Slurf Editie 22-3

Officieel orgaan der werktuigbouwkundige studievereniging ‘Gezelschap Leeghwater’ te Delft | jaargang 22 - mei 2018 - no. 3

Uitvinden tegen de natuurwetten in De eeuwenlange zoektocht naar machines zonder energieverlies Reukzin

Techniek met diepte

Achter de lenzen

Hoe zintuigen de

De techniek achter de

Technieken omwille

techniek inspireren

duiksport verklaard

van kunst uitgelegd

| Redactioneel U leest alweer de derde editie van jaargang 22 van de Slurf.

Na een lange, maar gezellige avond met de Redactie begon dit Slurfweekend op vrijdag ietwat later dan gepland.

Desalniettemin is er dit weekend weer keihard gewerkt wat heeft geresulteerd in de prachteditie die nu voor u ligt. Onze Eindredacteur, Eva Schlösser, neemt u mee in de biologie achter het reukorgaan. Jim Kieft, Secretaris, duikt met u het diepe in en vertelt over de technologie achter het duiken. De Commissaris Lay-Out, Daan Koetzier, vertelt u alles over de geschiedenis van de camera en welke ontwikkelingen er nog op stapel liggen. Rudolf Keij, Redacteur, heeft een artikel geschreven over het oplossen van diverse ziektes door middel van elektrode-implantaten in de hersenen en de nieuwste aanwinst van onze redactie, Gitte Hornung, beschrijft de mogelijkheden voor ingenieurs om zich in te zetten voor de ontwikkelingshulp. Ikzelf heb een stuk geschreven over het perpetuum mobile, dit zijn utopische machines die geen energie verliezen. Naast de stukken van de Redactie zijn er ook een aantal externe stukken aangeleverd. Zo schrijft Danny de Grijf over zijn ervaringen als student aan de universiteit van Rome. Elise Buiters is bereid gevonden voor het afnemen van een interview voor de rubriek ‘Alumna aan het woord’. De Excursie Commissie vertelt u over het organiseren van binnenlandse excursies en een buitenlandse reis en de Lustrumreis Commissie laat de deelnemers van hun cases aan het woord.

Algemene Voorwaarden

De Slurf verschijnt viermaal per jaar en is een uitgave van Gezelschap Leeghwater, de studievereniging van werktuigbouwkundige studenten aan de Technische Universiteit Delft. Niets uit deze uitgave mag gereproduceerd worden en/of openbaar gemaakt worden door middel van boekdruk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Gezelschap Leeghwater.

Gezelschap Leeghwater verklaart dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kan zij op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Tevens is zorgvuldig gezocht naar rechthebbenden van de gepubliceerde illustraties, dit is echter niet in alle gevallen na te gaan.

Wanneer u denkt auteursrechten te hebben kunt u contact opnemen via onderstaande gegevens.

Gezelschap Leeghwater aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

2

“Houd je telepathie even bij je, alsjeblieft.” - N. van Leeuwen Terwijl ik dit redactioneel schrijf, kom ik tot het besef dat dit mijn laatste editie is als redacteur. Dit vind ik een zeer droevig besef, maar ik kijk terug op een fantastisch jaar waarin ik heel veel goede vrienden heb gemaakt en tegelijkertijd heel veel heb geleerd. Ik wil dan ook iedereen bedanken voor de kans die ik ooit heb gekregen om mij te mogen voegen bij deze unieke groep mensen. Ook wil ik het Bestuur hartelijk danken voor het openstellen van het kantoor en het aandragen van de bestuursstukken. Daarnaast wil ik mijn dank uitspreken naar de leden van de ROS en Oud-Slurfers die dit weekend hebben geholpen. Zonder Ludo Hille Ris Lambers, Wouter van der Wal, Thomas Ceha, Willemijn Remmerswaal, Klaas Koerten, Tessa Talsma, Nico Van Leeuwen en Jilles Langeveld was het ons nooit gelukt.

Ik bedank alle redactieleden voor hun geweldige inzet die zij voor deze editie hebben geleverd. Ik wens daarbij mijn goede vriend, Jim Kieft, heel veel succes met het bekleden van de functie van Hoofdredacteur.

Slurf Hoogh!

Bob van der Windt, Hoofdredacteur

Redactie

Hoofdredacteur: Bob van der Windt Eindredacteur: Eva Schlösser Secretaris: Jim Kieft Commissaris Lay-Out: Daan Koetzier Redacteur: Rudolf Keij Redacteur: Gitte Hornung QQ'er: Jan Horsthuis Met dank aan de ROS Rechthebbende coverfoto: M.C. Escher

Verzending

De Slurf wordt verzonden aan de ereleden, het College Leden van Verdiensten, de leden van studievereniging Gezelschap Leeghwater en de Vereniging Oud Leeghwater. De Slurf wordt verzonden aan instellingen binnen en buiten Delft, alle professoren van de faculteit 3mE en bedrijven waarmee Gezelschap Leeghwater samenwerkt.

De PR-afdeling van de faculteit ontvangt 200 exemplaren ten behoeven van voorlichting. De Slurf is ook digitaal te vinden op de website van Gezelschap Leeghwater.

Slurfredactie

Lijkt het je leuk om de Slurfredactie te versterken?

Stuur dan een mail naar Slurf@leeghwater.nl

Abonnementen

Het aanvragen van een abonnement kan via de vermelde gegevens. Een abonnement op de Slurf kost 14 euro per jaar. Nieuwe abonnementen kunnen het gehele jaar door ingaan. Een abonnementsjaar loopt gelijk met een collegejaar en dus wordt de eerste maal het abonnement pro rata berekend.

Oplage & Druk

3200, Drukkerij de Swart, Den Haag

Gezelschap Leeghwater

Faculteit 3mE Mekelweg 2, 2628 CD Delft Tel: +31 15 27 86 501 info@leeghwater.nl www.leeghwater.nl IBAN: NL56 ABNA 0442310919 Giro : NL26INGB0000066967

Inhoud | Uitvinden tegen de fysica in Uitvinders die tegen beter weten in machines ontwerpen die de natuurwetten negeren

Wallpaper

pagina 6

Daar zit een luchtje aan

50-best

pagina 14

Een extra dimensie | 5 Leeghwateragenda en -activiteiten | 10

Onderwijsevaluatie | 17 Vereniging Oud Leeghwater | 18 Commissie uitgelicht | 26 Oud Slurfer spreekt | 27 In het kort | 28 Lustrumkatern | 34

Verdiepende techniek

Buitenlandverhaal | 36

Een uiteenzetting over de opkomst van technologie in het duiken

Studeren in oorlogstijd | 41

pagina 20 Wallpaperstudio

Van het bestuur | 4

Professorenstuk | 12

De reukzin nader bekeken en hoe dit model kan staan voor de techniek

Denken met elektrodes | 38

Case pagina | 44 Techniek zonder grenzen | 46 SnapSlurf | 49

Kijkje achter de lenzen De techniek achter camera’s uitgelicht, van de eerste foto tot en met CGI pagina 30

Cleveland

Redactioneel | 2

Gadgets | 50 Nawoord | 54 Do it yourself | 55

Adverteerdersindex: ASML | 24 Shell | 33 Navingo | 42 TWD | 52 Damen | 56

3

Gezelschap Leeghwater

| Van het bestuur

De tijd vliegt. De lente staat, na een periode van barre kou, eindelijk voor de deur. De vierde periode is inmiddels alweer begonnen. Wel hebben we nog even genoten van deze kou, niet alleen in Nederland, maar in het verre Italië.

Met een grote groep olifanten hebben wij overdag de pistes en ’s avonds de après-ski bar van Bardonecchia onveilig gemaakt. Na bij thuiskomst in een donker gat te zijn gevallen, stond gelukkig al snel weer een van de mooiste avonden van het jaar voor de deur: Mechnificent. Met een line-up van artiesten die stuk voor stuk de voetjes van de vloer kregen, hebben we tot vijf uur ’s ochtends de Maassilo op zijn kop gezet. De Rally Commissie heeft dit jaar voor het eerst een liftwedstrijd georganiseerd. Waar de een wat meer geluk had dan de ander, kwam uiteindelijk iedereen in Brussel aan waar met z’n allen nog werd genoten van een heerlijk Belgisch biertje. Nu de festiviteiten weer achter de rug zijn, begint het langzamerhand drukker te worden op de faculteit. Voor de eerstejaars is het leukste project van het jaar inmiddels begonnen: De ontwerpwedstrijd. De ouderejaars hebben zich inmiddels kunnen oriënteren op hun toekomst tijdens De Delftse Bedrijvendagen.

Voor het bestuur is de derde periode altijd een tijd om de balans op te maken, we zijn immers op de helft van ons jaar aangekomen. Dit feit deed mij, met de Olympische Spelen net achter de rug, een beetje denken aan de rust tijdens een wedstrijd. Alhoewel je een dergelijke uitspraak eerder van een coach zou verwachten, zei de Amerikaanse politicus Graham Barrett ooit:

4

“The most insignificant score is the score at halftime.”

Deze uitspraak is in deze context misschien een beetje vreemd, een verenigingsjaar komt met weinig aspecten met een wedstrijd overeen. Wel zegt deze quote iets over de instelling die ik bij mijn bestuur zie en het enthousiasme dat is op de gezichten van de commissieleden te zien is.

Ondanks dat we met z’n allen kunnen terugkijken op een fantastische eerste helft van het jaar, liggen er gelukkig nog een heel hoop mooie activiteiten in het verschiet. Onder andere de grote reizen, de Business Tour, de Buitenlandreis en de Lustrumreis staan nog op het programma. Wij zijn vastbesloten hier ook een daverend succes van te maken.

Ook het Lustrum is nog niet afgelopen. Er staan nog tal van activiteiten op het programma. Als we dit jaar dan toch met een wedstrijd moeten vergelijken, dan weet ik één ding zeer zeker: We gaan nog keihard aan de slag, want wij zijn vastberaden om deze wedstrijd met 15-0 te winnen.

Jordi Wijlens Voorzitter Gezelschap Leeghwater

Een extra dimensie | Niet alleen bij Gezelschap Leeghwater is het Lustrum in volle gang, ook in deze Slurf is dit terug te vinden. Het lustrumthema is ‘Ignite your future’. Daarom wordt gebruik gemaakt van HP Reveal om deze Slurf tot leven te laten komen. HP Reveal is een applicatie om alledaagse objecten en afbeeldingen nieuw leven in te blazen door middel van Augmented Reality. Er zijn over de onderwerpen in deze editie nadere verklaringen, filmpjes en animaties geplaatst.

De Media Commissie van Gezelschap Leeghwater heeft een deel van de filmpjes in deze editie aangeleverd en samen met hen brengen we de Slurf tot leven als nooit tevoren!

1. Download de HP Reveal app op je telefoon of tablet.

2. Ga naar het menu, zoek bij het vergrootglas op ‘Slurf’.

3. Volg ons profiel in de HP Reveal app.

4. Zoek naar het logo op de vele afbeeldingen in deze Slurf.

5. Scannen maar!

5

de top van de sondes van ‘scanning probe’ microscopen slechts één atoom dik zijn? Zodra de top op enkele tienden nanometers van het oppervlak verwijderd is, ontstaat er een overdracht van elektronen tussen top en proefstuk. Hierdoor onstaat er een elektronenstroom, die gemeten kan worden om een beeld te vormen.

Uitvinden tegen de natuurwetten in De eeuwenlange zoektocht naar machines die geen energie verliezen, leeft vandaag de dag weer op.

Dit kan ons helpen bij het ontrafelen van tot voor kort onoplosbare problemen.

In het jaar 1872 deed de Amerikaanse uitvinder John Keely een ontdekking die onderzoekers en ingenieurs versteld deed staan. Keely beweerde namelijk dat hij door middel van akoestische golven een mengsel van lucht en water zodanig kon laten vibreren dat er een gasmengsel ontstond met superieure eigenschappen. De ontstane materie, door hem ‘kunstmatige aether’ genoemd, zou vier keer lichter zijn dan waterstof en drukken kunnen bereiken van zeshonderd bar. Met het kunstmatige aether konden bijvoorbeeld stoommachines veel kleiner worden gemaakt en doordat het opwekken van dit gasmengsel veel minder energie kost dan het verkrijgen van stoom via een meer 6

conventionele weg, kon de Keely-motor ook nog eens veel efficiënter worden gemaakt dan de bestaande motoren.

Fabrikanten wilden dolgraag met de machine aan de slag.

Fysici stonden te springen om de door Keely ontdekte verschijnselen te onderzoeken en ingenieurs stonden in de rij om de Keely-motor te gebruiken in door hen bedachte toepassingen. Echter, beweerde Keely, was de tijd nog niet rijp om zijn motor op de markt te brengen. Het was zijn bedoeling om alle onderdelen van de Keely-motor, in elk land met octrooirecht te patenteren. Voor het aanvragen van al deze patenten was een grootse investering benodigd. Het geld voor deze aanvragen kwam in een mum van tijd op tafel doordat universiteiten en bedrijven zeer veel interesse hadden in de nieuwe motor. Onder luid gejuich van de investeerders werd de “Keely engine company” opgericht met een startkapitaal van omgerekend naar de huidige stand van de Amerikaanse valuta 35 miljoen dollar.

Wat volgde waren ongeduldige jaren waarin John Keely bleef beweren dat hij meer gegevens uit zijn experimenten nodig had om het meest volledige octrooi aan te vragen.

De in eerste instantie laaiend enthousiaste investeerders werden langzamerhand ongeduldig omdat zij hun investering nog steeds niet hadden terugverdiend. Toen in 1898 John Keely overleed was er nog steeds geen Keely-motor op de markt. onderzoeker van de universiteit van Philadelhia besloten om beslag te leggen op het enige werkende prototype van de Keely-motor. Toen zij hiervoor goedkeuring

Modern Times, Charley Chaplin

Wist je dat...

Keely net

kregen en het huis van de uitvinder betraden, deden zij een zeer schokkende ontdekking. In de kelder bevond zich namelijk een groot persluchtvat dat direct was aangesloten op de cilinders van de motor. Het werkende prototype van de motor werd dus stiekem gevoed met perslucht waardoor investeerders makkelijk overtuigd konden worden van de werking van de motor. Alle berekeningen die gevonden waren, klopten van geen kant en waren voor niks anders bestemd dan de papierbak. Volledige onderzoeksgroepen keurden bij nader inzien het hele concept van de Keely-motor af. Omdat er veel meer energie de motor verlaat dan dat er in eerste instantie in gaat, is deze methode in strijd met de wet van behoud van energie. Hierdoor zal Keelys motor tot in de eeuwigheid van een persluchtvat afhankelijk zijn om zijn functie te kunnen vervullen.

John Keely bij zijn Keely engine

Naast een zaak van intrige en bedrog kleeft er nog een ander intrigerend feit aan John Keely en zijn concept. Het interessante is namelijk dat Keely één van de duizenden uitvinders is, zowel onbekende hobbyisten als befaamde ingenieurs, die een machine zou hebben uitgevonden die tegen de wetten van behoud van energie in zou moeten functioneren. Er zijn zoveel van dergelijke machines dat zij door de geschiedenis heen zijn gecategoriseerd onder een term genaamd; het perpetuum mobile. Hoewel de wetenschap overtuigd is van het niet werken van deze machine pogen nog steeds veel uitvinders een dergelijke machine te maken. Moet er gesproken worden van technische kwakzalvers die geen enkele vorm van aandacht verdienen of ligt er in de denkwijze en het concept van het perpetuum mobile een schat verborgen die behulpzaam kan zijn bij huidige technische problemen en mogelijke vraagstukken?

Wist je dat...

er in Nederland elk jaar gemiddeld tien patenten op perpetuum mobile’s worden aangevraagd? Het kost de patentbureaus veel moeite om de fysische onjuistheid volledig vast te stellen.

Bewegen tot in de oneindigheid

De verschillende machines die tot het perpetuum mobile behoren, hebben gemeen dat zij functioneren volgens een principe dat tegen de conventionele wetten van de fysica ingaat. Doordat perpetuum mobile’s in de praktijk nooit zouden kunnen werken, komen de meeste ontwerpen niet verder dan het tekenpapier. Toch zijn er elk jaar weer uitvinders die, ondanks kritiek, besluiten hun uitgedachte concept te verwezenlijken in een prototype. Perpetuum mobile betekent in het Latijn voortdurend bewegend.

In de volksmond worden perpetuum mobile’s ook wel aangeduid als vrije energie machines. Grofweg kunnen de werkingsprincipes van vrije energie machines worden onderverdeeld in drie categorieën; de eerste categorie is een machine die arbeid weet te onttrekken uit een eeuwig durende beweging zonder hierbij zelf energie aan het systeem toe te voegen, men kan denken aan een machine die al zijn energie haalt uit het draaien van de aarde zonder daarbij een deel van de wrijving om te zetten in warmte.

De tweede categorie bestaat uit uitvindingen die hitte volledig om kunnen zetten in arbeid, dit is in feite een ideaal werkende motor met een theoretisch rendement van honderd procent. De derde categorie bestaat uit apparaten die, na eenmaal energie toe te voegen, voor altijd zullen blijven bewegen. Dit is de beroemdste categorie van perpetuum mobile’s. Een goed voorbeeld is een vliegwiel dat na het opgang brengen voor altijd zou blijven draaien zonder er energie aan toe te voegen.

De drie categorieën gooien allemaal op geheel eigen wijze hun kont tegen de natuurkundige kribbe. De machines in de eerste en derde categorie zullen volgens de eerste hoofdwet van de thermodynamica, beter bekend als de wet van behoud van energie, altijd stil blijven staan. In beide gevallen valt het perpetuum mobile van haar voetstuk doordat er wrijving in het spel is zonder dat de resulterende warmte wordt toegevoegd aan de energiebalans. Een dergelijke open energiebalans is fysisch gezien onmogelijk.

Een machine als in categorie twee zal voor altijd geketend zijn aan de restricties van de tweede hoofdwet van de thermodynamica. Deze tweede hoofdwet vertelt ons dat 7

het leveren van arbeid onmogelijk is als de energie van de warmte volledig wordt omgezet in arbeid. De meeste hoofdwetten van de thermodynamica zijn ongeveer tweehonderd jaar oud. Het is dan ook goed voor te stellen dat de meeste perpetuum mobile’s nog voor de negentiende eeuw zijn uitgevonden, de wetenschap had immers in die periode nog geen duidelijk en eenduidig antwoord op de vraag waarom een vrije energie machine niet kon werken.

8

Prototype van het Honnecourt wiel

Vanaf de zeventiende eeuw, het tijdperk waarin men daadwerkelijk grote mechanismes voor productieprocessen is gaan bouwen, is goed te zien hoe het aantal schetsontwerpen en prototypes van perpetuum mobile’s toeneemt.

Een mooi voorbeeld hiervan is de zelfvoorzienende slijperij van Robert Fludds, een Britse geleerde die onder andere werkzaam was in de natuurkunde, astronomie en filosofie.

Fludds idee bestond uit een installatie met twee niveaus.

Van het hogere niveau stroomt water naar een lager gelegen reservoir, waarbij het water een waterrad aandrijft.

Het roterende waterrad is vervolgens verbonden aan een as waaraan de slijpstenen en een Archimedes schroef verbonden zijn. Deze staat in contact met het lagere reservoir en pompt zo het water terug naar het hogere niveau. Bij het warm worden van de slijpstenen kan een extra kraan open worden gezet die een klein deel van het water uit het hogere reservoir sproeit over de slijpstenen. Ook dit water wordt opgevangen in de lager gelegen waterbak.

Bartlett school of architecture

Van oudsher droomt men al veelvuldig van het gebruik van perpetuum mobile’s. In West-Europa lijkt er een heel duidelijk startschot te zijn voor het ontwerpen van deze machines. Dit technische startschot werd gegeven met het uitvinden van het spaakwiel. Sinds het gebruik van de eerste spaakwielen is men bezig met het verbeteren van de prestaties van deze wereld veranderende uitvinding.

Hierbij wordt al redelijk snel gespeculeerd over een wiel dat eeuwig blijft roteren als het eenmaal in beweging is gezet.

