Nb2001 04

Page 1

Cornelis Vreeswijk Nieuwsbrief. Verschijnt 1 keer per kwartaal. No 7 Jaargang 2. December 2001 In dit nummer:

Jaarvergadering in Utrecht

Column Jules Croiset

2

Oscar Hedlund

2

Avondje Vreeswijken

3

Ontmoeting met Anita Strandell en Merit Hemmingson

4

Een beeld is een beeld

5

De jaarvergadering van het Cornelis Vreeswijk Genootschap wordt gehouden op 15 december a.s. van 14:00 uur tot 17:00 uur. Natuurlijk wordt er niet zo lang vergaderd. Na de vergadering kunnen we afsluiten met een gezellig samenzijn. De agenda wordt op de vergadering verstrekt. De vergadering wordt gehouden in de “Poort van Cleef” in de Mariastraat 7. Dit is op loopafstand van het Centraal Station in Utrecht. We hopen dat het een leuke vergadering wordt. Gitaren gewenst.

Jantje tussen de Geitepaden 6 Een les met meester Kees

6

CD Cornelis komt in maart 8 Cornelis op het internet

8

Sint Cornelis

9

Van de voorzitter

10

Dit is een uitgave van het Cornelis Vreeswijk Genootschap. Het CVG is een vereniging voor liefhebbers van Cornelis Vreeswijk, en wil de herinnering aan Vreeswijk in Nederland levend houden. Het CVG organiseert bijeenkomsten, geeft een nieuwsbrief uit, onderhoudt een internetsite en steunt projecten die bijdragen aan de doelstellingen. Het lidmaatschap bedraagt f 25,(€ 11,35) per jaar, over te maken op gironummer 8309238 ten name van Rutger Vahl, Gouda, ovv CVG. Cornelis Vreeswijk Genootschap De Savornin Lohmanlaan 5-III 6823 BD Arnhem tel. 026-3518500 genootschap@cornelisvreeswijk.nl www.cornelisvreeswijk.nl

Ontmoeting met Anita Strandell en Merit Hemmingson De Zweedse reis van afgelopen zomer werd ook gebruikt om de al goede betrekkingen met het Zweedse Genootschap aan te trekken door veel plezier, samenzang en het gezamenlijk genieten van de erfenis van een nog immer in Zweden levende Cornelis. Er werd ook met Anita Strandell, de laatste vrouw van Kees en Merit Hemmingson, haar muzikale partner, gepraat. Een verslag van dit interessante gesprek van de hand van Carolien van Heuven kunt u lezen in dit nummer.

Lees op pagina 4

Het verhaal van Jaap Knevel Zweden blijft aantrekkelijk voor de Nederlandse troubadour. Niet alleen Cornelis wist de weg te vinden naar dat indrukwekkende land met zijn overweldigende natuur. Ook Jaap Knevel is een troubadour die zich laat inspireren door zijn fascinatie voor het Zweedse, de volksaard en de troubadourminnende cultuur waar deze kunstvorm breed gedragen wordt. Er zijn twee CD’s van zijn hand met de groep Trio Rao. “Hur många skor går åt, egentligen?” is één van de twee. De andere “Framförlandet” bevat ook liedjes van Evert Taube en Nils Ferlin. De CD’s worden tijdens optredens verkocht. Lees op pagina 6


Pagina 2

Column door Jules Croiset

Cornelis Vreeswijk in de Verenigde Staten Op 3 october 1574 werd de Zuid-Hollandse stad Leiden ontzet en dat is niet alleen dáár een feestdag, maar over de hele wereld waar Nederlanders wonen en werken wordt dit historische feit herdacht en gevierd. Niet in de laatste plaats omdat dan de gelegenheid kan worden aangegrepen om op vreemde bodem van ons onovertroffen zeebanket te kunnen genieten, dat overal in grote hoeveelheden en diepgevroren door onze Koninklijke Luchtvaart Maatschappij wordt aangevoerd. In mijn programma “De Troubadour van IJmuiden” liet ik het Cornelis (roepnaam Kees) zelf nog zeggen, vlak voordat “De nozem en de non” uit de kast werd gehaald: “…als ik maar lang genoeg uit Nederland weg ben, verlang ik altijd weer terug naar al die vertrouwde dingen, zoals bijv. een zoute haring…” en dat gemis had Cornelis gemeen met vele landgenoten, die in den vreemde hun brood verdienen. Dit jaar was ik op de dag van “Leidens ontzet” zélf in den vreemde (weliswaar niet om mijn brood te verdienen, maar om familie-redenen) en wel in Pasadena, één van die county’s die onderdeel uitmaken van het schilderachtige Los Angeles in Californië. Sinds jaar en dag woont mijn zwager daar in een werkelijk schitterend huis, hoog op een heuvel, uitkijkend op het beroemde Rose Bowl-stadium met de prachtige Saint Gabriel Mountains op de achtergrond. En bij tijd en wijle stelt hij zijn woning (maar vooral de tuin, met het terras en ’t zwembad) beschikbaar om zijn landgenoten (met vaak Amerikaanse aanhang) in de gelegenheid te stellen om, in ’t kader van de herdenking van “Leidens ontzet”, enkele Hollandse groene maatjes

