Παύλειος Λόγος τεύχος 85

Page 1

ΤΕΥΧΟΣ 85 ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2010


ETOΣ ΙΖ TEYXOΣ 85 ΜΑΪ. - ΙΟΥΝ. 2010

σελ 4

ΔΙMHNIAIO OPΘOΔOΞO ΠEPIOΔIKO

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ , NAOYΣHΣ KAI KAMΠANIAΣ

ΣΥΝΤΑΞΗ: Αρχιμ. Αρσένιος Χαλδαιόπουλος, Διακ. Λουκάς Σταμέλος, Αθανάσιος Βουδούρης, HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣE­­­­­­­ΛI­­­­­­­ΔO­­­­­­­­­­ΠOI­­HΣH, KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA και ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ: Mον. Γεράσιμος Mπεκές. ΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ: Νίκος Μεταξόπουλος. EKTYΠΩΣH TYΠOΓPAΦEIO: «TYPE PRESS» Nέα Nικομήδεια ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ: Μον. Αντώνιος Σισμανίδης

ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ­ Λ O N TA I Σ T H Ν Τ Α Χ Υ Δ Ρ Ο Μ Ι Κ Η ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY: ΠEPIOΔIKO «ΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣ» ΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO­ ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ, T.Θ. 241, 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317, ΦAΞ 23310 25275, E-mail: imverias@gmail.com

σελ 13

Η ΠΟΛΙΣ ΕΑΛΩ

σελ 6

ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ

Σεβασμιώτατος Mητροπολίτης Bεροίας κ. Παντελεήμων

ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΤ’ ΠΑΥΛΕΙΩΝ ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ Θ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

σελ 8

σελ 14 ΤΑ ΧΑΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΑΣ

σελ 16

ΤΑΛΑΝΤΟΥΧΑ ΠΑΙΔΙΑ

σελ 10

σελ 12

σελ 17 ΤΟ ΧΑΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ

σελ 18

XEIPOΓPAΦA AΣXETΩΣ ΔH­MOΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠI­ΣTPE­ ΦONTAI ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ. ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ: 20ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ & ΚΥΠΡΟ, 40ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΣTH ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY website:

2

www.imverias.gr Παύλειος Λόγος

EΞΩΦYΛΛO Η επίσημη αφίσσα των ΙΣΤ΄Παυλείων.

ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ

ΤΟ ΧΑΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΙΕΡΕΑ

ΜΟΡΦΕΣ ΙΕΡΟΨΑΛΤΩΝ ΠΟΥ ΕΦΥΓΑΝ

ΚΟΙΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΜΑΣ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΕΛΛΑΔΑ

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ 30 ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ ΒΕΡΟΙΑΣ


σελ 24

σελ 26

σελ 28

σελ 29

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΤΟΝ ΕΓΚΑΙΝΙΣΜΟΝ ΤΕΛΟΥΝΤΕΣ

σελ 31 ΟΙ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΣΤΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΙΣΤ΄ΠΑΥΛΕΙΩΝ

Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΤΟ ΡΟΥΜΛΟΥΚΙ

ΜΕ ΤΑ ΦΤΕΡΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

ΤΡΙΗΜΕΡΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

σελ 32

σελ 42

σελ 44

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΑΨΩΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΑΛΑΣΜΟ ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ

ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ

ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ Οι εκπρόσωποι των Ορθοδόξων Πατριαρχείων και Αυτοκεφάλων Εκκλησιών

www.imverias.gr

σελ 22

σελ 30

ΟΤΑΝ ΣΙΓΗΣΕ Τ΄ΑΗΔΟΝΙ ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ

το επίσημο site της Ι. Μητροπόλεως

σελ 20

ΚΑΤΗΧΗΤΗΣ: ΘΕΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΑΡΙΣΜΑ

Παύλειος Λόγος

3


Κυριακή 6 Ιουνίου

Ε

με Αρχιερατική Θ. Λειτουργία

γινε την Κυριακή 6 Ιουνίου η έναρξη των λατρευτικών εκδηλώσεων των ΙΣΤ΄Παυλείων. Το πρωί η Θ. Λειτουργία, λόγω καιρικών συνθηκών, τελέστηκε στο Μητροπολιτικό Ιερό Ναό των Αγ. Πέτρου και Παύλου και όχι στο «Βήμα». Λειτούργησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας και Ναούσης

4

Παύλειος Λόγος

κ. Παντελεήμων, ο οποίος στην ομιλία του τόνισε: «Δεῦτε ὀπίσω μου καί ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων». Μέ τήν προηγούμενη Κυριακή, κατά τήν ὁποία ἑορτάσαμε τή μνήμη τῶν ἁγίων Πάντων, ὁλοκληρώθηκε ὁ κύκλος τοῦ Πεντηκοσταρίου μέσα ἀπό τόν ὁποῖο παρακολουθήσαμε τά γεγονότα πού ἀκολούθησαν τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μέχρι τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, τήν ἡμέρα τῆς ἐπιφοιτήσεως τοῦ Παρακλήτου Πνεύματος, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ καί τή γενέθλιο ἡμέρα τῆς Ἐκκλησίας μας. Παρακολουθήσαμε ὅμως καί τόν θρίαμβο τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ὁποῖος πραγματώνεται διά τῆς ζωῆς τῶν ἁγίων της καί ὁ ὁποῖος θά ὁλοκληρωθεῖ εἰς τήν βασιλεία τῶν οὐρανῶν, τήν ὁποία προγεύονται οἱ ἅγιοι ἀναμένοντας καί ὅλους ἐμᾶς, «ἵνα μή χωρίς ἡμῶν τελειωθῶσι». Μέ τή σημερινή Κυριακή οἱ θειότατοι Πατέρες μᾶς φέρνουν καί πάλι στήν ἐπίσημη ἀφετηρία τοῦ μυστηρίου τῆς θείας οἰκονομίας, στήν ἀρχή δηλαδή τῆς

δημοσίας ζωῆς τοῦ Κυρίου. Ὁ ἱερός εὐαγγελιστής μᾶς μεταφέρει στή θάλασσα τῆς Γαλιλαίας ὅπου ὁ Χριστός συναντᾶ δύο ἀδελφούς, τόν Σίμωνα καί τόν Ἀνδρέα, νά ψαρεύουν καί τούς καλεῖ νά τόν ἀκολουθήσουν. «Δεῦτε ὀπίσω μου καί ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων». Ἡ συνάντηση τοῦ Χριστοῦ μέ τούς δύο ἀδελφούς δέν εἶναι τυχαία. Ἀσφαλῶς καί δέν ἦταν οἱ μόνοι ἁλιεῖς πού βρισκόταν ἐκείνη τήν ὥρα στήν προκυμαία· ἀλλά ὁ Χριστός, ὡς «ἐτάζων καρδίας καί νεφρούς», γνώριζε σέ ποιούς θά ἀπευθυνόταν· γνώριζε ποιά θά ἦταν ἡ ἔκβαση αὐτῆς τῆς συναντήσεως καί αὐτῆς τῆς προσκλήσεως. Καί δέν εἶναι ἡ μόνη φορά πού ὁ Χριστός προσκαλεῖ ἀνθρώπους κοντά Του. Συχνά ὁ Χριστός ἀπευθύνεται σέ ἀνθρώπους πού φαίνεται νά βρίσκονται στόν δρόμο του συμπτωματικά, ὅπως συμβαίνει μέ τόν τελώνη Ζακχαῖο ἤ τή Σαμαρείτιδα. Καμία συνάντηση ὅμως δέν γίνεται συμπτωματικά ἤ τυχαῖα. Καμία πρόσκληση δέν ἀπευθύνεται χωρίς συγκεκριμένο λόγο καί σέ μή συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ὁ Χριστός ἀπευθύνεται στόν ἄνθρωπο, ὅταν ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἕτοιμος νά δεχθεῖ τήν πρόσκλησή Του καί τήν ἀπευθύνει κάθε φορά μέ διαφορετικό τρόπο, ὥστε νά μπορεῖ νά γίνει ἀποδεκτή. Τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τόν ἀπόστολο Παῦλο. Ὁ Χριστός δέν ἀποκαλύπτεται στόν Σαῦλο τυχαῖα στόν δρόμο πρός τή Δαμασκό. Ἐκεῖνος γνωρίζει τόν χρόνο. Ἐκεῖνος ἐπιλέγει τόν τρόπο. Ἐκεῖνος γνωρίζει καί τήν ἔκβαση. Εἶναι ἀδύνατο γιά ἐμᾶς τούς χοϊκούς ἀνθρώπους νά κατανοήσουμε τίς ἐπιλογές τοῦ Χριστοῦ, καί δέν ἔχει καμία σημασία, γιατί καί ἐάν θά κατανοούσαμε κάποια ἀπό αὐτές

www.imverias.gr

Έναρξη των ΙΣΤ΄Παυλείων


Από την αρχιερατική θ. Λειτουργία στον μητροπολιτικό ιερό Ναό αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου Βεροίας.

τίς ἐπιλογές, δέν θά μᾶς διευκόλυνε αὐτό νά κατανοήσουμε καί τίς ὑπόλοιπες ἤ ἀκόμη νά κατανοήσουμε ποιά θά εἶναι ἡ στιγμή τῆς δικῆς μας συναντήσεως μέ τόν Θεό. Γιατί οἱ ἐπιλογές τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἐπιλογές τοῦ Θεοῦ. Εἶναι ἐπιλογές στίς ὁποῖες δίδεται χάρη καί προσφέρεται χάρισμα. Ἡ μετεξέλιξη τοῦ Σαύλου σέ Παῦλο, ἡ μεταβολή τοῦ διώκτου σέ πρωτοκορυφαῖο ἀπόστολο εἶναι ἔργο τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, ὅπως ὁ ἴδιος μᾶς διαβεβαιώνει «δι᾽ οὗ ἐλάβομεν χάριν καί ἀποστολήν εἰς ὑπακοήν πίστεως». Καί ἡ δική του ἀποστολή καί ἡ δική του πρόσκληση ἦταν παρόμοια μέ ἐκείνη πού ἀπηύθυνε στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα ὁ Χριστός στόν Πέτρο καί τόν Ἀνδρέα. «Δεῦτε ὀπίσω μου καί ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων». Δέν τοῦ τήν ἀπηύθυνε μέ τόν ἴδιο τρόπο, γιατί ὁ Σαῦλος δέν ἦταν ἁλιεύς, ὅπως οἱ δύο ἀδελφοί, ἀλλά ὁ πρώην διώκτης ἀπεδείχθη ἱκανότατος ἁλιεύς ψυχῶν, ἀνεδείχθη πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος. Αὐτόν, τόν ἁλιέα καί τῶν δικῶν μας ψυχῶν, τόν μέγα ἀπόστολο Παῦλο τιμοῦμε καί φέτος, ἀφιερώνο-

ντας στήν ἱερή μορφή του ὁλόκληρο τόν μήνα Ἰούνιο μέ ὅλες τίς ἐκδηλώσεις τίς ὁποῖες ὡς ἐλάχιστη ἔνδειξη σεβασμοῦ καί ἀγάπης ὀργανώνει ἡ Ἱερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας στό πλαίσιο τῶν ΙΣΤ´ Παυλείων. Σ᾽ αὐτόν τόν μέγα καί πρωτοκορυφαῖο ἀπόστολο, τόν δρομέα τοῦ πνεύματος, τήν πέτρα τῆς πίστεως, τήν πηγή τῆς σοφίας, τόν κήρυκα τῆς ἀληθείας, τόν ἀκάματο γεωργό τοῦ νοητοῦ ἀμπελῶνος τοῦ Κυρίου, τόν ἁλιέα τῶν ἀνθρώπων ὀφείλει ἡ Ἐκκλησία πολλά, ὀφείλουμε ὅλοι μας πολλά, διότι δι᾽ αὐτοῦ λάβαμε χάρη, δι᾽ αὐτοῦ γίναμε μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, δι᾽ αὐτοῦ καί πιστεύσαμε στόν θεοΐδρυτο θεσμό τῆς Ἐκκλησίας, πού ἀποτελεῖ τό ταμεῖο τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ. Σ᾽ αὐτόν,

τόν μέγα ἀπόστολο καί διδάσκαλό μας, ἀπευθυνόμαστε καί αὐτή τήν ὥρα ἀπό τό Βῆμα, ἀπό τό ὁποῖο ὁ ἴδιος εὐηγγελίσατο «Χριστόν ἐσταυρωμένον καί ἀναστάντα», καί τόν παρακαλοῦμε νά πρεσβεύει Κυρίῳ τῷ Θεῷ διά τήν ἄμπελον ταύτην, τήν ὁποία διά τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ ἐφύτευσε, καί νά μᾶς καθοδηγεῖ στήν σωτηρία, ὥστε νά «εὕρωμεν» καί ἐμεῖς «χάριν καί ἔλεος παρά Θεοῦ».

Οι τοπικοί άρχοντες παρακολουθούν τη θ. Λειτουργία Παύλειος Λόγος

5


έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων γιαδιαγωνισμού την Άλωση •εκδήλωση βραβεύσειςμνήμης μαθητικού •

Κυριακή Κυριακή 31 30 Μαΐου Μαΐου

Τ

ην Κυριακή 30 Μαΐου ξεκίνησαν οι εκδηλώσεις των ΙΣΤ΄Παυλείων με μία εκδήλωση μνήμης με την ευκαιρία της επετείου της Αλώσεως της Κωνσταντι-

νουπόλεως. Η εκδήλωση, την οποία παρουσίασε με επιτυχία ο Αρχιμ. π. Αρσένιος Χαλδαιόπουλος, πραγματοποιήθηκε στο «Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο» με τη συμμετοχή της μικτής Χορωδίας της Ιεράς Μητροπόλεως, υπό τη Διεύθυνση του κ. Δημητρίου Κεχαγιά, και του μοναχού π. Γερασίμου Μπεκέ ο οποίος απήγγειλε ποιήματα για την Άλωση. Κατά την ομιλία του ο Σεβασμιώτατος τόνισε: «Ἄν ἡ ἱστορία εἶναι μία πραγματικότητα πού δέν μπορεῖ νά ἀγνοήσει κανείς, ἡ μνήμη εἶναι μία λειτουργία πού δέν πρέπει νά παραβλέπει κανείς. Γιά ἕνα ἔθνος σάν τό δικό μας, σάν τό ἑλληνικό, πού διαθέτει τόσο μακραίωνη ἱστορία, εἶναι φυσικό ἱστορία καί μνήμη νά συναντιοῦνται συχνά. Καί οἱ συναντήσεις αὐτές εἶναι ἄλλοτε χαρμόσυνες καί πανηγυρικές, καί ἄλλοτε πάλι δυσάρεστες καί θλιβερές. Εἶναι συναντήσεις ἐπετείων, σάν αὐτή πού μᾶς θύμισε ἡ χθεσινή ἡμέρα, ἐπετείων σάν αὐτή πού μᾶς θυμίζει ἡ σημερινή ἐκδήλωση. Ἐπέτειος θλιβερή, ἐπέτειος τραγική γιά τόν ἑλληνισμό, πού εἶδε τήν Πόλη τῶν πόλεων, τόν ὀφθαλμό τῆς οἰκουμένης, τήν καρδιά τῆς Ρωμιοσύνης, νά παραδίδεται σέ χέρια ἀλλοεθνῶν. Ἐπέτειος θλιβερή γιά τόν ἑλληνισμό σέ ἀνατολή καί δύση πού στήριζε τήν ἐλπίδα του σ᾽ αὐτήν τήν πόλη. Ἐπέτειος θλιβερή γιά τούς λιγοστούς προασπιστές της πού μῆνες ἀποκλεισμένοι μέ τούς ἐχθρούς ἔξω ἀπό τά μισογκρεμισμένα τείχη της

6

Παύλειος Λόγος

Ο Σεβασμιώτατος εκφωνεί την ομιλία του για την Άλωση της Πόλης

εἶχαν τήν ἐλπίδα ὅτι ὁ Θεός δέν θά τούς ἐγκατέλιπε καί ὅτι ἡ Παναγία θά ἔκανε καί πάλι τό θαῦμα της. Τό θαῦμα ὅμως «κρίμασιν οἷς οἶδεν ὁ Θεός» δέν ἔγινε, καί ὁ ἑλληνισμός θρήνησε καί θρηνεῖ τήν ἅλωση τῆς Πόλης. Ἔκλαψε καί τραγούδησε γιά τή φοβερή αὐτή ἡμέρα, γιά τή φοβερή αὐτή συμφορά. Ἡ ἱστορία σταμάτησε γιά λίγο. Ἀλλά καθώς ἡ ἱστορία δέν σταματᾶ ποτέ, ἄλλαξε σελίδα. Ὅμως τό μαῦρο τοῦ πένθους καί τῆς συμφορᾶς διακρίνεται πάντοτε κάτω ἀπό αὐτή τήν καινούργια σελίδα, γι᾽ αὐτό καί ἡ μνήμη συναντιέται κάθε χρόνο αὐτή τή μέρα μέ τήν ἱστορία. Γι᾽ αὐτό καί ὁ ἑλληνισμός δυσκολεύεται νά ξεχάσει αὐτή τήν ἡμέρα τῆς ἁλώσεως τῆς βασιλίδος τῶν πόλεων. Καί μπορεῖ μετά ἀπό αἰῶνες νά κατόρθωσε νά ἀποκτήσει τήν ἀνεξαρτησία του καί νά δημιουργήσει ἕνα ἐλεύθερο κράτος, ὁ πόνος ὅμως παραμένει, γιατί, ὅπως σημειώνει ἡ βυζαντινολό-

γος Ἑλ. Ἀρβελέρ: «οἱ Ἕλληνες εἶναι οἱ μόνοι πού δέν κατόρθωσαν, σέ ἀντίθεση μέ τούς ἄλλους βαλκανικούς λαούς, νά ἀπελευθερώσουν τήν πρωτεύουσά τους». Θρηνοῦμε, λοιπόν, γιά τήν ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Θρηνοῦμε γιά τή μεγαλύτερη ἴσως συμφορά πού γνώρισε ὁ ἑλληνισμός ἀλλά καί ὁλόκληρος ὁ κόσμος. Θρηνοῦμε γιά τήν καταστροφή μιᾶς αὐτοκρατορίας πού διατήρησε τή γλώσσα καί τόν πολιτισμό τῆς ἀρχαιότητος καί τόν κατέστησε κτῆμα ὅλου τοῦ κόσμου. Θρηνοῦμε γιά τήν ἅλωση μιᾶς πόλεως πού συνέβαλε τά μέγιστα στήν ἑδραίωση τοῦ οἰκουμενικοῦ χαρακτήρα τῆς χριστιανικῆς πίστεως, πού διαμόρφωσε ἕναν πολιτισμό καί τόν πρόσφερε ἁπλόχερα στούς γειτονικούς λαούς, εἰσάγοντάς τους στό προσκήνιο τῆς ἱστορίας. Θρηνοῦμε γιά τήν ἅλωση τῆς πόλεως τῶν πόλεων, πού δοξάσθηκε ὄχι μόνο ἀπό τίς νίκες τῶν βασιλέων καί τῶν αὐτο-

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ ο Άρχοντας «Η Πόλις της γης» Εάλω»


κρατόρων της, ἀλλά καί ἀπό τά ἔργα τῶν λογίων καί τῶν καλλιτεχνῶν της, πού ἁγιάσθηκε ἀπό τή ζωή καί τά ἱερά λείψανα ἁγίων ἀποστόλων, ἱεραρχῶν, πατριαρχῶν, ἐπισκόπων, ἁγίων καί ὁσίων. Καί ἡ θλίψη καί ἡ ὀδύνη, καί ἡ μνήμη καί ἡ ἀναφορά στό γεγονός αὐτό πού σφράγισε τήν ἱστορία τοῦ κόσμου καί πλήγωσε τίς καρδιές τῶν Ἑλλήνων, εἶναι δεδομένη. Ἀλλά ὁ πόνος δέν ἐπιβαρύνει πάντοτε τή μνήμη καί δέν πρέπει νά τήν ἐπιβαρύνει. Ὅταν ἀξιοποιεῖται σωστά, εἶναι διδακτικός καί ὠφέλιμος. Γιατί χρειάζεται νά διδασκόμαστε ἀπό τήν ἱστορία. Χρειάζεται νά διδασκόμαστε ἀπό τά λάθη τοῦ παρελθόντος, γιά νά μήν τά ἐπαναλαμβάνουμε. Χρειάζεται νά ἀντλοῦμε διδάγματα ἀπό ὅσα μᾶς θλίβουν καί μᾶς στενοχωροῦν. Χρειάζεται ἡ μνήμη νά μήν τροφοδοτεῖ ἀναμνήσεις καί συναισθήματα γιά μία μόνο ἡμέρα, γιά μία μόνη ἐπέτειο, ἀλλά νά γίνεται δύναμη πού τροφοδοτεῖ τό μέλλον. Καί αὐτό εἶναι ἀνάγκη νά τό συνειδητοποιήσουμε ὅλοι. Γιατί ἡ ἅλωση τῆς Πόλεως πού μνημονεύσαμε σήμερα δέν ἦταν ἕνα μόνο πολεμικό γεγονός, πού ἀσφαλῶς καί ὑπῆρξε καθοριστικό. Προϋπῆρξε ἡ

προοδευτική φθορά τῆς βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας πού ξεκίνησε ἀπό τήν πρώτη ἅλωση τῆς Πόλεως ἀπό τούς Σταυροφόρους καί συνεχίστηκε μέσα ἀπό δυναστικές ἔριδες, ἀνίερες συμμαχίες μέ ἀλλοθρήσκους, ὑπέρμετρες φιλοδοξίες, ἐπιδιώξεις ἱκανοποιήσεως προσωπικῶν συμφερόντων μέ ὁποιοδήποτε κόστος, διχόνοιες καί διαιρέσεις. Εἶναι αὐτά τά ἴδια ἐλαττώματα πού ταλαιπωροῦν διαχρονικά τό ἔθνος μας καί τό ὁδηγοῦν συχνά μέχρι τήν καταστροφή. Καί αὐτά μᾶς ὑπενθυμίζει καί πρέπει νά ὑπενθυμίζει ἡ ἐπέτειος πού θυμόμαστε μέ τή σημερινή ἐκδήλωση. Γιά νά μήν ξεχνοῦμε ἀλλά καί γιά νά μήν παραμένουμε στόν στίχο τοῦ ποιητῆ: «περασμένα μεγαλεῖα καί διηγῶντας τα νά κλαῖς». Τούς στίχους τῶν ποιητῶν πού, ἐκφράζοντας τόν πόνο καί τήν ὀδύνη ὅλων τῶν Ἑλλήνων, τραγουδοῦν τούς θρήνους γιά τήν ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως θά ἀκούσουμε καί ἀπό τή χορωδία τῆς Σχολῆς Βυζαντινῆς καί παραδοσιακῆς μουσικῆς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας. Πρίν νά τούς ἀκούσουμε νά ἐκφράζουν μέ τή μουσική καί τά δικά μας συναισθήματα, θά ἤθελα νά εὐχαριστήσω καί νά συγχαρῶ, καί τά μέλη καί τόν

Ο Μοναχός π. Γεράσιμος Μπεκές απαγγέλει ποιήματα για την Άλωση

Διευθυντή τῆς Σχολῆς γιά τήν ὡραία πρωτοβουλία τους νά ὀργανώσουν αὐτή τήν ἐκδήλωση μνήμης γιά τήν Ἅλωση τῆς Πόλεως, πού ἀποτελεῖ ταυτόχρονα καί ἕνα σπουδαῖο ἀφιέρωμα στήν παραδοσιακή μας μουσική.

Η Μικτή Χορωδία της Ιεράς Μητροπόλεως υπό τη Διεύθυνση του κ. Δημητρίου Κεχαγιά Παύλειος Λόγος

7


έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων Ημερίδα στη Νάουσα • βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού •

Μ

Κυριακή Σάββατο31 5 Ιουνίου Μαΐου

έσα στο πλαίσιο των «Παυλείων έχει καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια και η διοργάνωση ημερίδας για τις Πρεσβυτέρες μας. Φέτος η ημερίδα πραγματοποιήθηκε στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Ναούσης το Σάββατο 5 Ιουνίου. Το πρωί ο Σεβασμιώτατος τέλεσε αρχιερατική θεία Λειτουργία και στη συνέχεια ξεκίνησαν οι εργασίες της Ημερίδας που είχε ως θέμα: «τα χαρίσματα της Πρεσβυτέρας». Στην αρχή υποδέχθηκε τις πρεσβυτέρες και τους ομιλητές ο Πανοσ. Αρχιμ. π. Αρσένιος Χαλδαιόπουλος ο οποίος αναφέρθηκε στο παράδειγμα της νεομάρτυρος Μαρίας Καρατάσου, τέκνο ιερατικής οικογένειας που δεν μπορούσε να ξεχάσει τις μνήμες από την ιερατική οικογένεια τη στιγμή του μαρτυρίου της. Πρώτος εισηγητής ήταν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Εδέσσης κ. Ιωήλ ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Το χάρισμα του Ιερέα και η Πρεσβυτέρα». Ο Σεβασμιώτατος μεταξύ άλλων τόνισε ότι δεν

8

Παύλειος Λόγος

είναι φυσικό χάρισμα η ιερωσύνη, δεν κληρονομείται, αλλά είναι θείο δώρο. Είναι αποτέλεσμα θείας Πρόνοιας και ο κληρικός με τη βοήθεια της Πρεσβυτέρας του πρέπει καθημερινά να κάνει μεγάλο αγώνα για να αναζωπυρώνει το χάρισμα αυτό. Σε άλλο σημείο ο Σεβασμιώτατος ανέφερε ότι η Πρεσβυτέρα συνεχίζει το ρόλο της Παναγίας. Η Παναγία συμμετείχε στο σωτηριώδες έργο του Χριστού, αλλά στην Καινή Διαθήκη περιγράφεται σιωπηλά. Έτσι και η Πρεσβυτέρα σιωπηλά με τη διακονία της συμμετέχει στο έργο του συζύγου της και η όλη στάση της εξυψώνει ή υποβιβάζει τον Ιερέα. Και ο Σεβασμιώτατος ολοκλήρωσε την εισήγησή του με την προτροπή προς τις πρεσβυτέρες ότι πρέπει να έχουν πνευματική ζωή, να εκκλησιάζονται, να εξομολογούνται, να κοινωνούν, να είναι αρωγοί στο έργο της φιλανθρωπίας της Ενορίας και να προσεύχονται διαρκώς για την επιτυχία του έργου του Ιερέα - συζύγου τους. Στη συνέχεια το λόγο έλαβε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ.

