Droga czy Las? Dylematy wokół Paszkowianki

Page 1

PASZKOWIANKA ETAP II DROGA CZY LAS? WYBÓR DLA NASTĘPNYCH POKOLEŃ Ten pomnikowy, ponad 120 letni dąb zostanie wycięty pod budowę drogi wraz z setką innych

CZY LAS?

treści

efekty komunikacyjne,

przyrody/rekreacji,

DROGA

Mała Obwodnica Warszawy

Pomiar Ruchu

Etap I

Etap II

Obwodnica W-wy - rozwiązanie

LAS

Warszawski Obszar Kraj.

Komorowski lista konfliktów

czerwony PTTK - WOT

gminne, spływy, imprezy

Utraty, ciąg przyroda - kultura

Mazowieckie” - koncepcja

na bagnie nad Utratą?

Ochronne Miasta Pruszków

Zimnej Wody

Lasów Ochronnych

Pierścień Warszawy

Miasta Ogrody -

Dąbrowa Kaniowska - Pomnik

– 2 –Opracowanie tekstu i ilustracji Sławomir Kubisa, 28.09.2022 PASZKOWIANKA ETAP II DROGA
czyli potencjalne dobro publiczne - versus istniejąco dobro publiczne Materiały informacyjne i analizy spis
strona Wprowadzenie, lista konfliktów 4 Możliwe
skrót 6 Zagrożenia dla
skrót 7
9 Generalny
10 Paszkowianka
11 Paszkowianka
15 Mała
18
Chronionego 21 Las
22 Szlak
23 Szlaki
24 Dolina
26 „Dymarki
27 Miasto
28 Lasy
29 Dolina
30 Kompleks
Pruszkowa 32 Zielony
33 Podwarszawskie
spójność 34 Stara
Przyrody 35
– 3 –LEGENDA Paszkowianka Etap I Paszkowianka Etap II Istniejące drogi wojewódzkie i krajowe Planowane przesunięcie drogi 721 Ośrodki logistyczne istniejące i budowane Tereny przeznaczone pod budowę ośr. logistycznych Planowane osiedle 12 000 mieszk. nad Utratą Centra dystrybucyjne Panattoni Pruszkowski Kompleks Leśny, ośrodki logistyczne, planowane osiedle i Paszkowianka PRUSZKÓW 719 720 721BIS A2 S2 S8 PaII 721 719 E7 PaI Planowane osiedle 12 000 mieszkańców P P P P P P P P P P P P P P dane mapy © OpenStreetMap contributors under ODbL P

DROGA CZY LAS?

Wznowienie prac projektowych nad drogą tranzyto wą „Paszkowianka”, mającą w całości stanowić łącznik pomiędzy autostradą A2 a trasą S8, wywołało dyskusję na temat rzeczywistej potrzeby budowy tej drogi w pełnym zakresie, oraz nieodwracalnych wysokich kosztów środowiskowych związanych z jej realizacją. Wyrazom urzędniczej satysfakcji podczas podpi sywania porozumienia samorządowego w sprawie rozpoczęcia prac projektowych „Paszkowianki”, „która miałaby spełniać wieloletnie oczekiwania mieszkań ców” towarzyszą jednak roszerzajace się protesty samych mieszkańców, przerażonych wizją strumienia tirów przecinających Las Komorowski śladem obecne go szlaku turystycznego PTTK.

Za budową drogi w pełnym zakresie - to znaczy jako dwu jezdniowego łącznika pomiędzy autostradą A2 a drogą ekspresową S8, przecinającego Las Komo rowski - opowiadają się bardzo mocno burmistrz Brwinowa, Arkadiusz Kosiński oraz wójt Nadarzyna, Dariusz Zwoliński.

Jednak obaj panowie, nie przedstawiają żadnych konkretnych argumentów: analiz czy ekspertyz doty czących prognozy ruchu na planowanych drogach, uwzględniających przyszłą Obwodnicę Aglomeracji Warszawskiej. Zamiast tego posługują się osobistymi obserwacjami i przemyśleniami, oraz wyrywkowymi wskazaniami nawigacji Google, co sprawia, że ich in dywidualne opinie warte są tyle samo, co opinia każdej z 2500 osób protestujących przeciwko Paszkowiance Etap II.

Wójt gminy Michałowice, pani Małgorzata Pachecka, przyznaje, że Paszkowianka zapisana została wiele lat temu w dokumentach planistycznych gminy - choć w dwu opcjonalnych śladach. Jeden z nich, omijający Las Komorowski, jest obecnie całkowicie pomijany. Wo bec aktualnej sytuacji wójt stoi na stanowisku, że bez prognoz ruchu na planowanej drodze i okolicznym systemie drogowym nie ma możliwości podejmowa nia decyzji w tej sprawie

Wnioski kierowane do Urzędu Marszałkowskiego ze strony gminy Michałowice o wstrzymanie prac projek towych do chwili sporządzenia ekspertyzy na temat przyszłego ruchu na Paszkowiance do tej pory nie zostały uwzględnione.

Wykonanie prognozy ruchu Mazowiecki Zarząd Dróg Wojewódzkich scedował na projektanta drogi, co z góry przekreśla wiarygodność takiej ekspertyzy, któ ra będzie pierwszym krokiem realizacji zamówionego już projektu.

Jednocześnie MZDW określił w zamówieniu, że projekt powinien przewidywać drogę o największej szero kości korytarza, to znaczy drogi z czterema pasmami ruchu, co z góry podważa zasadność tworzenia prognozy ruchu.

Zarząd Województwa obiecuje, że decyzja o budowie Paszkowianki nie będzie podjęta bez zgody trzech zainteresowanych gmin, oraz społecznych konsultacji. Celem niniejszego opracowania jest, aby wska zać jak wiele różnych aspektów komunikacyjnych i przyrodniczych związanych jest z tą decyzją.

Kluczowym pojęciem w tej dyskusji jest zjawisko niekontrolowanego rozlewania się aglomeracji. Jeśli bowiem „Paszkowianka” służyć ma przyszłym miesz kańcom gmin Nadarzyn, Michałowice i Brwinów, to oznacza, że decydenci, wbrew planom zagospodarow nia województwa mazowieckiego, wspierają niekon trolowane rozlewanie się zabudowy mieszkaniowej kosztem obecnych mieszkańców tych gmin.

Jeśli natomiast „Paszkowianka” służyć ma przede wszystkim przyszłemu tranzytowi TIR, to oznacza, że zasłanianie się rzekomymi potrzebami mieszkańców jest tylko manipulacją, motywowaną wizją rosnących potrzeb rynku usług logistycznych i możli wych dochodów dla gmin

Roli rekreacyjnej i ochronnej, jaką pełni Las Komorowski świadomi są mieszkańcy, ale niekoniecznie decydenci, skupiający swą całą uwagę na infra strukturze. To opracowanie w pierwszej części sygnalizuje aspekty „Droga”, w drugiej „Las”.

URBAN SPRAWL

Urban Sprawl, czyli niekontrolowane rozpełzanie się zabudowy mieszkaniowej od centrum aglomeracji na obszary wiejskie, rozpoznane zostało w wielu miejscach na świecie, ono jest w zasadniczym konflikcie z funkcją Zielonych Pierścieni (wyjaśnie nie pojęcia dalej w tekście), powodując degradację i defragmentację otwartych terenów zielonych W ostatnich dekadach doświadczamy tego zjawiska intensywnie w Polsce, gdzie niemal wszelkie wolne przestrzenie okolic podmiejskich przeznaczane są przez gminy na budownictwo mieszkaniowe.

Swoista konkurencja gmin o przyciągnięcie dewelo perów sprawia, że całkowita pojemność powierzchni dedykowanych przez gminy na budownictwo mieszkaniowe w Metropolii Warszawskiej przekracza kilkakrotnie rzeczywiste potrzeby określane przez szacunki demograficzne GUS.

Dobrym przykładem tego zjawiska jest projekt, który ma w swoim “portfelu planistycznym” gmina Nada rzyn - dwie działki pod zabudowę mieszkaniową, leżą ce wewnątrz Warszawskiego Obszaru Krajobrazu Chronionego, tuż nad Utratą w Paszkowie. Działki te przecina korytarz planowanej “Paszkowianki”. Kilka lat temu głośno się o nich zrobiło po wiadomości o za miarach budowy tam, na bardzo niewielkim obszarze, osiedla na 10 000(!) mieszkańców w projekcie Miesz kanie+. Plan nadal jest aktualny, mowa jest nawet o 12 000 mieszkańców (aktualna liczba mieszkań ców całej gminy Nadarzyn to 14 000)

– 4 –

Lista konfliktów środowiskowych planowanej trasy Paszkowianki etap II

Lista kolizji planowanej drogi Paszkowianka Etap II - natury przyrodniczej, kulturowej oraz wynikają cych z istniejącego już sposobu zagospodarowania przestrzennego:

1 - kolizja z wartościowym przyrodniczo obszarem podmokłości w dolinie Zimnej Wody na po łudnie od Kań, niezależnie od samych trudności geotechnicznych i inżynierskich,

2 - kolizja krajobrazowa masywnego wiaduktu planowanej drogi nad biegnącym po nasypie torem WKD,

3 - kolizja z terenem ogródków działkowych Gra nica oraz lasu wzdłuż ulicy Barbary,

4 - kolizja z obszarem sportowo rekreacyjnym szkoły w Nowej Wsi,

5 - kolizja z pomnikowymi dębami i lipami przy Ścieżce Dydaktycznej LP,

6 - Kolizja z terenem Ogródków Działkowych SGGW,

7 - kolizja z wyraźnymi śladami zwartego syste mu okopów - fortyfikacji polowej z końca II WŚmiejsce oznaczone na Ścieżce Dydaktycznej LP,

8 - Kolizja ze środowiskiem przyrodniczym Lasu Komorowskiego i jego ponadlokalnymi powiązaniami przyrodniczymi,

9 - Kolizja z Zespołem Przyrodniczo-Krajobrazowym Wsi Komorów,

10 - Kolizja z aleją starych, pomnikowych dębów przy ulicy Na Skraju,

11 - Kolizja z częściowo naturalną, a częściowo przekształconą pod budownictwo mieszkaniowe zieloną doliną Utraty.

12 - kolizja z obszarem leśnym Uroczysko Chle bów,

13 - kolizja z dębem, pomnikiem przyrody, oraz aleją starych dębów Przy ulicy Na Skraju w gmi nie Nadarzyn, w osi korytarza planowanej Pasz kowinki, Paszków.

Protesty mieszkańców

Decydenci, lobbujący intensywnie za budową Pasz kowianki w pełnym zakresie, lekceważą całkowicie rozszerzający się protest mieszkańców okolic, przez które przebiega Paszkowianka, usiłując przed stawić go jako działania grupy mieszkańców Granicy osiedlonych w sąsiedztwie planowanego korytarza drogi, broniących swojego partykularnego interesu - i odrzucających szeroki interes publiczny, jakim jest budowa infrastruktury komunikacyjnej.