van “Leidens ontzet”, enkele Hollandse groene maatjes door de strot te laten glijden. Zo ook dit jaar en de Nederlandse vereniging, onder aanvoering van een nieuwe consul, wilde van mijn aanwezigheid aldaar gebruik maken om ook dáár, duizenden kilometers en 12 vlieguren van IJmuiden vandaan, onze troubadour in een Californisch zonnetje te plaatsen. Onze gezamenlijke roem was ons al vooruitgesneld: men was op de hoogte van de lof die ’t programma in Nederland was toegezwaaid, en wilde nu –aan de rand van het zwembad van mijn zwager- het levende bewijs aanschouwen. Ik had helaas niet de muziekband van de, in mijn eigen beheer, gemaakte CD bij me, maar wél de CD zelf en zo werd ik voor ’t eerst in mijn, nog korte, muzikale carrière geconfronteerd met het fenomeen “play-back”. Na een wat aarzelend begin bleek mij dit uiteindelijk toch heel goed af te gaan, mede gesteund door het feit, dat veel liedjes uit volle borst werden meegezongen (zelfs in de USA leven de liederen en faam van Cornelis voort), en zo galmden op ’n prachtige avond in october de teksten van Cornelis Vreeswijk door de Mountains van Saint Gabriel en kreeg het Rose Bowl stadium voor ’t eerst in het bestaan andere geluiden te horen dan die, welke doorgaans door oververhitte American Football-fans ten gehore worden gebracht. Ik heb de leden van de Nederlandse vereniging toestemming gegeven om (zonder commerciële doeleinden) mijn CD te vermenigvuldigen, zodat ook in den vreemde Cornelis (roepnaam Kees) blijft voortbestaan. Afsluitend vind ik het leuk om nog melding te maken van mijn medewerking aan “A little Nightmusic” (gebaseerd op Ingmar Bergman’s film “Glimlach van een Zomernacht”) van Stephen Sondheim. Een prachtige en ook beroemd stuk: wie kent bijv. niet het lied “Send in the Clowns”, vertolkt door onder meer Judy Collins, Barbra Streisand en Frank Sinatra? Dit stuk wordt op de planken gezet door het (het mag gezegd: fantastische) Koninklijk Ballet van Vlaanderen, en is reeds op tournee door zowel de Zuidelijke als de Noordelijke Nederlanden. Ik wil er op wijzen, dat ik mijn medewerking aan dit stuk mede te danken heb aan mijn optreden met “De Troubadour van IJmuiden”. Voor info over de tournee-planning verwijs ik m e t v o l l e o v e r g a v e n a a r www.koninklijkballetvanvlaanderen.be of www.thierens.nl. Jules

Corneliskenner Oscar Hedlund overleden Op 11 november 2001, een merkwaardige datum, stierf Oscar Hedlund. Deze Zweedse schrijver is onder andere bekend geworden door zijn boek “Scener ur en äventyrares liv”. Deze kunstkritieker met een regelmatige columm in de “Dagens Nyheter” was een kenner van het werk van Cornelis Vreeswijk en ook een goede bekende van Kees.

Cornelis heeft zelfs de song “Nalle Puh’s getinghonung” speciaal voor hem geschreven. In zijn boek, volgens kenners geschreven in perfect Zweeds, vertelt hij veel anekdotes over Cornelis en andere artiesten. En degenen die hem hebben horen vertellen weten dat hij naast schrijver ook een begaafd verteller was.


Pagina 3

Avondje Vreeswijken te Emmen Door Lourdes Boasman Emmen. Ik kan mij vergissen, maar volgens mij is dit de eerste keer, dat (buiten de officiële, door het CVG zelf georganiseerde Vreeswijk-dagen) leden van het CVG in openbare gelegenheden aan het musiceren slaan, in wat een Vreeswijk-avond kan worden genoemd.

Op uitnodiging van Jan van Hees, de eigenaar van het Grandcafé “Rue de la Gare”, traden Henk Bodde en Jan Deurloo in het restaurant op. De avond werd voorafgegaan door een Zweeds buffet en had dus overduidelijk een Zweeds tintje.

Omdat een avondje “Vreeswijken” altijd leuk is, besloot ik naar Emmen te gaan. En je zou het niet zeggen, maar als men vandaag de dag met de trein mee wil, dan kan dat in dit kleine land toch nog heel avontuurlijk worden. Vooral als je jezelf voorneemt om dat op vrijdagmiddag te doen, én als dan, eenmaal onderweg, ook nog blijkt, dat juist die vrijdagmiddag, op het traject waar jij langs moet, zonodig een 50-jaar oud verleden zich weer laat gelden: een bom langs de spoorbaan bij Nunspeet. Nee, het reizen van Utrecht naar Emmen ging op vrijdagmiddag 29 september niet van een leien dakje. Met de, uiteraard, stampvolle en vertraagde trein naar Nunspeet, overstappen op een bus, richting Zwolle. Onderweg moest de buschauffeur, tot grote hilariteit van zijn passagiers, nog stoppen om een student, die al van de voormiddag af onderweg was van Amsterdam naar Terschelling voor een weekendje zeilen, de gelegenheid te geven zijn blaas te ledigen. En toen werd het toch nog gezellig in de bus. Onderweg naar Zwolle nog de avonturen meegemaakt van een op hol geslagen grasmaaier, die achtervolgd werd door de rechtmatige eigenaar. Het brak in ieder geval de tijd.

weer met de trein naar Emmen en daar was het leed al snel geleden, want ik werd daar opgewacht door René Hasper en Henk Bodde, beiden met een grote grijns op het gezicht. Onder hun begeleiding ging het snel naar het Grandcafé “Rue de la Gare”, waar ik verwelkomd werd door de glunderende eigenaar. René had al in een aangrenzend kamertje een kleine expositie ingericht. Vele foto´s van Cornelis, diverse boeken, cd’s en platen. Sinds het ontbijt had ik niets meer te eten gehad en ik rammelde dus van de meegezongen. Uiteraard zijn dit de Nederlandse klassiekers van Cornelis en derhalve goed bekend. Henk kreeg de aanwezigen doodstil bij de vertolking van Don Quichotte. Dit werd beloond met een daverend applaus. De kleine expositie werd druk bezocht. Door de bezoekers werden veel vragen over Cornelis gesteld. Diverse mensen vertelden over hun liefde voor de muziek van Cornelis. Ook voor het CVG werd het een vruchtbare avond: drie nieuwe leden meldden zich. honger. Om 20.00 uur kon men zich bedienen van het Zweedse buffet, maar dat was schoon opgegaan. De eigenaar ging naar de keuken om met kok te overleggen of hij nog iets in elkaar kon flansen voor een aantal hongerige CVGleden. Intussen voegde ook Jan Deurloo zich bij ons. Ook hij had, maar dan op de snelweg, last gehad van de bom en moest via een omleiding naar Emmen. Maar goed: de artiesten waren aanwezig, en de zaal zat vol. Het feest kon, voor de laatkomers, beginnen; voor de reeds lang aanwezigen was de pauze voorbij.

