε πολύ το μοναστήρι. Τον 16ο και 17ο αιώνα το μοναστήρι υπέφερε από πολλές επιθέσεις από τους Λατίνους της Πολωνίας και της Λιθουανίας, καθώς και από το σουηδικό και γερμανικό στρατό. Η πιο σοβαρή επίθεση ήταν από το βασιλιά της Πολωνίας Στέφαν Μπάτορυ το φθινόπωρο του 1581. Το 1920 η πόλη Πετσόρυ, σύμφωνα με τη συνθήκη του Ταρτού, δόθηκε στην Εσθονία, και το μοναστήρι πλέον βρέθηκε εκτός Ρωσίας. Αυτή η νέα κατάσταση δεν επηρέασε την μοναστική ζωή η οποία ποτέ δεν σταμάτησε. Ωστόσο, οι νέες αρχές προκάλεσαν πολλά προβλήματα και αγωνία στους αδελφούς της Μονής. Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, στην δεκαετία του 50, άρχισε η αναδιοργάνωση της Μονής, και ο Αρχιμανδρίτης Αλύπιος (+1975) συνέβαλε πολύ σε αυτό. Επί της ηγουμενίας του όλες οι εκκλησίες της Μονής επισκευάστηκαν και τα πέτρινα τείχη με τους προμαχώνες

επανήλθαν στην αρχική τους εμφάνισή. Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών άκμασε και πάλι η πνευματική ζωή της Μονής. Συγκεντρώθηκαν πολλοί ασκητές και γέροντες. Τώρα υπάρχουν δέκα εκκλησίες στη Μονή και η μοναστική κοινότητα αριθμεί πάνω από 90 αδελφούς. Το 2013 το μοναστήρι εόρτασε την 540η επέτειο της ύπαρξης και της πνευματικής του προσφοράς στην Ορθόδοξη εκκλησία. Η Λαύρα του Πσκόφ αποτελεί αναμφίβολα ένα προπύργιο της ορθοδοξίας στα σύνορα της Ρωσίας και παρόλο που γύρω από αυτό έγιναν περισσότερες από 200 μάχες ουδέποτε έπεσε σε εχθρικά χέρια.

Τα δαιδαλώδη σπήλαια.

Τα σπήλαια, που απλώνονται κάτω από τις εγκαταστάσεις της Μονής σε πολλά χιλιόμετρα, σήμερα προσελκύουν χιλιάδες πιστούς που έρχονται να προσκυνήσουν τα ιερά σκηνώματα των αγίων που βρίσκονται μέσα, ενώ να σημειωθεί ότι ακόμα και στις μέρες μας τα σπήλαια χρησιμοποιούνται για τον ενταφιασμό των κεκοιμημένων αδελφών της Μονής, χωρίς να υπάρχει ίχνος δυσοσμίας. Άξίζει να σας μεταφέρω αυτούσιο ένα μικρό απόσπασμα από το βραβευμένο βιβλίο του Επισκόπου Τύχωνα Σεβκούνωφ «Σχεδόν Άγιοι»

Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Ι.Μ. Κοιμήσεως Θεοτόκου Πσκόφ

18

Παύλειος Λόγος

που μεταφράστηκε και κυκλοφορεί στην ελληνική γλώσσα από τις εκδόσεις «Εν Πλω». …«Μέχρι σήμερα στα σπήλαια έχουν ταφεί περισσότεροι από δεκατέσσερις χιλιάδες άνθρωποι, μοναχοί κάτοικοι των σπηλαίων, πολεμιστές που στα χρόνια του Μεσαίωνα προφύλαξαν το μοναστήρι από επιδρομές των εχθρών. Εδώ τα φέρετρα δεν τα θάβουν, αλλά τα τοποθετούν απλώς το ένα επάνω στο άλλο στις κόγχες και στις σπηλιές. Και οι επισκέπτες που διασχίζουν τους εκτεταμένους λαβυρίνθους με τα κεριά τους να αχνοφέγγουν, μαγεύονται κάθε φορά από την καθαρότητα και τη φρεσκάδα του αέρα των σπηλαίων. Με αυτά τα υπόγεια σπήλαια συνδέονται πολλές ιστορίες. Μία από αυτές, σχετικά πρόσφατη, διαδραμματίστηκε το 1995, όταν στα σπήλαια ήρθε ο Μπόρις Νικολάγιεβιτσ Γέλτσιν. Του έδειξε φυσικά το μοναστήρι ο Οικονόμος της Μονής, αρχιμανδρίτης Ναθαναήλ. Αδυνατούλης, ασπρομάλλης, με λειωμένα παπούτσια και τρύπιο ράσο, οδηγούσε την κεφαλή του Κράτους και την ακολουθία του φέγγοντας τα λαγούμια με ένα κερί. Στο τέλος ο Πρόεδρος Γέλτσιν αντιλήφθηκε ότι γύρω του συμβαίνει κάτι ακατανόητο και εξέφρασε την έκλπηξή του, διότι δεν ένοιωθε δυσωδία αποσύνθεσης, αν και τα φέρετρα με τους μακαρίτες βρίσκονταν στις κόγχες, σε απόσταση που μπορούσες να τα αγγίξεις. Ο π. Ναθαναήλ εξήγησε στον Πρόεδρο: «Είναι θαύμα του Θεού». Η ξενάγηση συνεχίστηκε, αλλά μετά από λίγη ώρα ο Μπόρις Γέλτσιν επανέλαβε με απορία την ίδια ακριβώς ερώτηση. «Έτσι το οικονόμησε ο Κύριος» απάντησε εκ νέου ο π. Ναθαναήλ. Πέρασαν λίγα λεπτά και ο Πρόεδρος ψιθύρισε στον Γέροντα βγαίνοντας από τα σπήλαια: «Πατερούλη πέστε μου το μυστικό, με τί τους αλείφετε;» «Μπόρις Νικολάγιεβιτς», απάντησε ο αρχιμανδρίτης, «Υπάρχει κανείς στο περιβάλλον σας που να μυρίζει άσχημα;». «Φυσικά και όχι». «Τότε είναι δυνατόν να πιστεύετε ότι κάποιος τολμά να μυρίζει άσχημα στο περιβάλλον του ουράνιου Πατέρα;» Λένε ότι με αυτήν την απάντηση ο Πρόεδρος ικανοποιήθηκε πλήρως!»....


