Echomove artistic magazine 09

artistic magazine Διμηνιαία Έκδοση Τεύχος: 9 2012 ΕΚΔΟΤΗΣ/ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Αλέξανδρος Γερασίμου ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Κατερίνα Χατζή ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ: Γιάννης Βοζίκης ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Η ομάδα του καφέ σκύλου ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ/ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ: Αλέξανδρος Γερασίμου, Κατερίνα Κυρμιζή, Σπύρος Ανδρεόπουλος, Κωνσταντίνα Γεωργίου, Στέφανος Γούναρης, Γιάννης Βοζίκης, Λεωνίδας Δανέζος, Julie Loi, Κατερίνα Χατζή, Κωνσταντίνος Χιώτης, Η ομάδα του καφέ σκύλου, Μαρία Τριζέλλη, Ασπασία Μπακογιάννη, Νίκος Πάλλης, Αλεξάνδρα Κανάκη, Η ομάδα του Athens Video Art Festival, Νεφέλη Καριοφύλλη, Βαγγελιώ Χρηστίδου, Γιώργος Σταυρακέλλης, Παναγιώτης Βέτσικας, Μιχάλης Μειμάρογλου, Κατερίνα Γούναρη, Μανώλης Λαγουτάρης, Κική Μουρατίδου, Γιάννης Κόσυβας,Τάσος Βαμβακάς, Έφη Πολίτη, Τάκης Νικολόπουλος, Ζωή Μπαλίκου, Δημήτρης Καρβουντζής, Μάντη Λυκερίδου, Φιλιώ Λούβαρη, Στράτος Γιάνναρος, Δημήτρης Επικούρης, Μαρία Καστανή, Θεόφιλος Μπαγιάστας, Δροσιά Καραπιπέρη, Ανδρέας Βιολάρης, Άρτεμις Αντωνοπούλου, Η ομάδα του Medasset, Κατερίνα Σπύρου, Μυρτώ Φοίφα, Ηλίας Μάρκου, Κάλλια Δρόσου, Αλέξανδρος Καψοκαβάδης, Μαριάνθη Βατή ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Αλέξανδρος Γερασίμου, Alcalica, Μανώλης Λαγουτάρης, Μαρία Τριζέλλη, Κική Μουρατίδου, Η ομάδα του καφέ σκύλου, Νίκος Πάλλης, Στέφανος Γούναρης, Η ομάδα του Athens Video Art Festival, Γιάννης Κόσυβας, Τάσος Βαμβακάς, Έφη Πολίτη, Τάκης Νικολόπουλος, Ζωή Μπαλίκου, Δημήτρης Καρβουντζής, Μάντη Λυκερίδου, Κατερίνα Γούναρη, Μυρτώ Φοίφα, Ηλίας Μάρκου, Βαγγελιώ Χρηστίδου, Φοίβη Πετρούλια, Ηλίας Κοτσιρέας, Ανδρέας Βιολάρης, Gilles Lefrancq ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ/ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Ασπασία Μπακογιάννη (aspampako@yahoo.gr) ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: Μυρτώ Φοίφα ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: Κάλλια Δρόσου ΦΛΑΣ ΜΠΑΚ: Αλέξανδρος Καψοκαβάδης ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ: Καφέ σκύλος productions (kafeskylosproductions@gmail.com) ΤΥΠΟΣ: Καφέ σκύλος productions ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ/ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ/ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Η ομάδα του καφέ σκύλου WEB: www.echomove.gr, www.facebook.com/pages/echomove-artisticmagazine, myspace.com/echomove, issuu.com/echomove ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: echomovemag@gmail.com, tel (+30) 6956610300 Το περιοδικό echomove κυκλοφορεί κάθε δίμηνο από τον αστικό μη κερδοσκοπικό σύλλογο Αστικές Δράσεις. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή μερική ή ολική του περιεχομένου του περιοδικού με οποιονδήποτε τρόπο μόνο με τη προηγούμενη έγκριση του εκδότη.

4

9 2012

Kείμενο: Αλέξανδρος Γερασίμου

ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο KANON…

Μ

ετά από ένα μεγάλο και μακρύ ζεστό καλοκαίρι που λόγω εποχής δείχνει τον τρόπο πώς να οδηγήσουμε τον εαυτό μας σε πράγματα πιο απλά, πιο γήινα, πιο γνήσια και εν τέλει πιο ουσιαστικά ερχόμαστε σε ένα άγνωστο φθινόπωρο που μέχρι στιγμής κρατάει την θερμοκρασία της προηγούμενης εποχής αλλά εκ φύσεως μας συμπαρασύρει σιγά σιγά σε ένα σμπαράλιασμα επιβεβαιώνοντας με τον πιο τρανταχτό τρόπο την αιχμαλωσία στην οποία βρισκόμαστε όλοι τα τελευταία χρόνια. Το πιο δύσκολο όμως από όλα είναι η εσωτερική αιχμαλωσία αυτής της ψυχής, της καρδιάς και του μυαλού που προφανώς κάνει στην μπάντα την εσωτερική μας ηρεμία άρα και τη ματιά με την οποία προσεγγίζουμε τα πράγματα και τις καταστάσεις. Φυσικά η επόμενη κίνηση θα είναι σπασμωδική και θα πάει σφαίρα από το εσωτερικό περιβάλλον στο εξωτερικό… Ακούω σε συνέχειες το σάουντρακ που άρχισα να στήνω το καλοκαίρι… φτιαγμένο από μουσικούς, καλλιτέχνες, δημιουργούς και σχήματα (τώρα η ονοματοδοσία δεν έχει και τόσο σημασία, ο καθένας θα βρει τις μουσικές που θέλει να βρει) που πάνε το πράγμα παρακάτω δείχνοντας ξεκάθαρα πως πρέπει να υπάρχει η

Editorial?

εξέλιξη των πραγμάτων… Αυτό ισχύει για την μουσική, ισχύει και για την κοινωνία βέβαια. Αρα το επόμενο ερώτημα το οποίο γεννήθηκε και στο οποίο πρέπει να απαντήσουμε όλοι μας –συμπεριλαμβανομένου και του γράφοντα- είναι το πώς επιτρέπουμε εμείς αυτήν την αιχμαλωσία που πάει να γίνει ο καινούργιος κανόνας στα πράγματα… Κάτι που το κατάλαβαν πρόσφατα οι Γάλλοι, οι Ισπανοί και οι Πορτογάλοι και το επιβεβαιώνουν έμπρακτα με τις μεγάλες σε όγκο κινητοποιήσεις τους… Κάτι που το κατάλαβαν εγκαίρως και οι δικοί μας Palurria και την έκαναν από αυτή την αστεία κατάσταση γράφοντας στην τελευταία τους δισκογραφική εργασία με την οποία μας αποχαιρέτησαν το «Kanon» ένα πανέμορφο θέμα που φτιάχτηκε με στίχους απλούς, γήινους, γνήσιους και εν τέλει πιο ουσιαστικούς που σε επαναφέρουν απότομα στην πραγματικότητα. Προφανώς είχαν στο μυαλό τους το Kanun το μυσταγωγικό όργανο της Ανατολής, που βγαίνει από τη λέξη κανονάκι, που βγαίνει από τη λέξη κανόνας… Καινούργιος είναι ο Kanon από το «Kanon» των Palurria (στίχοι: Tsiko, μουσική: Tsiko, Dr Aja, K. Haller, Strider, cd: Electrifying Nature, 2010, Cantini). Η παραπάνω φωτογραφία είναι καρέ της ταινίας “Lebanon” (2009) του Samuel Maoz.

2012 9

5

Περιεχόμενα Τους βλέπεις; Stop whispering, start SHOUTING Η εποχή του Fusion και της Latin Jazz Ρίγανη Fall ΜΑΓΔΑ ΚΑΝΔΥΛΙΑΡΗ Εγκέφαλος, Νευρικό Σύστημα και Αναπνοή

HIS MAJESTY THE KING OF SPAIN Γάλα Γαϊδούρας ΘΙΑΣΟΣ ΗΛΙΑ ΚΑΡΕΛΛΑ ΜΕΣΟΓΕΙΟΤΟΠΙΑ Electra’s Secrets Αγρόκτημα Φοίφα

28 32 38

ΣΚΕΨΕΙΣ ΠΕΡΙ…ΣΠΟΡΩΝ

ΔΟΥΛΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΜΠΛΟΥΖ

AVAF Chapter #9

40 48 52

Σοβιετικός επαναστατικός κινηματογράφος (Μέρος 6ο)

57

Jazz a Juan 2012 Φτιάξτο μόνος σου (Μέρος 2ο ) NO WOMAN NO MLAR (Μέρος 1ο ) Πρωτοχρονιά

6

8 10 15 18 20 26

9 2012

ΜΑΤ ΣΕ 2 ΥΦΕΣΕΙΣ: Ψέμα σαν αλήθεια Ο πράσινος πετροφάγος Μια ιστορία δύναμης... Γένους Θηλυκού! (Μέρος 1ο) MEDASSET AMONG THE ANTS

64 69 72 82 86 92 94

100 104 120 126 132 136

Κείμενο: Γιάννης Βοζίκης

Τους βλέπεις; Τους βλέπεις; Κρεμασμένοι από την πλώρη φωνάζουν. Εκεί, μέρες τώρα, μήνες, χρόνια. Κανείς δεν μπορεί να τους κουνήσει. Μόνο το δίκιο τους κι ο νόμος τους υπαγορεύουν τις πράξεις τους. Τους βλέπεις; Οι άλλοι, καλοντυμένοι και άξιοι της θέσης τους χτυπούν τα χέρια τους στο τραπέζι της αίθουσας του δικαστηρίου ζητώντας τα κεφάλια τους. Χα! Μα εκείνοι γελάνε και πιάνονται πιο σφιχτά από την πλώρη. Τους βλέπεις;

8

9 2012

Κείμενο: Σπύρος Ανδρεόπουλος

10

9 2012

Δεν μπορούμε πια να προσποιούμαστε πως δεν αντιλαμβανόμαστε τι συμβαίνει. Όχι μόνο γιατί έχουμε αφήσει πίσω μας εδώ και καιρό ακόμα και την τελευταία απειροελάχιστη υποψία της πολυτέλειας της όποιας αυταπάτης. Μα κυρίως, γιατί έχουμε ήδη βουλιάξει στο βούρκο. Ήδη ματώνουμε. Δεν μπορούμε να μιλάμε πια για ‘σημάδια’. Ο όρος αυτός μπορεί να σταθεί μοναχά όταν αναφέρεται σε καταστάσεις που προμηνύουν ένα δυσοίωνο μέλλον, ένα χειρότερο ‘αύριο’. Αυτό το αύριο, δυστυχώς, είναι εδώ, σήμερα. Το δυσοίωνο αυτό μέλλον το ζούμε εδώ και τώρα. Εδώ και τώρα ο Δήμαρχος Αθηναίων δηλώνει: «Νοείται άραγε σε μία δημοκρατία δικαίωμα κατάληψης δημόσιου χώρου; Η απάντηση είναι αρνητική. Αφού ο δημόσιος χώρος εξ ορισμού ανήκει στο σύνολο των πολιτών, τις επιμέρους ειδικότερες χρήσεις του τις αποφασίζει η εκάστοτε αρμόδια, άρα και δημοκρατικά υπεύθυνη, εκλεγμένη, Αρχή. Ο κατειλημμένος από μια

ομάδα χώρος αποβάλλει αυτομάτως τον δημόσιο χαρακτήρα του, καθώς περιέρχεται στη φυσική εξουσίαση μιας μειοψηφίας που δεν έχει καμιά δημοκρατική νομιμοποίηση και δεν εγγυάται καμιά ελευθερία για κανέναν, προπάντων για τους διαφωνούντες.» Οι ίδιοι οι εκπρόσωποι του συστήματος αυτο-ακυρώνονται. Οι ίδιοι αποτελούν τη μειοψηφία που εξουσιάζει το Δημόσιο χώρο και όχι μόνο δεν εγγυώνται καμία ελευθερία, μα αντιθέτως την περιορίζουν με σταθερά και αποφασισμένα βήματα εις βάρος των διαφωνούντων πολιτών. Κι εσύ αναρωτιέσαι σε ποιά δημοκρατία επιτρέπεται σε μία ομάδα από φασίστες - δολοφόνους να καταλαμβάνουν την κεντρική πλατεία της πρωτεύουσας προς δημιουργία εντυπώσεων, χωρίς την παραμικρή αντίδραση από την πολιτεία. Σε ποιά δημοκρατία μπορεί ένας εκλεγμένος φασίστας βουλευτής να δηλώνει πως «Το Σύνταγμα προβλέπει το δικαίωμα συνάθροισης Ελλήνων και όχι αλ-

2012 9

11

λοδαπών». Ίσως σ’ εκείνη τη δημοκρατία όπου ο ίδιος Δήμαρχος, αντί να διώχνει τους φασίστες από το Σύνταγμα, στέλνει τα ΜΑΤ να καταστείλουν κινήσεις πολιτών που ενδιαφέρονται για τη γειτονιά τους, όπως στη Δημοτική Αγορά της Κυψέλης. Σ’ εκείνη τη δημοκρατία όπου ο Δημόσιος χώρος και η Δημόσια περιουσία θεωρούνται κτήμα των δημοκρατικά, υπεύθυνων εκλεγμένων Αρχών και ξεπουλιούνται κατά το δοκούν. Σ’ εκείνη τη δημοκρατία όπου οι πολίτες, παραδομένοι, ανέχονται τα πάντα με σκυμμένο το κεφάλι, είτε από το φόβο, είτε από την ανέχεια. Σ’ εκείνη τη δημοκρατία όπου οι πολίτες έχουν ίσως ξεχάσει πως αυτός ο Δημόσιος χώρος τους ανήκει. Ίσως αυτή να είναι και η τελευταία χρησιμότητα της τέχνης στο Δημόσιο χώρο. Να προσπαθήσει να θυμίσει στους πολίτες πως ακόμα και τώρα, που δεν μπορούν πια να αγοράσουν την καλύτερη τηλεόραση, που δεν μπορούν να πάρουν καταναλωτικό δάνειο για να πάνε διακοπές, που δεν μπορούν να μετακομίσουν μακριά από το άσχημο κέντρο της πόλης, υπάρχει ένας χώρος που ακόμα τους ανήκει. Ένας δικός τους χώρος που θα αντιλαλεί τη δική τους φωνή δυνατά και ελεύθερα.

Και δεν μπορούμε πια να αναφερόμαστε στο Δημόσιο χώρο εννοώντας μόνο τις πλατείες, τα πάρκα και τους δρόμους. Το διαδίκτυο, τα δημόσια Μ.Μ.Ε., όλο το δημόσιο σύστημα πρέπει να είναι κοινωνοί της ελεύθερης έκφρασης στις μέρες μας. Αυτές τις επικίνδυνες μέρες μας. Δεν θα έρθουν, λοιπόν, αύριο οι χειρότερες μέρες, σήμερα είναι οι χειρότερες μέρες. Κι εσύ αναρωτιέσαι για τί τελικά αξίζει να παλέψει κανείς; Για τη ζωή του; Μα αν μέρα τη μέρα, φοβάσαι όλο και περισσότερο να βγείς από το σπίτι σου, δεν μπορείς να ζήσεις τα παιδιά σου, αν ολοένα χάνεις την αξιοπρέπειά σου, αν σε φιμώνουν μέχρι να ξεχάσεις την ίδια σου τη φωνή; Αν φτάσεις εκεί, τότε αυτό το λες ζωή; Αν πραγματικά η ζωή είναι κάτι καλύτερο, πάλεψε για να μη φτάσεις μέχρι εκεί, τώρα που μπορείς. Αν πραγματικά αξίζει, τίμησέ την όπως της αντιστοιχεί. Και αν παρ’ όλα αυτά εξακολουθείς και δεν καταλαβαίνεις τι γίνεται κοιτώντας γύρω σου, κοίτα μέσα σου και ρώτα τον εαυτό σου πως αντέχει ακόμα να ψιθυρίζει…

Stop whispering, start SHOUTING

2012 9

13

Κείμενο: Παναγιώτης Βέτσικας

H εποχή του fusion και της Latin jazz

Τ

ο fusion (ελληνικά “σύντηξη”), σαν μουσικό είδος, έχει τις ρίζες στο pop και rock της δεκαετίας του ‘60, αλλά και σε άλλα ρεύματα όπως η soul, το funk και το R&Β. Δημιουργήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ‘60 σαν ένα κράμα jazz και rock. Τον δρόμο άνοιξαν καλλιτέχνες όπως ο Larry Coryell και η μπάντα του Eleventh House (με τον Alphonso Mouzon στα τύμπανα), ο Τony Williams και οι Lifetime (με τον John

ΜcLaughlin στη κιθάρα) και ο Miles Davis (με το άλμπουμ “Bitches Brew”), ενσωματώνοντας rock ρυθμούς, ηλεκτρονικά και μεγάλης διάρκειας συνθέσεις. Έτσι, “μηδενίστηκαν” όλα τα στοιχεία που χαρακτήριζαν τη μέχρι τότε jazz, δηλαδή o ρυθμός swing και η σύνδεση με τα blues. Ο όρος “fusion” χρησιμοποιήθηκε από ‘κει και πέρα για να συμπεριλάβει μια μεγάλη γκάμα συγκροτημάτων και ανεξάρτητων μου-

2012 9

15

σικών, όπως τους Mahavishnu Orchestra του John McLaughlin, τους Weather Report και τους Return To Forever του Chick Corea. Η έμφαση στον αυτοσχεδιασμό και η μουσικότητα παρέμειναν σταθερές, συνδέοντας το fusion με την ιστορία της jazz, παρ’ ‘ολες τις επικρίσεις που δέχτηκαν οι μουσικοί του fusion ότι“ξεπουλήθηκαν”σε εμπορικά συμφέροντα. Σήμερα βέβαια, αυτά τα πρώτα πειράματα ακούγονται ελάχιστα εμπορικά, προκαλώντας τον ακροατή να συμμετάσχει σε μουσική υψηλής δημιουργικής αξίας. Στα μέσα της δεκαετίας του ‘70, το fusion εκφυλίστηκε σε μια παραλλαγή easy listening και R&B μουσικής με κανένα ουσιαστικό ενδιαφέρον από συνθετικής ή εκτελεστικής πλευράς. Σαν μουσική φόρμα, επανήλθε τη δεκαετία του ‘80 με αξιόλογους μουσικούς όπως οι κιθαρίστες Pat Metheny, John Scofield και John Abercrombie. Ακόμα και ο Ornette Coleman βοήθησε να βρεί η μουσική αυτή νέες κατευθύνσεις.

Latin Jazz Η εισαγωγή latin στοιχείων στη jazz άρχισε σχεδόν με τη γένεση της jazz και κατά μεγάλο βαθμό οφείλεται στην ανάμειξη διαφόρων πολιτισμών στη Νέα Ορλεάνη. Ο Jelly Roll Morton έλεγε ότι η μουσική του έχει μια “ισπανική χροιά” (spanish tinge) στα μέσα της δεκαετίας του ‘20. Ο Duke Ellington (και άλλοι), χρησιμοποιούσαν στις μπάντες τους λατίνους μουσικούς.

Mια κυρίαρχη παρουσία στην εξάπλωση της latin jazz ήταν ο τρομπετίστας και ενορχηστρωτής Mario Bauza, που εισήγαγε πολλά στοιχεία κουβανέζικης προέλευσης από την

16

9 2012

πατρίδα του Αβάνα, αρχικά στη μεγάλη μπάντα του Chick Webb (τη δεκαετία του ‘30 ) και αργότερα στις μπάντες του Fletcher Henderson και του Cab Calloway. Δουλεύοντας με τον Dizzy Gillespie στην ορχήστρα του Cab Calloway (τέλος της δεκαετίας του ‘30), ο Bauza καθαρά επηρέασε τα big bands του Gillespie στα μέσα της δεκαετίας του ‘40 και εμφύσησε μια συνεχόμενη αγάπη του Dizzy για την latin jazz, που ήταν φανερή σ’ όλη την υπόλοιπη καριέρα του. O Bauza τη δεκαετία του ‘40 έγινε ο κινητήριος μοχλός της μπάντας Machito‘s Afro-Cubans, μια μπάντα που δημιουργήθηκε από τον γαμπρό του Frank Grillo που είχε το ψευδώνυμο Machito. Στις δεκαετίες των ‘50 και ‘60 υπήρχε ένα συνεχόμενο φλερτ με τους λάτιν ρυθμούς. Επιπλέον προστέθηκαν και στοιχεία της βραζιλιάνικης σάμπα, την εποχή της bossa nova.

H latin jazz εξαπλώθηκε ακόμα περισσότερο τις δεκαετίες ‘80 και ‘90 για να συμπεριλάβει σχήματα με αυτοσχεδιαστές πρώτης γραμμής, αλλά και μια μίξη αμερικανών και λατίνων μουσικών που δημιούργησαν μερική από την πιό ενδιαφέρουσα μουσική της jazz σκηνής. Η πιο πρόσφατη αναγέννηση της latin jazz πυροδοτήθηκε από την εισροή πολλών λατίνων μουσικών (μερικοί διωγμένοι από την Κούβα του Φιντέλ Κάστρο) που ψάχνουν για μεγαλύτερες ευκαιρίες στη Νέα Υόρκη και την Φλόριντα. Υπάρχει επίσης η αίσθηση ότι η συχνά έντονη, αλλά πάντα χορευτική, πολυρυθμική ποιότητα της μουσικής έχει δημιουργήσει ένα ευρύτερο ακροατήριο για τη jazz γενικότερα.

Κείμενο: Μαρία Τριζέλλη, Φωτογραφία: Αλέξανδρος Γερασίμου

Ρίγανη

ρίγανη είναι το πιο γνωστό μπαχαρικό στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει ελληνικό σπίτι που να μην χρησιμοποιεί τη ρίγανη για να αρωματίσει τις σαλάτες, τα μαγειρευτά και κυρίως τα ψητά.Η ρίγανη φυτεύεται σε όλα τα εδάφη όμως η καλύτερης ποιότητας ρίγανη φυτρώνει σε πολύ ξερά και ηλιόλουστα εδάφη. Οσο λιγότερη υγρασία υπάρχει τόσο μεγαλύτερη είναι η περιεκτικότητα της σε αιθέρια έλαια. Είναι θάμνος πολυετές και συναντάται από παραθαλάσσιες περιοχές μέχρι και σε βουνά με μεγάλο υψόμετρο στο οποίο σε συνδυασμό με μεγάλη ηλιοφάνεια δίνει εξαιρετικό άρωμα . Πολλαπλασιάζεται με το σπόρο καθώς και με καταβολάδες από το φυτό. Αρχίζει να φυτρώνει προς το τέλος του χειμώνα μέχρι την άνοιξη και ανθοφορεί μέσα στο καλοκαίρι ανάλογα με το υψόμετρο την υγρασία και την ηλιοφάνεια. Μπορεί εύκολα να καλλιεργηθεί μιας και δεν χρήζει ιδιαίτερης προσπάθειας στην ανάπτυξη του φυτού. Το πότισμα του φυτού πρέπει να είναι λιγοστό στην

Η

18

9 2012

αρχή και στην συνέχεια πρέπει να διακοπεί τουλάχιστον δύο μήνες πριν τη συγκομιδή για την καλύτερη ποιότητα της ρίγανης. Η συγκομιδή της ρίγανης γίνεται το καλοκαίρι όταν το φυτό είναι σε πλήρη ανθοφορία. Αποξηραίνεται σε δροσερό μέρος για να διατηρήσει το πράσινο ζωηρό της χρώμα. Μετά καθαρίζεται από τα ξηλώδη μέρη του φυτού τρίβεται και κοσκινίζεται και μετά συσκευάζεται άμεσα για να διατηρηθεί το άρωμα της. Οι χρήσεις της ρίγανης είναι πολλές. Ψητά ψάρια ,κοτόπουλα, και κρεατικά αρωματίζονται άριστα με τη ρίγανη. Επίσης σε μαγειρευτά φαγητά καθώς και πίτσες, τυρόπιτες χαρίζει μια ιδιαίτερη γεύση. Ακόμα η αντισηπτική της δράση την κάνει ιδιαίτερα αποτελεσματική στην μείωση των μικροβίων και βακτηριδίων που περιέχουν οι τροφές. Στην φαρμακευτική χρησιμοποιείται το αιθέριο έλαιο της ρίγανης. Σαν αφέψημα βοηθάει στην αντιμετώπιση του πονοκεφάλου και των πονόδοντων.

