Editie Slurf 23-2

Officieel orgaan der werktuigbouwkundige studievereniging ‘Gezelschap Leeghwater’ te Delft | jaargang 23 - januari 2019 - no. 2

Energie afrekening Kernenergie zonder het afval Berekende bochten

Zilte zeeplanten

De Fermiparadox

De geschiedenis van

Groene smurrie als

Helemaal alleen in

de lange latten

toekomstperspectief

het universum

| Redactioneel Voor u ligt de eerste editie van 2019, de tweede editie van de Slurf gedurende jaargang 23. Het Slurfweekend kwam in het begin wat moeizaam op gang maar dit is snel herpakt.

Ondanks de gelimiteerde aanwezigheid vanwege een aantal afwezige redactieleden is de extra last subliem opgevangen door de Oud-Slurfers en de leden van de ROS. In deze verwarmende wintereditie komen er allerlei ver uit elkaar liggende onderwerpen langs. Zo gaat Sam Edmonds, Eindredacteur, u vast helpen voorbereiden op de skivakantie door de geschiedenis achter deze lange latten toe te lichten. Berk Çolak, Secretaris, dompelt u onder in de wereld van de algen en de vele mogelijkheden van deze organismen. Onze Commissaris Lay-Out, Thomas Meisters, gaat met u op zoek naar ander intelligent leven in het gigantische universum. Kersverse Redacteur Max Verheijen heeft zich verdiept in de niet kapot te krijgen zelfhelende materialen en Evan Tets weegt de voor en nadelen van kernergie tegen elkaar op. Tot slot heb ik zelf gekeken naar een specifieke manier van kernfusie en of dat al onze energiegerelateerd problemen op zou kunnen lossen. De Slurf is, naast de vaste artikelen van de Redactieleden, zoals altijd gevuld met externe stukken. In ‘Alumnus aan het woord’ vertelt de heer Arnoud Stibane over zijn loopbaan na de studie Werktuigbouwkunde. Verder schrijft Pim de Boer in het ‘Buitenlandverhaal‘ over zijn tijd als uitwisselingsstudent in het frisse Vancouver.

Algemene Voorwaarden

De Slurf verschijnt viermaal per jaar en is een uitgave van Gezelschap Leeghwater, de studievereniging van werktuigbouwkundige studenten aan de Technische Universiteit Delft. Niets uit deze uitgave mag gereproduceerd worden en/of openbaar gemaakt worden door middel van boekdruk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Gezelschap Leeghwater.

Gezelschap Leeghwater verklaart dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kan zij op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Tevens is zorgvuldig gezocht naar rechthebbenden van de gepubliceerde illustraties, dit is echter niet in alle gevallen na te gaan.

Wanneer u denkt auteursrechten te hebben kunt u contact opnemen via onderstaande gegevens.

Gezelschap Leeghwater aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

2

“Wat voor geur zou daar vanaf komen” - H. Blok Na mijn formidabele tijd bij dit taalkundige team wordt het echt tijd voor mij om het stokje door te geven. Wegens omstandigheden heb ik een extra editie mee mogen werken, waardoor dit al de vijfde uitgave is waar ik mijn naam onder mag zetten. Volgende editie zal ik zeker even langskomen om de redactie een handje te helpen. Ook wil ik iedereen die heeft bijgedragen aan het succesvol vervaardigen van deze editie van de Slurf bedanken.

Allereerst het bestuur van Gezelschap Leeghwater voor het aandragen van de bestuursstukken en het openstellen van hun kantoor. Verder bedank ik alle Oud-Slurfers en leden van de ROS. Zonder Wouter van der Wal, Jeffrey Geudeke, Thomas Ceha, Klaas Koerten, Tessa Talsma, Nico van Leeuwen, Bob van der Windt, Eva Schlosser, Jim Kieft en Daan Koetzier was dit Slurfweekend niet zo’n succes geweest. Mijn opvolger, Sam Edmonds, wens ik veel voorspoed en vertier bij het Hoofdredacteurschap van de volgende editie van de Slurf.

Slurf Hoogh!

Rudolf Keij, Hoofdredacteur

Redactie

Hoofdredacteur: Rudolf Keij Eindredacteur: Sam Edmonds Secretaris: Berk Çolak Commissaris Lay-Out: Thomas Meisters Redacteur: Max Verheijen Redacteur: Evan Tets QQ'er: Helène Blok Met dank aan de ROS Rechthebbende coverfoto: Sub-Zero

Verzending

De Slurf wordt verzonden aan de ereleden, het College Leden van Verdiensten, de leden van studievereniging Gezelschap Leeghwater en de Vereniging Oud Leeghwater. De Slurf wordt verzonden aan instellingen binnen en buiten Delft, alle professoren van de faculteit 3mE en bedrijven waarmee Gezelschap Leeghwater samenwerkt.

De PR-afdeling van de faculteit ontvangt 200 exemplaren ten behoeven van voorlichting. De Slurf is ook digitaal te vinden op de website van Gezelschap Leeghwater.

Slurfredactie

Lijkt het je leuk om de Slurfredactie te versterken?

Stuur dan een mail naar Slurf@leeghwater.nl

Abonnementen

Het aanvragen van een abonnement kan via de vermelde gegevens. Een abonnement op de Slurf kost 14 euro per jaar. Nieuwe abonnementen kunnen het gehele jaar door ingaan. Een abonnementsjaar loopt gelijk met een collegejaar en dus wordt de eerste maal het abonnement pro rata berekend.

Oplage & Druk

2700, BladNL, Maarssen

Gezelschap Leeghwater

Faculteit 3mE Mekelweg 2, 2628 CD Delft Tel: +31 15 27 86 501 info@leeghwater.nl www.leeghwater.nl IBAN: NL56 ABNA 0442310919 Giro : NL26INGB0000066967

Inhoud | Fuseren kan je leren

Redactioneel | 2 Van het bestuur | 4

Een potentiĂŤle oplossing voor het energieprobleem

Onderwijs Bachelor | 5

pagina 6

SnapSlurf | 9

TrendinTech

Activiteiten | 10 Commissieverhaal | 15

Systemen van de sneeuwlat

FSR | 16 IHK | 20

Vroeger toen de latten nog van hout waren

Buitenlandverhaal | 22

pagina 12

Gadgets | 28

Genetic Literacy Porject

Serenelakes

Zelfhelende toekomst | 30 Alumnus aan het woord | 32

Algehele toekomst

De kern van het energieprobleem | 34 Nawoord | 38

Van landbouw naar zeebouw om de toekomst te redden

Puzzel | 39

pagina 18

Adverteerdersindex: Sioux | 17 AME | 27

Een paradoxaal bestaan

AME | 37 DDB | 40

Op zoek naar ander leven in dit kille universum

AgronoMag

pagina 24

3

Gezelschap Leeghwater

Van het bestuur |

Al een aantal maanden kan er genoten worden van de Technische Uiting die nu in de vijver voor 3mE staat.

Een levensgrote stalen olifant die wij als vereniging aan de faculteit hebben geschonken en die laat zien hoe de studie Werktuigbouwkunde en Gezelschap Leeghwater verbonden zijn. Deze olifant is een perfect voorbeeld om te laten zien wanneer je maar achter je idee staat en niet opgeeft, het lukt. Een jaar terug hadden wij als vereniging alleen kunnen dromen van dit resultaat, dat nu werkelijkheid is.

Zoals Jack Ma, de oprichter van Alibaba Group ooit zei:

“Never give up. Today is hard, tomorrow will be worse, but the day after tomorrow will be sunshine. ” Niet opgeven en achter je ideeën staan, dat is iets wat je bij iedere student aan de TU Delft terug ziet. Het is geweldig om te zien wat de studenten hier allemaal voor elkaar kunnen krijgen doordat ze in hun ideeën geloven. Ook bij Gezelschap Leeghwater is deze motivatie terug te vinden.

De commissieleden zitten vol nieuwe ideeën en doen hun uiterste best om deze te verwezenlijken. Een aantal activiteiten hebben we dit jaar al mogen meemaken. Zo zijn er veel interessante en druk bezochte lunchlezingen geweest en waren de ouderdagen een groot succes.

4

Ook het hoogtepunt van het jaar is van start gegaan.

Zondag 16 december werd de vereniging officieel 151 jaar oud en dit is groots gevierd tijdens onze diesweek die volgde. In deze week was er een magische excursie naar de Efteling om achter de schermen te kijken bij de nieuwe attractie, de Symbolica. Ook was er een diesstunt in de foyer van 3mE, die tot arcadehal was omgebouwd. De nieuwe kalender werd uitgedeeld onder het genot van champagne en taart om er een feestelijk evenement van te maken. Deze week is er ook fanatiek gelasergamed door 3mE heen. We kijken met veel plezier terug op de diesweek.

De kerstvakantie die na deze feestelijke week volgde, bood wat welverdiende rust en gaf ons de mogelijkheid om weer nieuwe energie te krijgen. Volledig uitgerust kunnen we het komend jaar weer net zo enthousiast door want we hebben weer een aantal mooie activiteiten voor ons. Met een Surfreis, Mechnificent en de Business Tour, belooft deze periode weer bijzonder te worden.

Wij kijken uit naar de kansen die dit kalenderjaar ons zal brengen en zullen ons uiterste best doen om alles wat er in zit, eruit te halen. Zo zullen we ons inzetten voor alle studenten van Werktuigbouwkunde en kunnen we onze prachtige vereniging weer een stukje mooier te maken.

Namens het gehele bestuur wens ik iedereen een mooi en fantastisch 2019 toe.

Job Schouten Voorzitter Gezelschap Leeghwater

Onderwijs Bachelor Elke editie van de Slurf bevat een onderwijspagina. Op deze pagina vind je de laatste nieuwtjes en feitjes op het gebied van onderwijs. Heb je een vraag, opmerking of klacht?

Stuur dan een mail dan naar bachelor@leeghwater.nl of Whatsapp naar 0152786501.

Instructiezalen open

Mede dankzij de FSR zijn vanaf nu de instructiezalen op de eerste verdieping standaard open om als studieplek gebruikt te worden wanneer er geen colleges worden gegeven. Dit betekent dat wanneer er geen college wordt gegeven er 452 extra studieplekken bijkomen. De instructiezalen dienen dan als stilteruimtes. Voorheen werden de instructiezalen alleen in de witte week en tentamenweek open gezet als je zelf bij het servicepunt een sleutel kwam halen. Wij zijn erg blij met de extra studieplekken en hopen dat de studenten er veel gebruik van zullen maken.

OCWB

De OCWB is de Opleidingscommissie van de Bachelor Werktuigbouwkunde. Elke studie heeft een bijbehorende opleidingscommissie, dit is een commissie bestaande uit professoren, docenten en studenten die hier samen de belangen behartigen van de studenten en de faculteit.

Doordat ze één keer per maand rond de tafel zitten met hen, wordt er goed geluisterd en hebben ze een belangrijke positie. Enkele onderwerpen waar zij zich over buigen zijn: het gebruik van Engels in de bachelor, de overgang van Matlab naar Python en de inhoud van de vakken.

Elk jaar worden er weer nieuwe studenten gevraagd om deel te nemen aan de OCWB. Lijkt het jou dus leuk om mee te praten over het onderwijs en jouw mening te laten horen? Kom dan even langs het kantoor of stuur een mailtje naar onderwijs@leeghwater.nl.

Onderwerp Ontwerpwedstrijd

In week één van kwartaal drie zal de ontwerpwedstrijd voor alle eerstejaars Werktuigbouwkunde studenten weer van start gaan. Dit betekent dat in het eerste college van het projectvak, op maandag elf februari, natuurlijk ook weer het thema bekend wordt gemaakt. Het zal hier voor alle eerstejaars duidelijk worden met welke soort apparaten er dit jaar gestreden zal worden om de eerste prijs.

Elk jaar wordt door Gezelschap Leeghwater meegedacht over het onderwerp en zo weten wij dat er op dit moment al hard wordt nagedacht over een leuke en interessante uitdaging. Er zijn al veel ideeën langsgekomen en er zal binnenkort definitief besloten worden waar de eerstejaars zich een halfjaar lang in vast kunnen bijten.

Nieuwe projecttafels en AWS

Na de kerstvakantie zal de faculteit weer een stukje mooier zijn. De oude en beschadigde projecttafels in de gangen zullen worden omgewisseld voor splinternieuwe tafels.

Wij zijn erg benieuwd wat jullie van de nieuwe tafels gaan vinden en nodigen jullie ook vooral uit om je mening te laten horen. Om ervoor te zorgen dat deze tafels mooi blijven, wordt de AWS ook flink aangepakt. De AWS, ook wel de studenten assemblagewerkplaats, die zich in de kelder van de faculteit bevindt, wordt momenteel in een compleet nieuw jasje gestoken. Er zal onder andere een betere ventilatie worden geïnstalleerd en er zal meer gereedschap aanwezig zijn. Door ruimere openingstijden hoeft er dus niet meer geklust te worden aan de, nieuwe, projecttafels.

Succes met studeren.

Leeghwater

Geertje Neijmeijer, Commissaris Onderwijs Bachelor

Ontwerpwedstrijd 2018

5

Apkure

Fuseren kan je leren De hedendaagse kerncentrales die veel in gebruik zijn wekken voornamelijk energie op door middel van kernsplijting. Deze manier van energie opwekken is verre van de optimale manier van energieproductie.

Bij kernsplijting komt er energie vrij wanneer de nucleus, ofwel atoomkern in kleinere, lichtere nuclei splijt. Bij deze reactie gaat een groot deel van de vrijgekomen energie verloren omdat het vrijkomt in de vorm van neutronen en gammafotonen. Tegenover kernsplijting staat kernfusie, dat theoretisch vele malen meer energie kan produceren.

Knallende reactie

Kernsplijting is momenteel de meest gebruikte manier waarmee kernenergie wordt opgewekt. Bij deze methode van energie opwekken splijt de nucleus van een atoom in kleinere deeltjes in de vorm van gammastraling en vrije neutronen, ook ontstaat er bij deze reactie veel energie.