Μετά το τέλος της θείας λειτουργίας καθ’ οδόν για την τράπεζα της Μονής

Μέσα στα σπήλαια του Πσκόφ σε παρεκκλήσιο λαξευμένο στους βράχους. Παύλειος Λόγος

19


«Μεῖνον μεθ’ ἡμῶν» τοῦ Μοναχοῦ Παϊσίου Καρεώτου

Α

ναφερόμενος ὁ Ἰωάννης ὁ Εὐαγγελιστὴς στὴν ἀφιλόξενο ὑποδοχὴ ποὺ ἐπεφύλαξαν στὸν Χριστὸ οἱ πατριῶτες του Ἰουδαῖοι, ἀναφέρει ὅτι: «εἰς τὰ ἴδια ἦλθε καὶ οἱ ἴδιοι αὐτὸν οὐ παρέλαβον». Ἀνάλογο παράπονο ἀφήνει καὶ ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς, λέγοντας στὴν γέννησιν τοῦ Χριστοῦ: «οὐκ ἦν τόπος ἐν τῷ καταλύματι». Δηλαδή, ὑπῆρχε τόπος γιὰ τοὺς στρατιωτικοὺς τῆς Ρώμης. Ὑπῆρχε τόπος γιὰ νὰ ἀναπαυθοῦν, πολυτελῶς, οἱ πλούσιοι ἔμποροι τῆς Ἀνατολῆς. Ὑπῆρχε τόπος γιὰ ὅλο τὸν αὐλόγυρο τῆς κάθε ἐξουσίας. Δὲν ὑπῆρχε ὅμως τόπος γιὰ τὸν Θεὸ, ποὺ ἦρθε νὰ ζήσει ἀνάμεσὰ μας. Δὲν ὑπῆρχε τόπος γι’ Αὐτὸν ποὺ ἦρθε νὰ χειραγωγήσει ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα στὰ ἅγια τῶν ἁγίων, στὸν πολιτισμὸ τῆς πατρικῆς ἀγάπης. Μὲ πολλὴ δυσκολία εὑρέθηκε ἕνας σταῦλος. Ἕνας χῶρος τοῦ περιθωρίου τῆς ζωῆς. Θὰ λέγαμε, σήμερα, ὁ τόπος τῶν ἀγνοουμένων, ἡ στέγη τῶν ἀσήμων, οἱ περιθωριακοὶ τῆς κοινωνίας. Αὐτὸ τὸν χῶρο ἀφήνουμε γιὰ τὴν ἀληθὴ θεότητα, γιὰ τὸ μυστήριο τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἕνα ἀπὸ τὰ πολλὰ του ὀνόματα εἶναι «ὁ ἄρχων τῆς εἰρήνης». Ἀλλά, ἡ ἀληθὴς θεότης εὑρίσκεται ἐκεῖ ὅπου ὁ νοῦς μας ἀδυνατεῖ νὰ φα20

Παύλειος Λόγος

ντασθεῖ τὴν παρουσίαν της. Ὅλοι ἀναζητοῦν τὴν θεότητα. Ὅλοι ἀναζητοῦν μίαν θεότητα ποὺ νὰ ἱκανοποιεῖ τὶς διάφορες ἐπιθυμίες τους. Μιὰ ὁρμὴ μυστικὴ μᾶς κατευθύνει πρὸς αὐτὴν καὶ τὴν ἀναζητοῦμε πάντοτε. Ἀλλὰ πὼς καὶ πού; Καὶ ὅσο ἡ ἀποτυχία τῆς ἔρευνας συνεχίζεται, τόσο μεγενθύνεται ἡ ἔφεσις τῆς ἀναζητήσεως. Ὅσο πλημμυρίζει ἡ γῆ μὲ αἷμα ἀνθρώπων, ποὺ τοὺς σκοτώνουν γιὰ «τὴν δόξα τοῦ Θεοῦ» τῆς φαντασίας τους, εἴμαστε σὲ τραγικὴ ἀποτυχία. Ὅσο πεθαίνουν ἄνθρωποι ἀπὸ φτώχεια καὶ ἀσιτία, γιὰ νὰ μὴ θιχθεῖ ὁ καταναλωτισμὸς ἄλλων, βρωμίζει ὁ ἀέρας ἀπὸ τὴν ψυχικὴ ἀποσύνθεσή μας. Ἀλλά, σὲ τέτοια καταλύματα ψυχῶν καὶ ἰδεῶν, δὲν καταλύει ἡ ἀληθὴς θεότης. Ἐκεῖ ριζώνουν οἱ φανταστικὲς θεότητες τῶν ἀνθρώπων, γιὰ τὶς ὁποῖες, μάλιστα, κτίζονται μέγαρα καὶ πολυτελὴ καταλύματα. Το ἔγκλημα ἀποφεύγει τὴν ἀρετή. Ἡ ἀρετή, ὅμως, δὲν ἀποφεύγει τὸ ἔγκλημα. Τὸ ἀναζητεῖ, γιὰ νὰ ἐλευθερώσει τὸν ἐγκληματία καὶ νὰ ξεράνει τὴν ρίζα τοῦ ἐγκλήματος, ὥστε νὰ ὑπάρξει ἐλευθερία καὶ καινὴ κτίσις. Γι’ αὐτὸ ἐγεννήθη ὁ Χριστὸς καὶ ἦλθε ὁ Θεὸς, ἀνάμεσά μας, γιὰ νὰ ὁδηγήσει τοὺς ἀποδήμους τῆς Χάριτος στὴν πατρίδα τους, στὴν Πατρικὴ ἀγάπη. Ἔτσι, τὸ σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ διέφυγε ἀπὸ τὰ γεωγραφικὰ του ὅρια. Κάθε ναὸς