Φωτογραφία: Alcalica

Fall

20

9 2012

2012 9

21

22

9 2012

2012 9

23

24

9 2012

Συνέντευξη: Αλέξανδρος Γερασίμου

ΜΑΓΔΑ ΚΑΝΔΥΛΙΑΡΗ: Μια ξεχωριστή ραδιοφωνική άποψη στο νησί των Φαιάκων… Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή… Πότε ξεκίνησες να κάνεις ραδιόφωνο; Έχω περίπου δύο χρόνια που ασχολούμαι με το ραδιόφωνο. Ήρθα σε επαφή με τον σταθμό κάπως τυχαία (για να παρακολουθήσω την εκπομπή ενός φίλου). Η αλήθεια είναι πως μ’άρεσε πολύ το συγκεκριμένο περιβάλλον αλλά και όλη η διαδικασία που δίνει την δυνατότητα να μιλήσω εγώ ή να διαλέξω εγώ μουσική για κάποιον στο ταξί, για κάποιον στην Γερμανία, για κάποιον χαρούμενο ή για κάποιον που έχει τις μαύρες του. Όλο αυτό έμοιαζε τόσο τρομακτικό στην αρχή, αλλά και άλλο τόσο δελεαστικό, όπως και τώρα άλλωστε. Κάθε Τρίτη 22:00-24:00 & Πέμπτη 20:0022:00 σε συναντάμε στο ραδιοφωνικό σταθμό KYMA FM της πόλης της Κέρκυρας.Πως θα περιέγραφες την εκπομπή σου και ποιές είναι οι πηγές έμπνευσης, τα ερεθίσματα όταν περνάς την πόρτα του στούντιο ; Όσον αφορά στη πηγή έμπνευσης παρατηρώ πως όταν ακόμα διαλέγω τραγούδια συναντώ λέξεις, στίχους και μελωδίες που μου απευθύνονται. Η διαδικασία της προετοιμασίας καταλήγει , ασυνείδητα, κάθε φορά με την μορφή ψυχοθεραπείας. Από κει και έπειτα κατά την διάρκεια της εκπομπής δεν παίζει ρόλο τι θέλω να ακούσω εγώ, ούτε και όμως αυτό που θέλει να ακούσει ο ακροατής. Φαίνεται παράδοξο. Σκοπός όμως δεν είναι να παίξεις κάτι που ξέρει ότι θέλει να ακούσει, αυτό άλλωστε μπορεί να το κάνει ανά πάσα στιγμή στο Internet. Το όμορφο είναι να μοιραστείς μαζί του κάτι που δεν ήξερε ότι ήθελε. Έναν ξεχασμένο στίχο, μια μελωδία που κάτι του θυμίζει, μια ιστορία που μοιάζει με την δική του. Από την άλλη είναι και τα τραγούδια. Αυτά και αν έχουν ιστορίες να πουν. Πότε γράφτηκαν; Πού; Για ποιον; Όλα έχουν ένα λόγο ύπαρξης. Αυτοί οι λόγοι τους είναι που συνιστούν και το ερέθισμα της δικής μου εκπομπής. Τελικά τι είναι το ραδιόφωνο ; Μια μορφή επικοινωνίας, φαινόμενο που μπορεί να λειτουργήσει πολιτισμικά και παράπλευρα ή κάτι που

26

9 2012

έχουμε περισσότερο ανάγκη ο καθένας από εμάς αλλά και συνολικά σαν κοινωνία; Πρώτα πρώτα είναι μέσο. Θα μπορούσε άρα εν δυνάμει να είναι όλα αυτά. Ο ρόλος όμως του κάθε σταθμού προσδιορίζεται από την σχέση παραγωγούακροατή και περιορίζεται ή διευρύνεται από το τι προσφέρεται να προσφέρει ο μεν και τι να λάβει ο δε. Για αυτό και κάθε ραδιοφωνικός σταθμός έχει ένα δικό του κοινό, επειδή το ραδιόφωνο διαλέγοντας τον ρόλο του διαλέγει κ το κοινό του. Πιστευεις ότι εξυπηρετεί κάτι και έχει νόημα ένα εξειδικευμένο ραδιόφωνο στις μέρες μας ή μια πιο ελεύθερη και ανοιχτή διάθεση από πλευράς διευθυντών προγραμμάτων και παραγωγών έχει να προσφέρει περισσότερα στο κοινό; Η αλήθεια είναι πως ένας παραγωγός καλό είναι να ξέρει τα τραγούδια του, το ιστορικό τους πλαίσιο ή έστω μια γενικότερη ιδέα πάνω σ αυτά. Ένα εξειδικευμένο ραδιόφωνο μπαίνει εξ ορισμού κατά κάποιο τρόπο σ’αυτή την κατηγορία. Αντίθετα ένας σταθμός, που μπορεί να παίξει έντεχνο έπειτα λαικό έπειτα ξένο και έπειτα πάλι λαικό, δεν αφήνει τον χώρο στον παραγωγό να τοποθετηθεί επί της ουσίας στα τραγούδια ή να μοιραστεί πράγματα για αυτά. Είναι λίγο απ’όλα. Εκεί ο ρόλος του παραγωγού περιορίζεται αναγκαστικά σ αυτόν του παρουσιαστή, αντίστοιχο με αυτούς της τηλεόρασης και το μουσικό μέρος, από επιχειρηματικής απόψεως, συμφέρον. Τι μουσικές ακούει η Μάγδα Κανδυλιάρη; Είμαι ανοιχτή σε νέα ακούσματα αλλά έχω περισσότερη αδυναμία σε πιο παλιές μουσικές, που έχουν μια ιστορία και εγώ με την σειρά μου μπορώ νοητά να τις τοποθετήσω στον χάρτη, γεωγραφικά και ιστορικά, από Swing μέχρι Χιώτη, από τζαζ μέχρι ρεμπέτικα. Από τη φετινή χρονιά ποιά άλμπουμ ξεχωρίζεις; Χάρηκα πολύ με τις “Μαγγανείες” του Γιάννη Χαρούλη και του Θανάση Παπακωνσταντίνου τις

οποίες αφού μάθαμε από live και youtube εν τέλει είδαμε και σε CD και νομίζω ότι ήταν ότι προσδοκούσαμε και δεν απογοήτευσαν κανέναν. Ακόμα γλυκιά γεύση μου άφησαν και “οι Άγγελοι που ζουν ακόμη στην Μεσόγειο” του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα με όλη αυτήν την ελληνογαλλοιταλική ξεγνοιασιά και τα καινούργια ντουέτα που έχουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Υπάρχουν πολιτισμικές και αισθητικές διαφορές στο σημερινό ραδιόφωνο; Συμπεριλαμβανομένου και του κρατικού και του ιδιωτικού ραδιοφώνου, μέσα σε μια τόσο μεγάλη πληθώρα σταθμών δεν θα μπορούσαν να μην υπάρχουν. Κάποιος εκπροσωπεί την δική του αισθητική, άλλος αυτό που πιστεύει πως αρέσει στον κόσμο και άλλος το βλέπει σαν επιχείρηση. Το ευτυχές είναι όμως πως πάντα φαίνεται ποιος αντιμετωπίζει με σεβασμό αυτό που κάνει, είτε εν τέλει τον επιλέγουν είτε όχι οι ακροατές του. Με τι άλλο ασχολείσαι πέραν της εκπομπής στην καθημερινότητα σου; Παράλληλα με το ραδιόφωνο έχω την σχολή μου εδώ στην Κέρκυρα. Είμαι φοιτήτρια στο τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας, στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο.

Ασχολούμαι και λόγω της σχολής με την φωτογραφία και το σχέδιο. Πως βλέπεις το μέλλον του ραδιοφώνου; Υπάρχει μια άποψη που θέλει το ραδιόφωνο έτσι όπως το γνωρίσαμε εμείς να πεθαίνει. Ο ρόλος του παραγωγού περιορίζεται και εκτελεί διαφημιστικά χρέη και το ραδιόφωνο χάνει και το ήδη περιορισμένο ακροατήριό του. Γνώμη μου είναι πως ο ρόλος του παραγωγού είναι απόλυτα συνδεδεμένος με τις μουσικές του γνώσεις και τα τραγούδια έχουν κάποιο σκοπό, η επιλογή τους εξυπηρετεί έναν λόγο ή μια συνέχεια και δεν είναι εκεί μέσω μιας τυχαίας λίστας αναπαραγωγής. Θέλω να πιστεύω πως όσο υπάρχουν παραγωγοί με μεράκι θα υπάρχει και κόσμος που ακούει ραδιόφωνο εξ επιλογής και όχι μόνο όταν δεν έχει CD το αυτοκίνητο. Τα επόμενα σχέδια της Μάγδας Κανδυλιάρη είναι… Να μην με επηρεάσει η μιζέρια των εποχών. Να μπορώ να είμαι ευτυχισμένη ανεξάρτητα από την οικονομική- επαγγελματική μου πορεία. ΛΙΝΚ http://www.kymaradio.gr

2012 9

27

Κείμενο: Αλεξάνδρα Κανάκη

Εγκέφαλος, Νευρικό Σύστημα και Αναπνοή εγκέφαλος, αυτός ο άγνωστος… Κι όμως, από τον εγκέφαλο ρυθμίζονται όλες οι λειτουργίες του οργανισμού. Ο εγκέφαλος είναι το πιο πολύπλοκο, μυστηριώδες και ενδιαφέρον κομμάτι μας που δεν γνωρίζουμε… Περίπου 1.300-1.500 γραμμάρια ζελατινοειδούς ιστού, ο οποίος αποτελείται από 100 δις νευρώνες, καθένας από τους οποίους δημιουργεί από 1.000-10.000 συνάψεις με γειτονικούς νευρώνες. Λέγεται ότι, από τα 400 δις bits/sec που δέχεται ο εγκέφαλος, εμείς επεξεργαζόμαστε μόνο τα 2.000. Ό,τι αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας, οφείλεται στη λειτουργία του εγκεφάλου. Το νευρικό σύστημα αποτελείται από τον

Ο

28

9 2012

εγκέφαλο, τον νωτιαίο μυελό και ένα δίκτυο νεύρων που καταλήγουν σ’ όλα τα σημεία του σώματος. Ο ρόλος του είναι να συντονίζει όλες τις εκούσιες κινήσεις μας, να ρυθμίζει τις αυτόματες λειτουργίες του οργανισμού, ενώ είναι υπεύθυνο για τις αντιδράσεις μας στα εξωτερικά ερεθίσματα και αποτελεί το κέντρο των πνευματικών λειτουργιών. Μέσω του νευρικού συστήματος ερχόμαστε σε επικοινωνία με τον έξω κόσμο. Το νευρικό σύστημα διαιρείται στο: Α. ΕΓΚΕΦΑΛΟΝΩΤΙΑΙΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Β. ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ.

Α. Το εγκεφαλονωτιαίο νευρικό σύστημα αποτελείται από: α) Το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός, συντονιστικά κέντρα), που ρυθμίζει τις κινήσεις που υπόκεινται στην θέλησή μας (π.χ. κινήσεις σκελετικών μυών) β) Το περιφερικό νευρικό σύστημα, που αποτελείται από τα περιφερικά νεύρα και τα εγκεφαλικά γάγγλια και μεταφέρει νευρικές ώσεις. Β. Το αυτόνομο νευρικό σύστημα λειτουργεί ανεξάρτητα από την θέλησή μας (στην γιόγκα δεν ισχύει απαραίτητα). Διανέμεται στην καρδιά, στους αδένες και τους λείους μυς των αγγείων και σπλάχνων. Διαιρείται σε συμπαθητικό και παρασυμπαθητικό. Αυτά τα δυο συστήματα βρίσκονται σε δυναμική ισορροπία μεταξύ τους, ανάλογα με τις ανάγκες του οργανισμού. Τα Μέρη του Εγκεφάλου Αποτελείται από τα ημισφαίρια (αριστερό

Συμπαθητικό Νευρικό Σύστημα Αριστερό ημισφαίριο (γκάζι) Δεξί ρουθούνι Διέγερση Αρσενικό

και δεξί), την παρεγκεφαλίδα και το στέλεχος. Το στέλεχος, από κάτω προς τα πάνω, αποτελείται από τον προμήκη μυελό, την γέφυρα, τα εγκεφαλικά σκέλη, τον θάλαμο και τον υποθάλαμο. Τα ημισφαίρια χωρίζονται από την επιμήκη σχισμή, αποτελούνται από φαιά ουσία, εξωτερικά, όπου βρίσκονται τα νευρικά κύτταρα, και από λευκή ουσία, εσωτερικά, όπου βρίσκονται οι νευρικές ίνες. Ο φλοιός των δυο ημισφαιρίων είναι η έδρα της συνείδησης (σκέψη, μνήμη, κρίση, βούληση κ.λπ.). Εκεί υπάρχουν τα αισθητηριακά κέντρα. Μεγάλες περιοχές των δυο λοβών δεν επιτελούν εξειδικευμένες λειτουργίες. Πιθανώς να σχετίζονται με την προσωπικότητα και με νοητικές λειτουργίες όπως κρίση, φαντασία, δημιουργικότητα κ.ά. Τα δυο ημισφαίρια συντονίζουν επίσης την λειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Το αριστερό ημισφαίριο ελέγχει το συμπαθητικό νευρικό σύστημα και το δεξί ημισφαίριο ελέγχει το παρασυμπαθητικό. Ωραία όλα αυτά, είναι χρήσιμο να τα γνω-

Παρασυμπαθητικό Νευρικό Σύστημα Δεξί ημισφαίριο (φρένο) Αριστερό ρουθούνι Χαλάρωση Θηλυκό

ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Ηλιακό Λογική Ζωτική ενέργεια Δυναμισμός

Σεληνιακό Συναίσθημα Νοητική ενέργεια Σκέψη

2012 9

29

ρίζουμε, η γιόγκα, όμως, πού κολλάει; Πολύ εύστοχη ερώτηση. Μέσω της αναπνοής μπορούμε να επηρεάσουμε το νευρικό σύστημα, συνεπώς και ολόκληρο τον οργανισμό. Επίσης, μέσω της άσκησης, θα προκαλέσουμε την έκκριση ενδορφινών, προσφέροντας στον οργανισμό μας ευεξία. Αρμονία Αναπνοής και Εγκεφάλου Το αναπνευστικό σύστημα είναι υπεύθυνο για την συνεχή ανταλλαγή αερίων μεταξύ του οργανισμού μας και της ατμόσφαιρας. Πρόκειται για μια ζωτική λειτουργία που μας επιτρέπει να δεσμεύουμε το οξυγόνο, το οποίο χρησιμοποιείται από τα κύτταρά μας για τις καύσεις και την προμήθειά τους σε ενέργεια, ενώ ταυτόχρονα αποβάλλεται διοξείδιο του άνθρακα. Τα όργανα του αναπνευστικού συστήματος είναι η μύτη, το στόμα, ο φάρυγγας, ο λάρυγγας, η τραχεία, οι βρόγχοι και οι πνεύμονες. Αν παρατηρήσουμε την αναπνοή μας, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, και τη ροή της από τα ρουθούνια, θα διαπιστώσουμε ότι, σε κάθε στιγμή και σε κάθε αναπνοή, ένα από τα ρουθούνια έχει μεγαλύτερη ένταση, τόσο στην εισπνοή όσο και στην εκπνοή. Κάθε μιάμιση με δυο ώρες το κυρίαρχο ρουθούνι δίνει την θέση του στο άλλο. Αυτό συμβαίνει δέκα με δώδεκα φορές το εικοσιτετράωρο. Αν και αυτός ο κύκλος εναλλαγής της αναπνοής είναι γνωστός σε πρακτικές και παραδόσεις του εσωτερισμού, η σύγχρονη επιστήμη εντόπισε το φαινόμενο και άρχισε να το μελετά μόλις τα τελευταία 15 χρόνια. Το ενδιαφέρον γίνεται μεγαλύτερο διότι, όπως ήδη έχει αναφερθεί, η διαδικασία αυτή

30

9 2012

συνδέεται με την λειτουργία των δυο ημισφαιρίων του εγκεφάλου. Το αριστερό ημισφαίριο συνδέεται με την λογική, γραμμική, αναλυτική επεξεργασία, με ιδιαίτερη βαρύτητα στις λεπτομέρειες κάθε κατάστασης. Το δεξί ημισφαίριο επεξεργάζεται πληροφορίες με τρόπο γενικό, συλλαμβάνοντας σύνολα και μοντέλα καταστάσεων και λειτουργιών, όπου η έμπνευση και η διαίσθηση παίζουν σημαντικό ρόλο. Σύγχρονες έρευνες έχουν δείξει ότι η λειτουργία κάθε ημισφαιρίου επαυξάνεται, αν αναπνέει κανείς με το αντίστοιχο ρουθούνι. Η αντιστοιχία είναι δεξί ημισφαίριο → αριστερό ρουθούνι και αριστερό ημισφαίριο → δεξί ρουθούνι, όπως φαίνεται και στον πίνακα. Σύμφωνα με τους πιο έγκυρους δασκάλους διαλογισμού, ο καλύτερος χρόνος είναι όταν η αναπνοή έχει εξισορροπήσει ανάμεσα στα δυο ρουθούνια, δηλ. εισπνοή-εκπνοή γίνεται με την ίδια ένταση και από τα δυο ρουθούνια. Χρησιμοποιώντας, τεχνικές εναλλασσόμενης αναπνοής μεταξύ των δυο ρουθουνιών επιτυγχάνουμε την εξισορρόπηση των δυο ημισφαιρίων, με συνέπεια, να έχουμε συνδυασμό της λογικής με την διαίσθηση και οι πληροφορίες κυκλοφορούν με καλύτερους ρυθμούς μεταξύ και των δυο ημισφαιρίων. Ενδιαφέρον είναι να γνωρίζουμε ότι, όταν ξαπλώνουμε από την δεξιά πλευρά του σώματος, το κυρίαρχο ρουθούνι γίνεται αυτόματα το αριστερό. Ίσως, κάποια στιγμή, η βαθύτερη κατανόηση της σχέσης αναπνοής - εγκεφάλου δώσει στην επιστήμη τα όπλα να πολεμήσει τις διανοητικές διαταραχές. Μία από τις πιο εφαρμοσμένες τεχνικές εναλλασσόμενης αναπνοής είναι: εισπνοή

από το αριστερό ρουθούνι, κράτημα, εκπνοή από το δεξί ρουθούνι, άπνοια, εισπνοή από το δεξί ρουθούνι, κράτημα, εκπνοή από το αριστερό ρουθούνι, άπνοια και κλείνει ο κύκλος. Κλείνουμε τα ρουθούνια με τον αντίχειρα και τον παράμεσο, ενώ ο δείκτης και ο μέσος αγγίζουν το κέντρο του μετώπου. Ας παρατηρήσουμε τι νοιώθουμε μετά την εφαρμογή πέντε τέτοιων κύκλων. Πολλοί έχουν ομολογήσει ότι νοιώθουν σαν να έγινε μια μπουγάδα στον εγκέφαλό τους. Η επίφυση, ή κωνάριο, είναι ένας μικρός αδένας ανάμεσα στα δυο ημισφαίρια του εγκεφάλου. Είναι υπεύθυνη για την έκκριση όλων των ενδορφινικών εκχυμάτων του εγκεφάλου. Οι ουσίες αυτές εκκρίνονται άμεσα από τον αδένα στον εγκέφαλο μετά από κάθε άσκηση. Από στατιστικές που έγιναν σε ομάδα ατόμων που έκαναν ασκήσεις γιόγκα ή διαλογισμό, παρατηρήθηκε ότι παρουσιάστηκε αύξηση της ενδορφινικής δραστηριότητας, με συνέπεια λιγότερα καρδιοαγγειακά προβλήματα, θεραπεία προβλημάτων κατάθλιψης, μανιοκατάθλιψης και σχιζοφρένειας, σε σχέση με άλλη ομάδα που απείχε από ανάλογη άσκηση. Σε άλλες έρευνες με ποντίκια εργαστηρίου, όταν άρχισαν να τους χορηγούν ενδορφίνες, παρατηρήθηκε ότι αυτά προτιμούσαν την κατανάλωσή τους αντί τροφής, μέχρι τα όρια της ασιτίας. Ο εγκέφαλος ζώων, όπως η αρκούδα, κατά την περίοδο χειμέριας νάρκης παρουσιάζει ενδορφινική παραγωγή. Οι ενδορφίνες, όταν διαρκώς παράγονται σε μεγάλες ποσότητες, καθιστούν όλα τα όργανα του ανθρώπου υγιέστερα και, για αυτό, χαρακτηρίζονται ‘πολύτιμο δώρο της φύσης στον άνθρωπο’. Είναι οι ουσίες της νεότητας,

της ταχύτατης ανανέωσης, της ευεξίας, της χαράς, της ευφορίας. Οι ενδορφίνες ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα σε καταστάσεις άγχους, βοηθούν στην καλύτερη κυκλοφορία του αίματος, έχουν αντιγηραντική δράση, βελτιώνουν την μνήμη και την δημιουργική σκέψη, διατηρώντας τα εγκεφαλικά κύτταρα υγιή. Συνοπτικά, μπορούμε να πούμε ότι οι ενδορφίνες αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού και την ψυχική μας ισορροπία και αρμονία. Ο νωτιαίος μυελός αποτελεί το δίκτυο διανομής του κεντρικού νευρικού συστήματος στο υπόλοιπο σώμα. Βρίσκεται προφυλαγμένος στο εσωτερικό της σπονδυλικής στήλης και απ’ αυτόν ξεκινούν τα νωτιαία νεύρα που, μαζί με τα εγκεφαλικά, συνιστούν το περιφερικό νευρικό σύστημα. Το στέλεχος περιέχει κέντρα που ελέγχουν ζωτικές λειτουργίες, ενώ απ’ αυτό εκφύονται τα περισσότερα εγκεφαλικά νεύρα. Η παρεγκεφαλίδα συμμετέχει στον έλεγχο της ισορροπίας και συντονίζει τις κινήσεις του σώματος. Στον πίνακα φαίνονται οι αντιστοιχίες των δυο ημισφαιρίων του εγκεφάλου. Υπάρχουν πολλές υποθέσεις και θεωρίες για τον εγκέφαλο, αυτό που ισχύει είναι ότι γνωρίζουμε πολύ λίγα. Όμως, κάθε ένας από μας, που λαμβάνει τις πληροφορίες, είτε είναι αποδεδειγμένες από επιστημονικά εργαστήρια, είτε είναι βιωματικές εμπειρίες άλλων, έχει την επιλογή να δοκιμάσει. Αξίζει να θυμόμαστε ότι, κάθε φορά που εφαρμόζομε ασκήσεις, αναπνευστικές τεχνικές και διαλογισμό, στέλνουμε θετικά μηνύματα στο νευρικό μας σύστημα και κατά συνέπεια σε ολόκληρο τον οργανισμό μας.

2012 9

31

Κείμενο, φωτογραφία: Ανδρέας Βιολάρης

Jazz à Juan 2012 γραφική πόλη της Αντίμπ βρίσκεται 30 χλμ ανατολικά της Νίκαιας, λίγο πριν τις Κάννες. Πρόκειται για μια σπάνιας ομορφιάς παραθαλάσσια τοποθεσία που χτίστηκε και κατοικήθηκε τα αρχαία χρόνια από έλληνες αποίκους, ονομάζοντάς την Αντίπολις, επωμίζοντάς της έτσι τον ρόλο της μικρής εναλλακτικής κωμόπολης , σε αντίθεση με την μεγάλη πόλη της Νίκαιας.

H

Το μεγαλοπρεπές κάστρο, η γραφική παλιά πόλη, η όμορφη παραλία ακριβώς μπροστά από τα τείχη, αλλά και το επιβλητικό μουσείο Πικάσο, προσδίδουν στον επισκέπτη μια πολύ οικεία ατμόσφαιρα με θετικότατη ενέργεια, μακριά από οποιεσδήποτε τουριστικές υπερβολές. Άλλωστε δεν είναι καθόλου τυχαίο, ότι κορυ-

32

9 2012

φαίες προσωπικότητες όχι μόνο της μουσικής, αλλά της τέχνης γενικότερα, βρήκαν στο παρελθόν μόνιμο καταφύγιο για έμπνευση και δημιουργία, σε αυτό το μαγικό σημείο της Μεσογείου, ξεκινώντας για παράδειγμα από τον Πάμπλο Πικάσο και τον Τζέιμς Μπόλντουιν και καταλήγοντας στον δικό μας Νίκο Καζαντζάκη, ο οποίος είχε επιλέξει να ζήσει σε αυτό το μαγικό σημείο της Μεσογείου ένα μεγάλο μέρος της ζωής του (1946-1957), με το μνημείο που βρίσκεται ακριβώς έξω από το σπίτι του, να τιμάει ιδιαιτέρως την μνήμη του μεγάλου αυτού λογοτέχνη. Αφορμή της 4ης διαδοχικής μας επίσκεψης στην Γαλλική Ριβιέρα, στάθηκε η διεξαγωγή ενός από των μακροβιέστερων τζαζ φεστιβάλ παγκο-

σμίως, το ιστορικό Jazz à Juan, το οποίο διεξήχθη για 52η συνεχή χρονιά στο ίδιο ακριβώς σημείο που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 1960, στις όχθες του γοητευτικού κόλπου του La Pinède, στην περιοχή Juan les Pins. Ιστορικό έχει χαρακτηριστεί το φεστιβάλ του 1965, όταν ο θρυλικός John Coltrane παρουσίασε ολόκληρο το οριακό “A Love Supreme“, ενώ ανεξίτηλη επίσης παραμένει η βραδιά της 27ης Ιουλίου 1963, όταν ο Miles Davis παρέα με το νεοσύστατο – και θρυλικό όπως στη συνέχεια αποδείχτηκε – δεύτερο κουιντέτο του ανέβηκε στη σκηνή και καθήλωσε το απαιτητικότατο γαλλικό κοινό, που ως τότε παινευόταν ότι γνώριζε οτιδήποτε συνέβαινε στη σκηνή της τζαζ. Όλοι οι θρύλοι του παρελθόντος, που διαμόρφωσαν την ιστορία της τζαζ (Duke Ellington, Louis Armstrong, Fats Domino, Count Basie, Miles Davis, John Coltrane, Nina Simone, Sarah Vaughan, Ella Fitzgerald, Sonny Rollins, Charles Mingus, Dizzy Gillespie, Oscar Peterson κ.ά)

έχουν βροντοφωνάξει παρών σε αυτό το ιστορικό φεστιβάλ, με την αίγλη, το κύρος και την φινέτσα του να διατηρούνται ακόμη και σήμερα στο ακέραιο. Κάτι άλλο επίσης που συμβάλλει στην επιτυχία του φεστιβάλ, είναι η σχετικά χαμηλή χωρητικότητα του χώρου. Κάθε βραδιά μόλις 2000 τυχεροί που καταφέρνουν να εξασφαλίσουν τα μαγικά χαρτάκια, έχουν το προνόμιο να παρακολουθήσουν τον αγαπημένο τους καλλιτέχνη σε απόσταση αναπνοής, δημιουργώντας έτσι μια χαρακτηριστική αμεσότητα με τον καλλιτέχνη, που νομίζεις πως θα απλώσεις το χέρι σου και θα τον ακουμπήσεις. Το line up του φεστιβάλ αποτελούταν και φέτος από μια dream team μουσικών ολόκληρου του φάσματος της μαύρης μουσικής – τζαζ, σόουλ, μπλουζ, gospel-, με την συμμετοχή μεταξύ άλλων των Norah Jones, Anoushka Sankar, Tom Jones, Sonny Rollins, Jazz Crusaders, Bobby Mc Ferrin & The Yellowjackets, Keith Jarrett Standard Trio κ.ά.