Typowym zabiegiem jest przedstawianie protestują cych jako osób skupionych wokół profilu FB Pasz kowianka.pl, które nie wierząc w realizację Paszkowianki wybudowały domy przy jej planowanym w MZP korytarzu. Tyle, że to zasadniczo ograniczałoby liczbę i lokalizację protestujących do maksimum kil ku dziesiątek mieszkańców Granicy i Nowej Wsi. Prawda jest jednak taka, że protestują mieszkań cy Granicy, Nowej Wsi, Komorowa, Strzeniówki, a także Kań i Otrębus - czego nie potrafi zrozumieć burmistrz Brwinowa. Protestują zasiedziali od dziesięcioleci użytkownicy ogródków działkowych w Granicy oraz w Kaniach, do nich dołączyć mogą wkrótce działkowcy z Komorowa-Wsi. Po zssumo waniu wszystkich petycji z protestami okazuje się, że sprzeciw wobec planowanego II Etapu Paszko wianki wyraża blisko 2500 mieszkańców najbliższych okolic.

Ze ścieżek i szlaków Lasu Komorowskiego korzystają jednak też mieszkańcy Pruszkowa oraz Warszawy, których podpisy już pojawiają się na petycjach, za tem skala protestu będzie się wciąż zwiększała.

– 5 –
Dukt w Lasach nad Utratą, niedziela 25.09.2022

1Dane Generalnego Badania Ruchu

2020/2021 dowodzą, że gęstość ruchu na drogach dojazdowych wzrasta bardzo szyb ko w miarę zbliżania się do granic Warszawy, co oznacza, że generowany jest intensywnie lokalny ruch dojazdu do Warszawy z miejscowości sate lickich i obszarów rozproszonej zabudowy pomię dzy nimi. W samej gminie Nadarzyn na drodze S8 przyrost ten wynosi 18%

2

Analiza przestrzenna prawdopodobnego wykorzystania Paszkowianki Etap I wska zuje, że jej głównym beneficjentem będą dojeżdżający do Warszawy mieszkańcy Trójmiasta Ogrodów: Milanówka, Podkowy Leśnej i Brwino wa., częściowo Pruszkowa. Większa ich liczba niż obecnie wybierze dojazd z wykorzystaniem A2 - zamiast S8, co odciąży centrum Nadarzyna od nadmiernego osobowego ruchu tranzytowego.

3

W przypadku transportu drogowego TIR Paszkowianka Etap I obsłuży głównie ruch pojazdów pomiędzy rosnącym ośrodkiem dystrybucji Pruszków-Brwinów a węzłem A2 Prusz ków. Nie ma możliwości “rozlania się” tranzytu TIR z węzła Kanie na drogi lokalne, gdyż jedyną dopuszczalną trasą jaką będą mogły opuścić węzeł jest droga 719 - stanowiąca, łącznie z Paszkowianką Etap I - zachodnią obwodnicę Pruszkowa

4

Paszkowianka Etap I i II - mieszkańcy Trójmia sta Ogrodów uzyskają trzecią opcję dojazdu do Warszawy: - drogą A2, “starą” drogą 719, drogą S8.

Dla tranzytu TIR z kierunku Łódź Paszkowianka zapewni niewiele krótszy czas przejazdu do węzła S8 Nadarzyn Paszków z węzła A2 Pruszków w stosunku do Południowej Obwodnicy Warszawy, oraz dłuższy o 8 minut czas dojazdu z kierunku Warszawa. Dla tranzytu TIR z kierunku Piaseczna na A2 - wyko rzystanie Paszkowianki nie żadnego racjonalnego uzasadnienia.

5

Projektowana obecnie Paszkowianka Etap I to w istocie Zachodnia Obwodnica Pruszkowa - z odgałęzieniem do Miast Ogrodów. Ko nieczność jej budowy jest bezdyskusyjna.

Natomiast połączenie Małej Obwodnicy Warszawy z kierunku Piaseczna do A2 może zostać zrealizo wane z wykorzystaniem odcinków S8 i S2 z Sęko cina do węzła Konotopa, skąd MOW biegnąć ma dalej na północ.

– 6 –
Możliwe efekty komunikacyjne realizacji Etapu I oraz Etapu II Paszkowianki - w skrócie (rozwinięcie od strony 8)

- w skrócie (rozwinięcie od strony 21)

1Trasa planowanej Paszkowianki biegnie niemal w całości przez Warszawski Obszar Krajobrazu Chronionego, do tego na odcin ku Etapu II pokrywa się ze śladem najważniejszego na Mazowszu szlaku turystycznego - Warszaw skiej Obwodnicy Turystycznej, zarządzanej przez PTTK Oddział “Mazowsze”. Od torfowiska w rejonie Kań, po zieloną dolinę Utraty i Uroczysko Chlebów planowana trasa Etapu II jest w wielu punktach w istotnym konflikcie środowiskowym.

2

Dolina Zimnej Wody, Las Komorowski, dolina Utraty - ugruntowane wśród mieszkańców tej części Aglomeracji Warszawskiej rejony rekreacji, ze stale rozwijaną infrastrukturą wspierającą: ogródki działkowe, ośrodki jeździeckie, znakowane tra sy biegowe i rowerowe, urządzone strefy rekreacji. To sprawia, że odbywa się tu coraz więcej imprez lokalnych, regionalnych i krajowych - jak coroczne spływy kajakowe Utratą, biegi przełajowe Lasy nad Utratą AZS Warszawa, czy Puchar Polski Nordic Walking

3

Fragment doliny Utraty pomiędzy Nadarzynem a Pruszkowem, stanowi unikalny tak blisko Warsza wy, ciąg przyrodniczo-kulturowy, którego elemen tami są naturalne odcinki śródleśnych łąk i zadrzewień o wysokich walorach przyrodniczych i krajobrazowych, zrewi talizowany Zalew Komorowski, zabytkowe parki i pałace, Miejsca Pamięci Narodowej, kompleks sportowy Arena/ Kapry w Pruszkowie z Wyższą Szkołą Kultury Fizycznej i Turystyki, Centrum Kultury i Sportu, Park i Dwór Potulic kich, Muzeum Starożytnego Hutnictwa w Pruszkowie.

4

Paszkowianka Etap II, na rzecz której intensyw nie lobbuje Gmina Nadarzyn, stanowi poważne zagrożenie dla spójności terenów zielonych Lasu Komorowskiego i doliny Utraty. Niestety nie tylko ona. Gmina Nadarzyn planuje wybudowanie osiedla mieszkaniowego na 12 000 mieszkańców w dolinie Utraty, w miejscu gdzie przecina ją trasa planowanej Paszkowianki. Osiedle powstanie na zasypanym gruzem torfowisku, częściowo na terenie zalewowym, co już jest dość kontrowersyjne. Jednak szokująca jest efektywna gęstość zaludnieniaw skali 38 000/km2.

Paszkowianka

Ciągle jeszcze zwarty kompleks leśny cią gnący się od Magdalenki z Lasem Sękociń skim, poprzez Las Uroczysko Chlebów, Las Komorowski, lasy nad Zimną Wodą i Las Młochow ski przylegające do Podkowy Leśnej to istotna część południowego pasma Zielonego Pierścienia Warszawy, sąsiadująca z silnie zurbanizowanymi obszarami wzdłuż linii kolejowej Warszawa - Gro dzisk Mazowiecki. Cały ten kompleks lasów kwalifikuje się ustawowo do nadania mu statusu lasu ochronnego, leżącego w promieniu 10 km od granic miasta powyżej 50 tys. mieszkańców.

5

– 7 –
Paszkowianka - zagrożenie dla środowiska, krajobrazu i wypoczynkowych
funkcji obszaru
osiedle osiedle

Planowany przebieg Paszkowianki — linia czerwona przerywana, oraz kolorem fioletowym istniejące i planowane centra dystrybucji, 1 - Pruszków/Brwinów, 2 - Sokołów/Janki, 3 - Nadarzyn, planowane osiedle nad Utratą - 4

Paszkowianka to zaplanowana przed blisko pół wiekiem lat droga wojewódzka, która obecnie ma łączyć węzeł Pruszków autostrady A2 z węzłem Paszków (gm. Nadarzyn) drogi ekspresowej S8.

Rozgałęziony odcinek pierwszego etapu połączy przede wszystkim miasto i gminę Brwinów oraz pozostałe części Trójmiasta Ogrodów (Milanówek, Podkowa Leśna) z węzłem A2 Pruszków. W połą czeniu z inną drogą wojewódzką nr 719 stanowić ma również zachodnią obwodnicę Pruszkowa. Odcinek pierwszego etapu obsłuży też ruch TIR pomiędzy A2 a rozbudowywanym ośrodkiem dys trybucji Pruszków-Brwinów.

Odcinek drugiego etapu w zakładanej przez MZDW wersji drogi 2 x 2 umożliwiałby natomiast tranzyt TIR pomiędzy A2 (Pruszków) a S8 (Nada rzyn). Istniejące Studium Uwarunkowań i Kierun ków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Nadarzyn wskazuje na istotną rolę rozwijania usług magazynowych i logistycznych na obszarze gminy. Zapewnienie dodatkowej drogi tranzytowej może być rozumiane jako zachęta dla inwestorów logi stycznych i podniesienie wobec nich atrakcyjności tego terenu w stosunku do np. konkurencyjnego obszaru Sokołów-Janki (gminy Michałowice i Ra szyn).

Według oczekiwań Gminy Nadarzyn planowana droga podniesie też atrakcyjność terenów nad Utratą, przeznaczonych na budownictwo mieszka niowe. Samorząd Gminy mówi o projekcie budowy osiedla na 10 000 — 12 000 mieszkańców.

Będzie się to jednak wiązać z nieodwracalnym zniszczeniem rekreacyjnego i ochronnego Lasu Komorowskiego, doliny Zimnej Wody, doliny Utraty oraz wieloma innymi stratami w przyrodzie i kra jobrazie na trasie planowanej drogi. Będzie się to wiązało ze zniszczeniem ważnego dla całej Agro meracji Warszawskiej ogniwa Zielonego Pier ścienia Warszawy.

– 8 –
Droga. PASZKOWIANKA
fot: WIKI 1 2 3 4

Mazowiecki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Warszawie przy okazji rozważań nt. Paszkowianki powołuje się na ustalenia Planu Zagospodarowania Województwa Mazowieckiego z 2014 roku, w którym przewidziano realizację tak zwanej Małej Obwodnicy Warszawy. Dro ga w założeniu miałaby w przyszłości łączyć dla ruchu lokalnego miejscowości satelitarne Warszawy, w swej południowej części jako droga wojewódzka 721.

