ورشات الفنانني متسع الفنون ،القدس صالة عرض ّ סדנאות האמנים גלריה ת(א)עשייה ,ירושלים שריד :גדעון גכטמן ,מירי סגל בהשתתפות בת שבע צייזלר גכטמן ושחר גייגר אוקטובר - 2013פברואר 2014 אוצר :אבי לובין ניהול :לי היא שולוב יועצת אמנותית :לאה אביר עוזרת גלריה :לירון כהן ,אחלאם כנעאן ,לנה קוזנצובה הפקה :סדנאות האמנים תלייה :ז‘אק פימה קטלוג עיצוב :נועה סגל תרגום לאנגלית :דינה יקרסון תרגום לערבית :יסמין דאהר עריכה לשונית עברית :מאיה שמעוני תצלומי הטווס הלבן של גדעון גכטמן באדיבות טל ניסים. הקלטות הראיונות עם גדעון גכטמן בעבודתה של מירי סגל הי גדעון (סקיצה) הן באדיבות דוד וקשטיין ,אלי חכים וטל חכים. תודה מיוחדת: בת שבע צייזלר גכטמן ,שחר גייגר ,דוד וקשטיין, אלי חכים ,טל חכים ,גלריה דביר ,גלריה שלוש, תומר ספיר גלריה ת(א)עשייה נוסדה הודות לתמיכתן הנדיבה של קרן ג’ורג’ וג’ני בלוך ,קרן ד”ר גאורג וג’וזי גוגנהיים וקרן אדולף ומרי מיל ופועלת בסדנאות האמנים בסיוע קרן לויד ,באמצעות הקרן לירושלים. התערוכה מתקיימת הודות לתמיכת חברת עלי שלכת. התערוכה בתמיכת המחלקה לתרבות של הקרן לירושלים
© סדנאות האמנים2013 ,
ترشين األول -٢٠١٣شباط ٢٠١٤ أمني املعرض :آيف لوبني ادارة :يل يه شولوف مستشارة فن ّية :ليئة أبري مساعدة غالريي :لريون كوهني ،أحالم كنعان ولنا كوزنتسوفا إنتاج :ورشات الفنانني تعليق :جاك فميا الك ّراس تصممي :نوعا سيغال ترمجة لإلجنلزيية :دينا ياكرسون ترمجة للعربية :يامسني ظاهر لغوي ومراجعة :ماية مشعوين حترير ّ صور األمعال :صور الطاووس األبيض جلدعون جوخمتان بلطف من تال نيسمي شكر خاص: بات شيفع زايسلري-جوخمتان ،شاحار غايغر ،ديفيد فيكشتاين، اييل حكمي ،تال حكمي ،غالريي دفري ،غالريي شلوش ّ اليخس، متسع الفنون بفضل الدمع ُأقميت صالة عرض ّ لصندوق جورج وجيين بلوخ ،صندوق د.جورج ،وجويس جوجهنامي ،صندوق أدولف وماري ميل ،تنشط الصالة يف مؤسسة ورشات الفنانني مبسامهة من ،صندوق لفيد من خالل ّ صندوق القدس ُيقام املعرض بفضل دعم شركة «علي شليخت» يقام هذا املعرض بدمع من قسم الثقافة لصندوق القدس متسع الفنون ،القدس ورشات الفنانني ،غالريي ّ شارع هأومان ،٢٦الطابق الرابع ،املنطقة الصناع ّية تلبيوت، القدس ٩٣٤٢١٨٠ هاتف رمق٠٢-٦٧٩٧٥٠٨ : صالة العرض مفتوحة أيام امخليس 20:00-16:00 امجلعة 14:00-11:00 :والسبت15:00-11:00 :
artiststudiosjlm.org
© ورشات الفنانني٢٠١٣ ،
סדנאות האמנים ,גלריה ת(א)עשייה רח’ האומן ,26קומה ,4א.ת .תלפיות ,ירושלים9342180 , טל׳02-6797508 : שעות פתיחה :יום ה’ ;20:00-16:00 ו׳ ;14:00-11:00שבת 15:00-11:00 artiststudiosjlm.org
معرض :باق :جدعون جوخمتان وميري سيغال ٍ بالتعاون مع شاحار غايغر وبات شيفع زايسلري-جوخمتان
Vestige Gideon Gechtman and Miri Segal (With the participance of Shachar Geiger and Bat-Sheva Zeisler-Gechtman)
Gideon Gechtman and Miri Segal met in 2003, while participating in the second International Installation Triennale in Haifa (curator: Daniella Talmor). This encounter led to a friendship and the possibility of creating a mutual work. This idea was repeatedly discussed during their meetings. However, it has never been executed until Gechtman’s death in 2008. The starting point of this artistic dialogue began with Segal’s work Foreshadowing, which was exhibited at the MoMA PS1, New- York in 2001. The center piece of the work is an image of a rotating roulette, focusing the viewer’s attention onto its center. Even before the roulette stopped, the results of its rotation flickered on the screen, thus transforming the ‘fortune machine’ into a foretold mechanism. The image of the roulette was screened on a tilted mirror, enabling the viewer’s reflection to vaguely appear within it; simultaneously, the spectator casted a shadow on the floor. Alongside that shadow, another shadow, without a body, suddenly appeared on the floor, creating an illusion of an additional presence in the room. The movement of the second shadow, also reflected in the mirror, created a sense of invasion into the viewer’s consciousness- a ghost standing in the room and watching over the spectator’s shoulder. Segal and Gechtman’s encounter led them to rethink the roulette work. Their general idea was to create a new work, placing an actual roulette at the center, with a manipulated mechanism so that according to the artists’ decisions it will have
a ‘good day’ or a ‘bad day’. The work was supposed to deal (among other things) with fate and fortune, with determinism verses the freedom of choice. Gechtman even contacted the local police in order to obtain a confiscated roulette, which they were going to use. Despite this, the work hasn’t been executed prior to Gechtman’s death and the dialogue between Gechtman and Segal remained an abstract idea, incorporating a general, conceptual thought; a non-cohesive primal concept of an object. This is the starting point of the exhibition Vestige, induced by a desire to continue this dialogue and to execute their mutual work, five years after Gechtman’s death and parallel to his retrospective, exhibited at The Israel Museum. One of the main questions arising from this exhibition is when and if this work can be attributed to Gechtman after his death (as Segal’s partner) and how it can be executed when the conceptual and visual decisions collaborated with him, were only a beginning of an unformulated dialogue?1
Launching Apparatus In his art works Gechtman frequently dealt with the issue of preserving his works after his death. Under the title “Gechtman’s Mausoleum” he created a personal memorial project, incorporating his entire body of work. This way, he formed a conceptual framework to all of his pieces, which could be exhibited each time in a different manner. His last show, Launching Apparatus which was exhibited at Chelouche Galley in 2008, the year of his death, was supposed to be the basis for the next stage of his self- preservation ongoing project. That show exhibited prototypes of ‘Qassam’ sculptures/missiles - some were painted in silver, while others were painted in different combinations of red-green- black and white.2 The missiles/ sculptures were exhibited alongside and on top of their launching apparatuses. Some of them were already packed and ready for shipment, storage and preservation while others remained outside their packages. The exhibition was followed by a catalogue, designed in a form of a handbook, including meticulous technical instructions of how to duplicate Gechtman’s sculptures/ missiles.
This project was supposed to begin a process of creating handbooks for Gechtman’s entire body of work. It was an actual attempt to preserve them, to “launch” them into the future unharmed by the poor maintenance conditions, existing even in the utmost important art establishments.3 Even though Gechtman gave preferential treatment to his original pieces, the duplicated works were meant to serve as a reservoir in case the originals were to be damaged. In this spirit, the ‘secondary manufacturer’ was to function as Gechtman’s vector, carrying his works into the future. This project was also born due to the dialogue between Gechtman and Segal, as mentioned in the project’s summery written by Gechtman in attempt to raise financial support. In this sense, the exhibition Vestige is a re-evaluation and an additional step in the process that Gechtman had already begun. A broad outlook on both Gechtman and Segal’s works might explain the power and interest in executing their mutual piece, not by means of collaboration between two living artists but in this current constellation- after Gechtman’s death.
Vestige From the beginning of the 70’s and throughout his artistic career, Gechtman dealt with death, memory and memorialization, while examining the meeting point of being and not- being. Already at the beginning of his career, in the exhibition Exposure he directly reacted to a heart surgery he underwent in 1973. He shaved off his entire body hair, as a symbol of a transition ritual- a transformation from being healthy into being morbidly sick, and stored it in five display windows, mimicking sacred relics. Enlarged frames of the shaving process were hung on the gallery walls, alongside documenting video and medical documents (both real and fictitious) dealing with his condition. The use of body hair as a subject matter repeated in other works, such as brushes made from his wife, his children and his own hair. He perceived hair as being similar to art, in the sense that it is a synthetic product
which survives long after the artist’s death. In May 1975, Gechtman published an obituary in Ha’Aretz, Jerusalem- Post and around his neighborhood, which said: “with great sorrow we announce the timeless death of our beloved Gideon Gechtman, may he rest in peace. The family”. During the 80’s this obituary was reproduced in various versions: in blue and red neon lights, painted versions (industrial colors on plywood) and versions incorporating childhood game titles (for example: ‘Gzuzit’). In the exhibition Yotam4, which was held after his son’s death (age 26), a stuffed peacock greeted the audience (in the exhibition Vestige, a different, white version of this peacock is included). The peacock, a symbol of eternal life after death in Christian iconography was placed on a marble pedestal. Based on furniture taken from both medical and cosmetic worlds, Gechtman created alternative possibilities of display for his works. Within medical drawers he exhibited old works alongside photographs of his son’s grave and various marble pallets. A video work showed Gechtman weighing marble letters constructing his son’s name, dissembling them and placing their remains within glass tubes. In many works, Gechtman used materials from the memorializing industry, assisted by professionals from this field. Gechtman’s works frequently dealt with the subject of death. They did not engage in death itself, but rather embodied death within an actual object. Using the French philosopher Jean Luc Nancy’s terminology- these works embody the invisible; these are not works about a person who died but rather works which visually present the invisible (death) by using alternative means.5
Truth and Fiction Miri Segal’s works examine the concept of existence (‘Dasein’), by challenging and eroding one’s perspective in relation to himself or his space (actual or virtual) within a political context. Segal uses optical and conceptual manipulations in order to invade the viewer’s conscious sphere. Ghosts, shadows without body and Purgatorium- a limbo between life and death- serve as basic figures in her works.