De eerste schetsen voor een “eeuwig” draaiend wiel zijn te vinden in de logboeken van Villard de Honnecourt, een uitvinder, kunstenaar en architect uit de dertiende eeuw.

Het ontwerp van zijn vrije energie mechanisme bestaat uit een oneven aantal hamers die eenzijdig scharnierend zijn bevestigd aan een ring met een kleinere diameter in het spaakwiel. Bij het ronddraaien van het wiel zullen de hamers die naar onderen toe draaien, uitklappen en daarbij, door middel van de zwaartekracht, een veel groter moment creëren dan de ingeklapte hamers die naar boven toe draaien. Met dit extra gegenereerde moment zijn er volgens Villard de Honnecourt, eenmaal in beweging, geen paarden meer nodig om een wagen aan te drijven. Echter, bij het bouwen van de eerste prototypes bleek zich een groot probleem voor te doen. Als een groot aantal hamers zich beneden aan bevond, ontstond een stabiel evenwicht waardoor rotatie van het wiel niet meer mogelijk was. Door het ontstane mechanische equilibrium werd het niet lichter om een wagen met Honnecourt wielen te rijden, maar juist veel zwaarder. Men zou denken dat de testresultaten van Honnecourts bevindingen een harde leerschool zijn voor toekomstige uitvinders. Echter, niets is minder waar.

Sinds Honnecourts publicaties lijkt het aantal “eeuwig” draaiende wielen enorm te zijn toegenomen. Van vaste gewichten en knikkers tot en met capsules met kwik, diverse concepten hebben de revue gepasseerd en zelfs vandaag de dag vragen uitvinders nog patent aan op dit concept.

Wat door de jaren heen ook niet is veranderd, is waarom dit concept niet werkt. De natuurwetten rondom het statische evenwicht houden het Honnecourt wiel in zijn greep.

Pinterest

Mechanische dromers

Schets van Fudds slijpmachine

Na het bouwen van het eerste prototype bleek al snel dat de slijpmachine van Fludd niet kon blijven draaien zonder een externe energiebron. Echter, in die tijdsperiode zag men nog niet in dat dit kwam door de grenzen van de wet

De geschiedenis herhaalt zich

In het jaar 1990 klopt een tot dan toe nog onbekende Stanley Meyer aan bij een patentbureau in de Amerikaanse staat Ohio. Hij heeft zijn Volkswagen Buggy zodanig omgebouwd dat de motor op waterstof in plaats van benzine werkt. Meyer beweert dat hij de bougies van de motor heeft vervangen door speciale injectiemechanismes die zuurstof en waterstof in de juiste verhouding in de cilinder van de motor kunnen spuiten. Het bijzondere aan Meyers patentaanvraag ligt in de waterstofproductie. Meyer vraagt namelijk ook een patent aan op een door hem bedacht systeem dat water om kan zetten in waterstof en zuurstof.

Volgens de patentaanvraag genereert Meyer waterstof en zuurstof uit water door middel van akoestische resonantie, een proces waarbij watermoleculen hard gaan trillen als gevolg van geluidsgolven die door de vloeistof worden geleid. Dit proces vraagt aanzienlijk minder energie dan de conventionele generatie van waterstof, hierdoor is het mogelijk om de gehele waterstofproductie te voorzien van energie door middel van een enkele dynamo die is aangesloten op de motor. Meyer overtreedt met deze bewering de eerste en de tweede hoofdwet van de thermodynamica en binnen de kortste keren heeft hij de aandacht getrokken van enkele vooraanstaande wetenschappers. Zo noemt Philip Ball, journalist van het tijdschrift Nature, Stanley Meyer een pseudowetenschapper en aanjager van de “waterstof als brandstof mythe”. Door de vele negatieve kritiek besloot Meyer om aandacht te trekken van de media en binnen de kortste keren mocht een verslaggever van het ‘Ohio State News’ meerijden in Meyers omgebouwde auto. Het fragment gaat het hele land door en snel spannen diverse universiteiten een rechtszaak aan tegen Meyer vanwege wetenschapsfraude. In 1996 winnen de universiteiten deze zaak omdat Stanley Meyer zijn prototype niet wil afgeven aan een onafhankelijk onderzoeksbureau uit angst voor

plagiaat. Meyer besloot daarom om zeer grote investeerders in andere werelddelen te zoeken. In 1998 overlijdt hij plotseling na een etentje met twee Belgische investeerders, niet wetende dat honderd jaar eerder ene meneer Keely tevergeefs met precies dezelfde principes een stoommachine efficiënter wilde maken. Volgens complottheoretici en aanhangers van Meyer waren de twee Belgische investeerders in werkelijkheid huurmoordenaars, ingehuurd door een internationaal olie- en gascollectief. Meyer zou volgens hen zijn vergiftigd om verdere ontwikkeling van de waterstofauto te voorkomen. Alhoewel, Meyers patenten al acht jaar zijn vrijgegeven, is het zijn aanhangers nog niet gelukt om een werkend prototype op de weg te krijgen, de vraag is of dit ooit gaat lukken.

Youtube

van behoud van energie. Het niet werken van de creatie werd volgens zijn tijdsgenoten veroorzaakt door te hoge lagerkrachten. Het was volgens hen niets anders dan een kwestie van tijd voordat er betere lagers werden ontwikkeld waarmee de machine kon werken. Met het publiceren van de wet van behoud van energie viel zijn mechanische droom in duigen. Desalniettemin wordt Robert Fludd tot op de dag van vandaag gehonoreerd. In de industriële revolutie diende het ontwerp van zijn perpetuum mobile als inspiratiebron voor diverse ontwerpen van systemen voor het deels terug winnen van energie uit stoommachines. Zo heeft Robert Fludd met zijn niet werkende machine mee getimmerd aan het pad der technologische ontwikkeling.

Meyers auto die op waterstof rijdt

Is het levenswerk van voorgaande uitvinders helemaal nutteloos geweest en moeten toekomstige ingenieurs niks te horen krijgen over deze foute beweringen en tevergeefse pogingen? Het antwoord is nee; ook al zullen alle perpetuum mobile’s alleen in schetsboeken en op blauwdrukken werken, het zijn wel deze uitvinders geweest die buiten de gebaande paden van de wetenschap hebben durven denken en ons een inkijk geven in mogelijke manieren om ontworpen systemen efficiënter te maken. Misschien is het enige werkende perpetuum mobile wel de menselijke gedachte om onvermoeid en tegen beter weten in te blijven dromen van vrije energie machines. De wereld heeft immers mensen nodig die kunnen dromen van machines die er nog niet zijn.

Bob van der Windt

9

| Activiteiten leeghwateragenda 16 mei 17 mei 18 mei - 20 mei 23 - 29 mei 6 juni 8 juni - 10 juni

Bedrijvenchallenge Excursie ASML Commissieweekend Buitenlandreis Campusrun Weekendrally

De Delftse Bedrijvendagen

bedrijven uit diverse sectoren die op zoek zijn specifieke masters. Als deelnemer kon je bedrijven aanspreken die je nog niet kende, om deze te ontdekken. Of je zocht de bedrijven op waar je enthousiast over bent om zo doelgerichte vragen te kunnen stellen om een beter beeld te krijgen van het bedrijf. Als je tijdens de Presentatiedagen een bedrijf had gesproken dat er echt tussen uit sprong, dan was er de mogelijkheid om deze te bezoeken tijdens een Inhousedag.

Zo kreeg je het optimale beeld van de werkomgeving en de verschillende projecten binnen een bedrijf.

In januari was de aftrap van De Delftse Bedrijvendagen, het grootste technische carrière evenement van Nederland.

Samen met vier andere studieverenigingen, organiseerde Gezelschap Leeghwater De Delftse Bedrijvendagen. Deze bestaan uit vier verschillende evenementen.

De vierde activiteit van De Delftse Bedrijvendagen, de Gesprekkendagen, zijn in mei. Hier kan je als student op de campus één op één in gesprek gaan met een recruiter om zo die ene stage, baan of afstudeeropdracht te vinden.

Als je op zoek bent naar een geschikte baan of stage is het belangrijk dat je zeer goed voorbereid bent. Daar is het eerste evenement voor; de Sollicitatietrainingen, die na de krokusvakantie plaatsvonden. Hoe moet je een bedrijf aanspreken op de beurs, welke vragen kan je verwachten tijdens een sollicitatiegesprek en hoe zorg je ervoor dat jouw CV eruit springt? Het antwoord op deze vragen en over hun curriculum vitae, kregen de deelnemers tijdens de trainingen en de checks

De Liftwedstrijd van Gezelschap Leeghwater was er dit jaar voor het eerst. Deze activiteit was georganiseerd door de Rally Commissie. De regels waren simpel: Kom van de Markt van Delft naar de Grote Markt van Brussel, zonder eigen vervoer of het openbaar vervoer te gebruiken. Al waren de regels eenvoudig, de uitvoering was voor sommigen wat lastiger. De winnaars deden het goed en waren binnen twee uur al in Brussel, sneller dan de organisatie die zelf een auto had. Dit was een groot contrast met een paar andere groepjes, die op dat moment nog steeds in Delft stonden. Zich er niet van bewust dat de A4 die dag afgesloten was door een computerstoring en dus een paar uur aan de verkeerde kant van de weg stonden, waar niemand langs reed die richting Breda ging. De winnende groepen hadden in de tussentijd al heel Brussel verkend.

Een week later was het tijd voor het tweede evenement van De Delftse Bedrijvendagen; de Presentatiedagen. Drie dagen lang werd de aula omgetoverd tot een bedrijvenbeurs met vijftig bedrijven per dag. Voor de studenten was de beurs er vooral om zich te oriënteren op verschillende

10

Liftwedstrijd

Gelukkig zorgde het heerlijke eten ‘s avonds ervoor dat iedereen weer wat energie had en was het daarna tijd om kennis te maken met de kroegen van Brussel. Onder het genot van een koud olifantenbiertje was het Delirium café het startpunt van een gezellige avond. De volgende dag ging de groep Brussel verkennen en zijn ze, om in de rally stemming te blijven, langs gegaan bij het automuseum.

Vervolgens was het tijd om weer met z’n allen naar huis te gaan. Met de bus, trein of zelfs helemaal liftend voor de enkele vrolijke enthousiastelingen.

Excursie Quooker

Al een paar weken geleden is er een Quooker geïnstalleerd in het kantoor van Gezelschap Leeghwater en sindsdien zijn er al veel theetjes en noedels mee bereid. Nu kregen de nieuwsgierige studenten de mogelijkheid om langs te gaan bij het bedrijf dat deze kokend-waterkraan produceert om zo een inzicht te krijgen in de ontwikkeling en het productieproces van de kraan. Een groep van 25 studenten reisde af naar Ridderkerk om te zien hoe de Werktuigbouwkunde helpt de kraan zo efficiënt mogelijk te maken. Een presentatie en een rondleiding werden afgesloten met een gezellige borrel waarna het weer tijd was om richting Delft te gaan.

Mechnificent

1 maart was het tijd voor het grootste feest van Gezelschap Leeghwater, Mechnificent. In de Maassilo vond het feest voor duizend man plaats. Om elf uur gingen de deuren open en langzaamaan druppelden de eerste bezoekers binnen. Fijne Deuntjes zorgde ervoor dat al snel de voeten los van de vloer kwamen en de feeststemming er direct in zat. De zaal vulde zich en Larrykoek nam het podium over.

Tussendoor werden de bezoekers nog verrast door dansers die met LED staven verschillende vormen en beelden in de lucht projecteerden. Om twee uur was het tijd voor de hoofdact van de avond; Bizzey, bekend van zijn grote hits ‘Traag’ en ‘Ja’. Samen met zijn MC en twee danseressen stal hij de show en zorgde hij ervoor dat alle bezoekers stonden te springen. Om drie uur was het tijd voor de klassieke afsluiting van een Delfts feestje, niemand minder dan DJ PJ kwam de laatste twee uur van het feest draaien. Een mix van de hits van nu en vroeger, precies waar iedereen behoefte aan had. Om vijf uur was het helaas tijd om naar huis te gaan na een lange en leuke avond.

Wintersport

Direct na de tentamens van het tweede blok was het tijd om daar eens goed van bij te komen. Daar waar Hannibal zo’n 2 000 jaar geleden met een groep olifanten de Alpen trotseerde, deed Gezelschap Leeghwater dit dunnetjes over. Een groep van zestig olifanten vertrok in de bus naar Italië. Na een lange en vermoeiende rit kwam de groep aan in Bardonecchia, dat in 2006 nog het toneel was voor de Olympische Winterspelen. Eindelijk kon iedereen gaan snowboarden, dan wel op de latten gaan staan, om als een speer van de berg af te racen. Aan het einde van elke dag in de sneeuw werd er een goed après-ski feest gevierd. Voor de afwisseling was er de mogelijkheid om op dinsdag en donderdag naar een ander skigebied te gaan. Op dinsdag vertrok de groep naar het Franse skigebied Montgenèvre.

Donderdag bleef de groep in Italië, maar werd er geskied in het plaatsje Sauze d’ Oulx. Om de week af te sluiten werd er met de gehele groep nog een sleerace gehouden en vertrok iedereen weer gezamenlijk met de bus naar Delft.

11

Ik geloof dat iedereen van ons over een leven in een geheel duurzame wereld droomt, waar het milieu schoon is en waarbij energie en grondstoffen nooit op zullen raken.

Of wij zo’n droom ooit zouden kunnen vervullen, is mede afhankelijk van de ontwikkelingen binnen de chemische procesindustrie, die zowel grondstoffen als energie in zeer aanzienlijke hoeveelheden consumeert. In mijn intreerede aan de TU Delft in 2006, met de titel “Digging for Gold in Jurassic Park”, heb ik het onder andere over de procesapparatuur in chemische fabrieken gesproken die grotendeels uit de middeleeuwen stamt. Mijn werkgebied, proces intensivering ‘Process Intensification’ heeft als doel de efficiëntie van de chemische processen aanzienlijk te verbeteren door nieuwe en op fundamenteel andere principes gebaseerde, apparaten en werkmethoden te ontwikkelen.

Maar voordat ik met de PI-concepten in aanraking kwam, heb ik twintig jaar aan het ontwerpen van conventionele chemische reactoren gewerkt. Direct na mijn afstuderen aan de Technische Universiteit in Warschau ben ik aan mijn eerste baan begonnen in het reactorkunde lab van een groot industrieel onderzoeksinstituut. Na een paar jaar kreeg ik de gelegenheid om het gedrag van katalytische multipijp-reactoren aan de universiteit van Leeds in Groot-Brittannië te gaan onderzoeken. Twee jaar van het modelleringswerk in Engeland, gevolgd door twee jaar van pilot-schaal experimenten in Polen heeft een thesis opgeleverd, die ik in 1985 heb verdedigd. Het proefschrift heb ik toen geheel in mijn vrije tijd geschreven, waar ik eigenlijk zeer trots op ben aangezien ik een baan had van 46 uur per week en een één-jarige dochter thuis had. In 1989 kreeg ik de gelegenheid om bijna twee jaar als Research Fellow van de Alexander-von-Humboldt Stiftung aan de Universiteit Stuttgart door te brengen. Mijn onderzoek was gefocust op de invloed van diverse design parameters op de dynamische toestanden en thermische stabiliteit in industriële reactoren. Toen ik bijna klaar was met mijn onderzoek in Duitsland, kreeg ik een uitnodiging van DSM Research in Geleen, om daar mijn carrière als reactoren deskundige voort te zetten. In plaats van een terugkeer naar Polen zijn wij dus met het gezin in Nederland beland.

Tijdens mijn DSM-periode, die in totaal bijna zeventien jaar duurde, ben ik door de toen nieuwe richting in chemische procestechnologie, ‘proces intensivering’ aangetrokken.

De bijbehorende visie van kleine, efficiënte en duurzame 12

Europic

Professorenstuk

Prof.dr.ir. Andrzej Stankiewicz

chemische fabrieken sprak mij zeer aan. In die periode is ook mijn relatie met de TU Delft begonnen. Ik heb een aantal jaar deeltijds in de sectie Catalysis Engineerig van de ChemE afdeling gewerkt. Samen met, de toendertijd zijnde sectieleider, professor Jacob Moulijn, hebben we in 2000 een artikel gepubliceerd over proces intensivering in een Amerikaans tijdschrift, dat tot nu toe meer dan vierhondervijftig keer in de literatuur is geciteerd. Drie jaar daarna hebben we samen ‘s werelds eerste boek over PI uitgebracht. In 2005 ben ik als deeltijd hoogleraar proces intensivering van TNW naar 3mE overgestapt en in 2007 heb ik besloten om een punt achter mijn industriële carrière te zetten. Ik had het gevoel dat de tijd was gekomen om mijn kennis en lange ervaring naar jonge, enthousiaste “engineers-to-be” over te dragen.

De onderzoeksgroep, die ik aan de TU Delft leid, heet “Intensified Reaction and Separation Systems” en wij focussen ons op de controle van de interacties tussen de moleculen in de systemen, waar deze van belang zijn. Het gaat voornamelijk om kristallisatieprocessen en chemische reacties. Hier proberen we onze “moleculaire snooker” te spelen, want, zoals in het echte snookerspel, is de uitkomst afhankelijk van de oriëntatie van de moleculen op het moment wanneer ze met elkaar in contact komen en van de energie die zij op dat moment hebben. De grote uitdaging is om het molecuul van de juiste vorm van energie, in de juiste hoeveelheid, in de juiste positie en op het juiste moment selectief te voorzien. Om dit te bereiken, gebruiken we diverse methoden die gebaseerd zijn op de zogenaamde overdrachtsmechanismen en alternatieve energievormen zoals microgolven, plasma’s, ultrageluiden, laserstralen of elektrische velden. Met voorgenoemde methoden kunnen

de lokale reactie- of kristallisatie condities op de micro- en nanoschaal worden beïnvloed. We zijn ook in staat energieniveaus van moleculen bereiken, die niet bereikbaar zijn met de conventionele warmteoverdracht.

Een dergelijk maatschappelijke context, brengt mij veel persoonlijk genoegen, want er bestaat geen beter gevoel dan wanneer je weet dat je aan een betere wereld voor je eigen kinderen en kleinkinderen werkt.

Prof.dr.ir. Andrzej Stankiewicz

WK Snooker 2012

De bovengenoemde methoden, die ik samen met mijn medewerkers aan het onderzoeken ben, gaan verder dan alleen de moleculaire controle. Ze hebben nog een andere maatschappelijke, aan duurzaamheid gerelateerde, betekenis. Ik geloof sterk dat deze methoden ons gaan helpen om de noodzakelijke energetische transitie in de chemische industrie te realiseren. De energie, die op dit moment voor chemische productieprocessen wordt gebruikt, is voor meer dan negentig procent fossiel. De stoomketel, waarin we de fossiele brandstoffen verbranden en CO2 genereren om de energie in de vorm van warmte te krijgen, blijft nog steeds het werkpaard van de chemische sector. Dit is helemaal geen duurzame situatie. Ook de zogenaamde groene, op biomassa-gebaseerde processen worden niet echt groen zolang ze de fossiele energiebronnen gebruiken. Anderzijds wordt de elektriciteit in de toekomst de meest verspreide, meest duurzame en meest flexibele energiebron. In de procesindustrie moeten dus nieuwe verwerkingsmethoden ontwikkeld worden, die worden gebaseerd op elektriciteit als primaire energiebron. De methoden die we in onze

groep bestuderen, zijn allemaal op elektriciteit gebaseerd.

We denken hiermee aan de toekomstige transitie van de chemische industrie bij te dragen. Een van onze huidige oefenvelden is het Europese project ‘ADREM’, Adaptable Reactors for Resource- and Energy-Efficient Methane Valorization, dat ik coördineer en waar we samen met negen industriële en universitaire partners een nieuwe generatie van kleine, modulaire, op elektriciteit gebaseerde reactoren proberen te ontwikkelen. Zulke reactoren zullen ons onder andere helpen het probleem van methaan fakkelen op te lossen. Er zijn namelijk honderden verafgelegen locaties op de wereld, waar methaan dag en nacht wordt gefakkeld en CO2 in de lucht wordt uitgestoten, omdat het economisch niet rendabel is om daar een pijplijn infrastructuur te bouwen. Met onze reactoren willen we dat methaan ter plekke gaan opwaarderen en naar vloeibare, transporteerbare producten omzetten.

