OD REDAKCJI ZESPÓŁ REDAKCYJNY
Biblioteka szkolna zaprasza.
Autorzy Julia Pasternak Natalia Kucharska Jakub Ochnio Alicja Urbaniak Aleksandra Grzechnik Katarzyna Zaręba Piotr Sawicki Aleksandra Przybysz Maciej Piętka Beata Wielgosz Ula Rzepecka (zdjęcia) p. Edyta Filaber p. Agnieszka Karwowska
Od Redakcji
Oddajemy w Wasze ręce kolejny, bo już trzeci numer „Eureki.” W dziale „Naukowo” dowiecie się m.in. o wpływie słońca na organizm, czym jest stres oraz jak sobie z nim radzić, co to jest BED i że odpoczynek jest sztuką. Natomiast w dziale „Silva rerum” możecie się zapoznać z recenzją gry „Wiedźmin” i książki „Pieśń Achillesa” oraz dowiedzieć jakie jest miejsce prasy w dobie Internatu i czy w XXI wieku istnieje obiektywne dziennikarstwo. A na koniec w dziale „Poetycko” przeczytacie wiersze w języku angielskim. Życzmy przyjemnej lektury i udanych wakacji!
Skład i łamanie Katarzyna Bajera Karol Krześniak Kacper Dziubak
Opiekun koła dziennikarskiego Agnieszka Karwowska Iwona Ostrowska
zsp.mojakariera@interia.pl ZS nr 1 im. Bohaterów Westerplatte w Garwolinie, ul. Kościuszki 53, 08-400 Garwolin Sekretariat szkoły sekretariat@zsgarwolin.pl tel./faks: (25) 682 30 71, (25) 682 03 10
„EUREKA” jest gazetą szkolną Zespołu Szkół w Garwolinie. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania tekstów. Wszystkie nazwy handlowe i towarów występujące w piśmie są zastrzeżonymi znakami towarowymi lub nazwami zastrzeżonymi odpowiednich firm i zostały użyte wyłącznie w celach informacyjnych. Kopiowanie i rozpowszechnianie materiałów zawartych w gazecie w jakiejkolwiek formie bez zgody redakcji jest zabronione.
ISSN 1896-6438
SPIS TREŚCI NAUKOWO •
Wpływ słońca na organizm człowieka
4
•
Stres siłą wyższą organizmu
6
•
Przestań się porównywać!
8
•
Kompulsywne objadanie się - BED
9
•
Próchnica zębów
10
•
Czy rzeczywiście dziennikarze pokazują nam prawdę?
12
•
Rząd zarzuca dziennikarzom brak obiektywizmu?!
13
•
Recenzja „Wiedźmina (2007)”
14
Czy dziennikarstwo prasowe ma szansę przetrwać?
15
•
Siedem cudów świata
16
•
„Pieśń o Achillesie”, czyli mitologia na nowo pisana
20
•
Międzynarodowe Targi Książki 2022
21
Julia Pasternak, 3a LO (p)
Natalia Kucharska, 3a LO (p) Jakub Ochnio, 3d LO (p)
Alicja Urbaniak, 3d LO (p) p. Edyta Filaber
SILVA RERUM
•
Aleksandra Grzechnik, 3c LO (p) Katarzyna Zaręba, 3c LO (p) Piotr Sawicki, 3TGiPC (p)
Aleksandra Przybysz, 3TGiPC (p) Maciej Piętka 3d LO (p)
Aleksandra Przybysz 3TGiPC p. Agnieszka Karwowska
POETYCKO •
Kącik poetycki Beata Wielgosz 3 TGiPC (p) Zdjęcia Ula Rzepecka 3 TGiPC (p)
22
NAUKOWO Wpływ słońca na organizm człowieka Julia Pasternak, 3a LO (p)
POZYTYWNY WPŁYW SŁOŃCA Słońce jest niezbędne do funkcjonowania organizmu każdego z nas. Jest nam niezbędne do życia. W odpowiednich ilościach jest bezpieczne i wpływa pozytywnie na nasze samopoczucie i zdrowie. Słońce powoduje wzrost poziomu hormonów np. serotoniny (hormon szczęścia). Jego wysoki poziom powoduje lepszy nastrój. Zwiększa także ilość melatoniny odpowiedzialnej za dobry, długi sen i dobre samopoczucie. Jest także doskonałym sposobem na poprawę nastroju i eliminacje przygnębienia. Słońce pobudza także nasz organizm do działania. Promienie słoneczne korzystnie wpływają na serce, stawy, wzmacniają kości i odporność. Dzięki niemu nasze mięśnie rozwijają się prawidłowo. Pod wpływem słońca nasz organizm produkuje większe ilości witaminy D, która zapobiega osteoporozie, umożliwia wchłanianie wapnia i fosforanów, wykorzystywanych do budowy
4
zarówno kości jak i zębów. Odpowiednia ilość tej witaminy obniża ryzyko zachorowania na stwardnienie rozsiane i raka piersi. Promienie słoneczne korzystnie wpływają na układ sercowo–naczyniowy. Przebywanie na słońcu obniża ciśnienie krwi oraz zwiększa wydolność serca. Dzięki temu redukuje niebezpieczeństwo udaru i zawału. Słońce wpływa na nasz wygląd. Może łagodzić wiele dolegliwości związanych z chorobami skóry. Przebywanie na słońcu i odpowiednia ochrona skóry może nam pomóc wyleczyć trądzik i pozbyć się zaskórniaków. Jest także pomocne w leczeniu atopowego zapalenia skóry oraz łuszczycy. Dzięki słońcu możemy naturalnie zmienić kolor naszej skóry na ciemniejszy. Jednak bardzo ważne jest odpowiednie przygotowanie do opalania. ochrona skóry.
