EEN UITGAVE VAN BUMA• ST EMRA NAJAAR 2014
Op weg naar ADE
Armin van Buuren en de Hollandse School
Jeroen van Vliet Joey Roukens Buma NL Music Meets Tech Kansen en bedreigingen van de technologische ontwikkelingen Video on Demand Dutch Valley Knarsetand
14/15/16/17 jan 2015 GROnInGEn, nL
WE MADE A CAR CALLED DE STAAT AND EUROSONIC NOORDERSLAG WA W S OUR TICKET TO THE FREEWAY W WAY De Staat
MELD jE nu aan WWW.EuROSOnIC-nOORDERSLaG.nL Eurosonic Noorderslag is het belangrijkste platform voor Europese muziek en is voor veel acts een belangrijke stap geweest bij hun internationale doorbraak. De muziekconferentie is jaarlijks uitverkocht en trekt ruim 3.200 bezoekers, waaronder 400 afgevaardigden van internationale festivals. Eurosonic Noorderslag presenteert showcase optredens door meer dan 300 artiesten en een conferentieprogramma met 150 panels, keynote sprekers, interviews, workshops, pitches, feestjes en vergaderingen over de laatste ontwikkelingen op het gebied van muziek, media en interactive.
aGEnDa WO 14 jan European Border Breakers awards European Festival awards Eurosonic festival
DO 15 jan Conference Eurosonic festival European Production Innovation Conference & Fair (EPIC)
VR 16 jan Conference
Eurosonic Noorderslag is verantwoordelijk voor het kickstarten van de carrières van artiesten zoals Ásgeir, Afterpartees, Baskerville, Birth of Joy, Bo Saris, George Ezra, Hozier, Jaakko Eino Kalevi, Jungle by Night, Kadebostany, Kensington, KiT, Larry Gus, Mighty Oaks, Milky Chance, Mister & Mississippi, Thomas Azier en MØ.
Eurosonic festival European Production Innovation Conference & Fair (EPIC)
Za 17 jan Conference noorderslag festival European Production Innovation Conference & Fair (EPIC)
n In dit nummer van buma•stemra magazine
16
Jeroen van Vliet
Rens Horn
Hij is de winnaar van de Buma Boy Edgarprijs 2014, de belangrijkste jazzprijs van Nederland, voor het eerst met Buma Cultuur als hoofdsponsor. Een interview voorafgaand aan de feestelijke uitreiking in het Bimhuis op 14 december.
6 Buma Classical Convention en Joey Roukens
20 Technologische ontwikkelingen
10 Armin van Buuren en de Hollandse School
En verder
“Waarom is er geen luisterlijst op de middelbare school en wel een leeslijst?”, vraagt componist Joey Roukens zich af. Het is maar een van zijn prikkelende uitspraken in het interview ter gelegenheid van de komende Buma Classical Convention in Utrecht.
De Nederlandse dj-scene floreert. Een heel nieuwe generatie doet internationaal van zich spreken, op sleeptouw genomen door sterren Tiësto, Hardwell en Armin van Buuren. In aanloop naar ADE spraken we met Van Buuren over dit fenomeen.
Eric Vaarzon Morel, Jasper Blom, Bob Zimmerman en Stephen Emmer laten hun licht schijnen over de kansen en bedreigingen van de technologische ontwikkelingen in de afgelopen twintig jaar.
4 Evenementen Buma Cultuur op komst • 14 Interview Hein van der Ree • 25 Buma NL • 27 Dutch Valley • 29 Video on Demand 30 Buma Music Meets Tech • 32 Buma/Stemra presenteert… Knarsetand
n Colofon buma•stemra magazine© is een uitgave van auteursrechtenorganisatie Buma/Stemra. Het magazine verschijnt vier keer per jaar en wordt gezonden aan meer dan drieëntwintigduizend componisten, tekstdichters en muziekuitgevers in Nederland en daarbuiten die hun auteursrechten hebben toevertrouwd aan Buma/Stemra. Daarnaast wordt Buma Stemra Magazine gelezen door ruim duizend gebruikers van muziek en door functionarissen bij overheid en media.
Redactieadres Vereniging Buma/Stichting Stemra Afdeling Communicatie & PR Postbus 3080, 2130 KB Hoofddorp Tel. 023 799 7999, Fax 023 799 7777 redactie@bumastemra.nl Hoofdredactie Frank Helmink (Buma/Stemra - Buma Cultuur) Redactie en redactiemanagement Erk Willemsen en Mark van Schaick (Keijser 18 Mediaproducties bv), Erik de Boer (Boardroom),
Patrick Heeregrave, Frank Janssen Monique Paauw, Layla Sala (Buma/Stemra)
Aan deze editie werkten verder mee Miranda Fieret, Jaïr Tchong, Kevin Toma en Job de Wit
Publicatie van artikelen is toe gestaan, mits met bronvermelding en na toestemming van de uitgever.
Eindredactie Tineke van Brederode
Advertentieacquisitie Keijser 18 Mediaproducties bv Ronald Willemsen Tel. 020 675 5308 Fax 020 531 2019 ronald@k18.nl
© 2014 Buma/Stemra www.bumastemra.nl
Vormgeving Marcel Willemsen, Keijser 18 Mediaproducties bv (ontwerp), Gilles Graafland, Nils Jonkers, Lisbeth van Lintel, LandGraphics bv (lay-out) Druk Grafisch Bedrijf Tuijtel
Lezers van Buma Stemra Magazine worden van harte uitgenodigd te reageren op de onderwerpen in het magazine. U kunt dit doen door een mailtje te sturen naar redactie@bumastemra.nl.
najaar 2014 buma•stemra magazine
3
buma•stemra magazine evenementen Amsterdam Dance Event - Amsterdam, 15 t/m 19 oktober Muzikantendag on Tour - Delft, 25 oktober Muzikantendag on Tour - Hengelo, 8 november Buma Classical Convention - Utrecht, 28 t/m 29 november Eurosonic Noorderslag - Groningen, 14 t/m 17 januari 2015
Evenementen Buma Cultuur Amsterdam Dance Event Amsterdam, wo 15 t/m zo 19 oktober De negentiende editie van het Amsterdam Dance Event (ADE) vindt plaats van 15 tot en met 19 oktober. ‘s Werelds meest toonaangevende evenement voor elektronische muziek is in de afgelopen drie jaar bijna verdubbeld in omvang en van stagnerende groei is nog lang geen sprake. De organisatie verwacht voor de komende editie 350.000 bezoekers uit binnen- en buitenland. Richard Zijlma
H
et succes van ADE en de sector zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. “Dancemuziek is bezig de wereld te veroveren en steeds meer landen en industrieën raken betrokken. Met het ADE creëren we een wereldwijd handel- en kennisplatform, waar de hele wereld, en Nederland en Amsterdam in het bijzonder, van kan profiteren. Het is niet voor niets dat dance inmiddels onderdeel is van het topsectorenbeleid van de overheid”, aldus directeur Richard Zijlma.
Festival & Conference
Jos Kottmann
Het festival is dé plek bij uitstek om de laatste ontwikkelingen te spotten: van de allernieuwste muzikale trends
en opkomende talenten tot het meest recente werk van de pioniers en supersterren. Naast het omvangrijke ADE Festival is er natuurlijk de ADE Conference, het zakelijke deel dat wereldwijd wordt gezien als het belangrijkste in zijn soort, en dat een breed pallet aan conferenties en netwerkmomenten presenteert die ingaan op muziek en technologie, vj’s & visuals, duurzaam ondernemen, hardere dance-stijlen, nieuw talent en educatie van studenten.
Brands & Talks ADE Playground biedt muziek liefhebbers ook overdag een enorm programma. Gear- en softwaremerken en wereldsprekers komen samen in de Brakke Grond om de nieuwste producten te presenteren, en kennis en ervaring te delen. Daar vinden tevens de ADE MusicTalks plaats, met sprekers als filmmuziekcomponisten Hans Zimmer en Junkie XL. Daarmee wordt dit jaar de Brakke Grond ook een ‘Producers Hub’, een plek waar producers, dj’s en topmerken samenkomen.
Artists & Visuals Ook is er weer het Hard Dance Event dat artiesten belicht die in het
4
buma•stemra magazine najaar 2014
Buma Cultuur ondersteunt en promoot het Nederlands muziekauteursrecht in zowel Nederland als in de belangrijkste exportmarkten voor de Nederlandse muziek. Het doel is enerzijds het aandeel op de Nederlandse markt te vergroten en anderzijds een hogere inkomstenstroom door het gebruik van Nederlands muziekauteursrecht op buitenlandse markten te stimuleren. Buma Cultuur organiseert daartoe jaarlijks diverse evenementen, waaronder Buma NL, Buma Music in Motion en Buma ROCKS!, die de afgelopen maanden plaatsvonden. Op de komende zes pagina’s lichten we de aankomende evenementen uit: Amsterdam Dance Event, Buma Classical Convention, Muzikantendag on Tour en Eurosonic Noorderslag.
in de komende maanden Muzikantendag on Tour Delft, za 25 oktober Hengelo, za 8 november De komende maanden doet de Muzikantendag Delft en Hengelo aan.
Junkie XL
bijpassende hardstyle-genre opereren. ADE Beamlab richt zich op de visuele aspecten van de dance. Het zaterdagse ADE Next richt zich vanuit negen zalen van Felix Meritis op Nederlandse dj/producers en biedt workshops en Q&A’s met artiesten als Martin Garrix en Eelke Kleijn, plus het hands-on Techlabs. ADE Green is een nieuwe sub conferentie. ADE University biedt studenten en jonge professionals lezingen en discussies.
Het is dé plek voor muzikanten, producers, componisten en tekstschrijvers om meer te weten te komen over zowel de artistieke als de zakelijke aspecten van het muziekvak. Het programma is in beide steden vrijwel gelijk. Tientallen ervaren artiesten, vertegenwoordigers van radiozenders en platenlabels, programmeurs en andere muziekprofessionals zijn beschikbaar voor advies. Traditiegetrouw zijn er demo-spreekuren met vertegenwoordigers van onder meer 3voor12, 3FM, Top Notch en Radio 538, en eindigt het evenement met het demopanel, waarbij vier professionals een selectie van de ingeleverde demo’s plenair bespreken.
Alle informatie over het programma vind je op Muzikantendag.nl. Muzikantendag on Tour za 25 oktober Delft za 8 november Hengelo www.muzikantendag.nl
BUMA/STEMRA-LEDEN GRATIS TOEGANG Kaarten € 10,-. Leden Buma/Stemra hebben gratis toegang tot de Muzikantendag. Aanmelden kan via www.bumastemra.nl/ evenement.
