VideoGraph 02 by Avkom Teknoloji

V Teşekkürler

raph

İmtiyaz Sahibi Computorium Gelişmiş Bilgisayar Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Adına

Sizlerle tekrar buluşmanın heyecanını yaşadığımız bu ikinci sayımızda, gösterdiğiniz ilgi için hepinize teşekkür ediyoruz. Videograph ailesi olarak, broadcast sektörüne biraz renk getirmek, farklı tadları hissettirmek için yayına başlamıştık. Kullanıcının teknolojiyi takip edebileceği, yenilikleri tanıyabileceği, değişik konularda ipuçları alabileceği, sektördeki gündemi takip edebileceği, bazen de eğlenebileceği bir kalıp içinde, ama önce bilgiyle kaynaştıran bir yayın olmaktı niyetimiz. Bazıları, Videograph’ın Computorium bünyesinde hazırlanmasını göz önüne alarak tarafsız olmadığımızı düşünmüş olabilir. Oysa sektördeki tüm firmalara açık, mukayeseyiyi kullanıcıya bırakmak için her ürünün bir arada olması gerektiğini halen savunuyor ve sektördeki her firmaya da bu sayfaları eşit mesafede durarak açıyoruz. Bu çağrımıza bazı firmalardan güzel yaklaşımlar oluyor ve dergiye katkıda bulunuyor, okuyucu ile kucaklaşıyorlar. Çağrımız devam ediyor; sektördeki her firma ürünlerindeki teknolojik gelişmeleri okuyucuya aktarmak için yazabilir, biz de yayınlarız. Bizleri gönderdikleri mesajlar ile destekleyen ve güzel mesajlar gönderen okuyucularımıza da ayrıca teşekkür ediyoruz. O kadar içten mesajlar geldi ki; gururlandık ve daha da kuvvet aldık bu yazılanlardan. Bazı istekleri yerinde gördük, gelecek sayılara yönelik, bu istekleri gözönüne alarak yeniden yapılandık. Önümüzdeki sayılarda, içeriğin sizin istediğiniz şekle geleceğini söyleyebiliriz. Bunun için sizden fikirlerinizi belirtmeye devam etmenizi istiyoruz. Tebrik mesajlarının yanında eleştiri satırlarını görmek, bizi daha da mutlu edecektir. Saygılarımızla

2 V ıdeoG raph

ıdeo

Zafer İPEKÇİ Yazı İşleri Müdürü Abdullah S. ŞEN Yayın Yönetmeni R. Sedat ÇÖLOĞLU Sanat Yönetmeni A. Cemil ÖZCANLAR cozcanlar@videograph.com.tr Yönetici-Editör Tuğba ÖZ tuba@videograph.com.tr Sayfa Tasarımı Mehmet ÇİFCİ emcifci@videograph.com.tr Katkıda Bulunanlar Ali DERELİ, Armağan DURGUT, Burak DAĞDEVİREN, Burhan EKER, Gültekin BOYRAZ, Halil TANER, Kemal BAYRAMOĞLU, Osman YEL, Selahattin ACAROĞLU, Serkan KARAARSLAN, Volkan ÖZER Reprodüksiyon: Bay Grafik Baskı: Altan Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Adres Piyale Paşa Bulvarı Memorial Center A Blok Kat:10 Pk 34270 Okmeydanı-İstanbul/TÜRKİYE Tel: + 90 (212) 320 88 20 Fax: + 90 (212) 320 88 27 Web: www.videograph.com.tr E-Mail: info@videograph.com.tr Reklamlar için +90 (212) 320 88 20 / Tuğba ÖZ reklam@videograph.com.tr Ücretsiz Abonelik İçin: abone@videograph.com.tr VideoGraph’ta yayınlanan her türlü yazı-görüntülü malzeme izin almak ve kaynak göstermek koşuluyla kullanılabilir. Yayınlanan ilanların ve yazarların yazılarının tüm hukuki sorumluluğu firma ile kişilere aittir. VideoGraph Dergisi, Basın Yayın ve Meslek İlkeleri’ne bağlıdır.

Videograph’ın bir önceki sayısı 5.100 adet basılıp, tamamı ücretsiz olarak okuyuculara dağıtılmıştır.

ı d e o

r a p h Nisan-Mayıs-Haziran’04

HABERLER

Kullanıcılar Dizi Prodüksiyon SOS & Telesine Start Prodüksiyon

10 12 13

4 5 6 7 8 9

KANAL D’de Seçim Sky Türk’te Shadow MP Pro Velocity HD DV Atağı Sürüyor Broadcast Şöleni NAB 2004 Jade Info’ya Büyük İlgi

Ürün Tanıtımı

Tıps&Trıcks Sanal Gerçeklik ve 3. Boyut Microsoft® DirectShow® Velocity’nin Doktoru -IINe Nedir? Yayıncılık Terimleri Velocity’nin Bilinmeyen Yönleri Dijital Efekt

24 27 28 30 34 36

Sektörden Eurovision İstanbul 2004

14 16 17 19 20 21

Dijital Yayın Arşiv Sistemi Prezentasyonda Son Teknoloji ABC Products Canopus Let’s Edit Ailesi Hem Pratik, Hem Ekonomik!.. Elbette Sony!..

Teknoloji

38 41 42 43

MPEG ve İnternet Yayıncılığı İnternet Bağlantınızı Hızlandırın Video Konferans ve Getirdikleri Arşiv Sistemi

Rekla m İndeksi Arka Kapak ....................... SNC Ön Kapak İçi ....SHADOW ARK Arka Kapak İçi .. DUMANKAYA 1 .................. TURKDREAMERS 18 ............................... AVKOM 33 ................ COMPUTORIUM

ıdeo

raph

HABERLER

KANAL D’de Seçim Computorium, Kanal D ile birlikte seçim sonuçlarını sizlere hızlı bir şekilde ulaştırabilmek için hummalı bir çalışma içeresine girdi

er seçim zamanı yaklaştıkça insanları bir heyecan, ortamı bir hareket, sokakları bir bayram havası kaplar. Bu hareketlilik bir şekilde tüm sektörlere az veya çok yansır. Reklam ajansları tarafından yapılan tanıtım çalışmalarından, aday tanıtımları için otobüslerini kiraya veren ulaşım firmalarına, adaylara kıyafet diken terzilerden, halka hizmet ettiğini göstermek isteyen belediyelere kadar her yer hareketlenir. Computorium firması da bu hareketlilikten etkilenenlerden birisi. 3 Kasım seçimlerinde olduğu gibi, bu yıl da Kanal D ile birlikte seçim sonuçlarını hızlı, anlaşılabilir ve eğlenceli bir şekilde sizlere ulaştırabilmek için hummalı bir çalışma içerisine girdiler. Gerçekleştirilen grafik çalışmalarının ardından, istenilen verilerin en net, kesintisiz, ve anlaşılabilir bir biçimde ekrana yansıtılabilmesi için Computorium firması gerekli tasarım ve dizayn çalışmalarını gerçekleştirdi.

yedek olarak çalışan hem veri işleme ve hem de yayın çıkışı işlemlerini gerçekleştirebilecek bir terminalden oluşmaktadır. DHA, TRT gibi kaynaklardan gelen veriler, işlem sunucusu tarafından işlenerek ilgili alanlara yazdırılmaktadır. Yüzdelerin belirlenmesi, oy oranına göre partilerin sıralanması, kazanan adayların belirlenmesi gibi işlemler veri işlem sunucu tarafından gerçekleştirildikten sonra, bu veriler yayın terminali sayesinde grafik haline dönüştürülmektedir. Yayın sırasında istenilen bölge sonuçları önceden belirlenmiş herhangi bir grafik taslağı kullanılarak gerçek zamanlı olarak ekrana yansıtılabilmektedir. Kanal D ve Computorium işbirliğiyle gerçekleştirilen bu başarılı seçim yayınından dolayı her iki firmayı da kutluyoruz.

Teknik ekipmanların hazırlanması, gerekli yazılımın yazılması, sistemin yönetilmesi ve veri işlenme işlemleri tamamen Computorium tarafından gerçekleştirildi. Ve tüm bunların sonunda ortaya tüm Türk halkı tarafından beğenildiği umulan bir iş çıktı. Sistem temel olarak bir yayın terminali, bir veri işlem sunucusu, ve aktif

4 V ıdeoG raph

Yerel seçim 2004 sonuçları Kanal D tarafından başarılı bir şekilde ekrana verildi

HABERLER

Sky Türk’te Shadow MP Pro Sky Türk’ün, haber ve özellikle reklam yayınlarında kullanmak istediği sistemlerden biri, aynı anda iki kanal çıkış, diğeri ise dört kanal çıkış verebiliyor

ky Türk, yayında kullanmak üzere iki adet Shadow MP Pro sistemi edindi. Mpeg-2 tabanlı olan Shadow MP Pro yayın sistemleri, esnek yapıları ve IT tabanlı olmaları nedeniyle özellikle tercih konusu oldular. Önemli bir başka tercih nedeni tabii ki ekonomik olmaları. Sky Türk’ün, haber ve özellikle reklam yayınlarında kullanmak istediği sistemlerden biri, aynı anda iki kanal çıkış, diğeri ise aynı anda dört kanal çıkış verebiliyor. Kayıt ihtiyaçlarını karşılamak için ise, Shadow Ingester kullanılıyor. Yayın sistemleri SDI audio embedded çıkışlara sahipler. Sistemler birbirlerine yüksek hızlı veri iletişim altyapısı ile bağlılar. Sistemler arası iletişimin yüksek hızlı olması ve kullanılan formatın Mpeg-2 olması, dosya transfer süresinin kabul edilebilir büyüklükler dahilinde kalmasını sağlıyor. Öyle ki, 10 dk’lık bir dosya bir sistemden diğerine yaklaşık 30sn’de transfer edilebiliyor. Gerçek zamanın yaklaşık yirmi katı olan bu hız değeri sistemdeki dosya paylaşımını çok kolaylaştırıyor.

Proje dahilinde ortaya çıkan diğer bir ihtiyaç ise, yayın akışlarının (playlist) uzak lokasyonlardan hazırlanabilmesiydi. Bu çerçevede sistem dahilinde MP Pro sistemlerine erişimi olan makinalardan, yayın akışları hazırlanabilmekte ve bu akışlar tek başlarına kullanılabildikleri gibi, mevcut akışın içine entegre edilebilmektedirler. Yayın akışının yayın sistemi dışında başka yerlerde (PC) hazırlanabilmesi büyük bir esneklik sağlamaktadır. Özellikle birden fazla kişinin farklı

Sistemler birbirlerine yüksek hızlı veri iletişim altyapısı ile bağlılar yayın akışları üzerinde çalışabilmesi ve bu akışların yöneticiler tarafından kendi masaüstü PC’lerinden denetlenebilmeleri gibi. Aynı zamanda yayın şeflerinin yayın makinasının başına gelmeden kendi bilgisayarlarında liste hazırlayabiliyor olmaları da büyük bir rahatlık.

Sky Türk mevcutta Shadow Blaze kurgu sistemleri kullandığı için, bu çalışma şeklini başarıyla gerçekleştirebilmektedir. Shadow Blaze kurgu sistemlerinin realtime Mpeg-2 çıkış özelliği bu çerçevede çalışma hızını özellikle artırmaktadır. Projenin komple Mpeg-2 tabanlı düşünülmesi, veri transferinin yanı sıra özellikle depolamada da ciddi kolaylıklar sağlamaktadır. Yayın sistemlerinin her birinin ve kayıt sisteminin kapasiteleri yüzer saattir. Başka bir format kullanılması halinde bu seviyelere ulaşmak için tera bytelarca depolama sistemine ihtiyaç duyulacaktı. Depolama ihtiyacını sadece yayın ve kayıtçı sistemlerdeki depolama imkanları olarak düşünmemek gerekir. İşin arşiv tarafı da, özellikle bu düşük yoğunluklu depolama ihtiyacından faydalanacaktır.

Shadow MP Pro Shadow MP Pro, Profesyonel bir televizyon kanalının yayınını götürebilecek düzeyde, yüksek depolama kapasiteli bir playlist sistemidir. Mpeg-2 tabanlı bir dizayna sahip olan sistem; drama, ﬁlm gibi uzun metraj kliplerin bile depolanmasına ve yayınlanmasına olanak tanıyan, oldukça esnek network tabanlı bir yapıya sahiptir.

Sistem tümüyle Sky Türk veri iletişim alt yapısına bağlı olarak çalışmaktadır. Bunun sonucu olarak mevcut kurgu sistemleri ile de iletişim mümkün olmakta, kurgu sistemlerinde üretilen materyeller kasete aktarılmaya gerek kalmadan MP Pro’lar üzerinden yayınlanabilmektedirler.

SKY TÜRK/Kaan YILDIZ

ıdeo

raph

HABERLER

Veee İşte Velocity HD Velocity gelişimini yepyeni modeli ile sürdürüyor. Yüksek çözünürlüklü yeni broadcast dünyası olan High Deﬁnition dünyasına bir destek. Velocity HD şekilde 8’e çıkıyor. 3D DVE sayısı da 4’e çıkıyor. Velocity HD çok önemli bir özellik daha barındırıyor. Evet yanlış duymuyorsunuz; Velocity HD hem 8 bit, hem de 10 bit çalışabiliyor. Düşününce 10 bit realtime HD büyük bir olay. Desteklenen HD formatları 1080i, 1080PsF, 720p. Velocity HD ekran görüntüsü

eitch’in NAB öncesi duyurduğu bu yeni donanım yepyeni ve inanılmaz özelliklerle geliyor. Sıkıştırmasız veya sıkıştırmalı iki kanal HD video oynatabilen yeni donanım, bu videolara realtime 3D DVE de uygulayabiliyor. Realtime 3D DVE istendiği takdirde, color correction (secondary) özelliğine de sahip olabiliyor. Ayrıca iki kanal realtime HD grafik desteği de mevcut.

Videolarınıza 3D DVE uygulayabilirsiniz

Color Kontrol

Computorium, Velocity HD demolarına çok kısa bir süre içerisinde başlayacak. Mükemmel teknoloji gösterisine hazır olun.

Velocity HD’nin Bazı Özellikleri Olağanüstü HD/SD non-lineer kurgu performansı. Yeni nesil esnek formatlı Velocity HD, herhangi bir post-prodüksiyon ortamına, olağanüstü güçlü ve kolay HD/SD kurgu çözümleri sağlamaktadır.

compressed video işlemlerinde, esnek formatlı inanılmaz özellikler ve kolaylıklar sağlamaktadır. Altitude “Outstanding Achivement in Television Technology” (Televizyon Teknolojisinde Göze Çarpan Başarılar) dalında 2000 yılında Emmy Ödülü kazanan donanım ile aynı tecrübede geliştirilmiş ve tüm bu özellikleri tek bir kart üzerine yerleştirilmiştir.

Yazılım Digital giriş çıkışlara sahip donanım, external referans girişini seçenek olarak barındırıyor. Donanım hem HD, hem de SD çalışıyor. SD çalıştığında, realtime kanal sayısı inanılmayacak

Göze Çarpan Donanım Gücü Velocity HD’nin güçlü altitude yapısı, real-time (gerçek zamanlı) dual-stream işlemlerde, real-time multi-stream SD performansında, compressed ve un-

Velocity HD, dual-stream dalında Velocity’e ve multi-stream dalında Velocity Q’ya, en iyi non-lineer kurgu editörü ödülü kazandıran, güçlü ve esnek Velocity arabirimine sahiptir.

Velocity HD’nin en önemli özelliği hem 8 bit, hem de 10 bit çalışabiliyor olması

6 V ıdeoG raph

HABERLER

DV Atağı Sürüyor

Kadir Has Üniversitesi’nin Tercihi DVCAM

Ege ve Akdeniz’i saran DV atağı, yurdun her bir köşesine hızla yayılarak devam ediyor

Kadir Has Üniversitesi

adir Has Üniversitesi, Sinema TV bölümüne ilk ekipmanlarını seçerken DVCAM tercihini yaparak, öğrencilerini yayın kalitesinde digital format ile tanıştırdı. Sinema TV bölümü için satın alınan DSR-PD170 kamera ile, gerçek 16:9 formatında kayıt konusunda iddialı olduğu için, film çekimi yapacak öğrencilere, bu konuda video kameranın kolaylığını yaşayarak film çekme eğitimi veriliyor.

Bodrum Kalesi

eçen sayıda belirttiğimiz Ege ve Akdeniz’i saran DV atağı, yurdun her bir köşesine hızla yayılarak devam ediyor. Kamera ve VTR’de, özellikle Sony, JVC, Canon ve Panasonic modellerine ilgi gösteren yerel TV’ler, kurgu için Canopus ürünlerinden vazgeçmiyor. Özellikle DVStorm’u çok tutan kurgu operatörleri şimdi çok daha hızlı ve daha kaliteli işler çıkardıklarını söylüyorlar. Daha güzel tanıtım filmleri ve daha kaliteli reklam üreten bu kartlar vasıtası ile reklam girdilerinin de arttığını belirten bir çok yerel kanal, daha önce kullanmaya başladıkları DV Storm’lara yenilerini ilave ederek kapasitelerini arttırdı. Bazı yerel TV kanalları da, Canopus ürünlerini kullanmaya başladı. Bursa ASTV yeni Shadow DV Yellow setlerini, yanında ADVC-500 (ComponentDV Converter) ile birlikte satın alarak, yayın

parklarına uygun bir çözüm buldular. Sivas SRT, dördüncü DV kurgu setini kurarken yine DVStorm2 Pro’yu tercih etti. Konya’dan Kon TV, Giresun’dan Kanal G, Eskişehir’den Kanal 26 DV setlerini arttıranlardan bazılarıydı. Alanya ilçesinden yayın yapan Kanal A, Mersin’den Toros TV, Fethiye’den 21. Yüzyıl TV ve Muğla’dan Ufuk Video, Canopus kullanıcıları kervanına girdiler. Kamu Kurumlarındaki sistemler ile ilgili bilgileri buradan aktaramadığımızı belirterek, İstanbul’dan Lokomotif İletişim, Bimus, Creathane, EAS Müzik, AB Ses Işık, DV Prodüksiyon’un, bu kervana katılanların bazıları olduğunu söyleyelim.

Kadir Has Üniversitesi Sinema TV Bölümünde, montaj sistemi, vtr ve ışığa kadar diğer tüm ekipman, sinema altyapısı düşünülerek seçilmiş ve alınmış. Hayırlı olsun diyor ve Kadir Has öğrencilerinden kaliteli filmler bekliyoruz.

Seçim Ekranlarında Argon Hakimiyeti

V kanalları, Yerel Seçim sonuçlarını, izleyenlerine en hızlı ve sağlıklı şekilde vermek için yoğun çaba sarfetti. Kanal D’de profesyonel uygulaması ile tüm ülkeye, seçim sonuçlarını en gerçekçi veriler ile aktaran Argon seçim otomasyon programı oldukça başarılıydı. Computorium tarafından hazırlanan Argon’un bir başka versiyonu da, bazı ulusal ve değişik illerdeki kanalların, izleyiciye en hızlı ve gerçek seçim sonuçlarını aktarmalarında yardımcı oldu.

Argon programı kullanım kolaylığıyla dikkat çekti

ıdeo

raph

HABERLER

Broadcast Şöleni NAB 2004 T

am bir broadcast şöleni olarak geçen, sektörün en büyük organizasyonlarından olan NAB, bu sene 19-22 Nisan 2004 tarihlerinde yapılan fuar ile 40. yıl dönümünü kutluyor. Las Vegas’da sektörün devlerini bir araya getiren, Broadcast sektöründe yeniliklerin ilk açıklandığı fuarlardan birisi olan NAB fuarına geçen yıl 1327 firma katılmış ve 88328 kişi ziyaret etmiş. Videograph olarak, biz de bu fuarı ziyaret ederek izlenimlerimizi ve broadcast sektöründeki teknolojik gelişmeleri, gelecek sayıda sizlere aktarmak istiyoruz. Televizyon ve Radyo

Broadcasting, Video/Film ve Audio/Sound Production, Multimedia, İnternet, Streaming, Satellite ve Telekomünikasyon konularında, dünyanın belli başlı firmalarının son ürünlerini teşhir ettiği, uzmanların seminerler verdiği müthiş etkinliğe, bu sene 130 ülkeden 90.000’den fazla ziyaretçi bekleniyor. Bu arada, MPEG ve Gelişmiş Video Kodlama yöntemlerindeki yeniliklerin merakla beklendiği NAB2004’de şimdiden gündeme yerleşen MPEG-4’ü takiben, MPEG-7, MPEG-21 ve bunlarla ilgili teknolojilerin konuşulacağı, MPEGIF ve SMPTE organizasyonları tarafından düzenlenen konferans, 18 Nisan 2004 tarihinde yapılacak ve tam

gün sürecek. HDTV, Dijital Sinema ve İnteraktif Televizyon konularındaki teknolojik gelişmeler, bu sene gündemi oldukça meşgul edecek. Leitch, Canopus, Avid, Apple, Discreet gibi birçok firmanın, ziyaretçiler için hazırladıkları özel show’lar merakla bekleniyor. Ayrıca RF, DAB, Multicasting, Satellite, Microwave, Antenler, Kuleler ve Broadband Transmission’lar konusunda da oldukça yeni teknolojiyi bir arada görme ve inceleme imkanı veren NAB, uzak olmasına rağmen ülkemizden de birçok ziyaretçiyi kendine çekiyor.