NAUKOWO NEGATYWNY WPŁYW SŁOŃCA Niestety są też zagrożenia wynikające ze zbyt długiego przebywania na słońcu. Wiele osób decyduje się na opalanie nie zdając sobie sprawy jakie poważne skutki może mieć dla nas długotrwałe i nieumiejętne opalanie. Zbyt długa ekspozycja na promienie słoneczne może prowadzić do zaburzeń termoregulacji, a tym samym powodować udar słoneczny. Objawami tej choroby jest zmęczenie, ból głowy, nudności i osłabienie. Słońce niszczy także rogówkę, soczewkę i powoduje pogorszenie się widzenia. Objawami pogorszenia się wzroku jest nadwrażliwość na światło i zaczerwienione oczy. Zbyt częste i długotrwałe opalanie się bez odpowiedniego zabezpieczenia skóry i częste korzystanie z solarium powoduje raka skóry – czerniaka. Najbardziej narażone są osoby z małą ilością melaniny i te z wrodzonymi nieprawidłowościami skóry (brodawkami lub pieprzykami). Słońce powoduje też alergię słoneczną, która zwykle pojawia się po pierwszym kontakcie ze słońcem po okresie zimowym. Objawami jest zaczerwienienie i swędzenie skóry, a także czerwona wysypka. Gdy zapominamy o odpowiedniej ochronie naszej skóry podczas opalania może dojść do oparzeń słonecznych. Czujemy wtedy ból w miejscu oparzenia i dyskomfort. Oparzenia najlepiej łagodzić miodem, mlekiem albo octem jabłkowym. Zbyt długie przebywanie na słońcu prowadzi do uszkodzenia tkanki kolagenowej i starzenia się naszej skóry. Skóra traci wtedy jędrność i elastyczność. Musimy więc pamiętać o ochronie skóry przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych.
JAK CHRONIĆ SIĘ PRZED NEGATYWNYM WPŁYWEM SŁOŃCEM? – Unikaj ekspozycji na słońcu i nie opalaj się od godziny 11 do 15. – Zawsze zakładaj czapkę lub kapelusz oraz okulary przeciwsłoneczne, które będą chronić cię przed negatywnymi skutkami promieni słonecznych. – Stosuj kremy z filtrem, aby chronić swoją skórę przed oparzeniami, a włosy przed wysuszeniem, ponieważ słońce i upał powodują przedostawanie się do warstwy koronowej włosa szkodliwe promieniowanie UV. Powoduje to, że włosy tracą kolor i są słabsze. – Noś jasne, przewiewne ubrania, które odbijają promienie słoneczne. – Pij dużo, aby się nie odwodnić. Dowiedz się więcej: Ślązak Anna, Fizjolodzy: więcej słońca to lepszy nastrój i większa radość życia, „Nauka w Polsce” (2013) https://naukawpolsce.pap.pl/ spoleczenstwo/news%2C394418%2Cfizjolodzy-wiecej-slonca-to-lepszynastroj-i-wieksza-radosc-zycia.html
5
NAUKOWO Stres siłą wyższą organizmu Natalia Kucharska, 3a LO (p)
Na co dzień każdy z nas zmaga się ze stresem. Dzisiejsze tempo życia sprawia, że stres stale nam towarzyszy. Podenerwowanie wywołane jest reakcją organizmu na różnego rodzaju doświadczenia i zdarzenia, najczęściej o charakterze nieprzyjemnym. Warto również zwrócić uwagę, że zwykle używając słowa „stres” mamy na myśli negatywne napięcie powodujące szkody, inaczej dystres.
Gdzie mieszka stres? Przyczyny pojawienia się podDenerwowania Biorąc pod uwagę wszystkie teorie stresu, można stwierdzić, że to stan całego organizmu. Stres pojawia się w momencie zagrożenia, co wymusza na nas określone reakcje np. ucieczkę. Teoria stresu psychologicznego prezentowana przez badaczy ma charakter transakcyjny. Według nich stres to „określona relacja między osobą a otoczeniem, która oceniana jest przez osobę jako obciążająca lub przekraczająca jej zasoby i zagrażająca jej dobrostanowi”. W momencie wystąpienia poddenerwowania pojawia się zestawienie posiadanych przez człowieka wartości i umiejętności z wymaganiami, które niesie sytuacja. Czynniki powodujące wystą-
6
pienie stresu nazywamy stresorami. Najczęstszymi przyczynami stresu są problemy w pracy, szkole, w związku, śmierć bliskiej osoby, problemy finansowe i rozwód. Jednakże dla wielu osób nawet zwykłe codzienne sytuacje bywają na tyle stresujące, że wpływają znacząco na dotychczasowy tryb życia, zaburzają harmonię i proporcję codzienności.
Czy stres może działać pozytywnie? Oczywiście, że tak, jest to tak zwany eustres, który włącza działanie oraz bodziec do logicznego myślenia, gdy znajdujemy się w trudnej sytuacji. W języku greckim „Eu” oznacza dobry, więc eustres to dokładnie „dobry stres”. Jest niezbędny do tego, abyśmy działali efektywnie i produktywnie. Poprawia wydajność oraz pomaga
NAUKOWO nam skoncentrować energię na zadaniu, jakie planujemy wykonać. Jest to zastrzyk energii, ale niestety najczęściej nie trwa zbyt długo. Eustres jest efektywny, ale przez jego „szybkość” w działaniu, bywa nieprecyzyjny.
gotowane do walki z ewentualnie nadchodzącym stresem. – po czwarte odpowiednio się odżywiaj: „Jesteś tym co jesz”. Dbaj o regularne posiłki, bogate w owce i warzywa, nie jedz śmieciowego jedzenia. Odpowiednie suplementy, zwłaszcza magnez, mogą skutecznie zniwelować stres i zmniejszyć jego negatywny wpływ na nasz organizm.