Jan hebben we vaker meegemaakt op CVG-dagen en zijn optreden in Den Bosch ligt nog vers in menig geheugen. Henk debuteerde in Stockholm, tijdens de Vreeswijkreis van augustus j.l.. Om beurten zongen Jan en Henk, zowel in het Nederlands als in het Zweeds. Hiervoor oogsten ze veel waardering, en bij Veronica en De Nozem en de non, Eindelijk in Zwolle dus. Verder maar werd door de aanwezigen uit volle borst

De wereldreis naar Emmen was ondanks de hindernissen de moeite waard. Jan van Hees, de uitbater van het Grandcafé, hoopte op een grote opkomst, en kon, evenals onze troubadours en de aanwezige gasten, terugkijken op een meer dan geslaagde en uiterst gezellige avond.


Pagina 4

Ontmoeting met Anita Strandell en Merit Hemmingson Op 8 augustus 2001, ja, inderdaad, de 64e verjaardag van Cornelis, ging in Gotenburg een unieke tournee van start onder de naam “Cornelis in onze harten”. Medewerkenden waren o.a. Anita Strandell (tevens derde en laatste echtgenote van Cornelis) en Merit Hemmingson (gitaar, bas, hammondorgel) en wij hadden de eer om met beide dames te praten op zaterdag 4 augustus 2001.

Door Carolien van Heuven Anita leerde Cornelis kennen in 1977, toen zij met twee andere zangeressen de zanggroep “Tre damer” vormde en zij met Cornelis een liedjesprogramma hadden, waarmee ze zo’n 7 maanden lang door het land trokken. (Het toeval wilde, dat enkele dagen later op de TV een herhaling van deze show zou worden uitgezonden.) Het was tijdens deze tournee dat het “klikte”, vertelde Anita, tussen haar en Cornelis en een huwelijk volgde. Op de vraag hoe het was om getrouwd te zijn en ook samen te werken, was het verrassende antwoord, dat ze na hun huwelijk nauwelijks meer hebben samengewerkt. Ze hadden allebei hun eigen carrière en zagen elkaar niet eens zoveel. Eén bijzonder gezamenlijk project dient hier echter genoemd te worden. Dat is de prachtige plaat “Om Deidre”. De liedjes zijn geschreven door Cornelis en worden gezongen door Anita. Tussen de nummers door vertelt Cornelis het verhaal van Deidre, een jong meisje uit de straatarme Favella van Rio de Janeiro. Zij verdient de kost voor haar vader en talrijke broers door haar ‘samba’ (lees: lichaam) te verkopen in de buurt van de Copa Cabana.

Het idee voor deze plaat ontstond tijdens hun huwelijksreis in Rio, waar Cornelis al eerder was geweest tijdens de opname van de film “Svarta palmkronor”. Toen was hij al geweldig gefascineerd geraakt door het ritme van de samba. Het opnemen van deze plaat was voor Anita een “tussendoortje”, omdat zij liever niet solo zingt, zij vindt het heerlijk met andere stemmen te zingen en in die tijd was zij met Diana Nunez en Mia Adolphsson succesvol als “Tre damer” (drie dames).

Terug naar het gesprek; ze vertelde een paar leuke anekdotes uit hun huwelijksperiode. Zo kregen we te horen dat Cornelis ook een zeer goede kok was, met name stoofschotels waren zijn specialiteit. En wie wist dat hij een duikersbrevet had? Hij was dol op de zee, dat zal niemand verwonderen, maar dat hij ook een goede navigator bleek te zijn, had Anita zelf niet gedacht. In één van z’n liedjes zingt hij over een boot die op een eilandje terechtkomt en bij de opmerking dat dit niet gebeurd zal zijn, vertelde ze lachend dat dit wél het geval was geweest. Echter, het was niet Cornelis, die toen aan het roer stond, maar zoon Jack. Merit Hemmingson en Anita kennen elkaar al dertig jaar, zijn bevriend en hebben samen een CD met liedjes van Cornelis opgenomen ”Cornelis Kvinnfolk”

Begin jaren 90 is Anita al eens op tournee geweest met Cornelisrepertoire en wat zij

zo opvallend vond was, dat er toen een relatief oud publiek kwam luisteren, zeg maar 45+ en dat het publiek nu veel jonger is. Het is al veel vaker gezegd, maar het blijft dus ook voor haar verrassend, dat juist de jongere generatie zich zo voelt aangetrokken tot de liedjes van Cornelis. Aan deze toer werken ook nog twee bekende Zweedse acteurs mee, Björn Kjellman en Maria Lundkvist (die later bij de première in Gotenburg de prijs voor beste komediant uitgereikt zou krijgen). Zowel Merit als Anita vonden dat ontzettend spannend, want acteurs hebben toch weer een andere benadering van tekst en optreden. Na het gesprek gingen zij voor het eerst met elkaar repeteren, van 11 uur ’s ochtends tot 7 uur ’s avonds en dat vier dagen achter elkaar. Vandaar dat zij helaas niet de volgende dag aanwezig konden zijn op de grote Cornelisdag op Mosebacke. Op 8 augustus, Cornelis’ verjaardag, zou hún première in Gotenburg plaatsvinden. Een verslag van onze speciale correspondent in Zweden, Patrik Källvik, staat op de pagina hiernaast. En nu maar wachten op de CD!! Tijdens het gesprek hebben we het daar wel over gehad, maar of het programma opgenomen zou worden was toen nog niet bekend. Zij hoopten het natuurlijk wel.