Z załączonej mapy „Transport” Planu ZPWM wynika, że właściwie całość planowanej trasy jest do wybudowania w nowym śladzie - łacznie z nowym mostem na Wiśle. W części tekstowej planu potrzeba budowa tej drogi uzasadniana jest danymi z Generalnego Badania Ruchu przeprowadzonego w roku 2010 - choć Bada nie wykonywano również w roku 2015 oraz 2020/2021

Dla przykładu: w roku 2010 droga 721 Nadarzyn - Pia seczno, określona została jako najbardziej obciążona ruchem ciężarowym droga w Polsce; natomiast w roku 2020/2021 odcinek Piaseczno - Sękocin plasuje się w tej kategorii poza pierwszą 30 - ką, zaś odcinek SękocinNadarzyn ma ruch o połowę mniejszy.

Jeśli taka droga jest na pewno potrzebna, dla między powiatowego ruchu osobowego i lokalnego tranzytu towarów to rodzi się pytanie z czego wynika potrzeba jej realizacji w autostradowym standardzie 2 x 2?

W przypadku gmin Michałowice i Nadarzyn - to założe nie MZDW nie jest nawet zgodne z wcześniejszymi konsultacjami/uzgodnieniami w tym zakresie.

Trasa biegnie przez tereny zurbanizowane, co będzie źródłem wielu miejscowych konfilktów i stawia jej re alizację pod wielkim znakiem zapytania - tym bardziej, że priorytetem dla regionu jest budowa autostra dowej Obwodnicy Aglomeracji Warszawskiej, której projektowany ślad zbliża się do śladu Małej Obwodnicy Warszawy w tym rejonie na odległość 12 km.

W tej sytuacji rozpoczęcie budowy problematycznej Małej Obwodnicy Warszawy od zniszczenia cennych przyrodniczo i rekreacyjnie terenów w bezpośrednim sąsiedztwie 60 tysięcznego Pruszkowa, jest niezrozu miałym błędem planistów i władz samorządowych.

– 9 –
Droga.
Mała
Obwodnica Warszawy - czy Wielka Iluzja
Powiatowa?
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego - przebieg Małej Obwodnicy Warszawy

Graficzne przedstawienie rezultatów Generalnego Pomiaru Ruchu Rocznego 2020/2021 na drogach wojewódzkich i krajowych. Źródło: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad.

Uważne przestudiowanie mapy strumieni pojazdów na drogach krajowych i wojewódzkich na południe od Warszawy prowadzi do następujących wniosków:

1 - strumienie ruchu na wojewódzkich drogach obwo dowych stanowią zaledwie od 14 do 25 procent ruchu na krajowych drogach dojazdowych.

2 - gęstość ruchu na drogach dojazdowych wzrasta bardzo szybko w miarę zbliżania się do granic War szawy, co oznacza, że generowany jest intensywnie lokalny ruch dojazdu do Warszawy z miejscowości satelickich i obszarów rozproszonej zabudowy po między nimi. W samej gminie Nadarzyn na drodze S8 przyrost ten wynosi 18%.

3 - samochody nie zjeżdżają w Pruszkowie z A2 - ale per saldo - wjeżdżają na A2, na której strumień pojaz dów cały czas rośnie, aby dalej osiągnąć swoje mak simum na S8 w rejonie Bemowa, co widać każdego dnia w postaci długich, sięgających poza Wisłę korków - i to w tym właśnie miejscu system komunikacyjny Warszawy ma podstawowy problem. GDKiA dąży do jak najszybszego rozwiązania tego problemu poprzez budowę autostradowej Obwodnicy Aglomeracji Warszawskiej.

Raport Oddziaływania na Środowisko wykonany w ramach prac projektowych dla Paszkowianki Etap I przedstawia szczegółowe prognozy ruchu na planowa nej drodze.

Wielkości strumienia pojazdów na Paszkowiance w podziale na odcinki pomiędzy węzłami przedstawione zostały dla samej Paszkowianki oraz dla dróg dojazdo

wych. Zastanawia podanie prognozy dla pierwszego z dwu odcinków Paszkowianki Etap II (odcinek 20, węzeł Kanie - rondo Nowa Wieś).

Czy może to oznaczać, że dane prognozy ustalone już zostały dla całości trasy Paszkowianki?

Tym bardziej zasadne jest pytanie o metodologię wyko nania prognozy ruchu na nieistniejącej jeszcze drodze, ze słabymi dowiązaniami do rzeczywistych pomiarów ruchu.

Jeszcze bardziej zastanawia rosnąca zwłoka publika cji prognozy ruchu dla Paszkowianki Etap II, która miała być gotowa na 15 października. Obecnie MZDW podaje nowy termin - koniec roku 2022.

– 10 –
Droga. Generalny Pomiar Ruchu 2020/2021 - prognoza ruchu dla Paszkowianki
??? 719

Paszkowianka Etap I - mieszkańcy

Wybudowanie Paszkowianki Etap I ułatwi dojazd do węzła A2 i dalej do Warszawy mieszkańcom Brwinowa, Milanówka, Podkowy Leśnej, Otrębu sów i Kań. Również mieszkańcy zachodniej części Pruszkowa skorzystają z tego połączenia. Jeszcze bliżej autostrady znajdą się po ewentualnym wy budowaniu nowego węzła na wysokości Brwinowa, co jest możliwe przy budowaniu dodatkowych trzecich pasów ruchu na A2.

Można zatem oczekiwać, że większa niż obecnie część mieszkańców Trójmiasta Ogrodów oraz zachodnich dzielnic Pruszkowa, wybierze dojazd do Warszawy trasą A2, zamiast jak teraz, drogą 720 przez Kanie oraz ulicami Pruszkowską i Marii Dą browskiej przez Komorów kierować się do trasy S8 w Nadarzynie. Dzięki temu Komorów i Nadarzyn odciążone zostaną od nadmiernego osobowego ruchu tranzytowego.

Należy pamiętać też, że pewna część dojeżdżają cych wybierze stare połączenie drogą 719 przez Pruszków i Aleje Jerozolimskie.

– 11 –
Korytarz planowanej Paszkowianki Etap I, Parzniew
Droga. PASZKOWIANKA - ETAP I - Mieszkańcy
Spodziewane strumienie samochodów osobowych kierujących się do Paszkowianki Etap I i dalej na A2 - kolor szary. Pokazany jest kierunek wjazdu na A2, ale dotyczy w takim stopniu zjazdu z A2 - strzałki o zwrocie przeciwnym.

Spodziewane strumienie pojazdów TIR kierujących się do Paszkowianki Etap I i dalej na A2 - kolor niebieski. Pokazany jest kierunek wjazdu na A2, ale dotyczy w takim stopniu zjazdu z A2 - strzałka o zwrocie przeciwnym.

Paszkowianka Etap I - tranzyt TIR

Wybudowanie Paszkowianki Etap I usprawni do jazd od węzła Pruszków autostrady A2 do centrum przemysłowo-magazynowego Pruszków-Gąsin i przyspieszy jego rozbudowę na obszarze gminy Brwinów. Końcowym punktem tej trasy będzie węzeł w Kaniach przy zakładzie L’Oreal.

Węzeł ten umożliwi płynny wjazd ciężarówek jadą cych z kierunku Pruszków drogą 719 do centrum przemysłowo-magazynowego Pruszków Gąsin oraz rozbudowującego się ośrodka dystrybucyjnego Brwinów - jako Zachodnia Obwodnica Pruszkowa.

Płynny wjazd tranzytu TIR na Paszkowiankę Etap I oraz na A2 będzie też możliwy z drogi 720 na pół noc od Brwinowa.

– 12 –
Droga. PASZKOWIANKA - ETAP I - Tranzyt TIR do A2

w

Trasa pojazdu TIR zaplanowana z lokalizacji Kanie, zakład L’Oreal do lokalizacji Nadarzyn, centrum dystrybucji Panattoni. Ilustracja pochodzi z aplikacji do planowania tras dla pojazdu TIR - CargoApps / CargoApps Toll Calculator and Truck Route Planner | IMPARGO | https://apps.impargo.de

Paszkowianka Etap I - tranzyt TIR

W wypadku nie wybudowania Paszkowianki Etap II dalszy tranzyt TIR do Nadarzyna nie będzie moż liwy ani drogami lokalnymi przez Nową Wieś czy Komorów, ani nawet drogą wojewódzką 720, gdzie obowiązuje zakaz poruszania się samochodów o masie całkowitej powyżej 15 ton.

Tranzyt TIR do Nadarzyna można będzie zrealizo wać jedynie drogą 719 przez Pruszków, dalej S2 i S8 - albo wracając do węzła Pruszków autostrady A2 i dalej S2/S8.

Nie może więc być mowy o TIRach rozjeżdża jących lokalne drogi w Kaniach, Nowej Wsi czy Komorowie.

Przy tej okazji warto zauważyć, że słynny argument o „Dziurze komunikacyjnej” pomiędzy Kaniami a Nadarzynem pochodzi z MZDW:

„... na drogach lokalnych niższej kategorii znacz nie zwiększą się przewidywane potoki ruchu w wyniku wcześniejszej budowy drogi wojewódzkiej nr 721 na odcinku od skrzyżowania z drogą woje wódzką nr 719 do autostrady A2.”

Jaka jest podstawa do takiego twierdzenia? Czy są dane z badań?

Mała Obwodnica Warszawy - czy łącznik A2/S8?

Decydencji i inżynierowie nie do końca są zdecydo wani czym ma być Paszkowianka - raz mowa jest o elemencie Małej Obwodnicy Warszawy, a innym razem o łączniku stanowiącym awaryjny bypass pomiędzy autostradą A2 a drogą S8, w sytuacji korkowania się obwodnicy S2.

Dla mieszkańców ma to podstawowe znaczenie; łącz nik autostradowy powinien być rzeczywiście wykonany jako droga 2 x 2, jednak taka droga stricte tranzytowa nie jest zyskiem mieszkańców, a jedynie ich kosztem. Jest też w tym wypadku aż nazbyt wysokim kosztem dla środowiska

Założenia Małej Obwodnicy Warszawy są inne, mają na celu sprawnienie ruchu lokalnego - taką drogę można prawdopodobnie zrealizować w skromniejszej wersji jedno-jezdniowej o precyzyjnie uzgodnionym przebiegu - na przykład modernizując istniejące drogi, bez kolizji środowiskowych.

Edit 7.10.2022. Uściślenie ze strony MZDW: W rejonie Brwinowa wykupione zostały kolejne grunty pod logistykę, spodziewać się można dalszego wzrostu transportu ciężarowego - tyle, że problem stanowić mogą nie tyle 40 tonowe TIRy - ale samochody do 3,5 tony - dostawcze. To one wytworzą presję na istniejącą sieć dróg po wybudowaniu tylko I Etapu Paszkowianki.

– 13 –
Droga. PASZKOWIANKA - ETAP I - Tranzyt TIR z węzła
Kaniach

Węzeł Pruszków przed wjazdem na A2, sytuacja po zrealizowaniu Paszkowianki Etap I. Kolorem niebieskim przedstawiono strumienie pojazdów TIR z ośrodków logistycznych, kolorem szarym strumienie samochodów osobowych.