Eurosonic Noorderslag Groningen, wo 14 t/m za 17 januari 2015
Alle informatie over programmering en tickets is te vinden op
De eer van de keynote speech Eurosonic Noorderslag 2015 is dit jaar aan Alex Macleod, de fameuze manager die werkte voor bands als Guns N’ Roses, Smashing Pumpkins en Nirvana, en artiesten als Rihanna, John Legend en Lenny Kravitz. De reputatie van dit showcasefestival annex conferentie wordt jaar na jaar grootser, en zal in januari ongetwijfeld weer uitverkocht zijn. In de volgende editie van Buma Stemra Magazine zullen we er meer over vertellen. Inschrijven kan al natuurlijk.
www.amsterdam-dance-event.nl
www.eurosonic-noorderslag.nl
najaar 2014 buma•stemra magazine
5
buma•stemra magazine evenementen Buma Classical Convention TivoliVredenburg, Utrecht, vr 28 en za 29 november Een nieuw tweedaags evenement over klassieke muziek: Buma Classical Convention, conferentie en festival ineen, in het gloednieuwe TivoliVredenburg. ontbreekt deze dag niet: door het gebouw heen vinden onder meer pitches, showcases en ‘best practices’ plaats.
Buma Classical Convention is er voor iedereen die interesse heeft in of belang heeft bij klassieke muziek. Van com ponist tot marketeer, van platenbaas tot orkestdirecteur, van programmeur tot politicus, en van musicus tot festivalganger. Op vrijdag 28 en zaterdag 29 november staan muziek, ontmoetingen en inspiratie opdoen centraal via vele showcases, gesprekken, pitches, en ‘best practices’. Buma is de hoofdsponsor van het evenement en wil samen met de initiatiefnemers van Buma Classical Convention een evenement neerzetten dat gaat over de kracht en kwaliteit van de Nederlandse klassieke muziek met de focus op innoveren en inspireren, en de (inter)nationale promotie van de Nederlandse klassieke muziek. “De Buma Classical Convention heeft alles in zich om een belangrijk internationaal platform te worden voor klassieke muziek, en is hiermee de plek om de componisten van hedendaags klassieke muziek aan een groot en ten dele nieuw publiek te tonen. Dat is wat Buma Cultuur als doelstelling heeft en daarmee is de Convention de gedroomde partner voor ons”, aldus Frank Helmink, directeur Buma Cultuur.
Conferentie Op vrijdag 28 november staat de c onferentie overdag in het teken van innovatie met diverse nationale en internationale keynote speakers. Tussendoor is er ruimte om te netwerken, te discussiëren, informatie te vergaren en workshops bij te wonen. Muziek
6
buma•stemra magazine najaar 2014
Première Het festival opent in de avond met de Vrijdag van Vredenburg. Daar gaat het nieuw gecomponeerde stuk van de Nederlandse componist Joey Roukens in première, uitgevoerd door het Radio Filharmonisch Orkest en Groot Omroepkoor. Lees het interview met Roukens op de volgende pagina’s. De vrijdag en de zaterdag worden met elkaar verbonden door de Nacht van de Klassieke Muziek. Een ‘classical club night’ met veel optredens en muzikale verrassingen.
Beste en nieuwste Op zaterdag kunnen liefhebbers en professionals vooral luisteren naar het beste en het nieuwste dat Nederland op het gebied van klassieke muziek te bieden heeft. Door heel TivoliVredenburg vinden optredens plaats waar de bezoekers kunnen grasduinen door showcases van artiesten van de ultieme top tot aanstormend talent. De Buma Classical Convention wordt afgesloten met de Edison Classical Jukebox, een concert van het Radio Filharmonisch Orkest, waarbij het publiek bepaalt wat het o rkest speelt.
Initiatief en partners Buma Classical Convention is een initiatief van Stichting Buiten.Gewoon. Klassiek en Lustr bv. Partners van het evenement zijn onder meer hoofdsponsor Buma, TivoliVredenburg, de Edison Stichting, de NTR, 24classics en het Radio Filharmonisch Orkest. www.classicalconvention.com
Wereldpremière
Joey Hoogtepunt tijdens de Buma Classical Convention is de wereld première van Rising Phenix, een compositie opdracht van TivoliVredenburg aan Joey Roukens. Een gesprek met Roukens over componeren anno 2014. “Alle ratio is alleen een middel om de emotionele expressie over te brengen.” - door Jaïr Tchong
E
en strak, modern ingericht appartement, hartje Amsterdam. Aan een van de drukste wegen in het centrum woont en werkt componist en afgestudeerd psycholoog Joey Roukens aan een spraakmakend oeuvre. Pratend met de jonge componist vraag je je al snel af waarom hedendaagse muziek met een wat lastig imago kampt. Het ambacht van de componist heeft in Roukens een gedreven protagonist. Met kraakhelder enthousiasme positioneert hij het gilde van de toondichters in het hart van de samenleving.
Een nieuwe tempel “Waarom ze mij de opdracht hebben gegeven? Ik denk dat ze een componist zochten met een zekere aansluiting met de tijd. Een nieuwe muziektempel veronderstelt een nieuwe compositie, bovendien spreekt de wijze waarop
Fred van Diem
tijdens Buma Classical Convention
Roukens TivoliVredenburg alle muzikale genres onder één dak presenteert me aan. In mijn werken verschijnen ook vaak inspiraties uit de pop, jazz en wereldmuziek. Een groot symfonisch werk is een opdracht om van te watertanden: al die kleuren van koor en orkest te mogen laten s chitteren is het leukste wat er is. Tegelijkertijd zorgt het ook voor hoofd brekens, want orkest en koor kunnen twee machtige monsters zijn.”
Lynch als inspiratie “Je hebt grofweg twee soorten componisten: de componist die het hele werk in één flits voor zich ziet en het daarna alleen nog hoeft te noteren. Wat we weten over Mozart wijst in die richting. Daarnaast heb je de ploeteraars, zoals Beethoven. Types die blijven schrappen en schaven. De wilde krabbels in de schetsboeken van Beethoven demonstreren een manische geest, die continu bleef zoeken naar de mogelijkheden. Ik behoor tot die tweede categorie. “In de eerste fase van een groot werk ben ik hooguit een uur per dag echt creatief bezig. Ik begin met improvisaties op de piano, waaruit ik geleidelijk aan ideeën destilleer, korreltjes die een grotere eenheid zouden kunnen gaan vormen. Later breid ik die losse elementen dan uit tot scènes, en dan ga ik van scène naar scenario. Het is goed vergelijkbaar met film maken: toen ik las hoe David Lynch Inland Empire heeft gemaakt, sprak me dat zeer aan. Lynch schoot zonder plan in tweeënhalf jaar om dat later in de montage terug te brengen tot een verhaal van drie uur. “Ook componeren is in hoge mate intuïtief, een kwestie van maar zien waar je uitkomt. Pas in de constructie speelt de ratio een rol. Componeren is het benutten van verschillende strategieën om die constructie coherent te maken. Maar alle ratio is uiteindelijk alleen een middel om de emotionele
Wereldpremière Rising Phenix Joey Roukens (Schiedam, 1982) schreef met Rising Phenix een groot symfonisch werk voor koor en orkest ter gelegenheid van de opening van TivoliVredenburg in Utrecht. De uitvoering is in handen van het Radio Filharmonisch Orkest en Groot Omroepkoor, met dirigent Markus Stenz, en vindt plaats tijdens de Buma Classical Convention, op vrijdag 28 november.
najaar 2014 buma•stemra magazine
7
Fred van Diem
buma•stemra magazine evenementen Joey Roukens: “Het orkestreren vind ik de fijnste fase, een soort ambachtelijkheid die zeer bevredigend is” het a llemaal nog niet georkestreerd. Uiteindelijk ligt daar dan de particel, de gecondenseerde partituur. Het leukste werk is de particel uitwerken tot de uiteindelijke partituur. Het orkestreren vind ik de fijnste fase, een soort ambachtelijkheid die zeer bevredigend is. Geef ik deze melodielijn aan drie fluiten, aan drie hobo’s, of juist aan de klarinet?”
Gecomponeerde muziek “De rol van de hedendaagse muziek in de samenleving lijkt uitgespeeld. Het is een muziekcultuur met trekken van een cultureel getto. De tijden waarin Verdi een staatsbegrafenis kreeg en Stravinsky in het Witte Huis te gast kwam lijken voorbij. Componeren lijkt een traditie in verval, zoals alle culturele fenomenen golfbewegingen zijn. Wel koester ik hoop: de jonge generatie van toondichters zoekt interactie met niet-modernistische invloeden en met de popcultuur. Misschien zal er een nieuwe hybride tussen klassiek en andere genres ontstaan, met de diepgang van een Mahlersymfonie.”
Interactie
e xpressie over te brengen. Dat blijft voor mij als componist de kern.”
Ambachtelijkheid “Er is een toevalsfactor actief bij het componeren. Waarom werkt dat snelle
8
buma•stemra magazine najaar 2014
loopje hier wel en daar niet? Soms lijkt een inval geweldig, maar zodra je het in een context plaatst kan zo’n inval ineen zijgen. Context kan een gouden inval helemaal tenietdoen; dan kun je opnieuw beginnen. Ik ben het langste bezig met de montage, maar dan is
“In popmuziek kan het materiaal en de artistieke reikwijdte beperkt zijn, maar ik snap wel waarom het de muzikale lingua franca van deze tijd is g eworden. Hedendaagse muziek werd in academische afzondering steeds complexer. Popmuziek begon als jongerencultuur en werd bij gebrek aan alternatief de toonaangevende muziekcultuur. De interactie tussen kunstmuziek en populaire muziek zoals bijvoorbeeld Gershwin die nog wist te bereiken is met het Modernisme verloren gegaan. Maar wat popmuziek communicatief voor elkaar krijgt, dat wil iedere componist. “Ik geloof wel dat er in potentie een veel groter publiek is voor hedendaagse muziek. Maar dat publiek weet de weg nog niet te vinden, wat deels een kwestie van exposure is. Je bent
Daan van Aalst
Joey Roukes aan het werk met het Rubens Quartet
het meest ontvankelijk voor muziek in je puberteit, net als voor alle andere indrukken. Dus moet je stimuleren dat mensen er juist dán mee in aanraking komen.”