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Εδέσσης κ. Ιωήλ κατά την εισήγησή του

Παντελεήμων ο οποίος αναφέρθηκε σε 4 αγίες Πρεσβυτέρες. Η πρώτη ανήκει στο μεταίχμιο μεταξύ Παλαιάς και Καινής Διαθήκης και είναι η Ελισσάβετ που διεκρίνετο για την πίστη και την εμπιστοσύνη της στον Θεό και γέννησε τον ένσαρκο Άγγελο. Η δεύτερη είναι η Αγία Εμέλεια, μητέρα του Αγίου Βασιλείου. Άνθρωπος της προσευχής συνέδεσε τη ζωή της με τον Άγιο Βασίλειο, πατέρα του Μεγ. Βασιλείου. Στήριξε το σύζυγο και τα παιδιά της και έγινε παράδειγμα ασκήσεως, εγκρατείας, νηστείας και προσευχής. Οι θλίψεις συνόδευαν την Αγ. Εμέλεια σε όλη της την ζωή, όμως τελικά την ενίσχυαν και αξιώθηκε να ενδυθεί και το μοναχικό σχήμα. Η τρίτη είναι η Αγία Νόνα, σύζυγος του Αγίου Γρηγορίου και μητέρα του Αγ. Γρηγορίου Κωνσταντινουπόλεως. Η πίστη της ήταν τόσο βαθιά ώστε με την πειθώ της κατόρθωσε να μεταστρέψει τον σύζυγό της που είχε πέσει στην αίρεση των υψισταρίων. Αποτέλεσε πρότυπο μητέρας και Πρεσβυτέρας για κάθε εποχή. Η τέταρτη είναι η Αγία Τατιανή από το Πεκίνο, σύζυγος του Αγίου Μητροφάνους. Εμψύχωσε τον σύζυγό της να υποστεί μαρτύριο για χάρη του Χριστού. Το ίδιο έκανε και με τα παιδιά της και στο τέλος μαρτύρησε και η ίδια με αποκεφαλισμό στα 44 χρόνια της ζωής της. Οι παραπάνω 4 Αγίες δεν έζησαν στην ίδια εποχή, ούτε στις ίδιες συνθήκες. Η ζωή τους όμως ήταν γεμάτη από αγάπη και ζήσαν μέσα στη χάρη της Εκκλησίας συνδέοντας αρμονικά ψυχή και σώμα, ζωή και πνεύμα. Είχαν έντονη λειτουργική ζωή με αμφίδρομη σχέση που οδήγησε στην πνευματική τους προκοπή. Η πίστη τους ήταν ουσιαστική και αποτέλεσε το εφαλτήριο επαφής με τον Χριστό. Δεν εγκλωβίστηκαν στα «πρέπει», αλλά ελεύθερες ζούσαν την εκκλησιαστική συνείδηση. Στάθηκαν σαν πνευματικές μητέρες των παιδιών και των συζύγων τους

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ ο Άρχοντας «Τα χαρίσματα της της γης» Πρεσβυτέρας»


Αναμνηστική φωτογραφία μετά τη λήξη εργασιών της Ημερίδας στον Ι. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ναούσης

και η αγιότητα των τελευταίων έγινε καθρέπτης της δικής τους αγιότητας. Η ιερωσύνη των συζύγων τους οδήγησε τις ίδιες στην τελειότητα και μπόρεσαν έτσι να είναι σε συνεχή κοινωνία με τον Χριστό. Η καλή παιδοποιία και η ανατροφή των τέκνων ήταν ένα τέλειο έργο τους. Τελούσαν κάθε διακόνημα σαν προέκταση της θείας Κοινωνίας. Δεν προέβαλαν τον εαυτό τους αλλά μόνο τον Χριστό. Αποτελούν παράδειγμα ζωής για όλους μας. Ακολούθως μίλησε η Πρεσβυτέρα κ. Φωτεινή Χατζηδήμου με θέμα: «λίγες σκέψεις για την Πρεσβυτέρα». Μεταξύ άλλων τόνισε ότι η κοινή πορεία ξεκινάει με το μυστήριο του γάμου που εικονίζει την Αγία Τριάδα. Γνωρίζει η υποψήφια πρεσβυτέρα τις δυσκολίες, ή τις υποψιάζεται, αλλά δεν τις λογαριάζει μπροστά στην αγάπη. Ακολούθως αναφέρθηκε στη σημασία των βίων Αγίων για την ιερατική οικογένεια. Η ζωή των αγίων αποτελεί την επανάληψη της ζωής του Χριστού και πρέπει να γίνουν κτήμα μας ώστε να κατανοήσουμε την ουράνια προέλευσή μας. Ο Κύριος αγαπά τους ταπεινούς και όσους εργάζονται κρυφά, έτσι από τις πρεσβυτέρες ζητάει τη διακονία τους με αφάνεια, καθώς επίσης την ελεημοσύνη με ταπείνωση. Η ομιλήτρια έκανε

αναφορά σε διάφορα χαρακτηριστικά παραδείγματα πρεσβυτερών όπως π.χ. από το άθεο καθεστώς της Σοβιετικής Ένωσης, από την Πολωνία κ.λπ. Και κατέληξε με το ότι η συνάντηση με τον Χριστό καταξιώνει την πρεσβυτέρα ως πρόσωπο και η επακόλουθη εσωτερική της ειρήνη ειρηνεύει και τους γύρω της. Το χάρισμα της πρεσβυτέρας αποτελεί μεγάλη ευεργεσία του Θεού. Τελευταίος εισηγητής της Ημερίδας ήταν ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Παναγιώτης Παρηγορίδης ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Η Πρεσβυτέρα: θεσμός ή χάρισμα κατά τον Απόστολο Παύλο;». Ο Ομιλητής τόνισε ότι σύμφωνα με τον Απόστολο Παύλο το χάρισμα συνδέεται με το Άγιο Πνεύμα με το οποίο συνδέεται ο Χριστός και κατ’ αυτόν τον τρόπο έχουμε σύνδεση του Χριστού με όλους εμάς. Ο Θεσμός είναι ένα σταθερό πλαίσιο πνευματικών σχέσεων, όπου φθάνει ο άνθρωπος σε παραδείσια κατάσταση, φθάνει στο ΩΝ, στον Χριστό απ’ όπου λαμβάνει τα χαρίσματα. Ο Άγ. Παύλος δίνει λίγη περισσότερη βαρύτητα στο χάρισμα. Η Εκκλησία είναι θεσμός που λειτουργεί χάριν της χαρισματικής λειτουργίας των ανθρώπων. Δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ θεσμού

και χαρίσματος, αφού τα στοιχεία αυτά οδηγούν στην ενότητα που πρέπει να διέπει όλους εμάς που αποτελούμε την Εκκλησία. Το εκκλησιαστικό διακόνημα είναι δωρεά του Θεού μέσα από το οποίο ο θεσμός και το χάρισμα ενώνονται. Η θεσμική λειτουργία του διακονήματος της πρεσβυτέρας είναι σημαντικός μέσα από την πνευματική αναδοχή των μελών της ενορίας. Η πρεσβυτέρα συμμετέχει ενεργά στο έργο του συζύγου της στην προσπάθεια ώστε κάθε μέλος της εκκλησιαστικής κοινότητας να πιστέψει ότι χριστιανός σημαίνει ζωή με τον ίδιο το Χριστό. Με τη χαρισματική λειτουργία του διακονήματος της πρεσβυτέρας έχουμε συλλειτουργία, δηλαδή προσπάθεια της πρεσβυτέρας να δημιουργεί σχέσεις με αγιοπνευματικό χαρακτήρα μακριά από τον ατομισμό και την αποξένωση. Μετά το τέλος των εισηγήσεων ακολούθησε συζήτηση και η Ημερίδα ολοκληρώθηκε με τις ευχαριστίες του Σεβασμιωτάτου προς όλους τους εισηγητές και φυσικά τις πρεσβυτέρες που έλαβαν μέρος. Ακολούθησε γεύμα που παρετέθη στο Πνευματικό Κέντρο της Ενορίας.

Παύλειος Λόγος

9


Ε

κδήλωση για την βράβευση των διακριθέντων στον παιδικό και νεανικό διαγωνισμό φωτογραφίας με θέμα: «Αξιοθέατα του Νομού μας», καθώς και στις αθλητικές εκδηλώσεις «Δημήτριος Βικέλας», διοργανώθηκε από το Γραφείο Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεως, το Σάββατο 5 Ιουνίου το απόγευμα στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο, στο πλαίσιο πάντα των ΙΣΤ΄Παυλείων. Προλογίζοντας την εκδήλωση ο υπεύθυνος του Γραφείου Νεότητας Αρχιμ. π. Διονύσιος Ανθόπουλος ευχαρίστησε όλους όσοι βοήθησαν στις δραστηριότητες του Γραφείου Νεότητας για τη διοργάνωση τόσον του διαγωνισμού φωτογραφίας, όσο και των αθλητικών εκδηλώσεων, καθώς επίσης και τους χορηγούς. Στις αθλητικές εκδηλώσεις συμμετείχαν 29 ομάδες δημοτικού - γυμνασίου - λυκείου με 290 παιδιά και όλοι ανεξαιρέτως κερδίζουν από μία υποτροφία στη σχολή easy computer

10

Ο Αρχιμ. π. Διονύσιος Ανθόπουλος Υπεύθυνος του Γρ. Νεότητας παρουσιάζει την εκδήλωση

για μια χρονιά καθώς και μία δωροεπιταγή από την εταιρία melanaki.gr. Πλούσια δώρα κέρδισαν και οι νικητές του διαγωνισμού φωτογραφίας.

Η Παιδική Χορωδία της Βέροιας. Παύλειος Λόγος

Την εκδήλωση πλαισίωσαν καλλιτεχνικά οι Παιδικές Χορωδίες της Ιεράς Μητροπόλεως από τη Βέροια και τη Νάουσα. Στον χαιρετισμό του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων τόνισε: «Μέ χαρά σᾶς ὑποδέχομαι ἀπόψε ὅλους στήν πιό ζωντανή ἐκδή­λω­ση τῶν φετινῶν ΙΣΤ´ Παυλείων. Καί λέω στήν πιό ζωντανή ὄχι μό­νο γιατί ἡ ἐκδήλωση ἀφορᾶ καί ἀναφέρεται στά παιδιά καί στούς νέους μας, πού ἀποτελοῦν τό με­γαλύτερο μέρος τῶν παρευρισκο­ μένων καί τῶν συντελεστῶν τῆς ἀποψινῆς ἐκδηλώσεως στό Παύ­ λειο Πολιτιστικό Κέντρο, καί γιατί τά παιδιά καί οἱ νέοι μας ἀπο­τελοῦν τό πιό ζωντανό τμῆμα τῆς κοινωνίας μας, ἀλλά καί γιατί οἱ δύο λόγοι γιά τούς ὁποίους θά βραβεύσουμε ἀπόψε τά παιδιά καί τούς νέους μας ἔχουν σχέση μέ τή ζωή. Θά βραβευθοῦν οἱ νικητές τοῦ παιδικοῦ καί νεανικοῦ διαγωνι­σμοῦ φωτογραφίας καί τῶν ἀ­θλητικῶν ἐκδηλώσεων Δημή­τριος Βικέλας. Καί ἄν ἡ φωτογραφία εἶναι ἡ τέ­χνη πού ἀναπαριστᾶ τή ζωή καί ταυτόχρονα δίνει ζωή στό παρελ­ θόν καί στίς ἀναμνήσεις μας, ὁ ἀθλητισμός εἶναι αὐτός πού χαρί­ ζει ζωή καί βελτιώνει τήν ποιότη­τα τῆς ζωῆς μας. Γι᾽ αὐτό καί εἶπα ὅτι ἡ ἀποψινή ἐκδήλωση τῶν Παυλείων εἶναι κατ᾽ ἐξοχήν ζων­τανή ἐκδήλωση. Σᾶς ὑποδέχομαι ὅμως μέ χαρά στόν ὄμορφο αὐτό χῶρο καί γιά ἕναν ἐπιπλέον λόγο. Χαίρομαι, γιατί οἱ μαθητικοί δια­ γωνισμοί καί ἡ βράβευση τῶν παι­διῶν καί τῶν νέων μας πού δια­κρίνονται σ᾽ αὐτούς ἔχουν καθιερ­ωθεῖ ἤδη ὡς θεσμός, πού ἐντάσ­σεται στό πλαίσιο τῶν Παυλείων. Εἶναι εὐχάριστο, γιατί αὐτοί οἱ μαθητικοί διαγωνισμοί, πού ὀργα­νώ­

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων βραβεύσεις απο το γραφείο Νεότητας • βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού •

Κυριακή Σάββατο31 5 Ιουνίου Μαΐου

«Εγώ ο Άρχοντας «Ταλαντούχα της γης» παιδιά»


νονται ἀπό τήν Ἱερά Μητρό­πο­λή μας σέ συνεργασία μέ τά Γρα­φεῖα τῆς Πρωτοβάθμιας καί Δευ­τεροβάθμιας Ἐκπαιδεύσεως, ἔχουν κάθε χρόνο μεγάλη συμμετοχή τῆς μαθητιώσας νεολαίας καί ἀποτε­λοῦν μιά εὐκαιρία γιά τήν ἀνά­πτυξη τῶν χαρισμάτων καί τῶν δυνατοτήτων τους. Καί ὅπως διαπιστώνουμε ὅλοι τά παιδιά μας ἔχουν καί πολλά χα­ ρίσματα καί πολλές δυνατότητες, τίς ὁποῖες προάγουν καί καλλιερ­γοῦν καί μέ τήν εὐκαιρία τῶν μα­θητικῶν διαγωνισμῶν. Οἱ διαγωνισμοί αὐτοί καί οἱ βρα­ βεύσεις σάν τήν ἀποψινή δίνουν στήν Ἐκκλησία τήν εὐκαιρία νά δεί­ξει καί μέ ἕναν ἐπιπλέον τρόπο τό ἐνδιαφέρον της γιά τά παιδιά καί τούς νέους μας, ἀλλά παράλ­ληλα νά ἔχει καί τή χαρά καί τήν ἱκανοποίηση νά ἀπολαμβάνει καί ἐκείνη ὅλα αὐτά τά χαρίσματα μέ τά ὁποῖα προίκισε ὁ Θεός τά παιδιά καί τούς νέους της, ἐντάσσοντας καί τήν ἐκδήλωση τῆς βραβεύ­ σε­ώς τους στίς ἐκδηλώσεις πρός τιμήν τοῦ ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν καί διδασκάλου της, τοῦ πρωτο­ κορυφαίου ἀποστόλου Παύλου. Αὐτά τά ταλαντοῦχα παιδιά μας καί τούς ταλαντούχους νέους μας πού διακρίθηκαν στόν φετινό δια­γωνισμό

Η Παιδική Χορωδία της Νάουσας

φωτογραφίας καί στίς ἀθλητικές ἐκδηλώσεις Δημήτριος Βικέλας ἤρθαμε γιά νά βραβεύ­σου­με καί νά χειροκροτήσουμε ἀπόψε. Ἀξίζουν τόν ἔπαινό μας, ἀξίζουν τά συγχαρητήριά μας γιά τήν προσπάθεια καί τό ταλέντο τους. Τό ἀξίζουν ὅμως καί ὅλα τά παι­διά πού συμμετεῖχαν στόν δια­γω­νισμό, γιατί

προσπάθησαν νά κα­τορ­θώσουν ὅ,τι καλύτερο. Ἄς χαροῦμε μαζί τους γιά τήν ἐπιτυχία ὅσων βραβεύονται ἀπόψε καί ἄς εὐχηθοῦμε ὁ ἑπόμενος δια­ γωνισμός νά ἔχει ἀκόμη μεγαλύ­τερη συμμετοχή καί νά ἀναδείξει νέα ταλέντα».

Αναμνηστική φωτογραφία με τα παιδιά που βραβεύθηκαν Παύλειος Λόγος

11


έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων λήξη πνευματικού έργου • βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού •

Κυριακή Κυριακή31 6 Ιουνίου Μαΐου

της Ι. Μητροπόλεως

Π

αρουσία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη κ. Παντελεήμονα, του Θεοφιλέστατου Επισκόπου Νικοπόλεως κ. Πέτρου, του Νομάρχη Ημαθίας κ, Καραπαναγιωτίδη, του Στρατηγού Διοικητή του Β’ΣΣ κ. Ρουσάκη, της νομαρχιακής συμβούλου κ.

Η μπάντα του Β΄Σ.Σ. με τον σολίστ Κων/νο Τσαχουρίδη Ο Αρχιμ. π. Ιουστίνος Μπαρδάκας Μπαλτατζίδου, εκπροσώπου της ΠΥΝ και εκατοντάδων πολιτών, που κατέκλυσαν το δημοτικό θέατρο Νάουσας, πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Κυριακής 6 Ιουνίου η πρώτη εκδήλωση των ΙΣΤ’ Παυλείων στη Νάουσα. Το αρχικό μέρος της εκδήλωσης περιλάμβανε την ομιλία του Πρωτοσύγκελου της Ι. Μητρόπολης Φλωρίνης Αρχιμ. π. Ιουστίνου Μπαρδάκα με θέμα: «το χάρισμα του μαρτυρίου». Ακολούθησε η στρατιωτική μπάντα του Β’ ΣΣ που ερμήνευσε μελωδίες από την ελληνική δημοτική, αλλά και σύγχρονη έντεχνη μουσική , με σολίστα τον κ. Κώσταντίνο Τσαχουριδη, που ενθουσίασε το κοινό με την υπέροχη φωνή του και η χορωδία «Μελισάνθη» της Αλεξάνδρειας με μια επιλογή πέντε παραδοσιακών τραγουδιών, πρωτότυπα και φανταστικά επενδυμένη με ένα χορευτικό δρώμενο, προσαρμοσμένο στο μοτίβο των τραγουδιών. Στο τέλος του προγράμματος η μπάντα του Β’ ΣΣ έκλεισε την εκδήλωση, έντονα καταχειροκροτούμενη, παιανίζο-

12

ντας το «Μακεδονία Ξακουστή» και τον Εθνικό μας Ύμνο. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων στον χαιρετισμό του ευχαρίστησε τους συντελεστές της εκδήλωσης και αναφέρθηκε στο συνολικό

πνευματικό έργο που συντελέστηκε όλη τη χρονιά στην Ιερά Μητρόπολή μας, αφού η συγκεκριμένη εκδήλωση απετέλεσε και την λήξη των κύκλων Αγίας Γραφής που λειτουργούν σε Ενορίες της Ιεράς Μητροπόλεως.

Η Χορωδία «Μελισάνθη» παρουσιάζει το πρόγραμμά της Παύλειος Λόγος

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ ο Άρχοντας «Το χάρισμα του της γης» μαρτυρίου»


έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων σε συνεργασία • βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού με την ΜΚΟ «Όασις» •

Κυριακή Δευτέρα 31 7 Ιουνίου Μαΐου

Τ

ην Δευτέρα 7 Ιουνίου διοργανώθηκε στο πλαίσιο των ΙΣΤ΄Παυλείων στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο εκδήλωση για την πρόληψη και θεραπεία της ουσιοεξάρτισης σε συνεργασία με τον Δήμο Βέροιας και την ΜΚΟ «Όασις». Ομιλητές της εκδήλωσης ήταν μέλη της «Όασις» πρώην εξαρτημένοι και γονείς εξαρτημένων παιδιών, που μετέφεραν την εμπειρία τους με αμεσότητα και ειλικρίνεια. «Είμαστε άτομα που υπήρξαμε εξαρτημένοι από το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, τα τυχερά παιχνίδια... Στη διάρκεια της αρρώστιάς μας βλάψαμε την υγεία μας, χάσαμε την ελευθερία μας, την αυτοεκτίμησή μας, καταστραφήκαμε οικονομικά, κοινωνικά και συναισθηματικά. Χτυπήσαμε «πάτο». Φτάσαμε στο σημείο που έπρεπε να διαλέξουμε: ή συνεχίζουμε μέχρι την πλήρη εξαθλίωση και το θάνατο ή αλλάζουμε. Αφού

προσπαθήσαμε μόνοι μας, χωρίς αποτέλεσμα, ζητήσαμε βοήθεια από εκείνους που είχαν βρει τη λύση. Και πήραμε βοήθεια. Σήμερα ζώντας μία καινούργια ζωή είμαστε πρόθυμοι να μοιραστούμε αυτό που μας χαρίστηκε, με αυτούς που θέλουν να βρουν ένα καινούργιο τρόπο ζωής». Στη συνέχεια αναλύθηκε ο όρος εθισμός, που είναι η τάση κάποιου ανθρώπου να επαναλαμβάνει με καταναγκαστικό τρόπο συγκεκριμένες συμπεριφορές, καθώς επίσης και των συμπτωμάτων του όπως είναι η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, η απώλεια ελέγχου σε βασικούς τομείς της ζωής και η σταδιακή ανικανότητα του εθισμένου να ανταποκριθεί κοινωνικά. Ως κύριο χαρακτηριστικό του εθισμού αναφέρθηκε η αύξηση της ποσότητας όταν πρόκειται για ουσίες ή της έντασης όταν πρόκειται για συμπεριφορά. Τονίστηκαν με έμφαση οι επιπτώσεις από τον εθισμό στο οικογενειακό περιβάλλον σε τέτοιο σημείο ώστε να

θεωρείται ουσιαστικά οικογενειακή αρρώστια αφού επηρεάζει κάθε μέλος της οικογένειας και οι σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας επιδεινώνονται με αλληλοκατηγορίες και καβγάδες που πολλές φορές οδηγούν σε παραλογισμούς. Τα στάδια εξέλιξης της συνεξάρτισης είναι: 1) η άρνηση της πραγματικότητας, 2) ο θυμός που ακολουθεί το χάσιμο του ελέγχου της κατάστασης, 3) η διαπραγμάτευση με τη ζωή, τον εαυτό μας, τον άλλο άνθρωπο ή τον Θεό, 4) η κατάθλιψη, όταν όλες οι ατομικές προσπάθειες αποτυγχάνουν και 5) η αποδοχή μετά τη βίωση του πόνου. Τα προγράμματα και οι ομάδες αυτοβοήθειας είναι μία πρόταση εμπειρικής λύσης του προβλήματος συνεξάρτισης που εφαρμόζεται με επιτυχία εδώ και πολλά χρόνια. Μετά το τέλος των εισηγήσεων απαντήθηκαν ερωτήματα που τέθηκαν από το κοινό.

