Radius 4 oppg nn

Dahl • Dalby • Nohr

N

Radius

Radius legg til rette for at elevane skal utvikle god talforståing og opparbeide seg gode grunnleggjande dugleikar i matematikkfaget.

Radius har derfor fokus på at elevane:

• utviklar formålstenlege og fleksible reknestrategiar i dei fire reknemåtane • oppdagar og nyttiggjer seg viktige matematiske samanhengar • løyser utforskande og samansette oppgåver • samarbeider, reflekterer og kommuniserer om oppgåver Radius gir i praksis:

• tydelege mål for kvart kapittel • oppstartsoppgåver for refleksjon og klassesamtale • differensierte øvingssider til kvart tema • problemløysingsoppgåver på alle trinn • visuell støtte til oppgåvene

4 OPPGÅVEBOK

MATEMATIKK FOR BARNETRINNET

MATEMATIKK FOR BARNETRINNET

Komponentane i Radius 1, 2, 3 og 4:

DAHL•DALBY•NOHR

• Grunnbok A og B • Differensiert oppgåvebok • Lærarens bok A og B • Radius digital med tavlebok: radius.cdu.no

Radius følgjer dei reviderte læreplanane for Kunnskapsløftet 2013 i faget matematikk, og dekkjer alle måla frå 1. til 7. trinn.

I S B N 978-82-02-40462-8

ISBN 978-82-02-40462-8

9

788202 404628 www.cdu.no

NYNORSK

4

OPPGÅVEBOK

Hanne Hafnor Dahl • Hanne Marken Dalby • May–Else Nohr

Matematikk for barnetrinnet

4

OPPGÅVEBOK

Nynorsk

Liam

Ingrid

Filip

Sofia

Emil

Tuva

© CAPPELEN DAMM AS, 2016 Føresegnene i åndsverklova gjeld for materialet i denne publikasjonen. Utan særskild avtale med Cappelen Damm AS er all eksemplarframstilling og tilgjengeleggjering berre tillate så langt det har heimel i lov eller avtale med Kopinor, interesseorgan for rettshavarar til åndsverk. Bruk som er i strid med lov eller avtale, kan føre til erstatningsansvar og inndraging, og kan straffast med bøter eller fengsel.

Forfattarane har fått støtte frå Det faglitterære fond.

Radius følgjer dei reviderte læreplanane av 2013 for Kunnskapsløftet i faget matematikk, dekkjer alle måla i læreplanane og er laga til bruk på barnetrinnet i grunnskulen.

Illustratør: Eivind Gulliksen Omslagsdesign: Tank Omslagsillustrasjon: Eivind Gulliksen Grafisk formgiving: Cappelen Damm Ombrekking: PrePress Arnvid Moholt Forlagsredaktør: Guro Marie Jørgensen Trykk og ferdiggjering: Livonia Print SIA, Latvia 2016 Utgåve 1 Opplag 1 ISBN 978-82-02-40462-8 www.radius.cdu.no www.cdu.no

Til dykk heime

Velkommen til Radius!

Radius har som mål at barnet ditt skal utvikle ein heilskapleg matematisk kompetanse som inkluderer: •• ei god omgrepsforståing •• utvikle fleksible reknestrategiar •• resonnere og kommunisere •• løyse samansette matematiske problem Radius Oppgåvebok følgjer dei same temaa som i Radius Grunnbok. Oppgåveboka inneheld, akkurat som Grunnboka, differensierte oppgåver, høvesvis Øve 1 og Øve 2. Oppgåvene i Øve 2 har same tema som oppgåvene i Øve 1, men større utfordringar. Oppgåvene i Øve 1 og Øve 2 finn du på sider med ramme. Oppgåveboka inneheld òg oppgåver som ikkje er differensierte.

Desse står på sider utan ramme.

Oppgåvene i oppgåveboka eignar seg godt som lekser.

Lykke til!

Hanne Hafnor Dahl Hanne Marken Dalby May-Else Nohr

Velkommen til Radius

3

Innhald Kapittel 1 Hugsar du?