Pagina 5 Lourdes vertelde nog even in het kort wat er in Nederland allemaal gaande was en het is zo ontzettend leuk om te zien hoe oprecht geïnteresseerd zij daarin zijn. Anita vertelde dat ze 3 keer mee was geweest naar IJmuiden en niet zo lang geleden was ze nog in Utrecht. Het was helaas tijd voor de twee dames om naar de repetitie te gaan, maar niet voordat Lourdes hen een Nederlandstalige CD, “Het beste van Cornelis Vreeswijk”, had overhandigd. Toen de foto’s gemaakt waren en wij zeer hartelijk afscheid hadden genomen, konden wij het natuurlijk niet nalaten om tegen elkaar te zeggen: “Als wij deze dames nu eens naar Nederland zouden kunnen halen……!!!” Het is ons ook gelukt om de Blue Boys naar nederland te halen., dus: wie weet.

Een reactie uit Gotenburg Onze speciale correspondent, tevens lid van het Nederlandse Genootschap, Patrik Källvik, bezocht de première in Gotenburg en hij schrijft er o.a. het volgende over: Het werd een fantastische hommage aan Cornelis op Kungstorg. Medewerkers, zoals Anita Strandell, Merit Hemmingson, Björn Kjellman en Maria Lundqvist, gaven werkelijk het beste van zichzelf tijdens de voorstelling van ruim een uur. Maria Lundqvist kreeg onlangs de humorprijs van de stad Gotenburg en de motivatie daarvoor was o.a. haar weelderige lichaamstaal. En dat was zeker te merken tijdens haar vertolking van "Kalle Tappinens Samba". Een andere hoogtepunt was haar interpretatie van "Mor har köpt en massageapparat" en evenzo haar versie van "Preliminärt utkast till evt. funderingar kring mitt framtida testamente" (Voorlopig concept van eventuele overpeinzingen rond mijn toekomstige testament), dat o.a. gepubliceerd is in "En bok om Cornelis". Anita Strandell, die naar mijn mening het interessantst was, zong o.a. "Deidres Samba", waarbij ze het eerste couplet in de originele versie "Quem te viu, quem te ve", ten gehore bracht. Zij begon aan het lied "Önskar du mig, så önskar jag dig", waarna onze geliefde schlagerzanger Björn Kjellman het refrein met haar meezong. Laatstgenoemde zong daarna "Jag minns dig Amanda” (met fantastische gitaarbegeleiding) en een zeer gevoelige "Fredrik Åkares Morgonpsalm". Samen brachten ze o.a. een bijzondere tekstversie van "Pe-rom-pompom" en er was samenzang bij "Jag hade en gång en båt" Tenslotte kan ik vertellen dat het moeilijk was om niet ontroerd te raken tijdens deze zeer bijzondere avond.

Een beeld is een beeld is een beeld... Door Hetty Litjens Sinds geruime tijd ben ik bezig met het boetseren van een beeld in klei van Cornelis. Dit wordt later in brons gegoten. Wat aanvankelijk een eigen initiatief was voor persoonlijk gebruik, is nu uitgegroeid tot een min of meer officieel project. Ik ben geen professioneel kunstenares of beeldhouwster. Daarom duurt het ook wat langer voor er een acceptabel beeld klaar zal zijn. Maar zelfs Van Gogh en Cornelis waren "amateurs" in de beste betekenis van het woord. Ze hielden van datgene waar ze mee bezig waren. Normaal werk je met een levend model voor je. Je neemt de maten en brengt die over op een blok klei. In dit geval moet ik werken van foto's die niet allemaal even duidelijk of bruikbaar zijn. Het is de bedoeling om een Cornelis neer te zetten, die rond de veertig jaar oud is, of iets jonger. Daarvan zijn er dus ook minder foto's in omloop. Nederlanders zijn over het algemeen minder bekend met de latere Cornelis, de succesvolle Zweedse troubadour. In Nederland is overigens het publieke beeld niet bijzonder geëerd.

Een beeld is meestal iets waar je je fiets aan vastketent. Het zal dus nog een hele klus worden om een beeld te maken dat gelijkt en dat beantwoordt aan de verwachtingen en herinneringen van de mensen die hem gekend hebben en hem in ere willen houden. De bijgaande foto geeft een idee van het stadium waarin het beeld zich nu bevindt. Er moet nog flink aan gewerkt worden, tot het aan mijn eigen eisen en voorstellingen voldoet. Dat moet tussen alle andere beslommeringen door. Ik ben altijd blij als ik ongestoord een paar uurtjes achter mekaar door kan werken aan het beeld. Cornelis moet letterlijk uit de klei getrokken worden. Dat is geen lichte opgave. Concurreren met de levende Cornelis kan een beeld niet. Het blijft een afbeelding van brons. Zelfs de muziek, de liedjes zullen altijd meer leven dan welk beeld dan ook. Maar de idee, dat ooit, rond het beeld zittend, mensen Cornelis' liedjes zullen zingen, is de moeite waard om alles op alles te zetten en er iets goeds van te maken.


Pagina 6

Jantje tussen de Geitepaden Door Ray uit Eindhoven zakken vullen) en het bevoorraden van de burger bevolking, hetgeen volgens mij gelijk stond aan de bevoorrading van de strijdende partijen. Tijdens de lange ritten via de vele geitepaden van Bosnië, werd de muziek en vooral de Nederlandse muziek, steeds belangrijker in de vrachtwagens en al snel was iedereen door zijn eigen bandjes heen, en ontstond een ware ruilhanEven later heb ik genoeg van alle plaatjes die langs mijn scherm vliegen del van cassettebandjes. Op één van de bandjes stond het bewusen ik denk even terug aan vroeger om uiteindelijk weer bij het oude liedje te te liedje “Jantjes blues“ hetgeen mij na eindigen, waarvan ik de gehele tekst zo het beluisteren wel heel erg vrolijk kan opratelen en waarvan de artiest na stemde en niet meer uit mijn hoofd te verwijderen was. negen jaar nog steeds een onbekende Na een aantal maanden was het zover: voor mij is. de bar waar iedereen aan meegewerkt Toch nog maar eens proberen en de had was klaar, en het alcoholverbod alwetende zoekmachine besluit ik te voeden met delen van de tekst die nog werd opgeheven tot een limiet van twee steeds in mijn gedachten staan gegrift. drankjes per persoon en een blues voor Jantje knalde uit de luidsprekers. Al snel was het het meest favoriete lied Ongeveer een jaar of negen geleden van de compagnie en al snel zong een mocht ik als militair chauffeur deel ieder het uit volle borst mee. Nog nooit uitmaken van het Nederlandse Transport Compagnie, dat geplaatst werd in heb ik zoveel stoere kerels helemaal uit hun bol zien gaan en vaak genoeg Busovaca, een klein dorpje in Bosnië. Onze taken bestonden uit het oprichten moest het lied voortijdig worden beëindigd voor het behoud van onze eigen van een kamp, het maken van schuilbar. bunkers door middel van z.z.v. (zand