Prof.dr.ir. Andrzej Stankiewicz op het WK Snooker 2012 13

The Sturff Makes Me Happy

Daar zit een luchtje aan De vijf klassieke zintuigen: Zien, horen, voelen, proeven en ruiken zijn als het ware de kern van ons bestaan en blijven ons tot de dag van vandaag nog steeds boeien. Een interessant voorbeeld is de reukzin.

Reukzin is het vermogen van een organisme om geuren waar te kunnen nemen. Dit wordt ook wel het olfactorisch vermogen genoemd. Geuren zijn niet alleen te vinden in de lucht en in andere gassen, maar ook in vloeistoffen. Geur is een eigenschap van bepaalde stoffen en het waarnemen hiervan heet ruiken. Omdat er tussen organismen te grote verschillen zijn op het gebied van de reukzin, kan er bij geur niet gesproken worden van een stofeigenschap. Het orgaan waarin de reukzin bij veel organismen schuilt, is de neusholte. De term reukzin wordt vaak gebruikt voor dieren.

Toch zijn planten en andere organismen ook in staat om stoffen in de lucht waar te nemen.

14

Het proeven van voedsel en drank en het beoordelen van ingeademde lucht zijn belangrijke functies van de reukzin.

Door te ruiken kan het dier namelijk voorkomen dat hij het bedorven, dus ziekmakend, voedsel opneemt. Een andere functie van de reukzin is het vormen van een sociale band tussen soortgenoten uit de groep. Moederdieren kunnen bijvoorbeeld hun kalfjes aan de geur, uit duizenden andere verschillende geuren herkennen. Zo gebeurt dit andersom ook. Verder komt reukzin ook ter sprake bij het overleven van een organisme. Het herkennen van een prooi of het waarnemen van roofdieren is van groot belang.

Dieren kiezen een gunstige positie ten opzichte van de windrichting om zo optimaal mogelijk gebruik te kunnen maken van hun reukvermogen. Het herkennen van de stof tetrahydrothiofeen is bij mensen erg handig. Deze giftige stof heeft namelijk een zwavelverbinding die ervoor zorgt dat gaslekken op tijd herkend worden. Het vermogen om te ruiken verschilt per organisme. Zo kunnen bijvoorbeeld vlindersoorten feromonen op grote afstand ruiken. Andere organismen kunnen ruiken vanaf diverse plaatsen op hun lichaam. Zo ruiken slangen door met hun tong de lucht te bemonsteren, hierbij komt het orgaan van Jacobson van pas. Een ander fenomeen is het ruiken van feromonen. Dit zijn stoffen die een soortgenoot afscheidt en in het lichaam van de ander een reactie oproepen. Okselgeur schijnt bijvoorbeeld bij de mens het seksuele gedrag te beĂŻnvloeden zonder dat deze, in dit geval, zich daarvan bewust is.

Orgaan van Jacobson

1ZOOM.Me

De wetenschappelijke benaming voor het orgaan van Jacobson is ‘organum vormeronasale’. De ‘vormer’ is het ploegschaarbeen in de neus en ‘nasale’ heeft betrekking tot de neus zelf. Het orgaan van Jacobson is vergelijkbaar met de menselijke reuk- en smaakorganen, de neus en de mond. Hierbij werkt de tong namelijk als het ware als het neusweefsel. De werking van het orgaan van Jacobson is per diergroep verschillend. Een zoogdier ademt lucht in door zijn neus en voert deze vervolgens langs het orgaan van Jacobson. Een reptiel daarentegen steekt zijn tong uit, waarop vervolgens geurdeeltjes blijven ‘plakken’. Daarna stopt hij de uiteinden van zijn tong in een holte en strijkt deze langs het orgaan van Jacobson, waar de opgenomen deeltjes worden herkend door gespecialiseerde receptoren.

De reactie van het dier is afhankelijk van het type geur dat wordt opgevangen. Prooien, soortgenoten en vijanden kunnen met behulp van dit orgaan worden onderscheiden.

Bij slangen gaat de tong sneller werken op het moment dat hij een interessante geur denkt op te pikken. Daarvandaan komt de term ‘kwispelen’ met de tong. Dit wordt met een ander woord ook wel tongelen genoemd. Paarden, geiten en runderen trekken hun bovenlip op en zuigen lucht naar binnen, dit wordt flemen genoemd.

Kwispelende slangentong in actie

Slangen hebben meer weefsel in hun neusholte dan in het orgaan van Jacobson. Dit neusweefsel heeft echter door de grote effectiviteit van het extra orgaan waarschijnlijk langzaam de ‘geurcellen’ als het ware verloren en dient daarom enkel voor het bevochtigen van de lucht. Het orgaan van Jacobson is een ondergeschikt reukorgaan dat toch veel kan waarnemen. Het orgaan wordt bevochtigd door een uitstulping van de traanklier. Bij veel hagedissen is de tong spits, maar bij hazelwormen, varanen en slangen is deze gespleten. Dit is om de efficiëntie te verhogen, omdat ze met een gespleten tong ‘in stereo’ kunnen ruiken. Dit houdt in dat ze dus kunnen waarnemen waar de geur sterker is,

ofwel, een aanduiding waar de geur vandaan zou kunnen komen. Dit kunnen mensen ook omdat hun neus uit twee gaten bestaat. Honden kunnen door hun natte neus ook de richting van luchtstromen vaststellen en zo bepalen waar de geur vandaan komt. Doordat de neus nat is, blijft hij gereinigd en daardoor ruikt de hond dus ook beter dan de mens. Echter, kwam recent uit een onderzoek dat de mens ook het orgaan van Jacoboson zou bevatten. Het is alleen niet duidelijk of dit een rudimentair orgaan is, zoals het staartbeentje of de blinde darm bij de mens.

Elektronische neus

Door het onderzoek naar geursensoren begon met name de voedingsindustrie erg geïnteresseerd te raken in het elektronisch ruiken. Een gevoelige elektronische neus kan namelijk op tijd waarschuwen wanneer het bederven van voedsel bijvoorbeeld begint. De populairste sensoren op dit moment nemen vooral anorganische gassen waar.

Daarentegen, voor het onderscheiden van organische geurstoffen zijn vooral geleidende polymeren interessant. Een geursensor die anorganische geuren waarneemt, bestaat uit een dunne laag materiaal met een meetbare elektrische weerstand en twee elektroden die aan weerzijden van het oppervlak zijn bevestigd met een meetcircuit. Op het oppervlak van de geurgevoelige laag bevindt zich namelijk in de ruststand een laagje met zuurstofmoleculen. Tijdens de meting van de geur, verdringen vluchtige geurstoffen een deel van deze zuurstof. De geadsorbeerde geurmoleculen wisselen vervolgens elektronen uit met het sensormateriaal, waardoor de elektrische potentiaal van het oppervlak verandert. De eigenschappen van het sensormateriaal en de geurstof bepalen hoeveel elektronen er overspringen en in welke richting. Deze bepaalt vervolgens of de weerstand gaat toe- of afnemen. Na de meting moet alles weer terug in zijn uitgangspositie keren, dus is het belangrijk dat de ladingoverdracht niet te ver gaat. De sensoren die hierbij gebruikt worden, staan huidig bekend als ‘Metaal Oxide Sensors’. Geleidende polymeren zijn helaas niet zo selectief.

Dit is echter niet altijd een groot probleem. De kans op een negatieve uitslag is bijvoorbeeld bij bierbrouwen niet zo groot. We weten namelijk, vanwege de positie waar we de sensor inzetten, welke geurstoffen hij nu precies kan waarnemen, zo verwacht je geen knoflook in een bierbrouwerij.

Als je nauwkeurig wilt weten welke geurige verbindingen in een bepaald aroma zitten, dan moeten er gevoelige en precieze chemische meetmethoden worden ingezet. Ook moet er nog meer onderzoek gedaan worden naar het elektrisch ruiken. Helaas is er veel tijd en moeite nodig om dit te kunnen voltooien.

15

Het ruiken met minder specifieke sensoren lijkt erg lastig, desondanks hebben ze een behoorlijke gevoeligheid van de elektronische neus. Deze neus, waarin een reeks van sensoren is geplaatst, kan vele verschillende geuren herkennen.

Iedere sensor reageert namelijk verschillend op gelijke geurmoleculen, met meer of juist met minder vrijkomende elektronen. Niet alleen verschillen de reacties van de sensoren op enkelvoudige gassen, maar ook reageren ze anders op het bepaalde aroma. Hierdoor geeft de sensorreeks als het ware een serie van getallen die de vingerafdruk van de geur vormt. Deze wordt vervolgens vergeleken met de standaard vingerafdruk. Er kan dan op eenvoudige wijze echt van vals en goed van slecht onderscheiden worden.

Zoals bij parfum; de elektronische neus ontdekt zo of een flesje parfum goedkope namaak is of niet.

Sensoren die net zo behoorlijk kunnen ruiken als de echte mensenneus, zijn een ideaalbeeld op dit moment. Het menselijk reukorgaan herkent namelijk wel meer dan duizend verschillende typen geuren. Als er een geur wordt opgesnoven, reageren diverse receptoren verschillend op de geurstoffen waarmee ze op dat moment in aanraking komen. Diverse zenuwsignalen van de reukcellen komen in het reukcentrum in de hersenen terecht, waar vervolgens de herkenning van de geur volgt.

Wist je dat...

sommige sterk bijtende stoffen, zoals ammoniakgas uit bijvoorbeeld vlugzout, niet via de reukzin maar via de pijnzin worden waargenomen? Dit komt door de activatie van pijnreceptoren, ofwel noicireceptors.

De elektronica vormt een zeer belangrijk onderdeel voor de ontwikkeling van het elektronisch reukvermogen.

Geavanceerde computerprogramma’s die de belangrijkste geurcomponenten analyseren kunnen samenwerken met bijvoorbeeld een neuraal netwerk zoals onze hersenen of een computer. Hieruit kan dan geleerd worden hoe de waargenomen geursignalen samenhangen met de gewenste en ongewenste geuren. Een voorbeeld hiervan is de SpiroNose, deze eNose, die door het BreathCloud project tot stand is gekomen, kan worden uitgevoerd bij patiënten met longklachten. De resultaten van de SpiroNose worden vergeleken met de diagnose die door de arts wordt vastgesteld aan de hand van andere diagnostische testen zoals longfunctie metingen, bloedonderzoek en beeldvorming.

16

Dit levert een set van duizend bepalingen bij patiënten op met een verdenking op astma, COPD, longkanker en andere longaandoeningen en kan er dus sneller vast worden gesteld welke longaandoening de patiënt heeft. Hierdoor kan de patiënt spoedig een behandeling ondergaan en zo ook genezen. Op dit moment stelt de SpiroNose in negen van de tien gevallen de juiste diagnose. Het onderzoek van de SpiroNose was mogelijk door de financiële steun van het Longfonds en de VriendenLoterij.

Breathcloud

Vingerafdruk van de geur

De SpiroNose

Toekomst

Hoewel de mensenneus één van de minst gevoelige is in het dierenrijk, is het toekomstperspectief toch positief.

De technische en chemische ontwikkelingen zullen snel bijdragen aan het optimale vermogen van elektronische neuzen. Kijkend naar de toekomst is de beste mogelijkheid om sensorreeksen te ontwerpen en te optimaliseren die zijn beperkt op maar een aantal toepassingen. Verder moet er ook veel aandacht worden besteed aan optimale bemonstering en betrouwbare meetprotocollen. Bovendien moet er op gelet worden dat de mens bijvoorbeeld het beste ruikt in een vochtige lucht, maar de elektronische neus wellicht met droge lucht beter kan functioneren. De elektronische neus zou voor milieubewaking moeilijk ingezet kunnen worden. In ons leefmilieu hebben we namelijk meer onbekenden en variabelen dan dat de eenvoudige elektronische neus van vandaag aankan. Al met al valt er nog veel te ontdekken over de reukzin en moeten we verder kijken dan onze neus lang is.

Eva Schlösser

Onderwijs | Ieder kwartaal wordt er een evaluatie verstuurd vanuit Kwaliteitszorg. Hierin wordt ten minste één keer per drie jaar een vak uitgebreid geëvalueerd. Echter, het is niet altijd duidelijk wat er met deze evaluatieresultaten gebeurt. Het vak wordt doorgesproken met de docent en hieruit volgen verbeterpunten voor het volgende jaar. Hieronder zijn een paar evaluaties uitgelicht, de volledige versies zijn ook altijd in te zien via de Brightspace pagina ‘Evaluations TUD’. In de toelichtingen worden de volgende icoontjes gebruikt.

3

2 1 Deelnemers

Beoordeling vak

Vak gehaald

4 5

Studielast

WB1630 - STATICA

WBMT2048 - ANALYSE 3 Inhoud van het vak Aansluiting voorkennis Niveau van het vak Oefenmateriaal voor de toets Toetsing Structuur, opbouw, samenhang Responsie is 23%

Evaluaties

2 1 247

69%

4 5

3.2/5

2 1 384

7.2/10

81%

Docenten Niveau van het vak Aansluiting voorkennis

Inhoud van het vak Aansluiting op voorkennis Informatie en communicatie

Toetsing Studiemateriaal Structuur, opbouw, samenhang

Tentaminering Gebruikte lesmethodes Moeilijkheid van het vak

2

3

1 57%

3

4 5

4.3/5

ME4500 - ADVANCED HEAT TRANSFER

WB1641 - WERKTUIGKUNDIG ONTWERPPROJECT 1

Responsie is 30%

Responsie is 33%

1

5.2/10

3.4/5

Gebruikte werkvormen Aansluiting voorkennis

4 5

3.2/5

Responsie is 36%

Responsie is 30%

3

2

572

17%

5

Inhoud van het vak Structuur, opbouw en samenhang Oefenmateriaal voor de toets

Gebruikte werkvormen

7.3/10

6.2/10

4

SC4200 - CONTROL SYSTEMS DESIGN

Inhoud van het vak Niveau van het vak Structuur, opbouw en samenhang Studiemateriaal

588

3

2

3

1 309

4.8/10

62%

4 5

4.3/5 17

| Vereniging Oud Leeghwater Alumnivereniging Werktuigbouwkunde TU Delft

Nieuws Leeghwater Lustrum Slotviering

Waarde Alumni, niet zo lang geleden hebben wij een save the date naar u toegestuurd voor de Leeghwater Lustrum Slotviering op zaterdag 16 juni. Helaas moeten wij met u delen dat wegens omstandigheden de onthulling die die dag plaats zou vinden wordt doorgeschoven tot na de vakantie en daarmee de gehele dag ook. Wel hebben wij nu een vervangende dag klaar staan op 7 juni! Dit is de donderdag tijdens het International Festival of Technology (IFOT). In samenwerking met het IFOT hebben wij een speciaal alumni programma klaar gemaakt voor die dag wat goed aansluit op het IFOT hoofdprogramma. Zet 7 juni dus vast in de agenda, meer informatie over de dag volgt.

Vereniging Oud Leeghwater LinkedIn-groep

Om op de hoogte te blijven van wat er binnen Gezelschap Leeghwater, de faculteit en de studie Werktuigbouwkunde gebeurt, kunt u onderdeel worden van de LinkedIn-groep van Vereniging Oud Leeghwater. Op dit forum kunt u gemakkelijk in contact komen met andere alumni en Leeghwaterleden. Als afgestudeerd Werktuigbouwkundig ingenieur bent u natuurlijk van harte uitgenodigd om lid te worden van deze LinkedIn-groep zodat u op deze manier op de hoogte kunt blijven van het nieuws rondom Gezelschap Leeghwater en Vereniging Oud Leeghwater.

TU Delft nieuws

Intervisits

Om meer interactie tussen de alumni en Vereniging Oud Leeghwater te creëren, zijn wij met het volgende oplossing gekomen: Interview visits, ofwel intervisits! Wij reizen het land af om alumni te bezoeken en te interviewen. Deze inerviews komen dan in de Trompetter te staan en ook op de Vereniging Oud Leeghwater website.

Heeft u interesse in een interview of bijzondere verhalen om met ons te delen?

Neem dan contact op met vol@leeghwater.nl

V.O.L. College Panel

Wilt u graag input leveren over de alumnivereniging van Werktuigbouwkunde of heeft u tips hoe wij ons platform kunnen vebeteren? Vereniging Oud Leeghwater is benieuwd naar wat de wensen zijn van de alumni en wil graag het Alumniplatform meer invulling geven. Om deze reden is Vereniging Oud Leeghwater momenteel een panel aan het samenstellen en zij zoekt hiervoor enthousiaste alumni die feedback geven op de ideeën die het Vereniging Oud Leeghwater bestuur nog allemaal voor ogen heeft.

Heeft u interesse en wilt u hier aan participeren? Neem dan contact met ons op via vol@leeghwater.nl.

18

Gezelschap Leeghwater

Een nieuwe Rector Magnificus is aangetreden als hoofd van de TU Delft op 12 januari. Tim van der Hagen heeft het stokje overgenomen van Karel Luyben. Dit ging gepaard met een mooie ceremonie om zijn ambt te starten. Luyben was vanaf 2010 Rector Magnificus van de TU Delft en is daarnaast voorzitter van het College van Bestuur geweest.

Links Karel Luyben, rechts Tim van der Hagen

Vereniging Oud Leeghwater Lidmaatschap

Als lid van Vereniging Oud Leeghwater wordt u op de hoogte gehouden van het nieuws van de studievereniging en de activiteiten die voor alumni worden georganiseerd.

Indien u nog vrienden, kenissen of collega’s heeft die Werktuigbouwkunde in Delft gestudeerd hebben, kunt u hen attenderen op de verschillende lidmaatschappen die Vereniging Oud Leeghwater aanbiedt: • • •

Het gratis lidmaatschap Het lidmaatschap van 25 euro inclusief de Slurf Het lidmaatschap van 40 euro inclusief de Slurf en het jaarboek

Via www.leeghwater.nl/vol kunt u een lidmaatschap aanvragen of uw lidmaatschap wijzigen.

Voor vragen kunt u altijd bij alumni@leeghwater.nl terecht waar onze secretaris Thijs u zal helpen!

Alumna aan het woord |

Naam bedrijf: Functie: Afstudeerrichting: Afstudeerjaar:

Bruil Innovation engineer Design of medical instruments 2014

Waarom heb je gekozen om Werktuigbouwkunde te studeren?

“Ik was op de middelbare school altijd al geïnteresseerd in horloges en dan vooral in hoe je zo’n complex mechanisme zodanig kan verkleinen dat het in een doosje om je pols past. In eerste instantie overwoog ik ook om horlogemaker te worden. Uiteindelijk heb ik besloten dat ik liever wilde studeren en met mijn voorliefde voor kleine mechanismes kwam ik al snel bij Werktuigbouwkunde terecht.”

Binnen welke vakgroep ben je afgestudeerd en op welk onderwerp?

“Na mijn bachelor te hebben afgerond, heb ik gekozen voor de master Biomedical Engineering en ik ben afgestudeerd in de richting ‘design of medical instruments’. Het leuke is dat de bijbehorende vakgroep zich richt op het ontwerp van complexe mechanismes in het algemeen. Hierdoor kon ik afstuderen op mijn passie, horloges.”

Hoe zag de periode na je afstuderen eruit?

“Ik ben eerst begonnen aan een promotietraject binnen de vakgroep Biomechanical Engineering. Echter, ik besloot na ongeveer vijftien maanden om hiermee te stoppen omdat mijn interesse meer in het bedrijfsleven dan in het onderzoek lag. Ik besloot dan ook om aan een nieuwe avontuur te beginnen: Met een collega van mijn promotietraject besloten we om een bedrijf op te starten in het 3D-printen van implantaten voor het menselijk lichaam. Het grote voordeel hierbij is dat de implantaten op maat gemaakt kunnen worden en ook de structuur ter bevordering van bot ingroei kan worden aangepast. Na een halfjaar besloot ik dat een tijd als freelancer aan de slag te gaan, omdat ik op deze manier veel vrijheid had en op diverse plekken in veel verschillende richtingen kon werken.”