W jaki sposób specjalista pomaga radzić sobie ze stresem? Jak zwiększyć odporność na stres oraz jak przeciwdziałać jego skutkom? Do tej pory przeprowadzono wiele badań nad stresem w różnych spektrach. Biorąc pod uwagę te prace, można wywnioskować, że stres ma liczne odmiany oraz istnieją sposoby radzenia sobie z nim. To znaczy, jak mamy radzić sobie ze stresem? Oto mała instrukcja: – po pierwsze zmień nastawienie do życia. Wystarczy odpowiedzieć sobie na pytanie, co powoduje twoją nerwowość i sprawia, że czujesz się niepewnie. Po analizie poszczególnych czynników, może okazać się, że wcale nie są one aż tak przerażające, jak wcześniej mogło się wydawać. Pomocne będzie także rozpoznanie swoich mocnych stron, i to właśnie na nich warto skupić swoją uwagę. – po drugie ćwicz umysł oraz dbaj o aktywność fizyczną. Każdego dnia znajdź czas na spacer, jazdę rowerem czy jogę. Podczas wysiłku skupisz się na ćwiczeniach i tym samym zapomnisz o stresie. – po trzecie przeznacz odpowiednią ilość czasu na odpoczynek i sen. Twój mózg będzie funkcjonował lepiej, a ciało będzie przy-
Zdarza się również tak, że występuje wiele trudności w przypadku długiej ekspozycji na stresujące czynniki. Wsparcie psychologiczne jest czymś, co może znacząco pomóc w takiej sytuacji. Jeśli zmagasz się z objawami związanymi ze stresem, nie musisz cierpieć w samotności, poproś o pomoc. Zarówno psycholog, jak i psychoterapeuta będą w stanie postawić diagnozę i ułożyć skuteczny plan pomocy psychologicznej. Dzięki technikom redukcji stresu, które zaproponuje Ci psycholog, będziesz w stanie nauczyć się kontrolować jego wpływ na swoje życie. Starajmy się mimo wszystko niwelować stres, pomimo jego pobudzających i motywujących właściwości wpływa on bardzo negatywnie na nasz organizm. Codzienne życie pokazuje, że nie jesteśmy w stanie uniknąć stresu. To, w jaki sposób będziemy sobie z nim radzić, zależy w dużej mierze od nas samych. Warto więc zadbać o swoje zdrowie zarówno psychiczne jak i fizyczne tak, aby stres nie towarzyszył nam przez długi czas. Dowiedz się więcej: Kluczyńska Sylwia, O stresie i sposobach radzenia sobie z nim, „Niebieska linia” nr 5 (2003) http://www.psychologia.edu.pl/ czytelnia/59-niebieska-linia/833-o-stresie-i-sposobach-radzeniasobie-z-nim.html
7
NAUKOWO Przestań się porównywać! Jakub Ochnio, 3d LO (p)
Istną plagą dzisiejszych czasów, zabijającą poczucie własnej wartości wielu ludzi jest, porównywanie się do innych. „Ten ma większy dom, tamta ma lepszą figurę, a Ci mają więcej pieniędzy”. Czy to nie jest znajome? Niestety dzisiejsze społeczeństwo żyje na tak zwany pokaz. Kto lepiej się zaprezentuje, ten będzie uważany za lepszego. Czy to wszystko powinno wyglądać w ten sposób? Odpowiedź jest jednoznaczna: NIE, ponieważ kluczem do sukcesu jest życie swoim życiem, a nie cudzym! Pamiętajcie, jak powiedział Steve Jobs „Wasz czas jest ograniczony, więc nie marnujcie go, żyjąc cudzym życiem”. Czy czasami nie jest tak, że za bardzo angażujesz się w życie ludzi wokół ciebie, zamiast skupić się na sobie? Zastanów się, do kogo ostatni raz się porównywałeś? Czy dobrze się z tym czułeś? Porównywanie się do innych ludzi zabija w Tobie poczucie własnej wartości, a tym samym znacznie obniża Twoją pewność siebie.
8
Skup się na sobie! Jeśli nadal nie jesteś do końca przekonany o swojej wielkiej wartości i masz potrzebę porównywania się do innych osób, chciałbym powiedzieć Ci, że jesteś jedyny/jedyna w swoim rodzaju! Prawdopodobieństwo, że ktoś posiada taki sam zestaw talentów jak Ty, wynosi – Uwaga! – jeden do 15 miliardów. Prawdopodobieństwo, że spotkasz na tej planecie kogoś z podobnym zestawieniem cech, umiejętności czy talentów, wynosi równe ZERO. Czy nadal twierdzisz, że nie jesteś wyjątkowy? Wciąż myślisz, że powinieneś się porównywać? Chcę, abyś od dziś skupił się wyłącznie na sobie, nie przejmował się zwykłymi szarymi ludźmi i skończył z zabijaniem swojej pewności siebie. Jesteś wyjątkowy! Zapamiętaj to! Dowiedz się więcej: Mielecki Antoni, #You are Awesome”, Warszawa 2019: Wydawnictwo AM.
NAUKOWO Kompulsywne objadanie się - BED Alicja Urbaniak, 3d LO (p)
Czym jest BED?
Epidemiologia
BED (binge-eating disorder) jest zaburzeniem odżywiania, które polega na spożyciu większej ilości jedzenia, niż inni ludzie byliby w stanie spożyć w podobnych okolicznościach i podobnym czasie. Najczęściej w trakcie jedzenia nie towarzyszy mu głód fizyczny. Jest ono także opisywane jako brak kontroli nad jedzeniem i poczucie winy po skonsumowanym posiłku. W przypadku tego zaburzenia (w odróżnieniu od bulimii psychicznej) nie występuje kompensacja w postaci wydalania zjedzonego pokarmu.
BED występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn i zwykle ustępuje ok. 23 roku życia. Częstość występowania tego zaburzenia w Stanach Zjednoczonych wynosi 2,6%. Około 79% osób z zaburzeniami napadowego objadania się ma jedno zaburzenie psychiczne; 49% ludzi ma dwie lub więcej chorób współistniejących. Powszechnymi schorzeniami występującymi z zaburzeniem kompulsywnego objadania się są: fobia specyficzna, fobia społeczna, zespół stresu pourazowego oraz nadużywanie alkoholu bądź uzależnienie od niego.