Het is vrijdag avond 12 oktober 2001 en ik ben bezig met mijn dagelijkse zoektocht naar interessante sites om links mee te ruilen. Hiervoor gebruik ik vaak de alwetende zoekmachine Google die meer van mij weet dan mijn eigen moeder.

Een les met meester Kees April 1974 verliet ik Nederland. Ik had in Zwolle bijna drie jaar muziek gestudeerd. De opleiding zou vijf jaar duren, maar het was 1973, vijf jaar na 1968. Ik stopte midden in een lente. Niet alleen de bomen trokken hun levenssap naar boven. Ik stopte met de moed en levenslust die het voorjaar je geeft. Het is niet makkelijk om de trekvogels te zien aankomen en te weten dat je zelf aan een conservatorium moet, of wilt, vertoeven. De vogels hadden de fluitgeluiden en het schreeuwen van Pan: ga weg, ga weg, ga weg. Ik voegde er zelf aan toe: voordat je geconserveerd wordt. Het was 1973. We woonden collectief en hadden constant gasten. Vooral veel straatmuzikanten. Een paar van hen, vooral hij die 'Willem van de wagen' genoemd werd (omdat hij een tijdje met een echte huifkar rondtrok), lazen mij

De jaren hierna dacht ik nog steeds vaak terug aan deze mooie maar onzekere tijd en altijd dacht ik dan aan Jantjes Blues waar ik nooit meet iets van hoorde. U zou eens moeten weten hoe vaak ik in de afgelopen negen jaar vele mensen heb verveeld met mijn zangkunst in de hoop, dat misschien iemand wist hoe de naam was van dit lied of wie het had gezongen of geschreven. Na een zoektocht van negen jaar werd ik uiteindelijk begrepen door een machine en ik heb het gevoel alsof ik een oude vriend heb terug gevonden. Met speciale dank aan www.google.com en de webmaster van www.cornelisvreeswijk.nl

Door Jaap Knevel

mooi was. Toen een tante, de jongste zus van mijn vader, een bezoek bracht aan ons gezin om haar vriend met ons kennis te laten maken, verloor ik mijn innerlijk horen. De vriend sliep bij ons op de jongenskamer. (Het was 1957). Toen iedereen ‘s morgens aan de ontbijttafel zat (maar niet Lieve Cornelisvrienden, heb nog even geduld. Ik moet nog iets meer vertellen Jan uit Leiden, de vriend van mijn tanover mezelf, voordat ik met mijn verhaal te), wilde ik hem het mooiste aanbieden wat ons gezin had: mijn gitaarspel! Dit kom, waar ik wil zijn. zou hem wakker maken met een glimlach van geluk. Met mijn badmintonracVanaf mijn vroege jeugd heb ik altijd met troubadours en narren en liedjeszan- ket zat ik naast zijn bed en zong een ballade in de mooiste taal, begeleid door gers en dichters een geheim verbond gevoeld. Als klein jongetje speelde ik op mijn snaren. Nog nooit had ik zo mooi gespeeld! een badmintonracket en zong erbij. Ik hoorde alles, het mooie gitaarspel wat uit mijn instrument kwam, de lucht ingelokt door mijn vingers die de snaren beminden. Ik zong vaak liedjes in een taal die ik niet kende, maar die wel heel het straat-evangelie voor: speel toch eenvoudig, joh. Zie dat je de harten van de mensen kunt pakken. Al die kennis die jullie op de opleiding genoten heb: zie dat je die wegoefent. Eenvoudig, maar recht uit het hart.


Pagina 7 Jan werd inderdaad wakker en toen hij mij zag, en de situatie doorzag, lachte hij zoals ik dat in Drenthe nog nooit gehoord had. Het was een Leidsche lach, een westerse lach. Niet alleen hij, maar ook ik werd wakker. Ik heb daarna niet meer op mijn badmintonracket gespeeld. Na het ontbijt ging het de vuilnisemmer in. Vanaf die dag heb ik geld gespaard voor een echte gitaar. Wat een enorm geluk dat ik oom Jan uit Leiden heb leren kennen. Door ome Jan kwam ik niet met een badmintonracket naar Zweden, maar met een gitaar. April 1974 verliet ik Nederland.

minder verlegen was, kwam ook de andere liefde). Ik ging nu even terug naar Nederland om een werkvergunning aan te vragen. Ik wilde terug naar Zweden. Ik wilde de taal leren kennen, totdat ik Selma Lagerlöf, Gustaf Fröding, Evert Taube, en een heleboel dichters, die ik in Nederland niet had leren kennen, totdat ik hen in het Zweeds kon lezen. Ik kréég een werkvergunning! (dat was

niet makkelijk in die tijd). Ik kwám terug, werkte, las, zong en ging naar concerten en theaters in Stockholm.