Wat voor functie bekleed je tegenwoordig en speelt de Werktuigbouwkunde hierin een rol?

‘‘Het bedrijf Bruil is een beton fabrikant. Ze produceren onder andere pre-fab onderdelen, beton wat naar de bouwplaats gaat, maar ook de zakken cement die je in de bouwmarkt ziet liggen.. In die zin is het bij uitstek een civiel

Vereniging Oud Leeghwater

Elise Buiters

Elise Buiters

bedrijf. Bij Bruil ben ik sindskort werkzaam als innovation engineer. Momenteel focus ik mij op het optimaliseren van een 3D-printer die in staat is om beton te printen. Het mooie van deze technologie is dat er minder materiaal verspild wordt en er daarbij vormvrijheid ontstaat voor de gebouwde omgeving. Bij de optimalisatie focussen wij ons voornamelijk op de overgang van het prototype naar een betrouwbare productiemachine. Het gaat hierbij vooral om het proces betrouwbaarder te maken. Hierbij heb ik veel aan de vaardigheden die ik heb geleerd tijdens mijn studie Werktuigbouwkunde. Vooral hoe de verschillende stappen van het ontwerpproces op een goede manier doorlopen kunnen worden en de brede technisch basis.”

In hoeverre zal de 3D-printer de bouwindustrie op zijn kop gaan zetten?

“Volledig de mannen op de werklvloer vervangen zal de 3D-printer nooit kunnen. Het maken van grote rechte vlakken beton kunnen bouwvakkers eenmaal veel sneller en kundiger met behulp van bekistingen. De winst van de 3D-printer ligt juist in vormen die met bekistingen heel erg lastig te maken of tijdrovend zijn. Het grote voordeel zit in de schat aan vormvrijheden die door de 3D-printer wordt gecreëerd. Dit wordt vanuit de industrie goed ontvangen.”

Wil je de studenten nog een tip meegeven?

“Ik denk dat het belangrijk is om als werktuigbouwkundige open te blijven staan voor nieuwe uitdagingen en kansen, ook als ze op het eerste moment niet goed in je straatje lijken te passen of in je lijn van verwachting liggen. Als ik kijk naar de functie die ik nu heb, dan had ik dat van te voren niet kunnen bedenken. Je netwerk is daarbij alles.”

Elise Buiters 19

Wist je dat...

Sea Gazing

de top van de sondes van ‘scanning probe’ microscopen slechts één atoom dik zijn? Zodra de top op enkele tienden nanometers van het oppervlak verwijderd is, ontstaat er een overdracht van elektronen tussen top en proefstuk. Hierdoor onstaat er een elektronenstroom, die gemeten kan worden om een beeld te vormen.

Verdiepende Techniek Al sinds het begin van de mensheid zoekt men niet alleen antwoorden achter de horizon, ook de hemelen worden bezocht. Toch blijft er een groot mysterie op aarde: de aquatische wereld.

Slechts vijf procent van de oceanen is verkend, terwijl zeventig procent van de aarde bedekt is met water. De aantrekkingskracht van deze geheimzinnige wereld lokt al millennia lang landbewoners een vreemde wereld in. De eerste duikers gingen waarschijnlijk te water op zoek naar nieuwe voedselbronnen. Het is onzeker wie deze eerste duikers waren, maar wat we wel weten, is dat 4 500 jaar geleden de oude Mesopotamiërs al doken naar parels. Ook wordt door zowel Homerus als Plato beschreven hoe in duizend voor Christus gedoken werd naar sponzen. Beide beschavingen deden aan vrijduiken, dat houdt in dat er geen zuurstof mee kon worden genomen onder water.

20

Om sneller tot dieptes van dertig meter te komen, hielden de duikers vaak een steen, een zogeheten skandalopetra, vast die ze weer los lieten op de bodem. Duiken was nooit zonder gevaren; hulpmiddelen als duikbrillen waren nog niet beschikbaar en de fauna droeg de indringers ook niet altijd een warm hart toe. De eerste verbeteringen qua zicht onder water kwamen uit Perzië, waar rond de dertiende eeuw een gepolijst schildpad schild gebruikt werd als bril.

Van Scyllis tot Cousteau

Er zijn enkele beschrijvingen over soldaten van de oude Griekse legers, die gebruik maakten van rieten snorkels om zo ongezien de vijand te flankeren. Zo is er een legende, opgeschreven door Herodotus, over de gevangengenomen Griek Scyllis die van boord sprong zodra hij nieuws hoorde over een aanval op de Griekse vloot. Door gebruik te maken van een rieten stengel als snorkel kon hij onder het wateroppervlak blijven en ongezien weg zwemmen, waardoor de Perzen dachten dat hij verdronken was. Om verwarring te zaaien in het Perzische leger sneed hij van alle boten de trossen los. Het was in de vierde eeuw voor Christus dat Aristoteles beschreef hoe een pot gebruikt zou kunnen worden om lucht mee te nemen. Het duurde echter nog meer dan een paar eeuwen voordat de eerste duikersklok in gebruik genomen werd. In 1535 bouwde Guglielmo de Lorena deze eerste kunstmatige luchtbubbel.

Het idee hierachter is vrij logisch, de mens ademt lucht en

Wist je dat...

om ‘Finding Nemo’ zo waarheidsgetrouw mogelijk te animeren, kreeg het volledige team duikles om inzicht te krijgen in de wereld van vissen.

Innovaties kunnen soms uit een rare hoek komen. Zo werd de volgende stap van het duiken gestimuleerd door vuur.

De gebroeders Deane waren brandweermannen die een helm hadden ontwikkeld om te voorkomen dat rook zou worden ingeademd, de ‘smoke helmet’. Het verhaal gaat dat in de jaren twintig van de negentiende eeuw, John Deane een ouderwets ridderkostuum had aangesloten op een luchtpomp om zo paarden te redden uit een brandende stal. Al snel zagen de broers de potentie om deze helm ook onder water te gebruiken en begonnen zij deze te ontwikkelen met Augustus Siebe. Zo ontstond de eerste open duikhelm, na een paar aanpassingen werd de zogeheten ‘Siebe-helmet’ ontwikkeld die waterdicht was aan de onderkant en dus stabieler. Zo werd de klok verleden tijd en kwam de Siebe-helmet. Deze wordt tot de dag van vandaag nog gebruikt, al zij het met een aantal kleine aanpassingen, zoals een microfoon in de helm. Dit pak had echter nog een groot nadeel: Je kon er niet mee zwemmen.

Het eerste SCUBA pak, dat staat voor ‘self-contained underwater breathing apparatus’, was gemaakt om op de zeebodem te lopen, niet om mee te kunnen zwemmen.

Deze niet-continue manier van zuurstof toerijking was een luchtreservoir dat gedragen werd om het middel als een

soort riem. Dit apparaat werd ontwikkeld in 1825. Het was wederom een aards probleem dat de ontwikkelingen onder water een volgende stap gaf. Het waren de kolenmijnen die in 1864 grove gevaren met zich mee brachten. Een combinatie tussen continue en batch zuurstof werd bedacht door de uitvinders Denayrouze en Rouquayrol, waarbij een tank op de rug continue zuurstof kreeg van de buitenwereld maar voor korte momenten, tot negen ademhalingen, kon worden losgekoppeld. Het was echter niet deze tank die deze uitvinders roem bracht, maar de regulator. Deze regelaar zorgde ervoor dat lucht uit de cilinder geleidelijk kon worden ingeademd.

Jacques Cousteau, voor velen een bekende naam, was een filmmaker die zich stoorde aan de duiktijden van enkele minuten. Met de toenmalige moderne techniek en met de hulp van ingenieur Emile Gagnan, ontwierp hij in 1943 de ‘aqualong’ in het geheim. Ze modificeerden de regulator en verbeterden de cilinder en slangen. Deze aqualong werd het belangrijkste duikapparaat van de twintigste eeuw.

De films van Cousteau gaven een inzage in een nieuwe wereld. Uitgerust met een aqualong werd duiken een stuk toegankelijker, meer en meer verschillende typen duiken en uitdagingen werden gezocht onder water; van een ontspannend aquatisch potje dammen tot het verkennen van onherbergzame volgelopen grotten.

Youtube

heeft dit nodig om te overleven. Om langer onder water te kunnen blijven, is er dus lucht nodig. Dit is precies wat de duikersklok doet. De grote massa van de klok overkomt het drijfvermogen van de ingesloten lucht, zo kan de duiker af en toe zijn longinhoud verversen zonder terug naar het oppervlak te moeten gaan. De ontwikkeling van de duikersklok werd extra gestimuleerd door de ontdekking van de Nieuwe Wereld. De schepen vol met schatten die uit Zuid-Amerika werden gehaald, werden regelmatig door piraten of zware stormen tot zinken gebracht. Alleen met behulp van duikers kon dit goud weer boven water worden gebracht. Vanaf 1689 werd de toenmalige moderne techniek van pompen toegevoegd aan de duikersklok om de duikers van een continue luchtvoorraad te voorzien. Het gevolg van deze ontwikkeling was dat er aan het einde van de achttiende eeuw bijna geen grote havens waren zonder een dergelijke klok.

Grensverlegger Jacques Cousteau

Onder hoge druk

Gebrek aan zuurstof is echter niet het enige probleem voor duikers, de enorme druk van water kan ook grove en soms zelfs dodelijke gevolgen hebben. Per tien meter neemt de druk op de duiker ongeveer met één atmosfeer toe. Voor duikers die niet de diepte in gaan, zoals onderzoek naar koraal tot vijftien meter heeft dit geen gevolgen. Echter, er zijn onderzoeksgebieden waar afgedaald wordt tot grotere 21

HaikuDeck

De eerste stap naar een atmosferisch pak werd al gezet in 1715, toen de Engelsman John Lethbridge patent kreeg op een ‘diving machine’. Het was echter niks meer dan een houten vat met armgaten en een continue zuurstoftoevoer door middel van blaasbalgen. Het was tweehonderd jaar later dat dit idee opnieuw werd opgezocht. De eerste diepduikpakken uit de twintigste eeuw waren groot en zwaar, zo ontworpen dat de duiker atmosferische lucht kon ademhalen en geen risico had op caissonziekte. Maar zelfs toen het pak van Joseph Peress in 1920 nagenoeg perfect werkte, was er simpelweg geen animo voor. Het was pas in 1950 dat oliebedrijven het nut van dit diepzeeduikpak inzagen.

De race begon om als eerste een goed werkend duikpak te maken, en toen twee ingenieurs verhalen hoorden over Peress, zochten ze hem op om te vragen over het duikpak, bijgenaamd “the JIM-suit” naar de duiker die hem getest heeft. Het pak stond echter verwaarloosd in een kippenren.

Dit pak werd opgeknapt en leidde tot een revolutie bij het zware onderhoud van booreilanden. Na een paar aanpassingen om dit atmosferische pak te optimaliseren, had het een korte tijd van glorie. Toch bereikte uiteindelijk de robotisering ook deze wereld en veel van deze atmosferische duikers werden vervangen door betrouwbaardere, veiligere en 24 uur werkende robots.

Het forse JIM-pak

Rebreather

Vanaf een fysiologisch standpunt is de batch zuurstof manier van de meeste SCUBA systemen niet heel efficiënt.

Uitgeademde lucht wordt in de vorm van bellen uitgeblazen om naar het oppervlak te stijgen. Echter, deze verspilde lucht bevat nog zuurstof. Ingeademde lucht bevat ongeveer 22

21 procent zuurstof en 79 procent stikstof, uitgeademde lucht bevat ook 79 procent stikstof, maar ook 5 procent koolstofdioxide en zelfs nog 16 procent zuurstof. Niet eens de helft van de meegenomen zuurstof wordt dus door het lichaam gebruikt. Bovendien verbruikt het lichaam niet eens de stikstof, het wordt slechts gebruikt als vuller in tanks omdat pure zuurstof giftig is. Toch wordt ook de uitgeademde stikstof steeds verspild. Met het aanpakken van dit probleem, zou er efficienter gedoken kunnen worden.

California Diver Magazine

diepten, dan kan deze toename van druk zeker niet worden verwaarloosd. Er moest iets gevonden worden om deze druk te bemiddelen.

De nieuwe rebreather van Poseidon Diving Systems

Een oplossing voor deze verspilling kwam in 1878 toen bedacht werd dat de uitgeademde lucht ook gerecycled kan worden. Directe recirculatie is echter niet mogelijk, omdat koolstofdioxide al vanaf vier procent gevaarlijk is en dit alleen maar meer zou opbouwen. Om deze reden is er een ‘scrubber’ toegevoegd binnen de recirculatie cyclus. Deze scrubber kan koolstofdioxide in gasvorm opnemen, zodat de lucht weer ‘vers’ is om in te ademen. Met behulp van dit systeem is er slechts een relatief kleine zuurstoftank nodig en is de scrubber de limiterende factor, omdat deze niet oneindig koolstofdioxide kan scheiden van de gewilde lucht.

Het gevolg was de ‘rebreather’. Deze worden wereldwijd ook door het leger gebruikt omdat het geen bubbels naar het oppervlak stuurt.

Caisson

Naast een gebrek aan zuurstof, kampen duikers, zoals eerder vermeld, ook met het probleem van hoge druk. Dit brengt redelijk logische problemen van hogere krachten op het lichaam met zich mee, maar ook een probleem dat in het begin van de negentiende eeuw een groot mysterie was. Wanneer duikers veel op diepte duiken en te snel weer naar het oppervlak kwamen, vermeldden ze vaak pijn in de gewrichten, raakten bewusteloos en sommigen stierven zelfs. Wat is de oorzaak van deze symptonen?

De simpelste manier om met dit probleem te gaan is met een gestaag tempo weer naar het oppervlak te stijgen of zelfs op sommige dieptes even te wachten voordat doorgestegen kan worden, dit heet een veiligheidsstop. Zo neemt de saturatiegrens geleidelijk af en zo ontstaan er dus tegelijkertijd minder bubbels in het bloed, wat leidt tot geen of nauwelijks lichamelijke problemen. Er zijn gigantische tabellen te vinden over deze stijgtijden per diepte en type water. Een andere manier om dit probleem op te lossen is stikstof tijdelijk vervangen door helium, waarvan de saturatiegrens minder toeneemt onder hoge druk en dus minder bubbelformatie zal veroorzaken. Een andere ontdekking was het feit dat het niet uitmaakte of de duiker één minuut, een uur of zelfs een dag op een bepaalde diepte had doorgebracht, de decompressie tijd was even lang.

Dit had als gevolg “saturation diving”. Nu werden er zelfs onderzoekslaboratoria op een bepaalde diepte gebouwd waar duikers soms enkele weken konden wonen zonder de tijdsintensieve tocht naar het oppervlak te hoeven maken.

Vloeibaar ademhalen

Zoals eerder vermeld, is caissonziekte een groot probleem voor duikers en was een oplossing het JIM duikpak, wat groot en lomp blijft. Een alternatieve oplossing lijkt heel futuristisch, maar is al meermaals op knaagdieren en zelfs een keer op een man getest. Deze oplossing is het ademhalen van een vloeistof, bestaande uit fluorkoolstof met een hele hoge molariteit van zuurstof. Fluorkoolstof is hiervoor gekozen omdat dit een hogere oplosbaarheid heeft voor zuurstof en koolstofdioxide dan bloed. Met longen gevuld met vloeistof, heeft de omgevingsdruk een veel minder groot effect op het lichaam. Zo zou in theorie makkelijker naar nieuwe dieptes gedoken kunnen worden, zonder een atmosferisch pak nodig te hebben. Een groot probleem is echter de aanzienlijk hogere viscositeit van de vloeistof in vergelijking met een gas, met als bijkomend probleem dat de opgebouwde CO2 niet voldoende snel weg kan worden

gehaald uit de longen. Bovendien beschreef de testpersoon het experiment als een ongemakkelijke ervaring. Er is een patent aangevraagd dat deze vloeistof combineert met dezelfde scrubbers die in rebreathers terug te vinden zijn.

De toekomst zal laten zien of dit concept potentie heeft.

CNBC

Vernoemd naar een caisson, een constructie die gebruikt wordt om door de grond te graven door middel van kleppen en druk, heet dit fenomeen caissonziekte, ook wel decompressieziekte in de volksmond. Door de hogere druk in het lichaam is de saturatiegrens van stikstof in het bloed verhoogd, meer stikstof kan dus in het bloed oplossen.

Wanneer de duiker snel naar het oppervlak gaat en de druk op het lichaam met een hoog tempo vermindert, neemt de saturatiegrens af en moet het stikstof het bloed verlaten.

Dit zorgt ervoor dat er stikstof bubbels in het bloed vormen, met alle genoemde gevolgen van dien.

Zo zou de Triton er uit komen te zien

Moderne vis

Een alternatief voor een continue- of batch toevoer van zuurstof, is door te kijken naar de natuur en de kieuwen van de vis na te bootsen. Het principe achter dit idee is simpel: Als dieren zo groot als witte haaien voldoende zuurstof kunnen halen uit het water, dan zal dit voor een mens dat minder dan een tiende van een haai weegt ook moeten kunnen lukken. De kieuwen van een vis werken op basis van filtratie en Henry’s wet, die van toepassing is op de interactie tussen vloeistoffen en gassen. Een aantal jaar geleden kwam het bedrijf Triton met een compact concept, wat ervoor zou zorgen dat een persoon tot 45 minuten onder water kan blijven met voldoende zuurstof. Echter, na bijna een miljoen dollar te hebben opgehaald door middel van ‘crowdfunding’, bleek het ontwerp niet te werken. Een simpele berekening laat zien dat het kleine oppervlak van de kunstmatige kieuw nooit voldoende zuurstof uit het water zou kunnen ontrekken. Toch bewees dit incident dat er ongelofelijk veel animo is voor de volgende stap in de toekomst van duiken.

Millennia oud en toch nog niet uit geëvolueerd, duiken is het boegbeeld voor het eeuwige samenspel tussen de techniek en de mensheid.

Jim Kieft

23

advertorial

Hier is je contact met de toekomst Kevin voltooit dit jaar zijn bachelor en dan is het op naar de volgende stap: een Master in Telecommunicatie. Naast zijn studie helpt hij Delftse studenten om in contact te komen met ASML voor het bespreken van carrièremogelijkheden.

ASML ontwikkelt en produceert de hoogste geavanceerde machines die gebruikt worden bij de productie van microchips. Kevin, die gek is op de meest geavanceerde technologie, voelde zich meteen aangetrokken tot dit super-hightech bedrijf. Hij leerde ASML voor het eerst kennen toen hij in het bestuur van ETV zat en realiseerde zich meteen dat het een fantastische plek zou kunnen zijn om te werken.

Kevins enthousiasme – en mogelijk ook het feit dat hij een communicator is in hart en nieren – bezorgde hem de baan als campuspromotor voor ASML.

Hoe kan Kevin je helpen

Kevin: “Mijn twee collega’s en ik vertegenwoordigen ASML in Delft. We helpen bij het organiseren van evenementen, regelen uitstapjes en excursies naar ASML, assisteren bij de werving van studenten, gaan in gesprek met ze en bieden ze een helpende hand bij het sollicitatieproces. We zijn de tussenpersonen, verbinden studenten met het bedrijf.”

Kevin en zijn collega’s hebben “directe hotlines” met de Human Resources afdeling van het bedrijf. “Als we een veelbelovende student aanbevelen bij ASML, zien ze deze aanbeveling als een goedkeuring van ons en zullen ze de

sollicitatie prioriteit geven. Dit zal het proces zeker versnellen en maakt het meer waarschijnlijk dat je op korte termijn op gesprek mag komen.”

Kevin is naar een tweedaagse trainingscursus geweest bij ASML in Veldhoven om precies te leren wat het bedrijf zoekt in potentiële werknemers. “Het gaat niet alleen om het halen van goede cijfers (maar dat helpt wel natuurlijk).