She offers a challenging perspective, enabling the viewer to experience the world with alternative tools; by engaging with fictitious realities (Place de la Bonne Heure, 2005), by dealing with a virtual world and the idea of Second Life (BRB, 2007), and by transforming her studio into a laboratory or a research center, in which physical movement generates a liminal space of dialogue between the dayto – day and the afterlife (Interlocutors, from Garden, 2012). In the work Place de la Bonne Heure, Segal created an audio- visual journey, connecting “The Circus of the Beautiful Hours” - an architectural dystopia located in the border between Tel – Aviv and Jaffa, and Qalandia checkpoint, located between Jerusalem and Ramallah. The video work generates a feeling of stagnation, moving back and forth between the two squares, whose public and communal role has been distorted: “The Circus of the Beautiful Hours” due to a deficient architectural planning which left it abandoned, and Qalandia checkpoint- due to the local market’s demolition and the construction of a checkpoint in its place. Each spectator entered a dark space alone. The viewer sat on a chair, while the weight of his body activated a rotating mechanism. Headphones were attached to the chair, playing an audio piece written especially for this project, by Ori Frost. Above the visitor’s head a tiny projector was placed, rotating according to the chair’s movement, so that the screened video was projected onto appearing and disappearing walls and columns in the dark. Segal’s manipulation transferred the subjective sensation of a political stagnation, onto the viewer’s physical space: bound to the moving chair, his gaze was fixated on the screen; if he would have looked down or sideways he would automatically become dizzy. In the video work BRB (be right back), Segal went through a journey in the virtual world of Second Life (SL), along with her assistant. This world mimics actions from actual reality in a realistic way, simultaneously providing its participants with super powers, such as, the ability to fly. The video begins (after a prologue in the shape of a chat correspondence) with a scene in which the participants sit around a fire- a 3D version of an assimilated philosophical chat room; a kind of purgatory space, in which they contemplate over the universal meaning of SL. Segal edited countless playing hours in this platform into a narrative in
which the characters talk, act and transform their appearances. In the final scene, the two characters visit the show No Matter, What?, in which Segal exhibits her new- media series of work, existing solemnly in the virtual sphere. In one of these works - Time Flies - the word ‘time’ appears on the wall, consisting of bustling flies. In her work Garden – Segal scattered “devices to increase inspiration” around her studio space, and the visitors were offered to experiment with them. The leading assumption of the work is that a physical shift creates a conscious and mental transformation. The devices require abrogating some of the studio’s natural restrictions (such as, a high positioned window, through which one cannot look outside) and to change repeatedly the visitors’ point of view (to sit on a hanging chair, on an inverting device, floating swings and more). One of these devices is Interlocutors; by hanging two chairs, a table, a whiskey bottle, drinking glasses and a poetry book by Alejandra Pizarnik in the air, Segal created a utopian conversing corner for couples. The chairs co-depended on each other, in a way that one chair’s movement was echoed in the second. The spectators were invited to climb on rope ladders to this conversation corner, to sit and to talk in it. The work wished to disconnect the viewers from the physical context of the space and the rules of gravitation; enabling opening conditions of physical empathy, by means of movement vibrations between the two sitters. The neon work Temporary Relief from 2013, exhibited in the show Vestige is an entanglement which from every angle (apart from one) appears to be a scribble. Only from one viewing angle, the scribble consolidates into one clear word: Together.
Noli me tangere In order to understand the essence of the space created by deceased Gechtman and living Segal, I will shortly go back to Jean Luc Nancy’s book - “Noli me tangere”. This book is dedicated to a scene from the New Testament: after Jesus’ passing, before he vanished and passed onto the world of the father and the
Holy Spirit, he appeared on earth- he resurrected. Maria Magdalena encountered Jesus, recognized him and wished to touch him, and in response he told her“don’t touch me” –“noli me tangere”.6 In the depicted scene, Jesus is physically present, as if he came back to life, but he already belongs to a different order of existence. According to Nancy, he does not return to life; he exists in an intermediate state between life and death. The prohibition to touch, stated by the phrase - “noli me tangere” – produces a rupture between the world of the living (Maria Magdalena) and Jesus’s dimension- which is not death yet and no longer life. This is the boundary between being alive and not being alive, pointing to their discontinuity. This is not a dialectic of life and death. Jesus isn’t dead but he isn’t alive. He exists in a different sphere. There is an impossible gap between Magdalena and him. This scene abolishes the differentiation between the earthly and the divine.
Time The encounter between deceased Gechtman and living Segal produces a unique space - the only space in which the work may exist and be executed. If we use Nancy’s description, it is the space which isn’t death yet but already isn’t life; the boundary between being alive and not being alive, points out their discontinuity. This space is detached from common rules of time and space, enabling a dialogue (realistic? fictitious?) between Segal and Gechtman (by a sound work, Hi Gideon (sketch), 2013, or an object- the roulette). In this sphere, a mutual action takes place, beyond time, in which not only the relationship between life and death is subverted, but also allowing Segal to converse with Gechtman (by using the artist’s archival tapes7). In this conversation, Segal can reflect and interpret what she sees in fragments from Gechtman’s archive; talking to him about things she wasn’t able to- the birth of her son close to his death, their relationship, their own collaboration and the hardships of executing this mutual work. Returning to the beginning of this list, the goal of the exhibition Vestige is not to realize a completed dialogue between Segal and Gechtman and to execute a
work by a clear and existing outline. The challenge is to continue the dialogue with Gechtman after his death and act within the newly opened dimension. This is action “par excellance” and the actor behind it, alive or dead, isn’t but a mere fiction. Quoting Nietzsche: “there is no ‘being’ behind doing, effecting, becoming; ‘the doer’ is merely a fiction added to the deed — the deed is everything.”8 The idea behind this kind of action, which does not attempt to consummate a plan or execute a finished idea, opposes (allegedly) to the common (psychological) sense, leading us to believe that behind a deed there is intention; and that this intention is the reason for the deed, which gives an answer to the question: “why this thing occurred?”10
Neverfall In the framework of Gechtman’s plan to create an array of instructions and packages for his complete body of work, he thought a special team should direct this project; exceeding the common working division between artist, researcher and curator9. This current exhibition and its working process, subsequently fulfill this plan to a great degree, by disrupting the balance and working division between “curator”, “artist” and the “artist’s wife.” The basis of Segal and Gechtman’s dialogue (prior to his death) was the idea to build an actual roulette with a manipulated mechanism, determining a ‘good day’ or a ‘bad day’. As mentioned, the work was supposed to engage with fate and fortune, determinism verses the freedom of choice. By executing this work, the work ultimately changed due to the attempt to comprehend its meaning with Gechtman and Segal beyond Gechtman and Segal. At the end of a polyphonic dialogue (including Shachar Geiger, the undersigned and Gechtman’s widow Bat-Sheva Zeisler-Gechtman, whose recorded singing voice accompanies the show) - a different object appeared. Similar to the original idea, the roulette’s mechanism is manipulated; however, the nature of this manipulation is entirely different.
The ball and the roulette are frozen in movement- the roulette is constantly moving in one direction while the ball moves in an opposite one. This is not a “photographic freeze”, denouncing the movement or smearing it on top of a photographic pallet; it is an actual freeze during which the object transcends beyond a simple existence, exceeding the rules of time and space. Instead of dealing with fate, fortune, determinism and the freedom of choice- the roulette embodies all of these within an object, enabling time, such as death, to appear in the space as a presence.
Avi Lubin
1. This is a different process to Amarillo Ramp (1973) - Robert Smithson’s last work, who died while working on it. The work was later completed by his widow following Smithson’s accurate instructions. 2. This is the third stage of Gechtman’s Qassam missiles project, influenced by his exhibition of Qassam missiles in the Petach Tikva Museum of Art - The Winners: Prize Exhibition by the Ministry of Science, Culture and Sports for 2006 (curator: Drorit Gur Arie & Sigal Barkai), and his exhibition Dead-Line, exhibited at Bet- Kaner in 2007: the Municipal Art Gallery of Rishon LeZion (curator: Effi Gan). 3. See Moshe Ninio’s text, opening the handbook: Gideon Gechtman: Self Production Specification (sample): specification no.1, Launching Apparatus, 2007. 4. The exhibition Yotam was exhibited at the Herzliya Museum in 1999, for the first time. 5. Jean Luc Nancy, “The Vestige of Art”, in: The Muses (trans. Peggy Kamuf, Stanford University Press, 1996). 6. Jean Luc Nancy, Noli me tangere: On the Raising of the Body, (Translated by Sarah Clift, Pascale-Anne Brault, and Michael Naas, Perspectives in Continental Philosophy Series. New York: Fordham University Press, 2008). 7. Included in the show, with the courtesy of David Wakstein, Eli Hakim and Tal Hakim. 8. Friedrich Nietzsche, On the Genealogy of Morals (trans. Walter Kaufmann, New York: Vintage Books, 1989), I, 13. 9. On this matter see Pippin, after Nietzsche: Robert B. Pippin, “Lighting and Flash, Agent and Deed” (GM I: 6-17), in Christa Davis Acampora (ed.), Nietzsche’s On the Genealogy of Morals: Critical Essays, 131, on p. 133 10. Ninio, view supra note no.3.