Tiarvenner. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Rekne om tiarar. . . . . . . . . . . . . . . 10 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Lineær modell i addisjon og subtraksjon. . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Grublisar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Delingsdivisjon og målingsdivisjon. . . . . . . . . . . . . . 44 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Multiplikasjon med tiarar og hundrarar. . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Dele opp multiplikasjonsstykke. . . 48 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Tekstoppgåver med blokker. . . . . 50 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Grublisar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

Kapittel 2 Tal 20

Kapittel 4 Brøk 54

Tusenar, hundrarar, tiarar og einarar. . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Titalssystemet . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Verdien til sifra . . . . . . . . . . . . . . . 24 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Addere og subtrahere med 1, 10, 100 eller 1000 . . . . . . . . . . . . 26 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Addisjon med oppstilling . . . . . . . 28 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Subtraksjon med oppstilling. . . . . 30 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Negative tal. . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Grublisar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Teljar og nemnar. . . . . . . . . . . . . . 54 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Ein heil til saman. . . . . . . . . . . . . . 58 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Likeverdige brøkar. . . . . . . . . . . . . 62 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Samanlikne brøkar . . . . . . . . . . . . 64 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Brøk som del av ei mengd . . . . . . 68 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 Grublisar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

Kapittel 3 Multiplikasjon og divisjon

6

36

1-, 2-, 3-, 4-, 5- og 10-gongen . . . . 36 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 6- og 7-gongen . . . . . . . . . . . . . . . 38 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 8- og 9-gongen. . . . . . . . . . . . . . . 40 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Samanhengen mellom multiplikasjon og divisjon . . . . . 42 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

4 Innhald

Kapittel 5 Geometri 72 Sirkel, sylinder og kule. . . . . . . . . . 72 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 Prisme og pyramidar. . . . . . . . . . . 74 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Volum. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Rutenett og kart . . . . . . . . . . . . . . 78 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 Koordinatsystem. . . . . . . . . . . . . . 80 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 Spegelsymmetri. . . . . . . . . . . . . . . 82 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Parallellforskyving. . . . . . . . . . . . . 84 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 Grublisar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

Kapittel 6 Problemløysing 88 Teikne ein modell . . . . . . . . . . . . . 88 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 Sortere innhaldet i tekstar . . . . . . 90 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Fleirstegsoppgåver . . . . . . . . . . . . 92 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 Fleirvalsoppgåver . . . . . . . . . . . . . 94 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94

Kapittel 7 Måling av lengder

96

Millimeter, centimeter, meter og kilometer. . . . . . . . . . . 96 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 Ømgjering mellom meter og centimeter. . . . . . . . . . . . . . 100 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Omgjering mellom kilometer og meter. . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 Grublisar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104

Kapittel 8 Måling av masse, volum og tid 106 Gram, hektogram og kilogram. . 106 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 Liter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 Liter og desiliter. . . . . . . . . . . . . . . 112 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 Tid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 Tida i løpet av døgnet. . . . . . . . . . 118 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 Rekne med timar og minutt. . . . . 120 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 Grublisar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122

Kapittel 9 Desimaltal og måling

124

Tidelar og hundredelar. . . . . . . . . 124

Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 Desimaltal og måling av volum. . . 126 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126 Desimaltal og måling av lengder. . 130 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 Desimaltal og måling av masse. . 132 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 Desimaltal og prisar . . . . . . . . . . . 134 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 Grublisar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138

Kapittel 10 Mønster og algebra

140

Likskapsteiknet og likningar. . . . 140 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140 Talfølgjer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 Figurtal og tabellar. . . . . . . . . . . 144 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144 Grublisar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146

Kapittel 11 Statistikk 148 Lese av og lage tabell. . . . . . . . . 148 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 Lese av og lage søylediagram . . 150 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 Tabell og diagram i rekneark. . . . 154 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154

Kapittel 12 Tal og rekning

156

Addisjon og subtraksjon. . . . . . . 156 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156 Multiplikasjon . . . . . . . . . . . . . . . 158 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158 Divisjon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160 Algebra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162 Brøk og desimaltal . . . . . . . . . . . 164 Øve 1–2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 Grublisar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166

Innhald 5

Kapittel 1

Hugsar du?

Tiarvenner Øve 1 1.1

Skriv tiarvennen som manglar. Skriv tala som manglar.

7 ____

____

____

7 + _____ = 10

1 ____

_____ + 2 = 10

____

____

10 = _____ + _____ 1.2

1.3

6

2 ____

5 ____

10 = _____ + _____

Rekn ut.

10 - 2 = _____

10 - 3 = _____

10 - 6 = _____

20 - 2 = _____

20 - 3 = _____

30 - 6 = _____

30 - 2 = _____

40 - 3 = _____

70 - 6 = _____

Skriv talet som manglar.

7 + _____ = 10

41 + _____ = 50

_____ + 6 = 10

_____ + 49 = 50

Kapittel 1

Hugsar du?