6

De nucleus, bestaande uit protonen en neutronen, kan uit elkaar vallen door een nucleaire reactie of radioactief verval. Bij kernfusie worden twee nuclei samengevoegd en vormen dan één of meer andere atomaire nuclei en verscheidene subatomaire deeltjes, zoals vrije neutronen of protonen. Het verschil in massa tussen het beginproduct en eindproduct komt tijdens de reactie vrij als energie, of er kan juist energie worden opgenomen tijdens de reactie.

Dit gebeurt vaker bij reacties met zwaardere atomen.

Wanneer de nieuw ontstane nucleus lichter is dan het ijzerisotoop Fe-56 komt er meestal energie vrij. Wanneer de gecreëerde nucleus zwaarder is dan dit ijzerisotoop, wordt er meestal energie opgenomen tijdens de reactie. Lichtere elementen, zoals waterstof en helium, zijn hierdoor meer geschikt voor kernfusie en zwaardere elementen, zoals plutonium en uranium, zijn juist beter voor kernsplijting.

Fantastische fusie

De meest veelbelovende waterstoffusie is deuterium tritium fusie, in het kort D-T fusie genoemd. Deuterium en tritium zijn beide waterstof isotopen, waarin deuterium bestaat uit 2H en tritium uit 3H. Deuterium is een redelijk stabiel isotoop, terwijl tritium zeer instabiel en bovendien schaars is. Als alternatief voor tritium kan ook gebruik van helium-3 gemaakt worden. Dit heliumisotoop kan dezelfde reactie veroorzaken als tritium. Helium-3 is ook niet in overvloed aanwezig, omdat het vanwege zijn lage atoommassa

door de aardatmosfeer de ruimte intrekt. Helium-3 komt wel relatief veel voor op de maan. Dit komt doordat de maan al miljarden jaren blootstaat aan zonnewind.

Helium-3 is zo geschikt voor de reactie bij kernfusie, omdat bij de reactie met deze stof veel energie vrijkomt zonder het omliggende materiaal radioactief te maken. Het nadeel van helium-3 is dat het pas op hoge temperaturen reageert.

Aneutronische fusie

Aneutronische fusie is een andere manier van energie genereren door hitte te creëren. Bijna elke manier van het opwekken van energie gebruikt een stof waarmee water of een soortgelijke stof wordt opgewarmd, dat vervolgens een turbine aandrijft. Aneutronische fusie is een uitzondering op deze regel. Bij aneutronische fusie ‘dragen’ neutronen niet meer dan één procent van de totale opgewekte energie. De energie die vrijkomt bij de reactie kan namelijk vrijkomen in de vorm van warmte of in de snelheid waarmee de vrijgekomen neutronen wegschieten. Bij de reeds gebruikte vormen van kernenergie gaat er een groot deel van de energie in de snelheid waarmee de neutronen wegschieten, tot tachtig procent. Dit betekent dus dat er bij aneutronische fusie minder energieverlies is in de vorm van neutronen. Dit zou ook de problemen die bij kernfusie ontstaan door de weggeschoten hoogenergetische neutronen kunnen wegnemen. Neutronenstraling komt voor bij zowel kernsplijting als kernfusie en bestaat uit vrijgekomen hoogenergetische neutronen. Voorbeelden van problemen die deze hoogenergetische neutronen met zich meebrengen zijn neutronenactievering, ioniserende straling en allerlei veiligheidsmaatregelen omtrent biologische afscherming en veiligheid. Hierdoor gaat er veel energie verloren aan de neutronen, wat niet gebruikt wordt voor het opwekken van energie. Tevens is deze straling zeer schadelijk voor de machine waarin de reactie plaatsvindt, waardoor deze sneller slijt.

Voor aneutronische fusie is er een reactie nodig waarbij twee stoffen met elkaar kunnen fuseren zonder dat er neutronen worden uitgezonden. Er zijn verschillende reacties die hiervoor theoretisch geschikt zijn. Mogelijke reacties zijn deuterium in combinatie met helium-3 of met lithium-6. Beide reacties zenden significant minder neutronen uit, echter zenden ze nog steeds een paar procent uit in de vorm van neutronen. Het gewenste resultaat is dat minder dan één procent van de opgewekte energie in de vorm van neutronen verdwijnt. Andere mogelijke reacties zijn die van helium-3 met lithium-6 of met zichzelf. Het probleem hierbij is echter het gebrek aan helium-3. Er loopt

weinig onderzoek naar deze reacties wegens de schaarste van deze stof en de gigantisch kosten die gemoeid zijn met het van de maan halen. De best mogelijke reactie is dat van een proton, ofwel waterstof, met boor-11. Bij deze reactie komen geen neutronen vrij en wordt er zelfs geen radioactief afval geproduceerd. Echter, er zitten nog een aantal uitdagingen aan verbonden voordat er met deze manier ook in de praktijk energie opgewekt kan worden.

Uitdagingen

Een manier van energie opwekken zonder restafval klinkt heel mooi, maar is zeer moeilijk te realiseren. Zo heeft de waterstof-boor fusie een ionen-energie nodig waarvan de temperatuur tien keer hoger ligt dan die van D-T fusie.

Waar bij D-T fusie een temperatuur van 765 miljoen graden Celsius volstaat, is de benodigde temperatuur voor de fusie van waterstof en boor maar liefst 6,6 miljard graden Celsius. Dit probleem kan natuurlijk verminderd worden door de druk te verhogen, maar het temperatuurverschil tussen waterstof-boor en D-T fusie blijft gigantisch.

Wist je dat...

de zon zijn energie genereert door kernfusie van waterstof in zijn centrum? Per minuut wordt er zeshonderdtwintigmilljoen ton waterstof gefuseerd.

Om te zorgen dat een kernreactie energie oplevert moet de vrijgekomen energie tijdens de reactie groter zijn dan de energie die het kost om het materiaal in de plasmafase te krijgen. De maximale reactiehoeveelheid van de fusie van waterstof met boor is slechts een derde van dat van D-T fusie. Om te zorgen dat de waterstof-boor fusie nog een energiewinnende reactie is, is het noodzakelijk om de plasmafase beter vast te kunnen houden. Verscheidene aspecten zijn belangrijk voor het vasthouden van de plasmavorm van het materiaal. De Lawson criterium is een manier voor het meten van de verdienste van nucleaire reacties, waarbij de mate waarmee energie gegenereerd wordt vergeleken wordt met de energie die aan de omgeving verloren gaat. Deze criteria kunnen uitgerekend worden met het zogeheten ‘triple product’ van dichtheid, plasmatemperatuur en hoelang de reactie moet worden vastgehouden. De twee belangrijkste dingen, volgens dit triple product van de Lawson criteria, is het product van hoelang de reactie moet worden vastgehouden en het product met de dichtheid. Voor aneutronische fusie moet dit respectievelijk vijfenveertig en vijfhonderd keer hoger zijn 7

dan bij D-T fusie. Hierdoor kan de methode waarop plasma normaliter wordt vastgehouden bij andere manieren van fusie niet succesvol worden toegepast wanneer de fusie aneutronisch is. Dit is een significant struikelblok voor het succesvol gebruik van aneutronische fusie.

energie van een geladen deeltje in een voltage, waardoor er minder energieverlies is dan wanneer er een turbine aan te pas komt. De eerste manier om zonder turbine energie rechtstreeks naar volt om te zetten stamt uit de jaren zestig en werkt theoretisch in vijf stappen. Het begint met de geladen deeltjes in een straal te plaatsen, vervolgens worden de positieve en negatieve deeltjes van elkaar gescheiden.

Hierna worden de ionen in groepen gedeeld, gebaseerd op hun energie. Deze ionen worden vervolgens verzameld door middel van een elektronenverzamelaar, bijvoorbeeld een Faraday cup. Dit is een metalen beker die geladen elektronen in een vacuĂźm vangt. Tot slot worden deze verzamelde ionen als positieve kant in een circuit gebruikt.

Bij de meeste ontwerpen voor kernfusiecentrales is het onderdeel van de centrale waar de reactie plaatsvindt verreweg het duurste segment van de gehele centrale.

Als de dichtheid van de opgewekte energie verdubbeld kan worden, worden de kosten voor het opwekken van elektriciteit praktisch gehalveerd. De energiedichtheid van dit soort reacties wordt vaak vergeleken met gelijke druk en voor elke reactie de optimale ionentemperatuur.

Onder optimale omstandigheden is de energiedichtheid van waterstof-boor fusie zevenhonderd keer kleiner dan die van D-T fusie. Om dit verschil te overbruggen, moet er een andere manier gevonden worden om de reactie op zijn plaats te houden.

TAE Technologies

TAE technologies

Norman, de nieuwste generator van TAE Technologies

Direct Energy Concersion

Bij bijna elke manier van energieproductie wordt gebruik gemaakt van het rankine-proces. Bij dit proces wordt de warmte die vrijkomt tijdens de reactie gebruikt om water op te warmen, waarmee een turbine wordt aangedreven.

Zo wordt er met de vrijgekomen warmte van kernsplijting energie opgewekt. Bij aneutronische fusie is het niet nodig om het rankine-proces te gebruiken. Doordat bij aneutronische reacties de opgewekte energie vrijkomt in de vorm van geladen deeltjes. Hierdoor is het niet nodig om eerst water te koken en een turbine aan te drijven, maar kan de vrijgekomen energie direct als stroom worden gebruikt.

Direct energy conversion, DEC, verandert de kinetische 8

Tri Alpha Energy technologies, TAE technologies, is een bedrijf uit Californie dat zich momenteel bezighoudt met het ontwikkelen van een succesvolle manier om door middel van aneutronische fusie energie op te wekken.

Zij focussen zich voornamelijk op waterstof-boor fusie, aangezien deze de veiligste kernenergiecyclus heeft.

De fusie van waterstof met boor produceert langzaam bewegende heliumdeeltjes, maar geen neutronen of radioactief afval. Deze reactie wordt opgewekt door met behulp van een laser een boor-11 plasma te creĂŤren. Vervolgens wordt er met een andere laser een stroom van protonen op het boor-11 plasma afgeschoten. Door boor in plasmavorm te brengen voordat er met protonen op wordt geschoten vindt er meer rechtstreeks contact plaats tussen de protonen en de boor nuclei. Deze methode kan ook energie direct als elektriciteit vrijlaten zonder een turbine. Dit zou voor een efficiĂŤntere energieproductie zorgen.

Toepassing

Voordat deze manier van fusie in de praktijk mogelijk is voor het opwekken van energie voor commercieel gebruik zijn er meerdere ingewikkelde stappen nodig. Ondanks de grootte en moeilijkheid van deze stappen zijn ze zeker mogelijk om te overbruggen. De beloning die aan de andere kant staat te wachten maakt het zeker waard om tijd en geld in onderzoek naar deze manier van energie opwekken te steken. De realisatie van de droom van ongelimiteerde en milieuneutrale energie verschijnt aan de horizon.

Rudolf Keij

SnapSlurf | Als werktuigbouwers gaan wij mee met onze tijd, daarom in deze editie weer de rubriek: de SnapSlurf. Alle foto’s zijn ingezonden door leden van Gezelschap Leeghwater.

Voeg dus snel de Gezelschap Leeghwater snapchat toe door de code links boven te scannnen en wie weet komen jouw snaps in de volgende editie van de Slurf.

9

| Activiteiten leeghwateragenda 7 januari 16 januari 2 tot 10 februari 13 februari 14 februari 18 tot 20 februari 25 februari 28 februari 7 tot 9 maart 14 maart 18 tot 22 maart 26 maart 3 april

Openingsborrel 3mE Commissielunch Surfreis Marokko Commissie interesse borrel Bestuursvoorlichting borrel Presentatiedagen De Delftse Bedrijvendagen Slagtandfeest Mechnificent Business Tour weekend Hoofdsponsor bedankdiner Career Week ALV EY-Parthenon inhouse dag

Onthulling Technische Uiting

Afgelopen jaar is ter ere van het dertigste Lustrum van Gezelschap Leeghwater een groots cadeau aan de faculteit geschonken. Dit gift is een gigantische, vier ton wegende, stalen olifant welk in de vijver voor 3mE staat. Dit door Kouji Ohno ontworpen kunstwerk zal zeer waarschijnlijk niemand ontgaan zijn. Vrijdag 19 oktober vond de feestelijke onthulling van de Technische Uiting plaats. In het gezelschap van de studenten, medewerkers van de faculteit, ereleden en de Japanse kunstenaar gaf de erevoorzitter van Gezelschap Leeghwater, professor Rijsenbrij, het sein om het kunstwerk van de afschermende doeken te ontdoen. Hierna werd het glas geheven op het vlekkeloos verlopen lustrumjaar. Afsluitend was er nog een borrel in ‘t Lagerhuysch. De Technische Uiting is vanaf nu in de vijver voor 3mE te bewonderen.

10

Dagrally

De Rally commissie heeft deze periode haar commissiejaar afgesloten met de Dagrally. ‘s Ochtends verzamelden alle racemonsters, prachtige oldtimers en sloopauto’s zich op de parkeerplaats en werden de tasjes, routeboeken en natuurlijk de onmisbare Schullties ingeladen. Met piepende banden verlieten de deelnemers de parkeerplaats om te beginnen aan een schitterenede tour door Zeeland. Ook het escalatieklassement werd door de deelnemers niet vergeten. De succesvolle dag werd afgesloten met een culinair diner in het welbekende Café de V. Het was een geslaagd afscheid van de vijftiende Rally commissie en een goede start voor de nieuwe groep die al staat te springen.

Excursie Thales

Met het opkomen van de zon verzamelde zich een groep enthousiaste excursiegangers voor de eerste excursie van het jaar. Na drie uur in de bus te hebben gezeten en heel Nederland doorkruist te hebben, kwamen wij aan bij Thales, een van de grootste radarproducenten ter wereld.

Een hele dag werden wij rondgeleid en is ons verteld over alle mogelijkheden die hun radarsystemen te bieden hebben. Deze radardetectiesystemen kunnen tot wel duizend kilometer heel nauwkeurig speuren.

Bachelor uitreiking

Vorige maand hebben bijna driehonderd studenten hun bachelor behaald. Dit werd gevierd met een feestelijke bacheloruitreiking, waar zij hun diploma officieel in ontvangst konden nemen. Studenten werden één voor één opgenoemd en bij sommigen werd even stilgestaan bij waar zij de afgelopen jaren hun energie in hebben

gestoken. Opleidingsdirecteur René Delfos schudde handen en ging op de foto met elke student. Na enkele presentaties van onder andere decaan Theun Baller, professor Wisse en verschillende studenten over hun Bachelor Eind Project, en een speciale benoeming voor de Cum Laude studenten, sloot de middag af met een borrel in de Aula.