במקביל לרטרוספקטיבה מקיפה מעבודותיו במוזיאון ישראל .אחת השאלות המרכזיות שהתערוכה מבקשת לבחון היא האם ומתי ניתן לייחס את העבודה לגכטמן לאחר מותו (כשותף לסגל) ,וכיצד ניתן להוציאה אל הפועל ,כאשר ההחלטות המושגיות והחזותיות בשיתופו היו תחילתו של דיאלוג בלבד ולא הגיעו לידי גיבוש או מימוש?
1
מתקן שיגור גדעון גכטמן הרבה לעסוק באמנותו בשאלת שימור עבודותיו לאחר מותו .תחת כותרת הגג המוזוליאום של גכטמן האמן יצר פרויקט הנצחה אישי שמאגד את מכלול עבודתו ומהווה מסגרת מושגית לכל עבודותיו ,המוצגות בכל פעם במערך שונה. תערוכתו האחרונה ,מתקן שיגור שהוצגה בגלריה שלוש בתל אביב ב ,2008-שנת פטירתו ,נועדה לשמש כנקודת המוצא לשלב הבא בפרויקט השימור העצמי של גכטמן .בתערוכה זו הוצגו דגמי-אב 2 של פסלי/טילי קסאם -חלקם כסופים ,חלקם צבועים בצירופים שונים של אדום-ירוק-שחור-לבן. הטילים/פסלים הוצגו לצד ועל גבי מתקני השיגור שלהם ,כמה מהם הוצגו בתוך מארזים המיועדים לאפסון ,שינוע ושימור ואחרים הוצגו מחוץ לאותם מארזים .התערוכה לוותה בקטלוג שעוצב במתכונת של חוברת הדרכה ,וכלל מפרטים טכניים מדוקדקים ,המלמדים כיצד לבצע העתקים של הטילים/פסלים. פרויקט זה ,שהיה אמור להיות תחילתו של מהלך של יצירת הוראות הכנה ומארזים למכלול העבודות המלא של גכטמן ,הוא למעשה ניסיון לשמר את העבודות“ ,לשגר” אותן אל העתיד ולהתמודד עם החשש שהן יופקרו בתנאי התחזוקה הירודים השוררים גם במוסדות אמנות מובילים 3.גכטמן אמנם העניק ל”מקור” יחס מועדף ,אבל העבודות המשוכפלות נועדו לשמש מאגר חלופי במקרה של פגיעה במקור .ברוח זו“ ,היצרן המשני” משמש “נשא” של גכטמן אל העתיד .פרויקט זה נולד אף הוא מתוך הדיאלוג בין גכטמן לבין מירי סגל ,כפי שהראשון ציין בתקציר הפרויקט שכתב בניסיון לגייס תמיכה בהפקתו. במובן זה התערוכה שריד מהווה מעין בחינה מחודשת וצעד נוסף במהלך שהחל גכטמן .הסתכלות רחבה על גוף העבודות של גכטמן וסגל יכולה להסביר את הכוח והעניין המיוחד שיש בהוצאת עבודתם המשותפת אל הפועל לאו דווקא כשיתוף פעולה בין שני אמנים חיים ,אלא בקונסטלציה כזו, לאחר מותו של גכטמן.
שריד
גדעון גכטמן ומירי סגל (בהשתתפות שחר גייגר ובת שבע צייזלר-גכטמן)
גדעון גכטמן ומירי סגל נפגשו בשנת 2003כאשר השתתפו בטריאנלה הבינלאומית השנייה למיצב בחיפה (אוצרת :דניאלה טלמור) .המפגש הוליד ידידות ,שבמהלכה החלו השניים לדבר על האפשרות ליצור עבודה משותפת .רעיון זה שב ועלה במרוצת השנים ,אך לא יצא אל הפועל עד למותו של גכטמן בשנת .2008 נקודת המוצא של הדיאלוג האמנותי בין השניים הייתה עבודתה של סגל ( Foreshadowingסימן לבאות) שהוצגה בשנת 2001ב MoMA PS1-בניו יורק .במוקד עבודה זו נמצא דימוי של רולטה בתנועה ,המסתובבת וממקדת את מבטו של הצופה אל מרכזה .עוד לפני שהרולטה נעצרת תוצאות הסיבוב כבר מהבהבות להרף עין על מסך ,וכך מכונת המזל הופכת למנגנון ידוע מראש .דימוי הרולטה הוקרן על מראה המוטית בזווית של 45מעלות ,כך שהופיעה בתוכו גם השתקפות מעומעמת של הצופה .במקביל מטיל הצופה צל על הרצפה .בשלב מסוים מופיע על הרצפה צל נוסף ,ללא גוף ,אשר מעורר את התחושה המדומה שיש צופה נוסף בחדר .תנועתו של הצל הנוסף ,שמשתקפת גם במראה, יוצרת תחושה של פלישה למרחב התודעתי של הצופה ,מעין רוח רפאים השוהה בחדר ומתבוננת מעבר לכתפו של הצופה. המפגש בין סגל וגכטמן הוביל לחשיבה מחדש על הרולטה .הרעיון הכללי היה ליצור עבודה חדשה שמציבה במרכזה רולטה ממשית ,שהמנגנון שלה עבר מניפולציה כך שבהתאם להחלטת האמנים יהיה לה “יום טוב” או “יום רע” .העבודה הלא ממומשת אמורה הייתה לעסוק (בין היתר) בגורל ובמזל, ובדטרמיניזם אל מול חופש בחירה .גכטמן אפילו יצר למטרה זו קשר עם המשטרה והחל לפעול להשגת רולטה מוחרמת שבה התכוונו להשתמש בעבודה .למרות זאת ,עד למותו של גכטמן העבודה המשותפת לא יצאה לפועל והדיאלוג בין גכטמן לסגל נותר בגדר רעיון מופשט שכלל מחשבה מושגית כללית ומחשבה ראשונית ולא מגובשת על אובייקט. זוהי נקודת המוצא של התערוכה שריד .התערוכה נולדה מתוך הרצון להמשיך את הדיאלוג שהחל בין גכטמן לסגל ולהוציא לפועל עבודה משותפת לשני האמנים ,כחמש שנים לאחר מותו של גכטמן,
של הצופה .רוחות רפאים ,צללים ללא גוף ופורגטוריום ( ,)purgatoriumכמרחב המשתרע בין החיים למוות ,משמשים כפיגורות בסיסיות בעבודותיה. סגל מציעה בעבודותיה ניסיון לחוות את העולם בכלים אחרים ,מנקודת מבט מאתגרת -פעם מתוך עיסוק במציאויות פיקטיביות (כיכר השעות היפות ,)2005 ,פעם מתוך עיסוק בעולם וירטואלי וברעיון של ( second lifeבעבודה ) 2007 ,BRBופעם כאשר היא הופכת את הסטודיו שלה למעין מעבדה או מכון מחקר שבהם התנועה הפיזית מייצרת מרחב שיחה לימינאלי בין היום יום לעולם הבא (העבודה שיחה ,מתוך גן.)2012 , בעבודה כיכר השעות היפות סגל יצרה מסע אודיו-ויזואלי שמקשר בין כיכר השעות היפות -דיסטופיה ארכיטקטונית שנמצאת על הגבול בין תל אביב ליפו ,לבין מחסום קלנדיה שניצב על חורבותיה של כיכר השוק בקלנדיה ,שבין ירושלים לרמאללה .עבודת הווידאו ,שיוצרת אצל הצופה תחושת סטגנציה ,נעה הלוך ושוב בין שתי הכיכרות שתפקידן הציבורי-קהילתי שובש :בכיכר השעות היפות לאור תכנון לקוי שהותיר אותה נטושה ,ובמחסום קלנדיה הצפוף והלוהט בעקבות חיסולו של השוק שפעל במקום והקמת המחסום .כל צופה נכנס לבדו לחלל החשוך ,מתיישב על כיסא ומפעיל באמצעות משקל גופו מנגנון סיבוב .אל הכיסא מחוברות אוזניות שמהן בוקעת יצירת אודיו שנכתבה במיוחד על ידי אורי פרוסט .מעל לראשו של הצופה מוצב מקרן זעיר ,המסתובב יחד עם הכיסא, כך שהסרט המוקרן נע לאורך הקירות והעמודים הנגלים והנעלמים שוב ושוב בחלל המוחשך. המניפולציה שיצרה סגל מעבירה את תחושתה הסובייקטיבית של סטגנציה פוליטית אל תוך המרחב הפיזי של הצופה :הצופה מרותק אל הכיסא המסתובב ומבטו “מחובר” אל המסך; אם ישפיל מבטו או יסתכל לצדדים -יחוש סחרחורת. בעבודת הווידאו ”) BRBתיכף אשוב“ ,(be right back,יצאה סגל יחד עם האסיסטנטית שלה איריס ד .למסע בעולם הווירטואלי של . (SL) second lifeעולם זה מדמה פעולות מן העולם הממשי באופן ריאליסטי ובמקביל מעניק למשתתפים כוחות על ,כמו האפשרות לרחף .בחלקו הראשון של הווידאו (לאחר פרולוג שמציג התכתבות בחלונות צ’ט מתחלפים) מוצגת סצנה שבה יושבים המשתתפים מסביב למדורה ,במעין גרסת תלת ממד לחדר צ’ט של שוחרי פילוסופיה .זהו סוג של מרחב פורגטורי שבו הם מהרהרים במשמעות האוניברסאלית של .SLסגל ערכה מאות שעות משחק בפלטפורמה זו לכדי נרטיב שבו הדמויות משוחחות ,פועלות ומשנות צורה .בסצנת הסיום ,שתי הדמויות מבקרות בתערוכה ? ,No Matter, Whatשבה מציגה סגל עבודות מדיה חדשה שמתקיימות במרחב הווירטואלי בלבד .באחת העבודות המופיעות במרחב זה“( Time Flies ,זבובי הזמן” וגם שיבוש של הביטוי “הזמן עף”) ,מופיעה המילה Timeבגדול על הקיר ,כשהאותיות המרכיבות אותה עשויות זבובים רוחשים בתנועה. בעבודה גן פיזרה סגל בסטודיו שלה “מתקנים להגברת השראה” ,בהם הוזמנו המבקרים להתנסות. הנחת המוצא של העבודה היא שההיסט הפיזי יוצר שינוי נפשי ותודעתי .המתקנים מבקשים לבטל חלק מהמגבלות הקיימות בסטודיו (למשל ,העובדה שהחלון בסטודיו גבוה מדי ולא ניתן להסתכל מבעדו החוצה) ולשנות שוב ושוב את נקודת המבט של המבקרים (לשבת על כיסא שתלוי באוויר, על “מתקן היפוך” ,על נדנדות ריחוף ,וכו’) .באחת העבודות/מתקנים ,שיחה ,יצרה סגל פינת