1.4

1.5

1.6

Rekn ut.

7 + 3 = _____

4 + 6 = _____

70 + 30 = _____

40 + 60 = _____

700 + 300 = _____

400 + 600 = _____

Rekn ut. Legg saman tiarvennene først.

8 + 2 + 4 = _____

38 + 7 + 2 = _____

9 + 1 + 9 = _____

14 + 5 + 6 = _____

23 + 7 + 5 = _____

46 + 7 + 4 = _____

Liam har 70 kroner. Tuva har 8 kroner mindre enn Liam.

Kor mange kroner har Tuva?

_____

Liam Tuva

_____

?

_____ - _____ = _____ 1.7

Svar:

_____ kroner

Ingrid har 60 kroner. Filip har 40 kroner meir enn Ingrid.

Kor mange kroner har Filip?

Ingrid

_____

Filip

_____

_____

_____ + _____ = _____

Svar:

_____ kroner

Tiarvenner 7

Øve 2 1.8

1.9

Skriv talet som manglar.

10 = 5 + _____

_____ + 9 = 10

10 - 1 = _____

10 = _____ + 6

0 + _____ = 10

10 - 4 = _____

10 = 3 + _____

4 + _____ = 10

10 - 2 = _____

10 = _____ + 8

_____ + 7 = 10

10 - 7 = _____

100

____

Skriv talet som manglar.

100 60

____ 1.10

1.11

8

70

____

20

80

Rekn ut.

7 + 3 = _____

4 + 6 = _____

2 + 8 = _____

17 + 3 = _____

14 + 6 = _____

12 + 8 = _____

37 + 3 = _____

44 + 6 = _____

52 + 8 = _____

57 + 3 = _____

64 + 6 = _____

72 + 8 = _____

Rekn ut.

10 - 2 - 3 = _____

20 - 3 - 1 = _____

10 - 1 - 5 = _____

30 - 4 - 5 = _____

10 - 4 - 1 = _____

50 - 5 - 5 = _____

Kapittel 1

Hugsar du?

1.12

Legg saman eit tal med raud farge og eit tal med blå farge, og gjer ferdig addisjonsstykka under.

54

13

92 25 86

6

31 7

65

78

1

3

9

7

49

2

8

4

5

5

Hugs at det skal vere lik verdi på begge sidene av likskapsteiknet!

1.13

60 = _____ + _____

100 = _____ + _____

40 = _____ + _____

50 = _____ + _____

80 = _____ + _____

30 = _____ + _____

20 = _____ + _____

10 = _____ + _____

90 = _____ + _____

70 = _____ + _____

Sofia og Emil samlar på viskelêr. Sofia har 100 viskelêr.

Emil har 82 viskelêr.

Kor mange fleire viskelêr har Sofia enn Emil?

Sofia Emil

_____

_____ _____ _____ = _____

?

Svar:

_____ viskelêr

Tiarvenner 9

Rekne om tiarar Øve 1 1.14 2.11

Legg til 10. Skriv tala.

Start

+ 10

3

1.15

_____

+ 100

420

1.17

10

+ 10

_____

+ 10

_____

+ 10

_____

+ 10

_____

+ 10

_____

_____

Legg til 100. Skriv tala.

Start

1.16

+ 10

+ 100

_____

+ 100

_____

+ 100

_____

+ 100

_____

_____

Rekn ut.

30 + 10 = _____

44 + 20 = _____

67 + 30 = _____

30 + 9 = _____

44 + 19 = _____

67 + 29 = _____

38 + 20 = _____

42 + 30 = _____

53 + 20 = _____

38 + 19 = _____

42 + 29 = _____

53 + 19 = _____

Rekn ut.

300 + 100 = _____

415 + 200 = _____

300 + 99 = _____

415 + 199 = _____

235 + 300 = _____

575 + 400 = _____

235 + 299 = _____

575 + 399 = _____

Kapittel 1

Hugsar du?

1.18

Trekk frå 10.

4 ____ ____ ____ ____ 103 ____ 113 ____ ____ ____ ____ ____ 4 ____ ____ ____ ____ ____ 935 ____ ____ ____ ____ ____ 1.19

Sjå på tallinja. Rekn ut.

- 20 +1

- 100 Start

46 66 _____

1.20

1.21

+1

Start

175 275 _____

66 - 20 = _____

275 - 100 = _____

66 - 19 = _____

275 - 99 = _____

Rekn ut.