Ouderdagen

Dit jaar zijn er 679 nieuwe studenten begonnen aan de studie Werktuigbouwkunde. De meeste ouders van deze kersverse studenten hebben nog geen duidelijk beeld over het curriculum, studiepunten, BSA en het Gezelschap.

Daarom worden elk jaar de ouderdagen georganiseerd.

Om de studenten een mogelijkheid te geven aan hun ouders te laten zien hoe het eraan toegaat op deze universiteit, zijn er door Gezelschap Leeghwater dit jaar weer drie ouderdagen georganiseerd. In deze dagen hebben bijna vijfhonderd trotse ouders kennis gemaakt met Gezelschap Leeghwater en met de universiteit. Na een ontvangst in de hal met koffie en heerlijke tompoucen werden er rondleidingen gehouden over de TU Delft campus en over 3mE. Het laslokaal, het materiaalkundelab, de werkplaats en nog vele andere plekken kwamen aan bod. De aanwezige ouders gingen langs verschillende afdelingen en kregen zo een beeld van de potentiële paden die hun kind later kan bewandelen. Afsluitend was er een praatje in een collegezaal door Tessa Talsma en Wim Thijs, met aansluitend een borrel in het Lagerhuysch, want ook daar moeten de ouders kennis mee maken. Het waren drie succesvolle dagen en de ouders waren blij dit meegemaakt te mogen hebben.

Commissie-kennismakingsdiner

In september zijn de nieuwe commissies gevraagd en ze zijn al enige tijd bezig. De functies zijn verdeeld en het beleid is geschreven, nu is het belangrijk dat de commissiegenoten elkaar en de andere commissies leren kennen. Dit is dan ook het doel van het jaarlijkse Commissie-kennismakingsdiner. Met meer dan tachtig commissieleden in de Royal Palace drie uur onbeperkt eten blijft een succesformule. Het Willemlied schalde door de Royal Palace en ieder heeft genoten van het diner.

De tijd was om, de buiken waren vol en de sfeer zat er goed in. Gelukkig was de avond nog niet voorbij, er was namelijk een Slagtandfeest. Langzaam verplaatsten de commissieleden zich richting de Ciccionina. Het thema was ‘All I want for Christmas is Fant’. Dit betekende dat iedereen z’n mooiste, foutste of vrolijkste kersttrui aandeed.

Bij de entree kregen alle feestgangers een kerstmuts om de kerstsfeer te verhogen. De leukste hitjes werden gedraaid en het was een zeer geslaagde avond.

Excursie Moba

De excursie naar Moba was het allereerste uitje voor de nieuwe excursiecommissie. Om het stokje goed over te dragen was ook de excursiecommissie van vorig jaar mee naar Moba en het was een groot succes. Moba is ‘s werelds grootse fabrikant van eiersorteer-, verpakking-, en verwerkingsmachines. Twee enthousiaste medewerkers hebben onze leden een uitgebreide rondleiding en uitleg van al hun machines gegeven. Na de fantastische rondleiding kregen we eerst een tas vol gadgets mee, waarna we naar huis gingen.

11

Jon Olsson

Systemen van de sneeuwlat De winter is aangebroken en dit betekent voor de meesten dat de dikke truien uit de kast komen en het haardvuur opgestookt mag worden.

Anderen grijpen de kou aan met beide handen.

Winter is voor de meesten een vrij feestelijke periode.

De kou brengt iedereen weer bij elkaar wanneer zij binnen verscholen zitten met familie of vrienden. Een innerlijk kind komt weer naar boven bij het verschijnen van de eerste sneeuwvlokjes en met vreugde wachten kinderen op de komst van de kerstman. Men kan weer nieuwe voornemens verzinnen bij het ingaan van het nieuwe jaar en het wintersportseizoen kan van start gaan.

Mensen gaan massaal naar Frankrijk, Italië, Zwitserland of Oostenrijk om daar de pistes te verkennen. We nemen de techniek achter deze sport vaak voor lief, alsof het simpel is om ski’s te ontwerpen. Immers, het zijn slechts twee latten onder je voeten. Toch komt er vaak meer bij kijken.

12

Waar het ooit begonnen is

Het concept van skiën blijkt al millennia oud te zijn.

Archeologen dateren de eerste set ski’s rond zesduizend voor Christus, gevonden op Russische grond. Chinese muurschilderingen laten ook zien dat er in China geskied werd rond vijfduizend jaar voor Christus. Echter, hier werd deze sport gebruikt als een vorm van transport. Het was makkelijker om bergpassen te overbruggen op ski’s dan lopend. Het skiën dat wij vandaag de dag kennen komt uit Scandinavië zo’n tweeduizend jaar voor Christus. Ski’s uit die tijd vergden geen techniek. Lange latten onder de voeten was al meer dan genoeg om van punt A naar punt B te komen. Pas rond het jaar 1850 werd skiën gezien als een activiteit of sport. Vanaf toen begonnen mensen hun ski’s beter te vormen. Voor deze tijd waren ski’s praktisch twee planken die toevallig goed gleden. In 1850 begonnen mensen te experimenteren met verschillende diktes van ski’s. Zo hadden de Noren bedacht om hun ski’s om te buigen om zo een boog in de ski te creëren, als een parabool met een piek. Hierdoor werd de druk onder de ski evenrediger verdeeld. Ook bedachten de Noren hun ski’s dunner te maken bij het deel waar je op staat, om de ski’s zo flexibeler te maken.

Tot het jaar 1930 waren de meeste ski’s nog asymmetrisch.

Dit kwam omdat skiën toen eigenlijk meer langlaufen was.

Aan hun ene been hadden skiërs een dikke, lange ski om

mee te kunnen glijden en een kortere aan het andere been om zich mee voort te kunnen trappen. Aan de onderkant van deze ski was vaak een dierenhuid gespannen voor meer grip. De lange ski werd gewaxt met dierenvet om beter te kunnen glijden. Samen met de uitvinding van stalen randen was dit de eerste evolutie in de techniek van ski’s. Pas na 1930 begonnen mensen in Europa als sport de bergen te beklimmen om daar vervolgens vanaf te skiën.

Dit hield in dat men een hele dag moest klimmen om één afdaling te doen. Het mooie was wel dat dit betekende dat men een pisteloze en hele rustige berg af ging. Hier begon dus eigenlijk het concept van tourskiën. De sport werd razendsnel populair, wat leidde tot de uitvinding van skiliften. Toen steeds meer mensen gingen skiën ontwikkelde er zich snel een markt voor nieuwe en betere ski’s. In 1950 bedacht Howard Head, oprichter van het bekende ski-merk Head, de ski zoals wij hem nu kennen.

de Marauder hadden een soort honingraat structuur van plastic die aan beide kanten bedekt waren met aluminium platen. De ski’s hadden een soortgelijke structuur. Met een plastic honingraat als basis kregen de ski’s een omhulsel van aluminium, een rand van multiplex hout en een harslaag van fenolformaldehyde aan de onderkant, om zo beter de was te kunnen laten binden. Met zijn zesduizend dollar begon hij niet alleen deze ski’s te ontwerpen en te maken, maar ook de apparatuur die nodig was om deze ski’s in bulk te produceren. Toen de eerste zes paren klaar waren ging hij met een groep ski-instructeurs naar Stowe toe om zijn ski’s te testen. Alle zes paren ski’s braken toen de instructeurs ze aan het testen waren op flexibiliteit, voordat zij de ski’s überhaupt aan hadden gedaan. Dit was gebruikelijk voor houten ski’s. Toch ging Head door met zijn ontwerp en in 1962 slaagde hij. Ski-instructeur Morrie Shepard was de eerste man die de ski’s uit mocht testen.

Volgens hem leek het alsof hij dreef op de sneeuw; hij had nog nooit zo een goede ski gezien. Vanaf dat moment was Head de leider in het maken van ski’s wereldwijd.

Wist je dat...

Vail Daily

het woord ‘ski’ van het Noorse woord ‘skid’ komt? In het Nederlands betekent dit ‘een stuk hout’, waar een ski dus voor het grootste deel uit bestaat.

Howard Head en zijn eerste ski ontwerp

Howard Head maakte in 1936 zijn studie Aviation Mechanics af, de oude variant van wat nu Lucht en Ruimtevaart is. Hij begon toen als journalist te werken, maar dat bleek onsuccesvol. Vanwege een gebrek aan talent werd Howard al snel ontslagen en moest hij ander werk gaan zoeken. De tweede wereldoorlog brak uit en hij vond een baan bij vliegtuigfabrikant Martin. Hier hielp hij mee aan het ontwerp van de B-26 Marauder bomber. Na de oorlog ontbrak er een vraag naar gevechtsvliegtuigen, en verloor Head weer zijn baan. Met een minimaal bedrag, dat hij gespaard had tijdens de oorlog, begon hij avonden te besteden in casino’s waar hij veel poker speelde. Met een gewonnen bedrag van zesduizend dollar huurde hij een klein deel van een industrieterrein en begon hij samen met twee mede-ingenieurs te werken aan zijn ontwerp voor ski’s. Howard kreeg zijn eerste idee voor een ski, verassend genoeg, uit de structuur van de B-26. Delen van

De weg naar het ontwerp

Tegenwoordig zijn er honderden modellen ski’s om uit te kiezen, ieder met specifieke eigenschappen voor op en naast de pistes. Dit komt door verschillende factoren in het ontwerp van de ski’s. Deze kunnen op een aantal plekken ontzettend variëren. De meeste ski’s worden gemeten in tip-, tail- en voetbreedte. Ook wordt er gekeken naar de lengte, de radius van de ski en van de rocker en de lengte van de tip. De opbouw van ski’s is wel vaak hetzelfde. Een houten basis geeft de ski zijn vorm. Aan de onderkant zit een kunststof plaat waar de wax op kan binden. De randen van de onderkant van de ski zijn gemaakt van staal, om zo voor grip op de piste te kunnen zorgen. In de tip en tail van de ski zit nog een klein laagje rubber, dit om eventuele vibraties op de piste te minimaliseren. Om de ski te beschermen zijn er boven en onder de houten basis van de ski laagjes fiberglas aangebracht. Weer een ander plastic verstevigt de tip en tail van de ski. Vervolgens krijgt de ski nog een plastic randje boven de staalrand, voor zowel versteviging als voor grip tijdens het skiën. Op de plek van de bindingen zit vaak nog een aluminium plaat om de 13

Een bijzondere soort ski is recentelijk ontworpen door Chris Benchetler, één van de bekendste namen in backcountry skiën. Hij heeft een bijzondere skitechniek die heel erg lijkt op technieken die gebruikt worden bij het surfen.

Sterker nog, surfen heeft hem ontzettend geholpen bij het verbeteren van zijn skitechniek. Hij zag namelijk in dat de twee niet heel verschillend waren, bij de één glij je over water, de ander over bevroren water. Toen hij door Atomic, een van de leidende skimerken, werd gevraagd om zijn eigen ski te ontwerpen werd hij direct geïnspireerd door een surfplank. Dit was een bijzonder board door zijn afrondingen aan de voorkant en achterkant. De plank glijdt hierdoor soepeler over het water heen. Dit ontwerp heeft Chris doorgevoerd in zijn ski. In de tip en tail is de ski net zo gestroomlijnd als de surfplank die hem inspireerde, wat leidde tot een bevordering van zijn skitechniek.

Fall-Line Skiing

schroeven van de bindingen vast te houden. Ook is dit vaak de zwakke plek in de ski, omdat de ski hier het dunst is. De plaat zorgt er dus ook voor dat de ski hier niet doormidden breekt. Op de bovenkant van de ski is vaak een print te vinden. Dit alles wordt bij elkaar gehouden met epoxylijm.

In essentie is dit nu de basis van elke ski op de markt. Er bestaat ook variatie op deze basis, ski’s gemaakt van carbon bijvoorbeeld, maar deze ski’s zijn duurder en vaak niet heel erg bevorderlijk voor de gemiddelde skiër.

Een ski in de maak

De meest populaire ski’s voor beginnende skiërs zijn de carveski’s. Hier zal je zien dat de tail en tip iets breder zijn dan andere ski’s, maar wel dun blijven bij de voet; de ski is getailleerd. Door een scherpe snijrand en een grotere draairadius zijn deze ontzettend makkelijk te besturen.

Ze zijn ideaal om op te leren skiën, maar blijven ook even leuk voor de gevorderde skiër. Ze lijken dus geen enkel nadeel te hebben. Echter, deze ski’s zijn off-piste erg onhandig. Door het getailleerd ontwerp heeft de ski minder druk-oppervlakte, waardoor men snel wegzakt in de poedersneeuw. De all-mountain type ski is een stuk traditioneler. Hij is rechter, de lengte van de tip is langer en de ski is breder bij de voeten. Het is een erg universele ski en kan bijna op elke soort sneeuw goed de berg af komen.

Onder gevorderden is dit een van de populairdere ski’s.

Door een slim ontwerp is hij ook erg goed in carven, maar door de breedte van de ski even leuk off-piste. Voornamelijk in de poeder lijkt het wel alsof men over de sneeuw heen surft. Touringski’s zijn het breedst en zoals de naam doet vermoeden zijn deze het best voor het tourskiën. Omdat men bij tourskiën vaak op plekken komt waar niemand nog is geweest, is de sneeuw heel luchtig en is het ontzettend makkelijk om door de sneeuw te zakken. Bredere latten zijn dan nodig om boven de sneeuw te kunnen blijven.

14

Ook een belangrijke variabele in het ontwerpen van ski’s is de stijfheid van de ski. Een stijvere ski is namelijk sneller en fijner om snel van een piste af te skiën, maar in de poeder is het toch aardig lastig om goede bochten te maken. De stijfheid van de ski kan op verschillende manieren aangepast worden. Zo kunnen er meer of dikkere staalplaten in de ski zitten. Dit maakt de ski wel weer zwaar, wat vaak niet heel lekker aan de voeten zit, en bovendien vervelender om te dragen is. Daarom wordt, in de meeste gevallen, gekozen voor een harder of zachter stuk hout. Om de ski dan toch nog sterk genoeg te maken, zodat deze niet kapot gaan op het moment dat een stuk ijs of steen geraakt wordt, wordt dit stuk hout vaak in dunne repen gezaagd en dan weer aan elkaar vastgelijmd.