Ο Σεβασμιώτατος χαιρετίζει την εκδήλωση Παύλειος Λόγος

13

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ ο Άρχοντας «Σύγχρονος κόσμος γης» και της εξαρτήσεις»


Σ

τον κατάφυτο, φιλόξενο και αγιασμένο χώρο της Ιεράς Μονής Αγίας Κυριακής Λουτρού Ημαθίας, έλαβε χώρα την Πέμπτη 10 Ιουνίου τ.έ. η καθιερωμένη, στα πλαίσια των Παυλείων, ημερίδα ιερέων της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας, προηγηθείσας της θείας Λειτουργίας στην οποία προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας. Καλωσορίζοντας τους συμμετέχοντες στην ημερίδα κληρικούς της Μητροπόλεως, καθώς και τους Σεβασμιωτάτους αγίους Αρχιερείς Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαο και Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονα, ο υπεύθυνος της Ιεράς Μονής Αγίας Κυριακής π. Παναγιώτης Παρηγορίδης, τόνισε πως μέσα από το χάρισμα της ιεροσύνης ο κληρικός μπορεί να βιώσει και να πραγματώσει τη θέωση, που θα βοηθήσει στην εξάλειψη της πνευματικής ένδειας αλλά και στο να ξεπεραστεί η ευρύτερη κρίση, βοηθώντας τα μέλη της Εκκλησιαστικής κοινότητας να δεχθούν την Ευχαριστιακή λατρεία και χαρά. Στη συνέχεια ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, από το βήμα της ημερίδας, ορμώμενος από την προς Τιμόθεον επιστολή του Αποστόλου Παύλου, όπου τονίζονται τα λειτουργικά, ποιμαντικά και κατηχητικά καθήκοντα του επισκόπου, αναφέρθηκε στη σημερινή διακονία του ιερέα τονίζοντας πως κανένας τομέας δεν είναι υποδεέστερος των άλλων. «Δεν μπορούμε εμείς οι ιερείς», είπε ο Σεβασμιώτατος, «να μην κάνουμε πράξη την κατήχηση που επιτελούμε, γιατί έτσι χάνουμε το πνευματικό περιεχόμενο της διακονίας. Οι τρεις αυτές εκφάνσεις της ιερατικής διακονίας πρέπει να αυξηθούν μετά τη χειροτονία προς σωτηρία των ανθρώπων. Όσο προάγεται ως πρόσωπο ο ιερέας, όσο αγιάζεται ο ίδιος, όσο προσφέρει στην Εκκλησία τόσο πολλαπλασιάζεται το χάρισμα». Στη συνέχεια, αφού καλωσόρισε τους ομιλητές της ημερίδας, κάλεσε στο βήμα τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Λαυρεωτικής και Μεσογαίας κ. Νικόλαο ο οποίος

14

Παύλειος Λόγος

χαροποιά δήλωσε την ευχαρίστησή του για την πρόσκληση συμμετοχής στην ημερίδα και προχώρησε στην εκφώνηση της εισήγησής του η οποία ήταν και η πρώτη της ημερίδας. Ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε στην αξιοποίηση των χαρισμάτων του ιερέα, τα οποία διαχώρισε στα φυσικά, επίκτητα και πνευματικά – μυστικά διαμέσου του μυστηρίου της ιεροσύνης. «Ο καθένας έχει διαφορετικές φυσικές προϋποθέσεις , το χάρισμα του Θεού γονιμοποιείται ποικίλα και πολλαπλασιάζεται. Το ράσο γίνεται κομμάτι μας, δέρμα μας», δήλωσε ο Σεβασμιώτατος κ. Νικόλαος, «και μέσα από τις παρούσες συνθήκες μαρτυρούμε Χριστό. Αυτή η δύσκολη εποχή είναι η κατάλληλη για να γίνει κάποιος ιερέας, για να δώσει μαρτυρία». Η ιεροσύνη δε συνδέεται με την ευφυΐα, την καλλιφωνία, την επιδεξιότητα, την ομιλητική. Μπορεί κάποιος να είναι άγιος ιερέας και να μην είναι καλός στα διοικητικά, να μην είναι κοινωνικός εργάτης – αν και θα χρειαστεί στις μέρες μας. Από μόνα τους όλα τα παραπάνω δεν είναι αρκετά. Στην Κορ. 12 ο Απόστολος Παύλος μιλάει για τα ηθικά χαρίσματα που δίνει ο Θεός στους εργάτες του. Χρησιμοποιεί δε ειδικά τρεις λέξεις: 1.χάρισμα: είναι κάτι που δόθηκε ως δώρο σε σένα και δεν είναι ατομικό απόκτημα, 2.διακονίες: τις χρησιμοποιείς όχι με το φρόνημα της εξουσίας αλλά του τελευταίου, για να υπηρετείς, για να ταπεινώνεσαι και όσα περισσότερα χαρίσματα δίδονται τόσο προάγεται η διακονία, και 3.ενεργήματα: είναι προβολές του Αγίου Πνεύματος, προβαίνεις από τη θεωρία στην πράξη, ενσαρκώνεται η χάρις μέσα στην κόσμο. Ο Απόστολος Παύλος τα χαρακτηρίζει ως φανερώσεις του Αγίου Πνεύματος προς το συμφέρον της Εκκλησίας. Το Άγιο Πνεύμα τα δίνει όλα, ίδια και απαράλλακτα, ως θεία Βούληση, όχι για την άσκηση εξουσίας αλλά διακονίας. Δεν μπορεί να υπάρχει εγωισμός αλλά μόνον τόλμη για το συμφέρον της Εκκλησίας. Υπάρχουν χαρίσματα σε όλους τους ιερείς, όπως η χάρις του ιερουργείν

τα μυστήρια. Η Εκκλησία ξεκινά με απόρριψη, με αποτυχία. Μετά την Πεντηκοστή, το 63 μ.Χ., αρχίζουν οι διωγμοί οι οποίοι κρατούν 250 χρόνια, αρχίζουν οι αιρέσεις και αντί να διαλυθεί η Εκκλησία υπάρχει η αίσθηση ότι εδώ είναι ο Θεός. Αυτό έγινε δυνατό μέσα από την ιεροσύνη γιατί μέσα από αυτήν τελούνται τα μυστήρια. Υποτάσσουμε το χάρισμα στη θεσμική εικόνα. Η χάρις του να δένεις και να λύνεις. Αυτά τα χαρίσματα δόθηκαν σε όλους. Η προσευχή και ο αποκλεισμός είναι η χάρις που μας δόθηκε. Υπάρχουν όμως και τα ειδικά χαρίσματα που δεν τα έχουν όλοι, αυτά είναι: 1.λόγος γνώσης: δηλαδή έκφραση κατήχησης 2.λόγος σοφίας: δηλαδή έκφραση βαθύτερων εννοιών, όπως η διάκριση 3.χάρισμα πίστεως: δηλαδή το να εισακούεται η προσευχή κάποιου, η δύναμη της προσευχής. Ενεργή προσευχή συναντάμε και στους λαϊκούς. 4.χαρίσματα ιαμάτων: αυτά ο Θεός ξέρει σε ποιούς και πόσο τα δίνει. Έχουμε όλοι κάποια χαρίσματα αρκεί να τα αξιοποιήσουμε προς το συμφέρον το δικό μας και της Εκκλησίας. Οι άγιοι δεν είναι ιδίωμα άλλων εποχών, είναι του σήμερα. Μας αποκαλούν ιερείς, κληρικούς, πατέρες. Πρέπει να υπάρχει αίσθηση ιερότητας αυτού που κάνει ο ιερέας. Όταν νοιώσει ο ιερέας ότι έχει μεταμορφωθεί η ζωή του τότε όλη του η ζωή θα στραφεί προς το Θεό. Το ιδίωμα της αγιοσύνης πρέπει να ξεφύγει από τα κοσμικά, να γίνει άλλου είδους, να υπάρχει η συνείδηση ότι δεν είναι εκ του κόσμου τούτου. Παραπέμπει ο ιερέας σε κάτι άλλο, υπάρχει μια άλλη προοπτική, μια ελπίδα για το άλλο, αυτό είναι ο ιερέας. Ο πιστός να εισέρχεται και να μυείται σε άλλη αλήθεια. Η ιεροσύνη δόθηκε για να μεταδοθεί, να μοιραστεί με το λαό, τότε μπορούμε να καταλάβουμε και τη σχέση ιερέα – πιστού. Τα χαρίσματα υπάρχουν για να συγκρατούν την πίστη στην Εκκλησία και στη ζωή. Δεν πρέπει να παραλείψουμε και τα κρείττονα χαρίσματα που είναι:

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων Ημερίδα στην Ι. Μ. Αγ. Κυριακής • βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού •

Κυριακή Πέμπτη 10 31 Ιουνίου Μαΐου

«Εγώ ο Άρχοντας «Τα χαρίσματα του της γης» Ιερέα»


1.η ταπείνωση: είναι κένωση, στόλισμα χαρίσματος 2.η απλότητα: είναι λιτότητα, πρότυπο ζωής 3.το πάθος του Κυρίου: ο κάθε ιερέας τεμαχίζεται για τον πιστό. Έτσι είναι παρών ο Θεός στη ζωή μας, με το υπόβαθρο των κρειττόνων χαρισμάτων τα οποία εύχομαι να δώσει ο Θεός σε όλους μας.» Μετά το πέρας της εισήγησης του Σεβασμιωτάτου ακολούθησαν ερωτήσεις τις οποίες και απάντησε εμβαθύνοντας έτσι στο πολύ ενδιαφέρον θέμα του. Στη συνέχεια της ημερίδας ο Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας Αρχιμ. π. Γεώργιος Χρυσοστόμου εκφώνησε τη δεύτερη εισήγηση. Το θέμα του ήταν: «Αυτονόητα λειτουργικά χαρίσματα». Αναφέρθηκε, έτσι, ο π. Γεώργιος στο χάρισμα της προσευχής λέγοντας ότι «τελούνται ακολουθίες στο Ναό ως εφημεριακό καθήκον, μήπως πρέπει να προσεύχονται οι ιερείς εντατικά για τους πάσχοντες αδερφούς;» Έγιναν αναφορές στο Άγιο Πνεύμα, στις λειτουργικές ευχές των μυστηρίων όπου λαμβάνεται Εκκλησιολογική διάσταση μέσα στο Ναό με τη συμμετοχή των πιστών στην κοινή προσευχή. «Το Άγιο Πνεύμα συγκροτεί το θεσμό της Εκκλησίας. Τα εφτά μυστήρια της Εκκλησίας έχουν ως βάση τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Στο μυστήριο του χρίσματος τονίζεται η μετάδοση του χαρίσματος αισθητά με το μύρο να ακουμπά τα σημεία του σώματος». «Η διά του Αγίου Πνεύματος και με το Άγιο Πνεύμα διανομή των χαρισμάτων ίσως οδηγεί στη διαφωνία για τον προορισμό των ιερέων. Τέθηκε νωρίς το θέμα της ιερατικής ταυτότητας από τον Άγιο Γρηγόριο το θεολόγο ο οποίος

ανέφερε «αλλάζουμε ψυχές ή τις καταστρέφουμε;». Προσφέρουμε ρήτορες, τραγουδιστές, διοικητές ή διακοσμητές; Για ποιό λόγο έχει εισέλθει κάποιος στον κλήρο; Για να χτυπά απλά η καμπάνα της ενορίας; Ο ιερέας καταντά χειρώνακτας της χάριτος. Παρ’ όλο που έχει το ποιμαντικό και λειτουργικό χάρισμα τέθηκε στο περιθώριο. Κάθε λατρευτική πράξη εννοείται ως ποιμαντικό χάρισμα που διδάσκει. Το πρώτιστο έργο της Εκκλησίας είναι ο άνθρωπος. Η ιερατική διακονία δεν πρέπει να παρουσιάζει αντιφάσεις. Για τον άνθρωπο και μόνο επέτρεψε ο Θεός να υπάρχουν οι ιερείς και για τον άνθρωπο πρέπει να συνεχίσουμε τη διαποίμανση και τη διδαχή.» Ακολούθησε η τρίτη εισήγηση από τον διάκονο π. Χριστόδουλο Παπακώστα, της Ιεράς Μητρόπολης Γουμένισσας, ο οποίος αναφέρθηκε στις διοικητικές και γραφειοκρατικές μέριμνες των ιερέων. Έγινε παρουσίαση των εργαλείων που διευκολύνουν το έργο του ιερέα. «Το διαδίκτυο είναι μια παγκόσμια γλώσσα. Η καθημερινότητα των πιστών μας επηρεάζεται κατά 75% από αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατά 25% από τις αποφάσεις του Ελληνικού κράτους. Το κράτος έδωσε δικαίωμα στην Εκκλησία να είναι δημόσιος φορέας. Σ’ αυτό το πλαίσιο εμπλέκεται το διαδίκτυο και οι δικές μας γνώσεις. Το επιχειρησιακό σχέδιο της Εκκλησίας της Ελλάδος αναφέρει ποιοι στόχοι και σκοποί πρέπει να επιτευχθούν. Ένα επιχειρησιακό σχέδιο είναι ένα κείμενο που βοηθά την Εκκλησία και τους λειτουργούς της». Ο π. Χριστόδουλος αναφέρθηκε τόσο στο πλαίσιο λειτουργίας του διαδικτύου μέσα από τη δημοκρατική διαδικασία και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιω-

μάτων όσο και στην αειφόρο ανάπτυξη που θα διασώσει και θα αναπτύξει την πολιτιστική κληρονομιά. Τόνισε δε, πώς μέσα από τα προβλήματα της Μητροπόλεώς του – καθώς οι 25 από τους 45 ενοριακούς Ναούς έχουν χαρακτηριστεί ως μνημεία – διδάχθηκαν και οργάνωσαν τις ενέργειες δράσεων για να διατηρηθούν τα μνημεία μέσω προγραμματικών σχεδίων. Αυτά τα σχέδια βοήθησαν τους Ναούς να αποκτήσουν οικοδομικές άδειες, τοπογραφικά σχέδια και πενταετές πρόγραμμα εξωραϊσμού, ώστε οι ιερείς να μην αποσπώνται από τα πνευματικά τους καθήκοντα. Αναφέρθηκε δε τέλος ο π. Χριστόδουλος στο πώς μπορούν οι ενορίες να δημιουργήσουν ιστοσελίδες στο διαδίκτυο για να γίνει γνωστό το έργο τους. Μετά την ολοκλήρωση της εισήγησης του π. Χριστοδούλου τέθηκε από το ακροατήριο ο εξής προβληματισμός: Λείπει από τις ενορίες το περιουσιολόγιο και καθ’ ότι οι Ναοί έχουν πολλά κειμήλια οι προϊστάμενοι δεν ξέρουν τί εικόνες, σκεύη, κλπ. παραλαμβάνουν. Πρέπει σε επόμενη ιερατική σύναξή μας να λύσουμε το θέμα αυτό. Πρέπει να ξέρουμε τί γίνεται με την τεχνολογία και για τη διακονία της Εκκλησίας αλλά και για να έχουμε λόγο στην κοινωνία. Κατόπιν τούτου ολοκληρώθηκε η ημερίδα των ιερέων με τον επίλογο του Σεβασμιώτατου Ποιμενάρχη μας ο οποίος ευχαρίστησε τους ομιλητές για τις πολύ ωραίες εισηγήσεις τους.

Αναμνηστική φωτογραφία μετά τη λήξη εργασιών της Ημερίδας στην Ι. Μ. Αγ. Κυριακής Λουτρού Παύλειος Λόγος

15


έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων με τη συμμετοχή της Χορωδίας • βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού •

Κυριακή Τετάρτη31 9 Ιουνίου Μαΐου

Τ

Ιεροψαλτών Θεσσαλονίκης

ην Τετάρτη 9 Ιουνίου 2010 και ώρα 8:30 μ.μ. στον Ιερό Ναό Αγίου Αντωνίου Βεροίας στα πλαίσια των ΙΣΤ’ ΠΑΥΛΕΙΩΝ πραγματοποιήθηκε τιμητική εκδήλωση για τους αείμνηστους ιεροψάλτες Αβραάμ Ευθυμιάδη και Ζαχαρία Πασχαλίδη με τη συμμετοχή της χορωδίας του συλλόγου ιεροψαλτών Θεσσαλονίκης «Ιωάννης Δαμασκηνός», υπό την διεύθυνση του Λαμπαδαρίου του Ιερού Ναού και Πολιούχου Θεσσαλονίκης Αγίου Δημητρίου κ. Χαράλαμπου Τζυνευράκη. Στην αρχή της εκδήλωσης μίλησε ο Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεώς μας Αρχιμ. π. Γεώργιος Χρυσοστόμου ως εκπρόσωπος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Παντελεήμονος, ο οποίος απουσίαζε λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεών του στην Αθήνα, και ο οποίος επέδωσε τα

αναμνηστικά των ΙΣΤ’ ΠΑΥΛΕΙΩΝ στον Χοράρχη, στους δύο ομιλητές. Στον Σύλλογο Ιεροψαλτών επέδωσε το χρυσό μετάλλιο του Αποστόλου Παύλου. Για τη ζωή και το έργο των μεγάλων Πρωτοψαλτών και διδασκάλων της Βυζαντινής Μουσικής μίλησαν ο κ. Νικόλαος Σαμαρόπουλος και π. Πέτρος Πασχαλίδης αντίστοιχα, ενώ η Χορωδία απέδωσε με τον καλύτερο τρόπο αντιπροσωπευτικούς ύμνους. Εξάλλου, την Κυριακή 13 Ιουνίου 2010 και ώρα 8:30 μ.μ. στο Παύλειο Πολιτισμικό Κέντρο στη Βέροια πραγματοποιήθηκε τιμητική εκδήλωση για τον Πρωτοψάλτη Αργύριο Δίντση με τη συμμετοχή της Χορωδίας του Συλλόγου Ιεροψαλτών της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας και Ναούσης «Κωνσταντίνος Πρίγκος». Στην αρχή της εκδήλωσης μίλησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ.

Παντελεήμων εξηγώντας με τον καλύτερο τρόπο τη συνεισφορά και αξία του θεσμού του Ιεροψάλτη και στο τέλος επέδωσε τα αναμνηστικά των ΙΣΤ’ ΠΑΥΛΕΙΩΝ στον τιμώμενο Πρωτοψάλτη, στον ομιλητή και στη Χορωδία. Για τη ζωή και το έργο του Πρωτοψάλτου Αργυρίου Δίντση μίλησε ο μαθητής του π. Λεωνίδας Αφεντούλης. Στη συνέχεια η Χορωδία υπό την διεύθυνση του Πρωτοψάλτου και αντιπροέδρου του Συλλόγου κ. Ιορδάνη Ζερδαλή απέδωσε υποδειγματικά το πρόγραμμα των ύμνων. Την παράσταση έκλεψαν τα δύο αδέλφια και μαθητές της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεώς μας Όλγα και Άνθιμος Βενιόπουλοι οι οποίοι απέδωσαν με εξαιρετικό τρόπο τα δύο σολιστικά εκκλησιαστικά μέλη.

Αναμνηστική φωτογραφία με την Χορωδία Ιεροψαλτών Θεσσαλονίκης στο τέλος της εκδήλωσης

16

Παύλειος Λόγος

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ ο ιεροψαλτών Άρχοντας «Μορφές της γης» που έφυγαν»


έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων μουσική και εικαστική εκδήλωση • βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού •

Κυριακή Πέμπτη 10 31 Ιουνίου Μαΐου

Τ

ην Πέμπτη 10 Ιουνίου ΔΗΚΕΑΠ τοῦ Δήμου ἀποστόλου Παύλου το βράδυ διοργανώθηκε καί θά τήν ἀκούσoυμε σέ λίγο μέσα στην δημοτική αίθουσα ἀπό τά τραγούδια καί τούς ὕμνους πού του Δήμου Αποστόλου θά ἑρμηνεύσουν τόσο ἡ χορωδία τοῦ Παύλου στο Μακροχώρι ΚΑΠΗ τοῦ Δήμου σας ὅσο καί ἡ παιδική μουσική και εικαστική Χορωδία. εκδήλωση στο πλαίσιο Γιατί δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι ὅλοι των ΙΣΤ΄Παυλείων με τη συμμετοχή δίνετε τήν ψυχή σας σ᾽ αὐτή τήν της Χορωδίας του ΚΑΠΗ του Δήμου Απ. προσπάθεια, ἰδιαίτερα μάλιστα ἀπόψε Παύλου, της παιδικής Χορωδίας καθώς πού ἡ ἐκδήλωση εἶναι ἀφιερωμένη στόν και του Τμήματος ζωγραφικής της ΔΗἀπόστολο Παῦλο. Σ᾽ αὐτόν πού ὅλος ὁ ΚΕΑΠ. Στον χαιρετισμό του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων τόνισε: ««Κοιτώντας τήν ψυχή μας βλέπουμε Ἑλλάδα» εἶναι ὁ τίτλος τῆς ἀποψινῆς ἐκδηλώσεως τοῦ Δήμου σας στό πλαίσιο τῶν ΙΣΤ´ Παυλείων, ἑνός Δήμου πού ἔχει τό μεγάλο προνόμιο νά φέρει τό ὄνομα τοῦ ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν καί ἱδρυτοῦ τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, τοῦ ἀποστόλου ΠαύΗ Χορωδία του ΚΑΠΗ Δήμου Απ. Παύλου υπό τη Δ/νση της κ. λου, ἑνός Δήμου πού εἶναι ἀφιερωμέκόσμος καί ἰδιαίτερα ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες νος στόν μεγάλο ἀπόστολο. ὀφείλουμε τόσα πολλά. Γιατί αὐτός ἦταν Εἶναι μεγάλη ὄντως ἡ τιμή αὐτή πού ὁ πρῶτος ἀπόστολος πού ἀνταποκρίθηἀπολαμβάνεται, φέροντας τό ὄνομα τοῦ κε στήν κλήση τοῦ Θεοῦ νά ἔρθει στή ἀποστόλου Παύλου, ἀλλά τήν τιμή αὐτή Μακεδονία καί νά κηρύξει τό εὐαγγέλιο. τήν ἀνταποδίδεται καί σεῖς κατά χρέος Αὐτός ἦταν πού σέ μία ἐποχή κατά τήν μέ τήν ἀγάπη καί τόν σεβασμό σας ὁποία οἱ ἐθνικές καί θρησκευτικές διαφοπρός τόν πρωτοκορυφαῖο ἀπόστολο, ροποιήσεις ἦταν ἔντονες, ὄχι μόνο δέν πού ἀπόψε παίρνει τή μορφή αὐτῆς τῆς δίστασε νά κάνει τό μεγάλο ἅλμα καί νά ὡραίας μουσικῆς καί εἰκαστικῆς ἐκδηλώἔρθει στήν Ἑλλάδα, ἀλλά καί τόλμησε σεως πού θά φιλοξενεῖται στήν αἴθουσα νά διακηρύξει ὅτι «οὐκ ἔστι Ἰουδαῖος τοῦ Δημαρχείου. οὐδέ Ἕλλην … ἀλλά πάντες ἕν ἐσμέν ἐν «Κοιτώντας τήν ψυχή μας βλέπουμε Χριστῷ Ἰησοῦ». τήν Ἑλλάδα». Καί αὐτή τήν ψυχή, πού Ἄν καί Ἰουδαῖος στήν καταγωγή ὁ ἀπόἀπεικονίζει τήν Ἑλλάδα, τή βλέπουμε στολος Παῦλος ἔβλεπε καί αὐτός μέσα στά ἔργα τοῦ τμήματος ζωγραφικῆς τῆς

στήν ψυχή του τήν Ἑλλάδα. Τήν Ἑλλάδα πού γνώρισε στή γενέτειρά του πόλη, τήν Ταρσό τῆς Κιλικίας. Τήν Ἑλλάδα πού γνώρισε μέσα ἀπό τήν ἑλληνική παιδεία πού πῆρε. Τήν Ἑλλάδα πού γνώρισε ἀπό τούς ἑλληνίζοντες χριστιανούς τῆς Ἀντιοχείας. Τήν Ἑλλάδα πού γνώρισε καί ἀγάπησε μέ τίς ἀποστολικές περιοδεῖες του. Τήν Ἑλλάδα πού ἀγάπησε στά πρόσωπα τῶν μαθητῶν καί συνεκδήμων του. Τήν Ἑλλάδα πού τίμησε μέ τό κήρυγμά του καί τίς ἐπιστολές του. Γι᾽ αὐτό καί ἐμεῖς τόν τιμοῦμε ἀπόψε ὡς ἀπόστολο τῶν Βεροιέων, ὡς ἀπόστολο τῶν Μακεδόνων, ὡς ἀπόστολο τῆς Ἑλλάδος, καί κοιτώντας στήν ψυχή μας δέν βλέπουμε μόνο τήν Ἑλλάδα, ἀλλά βλέπουμε καί τόν πρωτοκορυφαῖο ἀπόστολο. Γιατί ὁ σπόρος τοῦ εὐαγγελίου πού ἔσπειρε εἶναι ἀκόμη ζωντανός στίς ψυχές μας. Θά σταματήσω ἐδῶ, γιά νά ἀφήΕλ. Αναγνώστου σω τίς χορωδίες μας νά ἐκφράσουν μέ τούς ἤχους τῆς μουσικῆς καί μέ τούς στίχους τῶν τραγουδιῶν αὐτό πού δύσκολα ἐκφράζεται μέ λόγια, ἀλλά ἐπιτυχημένα ζωγράφισαν τά μέλη τοῦ τμήματος ζωγραφικῆς τῆς ΔΗΚΕΑΠ τοῦ Δήμου ἀποστόλου Παύλου. Θέλω μόνο νά συγχαρῶ θερμά καί τά μέλη τῶν χορωδιῶν πού θά ἀκούσουμε ἀλλά καί τοῦ εἰκαστικοῦ τμήματος καί ὅλους τούς ὑπευθύνους γιά τή διπλή αὐτή ἐκδήλωση πρός τιμήν τοῦ ἀποστόλου Παύλου πού ὀργάνωσαν καί νά σᾶς καλέσω νά τούς χειροκροτήσουμε, γιατί τό ἀξίζουν».