70 - 30 = _____

65 - 20 = _____

82 - 30 = _____

70 - 29 = _____

65 - 19 = _____

82 - 29 = _____

60 - 30 = _____

57 - 30 = _____

93 - 30 = _____

60 - 29 = _____

57 - 29 = _____

93 - 28 = _____

Rekn ut.

600 - 200 = _____

750 - 100 = _____

600 - 199 = _____

750 - 99 = _____

Rekne om tiarar 11

Øve 2 1.22

Finn mønsteret. Gjer ferdig talfølgja.

7 ____ 17 ____ 27 ____ ____ 4 ____ ____ ____ ____ ____ ____ 178 ____ 188 ____ 198 ____ ____ 4 ____ ____ ____ ____ ____ ____ 1.23

1.24

1.25

Rekn ut.

57 + 20 = _____

235 + 20 = _____

348 + 30 = _____

57 + 19 = _____

235 + 19 = _____

348 + 28 = _____

Rekn ut.

338 + 100 = _____

445 + 400 = _____

338 + 99 = _____

445 + 399 = _____

695 + 200 = _____

708 + 200 = _____

695 + 198 = _____

708 + 198 = _____

Det er 450 sete i kinosalen på Radius kino. Då filmen «Talmonsteret» begynte, var det 198 ledige sete.

Kor mange personar såg filmen?

_____ _____

12

Kapittel 1

Hugsar du?

?

Svar:

_____ personar

1.26

1.27

1.28

Skriv talet som er 10 meir, og talet som er 10 mindre.

72 ____ ____ ____

51 ____ ____ ____

67 ____ ____ ____

125 ____ ____ ____

____ 278 ____ ____

____ 342 ____ ____

Rekn ut.

68 - 10 = _____

152 - 20 = _____

68 - 9 = _____

152 - 18 = _____

152 - 100 = _____

758 - 200 = _____

152 - 99 = _____

758 - 199 = _____

Klasse 4A har planta solsikkefrø.

Solsikka til Emil er blitt 3 meter høg.

Solsikka til Sofia er blitt 297 centimeter høg.

Kor mange centimeter høgare er solsikka til Emil enn solsikka til Sofia?

_____

_____ = _____

Svar: _____ centimeter Solsikka til Tuva er blitt 134 centimeter høg.

Solsikka til Liam er blitt 98 centimeter høgare enn solsikka til Tuva. Kor mange centimeter høg er solsikka til Liam?

_____

_____ = _____

Svar: _____ centimeter

Rekne om tiarar 13

Lineær modell i addisjon og subtraksjon Øve 1 1.29 2.11

Rekn ut. + 20

+ 4

+ 1

Start

56 + 25

56

76 80 _____

+ 30

+ 2

+ 4

Start

48 + 36 1.30

48

78 80

Rekn ut.

____ + 30

____ +3 ____

54

54 + 33 = _____

+ 20

+ 20 59

Hugsar du?

____

62 + 27 = _____ ____

+5 ____

59 + 25 = _____ Kapittel 1

+7

62

____

14

_____

+ 30 42

+6 ____

42 + 36 = _____

1.31

Sjå på tallinja. Rekn ut.

-3

- 20

-2 -2

- 30

Start

25 _____

45

Start

30 32 _____

45 - 23 = _____ 1.32

1.33

62

62 - 34 = _____

Rekn ut.

97 - 7 = _____

75 - 5 = _____

28 - 8 = _____

83 - 3 = _____

67 - 7 = _____

41 - 1 = _____

35 - 5 = _____

44 - 4 = _____

66 - 6 = _____

Rekn ut.

____ - 20

____ -3 ____

75

75 - 23 = _____

- 20

56

____

62

62 - 21 = _____

____ - 20

-1

____ -7 ____

56 - 27 = _____

- 20 43

-4 ____

43 - 24 = _____

Lineær modell i addisjon og subtraksjon 15

Øve 2 1.34

1.35

1.36

Kva for eit tal er 10 meir enn 35?

_____

Kva for eit tal er 40 meir enn 62?

_____

Kva for eit tal er 70 meir enn 19?

_____

Kva for eit tal er 30 mindre enn 78?

_____

Kva for eit tal er 50 mindre enn 105?

_____

Skriv talet som manglar.

85 + _____ = 95

32 = 12 + _____

75 = 50 + _____

_____ + 20 = 92

45 = _____ + 25

135 = 15 + _____

_____ + 30 = 65

67 = 50 + _____

292 = 22 + _____

Rekn ut. Legg først til tiarane, så einarane.