שריד מתחילת שנות השבעים ולאורך הקריירה האמנותית שלו ,עסק גכטמן במוות ,בזכרון ובהנצחה ,ובדק את נקודת המפגש שבין להיות ולא-להיות. כבר בתחילת הקריירה שלו ,בתערוכה חשיפה ,הגיב גכטמן במישרין לניתוח הלב שעבר בשנת .1973במסגרת התערוכה גילח את כל שערות גופו כביטוי לטקס מעבר -מעבר מהיות בריא להיות חולני-מורבידי -ואחסן אותן בחמש ויטרינות ,כאחסון של שרידים קדושים .על קירות הגלריה נתלו תצלומים מוגדלים של תהליך הגילוח ובמקביל הוצג סרט וידאו המתאר תהליך זה לצד מסמכים רפואיים (אמיתיים ומפוברקים) העוסקים במצבו הרפואי .השימוש בשיער גוף חזר גם בסדרה של מברשות העשויות מהשיער שלו ,של אשתו ושל שני ילדיו .התפיסה בבסיס העבודה היתה שהשיער, בדומה לאמנות ,הוא מוצר סינתטי ששורד אחרי האמן. במאי 1975פרסם גכטמן מודעת אבל בעיתונים הארץ והג’רוזלם פוסט ועל גבי לוחות מודעות באזור מגוריו ,שזו לשונה“ :בצער רב וביגון הננו מודיעים על פטירתו ללא עת של יקירנו גדעון גכטמן ז”ל. המשפחה ”.בשנות השמונים זכתה מודעת האבל לגרסאות שונות ,בהן גרסה הכוללת אורות ניאון כבים ונדלקים ,בכחול ואדום ,גרסאות מצוירות (בצבעים תעשייתיים על דיקט) וגרסאות שבהן הופיעו שמות של משחקי ילדים (למשל ,גזוזית). בתערוכה יותם 4,שהוצגה לאחר פטירת בנו ,שהיה בן 26במותו ,קיבל את פני הנכנסים לחלל התערוכה פוחלץ של טווס (בתערוכה שריד נכללת גרסה אחרת של הטווס ,הפעם של טווס לבן) .הטווס ,המסמל באיקונוגרפיה הנוצרית את הנצח שלאחר המוות ,הועמד על כן שיש .על בסיס ריהוט הלקוח מתחום הרפואה והקוסמטיקה יצר גכטמן אפשרויות תצוגה חדשות של עבודותיו ,והציג בתוך מגירות הריהוט הקליני למראה עבודות קודמות שלו לצד תצלומים של קברו של הבן יותם ומשטחי שיש שונים. בסרטון וידאו נראה גכטמן כשהוא שוקל אותיות עשויות שיש המרכיבות את שמו של בנו ,מפורר אותן ומאפסן את השיירים במבחנות זכוכית .בעבודות רבות אחרות עבד גכטמן עם חומרים הנמצאים בשימוש בתעשיית הזכרון ,ונעזר בבעלי מקצוע מתחום זה. עבודותיו של גכטמן היו לא פעם עבודות על אודות המוות :הן לא עסקו במוות ,אלא הנכיחו את המוות בדמות אובייקט .אם נשתמש בטרמינולוגיה של הפילוסוף הצרפתי ז’אן לוק ננסי ,אלו הן עבודות שמנכיחות את שלא ניתן לראות; אלה לא עבודות על מישהו שמת אלא עבודות שמציגות באמצעים 5 חזותיים מה שלא ניתן לראות (המוות) באמצעים אחרים.
אמת ובדיה עבודותיה של מירי סגל עוסקות בחקירת ההוויה/הקיום ( ,)daseinתוך ניסיון לאתגר ולערער את הפרספקטיבה הנקבעת ממיקומו של האדם ביחס לעצמו ולמרחב (הממשי או הווירטואלי) ,בזמן ובהקשר הפוליטי .סגל משתמשת במניפולציות פיזיות ,אופטיות ומושגיות הפולשות למרחב התודעתי
אובייקט -הרולטה) .במרחב הזה מתקיימת פעולה משותפת ,מחוץ לזמן ,שבה לא רק היחס בין החיים למוות מתערער ,אלא גם מתאפשר לסגל לשוחח עם גכטמן (באמצעות שימוש בהקלטות ארכיון של האמן) 7.בתוך שיחה זו יכולה סגל לשקף ולפרש את מה שהיא רואה בקטעי הארכיון של גכטמן ולנהל איתו שיחה על הדברים שלא הספיקה -הולדת בנה בסמוך למותו של גכטמן ,היחסים ביניהם ,שיתוף הפעולה והקשיים בהוצאת העבודה אל הפועל. אם נחזור לנקודת ההתחלה של רשימה זו ,מטרת התערוכה שריד אינה לממש דיאלוג שהסתיים בין סגל לגכטמן ולהוציא לפועל עבודה על פי מתווה קיים וברור .האתגר שמציבה התערוכה הוא להמשיך את הדיאלוג עם גכטמן לאחר מותו ולפעול במרחב שנפתח .פעולה כזו היא פעולה פר-אקסלנס והעושה מאחוריה ,חי או מת ,אינו אלא בדות .אם נשתמש בלשונו של ניטשה“ :אין שום ‘יש’ מאחורי 8 העשייה ,הפעולה ,ההתהוות‘ :העושה’ שמאחורי העשייה אינו אלא בדות -העשייה היא הכל”. מחשבה על פעולה כזו ,שאינה מבקשת לממש תכנית או להוציא לפועל רעיון מוגמר ,מנוגדת (לכאורה) לשכל הישר (הפסיכולוגי) שמוביל אותנו לחשוב שמאחורי מעשה יש כוונה ושכוונה זו היא הסיבה למעשה והיא מעניקה תשובה לשאלה “למה קרה הדבר?”
9
Neverfall במסגרת תכניתו ליצור מערך של הוראות הכנה ומארזים לגוף העבודות המלא שלו ,גכטמן סבר שהפרויקט צריך להיות מנוהל על ידי צוות מיוחד ,שיתנהל תוך חריגה מחלוקת העבודה ומיחסי העבודה השגורים בין אמן ,חוקר ואוצר 10.תערוכה זו בדרך פעולתה הגשימה במידה רבה את תכניתו זו ופעלה מתוך שיבוש של חלוקת העבודה ויחסי הכוחות בין “האוצר”“ ,האמן” ו”אשת האמן”. נקודת המוצא של הדיאלוג בין סגל לגכטמן (לפני מותו) ביקשה ,כאמור ,לבנות רולטה ממשית, שהמנגנון שלה עבר מניפולציה ,כך שבהתאם להחלטת האמנים יהיה לה “יום טוב” או “יום רע”. העבודה אמורה הייתה לעסוק (בין היתר) בגורל ובמזל ,בדטרמיניזם לעומת חופש בחירה. בהוצאת העבודה אל הפועל השתנתה העבודה מתוך ניסיון להבין את משמעותה עם גכטמן וסגל מעבר לגכטמן וסגל .בסיום הדיאלוג רב-המשתתפים (שכלל גם את שחר גייגר ,את הח”מ ואת אלמנתו של גכטמן ,בת שבע צייזלר-גכטמן ,שהקלטת שירתה מלווה את התערוכה) ,הופיע אובייקט אחר. בדומה לרעיון המקורי ,המנגנון של הרולטה עבר מניפולציה .ואולם טבעה של מניפולציה זו הינו שונה. הרולטה והכדור הוקפאו בתנועתם ,כך שהרולטה נמצאת בתנועה תמידית לכיוון אחד בשעה שהכדור נע באופן תמידי לכיוון ההפוך .זו אינה “הקפאה צילומית” ,המבטלת את התנועה או מורחת אותה על מצע הצילום ,אלא הקפאה פיזית שבאמצעותה יוצא האובייקט מן הספירה של הקיום הפשוט וחורג מן הזמן. במקום לעסוק בשאלות של גורל ,מזל ,דטרמינזם וחופש בחירה ,הרולטה מנכיחה אותן לכדי אובייקט, מהלך שמאפשר לזמן ,כמו למוות ,להופיע בחלל כממשות.