Çukurova’da Kalite Artıyor Çukurova TV, yüksek kapasiteli Shadow Archiver Sistemi’ni kullanmaya başladı

Adana

aha önce kurgularını DV Kurgu sistemleri ile yapan Adana’daki Yerel Televizyonlar, şimdi yayınlarında kaliteyi arttırmak üzere Shadow MP Dijital Playout Sistemleri’ni tercih ederek satın aldılar. Adana’da bölgesel ve kablolu yayın yapan Çukurova TV, satın aldığı yayın sistemini oldukça geniş kapasiteli tutarak, içinde yayın kalitesinde 350 saatlik arşiv oluşturmak üzere, yüksek kapasiteli Shadow Archiver Sistemi’ni tercih etti.

8 V ıdeoG raph

Yayınlarını Shadow MP ve Shadow Ingester ile verecek olan Çukurova TV, daha önce de Jade Green Karakter Jeneratörü Sistemi satın alarak alt yapısını güçlendirmişti. Profesyonel bir prompter sistemi satın alan Çukurova TV, ana kumanda ve reji sistemini birbirinden ayırarak ideal yayın düzenine de kavuşmuş oldu. Yine Adana’da yayın yapan Kanal A, daha önce sahip olduğu Shadow DV Kurgu sistemine uyumlu Shadow MP Dijital Playout Sistemi ile birlikte yapısına bir de Compix Video CG Plus Karakter Jeneratörü ilave ederek, alt yazılarını daha akıcı ve kaliteli olarak vermeye başladı. Mersin’de yayın yapan TV33, Karakter Jeneratörü olarak Compix CG’yi tercih ederek yayınlarında kullanmaya başladı. Daha önce Mersin

TV tarafından kullanılmaya başlanan DV tabanlı kurgu sistemlerinin, bölgede oldukça yaygınlaşmaya başladığı gözlenmekte. Bu arada Kanal 33 Kablo TV Yayınına geçmek için yapıyı tamamen değiştirerek, Audio ve Video mikserlerini, Logo ve Karakter Jeneratörlerini, rack dolabı da dahil olmak üzere mobilyasını dahi yenileyerek profesyonel bir yapıya kavuştu. Çukurova’da en son, Toros TV’de kervana katılarak Canopus DV kurgu kartı ile yayın hazırlığına başladı. Toros TV, ayrıca diğer Çukurova Bölgesi’ndeki TV istasyonları gibi, Compix Video CG Plus Karakter Jeneratörü Paketi satın alarak, kaliteli yayın yarışında yerini aldı.

HABERLER

Jade Info’ya Büyük İlgi Anadolu’da ki yerel TV Kanalları daha çok bilgiyi aynı anda takip etmek isteyen, izleyicilerine Jade Info ile kaliteli yayın sunuyor Giresun Tempo TV

Giresun Adası

iresun’da yayın yapan Tempo TV, DV kurgu sistemlerinde oluşturduğu yayınlarını sunarken, izleyicilerine daha çok bilgi aktarabilmek amacı ile Computorium’dan İnfo sistemini satın aldı.

Pamukkale/DENİZLİ

enizli’de yayın yapan Deha TV, yayın sisteminde yaptığı değişikliği, kurgularını yapmak üzere satın aldığı Shadow DV Yellow ve Jade Info sistemi ile geliştirdi. Yayına aynı anda logosu ile birlikte bir çok kanal alt yazıyı da vererek, izleyenleri daha çok bilgilendirmeyi hedefleyen Deha TV, seçim sonuçlarını da Jade Info ile çok hızlı bir şekilde vererek Denizli’de büyük ilgi gördü.

Öte yandan Trabzon Akça TV’de, Jade Info kullanmaya başlayan bir başka Karadeniz kanalı oldu. Akça TV yayın sistemini DV tabanlı Shadow DV Yellow sistemi ile güçlendirirken, yayınlarında da MPEG-2 tabanlı dijital playout sistemi olan Shadow MP kullanmaya başladılar. Son çıkışta kullanılan Jade Info ise, ekrana ayrı bir renk kattığı gibi, kullanıcıya her türlü bilgiyi en hızlı şekilde aktarıyor. Akça TV ayrıca, video ve audio mixerlerini, kamera ve VTR’lerini de tamamen DV formata uygun olarak yeniledi.

Cihan Haber Ajansı MP Pro İle Hizmetinizde

Yayın üzerine aynı anda bir çok kanal akan ve kayan yazı verebilen Info sistemi aynı anda logo, saat ve animasyon da aktararak yayındaki görselliği arttırıyor ve yayının temiz ve zevkle izlenmesini sağlıyor.

Anatolia Film, Belgesel Çizgi Film Üretimine Hız Verdi Geniş ve yetenekli kadrosu ile bu güne kadar pekçok çizgi film projesine imza atan Anatolia Film, bu günlerde bir atak yaparak belgesel film yapımlarını hızlandırdı. Anatolia Film, hazırlanan filmlerin son kurgularının ve VCD veya DVD’ye aktarılması işlemlerinin, stüdyolarında sayılarını her geçen gün daha da arttırdıkları DV Storm2 Pro’lar ile yapılmakta olup, alınan verim ve kaliteden son derece memnun olduklarını belirtmektedirler.

eçen sayımızda Haber ajanslarında Mpeg Pro’ların kullanımına rağbet gösterilmesi ile ilgili verdiğimiz haberin yayına hazırlandığı sırada Cihan Haber Ajansı da, bu seriye dahil olmak üzere ilk adımını atmıştı. Cihan Haber Ajansı, abonelerine haber geçerken kullanılmak üzere Profesyonel Dijital Playout Sistemi olan Shadow MP Pro’yu tercih etti. Muhabirler ve bölge temsilcilikleri için de Mpeg Pro EMR’yi tercih eden CHA, kullandığı MP Pro sisteminden oldukça memnun görünüyor.

ıdeo

raph

KULLANICI GÖRÜŞLERİ

Dizi Prodüksiyon Hedeﬁmiz, piyasaya Avrupa Standartları’nda hizmet vermek

oğan Oran yıllardır prodüksiyon ile ilgilendiğini söylüyor ve “Prodüksiyon geceli gündüzlü bir iş, bu işi sevmeyen yapamaz” diyor. Sn. Doğan ORAN’ı firmalarında ziyaret ederek, hem Dizi Prodüksiyon’u, hem de kendilerini daha yakından tanıma fırsatı bulduk. Prodüksiyon yapımı için planlanmış ve düzenlenmiş olan firma, yaklaşık 1000 m2’lik bir alan içinde ve oldukça ferah bir görünüme sahip. Duvarlarda yer alan eski İstanbul minyatürleri ise, stüdyolara ayrı bir hava katmış. Gördüğümüz sıcak ilgi ve yudumladığımız sıcak kahveler ile sohbete başlıyoruz. 1989 yılında kurulduklarını ve broadcast sektörüne yani, TV piyasasına 1997 yılında girmiş olduklarını belirten Dizi Prodüksiyonun Genel Müdürü Oran, kendini “Mesleğine aşık bir insan” olarak tarif ediyor. an Oran, İşletme kültesi mezunu e liseden beri prodüksiyon işinin içinde olmasına rağmen, bir yandan da okulunu severek okumuş. Yıllardır prodüksiyon işi ile ilgilendini söyleyen Doğan an,’’Prodüksiyon celi gündüzlü bir

10 V ı d e o G r a p h

Dizi Prodüksiyon’da dublaj çalışmaları başarılı bir şekilde yapılıyor

iş, bu işi sevmeyen yapamaz’’ diyor ve ekliyor: “Daha önce de profesyonel anlamda bu işleri yapıyorduk. Yani bu sektöre hizmet vermek için, bir montaj makinesi ile başladığımız Dizi Prodüksiyonu, müşterilerin her türlü ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri 1000 m 2’lik bir yere getirmeye çalıştık.” Stüdyoları gezdiğimizde her odanın ayrı bir atmosfere sahip olduğunu farkediyoruz. Dublaj odasına girdiğimizde, havuz sistemi ile yapılan odanın, ses izolasyonunun mükemmelliği dikkatimizi çekiyor. Odada her yer çift kat; duvarlar, camlar, kapılar...

KULLANICI GÖRÜŞLERİ

Velocity’nin dinamik ve pratik yapıya sahip olması, Dizi Prodüksiyon’a yeni müşteriler kazandırıyor Dizi Prodüksiyon Genel Müdürü Sn. Doğan ORAN

Dizi Prodüksiyon’u bize gezdiren Sayın Oran kullandıkları sistem ve yerleşimi anlatıyor. “Prodüksiyon anlamında üç montaj setine sahibiz. Bunlardan iki tanesi Velocity, diğeri ise Imx Safir montaj seti.

atılım yapmama sebep olan bir montaj seti oldu. Montaj setlerinde yer alan iki adet Velocity dikkatimizi çekiyor ve tercih sebeblerini soruyoruz. Doğan Oran’dan aldığımız cevap çok anlamlı:

Gördüğünüz gibi Neonlu dijital sistemler kullanıyoruz” diyor ve odaları gezerken tanıtmaya da devam ediyor “Bir dublaj odası, iki adet plato, grafik animasyon odası, kameralar ve çekim için gerekli araçlara sahip bir firmayız.”

Velocity, benim hayatımda işimle ilgili atılım yapmama sebep olan bir montaj seti oldu. İlk aldığımız ImX’in, sık sık çıkan sorunlarından dolayı pek çok müşteri kaybettim. Velocity’nin pratik ve dinamik bir yapıya sahip olması, bize yeni müşteriler kazandırdı. Bu sayede işlerimizin artmasıyla, kısa za-

Velocity, benim hayatımda işimle ilgili

manda ikinci Velocity’e sahip olduk. Montaj artınca, bir yandan da kamera ihtiyacı doğdu. Kameraya yatırım yaptım. Şu anda dizi film, klip montajları, belgesel ve tanıtım filmleri yapıyoruz. Yerli ve yabancı film dublajları da yapıyoruz. Dizi Prodüksiyon’un ilerideki hedeflerini Doğan Oran şöyle sıralıyor; Dizi Prodüksiyon olarak hedefimiz, piyasaya en iyi şekilde, yapımcılara ve yönetmenlere en iyi ve güzel prodüksiyonları üretmek üzere, Avrupa standartlarında hizmet vermek.

Dizi Prodüksiyon dizi ﬁlm, klip montajları yanında belgesel ve tanıtım ﬁlmleri de yapıyor

ıdeo

raph

KULLANICI GÖRÜŞLERİ

SOS Telesine

Telesine’de prodüksiyon, SOS’de ise post prodüksiyon çözümleri üretiyoruz

ost prodüksiyon şirketi olan SOS, 1996‘dan bu yana, başta video klip ve TV programları olmak üzere, tanıtım ve reklam sektörüne yoğun bir tempoda hizmet veriyor. 2002 yılında Telesine’yi satın alarak, prodüksiyon işleri de yapmaya başladıklarını belirten SOS’in Genel Müdürü Osman Alkan, 1988 yılı İletişim Fakültesi mezunu. Mezun olduktan sonra TRT ve Kanal 6 televizyonlarında çalışmış. 1996 yılında ise SOS Prodüksiyon’u kurmuş. Osman Alkan, müşterilerine verdikleri hizmetleri şöyle anlatıyor; Hem SOS olarak, hem de Telesine olarak faaliyet göstermeye devam etmekteyiz. Telesine’de prodüksiyon, SOS’de ise post prodüksiyon çözümleri üretiyoruz. Ayrıca, müşterilerimizi daha farklılaştırarak, reklam sektöründe de hizmet vermeye başladık. Bu nedenle

SOS Prodüksiyon Genel Müdürü Osman ALKAN

12 V ı d e o G r a p h

bundan sonraki yatırımlarımızı, reklam piyasasının ihtiyacını karşılayacak ürünlere yöneltiyoruz. Mevcut cihazlarımızın dışında, yatırımlarımızı HDTV formata doğru yönleneceğiz. Smoke ve Inferno gibi online sistemler almayı düşünmekteyiz. Bu sistemleri destekleyici prodüksiyonlar yapmak istiyoruz. Teknik alt yapı olarak firmamızda plato, dublaj, grafik animasyon, linear montaj, nonlinear montaj ünitelerimiz (off line–on line)

Velocity hızlı ve diğer bilgisayar formatlarına açık bir sistem mevcut. Özellikle grafik animasyon bölümünde oldukça iddalıyız. Bu bölümde devam eden yeni bir projemiz var. Özel bir TV kanalının ID’lerini A’dan Z’ye tamamıyle herşeyini biz hazırlıyoruz. Şu anda yoğun bir şekilde bu proje üzerinde çalışmaktayız. Shadow Yellow, çok hızlı ve compositing işlemlerini destekleyen bir sistem. Osman Alkan kullandıkları Non-Linear Kurgu Sistemi hakkındaki düşüncelerini de şöyle açıklıyor; Velocity içeren Shadow Yellow’dan çok memnunuz. Shadow Yellow’un çok yaygın ve ucuz olması, sektörde

tercih edilmesinin yanında arz talep dengesini de sarstı. Post Production Firmaları arasında kalite ve fiyat uçurumları oluştu. Biz de bundan sıyrılmak için sektörde “high-end” çözümler üretmeyi hedefliyoruz. Shadow Yellow hızlı bir cihaz ve diğer bilgisayar formatlarına açık bir sistem. Bu yüzden Velocity’i, kurgunun dışında compositing işlemlerinin destekleyicisi bir ürün olarak kullanıyoruz. Normal montajın yanı sıra, bizim için artısı da bu zaten. Osman Alkan SOS ve TELESİNE’nin hedefleri şöyle sıralıyor: SOS’in hedefi kalite anlamında piyasada ilk 3’e girmek ve reklam piyasasına çok iyi post prodüksiyon çözümleri üretmek. Prodüksiyon olarak ise Telesine’de iyi reklam filmleri üretmeyi hedefliyoruz. Türkiye’nin en eski prodüksiyon firması olan Telesine 1982’de kuruldu, bugüne kadar 3000’e yakın reklam filmi üretilmiş olup, kalitesinden de asla ödün vermeden yoluna devam etmektedir.

KULLANICI GÖRÜŞLERİ

Start Prodüksiyon Start Prodüksiyon reklam ﬁlmi, klip ve tv programlarının tüm yapım aşamalaırını kendi bünyesinde gerçekleştirmeyi hedeﬂiyor

tart Prodüksiyon Şubat 2002’de kurulmuş. Daha çok müzik klipleri montajlayan Start’ın kurucusu Salih Çetin, zaman zaman klip yönetmenliği de yapıyor. Ayrıca reklam ve tanıtım filmleri, dizi montajları, fuar organizasyonlarında ve presantasyon toplantılarda etkili tanıtım imkanı veren film prodüksiyonlarını gerçekleştiriyor. TV programları da montajlıyan Start Prodüksiyon kendi bünyesinde 3D grafik animasyonlar da üretiyor. Beyaz camın büyüleyici etkisinin arkasında prodüksiyon şirketlerinin önemini kimse inkar edemez. ‘’ Parlak fikirler görünmez, görüntülenir’’ sloganı ile yola çıkan Start Prodüksiyon bugüne kadar bir çok yönetmenin, reklamcının fikirlerini beğeniyle izlenen filmlere ve 3D animasyonlara dönüştürdü. Start Prodüksiyon, dijital kalitede Shadow Yellow Non – Linear Editing sistemlerle hizmet veriyor. Salih Çetin, Start Prodüksiyonun hedeflerini şöyle anlatıyor: “Kullanmak-

Salih Çetin Kimdir?

ta olduğumuz sistemlerin sorunsuz çalışmasından hem şirketimiz, hem de müşterilerimiz oldukça memnun. Çok kısa bir zaman sonunda 3.sistemimizi Shadow Blaze yapmayı düşünüyoruz. Bunun yanında daha gelişmiş bir grafik ünitesi, Color Colection, Digital dublaj sistemleri de yine müşterilerimizin hizmetine girecek. Bunun için iş yerimizi genişlettik. Şu anda tadilat işlerini yürütüyoruz. Tadilat bitince, bahsettiğim yeni sistemleri de devreye sokacağız.” “Yeni gelecek olan cihazlarımızla, müşterilerimize hemen hemen sınırsız bir kurgu imkanını sunmuş olacağız. Bizim en önemli hayallerimizden biri buydu. Ancak tabi bu kadarla sınırlı değil.

Start Prodüksiyon klipleri velocity ile montajlıyor

Start Prodüksiyon olarak, kendi yapımlarımıza da imza atmak istiyoruz. Reklam ve tanıtım filmi olsun, klipler olsun, TV programları olsun,

1987 yılında TRT’ye montajcı olarak girdim ve o yıldan beri de bu sektörün içindeyim. O yıllar, tek kanallı yıllardı. TRT 2‘nin yayına başlamasının hazırlıkları yapılıyordu. Müthiş heyecanların yaşandığı yıllardı. TV Teknolojisi de bu günle kıyaslandığında oldukça değişik ve yetersizdi. 2 İnch ve U-Matic sistem VTR’ler hala kullanılıyordu (Genellikle arşiv aktarmalarında). 1 inch VTR’lerde başladık montajcılığa… Çok kısa bir süre sonra da Betacam sistem geldi. Bize göre bu sistem, gerçekten çok üstündü. İlk eğitimini aldığım günkü heyecanımı asla unutamam. Tüm genç arkadaşlarım gibi ben de hayal gücümün sınırlarını zorlayarak birşeyler üretmeye çalışsam da o günkü cihazlar, insan hayal gücünün çok gerisinde kalıyordu. Bugün durum çok farklı. TRT’de ki yıllar çok çabuk geçti ve Türkiye’nin ilk özel televizyon şirketi Magic Box kuruldu. Pek çok TRT çalışanını transfer eden şirketten, bana da teklif geldi. İnterstar’da çalışmaya başladım. Orada daha iyi cihazlarla karşılaştık. Graﬁk Animasyonlar yapabiliyorduk. Hayal gücümüzü daha da iyi kullanabileceğimiz bir ortam vardı. Ardından diğer TV kanalları birer birer kurulmaya başlandı. Ben de bu kanalların bazılarında çalıştım. Televizyonculuk sektörünün genişlemesi yeni iş olanakları da doğurdu. Reklam, tanıtım, müzik piyasaları büyüdü. Bu arada bir kaç arkadaşla ortaklık denemelerimiz oldu. Ancak 4 sene sonunda ortaklarımızla ayrılma aşamasına geldik. Yani işimizi iyi yapıyoruz da ortaklığı beceremiyoruz galiba? Ben de bu düşüncelerle, tek başıma bir şirket kurmaya karar verdim ve böylece Start Prodüksiyon doğdu.

bir işin tüm yapım aşamalarını gerçekleştirmek istiyoruz. Yani kendi yönetmenlerimizle kendi ekibimizle üretip, çekimlerini yapmak, montajlamak ve yayına hazırlamak istiyoruz. Hatta şimdiden bunun hazırlıklarına başladık...”