Om de ski’s nog lichter te maken kunnen bepaalde delen beschikken over een honingraat structuur. Dit is niet altijd even betrouwbaar, dus wordt deze structuur meestal gebruikt in de minst belaste delen van de ski, zoals de tip.

Men zou kunnen denken dat alle ski’s op elkaar lijken, de één misschien iets langer of breder dan de ander, echter is dat niet zo. Voor elke ski is een compleet andere techniek gebruikt om de consument te kunnen helpen aan de perfecte ski. De volgende keer dat je dus ski’s koopt of huurt, is het absoluut verstandig om te testen welke ski voor jou het beste is.

Sam Edmonds

Commissie uitgelicht | Vrouwen in Techniek

Wij richten ons voornamelijk op alle meiden van de studie Werktuigbouwkunde. Op deze studie zijn vrouwen sgnificant in de minderheid. Van de 670 studenten die zijn begonnen dit jaar was slechts tien procent vrouw. Het is daarom erg belangrijk om deze dames af en toe in het zonnetje te zetten.

De Vrouwen in Techniek kalender genaamd ‘She is an Engineer’ is hier een voorbeeld van. Hierbij worden Werktuigbouwkunde studentes gefotografeerd bij een technisch bedrijf, waarbij een indrukwekkende locatie gebruikt wordt. Op deze manier willen we laten zien dat vrouwen daar staan en daar horen te staan. Vrouwen komen langzaam maar zeker de techniek in, dat willen wij aan het publiek tonen op een creative manier.

Verder organiseren wij ook het vrouwen bedrijvendiner, dat plaats zal vinden in april. Hierdoor kunnen vrouwen van Werktuigbouwkunde alvast kennis maken met het bedrijfsleven en natuurlijk ook met wat zij na de studie allemaal kunnen doen. Bij dit diner worden vier bedrijven uitgenodigd om hierover te vertellen. TNO is alvast één van de vier bedrijven die graag aanschuift bij het eten en erg enthousiast is om te vertellen over wat zij ons allemaal kunnen bieden. Het belooft een leerzame en interessante doch gezellige avond te worden.

Gezelschap Leeghwater

Met trots presenteert Gezelschap Leeghwater dit jaar de allereerste Vrouwen in Techniek Commissie. Vrouwen zijn belangrijk in de techniek en het is van groot belang hun aanwezigheid hierin te stimuleren.

Commissieleden van de Vrouwen in Techniek Commissie

Daarnaast organiseren wij ook interne activiteiten zoals de cocktailborrel en filmavond. Bij de cocktailborrel worden er exotische cocktailcombinaties gemaakt waarbij het parapluutje ter decoratie natuurlijk niet mag ontbreken.

De filmavond bestaat uit een echte vrouwenfilm zoals ‘Mean Girls’, ‘Mama Mia‘ of ‘Legally Blonde’. Dit jaar zijn wij verder nog van plan om langs middelbare scholen te gaan om meiden te enthousiasmeren voor een technische opleiding. Activiteiten zoals karten en een wijnproeverij staan ook nog op de planning.

Naast het feit dat wij allemaal serieuze activiteiten organiseren voor de vrouwen, zijn wij er ook voor om de band te versterken tussen alle vrouwen onderling.

Voorheen waren er twee commissies die zich hiermee bezighielden. Nu hebben wij als de Vrouwen in Techniek Commissie dit jaar de taak van beide commissies overgenomen. Wij streven er naar om dit jaar nog vele gezellige activiteiten te organiseren en de roze Olifanten gloed te laten schijnen over heel Werktuigbouwkunde.

Gezelschap Leeghwater

Vrouwen in Techniek Rosanne Aartman Michele Knol Nina Braakman Sabine van Epen Jamila Guichelaar Inge Schut Victor van der Drift

Eén van de foto’s op de She’s an Engineer kalender 15

De Facultaire Studentenraad De Facultaire Studentenraad, ook wel de FSR genoemd, is een groep van tien studenten van de faculteit 3mE die de stem van de studenten van 3mE vertegenwoordigt in de besluitvorming van de faculteit. Doordat de Facultaire Studentenraad op veel besluitvorming instemmingsrecht heeft, kan er erg veel bereikt worden in het belang van de student. De FSR wordt vertegenwoordigd door studenten van de drie bachelorstudies. In de huidige studentenraad zitten vijf studenten Werktuigbouwkunde, drie studenten Maritieme Techniek en nog twee Klinische Technologie studenten. Ieder lid van de FSR wordt officieel verkozen tijdens de verkiezingen in mei. activiteiten van de fsr

Waar de studieverenigingen zich vooral bezig houden met studiegerelateerde zaken, zoals verbetering van tentamens en vakken, houdt de FSR zich bezig met onderwerpen die in het belang zijn van alle studenten op de faculteit. Een belangrijk deel hiervan bestaat uit de continue verbetering van alle faciliteiten op 3mE. Denk hierbij aan het creëren van voldoende studie- en projectplekken tot en met het verbeteren van de cateringsfaciliteiten. Daarbij is er dit jaar een nieuwe uitdaging gekomen doordat de FSR ook inspraak heeft op Pulse, het nieuwe gebouw op de campus.

Een laatste belangrijke functie is het verzamelen van de meningen van studenten. De FSR is in feite de brug tussen de studenten en de faculteit. Daarbij moeten ze goed op de hoogte zijn van wat er speelt onder studenten. Om dit te peilen organiseert de FSR diverse enquête momenten en levert zij de studenten aan voor diverse panels die de faculteit of de Centrale Studentenraad organiseert. wat de fsr bereikt heeft

In het verleden heeft de FSR voor elkaar gebokst dat er een stilteruimte op de faculteit is gekomen. Ook de studieadviseurs komen voort uit een mooie samenwerking tussen de FSR, studieverenigingen en de faculteit. Dit jaar komen er door de FSR nieuwe projecttafels en zijn de instructiezalen naast de reguliere werkcolleges beschikbaar als studeer- of projectwerkplekken. De FSR blijft continu alert op hoe de faculteit verbeterd kan worden. kom met ons in contact

Heb je zelf ideeën over hoe de faculteit verbeterd kan worden of heb je interesse om volgend jaar zitting te nemen in de Facultaire Studentraad? Stuur dan vooral een e-mail naar fsr-3me@tudelft.nl of stuur een appje naar 0629934180. Daarnaast zijn wij te vinden in de foyer om jullie te voorzien van gratis koffie of lekkere bitterballen in ’t Lagerhuysch. We zien je snel.

Bob van der Windt

Facultaire Studentenraad

Daarnaast heeft de FSR een controlerende functie op het managementteam van de faculteit. Doordat de Raad een officieel medezeggenschapsorgaan is, moet er bij veel plannen goedkeuring zijn van de FSR voordat het daadwerkelijk mag worden doorgevoerd. Het is daarbij aan de FSR om een eenduidige mening te vormen op de besluitvorming en waar nodig aanpassingen te initiëren. Om er voor te zorgen dat het managementteam en de raad niet langs

elkaar heen communiceren is er één keer per maand een overleg waarin de besluitvorming wordt besproken. Goede voorbeelden van deze controlerende taak zijn het checken van de faculteitsbegroting en de acceptatie van diverse jaarverslagen die door elke studie worden gemaakt.

16

We bring high-tech to life Are you in?

We are looking for: Software

Mathware

Mechatronics

Electronics

Automotive

Mechanics

www.sioux.eu

Cottage Life

Algehele toekomst Veel mensen kennen algen als het gevaarte dat ‘s zomers de zwemwateren verpest en in de herfst ervoor zorgt dat menig tuinpad gladder is dan een ijsbaan. Toch kan dit kleine groentje de toekomst redden.

Het is een groeiende trend dat de mensheid kijkt naar de natuur voor oplossingen. Steeds vaker hoor en zie je in het nieuws items over algen, maar in de praktijk valt de mate van het gebruik ervan helaas nog tegen. Desondanks zijn er steeds meer bedrijven die zoeken naar oplossingen voor problemen die de mensheid steeds frequenter tegenkomt.

Enkele van deze groeiende problemen zijn de groei van de bio-industrie met de bijkomende uitstoot en de plastic soep in de oceanen. Bij meer alledaagse problemen kunnen algen ook een rol spelen. Daarnaast kunnen deze groene micro-organismen een grote rol spelen in het dagelijks leven van de volgende generaties.

18

De kern van de alg

Wanneer men denkt dat algen slechts groene plantjes zijn die ‘s zomers het zwemwater verpesten, worden algen teniet gedaan. Algen staan namelijk aan de basis van elke voedselketen en zijn cruciaal voor het leven op aarde.

Ze kunnen zowel ééncellig als meercellig zijn en zijn relatief simpel. Over het algemeen kan je stellen dat eenvoudige planten minder voedingsstoffen nodig hebben dan complexe planten. Algen zijn een eenvoudige plantensoort en hebben voornamelijk fosfor, ijzer en stikstof nodig.

Minder belangrijke voedingsstoffen voor de groene groeier zijn onder meer zink, koper en andere metalen.

Deze plantjes komen voor in allerlei verschillende soorten en maten. Ze zijn één van de simpelste plantensoorten, zogenoemde eucaryotische organismen, die door middel van zonlicht fotosynthese kunnen uitvoeren. De glucose die hierbij geproduceerd wordt, kan uiteindelijk omgezet worden naar andere biologische bouwstoffen. Met deze omzetting zijn de algen de grootste zuurstofproducenten op de wereld, in tegenstelling tot wat velen denken. Algen produceren namelijk ongeveer één derde van onze hele zuurstofvoorraad, terwijl planten en bomen slechts één vijfde daarvan op zich nemen. Algen zijn door hun eenvoud en diversiteit geschikt voor gevarieerde toepassingen en staan aan de wieg van wetenschappelijke doorbraken op het gebied van de energie- en voedselindustrie.

Groen vlees

Zoals eerder vermeld, bestaan algen in allerlei vormen en maten. Deze eigenschap maakt ze zeer aantrekkelijk voor de voedselindustrie. In de vleesindustrie zijn algen erg bruikbaar om de benodigde voedingsstoffen bij het vee binnen te krijgen. Algen zijn namelijk niet alleen een goede bron van eiwitten, maar zitten ook vol visvetzuren. Vissen worden vaak genoemd als een goede bron voor omega 3en 6-vetzuren, maar vissen maken dat niet zelf. Vissen komen aan deze vetzuren door het eten van algen. Overigens zijn algen niet alleen een goede eiwit- en visvetzurenbron, maar zitten ook vol vitamine B1, jodium, calcium, fosfor, magnesium en andere nuttige stoffen. Per soort en gebied waar ze gevonden of gekweekt worden, bevatten algen verschillende voedingsstoffen dankzij de enorme variatie.

Dit maakt ze erg geschikt voor een specifiek dieet voor vee.

VideoBlock

Gezien de voedingsstoffen zijn ze ook uitermate geschikt als algehele vleesvervanger. Tegelijkertijd moet wel goed gelet worden op de kwaliteit van de algen, aangezien het mogelijk is dat sommigen zware metalen of gifproducten bevatten, mochten ze gevangen worden in de open zee.

Aan de andere kant is het voordeel van de alg weer dat deze groeit in zout water. Het vaste land hoeft niet belast te worden met de productie. Zo kan de voedselproductie verschuiven van landbouw naar ‘zeebouw’.

Een van de vele opbloeiende algenboerderijen

Een eukaryoot rokje

Naast de slijmerige substantie die veelal bekend staat om de algenbloei die water verduistert en aquatisch gedierte daarmee doodt, schijnen algen zich ook redelijk goed te lenen voor het ontwikkelen van kleding. Zo is Tjeerd Veenhoven, een industrieel ontwerper, druk bezig met het ontwikkelen daarvan. Deze vormgever typeert zichzelf juist door zo gevarieerd mogelijk met materialen aan de slag te gaan. Hij probeert algen niet als een probleem, maar als een mogelijkheid te zien en is hiermee aan de slag gegaan.

Als eerste wordt de cellulose gescheiden van de celwand en daarna bewerkt. Tot slot blijft er een soort wit poeder over, waar draden van geproduceerd kunnen worden.

Deze draden kunnen uiteindelijk weer geweven worden tot kledingstukken. China is geïnteresseerd in deze manier van kledingproductie, aangezien daar gebieden zijn die veel last hebben van de algen.

Biologische bescherming op maat

Algen kunnen helpen om de plasticproductie zoals we het nu kennen terug te dringen. Dit kan op twee manieren: hetzij de functie van plastic vervangen, hetzij daadwerkelijk plastic ontwikkelen vanuit algen. Wat de eerste toepassing betreft zijn de Chinezen Kosuke Araki, Noriaki Maetani en Akira Muraoka goed op weg. Zij hebben speciale algen gekookt om daar het bekende, witte, smaak- en kleurloze goedje agar van te maken. Als je agar vervolgens droogt, wordt het poreus en erg licht. Dit kan goed dienen om breekbare producten te beschermen. Zo is er al een eerste breekbare fles van Japan naar Italie verscheept onder bescherming van agar. Wanneer, zoals in dit geval, de fles is ontvangen, kan de agar eromheen bijvoorbeeld in de tuin gegooid worden. Agar kan water goed vasthouden, wat de planten ten goede komt. Daarnaast is het ook niet erg als de agar in de zee eindigt, het is immers een geheel natuurlijk materiaal, gemaakt van algen.

Aan de andere kant zijn de ontwerpers Eric Klarenbeek en Maartje Dros bezig met het ontwikkelen van bioplastic uit algen. Ze hopen uit gedroogde algen een materiaal te ontwikkelen dat gebruikt kan worden in 3D-printers.

Zoals bekend zijn 3D-printers erg gevarieerd inzetbaar. Van mooie kunstfiguurtjes tot huismeubilair, tegenwoordig kan alles geprint worden. Het grote voordeel hiervan is dat bij de productie van algen juist CO2 wordt opgenomen, terwijl bij de traditionele manier van het produceren van plastic, juist ontzettend veel CO2 vrijkomt.

