Voedselveiligheid & Kwaliteit
Hoe veilig zijn bewerkte AGF-producten voor listeria? Gesneden boerenkool, andijvie, appelen of meloenen, het zijn gemaksproducten, maar zijn het ook kant-en-klaarproducten? Wanneer de consument ze rauw consumeert wel en dat heeft grote gevolgen voor de THT. De regels ten aanzien van listeria zijn aangescherpt en dat is een nieuwe uitdaging binnen de keten. Bij veel bedrijven is dat stuk nog niet goed genoeg geborgd, is de ervaring van Maria Lamers, quality consultant bij Eurofins. “Vaak pas na een inspectie van de NVWA wordt echt actie genomen met vaak een herinspectie tot gevolg.”
I
n september 2021 verscheen de inter- De discussie of iets een kant-en-klaar propretatie van de NVWA van de Europe- duct is, is dus actueel geworden. Maria: se Verordening (EG) Nr. 2073/2005 over “Het gaat om het verwacht gebruik door microbiologische criteria. Volgens de 2073 de consument. Denk aan boerenkool, dat zijn het levensmiddelen die door de produ- gebruiken mensen tegenwoordig in een cent of de fabrikant bedoeld zijn om recht- smoothie en daarbij gaat boerenkool streeks door de mens te worden gecon- rauw in de blender. Champignons worsumeerd, zonder dat verhitting of een den soms rauw in salades gebruikt, maar andere bewerking nodig is om relevante ook blokjes paprika, gesneden wortel micro-organismen te elimineren of tot een of fijn gesneden kool die als saladebaaanvaardbaar niveau terug te brengen. De sis wordt gebruikt of de gesneden uitjes producent bepaalt dus of een levensmid- die op de haring gaan. Dat zijn allemaal del een ‘kant-en-klaar’ levensmiddel is, de kant-en-klaarproducten geworden, waarNVWA toetst. Deze toetsing zal zich vooral bij je moet borgen dat listeria geen kans richten op de effectiviteit van het gegeven krijgt om uit te groeien. Omdat additieven bereidingsadvies en of het bereidingsad- die de houdbaarheid kunnen verlengen vies passend is gezien het ‘redelijkerwijs voor de meeste AGF-producten niet toete verwachten gebruik’. gelaten zijn, betekent dat teruggaan naar
MariaLamers Quality Consultant Eurofins Food Safety Solutions
een zeer korte houdbaarheid, of duidelijk op de verpakking aangeven dat het product voor consumptie door en door verhit moet worden; dit zie je bijvoorbeeld al bij champignons, maar nog niet op gewassen gesneden groenten in de supermarkten. Die liggen ook nog vaak met langere houdbaarheid in de schappen.”
Listeria monocytogenes Volgens het Voedingscentrum worden gezonde mensen niet ziek van de listeriabacterie. Maar in sommige gevallen kan de bacterie een groot gevaar opleveren. Een besmetting kan leiden tot hersenvliesontsteking, bloedvergiftiging en een miskraam bij zwangere vrouwen. Jaarlijks zijn er gemiddeld 70 tot 100 listeriabesmettingen in Nederland. Bij vleeswarenmaker Offerman werd in 2019 een listeriabesmetting vastgesteld die leidde tot drie sterfgevallen, een fabriekssluiting en één van de grootste terugroep-acties uit de Nederlandse supermarkten van de laatste
jaren. In de AGF-sector zijn de laatste jaren ook listeriabesmettingen vastgesteld. In augustus 2010 werd listeria in biofilms aangetroffen in drie appelpakstations in het Noordoosten van de VS. Biofilms zijn concentraties micro-organismen die zich hechten aan een oppervlakte en vervolgens een slijmerige substantie uitscheiden waar reinigings- en ontsmettingsmiddelen moeilijk doorheen komen. Als een ziekteverwekkende bacterie in een biofilm ingesloten is, dan zijn ontsmettingsprocedures minder effectief. Dit is een totaal nieuwe bevinding die mogelijk verklaart waarom Listeria monocytogenes ondanks herhaaldelijke ontsmettingspogingen in staat was te overleven in bepaalde faciliteiten. In maart 2020 overleden vier mensen en werden minimaal 36 mensen ziek geworden als gevolg van een listeria-uitbraak die in verband wordt gebracht met uit Korea geïmporteerde enoki-paddenstoelen in de Verenigde Staten. Ruim 30 mensen moesten in het ziekenhuis worden opgenomen.
82
AGF Primeur 2 • Voedselveiligheid & Kwaliteit 2022
In mei 2020 en oktober 2021 waren er recalls in paddenstoelen na mogelijke besmetting met Listeria monocytogenes. Het ging om panklare paddenstoelenmix “Exotic Mix” en “Parijse champignons” van het Belgische Mushroom City en de voor Metro gesneden champignons van het Canadese Carleton Mushroom. Albert Heijn haalde in mei 2021 AH Biologische Rode Bieten geraspt, AH Biologische Rode Bieten blokjes en AH Biologische Rode Bieten gekookt die mogelijk Listeria monocytogenes bevatten uit de schappen.