2012 9

33

Αφορμή της επίσκεψής μας στο φεστιβάλ στάθηκε αποκλειστικά φέτος η εμφάνιση του Keith Jarrett με το Standard Trio του το βράδυ της Παρασκευής 20 Ιουλίου, ο οποίος αποτελεί την σημαία ολόκληρου του φεστιβάλ, κοσμώντας κάθε χρόνο με την παρουσία του την πανέμορφη τοποθεσία του κόλπου του La Pinède. Φτάσαμε λοιπόν αεροπορικώς στη Νίκαια και στη συνέχεια με τρένο στον χώρο του φεστιβάλ λίγο μετά τις 20:30, τα κιόσκια στον περιβάλλοντα χώρο προσφέρουν στο εκλεκτό κοινό άφθονο γαλλικό κρασί και σαμπάνια, ενώ στο press village οι συζητήσεις είναι επικεντρωμένες στις παρελθούσες ιστορικές εμφανίσεις του αξεπέραστου τρίο στο Jazz à Juan. Η προσμονή πλέον όλων έχει φτάσει στο κατακόρυφο και σύντομα θα σπεύσουμε να πάρουμε θέσεις ώστε να υποδεχθούμε το ιδιαίτερο αυτό γεγονός. Ήταν λοιπόν περίπου δέκα λεπτά μετά τις 21:00 όταν ο Keith Jarrett ανέβηκε στη σκηνή, έχοντας στο πλάι του τους επί 27 συναπτά έτη μό-

34

9 2012

νιμους μουσικούς του συνοδοιπόρους, τον Gary Peacock στο κοντραμπάσο και τον Jack DeJohnette στα ντραμς. Οι πρώτες νότες φθάνουν ήδη στ’ αυτιά μας τη στιγμή που ο ήλιος δύει στα λαμπυρίζοντα νερά της Γαλλικής Ριβιέρας, σχηματίζοντας ένα μαγικό σκηνικό με ιδανικό σάουντρακ το “Someday my prince will come”. Ο Keith Jarrett αυτοσχεδιάζει περίτεχνα και οι κραυγές του διαπερνούν σαν ρύγχος το σώμα σου, ενώ οι Gary Peacock και Jack DeJohnette συμβάλουν επί ίσης όροις στο ξεδίπλωμα όλου αυτού του κομψοτεχνήματος. Τα συναισθήματα που νιώθει κανείς, κλείνοντας τα μάτια και απολαμβάνοντας αυτό που εκτυλίσσεται, είναι απερίγραπτα. Είναι διάχυτο ότι κάτι πολύ σημαντικό συμβαίνει γύρω μας. Τα δάχτυλα του Keith Jarrett γλυστρούν και ξεγλυστρούν πάνω στο Steinway πιάνο, το τρίο έχει μετατραπεί ουσιαστικά σε ένα και είναι άμεσα αντιληπτό, ότι το κομψοτέχνημα αυτό εί-

ναι προϊόν μακρόχρονης, εμπνευσμένης και αφοσιωμένης καλλιτεχνικής παίδευσης. Ακούσαμε μεταξύ άλλων το καλύτερο “Someday my Prince will come“, γίναμε αυτόπτες μάρτυρες ευφάνταστων αυτοσχεδιασμών και κλείσαμε με ένα ανεπανάληπτο “When I fall in love”, με το κοινό τρισευτυχισμένο να χειροκροτεί χωρίς να κουνιέται από τη θέση του, κλείνοντας κάπως έτσι ένα γοητευτικό ταξίδι δύο περίπου ωρών. Μετά το τέλος της παράστασης η γιορτή μετατοπίστηκε όπως κάθε βράδυ στην αυλή του ξενοδοχείου Garden Beach Hotel, όπου παραδοσιακά διαμένουν οι καλλιτέχνες και στο οποίο έχουν διενεργηθεί κατά καιρούς ιστορικά τζαμαρίσματα από μουσικούς που συμμετέχουν στο φεστιβάλ την ίδια,

την προηγούμενη, αλλά και την επόμενη μέρα. Η επόμενη μέρα περιλαμβάνει περατζάδα στα γραφικά σοκάκια της αρχαίας πόλης της Αντίμπ, όπου στα πλαίσια του φεστιβάλ μπορεί να παρακολουθήσει κανείς ζωντανά ποικίλες τζαζ μπάντες– τα λεγόμενα και Jazz Off -, περιήγηση στο πολύ ενδιαφέρον μουσείο Πικάσο, μπάνιο στην καταπράσινη χερσόνησο της Cap d’ Antibes, αλλά και νυχτερινή βόλτα στην παλιά πόλης της Νίκαιας. Την Κυριακή έφτασε η ώρα της επιστροφής, αφήνοντας πίσω μας την γραφική Αντίμπ, τον γοητευτικό κόλπο του La Pinède και όλη αυτή την μαγική ατμόσφαιρα που και φέτος είχαμε την τύχη να βιώσουμε στο ιστορικό αυτό φεστιβάλ.

2012 9

35

Κείμενο: Γιώργος Σταυρακέλλης, Φωτογραφία: Αλέξανδρος Γερασίμου

Φτιάξτο μόνος σου (Μέρος δεύτερο...) ε την έκρηξη της τεχνολογικής προόδου πολλά πράγματα αλλάξανε στο τομέα ηχογράφηση και μετά από λίγο ήρθανε και τα κοινωνικά δίκτυα τα οποία συντελέσανε στην μαζική αλλαγή της πολιτικής διάθεσης και παραγωγής μουσικής, το παιχνίδι σιγά σιγά φεύγει από τα χέρια των εταιριών και παίζεται σε άλλο γήπεδο, DIY που λένε στα ξένα (do it your self) κάντο μόνος σου που λέμε κι εμείς.

Μ

Η τεχνολογία μπορεί να τρομάζει μερικούς, η ημιμάθεια των γνωστών, τους αποτρέπει ακόμα περισσότερο << Που πάς ? για να ηχογραφήσεις θες ακριβό πρόγραμμα, κάρτα ήχου, μικρόφωνα ακριβά…..>> και λοιπές μπαρούφες. Για να ξεκαθαρίσουμε μερικά θέματα…. για να ηχογραφήσεις σήμερα σε υπολογιστή το μόνο που χρειάζεσαι είναι ένα αξιοπρεπή desktop ή Laptop (όχι κανενα 15ετίας με windows98). Υπάρχουν προγράμματα ηχογράφησης (Sequencer ) διαφόρων ειδών και βαλαντίων, η αρχή λειτουργίας τους είναι μία… μετατροπή του αναλογικού ήχου σε ψηφιακό. Μπορείτε να βρείτε και να κατεβάσετε άνετα και δωρεάν sequencer τα οποία κάνουν μια χαρά την δουλειά τους. Το δεύτερο αναγκαίο πρόγραμμα είναι το asio4all το οποίο είναι κι αυτό δωρεάν και ουσιαστικά αυτό που κάνει είναι να εξομοιώνει μια κάρτα ήχου στο pc σας. Το τελευταίο που σας έμεινε είναι ένα μικρόφωνο, (η αγορά έχει όλων των ειδών και τα αξιοπρεπή δεν είναι ακριβά) και το input του υπολογιστή σας. Είστε πλέον

38

9 2012

έτοιμοι. Η εκμάθηση των sequencer είναι σχετικά απλή, δόξα το youtube υπάρχουν πολλοί οδηγοί χρήσης για το καθένα, ίσως λίγο να ταλαιπωρηθείτε στις βασικές ρυθμίσεις αλλά με λίγο ψάξιμο ή με ένα γνώστη φίλο όλα θα ξεπεραστούν. Παραπάνω αναλύσαμε τα καλά του ψηφιακού ήχου, αλλά ως γνωστόν Ουδέν καλόν… Η ψηφιακή τεχνολογία είναι πλέον παντού, ακόμα και στα πανάκριβα στούντιο, η τελική δουλειά γίνεται με ένα sequencer σαν αυτό που έχετε σπίτι σας. Η φιλοσοφία εγγραφής σε ψηφιακό ήχο είναι πολύ διαφορετική πλέον. Το κακό με όλη την υπόθεση είναι ότι αναγκάζεσαι να ηχογραφείς ένα ένα το όργανο σε μετρονόμο με μόνη εξαίρεση να έχεις ειδική κονσολίτσα η οποία όμως κοστίζει...οπότε πρώτο κακό ...μπορεί να έχουμε μια σωστή ηχογράφηση αλλά δεν έχει τα γκάζια που θα είχε αν γράφαμε όλα τα μέλη ταυτόχρονα όπως παλιά. Από την άλλη πλευρά ο ψηφιακός ήχος είναι (αποστειρωμένος) μιας και από το input μέχρι το τελικό παράγωγο δεν παρεμβάλλεται τίποτα, με αποτέλεσμα το ηχητικό δείγμα να είναι πεντακάθαρο αλλά χάνει αρκετή από την λεγόμενη (ζεστασιά) του, γι αυτό το λόγο υπάρχουν ειδικά προγραμματάκια που εξομοιώνουν από ειδικό δωμάτιο μέχρι και λαμπάτους ενισχυτές.

Το τρίτο πρόβλημα είναι και το κυριότερο και λέγεται υπερβολή. Τα προγράμματα αυτά έχουν κυριολεκτικά απεριόριστες δυνατότητες που σε παρασύρουν. Κατ αρχάς δεν υπάρχει όριο στα κανάλια που θα χρησιμοποιήσεις (όσα θες βάζεις), έπειτα για να αποφευχθεί το δεύτερο πρόβλημα που αναφέραμε υπάρχουν ένα κάρο εφέ διαθέσιμα τα οποία στο τέλος σε μπερδεύουν και το αποτέλεσμα βγαίνει πάντα υπερβολικό.

γιες παραγωγές να είναι μεν πεντακάθαρες και ολόσωστες χρονικά από την μία αλλά δεν έχουν την μαγεία που είχαν οι παλιές.

Το αποτέλεσμα αυτών είναι οι καινούρ-

Καλές δημιουργίες

Για αυτό λοιπόν μειώστε τα κανάλια ήχου, κόψτε τα περίσσια εφέ, κλείστε τον μετρονόμο και μοιραστείτε το μικρόφωνο η το input με ένα φίλο μαζί και γράψτε... Η μουσική είναι πάνω απ όλα συναίσθημα…κάνε και κάνα λάθος βρε αδελφέ…

2011 2

39

Φωτογραφία: Μανώλης Λαγουτάρης

NO WOMAN NO MLAR (Μέρος πρώτο…)

40

9 2012

Κείμενο: Γιάννης Βοζίκης

Tomboy Ετος: 2011 Σκηνοθέτης: Celine Sciamma Διάρκεια: 84’ Η οικογένεια της Laure μετακομίζει σε μια γειτονιά στα προάστια του Παρισιού, κι εκείνη συστήνεται στους καινούριους της φίλους ως Mikhael. Όλη η ταινία είναι εστιασμένη ακριβώς σε αυτή την επιλογή της μικρής ηρωίδας και την αντανάκλαση που αυτή έχει στις σχέσεις της τόσο στον στενότερο κοινωνικό περίγυρο, στους γονείς και την μικρή της αδερφή, όσο και στη ζωή της πέρα από την ασφάλεια του σπιτιού, στο σχολείο, τη γειτονιά κλπ. Πολύ ενδιαφέρον φιλμ που θέτει έξυπνα τα ερωτήματα του, χωρίς να γίνεται αχρείαστα υπερβολικό, αξίζει οπωσδήποτε λίγο από τον χρόνο μας.

This must be the place Ετος: 2011 Σκηνοθέτης: Paolo Sorrentino Διάρκεια: 118’ Στον πιο περίεργο ίσως ρόλο της καριέρας του ο Σον Πεν υποδύεται έναν ηλικιωμένο ροκ σταρ, γεμάτο με ψυχολογικά προβλήματα και παιδικά τραύματα, που βασίζονται κυρίως στην σχέση με τον πατέρα του και στην αποδοχή που ποτέ δεν βρήκε από κείνον. Ο θάνατος του πατέρα τον αναγκάζει να επιστρέψει στο σπίτι και να αναμετρηθεί με τα φαντάσματα του παρελθόντος. Σε μια προσπάθεια λοιπόν να τα νικήσει, αποφασίζει να ψάξει τον αξιωματικό των Ες-Ες που βασάνισε τον πατέρα του στο Άουσβιτς και ο οποίος ζει με άλλο όνομα στην Αμερική. Γλυκόπικρη, με εξαιρετικές ερμηνείες και φωτογραφία που σε καθηλώνει, η ταινία αυτή σίγουρα αξίζει λίγο από τον χρόνο μας.

2012 9

45

To Rome With Love Ετος: 2012 Σκηνοθέτης: Woody Allen Διάρκεια: 112’ Κλασσικός, νευρωτικός και με αστείρευτη δημιουργικότητα Woody Allen που με την ταινία αυτή ολοκληρώνει το τουρ στις Ευρωπαϊκές μητροπόλεις, μας ταξιδεύει στην Αιώνια Πόλη για να δούμε έναν Αμερικανό αρχιτέκτονα να ξαναζεί τα χρόνια της νεότητας του, έναν Ιταλό που ξαφνικά βρίσκει τον εαυτό του να είναι η μεγαλύτερη διασημότητα της πόλης, ένα νεαρό ζευγάρι που παρασύρεται - ξεχωριστά ο ένας από τον άλλο- από τον αστείρευτο ρομαντισμό της Ιταλικής πρωτεύουσας κι έναν διευθυντή όπερας που έχει σκοπό της ζωής του να ανακαλύπτει ταλαντούχους τραγουδιστές. Υπερβολικά ευχάριστη ταινία, με έξυπνους διαλόγους, σίγουρα όχι η καλύτερη του ακούραστου σκηνοθέτη/ σεναριογράφου/ ηθοποιού, μα ούτε και η χειρότερη.

Nicostratos Ετος: 2011 Σκηνοθέτης: Oliviair Horlait Διάρκεια: 92’ Ο Γιάννης ζει με τον πατέρα του σ’ ένα μικρό ελληνικό νησί. Η σχέση τους, μετά τον θάνατο της μητέρας του, διέρχεται κρίση. Στα δέκατα τέταρτα γενέθλια του, η συνάντηση με τον Νικόστρατο, έναν πελεκάνο, και ένα 15χρονο κορίτσι, την Αγγελική, δίνει νέα πνοή στη ζωή του. Ευχάριστη ταινία, με πολύ καλές ερμηνείες, ειδικά του Εμίρ Κουστουρίτσα που για ακόμα μια φορά αποδεικνύει πως είναι εξίσου καλός και μπροστά από την κάμερα, κρατάει το ενδιαφέρον του θεατή στο μεγαλύτερο μέρος της. Σ’ αυτό βοηθά και η υπέροχη φωτογραφία, τα όμορφα πλάνα της θάλασσας του Αιγαίου και των γραφικών τοπίων του νησιού.

46

9 2012

Κείμενο, φωτογραφία: Στέφανος Γούναρης

ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ ς ξεκινήσουμε, θέτοντας στον εαυτό μας, ένα φαινομενικά ανόητο ερώτημα. Ποιος είναι ο πρώτος μήνας του κάθε νέου χρόνου; Η απάντηση μπορεί να είναι το ίδιο ανόητη, αν και δεν θα βιαστούμε να τη δώσουμε διστάζοντας στο προφανές της και περιμένοντας κάποια παγίδα. Οι περισσότεροι όμως από εμάς θα απαντήσουμε ο Ιανουάριος. Η ερώτηση ήταν «φαινομενικά» προφανής, η απάντηση όμως δεν ήταν, ούτε είναι, για πολλούς, η προφανής. Ο Ιανουάριος είναι ο πρώτος μήνας του ημερολογιακού έτους, του οικονομικού και λογιστικού. Του έτους που πλάσαμε για να βολεύει τις αριθμητικές μας ανά-

A

48

9 2012

γκες, εντελώς ανθρώπινο και ξεκομμένο, όπως πολλά άλλα, από το φυσικό μας περιβάλλον και τις σχέσεις μας με αυτό. Από τον Δεκέμβριο «κλείνουν» τα λογιστικά βιβλία, κάνουμε απολογισμό, μετράμε απώλειες και χασούρα του χρόνου που έχει περάσει, μιας και είμαστε στον 12ο μήνα και ετοιμαζόμαστε για το νέο οικονομικό έτος με ένα προϋπολογισμό. Ήταν όμως πάντα έτσι; Αυτοί οι οποίοι έχουν έμμεση την απάντηση είναι τα παιδιά. Αν τα ρωτήσουμε πότε ξεκινάει ο χρόνος για αυτά, θα απαντήσουν φυσικά στην αρχή του σχολικού έτους. Σε όλους μας υπάρχει αυτή η αίσθηση ότι κάτι

γίνεται με τον Σεπτέμβριο και τον θεωρούμε την αρχή του έτους και όχι τον Ιανουάριο που βρίσκεται ακριβώς στη μέση της σχολικής χρονιάς. Ακριβώς με τον ίδιο τρόπο προσδιορίζεται και το τέλος του έτους στα τέλη Ιουνίου. Το ίδιο θα απαντήσουν και όλοι οι εκπαιδευτικοί σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Εκτός όμως από τα παιδιά, πότε οι εργαζόμενοι, όσοι έχουν απομείνει, παίρνουν τις μεγάλες άδειες τους, σε όσους δίνουν οι εργοδότες ακόμα και δεν έχουν περικόψει; Φυσικά τους καλοκαιρινούς μήνες Ιούλιο ή Αύγουστο και λίγοι το Σεπτέμβριο. Μετά την λήξη της άδειας ξεκινάει τον Σεπτέμβριο η εργασία για όλους. Τι τρέχει επομένως με αυτή την περίεργη εποχή και τη θεωρούμε αρχή ενός νέου χρόνου παρόλο που το ξέρουμε καλά ότι ημερολογιακά είμαστε λάθος; Αν ανοίξει ο καθένας μας ένα οποιοδήποτε ημερολόγιο, εορτολόγιο και γυρίσει στη σελίδα που αναγράφει την 1η Σεπτεμβρίου θα διαβάσει μεταξύ άλλων εορτών και: «Αρχή της Ινδίκτου…». Η πρώτη μέρα δηλαδή του Σεπτέμβρη είναι η αρχή της Ινδίκτου. Είναι η πρώτη ημέρα του εκκλησιαστικού έτους, η πρωτοχρονιά της Χριστιανικής Εκκλησίας. Το όνομα είναι δανεισμένο από το λατινικό indictio, που σημαίνει διακήρυξη, αναγγελία, καθορισμός, διαταγή. Σύμφωνα με κάποιες εκδοχές η 1η Σεπτεμβρίου ή Septimus στα λατινικά, που ουσιαστικά σημαίνει «έβδομος» αφού το ρωμαϊκό έτος ξεκινούσε τον Μάρτιο ή Martius, μήνα αφιερωμένο στον θεό Άρη (Mars), καθιερώθηκε την περίοδο του αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου σαν η πρώτη μέρα καθορισμού των φόρων που θα πληρώνονταν στην αυτοκρατορία για τα επόμενα 15 χρόνια. Η πρακτική αυτή διατηρήθηκε επί Μ. Κωνσταντίνου και σε όλη τη

διάρκεια της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και ως χρονολογικό σύστημα, καθώς και στην Καθολική Εκκλησία για την είσπραξη φόρων κάθε 15ετία. Η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία, χρησιμοποίησε τον θεσμό για μέτρηση του έτους από την 1η Σεπτεμβρίου, θέτοντας σαν αρχή την από Αδάμ έτους χρονολόγηση που ξεκινάει από το 5509 π.Χ. Όμως και πάλι χάνουμε το νόημα της σύνδεσης του Σεπτέμβρη με τον φυσικό κόσμο και την σχέση μας με αυτόν. Θα το καταλάβουμε καλύτερα, εάν κάνουμε μια εστίαση στην αγροτική λαογραφία και συγκεκριμένα στην έρευνα του μηνολογίου της υπαίθρου και των ανθρώπων της. Γι’ αυτό και η Ελλαδική Εκκλησία όρισε την 1η Σεπτεμβρίου ημέρα αφιερωμένη στην προσευχή για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Μέχρι τον Σεπτέμβριο όλοι οι καρποί που είχαν ωριμάσει στα χωράφια είχαν θεριστεί. Εξού και θέρος το καλοκαίρι. Αυτό που γινόταν και εξακολουθεί να γίνεται στην αγροτική ύπαιθρο, είναι η ετοιμασία των χωραφιών μετά τον τρύγο των αμπελιών και αργότερα των ελαιώνων, για τη νέα χρονιά, για να μπορέσουν να σπαρθούν από την αρχή ξανά. Έχουμε δηλαδή την αρχή της αγροτικής δραστηριότητας και πάλι. Σε ορισμένες περιοχές η ημέρα του Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου είναι και η αρχή του αγροτικού έτους, σταυρώνοντας τα χωράφια, οργώνοντας τα δηλαδή σταυρωτά για να πάει καλά η χρονιά, δείχνοντας με αυτό τον τρόπο την έντονη θρησκευτική επιρροή που είχε ασκήσει η Εκκλησία και την όχι τυχαία επιλογή του Σεπτέμβρη σαν πρώτου μήνα της νέας χρονιάς από αυτήν. Σε πολλά μέρη της Ελλάδας γιορτάζονταν έντονα η 1η Σεπτεμβρίου μέχρι και πριν από 50 χρόνια περίπου σαν την κανονική πρωτοχρονιά του νέου έτους, με ευχές, με επισκέ-

2012 9

49

ψεις με δώρα, με ευλογίες, αγιασμούς σε γη, ζώα, αγροτικά εργαλεία και σπίτια. Αυτή η πρακτική έχει επιβιώσει στην συλλογική μνήμη αν και όχι πια με την ίδια επίδραση και έντονη διάθεση και μόνο σε μικρές απομονωμένες επαρχίες. Ο Σεπτέμβριος καλείται και Τρυγητής, εκτός των άλλων ονομάτων που έχει στην αγροτική λαογραφία. Αυτό γιατί τα σταφύλια από τα αμπέλια τρυγιούνται από τα τέλη του Αυγούστου και το αποκορύφωμα αυτής της αγροτικής δραστηριότητας, που είχε καταστεί παλιότερα ένα είδος γιορτής για τον λαό, είναι στα μέσα του Σεπτέμβρη. Η μουσική παράδοση έχει να επιδείξει μια παραλλαγή ενός τραγουδιού που ναι μεν οι στίχοι του διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή, από τον Πόντο μέχρι την Κρήτη, αλλά το θέμα παραμένει το

50

9 2012

ίδιο. Μια συνομιλία του αγρότη με το αμπέλι του, το οποίο προσωποποιείται για να απαντήσει και να προβάλει επιχειρήματα για να μην το πουλήσει ή το καταστρέψει ο ιδιοκτήτης. Μέσα από αυτήν τη συνομιλία αναδεικνύεται η σημαντικότητα του αμπελιού για τις αγροτικές οικογένειες περασμένων ετών, καθώς εκτός από το σταφύλι, το κρασί και το τσίπουρο ή τη ρακί παρασκευάζονταν γλυκά ή φαγητά από τις νοικοκυρές. Επιπλέον χρησίμευε σαν πολύτιμο είδος ανταλλαγής προϊόντων με περιοχές που δεν είχαν αμπελώνες και σημαντικό έσοδο για την οικογένεια. Κάθε μια φρόντιζε να διατηρεί ένα αμπέλι έστω και μικρό, αν και η δυσκολία διατήρησης και φροντίδας που απαιτούσε, ήταν ένα από τα αίτια που πείθουν τον ιδιοκτήτη ότι πρέπει να απαλλαγεί από αυτό στο γνωστό τραγούδι.

Athens Video Art Festival from the inside!

Chapter #9

ATHENS VIDEO ART FESTIVAL */ 3D PROJECTION MAPPING Οι ψηφιακές τέχνες αναπτύχθηκαν εντός ενός διαρκώς εξελισσόμενου περιβάλλοντος, ακολουθώντας τη ροή της τεχνολογίας, και κάνοντας χρήση των ποικίλων δυνατοτήτων και μέσων που αυτές μπορούν να παρέχουν. Με την πάροδο των χρόνων καλλιτέχνες από ολόκληρο τον κόσμο άρχισαν να προσαρμόζουν νέες τεχνικές έκφρασης σε μία έξαρση πειραματισμού με τις ευκαιρίες που μπορεί να προσφέρει ο χώρος μέσα στον οποίο δραστηριοποιούνται. Αναπόφευκτα η αποκάλυψη νέων τρόπων εκμετάλλευσης των διαφορετικών μέσων και χώρων ή σημείων οδήγησε στη μίξη των τεχνικών, τη γέννηση πρωτόλειων καλλιτεχνικών υβριδίων και τη διαμόρφωσή τους τελικά σε ολοκληρωμένες (προ)τάσεις. Το συγκεκριμένο ρεύμα δε θα μπορούσε να μην παρασύρει σε ένα ενδιαφέρον ταξίδι διαλεκτικής τέχνες όπως η αρχιτεκτονική και το βί-

52

9 2012

Κείμενο, φωτογραφία: Η ομάδα του Athens Video Art Festival

ντεο. Η ένωση των δύο οδήγησε στο μοναδικό αποτέλεσμα του mapping projection και σε μία σειρά εκδοχών του οι οποίες βρίσκονται σε μία συνεχή εξέλιξη. Τι είναι όμως και πώς προέκυψε το mapping projection; Ουσιαστικά αποτελεί μία καινοτόμα τεχνική βίντεο – προβολής είτε δισδιάστατων είτε τρισδιάστατων εικόνων σε κτίρια ή αντικείμενα, η οποία μπορεί να απεικονίσει τις αρχιτεκτονικές εντάσεις με στόχο τη δημιουργία μίας υποψίας, ψευδαίσθησης, στο θεατή. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό και συναρπαστικό, καθώς μπλέκει και διεγείρει την αντίληψη του θεατή μέσω του ανοιχτού διαλόγου μεταξύ ήχου, εικόνων και τρισδιάστατων επιφανειών. Κάθε προβολή σχεδιάζεται και προσαρμόζεται αποκλειστικά για την κάθε επιφάνεια αποσκοπώντας στην αποκάλυψη των ιδιαίτερων αρχιτεκτονικών πτυχών του αντικειμένου ή του κτιρίου, ενώ μπορεί να συμπληρωθεί από ηχητικά εφέ καθώς κι από διαδραστικές τεχνικές δημιουργώντας ένα μοναδικό αποτέλεσμα. Στις μέρες μας το mapping projection έχει ανα-

Athens Video Art Festival from the inside!