66 + 22 = 66 + 20 + 2 = _____ 44 + 13 = 44 + 10 + 3 = _____

Eg tenkjer at eg hoppar framover på tallinja, først tiarane og så einarane.

57 + 24 = 57 + 20 + 4 = _____ 38 + 23 = 38 + 20 + 3 = _____ 1.37

16

Rekn ut. Legg først saman tiarane, så einarane.

26 + 31 = _____

52 + 34 = _____

77 + 24 = _____

86 + 14 = _____

77 + 25 = _____

35 + 26 = _____

69 + 12 = _____

78 + 13 = _____

Kapittel 1

Hugsar du?

1.38

1.39

1.40

Rekn ut. Trekk først frå tiarane, så einarane.

46 - 10 - 2 = _____

67 - 20 - 3 = _____

46 - 12 = _____

67 - 23 = _____

58 - 30 - 5 = _____

82 - 20 - 1 = _____

58 - 35 = _____

82 - 21 = _____

55 - 10 - 6 = _____

65 - 20 - 6 = _____

55 - 16 = _____

65 - 26 = _____

Rekn ut. Trekk først frå tiarane, så einarane.

74 - 32 = _____

61 - 22 = _____

93 - 54 = _____

87 - 64 = _____

75 - 34 = _____

54 - 26 = _____

46 - 25 = _____

65 - 26 = _____

75 - 37 = _____

Liam har 68 kroner. Tuva har 35 kroner.

Kor mange fleire kroner har Liam enn Tuva?

_____

Liam Tuva

1.41

_____

?

Svar:

_____ kroner

Svar:

_____ kroner

Ingrid har 24 kroner. Filip har 52 kroner.

Kor mange færre kroner har Ingrid enn Filip?

_____

Filip Ingrid

_____

?

Lineær modell i addisjon og subtraksjon 17

Grublisar 1.42

Tala i ruta dannar ei talfølgje, men eitt tal manglar.

Skriv talet som manglar, og talfølgja.

12

4

8

1.43

Talet som manglar, er _____.

4 _____ _____ _____ _____ _____

20

6

46

36

16

Talet som manglar, er _____.

_____ _____ _____ _____ _____

Emil har 50 kroner. Han kjøper vaflar til 15 kroner per stykk.

Kor mange vaflar kan Emil kjøpe?

Set kryss ved riktig svar.

3 5 2 4

1.44

Liam, Filip og Ingrid deler pengane likt mellom seg.

Kor mange kroner får dei kvar?

Set kryss ved riktig svar.

30 kr

18

Kapittel 1

20 kr

26 kr

Hugsar du?

28 kr

15 kr per st ykk

1.45

Sofia har 100 kroner. Ho kjøper 3 korger med jordbær til 30 kroner per stykk.

Kor mange pærer til 4 kroner per stykk kan ho kjøpe?

Set kryss ved riktig svar.

kr 30

r 4k

1 2 3 4

1.46

Liam skal på kino saman med mor si.

Billettane kostar 300 kroner til saman.

Ein barnebillett kostar halvparten av det ein vaksenbillett kostar.

Kor mange kroner kostar ein vaksenbillett?

Set kryss ved riktig svar.

100 kr 175 kr

1.47

150 kr 200 kr

Klasse 4B skal på telttur. Det er 27 elevar i klassen. Dei skal sove i 4-mannstelt.

Kor mange telt treng klassen?

Set kryss ved riktig svar.

5 4 7 8 Klasse 4B kjøper 7 pakkar med pølser.

Det er 8 pølser i kvar pakke.

Kor mange pølser er det til kvar elev?

Set kryss ved riktig svar.

2 3 4 6

Grubliser 19

Kapittel 2

Tal Tusenar, hundrarar, tiarar og einarar Ă˜ve 1 2.1

Kor mykje er det til saman? Rekn ut.

Tusenar Hundrarar Tiarar

Einarar

1000

100

10

10

1

1000

100

10

10

1

1

_______ + _____ + _____ + _____ = _______

Tusenar Hundrarar Tiarar

Einarar

1000

1000

10

1

1

1000

1000

10

1

1

_______ + _____ + _____ + _____ = _______ 2.2

Skriv tala som manglar.