ıdeo

raph

ÜRÜNLER

Dijital Yayın Arşiv Sistemi Shadow Ark

Shadow Ark pek çok TV Kanalı ve Prodüksiyon Stüdyoları’nın tercihi

ek çok TV Kanalı ve Prodüksiyon Stüdyosu, yayın kalitesinde arşiv yapabileceği on-line (hemen ulaşılabilir) bir sistem arayışı içindedir. Bu arşiv sistemi yeterli miktarda videoyu yayın kalitesinde depolayabilmeli ve istendiği anda hemen yayına verebilmeli veya kurguya hazır edebilmelidir. Shadow Ark; bu ihtiyaçlar göz önünde bulundurularak, Computorium tarafından tasarlanmış bir sistemdir. Giriş ve çıkış özellikleri bakımından esnek bir yapıya sahip olan Shadow Ark, composite veya SDI giriş ve çıkış seçenekleri sunmaktadır. Audio, RCA-balanssız veya XLR-balanslı olarak içeriye alınabilmektedir. Sistem MPEG-2 (IBP) formatında kodlama gerçekleştirmekte ve esnek bir kalite seçeneği sunmaktadır. İhtiyaca göre değişken kalitelerde görüntüler sisteme alınabilmektedir. Standart sistem 10 Mbit MPEG-2 IBP formatında, 300 saat görüntü depolayabilmektedir. Depolama kapasitesi kolaylıkla 1000 saate kadar çıkartılabilmektedir. 10 Mbit’lik bant genişliği, yayın için yeterli bir değerdir. Daha yükseklere de (15-25-50Mbit) çıkılabilmektedir. Bu sayede herkesi tatmin edebilecek bir yapı oluşturulmaktadır. Depolama ünitesi RAID-5 yapısına sahiptir ve oldukça güvenlidir. RAID-5 yapı sayesinde sistemde bulunan herhangi bir disk kaybedildiği

14 V ı d e o G r a p h

anda veri kaybı olmamakta hatta sistemi kapatmaya bile gerek kalmadan arızalanan disk değiştirilebilmektedir. Sisteme kayıt edilen görüntüler Metus media yönetim yazılımı tarafından kullanıcı kontrolünde sınıflandırılmaktadır. Kayıt edilen görüntülerin reklam, film, haber, magazin v.s. şeklinde sınıflandırılması yapılmaktadır. Bu görüntüleri tanımlayabilecek şekilde keyword (anahtar kelime) girişleri de gerçekleştirilmektedir. Mesela bir haber görüntüsü hem politik olabilir, hem önemli bir olayı (mesela Cumhuriyet Bayramı kutlamaları) içerebilir. Bu haber görüntüsü için biz tanımlayıcı olarak politik, kutlama, cumhuriyet girebiliriz. Bu sayede ileride kutlama ile ilgili bir görüntüye ihtiyacımız olduğunda, rahatlıkla bu görüntüyü bulma imkanına kavuşmuş oluruz. Metus sayesinde sistemdeki görüntüleri her türlü özelliklerine göre arama şansına

ÜRÜNLER

Shadow Ark çok uzun süre yayın

başlayacağına karar verebilirsiniz

sahibiz. Kayıt tarihine göre, tipine göre, süresine göre ve keyword’lerine göre aramalar yapabiliriz. Bu görüntüleri izleyebilir ve şahsileştirdiğimiz kütüphanemize yerleştirebiliriz. Metus sınırsız kütüphane desteğine sahiptir. Sistemde kayıtlı bulunan görüntüleri, istediğimiz anda yayına verebiliriz. Bunun için dinamik bir yayın desteği sağlanmaktadır. Bu sayede yayına vereceğimiz görüntüleri sıralayabilir ve bu sıra dahilinde yayına verebiliriz. Yayın devam ederken biz listemize yeni klipler ekleyebilir, çıkartabilir veya listemizdeki kliplerin uzunluklarını değiştirebiliriz. Shadow Ark çok uzun süre yayın yapabilecek özelliklerle do-

natılmıştır. Sistemde yayın için belirli süreler belirleyebilir, yayının hangi saatte başlayacağına karar verebilirsiniz. Bu ayar yapıldıktan sonra, sistem istenen saatte yayına başlayacaktır. Yayın sürerken yapılan akışın sonuna ne kadar süre kaldığı veya o anda oynamakta olan klibin ne zaman biteceği gibi bilgiler sürekli göz önünde bulunmaktadır. Shadow Ark, gigabit

Shadow Ark; sadece video arşivleme birimi olarak düşünülmemelidir ethernet iletişim arabirimine sahiptir. Bu birim üzerinden, eğer mevcutsa, diğer sistemlerle bağlantı kurulabil-

mektedir. Mesela kurgu sistemleri ile veya karakter jeneratörü sistemleri ile bilgi paylaşımı yapılabilmektedir. Uygun bağlantı yapısı kurulduğunda bu iletişim hattı üzerinden, video görüntüleri gerçek zamanın 20 katı kadar bir hızla, Shadow Ark’dan diğer sistemlere aktarılabilir. Bunun tersi de doğrudur. Shadow Ark, sadece video arşivleme birimi olarak düşünülmemelidir. Bunun dışında resim dosyaları, KJ dosyaları, müzik klipleri de depolanabilmektedir. Sistemdeki Metus yazılımı tüm bu dosya yapıları ile çalışabilmekte ve onları sınıflandırabilmektedir.

Shadow ARK Üretici Firma

COMPUTORIUM Fiyatı 16.825 $+KDV

0 212 320 88 20 www.computorium.com

Shadow Ark, sizi arşiv karmaşasından kurtardığı gibi, performansı ile de zaman kazandırıyor

ıdeo

raph

ÜRÜNLER

Prezentasyonda Son Teknoloji Avervision İ

Avervision teknolojisi bilginin daha aktif, orjinal ve hedeﬁne uygun aktarımını sağlayarak, adeta tepegözleri tarihe gömüyor

lk ve orta dereceli okullar, üniversiteler, dershaneler, konferans ve toplantı salonları, hastane ve laboratuarlar için özel olarak geliştirilmiş Avervision teknolojisi bilginin daha aktif, orjinal ve hedefine uygun aktarımını sağlayarak, adeta tepegözleri tarihe gömüyor. Avervision 100 kullanıcının isteğine göre hareket eden kamerası ve fonksiyonlarını uzaktan ayarlayabilme ve yönlendirebilme özelliğine sahip kumandasıyla ihtiyaçlara uygun kolaylıklar sağlıyor. Birebir 3D objeleri, dökümanları, mikroskop aparatıyla mikroskoptaki görüntüyü, 1024 x 768 pixel çözünürlüğünde, istenilen noktaya zoom özelliğiyle görüntüyü TV, VGA veya LCD / DLP projeksiyonlarıyla aktarır. Avervision 100 ile anlatımın amacına uygunluğuna göre görüntüyü istenilen boyuta getirmek, dondurmak, çevirmek mümkün. Prezentasyon

Avervision 100 Pro Aksesuarları Işık Kutusu Saydam cisimleri gösterebilme imkanı, 35mm slayt ve ﬁlm gösterimi. Film negatiﬂerinizi pozitif resim olarak gösterebilme imkanı (Bu aksesuar Avervision 100 için opsiyoneldir.)

Baş Lambası Keskin ve net görüntüler için LCD / DLP projeksiyonlar için tavsiye edilir. (Bu aksesuar Avervision 100 için opsiyoneldir.)

Taşıma Çantası Ürünü, prezentasyon alanına daha rahat ve emniyetle taşımak için kullanılır. (Bu aksesuar Avervision 100 için opsiyoneldir.)

sırasında ekranda belirli bir noktaya ya da alana dikkati çekmek için bu bölgeyi renkli bir çerçeve içine alabilir, çerçeve dışındaki alanı gölgelendirebilir ve hatta karartabilirsiniz. İstenilirse çerçeve içine alınan alanı büyülterek detayları daha anlaşılır şekilde görüntüleyebilirsiniz.

Avermedia Ürün Karşılaştırma Tablosu

Avervision 100 Üretici Firma

AverMedia

Yetkili Satıcı

COMPUTORIUM Fiyatı 510 $+KDV

0212 320 88 20 www.computorium.com

16 V ı d e o G r a p h

AverVision DL

AverVision 100

AverVision 100 Pro

AverVision 110

AverVision 300

Video Çıkış

Birleşik / SVideo /15pin-Dsub(VGA)/PC-toTV Dönüştürücü

Birleşik / S-Video / VGA pass-thru

Birleşik / S-Video/ VGA pass-thru

Birleşik / S-Video

15-pin D-Sub (VGA)/ DVI/VGA pass thru

Renk

Siyah

Metalik Gri

Siyah

Mikroskop Aparatı

N/A

Built-in

Opsiyonel

Pixel Count

Etkin - 380K Total - 410K

Etkin -360K Total - 400K

Etkin -380K Total - 410K

Etkin -790K Total - 850K

VGA Mod (SVGA Monitör, TV ya da LCD/DLP projeksiyon görüntüsü)

1024x768 çıkış çözünürlüğü destekler

Dijital Zoom ve Yatay – Dikey Hareket Kabiliyeti

Görüntü Fonksiyonları

Simetrik çevirme, 180 derece döndürebilme, Neg/Pos Dönüştürme, Color or Mono

Negative / Positive Dönüştürme

Simetrik çevirme, 180 degree rotation, Neg/Pos Dönüştürme, Gece Görüş

PC - TV Dönüştürücü

Dahil

Lamba

Dahil

Opsiyonel

Dahil

Opsiyonel

Işık Kutusu

Opsiyonel

Dahil

Opsiyonel

ÜRÜNLER

ABC Products

BC Products, yıllardır hareketli kamera sistemleri üzerinde çalışmakta ve neredeyse rakipsiz uzman olan bir firmadır. Ürünleri arasında; Dengeleme Sistemleri: Handyman, elde taşınabilen yada vücuda takılabilen kamera stabilizasyon sistemleri. Light Cranes: Dünyanın en hafif Crane’leridir. Değişik uzunluklarda ve çeşitlerde olmanın yanısıra, farklı kafalarla da alınabilir. Light Dolly: Track sistemi içeren hafif dolly sistemleri. Dünya çapında birçok TV yayıncısı ve video prodüksiyon şirketi, ABC ürünlerini takdir ederek kullanmaktadır. ABC ürünlerinin kullanıldığı en canlı örnek; UEFA Şampiyonlar Kupası’dır. Kale arkası ve saha kenarı çekimlerde kullanılmakta olan ABC ürünleri, 2004 olimpiyatları için de onaylanmıştır. Handyman serisinde en çok kullanılan ürünler ise şunlardır: Handyman 1000 1.3 ile 2.4 kg kameralar için tasarlanmıştır. Sistem, aktif-matrix renkli LCD

Handyman 1000

monitör içermektedir. Monitör konumlandırması uygulamaya göre değişebilir ve LCD monitör dengeleyici bir ağırlık olarak kullanılır.

Harness yada Yelek Sistemi

Handyman 1000C 2 ile 3.5 kg kameralar için tasarlanmıştır. Handyman 1000’e benzer fakat daha ağır bir versiyonudur. Sistem ile birlikte dinlenme amaçlı herhangi bir masaya takma aparatı da gelmektedir. Handyman’in farklı özelliklere sahip 100 ve 2000 modelleri mevcuttur. EasyFlex vücut taşıma sistemi de kullanıcıya büyük kolaylık ve rahatlık sağlamaktadır.

Omuz Askıları

ABC ürünlerinin kullanıldığı en canlı örnek UEFA Şampiyonlar Ligi Kupası’dır Handyman DV Artık, Medium size DV Kameranızla çok düşük bir maliyete, ENG-DV kamkorderinizi üstünüze takarak herkesin hayranlıkla izleyeceği çekimler yapabilmek mümkün. Bu ürün ve üstünde bir kamera ile, yürüyebilir, koşabilir, merdiven çıkabilir, inebilirsiniz ve yine de çekimleriniz sanki siz süzülüyormuşsunuz gibi görülür. Handyman DV, 3 parçadan oluşmaktadır. Trim-Post En gelişmiş kamera takma mekanizması sayesinde, kamera iki yönde rahatlıkla hareket ederek dengelenebilir. Cardanic-Gimbal alt yapısı ve ball-bearings sistemi sayesinde her aksta son derece

Kemer İki şekilli, uzun ömürlü sentetik materyalden yapılmıştır. Belinizde rahatça oturur ve sırt ağrılarını minimuma indirger. Operatörün vücut yapısına göre değiştirilebilen askılar, sağlam ve bir o kadar rahat olması için tasarlanmıştır. Bu sayede, ağırlığın sırta geçmesini de engellemektedir.

Göğüs Yeleği Bütün sistemin stabilizasyonunu sağlar ve sistemin üstünüzden sağa, sola kaymasını engeller. Mükemmel tasarımı sayesinde, ağırlığın mümkün olduğunca omuzlarınızda taşınmasını sağlar

yumuşak dönüşler yapabilir, farklı ağırlıklar eklenip çıkartılarak, farklı model ve ağırlıktaki kameraları da kolayca takabilirsiniz. Post sonundaki güvenlik noktaları sayesinde, ağırlıklar boşta bile kalsa yere düşmeyecektir. Spring Arm Sistem hafifliği ve özel spring sistemi sayesinde, birbirinden bağımsız hareket eden iki adet “Spring arm” içerir ve operatörden gelen hertürlü sarsıntı yada şoku emer.

ABC Products Üretici Firma

ABC

Yetkili Satıcı

NEFAN Fiyatı Sorunuz

0212 288 41 39 www.nefan.com

ıdeo

raph

ÜRÜNLER

Canopus Let’s Edit Ailesi Let’s Edit hem profesyonel kurgu araç ve tekniklerini birleştiren, hem de hızlı ve kolay kullanımlı bir kurgu yazılımıdır.

anopus’un gerçek zamanlı kurgu çözümlerinden Let’s Edit ailesi, giriş seviyesindeki son kullanıcılara yönelik Non-linear kurgu çözümleri sunan ürünleri içermektedir. Let’s Edit Ailesi Let’s Edit Sadece yazılımdan oluşmaktadır. Mevcut bulunan herhangi bir OHCI kart veya OHCI Editing kartı ile birlikte kullanabileceğiniz ve gerçek zamanlı olarak bilgisayar monitöründe izleyebildiğiniz bir kurgu yazılımıdır.

Let’s Edit RT Yazılım hardware ile desteklenerek kullanıcılara analog (Composite, S-Video) ve DV (4-Pin) giriş ve DV (4-Pin) çıkış sağlayan bir kurgu setidir.

Let’s Edit RT+ Let’s Edit ailesinin en büyüğü olan Let’s Edit RT+ DV ve analog (Composite, S-Video) giriş ve çıkışı ve gerçek zamanlı olarak dış monitöre çıkış veren rahat kullanımlı kurgu setidir.

Hem Let’s Edit RT, hem de Let’s Edit RT+‘da, Canopus’un yüksek kalitedeki DV Codec Chip’i ile, yüksek kalitede ve ses ile görüntünün kilitlenmiş olduğu, analog ve DV senkron bir görüntü kaydı yapabilirsiniz. Lets Edit Yazılım Özellikleri Gerçek zamanlı video kanallarında film benzeri filtre efektleri ve 2D/3D geçiş efektleri ve kolay kullanımı ile Let’s Edit son kullanıcılar ve DVD yapmak isteyenler için mükemmel bir çözümdür.

Realtime Video Playback Çok spesifik ve karmaşık bir video efekti uyguladığınızda bile uygulamayı görmek için beklemenize gerek yok anında yapmış olduğunuz efekti görebilirsiniz. Video Klipleri Mixleyebilirsiniz İki veya üç klibi mixleyebilir ve bunu gerçek zamanlı olarak izleyebilirsiniz. Videonuza yazılar başlıklar ve resimler ekleyebilirsiniz. Gerçek zamanlı ve hareket ve opacity geçişleri ile yazı ve grafik kanalları çok az efor harcayarak altyazılar başlıklar ve jenerikler oluşturabilme imkanı sunar. Özel Video Efektleri Sınırsız sayıda özel video efektleri uygulayarak ve bu efektlerin birlikte kullanılması ile sınırsız sayıda özel efekt yapabilirsiniz. Özel Geçiş Efektleri Yüzlerce presetleri ve keyframe özellikleri ile 2D ve 3D geçiş efektleri ile çok kısa sürede çok özel geçiş efektleri yapabilirsiniz. Profesyonel Video Üretimi Profesyonel kurgu araç ve tekniklerini birleştirerek hızlı ve kolay kullanımlı bir kurgu yazılımıdır Let’s Edit. Voice Over Özelliği Herhangi bir video projenizde video görüntünüzün üzerine ses kaydedebilir ve bunu projenizde gerçek zamanlı olarak kullanabilirsiniz.

Voice Over ile projenize ses kaydı yapabilirsiniz

İnteraktif DVD’ler Hazırlayın Yüksek kalitede Let’s Edit’de bulunan ve Canopus’un özel DV ve MPEG teknolojisinden faydalanarak yüksek kalitede görüntüler elde edin. Kullanıcıya ayarlayabilme imkanı veren yüksek kalitede MPEG-1 ve MPEG-2 ve özel olarak DVD, SVCD ve VCD‘ler yapabilirisiniz. ® Encode ettiğiniz DVD’leri Ulead DVD MovieFactory™ SE ile değişik yazılar ve bölümlere ek olarak arka plan oluşturarak interaktif DVD’ler oluşturabilirsiniz. Ürün

Video Giriş

Let’s EDIT**

Video Çıkış

Let’s EDIT RT

DV/Analog

Let’s EDIT RT+

DV/Analog

** Let’s EDIT Windows için geliştirilmiş bir yazılımdır ve PC ile birlikte bir OHCI FireWire portu gerektirir.

Let’s Edit Üretici Firma

Canopus

Yetkili Satıcı

COMPUTORIUM Fiyatı 149 $+KDV

0 212 320 88 20 www.computorium.com

ıdeo

raph

ÜRÜNLER

Hem Pratik, Hem Ekonomik!..

Kramer VA-2002 Logo Generatör

Kramer’in Yayın Kuruluşlarına Yönelik Çözümleri büyük bir hızla artarak devam

VA-2002 composite ve S-Video sinyallerine uygun yüksek kaliteli dijital sinyal işlemeli bir logo jeneratörüdür. Uçucu olmayan hafızasına “bitmap” formatında hazırlanan 9 farklı logo yüklenebilmektedir. Cihaz ile birlikte bir yazılım paketi (Windows altında çalışan bir PC ile kullanım için) sağlanmaktadır. VA-2002’yi kullanmak için bilgisayar bağlantısına ihtiyaç yoktur. Floppy disk kullanarak cihazın hafızasına logoları yükleyebilirsiniz. Ayrıca istenirse RS-232 port ile de logolar yuklenebiliyor.

Kramer FC-5000 Time Base Corrector (TBC) ve Standart Converter

ediyor

Kramer Ürünleri Kramer Yetkili Satıcı AVKOM

Üretici Firma

Fiyatı Sorunuz

0212 320 97 77 www.avkom.com

20 V ı d e o G r a p h

FC-5000 yüksek kaliteli bir TBC ve Standart Converter’dır. Genel amaçlı video sinyali işleme, düzeltme ve PAL B/M/N ve NTSC M/443/J arasında standart çevirimi yapar. Sistemin on-line kontrolü için grafik tabanlı onscreen menusü mevcuttur. Bu menu ayrı bir video monitörde ikinci kanal composite çıkışı kullanarak izlenebilir. TBC fonksiyonun tam proc-amp

özelliği mevcuttur. H (Horizontal) ve SC (Subcarrier) ayarları ile iki referans girişi mevcuttur. Çıkışlara burst ve sync sinyalini tekrardan ekleyebilir. Color correction, noise reduction, Videplex (sadece tek veya sadece çift alanların (field) gösterilmesi, kare/alan dondurma (freeze field/frame), test paternleri, fader gibi fonksiyonlar mevcuttur. Bu fonksiyonların bir çoğu ise GPI kontrol ile yapılabilmektedir.

Kramer SP-11 Video Audio Prosesör

SP-11 seçme, dağıtma ve format dönüştürme özellikleri de bulunan studyo kalitesinde, 19” rack standartlarında bir prosesördür. Esas olarak renk, doygunluk, siyah seviyesi, parlaklık vb. video parametreleri kontrol amaçlı üretilmiştir. Cihazın ön panelinden istenilen giriş seçilir, daha sonra istenilen parametreler ayarlanararak herhangi bir çıkışa veya tüm çıkışlara aynı anda verilebilir. SP11’de birbirinden bağımsız 8 farklı ayar vardır: Video Gain (Kazanç), Log veya Linear Definition (Tanım), Log veya Linear Conrast (Zıtlık), Renk Doygunluğu, Siyah Seviyesi ve ayrı ayrı Kırmızı, Yeşil, Mavi Seviye Kontrolü. Ekran bölme özelliği ile öncesi/sonrası karşılaştırmasını aynı monitör üzerinde görmeniz mümkün olmaktadır.Audio girişleri, video girişleri ile beraber seçilmektedir.

ÜRÜNLER

Elbette Sony!.. Ama DSR-1500AP mi? DSR-45P mi? O

ldukça geniş bir yelpazesi bulunan DVCAM ailesininin ürünlerinden her biri farklı özellikleri ile farklı bir kullanıma hitap etmektedir. Ancak aralarında iki tanesi var ki, kullanıcıların çoğu kere seçim yaparken zorlanmalarına neden oluyor. Bunlar normal serinin en üst modeli DSR-45P ve Master serisinin en düşük modeli DSR-1500AP. DVCAM ailesinin birbirine yakın iki ferdi olan bu iki modelin arasındaki farklar nelerdir? DSR-45P VE DSR-1500AP her ikisi de Analog ve DV uyumlu VTR’lerdir. Her ikisinde de referans girişleri, RS-232 ve RS-422 kontrol portları ve değişik analog ve DV giriş çıkışlar mevcuttur. Her iki cihaz da hem DV hem DVCAM kayıt yapabilir, hem küçük hem büyük DV&DVCAM kasetleri kullanabilir. Eğer yanda sayılan özellikler sizin işinizde çok önemli değilse, o zaman DSR-45P’de sizin için yeterli bir kayıt cihazıdır.

DSR-1500AP’nin Üstünlükleri DSR-1500AP Karesel hassasiyetle insert/assemble kurgu yapabilir. DSR-1500AP linear kurgu sistemlerinde hem player hem recorder olarak kullanılabilir. DSR-45P Senkronizasyon özelliği olmadığı için recorder olarak kullanılamaz. DSR-1500AP DV, DVCAM kaydedilmiş kasetlerin yanısıra DVCPRO kaydedilmiş kasetleri de okuyabilir. DSR-1500AP opsiyonel olarak SDI girş/çıkışlar da kullanabilir DSR-1500AP digital slow motion özelliği ile donatılmış olup normal hızın +0,5 / -0,5 katına kadar yüksek kalite slow motion okuyabilir. DSR-1500AP ‘de çabuk ve hızlı cevap veren mekanizma mevcuttur. 85 kat ileri sarma ve 60 kata kadar renkli gösterim ile kurgu işlemini en kısa zamanda tamamlanmasını sağlar. DSR-1500AP analog benzeri jog audio özelliği vardır. Son olarak DSR-1500AP, DVCAM serisini en mükemmel cihazı olan DSR2000P’in kullandığı mekanik ve elektronik teknolojiye sahiptir.