ἔγινε Βηθλεὲμ καὶ κάθε ἀληθὴς χριστιανὸς ἔγινε σπήλαιο, ποὺ μέσα του ἀενάως γεννιέται ὁ Χριστός. Κάθε ἄνθρωπος, ἐκ φύσεως, εἶναι χριστιανὸς καὶ στὰ βάθη τῆς ψυχῆς του ὑπάρχει τὸ «κατάλυμα» τῆς ἀληθοῦς θεότητος. Ἔφραξε, ὅμως, ἡ πόρτα μὲ «μπάζα» πολλῶν καὶ ἀλλοτρίων ἐπιθυμιῶν. Καὶ τώρα ἀλλότριοι ἄνθρωποι ἀναστατώνουν τὴν γῆ καὶ τὴν ποτίζουν μὲ αἵματα, γιατὶ εἶναι ἄγευστοι τῆς Πατρικῆς ἀγάπης. Ἡ παρουσία τοῦ Χριστοῦ στὴν Βηθλεὲμ εἶναι ὁρόσημο. Τομὴ στὸ χρόνο καὶ στὶς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων. Ὅποιος τὴν κάνει θεμέλιο τῆς ζωῆς του, αὐτὸς κατανοεῖ τὴν ἀξία τοῦ συνανθρώπου του ἀλλὰ καὶ τοῦ ἑαυτοῦ του. Διαφορετικά, θὰ συνεχίζει νὰ πολεμᾶ τὸν ἑαυτὸ του, καταδιώκοντας τοὺς ἀδελφοὺς του. Γι’ αὐτό, ὅσο γίνεται περισσότεροι γιὰ νὰ κρατηθεῖ ὁ ἥλιος ψηλά, ἄς ποῦμε στὸν γεννηθέντα Υἱὸν τοῦ Θεοῦ ἀλλὰ καὶ Υἱὸν τοῦ Ἀνθρώπου «μεῖνον μεθ’ ἡμῶν», κατάλυσε στὸ κατάλυμα τῆς ψυχῆς μας. Διότι «πρὸς ἑσπέραν» εὑρισκόμεθα. Αἰσθανόμεθα ὅτι «κέκλικεν ἡ ἡμέρα» τῶν προσπαθειῶν μας, σὲ μάταιες ἀναζητήσεις καὶ μακρὰν τῆς ἀγάπης. Ἀδελφοί, Χριστὸς ἐπὶ γῆς, ὑψώθητε.


Παύλειος Λόγος

21


του Αρχιμ. Παύλου Παπαδόπουλου

Για να ζήσεις την Αλήθεια

«O

στις αγαπά τας αφορμάς και τας αιτίας των παθών, αυτός άκων και μη βουλόμενος υπάρχει υποχείριος και δεδουλωμένος εις τα πάθη· και όστις μισεί τας ιδίας αυτού αμαρτίας, εξομολογείται αυτάς, και συγχωρείται». Είναι αδύνατον ν’ αφήση τις άλλως την συνήθειαν της αμαρτίας, ειμή εάν αποκτήση έχθραν προς αυτήν· και αδύνατον να επιτύχη της αφέσεως των αμαρτιών αυτού, εάν δεν εξομολογηθή αυτάς· διότι η μεν έχθρα της αμαρτίας είναι ένδειξις αληθούς ταπεινώσεως, η δε εξομολόγησις ένδειξις αληθούς κατανύξεως, ήτις προκύπτει εις την καρδίαν από αισχύνην. Εάν δεν μισήσωμεν τα μέμψεως άξια έργα, δεν δυνάμεθα να αισθανθώμεν την δυσωδίαν της ενεργείας αυτών. Έως ότου δεν απορρίψεις εκ της ψυχής σου τα άτοπα πάθη, δεν θέλεις γνωρίσει πόση και οποία αισχύνη και εντροπή σε περικαλύπτει...»

22

Παύλειος Λόγος

Άγιος Ισαάκ ο Σύρος, «Ασκητικά» Ο Άγιος μιλά ξεκάθαρα, μιλά την γλώσσα της Αλήθειας. Οι καιροί μας είναι καιροί παραλογισμού, παρερμηνειών, σκοταδισμού, αμετανοησίας. Προβάλεται η Αλήθεια ως οπισθοδρομική και πεπερασμένη. Προβάλεται το σκότος ως φως· η παραφύσιν ζωή ως προοδευτική, «cool», ανθρώπινη, φυσιολογική. Κυριαρχεί η νοοτροπία του όχλου παντού. Μόδα στα ρούχα, στα φαγητά, στα μαλλιά, στα σπορ, στον τρόπο που μιλάμε· παντού το ζητούμενο είναι όχι το όμορφο, το ορθό, το γνήσιο, το αληθές αλλά αυτό που έχει μεγαλύτερη αποδοχή. Ζούμε σε καιρούς όπου ο όχλος αναδεικνύει και «σωτήρες», πνευματικούς ταγούς από τους οποίους απουσιάζει το Πνεύμα. «Φωστήρες» που «αναπαύουν» τους ανθρώπους όμως δεν τους οδηγούν στην Αλήθεια. «Χριστιανούς» χωρίς Χριστό. «Άνθρωποι της Εκκλησίας», χωρίς