Παύλειος Λόγος

17

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ ο Άρχοντας «Κοιτώντας την ψυχή της γης» μας βλέπουμε Ελλάδα»


έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων 30 χρόνια θεσμός για την Παράδοση • βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού •

Σάββατο Κυριακή 31 12 Μαΐου Ιουνίου

Μ

ε αφορμή τον εορτασμό, των 30 χρόνων από την ίδρυση του και των ΙΣΤ’ ΠΑΥΛΕΙΩΝ, πραγματοποιήθηκε το βράδυ του Σαββάτου 12 Ιουνίου, η πρώτη χορευτική συνάντηση των Λυκείων Ελληνίδων Βέροιας, Κατερίνης, Κιλκίς και Θεσσαλονίκης, στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα του Χώρου Τεχνών Βέροιας. Την εκδήλωση χαιρέτισε η Πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Βέροιας κ.Αλκμήνη Μπεμπέτσου, η οποία ανέφερε τα παρακάτω: «Φίλες και φίλοι συμπολίτες μας Φέτος συμπληρώνουμε 30 χρόνια πολιτιστικής παρουσίας και προσφοράς στην πόλη και τη χώρα μας, καταγράφοντας και παρουσιάζοντας παραδοσιακούς χορούς, τραγούδια, ήθη και έθιμα από την πλούσια ελληνική παράδοση, που ανάγεται στους αρχαίους χρόνους και αποτελεί καρπό μακροχρόνιας έρευνας. Πολύς κόσμος νομίζει ότι είμαστε απλώς ένας χορευτικός σύλλογος. Δεν είναι έτσι. Ο χορός για μας είναι ένα μέσο διάδοσης των ιδεών και των αξιών μας, αλλά και της παράδοσης και των εθίμων μας. Τα χορευτικά τμήματα του Λυκείου των Ελληνίδων αποτελούν βασικό σκοπό της δράσης του, χωρίς όμως να περιορίζεται σε αυτόν. Η ιματιοθήκη του περιλαμβάνει 400 φορεσιές κατασκευασμένες σε πιστή αντιγραφή, καθώς και πολλές αυθεντικές εξαιρε-

18

Παύλειος Λόγος

τικής ομορφιάς, παραδοσιακά κοσμήματα, στοιχεία που την καθιστούν πολύ αξιόλογη. Και όλα αυτά ζητούν 30 χρόνια τώρα μια στέγη. Πέρα από αυτούς τους τομείς δραστηριότητας, το Λύκειο των Ελληνίδων ασχολείται με την εθνολογία, τη φιλοσοφία και άλλα αντικείμενα της ελληνικής κουλτούρας και παράδοσης. Στις μέρες μας η ελληνική δημοτική μουσική και ο παραδοσιακός χορός εξακολουθούν να ζουν και να συγκινούν με τις αισθήσεις και τα μηνύματά

τους, φτάνει να μπορέσει κανείς να τα ανακαλύψει, πέρα από το επιφανειακό φολκλόρ και τις μορφές της εμπορικής εκμετάλλευσης και της καπηλείας των αξιών. Να τα προσεγγίσει με γνώση και σεβασμό. Το θυμικό, ο συναισθηματικός κόσμος του ανθρώπου, σήμερα μένει εντελώς ακαλλιέργητο. Ο τεχνικός πολιτισμός που επικρατεί, εκπαιδεύει τη λογική. Όμως ο χορός χτυπά ακριβώς την ψυχή του Έλληνα. Στο Λύκειο των Ελληνίδων διδά-

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ ο Ελληνίδων Άρχοντας «Λύκειο της γης» Βέροιας»

σκουμε τα βαθύτερα χαρακτηριστικά των ελληνικών χορών, όπως είναι η εσωτερικότητα, η ποίηση, η εκφραστική πυκνότητα, η χρηστικότητα, η μοναδικότητα, η ταυτότητα. Διδάσκουμε την αρχοντιά, τη μεγαλοπρέπεια και το μεγαλείο του Έλληνα. Διδάσκουμε το αυθεντικό, το επιβλητικό, το γνήσιο και το αναγνωρίσιμο της Φυλής. Και όλα αυτά βεβαίως μέσα σε πνεύμα καλαισθησίας και αυξημένης αντίληψης του ωραίου. Ο εθελοντισμός είναι το θεμέλιο των δραστηριοτήτων και της κοινωνικοπολιτικής ζωής μας, επιχειρώντας τη σύνδεση της μακρόχρονης εμπειρίας του Λυκείου στην κοινωνική δράση και τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς με την επιστημονική γνώση. Πολλά έχουν γίνει και ακόμη περισσότερα μπορούν να γίνουν. Είναι ιδιαιτέρως σημαντικό πως ό, τι γίνεται, γίνεται από αγάπη, από αμιγώς ερασιτέχνες, που αγαπούν αυτό που κάνουν, δίχως να περιμένουν ανταμοιβές. Η καλύτερη ανταμοιβή τους είστε εσείς και η αδιάλειπτη παρουσία σας στις εκδηλώσεις μας, 30 χρόνια τώρα. Σας ευχαριστούμε από καρδιάς. Στη συνέχεια, οι χορευτικές ομάδες των Λυκείων Ελληνίδων Βέροιας, Κατερίνης, Κιλκίς και Θεσσαλονίκης, παρουσίασαν άψογα, χορούς της Ημαθίας, της Θράκης, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας, αποσπώντας τα καλύτερα σχόλια.» Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων στον χαιρετισμό του στην εκδήλωση είπε:


«Ἄν ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος πού τιμοῦμε ἰδιαιτέρως αὐτήν τήν περίοδο, ὅπως κάθε Ἰούνιο, μέ τίς ποικίλες ἐκδηλώσεις τῶν Παυλείων, πού ὀργανώνει ἡ Ἱερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας, παροτρύνει τούς Θεσσαλονικεῖς «ἄρα οὖν, ἀδελφοί, στήκετε καί κρατεῖτε τάς παραδόσεις ἅς ἐδιδάχθητε εἴτε διά λόγου εἴτε δι᾽ ἐπιστολῆς», τό Λύκειο Ἑλληνίδων τῆς πόλεώς μας κάνει τριάντα χρόνια τώρα αὐτή τήν παρότρυνση μέ τόν δικό του τρόπο πράξη καί γεγονός. Ὄχι μόνο τηρεῖ τίς παραδόσεις, ἀλλά φροντίζει καί νά ἀναβιώνει παλιές καί ξεχασμένες συνήθειες, ἤθη καί ἔθιμα καί νά τά κάνει γνωστά στούς νέους ἀνθρώπους, νά τά κάνει γνωστά γενικότερα στόν σύγχρονο ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος, ζαλισμένος ἀπό τήν ταχύτητα τῆς ἐποχῆς καί τῶν ἐξελίξεων γύρω του, ξεχνᾶ ὅτι ἔχει καί παρελθόν. Ξεχνᾶ ὅτι αὐτό τό παρελθόν εἶναι ἡ ἱστορία του καί ἡ ζωή του. Ξεχνᾶ ὅτι αὐτή ἡ ζωή, παρά τίς δυσκολίες της, εἶχε καί πολλή ὀμορφιά, αὐθεντικότητα, ἰδιαιτερότητα, χαρακτήρα, τόν ὁποῖο δέν ἔχει ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου τοῦ 21ου αἰώνα, γιατί ἡ ταχύτητα τῆς μεταδόσεως τῶν ἐξελίξεων καί ἡ, ὄχι ἀπαραιτήτως κακή, παγκοσμιοποίηση, ἐξαλείφουν τά ἤθη, ἐξομοιώνουν τίς παραδόσεις, ἐξαφανίζουν τίς ἰδιαιτερότητες καί ἐξοβελίζουν

τήν ἰδιοπροσωπία τῶν ἀνθρώπων, τῶν λαῶν καί τῶν ἐθνῶν ἀπό τίς ποικίλες ἐκφάνσεις τοῦ πολιτισμοῦ. Ἔτσι, ἐάν θέλει κανείς νά συνοψίσει μέ μία φράση τό ἔργο τοῦ Λυκείου Ἑλληνίδων θά μποροῦσε νά πεῖ «διατήρηση τῆς μνήμης», ὅπου ἡ λέξη διατήρηση σημαίνει καί τό ζωντάνεμα καί τήν ἀνάδειξη καί τή συνέχιση. Γιατί τό Λύκειο Ἑλληνίδων δέν δείχνει μόνο ὡραῖες φορεσιές, δέν παρουσιάζει μόνο φωτογραφίες καί εἰκόνες ἀπό τό πῶς χόρευαν ἤ πῶς γιόρταζαν κάποτε, ἀλλά ὅλα αὐτά τά βιώνει καί τά ἀναβιώνει, τά διδάσκει καί τά διατηρεῖ ζωντανά, τά μεταδίδει καί τά προσφέρει στίς νεότερες γενεές τριάντα χρόνια τώρα. Μιά προσφορά ἀνεκτίμητη γιά τήν πόλη καί τήν ἱστορία της, γιά τήν πατρίδα μας καί τόν πολιτισμό μας. Ἀνάλογο εἶναι, ἀσφαλῶς, καί τό ἔργο τῶν ἄλλων τριῶν Λυκείων Ἑλληνίδων, τῆς Θεσσαλονίκης, τῆς Κατερίνης καί τοῦ Κιλκίς, πού συμμετεῖχαν στήν ἀποψινή αὐτή ἐκδήλωση, στήν Α´ Συνάντηση Λυκείων Ἑλληνίδων, μέ τήν εὐκαιρία τῆς συμπληρώσεως τριάντα ἐτῶν προσφορᾶς τοῦ Λυκείου Ἑλληνίδων τῆς Βεροίας στήν παράδοση, καί πού σύμφωνα μέ τόν τίτλο τῆς ἐκδηλώσεως εἶναι ἕνα ἀντάμωμα ἀγαπημένων φίλων. Σ᾽ αὐτό τό ἀντάμωμα σᾶς καλωσο-

ρίζει καί ἡ Ἱερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας καί εὐχαριστεῖ ὅλα τά μέλη τῶν Λυκείων Ἑλληνίδων πού μετεῖχαν στήν ἀποψινή ἐκδήλωση θερμά. Κλείνοντας θά ἤθελα νά ἐκφράσω τή χαρά μου, γιατί ἡ τιμητική αὐτή ἐκδήλωση γιά τό Λύκειο Ἑλληνίδων τῆς Βεροίας ἐντάσσεται στίς ἑορταστικές ἐκδηλώσεις τῶν φετινῶν ΙΣΤ´ Παυλείων. Συγχαίροντας τά μέλη του γιά τήν πολύχρονη προσφορά τους καί τήν ἄριστη συνεργασία τους μέ τήν τοπική Ἐκκλησία θά ἤθελα νά ἀπονείμω στό Λύκειο τόν Σταυρό τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας, νά προσφέρω στά τρία Λύκεια Ἑλληνίδων πού συμμετεῖχαν στήν ἀποψινή ἐκδήλωση, στό Λύκειο Ἑλληνίδων Θεσσαλονίκης, Κατερίνης καί Κιλκίς ὡς ἀναμνηστικό τῆς συμμετοχῆς του, τό ἀναμνηστικό τῶν φετινῶν Παυλείων, εὐχόμενος νά συνεχίσουν μέ τόν ἴδιο ζῆλο καί τήν ἴδια ἀγάπη νά ζωντανεύουν τήν παράδοση, κρατῶντας ζωντανή μέ τόν τρόπο αὐτό τήν ψυχή τοῦ Ἔθνους μας.

Από την εκδήλωση του Λυκείου Ελληνίδων στο Χώρο Τεχνών Παύλειος Λόγος

19


έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων Κατηχητών Πατρίδα •Ημερίδα βραβεύσεις μαθητικούστην διαγωνισμού •

Κυριακή 13 31 Ιουνίου Μαΐου

Σ

το πλαίσιο των εφετινών Παυλείων μεταξύ των άλλων εκδηλώσεων που διοργάνωσε το Γραφείο Νεότητος της Ιεράς Μητροπόλεως, πραγματοποιήθηκε και η καθιερωμένη θερινή ημερίδα κατηχητών και στελεχών του πνευματικού έργου της. Στόχος των κατ’ έτος ημερίδων –πέρα από τις μηνιαίες συνάξεις κατηχητών- είναι να προσφέρουν την δυνατότητα περαιτέρω επιμόρφωσης και ενημέρωσης στους κατηχητές μας πάνω σε θέματα που αφορούν το έργο της κατήχησης και γενικότερα της διαπαιδαγώγησης των παιδιών και των νέων μας. Την Κυριακή 13 Ιουνίου 2010, λοιπόν, στον Ιερό Ναό Υπαπαντής του Κυρίου στην Πατρίδα Ημαθίας, τελέστηκε η Θεία Λειτουργία από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ. Παντελεήμονα στο τέλος της οποίας εψάλλει επιμνημόσυνη δέηση υπέρ των ψυχών των αειμνήστων κεκοιμημένων κατηχητών και κατηχητριών που εργάστηκαν κατά το παρελθόν στο τόσο σπουδαίο έργο της κατήχησης.

20

Ο Ιερομ. π. Ιωακείμ Καρεώτης

Στη συνέχεια κι αφού διανεμήθηκε στους συμμετέχοντες το απαραίτητο υλικό ο υπεύθυνος του Γραφείου Νεότητος της Ιεράς Μητροπόλεως Αρχιμανδρίτης Διονύσιος Ανθόπουλος παρουσίασε στους συνέδρους την τωρινή ημερίδα που είχε σαν θέμα: «Κατηχητής: θεσμός και χάρισμα», ένα

Ο κ. Χαρ. Κατόγλου κατά την εισήγησή του Παύλειος Λόγος

θέμα εμπνευσμένο από το γενικότερο θέμα των εφετινών Παυλείων «Εκκλησία, θεσμός και χάρισμα κατά τον Απόστολο Παύλο». Έπειτα τον λόγο έλαβε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων ο οποίος χαιρετίζοντας τους συμμετέχοντες στην ημερίδα κατηχητές και κατηχήτριες, μίλησε σχετικά με το πρόσωπο του κατηχητή και τη θέση του στο θεσμό και το έργο της Εκκλησίας. Τέλος παρουσίασε τους τρεις ομιλητές της ημερίδας, τον Πανοσιολογιώτατο Ιερομόναχο π. Ιωακείμ Καρεώτη, την ελλογιμοτάτη καθηγήτρια κα. Βασιλική Μητροπούλου και τον ελλογιμότατο διδάκτορα της Ψυχιατρικής κ. Χαράλαμπο Κατόγλου καθώς και τα θέματα που θα πραγματεύονταν ο καθένας τους, ευχόμενος την επιτυχία των εργασιών της ημερίδας. Πρώτος από τους ομιλητές ήταν ο πολύ γνωστός και αγαπητός συνεργάτης της Ιεράς μας Μητροπόλεως, ο Αγιορείτης Ιερομόναχος π. Ιωακείμ Καρεώτης, θεολόγος και Γέροντας του Ιερού Κελίου Αγίου Νικολάου Βραχνιώτου, ο οποίος με τον ιδιαίτερα γλαφυρό και συνάμα βαθιά θεολογικό του λόγο ανέπτυξε το θέμα: «Ο κατηχητής: μία χαρισματική μορφή στην Εκκλησία». Στην ομιλία του αναφέρθηκε διεξοδικά στο πρόσωπο του κατηχητή και σκιαγράφησε την χαρισματική μορφή, θέση και διακονία του μέσα στο θεσμό της Εκκλησίας και το έργο του ευαγγελισμού των ψυχών των μικρών και μεγαλύτερων πιστών. Δεν παρέλειψε επίσης να αναφερθεί στις προϋποθέσεις και τα χαρίσματα που πρέπει να διαθέτει κάθε κατηχητής, μεταξύ των οποίων η απαραίτητη ταύτιση του βίου και του ευαγγελικού του λόγου. Στη συνέχεια έλαβε το λόγο η δεύτερη ομιλήτρια, η επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Θεολογίας του Α.Π.Θ. και ειδική σε θέματα κατήχησης και διδασκαλίας του μαθήματος των θρησκευτικών κα. Βασιλική Μητροπούλου η οποία ανέπτυξε το θέμα: «Κατήχηση:

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ ο Άρχοντας «Κατηχητής: θεσμόςτης καιγης» χάρισμα»


αναπόσπαστο κομμάτι της εν Χριστώ ζωής». Στην ομιλία της αναφέρθηκε στο θεσμό της κατήχησης ως απαραίτητη προϋπόθεση για την είσοδο των πιστών στην Εκκλησία και συνάμα τη βάση της, από εκεί και πέρα, εν Χριστώ ζωής και πνευματικής πορείας τους. Αναφέρθηκε επίσης στο πρόσωπο του κατηχητή και τον κομβικό του ρόλο στο έργο της κατήχησης ιδιαίτερα στην σύγχρονη και γεμάτη προκλήσεις εποχή. Τελευταίος των ομιλητών ήταν ο Διδάκτωρ της Ψυχιατρικής και Επιμελητής Α΄ του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Πέτρας Ολύμπου κ. Χαράλαμπος Κατόγλου ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Η διαχείριση του ψυχισμού του ομιλούντα και η επιλογή του λόγου». Με πρωτότυπο και ιδιαίτερα ενδιαφέρον τρόπο, ο ομιλητής τόνισε στους παρευρισκομένους την ιδιαίτερη σημασία που έχει ο λόγος στο έργο της κατήχησης και η σωστή επιλογή και χρήση του, καθώς και η ορθή διαχείριση του ψυχισμού του κατηχητή σε σχέση με τον κατηχούμενο, ώστε να επιτυγχάνεται το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στο έργο του ευαγγελισμού. Μετά τις ομιλίες ακολούθησε συζήτηση με ερωτήσεις που απηύθυναν στους ομιλητές οι συμμετέχοντας στην ημερίδα κατηχητές. Έπειτα το

Η Καθηγήτρια κ. Βασιλική Μητροπούλου κατά την εισήγησή της

λόγο πήρε ο υπεύθυνος του Γραφείου Νεότητος Αρχιμανδρίτης Διονύσιος Ανθόπουλος ο οποίος έκανε έναν απολογισμό του κατηχητικού έργου της χρονιάς που πέρασε και ενημέρωσε τους κατηχητές για τις κατασκηνώσεις της Ιεράς Μητροπόλεως που επρόκειτο να πραγματοποιηθούν στην Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά το καλοκαίρι. Στο τέλος ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας απέδωσε τα αναμνηστικά δώρα

των εφετινών Παυλείων στους ομιλητές, τους οποίους ευχαρίστησε ιδιαιτέρως για τον κόπο της προετοιμασίας των ομιλιών τους, καθώς επίσης και τον Προϊστάμενο και τα μέλη του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου του Ιερού Ναού Υπαπαντής του Κυρίου Πατρίδος για την φιλοξενία της εκδήλωσης και την πλούσια τράπεζα που θα παρέθεσαν στην συνέχεια στους συνέδρους.

Αναμνηστική φωτογραφία μετά τη λήξη εργασιών της Ημερίδας Παύλειος Λόγος

21


έναρξη καλλιτεχνικών εγκαίνια Ι. Ναού Αγ.εκδηλώσεων Κωνστα• βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού ντίνου και Ελένης Διαβατού •

Σάββατο Κυριακή 31 19 Μαΐου Ιουνίου

Μ

ε ιδιαίτερη λαμπρότητα και επισημότητα τελέστηκαν το Σάββατο 19 Ιουνίου το πρωί από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ. Παντελέημονα τα εγκαίνια του Ιερού Ναού Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Διαβατού Ημαθίας. Στην τελετή παρέστησαν οι πολιτικές και στρατιωτικές αρχές του Νομού και όλοι οι κάτοικοι του Διαβατού καθώς και πολλοί πιστοί από τις γύρω περιοχές που έσπευσαν για να θαυμάσουν τον περίλαμπρο, κατά γενική ομολογία, νέο Ιερό Ναό. Στο αρχιερατικό συλλείτουργο που ακολούθησε έλαβαν μέρος εκτός από τον Ποιμενάρχη μας που προεξήρχε και

οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Ελασσώνος κ. Βασίλειος, Κοζάνης κ. Παύλος και Κιλκισίου κ. Εμμανουήλ καθώς επίσης και πολλοί κληρικοί της Ιεράς Μητροπόλεώς μας. Στό τέλος της θείας Λειτουργίας ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας ομίλησε και συνεχάρη εκ καρδίας όλους τους Προέδρους και τα Μέλη των Εκκλησιαστικών Συμβουλίων και Ερανικών Επιτροπών που στη διάρκεια των 15 χρόνων κατέβαλαν υπεράνθρωπες προσπάθειες για την ολοκλήρωση του σπουδαίου αυτού Ιερού Ναού που αποτελεί ένα κόσμημα όχι μόνο για τον Διαβατό αλλά για ολόκληρη την Ιερά μας Μητρόπολη, όπως χαρακτηριστικά τόνισε. Δεν παρέλειψε τέλος να ευχαριστήσει θερμά και να συγχαρεί πατρικά και όλους τους κατοίκους του Διαβατού

Από την τελετή των Εγκαινίων

22

Παύλειος Λόγος

για τους κόπους και θυσίες που συνέβαλαν τα μέγιστα στην ανέγερση της νέας Ενορίας τους και στο εξής θα την απολαμβάνουν οι ίδιοι, τα παιδιά και τα εγγόνια τους, ενώ τους προέτρεψε να συνεχίσουν με αμείωτο ρυθμό τον αγώνα τους για τον ευτρεπισμό του Ναού. Στο πρόσωπο όλων των ενοριτών ο Σεβασμιώτατος τίμησε με τις ανώτατες διακρίσεις της Ι. Μητροπόλεώς μας όλους τους Προέδρους και τα Μέλη των Εκκλησιαστικών Συμβουλίων που η θητεία τους συνέπεσε με τη διάρκεια ανέγερσης του Ι. Ναού. Τον Σεβασμιώτατο αντιφώνησε ο προϊστάμενος της Ενορίας π. Ιωσήφ Ζαγκλιβέρης.

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Τον εγκαινισμόν «Εγώ ο Άρχοντας τελούντες» της γης»


Από το αρχιερατικό συλλείτουργο

Αναμνηστική φωτογραφία με τους τοπικούς άρχοντες έξω από τον εγκαινιασθέντα Ι. Ναό Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης Παύλειος Λόγος

23




Δευτέρα 21 Ιουνίου

Τ

Εσπερίδα τοπικής ιστορίας και λαογραφίας

η Δευτέρα 21 Ιουνίου 2010, πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των ΙΣΤ΄ Παυλείων η δεύτερη ημερίδα «τοπικής ιστορίας και λαογραφίας» για την περιοχή του Ρουμλουκιού, με θέμα: «Ο θεσμός της Εκκλησίας στο Ρουμλούκι» και συνδιοργανωτές την Αρχιερατική Περιφέρεια Αλεξάνδρειας και την Εταιρεία Μελετών Ιστορίας και Πολιτισμού Ν. Ημαθίας (Ε.Μ.Ι.Π.Η.). Η εκδήλωση, έλαβε χώρα στην αίθουσα επισκοπείου της Αλεξάνδρειας και παρακολουθήθηκε από πολλούς κατοίκους της περιοχής. Ο Αρχιμ. Διονύσιος Ανθόπουλος, Αρχιερατικός Επίτροπος Αλεξανδρείας, χαιρέτισε με ιδιαίτερο ενθουσιασμό την ημερίδα, μεταφέροντας παράλληλα προς το κοινό τους χαιρετισμούς του Σεβασμιωτάτου, ο οποίος απουσίαζε για υπηρεσιακούς λόγους. Στο πρώτο μέρος παρουσιάστηκαν από τον κ. Γρηγόριο Γιοβανόπουλο τα πρακτι-

κά της περσινής ημερίδας, η οποία ήταν αφιερωμένη στην «οικογένεια στο Ρουμλούκι». Στη συνέχεια ακολούθησαν κατά το πρόγραμμα οι εισηγήσεις της ημερίδας, οι οποίες ήταν οι εξής: 1η εισήγηση: «Περίγραμμα εκκλησιαστικής Ιστορίας του Ρουμλουκιού στους πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας» Εισηγητής: κ. Ιωάννης Μοσχόπουλος - νομικός, ιστορικός ερευνητής, συγγραφέας. 2η εισήγηση:«Επισκοπή Καμπανίας: λίγα ακόμα στοιχεία» Εισηγητής: Αρχιμανδρίτης Πορφύριος Μπατσαράς, Ηγούμενος Ιεράς Σταυροπηγιακής Μονής Τιμίου Προδρόμου Σκήτης Βεροίας. 3η εισήγηση: «Νεοελληνικός Διαφωτισμός και Κολλυβάδες: όψεις και επιδράσεις των κινημάτων στο Ρουμλούκι και την ευρύτερη Περιοχή της επαρχίας Βεροίας (Ι8

αιώνας)» Εισηγητής: κ. Αθανάσιος Βουδούρης, Πρόεδρος Ε.Μ.Ι.Π.Η.. 4η εισήγηση: «Οι νεομάρτυρες της Κουλιακιάς Αθανάσιος και Ιωάννης» Εισηγητής: Αρχιμανδρίτης Θεόφιλος Λεμοντζής, Διδάκτωρ Θεολογίας, Αρχιερατικός Επίτροπος Καμπανίας. 5η εισήγηση: «Μεταβυζαντινοί ναοί της Επισκοπής Καμπανίας. Μάρτυρες ιστορίας και πολιτισμού» Εισηγήτρια: κα. Αγαθονίκη Τσιλιπάκου, Δρ Αρχαιολογίας, αρχαιολόγος 11ης ΕΒΑ. 6ή εισήγηση: «Όψεις της πνευματικής και Κοινωνικής ζωής στο Ρουμλούκι μέσα από τη συλλογήπαλαιτύπων του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αλεξάνδρειας» Ομάδα εργασίας: κ. Αθανάσιος Βουδούρης, κ. Στέργιος Λιούλιας, κ. Εμμανουήλ Ξυνάδας Εισηγητής: κ. Εμμανουήλ Γ. Ξυνάδας, Υπ. Δρ. Θεολογίας – Αντιπρόεδρος Ε.Μ.Ι.Π.Η. . Οι εργασίας της ημερίδας στέφθηκαν με ιδιαίτερη επιτυχία, καθώς προσκομίστηκαν από τους εισηγητές νέα ενδιαφέροντα στοιχεία για την ιστορία και τον πολιτισμό της περιοχής του Ρουμλουκιού. Στο προαύλιο του πνευματικού Κέντρου λειτούργησε έκθεση παλαιτύπων.