γνωρισθεί τόσο από τη διεθνή καλλιτεχνική κοινότητα όσο κι από εμπορικά brands ως την πλέον εντυπωσιακή μέθοδο προσέλκυσης κοινού χάρις στην έκπληξη που προκαλεί κάθε φορά. Διεθνείς διοργανώσεις εντάσσουν ειδικές ενότητες κι εκτενή αφιερώματα στις τελευταίες εξελίξεις του χώρου αποσκοπώντας στη διεύρυνση της κοινότητας και την προσθήκη νέων στοιχείων, είτε τεχνολογικών είτε θεωρητικών. Το Διεθνές Φεστιβάλ Ψηφιακών Τεχνών και Νέων Μέσων, Athens Video Art Festival, είχε τη χαρά από το 2007 να παρουσιάσει στο Ελληνικό κοινό στην “Τεχνόπολις” του Δήμου Αθηναίων την καινοτόμα αυτή τεχνική, συνεχίζοντας τα επόμενα έτη σε διάφορες εφαρμογές υλοποιώντας δεκάδες project με αποκορύφωμα το πλαίσιο της πρόσφατης όγδοης διοργάνωσής του Φεστιβάλ (Μάιος 2012) όπου και συνεργάστηκε με τον Ιταλικό φορέα areaodeon/ Kernel και το Ελβετικό φεστιβάλ Mapping Festival για την πραγματοποίηση σειράς δράσεων – προβολές κι εργαστήρια – για την εξοι-

κείωση του Ελληνικού κοινού με την αντιληπτική τέχνη. Στην τελευταία διοργάνωση, παρουσιάστηκαν παραδείγματα στα οποία όπως θα δείτε, ένα προσχέδιο (mock up) πχ κάποιου γιγαντιαίου παπουτσιού, όπως και τρισδιάστατων γραμμάτων γνωστού Brand που συναντάς καθημερινά μπροστά σου, να παίρνουν σάρκα και οστά, με αποκορύφωμα το Mapping Projection αποτέλεσμα στο επιβλητικό γωνιακό γκρι κτίριο στην Πλατεία Αγίας Ειρήνης στο Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας υπό το concept “Ζωντανεύοντας Την Αθήνα”. Ανακαλύψτε τη χαρά της έκπληξης, ίσως σε κάποιο κτίριο κοντά σας… https://vimeo.com/49743849 | http://www.youtube.com/watch?v=16C0gBuAkQQ &feature=player_embedded | https://vimeo.com/4238052

OPPORTUNITIES Το Athens Video Art Festival είναι ένας ζωντα-

2012 9

53

Athens Video Art Festival from the inside!

νός οργανισμός που δημιουργήθηκε κι αναπτύχθηκε μέσα στο περιβάλλον της σύγχρονης τέχνης και κοινωνίας ως σύνολο ποικίλων καλλιτεχνικών και κοινωνικών προβληματισμών. Το Athens Video Art Festival προσκαλεί συνεχώς καλλιτέχνες, σπουδαστές και λάτρεις των τεχνών να καταθέσουν τις ιδέες και τα έργα τους.

Call for volunteers Αναζητούμε ενθουσιώδη άτομα με ειλικρινές πάθος για τις ψηφιακές τέχνες, τις νέες τεχνολογίες και τη μουσική, καλώντας τους να αναλάβουν ποικίλες αρμοδιότητες και να γίνουν μέρος της ομάδας του Athens Video Art Festival. Οι αρμοδιότητες τους περιλαμβάνουν curatorial assistance, brainstorming, επικοινωνία, web development, διασύνδεση με τους καλλιτέχνες και διεθνούς φορείς, εξοικείωση με τo event management.

Call for entries Η πρόσκληση αφορά τόσο το διάστημα του καλέσματος συμμετοχής (Οκτώβριος 2012 – Ιανουάριος 2013) Ακολουθώντας τις βασικές αρχές του, το φεστιβάλ προκαλεί τους δημιουργούς να αναπτύξουν τις ιδέες τους πειραματιζόμενοι πάνω στην πλατφόρμα των νέων τεχνολογιών χωρίς οποιοδήποτε θεματικό περιορισμό.

Categories Οι καλλιτέχνες έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν τα έργα τους για επτά κατηγορίες του προγράμματος. Πιο συγκεκριμένα: Video Art Με τη χρήση μηχανημάτων καταγραφής και του υπολογιστικού κώδικα εκφράζεται ο εικαστικός προβληματισμός προκύπτοντας μέσω του μοντάζ μία σύνθεση αναπαραγωγής της εικόνας και του ήχου.

Animation Απόδοση της κίνησης στην εικόνα. Η ψευδαίσθηση της κίνησης, όπου δύο αντιληπτικές οπτικές εντυπώσεις που μοιάζουν πολύ αλλά ωστόσο διαφέρουν και που προβάλλονται σε σύντομο χρονικό διάστημα, καταγράφονται ως μια ενιαία κίνηση στην αντίληψη του νου.

Installations Οικειοποίηση του χώρου που ενεργοποιεί τις αισθήσεις του θεατή προσδίδοντας του μία χωροχρονική εμπειρία μέσω των στοιχείων του περιβάλλοντος τα οποία συμβάλλουν λειτουργικά κι αναπτύσσουν διαλεκτική με τα στοιχεία του έργου.

Digital Image Στατικές εικόνες που έχουν υποστεί επεξεργασία μέσω του κώδικα των υπολογιστικών εφαρμογών.

Web Art Χαρακτηριστική περίπτωση της εναλλακτικής πρότασης των ψηφιακών τεχνών χρησιμοποιώντας αρχικά τους «προγόνους» της και στη συνέχεια την ίδια την πλατφόρμα του διαδικτύου καθώς και τα πολλαπλά εργαλεία που αυτές παρείχαν, προσφέρει στο κοινό την ευκαιρία να αλληλεπιδράσει με το έργο παρακάμπτοντας τη στενότητα του παραδοσιακού περιβάλλοντος των μουσείων και των γκαλερί.

Performance Δράση με μοναδική αναπαραγωγή που υλοποιείται μέσω της οικειοποίησης του σώματος.

Music Στα πλαίσια του πειραματισμού ο ήχος έχει εξελιχθεί σε ένα από τα ουσιαστικότερα συστατικά ελεύθερης έκφρασης, από τις μακροσκελείς συνθέσεις έως τα ολιγόλεπτα samples, κι από τους φυσικούς ήχους έως τα αυτοσχέδια μουσικά όργανα τα πάντα μπορούν να μεταφραστούν σε μορφές επικοινωνίας. Για αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τη διοργάνωση και δηλώσεις συμμετοχής για το κάλεσμα συμμετοχής οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκέπτονται την επίσημη ιστοσελίδα της διοργάνωσης. Οι Συμμετοχές ξεκινούν τον Οκτώβριο του 2012. Περισσότερες πληροφορίες: Tel: +30 210 3230005 Email: volunteers [at] athensvideoartfestival.gr Facebook:

www.facebook.com/#!/AthensVideoArtFestival Keep in touch!

2012 9

55

Κείμενο: Γιάννης Βοζίκης

Σοβιετικός Επαναστατικός Κινηματογράφος (Μέρος έκτο…)

Alexander Petrovich Dovzhenko θεωρείται ο «πατέρας» του Ουκρανικού κινηματογράφου. Στις ταινίες του -και κυρίως στις σημαντικότερες από αυτές που γύρισε την περίοδο του βωβού- εξυμνεί την ουκρανική γη, τους ανθρώπους και την ιστορία της. Γεννήθηκε το 1884 στην Sosnitsa, ένα μικρό χωριό εκατό χιλιόμετρα βόρεια του Κιέβου. Το 1917 μετακόμισε στο Κίεβο και κατατάχθηκε εθελοντικά στις γραμμές του Κόκκινου Στρατού. Το 1920 έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος και το 1921

Ο

στάλθηκε στην Βαρσοβία ως διπλωματικός εκπρόσωπος της νεοσυσταθείσας Ουκρανικής Δημοκρατίας. Το 1923 επιστρέφει στην Ουκρανία όπου εργάζεται ως σκιτσογράφος και σχεδιαστής στο Khankov. Ο Dovzhenko σκηνοθέτησε την πρώτη του ταινία « Love’s a Little Berry» το 1926. Η ταινία αυτή μπορεί να χαρακτηριστεί κωμική, με στοιχεία slapstick κωμωδίας, όπου ένα μωρό περνά από διάφορους ανυποψίαστους ανθρώπους, μέχρι να καταλήξει τελικά στα χέρια της μητέρας του. Η επόμενη ταινία του, «Zvenigova» γυρί-

2012 9

57

στηκε το 1927. Στην ταινία αυτή εμφανίζεται, για πρώτη φορά στο έργο του, ο συνδυασμός μύθου και πραγματικότητας, ένα από τα βασικά συστατικά της μετέπειτα κινηματογραφικής δημιουργίας του Dovzhenko. Σημαντικά στοιχεία της ταινίας αποτελούν, πρώτον, όσον αφορά το θέμα, η αντίληψη πως η Οκτωβριανή Επανάσταση αποτέλεσε την εκπλήρωση των αγώνων του ουκρανικού λαού για ελευθερία (η σημασία που δίνει στην ουκρανική ιστορία φαίνεται άλλωστε και από τον τίτλο, αφού Zvenigova, ονομαζόταν η ουκρανική στέπα μεγάλης ιστορικής σημασίας για τους Ουκρανούς) και δεύτερον η απεικόνιση της ουκρανικής γης, της φύσης, των ποταμών, των χωραφιών κλπ., στοιχεία που εμφανίζονται κατά κόρον και στις επόμενες ταινίες του Dovzhenko.

To 1929 o Dovzhenko σκηνοθετεί την επόμενη ταινία του «Arsenal», ένα επικό έργο που διαπερνά την ουκρανική ιστορία από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως τον Εμφύλιο Πόλεμο, όπως αυτοί βιώθηκαν στο Κίεβο. Σε αυτή την ταινία ο Dovzhenko χρησιμοποιεί στατικά πλάνα ενώ δίνει μεγάλη έμφαση στο μοντάζ. Πρέπει να σημειωθεί ότι και πάλι η φύση παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, καθώς όσα διαδραματίζονται έχουν ως φόντο τοπία από την ουκρανική φύση. Έναν χρόνο αργότερα, το 1930, ολοκληρώνεται η πιο σημαντική ταινία του, και η τελευταία της βωβής περιόδου, «Earth» («Zemila»). Στην ταινία αυτή, που έχει χαρακτηριστεί ως ένα «λυρικό έπος», η φύση έχει τον κυρίαρχο ρόλο, καθώς επικρατούν πλάνα που απεικονίζουν μεγάλους αγρούς,

58

9 2012

τον ουρανό καθώς και τους ανθρώπους που ζουν μέσα σε αυτό το περιβάλλον και επηρεάζονται από αυτό. Επίσης, παρουσιάζει έναν ανθρωπιστικό χαρακτήρα , αφού συνδιαλέγεται με το γεγονός του θανάτου, και πως αυτό βιώνεται από τους πρωταγωνιστές και επηρεάζει τη ζωή τους, τόσο άμεσα όσο και έμμεσα. Ο Dovzhenko ζώντας μακριά από την Μόσχα και τους υπόλοιπους μεγάλους δημιουργούς της περιόδου, δε δίνει μεγάλη βαρύτητα στο μοντάζ, όπως συμβαίνει με τους σύγχρονους του συναδέλφους. Παρ’ όλα αυτά, η δεξιοτεχνία του στην απεικόνιση της φύσης και ο συνδυασμός της φυσικής πραγματικότητας με τις ζωές των ανθρώπων της Ουκρανίας, καθώς και η παρουσία επαναστατικού περιεχομένου στην θεματολογία των ταινιών του, τον καθιστούν έναν μεγάλο δημιουργό του σοβιετικού, αλλά και του παγκόσμιου κινηματογράφου. Το τέλος της βωβής περιόδου, συνέπεσε με την υιοθέτηση από το σοβιετικό κράτος, του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, ως την επίσημη μορφή τέχνης, καθώς θεωρήθηκε ως αυτή που εξυπηρετούσε και προωθούσε στο μεγαλύτερο βαθμό τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Έτσι στις δεκαετίες που ακολούθησαν την ανακάλυψη του ήχου στον κινηματογράφο, οι σοβιετικοί σκηνοθέτες, ο καθένας από διαφορετικό πόστο, ευθυγράμμισαν το κινηματογραφικό τους έργο με τις βασικές αρχές του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, ανοίγοντας έτσι ένα νέο μεγάλο κεφάλαιο στην παγκόσμια κινηματογραφική παραγωγή.

BEBE – UΝ POKITO DE ROCANROL ΕΙΔΟΣ: OTHER LABEL: EMI MUSIC SPAIN

Ότι και να πούμε και να γράψουμε για αυτή τη σπάνια τραγουδοποιό που φέρει το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Bebe θα είναι λίγο…κάθε κυκλοφορία της τουλάχιστον για μας θα είναι και ένα ωραίο γεγονός αν μετρήσουμε το μέχρι τώρα υλικό της το οποίο μόνο καλά δείγματα –εώς εξαιρετικά σε ορισμένες περιπτώσεις- έχει να παρουσιάσει. Αυτό το ωραίο γεγονός στην περίπτωση της Bebe πάει πακέτο με κάτι πολύ δυνατό, με μια ζωντάνια και μια θετική ενέργεια που βγαίνει μέσα από κάθε της σύνθεση, από κάθε της νότα, από κάθε στίχο και μελωδία. Αυτό άλλωστε το δηλώνει και η ίδια ξεκάθαρα : “Άφησα την μελαγχολία πίσω μου, είμαι γεμάτη θετική ενέργεια και έχω ανακτήσει το σκοτεινό χιούμορ μου. Με βοηθάει να διατηρούμαι, απελευθερώνει το μυαλό μου”. Τα παραπάνω συμπυκνώνονται σε καινούργιες συνθέσεις όπως το ‘Me Pintare’, ‘Adios’, ‘Sambras’, ‘Compra-paga’, ‘Joyas’, ‘Kiereme’, ‘Guapo’ και αποτυπώνονται εκ νέου σε μια νέα δυναμική ενός δίσκου που φέρει το όνομα «Un Pokito de Rocanrol» που σε συμπαρασύρει με τη δεμένη και σφιχτή του ενιαία αισθητική. Μάλιστα στο άλμπουμ την παραγωγή έχει κάνει ο Renaud Letang, ένας από τους πιο σημαντικούς Γάλλους παραγωγούς, που καταξιώθηκε δίπλα στους Manu Chao, Jane Birkin, Feist, Silencers και άλλους σπουδαίους καλλιτέχνες. Η Bebe κατά κόσμον María Nieves Rebolledo Vila γεννήθηκε στη Βαλένθια της Ισπανίας. Οι γονείς της ήταν μέλη της λαϊκής Εξτρεμαδουρικής ομάδας Surberina. Με το «Pafuera Telarañas» κέρδισε τη διεθνή αναγνώριση και η μουσική της ταξίδεψε παντού και αγαπήθηκε από πολύ κόσμο. Ηταν το 2004 και μια χρονιά αργότερα η Bebe θα έπαιρνε στο σπίτι της το βραβείο του καλύτερου νέου καλλιτέχνη στα Latin Grammy Awards. Ήταν υποψήφια για πέντε βραβεία συνολικά. Το πρώτο single από το «Pafuera Telarañas», "Malo" χαρτογραφήθηκε σε όλο τον κόσμο. Παρόλο που η μεγάλη επιτυχία αλλά και η τεράστια αναγνώριση ήρθε αμέσως στο ξεκίνημα της κιόλας στις 25 Ιουνίου του 2006 εκείνη ανακοίνωσε ότι το ντεμπούτο άλμπουμ της θα είναι έστω και προσωρινά η “αποχαιρετιστήρια” δουλειά της μιας και δεν σκόπευε προς το παρόν να «βγάλει» άμεσα κάποια άλλη κυκλοφορία. Προφανώς ήθελε να δώσει χώρο στον εαυτό της να αναπνεύσει, να δοκιμάσει καινούργια πράγματα, να δουλέψει πάνω στη μουσική και την τραγουδοποιία της και μετά να βγάλει προς τα έξω καινούργιες δημιουργίες, καινούργιες συνθέσεις. Μια προσέγγιση που μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνους μιας και μια τέτοια κίνηση δεν είναι προιόν κάποιας υψηλής αισθητικής ή σκέψης αλλά αναγκαία παρέμβαση ενός καλλιτέχνη που θέλει να “πλησιάσει” και να εμβαθύνει με αυτόν τον τρόπο στο υλικό του. Για το μέγεθος της Bebe ε κάτι τέτοιο στο χώρο της παγκόσμιας μουσικής βιοτεχνίας/κατανάλωσης σπανίζει και είναι φαινόμενο προς αποφυγήν για τη διατήρηση του κέρδους...αλλά τη δημιουργία όπως και τη μουσική (όχι το εμπόριο γύρω από αυτή) που κουβαλάς μέσα σου δεν μπορείς να την αποφεύγεις για καιρό έτσι δεν είναι; Κατερίνα Χατζή

2012 9

59

ΚΩΣΤΗΣ ΜΑΡΑΒΕΓΙΑΣ – ΛΟΛΑ ΕΙΔΟΣ: OTHER LABEL: EMI

Μερικές φορές είναι εντυπωσιακό –στη χειρότερη των περιπτώσεων το λιγότερο που μπορεί να πει κάποιος μουσικόφιλος ενδιαφέρον- το πώς μπορεί να ξεκινήσει από το μηδέν, μια σκέψη, μια ιδέα και να μεταλλαχθεί –ή να εξελιχθεί αυτή είναι η πιο σωστή ονομασία- σε κάτι καινούργιο ήτοι σε ένα κόνσεπτ, πρότζεκτ όπως θέλετε πείτε το... Στη συγκεκριμένη περίπτωση του Κωστή Μαραβέγια βλέπουμε αυτό ακριβώς : Να φτιάχνει όμορφες ιστορίες από το πουθενά, να «πατάει» πάνω στην ιδέα και να κάνει ολόκληρο θέμα. Μια μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης –ίσως όχι η πιο ισχυρή- είναι και αυτή αρκεί να μπορέσεις να την υποστηρίξεις δίνοντας της σχήμα και οντότητα. Εδώ ο Κωστής Μαραβέγιας, ένας από τους πιο ανερχόμενους μουσικούς της τελευταίας γενιάς επιστρέφει αυτή τη φορά με μια διττή κυκλοφορία που φέρει τον τίτλο «Λόλα». Μια κυκλοφορία που απαρτίζεται από ένα cd και ένα βιβλίο, από μια μουσική δουλειά και ένα μυθιστόρημα και που περιγράφει με τα πιο ιδιαίτερα χρώματα φτιαγμένα σε ματζόρε την ιστορία της Λόλας που σκαρφίστηκε ο τραγουδοποιός. Είναι η ιστορία ενός ήρωα που ερωτεύεται τη Λόλα, ένα κορίτσι διαφορετικό από τα άλλα, φευγάτο, που δεν του αρέσουν οι δεσμεύσεις. Τους παρακολουθούμε στο ταξίδι τους προς το Καστελόριζο όπου ο τότε πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου αναγγέλλει ότι η χώρα θα καταφύγει στο ΔΝΤ. Το λαβ στόρι μπλέκεται με την κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα, το φανταστικό με το πραγματικό. Η Λόλα όπως δηλώνει ο ίδιος ο καλλιτέχνης είναι ένα σύμβολο αισιοδοξίας, ομορφιάς και αγάπης μέσα σε μια ιδιαίτερη πραγματικότητα. Και πράγματι κάτι τέτοιο υποδηλώνει όλη αυτή η ιστορία που έχει σαν κεντρικό πρόσωπο, σαν ηρωίδα ή ακόμα καλύτερα σαν καλλιτεχνική μούσα το παράξενο αυτό κορίτσι μιας και αυτό «γεννήθηκε» εν μέσω κρίσης βγάζοντας όμως τα πιο ωραία, τα πιο δυνατά συναισθήματα. Εδώ πιάνει την ιστορία από εκεί που την άφησε (ίσως ;) προ διετίας όταν είχε κυκλοφορήσει τον δίσκο «Welcome to Greece». Με 11 δυνατές συνθέσεις που φέρουν το γνώριμο και χαρακτηριστικό ύφος της τραγουδοποιίας του που τείνει να εξελιχθεί και να εδραιωθεί ως κάτι το πολύ ιδιαίτερο στην σύγχρονη ελληνική δισκογραφία (άσχετα αν αρέσει ή όχι) δίνοντας λογάκια, στιχάκια, απλές φαινομενικά νότες και ένα επίσης ελαφρύ στην πρώτη εντύπωση άκουσμα που όμως στην πορεία ίσως σε κάνει να αλλάξεις γνώμη… και αυτό γιατί από κάτω κρύβεται μια καλυμμένη αισθητική που αν είσαι “εκεί” σε αφήνει να συμπορευτείς μαζί της και να την ανακαλύψεις μιας και σου προσφέρεται απλόχερα ☺ ☺ Κατερίνα Χατζή

60

9 2012

ΝΑΝΟΙ – FIVE BOXES ΕΙΔΟΣ: DARK WAVE LABEL: ALL TOGETHER NOW

Όταν πρωτοάκουσα τη νέα δουλειά της… οικογενειακής κολεκτίβας από τη Θεσσαλονίκη, συνέβησαν τρεις εκπλήξεις σε μια! Έκπληξη νούμερο ένα ήταν ο ήχος. Ο ήχος της μπάντας ήταν μεστός, στιβαρός και δεμένος, η θεματολογία και οι ερμηνείες φρέσκιες και εντελώς εναρμονισμένες με την εποχή, το new wave στη δόξα του και… τσάφφ! Η συνειδητοποίηση ότι δεν είναι τα 80’s, δεν είμαι εκεί και τότε, αλλά εδώ και τώρα, δεν ακούω ένα από τα συγκλονιστικά ελληνικά γκρουπ της εποχής, τους Reporters, τους Yell-o-yell, τους Forward Music Quintet, τους Metro decay, αλλά ένα σχήμα του 2012, ε, ήταν έκπληξη. Ειλικρινά, αν δεν είχα διασταυρωθεί σε διάφορες φάσεις από το 1994 με τους αειθαλείς και δημιουργικούς Νάνους, αν δεν είχα ακούσει και τους άλλους τους δίσκους, θα στοιχημάτιζα ότι: είτε δεν μπορώ να θυμηθώ μεν το Five Boxes, αλλά ο-πωσ-δη-πο-τε το έχω ακούσει, δεν μπορεί, αφού έχω παρακολουθήσει εμπεριστατωμένα εκείνη τη σκοτεινή πορεία της σκοτεινής γενιάς των σκοτεινών 80’s (να, κι αυτή η μελωδία κάτι μου θυμίζει, ααα… το ρίφφ… να, κι εκείνη η φωνή είναι από τοοο… αχ, εδώ το χω), είτε ότι μια πανέξυπνη και ικανή πιτσιρικοπαρέα στην Ελλάδα του 2012, προσβλητική και χαρούμενη, όπως αρμόζει στους νέους, αντιγράφει ξεδιάντροπα ριφφ, ύφη και ιδιώματα που τα ξεσηκώνουν από ξεχασμένους δίσκους ξεχασμένων γονιών από τα ξεχασμένα 80’s. Έκπληξη νούμερο δυο ήταν ο ήχος. Δυνατός και όμορφος ήχος, πολύ αξιοπρόσεκτη παράγωγη, τα πάντα να ρέουν, όλα να αναδεικνύονται, το ριφφάκι από τα σύνθια, τα τσαλιμάκια της φωνής, τα θυμωμένα μηνύματα του τρομπονιού, το ζουζούνισμα του βιολιού, όλα εκεί, να παίζουν με τις νοσταλγίες μου… Ας είναι. Πάντα το ήξερα ότι, αν υπήρχε στα 80’s η σύγχρονη τεχνολογία, η Ελληνική dark wave σκηνή θα είχε θαυματουργήσει. Ε, ας πω και την τρίτη έκπληξη. Λοιπόν, δεν θα το πιστέψετε, αλλά ήταν ο ήχος! Νο μάττερ πώς άκουγα τα τραγούδια, δυνατά, ήσυχα, με κριτική ακοή, με διάθεση για fun, προσέχοντας το rhythm section ή μιλώντας στο τηλέφωνο, η τελική αίσθηση που μου έμενε, μετα από κάθε τραγούδι, ήταν ότι είχα ακούσει ένα θέμα από το “17 Seconds” που, παρεμπιπτόντως, είναι το αγαπημένο μου άλμπουμ των Cure! Περίεργα πράματα… Είμαι ακόμα έκπληκτος, Το μόνο που μου μετριάζει κάπως την έκπληξη, είναι αυτό που λέει η Σύλβια, στο πέμπτο τραγούδι του Five Boxes, Που όλο το ακούω, αλλά που θα σας το εξηγήσω another day, που λέει και το τρίτο τραγούδι του πολύ ιδιαίτερου e.p. ΝΑΝΟΙFIVEBOXES (More info http://www.nanoi.gr/). Νίκος Πάλλης

2012 9

61

FETAMERIGANOI - DIFFERENT WAYS ΕΙΔΟΣ: POP / ROCK LABEL: ANAZITISI RECORDS

Ένα στοιχείο το οποίο τα τελευταία χρόνια παίρνει έντονα μια άλλη κατεύθυνση και τροπή –θετική εννοείται- είναι το γεγονός ότι ξαναμαζεύονται άνθρωποι οι οποίοι δεν ζουν …αναγκαστικά στην Αθήνα να το πω έτσι και στήνουν το δικό τους υλικό τόσο στο στούντιο όσο και επί σκηνής μιας και υπάρχει αρκετή κινητικότητα και συμμετοχή από μπάντες όσον αφορά στα φεστιβάλ αλλά και γενικότερα σε εκδηλώσεις. Πολλά μάλιστα από αυτά έχουν και κάποιο απώτερο και ουσιαστικό σκοπό όχι απλά να περάσει ο κόσμος καλά ακούγοντας και κάτι αλλά να ευαισθητοποιηθεί σε θέματα κοινωνικά κ.α και να ακούσει μπάντες που δρουν, δουλεύουν, επεξεργάζονται ήχους μέσα στην κοινωνία στην οποία ζουν άρα και συμμετέχουν σε αυτή. Μια τέτοια περίπτωση είναι οι Καλαματιανοί –συγκεκριμένα από τη Μεσσήνη αν δεν απατώμαιFetameriganoi (οι ίδιοι λέγονται άραγε Φεταμερίγκανοι ή μήπως Φέτα με Ρίγανη;) -άσχετο αλλά πιστώνονται μια από τις πιο παράξενες ονοματοδοσίες που έχουμε συναντήσει σε ελληνικό σχήμα- που βγάζουν προς τα έξω τις συνθέσεις τους συμμετέχοντας ενεργά όντας ενεργοί μουσικοί αλλά και πολίτες –και νεαροί σε ηλικία αυτό είναι το σημαντικό- της Μεσσηνίας. Με τις κιθάρες εδώ να προεξέχουν στις συνθέσεις ακούμε πολύ καλές ηχογραφήσεις -11 το σύνολο- οι οποίες μάλιστα κυκλοφορούν σε μια σπάνια έκδοση για τα τωρινά ελληνικά δεδομένα των λιγοστών ελληνικών δισκογραφικών εταιρειών. Πρόκειται για μια καλαίσθητη και φροντισμένη έκδοση, ένα extra limited άλμπουμ βινυλίου που μπορεί να κυκλοφορεί σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων (111 αριθμημένες κόπιες, με 6-σέλιδο triptych ένθετο) εντούτοις έχει τη δική του αξία το όλο εγχείρημα. Αυτό γιατί τα έξοδα για μια τέτοια συλλεκτική κυκλοφορία είναι αρκετά και πρέπει να καλυφθούν σε κάθε περίπτωση όπως και ο κόπος όλων όσων εργάστηκαν για το τελικό αποτέλεσμα. Σαφώς και είναι δύσκολες οι εποχές για την όποια ακριβή αγορά αλλά όταν έχουμε να κάνουμε με μια εξίσου υψηλής αισθητικής ποιότητα του χαρτιού, του βινυλίου και του ήχου –κάτι που σημαίνει πως όλα αυτά κοστίζουν- αν μη τι άλλο πρέπει τουλάχιστον να βγουν τα έξοδα μιας τέτοιας παραγωγής που μόνο «φτωχή» δεν τη λες. Από την άλλη είναι λίγο αστείο να πιστεύουμε ότι επειδή υπάρχει κρίση θα πρέπει να σταματήσουν και εντελώς οι προσεγμένες και ακριβές εργασίες τέτοιου είδους. Επειδή η μουσική για να ακούγεται πρέπει να κυκλοφορεί κιόλας κάτι που ενστερνίζονται απόλυτα οι Fetameriganoi προσφέρουν τα κομμάτια του δίσκου τους δωρεάν για κατέβασμα μέσω διαδικτύου από τις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης του γκρουπ. Οι Fetameriganoi είναι οι : Δημήτρης Τσιλιβαράκης (κιθάρες), Θάνος Παππάς (πλήκτρα, φωνή), Δημήτρης Σουμής (κιθάρες), Παναγιώτης Μπουσούνης (μπάσο), Θεοχάρης Παλιάκος (ντραμς).Αναζητήστε τους από την Anazitisi Records (www.anazitisirecords.com) ☺ ☺ ☺ Αλέξανδρος Γερασίμου