Het gaat ook om sociaal actief zijn, iets buitenschools doen zoals een bestuursjaar en gewoon een goed aangepast, gebalanceerd mens zijn!”

Hij zegt dat het bedrijf zoekt naar werknemers met talent, kwalificaties en inzet. “De Extreme Ultraviolet lithografie machine die ASML aan het ontwikkelen is, brengt hele nieuwe uitdagingen met zich mee. Ze werken met een veel kleinere golflengte van licht, met erg nauwe toleranties.

Dus alles moet met extreme precisie worden gedaan.”

ASML als werkgever

Researching the impact of noise and vibration makes it possible to predict lifetime of the bearing and the total state of the application. Justin: ‘By measuring the vibration we can for instance identify the broken tooth of a gearbox. Because they carry the loads, bearings are really the gateway to the machine! In this perspective we optimize machine health and fulfil the requirement of problem-free operation hours.

Over het werk als campuspromotor

“Ik hoop dat studenten me zien als een toegankelijk persoon. Veel studenten zien obstakels tussen hen en een potentiële werkgever, zeker als het bedrijf ver weg is gevestigd. Mijn collega’s en ik begrijpen hoe deze aspirant werknemers zich voelen en we weten hoe we met dit niveau van communicatie om moeten gaan. We maken het proces pijnloos.”

Verbind je met Kevin

Om met Kevin te praten over de mogelijkheden die ASML biedt, kun je hem bellen op 06-44861084 of mailen via kevin@workingatasml.com.

24

advertorial

Here’s your contact with the future Kevin will be finishing his bachelors this year, and then it’s on to the next step: a Masters in Telecommunication. Right now, he is helping Delft students to let them connect with ASML, for possible career opportunities.

ASML develops and manufactures the highly advanced machines used in the fabrication of microchips. For Kevin, who is into the cutting edge of technology, there was an instant attraction to this super-high-tech company. He first got to know ASML while on the Board of ETV, and immediately realized that this could be a great place to work.

Kevin’s enthusiasm – and possibly also the fact that he is a communicator at heart – landed him the job of campus promoter for ASML.

How Kevin can help you

Kevin: “My two colleagues and I represent ASML in Delft.

We help organize events, arrange field trips and Excursion Days to ASML, assist with the recruitment of students, interview them and give them a hand with the application process. We generally act as the go-between, connecting students and the company.”

Kevin and his colleagues have “direct hotlines” to ASML’s Human Resources staff. “If we recommend a promising student to ASML, they take it as an endorsement by us, and will treat the application as a priority. This will speed up the process, and mostly you get an interview soon.

Kevin went on a two-day training course at ASML in Veldhoven to learn precisely what it is that the company is looking for in potential employees. “It’s not just about getting good grades (but it helps of course). It’s also about being socially active, doing something extracurricular like a Board Year, and basically being a well-adjusted, balanced human being!”

He says the company is looking for employees with talent, qualifications and commitment. “The Extreme Ultra-Violet lithography machine that ASML is developing brings a whole new set of challenges. They’re working at a much smaller wavelength of light, at incredibly tight tolerances.

So everything has to be done with extreme precision.”

ASML as an employer

“My first impression at Veldhoven was that the company seemed a lot smaller than it really is. That’s because it’s so informal. It doesn’t have this big corporate mindset. People are treated as equals; each person’s opinion is appreciated.

There’s a lot of interaction between departments.”

About being a campus promoter

“I’d like students to see me as a very approachable person.

For many students, there is a huge perceived obstacle between them and a potential employer, especially when the company is situated far away. My colleagues and I understand how these aspiring employees feel and we know how to deal with this level of communication. We’ll make the process painless.”

Connect with Kevin

To chat to Kevin about the opportunities offered at ASML, give him a call on 06 – 448 610 84 or mail kevin@workingatasml.com.

25

| Commissieverhaal Excursie Commissie Hoe is het om later bij een bedrijf te werken? Waar kan ik na mijn studie überhaupt werken? In welk vakgebied werk ik dan en ligt dat dicht bij mijn studie? Dit zijn vragen die iedereen zichzelf wel eens stelt tijdens zijn of haar studie.

De Excursie Commissie helpt je met het beantwoorden van deze vragen. Door middel van binnenlandse excursies naar werktuigbouwkundige bedrijven en een zeer diverse buitenlandreis brengen wij studenten in contact met het bedrijfsleven. De binnenlandse excursies zijn de ideale manier om bij een bedrijf een kijkje achter de schermen te nemen en je te oriënteren. Zo zijn er dit jaar al twee excursies geweest, naar Applikon en Quooker. Bij beide bedrijven denken de meesten niet direct aan Werktuigbouwkunde.

Toch kwamen alle deelnemers enthousiast maar vooral verbaasd terug, omdat bleek dat er zeer veel vraag is naar werktuigbouwkundigen bij deze bedrijven.

Buiten deze activiteiten om zijn wij ook een gedreven en gezellige commissie, die net als in de voorgaande jaren iets spectaculairs wil neerzetten. Zo zijn we regelmatig na een excursie strak in pak te vinden in ’t Lagerhuysch en vertellen we graag, met een bitterbal in de hand, dat de volgende excursie nog beter zal zijn. Daarover gesproken: op 17 mei is de volgende excursie naar ASML. Het belooft wederom een fanatastische dag te worden naar een van de grootste technologieconcerns waar alle techneuten hun hart weer kunnen ophalen en zich kunnen verbazen over grootse machines die het kleinste kunnen produceren.

Sander Schipper

Gezelschap Leeghwater

Bij een binnenlandse excursie gaat er een groep van dertig olifanten naar het betreffende bedrijf. Tijdens de busreis wordt er altijd voor ‘Radio Olifant’ gezorgd. Daarna volgt er gewoonlijk een presentatie bij het bedrijf, over hoe het is om als werktuigbouwkundig ingenieur daar te werken.

Er wordt uiteraard goed voor ons gezorgd. Meestal komt hierna een stevige lunch, aangeboden door het bedrijf.

Daarna krijgen de deelnemers een rondleiding, waarin te zien is hoe de productielijn werkt en er is dan natuurlijk ook de mogelijkheid om vragen te stellen.

Naast de binnenlandse excursies zijn wij ook druk bezig met het organiseren van de buitenlandreis. Deze reis kan het beste omschreven worden als een gezellige reis, waar ook interessante excursies bij zitten. Zo reizen we per bus door een aantal mooie, culturele en uiteraard studentvriendelijke steden die veel te bieden hebben. Musea, drankjes, excursies, leuke activiteiten en studieverenigingen zijn de termen die de buitenlandreis samenvatten. Dit jaar zullen we zes bedrijven gaan bezoeken, die allemaal op een andere masterrichting aansluiten. We kunnen echter nog niet verklappen waar de buitenlandreis heen zal gaan. Dit is op 28 maart feestelijk bekend gemaakt in ‘t Lagerhuysch.

26

Taraji P. Henson in Hidden Figures

Oud Slurfer spreekt |

Elke seconde ontvangt een mens enorme hoeveelheden informatie via zijn of haar zintuigen. Kijkend naar louter de ogen, gaat het al om ruim duizend gigabits per seconde.

Een combinatie van deze prikkels, onze eigen intuïtie en rationele afwegingen laten ons overgaan tot het maken van beslissingen. Het komt geregeld voor dat in een fractie van een seconde een beslissing gemaakt moet worden en er geen tijd is om er rationeel over na te denken. Een situatie die vaak niet de voorkeur heeft van de Delftenaar. De analytische denkwijze die een Delfts ingenieur in wording mee krijgt gedurende de technische opleiding is een heel rationele manier van denken, waarbij er weinig ruimte is voor intuïtie of emotioneel intellect. Beslissingen maken op basis van gevoel doen we liever niet. Het is natuurlijk niet voor niets wetenschappelijk onderwijs dat gegeven wordt aan de Technische Universiteit Delft.

In de oudheid was Plato van mening dat het verstand het gevoel moet controleren, omdat gevoelens kunnen leiden tot overhaaste of onjuiste beslissingen. De Duitse filosoof Immanuel Kant bevestigt deze uitspraak. Volgens Kant is het nemen van hedendaagse beslissingen voornamelijk een kwestie van het verstand en werken emoties daarbij louter vertroebelend. Een andere invalshoek is die van de neuroloog Antonio Damasio. Hij zegt namelijk dat emoties en gevoelens een positieve invloed kunnen hebben op beslissingsprocessen. In situaties waarbij zeer belangrijke beslissingen moeten worden gemaakt, die ons gehele leven blijvend veranderen zouden onze gevoelens kunnen helpen om knopen door te hakken.

‘Meten is weten’, is een term die in de laatste fase van de bachelor Werktuigbouwkunde regelmatig gebruikt wordt en misschien slaat deze uitspraak wel precies de spijker op zijn kop. Uiteindelijk kunnen we in theorie elk vraagstuk op een analytische, rationele manier benaderen zoals we dat in onze studie mee krijgen, maar daarvoor is een bepaald basis kennisniveau vereist en uiteindelijk worden daarbij ook aannames gedaan om de kaders van het desbetreffende vraagstuk te definiëren. Die aannames zijn op hun beurt dan weer gebaseerd op onze eigen ervaring, die we binnen krijgen via onze zintuigen. Hier komt dus ook weer een stukje emotie en gevoel bij kijken.

De doorsnee technische student is zo geconditioneerd dat hij of zij voornamelijk keuzes maakt op basis van het verstand. Vreemd eigenlijk, wanneer je bedenkt dat dit slechts een deel van de informatie is waar je over beschikt als individu. Eigenlijk zetten we de waardevolle informatie vanuit ons emotionele intellect onbewust aan de kant, of maken we deze ondergeschikt aan ons verstand. De analytische denkwijze die we mee krijgen vanuit de universiteit is enerzijds de kracht en de charme van de Delftse student, maar tegelijkertijd ook een valkuil.

Slurf Hoogh!

Lydia Schenk

27

| In het kort

Hammond in the U.K.

Mechanische Muziek

Het Hammond orgel

In 1934 bedacht Laurens Hammond een alternatief voor de dure pijporgels die vaak in kerken te vinden zijn. Het naar hem vernoemde Hammond orgel werkt op een elektromechanisch principe. Een grote elektromotor drijft een as met tandwielen aan. Deze tandwielen zijn op hun beurt weer met een toonwiel verbonden van een specifieke diameter. De verschillende toonwielen draaien daardoor allemaal op een eigen snelheid. Als er een toets wordt aangeslagen, wordt in de buurt van het toonwiel een spoel gebracht, waardoor er een stroom door de spoel gaat lopen. Tot slot wordt de karakteristieke stroom door een zogenaamde piëzo-kristal geleid waaruit een toon ontstaat.

Op deze manier kunnen lastige klanken met een simpel mechanisch systeem gemaakt worden.

Emoticon verdient een award

Atomen in kaart gebracht

In 2013 heeft IBM een film geproduceerd met atomen in plaats van pixels. Omdat je atomen niet zomaar met een conventionele microscoop, die op basis van licht werkt, kan zien. Hiervoor moest een andere manier gevonden worden. IBM brengt een metalen naald heel dichtbij een atoom en kan de lading van dit atoom voelen. Zo komt men te weten waar het atoom zich bevindt. Ze kunnen dit in zo een mate controleren, dat er zich een chemische band kan vormen tussen de naald en een atoom. Zo kan het atoom gesleept worden. Door af en toe een foto te nemen met een elektronenmicroscoop kan er een filmpje gemaakt worden.

Wanneer men dit filmpje bekijkt, valt het op dat er golven rondom de atomen zichtbaar zijn, dit komt onder andere door de elektronen die rondom een atoom zweven.

The New Republic

Karakters in ‘The Emoji Movie’

Een prijs verdienen is vaak een grote eer, maar het kan ook tegenvallen. Zo heeft de film ‘The Emoji Movie’ de twijfelachtige eer gekregen van slechtste film van het jaar. De film speelt zich af in de ‘wereld van je telefoon’ die Textopolis wordt genoemd en volgt een emoticon die de onjuiste emotie toont. De animatiefilm over emoticons, de bekende lachebeksymbooltjes in appjes en sms-berichten, heeft maar liefst vier Golden Raspberry Awards gewonnen.

Deze zogenaamde ‘Razzies’ zijn de jaarlijkse tegenhangers van de Oscars. De Razzies die de film heeft toegekregen, zijn voor; de slechtste film, het slechtste scenario, de slechtste regisseur én ook het slechtste samenspel tussen de personages. Verder sprak de jury ook van een ‘poepverhaal’ met ‘irritante personages’.

University of Manchester - Graphene

‘s Werelds kleinste film

28

In 1965 vond de eerste Amerikaanse ruimtewandeling plaats. Echter, het uitstapje in de ruimte eindigde bijna in een ramp omdat een luik niet sloot. Na uitvoerig onderzoek bleek dat het probleem veroorzaakt werd door een principe dat ‘koud lassen’ wordt genoemd. Wanneer twee metalen waarvan het oppervlak volledig schoon is, dus geen oxidelaag of andere oneffenheden bevat, in aanraking komen, plakken de materialen zonder toegevoegde energie aan elkaar. In de ruimte is er namelijk geen zuurstof om te reageren met het metaal, waardoor het oppervlak zuiver is.

Deze techniek wordt ook op aarde toegepast, vooral bij het assembleren van structuren op nanoschaal. Om dit proces te voltooien, is het van belang dat er geen extra warmte is en dat het proces in een vacuüm plaatsvindt.

The Verge

Lassen in de ruimte

Het internationale ruimtestation

‘The Game’ is een psychologisch spelletje waar iedereen die er ooit van heeft gehoord altijd aan meespeelt. Niemand kan The Game winnen, je kan alleen zo lang mogelijk niet verliezen. Het idee is dat elke keer wanneer je aan The Game denkt, je verliest. Dit moet vervolgens hardop gezegd worden, waarna je dertig minuten time-out krijgt. The Game is een voorbeeld van een ‘ironic process theory’. Deze theorie stelt dat wanneer er getracht wordt een specifieke gedachte te vermijden, er juist vaker aan gedacht wordt.

Het eerste bekende voorbeeld van een vergelijkbaar spel komt uit 1840, toen zou de Russische schrijver Lev Tolstoj met zijn broer de ‘White Bear Game’ hebben gespeeld. Ze gingen hierbij samen in een hoek van een kamer staan om vervolgens te proberen niet aan een witte beer te denken.

Wikimedia Commons

Niet aan denken

Een voorbeeld van ‘ironic process theory’

Dat Elon Musk van stunts houdt weten we intussen wel.

Na het uitbrengen van de Falcon Heavy komt hij met een vlammenwerper. Opmerkelijk hieraan is dat het logo van Musks bedrijf ‘The Boring Company’ hierop staat. De opbrengsten van de vlammenwerpers gaan naar dit bedrijf, dat tunnels wil graven in steden met veel verkeersdrukte.

Hier kan je in je auto met 120 kilometer per uur onder de stad door razen. Er was slechts een beperkte oplage en alle 20 000 vlammenwerpers zijn voor 500 dollar per stuk verkocht. Er was veel ophef over deze gekke stunt, omdat hij gevaar voor brandstichting met zich mee zou brengen.

Naast de vlammenwerpers heeft Musk ook nog petten verkocht met daarop het logo van het bedrijf. Hier zijn ook alle 50 000 van uitverkocht.

Wccftech

Vlammenwerpers als campagne

The Boring Company vlammenwerper 29

Nikon

Een kijkje achter de lenzen Een beeld vastleggen is iets dat de mens al lang fascineert.

Fotografie en film hebben een essentiële rol in ons leven en de drang naar verbetering van deze kunsten heeft voor veel technische innovatie gezorgd.

Er wordt ook wel beweerd dat een foto meer dan duizend woorden zegt en dit is niet zonder reden. Een foto is een directe vastlegging van een moment dat op geen enkele andere manier kan worden beschreven en dat op deze foto voor altijd zal blijven bestaan. Vaak kunnen oude foto’s en filmpjes mensen diep roeren en hierom wordt vaak grote moeite gedaan om een beeld te schieten. Het is dan ook vanzelfsprekend dat het vastleggen van beelden uitgegroeid is tot een kunst van formaat, die tot in de perfectie verbeterd wordt. Hoewel fotografie en film kunstvormen zijn, gaat er toch een behoorlijk wat techniek verscholen achter de lenzen.

30

In den beginne

De eerste techniek die werd gebruikt bij het maken van een foto, was de ‘camera obscura’. Dit verschijnsel komt voor wanneer licht door een klein gat wordt geprojecteerd op een oppervlak. Het effect werkt alleen wanneer het licht door een gat valt dat klein genoeg is. Hierbij wordt het beeld aan de andere kant van het gat ondersteboven en gespiegeld geprojecteerd. De opgave is om hiermee een blijvend beeld creëren. Een camera obscura is namelijk een speciale lichtval, maar nog geen foto. Om een blijvend beeld te verkrijgen. moest een techniek ontwikkeld worden waarmee licht vast te leggen is.

De eerste foto die ooit werd genomen, is in 1816 gemaakt door Joseph Niépce. Hij was een Franse uitvinder die een camera had ontworpen waarbij licht op papier met een dun laagje zilverchloride viel. Wanneer er licht op valt, wordt de zilverchloride donker, waardoor een afdruk op het gecoate papier ontstaat. Zelf noemde Niépce het proces niet fotografie maar heliografie, wat ‘schrijven met de zon’ betekent. De ontwikkeling van de fotografie is in een stroomversnelling geraakt na het succes van Niépce. Er ontstonden steeds meer technieken om camera obscura’s scherp vast te leggen en uiteindelijk ontstonden hieruit de eerste camera’s. Een belangrijke stap vooruit kwam met de uitvinding van het filmrolletje. Het materiaal dat opgerold

is, wordt ook wel film genoemd. Film is een dun plastic laagje met een coating van lichtgevoelige zilverhalogenide kristallen daarop aangebracht. Wanneer film kort belicht wordt, ontstaat een verandering in de chemische structuur van de coating. Door deze dan verder te ontwikkelen, is een foto te verkrijgen. De verandering van structuur in de film op het moment dat de foto gemaakt wordt is klein, maar door het ontwikkelen wordt deze verandering als het ware uitvergroot, waardoor er een echte foto ontstaat. Schieten op film betekent dat er geen lange belichtingstijd nodig is om een foto te maken en dat een foto dus in een fractie van een seconde kan worden gemaakt. Fotografen konden hierdoor makkelijk op stap met hun camera en hadden de mogelijkheid scenario’s te fotograferen die zich niet voor lang in dezelfde positie bevinden.

Wist je dat...

selfies al heel lang bestaan? Robert Cornelius maakte in 1819 de eerste selfie ooit door een opname van een minuut te maken voor zijn spiegel.

Van statisch naar dynamisch

De uitvinding van het filmrolletje betekende ook de geboorte van bewegende beelden. Dit zijn immers niets meer dan foto’s die snel achter elkaar worden afgespeeld.

Filmcamera’s maken dan ook gebruik van dit principe. Bij een ouderwetse filmcamera wordt gebruik gemaakt van een strook film. Deze wordt door middel van een roterende mechaniek voortbewogen. Op regelmatige afstand zijn sleuven in de rand van de film geponst. Deze perforatiegaatjes stemmen overeen met het mechaniek dat de film door de camera verplaatst. Om het filmmateriaal vlak, op de juiste plaats en onbeschadigd tegenover de lens te plaatsen, wordt het door een stelsel van licht klemmende, sledevormige onderdelen gevoerd. Deze komen alleen met de rand van de film in aanraking; het beeldoppervlak ligt geheel vrij. De lichtval op de film wordt geregeld door een zogenaamde ‘vlinder’, een halve cirkel wiens centerpunt naast de poort ligt waar het licht doorheen valt. Deze draait met regelmatige snelheid achter de lens waardoor periodisch licht op de film valt. Aan de vlinder zijn ook de eerder genoemde haakjes bevestigd die de film voortbewegen.

Eigenlijk komt het hele mechaniekje dus neer op een enkele beweging: de roterende vlinder die, middels een onderdeel dat er aan bevestigd is, zowel de film voortbeweegt als het licht doorlaat. Dit maakt dat het systeem eenvoudig is en niet snel vast zal lopen.