DSR-45P

DSR 45P normal serinin en üst modeli, DSR 1500AP master serinin en düşük modelidir. DSR-1500AP/DSR-45P Üretici Firma

Sony

Yetkili Satıcı

AVKOM Fiyatı Sorunuz

0212 320 97 77 www.avkom.com

Az Enerji ile En Doğal Etki Fluoresant Bazlı Stüdyo Işıklandırma Sistemleri Resmi, filme alma aşamasında ışıklandırmanın önemi yadsınamaz. Elektronik görüntünün oluşturulmasında az enerji tüketimi ve soft ışık vermesi sebebi ile fluoresant bazlı lambalar tercih edilmektedir. Özellikle TV stüdyoları ve prodüksiyon merkezlerinde kullanılan bu lambalar, kolay kullanım, rahat taşınabilirlik, tavana asma ve ayakta kullanılabilme gibi bir çok özelliği ile elektronik kameralarla tam bir uyum içerisinde çalışmaktadır.

Özellikleri Dimmerlenebilir (opsiyonel) UPS ile kullanılabilir Düşük enerji ile yüksek lüminans sağlar Uzun süreli kullanımlarda sabit kelvin değeri 3200 - 5400 K seçeneği Kolay montaj Amaca uygun bağlantı aparatları Farklı reﬂektör seçenekleri 6000-9000 saat lamba ömrü Değişik uygulamalar için 2’li, 4’lü, 6’lı ve 8’li lamba seçenekleri

Stüdyo Işıklandırma Sistemleri

Studio Light Üretici Firma

Temel İş

Yetkili Satıcı

AVKOM Fiyatı Sorunuz

0212 320 97 77 www.avkom.com

ıdeo

raph

ÜRÜNLER

Profesyonel Kurgu Yazılımı Edius 2.0

Edius 2.0 hızlı ve esnek TimeEdius 2.0 yazılımı benzersiz bir kullanıcı arayüzü ile ön plana çıkıyor

Line özellikleriyle, etkili bir çalışma alanı oluşturarak verimliliğinizi arttırmaktadır

Gerçek Zamanlı Kurgu Yeniden Tanımlandı İlk defa operatörler, kurgu ve mix’de DV, MPEG 1, MPEG 2 ve sıkıştırmasız videoları gerçek zamanlı olarak çalışabilecekler. Aynı zamanda, aynı formatlarda çıkış verebilen benzersiz bir kurgu yazılımıdır. EDIUS 2.0, gerçek zamanlı olarak birden çok formatta ve birden çok kanalda video kurgulayabilen ve timeline’dan direkt olarak, herhangi bir standart PC ve Desktop’taki DVD’ye çıkış verebilen bir yazılım olmasından dolayı, video üretimini yeniden tanımlamıştır. Edius’un dizayn özellikleri nedeni, hız, esneklik ve en önemlisi stabilitesindeki yüksek kalite güçlendirilmiştir. EDIUS’un çoklu CPU’ları, Intel ve AMD Athlon ve özel CPU (Hyper-Threading, MMX, SSE ve SSE2)’ları desteklemesi, onun çok yönlü özelliğini ortaya çıkarır.

Edius 2.0 Üretici Firma

Canopus

Yetkili Satıcı

COMPUTORIUM Fiyatı 680 $+KDV DV Storm2 Pro ile alınırsa 340 $ + KDV

0212 320 88 20 www.computorium.com

22 V ı d e o G r a p h

Edius, Canopus’un yüksek kalitedeki medya teknolojileri ile birleşerek, efekt teknolojisinde ve özel sayısal teknolojideki, gerçek zamanlı kurgu performansı, diğer sistemler için belirleyici teknolojiyi oluşturmaktadır. Yazılımın operasyonlarında çözünürlük ve frame rate’lerden bağımsız olması, gelecekte

çıkması muhtemel, yeni ses ve görüntü formatlarını desteklemesini sağlar. Aspect oranları, otomatik olarak gerçek zamanlı çevrilir. MPEG 2, DV ve sıkıştırmasız video klipleri ile benzersiz bir şekilde ve realtime olarak kurgu ve mix yapabilirsiniz. Alfalı sıkıştırmasız animasyonlarınızı, gerçek zamanlı olarak çalıştırabilirsiniz. Bütün bu özellikleri EDIUS 2.0 ve Canopus’un gerçek zamanlı DV çıkış teknolojisi ile çok rahat olarak yapabilirsiniz. EDIUS yazılımı, benzersiz bir kullanıcı arayüzü ile de ön plana çıkmaktadır. Sınırsız sayıdaki video, ses, yazı ve grafik kanalı, ses mixeri, voiceover özelliği ile timeline ve bin’e ses kaydedebilir ve sınırsız sayıda undo/redo yapabilir, gerçek zamanlı olarak filtre-

Edius 2.0 yazılımı ekran görüntüsü

ÜRÜNLER

3 D geçiş efektlerinizi videolarınıza uygulayın

leme, keyleme, Picture–in–Picture ve 2D/3D geçiş efektlerini videolarınıza uygulayabilirsiniz. Geliştirilmiş timeline özellikleri ile size, ses/görüntü split kurgunun yanında; ripple, slip ve slide kurgu kabiliyeti artırılmıştır.

EDIUS 2.0 Temel Özellikleri Kullanıcı Arayüzü Özelleştirilebilir arayüzü ile kullanıcılara geniş bir esneklik sunar Özelleştirilebilen tek ve çift monitör ayarları Kullanıcı tarafından ayarlanabilen 10 değişik layout Özelleştirilebilen toolbar butonları Kullanıcı tarafından tanımlanabilen efekt presetleri ve dosyaları Kayıp medyaların yeniden yerlerine yerleştirilmesi Timecode ve VU metre Overlay ekranı Timeline Penceresi Efekt seçim penceresi Bilgi penceresi Marker Penceresi Gerçek zamanlı waveform ve vectroscope penceresi (Video Capture ve Preview yaparken geçerlidir.) Timeline Editing Hızlı ve esnek timeline özellikleri ile etkili bir çalışma alanı ile verimliliğinizi artırır. Sınırsız video kanalı

Edius 2.0’da sınırsız video kanalı

Sınırsız yazı ve grafik kanalı Sınırsız ses kanalı Ses waveform görüntüleme Keyframe özelliği ile transparency Ses volume/pan özelliği Kanalları kilitleme ve açma Dört noktada kurgu (gerçek zamanlı olarak hız kontrolü) Ripple kurgu imkanı Slip, slide ve roll kurgu (in/out noktalarını görerek uygulama imkanı verir.) Voiceover özelliği ile ses kaydı Gerçek zamanlı ses mikseri Çoklu klip seçime ve silme özelliği Bütün kanallarda klip bölebilme Bütün kanallarda geçiş efekti verebilme imkanı Preview monitöründe Shuttle Scrub kontrolü Sınırsız Undo / Redo seviyesi Otomatik saklama özelliği

Video Girişler Full DV Deck kontrolü ile capture Batch capture Timeline’a direk capture Dosyaları otomatik olarak tarih ve timecode vererek parçalara bölerek capture edebilme İçine 32-bit sıkıştırmasız video alabilme (Alfalı video klipler için) MPEG PRO serisi ile MPEG video yakalamayı destekler (MVR1000SX ve EMR100)

Efektler Gerçek zamanlı olarak anında efektlerin sonucunu görerek sınırsız yaratıcılık sunar. Gerçek zamanlı Video ve Ses kanalları

Timeline’dan gerçek zamanlı DV çıkış Videonun içine gömülmüş timecode bilgisi TGA dosya sequence çıkışı Edius’taki Procoder Express yazılımı ile MPEG 1 ve MPEG 2, Windows Media, RealVideo, QuickTime ve DivX formatlarında çıkış alabilme Timeline’dan DVD’ye direk çıkış Canopus DVStorm, DVRex-RT, MVR100SX ve Amber için Hardware MPEG encoder desteği Yüksek kalitedeki Canopus DV ve MPEG Codec’i

Edius 2.0 anında efektlerin sonucunu görerek, sınırsız çözümler sunar Gerçek zamanlı yazı ve grafik kanalı Gerçek zamanlı filtreler Gerçek zamanlı Luma ve Chroma Key 2D ve 3D geçiş efektlerini gerçek zamanlı olarak yapar Gerçek zamanlı 3D Picture-in-Picture özelliği Gerçek zamanlı yazı efektleri

Video Çıkışlar

Timelineden DVD’ye direkt çıkış yapabilirsiniz

Hardware Desteği IEEE 1394 Firewire DV Raptor RT2 serisi DVStorm serisi DVRex RT serisi

Yazılar Inscriber TitleMotion Gerçek zamanlı roll/crawl 3D efektler ve hareketler ile animasyonlu yazılar. Video Klip Bin Özellikleri Medyaların grup olarak seçimi Çoklu dosya seçeneği Dosyadaki listeleri detaylı olarak görebilme Medya kliplerini araştırabilme özelliği Klip Seçme Özelliği 1. Dosya ismi 2. Klip ismi 3. Dosya boyutu 4. Tarih

ıdeo

raph

TIPS & TRICKS

Sanal

Gerçeklik ve 3. Boyut

Ali DERELİ

Mimar-Restoratör CG Supervisor-TECHNOSYS

Sanal Gerçeklik ve 3. Boyut ﬁlm sektöründe sıkça olmasa da kullanıldığı zaman ilgi çeken bir unsurdur

on yıllarda sıkça duyduğumuz, bir çok filme konu olan yeni bir kavramdır sanal gerçeklik. Aslında bu bir çoğumuz için yeni, ancak yüz yıla yakın bir süredir birilerince konuşulan, yazılan ve çizilen bir kavram. Hatta sanıldığı gibi bilgisayar ortamına da ihtiyaç duymuyor. Elinize aldığınız basit bir kalemle de oluşturabilirsiniz sanal ortamı. Hani şu gazetelerin arka sayfalarında, bir çok karmaşık noktadan oluşan iki şekli üst üste getirmeye çalışırken aslında sanal bir üçüncü boyuta ulaşmaya çalışıyorsunuz.

ressamlar içinde oldukça ilgi çekiciydi. Salvador Dali, Stereogram tekniğini en iyi ve en fazla kullanan ressamlardan biridir. Hatta bu yaklaşımı dini bir kalıba sokarak “Bakışın Kutsal Üçlüsü” olarak adlandırmıştır. Buna göre sağ göz baba, sol göz oğul ve oluşan görüntü kutsal ruhu temsil ediyordu. Beynimizi iki boyutlu bir görüntüyü üç boyutlu olarak algılaması için kandırabiliyorduk, peki ya dördüncü boyut. Evet iki boyutlu bir görüntüde dördüncü boyutun algılanması elbetteki kolay değildi, ancak Escher bunu da başardı.

Antik Yunan’dan beri görsel algılamaya önem verilmiştir. Örneğin, dorik sutunlarda uzaktan bakıldığında meydana gelen iç bükeyliği önlemek için, sutunu deforme ederek bir dış bükeylik vermişlerdir. Bu dış bükeylik uzaktan bakıldığında sutunun düz olarak algılanmasını sağlıyordu. 1830’larda Stereogram ortaya çıktı. İlk fotoğraf makinası ise 1839’da yapıldı. Her ikiside birlikte geliştiler ve günümüzün kameraları bu gelişimin bir sonucudur.

Hazırladığı çizimlerde baktığınız yöne göre değişik bir boyut ve yaşam algılamanız mümkün. Ve sonunda bilgisayarlar ortaya çıktı. İlk kez 1959’da

İki boyutlu şekillerin üst üste gelmesi ile derinlik kazanması, Stereogram tekniği ile mümkündür. Bir dönem filmlerde sıkça kullanılan, ancak pahalı olduğu için sonradan azalan bu teknikte, özel bir gözlük yardımı ile iki farklı açıdan çekilmiş olan görüntüleri çakıştırarak, derinlik hissinin uyanması sağlanmıştır. Bu yeni yaklaşım Rönesans’la ulaştıkları perspektif kavramını yetersiz bulup, Barok’la derinliği yakalayan

24 V ı d e o G r a p h

Bakış Teknikleri

TIPS & TRICKS

Bilgisayar ortamına hiç ihtiyaç duymadan; sanal ortamı, elinize aldığınız basit bir kalemle de oluşturabilirsiniz

Çoğu kez gerçeğinden ayırt edilemeyen görüntüler karşımıza çıkabiliyor

bilgisayar ortamında geliştirilen rastgele noktalı Stereogramlar psikoloji alanında yeni bir dönem başlattı. Gelişiminde ise tek resimden oluşan Stereogramlar ortaya çıktı. Ancak Stereogram tekniği bizi görsel olarak etkilese de, zor uygulanması yaygın kullamını engellemiştir. İnsanlar artık hayallerini yaşamak istiyorlardı. Zaten pek çok yazar kitaplarında yıllardır hayalleri yaşatıyorlardı. Peki ya görsel olarak da yaşamak mümkün değil miydi? İmkansızları başarmayı ilke edinmiş insanlar buna da ulaştılar. Önceleri film efektleriyle, daha sonra bilgisayar oyunları ile bize sanal bir dünyanın kapılarını açtılar. Hiç riske girmeden pek çok macera yaşamak, oturduğumuz yerden hiç gitmediğimiz yerleri gezmek gerçekte var olmasa bile artık mümkündü. Ama bu da yeterli değildi. Bu yeni kavram ve teknolojinin daha yararlı işlerde kullanılması sağlanmalıydı. İlk başlar-

da Amerika’da savaş pilotu ve astronot yetiştirmek için özel Simulator’ler geliştirildi. Daha sonra aynı teknik sanal savaş takbikatlarında kullanıldı. Uzay çalışmaları da kendine düşen payı aldı. Artık yeni bir işe başlamadan önce bilgisayarlar tarafından hazırlanan ve gerçek verilere dayanan sanal sonuçlara ulaşmak ve buna göre kendimizi yönlendirmek mümkün.

lar. Bu yönde devam eden çalışmalar ise cerrahi müdahaleler ve organ nakillerinin de sanal ortama aktarılması yolunda. Tabii ki bu çalışmalarda ince müdahaleleri gerektiği gibi yapabilmek için yine derinlik hissine yani Strereogram tekniğine ihtiyaç var. Peki ne kadar gerçeklik? Sanırım bu konudaki cevap için günümüz filmlerine bir göz atmak yeterli olacaktır.

Sanal bir görsel ve işitsel algının tamamen gerçek dışı olduğunu söylemek mümkün değil. Çoğu kez gerçek yaşamda elde edilecek sonuca ulaşmak mümkün. Bu kabulden yola çıkan

Yazılım ve donanımlar kendilerini geliştirmek için bu önemli pazarı sonuna dek kullanılıyorlar. Bu sayede neredeyse gerçeği ile aynı ve çoğu kez pek çok kimse tarafından gerçeğinden ayırt edilemeyen görüntüler karşımıza çıkıyor. “En zeki insanlar en çok hayal kuranlardır. Ancak hayallerini diğer insanlara gösteremedikleri için zekalarını ve yaratıcılıklarını ispatlayamazlar.” demiş Sokrates. 1800’ün sonları anlatımda yeni bir görsel objenin ortaya çıkışına şahit oldu. Sonraları sinema adını alan bu yeni anlatım tekniği, yazılardaki yaratıcılığı ve hayal gücünü görselliğin basitliği ve akıcılığı ile bir-

Sanal bir görsel ve işitsel algının tamamen gerçek dışı olduğunu söylemek mümkün değil bilim adamları tıp öğrencilerinin çalışmaları için sanal bir ortam hazırladılar. Bu sanal gerçekliğin belkide ilk kez insani bir amaç için kullanılması demekti. İngiltere, Nottingham Üniversitesi Anestezi bölümünde bir simulator projesi uygulanmaya başladı. Bu projede uygun dozdaki ilaç sanal hastaya enjekte ediliyor, eğer doz uygunsa kalp ve solunum sağlıklı sinyaller veriyor. Yanlış dozda ise, sanal hasta ölebiliyor. Anestezinin önemi günümüzde herkesce bilinmekte. Bu çalışma ile daha fazla uygulama şansına sahip olan öğrenciler, gerçek yaşamda hata riskini azaltmış olacak-

Karışık bir görüntü üzerinde 3 boyutlu ve anlamlı şekiller görmek mümkün

ıdeo

raph

TIPS & TRICKS

yolunu açmıştır. Son dönemde özellikle bu tür filmler için özel çekim teknikleri ve gösterim yerleri oluşmuştur. IMAX bunlardan biridir.

Anaglyphic tekniği ile izleyiciler bir camı kırmızı diğeri yeşil olan bir gözlük kullanmışlardı. Çift kamera ile farklı açılardan çekilen ﬁlm bu sayede her göz için ayrı resim oluşturarak derinliğin gerçek anlamda hissedilmesini sağlamıştı leştirdi. İnsanlar hayallerini artık beyaz perde de görebileceklerdi. Basit makinalar giderek yerlerini karmaşık aygıtlara, maketlere, büyük stüdyolara, başlangıçta ki birkaç kişilik ekipler yerlerini yüzlerce kişiden oluşan uzmanlaşmış kadrolara bıraktılar. Ve Socrates’in sözünü gerçeklercesine, dahi senaristler ve yönetmenler ortaya çıktı. Bu dahiler öyle hayalleri göstermek istediler ki, sonunda görsel efekt ve sanal gerçeklik gibi kavramlar ortaya çıktı. Bu kavramlar gerçekte var olmayan olayları, milimetrik bir gerçekçilikle var göstermenin yollarını aradılar. Sonunda George Lucas ve kurucusu olduğu Lucas Film, Star Wars filmlerinin ilki ile bu amaçta büyük bir başarı elde etti. Ancak çekimler için kurulan stüdyo ve efektlere harcanan rakamlar olayın maddi boyutunu arttırdı. George Lucas’ın çabaları ile 70’lerin sonlarında ilk bilgisayar destekli canlandirma ve görsel efekt çalışmalar başlatıldı. Yazılım ve donanım yetersizliği ise, ancak 1985’ten itibaren çözülmeye başlandı. Ancak son bir kaç yılda gelinen noktada neredeyse bir filmin tamamını ki buna oyuncularda dahil sanal ortamda hazırlamak mümkün oldu. Sanal gerçeklik ve 3. boyut, film sektöründe sıkça olmasa da kullanıldığı zaman ilgi çeken bir unsur. Teknolojik

26 V ı d e o G r a p h

gelişmelere bağlı olarak zaman içinde kendini geliştiren bu teknik, ilk kez 1915’de belgesel bir filmde kullanıldı. Daha çok deneme amaçlı ve siyahbeyaz olan film, “anaglyphic” teknikle gösterildi. Bu teknikte izleyiciler bir camı kırmızı, diğeri yeşil olan bir gözlük kullanmışlardı. Çift kamera ile farklı açılardan çekilen film bu sayede her göz için ayrı resim oluşturarak derinliğin gerçek anlamda hissedilmesini sağlamıştı. Aslında temelde Stereogram tekniği olmasına rağmen, basit bir gözlükle izlenme rahatlığı sağlanmıştır.

Yeni hedef ise 3D hologramlar üretmek, hem de salonumuzun ortasında Teknikler zaman içinde gelişmiş, değişen ortamlara uyum sağlamıştır. Bunun sonucu olarak sinemadan sonra televizyonda da kullanılmaya başlanmıştır. Temelde aynı mantık olmasına rağmen çekim teknikleri ve izlerken kullanılan gözlükler değişmiştir. Çift kamera yerine özel hazırlanmış tek kameralar kullanılmaya başlamıştır. Gözlük camları ise daha dogru renklere ulaşmak için sarı-macenta olarak belirlenmiştir. Teknik olarak pahalı olması yanında izleyicide uyandırdığı gerçeklik hissi ve heyecan, pek çok yeni uygulamanın

70 mm film formatı, renk canlılığı ve detaylardaki keskinlik özel bir ortamdaki gösterimle birleşince oldukça keyifli, konuyla bütünleştiğiniz bir seyir zevki oluşmuştur. Tabiki böyle bir tekniğin bilgisayar ortamından uzak olması düşünülemez. Öyle ya özellikle oyunlar sayesinde herşeyin 3. boyuta taşındığı bir ortamın bu teknikten mahrum kalması yazık olurdu. Yeni gözlükler ve hatta kasklar bu tekniğin en verimli sonuçlarını vermeye başlamıştır. Artık her iki gözünüzün önünde birer LCD ile oluşturulan resimler sayesinde, bu güne kadar hiç olmadığı kadar gerçek görüntülere ulaşmak münkün. Birde buna 3 boyutlu ses özelliklerini eklerseniz... Peki tüm bunlar yeterli mi? Bu sorunun cevabı tabii ki ‘hayır’. Evet belki görüntü anlamında oldukça iyi bir sonuca ulaştık, ancak hala bir takım gözlükler ve kasklar kullanmak zorundayız. Daha doğrusu zorundaydık. Son 5 yıldır devam eden 3 boyutlu ekran çalışmaları sonuca vardı. Artık herhangi bir ek donanıma ihtiyaç duymadan 3 boyutlu görüntüler izlememize olanak sağlayan TV’ler bigisayar ekranları ve hatta sinema perdeleri üretmeyi mümkün kılacak teknolojiler gelişmeye başlandı. Yeni hedef ise, 3B hologramlar üretmek. Hem de salonunuzun ortasında. Hatta isterseniz çevresinde dolaşıp içinden geçebileceğiz görüntüler oluşturmak. Başlarda dediğimiz gibi hayal ettiğimiz ve bunları gerçekleştirebildiğimiz sürece gelişmeler devam edecek. Biz ise bu gelişmeleri yakalayabilmek için daha çok çalışmak zorunda kalacağız.