62

9 2012

HIS MAJESTY THE KING OF SPAIN - HYENA ΕΙΔΟΣ: POP/OTHER LABEL: INNER EAR

Ένα εντυπωσιακό ντεμπούτο πραγματοποιούν εδώ οι His Majesty The King of Spain ήτοι ο Nεκτάριος Κουβαράς (Φωνή, Κιθάρα, Βanjo), Άγγελος Αϊβάζης (Κιθάρα, Βacking Vocals, Μαντολίνο), Κέλλυ Μητροπούλου (Βιολί, Βacking Vocals, Πλήκτρα, Μεταλλόφωνο), Βασίλης Βλαχάκος (Τύμπανα, Πετάλια), Λευτέρης Λουκίσσας (Τρομπέτα, Κρουστά), Βασίλης Νιτσάκης (Μπάσο, Κοντραμπάσο). Αυτό το φανερώνουν και τα πολλά και διαφορετικά όργανα που χρησιμοποιούν αλλά και τα ιδιαίτερα φίλτρα που ρίχνουν στη “μουσική” χύτρα ώστε να βγει ένα πολύ ιδιαίτερο αποτέλεσμα που καθορίζεται εν πολλοίς και από την ιδιοσυγκρασία των μελών του γκρουπ να βάλουν το δικό τους ηχόχρωμα, τα δικά τους συστατικά. Το όνομα αυτού του ντεμπούτου φέρει τον τίτλο «Hyena». Αν συνυπολογίσουμε και το γεγονός ότι η αισθητική τους υποστηρίζεται και υποστηρίζει ταυτόχρονα (λειτουργούν ως αλληλένδετα στοιχεία έκφρασης) και από το πολύ ωραίο εικαστικό εξώφυλλο που απεικονίζει την ύαινα τότε καταλαβαίνετε για το υψηλό επίπεδο που “ακολουθεί” και πιστοποιεί τη συγκεκριμένη κυκλοφορία. Ξεκίνησαν όμως και σαν σχήμα εξίσου εντυπωσιακά (άσχετα αν δεν είχαν κυκλοφορήσει κάτι επίσημα) και με πολύ καλά δείγματα που απορροφούσαν πολύ μουσικότητα και διάφορα είδη μουσικής. Αρχικά ως (ημι)ακουστικό τρίο και αργότερα ως εξαμελής μπάντα, οι His Majesty the King of Spain θα εμφανιστούν σ’ένα μεγάλο αριθμό συναυλιακών χώρων (Gagarin, Σταυρός του Νότου, Κύτταρο, Rodeo, Iανός, Stage στη Λάρισα, Ακτή Δυμαίων στην Πάτρα, Γιορτή της Μουσικής κ.α) ενώ θα ανοίξουν συναυλίες για ονόματα όπως ο Jonathan Richman, ο Μarc Almond και οι Radio Dept. Όλα τα παραπάνω συντελούν σε ένα πολύ προσοδοφόρο πρώτο βήμα για τους πολλά υποσχόμενους και νεαρούς ηλικιακά His Majesty The King of Spain που αρπάζουν τη ποπ και τη ρίχνουν όχι στο λάκκο των λεόντων αλλά στα δόντια μιας ύαινας που την ξεκοκαλίζει ώστε αυτό που θα μείνει παρακάτω να είναι η μουσική όπως πρέπει να είναι : Γυμνή, χωρίς φτιασιδώματα και φρου φρου και αρώματα αλλά τόσο δυνατή και στέρεη ώστε να ακούγεται «ζωντανή» σε κάθε της μοτίβο, σε κάθε της θέμα… Αλέξανδρος Γερασίμου

2012 9

63

Συνέντευξη: Αλέξανδρος Γερασίμου

HIS MAJESTY THE KING OF SPAIN: Μια μάζωξη ήχων που πάει το πράγμα –πολύ– παρακάτω…

Πότε σχηματίστηκε το γκρουπ των His Majesty the King of Spain και από πού πήρε το όνομα του; Κανονικό συγκρότημα είμαστε από τον Σεπτέμβρη του ‘10. Βέβαια υπήρχε από το 2008 μια προνύμφη του σχήματος που ήταν περισσότερο προσωπικό πρότζεκτ του Νεκτάριου. Το όνομα είναι εμπνευσμένο από ένα τραγούδι των Galaxie 500 που ονομάζεται “King of Spain“. Πραγματοποιήσατε το ντεμπούτο σας στην δισκογραφία με το άλμπουμ «Hyena». Μιλήστε μας για το υλικό αυτής της δουλειάς. Ο δίσκος έχει 12 τραγούδια. Δουλέψαμε

64

9 2012

κοντά 9 μήνες στο σπίτι του παραγωγού μας του Κing Elephant. Πολλά κομμάτια είναι ηχογραφημένα live και προσπαθήσαμε όσο γίνεται να δώσουμε ένα τελείως σπιτικό χαρακτήρα χωρίς ίχνος στυλιζαρίσματος στην παραγωγή. Προτεραιότητα μας πάντα είναι να στεκόμαστε στα τραγούδια με όλη την σημασία την λέξης - Όχι ασκήσεις ύφους αλλά τραγούδια. Προσπαθούμε ό,τι βγάζουμε να έχει έναν αυτοτελή χαρακτήρα και όταν το κοιτάμε από πάνω να ξέρουμε τουλάχιστον εμείς ότι πάμε να βγάλουμε προς τα έξω ένα ωραίο τραγούδι. Πως θα χαρακτηρίζατε τη μουσική σας και σε ποιό “ράφι” θα την τοποθετούσατε;

Δεν έχουμε ακόμη προσδιορίσει τι είναι αυτό ακριβώς που παίζουμε. Αν μιλήσουμε γενικόλογα κάπως μπαίνουμε στο χώρο της εναλλακτικής ποπ. Μέσα στον δίσκο όμως θα ακούσεις από κράουτ μέχρι country και από beatle-ική ποπ μέχρι ψυχεδελικό gospel. Δεν ακολουθήσαμε κάποια συγκεκριμένη φόρμα, μονάχα εξελίξαμε τα κοινά σημεία στις επιρροές. Τι εμπνέει τους His Majesty the King of Spain όταν γράφουν μουσική και ποιές οι επιρροές των μελών της μπάντας; Εκεί και αν είμαστε αχταρμάς... επειδή είναι ασυμμάζευτο όλο αυτό θα παραθέσω χαρακτηριστικά κάποια ονόματα ως βασικότερες επιρροές: Pixies , Velvet Underground, Jack White (γενικώς), Damon Albarn, Beatles, John frusciante, Violent Femmes, Gun Club, Pavement και Wu Tang Clan.

Βγάλατε στο προσκήνιο μια μουσική εργασία όπου είναι ξεκάθαρη η επιλογή του αγγλικού στίχου. Σας απασχολεί καθόλου η επιλογή της γλώσσας και πως βλέπετε τη χρήση της στα μουσικά πράγματα, στις ελληνικές παραγωγές; Η εποχή της παγκοσμιοποίησης και η ταχύτατη διακίνηση της κάθε μιας μουσικής σε όλον το κόσμο κάνει τις επιρροές των απανταχού μουσικών και μουσικόφιλων μπασταρδεμένες. Όταν και εσύ με τη σειρά σου θες να εκφραστείς η επιλογή της γλώσσας είναι καθαρά θέμα του πως νιώθεις ότι μπορείς να πέσεις πάνω από τα τραγούδια σου. Βέβαια για να είμαστε και ειλικρινείς το δύσκολο και το ωραίο είναι να εκφραστείς στην μητρική σου γλώσσα γιατί μόνο αυτής γνωρίζεις το ηθικό και εννοιολογικό βάρος. Πως βλέπετε το μέλλον της ελληνικής δι-

2012 9

65

σκογραφίας και ποιός πιστεύετε ότι θα είναι ο επόμενος τρόπος διανομής της μουσικής; Για την ελληνική δισκογραφία δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη όπως και για την ελληνική οικονομία . Το μόνο σίγουρο είναι ότι η διακίνηση μέσω Internet θα φτάσει στην απολυτότητα της (και καλά θα κάνει. Για τα αμέσως επόμενα χρόνια θα υπάρχουν -και αν- κάποια

66

9 2012

ανεξάρτητα labels που θα βγάζουν πολύ επιλεγμένες κυκλοφορίες συμβολικά περισσότερο και για τους πιο μερακλήδες που νοιάζονται για τον ηχητική ποιότητα η παρουσία του βινυλίου θα γίνει ακόμη πιο έντονη και ουσιαστική. Διαδικτυακοί κόμβοι και μουσική. Τελικά είναι ζευγάρι αυτά τα δυο; Επειδή το μεγαλύτερο μέρος της απάντη-

σης δόθηκε στην προηγούμενη ερώτηση θα ήθελα μόνο να προσθέσω μια κουβέντα που λέμε συχνά με τα παιδιά στη μπάντα. “ Ο μόνος λόγος που νιώθουμε πραγματικά τυχεροί που γεννηθήκαμε σε αυτήν την εποχή είναι το Internet“. Εν μέσω οικονομικής κρίσης θεωρείτε ότι τώρα βγαίνουν προς τα έξω δουλειές, καλλιτεχνικές απόψεις έστω και με low badget παραγωγές; Μέσα στα δύσκολα η τέχνη δίνει το παρών “δείχνοντας” την δυναμική, το χαρακτήρα που εκ φύσεως διαθέτει; Βέβαια. Η ιστορία έτσι και αλλιώς κάνει κύκλους και στη μουσική αποδεικνύεται περί-

τρανα αυτό. Και μέσα από τις κατά κάποιο τρόπο underground σκηνές αναδύονται και νέα μουσικά ύφη και μορφώματα. Γενικότερα σε μέρες ύφεσης ξεσκαρτάρεται η τέχνη και γίνεται πιο ευδιάκριτη η ουσία και η ειλικρίνεια. Τα επόμενα σχέδια των His Majesty the King of Spain είναι… Δουλεύουμε νέο υλικό σιγά σιγά και θα ανακοινωθούν 1-2 λάιβ προς τα Χριστούγεννα. Ισως κάνουμε και κάποια λάιβ στο εξωτερικό. ΛΙΝΚ http://www.facebook.com/HisMajestytheKingofSpain

2012 9

67

Κείμενο: Μαριάνθη Βατή, Φωτογραφία: Μανώλης Λαγουτάρης

Γάλα γαϊδούρας Ιδιότητες ΓΑΛΑ ΓΑΙΔΟΥΡΑΣ ΠΛΗΡΗΣ ΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΤΟ ΔΕΡΜΑ Το γάλα γαιδούρας χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο σαν τροφή, φάρμακο και καλλυντικό για χιλιάδες χρόνια. Είναι γνωστό ότι η βασίλισσα Κλεοπάτρα της αρχαίας Αιγύπτου , έκανε καθημερινά μπάνιο με γάλα γαιδούρας , καθώς όπως λέει ο μύθος, όπου κι αν ταξίδευε διέταζε κι έπαιρνε μαζί της 500 γαϊδούρια για να εξασφαλίζει την καθημερινή διατήρηση της ομορφιάς και την νεότητα της επιδερμίδας της. Ο Πλίνιος αναφέρει ότι το γάλα γαιδούρας σβήνει τις ρητίδες στο δέρμα, καθιστά το δέρμα πιο λεπτό και το διατηρεί λευκό. Η αδελφή του Ναπολέωντα Βοναπάρτη, Pauline, ήταν επίσης οπαδός του γάλακτος γαϊδουριών για την φροντίδα του δέρματος. Ο Ιπποκράτης ο πατέρας της ιατρικής, χρησιμοποιούσε το γάλα γαϊδούρας για πολλές ασθένειες. Εδώ και πάρα πολλά χρόνια το έδιναν στα βρέφη αντί για το μητρικό και ειδικά στα καχεκτικά παιδάκια για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες η σύσταση του γαϊδουρινού γάλακτος πλησιάζει πολύ εκείνη του μητρικού. Είναι σχετικά φτωχό σε ολικά στερεά και λιπαρά, ενώ έχει υψηλή περιεκτικότητα σε λακτόζη. Έχει 60

φορές την βιταμίνη C που βρίσκεται στο γάλα της αγελάδας, περιέχει επίσης βιταμίνες Α, Β1, Β2, Β6, D, και Ε. Είναι μια πλούσια πηγή ασβεστίου, μαγνησίου, φωσφόρου, νατρίου, ψευδαργύρου και σιδήρου, καθιστώντας το εξαιρετικά επωφελές τόσο για την κατανάλωση όσο και για την φροντίδα του δέρματος. Οι πρωτεϊνες γάλακτος προσφέρουν αξιόλογες ενυδατικές και θρεπτικές ιδιότητες. Η ενυδατική τους ικανότητα είναι αποτέλεσμα της εξαιρετικής απορρόφησης τους από την επιδερμίδα, καθώς και της δυνατότητας τους να δεσμεύουν νερό. Αυτά τα χαρακτηριστικά προάγουν την δημιουργία ενός υγροσκοπικού φιλμ στην κεράτινη στοιβάδα της επιδερμίδας ενώ παράλληλα οι πρωτεϊνες γάλακτος απελευθερώνουν συγκεκριμένα αμινοξέα, τα οποία είναι πολύ σημαντικά για την ενυδάτωση του δέρματος. Οι πρωτεϊνες γάλακτος έχουν επίσης ιδιαίτερα θρεπτική δράση, καθώς προσφέρουν περισσότερο από 40% των απαραίτητων αμινοξέων στο δέρμα. Αυτά τα αμινοξέα είναι πολύ σημαντικά για την διατήρηση της φυσιολογικής μεταβολικής δραστηριότητας των κυττάρων, καθώς συμμετέχουν στην σύνθεση του κολλαγόνου, της ελαστίνης και της κερατίνης. Το γάλα γαϊδούρας βοηθάει στην απορρόφηση του ασβεστίου από το

2012 9

69

έντερο, καθώς και λιπαρά οξέα, όπως Ω3 και Ω6 που βοηθούν στην απορρόφηση των βιταμινών. Βοηθάει στη γρήγορη επούλωση πληγών, στην ανανέωση των κυττάρων του δέρματος, στη αντιμετώπιση δερματικών παθήσεων όπως έκζεμα, ψωρίαση, ακμή και ξηροδερμία. Επιτρέπει στο δέρμα να διατηρεί την ελαστικότητα του και διορθώνει την θαμπάδα του προσώπου. Διεθνώς το γάλα γαϊδούρας είναι ένα πολύ ακριβό προϊόν γιατί η διαδικασία της συλλογής του απαιτεί χρόνο και δεν είναι τόσο αποδοτική. Η γαϊδούρα μπορεί να παράγει γάλα μόνο αφότου γεννήσει και για

70

9 2012

11 μήνες. Λόγω το ότι μπορεί να δώσει ελάχιστο γάλα την κάθε φορά, χρειάζεται συχνό άρμεγμα, καθώς η ανώτερη ποσότητα γάλακτος είναι 1 με 1,5 λίτρα την ημέρα. Το άρμεγμα γίνεται χειρωνακτικά και για να δεχτεί η γαϊδούρα να δώσει το πολύτιμο γάλα της πρέπει οπωσδήποτε να έχει οπτική επαφή με το γαϊδουράκι της. Σε περίπτωση που η γαϊδούρα αποχωριστεί τελείως από το μικρό της, σε 2-3 μέρες σταματάει εντελώς η ροή του γάλακτος. Την προσπάθεια αυτή αποζημιώνουν όμως οι ευεργετικές ιδιότητες του γάλακτος της.

Συνέντευξη: Αλέξανδρος Γερασίμου, Φωτ.: Φοίβη Πετρούλια, Ηλίας Κοτσιρέας

ΘΙΑΣΟΣ ΗΛΙΑ ΚΑΡΕΛΛΑ: Αλλιώτικες ιστορίες –και– μέσα από το 1ο Karagiozis music project… Πότε ξεκίνησε η προσπάθεια που ακούει στο όνομα «Θίασος Ηλία Καρελλά»; Ξεκίνησα την πορεία μου με παραστάσεις Καραγκιόζη, περιοδεύοντας σε Ελλάδα και εξωτερικό, και το 1996 δημιούργησα τον Θίασο. Από το 1996 έως τώρα έχουμε δημιουργήσει παραστάσεις που απευθύνονται σε ενήλικο κοινό («Karagiozis- δύο πακέτα τσιγάρα», «Καραγκιόζης-the stand back comedy no 2», «Καραγκιόζης-the stand back comedy», «Νύχτες γέλιου και τρόμου» , και πρόσφατα το φεστιβάλ KARAGIOZIS MUSIC PROJECT) αλλά και για παιδικό κοινό («Το κουτί της Πανδώρας», «Αργοναύτες», «Ερωτόκριτος», «Η πόλη των σκιών», «στα ίχνη των σκιών», «Σκιοταξιδεύοντας», «Σκιών Ιστορίες», «Όρνιθες», «Θησέας και Μινώταυρος», «Πλούτος»

72

9 2012

του Αριστοφάνη, «Το Μαγικό Μπουκάλι», «Στο Καφενείο του Καραγκιόζη»). Ποια φιλοσοφία διέπει τον θίασο; Η φιλοσοφία του είναι ένα θέατρο, που στηρίζεται στον πλούτο της παράδοσης του Θεάτρου Σκιών και στη δυναμική του. Έτσι, με κύριο άξονα το παραδοσιακό θέατρο σκιών, χρησιμοποιώντας τη μαγεία της σκιάς και τη δύναμη του λόγου, προσπαθώ να συνεχίσω την πανάρχαια αυτή τέχνη δημιουργώντας νέες παραστάσεις με καινούριες φόρμες. Ποιοι απαρτίζουν την ομάδα του; Ο Θίασος αποτελείται από ταλαντούχους νέους αλλά και καταξιωμένους συνεργάτες από όλο το φάσμα των παραστατικών τεχνών, εικαστικούς, μουσικούς, ηθοποιούς, χορογρά-

φους, θεατρολόγους. Φέτος για τις ανάγκες της νέας θεατρικής παραγωγής για παιδιά «Πεντάμορφη και Τέρας» συνεργάζομαι με τους: Ζαχαρούλα Κληματσάκη, Έκτορας Κυριάκου, Στέλιο Ξανθουδάκη, Χρήστο Σύγγελο, Νικόλα Φραγκιουδάκη, Βασίλης Χατζηδημητράκη που παίζουν και τραγουδούν στην παράσταση, την ενδυματολόγο και εικαστικό Αγγελική Μπόζου, την χορογράφο Δήμητρα Χαραλάμπους, τον βοηθό σκηνοθέτη Γιάννη Παυλόπουλο και τη θεατρολόγο Αλεξάνδρα Λιακοπούλου. Πρόσφατα (από τη Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου έως και το Σάββατο 15 Σεπτεμβρίου 2012) στήσατε από το μηδέν και παρουσιάσατε μαζί με ένα πλήθος από καλλιτέχνες το πρώτο karagiozis music project στο θερινό Cine Τριανόν. Συναντήσατε και συμπράξατε επί σκηνής με τους Μάρθα Φριντζήλα & KUBARA TRIO, The Burger Project, encardia, EleΚtroΒalkana, KOMPANÍA,

Γιάλα και dorόs αλλά και τον Αθω Δανέλλη (έναν ακόμα σπουδαίο εκπρόσωπο του σύγχρονου θεάτρου σκιών στη χώρα μας) σε ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο και ιδιαίτερο φεστιβαλικό πρότζεκτ.Μιλήστε μας για τις μέρες αυτές του φεστιβάλ και το πώς το βιώσατε. Στο πρώτο karagiozis music project γνωστά μουσικά σχήματα του σήμερα με έντεχνο, παραδοσιακό και μοντέρνο ήχο συνόδευσαν ζωντανά έξι διαφορετικές παραστάσεις για ενήλικο και νεανικό κοινό, χρησιμοποιώντας τραγούδια και σκοπούς από το ρεπερτόριo και τη δισκογραφία τους, αλλά και διασκευάζοντας επί σκηνής τις πιο κλασσικές μελωδίες του παραδοσιακού Καραγκιόζη. Κάθε βραδιά του karagiozis music project ήταν μοναδική, ξεχωριστή και θύμισε σε παλιούς και νέους φίλους του Kαραγκιόζη που γέμισαν το Τριανόν, την παλιά του αίγλη, όχι μόνο αναβιώνοντας παραστάσεις και μουσικές, αλλά και τοποθετώντας

2012 9

73

μελωδία και κείμενο στο σήμερα με άξονα την επικαιρότητα. Πείτε μας κάποια πράγματα για τις παραστάσεις που ετοιμάζετε για φέτος… Για την φετινή θεατρική σεζόν έχω τη χαρά να σκηνοθετώ στο Κινηματοθέατρο Τριανόν την παράσταση για παιδιά «Πεντάμορφη και Τέρας», που θα παρουσιάζεται από 14 Οκτωβρίου και κάθε Κυριακή στις 11.30 το πρωί έως

74

9 2012

17 Μαρτίου 2013. Η παράσταση συνδυάζει επί σκηνής την παρουσία του ηθοποιού, τη σκιά, την κούκλα, τη μάσκα και την μουσική, με τους ηθοποιούς και τους μουσικούς να παίζουν ζωντανά μουσικά όργανα, όπως γκάιντα, ούτι, λαούτο, μαντολίνο, βιολί, κρουστά, κιθάρα, πιάνο και να τραγουδούν σκοπούς και τραγούδια από τη Σμύρνη, την Κωνσταντινούπολη και τα νησιά του Αιγαίου.

Πως βλέπετε την εξέλιξη του θεάτρου σκιών στη χώρα μας; Σήμερα στην Ελλάδα μετράμε αρκετούς καλλιτέχνες του Θεάτρου Σκιών, πολλοί απ’ αυτούς νέοι ερασιτέχνες και κάποιοι επαγγελματίες. Το παρήγορο είναι πως αυτό το είδος θεάτρου συνεχίζει να εμπνέει και να συγκινεί, παρά την απουσία μόνιμων θεάτρων και μεγάλων μαστόρων του είδους όπως ο Ευγένιος Σπαθάρης, ο Μάνθος Αθηναίος κ.α. Ο Καραγκιόζης δεν θέλουμε να έχει μόνο παρελθόν αλλά ελπίζουμε και προσπαθούμε για το μέλλον του. Συγκριτικά με θιάσους και αντίστοιχες ομάδες του εξωτερικού θεωρείτε ότι έχουμε εξίσου αξιόλογες ομάδες και παραγωγές; Πιστεύω πως υπάρχουν πολύ αξιόλογες ομάδες, που παρ΄όλες τις αντιξοότητες, δημιουργούν παραγωγές εφάμιλλες του εξωτερικού. Η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών

πιστεύετε ότι είναι καθοριστικός παράγοντας για την πορεία των ομάδων και των δημιουργών στον εγχώριο πολιτιστικό χάρτη ; Στον αντίποδα με μια φράση μπορούμε να πούμε ότι η τέχνη ανθίζει σε δύσκολους καιρούς και “κυoφορεί” πράγματα, εκφράσεις, δημιουργίες; Στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε, η ανάγκη για έκφραση είναι εντονότερη. Επομένως, οι τέχνες θα ανθίσουν διότι «κυοφορούνται» νέες και καινοτόμες ιδέες και αξιόλογες παραστάσεις. Τα επόμενα βήματα του θιάσου είναι… Προς το παρόν εργαζόμαστε για την παράσταση «Πεντάμορφη και Τέρας» και σχεδιάζουμε τo Karagiozis music project 2 ΛΙΝΚ http://thiasoskarella.weebly.com/

2012 9

75

ΘΩΜΑΣ ΣΛΙΩΜΗΣ, Τα κάτοπτρα της φαντασίας, Κείμενα για τη μουσική και τα μαζικά μέσα, ISBN: 960-221-053-2, 21X14, Σελίδες: 144, Έκδοση: 1993, Τιμή: 15,00 €

Πληροφορίες και σχόλια: Συνθέτης και δάσκαλος της μουσικής, ο Θωμάς Σλιώμης παρακολουθεί εδώ, μέσα από πολλαπλά κάτοπτρα, τις περιπέτειες της τέχνης του: έντεκα κείμενα για τη θεωρία και την πράξη της ευρωπαϊκής μοντέρνας μουσικής, για την ιστορία της ώς την κρίση του μεταμοντερνισμού και τις σημαδιακές μορφές της, όπως ο Λουίτζι Νόνο, για το άνοιγμα και το σφράγισμα της μουσικής επικοινωνίας από τα μαζικά μέσα. Τα κάτοπτρα της φαντασίας και των εφαρμογών του ανθρώπου είναι ανοικτά απέναντι στο εκθαμβωτικό φως· για να μπορέσει να δημιουργήσει το αυτοδιευθυνόμενο μελλοντικό σύμπαν ή για να τυφλωθεί περιφερόμενος στους λαβύρινθους του κόσμου του.

