Public hearing sa market values guinpatigayon Nagpatigayon sang damlag lang sang public hearing ang talatapan sang Provincial Assessor’s Office sa kabanwahanan may kaangtanan sa pagdugang sa taripa sa buhis sang kadutaan paagi sa revision sang schedule of market values, ini ang guinpahayag ni Julian Ignacio, Provincial Assessor Officer sang Capiz. “Sa karon, guinhatagan prayoridad sang Provincial Assessors Office nga tun-an ang tanan nga kinahanglanon para matadlong ang real property tax diri sa probinsya sang Capiz,” suno kay Ignacio. Guindugang pa ni Ignacio nga sa guinpaguwa nga memorandum circular no.17-2010 ang Bureau of Local Government Finance guinamanduan ang tanan nga local government units nga magpatigayon sang pagbago sang schedule of market values kag pagpatigayon sang general revision of property assessment. Suno pa sa iya, nga ang probinsya sang Capiz ang wala makapatigayon sang pagbag-o sang schedule of market values sa sulod sang 16 na katuig kag sundan sa pahina 3 / public...
Watershed summit sa Capiz sa Marso 2011 Natalana nga pagapatiga-yunon ang “provincial watershed summit” sang tagsa ka Municipal Environmental and Natural Resources Officer (MENRO) VOL. II NO. 13 Email: pag.ulikid.gov@gmail.com
THE OFFICIAL NEWSLETTER OF THE PROVINCIAL GOVERNMENT OF CAPIZ
JANUARY 2011
RMPH igasaylo sa Lawaan?
Isa sa mga prayoridad ni Gov.Victor A. Tanco sa tuig 2011 ang pagsaylo sang lokasyon sang Roxas Memorial Provincial Hospital (RMPH) agud labi nga mapasangkad ang programa kag serbisyo sa ikaayong lawas sang Capiznon. Ang RMPH nga nahamtang sa Arnaldo Boulevard, syudad sang Roxas ang guinabuko nga igasaylo sa Pueblo de Panay subdivision nga nahamtang sa barangay Lawaan sang nasambit nga syudad. Suno kay Governor Tanco, “duha ka ektarya nga lote ang guinahatag sang pamilya Ong sa gobierno probinsyal agud patindugan sang bag-o nga edipisyo sang RMPH kag ini guinapasalamatan ko guid sa pamilya nga may bulawanon nga taguipuson para sa tawo.” “Daku ini nga bulig sa gobierno probinsyal kay ang inugbakal naton sang duta, ipatindog ‘ta na lang sang building nga nakadesinyo sa moderno
RMPH sa Arnaldo Blvd., syudad sang Roxas ang igasaylo sa brgy. Lawaan, sang nasambit nga syudad.
nga istraktura,” dugang pa sang Gobernador. Ang guinabuko nga bag-o nga edipisyo sang RMPH ang may 175
tubtob 200 ka bed capacity para madamo ang mahatagan sang serbisyo nga pumoluyo sang Capiz kalakip na ang kaiping nga kabanwahanan nga sakop sang probinsya sang Iloilo, Aklan, Romblon kag Masbate nga masami sa RMPH nagapabulong. (CPPB/Jonathan Palomar kag Roxannie Dichosa)
Layo, Magallanes ‘perfect ’ sa SP
“Social Services Award”
Guin-alsa ni Gov. Tanco ang plaque bilang pagkilala sa social services sang gobierno probinsyal kaupod ang mga opisyal sang Capiz. (CPPB/J. Palomar)
Guinpasidungan sang Department of Interior and Local Government (DILG), Region 6 ang gobierno probinsyal sang Capiz sa idalom sang administrasyon ni Gov. Victor A. Tanco, 1st runner up as “Best performing Government in the field
sundan sa pahina 4 / Watershed...
of Social Services” sa guinpatigayon nga awarding ceremony sa Sugarland Hotel, syudad sang Bacolod, Disyembre 20, 2010. Guinbaton ni Stephen Bediones, Assistant Provincial Planning Development Council (PPDC) sang
CyanMagentaYellowBlack
ni MELINDA DELLANO
gobierno probinsyal ang plaque. Sa matandaan nga nagpatigayon ang DILG6 sang Search for Excellence in Local Governance sadtong Oktubre 14, 2010. Sa mensahe nga guinpahayag ni Governor Tanco, “isa ini ka kadungganan sundan sa pahina 3 / PAGKILALA...