26

Παύλειος Λόγος

Ο κ. Εμμανουήλ Ξυνάδας κατά την εισήγησή του

www.imverias.gr

«Ο θεσμός της Εκκλησίας στο Ρουμλούκι»


Αναμνηστική φωτογραφία με τους ομιλητές της Ημερίδας

Από τη συζήτηση μετά το πέρας των εισηγήσεων στο Πν. Κέντρο του Ι. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας Παύλειος Λόγος

27


έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων και άλλες εκδηλώσεις των ΙΣΤ΄Παυλείων • βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού •

Δευτέρα Κυριακή 14 31 Ιουνίου Μαΐου

Η Χορωδία Ιεροψαλτών της Ιεράς Μητροπόλεως στην εκδήλωση της Αλεξάνδρειας

Ο Σεβασμιώτατος στον πανηγυρικό Εσπερινό στα Καβάσιλα

28

Παύλειος Λόγος

Τ

ην Δευτέρα 14 Ιουνίου 2010 και ώρα 8:30 μ.μ. στον Ιερό Ναό Παναγίας στην Αλεξάνδρεια πραγματοποιήθηκε εκδήλωση στα πλαίσια των ΙΣΤ’ ΠΑΥΛΕΙΩΝ που περιελάμβανε την παρουσίαση του βιβλίου «Το θαύμα απέναντι στη μαγεία» του Αρχιμ. π. Θεοφίλου Λεμοντζή, Αρχιερατικού Επιτρόπου Καμπανίας και Διδάκτορος της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. ο οποίος και έκανε την παρουσίαση αναπτύσσοντας εμπεριστατωμένα το περιεχόμενο του βιβλίου του, καθώς και μαθητική επίδειξη του τοπικού παραρτήματος της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής με τη συμμετοχή της Χορωδίας του Συλλόγου Ιεροψαλτών της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας και Ναούσης «Κωνσταντίνος Πρίγκος» υπό την διεύθυνση του Πρωτοψάλτου κ. Ιορδάνη Ζερδαλή. Στην έναρξη της εκδήλωσης μίλησε ο Αρχιμ. π. Διονύσιος Ανθόπουλος Αρχιερατικός Επίτροπος Αλεξανδρείας και Προϊστάμενος του Ιερού Ναού της Παναγίας ο οποίος αναφέρθηκε στον ομιλητή και το έργο του καθώς και στην Βυζαντινή Εκκλησιαστική Μουσική που αποτελεί θεμέλιο λίθο της Εκκλησίας και εθνικό θησαυρό. Τον Σεβασμιώτατο εκπροσώπησε, λόγω απουσίας του, ο Αρχιμ. π. Δημήτριος Μπακλαγής, ο οποίος στο τέλος επέδωσε και τα αναμνηστικά των ΙΣΤ’ ΠΑΥΛΕΙΩΝ. Ανάλογη εκδήλωση με τίτλο «το μουσικό χάρισμα» πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 16 Ιουνίου στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Χαλάστρας. Τέλος το Σάββατο 19 Ιουνίου το βράδυ μετά τον Εσπερινό στον Ι. Ναό Αγ. Δημητρίου Καβαασίλων πραγματοποιήθηκαν οι εκδηλώσεις «Καβασίλεια» με τη συμμετοχή τοπικών συλλόγων.

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Με τα φτερά της βυ«Εγώ ο Άρχοντας ζαντινής της μουσικής» γης»


έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων Ημερίδα θεολόγων καθηγητών Ημαθίας • βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού •

Κυριακή Τρίτη 22 31Ιουνίου Μαΐου

Μ

ε επιτυχία πραγματοποιήθηκε η 3η Επιστημονική Ημερίδα θεολόγων καθηγητών Γυμνασίων και Λυκείων Νομού Ημαθίας, ενταγμένη στα ΙΣτ΄ Παύλεια, η οποία πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 22 Ιουνίου 2010, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Βέροιας. Ο τίτλος της Ημερίδας, η οποία πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τη σχολική σύμβουλο θεολόγων κ. Σοφία Γρηγοριάδου, ήταν «Ιστορία και Θεολογία, θεωρία και πράξη». Πρόεδρος – συντονιστής της ημερίδας ήταν η κα Αδαλαΐς Ισμυρλιάδου, Δρ. Ιστορίας – σχολική σύμβουλος φιλολόγων. Στο Α΄ μέρος της ημερίδας, ο ψηφισμένος κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Μιχαήλ Τρίτος ανέπτυξε το θέμα «Η Ορθόδοξη Εκκλησία στα Βαλκάνια σήμερα», αποτυπώνοντας το κλίμα, της προοπτικές αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο ορθόδοξος κόσμος των Βαλκανίων. Η ιστορική εξέλιξη και η αποτίμηση της παρούσας κατάστασης του ορθοδόξου κόσμου των Βαλκανίων στο πλαίσιο της νέας εποχής, αποτελεί σημείο αναφοράς τόσο για την επιστημονική έρευνα όσο κυρίως για την αναζήτηση ελπίδας, προοπτικής και παραδειγματισμού από το σύνολο της ορθοδοξίας. Η αξιοποίηση της ιστορίας της Εκκλησίας σε πρακτικό επίπεδο στον τομέα της εκπαίδευσης, υπήρξε το αντικείμενο διαπραγμάτευσης από τον επίκουρο καθηγητή του τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ κ. Δημητρίου Λάππα, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Η διδακτική της εκκλησιαστικής ιστορίας. Θεωρία και πράξη». Ο κ. Λάππας, με αμεσότητα και παραστατικότητα, ανέπτυξε τις απόψεις του σχετικά με τις μεθόδους αξιοποίησης της ιστορίας στη σύγχρονη παιδαγωγική, αναδεικνύοντας την εκπαιδευτική αξία της γνώσης του παρελθόντος και την αναγκαιότητα αξιοποίησής του στο παρόν και το μέλλον. Την ημερίδα παρακολούθησαν θεολόγοι καθηγητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και αρκετοί ακόμη ακροατές.

Από τις εργασίες της Ημερίδας

Από τις εργασίες της Ημερίδας Παύλειος Λόγος

29

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ«Ιστορία ο Άρχοντας καιτης Θεολογία» γης»


έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων εκδήλωση μνήμης • βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού για τον Δημήτριο Νίκου •

Κυριακή 20 31 Ιουνίου Μαΐου

Γ

εμάτη αναμνήσεις και βυζαντινά μέλη από την μοναδική φωνή του αείμνηστου ιεροψάλτη του Ι.Ν. Αγίου Μηνά Νάουσας, Δημητρίου Νίκου, που έχασε πρόωρα τη ζωή του στα 31 του χρόνια, την περίοδο των «Παυλείων» του 2003, ήταν η εκδήλωση της Μητρόπολης μας που πραγματοποιήθηκε στην Ενορία που ήταν ψάλτης ο εκλιπών επί σειρά ετών.

Ο π. Αθανάσιος Νίκου ομιλεί για τον αείμνηστο κατά σάρκα αδελφό του Δημήτριο

Στη ζωή και το βίο του αείμνηστου δάσκαλου της Βυζαντινής μουσικής, αναφέρθηκε ο κατά σάρκα αδερφός του, προϊστάμενος του Ι. Ν. Αγίου Μηνά, διδάκτορας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, αιδεσιμολογιότατος π. Αθανάσιος Νίκου, ενώ την μουσική του κατάρτιση και παιδεία, αλλά και το ήθος που είχε εγκωμίασαν ο Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων και ο καθηγητής της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ι. Μητροπόλεως κ. Γεώργος Ορδουλίδης. Η Χορωδία στη συνέχεια ερμήνευσε πολλά κομμάτια βυζαντινής μουσικής, αρκετά από τα οποία είχε συνθέσει ο εκλιπών ιεροψάλτης. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Νικοπόλεως κ. Πέτρος, ο δήμαρχος Νάουσας κ. Καραμπατζός, ο εψηφ. Κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, Καθηγητής κ. Μιχαήλ Τρίτος, ο τέως βουλευτής κ. Ηλ. Φωτιάδης και βέβαια εκατοντάδες Ναουσαίοι, που γνώρισαν από κοντά την υπέροχη φωνή του Δημήτρη Νίκου και βίωσαν το μοναδικό του ήθος.

Πλήθος κόσμου παρακολούθησε την εκδήλωση στον Ι. Ν. Αγ. Μηνά

30

Παύλειος Λόγος

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ ο Άρχοντας «Όταν σίγησε της γης» τ’ αηδόνι της Νάουσας»


Η

μερίδα για τον χαρισματικό γέροντα Εφραίμ Κατουνακιώτη διοργανώθηκε στο πλαίσιο των ΙΣΤ΄Παυλείων την Παρασκευή 25 Ιουνίου στο Παύλειο Πολιτιστικό

Κέντρο. Στην Ημερίδα μίλησαν οι: α) ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων, β) ο Ιερομόναχος π. Ιωσήφ Κατουνακιώτης, διάδοχος του μακαριστού γέροντος Εφραίμ, γ) ο Ιερομόναχος π. Εφραίμ Σιμωνοπετρίτης, δ) ο Καθηγητής Α.Π.Θ. κ. Ανέστης Κεσελόπουλος ε) ο Σεβ. Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος και στ) ο Αρχιμ. π. Νεκτάριος Αντωνόπουλος, Καθηγούμενος Ιεράς Μονής Σαγματά. Μέσα από τις εισηγήσεις των ανθρώπων που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έζησαν από κοντά τον μακαριστό γέροντα Εφραίμ σκιαγραφήθηκε η προσωπικότητά του αλλά και έγινε ευρύτερα γνωστό το πλούσιο πνευματικό του έργο. Το πολυπληθές ακροατήριο είχε την ευκαιρία, ακόμη, να παρακολουθήσει ένα οπτικό αφιέρωμα - ντοκιμαντέρ διάρκειας 20΄για τον γέροντα Εφραίμ με σπάνιες σκηνές από την ιερά καλύβη στα Κατουνάκια καθώς και πολλές ανέκδοτες φωτογραφίες του. Μίλησαν ακόμη για τον γέροντα ο Μοναχός Δανιήλ Κατουνακιώτης, ο Μοναχός Σπυρίδων Μικραγιανανίτης, ο Ιερομόναχος Θωμάς Μικραγιαννανίτης και ο Ιερομόναχος Ιωακείμ Καρεώτης οι οποίοι μετέφεραν την προσωπική τους εμπειρία από τον γέροντα. Κοινός παρονομαστής όλων η εμμονή του μακαριστού στην υπακοή στο πρόσωπο του γέροντος που είναι για τον μοναχό το «Α» και το «Ω» όλης της πνευματικής του υπόστασης.

Άποψη του ακροατηρίου

Οι ομιλητές στο τέλος της Ημερίδας Παύλειος Λόγος

31

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων Ο Γέρων Εφραίμ Κατουνακιώτης • βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού •

Παρασκευή Κυριακή 31 25Μαΐου Ιουνίου

«Εγώ ο Άρχοντας «Σύγχρονες μορφές γης» τηςτης Εκκλησίας»


Διεθνές Επιστη

26-28 Ιουνίου

«Εκκλησία: θεσμός και χάρι

Κ

ατά το τριήμερο από 26 έως και 28 Ιουνίου πραγματοποιήθηκαν οι εργασίες του 16ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου, που διοργανώνεται κάθε χρόνο παραμονές της εορτής του Αποστόλου Παύλου, ιδρυτή της τοπικής μας Εκκλησίας. Το φετινό Συνέδριο είχε ως θέμα: «Εκκλησία: θεσμός και χάρισμα, κατά τον Απόστολο Παύλο» και συγκέντρωσε το ενδιαφέρον εισηγητών από διάφορες επιστήμες. Τις εργασίες του Συνεδρίου παρηκολούθησαν οι εκπρόσωποι των Ορθοδόξων Πατριαρχείων και Αυτοκεφάλων Εκκλησιών οι οποίοι ανέγνωσαν και τα μηνύματα των Προκαθημένων: 1. Μητροπολίτης Ισπανίας και Πορτογαλίας κ. Πολύκαρπος, Οικουμενικό Πατριαρχείο 2. Μητροπολίτης Ειρηνουπόλεως κ. Δημήτριος, Πατριαρχείο Αλεξανδρείας 3. Μητροπολίτης Βόστρων κ. Τιμόθεος, Πατριαρχείο Ιεροσολύμων 4. Επίσκοπος Μπομπρούϊσκ καί Μπύχοβ κ. Σεραφείμ, Πατριαρχείο Ρωσίας 5. Επίσκοπος Στοβίων κ. Δαβίδ, Πατριαρχείο Σερβίας 6. Επίσκοπος Ουγγαρίας κ. Σιλουανός, Πατριαρχείο Ρουμανίας 7. Επίσκοπος Βελίκης κ. Σιώνιος , Πατριαρχείο Βουλγαρίας 8. Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος, Εκκλησία Κύπρου 9. Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιος, Εκκλησία Ελλάδος 10. Αρχιμανδρίτης κ. Ανδρέας Borkovsky, Εκκλησία Πολωνίας Η ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ Την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου κήρυξε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης

32

Παύλειος Λόγος

μας κ. Παντελεήμων ο οποίος είπε: «Σεβασμιώτατε Ἐκπρόσωπε τῆς Αὐτοῦ Θειοτάτης Παναγιότητος, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως κ.κ. Βαρθολομαίου, Μητροπολίτα Ἱσπανίας καί Πορτογαλίας κ.κ. Πολύκαρπε, Σεβασμιώτατοι Ἐκπρόσωποι τῶν πρεσβυγενῶν καί νεωτέρων Πατριαρχείων καί τῶν Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν, Ἐξοχώτατοι κύριοι Βουλευτές, Ἀξιότιμε κ. Νομάρχα, ἀξιότιμη κ. Δήμαρχε, ἐνδοξώτατε Στρατηγέ, κ. Διευθυντά τῆς Ἀστυνομίας, κ. Διοικητά τῆς Πυροσβεστικῆς Ὑπηρεσίας, Ἐλλογιμώτατες κυρίες καί ἐλλογιμώτατοι κύριοι καθηγητές, ἀγαπητοί πατέρες, ἀγαπητοί ἀδελφοί, Ἄν ἤθελε κάποιος νά χαρακτηρίσει τήν ἐποχή μας, θά μποροῦσε πιθανότατα νά τήν χαρακτηρίσει ὡς μία ἐποχή κατά τήν ὁποία θεσμοί καί ἀξίες περνοῦν σοβαρότατη κρίση. Καί, ὅπως συμβαίνει σχεδόν πάντοτε σέ παρόμοιες ἐποχές, ἐνῶ οἱ θεσμοί συκοφαντοῦνται καί ἀπαξιώνονται μέ κάθε τρόπο, ἐνῶ οἱ ἀξίες ἀμφισβητοῦνται καί διαβάλλονται μέ ὅλα τά διαθέσιμα μέσα, παρατηρεῖται ὑπερπροσφορά νέων «θεσμῶν» καί νέων «ἀξιῶν» πού ἐπιδιώκουν νά ὑποκαταστήσουν ἐκείνους τούς ὁποίους ἐπιδιώκουν νά καταργήσουν. Ὅσοι ὅμως ἐπιχειροῦν νά δημιουργήσουν νέους «θεσμούς» ἤ ἀποτολμοῦν νά αὐτοαναγορευθοῦν σέ θεσμούς, ἀγνοοῦν ἐγωιστικά ὅτι αὐτοῦ τοῦ εἴδους κατασκευές καί ἀναγορεύσεις δέν ἔχουν ἀπολύτως καμία νομιμοποίηση, ὄχι βεβαίως νομικιστική ἤ δικονομική, ἀλλά οὐσιαστική καί ἠθική. Ἀγνοοῦν ὅτι θεσμό δέν μπορεῖ νά ἀποτελέσει ὁποιοδήποτε στιγμιαῖο ἀνθρώπινο δημιούργημα, τό ὁποῖο στηρίζεται στήν ἰσχύ τοῦ χρήματος ἤ τῆς κατά κόσμον δόξης καί προβολῆς, καί ὁμοιάζουν μέ τόν ἄνδρα τοῦ εὐαγγελίου «ὅστις ᾠκοδόμησεν αὐτοῦ τήν οἰκίαν ἐπί τήν ἄμμον καί κατέβη ἡ βροχή καί ἦλθον οἱ ποταμοί καί ἔπνευσαν οἱ ἄνεμοι καί προσέκοψαν τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ, καί ἔπεσεν, καί ἦν ἡ πτῶσις αὐτῆς μεγάλη» (Ματθ. 7, 26). Σέ ἀντίθεση πρός αὐτές τίς ματαιόδοξες προσπάθειες τῶν ἀνθρώπων, ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ δεῖγμα ἀληθοῦς θεσμοῦ,


ισμα κατά τον Απόστολο Παύλο»

www.imverias.gr

ημονικό Συνέδριο

Άποψη του ακροατηρίου του Συνεδρίου Παύλειος Λόγος

33


καθότι δέν ἀποτελεῖ ἀνθρώπινο δημιούργημα ἀλλά θεῖο, ὡς «τεθεμελιωμένη ἐπί τῆς πέτρας», δηλαδή ἐπί τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος, κατά τόν ἅγιο Μάξιμο τόν ὁμολογητή «πάσης φύσεως καί παντός νόμου καί θεσμοῦ καί τάξεως … ἐστί ποιητής, καί τῶν ἐν φύσει καί νόμῳ καί θεσμῷ καί τάξει κριτής». Παρότι ὁ Χριστός ἀποτελεῖ κατά τόν ἀπόστολο Παῦλο «κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας», ἡ ὁποία ταυτίζεται μέ τό σῶμα Του καί ἀποστολή της εἶναι ἡ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, ἡ συνέχιση δηλαδή ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος τοῦ σωτηριώδους ἔργου τοῦ Χριστοῦ, ἡ Ἐκκλησία θεωρεῖ ὡς γενέθλιο αὐτῆς ἡμέρα ὄχι τήν ἡμέρα τῆς προσκλήσεως τῶν μαθητῶν ὑπό τοῦ Κυρίου οὔτε τήν ἡμέρα τῆς ἀρχῆς τοῦ δημοσίου βίου τοῦ Κυρίου οὔτε ἀκόμη τήν ἡμέρα τῆς Ἀναλήψεώς Του, ὅταν δίδει πρός τούς μαθητές Του τήν ἐντολή «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη», δέν συνδέει δηλαδή τήν γενέθλιο ἡμέρα της μέ γεγονότα τῆς ζωῆς τοῦ ἱδρυτοῦ της, ὅπως συμβαίνει σέ ἄλλες περιπτώσεις, ἀλλά μέ τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, τήν ἡμέρα τῆς ἐπιφοιτήσεως τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ἀπό τό ὁποῖο προέρχονται καί στό ὁποῖο ἀνάγονται ὅλα τά χαρίσματα στήν Ἐκκλησία. Τό γεγονός αὐτό σηματοδοτεῖ τήν ἐξ ἀρχῆς ἀδιάρρηκτη σχέση μεταξύ θεσμοῦ καί χαρίσματος, σχέση ἡ ὁποία ἐνυπάρχει καί ὑποστασιάζεται στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Ὡς θεσμός ἡ Ἐκκλησία συγκροτεῖται χαρισματικῶς διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό ὁποῖο ἀποτελεῖ τήν πηγή ὅλων τῶν χαρισμάτων. Ταυτόχρονα ὅμως ἡ Ἐκκλησία ἀποτελεῖ καί τό ταμεῖο αὐτῶν τῶν χαρισμάτων, τά ὁποῖα διαδίδονται ἀποκλειστικῶς δι᾽ αὐτῆς. Ἔτσι ἡ Ἐκκλησία ὡς θεσμός συνεχίζει τήν πορεία καί τήν ἀποστολή της διά τῶν χαρισμάτων τῶν μελῶν της, σύμφωνα μέ τή διδασκαλία τοῦ πρωτοκορυφαίου ἀποστόλου Παύλου εἰς τήν πρός Κορινθίους ἐπιστολή του: «καί οὕς μέ ἔθετο ὁ Θεός ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ πρῶτον ἀποστόλους, δεύτερον προφήτας, τρίτον διδασκάλους, ἔπειτα δυνάμεις, ἔπειτα χαρίσματα ἰαμάτων, ἀντιλήψεις, κυβερνήσεις, γένη γλωσσῶν». Ἄλλωστε τά χαρίσματα δέν ἀποτελοῦν τίποτε ἄλλο ἀπό τήν διαίρεση τοῦ ἑνός καί αὐτοῦ πνεύματος, τοῦ ἁγίου Πνεύματος δηλαδή, τό ὁποῖο συγκροτεῖ, ἐνεργεῖ καί τελειοῖ τά πάντα ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ. «Διαιρέσεις δέ χαρισμάτων εἰσίν, τό δέ αὐτό πνεῦμα», γράφει καί πάλι πρός τούς χριστιανούς τῆς Κορίνθου· «καί διαιρέσεις διακονιῶν εἰσιν, καί ὁ αὐτός κύριος· καί διαιρέσεις ἐνεργημάτων εἰσίν, ὁ δέ αὐτός Θεός». Ἡ ἔννοια τοῦ χαρίσματος εἶναι ἔννοια προσφιλής στόν οὐρανοβάμονα ἀπόστολο, ὁ ὁποῖος ἔχει λάβει προσωπικῶς τήν χάρη διά Ἰησοῦ Χριστοῦ, καί εἶναι αὐτός πού εἰσάγει τήν ἔννοια στήν Καινή

34

Παύλειος Λόγος

Διαθήκη καί στή θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Εἶναι αὐτός ὁ ὁποῖος «ἐπιποθεῖ … ἰδεῖν ὑμᾶς, ἵνα τι μεταδῷ χάρισμα ὑμῖν πνευματικόν εἰς τό στηριχθῆναι ὑμᾶς». Καί ἡ ἐπιθυμία αὐτή τοῦ πρωτοκορυφαίου ἀποστόλου καί ἱδρυτοῦ τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας δέν ἀφορᾶ μόνο τούς χριστιανούς τῆς Ρώμης, πρός τούς ὁποίους τήν ἐκφράζει, ἀλλά εἶναι ἐπιθυμία διαχρονική πού ἀφορᾶ ὅλους τούς πιστούς. Καί ἡ εὐκαιρία τῆς συναντήσεως μέ τόν οὐρανοδρόμο ἀπόστολο Παῦλο μᾶς προσφέρεται γιά μία ἐπιπλέον φορά μέσω τοῦ ΙΣΤ´ Διεθνοῦς Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου, τό ὁποῖο ὀργανώνει στό πλαίσιο τῶν Παυλείων καί φέτος ἡ Ἱερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας, μέ θέμα: «Ἐκκλησία: Θεσμός καί χάρισμα κατά τόν ἀπόστολο Παῦλο». Συνάντηση κατά τήν ὁποία οἱ «ἔχοντες χαρίσματα κατά τήν χάριν τήν δοθεῖσαν» αὐτοῖς «διάφορα», θά προσφέρουν καί εἰς τούς ὑπολοίπους ἐκ τῶν πνευματικῶν χαρισμάτων τῆς Παυλείου θεολογίας καί τῆς Ὀρθοδόξου παραδόσεως πρός ἐκπλήρωση τῆς ἐπιθυμίας τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Στή συνάντηση αὐτή μετέχουν, ὅπως κάθε χρόνο, ἐκπρόσωποι τῶν πρεσβυγενῶν καί νεωτέρων Πατριαρχείων καί τῶν κατά τόπους αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν μεταφέροντες τίς εὐχές καί εὐλογίες τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου καί τῶν Μακαριωτάτων Πατριαρχῶν καί Ἀρχιεπισκόπων πρός τούς συνέδρους. Τούς καλωσορίζω μέ πολύ σεβασμό καί τιμή καί τούς παρακαλῶ νά διαβιβάσουν τίς εἰλικρινεῖς εὐχαριστίες μου πρός τούς προκαθημένους τῶν ἁγιωτάτων Ἐκκλησιῶν τίς ὁποῖες ἐκπροσωποῦν γιά τήν εὐγενῆ ἀνταπόκρισή τους στήν πρόσκλησή μας. Ἡ παρουσία τῶν πολιτικῶν καί στρατιωτικῶν ἀρχῶν τῆς πόλεως καί τοῦ Νομοῦ μας καθώς καί τῶν ἐκπροσώπων τῆς Τοπικῆς καί Νομαρχιακῆς Αὐτοδιοικήσεως, τῶν κληρικῶν καί τῶν μοναχῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας ἐκφράζει τήν τιμή καί τόν σεβασμό ὁλοκλήρου τοῦ λαοῦ τῆς Ἠμαθίας πρός τόν μέγα ἀπόστολο καί διδάσκαλο πού τιμοῦμε· γι᾽ αὐτό καί ἐκφράζω πρός ὅλους σας τίς θερμές μου εὐχαριστίες. Πολλές εὐχαριστίες ἀνήκουν στήν Ἐπιστημονική καί Ὀργανωτική Ἐπιτροπή τοῦ Συνεδρίου, στούς ἐπιφανεῖς ἐπιστήμονες, καθηγητές καί ἱεράρχες, οἱ ὁποῖοι συμμετέχουν μέ εἰσηγήσεις στό συνέδριό μας. Τούς ὀφείλουμε πολλά. Περισσότερα ὅμως ὀφείλουμε ὅλοι στόν αἴτιο αὐτοῦ τοῦ συνεδρίου, στόν πρωτοκορυφαῖο καί οὐρανοβάμονα ἀπόστολο Παῦλο, τοῦ ὁποίου τίς πρεσβεῖες ἐπικαλοῦμαι κηρύσσοντας τήν ἔναρξη τῶν ἐργασιῶν τοῦ ΙΣΤ´ Διεθνοῦς Συνεδρίου μας. ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ 1) I. Καραβιδόπουλος: «Θεσμός

