Ronny Johansen og Marte J. Tovsrud
2 BOK A
Kaleido 2 Arbeidsbok A
Kaleido er Cappelen Damms nye norskverk for barnetrinnet. I dette verket legg vi vekt på arbeid med lesestrategiar og metodar som rettleidd lesing, men med Kaleido tek vi òg med skriving frå første stund.
Kaleido 2 har desse komponentane: •
Kaleido 2 Lesebok A og B
•
Kaleido 2 Arbeidsbok A og B
•
Kaleido LES (småbøker)
•
Kaleido 2 Lærarens bok
•
Kaleido Digital: – elevnettstad med oppgåver
IDS ARBE
– lærarressurs med tavlebok og tilleggsstoff
www.kaleido.cdu.no
Nynorsk
I S B N 978-82-02-40868-8
ISBN 978-82-02-40868-8
9
788202 408688 www.cdu.no
Nynorsk
Ronny Johansen og Marte J. Tovsrud
Arbeidsbok A
Nynorsk
Forord I Kaleido 2 Arbeidsbok A finst • oppgåver som trenar leseforståing • oppgåver der elevane skal øve på konkrete språklege emne • eksempeltekstar med klare skriverammer • andre språkstimulerande oppgåver Oppgåvene i arbeidsboka krev tydeleg gjennomgang og rettleiing frå læraren. Eksempeltekstane skil seg ut frå dei andre oppgåvene. Dei føreset at elevane saman med læraren, har jobba med det aktuelle kapitlet i leseboka. Det er òg ein fordel om læraren har modellert oppgåva for klassa i tavleboka. Målet med oppgåvene bør alltid vere klart for eleven. Vi synest det er viktig at barna forstår hensikta med å skrive, og at dei opplever å få uttrykkje seg gjennom tekst. Sjølv om rettskrivinga ikkje er heilt på plass enno, har sju- og åtteåringen noko å formidle! Lykke til! Helsing forfattarane
2
Innhald 1 Venner
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
side 4
Språkleg emne: Alfabetet Eksempeltekstar: Lapp til hemmeleg venn / Dikt til ein venn
2 På menyen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
side 18
Språkleg emne: Spørjeorda Eksempeltekstar: Hugseliste/Meny
3 Huttetu
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
side 32
Språkleg emne: Orda dei og det Eksempeltekstar: Forteljing / Beskrivande tekst
4 Tida flyr
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
side 46
Språkleg emne: Ord med æ-lyd Eksempeltekstar: Intervju/Timeplan
5 Mange slags ord
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
side 60
Språkleg emne: Samansette ord Eksempeltekstar: Samanlikningar/Teljeregle
6 Inn i bøkene
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
side 74
Språkleg emne: ng-lyden Eksempeltekstar: Bokliste/Bokmelding
3
1
Venner 1 Les teksten. Kjære dagbok I dag sykla eg med Håkon. Vi sykla opp til skogen. Då fann vi på at vi skulle sykle på stien. Det var gøy heilt til vi sykla over ein skarp stein. Då kom det ein lang sssss-lyd. Etterpå trilla vi syklane heim att.
2 Set kryss. Kva har gutane gjort saman? spela fotball
sykla
bada
Kva trur du den lange sssss-lyden var? ein hoggorm i skogen
luft som kom ut av dekket
Kvifor trilla dei syklane heim? Dei hadde punktert.
4
Aa
Bb
Cc
Dd
Ee
Ff
Dei ville ikkje sykle meir.
Gg
Hh
Ii
Jj
Kk
Ll
Mm
Nn
Oo
3 Set strek til rett bilete.
Eg bada.
Eg var på kino.
Eg sykla.
Eg hoppa på trampoline.
Eg sparka fotball.
Pp
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
Ww
Xx
Yy
Zz
Ææ
Øø
Åå
5
Alfabetet a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z æ ø å 4 Skriv orda i alfabetisk rekkjefølgje.
banan
eple
ananas
katt
6
druer
banan
hund
gullfisk
onsdag
torsdag
xylofon
yatzy
Aa
Bb
Cc
ananas
Dd
måndag
wc
Ee
Ff
Gg
Hh
Ii
Jj
Kk
Ll
Mm
Nn
Oo
Vokalane a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z æ ø å 5 Skriv rett vokal og les orda.
a e
Pp
s
g
d
g
m
g
v
i v
o
b
k
u
d
hj
y
b
sk
æ
b
r
Alfabetet har 29 bokstavar.
nn
str
Vi har 9 vokalar og 20 konsonantar.
r
kk
sl l
re
ø
v
pr
v
å
r
sl
r
l
r
Ww
Xx
Yy
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
s
Zz
Ææ
r
Øø
Åå
7
6 Skriv lapp til ein hemmeleg venn. Kvifor vi skriv til ein hemmeleg venn: • for å glede nokon • for å bli betre kjent
Overskrift
Til Tobias Du er snill og morosam.