εκκλησιαστικό φρόνημα, χωρίς υπακοή. Ανέκαθεν υπήρχαν και υπάρχουν και θα υπάρχουν άνθρωποι που η μοναδική τους «αρετή» είναι να βλέπουνε την αρετή των άλλων ως ατόπημα, αιτία κατάκρισής τους, ευκαιρία να τους ονομάσουν ζηλωτές, ακραίους, υποκριτές· χωρίς οι ίδιοι να συνειδητοποιούν ότι κατακρίνουν αδελφούς, ιεροκατηγορούν πολλές φορές· χωρίς μετάνοια, μόνο με το αίσθημα της έπαρσης και της ηδονιστικής αυτάρκειας της δικής τους αλήθειας. Αρκούνται σε έναν χριστιανισμό χωρίς άσκηση, σε μία πίστη χωρίς θέρμη· αναγάγοντας την αιτία της σωτηρίας τους σε ένα σύνολο φιλανθρωπικών δράσεων, και όχι στην μετάνοια, την καλλιέργεια των αρετών, την μυστηριακή ζωή δηλαδή την ζωή που ελκύει την Χάρη Του. Και έτσι επαναπαυμένοι στην πλάνη των παθών, βλέπουνε τους λόγους περί μετανοίας και άσκησης περιττούς, βλέπουνε την πρόταση ζωής της Εκκλησίας μας ως αυστηρή, δύσκολη, άσκοπη. Κάνουνε δόγμα τους το βόλεμά τους, όποιο κι αν είναι αυτό.


Αντί λοιπόν να βλέπουμε ποιος μιλά, θα πρέπει να διαβάζουμε προσεκτικά και να ακούμε τι ακριβώς λέει και υποστηρίζει. Να σκεφτόμαστε, να ερευνούμε με νου ταπεινό προτού αποδεχτούμε τον λόγο του άλλου, διότι καταντήσαμε να ακούμε τους μωρούς και να πετροβολούμε τους σοφούς, ν’ αποδεχόμαστε τους δειλούς και να απαξιώνουμε τους τολμηρούς, να αποθεώνουμε τους εμπαθείς επειδή είναι «in» και να υποβιβάζουμε τους Θεοφόρους Πατέρες που ενώ είναι οι γνήσιοι εκφραστές της θεάρεστης ζωής, χαρακτηρίζονται συντηρητικοί και «μη επίκαιροι». Όλοι αμαρτωλοί είμαστε όμως υπάρχει ο δρόμος της επιστροφής. Ο Άγιος Ισαάκ μας τον δείχνει ξεκάθαρα μιας και οι Πατέρες μας είναι ξεκάθαροι με όλα αυτά τα θέματα. Το «Ναι» τους είναι «Ναι» και το «Όχι» τους είναι «Όχι». Δεν έχουν μισόλογα, δεν φοβούνται μήπως δεν είναι αρεστοί στους ακροατές τους. Δεν υπερασπίζονται τα πάθη. Υπερασπίζονται την μετάνοια. Δεν αγαπούν την αμαρτία. Αγαπούν τον αμαρτωλό. Και αυτός που αγαπά θέλει την σωτηρία των άλλων· δεν θέλει τις φιλοφρονήσεις τους, δεν θέλει οπαδούς, όχλο που δεν σκέφτεται. Δεν φοβάται το μικρό ποίμνιο, δεν φοβάται την απόρριψη, δεν τρέμει την αμφισβήτηση. Είναι γαλήνιος ακόμα και την ώρα που ο όχλος τον κατηγορεί, τον σταυρώνει στο βωμό της μόδας, του βολέματος, του φανατισμού, της αμετα-

νοησίας. Χωρίς μετάνοια και ταπείνωση, δεν μπορεί ο άνθρωπος να ζήσει την Αλήθεια. Θα είναι μπροστά του, θα την ακούει, αλλά δεν θα την βλέπει, δεν θα την εννοεί διότι η καρδιά του ποθεί την αυτοδικαίωσή της. Ο σύγχρονος άνθρωπος πάσχει. Νοσεί από τον καρκίνο της εγωπάθειας. Ως άνθρωπος ποθεί την Αλήθεια, αλλά την ψάχνει με λάθος τρόπο σε λάθος τόπους. Αυτό ισχύει ακόμα και για τους κληρικούς αλλά και λαϊκούς που ζούνε μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας. Μπορεί το βράδυ να κάνουμε μετάνοιες και προσευχές, να τρώμε αλάδωτα, να έχουμε πνευματικό και να κοινωνούμε τακτικά, όμως ο ναρκισσισμός μας να μην μας αφήνει να ζήσουμε χριστιανικά. Έχουμε εκκλησιαστικοποιήσει τον εγωισμό μας, έχουμε κάνει την «πνευματική ζωή» μία ζωή αποξένωσης από τους άλλους και όχι κοινωνίας με τους άλλους. Αυτόνομες νομοτελειακές πράξεις ηθικής και «κάθαρσης παθών» έχουν αντικαταστήσει τον Χριστό. Δεν αναζητούμε τον Χριστό, ούτε τον άλλο. Αναζητούμε την δικαίωσή μας, αναζητούμε τρόπαια για τις πράξεις μας, αναζητούμε επίγεια δόξα. Η αγαπολογία δίνει και παίρνει στους εκκλησιαστικούς κύκλους· μοιάζει όμως με την κακιά μητριά της πνευματικής ζωής μιας και είναι αποκομμένη από την άσκηση που αναζητά την Χάρη του Θεού.