και χάρισμα κατά τον Απόστολο Παύλο» Ο ομότιμος καθηγητής κ. I. Καραβιδόπουλος ανέλυσε τη σχέση θεσμού και χαρίσματος μέσα στην Εκκλησία. Η έκχυση του Αγίου Πνεύματος κατά την ημέρα της Πεντηκοστής αποτελεί εκπλήρωση της προφητείας του Ιωήλ και άλλων παλαιοδιαθηκικών παραδόσεων – προφητειών. Πηγή τόσο του χαρίσματος όσο και του θεσμού μέσα στην Εκκλησία είναι το Άγιο Πνεύμα. Το Πνεύμα συνδέεται με το Χριστό – Κύριο, δίδεται κατά το βάπτισμα και εκδηλώνεται εντός της Εκκλησίας με τα χαρίσματα. Ο Απόστολος σε διάφορα σημεία των επιστολών του (Α΄ Κορ. 12,46 , Εφ. 4,11 , Ρωμ. 12ο κεφ.) αναφέρει χαρίσματα αλλά και αξιώματα – λειτουργήματα. Γίνεται λόγος για Αποστόλους, προφήτες, ευαγγελιστές, διδασκάλους αλλά και για τη γλωσσολαλιά και τα θεραπευτικά διακονήματα. Στην Κ.Δ. υπάρχει μια ένταση ανάμεσα στην ήδη πραγματοποιηθείσα εν Χριστώ βασιλεία και στην αναμενόμενη (μελλοντική). Η πρώτη Εκκλησία κρίνει και διακρίνει τα χαρίσματα, είναι οργανωμένη και κυριαρχείται από το Πνεύμα. Το χάρισμα και το λειτούργημα (ή διακόνημα) δε συγκρούονται μεταξύ τους. Απτό παράδειγμα αποτελεί ο ίδιος ο Παύλος, ο οποίος είναι κατεχόμενος από το Άγιο Πνεύμα, το οποίο είναι πηγή τόσο του χαρίσματος όσο και του λειτουργήματος. Η ενότητα εξασφαλίζεται κατά τη Θεία Λειτουργία και ειδικότερα κατά τη Θεία Ευχαριστία. Ο χαρισματούχος δεν είναι ο προνομιούχος του Πνεύματος. Στη σχέση χαρίσματος – λειτουργήματος παρατηρούνται δύο παθογένειες – αποκλίσεις. Η πρώτη αφορά στην ύπαρξη χαρίσματος χωρίς λειτούργημα. Το φαινόμενο αυτό μαρτυρείται συχνά στην Κ.Δ.. Η δεύτερη απόκλιση αφορά στο αξίωμα – λειτούργημα χωρίς χάρισμα. Το δεύτερο αυτό φαινόμενο είναι ανησυχητικό και προκαλεί έκρυθμες καταστάσεις στην Εκκλησία. 2) Πρωτοπρεσβύτερος Παναγιώτης Παρηγορίδης: «Ο θεσμός των διακονισσών και η θέση των λαϊκών στην Εκκλησία». Ο θεσμός των διακονισσών είναι γνωστός από την Αποστολική εποχή. Τα χωρία Ρωμ. 16,1-12 (αναφορά στη διακόνισσα Φοίβη) και Α΄ Τιμ. 3,11 αποτελούν τις πρώτες μαρτυρίες για το θεσμό. Υπάρχουν και εξωχριστιανικές μαρτυρίες (Πλίνιος). Ο θεσμός εδραιώνεται τον 3ο αιώνα οπότε και γίνεται λόγος για τη «διακόνισσα» και όχι για τη διάκονο. Οι διακόνισσες μπορούσαν να προέρχονται από τους κόλπους των παρθένων, των χηρών (μονόγαμων), των συζύγων επισκόπων και των εκλεκτών μεγαλόσχημων μοναχών ή ηγουμένων (48ος κανόνας της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου). Αρχικά


οι διακόνισσες ήταν 60 ετών και άνω, αργότερα όμως επικράτησε το 40ο έτος της ηλικίας. Η χειροτονία της διακόνισσας γινόταν όπως και αυτή του διακόνου μέσα στο ιερό βήμα και μετά τη Θεία Λειτουργία. Ήταν σημαντικός θεσμός (στην Αγία Σοφία χρειάζονταν 40 διακόνισσες). Ανήκαν στον ιερό κλήρο χωρίς όμως να έχουν λειτουργικά καθήκοντα. Ήταν εγγεγραμμένες στον κατάλογο των κληρικών της Εκκλησίας. Συχνά αφιερώνονταν και ναοί σε διακόνισσες. Ασχολούνταν κυρίως με τη διδαχή και τη διαπαιδαγώγηση των γυναικών, με τη φροντίδα των ασθενών γυναικών κ.α.. Λαϊκοί είναι όσοι πιστεύουν στο Θεό και είναι βαπτισμένοι. Στην Κ.Δ. οι ανήκοντες στο λαό του Θεού αποτελούν την Εκκλησία (σώμα Χριστού). Μετέχουν στη διδακτική – ιεραποστολική, στη λειτουργική – λατρευτική και στη διοικητική δραστηριότητα της Εκκλησίας. Ο λαϊκός δε φιλοξενείται απλά μέσα στην Εκκλησία αλλά είναι το ίδιο του το σπίτι, το χαρισματικό του «είναι». Η πρόταση της Εκκλησίας είναι η ενότητα του θεσμού και του χαρίσματος η οποία φανερώνει το Χριστό.

ο Πρωτ/ρος π. Παναγιώτης Παρηγορίδης, Δρ. Ψυχολογίας Minessota (ΗΠΑ)

3) Καθηγητής κ. Γ. Μαρτζέλος: «Θεσμός και χάρισμα στην ορθόδοξη παράδοση». Στη δυτική – Ρωμαιοκαθολική παράδοση παρατηρείται το φαινόμενο του υπερτονισμού του θεσμού έναντι του χαρίσματος (κληρικαλισμός). Στην Προτεσταντική παράδοση τονίζεται η λειτουργική σημασία των χαρισμάτων. Στην Ορθόδοξη παράδοση θεσμός και χάρισμα βρίσκονται σε μια άρρηκτη λειτουργική και οργανική ενότητα. Στο τροπάριο της Πεντηκοστής αναφέρεται χαρακτηριστικά: «ὅλον συγκροτεῑ τόν θεσμόν τῆς Ἑκκλησίας» (το Άγιο Πνεύμα). Ο Απόστολος Παύλος αναφέρει στην Α΄ Κορ. μια σειρά χαρισμάτων (λόγου, σοφίας, προφητείας, προνοίας υπέρ των πτωχών κ.α.) τα οποία δεν έλαβαν ποτέ θεσμική υπόσταση. Ενδιαφέρον είναι το παράδειγμα του μοναχισμού ο οποίος εμφανίστηκε αρχικά ως χαρισματικό φαινόμενο αλλά επιβίωσε γιατί έλαβε και θεσμική υπόσταση. Από την Εκκλησιαστική ιστορία γνωρίζουμε περιπτώσεις αντίδρασης της Εκκλησίας απέναντι σε ομάδες πιστών ή και αιρέσεις (Νοβατιστές, Μοντανιστές) οι οποίες απορρίπτουν το θεσμό και δέχονται μόνο το χάρισμα. Οι Πατέρες χαρακτηρίζουν εκτός από την Εκκλησία, θεσμούς και τα δόγματα και τους κανόνες των Συνόδων. Ο Μέγας Βασίλειος τονίζει τον αγιοπνευματικό χαρακτήρα τους. Τα μυστήρια κατά τον Άγιο Νικόλαο Καβάσιλα αποτελούν θεσμούς αλλά ταυτόχρονα διατηρούν το χαρισματικό και αγιοπνευματικό χαρακτήρα τους. Ο Απόστολος Παύλος χρησιμοποιεί το ρήμα «έθετο» όταν αναφέρεται στους θεσμούς και τα χαρίσματα. Η λέξη «θεσμός» ετυμολογικά προέρχεται από το ρήμα «τίθημι». Στο ρήμα «έθετο» υποκείμενο είναι άλλοτε ο Θεός και άλλοτε το άγιο Πνεύμα, γεγονός που φανερώνει το χαρισματικό χαρακτήρα των λειτουργημάτων. Σύμφωνα με τον Απόστολο Τιμόθεο το επισκοπικό αξίωμα είναι χάρισμα. Οι Σύνοδοι (ο Συνοδικός θεσμός) είναι χαρισματικές συνάξεις υπό την καθοδήγηση του Αγίου Πνεύματος. Συμπερασματικά προκύπτει ότι η διάσπαση

ο Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ κ. Γεώργιος Μαρτζέλος

ο Αν. Καθηγητής Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ κ. Βασίλειος Τσίγκος Παύλειος Λόγος

35


της ενότητας θεσμού – χαρίσματος καταργεί το θεανθρώπινο χαρακτήρα της Εκκλησίας. 4) Καθηγητής κ. Β.Τσίγκος: «Προηγείται το χάρισμα ή ο θεσμός;»

η Οσ. Μοναχή αδ. Sarah Halabi, Δρ. Θεολογίας Α.Π.Θ.

ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γόρτυνος κ. Ιερεμίας

η Λέκτωρ της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ κ. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη

36

Παύλειος Λόγος

1) Η Εκκλησία ως σώμα Χριστού. Το κέντρο της θείας οικονομίας είναι η σάρκωση του Χριστού. Ο Χριστός δεν ερμηνεύεται χωρίς το σώμα Του (την Εκκλησία). Η Εκκλησία είναι το σώμα του σαρκωμένου λόγου. Δεν ορίζεται πουθενά στην Κ.Δ. ούτε στους Πατέρες αλλά περιγράφεται ως χαρισματούχο σώμα. Η Εκκλησία είναι ένας θεανθρώπινος οργανισμός. Ο Χριστός και η Εκκλησία βρίσκονται σε μια άρρηκτη ενότητα, τέτοια που δε δύνανται να νοούνται ανεξάρτητα. 2) Το Άγιο Πνεύμα: Το σώμα του Χριστού συγκροτείται από το Άγιο Πνεύμα. Στην Πεντηκοστή το Άγιο Πνεύμα είναι το δώρο του Χριστού στους ανθρώπους μετά τη συμφιλίωση του Θεού με τους ανθρώπους δια του σωτηριώδους έργου του Χριστού. Το μεγαλύτερο δώρο του Θεού στην Εκκλησία είναι το Άγιο Πνεύμα από το οποίο δεν είναι αποκομμένο το έργο του Χριστού. 3) Οι Πατέρες ερμηνεύουν συχνά την Παύλεια εκκλησιολογία. Στη ζωή της Εκκλησίας υπάρχει ποικιλία διακονημάτων, λειτουργημάτων και χαρισμάτων. Ο κάθε πιστός μπορεί να κάνει πράξη το «κοινοφελώς ζην» ενεργοποιώντας τα χαρίσματα εντός της Εκκλησίας. Στη διδασκαλία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου η Εκκλησία είναι πρωτίστως μια χαρισματική πραγματικότητα χωρίς να παραγνωρίζεται η θεσμική της διάσταση. 4) Η Χριστολογία και η Πνευματολογία είναι θεμέλια τη ύπαρξης και της ζωής της Εκκλησίας και είναι άρρηκτα δεμένες. Εμπειρικά η πραγματικότητα αυτή ανιχνεύεται στη Θεία Λειτουργία. Η Εκκλησία είναι ταυτόχρονα και κοινωνία προσώπων. Αυτόν τον κοινωνικό χαρακτήρα της Εκκλησίας τονίζει ιδιαίτερα ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Η εν Χριστώ ζωή της Εκκλησίας αναβλύζει από το Χριστό και μεταδίδεται στα μέλη της μέσω του Αγίου Πνεύματος. Στην Εκκλησία όλα εκτελούνται δια Χριστόν εν Πνεύματι. 5) Μοναχή Sarah Halabi: «Νέοι θεσμοί στη ζωή της Εκκλησίας. Η ποιμαντική στην εποχή του διαδικτύου». Διαδίκτυο: είναι μέσο ή περιβάλλον; Είναι μέσο αλλά πολύ περισσότερο είναι και πολιτισμικό περιβάλλον. Η εικονική πραγματικότητα του κυβερνοχώρου δε μπορεί να αντικαταστήσει την κοινωνία των προσώπων της Εκκλησίας, αλλά μπορεί (το διαδίκτυο) να λειτουργήσει ως εργαλείο για την προσέγγιση των ανθρώπων στους οποίους η Εκκλησία δε θα είχε πρόσβαση διαφορετικά. Βοηθάει στην εκπαίδευση ατόμων τα οποία λόγω οικονομικών δυσχερειών δε θα είχαν αυτή τη δυνατότητα (π.χ. εικονικές βιβλιοθήκες με έδρα αποκλειστικά στο διαδίκτυο). Η νέα ποιμαντική οφείλει να γνωρίζει να συνδιαλέγεται στη γλώσσα του πολιτισμού της εποχής μας και να είναι ενήμερη για όλα τα είδη επικοινωνίας. Αποστολή της Εκκλησίας είναι να φέρει το Ευαγγέλιο κοντά σε όλους τους ανθρώπους και ειδικότερα στους νέους οι οποίοι από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 και εξής έχουν υιοθε-


τήσει ένα νέο τρόπο επικοινωνίας. Διανύουμε την εποχή της υπερβολικής παροχής πληροφοριών (κοινωνία της πληροφορίας) και γι’ αυτό πρέπει να υιοθετήσουμε ένα σωστό φίλτρο ανάγνωσης, να μπορούμε δηλαδή να φιλτράρουμε την προέλευση των πληροφοριών. 6) Μητροπολίτης Γόρτυνος κ. Ιερεμίας Φούντας: «Θεσμός και χάρισμα. Σύγκρουση προφητών και ιερέων στον Ισραήλ». Στον Ισραήλ υπάρχει σύγκρουση προφητών και ιερέων ήδη από την εποχή της εισόδου των Ισραηλιτών στην Παλαιστίνη. Η σύγκρουση αυτή φαίνεται ξεκάθαρα από τα κείμενα της Κ.Δ.. Την εποχή εκείνη ο εκάστοτε πολιτικός άρχων ήθελε να υποτάξει τη θρησκεία στην πολιτική και οι προφήτες με τη σειρά τους την πολιτική στη θρησκεία. Οι πολιτικοί άρχοντες είχαν συμβιβαστεί με το θρησκευτικό συγκρητισμό της εποχής (στη θρησκεία του Ισραήλ είχαν εισχωρήσει ξένα στοιχεία από τους γειτονικούς στον Ισραήλ λαούς). Οι προφήτες αντιδρούσαν έντονα και ενάντια στους πολιτικούς άρχοντες και στους ιερείς οι οποίοι ως κρατικοί υπάλληλοι υπηρετούσαν τη βούληση του άνακτος. Οι προφήτες από την εποχή του Σαμουήλ είχαν συγκροτηθεί σε ομάδες ενώ νωρίτερα δρούσαν μεμονωμένα. Ο ιερέας, κατά τον προφήτη Μαλαχία, πρέπει να είναι κήρυκας του λόγου του Θεού. Ο προφήτης Ωσηέ αναφέρει ότι οι ιερείς απέρριψαν τη γνώση του Θεού (θεολογία – εμπειρική γνώση του Θεού) και ασχολούνται μόνο με τη λατρεία. Οι προφήτες ελέγχουν τους ιερείς και για τον τρόπο που τελούν τη λατρεία. Οι ιερείς τρέφονται από την αμαρτία του λαού κατά τον Ωσηέ. Ως αμαρτία εννοείται ο τρόπος τέλεσης της λατρείας η οποία ήταν και προσοδοφόρα. Ο προφήτης Μαλαχίας αγανακτισμένος από τον τρόπο τέλεσης της λατρείας προτείνει «να κλείσουν οι πόρτες του Ναού και να μην προσφέρεται λατρεία». Και οι ιερείς όμως συγκρούστηκαν με τους προφήτες εξαπολύοντας σφοδρή κριτική. Ο αρχιερέας Αμασίας αποκάλεσε τον προφήτη Αμώς «οραματιστή» και τον προέτρεψε να πάει στη χώρα του Ιούδα, απ’ όπου και καταγόταν, για να φάει εκεί ψωμί. Τον μέμφεται δηλαδή ότι είναι «επαγγελματίας» προφήτης. Οι ιερείς αποκαλούν τον Ησαΐα «αποσπασμένο από το στήθος της μητέρας του» για να τον ειρωνευτούν ως ακατάλληλο να ομιλεί λόγω ανωριμότητας. Ενάντια στον προφήτη Ιερεμία οι ιερείς οργάνωσαν δολοφονική απόπειρα σε συνεννόηση με το συγγενικό του περιβάλλον.

ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος

ο Καθηγητής της Θεολογικής Ακαδημίας Μόσχας κ. Alexander Dvorkin

7) Λέκτωρ κ. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη: «Χαρίσματα και ενθουσιαστικές τάσεις στην αρχαία Εκκλησία». Η Α΄ Κορ. αποτελεί μια μαρτυρία για τη ζωή της αρχαίας Εκκλησίας. Στα κεφάλαια 12 και 14 ο Απόστολος κάνει λόγο για τα χαρίσματα. Δύο βασικά θέματα που θα μας απασχολήσουν είναι οι θεολογικές προϋποθέσεις για την εκδήλωση των χαρισμάτων καθώς και η εφαρμογή τους στην πράξη. Το Άγιο Πνεύμα είναι εκείνο που χορηγεί την ποικιλία των χαρισμάτων και διασφαλίζει την ενότητά τους αφού είναι η πηγή τους. Κατά το

ο Λέκτωρ Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Χρήστος Τσιρώνης Παύλειος Λόγος

37


ο Επ. Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. κ. Νικόλαος Μαγγιώρος

Απόστολο Παύλο το Άγιο Πνεύμα αποτελεί το μέτρο, το μέσο και το περιβάλλον των χαρισμάτων. Για τα χαρίσματα ο Απόστολος κάνει λόγο και στην Ρωμ. 12,3-8 . Η εκδήλωση των χαρισμάτων δεν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο της Εκκλησίας της Κορίνθου. Η ποικιλία και η ετερότητα των χαρισμάτων είναι σαφής αλλά απουσιάζει οποιαδήποτε ιεράρχησή τους. Ο Απόστολος δεν κάνει συστηματική ανάλυση ούτε και τα τοποθετεί σε μια αξιολογική κλίμακα. Τα μέλη της Εκκλησίας με τα χαρίσματά τους λειτουργούν συμπληρωματικά το καθένα προς το σώμα του Χριστού. Το φαινόμενο των γλωσσών ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένο στην Εκκλησία της Κορίνθου. Υπήρχε ανταγωνισμός μεταξύ προφητείας και γλωσσών στην Κόρινθο. Κάποιοι συνδέουν το φαινόμενο της γλωσσολαλιάς με την έκσταση στη διονυσιακή λατρεία. Κάποιοι άλλοι ταυτίζουν τις γλώσσες με τις γλώσσες των αγγέλων οι οποίες είναι γνωστές και από τον ιουδαϊκό κόσμο (Διαθήκη Ιώβ). Οι Πατέρες ταυτίζουν τον όρο με τις ξένες γλώσσες, τελικά το «εν γλώσσαις λόγος». Η προφητεία προκρίνεται από τον Απόστολο έναντι της γλωσσολαλιάς. Η προφητεία είναι λόγος που παρέχει ο Θεός χωρίς εκστατική διάσταση, υπόκειται σε έλεγχο και συμβάλλει στην ιεραποστολή. 8) Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος: «Χαρισματικοί γέροντες στην εποχή μας».

ο Δρ. Θεολογίας κ. Αθανάσιος Παπαθανασίου

ο ποιητής κ. Δημήτριος Μπρούχος

38

Παύλειος Λόγος

Έγινε εκτενής αναφορά στα χαρίσματα σε σχέση με τα πρόσωπα (μοναχούς) στο πλαίσιο του Κυπριακού μοναχισμού. Οι χαρισματικοί γέροντες είναι γέννημα του Αγίου Πνεύματος. Με το βίο και το παράδειγμά τους οδηγούν ψυχές στο Θεό και επαληθεύουν το λόγο του Ευαγγελίου. Ο Σεβασμιώτατος ανέλυσε όρους όπως η προσευχή, η απομόνωση, η αδιάλειπτη πνευματική εργασία και η ησυχία (αδιάλειπτη προσευχή και νήψη ανεξάρτητα με το τί συμβαίνει στο γύρω περιβάλλον) κάνοντας ιστορική αναδρομή στον Κυπριακό μοναχισμό. Παρουσίασε την ιστορία τη Ιεράς Μονής Σταυροβουνίου η οποία ανάγει την αρχή της στην Αγία Ελένη. Αναφέρθηκαν ονόματα και περιστατικά του βίου των γερόντων της Μονής όπως ο γέροντας Διονύσιος (αγιορείτης και καυσοκαλυβίτης), ο Βαρνάβας και ο Καλλίνικος (ο οποίος ασκείτο στη σιωπή και στην εργατικότητα). Το 1910 ο Βαρνάβας εξελέγη ηγούμενος στην αδελφότητα η οποία αριθμούσε περίπου 70 μοναχούς. Ο Βαρνάβας φημιζόταν για την πραότητα, την ηρεμία και κυρίως την ειρήνη με την οποία αντιμετώπιζε τα πάντα. Δεν οργιζόταν ποτέ. Η Ιερά Μονή Σταυροβουνίου υπήρξε η Θηβαΐδα του Κυπριακού μοναχισμού. Στην Μονή υπήρχε η δυνατότητα νηστείας όλη την εβδομάδα (μόνο Σάββατο και Κυριακή έτρωγαν λάδι). Ο γέροντας Διονύσιος τηρούσε αυστηρή νηστεία. Ο μοναχός Γερμανός κατέληξε σε μαρτυρικό θάνατο. Πέθανε εργαζόμενος στους κήπους της Μονής. Βρέθηκε σημείωμά του όπου παρακαλούσε το Θεό να τον αξιώσει να πεθάνει δίχως ανθρώπινη παρηγοριά. Ο επισκέπτης σήμερα θα ανακαλύψει με ευχαρίστηση ότι τα λείψανα των γερόντων ευωδιάζουν. 9) Καθηγητής κ. Dvorkin: « Αποκλίσεις από τη χαρισματική ζωή της Εκκλησίας. Η περίπτωση του εναλλακτικού χριστιανισμού


για τη Νέα Εποχή». Ο καθηγητής Dvorkin παρουσίασε το κίνημα του Νεοπεντηκοστιανισμού. Το κίνημα είναι γνωστό και με τους όρους «θεολογία της ευημερίας», «το τρίτο κύμα», «ο ισχυρός ευαγγελισμός», «το κίνημα της πίστης» κ.α.. Οι οπαδοί του αποκαλούνται Νεοπεντηκοστιανοί ή Νεοχαρισματικοί. Πρόκειται ουσιαστικά για μια κοσμοθεωρία η οποία αρνείται τη θεότητα του Χριστού, για τον οποίο αναφέρει ότι πήρε τη φύση του σατανά. Η ύλη και η δημιουργία θεωρούνται από τους οπαδούς του κινήματος ως κάτι κακό. Στο πλαίσιο της εισήγησης προβλήθηκε βίντεο διάρκειας πέντε λεπτών στο οποίο οι σύνεδροι παρακολούθησαν την προσευχή «των πόνων της γέννας» με κυρίαρχο στοιχείο τα ουρλιαχτά. Ο Θεός γι’ αυτούς είναι πηγή μαγικής δυνάμεως. Όλα τα προβλήματα έχουν δημιουργηθεί από τους δαίμονες. Το Άγιο Πνεύμα, κατά τους Νεοπεντηκοστιανούς, ήταν η δύναμη που κράτησε το Χριστό μακριά από την αμαρτία. Η πλέον σκανδαλώδης θέση του Νεοπεντηκοστιανισμού είναι ότι ο Χριστός πήρε τη φύση του σατανά (θάνατος του Χριστού). Ο Θεός σύμφωνα με τον Κόμπλεντ είναι ο πιο αποτυχημένος όλων των εποχών. Οι Νεοπεντηκοστιανοί προσεύχονται σε κάποιον άλλο, εκείνος μπαίνει μέσα τους και τους εξουσιάζει. Δεν πρόκειται για αίρεση εφόσον δεν πρόκειται για χριστιανούς. Δυστυχώς το κίνημα κερδίζει πολλούς οπαδούς ανά τον κόσμο και έχει εισχωρήσει όχι μόνο σε ετερόδοξες χώρες αλλά και σε χριστιανικές. 10) Καθηγητής κ. Χρ. Τσιρώνης: «Θεσμός και χάρισμα: κοινωνική θεωρία και θεολογικές προεκτάσεις». Η εννοιολογική ανάλυση των όρων θεσμός και χάρισμα απασχόλησε τόσο την κοινωνιολογία όσο και τη θεολογία. Η Εκκλησία σύμφωνα με τον Max Weber είναι ένας γραφειοκρατικός οργανισμός. Όταν ο Weber αναλύει το δίπολο θεσμός και χάρισμα έχει κοινωνιολογικό ενδιαφέρον και όχι θεολογικό. Γι’ αυτόν είναι σαφές ότι υπάρχει ουσιώδης διαφορά ανάμεσα στα χαρίσματα και στη θεσμική διάστασή τους. Στο πρόσωπο του Χριστού ο Weber αναγνωρίζει ένα χαρισματικό ηγέτη. Σύμφωνα με τη θεολογική θεώρηση, όμως, ο Χριστός αποτελεί ένα από τα πρόσωπα της Αγίας Τριάδος που σαρκώθηκε για τη σωτηρία του ανθρώπου. Η θεσμοποίηση των λειτουργημάτων ξεκινά ήδη από τα πρώτα χρόνια της Εκκλησίας. Η πίστη είναι αναγκαίο να βιώνεται ως η ελεύθερη απάντηση του ανθρώπου στην κλήση του Θεού. Η ένταση θεσμού και χαρίσματος όπως αυτά νοούνται σε κοινωνιολογικό και θεολογικό επίπεδο θυμίζει την ένταση