Luisterlijst “Gecomponeerde muziek is als lite ratuur, het is een taal die je moet leren te verstaan. Toen ik als kind Le Sacre du Printemps voor het eerst hoorde, begreep ik het ook niet. Na heel vaak luisteren ging die verbijstering over in een vreemd soort verslaving. Een van de taken van de overheid die nu wordt verzuimd is educatie. Interesse kweek je met goed muziekonderwijs. Waarom is er geen luisterlijst op de middelbare school en wel een leeslijst? Die erbarmelijke toestand van het kunstonderwijs speelt een factor in deze tijd, waarin het zelfs voor sommige politici een
goed gebruik is geworden om af te geven op verondersteld elitaire cultuur.”
Auditieve stimuli “Ik kan van mijn componeerwerk leven, maar ik leef wel sober, zonder gezin en zonder auto. Gelukkig krijg ik nog steeds nieuwe opdrachten. Maar ik ervaar wel een zekere weerstand onder modernistisch georiënteerde critici. Soms voel je jezelf als componist een levend anachronisme. Op straat zie je iedereen permanent in smartphones ingeplugd. Altijd hoor je die bassdrum in vierkwartsmaat, waardoor je denkt: waarom doe ik het? Zonder weerklank van een omgeving kan geen innerlijke stem bestaan. Jouw geest wordt in voortdurende interactie met de buitenwereld gestemd. Daarin ligt zeker ook een connectie met mijn studie psychologie.
Joey Roukens over Rising Phenix “Rising Phenix is gebaseerd op twee verschillende teksten die beide hergeboorte, herrijzenis en transformatie als thema hebben, toepasselijk voor de viering van het hernieuwde Vredenburg. De ene tekst betreft het gedicht The Building of the Temple van de Victoriaanse dichter Sir Henry Newbolt, over de wederopbouw van een vernietigde tempel die duidelijk symbool staat voor de tempel van de bijbelse koning Salomo. De andere tekst betreft een aan Hermes Trismegistus toegeschreven mystieke tekst, de Tabula Smaragdina, een van de sleutelteksten van de alchemie en hermetiek. Deze tekst kan enerzijds opgevat worden als een omschrijving van het alchemistische proces, en anderzijds als een beknopte, oud-Egyptische scheppingsmythe. Ik wilde niet slechts een gelegenheidswerk schrijven, maar een serieus werk waarin ook ruimte is voor reflectie, diepe expressiviteit en donkerdere emoties.”
“Muziek is in essentie een psychologisch proces. Auditieve stimuli betekenen op zichzelf niks, de luisteraar duidt het psychologisch, en pas daarin ontstaat de muziek. Zoals een filmmaker met de psychologie van de kijker rekening houdt, houd ik rekening met de psychologie van de luisteraar. Hoe werkt een climax en hoe kun je spelen met verwachtingspatronen? Het hele proces van geraakt worden, de luisteraar meenemen, bij de strot grijpen – het is een vorm van affectenleer. Maar om klassiek componist te zijn in een ‘age of pop’, dat knaagt soms wel degelijk.”
Legitimiteit “De vraag naar de legitimiteit van je werk blijft wel een serieuze en terechte vraag. Waarom zou je als hedendaagse componist nog steeds willen componeren à la Ferneyhough of Lachenmann? Dat is de actualiteit van de jaren zeventig. Een zeker herstel van de interactie tussen de gecomponeerde noten en de huidige tijd lijkt me heel gezond. De Amerikaanse componist John Adams doet dat heel goed. Tegelijkertijd moet je altijd uitkijken voor het ‘dumbing down’ van je kunst. Er bestaan nu eenmaal kunstvormen die lastiger te bevatten en complex zijn. Dat moet je niet ten koste van alles willen simplificeren. Maar je moet wel actief blijven werken aan het aantrekken van nieuw publiek, anders is Het Concertgebouw over twintig jaar een leeg huis.”
najaar 2014 buma•stemra magazine
9
n interview
Armin van Buuren
De Hollandse School Armin van Buuren is tijdens het ADE op 18 oktober nog steeds top of the bill van het Amsterdam Music Festival in de Arena, maar het nieuwe talent komt eraan. Zo prijken zijn protegés W&W ook op het affiche. Armin van Buuren over ‘de Hollandse School’. - door Job de Wit
O
ok, en misschien wel juist als je al twee decennia meegaat in de dance, is de aanvoer van frisse input onontbeerlijk. Armin van Buuren vertelt ons, kort na zijn welverdiende vakantie: “Muziek ontwikkelt zich altijd, en de nieuwe generatie brengt altijd nieuwe ideeën mee. Toen ik jong was veranderde de muziek heel erg, en daar heb ik een klein steentje aan kunnen bijdragen.
Mark Sixma
10
buma•stemra magazine najaar 2014
Het gebeurt nu weer, en dat is essen tieel. Ik vind het waanzinnig om mee te maken. “Ze vragen mij altijd waardoor ik word geïnspireerd en het antwoord is altijd: andere muziek. Je wordt geïn spireerd door ideeën van anderen. De Beatles luisterden naar Bob Dylan, en Beethoven luisterde naar Bach. Ik zeg altijd dat de eerste regel voor muziek is, dat er geen regels bestaan, en de tweede
David Gravell
regel is: zie regel één. Dat is ook wat ik jonge mensen probeer te vertellen. Ik kan ze vertellen hoe ik platen maak, maar uiteindelijk ben je een uniek mens en zal dat in je muziek moeten door klinken.”
Eredivisie De dj beschikt over een aantal platforms dat hem in staat stelt nieuw talent te
“Ik noem een Andrew Rayel, een Ørjan Nilsen, Mark Sixma, David Gravell. Dat zijn jongens die ik zelf aan de hand neem en in een bepaalde richting probeer te pushen”
najaar 2014 buma•stemra magazine
11
n interview Armin van Buuren
lanceren, zoals zijn wekelijkse radio show A State of Trance en platenmaat schappij Armada Music, waarin hij aandeelhouder is en dat een waaier aan sub-labels kent. “En de belangrijkste: mijn dj-sets. Ik ben achter de schermen nog steeds betrokken bij veel releases die we tekenen, ook als het geen trance is, maar ik heb de artistieke keuze gemaakt om me meer bezig te houden met muziek maken dan met actief A&R’en. Dat vind ik nog net iets leuker. Het een kan niet zonder het ander, want ik moet toch elke week nieuwe tracks luisteren, maar ik probeer het tot één dag in de week te beperken.” Armin van Buuren is trots op het talent dat doorstroomt naar de eredivisie van de dance, al is het hem daar niet in eerste instantie om te doen. “Ik heb een aantal jongens op mijn label getekend omdat
W&W
ik heel erg in ze geloofde, en die inter nationaal bekend zijn geworden. Dat was niet alleen omdat ik zo’n aardige jongen wil zijn, maar ook omdat ik hun muziek echt te gek vind. Ik noem een Andrew Rayel, een Ørjan Nilsen, Mark Sixma, David Gravell. Dat zijn jongens die ik zelf aan de hand neem en in een bepaalde richting probeer te pushen. Ik zet ze ook op mijn feesten neer.”
Globale sound Trance is een globale sound die vrijwel overal ter wereld wordt verstaan. Het is niet voor niets dat dj’s als Ferry Corsten, Tiësto en Armin van Buuren jarenlang de DJ Top 100 hebben gedomineerd. Hun fans zitten overal. Dat geldt dus ook voor het talent dat bij Van Buuren aan klopt. Rayel en Nilsen komen uit respec
tievelijk Moldavië en Noorwegen, Sixma en Gravell zijn Hollandse kweek. Laatst genoemde was een van de velen die gewoon een demo had opgestuurd naar Armada Music. “Ik hoor meteen aan zo’n plaat dat-ie gaat werken in mijn set; daar heb je op een gegeven moment een getraind oor voor. Dan ga ik doorvragen: wie is dat, waar komt hij vandaan? Al gauw zaten we samen op Skype en waren we tracks aan het uitwisselen.” Wat hij vervolgens voor zo iemand kan betekenen? “We beginnen het hele Armada-apparaat achter zo iemand te zetten. Ik kan hem voor of na mij op een Armada-feest of op A State of Trance programmeren; ik draai natuur lijk zijn producties in mijn radioshow; ik kan hem interviewen. Maar ik kan hem nóg zo’n mooie plek geven, uitein delijk zal hij het toch zelf moeten doen.
Armin van Buuren en W&W op ADE Armin van Buuren is een groot fan van het Amsterdam Dance Event. Dit jaar zal hij zowel op de conferentie als op het festival aanwezig zijn. Op 16 oktober zal hij op de conferentie een live-interview doen met een van zijn helden, Jean-Michel Jarre. Op 18 oktober vertegenwoordigt hij op het Amsterdam Music Festival in de Arena samen met W&W, Hardwell, Martin Garrix, Wildstylez, Dash Berlin de Nederlandse delegatie, met alleen het Belgische duo Dimitri Vegas & Like Mike en de Franse dj David Guetta als vreemde eenden in de bijt.
W&W, hier in Madison Square Garden, New York. Op 18 oktober op het Amsterdam Music Festival met Armin van Buuren.
12
buma•stemra magazine najaar 2014
Ik vind dat ik daar te veel credit voor krijg. Als de plaat niet goed was geweest, had ik hem niet gedraaid. Zo simpel is het ook.”
Adviesfunctie Niettemin is Van Buuren in staat om een indrukwekkende springplank neer te leggen. Twee mensen die daarvan goed gebruik hebben gemaakt zijn Wardt van der Harst en Willem van Hanegem junior, oftewel W&W. Twee jaar geleden zijn ze binnen Armada hun eigen label begonnen, Mainstage Music, en in 2013 steeg het duo uit Breda van plek 25 naar nummer 14 in de DJ Top 100. Van Buuren: “Ik volg ze al sinds 2007 intensief en inmiddels zijn ze de wereld aan het veroveren en sta ik ze nog steeds bijna dagelijks bij met advies. In het begin hebben ze natuurlijk goed naar mij en andere trance-dj’s geluisterd, maar daar hebben ze echt een eigen sound uit ontwikkeld. Creatief zijn ze helemaal hun eigen weg gegaan. “Omdat ik al twintig jaar muziek maak, heb ik een hoop valkuilen al meegemaakt. Ik kan iemand met een paar tips de goede kant op helpen. Vaak hebben ze bijvoorbeeld wel veel kaas gegeten van melodieën en hebben ze goede, oorspronkelijke ideeën waar ik ook niet aan ga zitten, maar sound technisch... Ik probeer bijvoorbeeld tips te geven over de balans in de mix, lagen in je kickdrum en je bas, de lengte en het arrangement van een break. Dat luistert allemaal vrij nauw, althans in mijn sets, en daar kunnen ze dan wat mee doen. Of niet.”