Μετάνοια και ταπείνωση περιθωριοποιούνται. Στο κέντρο της νόθας πνευματικότητας δεσπόζουν η τήρηση των τύπων, η ευγένεια, ο ηθικισμός. Έχουμε καταφέρει το ακατόρθωτο: να αυτοθεωνόμαστε χριστιανικά, να ταπεινωνόμαστε ναρκισσιστικά, να ασκούμαστε αντιχριστιανικά, να αυτοδικαιωνόμαστε εξομολογητικά, να κατακρίνουμε-απορρίπτουμε τους άλλους αγαπητικά, να εκκλησιαζόμαστε ατομικά...να «χριστιανεύουμε» αντίχριστα. Για να ζήσει ο άνθρωπος την Αλήθεια, δηλαδή για να ζήσει ο άνθρωπος τον Χριστό, με τον Χριστό, δια του Χριστού βασική προϋπόθεση είναι να καταλάβει ότι δεν μπορεί μόνος του. Εάν δεν καταλάβουμε ότι είμαστε ανεπαρκείς, θα ζούμε μέσα στην πλάνη της δικής μας αλήθειας. Εάν δεν καταλάβουμε ότι νοσούμε πνευματικά, ότι πάσχουμε ψυχοσωματικά λόγω της εμπάθειας και του εγωισμού μας θα καταναλώνουμε τον βίο μας σαν τυφλοί που απαξιώνουν το φως επειδή δεν μπορούν να δούνε. Η μετάνοια και η ταπείνωση οι οποίες γεννιούνται και αναγεννιούνται με την ασκητική-μυστηριακή ζωή που μας προσφέρει η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι το κλειδί ώστε τελικά να θεραπευτούμε από τις πληγές που προκλήθηκαν από την τάση μας για αυτονομία, ώστε να ζήσουμε αληθινά την Αλήθεια.

Παύλειος Λόγος

23


μικρές Χειροτονία Διακόνου στην Αλεξάνδρεια

Τ

ην Κυριακή 27 Δεκεμβρίου επί τη εορτή του Αγίου Στεφάνου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων χοροστάτησε στον όρθρο και στη συνέχεια τέλεσε αρχιερατική θεία Λειτουργία στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας. Κατά τη διάρκεια της θείας Λειτουργίας τέλεσε την εις διάκονον χειροτονία του μοναχού της Ιεράς Μονής Παναγίας Δοβρά π. Εφραίμ Παπαμανώλη. Στην θεία λειτουργία έλαβε μέρος και ο Καθηγούμενος της Ι.Μ.Μονής Βατοπεδίου αρχιμ. κ. Εφραίμ, ο οποίος είχε τελέσει την κουρά του νεοχειροτονηθέντος.

ΕΙΔΗΣΕΙΣ Αγιασμός και ομιλία του σεβασμιωτάτου στη ΓΕΧΑ Ναούσης

Τ

ην Κυριακή 1 Νοεμβρίου το απόγευμα ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων τέλεσε αγιασμό για τη νέα περίοδο λειτουργίας στην αίθουσα της ΓΕΧΑ Ναούσης. Μετά τον αγιασμό και μια σύντομη μουσική εκδήλωση ο σεβασμιώτατος μίλησε με θέμα: «Η αντιμετώπιση του πόνου στη σύγχρονη εποχή».

Από τη χειροτονία του π. Εφραίμ Παπαμανώλη

Από την ομιλία του σεβασμιωτάτου στην αίθουσα της ΓΕΧΑ Ναούσης


Επίσκεψη του Δημάρχου Σηλυβρίας

Τ

ην Τετάρτη 4 Νοεμβρίου το πρωί επισκέφθηκε εθιμοτυπικά τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα ο Δήμαρχος Σηλυβρίας κ. Οζκάν Ιτσικλάρ με συνεργάτες του. Σκοπός της επισκέψεως του κ. Δημάρχου ήταν να ενημερώσει τον σεβασμιώτατο για τις εργασίες αναστήλωσης της οικίας του αγίου Νεκταρίου και να τον καλέσει να παραστεί στην τελετή εγκαινίων που θα πραγματοποιηθεί τον επόμενο χρόνο. Στο τέλος της συνάντησης έγινε ανταλλαγή ενθυμίων.

Επίσκεψη της ομάδος Μπάκετ Φίλιππος Βέροιας

Από την επίσκεψη του Δημάρχου Σηλυβρίας στο Επισκοπείο Βεροίας

Τ

ην Παρασκευή 6 Νοεμβρίου το πρωί ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων δέχθηκε εθιμοτυπική επίσκεψη από την ομάδα μπάσκετ του Φίλιππου Βεροίας. Διοίκηση, προπονητές και παίκτες ζήτησαν και πήραν την ευχή του σεβασμιωτάτου ενόψει του πρωταθλήματος που βρίσκεται σε εξέλιξη (η ομάδα μπάσκετ του Φίλιππου Βεροίας αγωνίζεται στην Α2 εθνική επαγγελματική κατηγορία). Ο σεβασμιώτατος μίλησε με τους παράγοντες και τους παίκτες και τους ευχήθηκε επιτυχίες τόσο στους αγώνες στα γήπεδα όσο και στον αγώνα της ζωής και πάνω απ΄όλα στον πνευματικό αγώνα που είναι και ο πιό ουσιαστικός από όλους.