θεωρίας – πράξης. Ο Χριστός αρνήθηκε το ρόλο του κοσμικού ηγέτη. Η δράση του Χριστού συνολικά φανερώνει την αυθεντία της χαρισματικής ζωής που υπερβαίνει τους θεσμούς. Τα χαρίσματα κατά τη θεολογική θεώρηση έχουν τόσο ιστορικό όσο και εσχατολογικό περιεχόμενο. Ο λόγος περί χαρισματικών ηγετών και η ταύτισή τους με τους θεσμούς οδηγεί στη φθίνουσα πορεία των θεσμών. Ο θεσμός εμπεριέχει το στοιχείο της στατικότητας ενώ το χάρισμα έχει μια δυναμική. 11) Καθηγητής κ. Ν. Μαγγιώρος: «Ο Απόστολος Παύλος στην ανατολική κανονική παράδοση». Η Αγία Γραφή μαζί με την Ιερή Παράδοση αποτέλεσαν τη βάση για τη διοίκηση της πρώτης Εκκλησίας. Οι κανόνες μαρτυρούν την εν Χριστώ ζωή σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο. Έχουν πρακτικό σκοπό και επιδιώκουν να λύσουν σύγχρονα (παροντικά) και όχι μελλοντικά προβλήματα. Η Αγία Γραφή αποτελεί κύρια πηγή της ανατολικής κανονικής παράδοσης παρ’ όλο που δεν είναι νομοκανονικό κείμενο. Υπάρχουν ιεροί κανόνες οι οποίοι προσπαθώντας να μεταφέρουν το βιβλικό κείμενο στην εποχή τους επιτρέπουν και κάποιες αποκλίσεις από την Αγία Γραφή. Σε σύνολο 770 κανόνων, 67 από αυτός περιλαμβάνουν χωρία από τις επιστολές του Αποστόλου Παύλου. Σε 36 πατερικούς κανόνες έχουμε 60 πατερικά χωρία που παραπέμπουν σε χωρία του Αποστόλου. Η ποικιλία των χαρισμάτων των μελών της Εκκλησίας αποτελεί δωρεά. Το Άγιο Πνεύμα είναι αυτό που εξασφαλίζει την ενότητα. Οι κανόνες είναι προϊόντα της ζωής εν Χριστώ των μελών της κοινότητας και θεμελιώνονται στην ιερή παράδοση. Λειτουργούν παράλληλα με τα βιβλικά και πατερικά κείμενα. Ο Νόμος δόθηκε για να φανεί πόσο πολύ παραβαίνουν οι άνθρωποι το θέλημα του Θεού. Δεν εξασφαλίζει τη σωτηρία. Το χάρισμα αποτελεί προϋπόθεση της άσκησης της εκκλησιαστικής εξουσίας. Ο σκοπός των κανόνων είναι η σωτηρία των ψυχών. 12) Δρ. κ. Αθ. Παπαθανασίου: «Ο χαρισματικός άνθρωπος στην αφρικανική παράδοση. Η περίπτωση της ασθένειας και της ίασης». Βασικός κορμός του αφρικανικού ειδώλου είναι η αδιάκοπη ροή των πραγμάτων. Πηγή των πάντων είναι το ύψιστο ον. Η αρρώστια θεωρείται αποτέλεσμα της δράσης προσωπικών όντων. Ο ασθενής μπορεί να δέχεται επίθεση από εχθρικά πνεύματα. Το πρώτο πράγμα που κάνει ο ασθενής στην Αφρική είναι να καταστήσει την αρρώστια του μη

προσωπικό γεγονός. Τη γνωστοποιεί στην οικογένεια – κοινότητα. Ο λόγος στην αφρικανική παράδοση έχει ευεργετικό χαρακτήρα, είναι φάρμακο. Ο ασθενής θεωρείται παραβάτης των αρχών της κοινωνίας και γι’ αυτό του ζητάται η διόρθωση, ίσως και η προσφορά θυσίας. Το πνεύμα του ανθρώπου που πέθανε άδικα ή σκοτώθηκε μπορεί να προκαλέσει ασθένεια συνήθως στους απογόνους του δράστη. Οι θεραπευτές, στην αφρικανική παράδοση, όταν εμφανιστεί ένας νέος ασθενής στην κοινότητα πραγματοποιούν «σαμανιστικό ταξίδι» προσκαλώντας το πνεύμα τους (αυτό που θα τους καταλάβει). Η πνευματοληψία είναι σύνηθες φαινόμενο στην αφρικανική παράδοση και ζωή. Τα πνεύματα καταλαμβάνουν συνήθως γυναίκες. Σε ό,τι αφορά το αντάμωμα της αφρικανικής πνευματοληψίας με τη σύγχρονη ιατρική, η δυτική ιατρική επικεντρώνει την προσοχή της στα ψυχικά αίτια. Οι αφρικανοί προσδοκούν συζήτηση από τον παραδοσιακό θεραπευτή τους. Προκειμένου να επιτευχθεί η ίαση επικεντρώνεται η προσοχή, από τους χριστιανούς Αφρικανούς, στην προσευχή και στην επίκληση του Αγίου Πνεύματος. Είναι προφανές ότι υπάρχει θρησκευτικός συγκρητισμός. 13) κ. Δημήτριος Μπρούχος: «Η τέχνη ως χάρισμα». Οι καλλιτέχνες μοιάζουν σαν να γεννήθηκαν για ένα συγκεκριμένο σκοπό. Θυμίζουν βιβλικούς οδοιπόρους. Πνευματική ή καλλιτεχνική δημιουργία είναι μια βιωματική εμπειρία πάντα σε ένα ηθικό δρόμο. Ζούμε σε μια εποχή πολλών εκπτώσεων. Σε μια κοινωνία ανταγωνιστική ακόμα και προς τον ίδιο της τον εαυτό, έντονα ωφελιμιστική, που συντηρεί έναν άνθρωπο μονοδιάστατο. Σε μια κοινωνία που κρατάει αποστάσεις από τον ανθρώπινο πόνο. Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα της αβεβαιότητας και της αμφιβολίας ο άνθρωπος μέσω της δημιουργίας (πνευματικής και καλλιτεχνικής) αναζητά το φως. Το πρώτο χάρισμα του Θεού στον άνθρωπο είναι η αγάπη. Τέχνη είναι η ικανότητα, η ιδιότητα να δίνει ο άνθρωπος με τα «γυμνασμένα» χέρια του μορφή στη ζωή. Χάρισμα είναι κάθε προτέρημα και δωρεά της αγάπης του Θεού στον άνθρωπο. Η αγάπη, η χαρά και η ειρήνη είναι τα τρία βασικά χαρίσματα. Η τέχνη είναι ο εναγκαλισμός όλων των κύκλων της ζωής. Στα περισσότερα έργα τέχνης, ακόμα και μέσα στα πιο αισιόδοξα μηνύματά τους, διακρίνει κανείς μια υφέρπουσα μελαγχολία. Στην πραγματικότητα χάρισμα είναι η φώτιση που δίνεται σε κάθε ψυχή. Η αγάπη είναι η κινητήρια δύναμη (αγάπην δε μη έχων, ουδέν έχω) της καλλιτεχνικής και πνευματικής δημιουργίας. Παύλειος Λόγος

39


ΛHΞH ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΒΕΡΟΙΑΣ κ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ Όπως κάθε χρόνο μετά το πέρας των εισηγήσεων ο Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής ομ. Καθηγητής κ. Ιωάννης Καραβιδόπουλος ανακοίνωσε το θέμα του επόμενου Συνεδρίου τον Ιούνιο του 2011 που θα είναι: «Η πνευματική πατρότης, κατά τον Απόστολο Παύλο». Τελευταίος έλαβε τον λόγο ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας ο οποίος παρουσίασε τον τόμο πρακτικών του προηγούμενου συνεδρίου και κήρυξε την λήξη των εργασιών του φετινού τονίζοντας: «Ζηλοῦντες» καί ἐμεῖς κατά τήν προτροπή τοῦ μεγίστου ἐν ἀποστόλοις ἀποστόλου Παύλου, τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, «τά χαρίσματα τά κρείττονα», δηλαδή τά πνευματικά, ἐπιχειρήσαμε νά τά ἀνιχνεύσουμε καί νά τά προσεγγίσουμε κατά τή διάρκεια τοῦ ΙΣΤ´ Διεθνοῦς Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου, τό ὁποῖο ὀργάνωσε καί φέτος πρός τιμήν τοῦ ἀποστόλου Παύλου ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας, καί τό ὁποῖο μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ καί τίς θεοπειθεῖς πρεσβεῖς τοῦ τιμωμένου ἀποστόλου ὁλοκληρώνεται σήμερα. «Ἐκκλησία: Θεσμός καί χάρισμα κατά τόν ἀπόστολο Παῦλο», ἦταν τό θέμα τοῦ συνεδρίου μας. Καί τή σχέση τῶν δύο ἐννοιῶν στή θεολογία τοῦ ἀποστόλου Παύλου, ὅπως καί τή συνταύτισή τους μέ τήν ἔννοια τῆς Ἐκκλησίας, πού ἀποτελεῖ θεσμό καί ταμειοῦχο τῶν χαρισμάτων, προσπάθησαν νά φωτίσουν μέ τίς εἰσηγήσεις τους οἱ ἐκλεκτοί ὁμιλητές μας. Παρακολουθήσαμε ἀρχικά τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο προσδιορίζει τήν ἔννοια τοῦ θεσμοῦ καί τήν ἔννοια τοῦ χαρίσματος μέσα ἀπό τά κείμενα τῶν Ἐπιστολῶν του ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Στή συνέχεια εἴδαμε πῶς γίνεται κατανοητή καί πῶς λειτουργεῖ ἡ ἔννοια τοῦ θεσμοῦ καί τοῦ χαρίσματος στήν ὀρθόδοξη παράδοση γενικά, ἀλλά καί εἰδικότερα στή θεολογία τοῦ αὐθεντικότερου ἑρμηνευτοῦ τῶν Ἐπιστολῶν τοῦ ἀποστόλου Παύλου, τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ὁ ὁποῖος τονίζει

40

Παύλειος Λόγος

Ο Σεβασμιώτατος παρουσιάζει τον τόμο πρακτικών του 2009 και κηρύσσει τη λήξη του συνεδρίου

τόσο τή χαρισματική πλευρά τῆς Ἐκκλησίας ὅσο καί τή θεσμική της ὑπόσταση, ἔτσι ὥστε θεσμός καί χάρισμα στή θεολογία καί τή ζωή τῆς Ἐκκλησίας νά ἔχουν ἄρρηκτη σχέση μεταξύ τους καί νά τελοῦν σέ ὀργανική καί λειτουργική ἑνότητα. Ἀκούσαμε ἀκόμη γιά τή θέση τοῦ ἀποστόλου Παύλου, πού ἀποτελοῦσε καί τό κυρίαρχο πρόσωπο τοῦ συνεδρίου μας, στήν ἀνατολική κανονική παράδοση. Κάνοντας μία ἱστορική ἀναδρομή εἴδαμε τή σχέση θεσμοῦ καί χαρίσματος καί στήν ἐποχή τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, κατά τήν ὁποία οἱ ἔχοντες τό χάρισμα τοῦ Θεοῦ προφῆτες ἔρχονται σέ ὁρισμένες περιπτώσεις σέ σύγκρουση μέ τούς ἐκπροσωποῦντες τόν θεσμό ἱερεῖς, ἐπειδή οἱ τελευταῖοι ὑπαγόμενοι στήν ἐξουσία τοῦ βασιλέως τοῦ Ἰσραήλ παρακολουθοῦσαν ἀδιαμαρτύρητα τή θρησκευτική κατάπτωση τοῦ ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ, χωρίς νά ἐκτελοῦν τά καθήκοντά τους ὡς ὤφειλαν. Στή συνέχεια εἴχαμε τήν εὐκαιρία νά ἀκούσουμε πῶς ἀντιλαμβανόταν οἱ πρῶτοι χριστιανοί τά χαρίσματα, ἀλλά καί σχετικά μέ τά φαινόμενα ἐνθουσιαστικῶν τάσεων πού ἐμφανίσθηκαν στήν ἀρχαία Ἐκκλησία, ἀλλά καί νά δοῦμε πῶς λειτούργη-

σε ἕνας ἄλλος θεσμός μέσα στόν θεσμό τῆς Ἐκκλησίας, ὁ θεσμός τῶν διακονισσῶν. Καί ἀκόμη ἀκούσαμε γιά τή θεολογική προσέγγιση τοῦ ἀποστόλου Παύλου σχετικά μέ τή θέση καί τή διακονία τῶν λαϊκῶν μέσα στήν Ἐκκλησία. Ἀπό τήν ἀρχαία Ἐκκλησία προχωρήσαμε μέχρι τήν ἐποχή μας, κατά τήν ὁποία, ἄν καί «ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία, ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις» τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ἡ ὁποία ἀνέδειξε καί στίς ἡμέρες μας χαρισματικούς γέροντες πού στηρίζουν καί παρηγοροῦν τούς ἀνθρώπους. Ἀκούσαμε γιά δύο ἄλλες ἐκφάνσεις χαρισμάτων στήν Ἐκκλησία, αὐτή τῆς ἰάσεως τῶν ἀσθενειῶν, πού σχετίζεται μέ τήν ἀντίληψη τῆς ἀφρικανικῆς παραδόσεως γιά τούς χαρισματικούς ἀνθρώπους, καί τῆς τέχνης ὡς χαρίσματος. Ἡ προσέγγιση τῶν ἐννοιῶν «θεσμός» καί «χάρισμα» δέν μποροῦσε νά μή γίνει καί ὑπό τό πρίσμα τῆς κοινωνικῆς θεωρίας καί τῶν θεολογικῶν προεκτάσεών της, προεκτάσεις πού εἶναι πολύ σημαντικές γιά νά ἀντιμετωπίσει κανείς τίς προκλήσεις τοῦ 21ου αἰῶνος σχετικά μέ τούς θεσμούς καί τά χαρίσματα.


Μεταξύ τῶν νέων θεσμῶν στήν ἐποχή μας εἶναι καί τό διαδίκτυο· καί τό ἐρώτημα πού τίθεται σχετικά μέ τήν ποιμαντική τῆς Ἐκκλησίας στήν ἐποχή τοῦ διαδικτύου ἦταν ἕνα ἀκόμη ἀπό τά θέματα πού μᾶς ἀπασχόλησαν. Τέλος προβληματισθήκαμε καί γιά τίς ἀποκλίσεις ἀπό τή χαρισματική ζωή τῆς Ἐκκλησίας πού ἐμφανίζονται στίς ἡμέρες μας, καί τούς κινδύνους πού ἐλλοχεύουν ἀπό τήν περίπτωση τοῦ ἐναλλακτικοῦ χριστιανισμοῦ γιά τή «Νέα Ἐποχή». Εἶναι, ἀσφαλῶς, δύσκολο νά συνοψίσει κανείς αὐτή τήν ὥρα σκέψεις καί ἐπιχειρήματα, ἀπόψεις καί διαπιστώσεις. Δέν εἶναι ἀπαραίτητο, ἄλλωστε, διότι εἶμαι βέβαιος ὅτι ὅλοι μάθαμε πολλά παρακολουθῶντας τίς τρεῖς αὐτές ἡμέρες τίς μεστές περιεχομένου ἀνακοινώσεις τοῦ Συνεδρίου μας, καί ὁ καθένας ἀπό ἐμᾶς κράτησε αὐτό πού χρειαζόταν περισσότερο στή σκέψη καί στήν ψυχή του. Ἡ ὥρα τῆς λήξεως τοῦ ΙΣΤ´ Διεθνοῦς Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου μας ἔχει σημάνει. Καί ἡ λήξη γίνεται κάθε χρόνο μέ τόν ἴδιο τρόπο: μέ

τήν παρουσίαση τοῦ τόμου τῶν Πρακτικῶν τοῦ προηγούμενου Συνεδρίου. Ἔτσι σήμερα ἔχω τή χαρά καί τήν τιμή νά σᾶς παρουσιάζω τόν τόμο τῶν Πρακτικῶν τοῦ ΙΕ´ Διεθνοῦς Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου μας πού πραγματοποιήθηκε τόν περασμένο Ἰούνιο μέ θέμα: «Ἡ οἰκογένεια: Παύλεια θεολογία καί σύγχρονη θεώρηση». Σᾶς τόν παραδίδω μέ τήν ἐλπίδα καί τήν εὐχή ὅτι οἱ ἐξαίρετες εἰσηγήσεις πού περιλαμβάνονται σ᾽ αὐτόν τόν καλαίσθητο τόμο θά ἀποτελέσουν ἀπαρχή ὀρθῆς ἀντιμετωπίσεως τῶν προβλημάτων ἀπό τά ὁποῖα ταλανίζεται ἡ σύγχρονη οἰκογένεια. Κλείνοντας τίς ἐργασίες τοῦ Συνεδρίου μας θά ἤθελα νά ἐκφράσω τήν εὐγνωμοσύνη μου πρός τούς Σεβασμιωτάτους ἐκπροσώπους τοῦ Οἰκουμενικοῦ καί τῶν λοιπῶν πρεσβυγενῶν καί νεωτέρων Πατριαρχείων καί τῶν Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν γιά τήν παρουσία τους καί τή συμμετοχή τους στό, πρός τιμήν τοῦ ἀποστόλου Παύλου, Διεθνές Ἐπιστημονικό Συνέδριο, πού ὀργάνωσε ἡ Ἱερά Μητρόπολη Βεροί-

ας, Ναούσης καί Καμπανίας. Εὐχαριστῶ ὅλους ὅσους παρακολούθησαν τίς ἐργασίες τοῦ Συνεδρίου μας, κληρικούς καί λαϊκούς, μοναχούς καί μοναχές, καί κυρίως τούς ἄρχοντες τῆς πόλεως καί τοῦ Νομοῦ μας, οἱ ὁποῖοι παρά τόν φόρτο τῶν καθηκόντων τους ἐτίμησαν καί δι᾽ αὐτοῦ τοῦ τρόπου τόν μέγα ἀπόστολο Παῦλο. Εὐχαριστίες ὀφείλω καί στούς κοπιάσαντες γιά τή διοργάνωση καί ἐπιτυχία τοῦ Συνεδρίου μας, κατ᾽ ἐξοχήν ὅμως στά μέλη τῆς Ἐπιστημονικῆς καί Ὀργανωτικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Συνεδρίου, στούς διακεκριμένους εἰσηγητές καί σέ ὅλους τούς συνεργάτες μου. Ἡ εὐχαριστία καί ἡ εὐγνωμοσύνη μας ὅμως πρός τόν τιμώμενο καί εὐλογήσαντα ἡμᾶς πρωτοκορυφαῖο ἀπόστολο Παῦλο δέν ἐκφράζεται μέ λόγια, ἀλλά μέ τήν εὐχή νά μᾶς ἀξιώσει ὁ Θεός, διά τῶν πρεσβειῶν του, νά συνεχίσουμε τόν θεσμό αὐτό τῶν Διεθνῶν Συνεδρίων πού ἀποτελεῖ καί αὐτός ἔκφανση τῶν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ χαρισμάτων.

ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μπομπρούϊσκ καί Μπύχοβ κ. Σεραφείμ απονέμει τιμητικές διακρίσεις Παύλειος Λόγος

41


Ελληνική Ραψωδία για το Χαλασμό Κυριακή 27 Ιουνίου

Σ

ε ποίηση του Δημήτρη Μπρούχου και μουσική του Δημήτρη Παπαδημητρίου, παρουσιάστηκε στις 27 Ιουνίου το βράδυ η Ελληνική Ραψωδία με τίτλο: «Ο Χαλασμός της Νάουσας 1822 μ.Χ.», στο Χώρο Τεχνών της Βέροιας. 
Συμμετείχαν, ως ερμηνευτές, η διακεκριμένη τραγουδίστρια Φωτεινή Δάρρα, ο ανερχόμενος Ανδρέας Σμυρνάκης και η Ναουσαία και πολλά υποσχόμενη Μαίρη Δούτση, καθώς η Χορωδία του «Ωδείου Ναούσης», με χοράρχη τον Δημήτρη Παρόλα.
Οι μουσικοί που έπαιξαν ήταν οι Γιώργος Καραγιάννης – μπουζούκι, Θεόδωρος Λαζάρου – μπάσο, Παναγιώτης Λουμάκης – πιάνο, Ουρανία Λαμπροπούλου – σαντούρι, Θεμιστοκλής Συμβουλόπουλος – κρουστά, Μιχάλης Πορφύρης – τσέλο, Αδάμ Δόγκας – κλαρινέτο.
 Στην
αρχή της εκδήλωσης τιμήθηκαν ο δρ. Ιστορίας του ΑΠΘ Αντώνιος Κολτσίδας και ο δάσκαλος και αγιογράφος Νικόλαος Χατζηιωάννου, οι οποίοι συνέβαλαν με τη συγγραφή των βιβλίων «Η Επανάσταση και η καταστροφή της

42

Παύλειος Λόγος

Νάουσας κατά το 1822» και «Οι μάρτυρες του χαλασμού της Νάουσας», αντίστοιχα, στην τιμή προς τους Ναουσαίους νεομάρτυρες.
Στο τέλος της ραψωδίας, αποδόθηκαν αναμνηστικά και ο σταυρός του Απ. Παύλου στους συντελεστές του έργου. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων στον χαιρετισμό του είπε: «Μέ ἰδιαίτερη χαρά καί τιμή σᾶς καλωσορίζω ἀπόψε στόν Χῶρο Τεχνῶν τῆς Βεροίας στήν καθιερωμένη πλέον μεγάλη μουσική ἐκδήλωση. Ἡ Ἱερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας ἔχει ἀφιερώσει τό τρέχον ἔτος στούς νεομάρτυρες τῆς Ναούσης. Σέ ἐκείνους τούς 2000 περίπου ἄνδρες καί κυρίως γυναῖκες καί παιδιά, οἱ ὁποῖοι συνελήφθησαν ἀπό τούς Τούρκους στή μεγάλη καταστροφή τοῦ 1822, ὁδηγήθηκαν ἐνώπιον τοῦ κριτοῦ, εἴτε στό πρόχειρο δικαστήριο πού στήθηκε στό Κιόσκι τῆς Νάουσας, εἴτε στή Θεσσαλονίκη, ὁμολόγησαν Χριστό καί, ἐπειδή δέν δέχθηκαν νά ἀρνηθοῦν τήν πίστη καί τήν ἀγάπη τους σέ Αὐτόν, ὑπέστησαν τόν μαρτυρικό θάνατο, ὁ ὁποῖος σέ πολλές

Απονομές τιμητικών διακρίσεων

περιπτώσεις συνοδεύθηκε ἀπό μακρά καί ἐπώδυνα βασανιστήρια. Ἡ Νάουσα τιμοῦσε πάντοτε, καί δικαιολογημένα, ὡς ἐθνομάρτυρες ὅλους ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι θυσιάσθηκαν στόν μεγάλο χαλασμό πολεμῶντας, ἀλλά καί ὅλους αὐτούς, οἱ ὁποῖοι προτίμησαν τόν θάνατο ἀπό τήν ὑποδούλωση καί τήν ἀτίμωση, καί ἔπεσαν σάν τίς ἡρωικές ἐκεῖνες γυναῖκες στά νερά τῆς Ἀράπιτσας, γράφοντας τή δική τους χρυσή σελίδα ἱστορίας. Δέν εἶχε ἀποδώσει ὅμως μέχρι σήμερα τήν ὀφειλόμενη τιμή στούς νεομάρτυρες της· σέ αὐτούς πού ὁ μαρτυρικός τους θάνατος, ἀποτέλεσμα τῆς ἐμμονῆς τους στήν πίστη τοῦ Χριστοῦ, τούς κατέτασσε αὐτοδίκαια μεταξύ τῶν ἁγίων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Καί αὐτούς τιμοῦμε ἰδιαιτέρως κατά τή διάρκεια τοῦ τρέχοντος ἔτους. Αὐτούς τούς νεομάρτυρες γιά τούς ὁποίους οἱ αὐτόπτες μάρτυρες καί οἱ σύγχρονοί τους ἱστορικοί βοοῦν συγκλονισμένοι ἀπό τήν ἀγριότητα τῶν δημίων καί τή δική τους γενναιότητα. Οἱ μαρτυρίες τους κυκλοφόρησαν ἀμέσως σχεδόν μετά τά τραγικά γεγονότα σέ ὅλη τήν Εὐρώπη καί συγκίνησαν βαθειά. Ἄμεση εἶναι ἡ μαρτυρία τοῦ φιλέλληνος ἱστορικοῦ Πουκεβίλ, πού δημοσιεύθηκε τό 1824 στό Παρίσι καί περιγράφει τό μαρτύριο τῶν Ναουσαίων νεομαρτύρων. «64 χριστιανοί σέ μία μόνη ἡμέρα», γράφει. Στή συνέχεια ἀναφέρεται στή γυναίκα τοῦ ὁπλαρχηγοῦ Καρατάσου πού μαρτύρησε «δεόμενη ὑπέρ τῶν δημίων της καί ἐπικαλούμενη τή βοήθεια τῆς Παναγίας», καί πιστοποιεῖ ὅτι οἱ Τοῦρκοι «δολοφόνησαν τή γυναίκα τοῦ Καρατάσου καί τοῦ Ζαφειράκη, ἐπειδή δέν δέχθηκαν νά ἀλλαξοπιστήσουν». Ἡ μία μαρτύρησε μέσα σέ ἕνα τσουβάλι μέ φίδια. Τή δεύτερη τήν ἔκτισαν μέσα σέ ἕνα τοῖχο! Συγκλονιστική εἶναι ἡ μαρτυρία μιᾶς ἡλικιωμένης γυναίκας ἀπό τόν Πολύγυρο, πού περιλαμβάνεται στό βιβλίο «Οἱ Ἑλληνίδες πρός τίς Γαλλίδες». Ἡ γυναίκα αὐτή εἶχε συλληφθεῖ μαζί μέ τήν κόρη της καί εἶχε φυλακισθεῖ μαζί μέ ἑκατό Ναουσαῖες γυναῖκες στή

www.imverias.gr

«Οι 1241 της Νάουσας, 1822 μ. Χ.»