TIPS & TRICKS

Microsoft

DirectShow® Sistemine Genel Bakış Microsoft® DirectShow®, dijital medya içeriğinden Microsoft Windows® platformunda faydalanmayı mümkün kılan bir yapıdır

irectShow®, multimedya kaynakların yürütülmesini ve yüksek kalitede kaydının yapılmasını sağlar. Zengin bir format desteği vardır. Bunlardan ASF (Advanced Systems Format), MPEG (Motion Picture Experts Group), AVI (Audio-Video Interleaved), MP3 (MPEG Audio Layer-3) ve WAV dosya formatları en önemli olanlarıdır. Multimedia İçeriğiyle Çalışmanın Bazı Zorlukları Multimedya kaynakları kısa süre içerisinde işlenmesi gereken büyük dataları içerebilir. Ses ve Video kaynaklarının kusursuz olarak senkronize olması gerekir. Data lokal dosyalardan, bilgisayar ağlarından, televizyon yayınlarından ve video kameraları gibi çok çeşitli kaynaklardan gelebilir. Data AVI, ASF, MPEG ve DV gibi çok çeşitli formatlar halinde gelebilir. DirectShow® Sisteminin Çözümü DirectShow Sistemi, yukarıda bahsi

geçen zorlukların üstesinden gelen bir yapıdır. Yani, onun ortaya çıkış sebebi Windows platformunda data transferi karmaşasından, donanım farklılıklarından ve senkronizasyon problemlerinden izole ederek, dijital medya uygulamalarının oluşturulmasını sağlar.

DirectShow’da, zengin bir format desteği vardır Bunun üstesinden gelmek için, DirectShow teknolojisi ihtiyaç durumunda DirectDraw ve DirectSound teknolojilerini kullanır. Bu teknolojiler etkili bir şekilde datayı, kullanıcının sahip olduğu ses ve video kartları aracığıyla render işlemine tabi tutar. DirectShow çeşitli kaynakları, formatları ve donanım araçlarını idare etmek için modüler bir yapıyı kullanır. Bu modüler yapı sayesinde

uygulamalar, “filtre” olarak adlandırılan farklı yazılım bileşenlerini bu modüler yapı içerisine entegre edebilir. Sistem içerisinde WDM (Windows Driver Model) tabanlı, kayıt donanım araçlarının kullanılmasını sağlayan filtreleri mevcuttur. Yukarıdaki diyagram uygulama, DirectShow bileşenleri, donanım ve yazılım bileşenleri arasındaki yapıyı gösterir. Yukarıda görüldüğü DirectShow filtreleri lokal dosya sistemleri, TV ayar ve kayıt kartları, VfW (Video for Windows) Codec (compression and decompression)leri, ekran kartları ve ses kartları gibi çok çeşitli yelpazeyle iletişime geçer. Sonuç olarak DirectShow, çok çeşitli araçların karmaşasından uygulamayı kurtarır. DirectShow ayrıca, bünyesinde bazı dosya formatları için compression ve decompression filtreleri kullanır.

ıdeo

raph

TIPS & TRICKS

Velocity’nin Doktoru Olabilirsiniz... m ölü

“Yoğun istek üzerine Velocity FAQ köşemize devam ediyoruz...”

lk sayımızdaki Velocity FAQ köşemize göstermiş olduğunuz ilgiden dolayı bu sayımızda da Velocity hakkında yararlı bilgiler vermeye devam edeceğiz.. Velocity 8.2 kullanıcısıyım. Galeride bulunan bazı kliplerin üzerinde işaretler var fakat anlamlarını bilmiyorum. Bu işaretlerin anlamı nedir?

ne kj, animasyon veya başka bir video dosyası ekleyip kaydediciye kaydetme imkanınız var. İsterseniz nasıl yapıldığını bir örnekle görelim.

lery’e sağ tıkladığınızda Create Color Bar/Pattern seçeneğinden çok çeşitli bar örneklerine ulaşıp montajda kullanma imkanınız var.

Öncelikle Gallery’de sağ tıklayıp bir Live Klip oluşturalım. Oluşturduğumuz Live Klibimizi Timeline’a yerleştirdikten sonra üzerine mevcut bir Video Klip yerleştirip Klibe video efekt verelim ve küçültelim.

Create Tone menüsünden de Test Audio sinyali oluşturabiliriz.

İşaretlerin Anlamı Beyaz Nokta

32 Bit Dosya (Alphalı, KJ)

Turuncu Nokta

Uncompress Dosya

Kırmızı Kenarlı

Kayıp Dosya

Sağ Köşede Sarı Üçgen

Kullanılan Klip

Parantez içinde numara

Klibin Kopyası

Kameramdan almış olduğum canlı bir görüntüyü üzerine KJ bindirip Velocity’e kaydetmeksizin VTR’ye çıkış almak istiyorum. Böyle bir şey mümkün müdür? Elbette mümkündür. Kullanmış olduğunuz Velocity’nizin Live Clip özelliği sayesinde canlı görüntülerinizin üzeri-

28 V ı d e o G r a p h

Velocity’de mevcut klip üzerinde ses okuma işlevini yapmanız mümkün Daha sonra Output > Live Settings’den canlı gireceğimiz video ve audio kaynakları seçelim. Seçtiğimiz kaynaktan giriş verdiğimizde Output > Go Live seçtiğimizde canlı video üzerine sistemde bulunan video dosyasını bindirmiş oluruz. Montajımın başına ve sonuna Colorbar ve Test Audio sinyali koymam gerekiyor. Velocity içerisinde mevcut mudur? Velocity programınız içerisinde gal-

Mevcut bir klip üzerine ses eklemek istiyorum. Bunu nasıl yaparım? Velocity’nin Voice Over özelliğini kullanarak mevcut klip üzerine ses ekleme imkanınız mevcut. Bunun için Timeline’a klibinizi yerleştirdikten sonra başına ve sonuna in ve out noktaları oluşturun. Daha sonra, Output > Voice Over menüsüne girelim. Buradan ses giriş ayarlarımızı yaptıktan sonra Start’ı tıklamamız yeterli olacaktır. Done’ı tıkladığımızda sesimiz videonun üzerine binecektir. Bir projede kullanmış olduğum Timeline’ı başka bir projeye çağırmak istiyorum. Nasıl yapabilirim? Yeni projeniz açıkken File > Timeline > Open Project Timeline seçiniz. Gelen

TIPS & TRICKS

menüden çağırmak istediğiniz proje dosyasını seçin. Seçim işleminden sonra sağ tarafta projeye ait olan Timeline dosyaları listelenecektir. Buradan çağırmak istediğiniz Timeline dosyasını seçtikten sonra Open demeniz yeterli olacaktır. Velocity’de tek kanal üzerinde geçiş efekti verme imkanım var mıdır? Elbette var. Bunun için File > Preferences > General menüsünden Single Track A/B Roll seçeneğini işaretlemeniz yeterli olacaktır. Bu durumda X efekt kanalı ve V2 video kanalı gizlenecek ve V1 video kanalı üzerinde giydirme mantığında efektli montaj yapma imkaniniz olur. Velocity’de bulunan kısayol tuşlarını değiştirmem mümkün müdür? Bunun için File > Preferences > General menüsünden User Defined Hotkeys menüsüne girin. Buradan mevcut kısayol tuşlarını değiştirip kendi kısayol tuşlarını oluşturabilirsiniz. Velocity sistemimi çift ekran olarak kullanıyorum. Sistemin benden başka kullanıcılarıda var ve arayüz ayarlarım devamlı değişiyor. Kendi ayarımı kaydetme imkanım var mıdır? Evet artık Velocity 8.2 ile bu mümkün. Bu sayede sistemin başına her oturduğunuzda arayüzününü tek tek ayarlamanıza gerek kalmayacak.

yükledim. Fakat optimize yapmak için video disklerimden birini seçtiğimde sistem bir uyarı veriyor ve optimize yapmıyor. Ne yapmalıyım? Sistemin bu durumda size vermiş olduğu uyarıda, video diskinizde hatalar olduğu ve bu hataların çözümü için önce DPS Disk Tool programı ile diskiniz üzerinde bulunan hataların düzeltilip daha sonra optimize yapmanız gerektiği belirtilmektedir. Bu durumda öncelikle Velocity kurulum cdnizin içinde Cool Tools klasöründe bulunan Dps Disk Tool programını sisteminize yükleyin. Bu programı aynı zamanda www.leitch.com’dan da indirme imkanınız var. Programı çalıştırdığınızda karşımıza bir uyarı mesajı gelecektir. Burada Disk Tool programını kullanmadan önce explorer.exe dahil bütün aplikasyonların kapalı olması gerektiği yazmaktadır. Onayladıktan sonra karşımıza gelen menüden Volume seçeneğinden sorunlu

Velocity tek kanal üzerinde geçiş efekti verebilme imkanı sunuyor

Önemli Uyarı Dps Disk Tool’u çalıştırdığınızda geri planda çalışan programlarınız (explorer.exe dahil) kapatılmaz ise işlenmekte olan görüntülerinizin bozulma riski vardır. Bu sebepten dolayı açıkta olan bütün programların kapatılmış olması gerekmektedir.

Velocity 8.2 kullanıcısıyım. Sistemde farkında olmadan bir ayar yaptım. Sonrasında Timeline’da video tracklerim yukarıdan aşağı doğru değilde aşağıdan yukarıya doğru sıralandı. Nasıl eski haline getirebilirim? Söylemiş olduğunuz gibi, sistemde yapmış olduğunuz bir ayar nedeniyle böyle bir değişiklik oldu. Çözümü için; File > Preferences > General menüsünden “ Display video tracks stacked upword “ seçeneğinin işaretini kaldırmanız yeterli olacaktır. Velocity 8.2 kullanıcısıyım. Timeline’da geçiş efekt kanalım ve V2 video kanalım silindi ve şu an efektli geçiş yapamıyorum. Sorun ne olabilir? Bir önceki soruda olduğu gibi, sis-

video diskinizi seçiniz. Scan yaptığıtarayacaktır.

Bunun için yapmanız gereken ayarlarımızı yaptıktan sonra üst kısımda bulunan kısayol işaretlerinden Create user seçeneğini seçip bir isim vermeniz yeterli olacaktır. Velocity’de SDI opsiyonum var. Fakat sesi SDI’dan değilde Blanced almak istiyorum. Fakat Capture menüsüne her girişimde ayarım bozuluyor ve sistem sesi otomatik olarak SDI seçiyor. Acaba bunun bir çözümü var mıdır? Bunun sebebi Capture seçeneklerinde bulunan bir ayardır. Çözümü için Capture Settings’e girdiğinizde seçeneklerden “Audio Follow Video” işaretini kaldırmanız yeterli olacaktır. Velocity’nin son versiyon Driver’ını

onarılır. Bu işlemler bittikten sonra sistem restart edilir. Sistem açıldıktan sonra video disklerinizi optimize yapmanız mümkün olur. Sorunun birden fazla diskte olması halinde hatalı disklerin hepsini Dps Disk Tool ile taramanız gerekecektir.

temde yapmış olduğunuz bir ayar bu sorunu yaşamanıza sebep oluyor. Çözümü ise çok basit; File > Preferences > General menüsünden “Single track A/B roll“ seçeneğinin işaretini kaldırmanız yeterli olacaktır.

ıdeo

raph

TIPS & TRICKS

Ne Nedir? Yayıncılık Terimleri Televizyon yayıncılığında kullanılan terimler hakkında merak ettikleriniz

1 G

enlock nedir? Piyasada kullanıldığı tabiriyle; bilgisayar ekranındaki görüntüyü video sinyalinin üzerine bindiren cihazdır. Yani overlay özelliğine sahip bir scan converter diyebiliriz. Cihazın iki adet girişi vardır.

Bir VGA ve bir de video. VGA girişine bilgisayar ekran kartının çıkışı takılır. Video girişine ise üzerine, bindirilecek video kaynağının çıkışı takılır. Genlock cihazı bilgisayar ekranındaki 0 (sıfır) Bitplane’de yer alan rengi yok ederek (çoğunlukla siyah), diğer renklerden oluşan yazı veya grafikleri, video sinyalinin üzerine bindirir. Genlock cihazının video çıkışından bu birleştirilmiş sinyal verilir. Bütün genlock cihazlarının VGA çıkışı vardır. Bu çıkıştan bilgisayar ekranına da tekrar görüntü gider. Genlock cihazlarının genelde flicker control denen bir ayarı vardır. Bu sayede bilgisayar görüntüsünün titremesi azaltılır.

30 V ı d e o G r a p h

Genlock’la ne kadar kaliteli yazılar ve logolar üretebiliriz? Genlock cihazları ile ülkemizde genel olarak SCALA isimli bir multimedia presentasyon yazılımı kullanılmaktadır. Bu yazılımla üretilen yazılar ekrana verilmektedir. Genlock temel olarak VGA sinyalinin video sinyaline çevrilmesi prensibi ile çalışır. VGA sinyali ile video sinyali birbirlerinden çok farklı sinyallerdir. Renk tipleri, çözünürlükleri ve tarama şekilleri birbirlerini tutmaz. Dolayısı ile bu çevirme işlemi genelde çok başarılı sonuçlar vermez. Renkler istendiği

Bilgisayar tabanlı KJ’lerin en büyük avantajı esneklikleridir gibi çıkmadığı gibi özellikle akan yazılarda titremeler oluşur. Bunun yanısıra bu yöntemde bölgesel transparanlık diye bir şey yoktur. Çünkü alpha bilgisi yoktur.

Avi nedir? Her avi, her bilgisayarda oynatılabilir mi? Avi bir video dosya yapısıdır. Genel olarak avi dendiği anda videonun paketlenme yapısı anlaşılır. Bize içindeki videonun nasıl olduğu konusunda hiç bir bilgi vermez. Avi dosya yapısı altında değişik formatlarda video bilgisi olabilir. Bu formatlar değişik kodlama yöntemleri ile elde edilmişlerdir. Mesela Div-x dosyaların uzantısı Avi’dir. Ama siz Div-x dosyaları her bilgisayarda oynatamazsınız. Bu formata ait Codec dediğimiz yapının bilgisayarda mutlaka yüklü olması gerekir. Demek ki “Bu dosya Avi” lafı çok da fazla bir şey ifade etmiyor, dosyanın formatını da söylemek gerekiyor. Dolayısı ile bir yere bir avi dosya gönderiyorsak, karşı tarafın bunu oynatabilmesi için mutlaka formatını bildirmeli ve Codec’i de ayrıca göndermeliyiz.

Realtime Nedir? Realtime kurgu sistemi ne demektir? Realtime kelime manası olarak gerçek zaman demektir. Video kurgu sistemlerinde kullandığımızda belirli bir süreye sahip Video’nun yine o süre zarfında oynatılabilmesi, işlenmesi olarak tanımlayabiliriz. Bu tanımın sonucu olarak realtime kurgu sistemleri video dosyalarını efektleri ile birlikte hiç beklemeden oynatabilen kurgu sistemleridir. Mesela Shadow DV Yellow sistemi, tam beş kanal DV videoyu efektleri ile

TIPS & TRICKS

birlikte hiç beklemeden oynatabilmektedir. Gerçek bir realtime kurgu sistemi aynı Shadow DV Yellow’da olduğu gibi, bu oynatma işlemini hem bilgisayar ekranında, hem de aynı anda video çıkışında yapabilmelidir. Yoksa sadece bilgisayar ekranında oynatmanın hiç bir anlamı yoktur.

DV Nedir? Her DV her bilgisayarda oynar mı? DV ile AVI’nin bağlantısı nedir? DV; Dijital Video demektir. Bir video sıkıştırma formatıdır (algoritmasıdır). Televizyonda yayınlanabilecek kalitede kabul edilir. DV formatının da kendi içinde çeşitleri vardır. Dolayısı ile her DV dosya her bilgisayarda oynamaz. Oynayacağı bilgisayarda Codec’i yüklü olmalıdır. Microsoft Firması’nın da bir DV Codec’i vardır. Bu Codec’le kodlanan DV dosyaları, her Windows PC (biraz güçlü olmalı) de oynar. DV dosyaların uzantısı genelde avidir. Yani avi dosya yapısı ile paketlenmişlerdir.

Playout sistemi nedir? Video oynatan sistem demektir. Bizim kullandığımız şekliyle digital video kliplerini oynatan ve yayına verebilen sistemlerdir. Bu sistemler depolama ünitelerinde kayıtlı bulunan belirli formatlardaki video dosyalarını peş peşe dizerek yayına verirler.

Shadow MP

Video klipleri digital ortamlarda saklandığı için, hiç bir şekilde görüntü kalitesinde bozulmalar olmaz. Görüntünün kalitesi başlangıçta ne ise, yüz defa oynatıldıktan sonra da aynıdır. Playout sistemleri düşük işletme maliyeti olan sistemlerdir. Hiç bir parça masrafı çıkarmadan yıllarca çalışırlar.

Kasetten yayınla, playout sisteminden yayın arasında ne gibi farklar var? Playout sistemleri kaset’ten yayına göre çok pratik sistemlerdir. Kasetten yayını yönetmek için birden fazla insan gerekirken, playout sistemi ile aynı ve hatta daha karmaşık bir yayını tek kişi ile yapabilirsiniz. Kaset oynatıcıları mekanik cihazlardır ve arıza verme olasılıkları çok yüksektir. Zaten periyodik değişmesi gerek parçalar dışında olmadık arızalar da verirler. Sırf periyodik parça değişiminden kaynaklanan masrafları yılda binlerce doları bulmaktadır. Buna karşılık playout sistemlerinin sadece bakım (hizmet) gideri vardır. Bu gider de, içeride bulunan teknik bir eleman sayesinde sıfıra indirilebilir. Basit bir hesap yapıldığında iki veya üç profesyonel kaset oynatıcısının bir yıllık çıkardığı masrafla bir dijital playout sistemi alabilirsiniz. Kaset’ten yapılan yayında, kasetler her oynatmada biraz daha yıpranırlar. Dolayısı ile belirli bir oynatmadan sonra kaset neredeyse kullanılmaz hale gelir. Playout sistemlerinde ise böyle bir sorun yoktur.

Shadow DV Yellow, beş kanal DV videoyu, efektleri ile birlikte kesintisiz oynatabilir Sisteme giren bir görüntü binlerce defa oynatılsa bile bozulmaz.

Bilgisayar tabanlı KJ’lerin avantajları nelerdir? Bilgisayar tabanlı KJ’lerin en büyük avantajı esneklikleridir. Elinizin altında kullanabileceğiniz yüzlerce yazı şekli vardır. Hemen her ortamda oluşturulmuş herhangi bir formattaki resimleri kullanabilirsiniz. Bir görüntü kütüphanesi edindiğinizde elnizde kullanabileceğiniz binlerce resim olabilecektir. Yüksek kaliteli akan-kayan yazılar oluşturabilir, onları transparan fonlar üzerinden akıtabilirsiniz. Bilgisayar tabanlı KJ’lerde özellikle donanım destekli üretilen yazılar çok yüksek kalitededirler.

MPEG-2 nedir? Yayında kullanabilir miyiz? MPEG-2 yayıncılar birliği tarafından kabul edilmiş bir video sıkıştırma formatıdır. TV yayıncılığının ihtiyaçları düşünülerek tasarlandığı için özellikle yayında kullanılabilir ve kullanılması

tavsiye edilir. Düşük yer kapladığı için depolaması kolaydır. Düşük bant genişlikli olmasına karşın görüntü kalitesi yüksektir.

DVD’lerdeki VOB dosyaları hangi formattadır? VOB’lerin video kısmı MPEG-2 dir. Bunun dışında koruma amaçlı bilgiler içerirler. Unutmayınız, VOB dosyaları copyright ise yasal olarak kullanabilmek için izin almalısınız.

DVD’den yayın yapılabilir mi? DVD playerdan direkt yayın tabii ki yapılabilir. Hatta VCD playerdan da yapılabilir. Ama güvenli olacağı söylenemez. Sonuç olarak optik bir ortam olduğu için her an sorun çıkarabilir. Kimse yayında sorun çıksın istemez. Yine dikkat, DVD filmleri yasal izinlerini almadan yayınlayamazsınız.