Ευριπίδου Ηλέκτρα, ΘΙΑΣΟΣ BAUMSTRASSE / ΔΡΟΜΟΣ ΜΕ ΔΕΝΤΡΑ, Μετάφραση: Νικολέττα Φριντζήλα, ISBN: 978-960221-523-4, 21Χ14, Σελίδες: 78, Έκδοση: 2011, Τιμή: 6,00 €

78

9 2012

ΜΠΟΝΑΝΑΤΕ, ΛΟΥΪΤΖΙ, ΔΙΕΘΝΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ, 2009, ISBN: 978-960-04-3808-6, ΣΕΛ.: 232, 14x20,6, Τίτλος πρωτοτύπου: Terrorismo internazionale, Γλώσσα πρωτοτύπου: Ιταλικά, Μετάφραση: Σιδέρη, Ντίνα, Εικονογράφος: Φωτογραφίες

Ο 20ός αιώνας άνοιξε με τους πυροβολισμούς του αναρχικού Γκαετάνο Μπρέσι εναντίον του βασιλιά της Ιταλίας Ουμβέρτου Α’ και έκλεισε με τον απόηχο των τρομοκρατικών επιθέσεων στη Βηρυτό, στη Νέα Υόρκη, στο Λονδίνο και στο Παρίσι. Στο διάστημα αυτό η τρομοκρατία πήρε γιγαντιαίες διαστάσεις. Μετατράπηκε σε ένα όργανο πολιτικού αγώνα πολυσυζητημένο όσο και αποτελεσματικό. Από την απόπειρα στο Σαράγεβο μέχρι τις βόμβες στο Λοντοντέρι, από τον αγώνα κατά της αποικιοκρατίας στην Ινδία μέχρι τη μακρόχρονη αραβοϊσραηλινή διένεξη, από τις επιθέσεις των Ερυθρών Ταξιαρχιών μέχρι τα παγιδευμένα με εκρηκτικά αυτοκίνητα των φονταμενταλιστών ισλαμιστών και της ΕΤΑ, βίαιες μορφές δράσης σημάδεψαν τους πολιτικούς αγώνες του 20ού αιώνα. Η τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, που συντάραξε τις Ηνωμένες Πολιτείες και ολόκληρο τον κόσμο, επιβεβαίωσε με τραγικό τρόπο ότι η τρομοκρατία αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι του σύγχρονου πολιτικού βίου και, συνεπώς, μας αφορά όλους. Στο βιβλίο αυτό ο Luigi Bonanate, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο, χαρτογραφεί τη διεθνή τρομοκρατία, την εξελικτική πορεία της, τις διαστάσεις, τις μορφές και τις ιδιαιτερότητές της, προσφέροντας ένα εγχειρίδιο ουσιαστικής κατανόησης του πολυδαίδαλου αυτού φαινομένου.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΔΑΦΝΗ, ΑΝΤΙΟ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ, 2001, ISBN: 978-960-04-1922-1, ΣΕΛ.: 232, 14x20,6

Τα πρώτα παιδικά μου χρόνια είναι καλυμμένα από ένα θαμπό σύννεφο. Η Αλεξάνδρεια αιωρείται αχνά μέσα στις αναμνήσεις μου. Θυμάμαι τη θάλασσα της, τη μυρωδιά της. Το χειμώνα, τα άγρια κύματα να σπάνε πάνω στα βράχια, να ξεχύνονται στο δρόμο, σαν να ήθελαν να μας πάρουν και να μας τραβήξουν στην απέναντι ακτή, εκεί όπου ή άλλη πατρίδα μας, η Ελλάδα. Θυμάμαι τα καλοκαιρινά χαμψίνια, την κίτρινη άμμο της ερήμου που εισχωρούσε ύπουλα απ’ τις χαραμάδες και ξαφνικά μας θύμιζε ότι ζούσαμε στην Αφρική. …Οι Ανατολίτισσες γυναίκες: Ο κρυφός μουσουλμανικός παράδεισος. Καλυμμένες με τις μελάγιες τους, άφηναν μόνο τα υπέροχα μαύρα μάτια τους, τα βαμμένα με κωλ, να φαντάζουν σαν πολύτιμα πετράδια. Οι άλλες Αιγύπτιες, οι πιο μοντέρνες, κυκλοφορούσαν με άνεση ντυμένες ευρωπαϊκά όπως οι ξένες. Ανατολή και Δύση. Ένας κόσμος σε μικρογραφία σε μια μικρή όμως όμως τόσο Μεγάλη πόλη σαν την Αλεξάνδρεια. Αντικρουόμενες αξίες, αντίθετες νοοτροπίες. Πώς μπορούσαν να συμβιώσουν; Τότε ακόμη συμβίωναν.

2012 9

79

Κώστας Τσελέκας, Το χωριό μου η Βρίσα Λέσβου, Εκδόσεις Αιολίδα.

Στο βιβλίο «Το χωριό μου η Βρίσα Λέσβου» ο Κ. Τσέλεκας έχει καταγράψει τα αποτελέσματα της ερευνητικής του προσπάθειας, που άρχισε από τα χρόνια της νιότης του και κράτησε ως τα γεράματά του.

Νάντια Λιαρέλλη, «Παραμύθια … απ’ το σεντούκι της Αγγελικώς», Εκδόσεις Αιολίδα, Σελ. 152, Τιμή βιβλίου με μαλακό εξώφυλλο: 10 ευρώ (978-96099898-8-6), Τιμή συλλεκτικής έκδοσης με πανόδετο εξώφυλλο: 20 ευρώ (978-960-99898-9-3)

Η Νάντια Λιαρέλλη θυμάται και καταγράφει 11 παραμύθια βγαλμένα από το σεντούκι της γιαγιάς της. Παραμύθια με βασιλοπούλες και δράκους, με μάγια και δοκιμασίες για μικρούς και μεγάλους. Το βιβλίο κυκλοφορεί και σε συλλεκτική έκδοση με πανόδετο εξώφυλλο, σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων. «Το σεντούκι της Αγγελικής είχε πολλά. Το περιεχόμενό του, μεστό. Με συντρόφεψε στα παιδικά μου χρόνια. Εκτός από τα παραμύθια φυσικά. οι θύμησες της γιαγιάς μου αποτελούν πολύτιμο αρωγό στη ζωή μου. Επεχείρησα να καταγράψω ορισμένα από τα παραμύθια. Παραμύθια που η γιαγιά ήξερε από τα δικά της παιδικά χρόνια. Άλλα τα είχε ακούσει από τις φίλες της στη γειτονιά μας στον Πειραιά. Από τις Πολίτισσες, τις Καρπάθιες, τις Κρανιδιώτισσες, τις Μανιάτισσες. Είμαι μάνα, έχω μεγαλώσει δυο παιδιά και τα παραμύθια της Αγγελικής τούς άρεσαν. Σκέφθηκα ότι αυτές οι διηγήσεις μπορεί να είναι χρήσιμες και για άλλα παιδιά. Έτσι, τα ανέσυρα από τη μνήμη μου. Προσπάθησα να τα καταγράψω όπως ακριβώς τα είχα ακούσει. Σεβάστηκα τις παραστάσεις, τους συμβολισμούς, τους μύθους, τα στερεότυπα, τα πρότυπα αυτής της εποχής, αλλά και των προηγούμενων, αφού πολλά από τα παραμύθια έρχονταν από παλαιότερα χρόνια. Δεν ήταν στόχος μου ούτε η μεταφορά των παραμυθιών στο σημερινό γίγνεσθαι, ούτε η προσωπική καταγραφή, ούτε η πνευματική ιδιοκτησία, ούτε η λογοτεχνική αναφορά και φυσικά ούτε η διασκευή τους. Απλά επιθυμούσα να παρουσιάσω ένα κομμάτι από το σεντούκι της Αγγελικής.» (Από τον επίλογο της συγγραφέα)

80

9 2012

Κείμενο: Βαγγελιώ Χρηστίδου, Φωτογραφίες: Ηλίας Μάρκου, Βαγγελιώ Χρηστίδου

Η Λέσβος, με τα «Μεσογειοτόπια» της… Τρεις χρονιές μουσικής και γλεντιού Τα πρώτα «Μεσογειοτόπια» πραγματοποιήθηκαν τον Απρίλη της ίδιας χρονιάς, με μεγάλη επιτυχία. Περιλάβαιναν σεμινάριο λαούτου, μπουλ-

82

Ταμπαχανιώτικα από την Κρήτη και μουσική από την Τουρκία, τη Μικρασία και τη Λέσβο από διάφορους μουσικούς και την ιδιαίτερη παράσταση με κοντραμπάσο και λόγο, που έδωσε ο Αλέκος Βασιλάτος.

γαρί και Κρητικού συρτού χορού από

Οι «Vodka Rag», έπαιξαν τόσο το

τον Λεωνίδα Λαϊνάκη, μουσική από

2010 όσο και το 2011, τη δεύτερη χρο-

τη Θράκη από τους Θραξ – Πανκς,

νιά της διοργάνωσης, οπότε και τα

9 2012

«Μεσογειοτόπια» φιλοξένησαν επι-

Δωδεκάνησα, αλλά και το Σύριο ουτί-

πλέον τους ηλεκτρονικούς «Aftofono &

στα Ziad Rajab, που παρέδωσε επι-

Tengu ny naru», το μυτιληνιάς καταγω-

πλέον ένα σεμινάριο σχετικό με το ούτι

γής σχήμα «Τρεις Λαλούν εν’ δε

στις μουσικές της Μεσογείου.

μπαντ» με παραδοσιακά τραγούδια της

Η φετινή, τρίτη και κατά κοινή ομο-

Ελλάδας και της Μεσογείου, αποδο-

λογία πολύ πετυχημένη διοργάνωση,

σμένα με τρεις, ενίοτε και τέσσερις φω-

απέδειξε πως κάθε χρόνο μπορεί να εί-

νές και διάφορα όργανα, τους «Θεσσα-

ναι καλύτερα τα «Μεσογειοτόπια».

λονικιούς» «Αμάν Κι Έρως», τους Δη-

Μουσική

μήτρη και Θανάση Καρπούζη που έπαι-

«Concordia», συνθέσεις του Γιώργου

ξαν μουσική από τις Κυκλάδες και τα

Τριχόπουλου στο πιάνο, ένα μουσικο-

μπαρόκ

από

τους

2012 9

83

84

χορευτικό παραμύθι από τις «Χαίρετε κι

θρακιώτικης παραδοσιακής μουσικής

Αντίο», το «TangoLesvos» και τις

και οι Δημήτρης Μπρέντας, Νίκος Αγ-

«Τρεις Λαλούν εν’ δεν Μπαντ», ροκ ρε-

γελόπουλος, Αχιλλέας Χαχάμης και

μπέτικα από τους «Rebet Against the

Αλέξης Νόνης (οι δύο εκ των οποίων

Machine» κι εμφανίσεις των «Αlcalica»,

μέλη των «Χαΐνηδων», πήραν το κοινό

των «Meyan» με ήχους της Ανατολής,

σε μια μουσική περιήγηση στην παρα-

της νεοσύστατης Ομάδας Κρουστών

δοσιακή μουσική της Ελλάδας.

Μυτιλήνης με δάσκαλο τον Αλέκο Βα-

Μια εμφάνιση – έκπληξη φέτος το

σιλάτο, κ.ά. Οι «Ουλυράιντα» αφηγή-

Μάιο ήταν αυτή της Φωτεινής Βελε-

θηκαν ένα παραμύθι υπό τους ήχους

σιώτου, που φάνηκε να απολαμβάνει το

9 2012

διήμερο με την ψυχή της και τραγού-

ΜΕΣΟΓΕΙΟΤΟΠΙΑ 6: Η Φωτεινή

δησε και η ίδια μια σειρά κομματιών, με

Βελεσιώτου, με τη συνοδεία του

τον Αντώνη Μυλωνά να τη συνοδεύει

Αντώνη Μυλωνά στην κιθάρα

στην κιθάρα. Στα αφτιά πολλών από

(2012)

τους παραβρισκόμενους, έμειναν οι στίχοι της γνωστής σύνθεσης του Δημήτρη Λάγιου: «Στην Τροία μεγαλώνουνε τα στάχυα και στην Αγιάσο σε μιαν έρμη εκκλησία, ζωγράφισε ο Θεόφιλος με αίμα, το χάρο να φοράει θαλασσιά»… Συνεχίζεται…

ΜΕΣΟΓΕΙΟΤΟΠΙΑ 7/8: Οι «Ουλυράιντα» (2012) ΜΕΣΟΓΕΙΟΤΟΠΙΑ 9: Ο Ziad Rahab (2011) ΜΕΣΟΓΕΙΟΤΟΠΙΑ 10: «Τρεις Λαλούν εν’ δε μπαντ» (2011)

2012 9

85

Συνέντευξη: Νεφέλη Καριοφύλλη

H Electra's secrets είναι μία καινοτόμος εταιρεία η οποία παράγει και διαθέτει προϊόντα για την ποιοτική και αιθέρια φροντίδα του σώματος, της όσφρησης και κατά επέκταση της ευ ζωϊας.

Electra’s secrets Παραδοσιακό σαπούνι από τη Λέσβο… Πότε ξεκίνησε η βιοτεχνία παραδοσιακού σαπουνιού Electra΄s Secrets και από πού πήρε το όνομα της; Η βιοτεχνία Electra’s secrets ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2005 και το όνομα της το πήρε από την κόρη μας την Ηλέκτρα. Τι προιόντα «βγαίνουν» από την Electra΄s Secrets; Τα προιόντα που παράγει η βιοτεχνία είναι: Στη σειρά Electra’s secrets 14 κωδικοί με βιολογικό ελαιόλαδο, εκχυλίσματα βοτάνων και αιθέρια έλαια. Στη σειρά benessere 8 κωδικοί με βιολογικό επίσης ελαιόλαδο, γάλα γαιδούρας, ιπποφαές και αιθέρια έλαια. Υγρά 4 κωδικοί με δοσομετρητή των 300 ml με ελαιόλαδο, γάλα γαιδούρας, ιπποφαές και αιθέρια έλαια. Σαπούνι ξυρίσματος 2 κωδικοί με γάλα γαιδούρας, πρόπολη και αιθέρια έλαια. Κεριά των 70 και 200 ml 15 κωδικοί με φυσικό κερί σόγιας και αιθέρια έλαια. Σαπούνι olea mediterra 2x150 gr (πακέτο) με αγνό ελαιόλαδο. Αιθέρια έλαια των 10 ml εως 1 ltr. Σαπούνι 500 γρ. σε νυφάδες για πλύσιμο ρούχων στο χέρι. Τι υλικά χρησιμοποιείτε για την παρασκευή των χειροποίητων σαπουνιών; Τα υλικά που χρησιμοποιούμε για την παρασκευή των σαπουνιών είναι βιολογικό ελαιόλαδο, απεσταγμένο νερό, υγροξείδιο του νατρίου, εκχυλίσματα βοτάνων και αιθέρια έλαια. Και για τα κεριά φυσικό κερί σόγιας και αιθέρια έλαια.

86

9 2012

Για τι χρήσεις είναι κατάλληλα τα σαπούνια που παρασκευάζετε; Τα σαπούνια είναι κατάλληλα για όλο το σώμα, πρόσωπο και μαλλιά, ανάλογα με τις ιδιότητες του κάθε αιθέριου ελαίου. Οι εγκαταστάσεις της βιοτεχνίας είναι επισκέψιμος χώρος για το κοινό; Την βιοτεχνία μπορεί να την επισκεφτεί κάποιος (φυσικά περιορισμένος αριθμός ατόμων). Είστε από τους πρώτους στο νησί της Λέσβου που κατασκεύασαν σαπούνι χρησιμοποιώντας βιολογικά υλικά με τον παλιό παραδοσιακό τρόπο. Ο Ελληνας σήμερα θεωρείτε ότι είναι ενημερωμένος για τα βιολογικά προιόντα και την ωφέλεια που θα έχει από τη καλλιέργεια/χρήση αυτών ; Είμαστε η πρώτη βιοτεχνία στο νησί που άρχισε να παρασκευάζει σαπούνια και κεριά χωρίς χημικές πρώτες ύλες και βιολογικό ελαιόλαδο. Οι Έλληνες τα τελευταία χρόνια ασχολούνται με τα βιολογικά προιόντα αλλά πιστεύω ότι χρειαζόμαστε ακόμη αρκετή ενημέρωση σχετικά με αυτά, γιατί το σώμα μας είναι αυτό που τρώμε και χρησιμοποιούμε. Και ειδικά στα παιδιά πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Όσο πιο αγνό και φυσικό είναι ένα προιόν, τρόφιμο ή καλλυντικό τόσο το καλύτερο για όλους. Τα χρώματα και τα χημικά συντηρητικά μόνο επιβλαβή μπορεί να είναι στον οργανισμό μας. Εν μέσω οικονομικής κρίσης πιστεύετε ότι σταδιακά έστω και εκ του μακρόθεν θα στραφούν οι Ελληνες παραγωγοί και καταναλωτές στη λύση των βιολογικών προιόντων; Η αλήθεια βέβαια είναι ότι τα βιολογικά προιόντα έχουν το κόστος τους αλλά πιστεύω ότι η μαζική παραγωγή και προσπάθεια θα τα κάνει να είναι πιο προσιτά στον καταναλωτή. Τα επόμενα σχέδια της βιοτεχνίας Electra’s Secrets είναι; Τα μελλοντικά μας σχέδια για την βιοτεχνία είναι να έχουμε περισσότερες εξαγωγές και προσπαθούμε συνεχώς να πείσουμε τους καταναλωτές ότι, ότι πιο απλό τόσο πιο υγειινό, άλλωστε αυτό το ακολουθούσαν πάντα οι παλιοί, γεροί οργανισμοί. ΛΙΝΚ: http://www.biosecrets.gr/

Συνέντευξη: Κωνσταντίνος Χιώτης, φωτ : Αλέξανδρος Γερασίμου

ΑΓΡΟΚΤΗΜΑ ΦΟΙΦΑ: Μια διαφορετική ιστορία γης στην Καλαμάτα… Πότε ξεκίνησε η προσπάθεια που ακούει στο όνομα «Αγρόκτημα Φοίφα»; Η ιστορία του αγροκτήματος πάει μακριά στο χρόνο. Αποτελούσε μέρος μιας ευρύτερης αγροτικής έκτασης, στις αρχές του αιώνα, που λεγόταν Γεωργικός Σταθμός και βρισκόταν σε μια περιοχή με πορτοκαλαιώνες, στις Γουλιμίδες Καλαμάτας. Στον Γεωργικό σταθμό ερχόντουσαν αγρότες και όσοι άλλοι ενδιαφερόμενοι προκειμένου να ενημερωθούν πάνω στις νέες τότε καλλιέργειες και στα νέα σποροφυτα, όπως επίσης και να προμηθευτούν σπόρους για την νέα τους παραγωγή. Ειδικότερα στο μέρος που ονομάζεται σήμερα αγρόκτημα φοίφα, στο παρελθόν λειτούργησαν από την οικογένεια μου, διάφορες συναφείς αγροτικές και κτηνοτροφικές επιχειρήσεις, μέχρι και το 1990. Ομως η προσπάθεια που ακούει στο “αγρόκτημα Φοίφα“ ξεκίνησε εδώ και 3 χρόνια περίπου. Και το αστείο και το όμορφα παράξενο είναι ότι, αφότου πήρα την απόφαση να κάνω το κτήμα επισκέψιμο και να ασχοληθώ με την σποροφύλαξη , την αγροτική παραγωγή και την περιβαλλοντική εκπαίδευση, συνειδητοποίησα, μέσα από

92

9 2012

έρευνα αρχείων, ότι τουλάχιστον 2 από τις παραπάνω λειτουργίες γινόντουσαν στον ίδιο χώρο, χωρίς να το γνωρίζω, πριν από έναν αιώνα!!!! Αυτό που προσπαθεί να δομηθεί πάνω από όλα αυτήν την στιγμή στο αγρόκτημα είναι ένα σχολείο εκπαίδευσης στη φύση, ένα κέντρο παραγωγής αγροκουλτούρας στον τόπο μας. Επιπλέον στο κτήμα, λειτουργεί η βάση του εγχειρήματος ιδιοκατασκευών και δημιουργικής ανακύκλωσης RE:THINK με εργαστήρια σε ανοιχτό χώρο για μικρούς και μεγάλους. Ποια φιλοσοφία διέπει το αγρόκτημα; Θα προσπαθήσω να απαντήσω μέσω μιας ρήσης που είπε ένας Ιάπωνας φιλόσοφος, καλλιεργητής, ποιητής και ιδρυτής της Φυσικής καλλιέργειας, ο Masanobu Fucuoca. “Η ανθρώπινη γνώση και η σοφία της φύσης είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Ο άνθρωπος νόμιζε ότι όσο πιο πολλά μαθαίνει τόσο πιο σοφός γίνεται. Δυστυχώς όσο συσσωρεύουμε τη γνώση, τόσο απομακρυνόμαστε από τη φύση.” Και στην καθημερινότητα του αγροκτήματος, καθώς και μέσα από τις δράσεις και τα περι-

βαλλοντικά προγράμματα,νπου οργανώνουμε στο αγρόκτημα,νπροσπαθούμε πάνω από όλα να βιώσουμε την φύση γύρω μας και ..μεσα μας...και να αφήσουμε τις γνωστικές και αισθητικές αξίες να μας “αποκαλυφθούν” από μόνες τους..! Τι προιόντα παράγουν τα χώματα του «Αγροκτήματος Φοίφα»; Τα χώματα του αγροκτήματος είναι τόσο εύφορα που πραγματικά παράγουν τα πάντα. Υπάρχει στο αγρόκτημα μια πλούσια συλλογή από άγρια χόρτα, αλλά και οργανωμένος λαχανόκηπος, όπου μπορεί κανείς να βρει εποχιακά λαχανικά, όπως π.χ ντομάτα μήλο ή ντομάτα χοντροκατσαρή, η μελιτζάνες φλάσκες ή τσακώνας, λαχανίδες, κ.α. Επιπλέον καλλιεργούμε βότανα θεραπευτικά όπως π.χ λεβάντα, λουίζα, φασκόμηλο, καλέντουλα, μύριδα κ.α κάνουμε μείξεις βοτάνων όπως δεντρολίβανο-πορτοκάλι, αρμπαρόριζα-φασκόμηλο κ.α. Πειραματιζόμαστε και με συνδυασμούς ελαίων για το σώμα. Από καρποφόρα δέντρα πάλι στο αγρόκτημα υπάρχει μια ποικιλία ειδικών ,αλλά διαθέτουμε προς πώληση πορτοκάλια, μανταρίνια παλαιών ποικιλλιών καθώς και τυποποιούμε εποχιακές μαρμελάδες πορτοκάλι. Και φυσικά όλα τα παραπάνω παράγονται σύμφωνα με τις αρχές της φυσικής και της παραδοσιακής -βιολογικής καλλιέργειας, με συμβολές και της βιοδυναμικής καλλιέργειας. Πραγματοποιούνται και παράλληλες εκδηλώσεις στο χώρο του; Στο αγρόκτημα οργανώνονται εργαστήρια για μικρούς και μεγάλους πάνω στην φυσική και παραδοσιακή καλλιέργεια, την κομποστοποίηση και τις ιδιοκατασκευές. Επιπλέον δομείται μέσα στο χρόνο ένα πρόγραμμα ενημερωτικών εκδηλώσεων -ανοιχτών συζητήσεων πάνω στους παραπάνω τομείς. Και υπάρχει χώρος ανοιχτός, διαθέσιμος και για κοινωνικές εκδηλώσεις. Πιστεύετε ότι στην Ελλάδα υπάρχει ικανό και ενημερωμένο κοινό όσον αφορά την ευρύτερη οικολογική καλλιέργεια;

Καθόλου! Πιστεύω ότι στην Ελλάδα, το κύριο πρόβλημα που έχουμε είναι η καθολική αποξένωση από την αγροτική μας παράδοση και η αστυφιλία. Αυτό δημιούργησε στους Νεοέλληνες μια εχθρική καταρχάς αντιμετώπιση του φυσικού τους περιβάλλοντος και φυσικά μια πολλή φτωχή για να μην πούμε ανύπαρκτη περιβαλλοντική παιδεία π.χ από μια μεγάλη μερίδα κόσμου τα ξεραμένα φύλλα ή αγριόχορτα σε μια γωνιά ενος κήπου ή δρόμου θεωρούνται σκουπίδια και τα πετάνε στους κοινούς κάδους σκουπιδιών αντί να τα αντιμετωπίζουν ως οργανικά υπολείμματα που μπορούν να κομποστοποιηθούν. Σε θέματα καλλιέργειας και παραγωγής η επικρατούσα άποψη είναι αυτή της συμβατικής καλλιέργειας με υβρίδια και ελεγχόμενους σπόρους, το οποίο και έχει ως συνέπεια το ρεύμα της οικολογικής γεωργίας να έχει να αντιμετωπίσει ένα ολόκληρο αγροτικό παραγωγικό και κοινωνικό σύστημα που την περιθωριοποιεί. Και ας μην ξεχνάμε και το γεγονός ότι τα βιολογικά προιόντα πιστοποιημένα ή μη δεν έχουν πρόσβαση τον ευρύ καταναλωτικό κοινό, καθως θεωρούνται ακριβά! Στοιχείο που κατά κύριο λόγο οφείλεται στους μεσάζοντες και στην ανυπαρξία κρατικής δομής υποστήριξης της παραδοσιακής, βιολογικής γεωργίας. Τα επόμενα σας βήματα είναι… Η δημιουργία περιβαλλοντικού οργανισμού με έδρα στο κτήμα και με κύριο στόχο την παραγωγή και εξάπλωση της “αγροκουλτούρας “. Αλλά για αυτό νεότερα σε επόμενο τεύχος!. Και επιπλέον στα προσεχή άμεσα προς υλοποίηση σχέδια είναι εξωστρεφείς δράσεις στην τοπική κοινωνία, όπως είναι η δημιουργία ενός δικτύου λαχανοκήπων σε σχολεία της περιοχής , σε συνεργασία με την πανελλήνια ένωση εκπαιδευτικών περιβαλλοντικής εκπαίδευσης (ΠΕΕΚΠΕ) και η τοποθέτηση συνοικιακών κομποστοποιητών (Re:Think Project), σε χώρους πρασίνου της Καλαμάτας και η εκπαίδευση των κατοίκων σε συνεργασία με τον Δήμο Καλαμάτας.