Tegenwoordig wordt er nog weinig op film geschoten, want we leven in het tijdperk van de digitale camera. In digitale camera’s wordt het beeld niet geprojecteerd op een filmrol, maar op een lichtgevoelige sensor. Deze zet de lichtval om in een signaal dat wordt verzameld op een geheugenkaart. Het voordeel hiervan is dat er geen verdere ontwikkeling van het materiaal zoals bij filmrolletjes nodig is. Ook is het mechaniek in de camera eenvoudiger. In de camera bevindt zich geen ronddraaiende vlinder, maar een sluiter waarvan de beweging elektronisch geregeld is.

Daarnaast zijn digitale camera’s veelzijdiger. Ze zijn kleiner en sneller, en de bestanden kunnen makkelijk worden ingelezen door computers. Dit betekent meer ruimte voor innovatie, waar rijkelijk gebruik van wordt gemaakt.

Voor ieder wat wils

Er bestaan dan ook camera’s in alle soorten en maten, van microcamera’s ter grootte van een zoutkorrel tot ultra HD 8k filmcamera’s. Al deze variatie komt voort uit de grote vraag naar verschillende soorten camera’s. Ze worden namelijk voor van alles gebruikt. De grootste vraag voor camera’s komt natuurlijk uit de wereld van film en fotografie, maar ook voor onderzoek en industriële processen zijn ze erg belangrijk. Daarnaast is er ook veel onderzoek dat gericht is op het verleggen van de grenzen van huidige camera’s. Zo hebben Japanse onderzoekers een camera ontwikkeld die meer dan een biljoen beeldjes per seconde kan opnemen, met een resolutie van 450 bij 450 pixels.

De nieuwe technologie heet ‘STAMP’, ofwel ‘Sequentially Timed All-optical Mapping Photography’. Een gewone hogesnelheidscamera bevat mechanische componenten, maar STAMP werkt vrijwel alleen met optische elementen.

De techniek werkt door middel van het verstrooien van licht. De camera zendt een ultrakorte lichtpuls uit en splitst deze op in verschillende golflengtes die achtereenvolgend aankomen bij het te filmen object. Het werkt als een flits op een normale camera; het licht wordt uitgezonden en kaatst vervolgens via het object terug de camera in. Alle gesplitste golflengtes die weer terug de camera in vallen, kunnen dan later weer bij elkaar worden gevoegd om een volledig beeld te krijgen. Het probleem dat deze techniek heeft, is dat er op dit moment maximaal 25 beelden achter elkaar gemaakt kunnen worden. De biljoen beeldjes per seconde zijn dan ook een extrapolatie hiervan. Echter, de fenomenen die met deze camera zullen worden bestudeerd, zijn van dermate korte duur dat dit in de meeste gevallen geen problemen veroorzaakt. De techniek is al gebruikt om te bestuderen hoe een laser die op een stuk glas gefocust was, een heet, snel uitbreidend plasma vormde.

31

The Pulse

Interessante techniek bevindt zich niet alleen in de meest geavanceerde camera’s ter wereld. Ook normale camera’s die van dag tot dag gebruikt kunnen worden, zijn tot in het laatste detail verfijnd. Tegenwoordig is de meest gebruikte fotocamera de dSLR. Dit is een digitale spiegelreflexcamera, waarbij licht valt op een beeldsensor. Het is de digitale opvolger van de SLR, wat voor ‘Single Lens Reflex’ staat, ook wel de spiegelreflexcamera genoemd. Licht valt via een lens de camera in, waar het door middel van een spiegel in een baan naar de zoeker, waar het oog doorheen kijkt, wordt gereflecteerd. Wanneer een foto wordt gemaakt, klapt de spiegel weg uit de baan van het licht naar de beeldsensor en sluit daarmee tegelijk het via de zoeker invallende licht buiten. Vervolgens opent de sluiter voor de sensor zich, waardoor er een optimale hoeveelheid licht op de sensor valt. Het mooie aan de dSLR is ook de bevredigende klik die klinkt wanneer een foto wordt genomen. Dit geluid wordt veroorzaakt door de omklappende spiegel.

Adorama

Een bullet-time stellage

De beeldsensor in een dSLR

Techniek op filmsets

Filmmakers concurreren onderling enorm in het maken van het meest interessante beeld. Dit kan door middel van spannende filmtechnieken, maar ook door technische hoogstandjes op de filmset. Neem bijvoorbeeld het ‘bullettime’ effect, het meest bekend van de film ‘The Matrix’.

Hierbij lijkt het alsof de camera in een fractie van een seconde om een personage of voorwerp draait, terwijl dit in het echt niet zo is. Dit effect wordt verkregen door middel van een enorme ronde stellage waar heel veel dSLR’s op zijn gemonteerd. De camera’s zijn gericht op het onderwerp, en de camera’s maken vlak na elkaar of allemaal op hetzelfde moment een foto. Door deze foto’s achter elkaar af te spelen, lijkt het alsof de kijker om een situatie heen draait. Er zit echter nog een klein beetje ruimte tussen alle foto’s doordat de camera’s natuurlijk een kleine afstand uit elkaar zijn geplaatst. Om deze beelden aan elkaar te 32

monteren, wordt gebruik gemaakt van frame interpolatie software. Deze software neemt twee beelden en simuleert hier een beeld tussen, waardoor de overgang soepeler is.

De verandering van kleur per pixel wordt gemeten en hier tussen wordt een interpolatie gedaan. Op filmsets worden vaak ook grote robotarmen gebruikt om de camera mee te bewegen. Deze robotarmen kunnen camera’s in fracties van seconden op hoge nauwkeurigheid bewegen. Dit wordt vooral gebruikt om hogesnelheidscamera’s bepaalde bewegingen af te laten leggen. Zo wordt de kijker meegetrokken in een soort magische wereld, waarin hij meebeweegt met fenomenen die normaal te snel zijn om met het blote oog te bewonderen. Hiermee kunnen surrealistische beelden worden gecreëerd, die op geen andere manier zijn na te bootsen. De robotarm is daarnaast nog eens nauwkeurig te programmeren, dus de mogelijkheden zijn oneindig.

Naast het feit dat camera’s onmisbaar zijn in de industrie en wetenschap, wordt bijna alle toegepaste techniek in de camerawereld gebruikt omwille van kunst en dat is iets wat je niet vaak tegenkomt. Dit maakt het dan ook een uniek vakgebied. Toch zijn er voor de kunstgezinde ingenieurs nog genoeg uitdagingen in deze discipline. De opkomst van virtual reality en 360 graden camera’s in de laatste jaren geeft aan hoe veel er tegenwoordig wel niet wordt uitgevonden. Hoewel menig hart verlangt naar de tijd waarin een filmrolletje nog in een donkere kamer ontwikkeld moest worden, staan de meest futuristische camera’s al weer voor de deur.

Daan Koetzier

ASSEN

PAUL KIEFT

Delft University of Technology, Mechanical Engineering (BSc) & Offshore Engineering (MSc)

ASSISTANT PLATFORM SUPERVISOR

Midden op de Noordzee een bedrijf runnen Twee weken achter elkaar run ik een bedrijf midden op de Noordzee, samen met een team van 20 man. Vervolgens kan ik dan twee weken lang doen wat ik graag doe: ik reis de wereld over! Mijn baan is geweldig dynamisch, leuk en avontuurlijk. Wat ook een leuk voordeel is: ik ga met de helikopter naar mijn werk.

Een sfeer van eindeloze mogelijkheden Op het platform ben ik verantwoordelijk voor het team en krijg ik regelmatig coaching om een betere leidinggevende te worden.

Ik zie direct resultaat van mijn dagelijkse activiteiten en dat is leuk en motiverend. Shell is zeer dynamisch. Als nieuweling kom je in een aantrekkelijke omgeving terecht, met eindeloze mogelijkheden en uitdagingen.

Echt het verschil maken Ik richt me op verbeteringen van de veiligheid op het platform en zorg ervoor dat die dezelfde dag nog doorgevoerd worden. Een ander aspect van mijn werk is het kunnen herkennen en verlagen van belangrijke kostenposten in productie en logistiek. Verder sleutel ik aan een nieuwe logistiek en bespreek ik mijn plannen met verschillende specialisten om te kijken hoe we de productie kunnen verhogen. Ondanks wat er in de media over ons gezegd wordt, is Shell sterk betrokken bij de transformatie van de energiesector in de richting van een duurzamere toekomst. Naar mijn mening kan Shell echt het verschil maken. Het zijn spannende tijden in de voorhoede van de energietransitie naar een duurzamere toekomst en daar zal Shell een belangrijke rol in spelen.

Een leiderschapsprogramma van wereldformaat Shell biedt een compleet leiderschapsprogramma. Ik word gecoacht in mijn rol als leidinggevende zodat ik me voortdurend kan verbeteren, en dat zie je bij andere bedrijven minder. Er zijn veel jonge mensen, wat snel een saamhorigheidsgevoel geeft, net als op de universiteit. De mensen bij Shell zijn zijn open, eerlijk en creatief en voortdurend op zoek naar verbetering voor het bedrijf.

Ontdek jouw carrièremogelijkheden: www.shell.nl/engineering/en

“Ik ga met de helikopter naar mijn werk“

| Lustrumactiviteiten Iedere vijf jaar viert Gezelschap Leeghwater haar Lustrum.

In een Lustrumjaar is het belangrijk stil te staan bij het verleden en vooruit te kijken naar de toekomst. Tijdens een dergelijk jaar wordt er gevierd dat de vereniging weer vijf jaar ouder is geworden. De verjaardag van Gezelschap Leeghwater is op 16 december. Hierdoor ligt het zwaartepunt van een Lustrumjaar altijd rond deze datum. Er hebben in de dagen rond de 150e verjaardag van de oudste studievereniging van heel Nederland een hoop mooie activiteiten plaatsgevonden.

15 december - Lustrumgala

In de nacht van 15 op 16 december 2017 werd het Lustrumgala gehouden. De faculteit 3mE werd hiervoor gebruikt als locatie, enerzijds omdat het nog nooit gebruikt was voor een dergelijk evenement en anderzijds om de verbintenis tussen de studievereniging en de faculteit kracht bij te zetten. Twee dagen voor het gala begon de opbouw. Met zwarte gordijnen langs de muren van de collegegang, een enorm podium tegen de achterwand en een kroonluchter aan het plafond, was de faculteit plots omgetoverd tot een chique feestlocatie. Ook was er op het plein voor de faculteit een truss poort neergezet die volgehangen was met spandoeken die het Lustrum verkondigden, een opblaasolifant van vijf meter hoog geplaatst en twaalf LED spots die de muren rond het plein groen kleurden. Vanaf een uur of tien ’s avonds druppelden de feestgangers in galakleding langzaam binnen. Na bij de fotobooth vereeuwigd te zijn, liepen zij de zaal in waar genoten kon worden van verscheidene versnaperingen en opzwepende muziek. De bigband van Groover beet het spits af, gevolgd door een prachtig optreden van de

34

Phoenix Funk Foundation. De avond werd afgesloten door de binnen Delft niet onbekende artiest, DJ PJ, die zelfs een rokkostuum had aangetrokken voor de gelegenheid. Om twaalf uur werd het feest kort gestaakt voor een speech van de voorzitter van Gezelschap Leeghwater, waarna er genoten kon worden van een groots vuurwerk. Het gala was naast een prachtig feest een geweldige opening van het 150e bestaansjaar van Gezelschap Leeghwater.

18 t/m 21 december - Lustrumweek

Tijdens de Lustrumweek, die plaatsvond van 18 tot en met 21 december, was er een lounge in de foyer van 3mE. In deze lounge stonden banken en een piano, waar mensen de hele dag konden ontspannen. Daarnaast was er een bar waar de hele dag door gratis koffie en sinaasappelsap gehaald kon worden en een Virtual Reality Gaming Booth, waar mensen op een HTC vive spelcomputer konden spelen.

18 december - Automotive dag

De Lustrumweek begon met de Automotive dag. Tijdens deze dag waren er twee auto-gerelateerde lezingen, allereerst tijdens de lunch een lezing van Pal-V, een bedrijf dat auto’s ontwikkelt die kunnen vliegen en later op de dag van Carice Cars. Dit is een Delftse startup die minimale, elektrische sportauto’s ontwikkelt met een klassieke vormgeving. Om een impressie van de auto’s te geven die zij produceren, was er een model in de foyer geplaatst.

Beide lezingen vielen erg in smaak en na de tweede lezing was er een borrel in de lounge zodat de aanwezigen nog even konden napraten. Naast deze lezingen was er de hele middag de mogelijkheid om te spelen op twee F1simulatiemachines die in de foyer van de faculteit stonden.

19 december - Winterdag

Op de dinsdag was het Winterdag. Tijdens deze dag was er op het plein voor 3mE een kunststof schaatsbaan waar de studenten op konden proberen te schaatsen. Het bleek al snel dat kunststof toch wel anders werkt dan echt ijs, wat het schaatsen op deze platen tot een vrij uitdagende onderneming maakte. Ook werd er op het plein voor de faculteit een opblaasbare après-ski hut neergezet.

Hierin werden broodjes rookworst en warme chocomel uitgedeeld. De chocomel werd door het bedrijf Quooker verzorgd, deze warmden ze op in een machine die ze hadden meegebracht. Deze machine kwam tijdens de borrel aan het einde van de dag extra goed van pas, toen bleek dat hiermee ook glühwein kon worden opgewarmd.

20 december - Zomerdag

De woensdag van de Lustrumweek stond in het teken van de zomer. Dit werd overdag vooral duidelijk in de lounge in de foyer, waar de hele dag tropische fruitsapjes werden uitgedeeld, maar het barstte pas echt los in de avond, tijdens het zomerfeest in ‘t Lagerhuysch. In de week rond 16 december wisselt hiervan het beheer. Tijdens de laatste avond van het oude beheer, wordt traditiegetrouw een themaborrel gehouden. Dit jaar is deze borrel veranderd in het zomerfeest. Het feest begon met een barbecue op het plein achter het Lagerhuysch. Op het plein waren een aantal partytenten neergezet met heaters om de feestlocatie aanzienlijk groter te maken. Nadat iedereen zijn honger gestild had, begon het feest. Er kon genoten worden van muziek van verschillende DJ’s en de zomerse tint was gewaarborgd door onder andere een cocktailbar, een limbodans wedstrijd en een tweetal hottubs waar

mensen lekker in konden opwarmen. Het zomerfeest ging door tot half twee ’s nachts en was een van de drukbezochtste Lagerhuyschevenementen ooit.

21 december - Leeghwaterdag

De Lustrumweek werd afgesloten met de Leeghwaterdag.

Deze dag begon met een brunch in de lounge. Vanaf elf uur ’s ochtends konden de feestgangers van de vorige dag een lekker ontbijtje komen halen in de foyer. Vervolgens was er een diesreceptie voor mensen van de faculteit. Hier werd de faculteit bedankt en werd er een 150 centimeter lange taart aangesneden en uitgedeeld aan alle aanwezigen. Ook werd hier de vrouwenkalender voor 2018 bekendgemaakt en uitgedeeld. Daarnaast was er de kans om een kalender door de modellen te laten signeren. Na de receptie vond de themabekendmaking van het Lustrumsymposium plaats en startte de kaartverkoop van Mechnificent. De dag werd afgesloten met een borrel en het tafelvoetbaltoernooi. Hier streden zestien teams om een beker die speciaal gemaakt was voor dit toernooi.

Na de Lustrumweek is de grootste piek van het 30e Lustrum voorbij. Wij kijken terug op een aantal prachtige dagen, gevuld met geweldige activiteiten in en rondom de faculteit en kijken met veel plezier vooruit op de activiteiten die nog gaan komen: het symposium en de Lustrumreis naar Australië.

Slurf Hoogh!

Klaas Koerten Commissaris Lustrum

35

Travelvalley

Buitenlandverhaal

Het begon allemaal toen ik me in februari 2017 aanmeldde om deel te nemen aan een uitwisselingsprogramma naar het buitenland. Ik was destijds wat laat met aanmelden maar de mogelijkheid om naar het prachtige Rome te vertrekken stond nog wagenwijd open. Zodra ik definitief was aangenomen begon het uitdagende papierwerk en kon ik voorbereidingen treffen voor de reis. Ondanks mijn enthousiasme om in Rome te gaan studeren, voelde ik toch een zekere spanning. Ik zou me voor het eerst een lange periode alleen in het buitenland bevinden, maar natuurlijk wist ik ook wel dat dit een zeer indrukwekkende en mooie ervaring zou gaan worden.

36

Studeren in Rome

De universiteit waar ik de komende vijf maanden zou doorbrengen, was de Sapienza UniversitĂ di Roma. Het is met ongeveer honderdduizend studenten de grootste universiteit van Europa en de oudste universiteit van ItaliĂŤ, opgericht in 1309. De faculteit waarmee 3mE een overeenkomst had, is de Faculty of Civil and Industrial Engineering.

Het bijzonderste aan dit faculteitsgebouw was dat het vroeger als keizerlijk paleis en klooster diende. Het gebouw lag praktisch aan het Colosseum waardoor ik tijdens de pauzes langs dit geweldige monument liep.

Danny de Grijff

Het was voor mij een goede uitdaging om mijn minor in te vullen met een uitwisseling naar het buitenland. Er is veel werk aan voorafgegaan, maar ik heb mooie herinneringen opgedaan in Rome.

Faculty Civil and Industrial Engineering

Danny de Grijff

Italiaan, thuis in de straten van Rome. Een bizarre gedachte vond ik zelf dat ik het ene moment als student door de stad liep en het andere moment als toerist alle monumenten en museums bezocht. Het is alsof je in een enorm openluchtmuseum aan het studeren bent. Er is in Rome genoeg te bekijken. Zelfs op de faculteit bevond zich een antiek monument, gemaakt door de beroemde Michelangelo. Het is een geweldig mooie plek om lange tijd te wonen en ik heb dan ook echt mijn ogen uitgekeken. In de weekenden was er vooral tijd voor uitstapjes, zowel binnen als buiten Rome.

Mijn minor heb ik niet alleen gebruikt om te reizen, maar ook om mijn visie op het werktuigbouwkundig vakgebied te verbreden. Zo heb ik vakken gekozen op het niveau van een masterstudie uit de Energy Engineering en Mechanical Engineering en daarnaast heb ik ook een cursus Italiaans weten te volgen, om toch een pizza te kunnen bestellen op de hoek van de straat. Gelukkig was alles in het Engels want ik spreek geen woord Italiaans. De Italiaanse universiteit is wat dat betreft een stuk minder strikt dan de TU Delft maar is toch nog wel redelijk pittig aangezien er een andere methode van examinering wordt gebruikt. De meeste van de examens werden voornamelijk mondeling afgenomen met een paar schriftelijke aspecten, waarbij de professor vragen stelt over het gerelateerde onderwerp.

Ook was het zo dat er nauwlijks hulpbronnen bij de toets gebruikt mochten worden dus moest alles uit het hoofd geleerd worden. Toch heb ik alles met perfecte resultaten af weten te sluiten.

Het leven naast de studie

Ik kwam te wonen in een oude arbeiderswijk genaamd San Lorenzo, waar naast de normale bevolking ook veel studenten wonen. Ik heb speciaal mijn kamer uitgezocht zodat het niet ver van het historische centrum af lag. Het was bijvoorbeeld nog geen twintig minuten lopen naar het befaamde Colosseum en onderweg naar de faculteit liep ik langs vele historische gebouwen. Ondanks dat alles zich op loopafstand bevond, was het tevens goed te bereiken met het openbaar vervoer door het metro- en busnetwerk.