Word vervolgd in het “volgende nummer”

Jaap Knevel, een recensie door Jenneke Marquenie

Op vrijdagmiddag 2 november ging ik met de trein Zeeland uit, de vrijheid Misschien dat een inlevende Cornelistegemoet. Zo voelt dat als je voor ruim vriend begint te begrijpen, waar dit ver- één dag je gezin en alles wat haal naar toe gaat. ‘dagelijks’ is, achter je laat. Doel van Voorbereid door het leven kwam ik naar de reis was het optreden van Jaap Zweden. Ik had wat gitaar leren spelen, Knevel en Trio Rao in Utrecht. ik had theater gespeeld, ik had wat zang gestudeerd en vooral had ik 'Willem van Ik kon bij mijn schoonzusje logeren en de wagen' leren kennen. samen met haar liep ik door de stad Wat ontmoette ik in Zweden? Wat hield naar Stadskasteel Oudaen. mij in Zweden, de liefde? Zo vragen veel mensen, en ze hebben dan een blik Om ook de entourage van een veelbelovende avond goed tot ons door te van romantiek en overtuiging. Op de laten dringen, besloten we vanaf de eerste vraag antwoord ik: de politie. Ik achterkant door een poort te gaan, omhad veel te weinig geld. Na de fantastidat zo het karakter van het gebouw sche ontmoeting met de scheren van beter in ’t oog viel. Gelukkig: kantelen Gotenburg kwam de politie. Maar dat op het dak, het was dus inderdaad een ging over. Ik vond werk, en wist dat ik kasteel! na uiterlijk drie maanden terug moest. Maar nu komt het antwoord op de twee- Toen we naar de voor-ingang wilden lopen, bleek helaas de poort achter ons dichtgevallen … in het slot !! Na wat creatief speurwerk ontdekten we - oh opluchting - de truc om hem weer open te krijgen. Zo voegden we ons nog na-giechelend - bij de zo’n 100 aanwezigen van de ZweedsNederlandse vereniging, die deze avond organiseerde. In een knus zaaltje begon het optreden. Heel attent deed Jaap een stap in de richting van de (nog) niet Zweedstalige aanwezigen. Eerst vertelde hij de inhoud van de liederen en gezongen gedichten in het Nederlands. Daarna klonken de liedjes in het Zweeds. de vraag. Of het liefde was? Ja, dat zou je kunnen zeggen, maar niet zoals dat bij Voor je gevoel haast a-capella. En zo de vraag inbegrepen is. Het was de lief- zuiver, met zo’n breed stembereik. de voor de nieuwe taal die ik leerde ken- Heel treffend en karaktervol zette Jaap nen. Het was de liefde voor de poëzie, de liederen neer. de muziekcultuur. Sorry, maar zo is het (veel later, toen ik

Met bovenstaande omschrijving zou je de rol van Lena Andersson en Leif

Gunnarsson kunnen onderschatten. Maar ik denk dat juist hun ijzersterke timing en treffend gekozen begeleiding er voor zorgden dat Jaaps gezongen teksten de passende onderlijning en klemtonen kregen: soms precies in het ritme van het lied, soms ook in een speels of onverwacht tegen-ritme. Hoe onvoorstelbaar knap van Lena, die met zo’n veelzijdigheid aan instrumenten zich letterlijk niet van de wijs liet brengen door de partijen van Jaap en Leif. Door mijn plek in de zaal kon ik Leif niet zien spelen. Maar ik durf te stellen dat hij met zijn snaarinstrumenten de liederen hun onmisbare basis gaf. De inhoud van de liederen laat zich het best karakteriseren met de woorden ‘essentie’ en ‘oerwaarheid’. Hoewel de weg naar de ‘essentie’ vaak onrustig is, brengt het ervaren ervan vaak rust. Haast ongelooflijk zoals Jaap, zowel die onrust, als die rust, uit een en hetzelfde lied kan laten spreken. Zo ging ik naar huis met de ervaring van ‘rust’ en ‘daar draait het om’ , en ... met een CD: om dat gevoel nog even vast te houden.

P.S. Eenmaal thuis zei onze Willemijntje van 4: “Dat is een mooi liedje. Heb jij dat aangezet, mam ?”


Pagina 8

CD Cornelis komt in maart uit

Wanneer 2001 al een beetje een Cornelis-jaar was, onder meer door het optreDe CD met liedjes van Cornelis Vrees- Erik’s versie van ‘De nozem en de non’ den van Jules Croiset in het toneelstuk ‘Cornelis Vreeswijk – de troubadour wijk, vertolkt door anderen, en een CD zo hilarisch is. Maar het zou me niet van IJmuiden’, dan belooft 2002 heleverbazen wanneer het lied, als single met uniek materiaal van Cornelis zelf, maal het ‘Jaar van Cornelis Vreeswijk’ uitgebracht, de hitparade zou halen. komen in maart uit. De opnames zijn te worden. Verder hebben onder meer Bram Verinmiddels afgerond, nu wordt gewerkt aan een fraaie vormgeving en een gede- meulen, Rob van de Meeberg, Bob Fos- Volgend jaar zou Cornelis, als hij had geleefd, 65 zijn geworden. In 2002 is gen voorbereiding van de lancering van co, Rick Lorezo Dros, Ibo Bakker en Cornelis’ zus Tonny opgenomen. Tonny het 15 jaar geleden dat Cornelis overde CD’s, die als box door de platenmaatschappij Quintessence worden uit- zingt een eigen vertaling van Cornelis’ leed. Meer wiskunde? Volgend jaar is het 20 jaar geleden dat hij zijn laatste lied ‘Balladen om censuren’, getiteld gebracht. Nederlandse LP opnam. En is het 30 Inmiddels zijn al wat liedjes van de CD ‘Censuurballade’. jaar geleden dat hij met zijn eerste LP In de box zit ook een CD met uniek met vertolkingen te horen geweest. doorbrak in Nederland. En is het 35 jaar Maarten van Roozendaal en Jeroen van materiaal van de Meester zelf. Ik had een bandopname van de laatste LP van geleden (en een beetje) dat hij voor het Merwijk traden kort geleden op in het eerst te horen was in het Nederlands met tv-programma ‘Kopspijkers’. Presenta- Cornelis, ‘Ballades van de gewapende ‘De nozem en de non’. Kortom, de CDtor Jack Spijkerman verwees ruimhartig bedelaar’, die in 1982 is uitgekomen. box wordt volgend jaar gelanceerd onHet gaat om opnames zondere verdere naar de CD en dat lijkt me niet tegen toevoegingen achteraf, dus om ‘Cornelis der een goed gesternte. Als Erik van dovemansoren gezegd: ‘Kopspijkers’ Muiswinkel nu ook nog die hit krijgt unplugged’. Daar zijn twee liedjes bij trekt bijna 2 miljoen kijkers… Verder met zijn versie van ‘De nozem en de heeft ook Kick van der Veer in zijn ra- die wel in 1982 zijn opgenomen maar dioprogramma ‘Andermans veren’ een niet op de LP terecht zijn gekomen. De non’ is, om het wiskundig te zeggen, de kwaliteit van de opnames op de band is cirkel rond. aantal liedjes van de CD gedraaid. Iedereen een goed Cornelis-jaar! door digitale bewerking enorm verbeErik van Muiswinkel heeft een hilarische vertolking gemaakt van ‘De nozem terd. en de non’. Die staat ook op een net Peter Verschoor Verder zal op die CD onder meer uitgekomen CD met cabaretliedjes, genaamd ‘Van de gekken 2’ en is daar- Cornelis’ Nederlandse versie van het in mee een aardige promo voor de Vrees- Zweden beroemde ‘Cecilia Lind’ te wijk-box. Ik ga niet verklappen waarom horen zijn.

