of vzw: welk statuut vereniging? door Lien Berton
de vzw niet automatisch persoonlijk aansprakelijk kunnen stellen. Maar uiteraard betekent het niet dat het vzw-statuut een vrijgeleide is om alles te mogen doen. Meent de schuldeiser/ het slachtoffer dat er een bestuursfout gemaakt is en volgt de rechter hem hierin, dan kan de beperkte aansprakelijkheid doorbroken worden. In dat geval kan de bestuurder toch nog persoonlijk aansprakelijk gesteld worden. Vandaar is het een aanrader voor vzw’s om een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering af te sluiten. Deze verzekering wapent de bestuurder tegen bestuursfouten (eventueel zelfs tegen grove fout, maar nooit tegen bedrog of opzet).
hierin zetelen zijn bevoegd voor alle andere zaken die niet exclusief aan de algemene vergadering worden voorbehouden. De precieze werking, bevoegdheden en modaliteiten van beide organen worden in de statuten geregeld. 2.Boekhoudkundige verplichtingen Vanaf het moment dat de vzw bestaat moet er een boekhouding bijgehouden worden. Voor kleine vzw’s1 vallen deze boekhoudkundige verplichtingen best wel mee: er moet enkel een kasboekhouding gevoerd worden die jaarlijks (kosteloos) volgens een wettelijk schema op de griffie neergelegd wordt. Daarnaast moet er jaarlijks ook een begroting opgemaakt worden voor het volgende jaar. Deze begroting moet niet neergelegd worden.
Welke formaliteiten en verplichtingen kent een vzw?
3. Fiscale verplichtingen Een vzw is onderworpen aan de rechtspersonenbelasting. Jaarlijks ontvangt iedere vzw een aangifte. Enkel de zaken die op de aangifte vermeld staan zijn belastbaar. Hierdoor moeten heel wat kleine vzw’s geen rechtspersonenbelasting betalen. De voornaamste uitzondering is wanneer de vzw een onroerend goed in eigendom heeft. Moet je geen rechtspersonenbelasting betalen, vergeet dan toch niet de (blanco) aangifte terug te sturen, samen met een uittreksel van inkomsten en uitgaven. Vzw’s met een bepaald vermogen (minstens 25.000 euro) moeten daarnaast mogelijks ook de jaarlijkse patrimoniumtaks (0.17% van het vermogen) betalen. Hiervoor wordt in het begin van het kalenderjaar een aparte aangifte opgestuurd.
1. Administratieve formaliteiten Denk je erover om een vzw op te richten, dan moet je rekening houden met een aantal formaliteiten. Om van start te gaan heb je statuten nodig. Hierin staan de belangrijkste spelregels van de vereniging: de naam, de stichters, de zetel, het doel, de werking van de algemene vergadering en raad van bestuur,… De vzw-wet legt op wat er allemaal in de statuten moet staan. Eenmaal de statuten opgesteld zijn, leg je ze neer op de griffie van de Rechtbank van Koophandel van je arrondissement (sinds kort kun je ze ook elektronisch neerleggen via www.egriffie.be). Op dat moment ontvang je ook een uniek ondernemingsnummer. Daarna volgt publicatie in het Belgisch Staatsblad, waardoor iedereen te weten kan komen dat de vzw bestaat (= tegenwerpelijkheid aan derden). Later moet iedere wijziging aan de statuten en iedere wijziging in de raad van bestuur neergelegd worden. Hieraan is een publicatiekost verbonden.
Conclusie Het grote voordeel van een feitelijke vereniging is het losse en ongedwongen kader waarin je kunt werken door het ontbreken van verplichte formaliteiten. Als je de juiste verzekeringen aangaat, geen grote schulden of leningen af te betalen hebt en met beperkte risico’s zit, dan is dit statuut waarschijnlijk het eenvoudigst. Wordt je vereniging steeds groter, organiseer je vaak activiteiten, heb je een aanzienlijk vermogen of een lokaal in eigendom, dan kan het zeker de moeite lonen om je deskundig te laten informeren over het vzw-statuut en gebruik te maken van de beperkte aansprakelijkheid. Beter voorkomen dan genezen!
Vzw’s moeten ieder jaar minstens twee soorten vergaderingen organiseren. Per vergadering wordt een verslag bijgehouden op de zetel. Op de algemene vergadering worden alle effectieve leden (deze leden worden bijgehouden in het ledenregister) uitgenodigd. De algemene vergadering is voor een aantal zaken exclusief bevoegd (bv. wijzigen van statuten, benoemen van bestuurders, goedkeuren boekhouding,…). Daarnaast bestaat er binnen de vzw ook nog een raad van bestuur. De bestuurders die
Tabel: feitelijke vereniging vs vzw
Statuten Rechtspersoonlijkheid Bezittingen Aansprakelijkheid Fiscaliteit
Feitelijke vereniging Niet verplicht Nee Verzameling vermogen leden Persoonlijke aansprakelijkheid leden Personenbelasting Geen patrimoniumtaks verschuldigd
Vzw Verplicht volgens wettelijke voorschriften Ja Heeft een eigen vermogen (eigen vermogen leden) Beperkte aansprakelijkheid (enkel het ingebrachte kapitaal) Rechtspersonenbelasting Patrimoniumtaks
1) Kleine vzw’s zijn vzw’s die niet meer dan 1 van volgende criteria overschrijden: 5 voltijdse werknemers in dienst hebben, een balanstotaal van meer dan 1.000.000 euro hebben, inkomsten van meer dan 250.000 euro (excl. btw) per jaar ontvangen.
21