DVE nedir? Digital Video Effect demektir. Video görüntüsünün iki boyutlu ve üç boyutlu planar manüplasyonu manasına gelir. Büyütme, küçültme, ters çevirme, sağa-sola çevirme işlemleri buna girer.

Plugin nedir? Her plugin her yazılımda çalışır mı? Plugin, yazılımların fonksiyonlarını artırmak amacıyla dizayn edilmiş ufak ve bazen oldukça karmaşık yazılımcıklardır. Genel de belirli bir yazılımı içinden çalışır ve çalışmak için o yazılımın fonksiyonlarına ihtiyaç duyar. Geliştirilmiş olduğu yazılımın fonksiyonlarını geliştirir. Çok meşhurları olarak Boris FX ve Hollywood FX’i sayabiliriz.

Adobe Premiere Nedir? Adobe Premiere bir video kurgu yazılımıdır. Oldukça meşhurdur. Pek çok donanımla çalışması için pluginleri vardır. Mesela DV Storm 2 Pro Adobe Premiere ile çalışabilmektedir. En son 7.0 versiyonu vardır ve Pro olarak tanımlanmaktadır. Çok esnek olduğu için hemen herkes tarafından kullanılır.

ıdeo

raph

TIPS & TRICKS

DV Storm için Adobe Premiere Kurulumu Bir kaç adımla Adobe Premiere’de DV Storm ayarlarını yapabilirsiniz

Sisteminize DV Storm kartının tanıtımı için, satıcınızdan aldığınız bilgi doğrultusunda gereken kurulumları yapabilirsiniz. Sisteminizde, sahip olduğunuz lisanslı bir Adobe Premiere’i kullanmak istiyorsanız, önce sahip olduğunuz Adobe Premiere’i sisteminize kuruyorsunuz. Adobe Premiere’in kurulumunu takiben, DV Storm yazılımını Setup.exe dosyasına çift tıklayarak DV Storm kurulumunu yapınız ve işlem bitince bilgisayarınızı yeniden başlatınız. Şimdi DV Storm için Upgradeleri yapınız. DV Storm2 Pro’larda çıkan Driver ve Application CD’sinde (1 Adet CD), Önemli Not DVStorm ile Adobe Premiere 6.5 ve alt versiyonları için DV Storm2’nin CD’lerini (2 adet CD’den bir tanesi Driver CD’si olup, diğeri Application CD’sidir) kullanmak gereklidir.

sadece Adobe Premiere Pro için Plug-in bulunmaktadır. Bu nedenle Adobe Premiere Pro dışındaki diğer versiyonlarda bu CD’yi kullanamazsınız.

Adobe Premiere’de DV Storm Ayarlar Premiere’e normal olarak başlayarak “Canopus DV PAL – Standart 48000 Hz” preset ayarlarını yaparak “Custom” butonuna tıklayınız.

32 V ı d e o G r a p h

4 6

“New Project Settings” penceresini seçiniz, ayar penceresinin aşağıdaki gibi olduğundan emin olarak “Playback Settings” butonuna tıklayınız.

“Save” butonuna tıklayarak özel bir isim verebilir ve daha sonraki işlemlerinizde bu ayarlarınızı kullanabilirsiniz.

“Canopus Realtime DV Playback Setup” penceresinde ayarları aşağıdaki gibi oluşturunuz.

Adobe Premiere’i açtığınızda File Menüsünden Capture seçeneğine girerek, burada yer alan Edit bölümündeki Detailed Settings seçeneğinde bulunan Show Buffer Status’ü 5’e ayarlayınız. Daha sonra bilgisayarınızı yeniden başlatınız

Enable Monitor out Preview: DV ve Analog çıkışlardan önizleme yaparken filtreleri ayarlamaya imkan verir. Show Buffer Status: Premiere penceresinde buffer durumunu gösterir. Stop Playback at Frame Drop: Herhangi bir frame drop olduğu zaman Timelinedaki playbaki durdurur. Bu işaretlenmediği zaman sistemde çok fazla drop olduğu zaman gerçekzamanlı olarak playback izleme yapılamaz. Quick Transparency: Alfalı ve Picture-in-picture uygulamalarında Alfa kanalını otomatik olarak açmaya yarar. All Realtime: Adobe’de default olarak render ayarları sebebi ile DV StormRt’de rendera gerek olmayan yerleri render etmesini önleyerek premierein herşeyi gerçek zamanlı olarak yapma imkanı sağlar.

Adobe Premiere’i açtığınızda bu özel ayarla birlikte açabilirsiniz.

Yine File menüsünden Export seçeneğine gelerek burada compresser seçeneklerinden Canopus DV Pal’i seçiniz. Next butonuna tıkladığınızda gelen pencerede Canopus DV Pal seçeneğini seçiniz.

Aynı işlemi tekrar yapınız. Burada Canopus MPEG Soft Encoder’i seçerek Next butonuna tıklayınız. Burada yine aynı şekilde Canopus MPEG Soft Encoder PAL’i seçiniz.

File menüsünden capture butonuna gelerek, buradaki Device Control’de Canopus DV Device seçeneğini seçerek işleminizi bitirebilirsiniz.

TIPS & TRICKS

Velocity’nin Bilinmeyen Yönleri Velocity’nin 8 kanal motorize faderi olduğunu biliyor muydunuz?

Multikamera Edit Velocity Q non lineer bir reji gibi çalışabilir. Bunun için multikamera denen bir özelliğe sahiptir. Birden fazla kamerayla çekilmiş bir projenin her bir kaseti (en fazla 4 adet, Velocity’de 2 adet) Velocity Q sistemine aktarılır. Aktarım işlemi sırasında timecodeların tutarlı olmasına dikkat etmek gerekir. Aktarım işlemi bittikten sonra, her bir kamera kaydı Timeline’da bir kanala “in” noktaları aynı noktaya gelecek şekilde yerleştirilir. Ctrl tuşuyla beraber, tüm kanallardaki videolar seçilir ve edit menüsünden Multicam seçeneği seçilir. Bunun sonucunda yepyeni bir ekran açılacaktır. Bu ekranda dört kameranın da görüntüsü aynı anda görünür. “Boşluk” tuşuna bastığınızda dört kamerada aynı anda oynamaya başlar. Her bir kamera “1”, “2”, “3”, “4” rakamlarıyla temsil edilmektedir. Bu rakamlara basarak kamera seçimleri yapılır.

Herhangi bir noktada kararınızı değiştirirseniz sol-sağ tuşları ile geri-ileri gidebilir, değişiklikler yapabilirsiniz. İşiniz bittiği anda geçiş noktalarını Cut veya Dissolve’mu yapacağınıza karar verip, sonucu Timeline’a taşıyabilirsiniz. Recapture Bazen Velocity sisteminize, beklediğinizden daha fazla ham görüntü aktarmanız gerekebilir. Böyle disk kapasitenizin yetersiz kaldığı durumlarda, Recapture özelliği yardımınıza yetişir. Capture data rate’i düşürün. Yarıya kadar hatta daha fazla.

Velocity’nin ses miksajı için harici bir kontrolörü pek az kimse bilir Daha sonra aktarmanızı, batch capture aracılığı ile Timecode’lu yapın. Bu çok önemli, Eğer Timecode’suz capture yaparsanız, Recapture özelliği çalışmaz. Kurgunuzu bitirdikten sonra Output menüsünden recapture seçeneğini seçin. Size tüm kurgunuzu tarayıp bir recapture listesi gösterecektir. Recapture ekranındaki capture data rate’i tekrar istediğiniz ayara getirin. Ve tüm klipleri, bu sefer yüksek kalitede tekrar alın. Recapture işlemi bittiğinde kurgunuz karşınızda hazır olacaktır. Unutmayın grafiklerin, KJ’lerin ve

34 V ı d e o G r a p h

müziklerin (ayrı kullanılan) recapture’ı olmaz. EDL Import/Export Eskiden çok daha fazla kullanılan bir özellikti. Velocity EDL (Edit Decision List) import-export özelliklerine sahiptir. CMX 3400 formatında EDL girişi ve çıkışı yapılabilir. Daha çok basit kurguların (cut-dissolve) bir sistemden diğerine aktarılması için kullanılan bir yöntemdir. Velocity’de Output menüsü altında yer alır. Motorize Fader (8 kanal) Velocity’nin ses miksajı için harici bir kontrolörü olduğunu pek az kimse bilir. Bilindiği gibi Velocity’de realtime sekiz ses kanalı vardır. Komplex ses miksajlarının yapıldığı durumlarda bu sekiz kanalı aynı anda kontrol etme zorunluluğu ortaya çıkar. Bunu sağlamak için Velocity’nin, motorize fader’ları olan bir ses miksaj

TIPS & TRICKS

leride kliplerin sağ üst tarafında beliren sarı üçgen işareti, o klibin kurguda kullanıldığını gösterir. Galeride sağ klikle highlight used seçeneğini tıklarsanız, tüm kullanılmış klipler seçili hale gelir. Tekrar sağ tıklayıp, highlight reverse seçeneğini seçerseniz, kullanmadığınız tüm klipler seçilmiş olur.

kontrolörü vardır. Sekiz adet Fader’ın bulunduğu bu kontrolör aynı anda sekiz kanalı birden kontrol eder ve ses miksajı yapar. Motorize Fader’lar yardımıyla, dinleme sırasında ses miksajını rahatlıkla gözlemleyebilirsiniz. Multiple Timeline Velocity File menüsü altında, Timeline bölümünde “new bin” diye bir seçeneğe sahiptir. Bu seçeneği tıkladığınızda yepyeni bir Timeline açılır. Bu Timeline, tamamen farklı bir Timeline gibi davranır ve projenizi parçalamanız gerektiğinde çok faydalıdır.

Galeride Kullanılmış Kliplerin Bulunması Bazı projelerde, bir çok galeride bir çok klip vardır ve bu kliplerin hangilerinin kurguda kullanılıp, hangilerinin kullanılmadığını bilmek isteyebilirsiniz. Bazen kullanmadığınız klipleri silmek için bile buna ihtiyaç duyarsınız. Ga-

Kliplerin Üzerindeki İşaretler Velocity galerisinde ve Timeline’nında klipler üzerindeki bazı ufak işaretler çok şey ifade eder. Timeline’da klip üzerindeki S işareti, o klibe sync’li bir audio olduğunu gösterir. L işareti ise, bu klibin bir grubun parçası olduğunu simgeler.

Velocity’de kullanılan Match Frame oldukça güzel bir özelliktir

tinin üzerine veya boşluğun üzerine getirin. Süreler anında sol altta gözükecektir. Bunun yanında Timeline In-Out koyarak, In-Out işaretleri arasındaki süreyi de görebilirsiniz. Bu süre Timeline’ın sağ altındadır. Match Frame Velocity kullanıcıları pek kullanmazlar ama, match frame oldukça güzel bir özellik. Şöyle bir seneryo çizelim.

Klibin sağ üstündeki sarı yuvarlak nokta bu klibin uncompressed bir klip olduğunu gösterir.

Galeride yüzlerce klip var ve kurgunuz da epey karmaşık. İzleme yaparken bir klipten, bir kaç parça bir şey daha kullanmanız gerekse ne yapacaksınız? Bir kaç şey yapabilirsiniz, ama en kolaylarından biri match frame kullanmak.

Yuvarlak beyaz nokta ise, bu klibin alpha kanalı olduğunu belirtir. Simin sonundaki “_” işareti klibin recapture edilmiş bir klip olduğunun göstergesidir.

Oynatıcı kafayı o klibin üzerine getirin. Klibi seçin ve toolbardaki match frame butonuna tıklayın. O klip hemen galeriden bulunur ve trimmer’a yüklenir.

Timeline’da Süre Bilgileri Kurgu sırasında sık sık süre bilgilerine ihtiyaç duyulur. Bu klip kaç saniye, bu geçiş kaç saniye, kurgunun süresi kaç saniye gibi. Velocity bu bilgiler için süper bir arabirime sahiptir. Mouse imlecini neyin üzerine getirirseniz, onun süresini Timeline’ın sol altında görürsünüz. Mesela klibin üzerine veya geçiş efek-

Shadow Blaze Sisteminde DPS Velocity’nin bir üst versiyonu olan Quatrus donanımı kullanılmaktadır

ıdeo

raph

TIPS & TRICKS

Dijital Efekt Profesyonelden çok daha önce dijital efekti duyan, bazı temel kavramları öğrenmiş veya öğrenmek isteyen kişilere yönelik açıklamalı bilgiler M. Kaddaﬁ Türk mail@kaddaﬁ.com

u bölümümüzde sizlere, temel olarak özel efekt yapımı sırasındaki aşamalardan bahsedip, dönem dönem bunların yapısı ve işleyişleri ile ilgili bilgiler sunacağız. Bu sayımızda sizlere, özel efektin dijital bölümünde yer alan birleştirme (compositing) konusunda bazı temel bilgileri aktarmaya çalışacağım. Kullanacağımız terimler, genel özellikler içerdiği için, birçok yazılımda bulunmaktadır, Komutlarda farklılıklar olabilir, fakat içerik paralellik göstermektedir. Dijital bir efekt hazırlanırken, en çok kullanılan tekniklerden

biri de compositing’dir. Burada amaç farklı kaynaklardan meydana gelen materyallarin(Layer), mantıksal bir ortamda konuya ve isteğe uygun bir biçimde birleştirilmesidir. Bu işleme, eski bir tabirle fotomontaj da denebilir, fakat burada söz konusu olan fotoğraftan çok movie

(hareketli resim) ve sanal görüntülerdir. Kaynak Bitmap: Birçok farklı kaynaktan oluşabilir. Bunların başında resim formatları (tga, tiff, jpg, rla, png, bmp, gif vb.), farklı programlar ile hazırlanmış, taranmış, çekilmiş her türlü resim kullanılabilir. Vektörel Grafikler: Bunlar genelde vektörel tabanlı programlar ile hazırlanmış, belirli bir nokta sayısından oluşmayan, yani istediğiniz kadar büyütebileceğiniz dosyalardır. (eps, ai bunların başlıcalarıdır.) Movie: Bunlar hareketli görüntülerdir. Kamera ile çekilmiş görüntüler, herhangi bir 3D animasyon programı ile hazırlanmış görüntüler, bir plugin veya özel bir program ile hazırlanmış hareketli görüntüler olabilir. Bunlar belirli video formatında olabileceği gibi (mov, avi, mpg vb.) sırayla dizilmiş numaralı karelerden de oluşabilir (sequence). Ya da bazı sistemlerin kullandığı özel bir Codec’te de olabilir.

36 V ı d e o G r a p h

Efektler plugins olarak da eklenebilir. Bu yüzden çok fazla efekt mevcuttur. Efektlerin temel olanları ise şunlardır;

Not

Compositing’in Temel Öğeleri Kaynak materyal (layer) Efektler (Adjust, stylize, dve, distort, time, translation vb.) Maskeler (Polygon, daire, dikdörtgen, serbest el vb.) Compositing araçları (merge, key,) Matematiksel fonksiyonlar (tracking, stablizer, expression vb.)

Background: Compositing yazılımlarının hemen hemen hepsinde bulunur. Programın yeteneğine göre değişik etkiler verilebilir (degrade vb.) Efektler

Text: Programların içinde bulunan text araçları sayesinde, konunuza uygun Text’ler hazırlayabilirsiniz. Programın yeteneğine göre texte farklı özellikler tanımlayabilirsiniz.

Bazı özel matematiksel komutlar da kaynak olabilir. Bunlar belirli bir formülle sanal görüntüler oluşturur. Clouds, mandelbrot, noise gibi. Bu yukarıda geçen kaynaklar dahil, birçoğu (bazı resim ve video formatları hariç) içerisinde alpha (Mate veya dekupe) bilgisi barındırabilir. Bazı formatlarda ise daha detaylı compositing bilgisi içeren veriler de bulunur (z-buffer, object ID, Normals)

Adjust: Bu efektler görüntü üzerindeki parametrelerin değiştirilmesinde kullanılır. Işık, renk ayarları, renk ba-

TIPS & TRICKS

lansı, color curves gibi resmin ışık ve renk parametrelerinin değiştirilmesinde kullanılır. Stylize: Bu efektler ise görüntünün pixelleri üzerinde bir takım değişiklikler yaparak resmin niteliğini değiştirir. Emboss, pastel, grain, mosaic, solarize vb. Dve: Görüntüyü bir levha şeklinde 3 boyutlu olarak hareketlendirir. Büyütme, küçültme x,y,z ekranında çevirme ve ekranın belirli bir noktasına taşıma işlemi yapar. Distort: Bu efektler ise görüntünün deforme edilmesi için kullanılır. Displace, wave, twist vs.

Time: Zamanı hızlandırmak, yavaşlatmak, ters okumak, dondurmak ve hertürlü işlem için kullanılır. Translation: Geçiş efektleri olarak da adlandırılır. İki veya daha çok görüntü arasında geçiş yapmak için kullanılır. Maskeler En önemli fonksiyonlardan biridir. Temel işlevi belirli bir bölge üzerinde işlem yapmaktır. Görüntüye olabileceği gibi bir efekte de uygulanabilir. Başlıca kullanım alanları; görüntüde istenmeyen bölgelerin atılması, hareketi dekupe çıkartma, kısmi efekt uygulanması, soft geçişler vs. Maske ile bir bölümü tanımlamak için değişik metodlar kullanılabilir. Polygon: Vektör bir çizgi (path) kullanarak istenilen bölge seçilir.

Daire: Daire formunda seçmek için kullanılır. Daire elipse de dönüştürülebilir. Dikdörtgen: Dikdörtgen seçmek için kullanılır. Oranları değiştirilebilir. Serbest El: Tanımlayacağımız bölge, mouse yardımı ile serbest olarak seçilir. Compositing Araçları Merge: Compositing’in temel unsurudur. İki görüntüyü birleştirmek için kullanılır. Bazı programlarda bu tool

ayrıca bulunmamaktadır. Çalışma alanına yerleştirilen görüntüler (layerlar) otomatik olarak merge işleminden geçer. İki görüntünün birleşmesi sırasında bir alt ve bir üst layer bulunmaktadır (background-foreground). Bunların birleştirilmesi sırasında büyüklük açı ve pozisyonu gibi temel unsurları ayarlanabilir. Ayrıca iki görüntünün birleşme şeklinin nasıl olacağı da ayarlanabilir. (Normal, screen, lighting darken, color vb.) Birleşme şekli üstteki layerdan alttakine doğru ayarlanır. Örneğin; normal bir görüntü üzerine bir ışık bindirmesi yapabiliriz. Işık layerimizin lighting modunda olması gerekir. Key Kısaca bir resimdeki herhangi bir rengi transparan hale getirip başka bir resim ile değiştirilmesidir. Sinema filmlerinden, TV kanallarına kadar birçok yerde kullanılır. Gerçek görüntünün üzerinde sanal mekanlar hazırlanmasında oldukça sık kullanılır. Kullanımı sırasında referans bir renk seçilmesi gerekmektedir. Genelde mavi ve yeşil kullanılır. Rengin çok büyük bir önemi yoktur, önemli olan fondaki rengin

objeler uzerinde bulunmamasıdır. Key işleminden sonra renk düzenlemeleri ile görüntülerin birbirine uyumu daha da iyileştirilebilir. Matematiksel Fonksiyonlar Tracking: Bu araç hareketli resimlerdeki belirli bir bölgenin, bilgisayar tarafından tanıması ve takip etmesi işlevini yapar. Bu özellik değişik amaçlar için kullanılabilir. Örneğin; görüntüde hareket eden bir levhanın (plaka, reklam panosu vb.) içindeki resim değiştirilebilir. Sizin değiştirmek için kullanacağınız resmi levhaya kilitler, böylece resminiz levha ile birlikte otomatik olarak hareket eder. Tracking işleminde bilgisayarın işlemi düzgün yapabilmesi için, belirgin bir takip dokusu gerekmektedir. Bunun için bazen track noktaları kullanmak gerekir. Eğer kullanamıyorsak, o zaman resmin belirgin bir bölümü (keskin köşe ve objeler olabilir) takip dokusu için kullanılabilir. Stablizer: Bu araç kamera çekimi sıra-

sında sallanan ve açısı bozulan kamera hareketlerini düzenler. Filmdeki bir bölgeyi kilitler ve o bölgeyi bir noktada tutmaya çalışır. Bu işlemi resmin açısı içinde yapar. Böylelikle çekim sırasında, istenmeyen sallantıları ortadan kaldırmayı sağlamış olur. Expression: Temel olarak programlama mantığına benzer. Matematiksel işlemler tanımlanabilir. Compositing işlemi sırasında bazı mantıksal bağlar kurmanızı da sağlar. Örneğin ekrandaki bir layer’ı ekranda rastgele hareket ettirmek istiyorsunuz. Bunu manuel olarak yapabilirsiniz, fakat daha gerçekçi ve güzel görünmesini istiyorsanız, expression kullanarak bu işlemi formüle edip görüntünüzü ekranın içinde, süre sınırı olmaksızın rastgele hareketini sağlayabilirsiniz. Ya da ekranın bir layerin pozisyon bilgisini renk bilgisine bağlayabilir, hareketi sırasında renginin otomatik olarak değişimini görebilirsiniz. Sizlere compositing konusunda bazı temel bilgiler vermeye çalıştım. Tabii ki compositing çok daha fazla ayrıntı ve teknik bilgi içermektedir. Programın komutları ve araçları bilmek bazen yeterli olmayabilir. Önemli olan, bu araçları nerede nasıl kullanılacağını hissetmektir. Bazen çok basit bir araçla mükemmel etkiler alınabilir. Bu yüzden, pratik oldukça önem kazanmaktadır. Sizlere bir sonraki sayıda compositing’in çalışma aşamaları, örnek bir compositing çalışması ile ilgili bilgiler vermeye çalışacağım. Sağlıcakla kalın.