Noko fint
Du er god i fotball. God til
Du er god til å teikne òg. Eg likar deg fordi
Kvifor du likar
du er grei å leike med.
Hemmeleg helsing
Helsing ein hemmeleg venn
Illustrasjon
Ordliste
8
• grei
•
•
•
•
•
Aa
Bb
Cc
Dd
Ee
Ff
Gg
Hh
Ii
Jj
Kk
Ll
Mm
Nn
Oo
Pp
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
Ww
Xx
Yy
Zz
Ææ
Øø
Åå
9
7 Set strekar mellom orda.
Hei
I s k a l I v i I l e i k e?
V i l d u s p e l e b a l l? M i n v e n n e r s n i l l. S k a l v i v e r e v e n n e r? Vilduveremedogbade? L i s a e r d e n h e m m e l e g e v e n n e n m i n. D u e r m o r o s a m 책 l e i k e m e d.
10
Aa
Bb
Cc
Dd
Ee
Ff
Gg
Hh
Ii
Jj
Kk
Ll
Mm
Nn
Oo
8 Teikn og skriv om deg sjølv.
Namn:
Klasse:
Kven er vennene dine?
Kva likar de å gjere?
Pp
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
Ww
Xx
Yy
Zz
Ææ
Øø
Åå
11
9 Skriv vennedikt. Kvifor vi skriv vennedikt: • for å fortelje korleis venner kan vere • for å tenkje over kva slags venner vi vil ha Overskrift
Vennedikt Sei noko om vennene dine i kvar linje.
Vennene mine er greie. Vennene mine er aldri leie. Vennene mine er snille.
Siste ord kan rime, men må ikkje.
Vennene mine er flinke. Vennene mine er eg glad i. Vennene mine er til å stole på. Alle vennene mine er der for alltid.
Illustrasjon
Ordliste
12
• søte
•
• morosame
•
•
•
Aa
Bb
Cc
Dd
Ee
Ff
Gg
Hh
Ii
Jj
Kk
Ll
Mm
Nn
Oo
Pp
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
Ww
Xx
Yy
Zz
Ææ
Øø
Åå
13
10 Løys kryssordet.
Kva for eit ord står nedover?
14
Aa
Bb
Cc
Dd
Ee
Ff
Gg
Hh
Ii
Jj
Kk
Ll
Mm
Nn
Oo
11 Skriv til bileta.
Pp
1
2
3
4
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
Ww
Xx
Yy
Zz
Ææ
Øø
Åå
15
12 Set strek fr책 bokstav til teikning.
16
Aa
Aa
Bb
Dd
Ee
Ff
Gg
Hh
Ii
Jj
Kk
Bb
Cc
Dd
Ee
Ff
Gg
Hh
Ii
Jj
Kk
Ll
Mm
Nn
Oo
Pp
Ll
Mm
Nn
Oo
Pp
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
Øø
Åå
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
Ww
Xx
Yy
Zz
Ææ
Øø
Åå
17
2
På menyen Spørjeord 1 Kven?
4 Korleis?
6 Kva for ein?
2 Kva?
5 Kvifor?
Kva for ei?
3 Kvar?/Kor?
Kva for eit?
1 Set inn eit spørjeord som passar.
18
Aa
Bb
Cc
Dd
Ee
2 Skriv spørjeorda.
gjer du?
1
bur du?
2
er han?
3
går det?
4
dag er det?
5
ler du?
6
Ff
Gg
Hh
Ii
Jj
Kk
Ll
Mm
Nn
Oo
3 Sjå på biletet og lag eit spørsmål til.
4 Løys gåtene. Kven har auge, men kan ikkje sjå?
Kva for ei høne har ikkje fjør?
Kva er mindre enn ei mus, men fyller eit heilt hus?
Pp
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
Ww
Xx
Yy
Zz
Ææ
Øø
Åå
19
5 Skriv hugseliste. Kvifor vi skriv hugseliste: • for å vite kva vi skal hugse
Hugselista til Simen
Overskrift
• bag
Ting du må hugse.