Από την εκτέλεση της ελληνικής ραψωδίας στο Χώρο Τεχνών Βέροιας Θεσσαλονίκη. Τούς ζητήθηκε νά ἀρνηθοῦν τήν πίστη τους στόν Χριστό καί, ἐπειδή ὅλες ἀρνήθηκαν νά συμφωνήσουν, ὁδηγήθηκαν στά βασανιστήρια καί στό μαρτύριο. Ἡ ἴδια ἀφέθηκε τελικά ἐλεύθερη ἐξαιτίας κάποιου τυχαίου γεγονότος, ἔζησε ὅμως ἀπό κοντά ὄχι μόνο τό μαρτύριο τῆς ἴδιας τῆς κόρης της ἀλλά καί τά φρικτά βασανιστήρια πού ὑπέμεινε ἡ Μαρία Καρατάσου μέσα στόν σάκκο μέ τά φίδια, στόν ὁποῖο τήν εἶχαν βάλει οἱ δήμιοι τοῦ Λουμπούτ πασᾶ τῆς Θεσσαλονίκης, γιά νά τῆς προσφέρουν ἕνα σκληρό καί ἐπώδυνο μαρτύριο. Τά φίδια ὅμως τήν νάρκωσαν μέ τό δηλητήριό τους καί ἔτσι οἱ τελευταῖες στιγμές τοῦ μαρτυρίου της ἦταν λιγότερο ὀδυνηρές ἀπό ὅ,τι σχεδίαζαν οἱ βασανιστές της. «Κατάκοιτη», σημειώνει ἡ ἡλικιωμένη γυναίκα ἀπό τόν Πολύγυρο, «γράφω αὐτή τήν ἀφήγηση πού θά διαβαστεῖ στήν Εὐρώπη». Καί πράγματι: ἡ ἀφήγησή της καί διαβάστηκε καί συγκλόνισε καί συνεχίζει νά συγκλονίζει. «Μέ αὐτά τά ἀποτρόπαια θεάματα» τῶν βασανιστηρίων, στά ὁποῖα ὑπέβαλαν οἱ Τοῦρκοι τούς μάρτυρες, «σκόπευαν», γράφει ὁ Βασίλειος Νικολαΐδης, Ἕλληνας ἀπό τήν Κωνσταντινούπολη πού τόν συνέλαβαν οἱ Τοῦρκοι στή Χίο καί κατόρθωσε νά διαφύγει καί νά φθάσει στή Γαλλία, «νά κλονίσουν τήν πίστη τῶν ἑτοιμοθανάτων». Ἀλλά δέν τό κατόρθωναν· γιατί ἡ πίστη τους στόν Χριστό ἦταν τόσο ἰσχυρή πού δέν τόν ἀπαρνοῦντο οὔτε μπροστά στόν θάνατο. Ἐντυπωσιασμένος ἀπό τή δύναμη τῆς ψυχῆς καί τῆς πίστεώς τους περιγράφει τίς στιγμές τῶν νεομαρτύρων τῆς Ναούσης ἐνώπιον τῶν Τούρκων δικαστῶν

τους ὁ James Baker στό βιβλίο του «Ἡ Τουρκία στήν Εὐρώπη» πού δημοσιεύθηκε τό 1876. «Τούς φώναζαν ἕναν-ἕναν. Τούς ρωτοῦσαν τό ὄνομά τους καί στή συνέχεια ἀκολουθοῦσε ἡ ἴδια πάντα ἐρώτηση: «Γκιαούρη, πιστεύεις στόν θεό καί στόν προφήτη γιά νά σώσεις τήν ψυχή σου;» Ἡ ἀπάντηση ὅλων ἦταν μία: «Ὄχι». «Ἀληθινά», σημειώνει ὁ Baker, «αὐτοί ἦταν χριστιανοί μάρτυρες. Καί ἡ φυλή τους θά πρέπει νά εἶναι ἱκανή μεγάλων κατορθωμάτων». Αὐτά τά μεγάλα κατορθώματα τῶν χριστιανῶν μαρτύρων τῆς Νάουσας τό 1822 περιγράφουν καί οἱ νεώτεροι ἱστορικοί, ἀπό τόν Φιλιππίδη, τόν Πλαταρίδη καί τόν Στουγιαννάκη μέχρι τόν σύγχρονο ἱστορικό τῆς Ἠμαθίας Γ. Χιονίδη πού γράφει τό 1992 στό βιβλίο του «Ἡ Νάουσα, ἡ ἐπανάσταση καί ὁ χαλασμός της τό 1822» γιά ὅσα συνέβησαν. «Δέν ἦταν μόνο σύγκρουση Ἑλλήνων καί Τούρκων ἀλλά καί χριστιανικῆς καί μουσουλμανικῆς θρησκείας. Ἐπαναστάτησε ὁ Ἑλληνισμός ἀλλά καί ἡ Ὀρθοδοξία μετά ἀπό τόσες πράξεις μισαλλοδοξίας καί ἀναγκαστικοῦ ἐξισλαμισμοῦ». Οἱ γυναῖκες πού μαρτύρησαν «προτίμησαν τόν ἡρωικό θάνατο παρά νά ἀτιμασθοῦν ἤ νά ἀλλαξοπιστήσουν». Καί καταλήγει μέ τά λόγια τοῦ Τσάμη Καρατάσου, 40 χρόνια μετά τή μεγάλη καταστροφή. «Τοιουτοτρόπως ἡ Νάουσα ὑπῆρξε ἐκ τῶν ἁγιαστηρίων ἐκείνων τά ὁποῖα ἐβράχησαν μέ ἑκατόμβας ἐχθρῶν διά τήν ἐθνικήν σωτηρίαν ἀλλά ἐβαπτίσθη συνάμα εἰς δάκρυα μαρτύρων καί αἰχμαλωσίας». Γλαφυρά περιγράφει τά γεγονότα καί ἡ Θάλεια Σαμαρᾶ στό βιβλίο της «Ἀλέκτωρ μέν ἐλάλησε», τό ὁποῖο δημοσιεύθηκε τό

1971. «Πρῶτες ὁδηγήθηκαν οἱ γυναῖκες καί τά παιδιά τῶν ἀρχηγῶν. Οἱ ἐρωτήσεις κοινές γιά ὅλους. Ποιός εἶσαι. Τί δουλειά κάνεις. Ἄν ἔχεις χρυσάφι νά δηλώσεις. Ἄν θέλεις νά ἀλλάξεις τήν πίστη σου γιά νά σοῦ χαρίσουν τή ζωή. Ἀρνοῦνται ὅλοι. Χριστιανός γεννήθηκα. Οὔτε ἕνας ἐξωμότης». Ὅλοι αὐτοί οἱ Ναουσαῖοι νεομάρτυρες ἔλαβαν τό χάρισμα τοῦ μαρτυρίου καί τό τίμησαν τόν θεσμό τῆς Ἐκκλησίας μέ τό αἷμα τους. Ἡ Ἐκκλησία τούς συναρίθμησε στούς ἁγίους της, καί ἡ Ἱερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας τούς τιμᾶ καί ἀπόψε, κατά τήν ἐπίσημη αὐτή ἐκδήλωση τῶν ΙΣΤ´ Παυλείων, μέ ἕναν ξεχωριστό τρόπο: Μέ τήν ἑλληνική ραψωδία «Οἱ 1241 τῆς Νάουσας: 1822 μ.Χ.» σέ ποίηση τοῦ διακεκριμένου ποιητῆ Δημήτρη Μπρούχου καί μουσική τοῦ πολυβραβευμένου συνθέτη Δημήτρη Παπαδημητρίου. Ἡ εὐαισθησία καί τῶν δύο σπουδαίων δημιουργῶν συναντᾶται σ᾽ αὐτό τό ἔργο καί μεγαλουργεῖ. Καί ἀπόψε ἔχουμε τή χαρά καί τήν τιμή νά συμπράττουν καί οἱ δύο στόν Χῶρο Τεχνῶν. Τήν ὀρχήστρα διευθύνει ὁ ἴδιος ὁ συνθέτης κ. Δημήτρης Παπαδημητρίου. Ἀπαγγέλει ὁ ποιητής κ. Δημήτρης Μπροῦχος. Τίς μονωδίες ἑρμηνεύει ἡ ἐπίσης πολυβραβευμένη ἑρμηνεύτρια Φωτεινή Δάρρα καί οἱ ταλαντοῦχοι Ἀνδρέας Σμυρνάκης καί Μαίρη Δούτση. Τή Χορωδία τοῦ «Ὠδείου τῆς Νάουσας» διευθύνει ὁ χοράρχης της κ. Δημήτρης Παρόλας. Τούς εὐχαριστῶ ὅλους ἀπό καρδιᾶς! Καλή ἀκρόαση!». Παύλειος Λόγος

43


έναρξη καλλιτεχνικών εκδηλώσεων προς τιμήν του Απ. Παύλου • βραβεύσεις μαθητικού διαγωνισμού •

Κυριακή 27 - 2931 Ιουνίου Μαΐου

Τ

ο λατρευτικό πρόγραμμα ξεκίνησε με αρχιερατικό συλλείτουργο στον Ιερό Ναό του αγίου Αντωνίου Πολιούχου Βεροίας την Κυριακή 27 Ιουνίου κατά το οποίο προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ισπανίας και Πορτογαλίας κ. Πολύκαρπος, ενώ στον Όρθρο χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βόστρων κ. Τιμόθεος και τον θείο Λόγο κήρυξε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλουπόλεως κ. Ιερεμίας. Ακολούθως τελέστηκε μέ επισημότητα και λαμπρότητα η μνήμη του αποστόλου Παύλου στον μητροπολιτικό ιερό ναό των αγίων πρωτοκορυφαίων αποστόλων Πέτρου και Παύλου, ενώ τα ΙΣΤ΄ Παύλεια ολοκληρώθηκαν με τον πανηγυρικό υπαίθριο διορθόδοξο εσπερινό στο «Βήμα». Στον εσπερινό την παραμονή της εορτής

Από το αρχιερατικό συλλείτουργο στον Ι. Ν. Αγίου Αντωνίου Πολιούχου

44

Παύλειος Λόγος

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος χοροστατεί στον Εσπερινό της εορτής του Απ. Παύλου

www.imverias.gr

www.pavlia.gr

«Εγώ Λατρευτικές ο Άρχοντας εκδηλώσεις της γης»


χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, ενώ την κυριώνυμο ημέρα στον όρθρο χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βόστρων κ. Τιμόθεος και στο πολυαρχιερατικό συλλείτουργο προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ισπανίας και Πορτογαλίας κ. Πολύκαρπος, ενώ το θείο Λόγο κήρυξε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος. Μετά το πέρας της θείας Λειτουργίας πραγματοποιήθηκε εθιμοτυπική επίσκεψη στο Δημαρχείο της Βέροιας. Στον εσπερινό του «Βήματος» χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων ο οποίος και εξεφώνησε τον πανηγυρικό λόγο, ενώ εκ μέρους των ξένων εκπροσώπων απηύθυνε χαιρετισμό ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μπομπρούϊσκ καί Μπύχοβ κ. Σεραφείμ. Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΒΕΡΟΙΑΣ κ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΣΤΟ «ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ» «Τό χάρισμα τοῦ Θεοῦ ζωή αἰώνιος ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν». Μέ αὐτήν τή διαβεβαίωση ἐπισφραγίζει ὁ πρωτοκορυφαῖος καί μέγας ἀπόστολος Παῦλος τήν διδασκαλία του διά τήν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό εἰς τήν πρός Ρωμαίους ἐπιστολή του. Ἡ αἰώνιος ζωή ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ δέν εἶναι ἀποτέλεσμα τῶν ἀνθρωπίνων δυνάμεων, δέν εἶναι καρπός τῆς ἀνθρωπίνης προσπαθείας, ἀλλά εἶναι δωρεά καί χάρισμα τοῦ Θεοῦ. Εἶναι δωρεά καί

χάρισμα τοῦ Θεοῦ, διότι μόνο δι᾽ αὐτῆς ἔγινε ἐφικτή ἡ ἀπελευθέρωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν ἁμαρτία, μόνο δι᾽ αὐτῆς ἔγινε ἐφικτή ἡ ἀποκατάσταση τοῦ ἀνθρώπου ἐκεῖ ἀπό ὅπου διά τῆς παρακοῆς ἐξέπεσε. Καί ἐάν ἡ αἰώνιος ζωή εἶναι χάρισμα, ἡ ὁδός πού ὁδηγεῖ εἰς αὐτή δέν εἶναι ἄλλη ἀπό τήν ὁδό τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἐνεργεῖ ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ καί διά τῆς Ἐκκλησίας πρός σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Εἶναι ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία διανέμει ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ τά χαρίσματα εἰς τούς πιστούς «κατά τό μέτρον τῆς δωρεᾶς», ὄχι διά νά τά χρησιμοποιήσουν διά τήν προσωπική προβολή ἤ ὠφέλεια τους, ἀλλά διά νά διακονήσουν δι᾽ αὐτῶν τήν Ἐκκλησία καί τούς πιστούς, προκειμένου νά φθάσουν ὅλοι εἰς τήν σωτηρία. Ο Σεβ. Μητροπολίτης Βόστρων κ. Τιμόθεος Ὁ ἀπόστολος Παῦλος χοροστατεί στον Όρθρο της εορτής του Απ. Παύλου γνωρίζει ἀπό προσωπική ἀπόστολο. ἐμπειρία τήν ἐνέργεια Γνωρίζει ὁ οὐρανοβάμων ἀπόστολος τῆς θείας Χάριτος. Τόν συνήντησε εἰς τήν ἐνέργεια τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ, τόν δρόμο πρός τή Δαμασκό καί τοῦ διότι αὐτή ἦτο πού τόν ἀνεβίβασε μέχρι μετέβαλε ὁριστικά τή ζωή. Τόν μετέβαλε τρίτου οὐρανοῦ καί τοῦ ἐπέτρεψε νά ἀπό Σαῦλο σέ Παῦλο, ἀπό διώκτη σέ

Από την εθιμοτυπική επίσκεψη στο Δημαρχείο της Βέροιας

Παύλειος Λόγος

45


Λιτανευτική πομπή από τον μητροπολιτικό ι. ναό στο «Βήμα του Απ. Παύλου» για την τέλεση του διορθόδοξου Εσπερινού ἀκούσει «ἄρρητα ρήματα, ἅ οὐκ ἐξόν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι». Γνωρίζει ὁ μέγας ἀπόστολος τήν ἐνέργεια τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ, διότι ἀπήλαυσε πλῆθος χαρισμάτων, χωρίς ὅμως νά ὑψηγορήσει ποτέ δι᾽ αὐτά. Γνωρίζει ὅτι τά χαρίσματα εἶναι φανερώσεις τοῦ ἁγίου Πνεύματος, τό ὁποῖο διαιρεῖ «ἑκάστῳ πρός τό συμφέρον» ὄχι μόνο τό προσωπικό ἀλλά καί τό εὐρύτερο. Δι᾽ αὐτό καί ὁ ἴδιος ὁ κορυφαῖος ἀπόστολος θέτει τά χαρίσματα τά ὁποῖα ἔλαβε διά τοῦ ἁγίου Πνεύματος εἰς τή διακονία τῆς Ἐκκλησίας καί τῶν πιστῶν, θέτει τά χαρίσματά του εἰς τή διακονία

τοῦ Εὐαγγελίου καί τοῦ εὐαγγελισμοῦ «τῶν ἐν σκότει καί σκιᾷ θανάτου καθημένων» ἀνθρώπων, καί διασχίζει τήν ὑπ᾽ οὐρανόν διά νά κηρύξει «Χριστόν ἐσταυρωμένον, Ἰουδαίοις μέν σκάνδαλον, Ἕλλησι δέ μωρίαν, αὐτοῖς δέ τοῖς κλητοῖς, … Χριστόν Θεοῦ δύναμιν καί Θεοῦ σοφίαν». Καί εἰς τή διδασκαλία του στά πέρατα τῆς οἰκουμένης δέν παραλείπει ὁ θεόφρων ἀπόστολος νά διακηρύττει τό θαῦμα τῆς διαιρέσεως τῶν χαρισμάτων, τά ὁποῖα ὅμως συμβάλλουν εἰς τήν ἑνότητα καί τήν πρόοδο τῆς Ἐκκλησίας, διότι Ἐκκλησία καί χαρίσματα ἔχουν

Από την επιστροφή στον μητροπολιτικό ναό μετά την ολοκλήρωση του Εσπερινού

46

Παύλειος Λόγος

τήν αὐτή πηγή καί προέλευση, τό ἅγιο Πνεῦμα καί τήν τρισυπόστατη θεότητα ἐν τῷ συνόλῳ της. Δι᾽ αὐτό καί διακηρύσσει ἐπανηλειμμένα ὁ ἀπόστολος: «Ἑκάστῳ δίδοται ἡ φανέρωσις τοῦ πνεύματος πρός τό συμφέρον· ᾧ μέν γάρ διά τοῦ πνεύματος δίδοται λόγος σοφίας, ἄλλῳ δέ λόγος γνώσεως κατά τό αὐτό πνεῦμα, ἑτέρῳ πίστις ἐν τῷ αὐτῷ πνεύματι, ἄλλῳ δέ χαρίσματα ἰαμάτων ἐν τῷ ἑνί πνεύματι, ἄλλῳ δέ ἐνεργήματα δυνάμεων, ἄλλῳ προφητεία, ἄλλῳ διακρίσεις πνευμάτων, ἑτέρῳ γένη γλωσσῶν, ἄλλῳ δέ ἑρμηνείᾳ γλωσσῶν· πάντα δέ ταῦτα ἐνεργεῖ τό ἕν καί τό αὐτό πνεῦμα, διαιροῦν ἰδίᾳ ἑκάστῳ καθώς βούλεται». Ἡ διαίρεσις αὐτή τῶν χαρισμάτων δέν διαιρεῖ τούς ἀνθρώπους, ἀντίθετως αἴρει τήν προϋπάρχουσα ἐξαιτίας τῆς ἁμαρτίας διάσταση μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπων ἀλλά καί τήν ἐκ τῆς αὐτῆς αἰτίας ὑφισταμένη διάσπαση τῆς ἑνότητος μεταξύ τῶν ἀνθρώπων. Καί ἡ θαυμαστή αὐτή ἐκ διαιρέσεως προερχομένη ἑνότης ὀφείλεται εἰς τήν προέλευση τῶν χαρισμάτων ἐκ τοῦ ἑνός καί τοῦ αὐτοῦ Παναγίου Πνεύματος, τοῦ λαλοῦντος καί ἐνεργοῦντος καί διαιροῦντος τά χαρίσματα, ἀλλά παραλλήλως καί συγκροτοῦντος ὅλον τόν θεσμόν τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ καί τόν ζωτικό χῶρο τῶν χαρισμάτων τοῦ ἁγίου Πνεύματος, τά ὁποῖα καί δέν νοοῦνται


Διορθόδοξος Εσπερινός στο «Βήμα του Απ. Παύλου» χοροστατούντος του Σεβ. Μητροπολίτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος οὔτε ὑφίστανται ἐκτός αὐτοῦ, συνδυάζονται ὅμως ἁρμονικῶς ἐν τῷ σώματι τοῦ Χριστοῦ, δηλαδή τήν Ἐκκλησίαν, ὥστε νά κινοῦν τά μέλη Του, δηλαδή τούς πιστούς, εἰς ἐκπλήρωσιν τῆς διακονίας καί πρός σωτηρίαν. Αὐτή ἡ διαίρεσις τῶν χαρισμάτων δέν διῄρεσε, ἀσφαλῶς, οὔτε καί τούς δύο τιμωμένους σήμερον πρωτοκορυφαίους ἀποστόλους, τόν ἀπόστολον Πέτρον καί τόν ἀπόστολον Παῦλον, τούς ὁποίους ἀπό κοινοῦ ἑορτάζει ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία «ὡς διῃρημένους τῷ σώματι καί ἡνωμένους τῷ πνεύματι», διότι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀντιλαμβάνεται καί ἀντιμετωπίζει τήν διαφορετικότητα τῶν χαρισμάτων ὡς εὐλογία τοῦ Θεοῦ πρός ἐπιτέλεσιν τοῦ προορισμοῦ της, ὁ ὁποῖος δέν εἶναι ἄλλος παρά ἡ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, δηλαδή ἡ οἰκείωσις τοῦ κοινοῦ πρός ὅλους ἀνεξαιρέτως τούς ἀνθρώπους θείου χαρίσματος τῆς αἰωνίου ζωῆς, εἰς τό ὁποῖο ἀναφέρεται ὁ μέγας ἀπόστολος Παῦλος γράφοντας. «Τό χάρισμα τοῦ Θεοῦ ζωή αἰώνιος ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν». Αὐτό τό χάρισμα τοῦ Θεοῦ ἠξιώθημεν καί ἐμεῖς νά λάβουμε, ἀδελφοί μου, διά τοῦ κηρύγματος τοῦ ἀποστόλου τῶν

Ἐθνῶν, εἰς αὐτόν τόν τόπον, εἰς τόν ὁποῖον τήν παροῦσαν ἑσπέραν τελοῦμε τόν πανηγυρικόν διορθόδοξον ἑσπερινόν πρός τιμήν τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, τοῦ μεγίστου ἐν ἀποστόλοις ἀποστόλου Παύλου. Εἰς τόν τόπον αὐτόν ἀκούεται καί ἀπόψε διά μίαν εἰσέτι φορά ἡ προτροπή του πρός τόν μαθητή του, ἐπίσκοπο Ἐφέσου Τιμόθεο, προτροπή ἡ ὁποία ἀσφαλῶς ἰσχύει δι᾽ ὅλους ἐμᾶς ἀνεξαιρέτως: «Μή ἀμέλει τοῦ ἐν σοί χαρίσματος», λέγει ὁ ἀπόστολος. Καί τό χάρισμα εἶναι διά τούς πιστούς τό χάρισμα τῆς αἰωνίου ζωῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. Εὐγνώμονες εἰς τόν κηρύξαντα καί εἰς ἡμᾶς τόν Χριστόν, διά τοῦ ὁποίου ἐλάβομεν τό χάρισμα, ἀναπέμπομε καί αὐτήν τήν ὥρα τήν ὁλόθυμον εὐχαριστία, δεόμενοι νά δεχθεῖ ἐν εὐμενείᾳ τό ταπεινό δῶρο τῆς εὐγνωμοσύνης καί τοῦ σεβασμοῦ μας, τό ὁποῖο ἀπό κοινοῦ κλῆρος καί λαός, ἄρχοντες καί ἀρχόμενοι, τοῦ προσφέραμε καί φέτος: τά ΙΣΤ´ Παύλεια. Εὐχαριστίες καί εὐγνωμοσύνη ἀνήκουν καί πρός ὅλους τούς Σεβασμιωτάτους καί Θεοφιλεστάτους ἀρχιερεῖς, τούς ἐκπρο-

σώπους τῶν πρεσβυγενῶν καί νεωτέρων Πατριαρχείων καί τῶν Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν, οἱ ὁποῖοι ἐλάμπρυναν μέ τή συμμετοχή τους καί τό Διεθνές Ἐπιστημονικό καί Θεολογικό Συνέδριό μας ἀλλά καί τίς λατρευτικές ἐκδηλώσεις πρός τιμήν τοῦ πρωτοκορυφαίου καί οὐρανοβάμονος ἀποστόλου Παύλου. Διά μίαν εἰσέτι φορά ἐκφράζω τίς εὐχαριστίες μου καί πρός τά μέλη τῆς Ἐπιστημονικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ ΙΣΤ´ Διεθνοῦς Συνεδρίου πρός τιμήν τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Εὐχαριστίες ἀνήκουν καί εἰς τούς παρισταμένους ἄρχοντες, στόν εὐλαβῆ κλῆρο καί τόν εὐσεβῆ λαό, σέ ὅλους τούς συνεορτάζοντες καί συμπανηγυρίζοντες προσκυνητές τοῦ Ἱεροῦ αὐτοῦ Βήματος τοῦ πρωτοκορυφαίου ἀποστόλου. Εὔχομαι, διά τῶν πρεσβειῶν τοῦ τιμωμένου ἀποστόλου καί διδασκάλου τῶν Βεροιέων, τοῦ ἀποστόλου Παύλου, ὁ Θεός νά χαρίζει σέ ὅλους «ὑπερεκπερισσοῦ ὧν αἰτούμεθα ἤ νοοοῦμεν κατά τήν δύναμιν τήν ἐνεργουμένην ἐν ἡμῖν».

Παύλειος Λόγος

47


ΕΦΗΜ ΕΦΗΜ

Ι∆ΕΣ ΕΙΡ∆ΕΣ ΕΡ

ΠΕΡΙΟ ΠΕΡΙΟ

ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ ΤΕΛΟΣ

Ταχ. Γραφείο Ταχ. Γραφείο ΒΕΡΟΙΑΣ ΒΕΡΟΙΑΣ

αριθµ. κωδ. αριθµ. κωδ. 2638 2638

ΚΑ ∆ΙΑ ∆ΙΚ


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.