Przyczyny BED Kompulsywne objadanie się może mieć podłoże psychologiczne, społeczne, kulturowe i biologiczne. Czynnikami ryzyka tego zaburzenia mogą być: otyłość dziecięca, problemy z odżywianiem się w rodzinie, konflikty rodzinne i problemy rodzicielskie, przemoc, zaburzony obraz własnego ciała oraz zmiany składu mikroflory jelitowej.
9
NAUKOWO Powikłania
Leczenie
Większość pacjentów z napadami objadania się to osoby otyłe. Zaburzenia napadowego objadania się i otyłość przez większość czasu współistnieją i są przyczynami takich powikłań, jak m.in.: ból mięśni, szyi, ramion i dolnej części pleców, nadciśnienie, cukrzyca, astma, choroby wieńcowe i niewydolność serca, zmiany nowotworowe, bezdech senny oraz zespół metaboliczny.
Rodzaj leczenia stosowanego w przypadku wystąpienia BED zależy od jego celów. Cele leczenia mogą obejmować pracę nad m.in. nadmierną masą ciała, współistniejącymi schorzeniami psychicznymi oraz kształtowaniem pozytywnego wizerunku swojego ciała. Dostępne opcje leczenia kompulsywnego objadania się obejmują: psychoterapię, farmakoterapię, regulacje dietetyczne.
Dowiedz się więcej: Allen K. L., Byrne S. M., Oddy W. H., Schmidt U., Crosby R. D., Międzynarodowy dziennik zaburzeń odżywiania, 2014. Skutki zaburzeń odżywiania: https://liblink.pl/N8vryxb1WD
Ogińska-Bulik N., Psychologia nadmiernego jedzenia. Przyczyny, konsekwencje, sposoby zmiany, Łódź 2004: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Próchnica zębów Szkolny koordynator projektu p. Edyta Filaber
Próchnica zębów i choroby dziąseł należą do najczęstszych i najbardziej rozpowszechnionych chorób na świecie – dotykają aż 3,9 miliarda ludzi! W Polsce ponad 90% nastolatków ma próchnicę!
Nasza szkoła bierze udział w programie profilaktyki próchnicy „Zęby na LUX”. Głównym celem projektu jest edukacja zdrowotna – uświadamianie, iż dbanie o zęby i zdrowie jamy ustnej jest bardzo istotne dla zdrowia ogólnego oraz wysokiej jakości życia. Działania projektowe są kierowane do młodzieży w wieku 15-19 lat i obejmą 12 240 uczniów. Projekt jest realizowany od 1 stycznia 2021 r. do 30 kwietnia 2023 r. w makroregionie obejmującym województwa: mazowieckie i łódzkie. Realizatorami projektu są: LUX MED Sp.zo.o. oraz Polskie Towarzystwo
10
NAUKOWO Higieniczne. Działania w programie obejmują edukacje zdrowotną w postaci warsztatów edukacyjnych w zakresie profilatyki próchnicy oraz stylu życia sprzyjającego zdrowiu, prowadzonych przez lekarzy stomatologów i specjalistów zdrowia publicznego. Oprócz warsztatów każdy uczeń może skorzystać z dobrowolnego badania stomatologicznego. Z badania mogą skorzystać uczniowie, którzy wcześniej wzięli udział w warsztatach edukacyjnych. Badanie to obejmuje przegląd jamy ustnej wraz z instruktażem jej higieny oraz indywidualnym planem leczenia i profilaktyki próchnicy. Program interaktywnych warsztatów edukacyjnych obejmuje tematykę z zakresu higieny, zasad zdrowego odżywania, stylu życia ograniczającego ryzyko próchnicy. Wszystkie świadczenia w projekcie są
bezpłatne. Warunkiem udziału uczniów w warsztatach jest posiadanie dostępu do smartfona lub komputera oraz dostępu do Internetu. Projekt „Zęby na LUX” – program profilaktyki próchnicy realizowany jest w ramach programu polityki zdrowotnej Ministerstwa Zdrowia pn. Profilaktyka próchnicy zębów dla młodzieży (nr POWR.05.01. 00-IP.05-00-017/20) – program operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020,Oś priorytetowa V Wsparcie dla obszaru zdrowia, Działanie 5.1 Programy profilaktyczne. Celem szczegółowym jest wdrożenie i rozwój programów profilaktycznych w zakresie chorób negatywnie wpływających na zasoby pracy dedykowanych osobom w wieku aktywności zawodowej.
11
SILVA RERUM Czy rzeczywiście dziennikarze pokazują nam prawdę? Aleksandra Grzechnik, 3c LO (p)
W dzisiejszych czasach warto przypomnieć każdemu z osobna czym różni się subiektywizm od obiektywizmu. Obiektywizm, polega na bezstronności przekazywanych informacji. Nie jest nacechowany osobistymi poglądami, lecz przedstawia sytuację taką jaką jest, zaś subiektywizm jest jego zupełną odwrotnością. To wprawdzie ocenianie faktów i wydarzeń wyłącznie poprzez osobiste przekonania. Żyjemy w kraju, w którym mamy prawo do posiadania własnej opinii. Mamy też prawo do wyrażania jej w sposób, który nie uraża innych osób. Media powinny być wolne od wszelkich spekulacji oraz subiektywnych przekonań na dany temat. Powinny przedstawiać fakty. Jednakże w dzisiejszych czasach spotykamy się niekiedy z propagandą, która ma na celu kreowanie rzeczywistości i pokazywanie jej w sposób, jaki inni chcą żebyśmy ją postrzegali. Dziennikarze mają obowiązek służyć społeczeństwu i państwu zgodnie z etyką zawodową i zasadami współżycia społecznego. Nie-
12
stety, ale dziennikarze nie zawsze pokazują to co się dzieje naprawdę. Bywa tak, że mają z góry określone co mogą powiedzieć, a czego nie, pod rygorem utraty pracy. Media powinny być wiarygodne oraz służyć całej społeczności, a nie tylko tej części, która zgadza się z poglądami zarządzającymi, które informacje zostaną podane do wiadomości publicznej, a które nie. Jednak nie możemy mówić o wiarygodności przekazywanych wiadomości przez dziennikarzy, jeśli kierują nimi subiektywne przesłanki. Nie należy również wrzucać wszystkich do jednego worka. Jestem przekonana, że istnieją na tym świecie, a może i nawet w naszym kraju, dziennikarze, którzy nie ugięli się i mimo presji na nich wywieranej – działają w interesie całego społeczeństwa, a nie wybrańców. Mimo odmiennych poglądów każdego z nas, powinniśmy szanować się nawzajem. Prawo do własnej opinii jest nieodzownym elementem dobrze funkcjonującej demokracji.