• gymsko • gymtøy • handkle • såpe
Illustrasjon
20
Lister du kan skrive handleliste •
ein dag på stranda •
ønskjeliste •
•
turdag på skulen •
•
Aa
Bb
Cc
Dd
Ee
Ff
Gg
Hh
Ii
Jj
Kk
Ll
Mm
Nn
Oo
Pp
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
Ww
Xx
Yy
Zz
Ææ
Øø
Åå
21
6 Leitekryss. Finn orda og set ring rundt. PIZZA - EGG – BOLLE – EPLE – BRØD - MANGO Leit bortover, oppover og nedover. A
C
N
H
M
A
M
S
E
B
G
P
I
Z
Z
A
G
I
G
U
B
M
L
J
A
R
A
R
G
M
O
L
R
Ø
S
L
K
O
L
H
L
R
Ø
B
L
K
L
G
L
A
L
T
S
R
K
E
E
N
E
I
E
Y
B
Ø
T
Ø
O
A
M
N
P
F
T
D
U
I
L
M
G
Y
L
A
H
V
N
A
B
Å
T
R
O
E
P
L
E
G
I
L
E
F
Jj
Kk
7 Kva for ei frukt? nabna wiki elep ræpe
22
Aa
Bb
Cc
Dd
Ee
Ff
Gg
Hh
Ii
Ll
Mm
Nn
Oo
8 Les og teikn. Mari et is. Ho har raud genser på. Ved sida av henne står Peter. Auga hans er blå. Han har eit eple i handa. Det er sol og sommar. Mari har ein brun pus. Han spring etter ei lita mus.
Pp
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
Ww
Xx
Yy
Zz
Ææ
Øø
Åå
23
9 Skriv meny. Kvifor vi skriv meny: • for å vise kva vi kan velje mellom • for å fortelje kva det kostar
Maias gatekjøkken
Overskrift
Mat på menyen
Prisar
Drikke på menyen
Vaffel
10,-
Eple
3,-
Pære
3,-
Kake
8,-
Kjeks
4,-
Saft
2,-
Kakao
5,-
Illustrasjon
Ordliste
24
• pølse
•
• kaffi
•
•
•
Aa
Bb
Cc
Dd
Ee
Ff
Gg
Hh
Ii
Jj
Kk
Ll
Mm
Nn
Oo
Pp
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
Ww
Xx
Yy
Zz
Ææ
Øø
Åå
25
10 Sj책 p책 tabellen. Skriv og set teljestrekar. 7 6 5 4 3 2 1 0
s Pa ta
e
sk
r To
pp Su
ks
La
ng
za
lli Ky
z Pi
co Ta
IIII II
Taco: Pizza: Kylling:
26
Aa
Bb
Cc
Dd
Ee
Ff
Gg
Hh
Ii
Jj
Kk
Ll
Mm
Nn
Oo
11 Ordjakt. Skriv inn ord. Frukt
Til middag
I kiosken
sitron
s
pepsi
p
biff
b e m
12 Skriv setningane. fredag. taco Vi et på
morgon eg Kvar mjølk. drikk
Pp
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
Ww
Xx
Yy
Zz
Ææ
Øø
Åå
27
13 Løys rebusane.
La
- må
+
+
Svar:
+
e
+
Svar:
+ Svar:
+ Svar:
28
Aa
Bb
Cc
Dd
Ee
Ff
Gg
Hh
Ii
Jj
Kk
Ll
Mm
Nn
Oo
14 Finn rimorda og set kryss i rett rute.
Pp
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
hestar
ball
best
topp
mann
mjølk
spegel
sko
dør
røve
ape
løvetann
masker
maske
flaske
Ww
Xx
Yy
Zz
Ææ
Øø
Åå
29
15 Les verset og skriv rimorda.
Akka bakka bunka rakka ella mella, sjong dong filli fong, issa bissa topp. Stopp!
rakka - akka mella fong issa stopp 16 Skriv dine eigne rimord.
30
Aa
Bb
Cc
Dd
Ee
Ff
Gg
Hh
Ii
Jj
Kk
Ll
Mm
Nn
Oo
17 Les og set kryss. Ja 1
Eg kan ete frukost.
2
Eg kan koke vatn.
3
Eg kan bere eit hus.
4
Eg kan pusse tennene.
5
Eg kan vere ein venn.
6
Eg kan handle i butikken.
7
Eg kan sykle til England.
8
Eg kan spele gitar.
9
Eg kan lage middag.
Nei
10 Eg kan svelgje ein kamel.
Pp
11
Eg kan hoppe paradis.
12
Eg kan fortelje ei gåte.
13
Eg kan fleire enn ti songar.
14
Eg kan danse tango.
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
Ww
Xx
Yy
Zz
Ææ
Øø
Åå
31