Sidechaining, compressie… Soms rolt er ook een productionele samenwerking uit, zoals met Nilsen en Rayel. “Ik leer dan ook weer van hen, dat is het allergaafst. Zij gebruiken weer heel andere technieken. Voor het maken van elektronische muziek heb je mu zikale ideeën nodig en moet je de tech niek beheersen, maar het is ook belang rijk dat je bepaalde trucs leert: wat is sidechaining, compressie, hoe gebruik je een limiter, wat is het verschil tussen afmixen in 16 of in 24 bit? Dat soort dingen.” Van Buuren heeft het wiel in de jaren negentig ook niet in zijn eentje uit gevonden. Hij noemt onder anderen dj, remixer en radiomaker Ben Liebrand als iemand die hem in een vroeg stadium
“Er zijn geen regels” verder heeft geholpen. Liebrand, in middels een persoonlijke vriend, ontving de piepjonge Armin bij hem thuis in zijn studio. “Het heeft daarna nog acht jaar geduurd voordat ik een fatsoenlijke plaat kon maken. Sowieso was in die tijd de apparatuur nog heel erg duur. Later ben ik weer geholpen door men sen die mij bijvoorbeeld in hun voor programma zetten. Dat zijn cruciale stappen in je carrière.” Over de nieuwe artiesten die hij inmiddels zelf vooruit helpt: “Ik hoop dat zij, als ze in die positie komen, ook weer anderen helpen.”
Zelfbestuivend effect Wanneer weet je dat een jonge produ cer klaar is voor het grote werk? Van Buuren: “Dat kan al na één plaat zijn! Ook daarvoor geldt: er zijn geen regels.” Als je het gezonde Nederlandse dj/ producersklimaat voorstelt als een solidair opleidingsinstituut waarin de
succesartiesten de nieuwe generatie in een onbaatzuchtige Hollandse School voor het grote werk klaarstomen “maak je het groter dan het is”, vindt de vijf voudige nummer één van de wereld. “Als ik contact zoek met een producer die te gekke dingen maakt, dan is dat pure liefde voor de muziek. Niet dat ik andere mensen wil opleiden en daar voor een schouderklopje wil krijgen.” Er is de afgelopen jaren veel gezegd en geschreven over het succes van de Nederlandse dance. Blijft dat nog even zo, is er genoeg aanwas? “Het is geloof ik wel verdubbeld sinds 2000. En dan heb ik het niet alleen over trance of electro-house, er zijn ook allerlei jongens bezig in de deep-house, de techno, de jungle. Je kan het zo gek niet bedenken of er staat weer een Nederlandse idioot op het vliegveld! Ik zie die gasten alle maal op Schiphol rondlopen en het gaat maar door. Het is een zelfbestuivend effect. Ik denk dat er nog genoeg voedings bodem is.”
DJ Mag Top 100 We noemen het al de ‘DJ Top 100’, de jaarlijkse verkiezing van de beste 100 dj’s van de wereld door het Britse tijdschrift DJ Mag. Armin van Buuren werd al vijf keer nummer één in wat officieel heet de DJ Mag Top 100. Vorig jaar werd hij tweede, achter Hardwell. Maar liefst 34 Nederlandse dj’s kregen in 2013 een notering in de Top 100, waaronder de in dit interview genoemde W&W, op een veertiende plaats. De DJ Mag Top 100 van 2014 wordt bekend gemaakt tijdens ADE, tijdens het Amsterdam Music Festival in de Arena op 18 oktober.
najaar 2014 buma•stemra magazine
13
n interview
Hein van der Ree over
Upgrade AX2012, ICE, Buma/Stemra en de ICT issues Buma/Stemra is momenteel bezig met een paar intensieve ICT-projecten. In dit interview brengt Hein van der Ree, directievoorzitter van Buma/Stemra, de processen in kaart. - door Erk Willemsen
D
e tijden dat Buma/Stemra een organisatie was die alle benodigde gegevens voor incasseren en distribueren van auteursrechtgelden handmatig verwerkte liggen ver achter ons. Door de automatisering heeft de organisatie de laatste decennia progressie geboekt in accuratesse en heeft het de nodige efficiëntieslagen kunnen maken. Daardoor krijgen de leden exacter uitgekeerd waar ze recht op hebben, of dat nou afkomstig is van radio, tv-, live-, mechanische-, online-, of andersoortige rechten. In 2005 is een eerste grote slag gemaakt met de implementatie van Microsoft DAX3. Vervolgens heeft in 2008 een upgrade plaatsgehad naar DAX4, een systeem dat jarenlang stabiel heeft gefunctioneerd onder begeleiding van een uitstekend team van Accenture. De afgelopen jaren zijn nog diverse upgrades uitgevoerd. Eind 2012 werd een vernieuwde portal gelanceerd die het voor de leden en aangeslotenen makkelijker en prettiger maakte om hun Buma/Stemrazaken online te regelen.
Upgrade Onlangs is na een voorbereidingsperiode een grote upgrade van de ICT-systemen naar Microsoft AX2012 uitgevoerd. Hein van der Ree: “Deze upgrade was noodzakelijk omdat Microsoft hun DAX4-software niet meer zou ondersteunen. Voor de implementatie van de AX2012-software was meer tijd nodig dan gepland, maar na uitgebreid
14
buma•stemra magazine najaar 2014
testen konden we op 10 juni live gaan. Op dit moment blijken er echter nog allerlei fixes nodig te zijn om het systeem ook daadwerkelijk stabiel te laten draaien. “We zitten nu in een fase waarin helaas ook de leden merken dat sommige zaken niet helemaal soepel lopen. De portal is niet altijd even toegankelijk en kan langzaam zijn. We doen zo’n honderd distributies per jaar, waarvan we er enkele inmiddels hebben moeten uitstellen. Vanzelfsprekend hebben we de leden hierover geïnformeerd. We hebben nu een dynamische distributieplanning op de portal geplaatst. Als daar wijzigingen in plaatsvinden, worden de leden daarvan op de hoogte gesteld door middel van e-mail alerts.”
ICT-issues In het interview spreekt Van der Ree over de inspanningen die zijn managementteam en de direct betrokken medewerkers doen om deze complexe automatiseringsslag goed te laten verlopen: “Zoals de wereld in elkaar zit zijn we allemaal heel erg afhankelijk van ICT geworden. Kijk maar om je heen, of het nou bij de Politie is of bij banken, overal zijn er ICT-issues. Wij worden er nu dus ook mee geconfronteerd. Dat moet zo snel mogelijk worden verholpen. “We hebben maar één systeem, en dat moet het dóen. Daar moeten de distributies doorheen, daar moeten de facturen doorheen, de borderellen, de rekeningencourant, en het geld. We beseffen allemaal
dat dit proces cruciaal is en het management onderkent dat. Buma/Stemra werkt met de beste en grootste bedrijven in de ICT-sector. We hebben onze automatisering geoutsourcet aan Accenture, een bedrijf met 280.000 medewerkers wereldwijd. Dus als er kennis nodig is, is die ook aanwezig. Er werkt hier een heel team aan het aanpassen van de codes; én er werken mensen in andere landen aan om te zorgen dat onze software goed functioneert.” Natuurlijk komt de vraag op of deze ICT-issues Buma/Stemra extra geld kosten. Van der Ree: “De leden moeten ervan uitgaan dat we heel verantwoordelijk omgaan met de investeringen die we in softwareontwikkeling doen. In deze situatie zijn we heel zorgvuldig met onze serviceverlening, met hoe deze problematiek opgelost moet worden en wie ervoor moet betalen. We hebben natuurlijk een bestuur, waaraan we als directie verantwoording afleggen. Dus als er significante verschuivingen zouden plaatsvinden in de softwarebudgetten, gaan we daarover in overleg. Maar vooralsnog is dat niet aan de orde.”
ICE en ICE Online De upgrade van het systeem is niet het enige IT-gerelateerde project waar Buma mee bezig is. Al in eerdere edities van Buma Stemra Magazine is gecommuniceerd over de grote operatie die nodig is om de data van de miljarden streams die door onlineservices als YouTube en Spotify geleverd worden te verwerken.
Van der Ree: “Maar dat traject staat geheel los van de problematiek rondom de upgrade.” Ook het project ICE databeheer staat daar los van, maar heeft wel vertraging opgelopen vanwege de genoemde upgrade. De afkorting ICE staat voor International Copyright Enterprise, waarin de auteursrechtorganisaties uit Zweden, Engeland en Duitsland samenwerken om gezamenlijk databeheer tot stand te brengen. Van der Ree: “We hebben het traject als volgt uitgestippeld. Stap één is dat de copyrightdata ondergebracht worden in de gezamenlijke database van ICE. De volgende stap heeft betrekking op de verwerking van het muziekgebruik binnen ICE Online. En tot slot zetten we stap drie: ge zamenlijk ons repertoire licenseren voor pan-Europese online muziek services. Die strategie staat, maar de timing ervan wordt ook beïnvloed door de huidige situatie. We zullen en moeten echter klaar zijn voor stap drie begin 2016, conform de Europese richtlijn.”
Prioriteiten Van der Ree resumeert aan het eind van ons gesprek de stappen die Buma/ Stemra de komende twee jaar gaat nemen in de automatisering: “Prioriteit nummer één is distributie: het geld moet naar de leden. Pas als dat helemaal snel en netjes verloopt gaan we aan het werk met prioriteit twee: ICE Databeheer. In de loop van 2015 gaan we dan aan de slag met prioriteit nummer drie, ICE Online, ofwel ICE Dataverwerking. “We werken met heel geavanceerde software en technieken om te kunnen doen wat we moeten doen voor onze rechthebbenden. We hebben een database van acht miljoen liedjes, we hebben drieëntwintigduizend auteurs in Nederland, en we hebben er natuurlijk nog honderdduizenden meer in het buitenland. We matchen geld met de werken. We doen audiofingerprinting en fingerprinting bij dance-events. Dat zijn allemaal complexe processen die ICT-gedreven applicaties vereisen. Het doel van dit alles is om data accuraat te registreren en te verwerken, met als eindresultaat een alsmaar meer verfijnde distributie aan de leden.”
najaar 2014 buma•stemra magazine
15
n interview
Jeroen van Vliet
“ Deze Buma Boy Edgarprijs voelt als een appèl” Tijdens de Jazzdag in juni hoorde pianist en componist Jeroen van Vliet dat hij de Buma Boy Edgarprijs 2014 toegekend heeft gekregen. In december neemt hij hem in ontvangst tijdens een concertavond in het Amsterdamse Bimhuis die hij zelf mag samenstellen. - door Miranda Fieret
V
oor Jeroen van Vliet (1965) zit het avontuur in de nuance. Hij staat bekend als een van de meest lyrische jazzpianisten van Nederland, een meester van de nuance en de subtiliteit. Van Vliet is een musicus en componist die een sterk gevoel voor melodie en harmonie combineert met avontuur en experiment. Zijn noten schreeuwen niet om aandacht.