SILVA RERUM Rząd zarzuca dziennikarzom brak obiektywizmu?! Katarzyna Zaręba, 3c LO (p)
Okej to by było na tyle, jeżeli chodzi o rolę kontrowersyjnych nagłówków w dzienikarstwie, a teraz przejdziemy do sedna… Czy dziennikarstwo może być obiektywne w XXI wieku? Moim zdaniem ciężko może być o świadome, obiektywne dziennikarstwo w XXI wieku, ponieważ żyjemy w rzeczywistości, którą rządzą kontrowersyjne tytuły, krzykliwe nagłówki oraz królująca hipokryzja. Nie jestem tutaj od wydawania sądów, bo absolutnie każdy czas ma swoje plusy i minusy… Dzisiejszy świat rządzi się swoimi prawami. Im więcej kontrowersyjnych nagłówków tym więcej czytelników, a im więcej czytelników tym większa popularność i więcej pieniędzy zgodnie z zasadą bad news is good news. Jako przykład rozważmy dziennikarza z powołania. Myślę, że osoby pracujące w swoim wymarzonym zawodzie, robiące to, co rzeczywiście kochają w danej dziedzinie, chcą zachowy-
wać się etycznie i dążyć do obiektywizmu. Jednak robiąc to, co kochamy często nieświadomie przemycamy tam cząstkę siebie i jednocześnie prezentujemy swoje poglądy. I tak samo zrobi to malarz z powołania, tancerz, piosenkarz, tatuator czy dziennikarz. Każdy, robiący to co kocha gdy pozna podstawy tej dziedziny wyrabia sobie swój styl w tej dziedzinie lub własny patent na rozwiązywanie danych problemów, oparty na swoich odczuciach i emocjach. Wydaje mi się, że podobny schemat rządzi dziennikarstwem, że jeśli poznamy podstawy tej profesji, zaczniemy wyrabiać sobie swój własny sposób przekazywania informacji, styl pisania artykułów, to według mnie, nie zawsze da się przemilczeć swoje poglądy, ponieważ nasza opinia często może być kolejnym argumentem „za”. Kolejnym przykładem będzie tancerz. Jeżeli nauczymy czterech tancerzy tych samych pięciu kroków to każdy z nich w momencie gdy włączymy muzykę będzie tańczył je inaczej, na swój sposób, ze swoją energią, ze swoimi emocjami, które pragnie przekazać i w każdym z tych pięciu przypadków te czynniki będą zupełnie inne. I uważam że dotyczy to większości dziedzin czy zawodów… Podsumowując to, że każdy robi coś na swój sposób jest przejawem różnorodności, która jest piękna. Jeżeli każdy byłby taki sam, byłoby nudno… To samo tyczy się nagłówków w czasopismach i dziennikarzy, dlatego żeby wyrobić sobie własne zdanie nie należy się ograniczać do jednego artykułu, bardzo często oznacza to brak obiektywizmu.
13
SILVA RERUM Recenzja „Wiedźmina” (2007) Piotr Sawicki, 3 TGiPC (p)
Jestem wielkim fanem gier z gatunku RPG więc kwestią czasu było abym zagrał w dzieło CD Projekt Red. Z perspektywy czasu mogę powiedzieć, że „Wiedźmin” jest jedną z najlepszych gier, w jakie grałem. „Wiedźmin” urzekł mnie od samego początku przygody. „Wiedźmin” jest oparty na książkach Andrzeja Sapkowskiego. Po rzekomej śmierci Geralta bohater, na razie z nieznanych nam przyczyn, trafia do starej wiedźmińskiej twierdzy Kaer Morhen położonej na pograniczu północno-wschodniej części Kaedwen. Geralt błąkał się po lasach nieopodal twierdzy po czym zemdlał. Po pewnym czasie znajdują go przyjaciele Eskel i Vesemir po czym idą razem z nim do twierdzy. Geralt spotyka tam swoją dobrą znajomą Triss Merigold. Po kilku dniach twierdzę napada „Salamandra”. To jest początek historii. Historia w ciągu gry cały czas się zmienia CD Projekt bazuje na wyborach, które podejmuje gracz. Jednym z takich wyborów jest opowiedzenie się po jednej ze stron – mamy do wyboru dwie strony, które całkowicie
14
zmieniają misje, które będziemy wykonywać. Mamy do wyboru obóz nieludzi Scoia’tael, którym przewodzi Yeavinn’a – elf, który nie szanuje Geralta i obchodzi go tylko odzyskanie swoich ziem, drugim wyborem jest Zakon Płonącej Róży, który pomaga mieszkańcom Wyzimy w utrzymaniu spokoju zabijając potwory oraz odpierając ataki Scoia’tael. Możemy się zaprzyjaźnić tam z Zygfrydem z Deneslel, który ma całkowicie inne zdanie na temat Geralta, chce się z nim zaprzyjaźnić oraz nie reaguje na niego jak większość zakonników. To jest jeden z wielu wyborów, które daje nam Wiedźmin. Na naszej drodze stanie wielu towarzyszy Geralta, jak Zoltan Chivay krasnolud, który nie raz swoimi tekstami poprawi nam humor, lub bard Jaskier, który w swój pokrętny sposób stara się pomóc wiedźminowi. Każda z postaci z biegiem fabuły może się zmieniać w zależności od nas. A skoro jesteśmy już przy fabule ta w „Wiedźminie” jest bardzo dobra każde zadanie coś do niej wnosi, włącznie z zadaniami pobocznymi.