2475 _____

20

Kapittel 2 Tal

_____ 2480

_____

_____ 2485

1

Øve 2 2.3

Skriv talet som består av

∂∂5 tusenar, 2 hundrarar, 3 tiarar og 2 einarar _______

2.4

∂∂9 tusenar, 1 hundrar, 5 tiarar og 1 einar

_______

∂∂6 tusenar, 3 tiarar og 7 einarar

_______

∂∂8 tusenar, 1 hundrar og 6 einarar

_______

∂∂2 tusenar, 5 hundrarar og 5 tiarar

_______

∂∂3 hundrarar, 1 tiar og 9 einarar

_______

Finn mønsteret. Gjer ferdig talfølgja.

1 ____ 101 ____ 201 ____ ____ 4 ____ ____ ____ ____ ____ ____ 145 ____ 165 ____ 185 ____ ____ 4 ____ ____ ____ ____ ____ ____ 2.5

Bruk sifra i ruta, og skriv talet som har høgast verdi, og talet som har lågast verdi.

2 7

_______

6 7

_______

9 8

_______

0 5

_______

2 8

_______

5 4

_______

7 0

_______

3 9

_______

Tusenar, hundrarar, tiarar og einarar 21

Titalssystemet Ă˜ve 1 2.11 2.6

Skriv verdien til kvart siffer i talet.

3275

9237 __

__

_____

_____

________

________

__________

__________

3026

2.7

5204 __

__

_____

_____

________

________

__________

__________

Skriv talet som tusenar, hundrarar, tiarar og einarar.

3765 = _______ + _____ + _____ + _____ 7201 = _______ + _____ + _____ + _____ 4300 = _______ + _____ + _____ + _____ 9035 = _______ + _____ + _____ + _____ 7370 = _______ + _____ + _____ + _____

22

Kva for ulike verdiar har sifferet 9 i talet 9999?

Kapittel 2 Tal

Øve 2 2.15 2.8

Talet 808 består av 8 hundrarar og 8 einarar.

Rekn ut.

6000 + 900 + 30 + 1 = _______ 1000 + 700 + 60 = _______ 7000 + 8 = _______ 8000 + 50 = _______ 50 + 2 + 3000 = _______ 1000 + 2 + 500 = _______ 2000 + 10 + 9 + 100 = _______ 9 + 80 + 300 + 5000 = _______ 2.9

2.10

Skriv talet som manglar.

7050 + _____ = 7550

3009 + _____ = 4009

1250 + _____ = 1350

5217 + _____ = 5257

4313 + _____ = 4333

8015 + _____ = 8315

Adder med 7 einarar

Adder med 7 tiarar

Adder med 7 hundrarar

2531 _______

5422 _______

2135 _______

1553 _______

8543 _______

1381 _______

3095 _______

1049 _______

3070 _______

Titalssystemet 23

Verdien til sifra Øve 1 2.11

Skriv tala i stigande rekkjefølgje.

67

09

_______

2.12

2.13

6790 _______

590

7059

_______ _______

Skriv talet som er éin mindre, og talet som er éin meir.

_____ 6300 _____ _____ ____

_____ 2999 _____ _____

_____ 7509 _____ _____ ____

_____ 3899 _____ _____ ____

_____ 4000 _____ _____

_____ 8750 _____ _____

Fullfør setninga.

I talet 4572 har sifferet 5 verdien _______.

I talet 3236 har sifferet 6 verdien _______.

I talet 8031 har sifferet 3 verdien _______.

I talet 5342 har sifferet 5 verdien _______.

I talet 1513 har sifferet 3 verdien _______.

2.14

Kva verdi har sifferet 8 i talet?

4803 _______ 6118 _______ 6285 _______ 8632 _______ 3802 _______ 8350 _______

24

Kapittel 2 Tal

Øve 2 2.15

2.16

Trekk strek rundt talet med høgast verdi. Set kryss over talet med lågast verdi.

5719

2035

1984

9175

5032

9814

7159

3502

4189

7915

3250

1489

Skriv talet som manglar.

999 = 900 + _____ + 9

Kva ulike verdiar har sifferet 3 i talet 3333?

4358 = 4000 + 300 + _____ + 8 3055 = 3000 + 50 + _____ 1673 = 1000 + _____ + 70 + 3 3233 = _______ + 200 + 30 + 3 4206 = 4000 + 200 + _____ + 6 2.17

Fargelegg dei rutene som inneheld eit tal med høgare verdi enn 2460, men lågare verdi enn 2560.