ıdeo

raph

TEKNOLOJİ

MPEG ve İnternet Yayıncılığı

Burak DAĞDEVİREN C.Eng., MSBE, MIEEE

MPEG ne demektir? Baş harﬂeri neleri temsil eder? Eminim bu soruyu burada yazmamız bile bazı çevreleri harekete geçirecektir

lkemizde de bir yayın organı olarak kullanılmaya başlanan internet, beraberinde farklı kitlelere de ulaşımı ucuz ve mümkün kılıyor. Interactivity’nin önem kazandığı çağımızda, elbette internete de büyük bir görev düşüyor. Bu görev, medya içerikleri, sentetik ses, hareketli ve detay içeren materyallerin, internet adı altında web-siteleri aracılığı ile yayınlanması. Bu işlevi yerine getirebilecek birçok marka, birçok model kodlayıcı bulunabilmekte. Kaliteleri ise genelde, kodlayıcı için ödenen bedel ile doğru orantılı. Ülkemizde bu sistemlerin satış ve uygulaması birçok firma tarafından yapılmakta. Dikkatle baktığımda, satış mühendisliği bağlamında büyük boşluklar olduğunu da gördüm. Türkiye, “kutu” hareketinin çok yaygın olduğu ticaret yöntemini fazlasıyla benimsemiş bir ülke. Yayıncılık sektöründe toplam sistem satışı, kutu satışının çok altında. Kutu satmak, beraberinde bilgisizliği de getirmekte. Broşürler üretici firma tarafından hazırlanmış, temsilci firma tarafından aynen Türkçe’ye tercüme edilmiş olarak, kullanıcılara sunulmakta. Malesef, sunulan teknik değerleri sorgulayabilecek kapasitede olan müşteri sayısı da Türkiye‘de çok az. Bu da beraberinde teknik satış ekiplerinin de bil-

38 V ı d e o G r a p h

İnternet farklı kitlelerede ulaşımı ucuz ve mümkün kılıyor

gisizliklerinin devamına imkan tanıyor. Isim yapmış bazı firmaların çalışanlarına çok basit bir soru sorduğumda, cevap alamadığımı gördüm. Soru ise MPEG ne demektir? Baş harfleri neleri temsil eder? Eminim bu soruyu burada yazmamız bile bazı çevreleri harekete geçirip, cevabı internette aramalarına yol açacaktır. Bir ev kullanıcısı için aşağıdaki harcamalardan biri geçerlidir Dialup bağlantı için (56 kbps) > 10 milyondan başlayan aylık ödeme + TT 0801 hat ödemesi Kablonet bağlantı için (64 kpbs – 512 kbps) > 43 milyondan aylık ödeme + Kablo Modem ücreti ADSL bağlantı için (128/32kbps-2048/ 512kbps) > 60 Milyondan başlayan aylık ödeme + ADSL Modem ücreti ISDN bağlantı için (128kbps-2Mbps) > 300 USD‘ye yakın ISDN modem ücreti + 0801 yada TT erişim ücreti (Dialup şeklinde kontör bazında çalışır)

TEKNOLOJİ

Bir televizyon kanalı mevcut yayınını internete taşımak istediğinde elbetteki kalite aramaktadır. Bu nedenle MPEG 2’yi tercih eder

MPEG 4 uygulamalarında gördüğüm, konunun esasen uygulama bazında MPEG 2 ile karıştırılması. MPEG 2 ne ve hangi amaç için geliştirilmiş? MPEG 4 hangi amaç için? Günümüzde artık kodlayıcı ve kod çözücülerin nasıl çalıştığını öğrenmeye çalışmak kullanıcılara para kazandırmamakta. Kullanıcı için önemli olan uygulamanın, kurumları için efektifliği. Satıcı için önemli olan ise teknik bilgi, uzmanlık ile doğru sistem analizi yaparak MPEG 4’ün her kurum için doğru cihazlarla doğru uygulanabilmesini belirli bir bütçe içerisinde yapmayı başarmaktır. Fakat bu uzmanlık konusunda da üretici firma yardıma koşarak, farklı uygulamalar için farklı model kodlayıcılar üretip satıcıyı teknik tembelliğe teşfik etmekte. MPEG gerektiren bir uygulamamız var ise önce uygulamanın tanımını herkesin anlayabileceği açıklıkta yazılı olarak yapabilmek önemli.

Herhangi bir sistem dizaynı ilk olarak kağıt üzerinde teknik tanımlar ve gereksinimlerle başlar. Devamında aşina olduğumuz teknik şartname çıkartılabilir. MPEG 2, internet ortamında daha çok, uzaktan eğitim konularında faydalı olacak bir tekniktir. Sebebi, kameradan 1-3 m uzaklıkta, beyaz tahtaya yazı yazan bir eğitmenin yazacağı harfler ve sayılar, kullanıcı tarafından rahatça okunması gerektiğidir.

MPEG 2 internet uygulamalarında mükemmel sonuç veriyor MPEG 4 ile eğitimin karşı tarafa MPEG 2 kadar temiz ulaşamayacağı da kesin. Fakat bu detayın internet üzerinden yayını büyük bant genişlikleri gereksinimini de beraberinde getirerek, uyduinternet bağlantılarının da popülerliliğini artırmakta.

MPEG 2 uzaktan eğitim konularında faydalı olacak bir tekniktir

Bir televizyon kanalı, mevcut yayınını, internete taşımak istediğinde elbette kalite ister. Fakat gözlerimizin alışık olduğu broadcast kalitesini internete taşımak bizler için altından kalkılabilecek bir maliyet dahilinde fakat izleyici için zor ve masraflı olacaktır. Bu nedenle kurum, yayınını internet‘e taşımadan önce kalite anlamında MPEG 2‘yi tercih edebilir. Bu durumda yayınlarını Türkiye‘de en iyimser yaklaşımla 100 kişiden 1’i izleyebilecek. MPEG 2 internet uygulamalarında da

Öncelikle “yayıncı” olarak herhangi bir medya için doğru kodlama algoritmasını seçmemiz önemli

ıdeo

raph

TEKNOLOJİ

ki kullanıcıların bağlantı hızlarını da göz önüne alırsak, 32 kbps en doğru seçim olacaktır. Nedeni ise, 56 kbps bir modem ile bağlanan bir kullanıcının esas bağlantı hızı 44 kpbs civarında olacak. Bu durumda 32 kpbs‘lik bir stream rahatlıkla izlenirken, diğer yandan kullanıcı internette “surf” yapmaya devam edebilir. Sebebi, 44-32=12 kbps’lik bir boş bant genişliği kendi kullanımına kalıyor. 32 kpbs‘lik bir yayının kalitesi tartışılabilir. Günümüzde birçok TV kanalı, internet yayınlarını bu veri hızında yapmakta. Hiç yapılmamasından, çok kaliteli olmasa da, yapılmasının daha mantıklı olduğunu düşünebiliriz.

Yayıncılık cihazları anlamında artık, yeni kavramlar da mevcut

elbette mükemmel sonuç verir. Fakat sitenize gelerek materyali izleyecek kullanıcıların evlerinde veya iş yerlerinde en az 1Mbit bağlantı olduğunu var sayarsak! Türkiye‘de internete bağlanmanın son zamanlara kadar maliyetli bir iş olduğunu unutmayalım. Internet kullanıcılarının çoğunluğunun evlerden erişim yaptığını var sayabiliriz. Bu durumda, bağlantılarının da yine çoğunlukta Dial-up olacağını ve 56 Kbps hızın biz ”yayıncılar” için bir sınırlayıcı unsur oluşturacağını göre-

biliriz. “Streaming” değimi, internet üzerinden MPEG 4 kullanılarak, hareketli görüntü ve sesin kullanılcılara normalinden çok daha az veri hızlarında aktarımını ifade ediyor. Diğer MPEG sistemlerinde de olduğu gibi MPEG 4 kodlayıcıları içeresinde çeşitli parametreler yer alıyor. Bu parametrelerin doğru ayarlanması yayınımızın yada göndermek istediğimiz diğer görüntü ve sesin karşı tarafa en anlaşılır şekilde ulaşması için önemli. Daha önce belirttiğim gibi Türkiye‘de

Yayıncılık cihazları anlamında artık, yeni kavramlar da mevcut. JVC Professional, ürettiği ProDV Camcorder ve VTR sistemlerine MPEG 4 kodlayıcı ekleyerek, teknolojinin kullanımında yeni bir sayfa açtı. Elbette, MPEG 4 sadece internet sitesinde yayın yapmak için kullanılmakta olan bir teknoloji değil. Çok farklı ve çeşitli kullanım alanları mevcut. JVC, veri sıkıştırma tekniğinde diğer firmaların önünde olup, MPEG sisteminin yaratıcıları arasında olan bir üretici. MPEG kullanım lisansı veren bir üretici olarak, bu bilgi ve tecrübesini de mevcut ürün yelpazesinde kullanmaya başlamıştır. Sonuç, ilginç denebilecek uygulamalar.

Kamera Akülerinde Lithium-Ion Teknolojisi L

ithium Ion aküler pil teknolojisinin şu an için geldiği son noktadır. NiCad ve NiMH akülere göre daha fazla kapasiteli olmakla beraber, daha az yer kaplarlar ve daha hafiftirler. Memory effect özellikleri kesinlikle yoktur. Bazı üreticiler NiMH akülerinde aynı özellikte olduğunu söyleseler de, işin doğrusu NiMH akülerin de haftada en az bir kere tamamen boşaltılması gerektiğidir.

40 V ı d e o G r a p h

Ortalama bir akü 200-400 arası şarj tuttuğuna göre, Li-Ion teknolojisine geçmek ve NiMH akülere daha fazla yatırım yapmamak uygun olacaktır. Memory Effect Tekrar şarj olabilen akülerde, akü tamamen boşalmadan şarj edilirse, bir süre sonra akü, en kısa şarj süresini hatırlamakta ve bu süreden daha uzun süre şarj olamamaktadır. Bu da akünün

kullanım süresini azaltmakta, dolayısı ile tekrar şarj sayısını arttırmakta ve akünün ömrü kısalmaktadır.

Kamera aküleri

TEKNOLOJİ

İnternet Bağlantınızı Hızlandırın

DSL (Asymmetric Digital Subscriber Line), telefon hizmeti için hazırlanmış olan bakır tel altyapısını kullanrak, aynı hat üzerinden, aynı anda yüksek hızda veri, ses ve görüntü iletimini sağlayan bir iletişim teknolojisidir. ADSL’in yine telefon hatlarını kullanan dial-up modem teknolojisinden farkı, standart modemlerin aksine telefon görüşmesi için kullanılan band genişliğini kullanmayıp daha yüksek frekanslardaki band genişliklerini kullanmasıdır. ADSL, adından da anlaşılabileceği gibi asimetrik bir iletişim teknolojisidir, yani verinin geliş (download) ve gidiş (upload) hızları birbirinden farklıdır. Mesela Türk Telekom’un sağladığı en düşük ADSL hız paketinde geliş hızı

128 kb/sn iken, gidiş hızı 32kb/sn’dir. Bu teknoloji, internet kullanımı için geliştirilmiş bir teknoloji olduğundan, mevcut veri hızı genelde İnternet kullanıcısının ihtiyacı olan geliş hızına daha büyük pay verilmek suretiyle paylaştırılmıştır. Böylece eldeki band genişligi daha verimli kullanılır.

ADSL Nasıl Çalışır? ADSL modemler dijital kodlama tekniğini kullanarak standart telefon hatlarını %99 verimle kullanır. Telefon görüşmelerinizi yaparken ya da faks çekerken kullanılan frekans aralığı 0

ADSL’in farkı, yüksek frekanslardaki band genişliğini kullanmasıdır KHz ile 4 KHz arasında değişir. Ancak data iletimi için 4 KHz ile 1100 KHz aralığını kullanır. Farklı frekans aralıkları kullanıldığı için internet’e bağlı iken aynı anda telefon görüşmeleri de yapılabilmektedir.

ADSL Uygulamaları Nelerdir? WAN, Intranet İstediğiniz an video hizmeti Video konferans Tele iş (Telecommuting) Tele tıp TV ve ses yayınları (Broadcast audio & TV) - Web TV İnteraktif şebeke oyunları (Interactive

Tele eğitim (Tele learning) Online alışveriş (Online shopping) - CD Mağazası - Moda Mağazası - Video Mağazası vb.

ADSL Kullanıcısı Olmak İçin Hangi Donanımlara Sahip Olmak Gerekir? ADSL Modem ve Splitter (ayırıcı) edinmek yeterlidir. ADSL’in Avantajları Nelerdir? Ses ve data ayrı kanallardan gittiği için bağlantı kesintiye uğramadan, her zaman yüksek hızda, kesintisiz internet erişimi sağlaması, Tek telefon hattı üzerinden aynı anda internet ve ses/faks özelliği Donanım ve kurulum maliyetlerinin düşük olması, Geniş ve efektif bant kullanım olanağı, Bağlanamama veya hattan düşme gibi sorunlar yaşanmaması, Mevcut altyapıyı kullanıyor olması nedeni ile alternatif internet ve data erişim seçeneklerine göre kullanım maliyetinin oldukça düşük olması, Herhangi bir enerji kesintisinde telefon hizmetinin aksamadan devam etmesi, Telefon hattını asla meşgul etmemesi vb.

network games)

ıdeo

raph

TEKNOLOJİ

Video Konferans ve Getirdikleri Video konferans ile karşılıklı döküman alışverişi ve sunum yapmak mümkün

ideo konferans görüntülü iletişimin günümüzde en yaygın kullanılan biçimidir ve özellikle kurumsal gereksinimlere yanıt verir yapıdadır. Video konferans ile aradaki uzaklıktan bağımsız olarak kişiler ve gruplar birbirleriyle sesli ve görüntülü iletişim kurabilmektedirler. Bunun yanısıra, karşılıklı döküman alışverişi ve sunum yapmak da mümkün olabilmektedir. Video konferans dijital bir teknoloji olduğundan veri transferi için görece yüksek kapasiteli hatlara ihtiyaç duyar. Varolan ve ses taşımada kullanılan analog telefon hatları bu iş için yetersiz kalmaktadır. Bu amaçla ISDN olarak adlandırılan özel telefon hatları kullanılmaktadır. ISDN hatlar kendi içlerinde 2 kategoriye ayrılır: PRI ve BRI. Toplam 30 fiziki hat ve 1 kontrol hattından oluşan, aynı anda 2 mbps hızında veri taşıyabilen hatlar teknik terminolojide PRI olarak adlandırılır ve esas olarak kurumsal gereksinimlere yanıt vermek üzere tasarlanmıştır. Türk Telekom anılan hatları PA adıyla Özel Bevreler Departmanı aracılığıyla

Video konferansla karşı tarafa veri aktara bilirsiniz

42 V ı d e o G r a p h

Kemal BAYRAMOĞLU TESAŞ Procurement Channel Sales Manager

pazarlamaktadır. BRI ise özellikle ev kullanımı için tasarlanmış dijital hatların teknik adıdır. PRI hattı oluşturan 30 fiziki hattan ikisinin bir arada kullanılmasıyla oluşturulmuştur ve kapasitesi her biri 64 kbps üzerinden toplam 128 kbps olarak belirlenmiştir. Video konferans için en az 128 kbps kapasiteli bir BRI hattı gereklidir. Bu band genişliğinde karşı tarafa saniyede 15 kare (fps) hızında görüntü iletmek ve almak mümkündür. Kullanılan en yeni sıkıştırma algoritmaları ve transfer protokolleri aracılığı ile normal televizyon kalitesinde görüntü iletmek

Video Konferans pek çok uygulamayı da beraberinde getiriyor için gereken minimum band genişliği 320 kbps seviyelerine çekilebilmiştir. Dolayısyla, toplam 3 BRI hattı alarak sağlıklı ve tatmin edici bir video konferans iletişimi kurmak mümkündür. DVD kalitesinde görüntü iletişimi için 1 PRI hatta ihtiyaç duyulmaktadır. Band genişliğini büyük ölçüde video konferans çihazınızı hangi amaçlarla kullanmak istediğiniz belirleyecektir. Karşı tarafa bir reklam veya tanıtım filmi gibi çok hareketli görüntüler içeren veri aktarmak istediğnizde minimum band genişliği 768 kbps civarında olacaktır. Aynı medyayı DVD kalitesinde (600 satır ve üzeri çözünürlük) aktarmak isterseniz 2 mbps kapasitesinde

Ürün özellikleri Polycom SP Viewstation Desteklenen protokoller: H.320, H.323, H.263, H.261 Bağlantı hızı: 128 veya 384 kbps ISDN 768 kbps IP Resim özellkikleri: 30 fps tam ekran 320 kbps bağlantı hızında. 15 fps tam ekran 128 kbps bağlantı hızında Video girişi: S-video veya kompozit Video Çıkışı: S-video veya kompozit Kulaklık çıkışı, Mikrofon çıkışı PowerPoint sunum senkronizasyonu Sese duyarlı dahili kamera 16 - 64 kbps arasında ses kodeklerini destekler. Gürültü ve yankı önleme Noktadan noktaya bağlantı PiP

bir band genişliği düşünmelisiniz. Alternatif olarak, görüntü iletiminde IP hatlarını da kullanabilirsiniz. Bu uygulama özellikle kurum içi intranet uygulamalarında önem kazanıyor. Özellikle eğitimin önem kazandığı sektörlerde faaliyet gösteren firmalar bu yolla eğitim maliyetlerini önemli ölçülerde düşürebilirler. Video konferans pek çok uygulamayı beraberinde getiriyor. Video konferans aracılığı ile uzaktan tıbbi konsültasyon, uzaktan ameliyat, uzaktan tasarım, uzaktan eğitim, interaktif kapalı devre yayıncılık gibi pek çok özelleşmiş uygulama eş zamanlı ve çoklu katılımcı ile yapılabilmekte. Video konferans noktadan noktaya kurulabileceği gibi, çok noktalı konerans köprüleri de kurulabilir.

TEKNOLOJİ

Arşiv Sistemi Kurgu, arşiv, yayın otomasyon üçlemesinde, Computorium tarafından geliştirilen sistemler, dijital ortamın tüm kolaylıklarını sizlerin hizmetine sunuyor.

rşiv görüntülerinizi artık kaset ortamından kurtarıp dijital ortamlarda daha güvenli bir şekilde saklayabileceksiniz. Arşiv formatlarını frame ve bayt seviyelerini ayarlayarak kendi kütüphanenizi kendiniz oluşturabilirsiniz. Arşivinizde sakladığınız dosyalara istediğiniz anda ulaşabilme imkanı sağlayan Shadow Archive sistemi anahtar kelimelerle archive sisteminize hakimiyet kurmanızı sağlayacaktır. Oldukça geniş bir kütüphane araştırma bilgisine sahip olan Metus, yayın kaydınızın içinde arşivlediğiniz kliplerinize saat, tarih veya keyword bilgileri girerek ulaşabilirsiniz. Arşivlediğiniz görüntülerin güvenliği raid “0”, “1”, “0+1” ve “5” seçenekleriyle sizlerin bütçe, güvenlik ve hız hassasiyetleriniz dikkate alınarak farklı seçeneklerde uygulama imkanı bulmuştur. Terebaytlar seviyesinde hazırlanan IDE ve SCSII disk seçenekleri yine sizin arşiv kapasitenizin büyüklüğüne göre artırılıp azaltılabilir bir seviyede olup diskleriniz doldukça sisteme yeni disklerin entegrasyonu oldukça kolay bir şekilde gerçekleştirilip kullanıma ha-

Arşivinizdeki dosyalara anında ulaşabilirsiniz

zır hale getirilebilmektedir. Windows Media Player 9 ve avi formatlarında da arşiv imkanı sağlayan bu sistem özellikle medya takipçisi ajanslar için oldukça kullanışlı bir ortam oluşturmaktadır. Müşterileri tarafından arzu edilen kalitede ve arzu edilen formatlarda arşiv çözümleri sunulabilmektedir. Arşiv sisteminizde maliyet zaman analizi yaparak görüntülerinizi DVD ortamında saklama olanağına da sahip olabileceksiniz. İsterseniz arşivinizi hem yayın kalitesinde hemde RTÜK arşivine uygun olabilecek daha düşük bant genişliklerinde arşivleyebilir ve istenildiği anda ikisinden de yararlanıla bilinir. Metus üzerinden dosyalarınızı

Edius 2.0 yazılımı ile MPEG 2 klipleriniz realtime olarak edit edilebilir istediğiniz şekilde gruplamanız sizin dosyalarınıza daha kolay ulaşmanızı sağlayarak vakit kaybettirmeyecektir. Arşiv dosyalarınız video editing için daha sonra gerektiğinde gigabit ethernet ağı üzerinden çok hızlı bir şekilde çağırılarak tekrar edit edilme olanağı sağlamaktadır. Özellikle MPEG 2 dosyaları yüksek kalitede arşiv edilmiş olan dosyalar olduğundan özellikle Canopus Edius 2.0 yazılımı ile bu dosyalar tekrar realtime olarak edit edilebilmekte ve yayın için farklı dizaynlarda kullanılabilmektedirler. Kurgu arşiv ve yayın

Dijital platformun zevkli dünyası

otomasyonlarında özellikle MPEG 2 formatı yayıncıların işini kolaylaştırmakta bütün yayın dijital ortama taşınmış olmaktadır. MPEG 2 formatı kurgudan başlayarak arşiv sisteminde kendini göstermekte ve son olarak Shadow MP playout sistemi yayın akışını istediğiniz playliste göre devam edebilmektedir. Burada sizlerinde gördüğü gibi tam bir otomasyon hakim olmakta ve dijital platformun zevkli dünyası kendini bir daha hissettirmektedir. Arşiv sistemimiz bu omurganın yayın sonrası kolaylığını bizlere hissettirmekte ve raflardaki kaset çılgınlığına artık bir son vermektedir. Bir örnek vermek gerekirse günlük ortalama 3 saatlik bir yayınımızı ve görüntü kapasitesini arşivlediğimizi düşünelim. Ortalama 10Mbit seviyesinde 720 X 576 pixel görüntü ile 1 terebaytlık bir disk kapasitesi için sizlere ortalama olarak 250 saatlik bir arşiv imkanı tanıyacaktır. Bu da ortalama 3 aylık bir yayınınızın depolandığı anlamına gelecektir. Kullanacağınızın disklerini 200 GB seviyelerinde tutarsak bu da sizlere toplam 5 adet IDE diske mal olacaktır. 3 aylık yayınınız 5 adet IDE disk içinde.