Paszkowianka Etap I - rachunek korzyści i strat

Projekt Paszkowianki etap I czeka obecnie na decyzję środowiskową i jest szansa, że decyzja będzie pozytywna, bowiem w śladzie trasy nie ma w zasadzie punktów konfliktu z przyrodą. Nie ma też konfliktu z dotychczasowym sposobem zago spodarowania terenu, a gmina Brwinów zapewniła odpowiedni korytarz w swoim planie zagospodaro wania przestrzennego.

Droga obsłuży znaczący ruch osobowy na trasie dojazdu do Warszawy, a jednocześnie zapewni obsługę transportową rosnącemu ośrodkowi logi stycznemu Pruszków-Brwinów.

Zatem dla Paszkowianki Etap I rachunek korzyści i strat wskazuje na zdecydowaną przewagę korzyści.

Tylko Etap I - skutki

Możliwy wypływ samochodów dostawczych do 3,5 tony na węźle w Kaniach powinien zostać bez trudu wchłonięty przez istniejący system dróg prowadzących do drogi S8 - drogi 720 i ulicy Pruszkowskiej. Obecnie takie samochody firm kurierskich poruszają się niezauważalnie wszelkimi drogami osiedlowymi w okolicy.

Korzystna będzie przebudowa skrzyżowania dróg 719/720 w Otrębusach na bezkolizyjne, jest na to miejsce.

Rozwiązanie należy również znaleźć dla Nadarzy na, tak aby drogę 720 płynnie włączyć w dojazd do drogi S8, nie blokując jednocześnie ruchu lokalne go w centrum.

Droga 720 to droga wojewódzka, zatem udrożnienie jej ciągu to zadanie MZDW.

– 14 –
Droga. PASZKOWIANKA - ETAP I - podsumowanie

Wybudowanie Paszkowianki etap II relacji węzeł Kanie - węzeł Paszków (Nadarzyn) da mieszkań com Trójmiasta Ogrodów i Pruszkowa dodatkową wygodną opcję dojazdu do Warszawy.

Z węzła Kanie istniały więc będą trzy takie opcje: Paszkowianką etap I do A2, drogą 719 do Alei Jerozolimskich, oraz Paszkowianką etap II do S8. Kierowcy planujący podróż na południe S8 wybiorą raczej starą drogę 720 przez centrum Nadarzyna.

Mieszkańcy Komorowa pozostaną w większości przy krótszej trasie przez Sokołów do S8, podobnie jak mieszkańcy centralnego Pruszkowa.

Mieszkańcy Nadarzyna chcący dostać się do A2 będą korzystać z Paszkowianki etap II, ale również z drogi 720 do węzła Kanie - w zależności od miej sca na terenie gminy, z którego wyruszają.

Wjazd na Paszkowiankę przez rondo w ulicy Prusz kowskiej w Granicy „zassa” większą niż do tej pory liczbę mieszkańców południowego Pruszkowa, kierujących się ulicą Komorowską i Pruszkowską do węzła. Oprócz oczywistego problemu dla ruchu lokalnego, ten większy strumień pojazdów blo kował się będzie na niebezpiecznym przejeździe kolejki WKD w ciągu ulicy Pruszkowskiej.

Na tym przejeździe w przeszłości dochodziło do coraz częstszych kolizji samochodu z kolejką. Wg zarządu WKD brak jest tu miejsca na zbudowanie rogatek automatycznych, z jakiegoś powodu brak jest również sygnalizacji świetlnej.

Przyjęte rozwiązanie polega na zwalnianie biegu przez zbliżający się skład kolejki i zastosowanie sy gnału akustycznego. W godzinach szczytu zdarza się, że głośna syrena kolejki pozostaje włączona przez kilkadziesiąt sekund, co oznacza, że maszy nista ma problemy z pierszeństwem przejazdu. Zwiększanie potoku ruchu samochodowego na tym przejeździe może więc skończyć się kolejnymi kolizjami.

Przejazd WKD na drodze 720 w Kaniach jest wypo sażony w rogatki automatyczne i ruch odbywa się tam bezpiecznie.

– 15 –
Droga. PASZKOWIANKA - ETAP II - Mieszkańcy
Możliwe strumienie samochodów osobowych po wybudowaniu Paszkowianki Etap I i II. Przejazd WKD w Granicy, Przebieg Paszkowianki I i II

Trasa pojazdu TIR zaplanowana z lokalizacji trasa A2 na wysokości węzła Pruszków do lokalizacji Nadarzyn, centrum dystrybucji Pannatoni.

Ilustracja pochodzi z aplikacji do planowania tras dla pojazdu TIR - CargoApps / CargoApps Toll Calculator and Truck Route Planner | IMPARGO | https://apps.impargo.de

Dla tranzytu TIR na całym odcinku Paszkowianki od węzła Pruszków A2 do węzła Paszków S8 istnieją dwa różne scenariusze. Pierwszy scenariusz bierze pod uwagę pojazd poruszający się drogą A2, drugi bierze pod uwagę pojazd znajdujący przy jednym z magazy nów ośrodka dystrybucji Pruszków-Brwinów.

1. Standardowy pojazd TIR o masie całkowitej 40 ton, jadąc bezpośrednio z A2, trasę 20 km przez Konotopę i S2/S8 pokona w 22 minuty. Kierując się na Paszko wiankę będzie prawdopodobnie mógł przejechać 15 km w 17 minut (trzy ronda, jedno skrzyżowanie ze światłami).

2. Taki sam pojazd jadący z magazynu Gąsin w Prusz kowie do węzła Paszków/Nadarzyn obwodnicą S2 po trzebuje obecnie na przejechanie tej trasy 30 minut (15:00 środa) - przez A2/S2/S8. Po rozbudowie węzła Pruszków na bezkolizyjny można założyć, że będzie to 26 minut.

Można też założyć, że jadąc Paszkowianką z magazy nu Gąsin do Nadarzyna zużyje około 15 minut. Pasz kowianka daje zatem konkretną oszczędność czasu przejazdu dla trasy: Gąsin - Nadarzyn.

Podsumowując, pojazdy TIR mają niewielką za chętę, aby jadąc do Nadarzyna zjeżdżać z A2 w Pruszkowie na Paszkowiankę (opcja 2.) ponieważ w podobnym czasie przejadą do niego nie zwalniając na trzech kolejnych rondach i jednym skrzyżowa niu ze światłami, ale jadąc płynnie przez Konotopę - A2/S2/S8 - czyli specjalnie w tym celu wybudowa ną Obwodnicą Południową Warszawy.

Pewną zachętę mają pojazdy przemieszczające się pomiędzy ośrodkiem dystrybucji Pruszków-Brwi nów a ośrodkiem dystrybucji Nadarzyn.

Pytanie, o jaką liczbę przewozów może chodzić i czy to jest powód, aby budować specjalnie dla nich tranzytową drogę czteropasmową, w której planowanym korytarzu jarzy się na czerwono kilkanaście punktów konfliktów środowiskowych i z istniejącym sposobem zagospodarowania tere nu.

– 16 –
Droga. Paszkowianka Etap II - Tranzyt TIR: scenariusze

22 minuty 17 minut?

Panattoni w budowie

X v

Porównanie trasy dojazdu tranzytu TIR z drogi A2 do węzła Paszków - kolor jasnoniebieski - Paszkowianką, kolor ciem noniebieski - Południową Obwodnicą Warszawy i S8. Tranzyt z kierunku Łódź. ∞ skrzyżowanie bezkolizyjne, + skrzyżowanie ze światłami, 0 rondo

W tym scenariuszu dojazdu z kierunku Łódź, mapa wyraźnie wskazuje, że Paszkowianka nie zmienia radykalnie kwestii dojazdu TIR do Nadarzynamoże być co najwyżej traktowana jako niespodzie wana premia dla ośrodka logistycznego Nadarzyn.

Błędem jednak jest w ogóle rozpatrywanie kwe stii transportu drogowego w tak mikroskopijnej skali, co najlepiej pokazuje wypowiedź dyrekto ra firmy Panattoni, największego dewelopera w zakresie logistyki w Europie, która buduje kolejne centrum dystrybucji w Nadarzynie:

„Najnowsza inwestycja Panattoni znajdzie się tuż przy trasie S8, która biegnie od Białegostoku przez War szawę do Wrocławia, a docelowo Kłodzka i granicy czeskiej. Jednocześnie trasa S8 na odcinku Warszawa – Ostrów Mazowiecka jest częścią polskiego odcinka „Via Baltica”, która ma łączyć państwa nadbałtyckie z resztą Europy. Blisko stąd także do autostrady A2 biegnącej od granicy polsko-niemieckiej w kierunku Białorusi.

– Dzięki tak doskonale rozbudowanej infrastrukturze drogowej od Łodzi dzieli inwestycję zaledwie godzina

drogi, Poznań i Śląsk - 2,5 godziny, a Wrocław, Kraków i Trójmiasto - 3 godziny drogi. Tym samym w zasięgu zaledwie kilku godzin jazdy są najważniejsze i najwięk sze polskie metropolie oraz centra gospodarcze.

Dodatkowo w pobliżu znajdują się dwa międzynarodo we lotniska: Warszawa Chopina (20 min) i Warszawa Modlin (45 min). Do centrum stolicy można stąd doje chać w 20 minut. – wyjaśnia Marek Dobrzycki, Mana ging Director Panattoni.

W ramach Panattoni Park Warsaw South (Nadarzyn -Paszków w budowie) powstanie nowoczesny budynek magazynowy o powierzchni 53 650 m kw. z czego biura zajmą 600 m kw. Obiekt przejdzie certyfikację w syste mie BREEAM na poziomie „Very Good”. Dzięki dosko nałej lokalizacji przy trasie S8 i połączeniom z innymi autostradami, w tym A2, umożliwi łatwy transport do wszystkich sąsiadów Polski, a tym samym całej Europy.”

Wypowiedź ta odnosi się do sytuacji obecnej! Wykorzystany cytat pochodzi z serwisu: https://biznes.newseria.pl/

Jest zatem bardzo dobrze - ale zawsze może być lepiej...

– 17 –
Droga. Paszkowianka Etap I i II - Tranzyt TIR Łódź - Nadarzyn
Magazyn
+ ∞ ∞

15 minut 22 minuty?

X v

Porównanie trasy dojazdu tranzytu TIR z z węzła Konotopa drogi A2 do węzła Paszków drogi S8 - kolor jasno niebieski - Paszkowianką, kolor ciemnoniebieski - Południową Obwodnicą Warszawy i S8. Tranzyt z kierunku Warszawa.

W scenariuszu tranzytu TIR z węzła Konotopa do węzła Paszków/Nadarzyn - Paszkowianka Etap II nie ma żadnego uzasadnienia.

– 18 –
Droga. Paszkowianka Etap I i II - Tranzyt TIR Warszawa - Nadarzyn
∞ ∞

18 minut 22 minuty?

v

Porównanie trasy dojazdu tranzytu TIR z kierunku Piaseczno nowym przebiegiem drogi 721 do A2 - kolor jasno niebieski - Paszkowianką, kolor ciemnoniebieski - Południową Obwodnicą Warszawy i S8. Wjazd na węzeł A2 Pruszków - czarny punkt. Podobne czasy zakładać można dla tranzytu osobowego z Piaseczna na A2.