אבי לובין
שיחה אוטופית לזוג באמצעות תלייה באוויר של שני כסאות בית קפה ושולחן ,שעליו בקבוק ויסקי, כוסות שתייה וספרון שירה של אלחנדרה פיסארניק .הכיסאות תלויים זה בזה באופן שתנועה באחד מהם מהדהדת בכיסא האחר .הצופים הוזמנו לטפס באמצעות סולמות חבלים אל פינת השיחה, לשבת ולשוחח בה .העבודה ביקשה לנתק את המשתתפים מהגרביטציה ומההקשר הפיזי של החלל, על הפרעותיו ,ולייצר תנאי פתיחה של אמפתיה פיזית באמצעות ההדהוד התנועתי המתקיים בין שני היושבים. עבודת הניאון “( Temporary Reliefרגיעה זמנית”) מ ,2013-שמוצגת בתערוכה שריד ,היא מעין סבך שמכל זווית (פרט לאחת) נראה כמו קשקוש .רק מזווית ראיה אחת מתלכד הקשקוש לכדי מילה ברורה.Together :
Noli me tangere בכדי להבין את מהותו של המרחב שיוצר המפגש בין גכטמן המת לסגל החיה אחזור בקצרה לספרו 6 של ז’אן לוק ננסי .Noli me tangereספר זה מוקדש לסצנה שמופיעה בברית החדשה :אחרי מותו של ישו ,לפני שהוא נעלם ועובר לעולמם של האב ורוח הקודש ,הוא מופיע על פני האדמה -הוא קם לתחייה .מריה מגדלנה נתקלת בישו ,מזהה אותו ורוצה לגעת בו ,ובתגובה הוא אומר לה “אל תגעי בי”
(.)noli me tangere בסצנה המתוארת ישו נוכח באופן גשמי ,כאילו חזר אל החיים ,אבל הוא כבר שייך לסדר אחר של קיום .לפי ננסי ,ישו אינו “קם לתחייה” ,אלא נמצא במרחב ביניים בין היות חי להיות מת .הקימה שלו לתחייה אינה מהווה חזרה אל החיים; היא גם לא המשכיות של החיים דרך המוות .איסור הנגיעה המובע באמירה “אל תגעי בי” מייצר חתך בין עולם החיים (של מגדלנה) לעולם של ישו ,שהוא עדיין לא המוות אבל גם לא החיים .זהו הגבול בין להיות חי ללא להיות חי ,והוא מצביע על חוסר המשכיות ביניהם .זו אינה דיאלקטיקה בין החיים והמוות .ישו אינו מת אבל גם לא חי .הוא חי חיים אחרים. ישנו מרחב בלתי אפשרי בין המקום שבו מגדלנה נמצאת למקום שבו ישו נמצא .סצנה זו טורפת את ההבחנה בין השמימי והארצי.
זמן המפגש בין גכטמן המת לסגל החיה יוצר מרחב ייחודי ,שרק בו העבודה יכולה להתקיים ורק בו היא יכלה לצאת אל הפועל .אם נשתמש בתיאורו של ננסי ,זהו מרחב שהוא עדיין לא המוות אבל גם לא החיים ממש ,הגבול בין להיות חי ללא להיות חי והוא מצביע על חוסר המשכיות ביניהם. מרחב זה מנותק מהמקום ומהזמן הרגילים ומאפשר לדיאלוג (הפיקטיבי? המציאותי?) בין סגל לגכטמן להתרחש (בין אם בשיחה בין השניים בעבודת הסאונד הי גדעון (סקיצה) מ ,2013-ובין אם באמצעות
باق ٍ جدعون جوخمتان ومريي سيغال (بالتعاون مع شاحار غايغر وبات شيفع زايسلري-جوخمتان)
ّ الدويل الذي التىق جدعون جوخمتان ومريي سيغال عام ٢٠٠٣عندما شاراك يف املؤمتر ينعقد لك ثالث سنوات حول األمعال الفن ّية اإلنشائ ّية يف حيفا (أمينة املعرض :دانيال تملور) .أ ّدت زمالهتام اليت ُولِدت خالل هذا اللقاء إىل التفكري بالقيام بعمل مشرتك. رافقهتام هذه الفكرة يف لقاءاهتم اليت تعددت ،ولكهنا مل خترج إىل حيزّ التنفيذ حىت موت جوخمتان عام .٢٠٠٨ نقطة انطالق احلوار الذي دار بني الفنانني يه معل سيغال الفينّ بعنوان « ُين ِذ ْر بـ» والذي ُعر َ ِض عام ٢٠٠١يف الـ MoMA PS1يف نيويورك .يعمتد هذا العمل عىل هيئة لعبة مقار ِّ ويع املشاهد إىل مركزِّها .نتاجئ دوران الروليتا وجتذ ُب متحركة ،واليت تدور (الروليتا) ّ ِّ تظهر عىل الشاشة حلظة قبل ِّ توقفها ،وهكذا تتحول آلة احلظ إىل تقن ّية معروفة مسبقًا. باملقابل ،يظهر عىل األرض ّ ظل املُشاهد .يف مرحلة مع ّينة ينجيل ظل آخر ،دون جسد، ّ ّ االضايف ،واليت الظل مينح شعورًا ومهيًا بوجود ُمشاهد اضايف يف الغرفة .حركة ِّ ويع املُشاهد ،وكأن شبح يتواجد تنعكس يف املرآة كذلكُ ،تضيف شعورًا بإجتياح ممكن ّ يف الغرفة وينظر عرب كتفه. أدى اللقاء بني سيغال وجوخمتان إىل إعادة التفكري بالروليتا .الفكرة عامة تناولت إنتاج معل جديد ولكن هذه املرة بإستخدام روليتا حقيق ّية ،واليت م ّرت منظومهتا بعمل ّية معاجلة، وهكذا وحبسب قرار ُمسبق للفنانينّ ،لتعيش «يوم ج ّيد» او «يوم يسء» .اكن من املفرتض عىل العمل أن يتناول ،بني ما سيتناوله ،قضايا مثل احلظ واملصري ،احلمت ّية مقابل حر ّية االختيار .حىت أن جوخمتان اكن قد اتصل بالرشطة وبدأ سع ّيه من أجل أن حيصل عىل روليتا ُمصادرة اعزتموا استخدامها يف العمل .ومع هذا ،وحىت حلظة موت جوخمتان
.1מהלך זה שונה למשל ממימושה של רמפת אמריליו ( ,)1973יצירתו האחרונה של רוברט סמיתסון אשר נפטר במהלך העבודה עליה ,והושלמה על ידי אשתו בהתאם להוראותיו המדויקות. .2זהו למעשה השלב השלישי בפרויקט טילי הקסאם של גכטמן ,שהגיע לאחר הצגת טילי הקסאם במוזיאון פתח תקווה לאמנות בתערוכה הזוכים :תערוכת פרסי משרד המדע ,התרבות והספורט לשנת ( 2006אוצרות :דרורית גור אריה וסיגל ברקאי) והתערוכה Dead-Lineשהוצגה בשנת 2007בבית קנר :הגלריה העירונית לאמנות ,ראשון לציון (אוצרת :אפי גן). .3ראו בעניין זה את הטקסט של משה ניניו המופיע בפתח החוברת גדעון גכטמן :מפרט עבודות לייצור עצמי (דגימה) :מפרט מס’ ,1מתקן שיגור.2007 , .4התערוכה יותם הוצגה לראשונה בשנת 1999במוזיאון הרצליה לאמנות עכשווית. Jean Luc Nancy, “The Vestige of Art”, in The Muses (trans. Peggy Kamuf, Stanford University Press, 1996 .5 Jean Luc Nancy, Noli me tangere: On the Raising of the Body, (Translated by Sarah Clift, Pascale-Anne Brault, .6 )and Michael Naas, Perspectives in Continental Philosophy Series. New York: Fordham University Press, 2008 .7ונכללו בתערוכה זו באדיבותם של דוד וקשטיין ,אלי חכים וטל חכים. .8פרידריך ניטשה“ ,לגניאולוגיה של המוסר” ,בתוך :ניטשה ,מעבר לטוב ולרוע; לגניאולוגיה של המוסר (תרגום :ישראל אלדד ,ירושלים :שוקן ,)1967 ,מאמר ראשון ,סעיף ,13עמוד .250 .9ניניו ,הערה 3לעיל. .10ראו בעניין זה את פיפין ,בעקבות ניטשה: Robert B. Pippin, “Lighting and Flash, Agent and Deed” (GM I: 6-17), in Christa Davis Acampora (ed.), .Nietzsche’s On the Genealogy of Morals: Critical Essays, 131, on p. 133