Wanneer alles op een rijtje gezet wordt, blijkt dat moeder natuur al jaren oplossingen klaar heeft liggen voor de problemen van nu en de toekomst. Een groen goedje, dat jarenlang de ergenis is geweest van de tuinier, kan de volgende generaties een kans geven op een schone toekomst.

Berk Çolak

19

| In het kort

USA Today

Goed geslapen

De werking van Zolpidem is nog steeds onbekend

Zolpidem is een middel dat bedoeld is om te helpen met het in slaap vallen. Hoe dit slaapmiddel precies werkt, is nog steeds niet geheel duidelijk. Wel lijkt het deels door het placebo-effect te komen. Dit slaapmiddel wordt namelijk ook gebruikt om mensen wakker te maken. Zo zijn enkele comapatiënten wakker geworden door toediening van zolpidem. Een jongen die al drie jaar in een coma lag en ’s avonds onrustig was kreeg het toegediend. In plaats van dat hij rustiger sliep werd hij ineens een paar uur wakker.

Na het vaker toebrengen van dit middel werd hij steeds langer wakker, tot hij zelfs niet meer in de coma terugviel.

Dit middel werkt echter niet op iedere patiënt en heeft zeer wisselende effecten. Eventuele negatieve bijwerkingen zijn geheugenverlies, vermoeidheid en verslaving.

NU.nl

Ongehoord Snel

Mobiele GSM netwerk toren

Lange tijd hoorden wij verhalen van supersnel mobiel internet, het zogenaamde 5G-netwerk. Echter, kregen we er maar weinig van te zien. Gelukkig heeft VodafoneZiggo gemeld in 2020 hun eerste Gigabit netwerk voor de Nederlandse consument te lanceren. In eerste instantie zullen alleen de bewoners van Utrecht de mogelijkheid hebben om van dit netwerk te genieten. Het Gigabit netwerk betekent dat de downloadsnelheden van 200 Megabit per seconde, naar vijf Gigabit per seconde gaan.

Hiermee zou men een hele, full-HD film kunnen laden in minder dan een seconde. Of dit nou essentieel is voor de consument, wordt aan getwijfeld. Verwacht wordt dat dit netwerk voornamelijk gebruikt zal worden door bedrijven en ziekenhuizen.

Dezeen

Dat zit wel goed

De ‘Air Chair’ past perfect over een conventionele stoel 20

Amer Siddiqui en Ali Asgar Salim, twee studenten uit de Verenigde Arabische Emiraten, hebben een gloednieuw type rolstoel ontwikkeld, speciaal voor vliegtuigen. Deze ‘Air-Chair’ is elektrisch aangedreven en bedoeld om de vliegervaring van reizigers in een rolstoel te verbeteren met als uitgangspunt dat de reiziger de stoel nooit hoeft te verlaten tijdens de reis. De reiziger stapt op de luchthaven in de stoel, waarna de Air-Chair gebruikt wordt om aan boord te gaan van het vliegtuig. De rolstoel is vervolgens smal genoeg om door de gangpaden te manouvreren en precies over een conventionele vliegtuigstoel te schuiven.

De stoel is lovend ontvangen en genomineerd voor een ‘James Dyson Award’. De ontwerpers zeggen door te gaan tot ze de stoel op alle vliegvelden terugzien.

Zeer positief nieuws vanuit de elektrische autowereld: de Zuid-Koreaanse fabrikant Hyundai heeft aangekondigd om geen dieseluitvoering van het nieuwe model ‘Santa Fe’ uit te brengen. Ook heeft het Duitse bedrijf Porsche, dat bezig is een elektrisch model tegen 2020 op de markt te brengen, aangekondigd dat deze snelladend wordt. Dit houdt in dat de 800-voltsbatterij in het nieuwe model ‘Taycan‘ kan worden opgeladen met een vermogen van 350 kilowatt.

Hiermee volgt Porsche het voorbeeld van concurent BMW door een elektrisch laadstation voor op de Duitse snelweg te introduceren dat tot wel 450 kilowatt elektrische auto’s op kan laden. Langzaam maar zeker wordt er zo gewerkt aan een wereld waarin verbrandingsmotoren definitief tot het verleden zullen behoren.

Autowereld

Tijd voor elektriciteit

Het nieuwe Porsche model ‘Taycan‘

Diep in de Peruviaanse Andes bevindt zich de heilige vallei van de Inca’s. Sinds 2013 hangt er aan de kliffen die deze vlakte omringen een hotel. Deze bestaat uit vier glazen capsules die een prachtig uitzicht over de vallei bieden.

Het bereiken van dit hotel is echter geen gemakkelijke opgave. Er dient een wandeling van 400 meter omhoog gemaakt te worden voor de slaapplekken betreden kunnen worden. Dit gaat via een ‘ferrata‘, een bergroute met een permanent klimsysteem. Drie van de glazen bollen zijn slaapkamers voor vier personen en de vierde is een eetzaal.

De verlichting in de kamers loopt op zonne-energie en er zijn droge, ecologische toiletten aanwezig. De kamers zijn gebouwd om 21 keer het gewicht van de gasten te kunnen verdragen en er hebben al 3 500 avonturiers gelogeerd.

CNN

Goddelijk slapen

Het uitzicht vanuit een ‘Skylodge‘

Hoofdpijn, misselijkheid en spijt, de gevoelens die nogal eens komen kijken na een avondje te diep in het glaasje e hebben gekeken. Wat als dit niet zou hoeven? Er is namelijk een nieuwe soort synthetische alcohol, genaamd alcosynth, uitgevonden door de Engelse professor David Nutt. Deze synthetische alcohol zou alle ‘positieve’ effecten van het goedje nabootsen, terwijl de gezondheidsrisico’s enorm verminderd worden. Volgens professor Nutt kan er in de toekomst zelfs voor worden gezorgd dat aan de effecten van alcosynth een bovengrens zit, zodat het belanden in een coma door overmatig alcoholgebruik onmogelijk wordt.

Het zal nog wel even duren voordat we zelf alcosynth kunnen proberen. Professor Nutt verwacht namelijk dat het product pas rond 2050 op de markt komt.

Pulse Headlines

Geen kater later

Alcosynth kan het nadelige effect van een kater flink verminderen 21

Al sinds het begin van mijn bachelor Werktuigbouwkunde, toen ik voor het eerst over de mogelijkheid hoorde om in het buitenland te studeren, was ik van plan om me op te geven voor een uitwisseling.

Het leek me geweldig om nieuwe ervaringen op te doen en te ondervinden of het wat voor mij zou zijn om zo lang van huis te zijn. Ik heb al heel wat afgereisd in mijn leven, maar het is wat anders om een heel semester weg te zijn. Zodra de uitwisselingsmogelijkheden voor 2017 bekend waren gemaakt, heb ik zonder enige twijfel de University of British Columbia, UBC, als mijn eerste keuze opgegeven.

De universiteit bevindt zich in Vancouver, een stad die bekend staat om zijn prachtige omgeving. Na veel geregeld te hebben was het uiteindelijk tijd om naar Canada te vertrekken. Vlak voor vertrek is het me nog gelukt om een kamer te vinden. Wat huisvesting betreft staat Vancouver 22

er niet veel beter voor dan Delft. Ik heb uiteindelijk maar besloten om een huis voor drie mensen te huren omdat ik er vanuit ging nog wel een paar uitwisselingsstudenten te vinden die in dezelfde benarde situatie zaten. Samen met een goede vriend, die ook was toegelaten, vloog ik naar Vancouver. Na aankomst zijn we direct met onze koffers naar een typisch Canadese autohandelaar gereden om een mooie tweedehands auto aan te schaffen zodat we gelijk konden beginnen het land te verkennen.

In de eerste weken word je overladen met evenementen en moet er qua studie veel gedaan worden. Het is ook even wennen dat je verplicht aanwezig moet zijn bij alle colleges en hier zelfs punten voor krijgt. In Canada hebben ze helaas nog nooit gehoord van Collegerama. Het viel ook gelijk op dat iedereen een stuk serieuzer aan het studeren was dan ik gewend ben. Waar je in Delft blij bent als je een tentamen gehaald hebt, probeerden de meeste mensen op UBC achten en negens te halen. Maar schijn bedriegt, want uiteindelijk bleek het niveau een stuk lager te liggen dan verwacht. Bij het eerste tussententamen die ik terugkreeg, was het klasgemiddelde 87 procent. Dit laat mooi zien dat je daar enorm hoge cijfers moet halen om er bovenuit te springen. Persoonlijk maakten hoge cijfers me niet zoveel uit, studeren was bovendien ook niet de enige reden dat ik naar Canada was gekomen. Daardoor was het af en toe mogelijk om het wat rustiger aan te doen met de studie en

Pim de Boer

Buitenlandverhaal

Pim de Boer

De eerste wedstrijd van het college football team

De campus van UBC is gelegen aan het water met prachtig uitzicht over de achterliggende bergen. Vancouver is een paradijs voor natuurliefhebbers. Je kon na een college zelfs even naar het strand om bij te komen. Ik ben weleens op vrijdagmiddag na een college gelijk de bergen in gegaan om een hike te doen voordat de zon onderging. Doordat je mensen om je heen hebt die veel ondernemen, ga je zelf ook meer doen. Dit kan soms vermoeiend zijn, maar het zorgt er wel voor dat je een onvergetelijke tijd hebt. Tijdens het semester heb ik veel goede vrienden gemaakt, zowel van Nederlandse als andere nationaliteiten. Inmiddels heb ik de meeste mensen al weer opgezocht in Europa en dat zal in de toekomst nog wel vaker gebeuren. Misschien is dit naast alle mooie herinneringen wel het meest waardevolle van alles wat je overhoudt aan een uitwisseling. Het was een geweldige ervaring die elk van mijn verwachtingen ruimschoots heeft overtroffen.

Pim de Boer

Pim de Boer

het land te verkennen. Tijdens onze laatste tentamenweek werd er onder de uitwisselingsstudenten ook niet raar van opgekeken als je een paar dagen ging skiën in plaats van jezelf opsluiten in de bibliotheek. In de eerste week zijn we met alle Nederlanders uitgenodigd bij het Nederlandse Consulaat in Vancouver. Na alle formaliteiten hebben we tot in de late uurtjes genoten van heerlijk Heineken bier en bitterballen. Bij het afscheid benadrukten de consul en zijn vrouw nogmaals hoe gezellig ze het vonden met alle Nederlandse studenten. Ondanks dat we nog maar een paar weken in Canada waren, was het heerlijk om weer even onder de Nederlanders te zijn. UBC barst verder van de internationale studenten. Dat zorgt ervoor dat wanneer je maar genoeg onderneemt, je binnen een mum van tijd veel nieuwe mensen leert kennen. Er was een club voor uitwisselstudenten die wekelijks feestjes en weekendtrips organiseerde. Het is niet vaak voorgekomen dat ik een weekend thuis op de bank heb gezeten. Het was ook erg handig om een auto te hebben, want uiteindelijk hebben we bijna vijftienduizend kilometer afgelegd. Op een gegeven moment stonden we met een aantal vrienden aan de Amerikaanse grens en legden we uit dat we van plan waren om zestienhonderd kilometer naar San Francisco te rijden en vier dagen later weer terug te zijn, waarop de douanebeambte ons vol ongeloof vroeg of we wel zeker wisten dat we het in vier dagen gingen doen. Tijd was altijd beperkt vanwege de studie, daarom moest je het maximale eruit halen. Dit was slechts één van vele mooie roadtrips, zo zijn we ook naar Seattle, Portland, de Rocky Mountains en Vancouver Island gegaan. Ook hebben we de lange latten even gebruikt in Whistler, het gebied waar de Olympische Winterspelen van 2010 plaatsvonden.

Onze kampeerplek aan het eind van een lange hike 23

New York Post

Een paradoxaal bestaan In het universum zijn naar schatting honderd miljard planeten die lijken op de aarde, toch hebben we tot nu toe nog geen enkel bewijs gevonden van buitenaards leven.

Op het moment dat je ‘s nachts ergens staat waar je de sterren goed kan zien, voelt de één zich misschien getroffen door de schoonheid, de ander is misschien weggeblazen door de waanzinnige grote schaal van het universum.

Iedereen voelt wel iets. Zo ook de wetenschapper Enrico Fermi, die zich afvroeg: “Waar is iedereen?”

Als we ‘s avonds omhoog kijken, zien we op een goede nacht misschien 2500 sterren. Dit zijn de fellere sterren die relatief dichtbij onze aarde zijn, minder dan duizend lichtjaar, ofwel één procent van de diameter van de Melkweg.

Dit is niks vergeleken met de enorme hoeveelheid sterren die we dus niet met onze ogen kunnen zien. Dat het universum gigantisch is, weet iedereen wel. Maar hoe gigantisch, dat snap je pas als je de cijfers erachter ziet.

24

Voor iedere ster in onze Melkweg (tussen de honderd- en vierhonderd miljard) zijn er bijna evenveel sterrenstelsels als de onze in het waarneembare universum. Al die stelsels bij elkaar, brengt ons op een geschatte hoeveelheid sterren tussen de 1022 en 1024. Dit komt erop neer dat er tienduizend keer zoveel sterren zijn, als zandkorrels op onze planeet. Hoeveel van deze sterren lijken op onze zon, is nog steeds een punt van discussie. Uitgaand van de meest conservatieve schatting van één op twintig sterren en de ondergrens van de hoeveelheid, komt dat neer op ongeveer vijfhonderd triljoen zon-achtige sterren.

Het percentage aardachtige planeten die om deze sterren hangen, blijft een punt van discussie. Sommigen zeggen dat het zo hoog is als 50 procent, maar laten we hier uitgaan van de conservatieve 22 procent die voortkwam uit een studie naar de hoeveelheid aardachtige planeten van de PNAS, Proceedings of the National Academy of Sciences.

Deze studie suggereert dat er een potentieel bewoonbare aardachtige planeet rond ten minste één procent van de totale sterren in het universum draait, een totaal van honderd triljoen aardachtige planeten. Er zijn dus honderd aardachtige planeten voor elke zandkorrel op onze aarde.