Door René Hasper BOEKEN Natuurlijk weet u dat er in Zweden enkele boeken over Cornelis zijn geschreven, maar weet u ook dat Cornelis zelf boeken heeft geschreven? Op www.cornelis.nu staat onder de menuoptie bibliografie een lijst met boeken door en over Cornelis, compleet met afbeelding van de cover. Sommige boeken zijn nog wel nieuw te koop op bijv www.internetbokhandeln.se of www.bokex.se Een goede hulp bij het zoeken van oudere boeken is de website www.antikvariat.net Hier kunt u zoeken in de gegevens van een groot aantal Scandinavische antiquariaatzaken. De boeken zijn vaak stevig geprijsd en je moet ook rekening houden met de verzendkosten.

CD’s Wist u dat er nog tientallen CD’s van Cornelis leverbaar zijn ? Niet alleen in Zweden maar ook in Nederland. En daar komen nog steeds weer nieuwe CD’s bij, zoals onlangs de CD Modstrilogin. Een CD met filmmuziek waar Cornelis het nummer “Sist Jag Åkte Jumbojet Blues” vertolkt. In Zweden kunt u eens kijken op www.skyvhugget.se. Een keur aan Zweedse CD’s. Hou wel rekening met hoge verzendkosten ! In Nederland zijn ook vele CD’s van Cornelis verkrijgbaar met als voordeel dat de verzendkosten laag zijn en dat je achteraf, dus na de levering, kunt betalen. Kijkt u eens op www.cornelisvreeswijk.nl/cdon en www.cornelisvreeswijk.nl/proxis


Pagina 9

Sint Cornelis “Veronica, Veronica, waar is je blauwe hoed?” Dat zijn de eerste woorden van Cornelis Vreeswijk die mijn oren bereikten. Of hoorde ik de bewerkte versie, die als reclamespotje voor de "nieuwe" radiozender Veronica 538 werd gebruikt? Hoe dan ook, de stem trof mij en heeft mij nooit meer losgelaten. Liefde op het eerste oor, zal ik maar zeggen. Het is me vaker gebeurd. Met Randy Newman, bijvoorbeeld. Mijn Engelse juf op de middelbare school draaide bij wijze van poëzie-les God’s song (that’s why I love mankind). Sindsdien ben ik ongeneeslijk verslaafd aan Randy Newman. Rickie Lee Jones. Idem dito. Chuck E’s in love zong ze. Nooit meer van af gekomen. En dan nog mijn ultieme nummer één, die andere man met gitaar en sigaar: Jim Croce. Urenlang stoeide ik met mijn snaren om die gitaarpartijen onder de knie te krijgen. Een helse opgave, omdat ik toen nog niet door had dat er vaak twee gitaristen tegelijk speelden. Maar dat terzijde. Toen de platenindustrie overstapte van vinyl naar digitaal, was Jim Croce de eerste artiest die ik “herkocht” op cd. En als ik écht van mijn favorieten houdt, blijven ze ook goed. Soms worden ze zelfs een beetje beter. Het worden vaak hele goede vrienden en dan lieg ik ze al snel nóg een beetje beter. En na verloop van tijd raak ik door mijn superlatieven heen om ze te omschrijven en dan geef ik ze de onaantastbare heiligenstatus. En zelfs als ze minder sterk werk afleveren, blijf ik die status door dik en dun verdedigen. Want ik houd van ze.

Totdat ze me op de proef stellen. Zoals destijds, toen Sint Cornelis liedjes ging vertalen en vertolken van de Heilige Jim Croce. Kijk, als hij dat goed had gedaan, was er niet zo veel aan de hand geweest. Maar het pakte niet altijd zo gelukkig uit. De vertaalde zinnen van Cornelis hobbelen vaak hulpeloos door de melodie als een boerenkar op de onverharde weg. En arme Cornelis schudt heen en weer op de bok en hikt er zo nu en dan wat foute klemtonen tussendoor. Niet zo best en bij tijd en wijle zelfs tenenkrommend. Jim Croce is heilig, dus daar blijf je van af. Maar wat doe je als hij wordt aangepakt door een van je andere heiligen? Het was me al snel duidelijk wat er aan de hand was. Zoals Job in de bijbel op de proef wordt gesteld en zoals Odysseus door zíjn goden wordt gepest, zo werd ik, als aanbidder van Sint Cornelis nu ook getest. Hij geselde mijn gehoor met Bakker de Baksteen. Hij martelde mij met de Autowasserijblues: “Hello baby, haaidiehoo”. Au! Ik kromde mijn tenen zoals ik ze nog nimmer had gekromd en dacht bij mezelf: misschien wordt het morgen beter! En toen werd het stil.

© Rick Lorenzo Dros

Ik richtte mij op en zag dat Sint Cornelis nog recht overeind stond. Weliswaar met een piepklein barstje in zijn voetstuk, maar hij stond er nog. Blijkbaar had ik de proef doorstaan en mijn liefde voor hem was bewezen. Ware liefde. Van het soort waarin je ook de zwakke momenten voor lief neemt. Halleluja!

