Inhoud Deel 1: theorie
Deel 2: praktijk
4
Trainen op chaos-situaties
14 15 trainingsvormen: basis
6
Impliciet leren
44 15 trainingsvormen: medium
8
Voordelen en aandachtspunten
74 15 trainingsvormen: gevorderd
10 Trainingsvormen maken
104 10 trainingsvormen: pro
12 Indeling van het boek
-3-
EBM_2021_06_Trainen_op_Chaos_situaties_(Deel 3)_Binnenwerk.indd 3
11-06-21 14:29
Trainen op chaos-situaties Trainingsvormen met gestructureerde of gestuurde chaos. Steeds meer trainers doen het en willen er meer van weten. Het is een mooie manier van trainen waarin spelers vaak uitgedaagd worden. Maar wat is het eigenlijk precies? Allereerst is het belangrijk om de koppeling te maken naar spelintenties, spelprincipes en je speelwijze. Het woord ‘spelintenties’ zegt eigenlijk al wat het is; de intentie waarmee je traint en speelt. De spelintenties moeten herkenbaar zijn voor jouw team. Herkenbaar voor iedereen die naar jouw team kijkt, maar ook voor de spelers die de intenties moeten uitvoeren. Spelintenties zijn ultieme doelstellingen per teamtaak in het uitvoeren van het voetbal van jouw team. Op de doelstelling ‘bij balwinst proberen wij zo snel mogelijk een doelpoging te creëren’ in de omschakeling naar aanvallen, baseer je vervolgens je spelprincipes die passen bij deze intentie. Spelprincipes zijn de handelingen in gedrag die spelers moeten uitvoeren binnen een teamfunctie. Dit zijn taken die een speler uitvoert in team, linie of individu. Spelprincipes zijn dan ook geen vaststaande momenten in het spel. De
momenten en de situaties kunnen constant variëren. Iets wat goed past bij de term ‘chaos’. Voetbal is één van de meest complexe en chaotische sporten die er is. Tijdens het spel zijn er continue veranderingen. In een wedstrijd zijn er binnen een minuut 4 tot 5 momenten waarin bijvoorbeeld een omschakelmoment terugkomt. De omschakelmomenten zijn natuurlijk niet de enige chaotische momenten in een voetbalwedstrijd. Als we kijken naar het voetbal als spel zijn het wel de omschakelmomenten die het meest chaotisch zijn. Het is de continue variëteit in handelingen voor een speler wat het spel zo chaotisch maakt. Het elke keer maken van de juiste keuze. Er past dus meer bij chaos dan alleen omschakelen. Aan het begin van deze eeuw hanteerde men bij de KNVB 3 teamfuncties: aanvallen, verdedigen en omschakelen. Louis van Gaal zei ooit mooi: ‘Als je niet beide omschakelmomenten benoemt, train je ze ook niet.’ In een voetbaltraining is het dan ook belangrijk dat je de chaotische momenten in de training behoudt. Waar trainers het spel vroeger veel stilleg-4-
EBM_2021_06_Trainen_op_Chaos_situaties_(Deel 3)_Binnenwerk.indd 4
11-06-21 14:29
Chaos warming-up Organisatie en inhoud
Het veld is verdeeld in allemaal vierkanten. In elk vierkant staat een tweetal. De tweetallen spreken onderling af wie nummer 1 en nummer 2 is. Vervolgens doen zij een technische vaardigheid (bijv. kaatsen) in het vakje. Dan roept de trainer nummers op. Bij ‘1’ moeten de nummers 1 een ander vak zoeken en bij ‘2’ doen de nummers 2 dat. Bij ‘3’ moeten beide spelers met de bal samen een ander vak zoeken (tweetal blijft hetzelfde), bij ‘4’ gaat alleen de speler die de bal op dat moment heeft/krijgt naar een ander vak (let wel op dat soms dezelfde nummers dan in een vak komen, dan moet je weer onderling de nummers afspreken). Bij ‘5’ laat je de bal liggen en lopen beide spelers een rondje om een pylon en bij ‘6’ zoeken beide spelers een nieuw vak en een nieuwe medespeler. Na elke wijziging ga je meteen weer verder met de opdracht.
Coaching
In de coaching is het belangrijk om te coachen op kwaliteit binnen de chaotische situaties. De spelers hebben geen directe tegenstander, maar hebben wel ‘last’ van elkaar. Ook moeten de spelers gefocust blijven. Aan het begin zal het even verwarrend en misschien wel grappig zijn, maar het is belangrijk om de link naar de wedstrijd te maken en de belangrijkheid van snel beslissingen nemen te vertellen.
Methodiek
• Het wijzigen van de technische vaardigheid in het vakje. • Andere nummers gebruiken die niet opvolgend zijn. • Je kunt dit ook met drietallen spelen. Of met 6 vakken, indien je over 12 spelers beschikt. • Met 14 spelers kun je een vak leeg laten.