Vanaf hier kunnen we verder alleen speculeren. Laten we ons voorstellen dat na miljarden jaren van bestaan, één procent van de aardachtige planeten leven ontwikkelt.

En stel je voor dat op één procent van die planeten het leven naar een intelligent niveau gaat zoals het hier op aarde is. Dat zou betekenen dat er tien quadriljoen (1025) intelligente beschavingen in het waarneembare universum zouden zijn. Terugkerend naar onze melkweg en dezelfde wiskunde op de laagste schatting voor sterren in de Melkweg, zouden we schatten dat er één miljard aardachtige planeten en honderdduizend intelligente beschavingen in onze Melkweg zijn.

SETI, ofwel Search for Extraterestial Intelligence, is een organisatie die zich toelegt op het luisteren naar signalen van andere intelligente levensvormen. Als we gelijk hebben dat er honderdduizend of meer intelligente beschavingen in onze Melkweg zijn en zelfs een fractie daarvan signalen uitzendt of op een andere manier probeert contact op te nemen, zouden dan bij SETI niet alle alarmen af moeten gaan? Het blijft stil, wat bij iedereen dezelfde vraag opwekt die Fermi ongeveer zestig jaar geleden stelde.

De Kardashev-schaal wordt gebruikt om intelligente beschavingen in te delen in drie brede categorieën op de hoeveelheid energie die ze gebruiken. Een beschaving van Type I heeft het vermogen om alle energie op hun planeet te gebruiken. We zijn niet echt een Type I-beschaving, maar we zijn wel dichtbij. Een Type II-beschaving kan alle energie van hun ster benutten. Een hypotethische machine die alle energie uit een ster kan halen heet een Dyson Sphere.

Deze term is gepopulariseerd door Feerman Dyson die in een onderzoek van hem speculeerde dat het een logische volgende stap is met de groeiende vraag naar energie van een ontwikkelende beschaving. Onze Type I-hersenen kunnen zich nauwelijks voorstellen hoe iemand dit zou doen, maar we hebben ons best gedaan door dingen voor te stellen zoals een ‘Dyson-Sphere’. Een Type-III beschaving blaast de andere twee weg, met toegang tot energie vergelijkbaar met die van de hele Melkweg.

Wist je dat...

KIJK magazine

het idee van een Dyson Sphere van origine uit het 1937 filosofische science fiction boek Star Maker van Britse schrijver Olaf Stapledon komt?

Enrico Fermi tijdens een college aan de Univeriteit van Chicago

In de kinderschoenen

Het wordt nog vreemder. Onze planeet is relatief jong vergeleken met de leeftijd van het universum. Er zijn veel oudere sterren met veel oudere aardachtige planeten, wat in theorie zou moeten betekenen dat beschavingen daar veel veel verder zijn ontwikkeld zijn dan de onze. Laten we als voorbeeld onze 4,54 miljard jaar oude aarde vergelijken met een hypothetische acht miljard jaar oude planeet X. De technologie, kennis en cultuur van een beschaving die slechts duizend jaar voor ons ligt, zou net zo schokkend kunnen zijn als onze wereld voor een middeleeuwse persoon zou zijn. Een beschaving die 1 miljoen jaar voor ons ligt, kan voor ons even onbegrijpelijk zijn als de menselijke cultuur voor chimpansees is. En Planeet X ligt 3,4 miljard jaar op ons voor.

Als dit niveau van vooruitgang moeilijk te geloven klinkt, denk dan terug aan Planeet X hierboven en hun 3,4 miljard jaar verder ontwikkelde beschaving. Als een civalisatie op Planeet X vergelijkbaar was met de onze en in staat was om helemaal tot Type III-niveau te overleven, is de natuurlijke gedachte dat ze waarschijnlijk interstellair reizen onder de knie zouden hebben en mogelijk zelfs de hele Melkweg kunnen koloniseren.

Als één procent van het intelligente leven lang genoeg overleeft om een potentieel door het melkwegstelsel koloniserende Type III-beschaving te worden, suggereren onze bovenstaande berekeningen dat er alleen in onze Melkweg al ten minste duizend Type III-beschavingen zouden moeten zijn. Gezien de kracht van dergelijke beschavingen, zou hun aanwezigheid behoorlijk opvallen.

En toch zien we niets, horen we niets en worden we ook door niemand bezocht.

Waar is iedereen?

Dit is het Fermi-Paradox. We hebben hier geen antwoord op, het beste wat we kunnen doen is speculeren. Als je tien verschillende wetenschappers vraagt wat hun voorgevoel is over de uitleg, krijg je tien verschillende antwoorden.

25

Omdat er zoveel verschillende verklaring zijn, zullen we enkele van de meest besproken mogelijke verklaringen voor de Fermi-Paradox, in twee categorieën verdelen: de verklaringen die veronderstellen dat er geen tekenen zijn van Type II- en Type III-beschavingen omdat ze nog niet bestaan. Ook zijn er mensen die denken dat ze wel ergens zijn maar dat ze om wat voor reden dan ook nog nooit iets van zich hebben laten zien of horen.

leven zich kan ontwikkelen en dat wij één van de eersten zijn. Tegenargumenten van de Great Filter-theorie zijn dat het voor beschavingen niet de moeite waard is om zich te verspreiden door het universum of dat verdere ontwikkeling niet automatisch samen gaat met grote projecten zoals de Dyson Sphere.

Middelmatigheidsprincipe

De tweede groep verklaringen ontdoen zich van iedere notie dat we zeldzaam, speciaal of de eerste in iets zijn.

Integendeel, ze geloven in het middelmatigheidsprincipe, waarvan het uitgangspunt is dat er niets ongewoons of zeldzaams is aan ons sterrenstelsel, zonnestelsel, planeet, of niveau van intelligentie, totdat het tegendeel bewezen is.

Ze zijn ook veel minder snel met aannemen dat het gebrek aan bewijs van intelligentere wezens het bewijs is dat ze niet bestaan. Dit wordt benadrukt door het feit dat onze zoektocht naar signalen zich slechts ongeveer honderd lichtjaar van ons uitstrekt, 0,1 procent over de melkweg, en suggereert een aantal mogelijke verklaringen.

The Great Filter

Medium

De wetenschappers die niet geloven dat er Type-II- en Type-III-beschavingen bestaan, wijzen op iets dat het nietexclusiviteitsprobleem wordt genoemd en die elke theorie weerlegt die zegt dat er wel degelijk hogere beschavingen bestaan, maar dat ze een reden hebben om geen contact met ons op te nemen. Ze kijken naar de wiskunde, die zegt dat er duizenden (of miljoenen) beschavingen zouden moeten zijn, dat tenminste één daarvan een uitzondering op de regel zou zijn. Zelfs als een theorie zou worden gehouden voor 99,99% van de hogere beschavingen, zou het miniscule overige percentage zich anders gedragen en zouden we ons bewust worden van hun bestaan.

Een visualisatie van een Dyson-Sphere

Daarom moet het zo zijn dat er geen super-geavanceerde beschavingen bestaan. En omdat de wiskunde suggereert dat er duizenden van hen zijn in alleen al onze eigen melkweg, moet er iets aan de hand zijn. Een logische verklaring wordt de Great Filter-theorie genoemd. Deze theorie zegt dat op een bepaald punt vanaf het begin tot Type-III intelligentie, er een muur is die alle of bijna alle levenspogingen raken. Er is een fase in dat lange evolutionaire proces aarbij het uiterst onwaarschijnlijk of onmogelijk is voor intelligente levensvormen om verder te komen. We weten niet waar deze filter precies is en of wij de filter dus al voorbij zijn, of dat die nog voor ons ligt. Het kan ook zijn dat de condities pas recentelijk zo zijn geworden dat intelligent 26

Zo kan het zijn dat een intelligente levensvorm onze aarde al eerder bezocht heeft, maar voordat wij er waren.

Onze opgenomen geschiedenis gaat ook maar vijfenvijftighonderd jaar terug, dus het kan ook zijn dat een paar holbewoners een ontmoeting hebben gehad met aliens, maar dit niet konden overbrengen. Ook heb je de zogenaamde ‘Dierentuin Hypothese’ die zegt dat er inteligente levensvormen zijn die bewust zijn van ons bestaan en ons observeren. Zover we weten bestaat er een gereguleerde samenleving van intelligente levensvormen die ons observeert en pas contact maakt als we een bepaald niveau van intelligentie bereiken, zoals de ‘Prime Directive’ uit de sciencefictionserie Star Trek.

Het gaat nog even duren voordat we weten wie gelijk heeft.

Het idee dat we helemaal alleen zijn in het universum of juist helemaal niet, samen met alle praat over type-II en -III beschavingen is toch wel redelijk beangstigend. Hier op aarde zijn we heer en meester, in een bubbel waarin het ondenkbaar lijkt dat we ooit te maken krijgen met levensvormen die ons zien als minder. Het Fermi-Paradox biedt ons hierin perspectief.

Thomas Meisters

| Gadgets < Deze cactus heeft géén stekels en de wortels lijken verdacht veel op een WC-borstel. Tover jouw WC om tot een heus westernplaatje en zet deze blitse cactus naast de pot. www.coolgift.com | € 15,-

> Heb je het tweedejaarsproject op WB goed afgerond en ben jij een echte smikkelbeer?

Deze drie-assige pannenkoekenbakker tovert jouw plaatjes om in pannenkoeken en maakt het eten nog plezieriger. www.pancakebot.com | € 250,-

< Deze HEXBUG AquaBot is perfect voor de persoon die het nog niet gelukt is zijn of haar goudvis in leven te houden. Je zult nooit de kom hoeven te verschonen en de kat zal hem niet kapot krijgen. www.amazon.com | € 25,-

> Dit is Tubey en hij is het perfecte bureaumaatje.

Tubey is altijd blij om je te zien en houdt je scherp met zijn flexibele moves. www.amazon.com | € 35,-

28

< De TU Delft is vele nationaliteiten rijk. Altijd al contact willen leggen met die exotische medestudent of iemand de verkeersregels uit willen leggen? Wacht niet langer en schaf deze innovatieve Two Way Live Conversation Translater aan. www.hammacher.com | € 300,-

> Heb jij nog steeds geen laptop met een touchscreen?

Dit jaar heeft LogiTech de verticale muis uitgebracht.

Zo hoef jij je pols niet in een onnatuurlijke houding te wringen en kan je comfortabel nog meer tijd doorbrengen achter je computer. www.coolblue.nl | € 100,-

< Deze Skizee helpt de fervente wintersporter op de lange rechte stukken. Je snowboard hoeft niet uit of je hoeft niet te langlaufen want deze Skizee duwt je met 35 km/uur voort. De rest van de rit hobbelt hij trouw achter je aan. www.skizee.ca | prijs op aanvraag

> Hoop je nog steeds op een geldboom maar moet je er nog even op wachten? Doe dit dan onder het genot van een drankje en bewaar de dop op deze magnetische boom. Beter zestig dopjes in een boomtop, dan eentje onder je blote voet terwijl je zoekt naar de lichtknop. www.coolgift.com | €20,-

29

Tobias Schneider

Zelfhelende toekomst Barsten in je telefoon, krassen op je auto en bruggen met meer vermoeiingsscheuren dan je lief is. De oplossing ligt in zelfhelende materialen.

‘Het is ook een gebruiksvoorwerp hé‘, is een uitspraak die veel wordt gebruikt wanneer iemand zijn horloge breekt of een kras op zijn bril krijgt. Toch is het jammer dat permanente schade een onderdeel is geworden van gebruiksvoorwerpen. Zelfhelende materialen zijn er al, maar ze kunnen onze problemen nog niet oplossen.

Hoe werkt het?

Het helen van beschadigd materiaal gebeurt in drie stappen. De eerste stap is dat het materiaal zelf opgemerk dat er een beschadiging is en deze wordt gelokaliseerd.

Vervolgens wordt er materiaal naar de beschadigde plekken gebracht. Als laatste vindt er een chemische reactie plaats. Dit proces hangt af van het type helend materiaal dat gebruikt is. Tijdens dit proces worden de polymeren door een extern middel gehecht. De zelfhelende materialen kunnen in drie categorieën verdeeld worden: 30

capsules, vezels of een helende structuur in de polymeren Bij zelfhelende systemen die gebruik maken van capsules worden er in het materiaal ruimtes gevuld met helend middel. De ontstane scheur zal zich door het materiaal gaan ontwikkelen. Zodra het de capsules bereikt vloeit het helende middel door de scheur en wordt het materiaal zo weer aan elkaar gebonden. De systemen met vezels hebben een soortgelijke methode als die van de capsules.

De scheur komt tot een reservoir met zelf helend middel.

Het middel hecht vervolgens het materiaal weer aan elkaar. Echter, in tegenstelling tot de capsules die al in het materiaal zijn verwerkt, kan het materiaal via de vezels nieuw helend middel toegevoerd krijgen. Daarnaast kunnen de vezels gebruikt worden voor andere doeleinden, zoals het thermisch onderhouden of het structureel onderzoeken van het materiaal.

Bij bovenstaande methoden wordt in het materiaal ruimte gemaakt voor een helend middel. Materiaal waar het helende middel verwerkt is in de structuur heeft vaak een externe katalysator nodig. De methodes waar het materiaal gebruik maakt van een katalysator zijn onder te verdelen in meerdere groepen. Twee hiervan zijn duidelijk het meest aanwezig. De eerste is gebaseerd op omkeerbare reacties. Bij deze methode wordt het beschadigde materiaal blootgesteld aan de temperatuur waar het polymeer oorspronkelijk op gepolymeriseerd is. Dit werkt alleen bij

beschadigingen door verhitting. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de Diels-Adler en retro-Diels-Adler reacties.

Bij deze reacties wordt het materiaal onder invloed van temperatuurverandering door retro-Diels-Adler reacties afgebroken tot zijn basis bestanddelen. Het polymeer zelf wordt door middel van Diels-Adler reacties opgebouwd uit deze monomeren. De andere meest voorkomende methode verbindt de van elkaar verwijderde polymeren weer met cross-links door dezelfde Diels-Adler reacties als hierboven.

Het materiaal dient voor dit proces weer eerst afgebroken te worden naar de bestanddelen door het voor langer dan twee uur te verwarmen tot tachtig graden Celsius om het vervolgens zeven dagen op kamer temperatuur de tijd te geven om zich te hervormen.