San Lorenzo is een typische oude Romeinse wijk gevuld met heerlijke pizzeria’s, barretjes en winkels. Er was genoeg gelegenheid om na de colleges een heerlijk biertje, wijntje en pizzaatje te nuttigen en zo voelde ik mijzelf als een echte

Danny de Grijff

Forum Romanum

Het Colosseum

Zo ben ik naar de opening van het wijnfestival in Marino geweest, heb een trip naar Bari en omstreken gemaakt, meerdere Romeinse kerken, monumenten, musea en andere bezienswaardigheden bezocht en bleef er natuurlijk genoeg tijd over voor een biertje en een feestje. Wekelijks werd wel iets dergelijks georganiseerd voor de uitwisselingsstudenten door het Erasmus Student Network, dat veel van deze feestjes, tours en borrels opzette. Hierdoor kwam ik in contact met enorm veel studenten van andere nationaliteiten, wat ik zelf heel erg gaaf vond. Kortom, het was een geweldige ervaring. Tijdens mijn verblijf in het prachtige Rome heb ik genoten en wat heb ik een hoop pizza’s op. Ik raad het iedereen aan om de mogelijkheid in het buitland te studeren met beide handen aan te pakken.

En ben je nou onwijs gek op pizza en wijn? Misschien is Rome dan wel iets voor jou.

Danny de Grijff

37

Wikipedia

Denken met elektrodes De hersenen zijn het meest complexe orgaan in het menselijk lichaam. Er wordt al tijden uitgebreid onderzoek gedaan naar hoe de hersenen werken en wat de functie van ieder hersengebied is.

Met de kennis over de hersenen wordt getracht ziektes op te lossen, dit zijn ziektes zoals Parkinson, depressies, Gilles de la Tourettes en andere mentale aandoeningen.

De eerste ingreep in de hersenen vond plaats rond 1935. In die tijd werd er een zogenaamde ‘oplossing’ gevonden voor veel van deze mentale problemen, genaamd lobotomie.

De eerste tien jaar dat deze ingreep werd toegepast, was het een lange en dure ingreep. Dit kwam omdat er gaten in de schedel gemaakt moesten worden, waardoorheen een werktuig moest worden gemanoeuvreerd waar de voorkwab van de hersenen mee kon worden afgesneden.

Deze ingreep werd echter sneller en goedkoper gemaakt 38

door dr. Walter Freeman, die in 1946 een procedure voor lobotomie had verzonnen die slechts tien minuten duurde.

De procedure ging als volgt: eerst wordt er een werktuig, vergelijkbaar met een ijspriem, aan de bovenkant van de oogkas de schedel in geduwd. Vervolgens wordt de priem rondgedraaid om zoveel mogelijk van de prefrontale cortex permanent uit te schakelen. Dit wordt herhaald bij het andere oog zodat de gehele prefrontale cortex wordt verwijderd. Aangezien de prefrontale cortex met name gebruikt wordt voor emotionele en cognitieve functies gaat de ingreep ten koste van de persoonlijkheid en intelligentie van de patiënt. Toch werd de operatie vaak als een succes gezien, omdat de persoon vervolgens geen klachten meer had. Deze manier van opereren en ingrepen doen zonder kennis van wat er gebeurt, lijkt primitief en barbaars. Toch is er een nieuw veelbelovend medisch apparaat wat zijn inspiratie ontleent aan de lobotomie. Deze ingreep heet ‘deep brain stimulation’ en is humaner en meer ontwikkeld dan de grove operatie waar het op gebaseerd is.

Techniek

Deep Brain Stimulation, ook wel tot DBS afgekort, is een neurochirurgische ingreep waarbij een medisch apparaat, dat elektrische impulsen uitzendt, in de hersenen wordt geplaatst. De DBS bestaat uit drie onderdelen: de IPG ofwel de ‘Implanted Pulse Generator’, de ‘Lead’ en een extensie.

De IPG is een neurostimulator waar een batterij de nodige

energie levert. Door de Implanted Pulse Generator worden impulsen gegenereerd die via de extensie gestuurd worden naar de hersenen. De extensie is een geïsoleerde elektrische draad die een verbinding tussen de IPG en de Lead mogelijk maakt. De Lead is een opgerolde draad geïsoleerd met polyurethaan met vier platina-iridium gelegerde elektrodes. De Lead geeft de in de IPG opgewekte impulsen af. Deze impulsen kunnen door middel van de IPG gekalibreerd worden om zo de optimale frequentie te vinden om de gewenste hersenactiviteit te onderdrukken of juist te stimuleren. Wanneer DBS niet aanslaat kan de elektrode weer uit de hersenen worden gehaald. Dit maakt het een reversibele ingreep, in tegenstelling tot lobotomie.

zijn hersenen gebruikt. Een vaak gebruikte methode is de patiënt gitaar laten spelen tijdens het inbrengen van de elektrode in de hersenen De patiënt moet voor de operatie al wel gitaar kunnen spelen, anders wordt er een andere activiteit gebruikt. De artsen weten wanneer ze de elektrode anders in moeten brengen als de patiënt de motoriek om gitaar te kunnen spelen kwijtraakt. Dit laat de chirurgen weten dat er een belangrijk deel van de hersenen beklemd wordt door de ingebrachte elektrode waarna deze wordt verplaatst tot de patiënt weer muziek kan maken.

Wist je dat...

een Portugese neuroloog in 1949 de Nobelprijs voor geneeskunde won voor de ontdekking van het therapeutische effect van lobotomie.

Medicalbag

Applicaties

Een lobotomie operatie

Operatie

De IPG wordt tijdens een operatie in de hersenen geplaatst.

Dit gebeurt door een gat met een diameter van veertien millimeter in de schedel te boren. Daar doorheen wordt de elektrode stereotactisch in de hersenen geplaatst. Een stereotactische operatie is een minimaal invasieve ingreep, waarbij een sonde zoals een elektrode of een canule wordt ingebracht. Een canule is een holle buis die gebruikt wordt om vocht af te nemen of medicijnen aan het lichaam toe te dienen. Er wordt een sonde ingebracht omdat men zo min mogelijk schade wil toebrengen aan de zachte weefsels zoals de spieren en pezen. Eerst wordt over het desbetreffende deel zachte weefsel een 3D-coördinatenstelsel geprojecteerd, in dit geval over het brein. Dit stelsel bevat een referentiepunt wat zich op een bot bevindt, waardoor het punt niet beweegt ten opzichte van het zachte weefsel, in relatie tot dit punt wordt de locatie van het ingebrachte object bepaald. Vervolgens is er een ingreep nodig waarbij de patiënt bij bewustzijn is en slechts op lokale plekken verdoofd is om de elektrode zo op de optimale locatie te plaatsen. Tijdens deze operatie moet de patiënt iets onder handen hebben waarvoor hij zoveel mogelijk delen van

De ziekte van Parkinson is een degeneratieve ziekte waarbij de zenuwcellen in het centrale zenuwstelsel langzaam afsterven, met als meest voorname gevolgen; schuddingen, spasmes, traagheid in bewegingen, moeite met lopen, slaapproblemen, hogere spierspanning en een grotere kans op dementie. Dikwijls gaat deze ziekte ook gepaard met depressie. DBS kan deels de symptomen van de ziekte van Parkinson onderdrukken en door de trillingen en spasmes van de patiënt tegen te gaan zijn er minder medicijnen nodig en wordt de kwaliteit van het leven verbeterd.

Momenteel wordt een DBS-sonde alleen ingebracht bij patiënten bij wie de medicijnen niet goed aanslaan en de trillingen niet genoeg onderdrukt kunnen worden om normaal de dag door te komen. Er zijn verschillende onderdelen van de hersenen waar een DBS geplaatst kan worden om effectief te werken. Dit zorgt ervoor dat bij elke nieuwe patiënt opnieuw moet worden gekeken waar de elektrode ingebracht moet worden. Dit maakt het een prijzige en tijdsintensieve ingreep. De meest voorkomende locaties voor de elektroden zijn de nucleus subthalamicus en de globus pallidus. De werking van de nucleus subthalamicus is niet geheel duidelijk, men vermoedt dat het onderdeel uitmaakt van de basale ganglia. Deze heeft voornamelijk invloed op het reguleren van de motorische activiteiten.

De Globus pallidus is betrokken bij het beheersen van bewegingen. Er wordt onderzoek gedaan naar andere plekken waar de elektrode geplaatst kan worden zoals de caudale zona incerta en deze locatie lijkt veelbelovend. De precieze functie van de caudale zona incerta is onbekend, er wordt gespeculeerd dat het de reflexen en pijnsignalen beheerst.

39

symptomen na het beëindigen van de stimulatie en de tijd die het kost om de ideale parameters te vinden om effectief de tics te onderdrukken. Ondanks dit lukt het vaak wel om door middel van DBS de tics te onderdrukken. Hoewel er succesverhalen uit de voltooide proeven zijn, is er meer onderzoek nodig om de voordelen op de lange termijn op te wegen tegen de risico’s.

Hellerhoff

Nadelige effecten

Röntgenfoto van een patient met DBS-sondes

Chronische pijn kan worden veroorzaakt door een ziekte of beschadiging die het zenuwstelsel aantast. Hierdoor heeft de patiënt permanent een pijnlijk gevoel, dat door de getroffen mensen wordt omschreven als een continu brandend, elektrisch of stekend gevoel. Wederom is de operatie en plaatsing van het apparaat zeer persoonsgebonden en tijdsintensief. Bij een voltooid onderzoek werkt de operatie bij dertien van de zeventien patiënten.

DBS wordt ook gebruikt bij een aantal gevallen van mensen met depressie wanneer zij niet reageerden op verscheidene antidepressiva. De elektrode is al op verschillende plekken in de hersenen geplaatst met wisselende resultaten. Een recent voorgesteld onderzoek plaatst de elektrode in de bundel mediale voorhersenen. Stimulatie van dit hersengedeelte leidt tot effecten welke vergelijkbaar zijn met die van antidepressiva bij patiënten waar de pillen met hetzelfde effect voor ogen, weinig invloed hebben. Toch is er onvoldoende bewijs om te kunnen zeggen dat het een effectieve behandeling is of niet, dit komt door het lage aantal proefpersonen en omdat het niet precies duidelijk is waarom DBS de depressie verhelpt.

Bij de behandeling van zeer ernstige gevallen van Gilles de la Tourette is er ook gebruik gemaakt van DBS. Deze ingreep wordt voornamelijk gedaan bij mensen voor wie medicijnen nooit of niet goed werkten. Na de procedure van het inbrengen van de elektrode waren er verscheidene klachten van de proefpersonen. Zo werd er geklaagd over het te snel leeglopen van de batterij, verergering van de 40

Ondanks de vele succesverhalen die aan deze mogelijke behandeling zitten, zijn er ook vele negatieve kanten aan deze operatie. Zo is er een mogelijkheid op neuropsychiatrische bijwerkingen, zoals apathie, hyperseksualiteit, hallucinaties, cognitieve storingen, depressie en euforie.

Mogelijk zijn deze bijwerkingen tijdelijk en gerelateerd aan de plaatsing van de elektrode. Als dat het geval is zijn de bijwerkingen te verhelpen. De ingreep is zeer intensief, wat deze behandeling niet aantrekkelijk maakt. Ook kunnen tijdens de operatie de hersenen verschuiven, wat als gevolg heeft dat de elektrode verkeerd in de hersenen komt te zitten en op bepaalde delen kan drukken. Mogelijk kan dit ingrijpende gevolgen hebben, zoals een verandering in de persoonlijkheid. Door middel van een CT-scan kan gecheckt worden of de elektroden correct in de hersenen zitten of dat er een tweede ingreep nodig is om de elektroden weer op de juiste plek te zetten.

Toekomst

Ondanks de gruwelijke operaties die voorafgegaan zijn aan de Deep Brain Stimulation ziet de toekomst er toch hoopvol uit. Van permanente hersenschade waarbij verlies van de persoonlijkheid voor lief werd genomen, lijkt er nu toch een reversibele oplossing, welke in tegenstelling tot ruw en onnauwkeurig nu precies en met weinig schade gedaan kan worden. Er is onderzoek gedaan naar een net andere ingreep met dezelfde resultaten welke de operatietijd met veertig procent doet afnemen. Ook blijft men onderzoek doen naar de hersenen. Het is niet ondenkbaar dat de menselijke hersenen zo goed in kaart gebracht kunnen worden dat deze techniek gerichter ingebracht kan worden.

Wanneer dat zover is, kan deze techniek wijdverspreid worden toegepast. Er zal daarvoor nog veel onderzoek naar de precieze effecten nodig zijn.

Rudolf Keij

Studeren in Oorlogstijd | Minder dan een eeuw geleden kampten Delftse studenten met problemen die veel groter waren dan een onvoldoende voor Statica of Signaalanalyse: De Tweede Wereldoorlog.

Op 19 september 1945 werd in de Nieuwe Kerk in Delft een herdenkingsdienst gehouden. Hier werd onder andere het ‘Wilt heden nu treden’ gezongen en kwam Ruud van Nordheim, leider van het Delfste studentenverzet, aan het woord om de gevallen studenten te herdenken. Van alle 165 Joden uit Delft zijn er 104 gedeporteerd. Het aantal dat de oorlog heeft overleefd is onzeker.

Eva Schlösser

Nederlands Instituut voor Militaire Historie

Op 22 november 1940 werd door de Duitse bezetters bekendgemaakt dat al de Joodse hoogleraren van de Technische Hogeschool in Delft, de voorloper van de TU Delft, ontslagen zouden worden. Dit leidde tot verschillende protestacties op Nederlandse universiteiten. Hiervan was de beroemdste de Rede van Rudolph Cleveringa op 26 november 1940. Hierin protesteerde de Leidse hoogleraar tegen het ontslaan van zijn Joodse collega professor Eduard Meijers. Op zaterdag 23 november werd ook in Delft voor het gebouw van Weg- en Waterbouwkunde geprotesteerd omdat men verwachtte dat professor Josephus Jitta zijn laatste college zou geven. Vijfhonderd studenten waren bij zijn laatste college. Het ging echter niet door, de collegezaal was dicht en Jitta kreeg geen toegang. In de commotie die vervolgens ontstond, nam de 27-jarige weg- en waterbouwkundestudent Johan Barthold Frans van Hasselt het woord en hield een spontane protestrede. Met de zeer befaamde woorden ‘Zalig zijn zij die vervolgd worden om de gerechtigheid wille’, sloot Van Hasselt zijn protest af. Maandag 25 en dinsdag 26 november kwam geen enkele student naar de colleges, wat tot verbazing leidde bij de hoogleraren.

Dit wordt de Delftse studentenstaking genoemd en was de eerste staking tegen de Jodenvervolging in Nederland.

Van hogerhand werd vervolgens druk uitgeoefend op de studenten om de staking te stoppen. De Duitse autoriteiten sloten de Technische Hogeschool en verboden de studenten om zich in te schrijven aan andere universiteiten.

Hierna werd de Delftse Studenten Sociëteit Phoenix, die had opgeroepen naar Jitta’s laatste college te gaan, op 18 december binnengevallen door de Duitse politiedienst. Het Delftsch Studenten Corps werd opgeheven en enkele leden gearresteerd. Dit werd vooral gedaan om het contact tussen de studenten te verbreken. Echter, de studenten gingen zich beter organiseren en er sloten zich steeds meer aan bij het verzet. Hoewel in 1941 de Technische Hogeschool heropend werd, was het leven van de Delftse student niet makkelijker. In juli datzelfde jaar werd een Duitse agent dood gevonden. Jan van Blerkom en Charles Hugenholtz waren de hoofdverdachten en zij werden opgepakt met de verzetsgroep waar zij toebehoorden. Van Hasselt was ook een van de gearresteerden en stierf in concentratiekamp Buchenwald in september 1942. Op 27 oktober 1994 is, om eer aan Van Hasselt te bewijzen, het Van Hasseltplein in Delft naar hem vernoemd.

41

| Lustrum Cases Om de Lustrumreis naar Australië mogelijk te maken, zijn de deelnemers allemaal in Nederland met een case bezig van in totaal tweehonderd uur. Aan de cases wordt in tweetallen gewerkt. In deze rubriek worden de verscheidene cases toegelicht. In deze editie worden de cases bij Oosterhof Holman, Punch Powertrain, Damen Schelde Naval Shipbuilding en de faculteit 3mE behandeld.

Koninklijke Oosterhof Holman

Koninklijke Oosterhof Holman met haar ingenieursbureau Ohpen Ingenieurs is een totaaloplosser van infrastructurele vraagstukken met de focus op kwaliteit, innovatie, duurzaamheid en kennisdeling. Dit gebeurt in de veelzijdige markt van grond-, weg- en waterbouw en milieutechniek.

Samen zorgen zij voor totale ontzorging van ontwerp en advies tot en met realisatie en onderhoud. Eva en Lotte zijn betrokken geweest bij een van de huidige projecten genaamd ‘Vervanging brug Dronrijp’. Bruggen hebben het zwaar te verduren tijdens de verschillende jaargetijden, zo ook de brug in Dronrijp. In de zomer zetten brugdelen uit, waardoor bruggen niet volledig meer kunnen sluiten wanneer deze open zijn geweest. Bij vorst worden er kilo’s zout op het wegdek gestrooid wat een zeer negatieve invloed heeft op het milieu. Uit oogpunt van duurzaamheid wordt binnen het project gezocht naar een alternatief voor het strooien van zout, en daardoor het vorstvrij houden van de brug. Een ontwerpvoorstel hiervoor is gemaakt door Lotte en Eva. Om de brug vorstvrij te houden kan een hydronisch buizensysteem in het brugdek geïntegreerd worden dat in de zomer gebruikt kan worden voor koelen en in de winter voor het verwarmen van het brugdek. Het hiervoor benodigde water kan worden geleverd door een gesloten

44

grondwatersysteem. De resultaten zijn aan de provincie Friesland gepresenteerd en er wordt momenteel gekeken naar vervolgstappen voor het project.

Eva Claassen en Lotte Hoeksma

Faculteit 3mE – International Office

Naast de technische bedrijven, neemt onze faculteit ook een case af. De opdracht bestaat uit het opzetten van een nieuwe website voor het International Office in combinatie met het verbeteren van Brightspace. Veel studenten overwegen om voor bijvoorbeeld een minor naar het buitenland te gaan. Hierbij lopen ze tegen talloze vragen aan, vaak verschillend per land of universiteit. De website moet studenten voorzien in antwoorden op deze vragen, en daarmee helpen in het proces van de beste bestemming kiezen en aanmelden. Bart en Jilles zullen eerst uitgebreid onderzoek doen naar de vragen die studenten hebben, onder andere door middel van interviews met exchange studenten en door de uitslagen te vergelijken met andere faculteiten. Vervolgens zullen ze alle benodigde informatie verzamelen. Ten slotte wordt dit zo overzichtelijk mogelijk weergegeven op de nieuwe website van het International Office. De case wordt onder leiding van de medewerkers van het International Office 3mE gedaan.

Bart van Eeden en Jilles Langeveld

Punch Powertrain

Punch Powertrain ontwikkelt en produceert elektrische en hybride aandrijflijnen en automatische transmissies voor personenauto’s. Producten worden vooral geleverd aan klanten in Azië. Het hoofdkantoor ligt in Sint-Truiden, Frankrijk, waar ook onderdelen voor de continu variabele

transmissies (CVTs) worden geproduceerd. Er is bovendien een assemblagefabriek in Nanjing en een R&D kantoor in Eindhoven. Naast CVTs produceert Punch Powertrain ook dual clutch transmissions. Daarnaast werkt Punch Powertrain aan technieken van de toekomst zoals: 48 volt hybride en volledig elektrische aandrijflijnen. CO2-reductie en innovatie staan bij Punch Powertrain hoog in het vaandel.

Daarom is er een case samengesteld die hier volledig bij aansluit. Bas en Bob hebben de uitdaging om zo creatief mogelijk te kijken naar wat er op systeemniveau kan worden toegevoegd of aangepast aan de producten van Punch om de uitstoot van CO2 verder te reduceren. Hierbij zullen ze analytische vaardigheden moeten gebruiken om tot vernieuwende concepten te komen, daarom zijn zij ook zeer gemotiveerd om dit tot een nuttig resultaat te brengen.