Powyższa mapa uwidacznia, jak ewidentnie fałszy wy jest argument, że brak Paszkowianki skieruje tranzyt TIR i osobowy z kierunku Piaseczna do A2 poprzez centrum Nadarzyna.

Przedstawione czasy wskazują, że odwrotnieistnienie Paszkowianki nie ma dla tranzytu z kierunku Piaseczna do A2 żadnego racjonalnego uzasadnienia dla pojazdów kierujących się w kie runku Łodzi i na zachód - a tym bardziej dla pojaz dów kierujących się w stronę Warszawy i na północ przez węzeł Konotopa.

Uwaga - ruch od strony Piaseczna przedstawiony nową drogą nr 721. Czasy - czwartek, godzina 11:30.

UWAGA! Nikt na razie nie wspomniał o sposobie docelowego połączenia nowej dwujezdniowej drogi 721 z Piaseczna do Paszkowa. Realizowana obecnie budowa ma sięgać do węzła z drogą krajową nr 7 w Sękocinie. Jednak mapa Planu Zagospodarowa nia Przestrzennego Województwa Mazowieckiego przedstawia wykorzystanie dalej odcinka drogi nr 7 na południe i przejazd do Paszkowa istniejącym śladem drogi 721 - tym, który przecina Las Sękociń ski na pół.

Według logiki MZDW powinna to być również dro ga dwujezdniowa 2 x 2, zatem kolejnym zadaniem budowniczych dróg będzie zalanie asfaltem następnego podwarszawskiego lasu

– 19 –
Droga. Paszkowianka Etap I i II - Tranzyt TIR Piaseczno - A2 Pruszków
∞ ∞ ∞ X ?!

X

X

Mapa Transport, Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego. Naniesione kolorem grana towym odcinki zapewnieniajace ciągłość Małej Obwodnicy Warszawy bez realizacji Paszkowianki II Etap. Paszkowianka I Etap jako Zachodnia Obwodnica Pruszkowa - kolor zielony

1. Potrzeba budowy Paszkowianki Etap I jest oczywista. Droga stanie się Zachodnią Obwodni cą Pruszkowa i zapewni wygodny dostęp do A2 mieszkańcom Trójmiasta Ogrodów.

Jednocześnie nie ma powszechnie znanych kon fliktów trasy tej drogi ze środowiskiem czy dotych czasowym sposobem zagospodarowania terenu.

Droga ta może funkcjonować samodzielnie jako Zachodnia Obwodnica Pruszkowa.

2. Potrzeba budowy II Etapu Paszkowianki jako drogi tranzytowej dwujezdniowej jest jedynie do mniemana, tak, jak domniemany jest ruch tran zytowy pomiędzy A2 Pruszków a S8 Nadarzyn - co wykazała przedstawiona analiza.

W tej sytuacji mówienie o „Dziurze komunikacyjnej” pomiędzy węzłem Kanie a drogą S8 nie ma konkret nych podstaw.

Natomiast zapewnienie ciągłości ruchu dla przyszłej i ewentualnej Małej Obwodnicy Warszawy może dać wykorzystanie od Sękocina odcinka S8 oraz S2 do węzła Konotopa, gdzie ostatecznie planowany jest też przebieg Małej Obwodnicy Warszawy.

Podobne rozwiązanie, choć na mniejszą skalę planiści zastosowali w rejonie Wiązownej oraz Łomianek.

To pozwoli na zachowanie kompleksu rekreacyjnego Lasu Komorowskiego i doliny Utraty dla mieszkańców powiatu Pruszkowskiego.

– 20 –
Droga. Zachodnia Obwodnica Pruszkowa i Mała Obwodnica Warszawy - rozwiązanie

Las. Paszkowianka a Warszawski Obszar Krajobrazu Chronionego

Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu

Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu i Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy Wsi Komorów (kolor ciemniejszy) oraz drzewa-pomniki przyrody. Linią czerwoną naniesiony przebieg Paszkowianki / https://geoserwis.gdos.gov.pl/ mapy/. Obok Centrum „Ptak Expo” wyodrębniony z WOChK teren działek budowlanych pod osiedle mieszkaniowe w otwartym krajobrazie zielonej doliny Utraty.

Warszawski Obszar Krajobrazu Chronionego to układ powiązanych przestrzennie terenów w woje wództwie mazowieckim (pierwotnie w wojewódz twie stołecznym warszawskim), wyróżniających się krajobrazowo, o zróżnicowanych ekosystemach, cennych ze względu na możliwość zaspokajania po trzeb związanych z masową turystyką i wypoczyn kiem, lub stanowiących istniejące albo odtwarzane korytarze ekologiczne. Wiąże on te tereny z krajo wym systemem obszarów chronionych. (Wikipedia)

Trasa Paszkowianki Etap II praktycznie w całości biegnie przez Warszawski Obszar Krajobrazu Chro nionego. Jednym z elementów tej drogi ma być wysoki na 12(!) metrów wiadukt drogowy ponad biegnącym po nasypie torem WKD i korytem Zimnej Wody. Dodatkowym zagrożeniem dla krajobrazu jest planowane przez Gminę Nadarzyn osiedle mieszka niowe na 12 000 mieszkańców nad Utratą

Zespół Przyrodniczo Krajobrazowy Wsi Komorów > Park Krajobrazowy

Obszar o powierzchni 206 ha o szczególnych war tościach przyrodniczych (las, zespoły łąkowe doliny Utraty, liczne pomniki przyrody) wyodrębniony z WOKCh przez Gminę Michałowice w celu utworze nia Parku Krajobrazowego.

– 21 –

Las. Las Komorowski - zagrożenie Paszkowianką II Etap

Dolina Utraty

Uroczysko Chlebów

Przykłady wybranych konfliktów trasy planowanej drogi Paszkowianka Etap II z elementami środowiskowymi i istnie jącym zagospodarowaniem terenu.

Las Komorowski to najbliższy dla S-W Warszawy (Ochota, Ursus), a także dla 60 tysięcznego Prusz kowa, zwarty kompleks leśny z drzewostanami głównie sosnowymi i dębowymi pomiędzy Komo rowem a doliną Utraty. Jego uzupełnieniem jest leżący po południowej stronie Utraty las Uroczysko Chlebów, oraz las otaczający dolinę Zimnej Wody. Na obrzeżach tych lasów, w Komorowie, Kaniach i Granicy istnieją zagospodarowane od dziesięcioleci ogródki działkowe, a także ośrodki jazdy konnej. Trzy potężne, ponad 200 letnie drzewa w Lesie Komorowskim mają status pomnika przyrody. Do takiego statusu kwalifikuje się co najmniej kilkana ście innych okazów o podobnym wieku. Walor kul turowy Lasu Komorowskiego podnosi zachowanie śladów okopów z lat ostatniej wojny, a także wyraź ne ślady powojennej akcji likwidacji niemieckiego magazynu amunicji zlokalizowanego w komorow skiej szkole.

Różnorodność biologiczna, łączność ekologiczna, czy wymiana powietrza - to aspekty dość abstrak cyjne w codziennym życiu mieszkańca metropolii (czy to chodzi o osiedla bloków w Pruszkowie czy na Ochocie), ale potrzeba spacerów rodzinnych czy wycieczek rowerowych, a zimą jazdy na nartach śladowych po lesie jest oczywista. Lasy Państwo we, faktyczny gospodarz Lasu Komorowskiego nie

podejmują żadnych działań dla realizacji swoich zadań statutowych, wiążących się z rekreacją czy edukacją leśną - oprócz wytyczenia dawno temu Ścieżki Dydaktycznej od szkoły w Nowej Wsi (którą przecina trasa planowanej Paszkowianki). Jednak podstawowa infrastruktura turystyczna w Lesie Ko morowskim istnieje i rozwija się.

– 22 –
Zespół Krajobrazowy Wsi Komorów Drzewostan starych dębów wzdłuż ulicy Na Skraju Warszawska Obwodnica Turystyczna Ogródki działkowe SGGW Szkolne boiska sportowe Pomniki Przyrody Dolina Zimnej Wody Ogródki Działkowe Granica Torfowisko Wiadukt 12 m Leśna Ścieżka Dydaktyczna Pomnik przyrody w linii trasy

Południowy przebieg WOT, zwanej współcześnie przez ścigających się na niej biegaczy „Krwawą Pętlą”, mapa pocho dzi z portalu https://mazowsze.szlaki.pttk.pl W zielonym prostokącie kompleks Lasu Komorowskiego.

W roku 1979 członkowie PTTK wyznaczyli i ozna kowali tak zwaną Warszawską Obwodnicę Turystyczną na trasie Modlin - Zaborów, wiodącą wokół metropolii Zielonym Pierścieniem Warszawy. W naszej okolicy ten czerwony szlak przecina Lasy Sękocińskie i mijając tereny Ptak Expo wkracza do Lasu Komorowskiego, niemal dokładnie to rem planowanej Paszkowianki, docierając nim do Granicy i poprzez dolinę Zimnej Wody kieruje się dalej lasami w stronę Podkowy Leśnej i Brwino wa. Lokalnie uzupełnia go niebieski szlak pieszy PTTK, biegnący z Komorowa WKD przez Uroczysko Chlebów, następnie Las Sękociński, by przez Nada rzyn przedostać się do Lasu Młochowskiego i przez Podkowę Leśną dotrzeć do Brwinowa.

Lokalne przewodniki turystyczne

Oba szlaki cechują się wysokim standardem krajo brazowym i kulturowym, charakterystycznym dla działań PTTK, a ich oznakowanie jest regularnie odnawiane. Dzięki temu stanowią one współcze śnie podstawę opracowywania tras wycieczek w lokalnych przewodnikach turystycznych, takich jak wydany przez Appen Karpaty - Weekend z WKD; MyWay / 8 niezwykłych tras wokół Warszawy, Mazowiecka Regionalna Organizacja Turystyczna; Rowerem przez Mazowsze, Europilot; Najlepsze wycieczki z WuKadKą i Pupilem, Europilot. W wymienionych przewodnikach proponowane są wycieczki szlakami przez Las Komorowski.

Równoległa trasa Warszawskiej Kolei Dojazdowej daje unikalne możliwości korzystania z tych lasów mieszkańcom Aglomeracji Warszawskiej. Dzięki kolejce WKD wycieczki piesze i rowerowe można realizować na dowolnych odcinkach w atrakcyjnym krajobrazie pomiędzy Michałowicami a Grodzi skiem Mazowieckim, a Las Komorowski jest w tym ujęciu pierwszym kompleksem leśnym od granic Warszawy.

Przewodnik Weekend z WKD

– 23 –
Warszawska Obwodnica Turystyczna - najważnieszy szlak turystyczny Mazowsza!