2012 9

93

Κείμενο, Φωτ.: Μυρτώ Φοίφα

ΣΚΕΨΕΙΣ ΠΕΡΙ…ΣΠΟΡΩΝ

Β

ιώνουμε στις μέρες μας ένα σαρωτικό “ντου” στην ακεραιότητά μας και στο δικαίωμα μας σε ελεύθερη πρόσβαση στα αγαθ που απλόχερα μας προσφέρει η φύση. Οι σπόροι είναι η πηγή της ζωής μας, η ενσάρκωση της βιολογικής και πολιτισμικής μας ποικιλομορφίας, ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον της όλης Εξελικτικής διαδικασίας, η κοινή ιδιοκτησία των περασμένων, των σημερινών και των μελλοντικών γενεών, οι οποίες καλλιεργούν τη γη τους, μέσα στα πλαίσια των κοινοτήτων τους, εδώ και χιλιάδες χρόνια και είναι οι ίδιες οι

94

9 2012

ανα-παραγωγοί των σπόρων τους. Στις μέρες μας, παρατηρείται το φαινόμενο να κλέπτονται από τους αγρότες και να πωλούνται πάλι σε αυτούς από τις πολυεθνικές εταιρείες, ωσάν οι σπόροι αυτοί να ανήκαν δικαιωματικά σε αυτές και να ήταν ανέκαθεν ‘ένα εντελώς δικό τους περιουσιακό στοιχείο’. Η κυριαρχία μας επί των σπόρων είναι το θεμέλιο για να επιτύχουμε την κυριαρχία επί της τροφής μας. Η απελευθέρωση των σπόρων είναι η βάση για την απελευθέρωση της τροφής μας. Η συντελούμενη μεγάλη ληστεία επί των σπόρων απειλεί και το ένα και

το άλλο. Αυτό πρέπει να σταματήσει. Απαραίτητο στοιχείο είναι η αυτοδιάθεσή μας στο να μπορέσουμε να συλλέξουμε την γενετική πληροφορία, μέσω της σποροφύλαξης, να την προστατεύσουμε και να την αναπαράγουμε μέσω της καλλιέργειας της γης με φυσικό -παραδοσιακό τρόπο. Αν μπούμε σε αυτήν την διαδικασία, αν δηλαδή μπορούμε να δημιουργούμε μια μικρή τράπεζα σπόρων στο σπίτι μας, στο χωράφι μας, στον κήπο μας, στο μπαλκόνι μας, θα μπορέσουμε να πούμε ότι θα επιβιώσουμε γιατί έχουμε κατακτήσει ένα πρώτο επίπεδο διατροφικής αυτάρκειας. Για να το κάνουμε αυτό χρειαζόμαστε πρόθεση, εργατικότητα, παρατήρηση και υπομονή.

Επίσης απαραίτητο στοιχείο είναι το γεγονός ότι χρειάζεται να αναγνωρίσουμε κάποιους κοινούς κώδικες δεοντολογίας μεταξύ μας όπως το στοιχείο ότι ο σπόρος δεν χρειάζεται να πωλείται και ακόμα περισσότερο να βγάλουμε από μέσα μας την καταναλωτική και εκφυλισμένη λογική ότι ο σπόρος πρέπει ντε και καλά να πωλείται, όπως και όλα τα φυσικά αγαθά... Τα αγαθά δεν πρέπει ντε και καλά, να πωλούνται και κάποια πράγματα δεν πρέπει να πωλούνται καθόλου...ΑΠΛΑ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΠΡΟΣΦΕΡΟΝΤΑΙ ΟΠΩΣ ΜΑΣ ΠΡΟΣΦΕΡΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΣΕ ΕΜΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΦΥΣΗ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΧΕΙ ΚΑΙ ΕΜΑΣ ΓΕΝΝΗΣΕΙ.

2012 9

95

Συγκομιδή, επεξεργασία και αποθήκευση σπόρων Βασικές συμβουλές για τη συγκομιδή και την αποθήκευση σπόρων 1. Αφήστε τους καρπούς να ωριμάσουν τέλεια και μαζέψτε τους πρώτους που θα ωριμάσουν, γιατί παίρνουν τους περισσότερους χυμούς του φυτού, έχουν τα καλύτερα χαρακτηριστικά της ποικιλίας και δεν κινδυνεύετε να τους χάσετε από το κρύο ή από μετέπειτα αρρώστιες.

2. Μην μαζεύετε τους σπόρους μετά από την πρωινή υγρασία η μετά από βροχή. Προτιμήστε να τους μαζέψετε το απόγευμα.

3. Μην αφήνετε τους σπόρους για μεγάλη διάρκεια πάνω στο φυτό από τότε που έχουν ωριμάσει και ξεραθεί, γιατί κινδυνεύουν από αρρώστιες και έντομα.

4. Μην ξεραίνετε τους σπόρους κατευθείαν

στον ήλιο και γενικότερα σε θερμοκρασίες πάνω από 25-30 βαθμούς κελσίου, αλλά καλύτερα σε ζεστό και ξηρό μέρος με καλό αερισμό για μια βδομάδα. Όταν ο σπόρος μας έχει ξεραθεί σωστά πρέπει να σπάζει και όχι να λυγίζει.

5. Φυλάξτε τους σπόρους αμέσως μετά τη διαδικασία ξήρανσης, σε γυάλινα ή πλαστικά δοχεία που κλείνουν αεροστεγώς για να αποφύγετε την υγρασία. Μπορείτε να προσθέσετε μέσα στα δοχεία και ειδικά μπαλάκια σιλικόνης που απορροφούν την υγρασία (τα βρίσκετε στο εμπόριο), αλλιώς κομμάτια από ξεραμένο ασβέστη που κάνει την ίδια δουλειά.

6. Αποθηκεύστε τους σπόρους σας σε δροσερό και σκοτεινό μέρος που δεν έχει μεγάλες διακυμάνσεις θερμοκρασίας. Οι σπόροι που θα αποθηκευτούν σωστά και με αυτές τις διαδικασίες θα έχουν ως και πενταπλάσιο χρόνο ζωής.

2012 9

97

Κείμενο: Αλέξανδρος Καψοκαβάδης

ΜΑΤ ΣΕ 2 ΥΦΕΣΕΙΣ: Ψέμα σαν Αλήθεια

έμα σαν αλήθεια είναι ο τίτλος της δεύτερης δισκογραφικής απόπειρας του συγκροτήματος ‘Ματ σε 2 Υφέσεις’! Το άλμπουμ κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2005, ως μια συμπαραγωγή του Νίκου Ξυδάκη και της μπάντας για λογαριασμό της Universal Music S.A. Στο πλαίσιο -μάλιστα-αυτής της συνεργασίας, ο γνωστός τραγουδοποιός συμπεριέλαβε μια οργανική σύνθεση του γκρουπ (Βαλς Ρουά) στο Ημερολόγιο Δεύτερο, το οποίο βρέθηκε στα ράφια των δισκοπωλείων, μόλις 15 ημέρες αργότερα. Για όσους δεν έτυχε να γνωρίσουν τους Ματ σε 2 Υφέσεις (κι εδώ νομίζω πως μπορώ, πλέον, να γράφω σε πρώτο πρόσωπο), θα πρέπει να σημειωθεί πως ξεκινήσαμε το 1999 με το

Ψ

100

9 2012

όνομα Αντίθεσις. Τα ιδρυτικά μέλη του μουσικού σχήματος από της Αθήνα, είναι οι (εκ των πρώτων αποφοίτων του Μουσικού Σχολείου Ιλίου) Δημήτρης Βαρελόπουλος, Αλέξανδρος Καψοκαβάδης, Γιώργος Κοντογιάννης και Γιάννης Τσιουλάκης. Αρχικά, η μπάντα περιοριζόταν σε εκτελέσεις διασκευών απ’ την έθνικ δισκογραφία και το ελληνικό τραγούδι, άμεσα όμως, στράφηκε στη δημιουργία προσωπικού υλικού, αλλάζοντας, παράλληλα, τη σύνθεσή της. Έτσι, το 2001, το συγκρότημα καταλήγει στη σημερινή του επταμελή μορφή (Κωστής Τσιουλάκης, Πέτρος Λαμπρίδης, Σπυριδούλα Μπάκα), μετατρέποντας παράλληλα το όνομά του σε Ματ σε 2 Υφέσεις. Σ’ αυτό το σημείο οφείλουμε ν΄αναφέρουμε πως το πρώτο μας CD (με τίτλο Ματ σε δύο Υφέσεις) εκδόθηκε τον Ιανουάριο του 2003 (Filocalia Romana), υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του δασκάλου μας Νίκου Γράψα και του ιστορικού συγκροτήματος ‘Δυνάμεις του Αιγαίου’. Έπειτα από το προαναφερθέν, δισκογραφικό «βάπτισμα», κι έχοντας επιτύχει μια πρώτη γνωριμία με το κοινό, τα μουσικά περιοδικά και ορισμένους ραδιοφωνικούς παραγωγούς, αποφασίσαμε από κοινού να «συστηθούμε» στους εν ενεργεία μουσικούς της ελληνικής σκηνής. Στόχος μας ήταν η ηχογράφηση ενός πολυσυμ-

μετοχικού δίσκου με δικά μας τραγούδια, δίνοντας -ωστόσο- έμφαση στην πρωτοτυπία της ενορχήστρωσης και την αρτιότητα της μουσικής εκτέλεσης (τουλάχιστον, πολύ περισσότερο απ’ ότι στον πρώτο δίσκο). Για τους περισσότερους από εμάς, η επιλογή του Haig Yazdjian ως καλλιτεχνικού επιμελητή, φάνταζε η ιδανικότερη για την επίτευξη ενός τέτοιου εγχειρήματος. Και μάλλον ήταν, αν αναλογισθεί κανείς την μεγάλη πείρα και το ταλέντο του, το γεγονός ότι τύχαινε της πλήρους αποδοχής των μουσικών της ‘έθνικ τζαζ’ και -φυσικά- του θαυμασμού μας για το μέχρι τότε δισκογραφικό του έργο (Talar, Garin, Το κτήνος στο φεγγάρι, Yeraz).

νεια του Haig σε σχέση με τα «παιξίματα» και

Η επαφή με τον Haig ήταν εύκολη, μιας και

πλείστον) αφιλοκερδώς (σύμφωνα με τη φωτο-

ως μπάντα τον είχαμε ήδη προσεγγίσει μουσικά,

γραφική σύνθεση της τελευταίας σελίδας του

οργανώνοντας μια βραδιά προς τιμήν του στο

booklet: Νίκος Γράψας, Ross Daly, Βασίλης Ρα-

πάλαι ποτέ μουσικό στέκι ‘Στη Σκιά του Φεγ-

κόπουλος, Αντώνης Λαδόπουλος, Πέτρος Βαρ-

γαριού’ (2003, Νοέμβριος). Όπως, απολύτως

θακούρης, Νίκος Κατριτζιδάκης, Μανούσος

ξεκάθαρα θυμάμαι, η πρώτη μας «επαγγελμα-

Κλαπάκης, Άκης Κολλάρος, Κωνσταντίνα Κυ-

τική» συνάντηση, έγινε τον Γενάρη του 2004

ριαζή, Μαριλέττα Κωνσταντάρα, Έλλη Κυρια-

στο στούντιο Ήχοτρον. Τότε ήταν που ο ίδιος -

ζίδου, Χάρης Λαμπράκης, Κώστας Μερετάκης,

προς ικανοποίησιν όλων- έθεσε ένα ιδιαιτέρως

Νίκος Παραουλάκης, Πέτρος Στεργιόπουλος,

φιλόδοξο πλάνο σε σχέση με την παραγωγή

Μαρίνος Τρανουδάκης), τους συνδημιουργούς

ενός άλμπουμ, στου οποίου όλα τα δημιουργικά

(Γιώργος Λυκούρας, Μαρίνος Καρβελάς, Σταύ-

στάδια (από επιλογή των τραγουδιών, των ερ-

ρος Δάλκος και Έλσα Γράψα), τους ηχολήπτες

μηνευτών και την ενορχήστρωση, μέχρι την

(Φώτης Κίκιρας και τον Γιώργος Στεργίου) τον

ηχογράφηση, τη μίξη και το mastering) προ-

έξοχο κύριο Δημήτρη Αρβανίτη, σχεδιαστή του

σφέρθηκε να συμμετάσχει.

εξωφύλλου και τη φωτογράφο Ναυσικά Βασι-

τα «τραγουδίσματά» μας! Οι διαφωνίες και οι εντάσεις δεν έλειψαν -άλλωστε, θα πρέπει να τονισθεί πως η ηχογράφηση του δίσκου διήρκεσε 15 μήνες- όμως, ο ρόλος του ήταν εξ ορισμού σκληρός, απ’ την στιγμή που όφειλε να παίρνει αποφάσεις για ζητήματα που συνήθως οδηγούν τα πολυμελή συγκροτήματα, όπως το δικό μας, είτε σε διάλυση είτε σε ατυχείς συμβιβασμούς... Κρατώντας στα χέρια μου και κοιτάζοντας, 6 ½ χρόνια μετά, το Ψέμα σαν αλήθεια, φέρνω στο νού μου έναν – έναν τους θαυμάσιους μουσικούς που συμμετείχαν με χαρά κι (ως επί το

Νομίζω πως είναι περιττό να μιλήσω εκτε-

λειάδου. Αξέχαστη, όμως, θα μου μείνει η συμ-

νώς για τα οφέλη που αποκόμισε ο καθένας από

μετοχή του Χρήστου Θηβαίου και -κυρίως- τα

μας ως μονάδα, αλλά και όλοι μαζί ως μουσικό

συγκινητικά του λόγια! Έκτοτε, κι αποδεδειγ-

σύνολο (σε καλλιτεχνικό, εκτελεστικό κι ερμη-

μένα, το σχήμα απέκτησε έναν σπουδαίο φίλο,

νευτικό επίπεδο), έπειτα από τη συνεργασία μ’

που τίμησε, υποστήριξε και διέδωσε τα τραγού-

έναν τόσο προικισμένο μουσικό. Προσωπικά

δια μας!

δεν θα ξεχάσω ποτέ την «ενοχλητική» ειλικρί-

Τελειώνοντας, οφείλω να σημειώσω πως το

2012 9

101

τεχνικής επιτυχίας. Στα τέλη Οκτωβρίου του 2005, τη στιγμή που ήδη δρομολογούνταν ορισμένες διαδικασίες σε σχέση με την κυκλοφορία του CD ως ανεξάρτητης παραγωγής, ο Νίκος Ξυδάκης (ο οποίος, αν και δεν συμμετείχε στο δημιουργικό του σκέλος, κατέβαλε

επίμονες

προσπάθειες για την έκδοσή του), μας ανακοίνωσε τη συμφωνία του με την Universal Ψέμα σαν αλήθεια, είναι ένας δίσκος τον οποίον

Music. Ουδείς -εν τέλει- γνωρίζει αν αυτή ήταν

αρνήθηκαν να εκδώσουν περισσότερες από

η ιδανικότερη «εμπορική» προοπτική του συ-

επτά δισκογραφικές εταιρίες της εποχής… Για

γκεκριμένου δισκογραφικού πονήματος. Το σί-

πέντε μήνες και πλέον, το «έτοιμο» ηχογρά-

γουρο είναι πως, «δια της ανωτέρω οδού», το

φημά μας, γεμάτο από ηχηρές συμμετοχές και

Ψέμα σαν αλήθεια έφτασε σε κάποιες δισκοθή-

απεριόριστες ώρες σωματικής, νοητικής και συ-

κες και -ενδεχομένως- «άγγιξε» σε κάποιες ψυ-

ναισθηματικής κόπωσης, πέρασε επί ματαίω

χές...

από διάφορα γραφεία μουσικών παραγωγών. Κι ενώ θα φανταζόταν κανείς, πως όλοι εμείς, οι ‘Ματ’, θα θέλαμε να ξεχάσουμε αυτή την εξαιρετικά ψυχοφθόρα περίοδο, η αλήθεια είναι πως -όπως ο ίδιος έχω διακρίνει από τις μεταξύ μας

102

Σημειώνεται πως το παραπάνω άρθρο εκφράζει ολοκληρωτικά τον δημιουργό του, ο οποίος σε καμιά περίπτωση δεν θέλει να εκπρο-

συζητήσεις- την θυμόμαστε με απεριόριστη

σωπήσει όλα τα μέλη του συγκροτήματος, παρά

υπερηφάνια. Υπερηφάνια που απορρέει από την

να μοιραστεί με τους αναγνώστες του περιοδικού

αξιοπρεπή στάση που επέδειξαν τα μέλη ενός

τις προσωπικές του εμπειρίες από τη δημιουργι-

μουσικού συγκροτήματος που φτιάχθηκε από

κότερη, αλλά και την πιο φορτισμένη συναισθη-

φίλους, απέναντι στις κάθε λογής διασπαστικές

ματικά περίοδο της πορείας των ‘Ματ σε 2 Υφέ-

προκλήσεις μιας ενδεχόμενης/ εφήμερης καλλι-

σεις’.

9 2012

Κείμενο, φωτογραφία: Νίκος Πάλλης

O πράσινος πετροφάγος… …είναι ένα τέρας που, σύμφωνα με ένα αστείο κουΐζ, ζει στο έδαφος, είναι πράσινο και τρώει πέτρες. Η σχέση του με την παρούσα γευστική πρόταση είναι καθαρά σημειολογική, μια και έχουμε και στη συνταγή μας πράσινο, πέτρες και φαί. Επί πλέον, η σύλληψη της συγκεκριμένης συνταγής έγινε με μια άκρως εύθυμη διάθεση. Όλα αυτά μάλλον δεν λένε και πολλά, οπότε εξηγούμαι: Ήταν καλοκαιράκι, σούρουπο και η παρέα, κατασκηνωμένη εδώ και κάμποσες μέρες σε ένα πανέμορφο ποτάμι, απολάμβανε την έλευση της νύχτας μέσα στο πλατανόδασος. Οι ήχοι της ημέρας έσβηναν σιγάσιγά, ενώ τα πλάσματα της νύχτας άρχιζαν

104

9 2012

να κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Τα τιτιβίσματα των πουλιών που κούρνιαζαν μπλέκονταν με τα σκουξίματα των νυχτερίδων και το δειλό, ακόμα, τραγούδι των γρύλλων και των τριζονιών στόλιζε τον σταθερό, μέρα και νύχτα, θόρυβο των δίδυμων καταρρακτών και τα μυριάδες κελαρύσματα των νερών. Η παρέα, χαμένη μέσα σε αυτό το παραδεισένιο περιβάλλον, άφηνε τις διαθέσεις της να παρασυρθούν από τα τρεχούμενα νερά στις ομορφιές εντός μας, ενώ το σκηνικό συμπληρωνόταν από τα χίλια μύρια αστέρια που έστελναν το φως τους μέσα από τα κενά που άφηναν τα κλαδιά των πλατανιών. Η αίσθηση του «είμαι αλλού» όμως,

έμελλε να διαταραχτεί από μια, συνηθισμένη τέτοια ώρα, σχεδόν μηχανικά εκφρασμένη, ερώτηση- δίλλημα- δήλωση: «Τι θα φάμε απόψε, παιδιά;» Η ερώτηση έφερε σαν αποτέλεσμα την άμεση έρευνα στα ράφια της «κουζίνας» μας, όπου ανακαλύψαμε ότι, μέρες χαμένοι στο πουθενά, είχαμε παραιτηθεί, μεταξύ άλλων, και από τα ψώνια, οπότε διαθέταμε μόνο κάποιες λίγες πράσινες πιπεριές κέρατο, κάποιες μεγάλες πράσινες πιπεριές, κάνα μισόκιλο άσπρο τυρί που είχαμε πάρει από ένα ντόπιο τυροκομείο, μια ντομάτα, ένα κρεμμύδι, λίγες ελιές και ελάχιστο ψωμάκι. Η ιδέα, λοιπόν, ήταν η οφθαλμοφανέστατη : Γεμιστές πιπεριές στα κάρβουνα. Αμέσως τα ξερόκλαδα μαζεύτηκαν, έσπασαν και, σε λίγο, μια όμορφη, παιχνιδιάρα φωτιά είχε αναλάβει την διασκέδασή μας, σαν αλλόκοτη μηχανή προβολής, αφού δημιουργούσε εικόνες κινούμενες, με δράση και πλοκή, με τις ανταύγειές της πάνω στους βράχους και στα πλατανόφυλλα. Οι πιπεριές πλύθηκαν, καθαρίστηκαν και ετοιμάστηκαν να δεχτούν, με λίγο λάδι, τη γέμιση. Η γέμιση, εύκολη: λευκό τυρί με μια ιδέα αλατοπίπερο, λίιιγο κρεμμύδι ψιλοκομμένο, λίγη ρίγανη, λίγο λάδι και λίγες ψιλοκομμένες ελιές. Σύντομα οι παραγεμισμένες πιπεριές σιγόβραζαν μέσα στην σάλτσα από νερό, λάδι, τους χυμούς τους και λίγο άσπρο κρασάκι, αραδιασμένες στο ταψάκι τους, πάνω στη σχάρα, στέλνοντας τη μοσχοβολιά τους να συνοδέψει το αέναο ταξίδι του νερού προς τη θάλασσα, ενώ τα φευγάτα (από τα θαύματα που ζούσαμε, αλλά και από την πείνα) βλέμματά μας χάνονταν μέσα στις περιπέτειες που εξιστορούσαν, παραστατικότατα, τα αναμμένα

κάρβουνα και το σκοτάδι που μας κύκλωνε. Και τότε ήρθε ο τρόμος! Η, ξαφνική και άσχετη με τη στιγμή, σκέψη, ότι το φαγητό δεν θα ήταν αρκετό για τους τέσσερίς μας, έστειλε αδρεναλίνη στο must do κομμάτι του εγκεφάλου μου και αποφάσισα να φτιάξω και μερικές μεγάλες πράσινες πιπεριές γεμιστές. Αναζητώντας, λοιπόν, τον συγκερασμό του ιδεατού με το πρακτικό, σκέφτηκα: α) να φτιάξω τη γέμιση με βάση την άρμη του τυριού που, γευστικά, ήταν ένας συνδυασμός βουτύρου και γιαουρτιού, πολύ νόστιμος και β) να τις ψήσω σαν «οφτό, αντικρυστό», ελλείψει κατάλληλου εξοπλισμού, κοντά στην πύρα των κάρβουνων και πάνω σε πυρακτωμένες πέτρινες πλάκες, από αυτές που κατέβαζε το ποτάμι. Επιστρατεύτηκε περρίσια επιμέλεια σε αυτή την γέμιση, οπότε το πιπέρι ήταν, με ξέρετε, μαύρο, κόκκινο, άσπρο και πράσινο σε κόκκους, φρεσκοτριμμένο με τον μύλο, ψιλοκομμένο κρεμμύδι, ρίγανη, λίγο λάδι, κομματάκια ελιάς και ένα κομμάτι ντομάτα στο άνοιγμα. Αγαπητοί συνδαιτυμόνες, το αποτέλεσμα ήτο εξαίσιον! Τα κέρατα, καλοψημένα και, όσο πρέπει, τραγανά και ζουμερά, απελευθέρωναν τους χυμούς τους μέσα στην κρέμα του λιωμένου άσπρου τυριού και ενεργοποιούσαν εκρήξεις γεύσης στην κάθε μπουκιά! Η σάλτσα, από μόνη της, ήταν γευστική εμπειρία! Οι δε «αντικρυστές» μεγάλες πιπεριές, σερβιρισμένες πάνω στην πέτρα, εκτός από εικαστικό χάρμα οφθαλμών, απετέλεσαν και την καταξιωτική απάντηση στην, συνήθως μη εκπεφρασμένη, κλασσική ερώτηση του μάγειρα: «Είναι καλό το φαί;» Το παιχνίδισμα του γλυκού με το ξινό μπλεκόταν στα πόδια του επιθετικού καυτερού, προστατεύο-

2012 9

105

ντας το νανουριστικό, μεθυστικό κρεμώδες! Εξαίσιο! Μετά την επιστροφή μου στο «κλεινόν άστυ» δοκίμασα διάφορες παραλλαγές γέμισης και, σας διαβεβαιώ, ό,τι συνδύασα, ήταν νοστιμότατο. Έτσι λοιπόν! Αφήστε την φαντασία σας να δημιουργήσει! Συνδυάστε και εσείς τις γεύσεις που σας αρέσουν, μέσα σε μια ψητή πιπεριά και προσφέρετε ένα πιάτο έκπληξη, γεμάτο αισιοδοξία, ανάταση και, κρυφές και φανερές, ονειρικές γεύσεις. Ένα τιπ: το γιαούρτι είναι πολύ καλή συμπληρωματική βάση για να γεμίσουμε πιπεριές και μπορούμε να στήσουμε και πολύ «ανατολίτικα» πιάτα έτσι. Χρησιμοποιήστε ό, τι θέλετε: τυριά, αλλαντικά, αρνάκι ή μοσχαράκι που περίσσεψε στην χθεσινή κατσαρόλα,

106

9 2012

μπαχαρικά, μυρωδικά, φρούτα, ότι θέλετε. Να θυμάστε μόνο, στις πρώτες εκτελέσεις σας, την αρχή: «Μέτρον άριστον». Το ίδιο συνιστώ και στους τυχερούς αποδέκτες των γευστικών επελάσεων σας, διότι, πρακτικά, εγώ δεν μπορώ να αντισταθώ, θέλω να τις φάω όοολες (και, συνήθως, τα καταφέρνω! ☺ !) Επί του πιεστηρίου: Το φαγάκι το έστειλα στον Γεράσιμο, τον φίλο απ τη Λήμνο, και μου είπε και δυο πατέντες, μια με πιπεριές γεμιστές με γαρίδες, πράσινο πιπέρι ολόκληρο, ντομάτα και φέτα, εν είδει γαρίδων σαγανακίου και άλλη μια, του ιδίου μήκους κύματος, με λουκάνικο, μαϊντανό και μελιτζάνα, μικρά κομμάτια και ελαφρώς προψημένη στα κάρβουνα, εν είδει σπεντζο- φαί ου! Ίδωμεν!

Φωτογραφία: Μυρτώ Φοίφα

Αγρόκτημα Φοίφα

108

9 2012

(Μέρος δεύτερο...)