16
buma•stemra magazine najaar 2014
Hijzelf evenmin. Toch weet hij zijn luisteraar mee te voeren in een muzi kaal verhaal vol spanning en finesse waarbij het moment telt en je de rest van de wereld even vergeet. De jury van de Buma Boy Edgarprijs besloot daarom unaniem om Van Vliet te belonen voor zijn eigenzinnige benadering van jazz en geïmproviseerde muziek. Hij wordt geroemd als onder
scheidend musicus met een eigen stem in de traditie waarmee hij de kloof tussen genres overbrugt.
Grote erkenning Van Vliet is al jaren een gewaardeerd musicus, maar een bekroning in deze vorm had hij niet verwacht: “Het is een grote erkenning. Ik viel bijna van m’n
Rens Horn
najaar 2014 buma•stemra magazine
17
n interview Jeroen van Vliet
stoel. Mensen om mij heen hadden de prijs al eens gewonnen: Oene van Geel, Anton Goudsmit, bijvoorbeeld. Ik zit met mijn muziek dichtbij deze muzi kanten, maar ik had niet bedacht dat het mij ook kon overkomen.” Van Vliet maakte naam in de groepen van saxofonist Paul van Kemenade en bassist Eric van der Westen, en speelde met zijn Fender Rhodes vanaf het begin een onderscheidende rol in Eric Vloeimans’ Gatecrash. Na zijn North Sea Jazz Compositie Opdracht 2008 creëerde hij meer ruimte voor eigen projecten, zowel solo als voor zijn groepen Estafest (met violist Oene van Geel, gitarist Anton Goudsmit en saxofonist Mete Erker) en OGU (met gitarist Bram Stadhouders
en percussionist Etienne Nillesen). Geen grote bek en dito ego. Deze bescheiden musicus lijkt volledig in dienst te staan van waar het werkelijk om gaat: jazz en geïmproviseerde muziek. Voor hem is daarom de speciale concertavond die hij in het Bimhuis mag programmeren een prachtige beloning. “Het mag gelukkig een lange avond zijn”, lacht hij. “Het programma duurt nu al tot half twaalf en past volledig bij mij.”
Carte blanche Van Vliet heeft al eerder carte blanche gehad in het Bimhuis. Toch voelt het nu anders voor de muzikant. “Het wordt een avond van mijzelf, dat maakt het
“Improvisatie gaat voor een groot gedeelte over chemie”
Selecte discografie Onder eigen naam 1996: Who’s Afraid 2001: En Blanc et Noir 2005: Red Sun 2008: T he Poet & Other Tales 2010: Thin Air 2013: Wait Met eigen bands en andere projecten 1991: D e Ruyter Suyte Contraband 1996: M o’s Mood Paul Van Kemenade 1997: Live (Except) Just for the Occasion Paul Van Kemenade 2001: U mai Eric Vloeimans 2004: K eeping the Dream Louis Mhlanga 2007: Gatecrashin’ Eric Vloeimans 2007: The World Over Eric Van Der Westen 2008: H yper Eric Vloeimans 2010: Heavensabove! Eric Vloeimans 2010: The Abyss Joris Posthumus 2011: L ive! Estafest 2011: K ytecrash Eric Vloeimans 2013: W here Water Travels Home Simin Tander 2014: O GU OGU 2014: Eno Supo Estafest
heel speciaal. Ik nodig mensen uit die veel voor me betekenen en waar ik met veel plezier mee heb gespeeld. Zo is Esther van Hees er met onder anderen Anton Goudsmit. Sikeda staat ook op het podium. Het sextet speelde drie jaar geleden voor het laatst. Ik had graag vaker met Sikeda op willen treden, maar een sextet is niet zo populair voor boekingen.” Zijn nieuwe driemansformatie OGU staat ook geprogrammeerd. “En ik zorg nog voor een special guest. Wie dat is, houd ik nog even voor me. Het moet vooral een verrassende avond worden.” Begin dit jaar bracht hij met OGU het gelijknamige album uit. Het trio probeert een droomwereld te creëren die ontstaat uit improvisatie. Dit nieuwe avontuur van Van Vliet staat haaks op de manier waarop hij de afgelopen jaren heeft gewerkt. Improviseren deed hij voornamelijk in zijn eentje.
Improviseren Nu componeert de musicus een vloei end geheel met inbreng van drie man. “Ik had altijd al het idee om te improvi seren met een aantal muzikanten. Maar ik wilde wel dat het in een bepaalde esthetiek gebeurde. Ik kende Bram en Etienne al en heb veel waardering voor ze. Daarom heb ik ze uitgenodigd om te kijken of het klikte. Improvisatie gaat immers voor een groot gedeelte over chemie. En het ging goed!” Gedrieën ontdekten ze een gemeen schappelijke taal in de improvisatie, waar geen van tevoren bedachte compositie aan te pas komt. “Qua smaak in geluid en beeld zitten we dicht bij elkaar, maar we luisteren ook naar onze verschillen. Zo hebben we allemaal onze eigen helden waardoor we geïnspireerd zijn.” Met OGU improviseert Van Vliet zoals hij dat vroeger in zijn eentje deed. “Het werkt bevrijdend om nu een weerwoord of juist bevestiging te krijgen.” De muzi kanten voelen elkaar feilloos aan: “Met minuscule bewegingen zorgen we voor wendingen in een avontuurlijk verhaal.”
Tandem Naast OGU lanceerde Van Vliet ook zijn tweede soloalbum, Wait. Een toepasselijke naam, als je bedenkt dat het achttien jaar heeft geduurd voordat hij weer een soloalbum uitbracht. “OGU en Wait omvatten allebei impro visatie en zijn voor mij momentopnames. Ze liggen inhoudelijk dicht bij elkaar, daarom wilde ik ze als een soort tandem uitbrengen.” ‘Achttien jaar tussen twee
buma•stemra magazine najaar 2014
Sanne Muller
18
Mike Breeuwer
Buma Boy Edgarprijs In 1963 werd de Stichting Comité Wessel Ilcken Prijs in het leven geroepen. Toen in 1980 jazzdirigent en -musicus Boy Edgar overleed, werd de prijs een oeuvreprijs en werd hij voortaan onder zíjn naam uitgereikt. Recente winnaars zijn Ernst Glerum (2009), Anton Goudsmit (2010), Ferdinand Povel (2011), Yuri Honing (2012) en Oene van Geel (2013). De belangrijkste Nederlandse prijs voor jazz en geïmproviseerde muziek heeft in 2014 in Buma Cultuur een nieuwe hoofdsponsor gevonden. De prijs wordt mede ondersteund door Sena. De prijs werd tot voor kort mogelijk gemaakt door overheidssubsidies. Zo kon de Stichting Jazz in Nederland jarenlang de prijs organiseren, en in het recente verleden lag de organisatie bij Muziek Centrum Nederland in samenwerking met de VPRO. Met de sluiting van Muziek Centrum Nederland in 2012 en de ontwikkelingen bij de Publieke Omroep kwam de prijs onder druk te staan. Dankzij de samenwerking met Buma Cultuur en Sena is de toekomst van de prijs voorlopig veiliggesteld.
soloalbums’ zegt Van Vliet niet zo veel: “Volgens mij heb ik aan zo’n vijfenzestig cd’s meegewerkt. Een solo voelde niet op z’n plek. Ik had er geen behoefte aan. Nu had ik dat wel.” Ook dit was voor de musicus in zekere zin een experiment: wat ontstaat er nu, achttien jaar later? “Het is een bepaalde manier van herijken na alle speelervaring die ik heb opgedaan. Ik realiseer me nu pas wat dat betekent en hoe je spel ontwikkelt.” Van Vliet keek ervan op dat zijn muziek veel gelijkenissen ver toont met die van zijn eerste soloalbum. “Voor mij is het een bevestiging dat je als muzikant een eigen handtekening hebt. Natuurlijk zijn er verschillen, maar dat zijn met name dingen die ik achttien jaar geleden niet eens kon uit
voeren, zoals loop sampling. Ik merk ook hoeveel impact dit op het geheel heeft.” Van Vliet is vanuit het niets gaan improviseren voor zijn album. “Van de zestien composities zijn er maar vier voorbereid. En toch, als je goed luistert merk je dat je gebruik maakt van elementen die je ooit gehoord hebt of dingen die je ooit hebt gedaan. Dat is jouw eigen vocabulaire.”
Uitgelezen kans Met twee nieuwe albums en de presti gieuze Buma Boy Edgarprijs op zak is er geen tijd om achterover te leunen. “Het voelt juist als een appèl op mij om deze prijs te verzilveren.” Zo gaat Jeroen van Vliet op tournee. Zowel solo als met zijn
Concert Bimhuis De concertavond van Jeroen van Vliet staat gepland op 14 december. Tijdens deze speciale avond in het Bimhuis wordt de prijs, bestaande uit een geldbedrag van 12.500 euro en een plastiek van Jan Wolkers, overhandigd. Radio 6 zendt de concertavond live uit.
groepen OGU en Estafest. En hij vindt zelfs ruimte voor een níeuw trio. Zijn relatie met Buma/Stemra lijkt alleen maar sterker te worden. “Ik zie dit als een uitgelezen kans, vooral omdat ik van het team achter de Buma Boy Edgarprijs steun krijg om binnen te komen bij programmeurs in het hele land. Al moet ik zeggen dat ik niet altijd de routes weet wat betreft muziek rechten, en eigenlijk te weinig de vinger aan de pols houd. De contacten die ik heb in verband met mijn website gaan goed, maar administratief heb ik moeite alles bij te houden. Misschien loop ik zo geld mis. Het staat zeker op mijn lijstje om me hierin te verdiepen, maar eerst de tour en het concert in het Bimhuis.”
najaar 2014 buma•stemra magazine
19
n feature
EN EN BEDR EI •STEMRA M
MA BU
AG
W
IKK
E LI
EN
AZ
HN
NS
EN VAN DE T EC NG GI INE FEATURE
KA
Jasper Blom, Stephen Emmer, Eric Vaarzon Morel en Bob Zimmerman
OLO
GISCHE O NT
Kansen en bedreigingen van de technologische ontwikkelingen Vier door de wol geverfde componisten laten hun licht schijnen over de gevolgen van twintig jaar snelle technologische ontwikkeling op hun beroepspraktijk.