Από την επίσκεψη της ομάδος ΜΠΑΣΚΕΤ του Φίλιππου Βεροίας

Επέτειος 25 χρόνων αρχιερωσύνης Μητροπολίτου Σεβαστείας

Κ

ατά το διήμερο 7 και 8 Νοεμβρίου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σεβαστείας κ. Δημήτριος εόρτασε στην Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος την επέτειο συμπληρώσεως 25 χρόνων από την εις επίσκοπον χειροτονίαν του από τον μακαριστό Πατριάρχη Δημήτριο (4 Νοεμβρίου 1990). Το εσπέρας χοροστάτησε στον πανηγυρικό εσπερινό στην Ιερά Μονή Ταξιαρχών Ξενιάς και το πρωί προεξήρχε σε αρχιερατικό συλλείτουργο στον ι. ναό Αναλήψεως Βόλου.

Από τη θεία Λειτουργία στον Ι. Ν. Αναλήψεως Ν. Ιωνίας Βόλου

Παύλειος Λόγος

25


Πανήγυρις Αγ. Μηνά Ναούσης

Τ

ο διήμερο 10 και 11 Νοεμβρίου πανηγύρισε στη Νάουσα ο ιερός ναός αγίου Μηνά. Στον πανηγυρικό εσπερινό χοροστάτησε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φιλαδελφείας κ. Μελίτων. Στο τέλος του εσπερινού έγινε η χειροθεσία σε Αναγνώστη του κ. Κωνσταντίνου Καρβουνιάρη. Το πρωί της εορτής χοροστάτησε στον όρθρο και προεξήρχε της θείας Λειτουργίας ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φιλαδελφείας κ. Μελίτων, ενώ έλαβαν μέρος και οι σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Σεβαστείας κ. Δημήτριος και Βεροίας κ. Παντελεήμων. Το θείο λόγο κήρυξε ο αρχιμ. Βαρθολομαίος Σαμαράς, Αρχιγραμματεύς του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο οποίος επί σειρά ετών διηκόνησε σε ναούς της Νάουσας. Στο τέλος της θείας Λειτουργίας ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων χειροθέτησε σε Αναγνώστες δύο ιερόπαιδες της ενορίας.

Πολυαρχιερατικό συλλείτουργο στον Ι. Ν. Αγίου Μηνά Ναούσης

Εκδήλωση για την ημέρα των Ενόπλων Δυνάμεων

Μ

ε μία σεμνή και μεστή εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 20 Νοεμβρίου το βράδυ στο Χώρο Τεχνών του Δήμου Βέροιας, η Ι Μεραρχία Βέροιας, γνωστή και ως «Σιδηρά Μεραρχία» τίμησε την εορτή των Ενόπλων Δυνάμεων που εορτάζεται στα Εισόδια της Υπεραγίας Θεοτόκου. Το πρόγραμμα περιελάμβανε σύντομο χαιρετισμό από τον Διοικητή της Ι Μεραρχίας Πεζικού Υποστράτηγο Αντώνιο Νομικό και στη συνέχεια την κεντρική ομιλία από τον σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονα. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάστηκε καλλιτεχνικό πρόγραμμα.

Από την εκδήλωση της Ι Μεραρχίας για την ημέρα των Ενόπλων Δυνάμεων

Απονομές διακρίσεων σε μαθητές της Μελίκης

Τ

ην Κυριακή 22 Νοεμβρίου ο σεβασμιώτατος λειτούργησε και κήρυξε το θείο λόγο στον ιερό Ναό αγίας Παρασκευής Μελίκης. Μετά τη λειτουργία απένειμε 80 τιμητικές διακρίσεις σε μαθητές και μαθήτριες του Γυμνασίου και Λυκείου Μελίκης που κατά το παρελθόν έτος αρίστευσαν ή εισήλθαν στα Ανώτερα και Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα.

26

Παύλειος Λόγος

Από την θεία Λειτουργία στον Ι. Ν. Αγίας Παρασκευής Μελίκης


30 χρόνια αρχιερωσύνης Μητροπολίτου πρ. Κίτρους

Τ

η Δευτέρα 30 Νοεμβρίου το απόγευμα, στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Θείας Αναλήψεως Κατερίνης, πραγματοποιήθηκε εόρτια εκδήλωση προς τιμήν του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου πρ. Κίτρους κ. Αγαθονίκου, με την ευκαιρία συμπληρώσεως 30 ετών Αρχιερωσύνης του (1985-2015). Οι επετειακές εκδηλώσεις είχαν αρχίσει πέρυσι, με την έκδοση του Εγκολπίου Ημερολογίου 2015. Στην εόρτια εκδήλωση παρέστη ως εκπρόσωπος του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος ανέγνωσε το Πατριαρχικό Γράμμα.

Από την εκδήλωση για την επέτειο των 30 χρόνων αρχιερωσύνης του Μητροπολίτου πρ. Κίτρους κ. Αγαθονίκου στον Ι.Ν. Αναλήψεως Κατερίνης

Πανήγυρις οσ. Πορφυρίου στην Αλεξάνδρεια

Π

ανηγύρισε στις 1 και 2 Δεκεμβρίου, ο Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας την μνήμη του Οσ. Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου. Πραγματοποιήθηκε υποδοχή του ιερού φιαλιδίου με το αίμα του Οσίου Πορφυρίου, το οποίο μετέφερε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας και εν συνεχεία τελέστηκε Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός. Το πρωί ο Σεβ. κ. Παντελεήμων τέλεσε πανηγυρική Θεία Λειτουργία, ενώ πλήθος πιστών προσήλθε για να λάβει την ευλογία του Οσίου προσκυνώντας το φιαλίδιο το οποίο περιέχει αίμα του και δωρίστηκε στην Ιερά Μητρόπολή μας από πνευματικό τέκνο του Οσίου Πορφυρίου.