Trasy rekreacyjne

Las Komorowski doczekał się też własnego systemu tras rekreacyjnych w projekcie: Biegnij, Jedź, Ma szeruj. Krótko przed pandemią wyznaczone zostały trasy w pętlach o długości od 1 do 7 kilometrów, słu żące i rowerzystom i biegaczom, a także tym, którzy uprawiają Nordic Walking. Ścieżki wyśmienicie na dają się do treningów na powtarzalnych odcinkach. Główną zasługę przy powstaniu systemu tras ma wyjątkowo zaangażowany społecznie mieszkaniec Granicy, pomogła gmina Michałowice, a współpra cowały Leśnictwa Podkowa Leśna i Sękocin.

Biegi przełajowe

W Lesie Komorowskim corocznie odbywają się od kilku lat biegi przełajowe “Lasy nad Utratą”, orga nizowane przez gminę Michałowice z udziałem AZS Warszawa. Tegoroczna trasa półmaratonu w pętli ponad 21 kilometrów rozpoczyna się i kończy nad Zalewem Komorowskim, gdzie znajduje się bogata infrastruktura rekreacyjna w atrakcyjnym krajobra zie.

Puchar Polski Nordic Walking

W sierpniu 2021 odbyły się nad Utratą zawody o Puchar Polski w Nordic Walking współorganizo wane przez Gminę Michałowice.

Wzięło w nich udział 316 uczestników z całej Polski: 55 osób wystartowało w półmaratonie, 91 osób na dystansie 10km. Największą popularnością cieszył się dystans 5 km.

– 24 –6,4 1 3 2 7 1 START META 0,4 7,4 1 1,7 4 3,4 3 4,4 2 5,4 1,4 6 0,47 2,4 5 1 START META 1,4 6 czerwona – 7,4 km niebieska – 4,0 km zielona – 1,0 km żółta – 1,7 km BIEGNIJ, JEDŹ, MASZERUJ TRASY W GMINIE MICHAŁOWICE mapa_michalowice.indd
Las. Biegnij, Jedź, Maszeruj! - przez Las Komorowski i Uroczysko Chlebów P

Spływy kajakowe Utratą

Komorowscy kajakarze odkryli Utratę w roku 2017, tak o tym pisała ówczesna prezes Stowarzyszenia „Komorowianie”, Małgorzata Pachecka:

„Odkryliśmy, że rzeka oferuje całoroczne warunki do spływu kajakami. Pierwszy raz popłynęliśmy Utratą 13 maja 2017 roku, trasą od mostku w Pasz kowie do Parku Potulickich w Pruszkowie. Rzeka nas urzekła. Przepiękne meandrujące zakola. Dzika przyroda. Zaskakujące widoki. Zyskaliśmy pewność, że trzeba podzielić się pięknem Utraty z mieszkańcami naszych miejscowości i stworzyć takie warunki, aby Wam było bardziej „z górki”, a właściwie „z prądem”… Najpierw jednak uprząt nęliśmy rzekę ze śmieci nagromadzonych w niej przez lata. Wykonaliśmy badania wody w zalewie komorowskim. Wynik? Woda w rzece jest czysta.

Nie minął jeszcze rok od naszego pierwszego spływu, a już odbyło się 18 wypraw kajakowych (w tym wigilijna!), w których uczestniczyło bli sko 200 osób. Najmłodszy uczestnik miał lat 7, a najstarszy ponad 70. W naszych podróżach biorą udział mieszkańcy wszystkich miejscowości gminy Michałowice. Rzeka jest otwarta dla wszystkich!” Dowiedz się więcej na: www.splywutrata.pl

Las w czasie pandemii

Podczas pandemii rola rekreacyjno-zdrowotna Lasu Komorowskiego wzrosła, zwiększenie liczby odwie dzających skłoniła Gminę Michałowice do urządzenia parkingu leśnego przy ulicy Parkowej w Suchym Lesie.

Parking ten zapełnia się szybko podczas weeken dów w okresie wiosennym i jesiennym. W niedzielę 25.09.2022 do lasu weszło tu ok. 500 spacerowiczów, i wjechało 300 rowerzystów. Zdecydowana większość par kujących tu samochodów ma rejestracje warszawskie, co potwierdza ponadlokalną wartość rekreacyjną tego kompleksu leśnego i jego znaczenie dla mieszkańców Warszawy, a nie tylko najbliższych okolic.

P. Parkowa: WZ, WK, WE, WK, dalej: TLW, WW, WK.

– 25 –
Las. Odkrywanie Utraty i Lasu
Spływ kajakowy Utratą. Zdjęcie pochodzi z serwisu http://dolinautraty.pl/utrata20/ autor: Marta Ożóg
24.09.2022 14:58

Las. Dolina Utraty - unikalny tak bli-

Perspektywa doliny Utraty pomiędzy Paszkowem a Pruszkowem, ilustracja pochodzi z artykułu prezentującego pro pozycję utworzenia Parku Przyrodniczo-Historycznego „Dymarki Mazowieckie” w nawiązaniu do silnego, ponadkra jowego elementu dziedzictwa kulturowego tych okolic - starożytnego hutnictwa. Miesięcznik „Miasta i Ogrody” Nr 9, rok 2019.

Dolina Utraty, a ściślej jej fragment pomiędzy Nadarzynem a Pruszkowem, stanowi unikalny tak blisko Warszawy, ciąg przyrodniczo-kulturo wy, którego elementami są:

- częściowo zmienione, a częściowo niemal natu ralne odcinki śródleśnych łąk i zadrzewień wzdłuż koryta Utraty w rejonie Komorowa Wsi, o wysokich walorach przyrodniczych i krajobrazowych, z żereniami bobrów i ostoją ptasią wśród zadrzewień w trudno dostępnych i podmokłych odcinkach doliny Utraty, - zrewitalizowany Zalew Komorowski z istniejącą przy nim Strefą Rekreacji, jako węzłem spacerów, wycieczek leśnych i spływów kajakowych, - oczekujący na rewitalizację Pałac Komorowski wraz z otaczającym go blisko stuletnim parkiem, - trudno dostępny odcinek Utraty otoczonej łąkami i zadrzewieniami na wysokości Pęcic, - Dwór Polski w Pęcicach z przyległym parkiem i stawami, - Miejsce Pamięci Narodowej w otoczeniu Dworu Polskiego, oraz oczekujący na rewitalizację cmen tarz wojenny z roku 1914, - dostępny spacerowo odcinek Utraty wzdłuż ho dowlanych Stawów Pęcickich do ujścia Raszynki, gdzie znajduje się węzeł tras rowerowo-spacero wych gminy Michałowice,

- ścieżka spacerowa nad korytem Utraty wiodąca skrajem Parku Tworkowskiego, cmentarz z mogi łami żołnierzy WP poległych podczas Bitwy Brwi nowskiej we wrześniu 1939, - kompleks sportowy i rekreacyjny Arena/Kapry z Wyższą Szkołą Kultury Fizycznej i Turystyki im. Haliny Konopackiej w Pruszkowie, - rozległy obszar łąk, zadrzewień i stawów Parku Potulickich, - Dwór Potulickich oraz Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego, - Centrum Kultury i Sportu w Pruszkowie

– 26 –

Las. Dolina Utraty - projekt Dymarki Mazowieckie

Perspektywa doliny Utraty pomiędzy Paszkowem a Pruszkowem, ilustracja pochodzi z artykułu prezentującego pro pozycję utworzenia Parku Przyrodniczo-Historycznego „Dymarki Mazowieckie” w nawiązaniu do silnego, ponadkra jowego elementu dziedzictwa kulturowego tych okolic - starożytnego hutnictwa. Miesięcznik „Miasta i Ogrody” Nr 9, rok 2019.

Na terenach obecnej Polski istniały w ostatnich stuleciach przed naszą erą dwa starożytne ośrodki metalurgiczne, związane z wytapianiem żelaza. Jeden na północnym skraju Gór Świętokrzyskich, drugi na Mazowszu. Ośrodek świętokrzyski uzy skał współcześnie wspaniałą oprawę rekonstrukcyj ną, Dymarki Świętokrzyskie, które każdego roku przyciągaja do Nowej Słupi rzesze turystów.

Muzeum Starożytnego Hutnictwa w Pruszkowie nie posiada żadnej reprezentacji plenerowej. Dolina Utraty pomiędzy Paszkowem a Zalewem Komorowskim nadaje się do realizacji takiego przedsięwzięcia, generującego połączony system korzyści finansowych i kulturowych przy współpracy sektora publicznego i prywatnego. W miejscu idealnym - na śródleśnych łąkach nad Utratą. W miejscu oddalonym o zaledwie tysiąc metrów od węzła Paszków drogi S8, łączącej z Warszawą i resztą Polski, obok potężnego kom pleksu wystawienniczego Ptak Expo, odwiedza nego regularnie przez tłumy gości.

Większa część tego fragmentu doliny Utraty leży na terenie gminy Michałowice, dla której nadrzecz ny pas stanowi tak czy owak rezerwę dla rekreacji. To miejsce na infrastrukturę lekką - ścieżki spacerowe i przyrodnicze z pomostami nad korytem i

rozlewiskami Utraty, trasy rowerowe, narciarskie trasy biegowe, szlak konny, trasę kajakową

Grunty Gminy Nadarzyn pomieścić mogą nato miast lekkie obiekty kubaturowe: pawilony muze alne i wykładowe, sklepy, bary, wypożyczalnie sprzętu sportowego i rekreacyjnego

Cała dolina Utraty może stać się pasmem rekre acyjno-sportowo-historycznym dla mieszkańców Aglomeracji Warszawskiej, z punktami wejścia w Pruszkowie i w Nadarzynie/Paszkowie.

Trudne, może niewykonalne w całości - ale alternatywą jest powstanie nad Utratą osiedla mieszkaniowego na 12 000 mieszkańców, co dla dobra publicznego jakim jest wciąż zielona doli na Utraty byłoby co najmniej tak samo zabójcze, jak Paszkowianka Etap II.

– 27 –

Tak wyglądała działka nr 986 nad Utratą w roku 2010. Teren tarasu zalewowego i nadzalewowego, widoczna po wierzchnia czarnego gruntu organicznego, nasyconego wodą. Po zasypaniu terenu gruzem i piaskiem grunty orga niczne uległy pewnej kompresji, ale dalej tam są, a woda w nich pozostała.

Z gminą Nadarzyn sąsiaduje gmina Brwinów. Samo miasto Brwinów posiada 12 650 mieszkań ców. Miasto Brwinów rozciąga się na obszarze 1464 ha - czyli 14,64 km 2. Tymczasem Gmina Nadarzyn planuje wybudowanie nad Utratą osiedla na 12 000 mieszkańców na obszarze o powierzchni 0,32 km2. Chodzi o działki nr 986 oraz 993/1 należą ce kiedyś do dawnego folwarku Paszków.

Pomijając zupełnie kwestię warunków geotech nicznych, niosących ryzyko katastrofy budowlanej i możliwego zalewania budowli wodami powodzio wymi i skażenia wód powierzchniowych, pomi jając kwestię budowania na takim terenie gęstej sieci kanalizacyjnej - to jak można sobie wyobrazić usadowienie 12 000 nowych mieszkańców na tak małej powierzchni, dającej gęstość zaludnienia 37 500 mieszkańców na jeden kilometr kwadra towy?!