2530

2565

2449

2461

3560

2265

2509

2360

2465

2650

2550

2490

2565

2650

2600

2406

3260

2469

2559

2500

2160

2506

2595

2499

2459

2200

2250

2005

Verdien til sifra 25

Addere og subtrahere med 1, 10, 100 eller 1000 Øve 1 2.18

Rekn ut.

-1

2.19

2.20

26

+1

- 100

+ 100

_______

2563

_______

_______

3452

_______

_______

4715

_______

_______

8135

_______

_______

1819

_______

_______

7398

_______

Rekn ut.

2305 + 10 = _______

5817 + 100 = _______

1516 + 10 = _______

2567 + 1000 = _______

1735 - 10 = _______

4371 - 100 = _______

4680 - 10 = _______

9999 - 1000 = _______

Skriv talet som manglar.

3200 + _______ = 3800

5700 - _______ = 5690

7372 + _______ = 9372

3893 - _______ = 3093

485 + _______ = 495

9535 - _______ = 9530

201 + _______ = 301

6777 - _______ = 6077

Kapittel 2 Tal

Øve 2 2.21

Adder 1, 10, 100 og 1000 til talet i den første kolonnen.

Tal

+1

+ 10

+ 100

+ 1000

______ _______ _______ _______ _______ 2345 2346 2355 2445 3345

2.22

_______ 5079

_______

_______

_______

_______

_______ 8501

_______

_______

_______

_______

_______ 1910

_______

_______

_______

_______

Subtraher 1, 10, 100 og 1000 frå talet i den første kolonnen.

Tal

-1

- 10

- 100

- 1000

______ _______ _______ _______ _______ 8475 8474 8465 8375 7475

2.23

_______ 2069

_______

_______

_______

_______

_______ 6809

_______

_______

_______

_______

_______ 5720

_______

_______

_______

_______

Liam har 2395 kroner. Ingrid har 400 kroner meir enn Liam.

Kor mange kroner har Ingrid?

Svar: _______ kroner

2.24

Tuva har 2359 kroner. Ho får 1111 kroner av bestefar.

Kor mange kroner har Tuva no?

Svar: _______ kroner

Addere og subtrahere med 1, 10, 100 eller 1000 27

Addisjon med oppstilling Øve 1 2.25

Rekn ut. Vis korleis du vekslar.

3 5 0 5 + 2 9 7 8 =

12 59 kr

2.26

1 5 8 7 + 3 4 0 5 = r 5k 137

Sofia kjøper ein anorakk og ein ryggsekk.

Kor mange kroner betalar ho til saman?

Svar: _______ kroner

Filip kjøper eit par ski og skisko.

Kor mange kroner betalar han til saman?

Svar: _______ kroner

Emil kjøper ein anorakk, eit par ski og ein ryggsekk.

Kor mange kroner betalar han til saman?

Svar: _______ kroner

28

Kapittel 2 Tal

3 0 7 4 + 5 8 3 5 =

8 59

kr

1435 kr

+ =

+ =

+ + =

Øve 2 2.27

2.28

Still opp. Rekn ut.

3257 + 1985 =

8359 + 935 =

5305 + 3975 =

=

=

=

Laurdag går fjellvandraren Stein frå hytta si til Storfjellet og tilbake.

Kor mange meter går Stein til saman?

+ =

Svar: _______ meter Søndag går Stein frå hytta si til Vesletoppen og tilbake.

Kor mange meter går Stein til saman?

+ =

Svar: _______ meter Kor mange meter går Stein til saman på desse to fjellturane?

Svar: _______ meter

+ =

Addisjon med oppstilling 29

Subtraksjon med oppstilling Øve 1 2.29

Rekn ut. Vis korleis du vekslar.

9 3 2 5 - 7 1 1 9 =

9 5 8 4 - 4 2 9 1 =

3 7 4 2 - 1 9 4 1 =

8 7 4 6 - 5 9 1 5 =

6 3 2 1 - 2 3 1 8 =

7 6 3 8 1 8 5 =

798 kr 2648 kr

2.30

Tuva har 4750 kroner. Ho kjøper snowboardet.

Kor mange kroner har Tuva igjen?

Svar: _______ kroner Liam har 1650 kroner. Han kjøper slalåmhjelmen.

Kor mange kroner har Liam igjen?

Svar: _______ kroner

30

Kapittel 2 Tal

=

=

Øve 2 2.31

2.32

Still opp. Rekn ut.

8238 - 966 =

3533 - 1583 =

6147 - 4235 =

=

=

=

2357 spelarar deltek på ei fotballturnering.

1176 av spelarane er jenter.