Ευλογία των άρτων κατά την πανήγυρη του οσ. Πορφυρίου στην Αλεξάνδρεια

Πανήγυρις Αγ, Νικολάου στη Λάρισα

Κ

ατά το διήμερο 5 και 6 Δεκεμβρίου εόρτασε η ενορία του Αγίου Νικολάου Λαρίσης την πανήγυρη του Αγίου Νικολάου του θαυματουργού και μυροβλήτου. Προεξάρχων της ευχαριστιακής συνάξεως ήταν ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο, συλλειτουργούντων και των αρχιερέων της δευτεροθρόνου Εκκλησίας των Αλεξανδρέων Καμερούν κ. Γρηγορίου και Άκκρα κ. Ναρκίσσου.

Από την πανηγυρική θεία Λειτουργία στον Ι. Ν. Αγίου Νικολάου Λαρίσης

Παύλειος Λόγος

27


Πανήγυρις Αγίου Αμβροσίου στο ΠΕΛΕΚΑΝ Βεροίας

Τ

ην Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου το πρωί ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων τέλεσε αρχιερατική θεία λειτουργία και κήρυξε το θείο λόγο στον ιερό ναό Αγίας Τριάδος ΠΕΛΕΚΑΝ στο Κομνήνιο Βεροίας. Μετά το τέλος της λειτουργίας ο σεβασμιώτατος ευχήθηκε στον άγοντα τα ονομαστήριά του πρώην πρωτροσύγκελλο της Ιεράς Μητροπόλεως αρχιμ. Αμβρόσιο Κυρατζή.

Χριστουγεννιάτικη γιορτή Γραφείου Νεότητας

Από τη θεία Λειτουργία για την εορτή του Αγίου Αμβροσίου στον ιερό Ναό Αγίας Τριάδος ΠΕΛΕΚΑΝ

Τ

ην Κυριακή 20 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε στην κατάμεστη αίθουσα του «Χώρου Τεχνών» του Δήμου Βεροίας η χριστουγεννιάτικη γιορτή για τα κατηχητικά της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας, που διοργανώθηκε από το Γραφείο Νεότητας. Πατρικούς λόγους και ευχές απηύθυνε στην αρχή ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων. Στο πρώτο μέρος της εκδήλωσης παρουσιάστηκε το θεατρικό δρώμενο «Γνωριμία με τον Άγιο Βασίλειο» σε κείμενα π. Αρσενίου Χαλδαιόπουλου και σκηνοθεσία π. Γερασίμου Μπεκέ που παρουσίασαν οι κατηχητικές συνάξεις ενορίας Κοιμ. Θεοτόκου Αλεξανδρείας. Στο δεύτερο μέρος η παιδική χορωδία της Ιεράς Μητροπόλεως υπό τη διεύθυνση της κ. Ελένης Αναγνώστου παρουσίασε χριστουγεννιάτικα και πρωτοχρονιάτικα κάλαντα από όλη την Ελλάδα. Στο τέλος της γιορτής ο σεβασμιώτατος μαζί με τον υπεύθυνο του Γραφείου Νεότητας αρχιμ. Διονύσιο Ανθόπουλο, μοίρασε σε όλα τα παιδιά δώρα.

Από τη Χριστουγεννιάτικη γιορτή του Γραφείου Νεότητας στο Χώρο Τεχνών

Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα στο Επισκοπείο

Τ

ην 24η Δεκεμβρίου ο σεβασμιώτατος μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων δέχτηκε τα κάλαντα από τον στρατό, πολιτιστικούς συλλόγους, σχολεία, κατηχητικά ενορίων αλλά και από ομάδες παιδιών κάθε ηλικίας τα οποία με πολύ χαρά διατήρησαν και εφέτος το έθιμο των καλάντων.

28

Παύλειος Λόγος

Από τα κάλαντα στο επισκοπείο Βεροίας την παραμονή των Χριστουγέννων


Ο εορτασμός των Χριστουγέννων

Τ

ο απόγευμα της παραμονής των Χριστουγέννων τελέστηκε στον ιερό ναό αγίου Αντωνίου πολιούχου Βεροίας ο εσπερινός της εορτής χοροστατούντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονος, με τη συμμετοχή του ιερού κλήρου της πόλης και μεγάλου αριθμού πιστών. Το θείο λόγο κήρυξε ο πανοσιολογιώτατος αρχιμανδρίτης Σωσίπατρος Πιτούλιας. Την επομένη το πρωί ο σεβασμιώτατος λειτούργησε στον μητροπολιτικό ιερό ναό των αγίων αποστόλων Πέτρου και Παύλου, ενώ τη δεύτερη ημέρα λειτούργησε στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Ναούσης.

Από τη Χριστουγεννιάτικη θεία Λειτουργία στον μητροπολιτικό ιερό Ναό Βεροίας

Υποτροφίες σε φοιτητές της Αλεξάνδρειας

Τ

ις τελευταίες ημέρες της χρονιάς που φεύγει πραγματοποιήθηκε στην ενορία Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας η καθιερωμένη εκδήλωση απονομής χρηματικών βραβείων και επαίνων σε αριστούχους φοιτητές, καθώς επίσης στους επιτυχόντες στης γενικές εξετάσεις για την εισαγωγή στα ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας. Έπαινοι απονεμήθηκαν και σε αριστούχους μαθητές των τριών τάξεων του Λυκείου.