Co na to powinni powiedzieć dotychczasowi mieszkańcy gminy Nadarzyn, w liczbie 14 000? Na jaką wiarygodność zasługują samorządowcy snujący takie plany, czy można im zaufać również w kwestii Paszkowianki?

Poza tym, gdyby na tej nadrzecznej enklawie, wyciętej sztucznie z Warszawskiego Obszaru Krajobrazu Chronionego, doszło do budowy ja

kiekolwiek osiedla mieszkaniowego - byłoby to równoznaczne z bezpodstawnym przywłaszcze niem cennego krajobrazu śródleśnej doliny Utraty przez dewelopera do wygenerowania jego jedno razowych zysków, przy trwałej jego degradacji dla dotychczasowych użytkowników - spacerowiczów i turystów, biegaczy i rowerzystów; mieszkańców Aglomeracji Warszawskiej, korzystających m.in. z czerwonego i niebieskiego szlaku turystycznego PTTK.

W czerwcu 2022 Rada Gminy Nadarzyn podję ła uchwałę o przystąpieniu do zmiany Studium uwarunkowań i kierunków planu zagospodarowa nia przestrzennego gminy Nadarzyn - w zakresie obu przedstawionych wyżej działek. Radni będą mogli zdecydować o rezygnacji z inwestycyjnego przeznaczenia tych terenów i pozostawieniu ich jako łąk i nieużytków w otulinie Utraty - by, tak jak zrobiła to Gmina Michałowice po przeciwnej stro nie rzeki - zapewnić rezerwę pod przedsięwziecia służące rekreacji i turystyce.

Pytanie tylko - czy tak właśnie uczynią?

Oby zmiana planu nie poskutkowała pojawieniem się dwu wielkich hal magazynowych przy czteropasmowej Paszkowiance...

– 28 –
Las. Utrata doliny Utraty - miasto na gruzie na bagnie...

Planowany ślad Paszkowianki: linia czerwona - MZDW, niebieska przerywana - propozycja społeczna, czarna przery wana - propozycja władz gminy Nadarzyn, pole zielone - MPZP Komorów Wieś - ZN, naturalna zieleń dolin rzecznych

Samorząd Gminy Nadarzyn często podkreśla, że w planie zagospodarowania gminy od dawna zabez pieczony jest korytarz dla realizowania inwestycji drogowej Paszkowianki.

Rzecz jednak w tym, że na 12,88 km długości pla nowanej trasy pomiędzy węzłem A2 Pruszków a węzłem S8 Nadarzyn Paszków, praktycznie jedynie około 1000 metrów przypada wyłącznie na gmi nę Nadarzyn. Następny krótki odcinek 160 metrów prowadzi wzdłuż granicy gminy Nadarzyn i gminy Michałowice. Pozostałe 11,72 kilometra przypada na gminy Brwinów, Michałowice i miasto Pruszków.

Jednocześnie samorząd Gminy Nadarzyn stoi na stanowisku, że wzdłuż ulicy Na Skraju (gmina Brwinów) droga powinna być odsunięta w głąb lasu, aby nie sprawiać niedogodności mieszkańcom Strzeniówki w gminie Nadarzyn. a jednocześnie za pewnić im dostęp do odciętego fragmentu lasu (!).

Takie odsunięcie drogi nie jest jednak możliwe bowiem jej ślad przecinałby wówczas leżące nad Utratą tereny gminy Michałowice, dla których istnie je Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzen nego z oznaczeniem ZN - tereny naturalnej zieleni dolin rzecznych z funkcją ochronną istniejącego drzewostanu i roślinności niskiej oraz fauny.

W taki sposób gmina Michałowice dawno temu zabezpieczyła przed nadmierną presją urbanizacyjną te cenne dla mieszkańców tereny zielone.

Władze gminy Nadarzyn, odrzucają jednocześnie proponowany przebieg Paszkowianki przez nieużytki Strzeniówki na południe od Ogród ków Działkowych SGGW (bazujący na jednym z wcześniejszych wariantów przebiegu tej drogi, wpisanym do dokumentów planistycznych gminy Michałowice) - tłumacząc to dobrem mieszkańców gminy.

Samorząd Gminy Nadarzyn sprzeciwia się budowie dodatkowych włączeń do drogi na odcinku Etapu II, poza skrzyżowaniem w ulicy Pruszkowskiej na tere nie gminy Michałowice. Uzasadnienie jest podobne - niedogodność dla mieszkańców gminy Nadarzyn.

Podsumowując: władze gminy Nadarzyn lobbują za realizacją Paszkowianki Etap II, która przebie gałaby niemal w całości poza obszarem gminy Nadarzyn, przecinając nieistotny las gospodarczy i nieistotne nadrzeczne łąki niewielkiej rzeczki Jednocześnie zdecydowanie odrzucają propozycje aby przynajmniej część planowanej drogi biegła przez obszar gminy Nadarzyn (poza krótkim od cinkiem włączenia do drogi S8).

To nie wygląda na odpowiedzialne podejście do trudnego i wymagającego zgody wielu stron tematu.

– 29 –
Las. Gmina Nadarzyn gotowa na Paszkowiankę?
ZN

Dopływ Rokitnicy, uchodzącej do Utraty. W jej środkowym biegu pomiędzy Strzeniówką a He lenówkiem wzdłuż strugi ciągną się kompleksy zbiorowisk łąkowych w pasie 100 - 200 metrów, obramowane obustronnie lasem. Na łąkach widać często pasące się konie z dwu bliskich ośrodków jeździeckich. Tereny te mają dużą wartość przyrod niczą, stanowią też oazę naturalnego krajobrazu wiejskiego. Bliżej Granicy zlokalizowane są ogródki działkowe.

Na północ od nasypu toru WKD Zimna Woda tworzy trudno dostępne bagienne rozlewiska ze specyficzną roślinnością oraz fauną, przede wszyst kim ptaków. Lokalizacja ta jest zarejestrowana na europejskiej platformie obserwatorów ptakówbirdingplace.eu. Możliwe do obserwacji gatunki to: dzięcioł duży, łyska, czajka, raniuszek zwyczajny, gągoł, żuraw, myszołów, błotniak stawowy, wilga (zwyczajna) and grubodziób.

Obszar około 55 ha, dotąd pozbawiony całkowicie zabudowy ze względu na niekorzystne warun ki geotechniczne, stanowi ostatnią w tej okolicy enklawę naturalnej przyrody. Paszkowianka, etap drugi, przetnie go przez pół, co wiązać się będzie z unicestwieniem cennej enklawy.

Od wschodu obszar ten graniczy ze strefą rekre acji wokół zbiornika Smug w Nowej Wsi z wiatami, pomostami, miejscami na ogniska i placem zabaw dla dzieci.

– 30 –
Las. Dolina Zimnej Wody

RYNNA BRWINOWSKA

W dyskusji na temat Paszkowianki wyrażana jest obawa w kwestii ryzyka skażenia zasobu wód Ryn ny Brwinowskiej - w kontekście przekraczania bu dowaną drogą podmokłego rejonu doliny Zimnej Wody pomiędzy Granicą a Kaniami.

Jednak torfowiska i podmokłości, choć stanowią istotny przyrodniczo rezerwuar wód powierzch niowych, tworząc niedostępną enklawę naturalnej przyrody - nie mają nic wspólnego z Rynną Brwi nowską.

Tą nazwą bowiem określa się rozległą strukturę geologiczną, dolinę kopalną rozpoznaną od Leszna na północy po Książenice i Młochów na południu. Wycięta w osadach trzeciorzędowych, zasypana została kolejnymi warstwami luźnych skał czwarto rzędowych i nasycona wodami podziemnymi.

Stanowi obecnie ich główny zasób dla miejsco wości leżących na tym obszarze. Pierwszy z trzech poziomów wodonośnych leży na głębokości ponad 100 metrów.

– 31 –
Podmokłości Zimnej Wody podczas suszy, sierpień 2022
Las. Rynna Brwinowska - uściślenie
Zasięg Rynny Brwinowskiej, na podstawie artykułu „OCENA HYDROGEOCHEMICZNEGO WSPÓŁDZIAŁA NIA WÓD PODZIEMNYCH RYNNY BRWINOWSKIEJ I NIECKI MAZOWIECKIEJ”, Katarzyna Sawicka, Biuletyn PIG, 2009

Komorowski

Uroczysko

Sękociński

PAP donosi, że lasy m.in. wokół miast od 1 września 2022 uzyskają status obszarów o zwiększonej funk cji społecznej.

A oto cytaty ze strony Lasów Państwowych doty czące tej kwestii:

„Lasy Państwowe podejmują ważne kroki w kierunku usystematyzowania problemu lasów wokół dużych miast. I tych terenów, wobec których wyrażane są oczekiwania zmniejszenia pozyskiwania drewna, rozwoju infrastruktury rekreacyjnej czy organizacji imprez masowych. Decyzja wydana przez kierownictwo LP wskazuje na potrzebę wyznaczania takich terenów i modyfikowania zasad ich zagospodarowania.”

„Zasady gospodarowania w takich lasach sta wiają jako priorytet ich trwałość, bezpieczeństwo odwiedzających i utrzymanie walorów krajo brazowych. Co ważne – nie sprowadzą lasów do roli podmiejskich parków czy niedostępnych dla rekreacji rezerwatów. W takich lasach nadal będą realizowane prace leśne, ale w sposób jak najbar dziej zindywidualizowany, z minimalnym udzia łem zrębów.”

Podstawa prawna to znowelizowana ustawa z dnia 28.09.1991 r. o lasach:

Rozdział 3. Lasy ochronne Art. 15. Lasy szczególnie chronione (ochronne) Za lasy szczególnie chronione, zwane dalej „lasami ochronnymi”, mogą być uznane lasy, które: (...) 7) są położone: a) w granicach administracyjnych miast i w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast liczących ponad 50 tys. mieszkańców, b) w strefach ochronnych uzdrowisk i obszarów ochrony uzdrowiskowej w rozumieniu ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1301), c) w strefie górnej granicy lasów.

Obszary lasów o zwiększonej funkcji społecznej wyznaczą nadleśnictwa przy partycypacji strony społecznej.

Miasto Pruszków - około 60 000 mieszkańców.

– 32 –
Las. Kompleks Lasów Miejskich Pruszkowa 10kilometrówodgranicPruszkowa Las
i
Chlebów - Lasy nad Utratą
Las Młochowski
Las

Ilustracja pochodzi z dokumentu Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego - Zmiana Planu Zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego z uwzględnieniem obszarów funkcjonalnych - Warszawa 2018 rok.