I
nternet diende zich in 1994 aan voor de consument. Software om muziek te maken werd ook rond die tijd volwassen. Dat alles is nog maar twintig jaar geleden. Maar wat is er veel veranderd in twee decennia. Met enorme gevolgen voor de muziekindustrie. Denk alleen maar aan de distributie van muziek en het effect daarvan op de bestaande verdienmodellen. Denk ook aan het effect van veranderd consumentengedrag en de wijze waarop muziek geconsumeerd wordt. Maar de effecten van technologische innovatie reiken natuurlijk nog veel verder. In hoeverre hebben technologische ontwikkelingen invloed gehad op het creatieve proces van componisten? We stelden vier al vele jaren succesvolle componisten drie vragen over wat deze technologische ontwikkelingen voor hen betekend hebben. Op welke wijze hebben technologische innovatie en internetontwikkelingen je werk als componist/tekstschrijver beïnvloed of veranderd? Welke ontwikkelingen hebben je werk onder druk gezet of vormen een bedreiging voor je beroepspraktijk? Hoe heeft technologische innovatie een positief effect gehad op je werk of werkwijze, en welke mogelijkheden/kansen zie je voor jezelf ?
20
buma•stemra magazine najaar 2014
JASPER BLOM
Saxofonist Jasper Blom is zowel componist als uitvoerend en docerend musicus. Hij leidt zijn eigen Jasper Blom Quartet, maakte daar acht albums mee, maar is ook actief in allerlei groepen en orkesten. Hij geeft les aan het Conservatorium van Amsterdam.
“E
en oneindige muziekbibliotheek met een klik onder handbereik zorgt voor een grote hoeveelheid invloeden waar je aan bent blootgesteld, hetzij als studie- of lesmateriaal, hetzij als inspiratiebron. Het bestuderen van andere muziek, met name klassieke muziek, is veel makkelijker en toegankelijker geworden door midifiles en muziekprogramma’s als Logic. De software van Logic stelt me in staat ingewikkelde muziekprojecten te voltooien. “Bedreigingen zie ik in de concurrentie op sociale media, waar het meer om uiterlijk dan om content gaat, en in Spotify, dat de financiering van de bestaande muziekindustrie onderuithaalt, maar er niks voor in de plaats creëert. “Een zonder meer positieve ontwikkeling is dat ik tegenwoordig door de technologische mogelijkheden veel makkelijker in staat ben ingewikkelde muziekprojecten te voltooien, zoals het schrijven voor grote ensembles en het componeren van complexe muziek.”
N KA
SEN
EN BED RE I
IKK
W
HN
ELINGEN
AZ
•STEMRA M AG MA BU
EN VAN DE T EC NG GI INE FEATURE
OLO
GISCHE O NT
“Door de technologische mogelijkheden ben ik tegenwoordig veel makkelijker in staat ingewikkelde muziekprojecten te voltooien”
najaar 2014 buma•stemra magazine
21
n feature
Stephen Emmer: “Je mag in het digitale proces langer spijt hebben van een beslissing via de undo- of backspacetoets” SEN
EN BED RE I
IKK
W
HN
ELINGEN
AZ
•STEMRA M AG MA BU
EN VAN DE T EC NG GI INE FEATURE
N KA
OLO
GISCHE O NT
STEPHEN EMMER Stephen Emmer is een van de meest gevraagde componisten van muziek voor reclames en documentaires. Hij maakte de leadermuziek voor onder meer RTL Boulevard, het RTL Nieuws en de NOS-leaders van midden jaren negentig. Onlangs kwam zijn nieuwe album International Blue uit.
“I
n de vroege jaren tachtig maakte ik al de keus om met computers te werken. Beeldmakers en tekstschrijvers kwamen pas later achter de mogelijkheden van de moderne techniek dan musici. Je creatieve proces wordt er mede door bepaald, maar omdat het destijds nieuw was, trapte menigeen in de valkuil dat het, omdat het er is, ook gebruikt moet worden. Ik toentertijd ook. Daarom vind ik nu de beginproducties van het digitale tijdperk gedateerd klinken en nogal ‘overgecorrigeerd’. “De komst van internet heeft ervoor
22
buma•stemra magazine najaar 2014
gezorgd dat ik internationaal meer dan ooit via die weg heb kunnen werken. Ik heb bijvoorbeeld een nieuws-tune gemaakt voor een Roemeense zender. Ik heb nooit iemand ontmoet of gesproken van die zender. Superanoniem dus, maar ook dat heeft z’n charme. “De ‘muziek als water uit de kraan’- ontwikkeling zet zowel vrij werk als opdrachtwerk zwaar onder druk. Commercieel zeker, maar nu ook creatief. Publiek raakt gewend aan ‘copy paste’-muziek, en dat wordt dan vanzelf de norm. ‘Niet te moeilijk doen’ als meest sneue briefing… “Ook de massaliteit van het aanbod
zorgt meer voor een loterij als selectieprocedure dan artistic excellence. “De über-verzakelijking van muziek an sich, daar speelt techniek een grote rol in. En de geest is min of meer uit de fles. Het is aan volgende generaties om hier een eigen visie over te ontwikkelen. Wat ik wel ooit heel goed vond aan web 1.0 was het cutting out of the middleman, die bij 2.0 weer door de achterdeur is binnengekomen. “Ooit werd ik door jullie gevraagd wat ik vond van de digitale revolutie in het werkproces. Ik antwoordde toen: je mag in het digitale proces langer spijt hebben van een beslissing via de undo- of backspacetoets. “Het oude ideaal van een eenmansorkest sprak en spreekt me reuze aan. Ik weet ook zeker dat bijvoorbeeld Ravel dat ook zou hebben gewild. En daarnaast doe ik als gezegd veel meer voor het buitenland nu.”
Renke Knol
ERIC VAARZON MOREL Hij is flamencogitarist. Componeert zijn eigen muziek. Eric Vaarzon Morel tourt al jaren met allerlei vooraanstaande muzikanten en schreef werken voor muziektheaterproducties.
“T
SEN
EN BED RE I
IKK
W
Eric Vaarzon Morel: “De band met mijn publiek is door social media veel hechter geworden, waardoor ik bovendien lagere publiciteitskosten heb”
HN
ELINGEN
AZ
•STEMRA M AG MA BU
EN VAN DE T EC NG GI INE FEATURE
N KA
echnologische ontwikkelingen hebben het componeren als zodanig niet beïnvloed. Wat veranderd is in de exploitatie van mijn composities, is dat ik door technologische innovaties meer zou willen kunnen differentiëren in de licenties die ik verstrek. Als een fotograaf of kunstenaar mij vraagt of ik het goed vind dat hij mijn composities mag gebruiken voor een ‘kleine’ site, wil ik daar toestemming voor kunnen geven zonder dat de beste man problemen krijgt met Buma/Stemra. Dat kan nu nog niet. Soms willen sites mijn composities kosteloos gebruiken, waarbij ik dan weer baat heb in publicitaire zin, maar ook dat kan niet. De Buma-tarieven worden veel te hoog gevonden, dus dan ziet zo’n partij er in het geheel van af. Innovatie dwingt tot differentiatie en flexibiliteit: niet alles heeft dezelfde grootte en commerciële waarde. Ik vind dat Buma/Stemra daarin mee moet gaan. Mijns inziens betalen grote sites als Spotify veel te weinig. “Ik zie als bedreiging dat mijn live-uitvoeringen te pas en te onpas ongevraagd opgenomen worden, en particulieren dat zomaar op sociale media als Facebook of YouTube kunnen plaatsen zonder toestemming vooraf. Hierdoor is er geen controle op de kwaliteit van het product. Hoe hier tegen op te treden, is lastig: omdat het je eigen publiek is, wil je ook niet streng gaan handhaven… Aan de andere kant: de kwaliteit van de versies die van mijn composities worden verspreid wil ik wel kunnen bewaken. “Technologisch zijn er veel voorbeelden te noemen die je positief kunt opvatten, bijvoorbeeld: goedkopere opnamemogelijkheden van goede kwaliteit, compositieprogramma’s, en de band met mijn publiek die door social media veel hechter is geworden, waardoor ik bovendien lagere publiciteitskosten heb.”
najaar 2014 buma•stemra magazine
23
OLO
GISCHE O NT
n feature
Bob Zimmerman: “Het grootste deel van je werktijd kan nu in creativiteit gaan zitten in plaats van in gepriegel met puntenslijpers, gummetjes en kramp” EN EN BEDR EI •STEMRA M AG
W
IKK
ELINGEN
AZ
MA BU
HN
NS
EN VAN DE T EC NG GI INE FEATURE
KA
OLO
GISCHE O NT
BOB ZIMMERMAN Componist en arrangeur Bob Zimmerman is onder meer bekend van zijn filmscores voor Tirza, Süskind, De Nieuwe Wildernis en vele andere films, arrangementen van onder meer Adios Nonino voor de bruiloft van het koningspaar en voor het Metropole Orkest, en vele composities voor Seth Gaaikema.
“D Anne Dokter
e technologische innovatie op het gebied van met name muzieknotatie (in mijn geval het gebruik van het programma Finale) heeft mijn professionele bestaan op een groot aantal fronten in zeer positieve zin beïnvloed. Naast het aanzienlijk grotere fysieke gemak en de sterk toegenomen snelheid van werken, heeft het ook een grote artistieke invloed: omdat het pure noteren niet meer het monnikenwerk is dat het was met potlood en papier, kan en durf je veel verder te gaan in artistieke zin. Je kan meer uitproberen, versies en variaties ontwerpen, et cetera. Bovendien kan het grootste deel van je werktijd in creativiteit gaan zitten in plaats van in gepriegel met puntenslijpers, gummetjes en kramp.