Η βασιλόπιτα για τους συνεργάτες της Ιεράς Μητροπόλεως

Από την απονομή υποτροφιών και βραβείων στην Αλεξάνδρεια

Τ

ην Παραμονή της Πρωτοχρονιάς το μεσημέρι ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων έκοψε τη Βασιλόπιτα για τους συνεργάτες της Ιεράς Μητροπόλεως στο πνευματικό και φιλανθρωπικό έργο. Στην τελετή παρέστησαν και οι τοπικές πολιτικές και στρατιωτικές αρχές της πόλης. O σεβασμιώτατος στο λόγο του έκανε μία αναδρομή στα εκκλησιαστικά γεγονότα του χρόνου που φεύγει και ευχήθηκε σε όλους για το νέο έτος. Νωρίτερα ο σεβασμιώτατος μοίρασε δώρα στα παιδιά των ιερέων της Μητροπόλεως.

Μετά την κοπή της Βασιλόπιτας στο επισκοπείο Βεροίας με τις τοπικές αρχές

Παύλειος Λόγος

29


τύπος & ουσία τοῦ Πρωτ/ρου Νεκταρίου Σαββίδη

Η

εποχή μας η οποία μπορεί να διαθέτει τέλεια τεχνολογία, πυραύλους και δορυφόρους, δεν έχει όμως πίστη στο Χριστό και απλότητα όπως είχαν οι άνθρωποι στις παλαιότερες εποχές. Γράφει ο Άγιος Παΐσιος : ΄΄Οι Πατέρες (εννοεί τους Αγιορείτες) είχαν πολλή πίστη και απλότητα και οι περισσότεροι ήταν με λίγα γράμματα αλλά επειδή είχαν ταπείνωση και αγωνιστικό πνεύμα, δεχόταν συνέχεια το Θείο φωτισμό. Στην εποχή μας που έχουν αυξηθεί οι γνώσεις, δυστυχώς η λογική κλόνισε την πίστη των ανθρώπων από τα θεμέλια και γέμισε τις ψυχές από ερωτηματικά και αμφιβολίες. Έτσι επόμενο είναι να στερούμεθα τα θαύματα, γιατί το θαύμα βιώνεται και δεν εξηγείται με τη λογική. Παλαιότερα στο Άγιον Όρος απ’ όπου και αν περνούσες θα άκουγες να διηγούνται θαύματα και ουράνια γεγονότα, πολύ απλά,

γιατί τα θεωρούσαν πολύ φυσιολογικά οι Πατέρες...΄΄ Σκέφτομαι πως ένας άγιος που μπορεί να μην ήταν αγιορείτης αλλά έζησε στα αγιασμένα χώματα της Καππαδοκίας και είχε όλα τα χαρακτηριστικά των παλαιών Πατέρων ήταν ο Άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης. Γιορτάζει στις 10 Νοεμβρίου. Οι Φαρασιώτες που γνώριζαν τον Άγιο Αρσένιο έλεγαν, όπως γράφει ο Άγιος Παϊσιος : ΄΄ Στα Φάρασα γιατρούς δεν είχαμε. Ο πατήρ Αρσένιος ήταν γιατρός μας και μας θεράπευε με μια ευχή που μας διάβαζε. ..όλοι έλεγαν ότι η ευχή του τρυπάει και την πέτρα και τον παραδέχονταν για Άγιο, Χριστιανοί και Τούρκοι...΄΄ Ας τον επικαλούμαστε στις προσευχές μας και ας έχουμε την ευχή του. ********** Η Εκκλησία μας τα Χριστούγεννα ψάλει : «Χριστός γεννάται δοξάσατε» και «Η Γέννησίς σου

Χριστέ ο Θεός ημών, ανέτειλε τω κόσμω το φως το της γνώσεως. Λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος :΄΄ Η βασιλεία των ουρανών μεταφυτεύθηκε στὴ γη ...». Συνέβη βέβαια ιστορικά μία φορά, αλλά ισχύει για πάντα! Γεννάται ο Χριστός κάθε φορά στην καρδιά του ανθρώπου που βάζει στόχο την σωτηρία του κι αποφασίζει να αγωνιστεί. Σχολιάζει πολύ πνευματικά και ωραία ο μακαριστός ηγούμενος της Ι. Μονής Γρηγορίου του Αγίου Όρους π. Γεώργιος Καψάνης για τα Χριστούγεννα :΄΄ O ταπεινός Ιησούς είναι Θεός των ταπεινών ανθρώπων. Οι υπερήφανοι

δεν τον καταλαβαίνουν, δεν τον πιστεύουν, δεν αναπαριστούν την εικόνα του, δεν τον δέχονται ως Λόγο που φωτίζει το σκοτάδι της αλογίας... Ο ταπεινός Ιησούς, το θείον βρέφος της Βηθλεέμ μας προσφέρεται και πάλι. Ας παραμερίσουμε τον εγωϊσμό μας, να Τον δεχθούμε ως Αδελφό μας, ως Φίλο μας, ως Νυμφίο μας, ως Ελευθερωτή μας ως Σωτήρα μας... Στον σημερινό, ταραγμένο και ραγδαίως μεταβαλλόμενο κόσμο μας, το μόνο σταθερό σημείο και η μόνη ελπίδα μας είναι το ταπεινό Θείο Βρέφος της Βηθλεέμ και η Εκκλησία Του΄΄.


8ήμερη

τελευταίες θέσεις

προσκυνηματική εκδρομή

στους Αγίους Τόπους από 25/2 μέχρι και 3/3 2016

πλήρες πρόγραμμα σε Ξενοδοχείο 4*plus ημιδιατροφή

θέσεις περιορισμένες πληροφορίες - πρόγραμμα - εγγραφές: 23310 72317, 23310 20951



Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.