Funkcje ochronne i zdrowotne lasów docenia ne były od dawna. Tak zwany Zielony Pierścień Warszawy tworzony był z inicjatywy przyrodników i urbanistów sukcesywnie od połowy XX wieku. Wiązało się to między innymi z masowym zalesia niem obszarów obecnego Nadleśnictwa Chojnów. Powstał w ten sposób pas lasów na południe od Warszawy, pomiędzy Konstancinem-Jeziorną, Piasecznem a Pruszkowem i Grodziskiem Mazo wieckim - zamykający pierścień tworzony natural nie przez Puszczę Kampinoską na północy i Lasy Otwockie i Celestynowskie na wschodzie.

Jak wskazuje powyższa ilustracja ciągle jeszcze zwarty kompleks leśny ciągnący się od Magdalen ki z Lasem Sękocińskim, poprzez Las Uroczysko Chlebów, Las Komorowski, lasy nad Zimną Wodą i Las Młochowski przylegające do Podkowy Leśnej to istotna część południowego pasma Zielonego Pierścienia Warszawy, sąsiadująca z silnie zur banizowanymi obszarami wzdłuż linii kolejowej Warszawa - Grodzisk Mazowiecki.

Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego, który przewiduje budo wę Paszkowianki, zawiera jednocześnie następu jące rekomendacje w zakresie ochrony przyrody:

„− zachowanie cennych siedlisk przyrodniczych (dolin rzecznych, leśnych, łąkowych, śródpolnych, itp.), decydujących w znacznej mierze o walorach krajobrazowych województwa;

− ochrona krajobrazu województwa mazowieckie go (przyrodniczego, kulturowego lub o znaczeniu historycznym), ograniczenie działań negatywnie wpływających na walory krajobrazowe;

− renaturalizacja siedlisk na obszarach cennych przyrodniczo i rewitalizacja terenów zdegradowa nych;

− wprowadzenie ochrony prawnej korytarzy ekologicznych;

− tworzenie zielonych pierścieni wokół Warsza wy, ośrodków regionalnych i subregionalnych;

− ograniczenie presji urbanizacyjnej na obszary cenne przyrodniczo, w tym stanowiące szlaki migracyjne zwierząt;

− dążenie do utrzymania struktury ekologicznej miast powiązanej z terenami otwartymi w ich otoczeniu i zapewniającej powiązanie z krajową siecią ekologiczną; (...)”

Powyższe rekomendacje są wiążące dla samorządu województwa i jego jednostek organizacyjnych (w tym MZDW).

– 33 –
Las. Zielony Pierścień Warszawy - w Planie Zagospodarowania Przestrz. Woj. Maz.

Komorów, Kanie, Otrębusy, Karolin, Podkowa Leśna, Brwinów i Milanówek. Te miasta i osiedla powstałe ponad sto lat temu w oparciu o linię kolejo wą PKP, a także linię Warszawskiej Kolei Dojazdowej łączy wspólna historia.

Na początku letniska w otoczeniu lasów sosnowych, do których swoje rodziny wysyłali dobrze sytuowani mieszkańcy Warszawy - z czasem rosnące wspólnoty miejskie jak Milanówek, Brwinów czy Podkowa Leśna. Stylowa architektura willowa, parkowa zieleń, dobrze zaplanowane miejsca spotkań miejscowej społeczności - Podkowa Leśna stała się najpełniejszą realizacją idei Miasta Ogrodu w Polsce.

Współcześnie Dziedzictwo Miast i Ogrodów to nie tylko architektura, przyroda, pomniki - ale przede wszystkim pamięć o niezwykłych ludziach, których znała i zna cała Polska, a którzy tu mieszkali: pisarz i poeta Jarosław Iwaszkiewicz w Stawisku, rzeźbiarz Jan Szczepkowski w Milanówku, pisarz Ferynand Ossendowski w Milanówku, pisarka Maria Dąbrowska w Komorowie, pisarz Władysław Terlecki w Ko morowie, poeta Wojciech Młynarski w Komorowie.

Wiele jest też śladów dramatycznych wydarzeń z obu wo jen: w Pęcicach cmentarz z roku 1914, kwatery żołnierzy Września 1939 w Parku Tworkowskim, Mogiła Powstań ców Warszawskich w Pęcicach, częściowo zapełznięte okopy w Lesie Komorowskim, symbliczne mogiły żołnierzy AK w Lesie Młochowskim, kwatera żołnierzy Września 1939 w Brwinowie, pomniki w Milanówku upamięt niające wysiłek żołnierzy AK, oraz rolę Milanówka w okresie po upadku Powstania Warszawskiego, kiedy stał się siedzibą władz podziemnych. W Pruszkowie tablica upamiętniająca aresztowanie 16 przywódców Polskiego Państwa Podziemnego i uprowadzenie ich do Moskwy

Miasta Ogrody z Pruszkowem i Tworkami tworzą jeden, nierozerwalny zespół historyczno kulturowy i krajobrazowy ze wspólnym bliskim zapleczem przy rodniczym - unikatowy w skali nie tylko województwa, ale i kraju.

Ochrona spójności urbanizacyjnej i zaplecza przyrod niczego tego zespołu powinna być dla samorządu województwa absolutnym priorytetem.

Realizacja Paszkowianki Etap II spójność tą nieodwołalnie unicestwi.

– 34 –Podwarszawskie Miasta
Ogrody - unikatowy zespół historyczno kulturowy i krajobrazowy

Obraz mapy interaktywnej - załącznika do wniosku o uznanie za Pomnik Przyrody.

Południowym skrajem grupy drzew Stara Dąbrowa Kaniowska prowadzi ścieżka pieszego szlaku czer wonego PTTK, tak zwanej Warszawskiej Obwodni cy Turystycznej – najważniejszego szlaku pieszego dla Aglomeracji Warszawskiej, biegnącego śladem Zielonego Pierścienia Warszawy.

Ścieżka wijąca się wśród wielkich dębów jest jednym z najbardziej malowniczych i ciekawych przyrodniczo miejsc na tym szlaku na południowy zachód od Warszawy. Współcześnie wykorzysty wana jest chętnie przez biegaczy i rowerzystów – a także spacerowiczów z kijami Nordic Walking okrążających Las Komorowski.

Znakowanie szlaku jest regularnie odnawiane przez Mazowiecki Oddział PTTK. Do ścieżki szlaku pomiędzy dębami dociera z głębi lasu zygzakowa ta linia zapełzniętych okopów/rowów przeciwczoł gowych z czasów II Wojny Światowej. Okazałe, stare dęby rosnące w szpalerze wzdłuż ulicy Na Skraju, podobnie jak inne, rosnące w jeszcze więk szej ilości po wschodniej części Utraty, stanowią je dyną pamiątkę po istniejącym do połowy XX wieku Folwarku Paszków (obecnie miejsce Ptak Expo).

Do Rady Miasta Brwinów złożony został wniosek o uznanie grupy dębów za Pomnik Przyrody.

Dęby liczące ponad sto lat zagrożone są wycięciem już wkrótce, zostały oznaczone. Wskazane jest sze rokie poparcie wniosku, informacje na: FB Stara Dąbrowa Kaniowska

– 35 –
Las. Stara Dąbrowa Kaniowska - dęby do wycięcia czy pomnik przyrody?

MPZP

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzenne go jest uchwałą rady miasta lub rady gminy, która reguluje sposób wykorzystania danego terenu znajdującego się w granicach miasta lub gminy. Stanowi źródło prawa miejscowego.

Studium ZP

Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospoda rowania Przestrzennego jest dokumentem we wnętrznym gminy poprzedzającym uchwalenie MPZP i wiążącym wobec niego.

MZDW

Mazowiecki Zarząd Dróg Wojewódzkich pełni rolę inwestora przy budowie sieci dróg wojewódzkich. Paszkowianka planowana jest jako droga woje wódzka. MZDW otrzymał od samorządu woje wództwa mazowieckiego zlecenie na rozpoczęcie prac projektowych Paszkowianki.

Opracowanie tekstu i ilustracji

Sławomir Kubisa, 15.09.2022

Materiał wykonany został na podstawie ogólnie dostępnych w sieci publikacji i dokumentów oraz zdjęć autora. Przedstawiają one obywatelski punkt widzenia mieszkańca Komorowa - Granicy.

Uwaga! Autor nie ma żadnego „partykularnego interesu” w wyrażaniu sprzeciwu wobec budo wy Paszkowianki Etap II w rysującym się kształcie drogi 2x2 kosztem Lasu Komorowskiego.

Autor jest z wykształcenia geologiem o specjalności ochrona środowiska, jednak większość życia przepracował w branży meblarskiej. Problemy logistyki i transportu międzynarodo wego miał okazję dokładnie poznać w pierwszym Centrum Dystrybucji w Polsce, zbudowanym w roku 2001 przez kon cern IKEA w Jarostach pod Piotrkowem Trybunalskim, gdzie organizował współpracujący z operatorem Centrum, firmą FM Logistic, dział do zarządzania przyjazdami pojazdów TIR z Centrum.

Od roku 2008 zajmuje się promocją turystyki lokalnej, opraco wując i wydając w rodzinnym wydawnictwie Appen Karpaty przewodniki i mapy, a także aplikacje mobilne - takie jak „Zdo bądź Tatry” czy „Podbabiogórze”. Jest między innymi autorem przewodnika „Weekend z WKD”, „Podkowa Leśna i okolice na weekend”, „Ziemia Chełmońskiego”. Współpracuje z wydaw nictwem Europilot. W latach 2018/2019 pełnił funkcję redaktora naczelnego miesięcznika obywatelskiego „Miasta i Ogrody” wydawanego w Milanówku.

Las Komorowski, a także sąsiadujące kompleksy leśne i łąkowe poznał dobrze, po osiedleniu się z rodziną ponad trzydzieści lat temu na granicy Komorowa i Granicy - daleko od korytarza planowanej drogi. Jeszcze pół roku temu uznawał kwestię planowanej Paszkowianki za rodzaj nieuchronnego fatum wiszącego nad tymi zielonymi okolicami „bo przecież droga jest potrzebna”. Jednak po zapoznaniu się na FB z memoran dum wójta Gminy Nadarzyn, w którym m.in. Las Komorowski nazwany został „lasem gospodarczym”, a głównym argumen tem za budową Etapu I była domniemana „Dziura Komuni kacyjna dla samochodów zjeżdżających z A2” - autor uzyskał motywację do dokładniejszego przyjrzenia się różnym aspek tom wyboru: Droga czy Las?

W świetle ustalonych faktów nieuchronność wyboru Drogi nie jest już oczywista, a decydenci powinni dokładnie zważyć korzyści z ewentual nej nowej infrastruktury i nieodwracalną szkodę środowiskową wynikającą ze spektakularnego zniszczenia ważnego ogniwa Zielonego Pierścienia Warszawy.

Innymi słowy: wybrać można dobro publiczne potencjalne i niepewne - niszcząc jednocześnie dobro publiczne istniejące, z udokumentowa nym korzystnym oddziaływaniem na mieszkań ców południowo zachodniej części Aglomeracji Warszawskiej

Dukt

25.09.2022

– 36 –
w Lasach nad Utratą, niedziela
Droga dojazdowa do leśnego parkingu, niedziela 25.09.2022
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.