24
buma•stemra magazine najaar 2014
“Ook het vervaardigen van partijen, al dan niet door derden, neemt ook zo veel minder tijd in beslag, dat je in de praktijk een substantieel grotere output hebt, en dus zakelijk grotere omzet draait met (meestal) navenant toegenomen verdiensten. “Daarnaast is een conversie van het digitaal geschrevene naar een beluisterbare audioversie voor afnemers of musici in de praktijk zeer welkom en vruchtbaar – kan via het eigen notatieprogramma, maar liefst via geraffineerdere sequencer-software. “De technologische ontwikkeling heeft uiteraard ook z’n schaduwzijde: wat kan, gebeurt. Dus zullen producenten vaker genoegen willen nemen met synths en samples in plaats van echte instrumenten, waar die de beste keuze zouden zijn. Noem het gerust: namaakgeluid. Het gaat dan niet om hoogstaande elektronische muziekproductie, buitengewoon valide, maar om surrogaat. Bovendien betaalt de facto de componist dan delen van de productie: hij heeft immers geïnvesteerd in kostbare audiotechnologie, die hij meestal niet zal kunnen doorberekenen. “Op het front van de verkoop van geluidsdragers is het gratis downloaden uiteraard een ramp. Het lijkt me niet nodig daar veel woorden aan te verspillen…”
foto's Danny van den Berg
Buma NL
Lustrum bewijst noodzaak van event
H
et was de vijfde Buma NL: conferentie en festival voor de Hollandse muziek. Buma Cultuur brengt daarmee een genre naar voren dat in de landelijke en regionale media te weinig aandacht krijgt. Met panels, een buitenpodium met showcases en vooral een hele trits aan radiozenders die het evenement live verslaan, en een awardshow. Jan Smit ontving de Buma NL Award voor Beste Auteur. De Buma NL Lifetime Achievement Award werd uitgereikt aan Pierre Kartner.
Django Wagner kreeg de Buma NL Award voor Beste Zanger. Hij wordt hier geïnterviewd door radio Puur NL, winnaar van de Buma NL Media Award.
Social media en YouTube waren hét onderwerp tijdens de Buma NL-conferentie. Bijna unaniem waren de aanwezigen het via hun stemapparaat eens met de stelling dat social media inmiddels onmisbaar zijn op de weg naar succes. Hoe ermee om te gaan, juist ook met betrekking tot het Hollandse lied, leidde juist tot flinke discussie binnen het panel met – op de foto van links naar rechts – Jeroen Bouwman (YouTube), Ilja Volkers (Timm & Pimm) en Adrie van den Berk (Berk Music Productions) en de Buma NL-deelnemers. Want zo eenvoudig is het nog niet. Laat je de artiest zelf Facebooken, dan kunnen posts nog wel eens misplaatst zijn; laat je het door het management doen, dan prikt het publiek er al gauw doorheen.
tter Sena’s Markus Bos en juryvoorzi winnares Eric van Tijn feliciteren Rox, anel. van Het Grote Demoplugp
Hoe krijgt het volkse repertoire voet aan de grond bij de radiozenders? Die vraag liep als een rode draad door de conferentiedag heen. De nationale én regionale tendens is dat Nederlandstalig poprepertoire de Django Wagners in de ether overheerst. En of dat gecompenseerd kan worden met intensieve eigen acties op social media en YouTube? Natuurlijk moet dat, maar het gebrek aan professionalisering aan de ene kant en de wil bij de artiest zijn persoonlijke ik in te zetten aan de andere kant kunnen dat nog niet voldoende compenseren. Zo luidde de conclusie bij het panel met Brian Dessaur (Strengholt), Tom Peters (NRGY Music), en Remco de Ruijter (artiestenmanager).
najaar 2014 buma•stemra magazine
25
Een hit geschreven... wat nu? …word eerst lid van Popauteurs.NL!
Een sterke beroepsvereniging vergroot je kansen. Kosten: € 65,- per jaar (aftrekbaar)
JA! ik geef mij op als lid van Popauteurs.nl Ga eenvoudig naar www.popauteurs.nl en meld je aan!
Word lid en steun onze lobby voor een sterker en moderner auteursrecht en een betere positie voor auteurs En profiteer van de voordelen van zowel het VCTN- als het Ntb-lidmaatschap: • Juridische check/screening van uitgave- en platencontracten • Goedkoopste instrumentenverzekering (ook studioapparatuur) met werelddekking • WA-verzekeringen voor privé en ZZP • Beroepsinformatie via nieuwsbrieven en het Ntb-magazine Muziekwereld
Meer informatie of aanmelden: www.VCTN.nl Leden zijn tevens lid van de Ntb (www.ntb.nl)
n achtergrond
Dutch Valley
Buma’s podiaproject in de praktijk Dutch Valley in Spaarnwoude was op 9 augustus met 40.000 toeschouwers uitverkocht. Er traden 92 Nederlandse artiesten en formaties op. Buma/Stemra was aanwezig in het kader van het podiaproject.
Z
o’n 17 procent van de inkom sten die Buma jaarlijks kan incasseren uit diverse bronnen komt van de podia in Nederland, in 2013 ruim 23 miljoen euro. De gelden die daaruit binnenkomen moeten zo precies mogelijk toegekend worden aan de rechthebbenden. Voor Buma/Stemra is het dus belangrijk om precies te weten welke nummers er
wanneer en op welk podium gespeeld zijn. De podia dienen daartoe setlijsten in, maar een actieve opstelling van de rechthebbenden zelf kan een nauw keurige uitkering zeker bevorderen.
Setlijsten Om het indienen van setlijsten te stimuleren is vorig jaar het podiaproject
gestart. Een delegatie van Buma/Stemra gaat actief naar festivals toe om contact te leggen met de aanwezige Bumaleden, te horen welke problemen er eventueel liggen, en uitleg en voorlichting te geven. Voor het derde jaar was Buma aanwezig op Dutch Valley, het festival dat altijd begin augustus een enorme hoeveelheid Nederlandse artiesten op één dag etaleert. Van The Opposites tot Frans Bauer, van
najaar 2014 buma•stemra magazine
27
n achtergrond Dutch Valley
- advertentie -
Jeanine van Ginkel: “Dutch Valley is uitermate geschikt om voor ons Podiaproject op één dag heel veel artiesten te kunnen ontmoeten”
Ilse DeLange tot The Kik en Kensington. Jeanine van Ginkel, Hoofd Podia FO van Buma/Stemra: “Dutch Valley is uitermate geschikt voor dit doel. In een aangename ambiance kunnen we op één dag heel veel artiesten ontmoeten. Je kan er goed met ze praten, het werkt heel drempelverlagend. Opeens krijg je allemaal vragen van: hé, nou ik je toch spreek, hoe kan ik dit en dat het beste aanpakken, of: ik loop al een hele tijd ermee in mijn hoofd dat ik jullie eens moet bellen, maar je weet hoe dat gaat, hè. Als ze eenmaal een gezicht kennen, grijpen de artiesten die auteur zijn ook na zo’n eerste contact veel makkelijker naar de telefoon om te overleggen. En omgekeerd ook. Als wij een keer een wat twijfelachtige opgave van een or ganisator krijgen, kunnen we de artiest makkelijker contacten. En het brengt allerlei werelden samen! Van boekers en artiesten tot en met onze eigen relaties.”
28
buma•stemra magazine najaar 2014
n achtergrond
Video on Demand
Afspraken met de kabelbedrijven Video on Demand neemt een grote vlucht. Kabeldiensten introduceren steeds meer betaalde diensten. Buma heeft afspraken gemaakt over de vergoedingen aan de rechthebbenden.
B
uma heeft al vele jaren af spraken met radio- en televisieomroepen betreffende de ver goedingen van muziekgebruik. Ook zijn er contracten afgesloten met onlinediensten die muziek doorgeven. Nu er ook met Video on Demand (VOD) op allerlei platforms geld verdiend wordt aan de doorgifte van films en series, zijn er ook goede afspraken over vergoedingen gemaakt met de kabelbedrijven. Gerie Meier, manager RTV, Kabel & Grafisch Reproductierecht, licht toe: “We willen één tarief kunnen hanteren voor het gebruik van muziekwerken in het aanbieden van series en speelfilms on demand, omdat we techniek-neutraal willen zijn. Er wordt Video on Demand aangeboden in allerlei vormen. Voor de zogenaamde transactional VOD én de subscriptional VOD geldt het basisprincipe ‘percentage van de omzet’, waarbij het percentage muziekgebruik bepalend is voor het te betalen tarief.”
NLkabel Aangesloten bij NLkabel: Ziggo, UPC, Caiway/Delta/ ZeelandNet, Cogas Kabel/HFC/Kabelnoord, CAI Harderwijk/ Stichting Kabelnet Veendam, Gemeentelijke Centrale Antenne, Stichting Kabeltelevisie Pijnacker, Assendorp.tv/ Assendorp.net, KT Waalre, Kabeltex
kabel en/of IPTV (distributeurs), en zogenaamde OTT-aanbieders. OTT staat voor ‘Over The Top’, aanbieders die op internet louter films en series on demand aanbieden.
NLkabel De aanbieders verkopen hun produc ten per stuk (transactional VOD) of via een abonnement, vaak in de vorm van een all you can watch-principe (subscriptional VOD). Uit onderzoek is gebleken dat de omzet van VOD in Nederland de komende vijf jaar van 97 miljoen euro (in 2013) naar 206 miljoen euro (in 2017) zal groeien. Gerie Meier: “Een aantal kabelaars is al een aantal jaren bezig met het aanbieden van speelfilms. Uitzending Gemist-diensten vallen natuurlijk ook onder de definitie van Video on Demand. Via de overkoe
pelende vereniging NLkabel is er nu een goede regeling afgesproken, natuur lijk gebaseerd op het percentage van de omzet van de kabelbedrijven uit losse verkoop en verhuur, abonnementen en advertenties.”
Een-op-een Prangende vraag bij de lezers van dit magazine is vanzelfsprekend hoe de geïnde gelden dan weer bij de rechthebbenden terecht gaan komen. Meier: “Vanzelfsprekend keren we zo veel mogelijk een-op-een uit. De contractanten leveren ons gedetailleerde informatie aan over welke muziek wanneer en hoe vaak verkocht of verhuurd is. Maar rechthebbenden kunnen er altijd ook een rol in spelen door de cuesheets aan ons op te sturen. De componist kan de cuesheets aanvragen bij de producent of de distribu teur. Hoe meer informatie wij krijgen, hoe zorgvuldiger de betaling kan plaatsvinden. De eerste repartitie van deze contracten gaat volgend jaar plaatsvinden.”