إىل املستقبل .حىت هذا املرشوع ُولِ َد نتيجة حلوار بني جوخمتان ومريي سيغال ،مكا يشري جوخمتان نفسه يف موجز اكن قد كتبته لطلب منحة لملرشوع. تجدد وخطوة أخرى يف العمل ّية هبذا املعىن ،فإن معرض «باقٍ » هو نوع من المت ّعن املُ ِّ اليت بدأها جوخمتان .نظرة مشول ّية عىل جسم األمعال جلوخمتان وسيغال بإماكنه أن فس قوة وغاية إخراج أمعاهلم املشرتكة إىل النور ليس كتعاون بني فنانينّ عىل قيد ُي رِّ احلياة ،وإمنا عىل وجه التحديد عىل هذه الشالكة :بعد موت جوخمتان. باق ٍ لقد إه ّ مت جوخمتان طوال مشواره الفينّ من ُذ سبعين ّيات القرن ،باملوت والذاكرة والتخليد ودرس التقاطع بني الوجود وعدمه .هكذا مث ُ نع مجموعة من فرايش الشعر املُرك ّبة من ص َ ال َ إصطنايع نتج شعره ومن شعر زوجته وطفل ّيه .اكن تص ّوره أن الشعر ،مثل ّ ّ الفن ،هو ُم ْ يبىق حىت بعد زوال الفنان .يف أمعال أخرى عديدة إستخدم جوخمتان مواد تستخدمها صناعة الذاكرة و ِ مع ْل مع ذات املهنيني العاملني يف هذا املجال. يف بداية حياته املهن ّيةُ ،خلِقَ معرض «بوح» يف أعقاب معل ّية جراحة القلب اليت م ّر هبا جوخمتان عام .١٩٧٣إزالة الشعر عن ّ لك جمسه كتعبري عن طقس عبور :اإلنتقال من حصي إىل حالة مرض ّية-كئيبة .قام بتخزين الشعر يف مخس نوافذ عرض حلفظ كونه ّ القطع األثر ّيةُ .علِقت عىل جدران املعرض صورًا مكبرِّ ة من معل ّية ا ِ حلالقة ،إىل جانب ّ يصف هذه العملية ،فضلًا عن وثائق طب ّية -حقيق ّية ومز ّورة – ذات صلّة حبالته فيمل فيديو الطب ّية. نيع يف حصيفة هآرتس ويف جريوزالمي يف أيار عام ١٩٧٥نرش جوخمتان ترصحي ّ نصها »:بشديد األسف واألىس بوست وعىل لوحات إعالن ّية يف منطقة سكناه ،يقول ّ ُنعلن عن وفاة عزيزنا الغايل جدعون جوخمتان قبل أوانه .العائلة ».يف المثانينات صدر النيع هذا بأشاكل خمتلفة ،مبا يف ذلك نخسة تضمنت إضاءة نيون تشتعل ترصحي ّ وتنطفأ ،باألزرق واألمحر ،وأشاكل مرسومة (عىل خشب رقائيق) و ُنسخ تظهر علهيا أمساء ألعاب أطفال. يف املعرض «يوتام» ،والذي ُأقمي بعد موت إبنه يوتام ( ٢٦عاما) ،إستقبلت الزوار دم ّية طاووس (يف املعرض «باق» جتدون نخسة اخرى من الطاووس ،هذه امل ّرة لطاووس املسيحي إىل اخللود بعد املوتُ ،ن ِ صب أبيض) .الطاووس ،والذي يرمز يف عمل األيقونات ّ
مل خيرج هذا التعاون واحلوار ،بينه وبني سيغال ،اىل حيزّ التنفيذّ . بيق جتريد ًّيا واحتوى ّ أويل بالغرض ولكها أفاكر مل تتبلور. عامة وتفكري عىل فكرة مفاهمي ّية خيال ّية ّ ينطلقُ املعرض «باقٍ » من هذه النقطة .لقد ُولِدت فكرة املعرِض سع ّيًا ملواصلة احلوار الذي بدأ بني جوخمتان وسيغال واخراج معل مشرتك للفنانني اىل حيزّ التنفيذ ،بعد مخس اإلستعادي الشامل حول أمعاله يف سنوات عىل موت جوخمتان ،وإىل جانب املعرض ّ متحف إرسائيل .أحد األسئلة املركز ّية اليت يتطرق هلا املعرض يه إماكن ّية نسب العمل ُ حيث أن القرارات من الناح ّية اىل جوخمتان بعد موته (كرشيك لسيغال) وكيف ّية إجنازه، املفاهمي ّية والبرص ّية اكنت عبارة عن رؤوس أقالم فقط ومل تصل ح ّد بلورهتا وإخراجها ّ 1 اىل احلزي العميل. قاعدة اطالق صواريخ لقد إهنمك جوخمتان كثريا يف حياته بكيف ّية صيانة أمعاله بعد مماته .حتت العنوان خشيص جيمع أمعاله القويم جلوخمتان ،أنتج الفنان مرشوع ختليد العريض «املتحف ّ ّ الاكملة ويألِّف إطارا مفاهمي ّيًا للك أمعاله املعروضة بأنساق وسياقات خُمتلفة. معرضه األخري «قاعدة اطالق صوارخي» والذي أقمي يف غالريي شلوش عام ،٢٠٠٨ عام وفات ِه ،اكن من املفروض به أن يكون نقطة إنطالقة املرحلة التال ّية من مرشوع ّ الذايت. التخليد قسام ،جزء مهنا ق ّدم املعرض «قاعدة اطالق صوارخي» مناذج بدائ ّية لمتاثيل/صوارخي ّ 2 فض ّية ،واخرى مصبوغة مبزجي من األمحر-األخرض-األسود واألبيض .الصوارخي/ المتاثيل ُعرِضت إىل جانب وعىل قواعد اطالقها ،جزء مهنا يف صناديق مع ّدة لنقلها، ختزيهنا وجزء مهنا خارج هذه الصناديق .يف املقابل ،مت إنتاج دليل للتدريب يتضمن مواصفات تقن ّية دقيقةُ ،تعيط تعلميات حول معل ّية نسخ متاثيل/صوارخي جوخمتان. هذا املرشوع والذي اكن من املفرتض أن يسهتل صريورة وضع تعلميات حتضري وتغليف ملجموعة األمعال الاكملة جلوخمتان ،هو يف جوهره حماولة للحفاظ عىل األمعال، «إطالقها» إىل املستقبل والتعامل مع اخلوف من إمهاهلا يف ّ ظل ظروف الصيانة املتدن ّية ّ فضل «األصل» ،إ ّ ال أن مؤسسات فن ّية رائدة 3.وعىل الرمغ من أن جوخمتان اليت تسود ّ األمعال املنسوخة عن األصل اكن من املُفرتض ان ُتستعمل كبديل يف حالة ّ حل تلف ما الثانوي» أن يكون مبثابة «ناقل» جلوخمتان للـ»منتج عىل األصل .يف هذا السياق ،يمُ كن ّ ُ
مشاهد لوحده إىل فضاء معتمِّ ،جيلس عىل كريس يشغِّل تقن ّية دوران بواسطة وزنه. ّ ّ صويت ُك ِت ْب خصيصًا عىل يد أوري بروست. بالكريس مساعات يصدح مهنا معل تتصل ّ الكريس ،هكذا ُيعرض الفيمل تنتصب فوق رأس املشاهد شاشة صغرية ،تدور سو ّية مع ُ ّ عىل طول وعرض اجلدران والعواميد اليت تنجيل وختتيف م ّرة تلو األخرى يف الفضاء السيايس اىل داخل احلالك .هذا التالعب الذي تبتكره سيغال يمُ ِّر ُر شعورًا بالركود ّ املادي ُ لملشاهد .املشاهد املق ّيد يف كرسيه املتحرك ونظره»ملتصق» بالشاشة. الفضاء ّ إذا ما أشاح بوجه ِه إىل األطراف او طأطأ رأسه أرضًا – سيشعر مبارشة بدوار. يف معل الفيديو « ٢٠٠٧ ،)BRB)- » be right backخرجت سيغال ومساعدهتا ايريس إىل ّ املادي اإلفرتايض لـ .)second life) SLيحُ ايك هذا العامل وقائع من العامل رحلة يف العامل ّ ّ فعيل ولكنه مينح املشرتكني فيه ق ّوة خارِقة ،مثل ال ُقدرة عىل التحليق .يف القسم بشلك جيلس فيه األول من الفيديو (بعد إفتتاح ّية تعرض نافذة حمادثة انرتنت ّية) نرى مهشدًا ُ املشاركون حول موقدة نار يف غرفة ثالث ّية األبعاد ،وكأهنم يتناولون موضوعًا فلسفيًا. ماكن للتط ّهر يتأمل فيه الناس باملعىن الكوينّ لل .SLلقد منتجت سيغال مائت الساعات من اللعب يف هذه املنصة وصولًا اىل روا ّية تتحدث فهيا الخشص ّيات ،تعمل وتغيرّ شلكها. تقدم سيغال يف مهشد الهنا ّية ،تزور الخشصيتان معرض « ،»?What, No Matterحيث ِّ ّ اإلفرتايض فقط .يف احدى األمعال اليت تظهر يف أمعال ميديا حديثة ُتقام يف الفضاء ربة عىل احلائط ،وتتك ّون هذا الفضاء( »Time Flies« ،ذباب الوقت) ،تظهر اللكمة ُ Timeمك ّ أحرفها من دوران ذباب. ُ تنرث سيغال «أجهزة لزيادة اإلهلام» يف االستوديو يف معل آخر« ،حديقة» لعام ،٢٠١٢ اخلاص هبا ،وتدعو الزوار إىل جتربهتا .يفرتض العمل أن احلركة ُتنتج تغيريا فعل ّيًا يف النفس ّية واإلدراك .حتاول األجهزة إبطال جزء من احملددات القامئة يف األستوديو (مثال – كون نافذة االستوديو مرتفعة جدا وال ميكن النظر من خالهلا إىل اخلارج) كريس معلّق يف اهلواء ،عىل آلة فتغيرّ مرة تلو األخرى زاو ّية نظر الز ّوار (اجللوس عىل ّ تقوم بقلب جمسك ،عىل مراجيح محُ لِّقة وغريها) .يف أحد األمعال/األجهزة« ،حمادثة»، تصنع سيغال زواية حمادثة مثال ّية لزوج من خالل تعليق كرايس قهوة وطاولة يف اهلواء، علهيا قنينة ويسيك ،كؤوس وكتاب أشعار الليخاندرا بيسارنيك .الكرايس معل ّقة بشلك ُيع الزوار للتسلق بواسطة جيعل حركة صادرة عن أحدها ترتدد يف الكريس اآلخر .د ّ ّ سالمل من حبال إىل زاو ّية احملادثة ،للجلوس والتح ّدث .أراد العمل فصل املشاركون عن اجلاذب ّية وعن السياق املادي للفضاء ،عىل علله وتشويشاته ،وانتاج رشوط اسهتالل من ّ ّ احلريك القامئ بني اجلالسينّ . التعاطف اململوس من خالل االرتداد