- 14 -
EBM_2021_06_Trainen_op_Chaos_situaties_(Deel 3)_Binnenwerk.indd 14
11-06-21 14:29
Basis 1
- 15 -
EBM_2021_06_Trainen_op_Chaos_situaties_(Deel 3)_Binnenwerk.indd 15
11-06-21 14:29
Cognitietraining Organisatie en inhoud
De spelers worden onderverdeeld in 3 of 4 teams. Er wordt gestart met 1 bal. De spelers krijgen een volgorde hoe ze moeten spelen. Bijvoorbeeld: groen> blauw> rood> groen. Daarnaast heb je 4 vakken waarin je opdrachten kunt benoemen om het extra verwarrend en moeilijk te maken. Bijvoorbeeld: in vak 1+2 verplicht 1x raken en in 3+4 alleen handelen met je verkeerde been. De spelers zijn daarnaast continu in beweging om de bal te ontvangen en na hun pass naar een ander vak te gaan. Elke keer wanneer de spelers het onder de knie hebben, verander je de volgorde of de opdrachten.
Coaching
De kwaliteit aan de bal is bepalend voor de moeilijkheid. Hoe moeilijker je het wilt maken, hoe sneller de passes moeten gaan. Coach spelers individueel op het staan in een vak waar hun ontwikkelpunten liggen. Blijf ook de nadruk leggen op het kijken voordat je de bal ontvangt. Het scannen van de omgeving is zeer belangrijk voor een goede, maar vooral vloeiende uitvoering van het spel.
Methodiek
• Verander de opdrachten in de vakken. Bijvoorbeeld: spelen met het verkeerde been, verplicht 1x raken, verplicht 2x raken, verplicht spelen richting een bepaald vak, verplicht dribbelen naar een ander vak of zoek een kaats met een willekeurig iemand. • Verander de volgorde van de kleuren waar je naartoe moet spelen. • Doe er een 4e team bij met een nieuwe kleur. • Speel met 2 ballen. - 18 -
EBM_2021_06_Trainen_op_Chaos_situaties_(Deel 3)_Binnenwerk.indd 18
11-06-21 14:29
Basis 3
- 19 -
EBM_2021_06_Trainen_op_Chaos_situaties_(Deel 3)_Binnenwerk.indd 19
11-06-21 14:29
1:1 +K naar 3+K : 2+K Organisatie en inhoud
Er wordt gestart met bal 1. Dit is een pass van naast het doel, naar de zijkant. Deze speler neemt de bal aan naar binnen en krijgt druk van de rode speler recht voor hem. Dit is een korte 1:1. Deze actie duurt namelijk 5 seconden en na 1 schot is het spel klaar. Zodra bal 1 uit het spel is, starten we met bal 2. Beide spelers van rood komen erin en ook de speler van blauw die bal 1 inspeelt, komt erbij. Het wordt vervolgens 3:2 in het veld.
Coaching
Ook hier kun je de nadruk leggen in de manier van spelen binnen je speelwijze zoals jij dat wilt zien. Maak directe druk na de 1:1 belangrijk of snel aanvallen richting de goal. Zorgen dat je de as dicht houdt als 2-tal of heel erg vooruit verdedigen. Dit zou je weer kunnen combineren met triggers om druk uit te oefenen wanneer deze momenten voorkomen. Ook de samenwerking binnen het kantelen van het 2-tal kan terugkomen.
Methodiek
• Speel met een schotklok van maximaal 20 seconden. • De plek waar bal 1 ingespeeld wordt, ook een 3e speler in laten dribbelen voor een 3:3.
- 58 -
EBM_2021_06_Trainen_op_Chaos_situaties_(Deel 3)_Binnenwerk.indd 58
11-06-21 14:29
Medium 8
- 59 -
EBM_2021_06_Trainen_op_Chaos_situaties_(Deel 3)_Binnenwerk.indd 59
11-06-21 14:29
Partijspel 1:1 naar 4:4 Organisatie en inhoud
In deze vorm volgen de 1:1-duels elkaar op. In de tekening zijn, om het overzicht te behouden, alleen de eerste 2 acties getekend. De vorm begint rechts onderin waarbij de blauw speler op het teken van de trainer zijn dribbel inzet en de rode speler probeert te verdedigen (op het witte veld). Zodra de bal uit het spel is of er is gescoord, moet de rode speler die staat te wachten bij de doelen waarop gescoord moet worden (rechtsboven) meteen indribbelen. De rode en blauwe speler die zijn begonnen, sprinten er vervolgens achteraan. Het wordt dan een 2:2. Dit gaat zo door naar de volgende (3:3) tot er rechtsonder gescoord wordt vanuit een 4:4.
Coaching
De coaching van de trainer ligt in deze vorm op de 1:1-vaardigheden, waarbij er gelet wordt op de omschakelmomenten na een handeling. Spelers zullen alert gemaakt moeten worden op dat er na elke actie een nieuwe handeling volgt. De 4 schakelacties volgen
elkaar snel op. De handelingen die jij vraagt binnen de omschakeling zullen duidelijk gemaakt moeten worden aan de spelers en herkenbaar zijn binnen de chaos.