Het verschil tussen de methoden is de gebruikte stof.

Andere materialen hebben verschillende limitaties om de zelfhelende reacties voort te kunnen zetten. De temperatuur kan als katalysator dienen en ook is het mogelijk om materiaal verder te helen door middel van oxidatie en reductie.

Op de universiteit van Tokyo is een materiaal gevonden dat barsten herstelt door druk uit te oefenen op het materiaal.

Toepassing hiervan zou kunnen betekenen dat je je scherm nooit meer hoeft te vervangen. Dit materiaal zou de eerste robuuste substantie zijn dat helemaal op zichzelf op kamertemperatuur kan repareren.

Het komt vaak voor dat materiaal niet sterk genoeg is om gebruikt te worden in applicaties waarbij de belasting erg hoog is, of waarbij het object maar een kleine vervoming mag hebben. Materialen die sterkere structuren bevatten, hebben vaak een ingewikkelde methode nodig om de polymeren weer terug naar originele structuur te krijgen.

Zelfhelende materialen die gebruik maken van externe bindingsmiddelen veranderen de specificaties van het materiaal, waardoor ze niet snel geschikt zijn.

Status na herstel

Applicaties

Toekomst

Institut Chaarles Sadron

Polymeren die zich samenvoegen

Het is niet zo dat het materiaal altijd zijn volledige sterkte terug heeft na een herstel. Bij materiaal met capsules wordt de structuur al zwakker door de implementatie van de capsules. Wanneer er meer capsules in het materiaal worden gezet, zal de kwaliteit van het geheel afnemen.

Tegelijkertijd zorgen minder capsules ervoor dat het materiaal minder vaak zichzelf kan helen. De vasculaire materialen hebben dit probleem niet, maar het is lastig om te verzekeren dat het binden van het materiaal overal uniform plaatsvindt. Het materiaal dat door verhitting of oxidatie en reductie wordt gerepareerd, ondervindt geen verzwakking van de structuur. In veel van deze gevallen zijn de verbindende delen van de moleculen zelfs beter bestand tegen hitte.

Er zijn heel veel mogelijkheden voor het toepassen van zelfhelend materiaal. Zo heb je de meer voor de hand liggende opties als bruggen en gebouwen, maar er kan ook gedacht worden aan implementatie in ons eigen lichaam.

Autofabrikanten maken nu al gebruik van zelfhelende verf.

Hiermee worden krassen vanzelf weer gerepareerd. Het proces duurt enkele dagen en wordt versneld wanneer de verf blootgesteld wordt aan zonlicht of warm water. Deze methode moet eerst worden geoptimaliseerd voordat er verdere ontwikkelingen kunnen plaatsvinden waarmee elke vervorming weer terug kan naar zijn oorsronkelijke vorm. Denk bijvoorbeeld aan deuken in autoâ&#x20AC;&#x2122;s die zichzelf kunnen repareren. Een ander voorbeeld is te vinden in de schermen van telefoons en andere fragile voorwerpen.

Zelfhelende materialen zijn dus onder te verdelen in twee groepen. De ene stof heeft een externe katalysator nodig en de andere gebruikt bindingsmateriaal. De materialen die een bindingsmateriaal gebruiken om zich te herstellen zijn gemiddeld minder sterk dan bij het gebruik van een externe katalysator. Tot dusver zijn de toepassingen nog beperkt tot erg vervormbare materialen. De implementatie van zelfhelende materialen heeft nog veel onderzoek nodig maar de mogelijkheden zijn eindeloos.

Max Verheijen

31

| Alumnus aan het woord Arnoud Stibane

wel Werktuigbouwers uit Delft. Halfgeleiders, Consulting, Chemie of toch Banking? Na mijn Leeghwaterjaar was ik er nog niet uit maar ik had in ieder geval een beter beeld bij de vele mogelijkheden.

Jaren van studeren: 1998 - 2006 Leeghwater bestuur: 2001 - 2002

Afstudeerrichting Systems & Control

Dinsdag 27 november 2018, 12:31 ’s middags, ik krijg een email van de Voorzitter van V.O.L. of ik een stukje voor in de Slurf wil schrijven om de huidige generatie werktuigbouwers te laten zien wat ik na mijn afstuderen gedaan heb. Natuurlijk, een hele eer, ik hoop dat het onderstaande interessant genoeg is om tot het einde toe te lezen!

Elke carrière wordt gevormd door de keuzes die je maakt, het is een reis op weg naar welk doel je ook voor jezelf stelt.

Een doel is belangrijk, want het geeft richting. Maar vergeet niet dat de reis naar het doel het grootste deel van je tijd vormt, zorg er dus voor dat die reis aangenaam is, doe wat je leuk vindt. Luister naar advies van anderen maar trek je eigen plan! Laat me je meenemen op mijn reis tot dusver.

Daarna de diepte in. Wat doe je als je de diepte in moet maar eigenlijk geen keuze kunt maken? Je bouwt een solide basis die breed inzetbaar is. In mijn geval meet- & regeltechniek, een universele, vrij theoretische toolbox die toe te passen is op vrijwel alle soorten systemen; thermische, mechanische, zelfs economische. Dat het vakgebied werd onderwezen door veteranen als Okko Bosgra en Sjoerd Dijkstra was uiteraard niet onbelangrijk, daar kon je wat van leren.

Stages bij Siemens en General Electric

Technisch uitdagend maar te diep voor mij. Als een echte techneut paste ik mijn geleerde kennis toe op windturbines en -parken, eerst bij Siemens in Den Haag, later als afstudeerder bij GE in Duitsland. Beide mooie bedrijven. Heel verschillend ook. Maar ondanks dat ik het er erg naar mijn zin had stond iets me toch tegen, als startende ingenieur werd je in mijn ogen te ver de techniek ingedrukt. Werken aan iets kleins als onderdeel van iets groots. Belangrijk werk, dat zeker, maar ik merkte dat ik dat “grote” veel interessanter vond en liever eerst het overzicht had alvorens de diepte in te duiken.

Werktuigbouwkunde in Delft

Een logische keuze. Je houdt van grote bewegende dingen en motoren. Je favoriete vakken zijn wiskunde B, natuurkunde en scheikunde. Je bent daar ook behoorlijk goed in.

Je bent op zoek naar een brede basis van voldoende theoretische kennis binnen een concreet toepassingsgebied.

Je vindt Enschede en Eindhoven te ver weg. Kortom, ik zou absoluut weer dezelfde keuze maken!

VersumMaterials

Consultant bij Roland Berger

Arnoud Stibane

Leeghwater bestuur

Een mooi jaar, veel geleerd. Na drie jaar feest vond ik het tijd me met meer serieuze zaken bezig te houden en me in te zetten voor de studie, de faculteit en de werktuigbouwstudent. Daar zat ook een egoistische kant aan, ik wilde graag meer leren over wat er na mijn studie allemaal mogelijk was. Een hele hoop zo bleek. Ieder bedrijf wil 32

De breedte in. Zodoende besloot ik mijn carrière te starten als consultant, bij Roland Berger. Destijds een relatief klein, nieuw en ambitieus kantoor met grote groeiplannen.

Ik voelde me daar thuis. Als consultant moet je een beetje geluk hebben met de projecten die je doet, als er een nieuw project begint in een industrie die je niet aanstaat en je vorige project is net klaar dan is het niet zeuren maar poetsen. Dat had voor mij ook een positieve kant, je weet nooit waar je terecht komt en de projecten die me op voorhand saai leken bleken achteraf vaak de meest leuke en leerzame projecten te zijn.

MBA aan INSEAD Verder de breedte in. Waarom een MBA? Naast leerzaam en leuk is het ook een enorme toegevoegde waarde op het CV van een ingenieur heb ik gemerkt. Hoewel ik persoonlijk meer waarde hecht aan hoe iemand presteert dan aan zijn of haar papieren, werkt de wereld blijkbaar in veel gevallen toch anders. Werk je in een technische omgeving dan is het

van enorme waarde om te kunnen zeggen dat je ingenieur bent. Werk je in een financiele setting dan nemen ze je serieuzer als je een MBA hebt en hun taal spreekt. Zo simpel is het blijkbaar. Ik zou niemand aanraden voor de titel een MBA te doen, maar als je op zoek bent naar een mooie tijd, intrinsiek geïnteresseerd bent in de materie en de investering wilt doen, in tijd en geld, dan is het absoluut de moeite waard.

waar de klant naar toe gaat, wat je moet vertalen in waar ASML vervolgens naar toe moet. Dus het definiëren van specificaties voor de nieuwe generatie machines, technisch maar ook economisch. Mijn team werkte onder andere aan het definiëren van prijsdoelen en stellen van prijzen. Een combinatie van techniek en economie – leg maar eens aan de klant uit waarom een ASML machine vele tientallen miljoenen euros mag kosten.

Meer de diepte in, maar in de verkeerde industrie. Na mijn MBA terug naar consulting in de nasleep van de financiële crisis. Gezien het projectaanbod werd ik de Financial Services Practice ingezogen, genoeg te doen voor consultants bij banken. Tevens was ik geintrigeerd door hoe het in hemelsnaam zo fout had kunnen gaan. Ik heb ruim drie jaar met veel plezier en succes rondgelopen binnen de bankenwereld. Een van de belangrijkste realisaties was dat iemand met een technische achtergrond en goede analytische vaardigheden veel waarde kan toevoegen in zo’n omgeving. Het blijft bijzonder dat de financiële wereld gedomineerd wordt door mensen met een alfa-achtergrond, terwijl het uiteindelijk toch om de cijfertjes gaat.

Sourcing manager bij ASML

Terug naar de technische roots. Op gezette tijden in je loopbaan moet je moeilijke keuzes maken, word ik partner in de Financial Services Practice van een consultancy bedrijf of wil ik wat anders? Je zult snappen dat het wat mij betreft dus wat anders moest worden. Passionate engineer in een bank? Niet dus. Dus naar ASML, waar ik een bij inkoop een mooi plaatsje vond. Waarom inkoop? Omdat die positie me de kans gaf de technologie van ASML goed te begrijpen en daarnaast een breed netwerk op te bouwen. Ik was er verantwoordelijk voor de mechatronische supplier base, waar ik me bezig hield met vraagstukken als makebuy en de geschiktheid van de mechatronische supply base in het volgen van ASMLs technologie roadmap, een rol waarin veel links waren naar andere afdelingen als Engineering en Operations.

Marketing manager bij ASML

Meer techniek en de klant centraal. Daarna naar Marketing.

Marketing? Ja Marketing. Wat moet een techneut in Marketing? ASML verkoopt machines aan de ingenieurs bij de klant, niet aan de inkopers. Als je de techneuten overtuigt doe je zaken. Hoe overtuig je techneuten? Met techneuten natuurlijk! Dus Marketing bij ASML is een van de meest technische afdelingen, het vereist begrip van

VersumMaterials

Project Manager bij Roland Berger

Clean room

General manager bij Versum Materials

Echte verantwoordelijkheid. Als je machines vele tientallen miljoenen euros kosten en je ze in miljardendeals verkoopt is het op zich niet vreemd dat de besluitvorming en verantwoordelijkheid vrij hoog in het bedrijf ligt. Toen ik de kans kreeg eindverantwoordelijk te worden en zelf een onderneming te leiden greep ik die. In mijn huidige functie ben ik verantwoordelijk voor alle zaken en mensen binnen de EMEA regio voor Versum Materials, een bedrijf dat materialen levert om computerchips mee te maken. Simpel gezegd: ASML bouwt een hele dure “kopieermachine”, Versum levert de “inkt-en-het-papier”. Zelfde klanten, ander product en verdienmodel.

Hoe nu verder?

Geen idee. Ik ga iedere dag met een goed gevoel aan het werk (nouja, bijna iedere dag dan). Vind het leuk het team en de onderneming uit te bouwen, verder te helpen. Wat is eigenlijk jouw doel? Dat wordt op gezette tijden bijgesteld.

Waar ben je over vijf jaar? Mezelf nog aan het uitdagen.

Hup hup hup...

Arnoud Stibane

33

Kleinman Center for Energy Policy

De kern van het energieprobleem We leven in een tijdperk waar elektriciteit net zo’n primaire levensbehoefte is geworden als voeding. Maar hoe wekken we het allemaal op? Kernenergie kan hier een oplossing bieden.

Gelukkig waren er nog mensen die de hoop niet hadden opgegeven. Kernenergie werd in 1973 weer populair toen, door oorlog in het Midden-Oosten, de olieprijzen enorm stegen. Door de toenemende interesse van investeerders werden er steeds meer kerncentrales gebouwd. De vraag naar kernenergie werd zo hoog dat tussen 1970 en 1985 de helft van alle nog actieve kerncentrales werden gebouwd.

Er waren veel verschillende soorten kerncentrales, maar de meest gebouwde was veruit de lichtwaterreactor. Dit was niet de meest innovatieve of efficiënte reactor, maar hij was wel bewezen en relatief goedkoop.

Het begon allemaal in de jaren veertig. Na de uitvinding van de atoombom beloofde kernenergie een positief bijproduct te zijn, die de de wereld zou kunnen verbeteren.

Energie zou gratis zijn, auto’s en vliegtuigen zouden door kernenergie aangedreven worden en op Antarctica konden volledige laboratoria van energie voorzien worden. Al deze technologieën leken maar een aantal jaren hard werken verwijderd te zijn. Een paar jaar later bleek dat dit toekomstbeeld enigszins utopisch was. Kernenergie opwekken was duurder en ingewikkelder dan men oorspronkelijk dacht. Vooral de transitie van de theorie naar werkende prototypes viel erg tegen. Onder andere om deze reden kozen veel investeerders voor meer traditionele manieren van energie opwekken zoals (bruin-)kolen, gas of olie.

Het principe van de lichtwaterreactor is verbazingwekkend simpel. Het volgt uit een kunstmatige kettingreactie waarbij water verhit wordt, dat daardoor overgaat in stoom, wat vervolgens een turbine aandrijft om stroom op te wekken.