الطب والتجميل ،وجد جوخمتان عىل قاعدة من الرخام .عىل هيئة أثاث مأخوذ من عامل ّ اماكنيات جديدة لعرض أمعالهُ .أعي َد انتاج امعال قدمية له يف أدراج ،اىل جانب صور لقرب ابنه يوتام وأسطح خمتلفة من الرخام .يف فيمل فيدو قصري نرى جوخمتان يزن احرف امس ابنه املصنوعة من الرخامُ ،يفتهتا ويعيد ختزين مرك ّباهتا يف أنابيب زجاج ّية. غالبًا ما اكنت أمعال جوخمتان ،أمعالًا حول املوت .مل تتناول املوت ،ولكهنا اوجدته ح ّد حتولّه اىل يشء .اذا ما استعملنا مصطلحات الفيلسوف الفرنيس جان لوك نانيس ،اهنا امعال تخُ لِّد ما ال ميكن رؤيته؛ اهنا ليست امعال حول من مات وامنا يه تعرض بوسائل 4 برص ّية ما ال ميكن رؤيته (املوت) بوسائل اخرى. حقيقة ووهم تتناول أمعال مريي سيغال الكينونة/الوجود ( ،)Daseinيف حماولة لتح ّد واإلستئناف (املادي عىل املنظور الذي يمت اإلرتاكز هيلع يف فهم عالقة اإلنسان مع ذاته ومع فضاءه ّ ّ السيايس .تستعمل سيغال معاجلات ماد ّية واالفرتايض) ،وعالقته بالزمان وبالسياق ّ ّ املطهر املعريف لملشاهد .أرواح ،ظالل دون جسد، برص ّية ومفاهمي ّية تغزو الفضاء ِّ ( )Purgatoriumمكساحة بني احلياة واملوت ،ولكها جمازات أساس ّية يف أمعاهلا. ُ تهنمك سيغال يف أمعاهلا يف حماولة إختبار العامل بأدوات متنوعة ،من زاو ّية نظر ُمثرية لإلهمتام – تارة من خالل تناوهلا لواقع متخ ّيل («ميدان الساعات امجليالت»،)٢٠٠٥ ، ّ اإلفرتايض وفكرة الـ ( second lifeيف العمل «،»BRB وتارة أخرى من خالل تناوهلا للعامل ّ حبيث حيث ينتج عن )٢٠٠٧وم ّرة عندما ح ّولت االستوديو اخلاص هبا إىل شبه خمترب احلركة املاد ّية فضاء حمادثة يقع عىل احلدود ما بني احلياة اليوم ّية واآلخرة (العمل حمادثة ،جزء من العمل حديقة لعام .)٢٠١٢ ُ ّ يصل برصيصويت يف العمل «ميدان الساعات امجليالت» ٢٠٠٥ ،تبتك ُر سيغال مسار ّ ّ معامري يسء إىل أبعد حال ويتواجد عىل خيايل بني «ميدان الساعات امجليالت» ،واقع ّ احلدود بني تل ابيب ويافا وبني حاجز قلنديا القامئ عىل أنقاض ساحة السوق يف قلنديا، بني القدس ورام اهلل .معل الفيديو هذا ،والذي خيلق لدى املتفرج شعورًا بالركود ،يتحرك ذهابًا وايابًا بني الساحتني الاليت ّ العامة-اإلجمتاع ّية – يف «ساحة وظيفهتن مت تعطيل ّ ّ الساعات امجليالت» عىل ضوء ختطيط يسء جعل مهنا ماكن مهجور ويف حاجز قلنديا املكتظ وامللهتب يف أعقاب تدمري السوق الذي اكن هناك واقامة حاجزًا ماكنه .يدخل لك
(ومهي؟ هذه املساحة املنفصلة عن املاكن والزمان العاديني ويمسحون بإقامة حوار ّ ّ ّ الصويت او بواسطة حقييق؟) بني سيغال وجوخمتان (بواسطة احملادثة بيهنام يف العمل الغرض – الروليتا) .يف هذه املساحة ُتقام فعال ّية مشرتكة ،خارج الزمان ،حيث ال يمت فقط اإلستئناف عىل العالقة بني احلياة واملوت ،وامنا كذلك تمتكن سيغال من احلديث اىل جوخمتان (بواسطة إستعامل مقاطع ُمأرشفة للقاءات ُأجريت معهُ) 6.يف هذه احملادثة تأول ما تريد من مقاطع الفيديو املأرشفة جلوخمتان وان بإماكن سيغال ان ُتظهِر وأن ِّ ُتدير معه حوارًا حول ِأشياء مل يتسع وقهتا إلستيعاهبا – اجناب طفلها بالزتامن مع موت جوخمتان ،العالقات بيهنام ،التعاون والصعوبات يف اجناز العمل. النص ،فإن هدف املعرض «باقٍ » هو ليس استمكال اذا ما عدنا إىل نقطة بدا ّية هذا ّ حوار انقطع بني سيغال وجوخمتان وإنتاج معل حبسب مسار قامئ وواحض .التحدي الذي يضعه أمامنا هذا املعرض هو يف مواصلة احلوار مع جوخمتان بعد موته والعمل يح اكن أم م ّيت .مكا يف الفضاء الذي ُشِّيد .انه فعل دون منازع ،والفاعل ّ أسطوريّ ، يقول نيتشه« :ال يوجد اية «هناك» وراء العمل ،الفعل والتك ّون« :الفاعل» من وراء الفعل 7 هو ليس ا ّ ال خرافة – الفعل هو لك يشء». تأمل يف فعل كهذا ،والذي ال يسىع اىل حتقيق برناجم ما او إخراج فكرة بشلك متاكمل، يتناقض (للوهلة األوىل) والعقل السلمي والذي يستدعينا إىل أن نعتقد أنه وراء لك فعل هناك غاية وان الغاية يه سبب وقوع الفعل واهنا تجُ يب عىل السؤال «ملاذا حدث ما 8 حدث؟»
Neverfall
يف إطار برناجم ُه لوضع خُم ّطط متاكمل لتعلميات حتضري وختزين مجموعة أمعال ِه الاكملة ،تص ّور جوخمتان أن عىل املرشوع أن ُيدار عىل ي ّد طامق خاص ،وأ ّ ال ُيدار بالشلك املعتاد؛ حيث هناك تقسمي واجبات وعالقات معل بني الفنان ،الباحث وأمني ّ وحتركت املعرض 9.لقد حجنت طريقة تنفيذ هذا املعرض ،اىل ح ّد ما ،بتحقيق برناجمه يف نطاق تشويش تقسمي العمل املعتاد وعالقات القوى بني «أمني املعرض»« ،الفنان» و»زوجة الفنان». أراد احلوار الذي مجع بني سيغال وجوخمتان (قبل موته) ،بناء روليتا حقيق ّية ،مكا أتينا عىل ذكر هذا سابقا ،واليت م ّرت منظومهتا بعمل ّية معاجلة ،وهكذا ومكا يقرر الفنانون،
نسيب» ،٢٠١٣ ،الذي يشارك يف معرض «باقٍ »، معل النيون «-Temporary Reliefهدوء ّ هو عبار عن تعقيد يبدو من لك الزوايا (ما عدا واحدة) خكربشة .فقط من زاوية واحدة تتضح اللكمة.Together :
Noli Me Tangere
يك نفهم جوهر املساحة اليت خيلقها اللقاء بني جوخمتان امليت وسيغال احل ّية سأعود 5 كرس ملهشد يظهر باقتضاب اىل كتاب جان لوك نانيس .Noli Me Tangereهذا الكتاب ُم َّ يف العهد اجلديد :بعد موت املسيح ،وقبل أن خيتيف وينت ِقل اىل عامل األب والروح القدس، يظهر عىل وجه األرض ،و ُيبعث من جديد .تلتيق مرمي املجلد ّية باملسيح ،تتعرف هيلع و ُتريد ملس ِه .فيقول هلا «ال تملسيين» (.)Noli Me Tangere دنيوي ،وكأنه عاد إىل احلياة ،ولكنه ينيمت إىل نظام آخر من الكون. يعو ُد املسيح بشلك ّ حيس .حبسب نانيس ،مل املهشد املوصوف ُيظهر حترميًا للملس .بالملس هناك يشء ما ّ يح. ُيبعث املسيح للحياة ،وإمنا يتواجد يف املساحة بيهنام ،بني أن يكون ميت او يكون ّ ال ُيعترب إنبعاثه عودة للحياة .وهو ايضًا ليس اسمترارا للحياة بعد املوت« .ال تملسيين» ُتأدي إىل إنقطاع بني عامل األحياء (عامل مرمي املجدل ّية) وعامل املسيح ،ليس املوت بعد ولكنه ايضا ليس احلياة .إهنا املساحة بني أن تكون عىل قيد احلياة وبني أ ّ ال تكون عىل قيد احلياة ويه ّ تدل عىل إنقطاع اإلسمترارية فميا بيهنم .اهنا ليست جدل ّية احلياة واملوت .املسيح مل ميت ولكنه ليس عىل قيد احلياة أيضًا .انه يعيش حياة أخرى .هناك مساحة غري ممكنة بني املاكن الذي تتواجد فيه مرمي املجدل ّية وبني املاكن الذي جند فيه والدنيوي. االاليه املسيح .هذا املهشد يبتلع العالمة الفارقة بني ّ ّ الزمان ُينتج اللقاء بني جوخمتان امليت وسيغال احل ّية فضاء خاصًا ،فقط يف هذا الفضاء بإماكن العمل أن يتواجد وفقط فيه بإماكنه أن خيرج اىل حيزّ التنفيذ .اذا ما استعملنا وصف نانيس ،فهذا الفضاء هو ليس املوت بعد ولكنه ليس احلياة متامًا ،انه احليزّ بني أن تكون ح ّيًا وبني ا ّ ال تكون وهو يشري اىل انقطاع االسمترار ّية فميا بيهنام.