Rick Lorenzo Dros

lördag 4 augustus 20 01 Stockholm rozeblond ik draag bloemen naar het water laat ze drijven in het licht het oude licht het late licht ik laat het licht ik ga je gangen na cornelis maar kom niet verder door het blond struikel over keien en op de grond jouw grond hoor ik haar jouw woorden zingen nu denkt zij jou goddeli jk lief op een roze lördag in augustus zingt zij cornelis blond op een blonde lördag in augustus zingt hier nog steeds de grond jouw grond © Pom Wolff


Pagina 10

Van de voorzitter Terugblik op 2001. Beste Vreeswijk-liefhebbers. Als u dit leest, is het jaar met de magische klank alweer bijna voorbij, Voor de liefhebbers van het werk van de filmregisseur Stanley Kubrick zal 2001 inderdaad een magische klank hebben. Het is immers de titel van één van zijn meest bekende films, gecreëerd naar het scenario van hemzelf en Arthur C. Clarke. Heeft het jaar 2001 beantwoord aan de gedachten die beiden, en ongetwijfeld destijds velen met hen, in het jaar 1968 hadden over 2001? Ongetwijfeld niet. De koude oorlog is reeds ruim een decennium voorbij, maar is vervangen door een ander soort oorlog: terrorisme. Ook is nog geen mens woonachtig op de maan en al helemaal niet gesignaleerd voorbij de banen van de grote planeten, op zoek naar buitenaardse levensvormen. Nee, in het jaar 2001 is de film 2001: A Space Odyssey, nog steeds science fiction te noemen.

beeld van Cornelis wordt gewerkt. In deze Nieuwsbrief heeft u een stukje kunnen lezen van de hand van de beeldhouwster. De CD, “Cornelis door anderen” staat op springen, en zal waarschijnlijk in de maand maart in de winkels komen te liggen. Het betekent overigens niet, dat, zodra het beeldje van Cornelis klaar is en de CD in de winkels ligt, de race dan gelopen is. Het theaterstuk van Jules Croiset krijgt in de niet al te verre toekomst een landelijk vervolg. Een groepje Cornelisliefhebbers is in het afgelopen jaar naar de “Cornelis Dagen” in Stockholm geweest, en in ieder geval dit groepje vindt dat dát initiatief in 2002 herhaling behoeft. Tevens herontdekken mensen steeds weer Cornelis Vreeswijk. Zelf ben in de gelukkige situatie, dat ik (vanwege Cornelis) in contact ben gekomen met een groot voorvechtster voor vrouwenrechten, een machtige troubadour van volksliederen en een heerlijke vrouw: Cobi Schreijer. Bijna tachtig jaar is zij inmiddels, en haar gezondheid laat te wensen over, maar strijdvaardig is ze nog steeds. Welke band zij met Cornelis heeft? In de jaren zestig heeft zij hem leren kennen, en heeft ze hem in haar theater De Waag in Haarlem op de planken gehad. Ik ben dan ook trots u te kunnen melden, dat zij heeft toegezegd, mits haar gezondheid het toestaat, dat u haar beslist een keer zult ontmoeten op één van de komende Vreeswijk-dagen. Het was leuk te

Wat wel uitgekomen is in het jaar 2001 en zeker geen science fiction is, is het succesvol promoten van Cornelis Vreeswijk in Nederland. Een groot aantal zaken, die het Bestuur voor ogen had, zijn dit jaar daadwerkelijk uitgekomen en zijn “gelukt”. Vreeswijk is niet meer weg te denken: het is zelfs zover gekomen, dat bij een grap over baarden (in het programma Kopspijkers van 11 november j.l.) Cornelis Vreeswijk met baard en al wordt genoemd. Het theaterstuk met Jules Croiset was een succes, en aan Wij willen de nieuwe leden van harte welkom heten het Leo Heistek Ottawa (Canada) Joost van Neer Helmond Petra Barel Amersfoort Hettie Drost Emmen Jan van Hees Emmen Egbert Vos Emmen G Weterkamp Den Helder

ontdekken dat ze 2 liedjes heeft

gezongen die ook door Cornelis gezongen zijn. Voor de verzamelaars onder ons zijn dat de liedjes: “Amanda” (in een vertaling van Jaap van de Merwe) en “Min tänke är fri” (de gedachten zijn vrij). Wat is minder goed gegaan, het afgelopen jaar. Het moet mij van het hart, dat het Bestuur minder gelukkig is geweest, met de wijze waarop een aantal leden het afgelopen jaar heeft gemeend met het lidmaatschapsgeld te moeten omspringen. Betaling daarvan bleef namelijk vaak uit. En vooral dat laatste belemmert het CVG aanzienlijk. Het zal een ieder van u duidelijk zijn, dat het werk van het CVG drijft op vrijwilligers. Toch ontkomen wij niet aan bepaalde kosten. De Nieuwsbrief zal gedrukt en verspreid moeten worden; kosten hiervoor zijn onontkoombaar. Niet altijd zijn de zalen voor de CVG-dagen gratis en artiesten willen graag optreden, maar voor niets gaat de zon op, zelfs als zij een minimale beloning verlangen. Zij moeten ook hun onkosten vergoed krijgen. De website moet onderhouden worden, en zelfs de beste apparatuur laat het wel eens afweten. Daarom druk ik u nogmaals op het hart: draagt u Cornelis Vreeswijk en het CVG een goed hart toe, betaal dan uw lidmaatschapsgeld op tijd. Rest mij nog u allen prettige feestdagen en een gezond 2002 toe te wensen. Speciaal wil ik ook allen bedanken, die (achter de schermen) bezig zijn geweest met het organiseren van Vreeswijkevenementen, het vertalen van Zweeds materiaal én het verzorgen van de Nieuwsbrieven. En niet te vergeten onze webmaster, voor onderhouden van een site waar we als CVG heel trots op kunnen zijn. Lourdes Boasman Voorzitter CVG


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.