SILVA RERUM Czy dziennikarstwo prasowe ma szanse przetrwać? Aleksandra Przybysz, 3 TGiPC (p)
Wiek XXI jest zdominowany przez Internet, młodzież jak i dorośli muszą umieć się nim posługiwać. Możemy znaleźć w nim wszystko. Pytanie, gdzie w tych czasach miejsce na prasę? Jeszcze parę lat temu była głównym źródłem informacji. Sama widuję mojego tatę czytającego artykuły tylko na telefonie. Czy dziennikarstwo prasowe wygra z Internetem? Moim zdaniem, oczywiście tak. Wyjaśnię najpierw definicję dziennikarstwa prasowego. Dziennikarstwo to działalność polegająca na zbieraniu i upublicznianiu za pomocą środków masowej komunikacji informacji o wydarzeniach, ludziach oraz problemach. Najprościej ujmując są to gazety itp. Uważam, że dziennikarstwo prasowe ma szanse przetrwać po pierwsze dlatego, że istnieją czasopisma, które dodatkowo z każdym numerem mają dołączone dodatki np. plakaty, książki. To właśnie bonusowe dodatki sprawiają, że chętnie je kupujemy. Po drugie jestem młoda, mały ekran i guziczki to dla mnie nie problem, ale co z osobami starszymi? Czy
oni poradzą sobie tak samo łatwo? Czy może łatwiej będzie im pójść do sklepu i kupić swoją ulubioną gazetę i to z niej dowiedzieć się co słychać na świecie i o czym nie usłyszą w telewizji? Moim zdaniem to nawet przyjemnie jest czytać taką gazetę, trzymać w ręku papier i móc poczuć zapach farby drukarskiej. Wiele też wydawnictw idąc z duchem czasu, zarazem pamiętając o znaczeniu druku oraz jak ważne jest dla wielu czytanie tekstu drukowanego, wydaje swoje produkty w formie tradycyjnej jak i elektronicznej. To, jak wolimy zdobywać informacje zostawiają nam. Wydaje mi się, że forma to tylko wierzchołek góry lodowej problemu, przed którym stoi współczesne dziennikarstwo. W dzisiejszym pędzącym świecie, najważniejszy jest przepływ informacji, a informacja to władza. Dobry news to zły news! Dziś nikomu nie zależy na podawaniu prawdziwych informacji. Dziennikarze często podają niesprawdzone dane, w ten sposób próbują tworzyć alternatywną
15
SILVA RERUM rzeczywistość. Dokonują nieobiektywnej selekcji materiału po to, aby kształtować opinię publiczną. To widać szczególnie, gdy porównamy treści artykułów np. w „Newsweeku” i „Do Rzeczy”. Odnosimy wrażenie, że czytamy informacje z dwóch różnych państw! Brak obiektywizmu zniechęca do czytania. Czy dziennikarstwo prasowe wyjdzie z pułapki, w której tkwi i zacznie dążyć do obiektywizmu? Trudno powiedzieć. Uważam, że dziennikarstwo prasowe przetrwa jeszcze przez wiele lat, może nawet dekad. Jedyne co może zmaleć to jego znaczenie i rola w kształtowaniu opinii publicz-
nej. Lecz co się stanie, gdy przestaniemy w ogóle czytać? Czy staniemy się społeczeństwem wtórnych analfabetów, bezrefleksyjnie łykających papkę sprzedawaną przez media? Jak często Ty sięgasz po słowo drukowane, czy może jednak ograniczasz się do sprawdzania w Internecie bieżących informacji i wszystko co czytasz bierzesz za pewnik? A może jednak czytasz i włączasz krytyczne myślenie, bo chcesz być świadomym członkiem społeczeństwa. Wybór zawsze należy do Ciebie.
Siedem cudów świata Maciej Piętka, 3d LO (p)
Na pewno słyszeliście o liście siedmiu cudów świata, która została sporządzona w II w. p.n.e. przez Antypatra z Sydonu, greckiego pisarza. Znajdują się na niej najwspanialsze budowle, które mogli podziwiać starożytni Grecy. Być może wiesz jeszcze o istnieniu listy siedmiu nowych cudów świata, która został sporządzona przez Szwajcarską firmę New Open Word Corporation w 2007 roku na podstawie internetowego głosowania. Jednak ta lista budzi wiele kontrowersji, bo można było dodatkowo głosować za odpowiednią opłatą. Prawdą jest, że dzisiaj jest trudno stworzyć taki wykaz i ograniczyć go do tylko do siedmiu pozycji. O czym się sam przekonałem, tworząc listę znalazłem naprawdę wiele ciekawych zabytków i żałuję, że niektóre musiałem usunąć. Dlatego zachęcam i Was do stworzenia własnej listy miejsc, które chcielibyście odwiedzić może już w te wakacje! Chciałbym także podziękować moim krewnym: Weronice, Karolinie,
16
Nataszy i Mikołajowi, bez nich wybranie tych siedmiu zabytków byłoby naprawdę trudne.
Pałac Wiatrów, Radżastan (Indie)
Jego oryginalna nazwa brzmi Hawa Mahal i została nadana budowli z uwagi na jej lekką konstrukcję i panującą we wnętrzach lekką, chłodną „bryzę”. Pałac wybudowano w 1799 roku w mieście Jaipur z inicjatywy maharadży Sawai Pratapa Singha, który dedykował go Krysznie, jednemu z hinduskich bogów
SILVA RERUM dlatego kształt budowli przypomina mukut − koronę Kryszny. Według legendy powstał on, by damy dworu mogły z ukrycia obserwować mieszkańców, gdyż w tamtym czasie w Indiach obowiązywało prawo zakazujące publicznej obserwacji kobiet. Z tego też powodu wejście do niego nie znajduje się na głównej ulicy. Zamiast tego mamy wspaniałą fasadę budowli na której znajdują się 953 małe zabudowane transenną balkony tzw. dżarokh, co kojarzy się nam z ulem. Budynek posiada pięć kondygnacji i został zbudowany z czerwonego piaskowca.