ıdeo

raph

TEKNOLOJİ

DVCAM Nedir? DVCAM, daha iyi görüntü ve ses performansı ile üst düzey yayın kalitesinde dahi kullanılabilen geliştirilmiş bir formattır

nce DV vardı. DV formatının tüketici pazarında beğeni görmesi ve dijital olmasının yanı sıra ekonomik bir format olması teknoloji üreticilerini “Acaba Profesyonel kullanıcılar için de benzeri bir format bulabilir miyiz?” düşüncesine yöneltti. Ve DV’den farklı, tamamen profesyonellere yönelik formatlar üretildi. SONY’nin formatı DVCAM oldu. DVCAM formatı dünyaca yaygın DV formatının Profesyonel uzantısıdır. Mükemmel sıkıştırma algoritması ile üstün resim kalitesi, yüksek multi-jenerasyon performansı ve CD kalitesinde üstün dijital ses performansı sunar. “Profesyonel DVCAM” ile “Consumer DV” arasında ki farklar? Dışarıdan bakıldığında sanki aynı gibi görünürler fakat Consumer DV formatı amatör kullanımı olan el tipi kameralar için geliştirilmiştir. DVCAM daha iyi görüntü ve ses performansı ile üst düzey yayın kalitesinde dahi kullanılabilen geliştirilmiş bir formattır. DVCAM formatı DV’ye göre daha sağlamdır ve kasetlerinde çok daha az bozulmaya (dropout) rastlanır. DVCAM formatında kaset üzerindeki

ses kaydı video kaydına kilitlenir. Bu sayede kurgu esnasında herhangi bir kayma söz konusu olmaz. Belki de en önemli fark “time code” bilgisinin DVCAM formatında çok daha güvenilir ve sorunsuz olmasıdır. Sakın karıştırmayın! DVCAM serisi ürünler “DSR-” önkodu ile başlar. DV olanlar ise “DCR-“ önkodu ile başlar.

4:2:2 / 4:2:0 / 4:1:1 Örnekleme Bir video formatı için örnekleme oranı genellikle parlaklık sinyalinin (Y), diğer iki renk farkı sinyaline (R-Y ve R-B) gore oranlaması olarak belirtilir.

4:2:2 Broadcast kaliteyi, 4:2:0 ve 4:1:1 Profesyonel kaliteyi gösterir Mesela 4:2:2 örneklemede her 4 parlaklık sinyaline karşılık ikişer renk farkı sinyali kullanılır. 4:2:2 ile örneklenmiş sinyallerin renk çözünürlüğü 4:2:0 ve 4: 2:1 sinyallere gore iki katıdır.

Ülkemizde ve Avrupa’da kullanılmakta olan PAL sisteminde yatay kroma çözünürlüğü daha etkili olduğu için PAL standartlarında 4:2:0 sinyaller 4:1:1’e gore daha başarılı sonuçlar verirler. 4:2:0’ın 4:1:1’e gore bir diğer avantajı ise MPEG 4:2:2 olarak standartlaşan yayın çıkışı esnasında ortaya çıkar: 4:2:0 + 4:2:2 => 4:2:0 4:1:1 + 4:2:2 => 4:1:1 Sonuç yine PAL sisteminde daha başarılı olan 4:2:0 kullanmanın avantajını ortaya koyar.

Bu durum özellikle Chroma Key ve Multi-Level işlem yapan Post Prodüksiyon işlerinde önem kazanır. 4:2:2 formatı Dijital Betacam gibi Yüksek Broadcast standartlarındaki formatlarda kullanılır. 4:2:0 ve 4:1:1 sinyallerinde renk çözünürlüğü aynı olmakla beraber 4:2: 0’da her dört parlaklık sinyaline karşın bir satırda 2 R-Y sinyali bulunurken, ardaşık satırda 2 R-B sinyali bulunur. 4:

44 V ı d e o G r a p h

1:1’de ise her dört parlaklık sinyaline karşın her satırda birer R-Y ve R-B sinyali bulunur. Bu durum 4:2:2 sinyallere gore, 4:2:0’da %50 dikey kroma çözünürlüğü, 4:2:1’de ise %50 yatay kroma çözünürlüğü demektir.

Şekil 1. 4:2:2, 4:1:1 ve 4:2:0 formatlarda kroma örnekleme karşılaştırması.

SEKTÖREL

Eurovision İstanbul 2004 Geçen sene kavuştuğumuz hasreti, bu sene ev sahipliği yaparak kutluyoruz

003 yılında Sertap Erener, Demir Demirkan ile ortak bestelediği Everyway That I Can adlı şarkıyla Letonya’nın Riga şehrindeki 48. Eurovision Şarkı Yarışması’nda birinci gelerek, senelerdir beklediğimiz haklı bir gururu bize tattırdı. Bunun sonucu olarak da 2004 Eurovision Şarkı Yarışması, TRT tarafından Türkiye’de yapılıyor. Eurovision ile ilgili TRT yetkililerinden aldığımız bilgiye göre, bu yıl 49’ncusu gerçekleşecek olan Eurovision Şarkı Yarışması Avrupa finali 3-15 Mayıs 2004 tarihleri arasında İstanbul Abdi İpekçi Spor Salonu’nda yapılacak. 36 ülkenin aktif olarak katılacağı yarışma, katılan ülkelerin sayısının geçtiğimiz yıllara göre çok olması sebebiyle iki aşamalı olarak yapılacak. Bu uygulama Eurovision Şarkı Yarışması’nda ilk defa uygulanıyor. Buna göre geçen yıl ilk 10’a giren ülkeler ile EBU’nun (Avrupa Yayın Birliği) kurucularından ve katılım payı yüksek olan (İngiltere, İspanya, Almanya, Fransa) 4 ülke, doğrudan finale katılacak. Diğer 22 ülke ise, önce 12 Mayıs 2004

tarihinde yapılacak olan yarı finalde yarışacak. Yarı Final sonunda 10 ülke finale katılmaya hak kazanacak. Final ise 24 ükenin katılımıyla 15 Mayıs’ta gerçekleştirilecek. Yine ilk defa olarak bu yıl oylama, bütün ülkelerde televoting sistemi ile yapılacak. Oylamada, eskiden olduğu gibi ülkeler kendi yarışmacılarına oy veremeyecek. Eurovision Şarkı Yarışması’na katılacak 36 ülkenin temsilcileri, geçtiğimiz ay İstanbul’da biraraya geldi. Türkiye’nin ev sahipliği yaptığı toplantıda, Abdi İpekçi Arena’da gerçekleştirilecek Eurovision Yarı Final ve Final gecesi için yapılan hazırlıklarla ilgili, yabancı delegelere bilgi verildi. Toplantının son günü Eurovision sunucuları Meltem Cumbul ve Korhan Abay’ın da katıldığı kur’a çekilişiyle yarı final ve final gecesinde, ülkelerin hangi sırayla yarışacakları belirlendi. kura sonucuna göre Türkiye, final gecesi 22’nci sırada yarışacak. Kriterleri EBU (Europe Broadcasting Union) tarafından belirlenen yarışmanın prodüksiyon hizmetleri TRT tarafından yapılacak. Bu kapsamda yapılacak organizasyonda TRT Kurum içi ve dışından yerli ve yabancı yaklaşık olarak 800 kişi hizmet verecektir.

Aynı Gökkubbe Altında

Türkiye’ye 2003 yılında Eurovision birinciliğini getiren Sertab Erener ve Ekibi

Farklı medeniyetlerin, kültürlerin, dinlerin, buluştuğu sular ülkesi Türkiye’den yola çıkılarak tasarlanan dekor. Biri ana kubbe olmak üzere 3 kubbe ve podyumdan oluşturulmakta-

ıdeo

raph

SEKTÖREL

49.Eurovision Şarkı Yarışmasında Ülkemizi Athena Grubu Temsil Edecek

Eurovision’un Tarihçesi

Sahne Dekoru

dır. Soyutlanarak tasarlanan kubbeler üzerlerine düşürülen ışık ve efektlerle şarkılarda oluşturulmak istenilen ortama göre renk ve ses değişecektir. Zeminde yer alan 3 kubbenin yansıması ile oluşan elips podyumlar aşağı yukarı hareket edecektir ve üzerlerindeki ekranlara yine değişken görüntüler verilebilecektir. For Real’e Tam Not For Real, pek çok müzik otoritesinden tam not aldı. Athena’nın bestelediği üç şarkı arasından halk oylarının büyük çoğunluğunu alarak birinci seçilen “For Real”e müzik otoriteleri tam not verdi. Geçen yıl Türkiye’ye Every Way That I Can ile birincilik kazandıran Demir Demirkan da parçayı çok beğendi. Oylama sırasında TRT Stüdyolarında bulunan Demirkan şunları söyledi : “For Real iyi bir şarkı. Athena da çok iyi bir grup. Kesin birinci olurlar diyemem ama ortalamanın üzerinde başarı kazanacakları kesin. Şarkının ve görselliğin üzerinde biraz daha oynanabilir. Çünkü yarışmada görsel şov çok önemli” Büyük usta Kayahan ise, “Çok güzel bir şarkı, başarı getirir mi şimdiden bilemeyiz ama Athena’nın şarkıları arasında en çok “For Real”i beğendim.” Müzik adamlarımızdan Melih Kibar ve Ali Kocatepe de şarkıyı başarılı bulduklarını belirttiler ve Athena’ya başarılar dilediler.

46 V ı d e o G r a p h

Eurovision Song Contest, Avrupa Yayın Birliği (EBU)’nin her yıl Avrupa ülkeleri arasında düzenlediği dünyanın en ünlü ve uzun soluklu şarkı yarışmasıdır. 1956’da başlayan Eurovision macerası, San Remo Şarkı Festivali’nde doğdu. 24 Mayıs 1956’da İsviçre’nin Lugano kentindeki Kursaal Theatre’da gerçekleştirilen ilk gecede Hollanda, İsviçre, Belçika, Almanya, Fransa, Lüksemburg ve İtalya yarıştılar. Bugüne değin İrlanda tam 7 kez birinci olarak yarışmaya en çok ev sahipliği yapan ülke oldu. EBU’nun tahminine göre Eurovision, her yıl ortalama 400 ile 600 milyon izleyici

“Seninle Bir Dakika” Eurovision’da yarışan ilk şarkımız oldu. tarafından izlenmekte ve bu sayı her yıl giderek artmaktadır. Ülkelerin çoğu Eurovision’a göndermek üzere her yıl ulusal yarışma düzenliyor ve şarkının belirlenmesi için halk oylamasına başvuruyor. Buna karşın bazı ülkeler doğrudan sanatçıyı seçerek beste siparişi vermeyi tercih ediyor. Televote, 1997’de ilk kez uygulamaya konulan ve 2003 yılından itibaren de yarışmaya katılan tüm ülkeler için zorunluluğu olan bir kural. 2004’ten itibaren yarışma 2 aşamalı gerçekleşecek.

Türkiye’nin Eurovision Tarihi Türkiye Eurovision’a ilk defa 1975

Eurovision sunucularından Meltem CUMBUL

yılında büyük bir merak ve heyecanla katıldı. Elemeler aylarca sürmüş televizyon günlerce yarışan şarkıları dinletmişti. Nihayetinde Semiha Yankı’nın seslendirdiği “Seninle Bir Dakika” Eurovision’da yarışan ilk şarkımız oldu. 1976 ve 1977’den sonra Türkiye 1978’de ikinci defa katıldı. 1979’da son anda yarışmadan çekilen Türkiye 1994’de de relegasyon nedeniyle yarışma dışı kalırken diğer bütün yıllarda Eurovision’da yarıştı. 1986’da “Klips ve Onlar” grubunun Halley parçasıyla 9.luk başarısından sonra nihayet 1997’de bir Levent Çoker bestesi olan ve Şebnem Paker’in seslendirdiği Dinle ile 3.lük zaferini elde ettik. TRT, 2003 yılında radikal bir karar alarak Sertab Erener’e yarışması için teklif götürdü. Erener, Demir Demirkan ile ortak bestelediği “Everyway That I Can” adlı şarkıyla Letonya’nın Riga şehrindeki 48. Eurovision Şarkı Yarışması’nda birinci gelerek, Türkiye’nin bu konudaki makus talihini yenmesini sağladı. Bu haber EUROVISION 2004 ile ilgili Web Sitelerinden derlenmiştir. http://www.trt.net.tr/eurovision http://www.eurovision.tv/ebu/micro_ index.htm

MAGAZİN

Sorular

Fotoğraﬂar

Televizyon yayınları sinemada olduğu gibi birbirinden bağımsız 24 ayrı kareden değil de, içiçe girmiş 50 (Pal) veya 60 (Ntsc) kareden (field) oluşmaktadır. Televizyonculuk sektöründeki animatöründen, sistem mühendisine kadar herkesin işini zorlaştıran bu sistemin ortaya çıkış sebebi ne olabilir?

Gözleriniz bağlı durumda. Önünüzdeki masada 10 adet madeni para var. Bunların yarısı yazı yarısı tura yüzü üste gelecek şekilde karışık olarak duruyorlar. Paralara dokunarak yazı mı yoksa tura mı oldukla-

Her gün 3 metre yukarı zıplayan ve gece 2 metre aşağıya kayan bir kurbağa 30 metrelik bir kuyudan ne kadar sürede kurtulur.

Aylin’in babasının 5 kızı var. Bunların isimleri doğum sıralarına göre Birgül, Şengül, Ayşegül ve Songül. En küçük kızın ismi nedir?

1 3

2 4

Not: Cevaplar bir sonraki sayıda ve www.computorium.com’da yayınlanacaktır. Videograph Dergisi 1. Sayısındaki Soruların Cevapları 1) 241 GByte, 2) 1800 km, 3) :), 4) Taksi şoförü yayaymış

Temel İdris’e Havasını Atıyormuş... -Haçan benim büyük dedem Rus harbinde ruslara karşı savaştı… Dedem Çanakkale harbinde İnciluzlere karşı savaştı…. Babam ise Kurtuluş Savaşı’nda

Yunanlılara karşı savaştı. - İdris atılmış hemen; Ula demiş, haçan senin de ne geçimsuz sulalen var imiş!

İlginç Gerçekler

İlginç Olaylar

İnsan vücudundaki en güçlü kas dildir. Ortalama olarak insanlar ölümden korktuklarından daha çok örümceklerden korkarlar. Bir insanın gözleri açık olarak hapşırması imkansızdır. Bir insanın şampanya mantarı çarparak ölme ihtimali zehirli bir yılan tarafından sokularak ölmesinden daha yüksektir. Dünyada zıplayamayan tek hayvan ﬁllerdir. Tüm kutup ayıları solaktır. Kafası kesilmiş bir hamamböceği açlıktan ölmeden önce 9 gün yaşayabilir. Bir timsah dilini çıkartamaz.

Testi Su Yolunda Kırılır Dünya dişle kamyon çekme ve dişle çivi eğme şampiyonunun, bir metal boruyu eğmek isterken çenesi çıktı. 40 yaşındaki şampiyon Zdenek Chobot, Slovakya’nın Senec kentinde bir dakikada 10 çivi eğerek Guiness Rekorlar Kitabı’na 4. kez girmek için rekor girişimine başladı. Çivileri eğen Chobot’un çenesi, metal bir tüpü eğmeye çalışırken ihanet etti ve çene çıktı.

Kaynak: Anonim

Madeni Eşya Yiyen Kız İran’da, korkusunu bastırmak ve sıkıntılarından kurtulmak için madeni nesneleri yiyen genç kızın karnından ameliyatla yarım kilogram ağırlığında metal parçalar çıkarıldı. 17 yaşındaki genç kızın karnından çıkarılan madeni nesnelerin arasında jilet ve çiviler de bulundu.

ıdeo

raph

Sektörden Web Siteleri Broadcast Sektörü

JVC http://www.jvcpro.co.uk

PINNACLE http://www.pinnaclesys.com

ALIAS http://www.alias.com

CANON http://www.canon-europe.com

DISCREET http://www.discreet.com

MATROX http://www.matrox.com

CIS TV http://www.cistv.com/cis/index.htm

LEITCH http://www.leitch.com

CANOPUS DEUTSCHLAND http://www.canopusgmbh.de

CANOPUS TÜRKİYE http://www.canopus.com.tr

Okuyucu Mektupları Derginizi beğenerek okudum. Dijital kurgu alanına yeni giren biri olduğum için sektördeki yeni gelişmeleri takip etmeye çalısıyorum. Çalıstığım kanal, montaj alanlarında kısmen dijital kurgu kullanıyor. Ancak daha çok Mac tabanlı ürünlerle çalısmaktayız. Nedeni ise, sanırım Macinstosh’un bu alana daha önce girmesi ve ucuzlugu. Videograph Dergisi’nde de bu alanla ilgili gelişmelerin duyurulması talebimdir. Ayrıca, sanırım sitenizde yer alıyor, bir broadcast eğitimi verilebilir mi? (Mesela, kullanılan kimi terimler, bazı açıklamalar). Bu bilgi ihtiyacı da sanırım benim bu alanla yeni tanışmamdan kaynaklanıyor olabilir. GÜROL YÜKSEL

Broadcast Yayınları BROADCASTERINFO http://www.broadcasterinfo.net

DIGITAL PRODUCER http://www.digitalproducer.com

IBC NEWS http://www.ibcnews.com

DIGITAL VIDEO EDITING http://www.digitalvideoediting.com

TVB EUROPE http://www.tvbeurope.com

GOVERNMENT VIDEO http://www.governmentvideo.com

Online Alışveriş Siteleri

Öncelikle olumlu görüşlerinize çok teşekkür ederiz. İlerleyen sayılarda okuyucularımızdan gelen istek ve öneriler ışığında değişiklikler yapacağız. Web sitemiz büyük bir hızla hazırlanıyor. Bittiğinde tüm beklentilerinizi karşılayacak bir web sitesi olacak.

Merhaba, öncelikle iyi günler ve iyi çalışmalar diliyorum... Kısaca kendimi tanıtacak olursam 9 Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sahne ve Görüntü Sanatları Bölümü Fotoğraf Ana Sanat Dalı Bölümü son sınıf öğrencisiyim... Sizlerden isteğim, hazırlamış olduğunuz ve içerisinde sektörün iç dinamiklerini her boyutuyla gösteren Videograph dergisine ücretsiz abone olabilmektir. Dileğim yerine gelirse çok mutlu olurum. ARDA CANEL Abonelik işlemleriniz hemen başlatılmıştır.

NE ALSAK http://www.nealsak.com

IDěEFIXE http://www.ideeﬁxe.com

BIGGSHOP http://www.sanalmagaza.com.tr/biggshop

HEPSİ BURADA http://www.hepsiburada.com

SAHİBİNDEN http://www.sahibinden.com

WEBDEN AL http://www.webdenal.com

Ben de bir velocity editörü olarak kendimi daha da geliştirmek azmindeyim. Açıkçası böyle güzel bir çalışma en kısa sürede arşivlerimizdeki müstesna yerini almalı. Ücretsiz abonelik hizmetiniz için sizi ayrıca tebrik ediyorum. İsmail SALCI Düşünceleriniz için çok teşekkür ederiz. Okuyucularımızdan gelen görüşlerden güç alıyoruz.