Catalogus of OTT Met Video on Demand kunnen con sumenten zelf direct films, tv-series en overige tv-programma’s bekijken op een moment dat het hen uitkomt. Ze kunnen hierbij kiezen uit een catalogus met content, geselecteerd door de provider van de dienst. Providers die in Nederland momenteel actief zijn op dit gebied zijn omroeporganisaties, aanbieders van elektronische communicatienetwerken
Gerie Meier, manager RTV, Kabel & Grafisch Reproductierecht: “We willen één tarief kunnen hanteren voor het gebruik van muziekwerken in het aanbieden van series en speelfilms on demand. We willen techniek-neutraal zijn” najaar 2014 buma•stemra magazine
29
n achtergrond
Tweede editie op Eurosonic Noorderslag 2015
Buma Music Meets Tech
Buma/Stemra organiseert tijdens Eurosonic Noorderslag de tweede editie van het driedaagse Buma Music Meets Tech-programma. Ook deze keer zal de focus liggen op het snijvlak van muziek, ICT en innovatie.
B
uma Music Meets Tech borduurt voort op het Interactiveprogramma dat enkele jaren onderdeel was van het conferentieprogramma op Eurosonic Noorderslag. Verdeeld over drie conferentiedagen zal Buma Music Meets Tech ingaan op alle relevante facetten en ontwikkelingen op het gebied van muziek, (online)technologie en innovatie. Zowel grote inter nationale internetbedrijven als onlinemuziekplatforms en nationale spelers zullen zichzelf presenteren tijdens showcases. Waar donderdag 15 januari voornamelijk in het teken zal staan van showcases door de vertegenwoordigers van
Eurosonic Noorderslag De volgende editie van Buma Music Meets Tech vindt plaats op Eurosonic Noorderslag, in De Oosterpoort in Groningen, van 14 tot en met 17 januari 2015.
Arthur Lazar
Whole WorldBand won in 2014 de Buma Music Meets Tech Award.
de grotere, internationale bedrijven, is er vrijdag 16 januari ruimte voor de zogeheten start-ups die actief zijn in de wereld van de muziek, en staat op zaterdag 17 januari de link met de livemuzieksector centraal.
Buma Music Meets Tech Award Op vrijdag krijgen veelbelovende muziek-gerelateerde starts-ups de kans zichzelf te presenteren aan een deskundige jury. Dit vindt plaats in het kader van de Buma Music Meets Tech Award, die wordt uitgereikt aan de meest belovende starter. De winnaar verdient daarmee een geldprijs van € 5.000,-. De award onderstreept de intenties van Buma/Stemra om innovatieve initiatieven te stimuleren en het verder ontwikkelen van concepten mogelijk te maken. De jury, samengesteld uit professionals met ervaring in de tech- en muziekindustrie, kiest de uiteindelijk winnaar op basis van de presentaties op vrijdag 16 januari. De jurysamenstelling wordt op een later tijdstip bekendgemaakt. Initiatieven die in aanmerking komen voor deze onderscheiding begeven zich op het snijvlak van muziek, techniek en innovatieve communicatie. Daarnaast wordt rekening gehouden met het auteursrecht en moet er een goed doordacht
Initiatieven die in aanmerking komen voor de Buma Music Meets Tech Award begeven zich op het snijvlak van muziek, techniek en innovatieve communicatie 30
buma•stemra magazine najaar 2014
businessmodel aan het concept ten grondslag liggen. Het initiatief met de meeste toegevoegde waarde voor gebruikers, fans of artiesten maakt kans op de Buma Music Meets Tech Award. Vorig jaar kwam na elf presentaties het Britse initiatief WholeWorldBand, met als aanvoerder voormalig bandlid van 10CC Kevin Godley, als winnaar uit de bus.
Playlist versus album Naast de showcases op de drie conferentiedagen biedt het Music Meets Tech-programma ook ruimte voor inhoudelijke uitwisseling door middel van paneldiscussies, interviews en keynotes. Daarbij staat een aantal uiteenlopende onderwerpen op de agenda, waaronder het veranderende muziekconsumptiegedrag van fans en muziekliefhebbers onder invloed van technologische ontwikkelingen. Denk alleen al aan het toegenomen belang van playlists versus het afgenomen belang van albums. Een meer track- georiënteerd consumptiegedrag lijkt effect te hebben op de wijze waarop artiesten en componisten hun muziek aanbieden en distribueren. Daarnaast dienen zich in toenemende mate onlinepartijen aan die op basis van online gebruiksdata van muziekliefhebbers aanvullende diensten ontwikkelen. Omdat
n column
gebruikersprofielen en consumenten gegevens nu eenmaal geld waard zijn.
Flexibel beheer Naast het Buma Music Meets Techprogramma staat tijdens de conferentie een aantal programmaonderdelen ook nadrukkelijk stil bij de invoering van het zogeheten opt-outsysteem in het rechtenbeheer door Buma/Stemra. Met dit systeem worden rechthebbenden in staat gesteld in vijf categorieën – online, podia/events, RTV & simulcasting, achtergrondmuziek en mechanisch – keuzes te maken of ze hun rechten collectief door Buma/Stemra willen laten beheren of dat ze ze zelf willen exploiteren. Tijdens verschillende panels en presentaties zal worden ingegaan op de keuzemogelijkheden en de daaruit voortvloeiende consequenties voor auteurs, uitgevers, Buma/Stemra en muziekgebruikers. Het ligt in de lijn der bedoelingen om tijdens Eurosonic Noorderslag 2015 ook de eerste resultaten van een onafhankelijk onderzoek naar de verwachte gevolgen van flexibel beheer voor alle betrokken partijen, waaronder de muziekgebruikers, de muziekauteur en de consument, te presenteren. Een en ander is echter afhankelijk van de voortgang van het onderzoek. Daarnaast zal op initiatief van de ledenraad van Buma/Stemra een discussie worden geïnitieerd over de veranderende rol van de collectieve beheersorganisatie met betrekking tot rechtenbeheer in een wereld die in toenemende mate gedomineerd wordt door online muziekconsumptie.
Project met een missie
O
PS.
pvallend is de groeiende aandacht van uiteenlopende media voor muziekonderwijs, en vooral de breed gedeelde mening betreffende het gebrek aan kwalitatief muziekonderwijs en het simpele feit dat dit onwenselijk is. Nu ook Het Concertgebouw een plan heeft uitgewerkt om op lagere scholen een digitaal lespakket aan te bieden, krijgt hetgeen wij drie jaar geleden opstartten, steeds meer vorm. Met name wij, als vereniging van componisten en tekstdichters, weten hoe mooi het is om muziek te maken, en je creativiteit te gebruiken en de ruimte te geven. En hoe de resultaten daarvan vaak een bewezen positieve invloed heeft op ons functioneren als mens. Drie jaar geleden startte Buma Cultuur met Buma Music Academy, een project met een missie: muziek terugbrengen naar school. In het eerste jaar stapten 50 van de 569 scholen in, en rondden we het jaar af met een tv-programma op Z@PP op Nederland 3. In oktober van dit jaar startte Buma Music Academy op 300 (!) scholen. We zijn dus hard op weg om op alle middelbare scholen in Nederland te zorgen voor de terugkeer van muziek en muziekonderwijs! Het pakket is deze zomer aangescherpt en verbreed, zodat zowel VMBO- als gymnasiumleerlingen op maat bediend kunnen worden. Jonge en uiterst succesvolle dj’s werken mee, de music masters – Willie Wartaal, Niels Geusebroek en Leona Philippo – staan weer te trappelen om op bezoek te gaan bij de scholen in het land. Ook zijn er producersworkshops (in samenwerking met Ableton) en workshops livemuziek maken met Bazz. Daarnaast zijn er ‘challenges’ toegevoegd aan het pakket: leerlingen proberen een opdracht zo goed mogelijk te vervullen en de beste leerlingen krijgen een speciale les van – met name – aan hen bekende Buma-leden. Hierover zult u de komende tijd veel lezen, zowel online, op onze kanalen, als in de media. En zo heeft Buma, wij met z’n allen, onmiskenbaar een rol gespeeld in het terugbrengen van muziek naar school. Waarvan akte.
Tot slot
www.eurosonic-noorderslag.nl
Rob Becker
Naast het Music Meets Tech-programma en de aandacht voor het thema flexibel beheer zal Buma/Stemra nog een aantal andere programmaonderdelen initiëren en vormgeven. Alhoewel de contouren daarvan op dit moment nog niet helemaal vaststaan, zal de inhoudelijke focus vooral liggen op online ontwikkelingen, innovatie en veranderend consumptiegedrag. De komende weken volgt meer informatie over de specifieke invulling van de programmaonderdelen, deelnemende bedrijven, sprekers, panelleden en planning.
Hein van der Ree Directievoorzitter Buma/Stemra
najaar 2014 buma•stemra magazine
31
Buma/Stemra presenteert...
Knarsetand Martijn Holtslag (Leiden, 1993) is rapper, beatmaker en het creatieve brein achter Knarsetand. Met deze tienkoppige band zette de Deventenaar onder meer het publiek van Noorderslag, Werfpop en Mundial al op z’n kop. De combinatie van drum ’n’ bass, dubstep, reggae, ska, latin, gipsy en rock van debuutalbum My Escape slaat aan. Knarsetand is naast Typhoon en Bertolf genomineerd voor de Jong Talentprijs 2014, onderdeel van de Cultuurprijs Overijssel. Holtslag: “Het gaat heel goed. We hebben een paar mooie festivals gedaan. Grote en kleine. Optreden is te gek. Liedjes schrijven vind ik het leukst. De meeste ideeën komen
van mezelf, maar de rest van de band krijgt ook de ruimte. Ik kan wel alles uitschrijven, maar daarmee beperk ik de anderen, en dat is eveneens een beperking van mijn eigen plezier.” Knarsetand wordt ondersteund door productiehuis ON (Oost-Nederland). Die Deventer organisatie bedenkt onder meer veel promotionele activiteiten. Holtslag houdt echter zelf zijn Buma/Stemra-admini stratie bij. “Je bent er niet veel tijd aan kwijt, maar het is zo’n ding waar je jezelf toe moet zetten. Ik verzaak vaak om nieuwe werken consequent te registreren. Maar Buma/Stemra is wat dat betreft verouderd. Je moet een
nieuw werk drie maanden voordat je het openbaar maakt registreren. Optredens vallen ook onder openbaarmaking. Dus materiaal dat enkele dagen voor een show ontstaat, moet je officieel al veel eerder openbaar maken. Dat is vreemd.” Knarsetand treedt de komende tijd regelmatig op, waaronder tijdens Amsterdam Dance Event. Ook is Holtslag nieuwe muziek aan het schrijven. “Ik ben met allerlei fratsen bezig voor de toekomst. Ik heb veel te vertellen. De nieuwe liedjes worden qua tekst persoonlijker en meer uitgesproken, en de composities rauwer. Ze zullen nog meer knarsen!” - door Patrick Lamberts
Hans Jellema