Bij deze kunstmatige kettingreactie komt een paar miljoen keer meer energie vrij dan een chemische reactie ooit zou kunnen leveren. De energie komt vrij door neutronen te schieten op zware elementen die op de rand van stabiliteit staan, zoals uranium 235. De neutronen worden geabsorbeerd, maar het resulterende molecuul is instabiel. Meestal splijt het resulterende element zich meteen in meerdere lichtere elementen, losse vrijbewegende neutronen en energie in de vorm van straling. De losse neutronen zetten de kettingreactie voort.

34

Lichtwaterreactor

Helaas kwam er al snel een einde aan de nucleaire rage.

In Pennsylvania kwam men in 1979 nog net met de schrik vrij toen de kern van één van de reactoren smolt. Zeven jaar later hadden mensen minder geluk, toen in Tsjernobyl een van de reactoren ontplofte. De radioactieve wolk die hierbij vrijkwam vormde een mogelijk gevaar voor heel centraal Europa. In 2011 kwam het kernenergiedebat weer tot leven toen er door een aardbeving en tsunami de reactoren in Fukushima geen stroom meer ontvingen voor koeling, waardoor de reactoren smolten.

Wist je dat...

er een mozaiek in een uit de eerste eeuw stammende Romeinse villa in de buurt van Napels al geel gekleurd glas bevatte met één procent uraniumdioxide?

Potentie

Wikimedia

Kernenergie is voor vele mensen toch de energiebron van de toekomst, maar waarom zijn er dan zoveel op tegen?

Kernenergie is ontstaan als een bijproduct na onderzoek naar kernwapens, deze zijn om die reden ook onlosmakelijk met elkaar verbonden. Om deze reden is het dan ook lastig om onderscheid te maken tussen een kerncentrale waar louter energie wordt opgewekt, en een centrale die zich ook focust op het creëren van kernwapens. Dit werd met name duidelijk in de jaren zeventig, toen de nucleaire grootmachten van de wereld hun vredige kernenergie-technologie verkochten aan kleinere landen, die daarna op basis van deze technologie zelf ook begonnen met het fabriceren van kernwapens. Daarnaast is er ook nog de kwestie van vervuiling. Hoewel kernenergie een kleinere ecologische voetafdruk achterlaat vanwege de lagere uitstoot van

Koeberg lichtwaterreactor centrale

EJAtlas

Gevaren

Gesmolten kern van Fukushima

broeikasgassen, is er wel degelijk een vorm van vervuiling, namelijk het kernafval. Bij de opwekking van kernenergie wordt er brandstof gebruikt. Dit is meestal een vorm van uranium. Als deze brandstof eenmaal gebruikt is, blijf het restproduct achter, namelijk radioactief afval. Dit is onder andere gevaarlijk omdat het plutonium bevat, een zeer giftige stof. Zo giftig zelfs dat maar één milligram genoeg is om een mens te doden. Ook is het mogelijk om van enkele kilo’s plutonium kernwapens te maken. In theorie kan door een behandeling wat reprocessing genoemd wordt, veel plutonium uit het kernafval worden verwijderd, om het daarna weer te gebruiken als brandstof voor kerncentrales.

Het probleem is echter dat er bijna geen kerncentrales zijn die op plutonium kunnen draaien. Hierom bewaarden veel landen echter wel hun radioactief afval, want net als met zoveel technologieën op het gebied van kernenergie was ook reprocessing volgens hen maar een schramele paar jaar onderzoek verwijdert. Zelfs als ze afval niet om deze reden bewaarden, was er nog geen goed alternatief voor het opruimen van kernafval. Tussen 1946 en 1993 werd radioactief afval in zee gegooid. Tegenwoordig is dit echter niet meer toegestaan. Er is ook al geprobeerd om het simpelweg te begraven, maar er kon geen goede plek worden gevonden, waar men het veilig genoeg achtte om dit te doen. Dit komt onder andere door de hoge halfwaardetijd van het afval.

Halfwaardetijd wordt in de kernfysica gedefinieerd als de tijd die het duurt voordat van de originele hoeveelheid stof nog maar de helft over is. De halfwaardetijd van het radioactieve afval kan duizenden jaren zijn, daarom is het dus ontzettend lastig om er een veilige plek voor te vinden.

Enkele al bedachte oplossingen voor het opruimen van het afval zijn om het de ruimte in te schieten naar de zon, of buiten ons zonnestelsel. Het probleem hierbij is alleen dat een fout tijdens de lancering wereldwijde gevolgen zou kunnen hebben, als bijvoorbeeld de raket ontploft boven in de atmosfeer. Ook was bedacht om het afval tussen de tektonische platen van de aarde richting de kern te sturen, 35

Financieel Dagblad

maar dit is met de huidige technologie nog onmogelijk.

Daarom kiezen de meeste landen er tegenwoordig voor om alle bruikbare stoffen uit het afval te halen en het vervolgens in speciaal daarvoor gebouwde opslagplekken te bewaren. Dit is maar een tijdelijke oplossing totdat men eindelijk een permanente uitkomst vindt voor het kernafval probleem. Tot slot is er nog het risico op kernrampen, dit is waar bij veel mensen de angst voor kernenergie ook vandaan komt. In de ruim zeventig jaar dat kernenergie wordt opgewekt zijn er zeven ongelukken geweest, drie van deze ongelukken zijn relatief onder controle gehouden, maar bij de andere vier kwamen er grote hoeveelheden radioactiviteit vrij in de omliggende omgeving. Deze gebieden zullen nog jarenlang onbewoonbaar blijven door de aangerichte schade. Het aantal doden door deze rampen is niet geheel duidelijk, maar er wordt gespeculeerd dat deze ergens in de duizenden ligt.

Kernafval opslag bij Nieuwdorp

Toch blijven gebruiken

Dit zijn allemaal significant grote nadelen, waarom zouden we dan wel met de opwekking van kernenergie doorgaan?

Ten eerste redt kernenergie levens. Hoewel dit misschien tegenstrijdig klinkt, is kernenergie volgens een studie van NASA verantwoordelijk voor het redden van 1,8 miljoen levens. Sterker nog, zelfs als alle doden van alle kernrampen ooit worden meegerekend heeft kernenergie nog steeds het kleinste aantal doden per hoeveelheid opgewekte energie.

Hoewel kernafval enorm giftig is, komen mensen er zelden tot nooit drict mee in aanraking. De giftige bijproducten van fossiele brandstoffen daarentegen, worden gewoon de lucht in gepompt, waardoor bijna iedereen op aarde het inademt. Doordat er meer kernenergie wordt opgewekt en dus minder fossiele brandstoffen worden verbrand, zijn er 36

al ontelbare longziektes voorkomen. Hetzelfde geldt voor het werken in kolenmijnen. Hier gebeuren nog steeds talloze ongelukken. Er is geen twijfel over mogelijk dat fossiele brandstoffen slechter zijn voor de aarde of de mensheid dan kernenergie, maar het voelt voor de meeste mensen andersom. Dit komt doordat kernrampen veel groter nieuws zijn dan rampen met fossiele brandstoffen.

De hoeveelheid doden gaat hand in hand met hoeveel CO2 wordt uitgestoten. Sinds 1976 is door de komst van kernenergie 64 gigaton aan broeikasgassen niet uitgestoten, dit kan halverwege de 21e eeuw zelfs oplopen tot tweehonderd gigaton. Zeker in een tijd waar het broeikaseffect en de opwarming van de aarde veel besproken onderwerpen zijn, is dit een ongelofelijk pluspunt van kernenergie. Als laatste is er de belofte van wat kernenergie kan worden. Veel van de technologieĂŤn die tegenwoordig worden gebruikt om kernenergie te winnen, komen nog uit de jaren zeventig, omdat nucleaire innovatie daarna praktisch is gestopt.

Er zijn al modellen, zoals de thorium reactor, die het hele probleem zouden kunnen oplossen. Thorium is makkelijker te verkrijgen dan uranium, het is bijna onmogelijk om er kernwapens van te maken en het afval is tot wel twee orde groottes minder radioactief dan bij uranium. Hier komt ook nog eens bij kijken dat een ton thorium net zoveel energie kan opwekken als tweehonderd ton uranium of 3,5 miljoen ton kolen. Hoewel deze getallen en beloftes voornamelijk op berekende speculaties gebaseerd zijn, is het toch op zijn minst de moeite waard om er meer onderzoek naar te doen.

Toen kernenergie in opmars was, was er ook al de vraag of thorium niet beter zou voor het opwekken van energie dan uranium, maar met een oog op oorlogen en kernwapens is er toendertijd gekozen voor uranium.

Moeilijke keuze

Het is duidelijk dat er voor- en nadelen verbonden zijn aan kernenergie, maar de vraag is of het een tegen het ander opweegt. Het belangrijkste is dat de beslissing die uiteindelijk genomen wordt niet genomen gaat worden op basis van een onderbuikgevoel, maar genomen wordt vanuit een rationele keuze op basis van feiten. Het lijkt erop dat er voorloopig gebruik gemaakt gaat worden van kernenergie terwijl er verder gewerkt wordt aan een oplossing voor het kernafval. Dit is natuurlijk niet een definitieve oplossing.

Evan Tets

advertorial

As a young mechanical system engineer it is a pleasure to work within the Applied Micro Electronics B.V. environment.

Together with a dynamic, young, multidisciplinary and enthusiastic team working on state-of-the-art technology.

AME is an independent developer and manufacturer of high quality electronic products. The goal is to create innovative products that exceed customer expectations.

AME accomplishes this by integrating manufacturing, product development, and keeping a clear focus on the product and its function. Driven by technology, AME strives for the best solution combining the disciplines of electrical, mechanical, software and industrial engineering.

The development of Electronic products at AME require a lot of interaction between electronics, software and mechanics. Despite the name â&#x20AC;&#x153;AMEâ&#x20AC;? could put you off the scent, the mechanics is the essential part of product development. The last years this resulted in an excessive growth in mechanical development and production.

Examples of application include amongst others gear trains (for example of e-bikes), high-end touch user interfaces and a touch-free automatic opening smart toilet seat.

A Matlab Simulink control algorithm is designed in order to react on temperature, humidity, air quality and frost protection. Also dynamical systems need to be designed, tested and implemented, such as a fan including a scroll fan housing and a bypass system for the summer nights.

Designing the Heat Recovery Unit is one part of the project, but prototyping and extensively testing the performance of the unit is another part.

A complete four-meter-high test set-up is designed and build, in order to measure the performance of the prototypes to initiate a quick improvement cycle, before the product performance is determined at the official test house. Also prototypes are build and placed in co-workerâ&#x20AC;&#x2122;s homes to gain insight in the performance of the unit during a real-time winter test.

Currently the first field test products are delivered to the customer. This allows us to advance to the next phase of the project, the industrialization phase, whereby the mechanics plays an important role. Multiple robot assembly applications are developed for the production of the unit, which require specific robot tooling and a vision system.

Concluding, for a mechanical system engineer it is a privilege to be part of this company and be able to develop challenging mechanical solutions for high-end products.

If you have any questions or you are interested in a job, check our vacancies on www.ame.nu/career.

A successful product development consists of a good balance between the stakeholders. It is challenging to make the best choices together with the customer (market, look and feel), operations (manufacturability) and engineering (multidisciplinary). The mechanical design forms a large share of the project. New and to AME unknown techniques are implemented in the mechanical design. Subjects which require physics insight such as (vibro-)acoustics, aero- and thermodynamics are included.

AME

One of the largest projects at the moment, is designing and developing a balanced Heat Recovery Unit (HRU) for the ventilation of residential houses. This project includes developing a new product with competing performance.

Simplified representation of the HRU 37

| Nawoord Vlamtosti’s. Fantjes. Quotes. Dit zijn de thema’s die tijdens het Slurfweekend in overvloed aanwezig waren. Als SJ maakte ik dit jaar voor het eerst dit legendarische weekend mee. Om te beginnen hebben we een enorme hoeveelheid eten en drinken ingeslagen bij de Makro. Op een lege maag kun je immers niet schrijven. De broodjes knak werden al tijdens de eerste zinnen die op papier werden gezet verorberd en om vier uur zat iedereen met smacht te wachten op het motivatierondje fant. Door de dag heen kwamen Oud-Slurfers de hele tijd langs om een steentje bij te dragen of een heerlijke ice te vinden. Naast dat het weekend vol zat met plezier is er ook keihard gewerkt.

Veertig pagina’s zijn opgesteld en helemaal doorgespit om voor jullie een zo fantastisch mogelijk blad uit te brengen.

De taken die je als SJ allemaal mag volbrengen maken het weekend memorabel en erg interessant. Zo heb je als SJ het hele weekend de eer om rond te lopen in dé SJ-broek, 38

bepaal je zelf wat er te zien is op het audio-visueel en word je bezwaard met het zoeken naar ‘de Fountain‘. Helaas was mijn mede-SJ was er dit weekend niet om de mooie momenten mee te delen, maar dat halen we nog in. De lange dagen worden afgesloten met de intentie om naar de Danzig te gaan, vaak wordt er onderweg een ander feestje gevonden om de nodige drankjes te nuttigen. De volgende dag kan iedereen moe maar voldaan de dag beginnen.

Kortom, genoeg om te beleven op zo een weekend én genoeg om aan te werken. Geen saai moment met de illustere verhalen van alle actieve Oud-Slurfers. Het was weer een zeer geslaagd weekend.

Namens de Slurfredactie, Slurf Hoogh!

Max Verheijen en Evan Tets, SJ’s

Puzzelpagina | In deze editie van de Slurf hebben we een nieuwe rubriek opgenomen: de Puzzelpagina. Vanaf dit kwartaal zullen alle edities deze pagina bevatten. Wat voor soort puzzel het is, kan natuurlijk variëren.

Dit kwartaal hebben we een welbekende woordzoeker gemaakt. De woorden zijn gerelateerd aan de artikelen in deze Slurf. Lees dit tijdschrift dus aandachtig of kijk hoe goed je algemene kennis is.

Horizontaal

Verticaal

1. Surfplank in de sneeuw 3. Minderheid op Werktuigbouwkunde 6. Bekend skigebied in Canada 7. Bekende chipmaker 9. Radiactief verval 13. Synoniem voor ski 14. Lange scheikundige keten

2. Buitenaardse wezens 4. Slurf 5. Organisme waarvan de cellen één of meer celkernen bevat 8. Smakelijke CNC-machine 10. Samenkomen 11. Verjaardag van Gezelschap Leeghwater 12. Versnapering 39