Mesa Verde, Kolorado (USA)
Chand Baori, Radżastan (Indie)
Zostajemy w Indiach, by podziwiać coś, czego nikt się nie spodziewał, studnię Chand Baori. Ta budowla z dziewiątego wieku jest wybudowana w taki sposób, aby woda nie wyparowywała w ciepłe, letnie dni. Schodzi się do niej po schodkach, których posiada aż trzy tysiące pięćset, łączą one trzynaście pięter, całość ma ok. 30 metrów głębokości. Studnia znajduje się na przeciwko świątyni Harshat Mata, poświęconej Kamedevie, bogini miłości i radości. Stara legenda mówi, że studnie tę wybudowały duchy w przeciągu jednej nocy.
W stanie Kolorado znajduje się Park Narodowy Mesa Verde, co po hiszpańsku oznacza zielony stół. Nie słynie on jednak z dzikich zwierząt, czy wspaniałych widoków, tylko z ruin. Park ten powstał w 1906 roku, by chronić pozostałości po plemieniu Indian Anasazi, które zasłynęło budowli wykutych w klifach. Zacznijmy jednak od tego, że Anasazi znaczy w języku Indian Navajo, „ci, którzy wychodzą z kanionu”. Dlaczego ich nazwa plemienia nie pochodzi z ich własnego języka? To proste nie wiemy jak się nazywali, bo lud ten nagle znikł około 1300 roku z przyczyn nie do końca wyjaśnionych (np. klęska klimatyczna lub wyjałowienie gleby). Pozostały po nich tylko ich domy, które wybudowali w ścianach kanionu i ich zawartość. Domy te mają nawet po kilka pięter i zbudowane są z kamienia. Każdy budynek posiada także kivy, czyli okrągły, podziemny pokój pełniący funkcję religijną i salonu. Najpopularniejszymi i największymi osadami są Cliff House i Long House.
17
SILVA RERUM Złoty Pawilon, Kioto (Japonia)
Oryginalna nazwa budowli brzmi Kinkaku-ji i znajduje się ona w centrum dawnej stolicy Japonii Kioto. W 1397 roku Szogun Yoshimitsu rozpoczął budowę swojej rezydencji. Jego syn Yoshimochi Ashikaga przekształcił ją w świątynię buddyjską związaną ze szkołą Rinzai. Budynek składa się z dwóch pięter, początkowo pierwsze pełniło funkcje salonu, a drugie kaplicy, na parterze natomiast było mieszkanie Yoshimitsu. Z zewnętrznej strony świątynia pokryta jest warstwą złota. Otoczona jest także przez wspaniały park. Niestety oryginalny budynek spłonął w 1950 roku, obecny budynek jest rekonstrukcją. Warto także wspomnieć o srebrnym pawilonie, zbudowanym przez wnuka Yoshimitsu Yoshimasę na podobieństwo złotego pawilonu. Jest on jednak znacznie mniej okazały.
Bazylika Świętego Marka, Wenecja (Włochy) Gdy w 828 roku kupcy weneccy wykradli szczątki św. Marka z Aleksandrii, pojawił się pomysł, by pochować go na terenie laguny, co było związane z legendą według której podczas wyprawy do Rzymu św. Marek właśnie tu się zatrzymał. Tu spotkał anioła, który po-
18
kazał mu miejsce jego przyszłego pochówku. Święty Marek jest patronem Wenecji, a jego symbol skrzydlaty lew, przytrzymujący otwartą księgę z wyrytymi słowami anioła stał się herbem republiki. Budowę bazyliki zakończono w 832 roku, ale już w 976 roku budowla spłonęła. Oczywiście została odbudowa. Została zaprojektowana w stylu bizantyjskim na planie krzyża greckiego z pięcioma kopułami rozmieszczonymi nad nawami w ramionach krzyża i nad polem w przecięciu się naw. Konstrukcja bazyliki z charakterystycznymi czaszami sklepienia wyraźnie odbiega od popularnej architektury romańskiej i staje się swoistą wizytówką niezależności Republiki Weneckiej. Podobnie jak Pałac Wiatrów posiada niesamowitą, fasadę, wielokrotnie rozbudowywaną i przebudowywaną. Zgodnie z życzeniem doży Domenico Selvo, każdy statek wenecki zobowiązany był do przywożenia darów służących ozdobie nowej świątyni. Stąd różnorodność stylistyczna wielu detali architektonicznych pochodzących z różnych miejsc i wykonanych na przestrzeni długiego czasu. Mimo wszystko kościół zachował swój pierwotny styl. W środku natomiast znajdują się mozaiki wzorowane na bizantyjskich i złoty ołtarz.
SILVA RERUM Kościół Świętego Jerzego w ża i znajduje się pod ziemią w kwadratowym zagłębieniu. Charakterystyczną ceLalibeli, Amhara (Etiopia)
chą kościoła jest motyw greckiego krzyża zdobiący jego dachy. Ołtarz także został wykuty z tego samego kamienia. Konstrukcja jest przykładem stylu aksumskiego. Posiada trzydzieści metrów wysokości i po dwadzieścia pięć metrów szerokości i długości.
Krzyżtopór (Polska)
Kościoły skalne w Lalibeli to grupa jedenastu cennych historycznie i ciekawych architektonicznie obiektów wykutych w litej skale pod koniec XII i na początku XIII wieku. Kościoły zostały ozdobione reliefami. Zostały one zbudowane przez cesarza Gebre Meskela, który według legendy w swojej wizji zobaczył Jerozolimę i postanowił wybudować jej nową wersję. Dlatego zbudował aż jedenaście świątyń. Najsłynniejszym, choć nienajwiększym z nich jest kościół św. Jerzego (Biete Ghiorgis). Jest wykuty z jednego bloku skalnego w kształcie krzy-
„Cudze chwalicie, swego nie znacie, sami nie wiecie, co posiadacie”. To stare polskie przysłowie doskonale pasuje do wyjątkowego miejsca jakim jest Krzyżtopór, pałac, który zanim powstał Wersal był uważany za najbardziej luksusowy pałac w Europie. Powstał z rozkazu wojewody sandomierskiego Krzysztofa Ossolińskiego w miejscowości Ujazd i kosztował więcej, niż wynosił roczny dochód Rzeczpospolitej. Co do luksusów w nim się znajdujących, to warto wspomnieć chociażby o marmurowych żłobach, z których jadły konie, czy sali biesiadnej, której sufit stanowiło akwarium z rybami.