Kor mange av spelarane er gutar?

=

Svar: _______ gutar

2.33

Eit år er det 6763 innbyggjarar i Radius by. Året etter er det 7392 innbyggjarar.

Kor mange innbyggjarar har folketalet auka med?

Svar: _______ innbyggjarar

2.34

Oldefaren til Filip blei fødd i 1925.

Han døydde i 2009.

Kor mange år blei oldefaren til Filip?

=

Svar: _______ år

2.35

=

Oldemora til Tuva fylte 75 år i 2016.

I kva år blei ho fødd?

Svar: ________________________

=

Subtraksjon med oppstilling 31

Negative tal Øve 1 2.36

Sjå på tallinja. Rekn ut.

-10

2.37

-5

0

10

5 + 3 = _____

10 - 3 = _____

-7 + 4 = _____

-5 + 3 = _____

-10 + 3 = _____

4 - 7 = _____

-3 - 4 = _____

0 - 6 = _____

1 - 4 = _____

-4 + 2 = _____

-5 + 6 = _____

1 - 3 = _____

Samanlikn temperaturen som dei to gradestokkane viser.

Kor stor er temperaturskilnaden?

20

20

20

20

20

20

20

20

10

10

10

10

10

10

10

10

0

0

0

0

0

0

0

0

-10

-10

-10

-10

-10

-10

-10

-10

-20

-20

-20

-20

-20

-20

-20

-20

Svar: _____ °C

32

5

Kapittel 2 Tal

Svar: _____ °C

Øve 2 Skriv tala i stigande rekkjefølgje.

-5

_____

10

0

-10

5

_____

_____

0

6

8

_____

-8 _____ 2.39

_____

_____

_____

-1

_____

_____

-3

-5

2.38

_____

_____

Den høgaste temperaturmålinga som er gjord i Noreg, er frå juni 1970 i Nesbyen. Temperaturen var 36 °C. Den lågaste temperaturen som er målt i Noreg er frå januar 1886 i Karasjok. Temperaturen var −51 °C. Kor mange gradar skilnad er det mellom den høgaste og den lågaste temperaturen som er målt i Noreg? Vis korleis du tenkjer.

Svar: _____ °C

Negative tal 33

Grublisar Øve 1 2.40

Lag ferdig reknestykket.

+ = 2 4 6 8 2.41

+ = 3 2 5 0

= 2 4 0 3

Bruk sifra i boksen. Kor mange ulike tal kan du lage?

8 7 5 2

________________________________________ ________________________________________ ________________________________________

Kor mange ulike tal klarar du å lage?

Svar: _____ tal

2.42

Ingrid har 100 kroner. Ho ønskjer å kjøpe så mange kartongar med jus til 15 kroner som mogleg.

Kor mange kartongar med jus kan Ingrid kjøpe?

Set kryss ved riktig svar.

15 kr

5 2 6 10

2.43

Emil sparar 150 kroner kvar månad til nye fotballsko.

Dei kostar 1000 kroner.

I kor mange månader må Emil spare? Set kryss ved riktig svar.

10

34

Kapittel 2 Tal

12

7

6

Øve 2 2.44

Læraren til klasse 4A er 36 år gammal. Læraren til 4B er 9 år eldre enn læraren til klasse 4A. Læraren til klasse 4C er 11 år eldre enn læraren til klasse 4B. Kor mange år er læraren til klasse 4B? _____ Kor mange år er læraren til klasse 4C? _____

2.45

Kva er telefonnummeret til Sofia?

Sifferet lengst til høgre er 1.

∂∂ ∂∂ Sifferet lengst til venstre er 2. ∂∂ Sifferet nest lengst til høgre har dobbelt så stor verdi som sifferet lengst til venstre.

∂∂ Det andre sifferet er summen av 3 + 3. ∂∂ Det tredje sifferet er produktet av 4 • 2. ∂∂ Det sjette sifferet har lågare verdi enn 1. ∂∂ Dei to midtarste sifra har lik verdi. Dei er halvparten av 14.

Svar:

2.46

2 ____ ____ ____ 4 ____ ____ ____ ____ 1 ____

Liam kjøper jus og bollar til Tuva, Filip og seg sjølv.

Dei skal ha ein kartong med jus kvar.

Kor mange bollar kan Liam kjøpe dersom han har

∂∂60 kroner? _____ ∂∂80 kroner? _____

15 kr

5 kr

∂∂100 kroner? _____ ∂∂90 kroner? _____

Grubliser 35