ّ تويف الفنان خالله .1انه مسار خمتلف ،عىل سبيل املثال ،عن العمل األخري لروبريت مسيتسون ،من عام ١٩٧٣والذي وأمكلت زوجته العمل بناء عىل تعلميات دقيقة منه. القسام يف متحف القسام ،والذي تبل ّور بعد عرض صوارخي .2اهنا ،حقيقة ،املرحلة الثالثة يف مرشوع جوخمتان صوارخي ّ ّ بيتح تيكفا يف املعرض« :الراحبون :معرض جوائز وزارة العلوم ،الرتب ّية والرياضة لعام ( »٢٠٠٦أمينة املعرض :دروريت للفن ،ريشون لتسيون (أمينة جور آريه وسيغال براكيئ) واملعرض Dead-Lineلعام ٢٠٠٧يف بيت كنار :الغالريي البلد ّية ّ املعرض :آيف غان). نص :موشيه نينيو املنشور يف إفتتاح ّية الكت ّيب ،جدعون جوخمتان :مواصفات .3 للتوسع يف هذا الشأن باماكنمك قراءة ّ ّ الذاتي (منوذج) :مواصفات رمق ،١قاعدة اطالق صوارخي.٢٠٠٧ ، أعمال لالنتاج ّ Jean Luc Nancy, “The Vestige of Art”, in: The Muses (trans. Peggy Kamuf, Stanford University .4 )Press, 1996 Jean Luc Nancy, Noli me tangere: On the Raising of the Body, (Translated by Sarah Clift, Pascale-Anne .5 Brault, and Michael Naas, Perspectives in Continental Philosophy Series. New York: Fordham University )Press, 2008 .6وسيشمتل هذا املعرض علهيا ،بلطف من ديفيد فيكشتاين ،اييل حكمي وتال حكمي. .7فريدرخي نيتشه ،جنيولوجيا األخالق ،يف :فريدرخي نيتشه ،ما وراء اخلير والشر؛ إلى جنيولوجيا األخالق ،ترمجة يرسائيل الداد( ،القدس :شوكن ،)١٩٦٧ ،مقال أول ،املقطع ،١٣ص .٢٥٠ .8لملزيد حول هذا ،اظر/ي إىلIn ,)17-6 :Robert B. Pippin, «Lighting and Flash, Agent and Deed» (GM I : 133 .at p ,131 ,Christa Davis Acampora (ed.), Nietzsche›s On the Genealogy of Morals: Critical Essays .9انظر املالحظة رمق .٣
ستعيش «يوم ج ّيد» او «يوم يسء» .اكن من املفرتض من العمل أن يتناول ،بني ما سيتناوله ،املصري واحلظ ،احلمت ّية ُمقابل حر ّية اإلختيار .يف خضم العمل عىل انتاج الروليتا وحماولة فهم معناها جتاوزًا جلوخمتان وسيغال ،تغيرّ ت هذه الفرض ّية .يف هناية احلوار الذي شارك به (شاحار غايغر ،محى أرملة جوخمتان وأرملته وبات شيفع زايسلري-جوخمتان واليت ترافق أغنيهتا املعرض) ،مت انتاج غرض خمتلف .مثل الفكرة املركز ّية ،منظومة الروليتا مت ّر معل ّية تالعب ،ولكن طبيعة هذا التالعب خمتلفة. مت مجتيد الروليتا والكرة يف حركهتام ،هكذا توجد الروليتا يف حركة دامئة يف اجتاه تصويري»، معني بيمنا تتحرك الكرة يف اجتاه معاكس متاما وابدًا .هذا ليس «مجتيد ّ ّ والذي ُي ِّ فعيل خيرج بواسطته يبس ُطها عىل خلف ّية الصورة ،وإمنا مجتيد بطل احلركة او َ اليشء من ِتعداد الكون البسيط وينحرف عن مسار الزمن .وبدلًا من تناول أسئلة مثل املصري واحلظ ،احلمت ّية مقابل حر ّية اإلختيار تحُ ِّول الروليتا هذه إىل أشياء فعل ّية معل ّية لتمُ ِّكن الزمن ،مكا املوت ،من الظهور يف فضاء املعرض كأشياء حمسوسة. انه مسار خمتلف ،عىل سبيل املثال ،عن العمل األخري لروبريت مسيتسون ،من عام ّ تويف الفنان وأمكلت زوجته العمل بناء عىل تعلميات دقيقة منه. ١٩٧٣واليت خالله القسام ،والذي تبل ّور بعد اهنا ،حقيقة ،املرحلة الثالثة يف مرشوع جوخمتان صوارخي ّ القسام يف متحف بيتح تيكفا يف املعرض« :الراحبون :معرض جوائز عرض صوارخي ّ وزارة العلوم ،الرتب ّية والرياضة لعام ( »٢٠٠٦أمينة املعرض :دروريت جور آريه وسيغال للفن ،ريشون براكيئ) واملعرض Dead-Lineلعام ٢٠٠٧يف بيت كنار :الغالريي البلد ّية ّ لتسيون (أمينة املعرض :آيف غان). نص موشيه نينيو املنشور يف افتتاح ّية الكت ّيب للتوسع يف هذا الشأن باماكنمك قراءة ّ ّ ّ الذايت (منوذج) :مواصفات رمق ،١قاعدة «جدعون جخمتان :مواصفات أمعال لالنتاج اطالق صوارخي.»٢٠٠٧ ، آفي لوبني
גדעון גכטמן ,טווס לבן ,1999 ,טכניקה מעורבת
جدعون جوخمتان ،طاووس أبيض ،١٩٩٩ ،تقن ّية خمتلطة Gideon Gechtman, White Peacock, 1999, Mixed Media
גדעון גכטמן ,רישומי הכנה למתקן שיגור2008 ,
جدعون جوخمتان ،حتضريات لـقاعدة اطالق صوارخي٢٠٠٨ ،
Gideon Gechtman, sketches for Launching Apparatus, 2008
מירי סגל ,רישום הכנה ל ,Neverfall-עבודה משותפת עם גדעון גכטמן2013 ,
ميري سيغال ،مس ّودة حتضري ّية للعمل ،Neverfall معل مشرتك مع جدعون جوخمتان٢٠١٣ ، Miri Segal, a sketch for Neverfall, a mutual work with Giden Gechtman, 2013
מירי סגל וגדעון גכטמן (בשיתוף אבי לובין ושחר גייגר) ,2013 ,Neverfall ,טכניקה מעורבת
مريي سيغال وجدعون جوختامن (بالتعاون مع آيف لوبني وشاحار غايغر) ،2013 ،Neverfall ،تقنيّة مختلطة
Miri Segal and Gideon Gechtman (with the participation of Avi Lubin and Shachar Geiger), Neverfall, 2013, mixed media
מירי סגל ,רגיעה זמנית ,2013 ,נאון בכיפוף תלת ממדי( ,באדיבות גלריה דביר)
نسيب ،٢٠١٣ ،نيون بثنية ثالث ّية األبعاد« ،بلطف من غالريي دفري» ميري سيغال ،هدوء ّ )Miri Segal, Temporary Relief, 2013, neon in 3-d bending, (courtesy of Dvir gallery
התערוכה מתקיימת הודות לתמיכת חברת עלי שלכת .עלי שלכת הנה בית לוויות מודרני העוסק בכל הנוגע לדרכו האחרונה של אדם ובכלל זה :קבורה (אזרחית או דתית) ,שרפת גופה ,פיזור האפר או קבורתו ,הנחיית מעמדי פרידה ,טקסי לוויה ואזכרה המותאמים באופן אישי לנפטר ומשפחתו, מפעלי הנצחה ,יעוץ ושירותים נלווים נוספים .שירותי עלי שלכת מיועדים גם לאלו המעדיפים בעודם בחיים לתכנן את פרידתם באופן שישקף את אורח החיים שלהם ושל יקיריהם.
ُيقام املعرض بفضل دعم شركة «علي شليخت»« .علي شليخت» هي شركة دفن موتى الديني) ،حرق (املدني أو حديثة تهمت بالرحلة األخيرة لإلنسان ومبا في ذلك :الدفن ّ ّ ً املصممة شخص ّيا للميت وعائلته، اجلثث ،نثر الرماد أو دفن ِه ،اجلنائز والنصب التذكار ّية ّ خدمات تخلييد ،استشارة وخدمات أخرى .كما اننا نق ِّدم خدمات ألولئك الذين يفضلون، وهم على قيد احلياة ،تخطيط مراسم دفنهم لتعكس أسلوب حياتهم وحياة أعزائهم.
The exhibition takes place, thanks to the generous support of the company Aley Shalechet. Aley Shalechet is the first modern funeral home in Israel, offering burial services, conductance of traditional Jewish and non-Jewish funeral and memorial rites.
The Artists’ Studios Art Cube Gallery, Jerusalem Vestige: Gideon Gechtman, Miri Segal with the participation of Shachar Geiger and Bat-Sheva Zeisler-Gechtman October 2013 – February 2014 Curator: Avi Lubin
Art Cube Gallery was founded thanks to the generous support of the Georges and Jenny Bloch Foundation, the Dr. Georg and Josi Guggenheim Foundation, and the Adolf and Mary Mil Foundation, and operates at the Artists’ Studios with the continued support of the Lloyd Foundation, through the Jerusalem Foundation The Artists’ Studios
Management: Lee He Shulov Programming consultant: Leah Abir Gallery assistant: Liron Cohen, Ahlam Canaan, Lena Kuznetsova Production: The Artists’ Studios Mounting: Jacques Fhima Catalogue Graphic design: Noa Segal English Translation: Dina Yakerson Copyediting: Maya Shimony Arabic translation: Yasmeen Daher Photographs: The White Peacock by Gideon Gechtman- a courtesy of Tal Nissim. Gideon Gechtman's footage: fragments from Gechtman's archive, a courtesy of David Wakstein, Eli Hakim and Tal Hakim. Special Thanks: Bat-Sheva Zeisler-Gechtman, Shachar Geiger, David Wakstein, Eli Hakim, Tal Hakim, Dvir Gallery, Chelouche Gallery, Tomer Sapir
Art Cube Gallery, Jerusalem 26 HaOman St., 4th floor, Talpiot Industrial Zone, Jerusalem, 9342180 Tel: 972.2.6797508 Gallery hours: Thurs. 16:00-20:00; Fri. 11:00-14:00; Sat. 11:00-15:00 artiststudiosjlm.org The exhibition takes place, thanks to the generous support of the company Aley Shalechet. The exhibition is supported by the Culture Department of the Jerusalem Foundation