19
SILVA RERUM „Pieśń o Achillesie”, czyli mitologia na nowo pisana Aleksandra Przybysz, 3 TGiPC (p)
Ostatnio spędziłam czas czytając książkę Madeline Miller pt „Pieśń o Achillesie”. Miała ona swoją premierę w 2021 roku, lecz dopiero ostatnio stało się o niej głośno na platformach internetowych. Autorka pokazuje nam, że „pod lśniącą zbroją bohatera kryje się człowiek z krwi i kości.” Akcja dzieła ma swoje miejsce w starożytnej Grecji, za czasów panowania mitoligicznych bogów i podczas wojny o Troję. Główni bohaterowie to tytułowy Achilles i jego bliski przyjaciel Patroklos. Nad Achillesem, synem króla i pięknej nimfy, ciąży straszliwe fatum. Tylko on może zapewnić Grecji wygraną w wyniszczającej wojnie. Ale zwycięstwo dopełni się wtedy, kiedy zginie. Zapowiedź tej tragedii nie opuszcza go ani na krok, lecz Achilles nie żyje w jej cieniu. Jest najpiękniejszym, najsilniejszym i najbardziej utalentowanym synem Grecji, złotym dzieckiem, które z czasem przeistacza się w największego bohatera swoich czasów. Patroklosowi brakuje tego wszystkiego, co ma Achilles. Jest wygnańcem – dziwnym, słabym i nic nieznaczącym. A jednak pewnego dnia między chłopcami zadzierzga się nić przyjaźni, wokół której budowana jest fabuła powieści. Przyjaźń dojrzewa razem z nimi a relacje między nimi rozkwitają w cieniu nieuniknionego fatum. Czytając tę powieść możemy się poczuć jakbyśmy znajdowali się w pięknej Grecji. Historia potrafi rozbawić, uszczęśliwić oraz w finalnej części złamać i doprowadzić do łez. Autorka daje nam kompletnie nowe spojrzenie na wojnę trojańską. Kończąc czytać, czułam pustkę oraz niedosyt, mimo że każdy z nas potrafi opowiedzieć losy głównego bohatera, a związek frazeologiczny „pięta Achillesa” jest nam znany to jednak emocje tak plastycznie przedstawione zmusiły mnie do refleksji.
20
Poleciłabym tę książkę każdej osobie, każdemu wrażliwemu na sztukę czytelnikowi, każdemu wielbicielowi mitologii czy osobie szukającej pięknej romantycznej relacji. „To opowieść o bogach, królach, nieśmiertelnej sławie i ludzkich uczuciach.” Myślę, że każdy wyciągnie z niej lekcję przeznaczoną tylko dla niego i pokocha bohaterów niby znanych, a jednak nie do końca poznanych. Miller Madeline, „Pieśń o Achillesie”, tłum. Urszula SzczepańskaBukowska, Warszawa 2021: Wydawnictwo Albatros Książka zakupiona w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025.
SILVA RERUM Międzynarodowe Targi Książki 2022 p. Agnieszka Karwowska
27 maja 2022 r. uczniowie z Ekonomika wzięli udział w Międzynarodowych Targach Książki w Warszawie. Mamy nadzieję, że zapoznanie się z ofertą wydawniczą i poznanie nowych trendów w literaturze, pozwoli na wzmacnianie postaw czytelniczych do czego na pewno przyczyniły się zakupy wymarzonych książek. Targi to także miejsce w którym można spotkać ulubionych pisarzy. Nam udało się dostać autograf dla czytelników Biblioteki Szkolnej od Katarzyny Bereniki Miszczuk. Wyjazd zorganizowano w ramach działań promujących czytelnictwo realizowanych w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025. Opiekunowie p. Iwona Ostrowska, p. Sylwia Kozyra i p. Agnieszka Karwowska dziękują wszystkim uczestnikom za udany wyjazd. Jesteśmy pod ogromnym wrażeniem Waszej kultury osobistej, dyscypliny i punktualności.
21
POETYCKO Kącik poetycki wiersze Beata Wielgosz zdjęcia Ula Rzepecka 3TGiPC (p)
„We live...” We live to love And be loved. We live to make mistakes. and to learn from them. We live to help and to be needed. We live to believe and that we may be believed. We live to live and to survive.
„Secret” It’s 10 pm. Moonlight illuminates my face. I whisper to the mirror “Just let it go”. Everything goes to waste. I have 99 problems, But you are not one of them. You were always there for me, Since we were 10. Can you teach me how to live like fully? How to be happy? My world is blurry. I don’t know which path I should take. So stay anywhere with me. In a world where lying is the only truth, be it. The wind took my words. Only you know, no one else will hear it.
22
POETYCKO „Goodbye” I watch the clock ticking. He wants to steal our memories. Moments when we walked in the rain, holding hands, as If there is nothing around. These were the happiest moments, despite the bad weather. It was just us, you and me. Remember that old park bench? The one bench that laughed with us? That one bench that cried with us, as it listened to our arguing, and then breathed a sigh of relief, when you hugged me in agreement? So tell me why is it raining, and you’re not here? Why is my hand holding a letter from you, instead of your hand? Why is it only me sitting on that old park bench? My tears mingle with the raindrops, when I read the last words of the letter, saying „goodbye”.
„Happiness” The sun is shining Birds are singing. The wind blows my hair, Whispering melodies in my ear. Notes melt in the air. Nature creates them. Drops reflecting off the water surface, rustle of leaves in the distance. When I close my eyes, I can hear and feel each of those things. This is happiness. My happiness.
23