Methodiek
• Op elk veld 2:2 spelen. Er worden dan 4 partijen 2:2 gespeeld waarbij de doelgebieden door elkaar lopen. • In plaats van dat iedereen opbouwend in aantallen meeloopt naar de volgende startsituatie, laat je alleen een teamgenoot van de speler aan de bal mee sprinten. Het wordt dan een 2:1. • Er wordt wel om en om in de hoeken begonnen, maar je mag op elk doel scoren, behalve bij het vak waar je begint. Je mag dus zelf de richting bepalen. De volgorde van starten blijft wel hetzelfde dus er zal beter gekeken moeten worden waar je heen moet om te verdedigen.
- 122 -
EBM_2021_06_Trainen_op_Chaos_situaties_(Deel 3)_Binnenwerk.indd 122
11-06-21 14:29
Pro 10
- 123 -
EBM_2021_06_Trainen_op_Chaos_situaties_(Deel 3)_Binnenwerk.indd 123
11-06-21 14:29
3:1 naar 4:4 +1 Organisatie en inhoud
We starten met een 2:1 + 1 neutrale speler in het middenvak. Wanneer de bal onderschept of uitgaat, is de bal voor rood. Alle 3 de rode spelers + de 2 overige blauwe spelers doen dan mee in een 4:4 +1 in het grote vak. De rode spelers verdedigen de rode doeltjes en scoren tegenover hun doelen in het eindvak of in de blauwe doeltjes. De blauwe spelers verdedigen de blauwe doeltjes en scoren in de rode doelen of over de gele dribbellijn. De chaos zit hem in de weerstand van een tegenstander en de verschillende manieren van scoren. Over de dribbellijn mag gedribbeld worden om te scoren. In het eindvak moet iemand de bal ontvangen na het dieplopen zonder bal (maak een lang eindvak).
Coaching
In deze vorm kun je meerdere aspecten belangrijk maken. De manier van scoren kan bepalend zijn voor het spel van het team aan de bal. Waar rood moet scoren in een eindvak, zullen zij meer diepteloopacties maken. Voor blauw geldt hetzelfde in het dribbelen uit een drukke situatie. Daarbij is overzicht ook heel belangrijk omdat scoren op de kleine doeltjes ook nog steeds kan.
Methodiek
• De trainer bepaalt (door geel of oranje te roepen) welke extra mogelijkheid om te scoren gebruikt mag worden door beide teams. • Elk team verdedigt zijn doel en mag scoren op de 3 andere scoringsmogelijkheden. • Speel met 4 teams (waarvan elke keer 2 kleuren bij elkaar horen wanneer ze de bal hebben) die elk een scoringsmogelijkheid verdedigen. • Elk team heeft maar 1 (wisselende) plek van scoren. Bijvoorbeeld: blauw scoort op geel en rood scoort in het vak met de diepteloopactie (groen).
- 82 -
EBM_2021_06_Trainen_op_Chaos_situaties_(Deel 3)_Binnenwerk.indd 82
11-06-21 14:29
Gevorderd 5
- 83 -
EBM_2021_06_Trainen_op_Chaos_situaties_(Deel 3)_Binnenwerk.indd 83
11-06-21 14:29
NIEUW! Spelprincipes: methodische stappen (1)
NIEUW! Spelprincipes: methodische stappen (1)
De oefenstof-assistent voor iedere voetbaltrainer en jeugdopleiding
De oefenstof-assistent voor iedere voetbaltrainer en jeugdopleiding
In dit boek wordt voor 6 spelprincipes een methodische oefenstof-lijn in meer dan 100 trainingsvormen uitgewerkt. Geschikt voor trainers van prof-, amateur- én jeugdspelers. Ook zal iedere Hoofd Opleiding geholpen zijn met de suggesties die in dit boek van de hand worden gedaan.
In dit boek wordt voor 6 spelprincipes een methodische oefenstof-lijn in meer dan 75 trainingsvormen uitgewerkt. Geschikt voor trainers van prof-, amateur- én jeugdspelers. Ook zal iedere Hoofd Opleiding geholpen zijn met de suggesties die in dit boek van de hand worden gedaan.
In dit boek: • 160 pagina’s • Wat zijn spelprincipes? • 4 spelprincipes voor de teamfunctie aanvallen • 2 spelprincipes voor de teamfunctie omschakelen na balverlies
In dit boek: • 144 pagina’s • 4 spelprincipes voor de teamfunctie verdedigen • 2 spelprincipes voor de teamfunctie omschakelen na balverovering • Spelplezier als spelprincipe
€17,95 per stuk, of beide boeken met korting voor €30,-
EBM_2021_06_Trainen_op_Chaos_situaties_(Deel 3)_Binnenwerk.indd 124
Verkrijgbaar via www.voetbaltrainer.nl
11-06-21 14:29