Bas Dieben en Bob Elders

Faculteit 3mE – Graduation Guide

Alles wat een student bij 3mE tijdens de studie tegenkomt ligt wel ergens vast: in de studiegids, het OER, de website, op Brightspace. Maar laat nu juist de laatste fase van de studie, voor de meeste studenten het tweede masterjaar, dat niet doen of op z’n minst niet op een eenduidige manier. Er is te veel verschil in de masters en binnen de masters soms zelfs per track. Natuurlijk ontbreekt het niet aan niveau in die fase van de studie, onze afnemers zijn immers erg blij met onze afgestudeerde masters. Toch is deze fase weinig inzichtelijk en in elk geval niet uniform.

Studenten lopen soms het risico zoek te raken, omdat niet bekend is in welke fase van het afstuderen de student zich bevindt. Om hier verbetering in te brengen, en vooral ook met het oog op de naderende onderwijsvisitatie, waar het

proces van deze fase echt voor in kaart dient te worden gebracht, gaan twee studenten van 3mE onder mijn leiding een zogenaamde Graduation Guide maken. Dit zijn Karin van Schooten en Ilonca Leijn. De geplande gids beoogt het afstudeerproces helder in kaart te brengen waarin ook een aantal duidelijke monitoringsmomenten is opgenomen.

Ewoud van Luik

Damen Schelde Naval Shipbuilding

Damen Schelde Naval Shipbuilding, DSNS in het kort, is een Nederlandse scheepsbouwer gespecialiseerd in forse marineschepen. Sinds 1865 heeft Damen al meer dan vierhonderd schepen afgeleverd aan klanten in binnenen buitenland. In 2001 heeft ‘Damen Shipyards Group’ de scheepsbouwer ‘Royal Schelde’ overgenomen. Na de samenvoeging met Royal Schelde heeft DSNS gestandaardiseerde, modulaire marineschepen geïntroduceerd. Hiernaast wordt er uiteraard nog maatwerk geleverd aan verschillende klanten, zoals de Nederlandse Koninklijke Marine. De casestudie zal gaan worden uitgrvoerd door Bastiaan en Laura, en zal gaan over warmteterugwinning in marineschepen.

Warmteterugwinning wordt al veel toegepast op grote cruiseschepen. De algehele systeemefficiëntie kan met een dergelijk systeem op zestig procent gebracht worden. In het verleden zijn er al voorstellen gedaan warmteterugwinningssystemen toe te passen in marineschepen, maar tot op heden zijn hier geen voorbeelden van bekend. In deze casestudie zullen er verschillende opties gegenereerd en geëvalueerd worden op haalbaarheid. Bastiaan en Laura hopen met een aanbeveling te komen, waardoor schepen nog efficiënter zouden kunnen opereren.

Bastiaan Bijvoet en Laura Dijkink

45

Super Local

Techniek zonder grenzen Op dit moment leven er 767 miljoen mensen in extreme armoede, hebben 844 miljoen mensen geen toegang tot drinkwater en beschikken 400 miljoen mensen niet tot goede gezondheidszorg.

Over de hele wereld zetten organisaties zich in om deze levensomstandigheden te verbeteren. Toch blijken hun intenties helaas niet altijd te werken. Tussen 1970 en 1998 was er een enorme golf aan ontwikkelingshulp in Afrika en in deze periode steeg de armoede van 11 naar 66 procent. Dit betekent niet dat hulp in de derde wereld nutteloos is, maar het geeft wel aan dat het erg lastig is om een succesvol project neer te zetten. Vaak gaat het al fout bij de voorbereidingen. Het inschatten van de situatie is cruciaal als men doelt op een project met een blijvend effect. Deze situatie is echter voor westerlingen moeilijk te begrijpen door verschillen in cultuur en taal. Daarnaast kunnen projecten met de allerbeste intenties een negatief 46

effect hebben op de gemeenschap. Een voorbeeld hiervan is het uitdelen van muskietennetten bij het uitbreken van malaria. Deze ziekte valt namelijk makkelijk en goedkoop te voorkomen door onder een muskietennet te slapen, dus worden ze vanuit Europa massaal naar probleemgebieden gestuurd. Een keerzijde is dat door het gratis verstrekken van de muskietennetten lokale ondernemers ten onder zijn gegaan doordat zij deze niet meer konden verkopen.

Het is duidelijk dat er ontwikkelingshulp nodig is en er veel verschillende aspecten bij komen kijken om een project te laten slagen, maar dat werktuigbouwers ook een grote bijdrage kunnen leveren aan de ontwikkeling van de derde wereld wordt vaak vergeten. niveaus

De verschillende manieren van ontwikkelingshulp kunnen beschouwd worden op drie niveaus. Deze niveaus zullen uitgelegd worden aan de hand van het voorbeeld van een waterpomp. Niveau ĂŠĂŠn houdt in dat er in het Westen een pomp wordt ontwikkeld en dat deze in een ontwikkelingsland wordt neergezet. Een overduidelijk probleem met deze methode is dat de lokale bevolking zo geen idee heeft hoe de pomp werkt en, mocht hij kapot gaan, ze hem niet kunnen repareren. Dit wordt aangepakt bij niveau twee. Bij het plaatsen van de pomp wordt er met de gemeenschap in gesprek gegaan en wordt uitgelegd hoe alles werkt en hoe eventuele reparaties gedaan kunnen worden.

Hierna kan het probleem zich voordoen dat er behoefte is aan een tweede pomp, omdat de bron is uitgeput of doordat de eerste pomp niet meer gerepareerd kan worden.

Dat brengt ons bij niveau drie, dat wordt gezien als de meest effectieve manier van ontwikkelingsprojecten. Bij dit niveau wordt er lokaal met de gemeenschap gekeken wat er precies nodig is en wordt er samengewerkt om een ontwerp te maken. Op deze manier is de bevolking volledig betrokken bij het ontwerpproces en zullen ze zelfstandig de bouw van de pomp kunnen voltooien.

Op het platteland van Venezuela zal je bijvoorbeeld niet aan een freesmachine kunnen komen. Toch hebben deze stammen al eeuwen kunnen overleven en kunnen bouwen. Daarom is het belangrijk dat je niet vastgeroest zit in Westerse productietechnieken en te kijken naar hoe lokaal tot nu toe geproduceerd is. Door hun eigen methoden te gebruiken, zal het ontwerp ook later zelfstandig opnieuw geproduceerd kunnen worden.

Dit is ook het proces waarbij werktuigbouwers onmisbaar zijn. Er is lokaal een gebrek aan de technische kennis die nodig is om een land verder te ontwikkelen. Vaak gaat dit om nog relatief simpele techniek en klassieke mechanica die bij Werktuigbouwkunde wordt aangeleerd. Toch werkt het ontwerpen en construeren in een ontwikkelingsland heel anders dan ons in Nederland is geleerd. Er komen veel andere dingen bij kijken. Ten eerste is er simpelweg een geheel andere cultuur. Dit kan er voor zorgen dat de verhoudingen in het ontwerpproces anders liggen. Zo kan een westerling worden aanbeden en aanschouwd worden als alwetend, wat er voor zorgt dat er geen inbreng komt vanuit de lokale bevolking. Meer bescheiden culturen kunnen mensen er ook van weerhouden om te vertellen wat zij daadwerkelijk nodig hebben en hen tegenhouden om kritiek te leveren op een ontwerp. Dit kan leiden tot een nutteloos product waar de lokale bevolking uiteindelijk helemaal niks aan heeft. Het is een vak apart om dit soort cultuurverschillen in het ontwerpproces te overwinnen en in goede samenwerking tot een eindontwerp te komen.

Wist je dat...

139 van de 193 landen in de wereld door het IMF als ontwikkelingslanden worden gezien? Dit betekent dat 72 procent van de wereld een ontwikkelingsgebied is.

Deze cultuurverschillen kunnen er ook voor zorgen dat er totaal andere behoeften zijn dan dat je in eerste instantie zou denken. In Europa zijn we gewend om op navelhoogte te koken dus bij het ontwerpen van een fornuis zou men neigen om deze norm hier op toe te passen. Echter, wordt in India altijd in ovens op de grond gekookt, wat ervoor zorgt dat het ontwerp er anders uit dient te zien. Bovendien zijn in ontwikkelingslanden simpelweg niet alle apparaten beschikbaar waar we in Nederland aan gewend zijn.

Super Local

Ontwerpen in een ontwikkelingsland

Het gereedschap dat is gebruikt om de “Care Collection” te maken

Super Local

Een organisatie die hier gebruik van maakt is Super Local, die is opgericht door twee afgestudeerden van de Design Academy Eindhoven. Zij hebben in Malawi de “Care Collection” gemaakt. Hierbij hebben zij producten ontworpen voor lokale ziekenhuizen. Deze ziekenhuizen hebben vaak een slechte of versleten uitrusting en kunnen dit niet vervangen, omdat vrijwel alles tot nu toe uit Azië, Amerika of Europa geïmporteerd moet worden. Daarom besloot Super Local samen met lokale ambachtslieden een nieuwe uitrusting te maken, zoals bijvoorbeeld bedden, operatietafels en tafels om in bed te kunnen eten. In plaats van dat hiervoor apparatuur wordt gebruikt die wederom geïmporteerd moet worden uit Europa of iets dergelijks, vroegen zij de ambachtslieden te laten zien hoe zij zelf deze producten in elkaar zouden zetten. Zo hadden ze een zelfgebouwd lasapparaat dat, hoewel het primitief oogde, prima functioneerde. Bovendien wisten de ambachtslieden hoe ze met deze technologie om moesten gaan en hoe ze het zouden moeten repareren, mocht het kapot gaan. Het heeft ook geen invloed gehad op de kwaliteit van de producten, alle producten zagen er heel professioneel uit. Zo heeft Super Local laten zien dat lokaal maar primitief gereedschap vooral voordelig kan zijn.

47

Een project met meer benodigde technische kennis, is het toepassen van omgekeerde osmose. Er zijn meerdere organisaties die zich hier mee bezighouden. Omgekeerde osmose werkt in feite hetzelfde als een filter, dat zout water tot zoet, drinkbaar water maakt. Het moet dus geplaatst worden in de buurt van een zoutwaterbron. Dit kan natuurlijk de zee zijn, maar dit kan ook een brak meer zijn. Bij dit proces wordt het zoute water onder druk door een heel fijn filter geleid, waarin de opgeloste stof, in dit geval zout, blijft hangen. Aan het eind van het proces blijft dus zoet, schoon water over. Een van de problemen waar men hierbij tegen aanloopt, is het opwekken van de hoge druk die benodigd is om de natuurlijke osmotische druk te overwinnen. Dit kan gedaan worden met een pomp die werkt op zonneof windenergie, maar netstroom is hier vaak geen optie omdat het veel te duur of zelfs niet aanwezig is. Het is nog makkelijker om gebruik te maken van zwaarte energie.

Door het vat met zout water veel hoger te zetten dan de rest van de installatie zal de benodigde druk uit zichzelf worden opgewekt. Het zoute water moet dan wel nog met een pomp de heuvel opgestuwd worden. Hierna zal het zichzelf door het halfdoorlatende membraan leiden. Door zo een relatief eenvoudig systeem kunnen veel mensen voorzien worden van schoon drinkwater, een terugkerend probleem over de hele wereld. Om dit soort projecten te laten slagen zijn uiteraard technisch opgeleide mensen nodig. In eerste instantie om te helpen met het ontwerpen van de installatie, maar vervolgens is het ook essentieel dat de lokale bevolking wordt opgeleid over de werking van het systeem. Zo wordt maar weer duidelijk hoe belangrijk de rol van werktuigbouwers kan zijn in de ontwikkeling van de derde wereld.

Geen werktuigbouwers

Echter, nagenoeg iedereen kiest voor het grote geld en vrijwel niemand kiest ervoor om zich in te zetten in de ontwikkelingshulp na het afronden van een studie Werktuigbouwkunde. Dit heeft onder andere te maken met het feit dat de meeste afgestudeerden al snel een baan aangeboden krijgen bij een groot bedrijf dat een of andere veelbelovende toekomst biedt. Hierom is er eigenlijk geen reden om verder te kijken dan je neus lang is en is het erg gemakkelijk om meteen het gewone bedrijfsleven in te rollen. Voor het werken in de ontwikkelingshulp zal iemand ook zelden benaderd worden, dus is dit een kwestie van een eigen, bewuste keuze waarvoor bijpassende acties moeten worden genomen en dit is een keuze die weinig mensen maken. Dat is ook deels toe te schrijven aan het feit dat er 48

binnen de opleiding weinig aandacht wordt besteed aan dit werkgebied. Hierdoor is er weinig bewustzijn onder de studenten dat het ook een optie is om zich in te zetten voor de derde wereld. Mocht een afgestudeerde zich bewust zijn van het bestaan van deze mogelijkheid, kan het ook zijn dat het moeilijkere ontwerp- en bouwproces hem tegenhouden om deze stap te maken. Een werktuigbouwer komt namelijk voor veel meer uitdagingen dan alleen de technische te staan. Er is minder apparatuur aanwezig dan in Nederland en ook een minder uitgebreide verzameling materialen. Hierdoor zal hij genoodzaakt zijn om compromissen te sluiten in zijn ontwerpen, omdat er nou eenmaal beperkingen zitten aan techniek in een ontwikkelingsland.

De nieuwste vernuftigste trucjes kunnen hier niet toegepast worden. Niet iedereen is willend om deze toegiften te doen, omdat zij graag perfecte producten maken.

Elememental Water Makers

Omgekeerde osmose

Een omgekeerde osmose installatie

Blijven verbeteren

Het verschil dat werktuigbouwers kunnen maken in de ontwikkelingshulp is erg groot en zo kunnen ingenieurs met hun kennis een bijdrage leveren aan het verbeteren van levensomstandigheden in ontwikkelingslanden. In de toekomst zullen hopelijk meer studenten het pad kiezen om in de ontwikkelingshulp actief te worden in plaats van bij een multinational binnen te stappen. Toch is er niet alleen maar slecht nieuws, in de afgelopen jaren is er onder studenten meer aandacht gekomen voor ontwikkelingshulp en is er een stijgende lijn in het aantal initiatieven van studenten. Doordat deze verse energie wordt toegevoegd, kan er blijven worden geĂŻnnoveerd in de hulp in de derde wereld en kunnen studenten bijdragen aan het verbeteren van de levens van anderen.

Gitte Hornung

SnapSlurf | Als werktuigbouwers gaan wij mee met onze tijd, daarom in deze editie weer de rubriek: de SnapSlurf. Alle foto’s zijn ingezonden door leden van Gezelschap Leeghwater.

Wil jij ook je werktuigbouwkundige foto’s delen met de Slurf? Stuur dan al je snapchats naar de snapchat van Gezelschap Leeghwater en kom in de volgende editie.

49

| Gadgets < Frustreer jij je ook altijd dat je kazoo niet zo luid is als je zou willen? Dan heb je geluk, met deze versterkte kazoo kan je hele kayakvereniging meegenieten van je muzikale vaardigheden. www.amazon.com | € 20,-

<

Studeren kan al vermoeiend genoeg zijn, daarbij ook nog je schriften moeten overtypen is zonde van de tijd. Met deze IRISPen verschijnt de gescande tekst gelijk op je laptop. Zo houd je meer tijd over voor leukere activiteiten, zoals kayakken. www.bol.com | € 98,-

>

De zomer komt eraan en eindelijk mogen we weer naar buiten. Met deze opvouwbare transparante kayak hoef je nooit meer iets te missen van de lokale fauna en flora. www.clearbluehawai.com | €6350,-

> Voor de echte hipsters onder ons is er nu de Prynt.

Je kan deze gadget aansluiten aan je iPhone om direct een polaroid te kunnen printen. www.bol.com | € 109,99

50

<

Door dezelfde kevlar vezels van een kogelvrij vest toe te passen op een panty, is de sterkste panty ooit ontwikkeld. Nooit meer rondlopen met een ladder. www.kickstarter.com | € 30,-

>

Deze helm biedt niet alleen bescherming, je kan er mee bellen, hij filmt en je kan er ook nog muziek mee afspelen. Pas wel op, hij is niet waterdicht. www.hammacher.com | € 299,99

< Door geniaal gebruik van magneten kan je je eigen zwevende wereldbol op je bureau neerzetten. Zo kan je makkelijk de volgende watersportvakantie plannen. www.geekbuying.com | € 25,99

> Wat is er gaver dan zelf te sleutelen aan R2D2, de geliefde droid van StarWars? Voor minder dan honderd euro kan je je een echte Luke Skywalker wanen, alleen wel oppassen voor de Sand People. www.hammacher.com | € 99,95

51

| Nawoord Mijn eerste Slurfweekend begon met een excursie naar de Makro waar de benodigdheden voor de komende paar dagen ingeslagen werden. Met een kar vol met eten en drinken baanden we op 3mE onze weg door de ouders die voor de open dagen naar de faculteit waren gekomen. Na het inruimen van het voedsel voor het weekend, volgde mijn instructie als Slurf Jongste. Ik werd op de hoogte gesteld van de taken die ik moest gaan vervullen. Naast dat ik mijn eigen en externe stukken moest nakijken en verwerken, kreeg ik de belangrijke taak om voor audio-visueel te zorgen en moest ik de geheimzinnige â&#x20AC;&#x153;Fountainâ&#x20AC;? vinden.

Ook kreeg ik de eer om het hele weekend in de SJ-broek rond te mogen lopen.

beetje begon te verslappen, kregen we een hart onder de riem gestoken met een motivatierondje. Dit weekend is er stoom afgeblazen op huisfeestjes en natuurlijk zijn we weer richting de Danzig geweest. Keer op keer blijkt deze weg moeilijker dan het lijkt en dit maal belandden we bij de Ciccionina. Met alle beleefde avonturen van de vorige avond nog vers op ons netvlies zaten we de volgende dag al weer op kantoor aan deze editie te werken.

Nu ik van alles op de hoogte was, kon het weekend echt van start. We begonnen met een vliegende start aan alle stukken. Tegen het eind van de dag, als de aandacht een

Namens de Slurfredactie, Slurf Hoogh!

Gitte Hornung, SJ

54

Kortom, ik heb heel erg genoten van mijn allereerste Slurfweekend. Naast dat ik heb geschreven, nagekeken en nieuwe dingen heb geleerd als SJ, heb ik ook ontzettend veel plezier gehad.

Do it yourself | De lente is weer begonnen en dat betekent dat de zon ook weer doorkomt. Hier wil iedereen natuurlijk veel van genieten. Maak nu zelf een olifant die met zonne-energie zijn Slurf laat zwaaien.

Benodigdheden - Solar poppetje - Houten olifant - Onderzetter

- Spijker - Karton - Verf 1. Verzamel alle materialen.

4. Bevestig het mechanisme op de onderzetter en aan de Slurf.

5. Zet je olifant in de zon en geniet.

2. Haal het solar poppetje uit elkaar.

3. Maak van het karton een Slurf en bevestig hem op de olifant met de spijker.

55

CAREER

DARE TO DISCOVER THE BEST YEARS OF YOUR LIFE

AT D A M E N , I T ’ S A L L A B O U T S H I P S – I T ’ S W H AT W E D O , I T ’ S W H O WE ARE. WE DESIGN THEM, WE BUILD THEM AND WE SERVICE THEM. F R O M T H E F I R S T D AY Y O U J O I N O U R C O M PA N Y, Y O U W I L L H AV E THE FREEDOM AND RESPONSIBILITY TO STEER YOUR OWN COURSE. D A M E N S TA N D S F O R C H A L L E N G I N G J O B S , P E R S O N A L A N D PROFESSIONAL DEVELOPMENT AND FOR NUMEROUS CAREER O P P O R T U N I T I E S . A N D , A B O V E A L L , I T ’ S F U N T O W O R K AT D A M E N !

D I S C O V E R E V E RY T H I N G D A M E N H A S T O O F F E R M E C H A N I C A L E N G I N E E R I N G S T U D E N T S AT C A R E E R . D A M E N . C O M I N C L U D I N G E X C I T I N G I N T E R N S H I P S A N D G R A D U AT I O N P R O J E C T S .

A R E Y O U U P F O R T H E C H A L L E N G E ? T H E N F E E L W E L C O M E AT D A M E N AND SPEND YOUR FUTURE BEST YEARS WITH US!

CAREER.DAMEN.COM.