Κείμενο: Δημήτρης Επικούρης-Μαρία Καστανή-Θεόφιλος Μπαγιάστας

ΔΟΥΛΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΙ ΜΠΛΟΥΖ ε όλη τη διάρκεια του δουλεμπορίου, το οποίο απέφερε τεράστια κέρδη στις κοινωνίες των Ευρωπαίων εποίκων στην Αμερική, προσπάθησαν διάφοροι θεολόγοι να εξηγήσουν ότι η δουλεία είναι συμβατή με τη χριστιανική θρησκεία, π.χ. ότι «οι μαύροι άνθρωποι είναι διασταύρωση του Κάιν με θηλυκό πίθηκο», άρα ευτελές βιολογικό είδος. Αυτά από τον θεολόγο-ιεραπόστολο Thomas Thompson (σε μονογραφία του στα τέλη του 18ου αιώνα), από τον καθηγητή Charles Caroll («The Negro a beast», 1900) κ.ά. Το έτος 1818 η Ορθόδοξη Εκκλησία της Βλαχίας θεωρούσε τους Αθίγγανους «γεννημένους σκλάβους»!

Σ

(http://sfrang.blogspot.com/2006/10/blogpost_17.html) Εν κατακλείδι, 35-40 εκατομμύρια άνθρωποι αιχμαλωτίστηκαν από την Αφρική με προορισμό να πουληθούν σαν σκλάβοι στην Αμερική αλλά μονάχα 13-15 εκατομμύρια πάτησαν το πόδι τους στη Νέα Ήπειρο (Alexander Falcolnbridge , An Account of the Slave Trade on the Coast of Africa (1790) ), Gad Heuman and James Walvin , The Atlantic Slave Trade (2003)). Από τη δημοφιλή Αμερικανική τηλεοπτική σειρά «Roots» (Ρίζες) μαθαίνουμε για τις διαθέσεις των δουλεμπόρων που απρόκλητα ασελγούσαν πάνω στις σκλάβες που μετέφεραν. Χρησιμοποιούσαν τη φράση «Belly warmer» (θερμάστρα της κοιλιάς) όχι μόνο για να απλώσουν πάνω στις κοιλιές των γυναικών τα πόδια τους αλλά και για να συνουσιαστούν μαζί τους. Από τη σειρά, ο παρακάτω διάλογος μεταξύ του καπετάνιου ενός δουλεμπορικού και ενός μέλους του πληρώματος: Crew Member: “Captain” Captain: “Yes” Crew Member: “Will you be needing a belly warmer tonight?” (http://www.vernonjohns.org/snuffy1186/roots .html)

120

9 2012

(Μέρος τρίτο…)

Μέσα στα δουλεμπορικά πλοία, οι συνθήκες υγιεινής, ήταν ανύπαρκτες. Οι σκλάβοι στοιβάζονταν όλοι μαζί με τα κορμιά τους να εφάπτονται μεταξύ τους. Η ακινησία, ο ανύπαρκτος χώρος, οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης εν πλω και η κακής ποιότητα τροφή που δινόταν στους σκλάβους, έγινε αιτία στο να προκληθούν πολλές αρρώστιες μέσα στα αμπάρια των δουλεμπορικών πλοίων (βλέπε σχετική φωτό). Οι σκλάβοι που ήταν βαριά άρρωστοι αλλά και όσοι από αυτούς έχαναν τη ζωή τους, είχαν τη μεταχείριση άχρηστων αντικειμένων τους οποίους οι δουλέμποροι ξεφορτώνονταν πετώντας τους στη θάλασσα (Ottobah Cugoano, Narrative of the Enslavement of a Native of Africa (1787), [Thomas Phillips, ένας πλοίαρχος δουλεμπορικού, εξιστορεί τις δραστηριότητες των δουλεμπόρων στο A Journal of a Voyage (1746) Όταν ο Χριστιανισμός επιβλήθηκε στους σκλάβους και δια της βίας αντικατέστησε την Αφρικανική τους θρησκευτική παράδοση, οι σκλάβοι ανάμειξαν τους χριστιανικούς ύμνους με τις μουσικές παραδόσεις των χαμένων τόπων τους. (Δρ. Robinson Milwood, PhD, “European Christianity and the Atlantic Slave Trade, Leroi Jones, The Blues People, επίσης: http://www.soundjunction.org/howtheslavetra deaffectedmusicanintroduction.aspa) Μέσα από τις ατέλειωτες φυτείες του Αμερικάνικου Νότου κανείς μπορούσε να ακούσει τις μακρόσυρτες προσευχές τους συνοδευόμενες από επαναλαμβανόμενα πολυφωνικά άσματα. Τα βράδια, μετά την εξαντλητική τους εργασία, οι σκλάβοι στη νέα ήπειρο, συγκεντρώνονταν και συνέχιζαν να τραγουδούν υποβοηθούμενοι από τους ήχους αυτοσχέδιων τυμπάνων που γρήγορα όμως οι δουλέμποροι κατήργησαν φοβούμενοι ότι με αυτό τον τρόπο ίσως οι σκλάβοι κατάφερναν να αναπτύξουν κάποιο σύστημα επικοινωνίας και συνωμοτήσουν ώστε να εξεγερθούν.

Τα αυτοσχέδια αυτά τραγούδια των σκλάβων αντανακλούσαν λύπη και απόγνωση καταπιεσμένων ανθρώπων. Τα παιδιά αυτών των σκλάβων, που γεννήθηκαν μέσα στις αφιλόξενες φάρμες του αμερικανικού νότου, έγιναν οι πρώτοι μουσικοί και τραγουδιστές της μπλουζ μουσικής (Charlie Patton, Robert Johnson, Willie Dixon, Magic Sam, Bo Diddley, Sonny Boy Williamson II, Howlin‘ Wolf, Muddy Waters, John Lee Hooker & B.B. King από την περιοχή του Mississippi ενώ ο Jimmy Witherspoon ήταν από το Arkansas, οι Blind Willie McTell and Tampa Red από τη Georgia και o Leadbelly, η Memphis Minnie and

ο Little Walter από τη Louisiana. ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΗ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. LEROI JONES, “THE BLUES PEOPLE” 2. ALAN LOMAX, THE LAND WHERE THE BLUES BEGAN (http://www.folkstreams.net/film,109) 3. ROBERT SANTELLI, “THE BIG BOOK OF BLUES-A BIOGRAPHICAL ENCYCLOPEDIA” 4. PAUL OLIVER, “THE STORY OF THE BLUES” 5. ROBERT GORDON, “CAN’T BE SATISFIED, THE LIFE AND TIMES OF MUDDY WATERS”.

6. GAYLE DEAN WARDLOW, “CHASIN’ THAT DEVIL MUSIC-SEARCHING FOR TE BLUES”

2012 9

121

Κείμενο: Κατερίνα Κυρμιζή

Μια Ιστορία Δύναμης…Γένους Θηλυκού! (Μέρος πρώτο...) κιθάρα είναι γένους θηλυκού ! Μωρέ τι μας λες θα πει κανείς. Εδώ έχουμε τον πόνο μας με τα νέα μέτρα, δουλειά δεν έχουμε, λεφτά γιοκ και ελπίδα ότι θα αλλάξουν τα πράγματα καμιά. Δίκιο έχεις αλλά η δόλια κι εγώ κάτι πρέπει να γράψω. Θα σας πω λοιπόν μια ιστορία δύναμης σαν αυτές που οι σαμάνοι εξιστορούν για να σου δείξουν το άπειρο που έχεις μέσα σου. Δεν είναι από αυτές που εκμαιεύουν εύκολη συγκίνηση κι ούτε γκαρίζει για το δίκιο της όπως οι έλληνες τραγουδιστές αλλά έχει μεγάλη αξία για τον προσεκτικό αναγνώστη.

Η

Η κιθάρα είναι γένους θηλυκού ξαναλέω όπως η τέχνη, η μουσική, η δημιουργία, η έμπνευση, η σύνθεση, η επιστήμη και χίλιες δυο άλλες αθλοπαιδιές στις οποίες επιδίδονται ως επί το πλείστον τα αγόρια γιατί οι γυναίκες μέχρι μερικές δεκαετίες πριν -στον δυτικό κόσμο, αλλού… άστο- ήταν για το σπίτι και τα παιδιά, καμιά αγροτική δουλειά, στο εργοστάσιο, άντε και γραμματείς πιο πρόσφατα ή δασκάλισσες όταν δεν ήταν εταίρες ή… καλλιτέχνιδες. Τρώγομαι να το σχολιάσω το τελευταίο αλλά επιφυλάσσομαι για μιαν άλλη φορά. Υπάρχουν βέβαια εξαιρέσεις αλλά τις ψάχνεις με το φανάρι μες στις σκοτεινές κατακόμβες των αιώνων της πατριαρχίας. Μη στραβομουτσουνιάζεις σκεφτόμενος/νη ότι υπερβάλλω! Για προ126

9 2012

σπάθησε να ονοματίσεις 5 σπουδαίες γυναίκες! Πιθανότατα θα καταλήξεις στις εξής τέσσερις: Σαπφώ, Υπατία, Μαρία Κιουρί. και για όσους ξέρουν από μουσική, Χίλντεγκαρντ Φον Μπίγκεν. Δυστυχώς σε πολλές γωνιές του πλανήτη μας έτσι έχουν ακόμα τα πράγματα κι εδώ που τα λέμε, με αφορμή την οικονομική κρίση έχουν αρχίσει να μας τα παίρνουν πίσω, ένα-ένα τα ψήγματα ισότητας που είχαν παραχωρήσει. Αλλά ας μη παραπονιόμαστε και πολύ θα μας πει ένα καλοπροαίρετο, αρσενικό γιατί: πρώτον τώρα έχουμε πλυντήριο ρούχων (μεγάλη εφεύρεση… για σκέψου να πλένεις το τζινάκι σου στο χέρι! Έπαθες ποδάγρα, τύφο και τραμουντάνα έτσι δεν είναι;), δεύτερον έχουμε τις καισαρικές τομές και δεν πεθαίνουμε στη γέννα και τρίτον αλλά όχι ασήμαντο κορίτσια έχουμε το λίφτινκ, τη λιποαναρρόφηση και το μπότοξ, (ειρωνεύομαι φυσικά για το τελευταίο αλλά είπαμε θα καταπιαστώ με το θέμα άλλη φορά). Έτσι όλα τα γνωστά, βαρβάτα έργα τέχνης και πολιτισμού είναι γένους αρσενικού… μέχρι πρόσφατα! Τώρα που μπήκαν κι οι γυναίκες στο χορό δεν γίνονται πια και τόσο βαρβάτα έργα τέχνης ούτε από άντρα ούτε από γυναίκα. Υπάρχουν όμως βαρβάτα επιτεύγματα στην επιστήμη… ανδροκρατούμενη κι αυτή παρά τις σπουδές μας και τα ντοκτορά μας. Αλλά δεν

είναι η ώρα κι η στιγμή για να κάνουμε ούτε αυτή τη κουβέντα… άλλο θέλω να πω. Η κιθάρα είναι γένους θηλυκού ξαναματαλέω όπως και η λατρεία που της έχω. Την αγαπώ κι ας με παιδεύει, ας μου κάνει τα χέρια μελανά, ας με γεμίζει κάλους, ας μου κάνει το μυαλό πηχτή η απομνημόνευση του Μπαχ κι ας με απογοητεύουν οι επιδόσεις μου στο Αστούριας. Ξέρω πως στο τέλος θα υπακούσει στη θέληση και στα δάχτυλά μου με την αγάπη την επιμονή και την υπομονή μου. Θυμάμαι έναν από τους πολλούς δασκάλους μου (πολλούς όχι για κάνα άλλο λόγο, αλλά γιατί μετακομίζαμε διαρκώς σαν τους τσιγγάνους) να μου εκμυστηρεύεται με ύφος σκανταλιάρικου παιδιού πως όταν έχει την κιθάρα στην αγκαλιά του είναι σαν να κράτα μια ερωμένη. Για αυτό είναι τόσο αγαπητό και διαδεδομένο μουσικό όργανο στους άντρες. Γιατί πέρα από την έκσταση που βιώνει ο κιθαρίστας όπως και κάθε οργανοπαίκτης όταν παίζει κι η μουσική ξεχύνεται από μέσα του, η κιθάρα στις ονειροφαντασίες των ανδρών είναι μια γυναίκα με τα όλα της. Πρώτον σαν τη γυναίκα θέλει ζέσταμα για να αποδώσει στο μάξιμουμ των δυνατοτήτων της μιας και είναι φτιαγμένη από ξύλο που αναπνέει, συστέλλεται, διαστέλλεται, αντιδρά στην υγρασία, στο φως, κλπ, δεύτερον σαν τη γυναίκα είναι κι εκείνη αγαπησιάρα, χώνεται στην αγκαλιά σου, θέλει τα χάδια της. Θέλει απαλό, γατίσιο παίξιμο ακριβείας δηλαδή αλλά από γερά στιβαρά χέρια που ξέρουν τι να κάνουν και πως να

την κρατούν. Μάλιστα που και πού το ζητάει και λίγο ζοριλίκι αντρικού τύπου για να αρχίσει να ανταπαντά σολάροντας με αυθάδεια σαν γυναίκα που έχει φάει την πίκρα και την καταφρόνια με το κουτάλι. Τρίτον θέλει υπομονή, επιμονή και συνέπεια για να την εξημερώσεις και να την φέρεις σε λογαριασμό, ακριβώς όπως και τις γυναίκες (χα!) και τέταρτον αν την αφήσεις σε αφήνει. Όχι μωρό μου δεν θα τρέξει ξωπίσω σου, δε θα πέσει στα γόνατα, δεν είναι γκόμενα λαϊκιά. Αν δε μελετήσεις 2-3 μέρες, αν είσαι άπιστος θα σε ρεζιλέψει γκαραντί. Με αυτά και με αυτά που λες φτιάχνονται οι άντρες και νιώθουν μια ακατανίκητη έλξη για την κάθε είδους κιθάρα κλασσική, ακουστική, ηλεκτρική. Εγώ όμως, τι δουλειά έχω με την κιθάρα; Εξηγούμαι όχι για να την γρατζουνάω όπως κάθε εναλλακτική τραγουδοποιός που σέβεται τον εαυτό της, τις φολκ καταβολές της και το «ψαγμένο» μα ουσιαστικά ανύπαρκτο ελληνικό κοινό ( αυτό έκανα εδώ που τα λέμε τόσα χρόνια), αλλά για να τη βάλω κάτω και να παίξω - εντάξει μη βαράτε, να προσπαθήσω έστω να παίξω, ότι πιο ενδιαφέρον έχει γραφτεί για το όργανό του 21ου αιώνα. Συνεχίζεται… Η Κατερίνα Κυρμιζή, είναι μια ιδιάζουσα και ντροπαλή τραγουδίστρια/τραγουδοποιός. Έχει τρείς προσωπικούς δίσκους στο ενεργητικό της και έχει συμμετάσχει στους δίσκους του Νίκου Γρηγοριάδη. Αυτή την περίοδο μελετάει κιθάρα και κάνει preproduction στον καινούργιο της δίσκο.

2012 9

127

Κείμενο: Η ομάδα του MEDASSET

«Εσύ Καταλαβαίνεις τη Διαφορά. Η Χελώνα Όχι.» Στις 23 Μαΐου, με αφορμή την Παγκό-

πάει λέγοντας. Με αυτόν τον τρόπο εκα-

σμια Ημέρα Χελώνας, το MEDASSET ξε-

τομμύρια κόσμος από όλη την υφήλιο είδε

κίνησε -με χορηγό επικοινωνίας την εται-

την καμπάνια του MEDASSET για τις

ρία ΣΤΑΣΥ Α.Ε -την προβολή της νέας

πλαστικές σακούλες ενώ η δημοτικότητα

του καμπάνιας ενάντια τις πλαστικές σα-

της οργάνωσης σημείωσε τεράστια άνοδο

κούλες στις οθόνες του Ηλεκτρικού και

στον ηλεκτρονικό κόσμο με πάνω από

των Τραμ.

150.000 κοινοποιήσεις.

Ταυτόχρονα η εικόνα ανέβηκε και στη

Από τότε, δεκάδες Οργανισμοί, Πανε-

σελίδα του MEDASSET στο Facebook και

πιστήμια, Μουσεία και Ενυδρεία έχουν έρ-

μέσα σε λίγες ώρες έγινε viral.

θει σε επαφή με τo ΜΕDASSET προκει-

Ο όρος ‘viral’ αφορά στη μετάδοση

μένου να μοιραστούν και αυτοί την αφίσα

πληροφοριών μέσω κοινωνικών δικτύων,

και να διαδώσουν το μήνυμα ενάντια στις

όταν οι παραλήπτες ενός μηνύματος (ή ει-

πλαστικές σακούλες που αποτελούν τόσο

κόνας στη συγκεκριμένη περίπτωση) προ-

μεγάλο κίνδυνο για τα θαλάσσια είδη.

ωθούν το μήνυμα στους φίλους τους και

132

9 2012

Μεταξύ τους: το Moυσείο Ωκεανογρα-

Η αφίσα του MEDASSET στο Μουσείο Ωκεανογραφίας του Μονακό

134

9 2012

φίας του Μονακό, η οργάνωση Leather-

σε 7 γλώσσες, υποστηρίζοντας ενεργά την

back Trust στην Κόστα Ρίκα, το Wider

καμπάνια και ενημερώνοντας περισσότερο

Caribbean

Conservation

κόσμο σχετικά με τις επιπτώσεις των πλα-

Network και το IUCN (Διεθνής Ένωση

στικών σκουπιδιών στο θαλάσσιο περι-

Προστασίας της Φύσης). Τον Αύγουστο, ο

βάλλον και τη βιοποικιλότητα.

Sea

Turtle

Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών και η

Η αφίσα δημιουργήθηκε αφιλοκερδώς

ΑΝΕΚ Lines τοποθέτησαν μπάννερ στους

από την εταιρία XL Advertising Commu-

χώρους τους, με το μήνυμα μεταφρασμένο

nication.

Στο Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών με μετάφραση σε 7 γλώσσες

2012 9

135

Συνέντευξη: Αλέξανδρος Γερασίμου

AMONG THE ANTS: Στήνοντας σκηνικά «Ανάμεσα στους Μέρμηγκες»… Πότε συστάθηκε η εταιρεία “Ανάμεσα στους Mέρμηγκες”; To 2009, στην Αθήνα. Αλήθεια από πού προέκυψε αυτή η τόσο ιδιαίτερη ονομασία; Ψάχναμε ένα όνομα που να συμβολίζει την ομαδικότητα κατά κύριο λόγο, και ταυτόχρονα να είναι παιχνιδιάρικο! Ποια φιλοσοφία διέπει την εταιρεία; Μας ενδιαφέρει να πετύχουμε το συνδυασμό εκπαιδευτικών και καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων σε κάθε μας project, και ταυτόχρονα να φέρνουμε το κοινό σε επαφή με καλλιτέχνες από διαφορετικά είδη και μορφές τέχνης, και διαφορετικές κουλτούρες. Αρχικά ξεκινήσαμε ως ένας πολιτιστικός οργανισμός που σκοπό του είχε την προώθηση των τεχνών του δρόμου σε Ελλάδα και Κύπρο. Στην πορεία προστέθηκε και ο

136

9 2012

επιμορφωτικός χαρακτήρας της τέχνης, και αυτό γιατί για εμάς είναι πολύ σημαντική η δημιουργική έκφραση του καλλιτέχνη, είναι, όμως, εξίσου σημαντικό να δημιουργείται χώρος και κίνητρο για την καλλιτεχνική εκπαίδευση, κυρίως των παιδιών και των νέων. Από τις 12 μέχρι και τις 14 Οκτωβρίου 2012 θα λάβει χώρα στη Λάρνακα ένα ξεχωριστό φεστιβάλ το FIRST ATTEMPT που είναι ”μια Καλλιτεχνική Ενόχληση για τη Λάρνακα και τις [όμορφες] γωνιές της…” όπως διαβάζουμε στο δελτίο τύπου. Μιλήστε μας για αυτό και για το τι θα δει κανείς ερχόμενος στη Λάρνακα και στο φεστιβάλ… Το FIRST ATTEMPT είναι η πρώτη μας πρωτοβουλία στην Κύπρο, και ανυπομονούμε να δούμε πως θα πάει! Είναι ένα τριήμερο με έντονο το στοιχείο της διάδρασης: ανάμεσα σε κοινό και καλλιτέχνες, ανάμεσα

σε μικρούς και μεγάλους, ανάμεσα στην τέχνη και την κοινωνία της Λάρνακας... Η Παρασκευή 12 Οκτωβρίου, είναι μια μέρα αφιερωμένη στη Λάρνακα, στους κατοίκους και τους επισκέπτες της. Περιλαμβάνει καλλιτεχνικές δραστηριότητες από Κύπριους και διεθνείς καλλιτέχνες -από Ελλάδα, Γαλλία, Παλαιστίνη- εργαστήρια και διαδραστικά εργαστήρια για παιδιά, και δυο συναντήσεις καλλιτεχνών. Ποιός ο στόχος του FIRST ATTEMPT; Το FIRST ATTEMPT αποτελεί μια μικρογραφία των ‘προθέσεων’ και της φύσης των δραστηριοτήτων που ευελπιστούμε να υλοποιούμε, πάντα σε συνεργασία με άλλους φορείς. Λειτουργεί ως προάγγελος ενός project, του Khaki Kite Street Arts Camp & Festival το οποίο βρίσκεται στα συρτάρια μας από το 2008. Το Khaki Kite αποτελείται από δυο σκέλη, ένα καλοκαιρινό σχολείο του οποίου το εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα αποτελείται από σεμινάρια σε διάφορες τεχνικές των τεχνών του δρόμου και θα απευθύνεται σε καλλιτέχνες και σε άτομα που θέλουν να διδαχθούν σε επαγγελματικό επίπεδο τις εν λόγω τεχνικές. Και το δεύτερο σκέλος είναι ένα Φεστιβάλ Τεχνών του Δρό-

μου, στο οποίο ιδανικά θα θέλαμε να εμπλακεί η τοπική κοινωνία η οποία θα αναλάβει να το φιλοξενήσει. Πως βλέπετε την εξέλιξη των παραστατικών τεχνών στη χώρα μας; Όσο υπάρχουν δημιουργικοί άνθρωποι, θα υπάρχει χώρος και τρόπος για να υλοποιούνται ιδέες. Από ‘κει και πέρα όμως, για να υπάρξει εξέλιξη ουσιαστική, χρειάζεται πιο πολλή εξωστρέφεια νομίζω. Να συζητάμε τις ιδέες μας, να δεχόμαστε την καλή κριτική, αλλά και να εξακολουθούμε να θαυμάζουμε, να εμπνεόμαστε από τη δουλειά άλλων καλλιτεχνών, να έχουμε ανάγκη να βγαίνουμε εκτός των ζωνών ασφαλείας που δημιουργούμε με τους συνεργάτες μας. Και λέγοντας αυτό, δε βγάζω τον εαυτό μου απ’έξω. Υπάρχουν πάρα πολλές δυσκολίες, αλλά η εσωστρέφεια δημιουργεί τελικά μεγάλο πλήγμα στην δημιουργικότητα αλλά και στην ευελιξία που απαιτείται ειδικά σε περιόδους όπως αυτή που διανύουμε. Συγκριτικά με άλλες ευρωπαικές χώρες πιστεύετε ότι έχουν γίνει βήματα προς τα μπρος ώστε οι Τέχνες του Δρόμου να καθιερωθούν και να αποτελέσουν αναπό-

2012 9

137

σπαστο κομμάτι της κοινωνίας των ελληνικών πόλεων; Ναι, κι αυτό το βλέπουμε και στην Αθήνα αλλά και σε μικρότερες πόλεις και νησιά. Πρόσφατα πήγα στον Άγιο Λαυρέντιο Πηλίου, με αφορμή το Μουσικό Χωριό, και αυτή η διοργάνωση είναι για μένα απόδειξη του ότι οι τέχνες, οποιασδήποτε μορφής, όταν βγαίνουν εκτός των τειχών διεισδύουν πιο αβίαστα μέσα σε μια κοινωνία. Παρόλα αυτά, στην Ελλάδα (και στην Κύπρο) οι τέχνες του δρόμου δεν έχουν ακόμη καθιερω-

138

9 2012

θεί ως μια επαγγελματική, και ισάξια όλων, μορφή τέχνης. και ακριβώς για αυτό είναι σημαντικό να πλαισιωθεί η ένταξη των street arts στην ελληνική και την κυπριακή κοινωνία. Λαμβάνοντας υπόψη και την οικονομική κρίση που αγγίζει και επηρεάζει σχεδόν τα πάντα πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για κάποιον καλλιτέχνη ή μια ομάδα να υποστηρίξει την τέχνη του χωρίς συμβιβασμούς, χωρίς εκπτώσεις απέναντι σε αυτό που κάνει; Από την άλλη μέσα στην

κρίση «γεννιούνται» καινούργιες ιδέες, καινούργια πρότζεκτ που πάνε παρακάτω το δημιουργικό κομμάτι των καλλιτεχνών που έχουν πράγματα να πουν; Είναι πάρα πολύ δύσκολο να υλοποιήσουμε τα projects μας με τις χρηματοδοτήσεις που δίνονται. Γι’ αυτό και οι ιδέες είναι καλό κάποιες φορές να ξαναμπαίνουν στο συρτάρι και να βγαίνουν όταν οι εξωτερικές συνθήκες είναι πιο ευνοϊκές. Το Khaki Kite για παράδειγμα, είχε χρονοδιάγραμμα να υλοποιηθεί σε ένα χρόνο από τώρα για 15 ημέρες. Οι αντικειμενικές δυσκολίες μας αναγκάζουν είτε να το μεταθέσουμε χρονικά, είτε να μικρύνουμε τη διάρκεια, ή και τα δυο... Πάντα θα υπάρχουν ιδέες συγκλονιστικές, ιδέες αδιάφορες, ιδέες πρωτότυπες, είτε σε χώρες όπου υπάρχει κρίση, είτε σε χώρες όπου υπάρχει ευημερία. Ίσως αυτό που με-

τράει πιο πολύ είναι να υπάρχει συνάφεια με την κοινωνία στην οποία υλοποιείται ή παρουσιάζεται μια ιδέα. Αλλά και όσον αφορά το δημιουργικό κομμάτι, η παρουσία ενός δραματουργού στο στήσιμο μιας θεατρικής παράστασης λόγου χάρη, νομίζω πως θα είναι πολύ χρήσιμη, κυρίως για νεοσύστατες καλλιτεχνικές ομάδες ή νέους καλλιτέχνες που ακόμη ψάχνουν το καλλιτεχνικό τους ύφος. Τα επόμενα βήματα της ομάδας είναι… Στις 12 Νοεμβρίου 2012 σε συνεργασία με την Ελληνοαμερικανική Ένωση Αθηνών, το Ελληνικό Αρχείο Θεάτρου Σκιών, και το Πολυτεχνείο Κρήτης πραγματοποιούμε τα εγκαίνια μιας έκθεσης Θεάτρου Σκιών. ΛΙΝΚ http://amongtheants.com/

2012 9

139