CyanMagentaYellowBlack
Dalayawon ang “perfect attendance” nga accomplishment sa Sangguniang Panlalawigan (SP) nanday Board Members Jeffrey Layo kag Eduardo Magallanes matapos nga makumpleto nila sa pagtambong ang mga SP session sumugod Hulyo1 tubtob Disyembre 31, 2010. Ang 28 ka SP sessions ang guinabug-osan sang 23 ka regular sessions, apat ka special sessions kag 1 ka out-of-town session. Si Layo ang yara sa iya una nga termino kag guikan sa ikaduha nga distrito sang Capiz ang chairman sang Committee on Appropriations kag Agriculture. Samtang si Magallanes ang yara man sa iya una nga termino kag guikan sa una nga distrito sang probinsya sang Capiz ang chairman sang Ways and Means, kag Environment and Natural Resources. Ang duha ka nasambit nga mamalidha ang wala sang “absent, on-leave kag official travel.” Si Magallanes ang nakapapasar sang isa ka resolusyon. Suno sa isa ka negosyante sang dakbanwa sang Roxas, “isa ini ka dalayawon nga accomplishment bangud ang ila presensya ang nagahatag tingog sa interes sang pumoluyo.” (CPPB/Cendel Aguilos)
CApiz prov Gov’t CAPITOL Pag-ulikid(Newsletter) _P
F.S. 11 x 14.5
OPINYON
Pag-ulikid
JANUARY 2011
Pagsug-alaw Sa pagsugod sang tuig 2011, panibag-o nga paghangkat kag pagtilaw sa gobierno probinsyal sang Capiz kag sa tagsa ka Capiznon. Padayon nga pag-ulikid ni Gov. Editoryal Victor A. Tanco, pinaagi sa paglab-ot sang mga proyekto sa baw-ing nga mga lugar nga nagakinahanglan sang bulig sang karon nga administrasyon. Labi nga pabakuron ang programa sa ikaayong lawas kalakip na diri ang guinabuko nga pagsaylo sang Roxas Memorial Provincial Hospital (RMPH) sa Pueblo de Panay nga nahamtang sa barangay Lawaan, syudad sang Roxas. Dugang diri, ang padayon nga konstruksyon sang Senator Gerardo Roxas Memorial Hospital sa brgy. Nasunugan, Dao, nga guinapatihan sang tanan nga magaserbi nga sentro sang ikaayong lawas sa ikaduha nga distrito. Programa sang turismo, agrikultura ang padayon nga naga tib-ong sa ekonomiya sang probinsya sang Capiz. Edukasyon para sa mga anak sang kubos nga pumoluyo ang may maayo nga buasdamlag paagi sa “Iskolar sang Capiz” kag “VIC Scholarship” nga programa sang Gobernador. Ang tanan nga guindihon nga inprastraktura ang amatamat na nga nahatagan sang katumanan. Kasubong sang Capiz Government and Business Center sa syudad sang Roxas, nga mapagkit sa maragtas sang rehiyon 6 nga labing una nga “one stop government center.” Ang tanan nangin madinalag-on bangud sa suporta nga guinapakita sang Capiznon kag ini labi nga pagapasangkaron sa pagsug-alaw sang pagtilaw kag pagpanghangkat sa tuig 2011.
THE OFFICIAL NEWSLETTER OF THE PROVINCIAL GOVERNMENT OF CAPIZ
Editorial Board HON. VICTOR A. TANCO Governor
ATTY. JOSE O. VILLANUEVA Acting Provincial Administrator Provincial Chief Legal Counsel
Editorial Staff
EDWARD B. BASILONIA Editor-in-Chief ALLEN A. HERVIAS ARNOLD B. ALARCON, JR. Associate Editor Managing Editor RAMON B.ATINON News Editor /Cartoonist
FROILAN B. UNARCE Senior News Writer Staff Writers
MELINDA DELLANO CENDEL AGUILOS ROXANNIE DICHOSA
RICKY IBARDOLAZA ABE BALLOS DONNAFER DOLOR
Graphics Design JESSE DE LA CRUZ JONATHAN PALOMAR Photographer Circulation ALBERTO NATABIO JAYNIE MORALES ZYCON ESCARIAN WALTHAM MENDOZA RUEL G. DOCE
Correspondents ESPEREDION C. PELAEZ JOEFFREY ESPIRITU
We encourage our readers to send their feedbacks and comments on the programs, projects and initiatives of the provincial government to this newsletter. The “Pag-ulikid: Labi sa tanan ang Tawo” newsletter is published monthly with editorial office at the Capiz Provincial Press Bureau ground floor, Capiz Provincial Capitol, Roxas City. Telephone Number: (036) 6210-042 loc.163 E-mail: pag.ulikid.gov@gmail.com
F.S. 11 x 14.5
CApiz prov’t CAPITOL Pag-ulikid(Newsletter) _P
CyanMagentaYellowBlack
Sa pagsugod sang Bagong Tuig, nangin kinaandan na ang mga panimad-on RAMON ATINON kag ang guinapanagna nga Capiz Prov’l Press Bureau mahanabo sa palaabuton. Nasiplatan ko ang pila ka tawo nga nagapahimalad para mahibaloan kon bala suerte o sa Dios nga guinalakipan sang malas sila sa bag-o nga tuig. Apang ang kadamuan iya mga paghimud-os nga sia wala sini nagapati bangod ang makapundar agud sa buaskapalaran sang tawo nagasandig damlag sia ang may pagasa iya pagtimakas kag kahugod. anihon. Dugang pa, ang kapalaran Wala sang kahilabtanan ang duag o porma sa kapalaran sang tawo nasandig sa kabubotsang tawo kag isa lamang ka on sang Dios kag yara sa tawo kalibangan ang guinatawag nga mismo ang pagbuhat. Sa pihak nga bahin, ang “horoscope” nga sa kinaandan amo ang guinabasehan sang tuig 2011 madamo sang dalagku iban nga tawo sa ila pang-adlaw- nga mga dalamgohanon nga guinahandom sang tagsa ka adlaw nga pagkabuhi. Gani, yara ina sa tawo Filipino. Bisan madamo sang mismo kon suerte ang kapalaran sa iya kabuhi paagi sa pagsalig negatibo nga malambotan sang
SIPLAT-PANILAG
KAPALARAN
SERBISYO PUBLIKO
Happy New Year! ! ! Balikan naton ang tuig 2010, madamo MA. CYNTHIA GELLEGANI guid kita sang dapat CSC Director, Capiz pasalamatan sa Ginoo. Maayo ang Dios. Maluloyon kag Mapinalanggaon. Ang mapinadayunon ang guinapanghambal o Niya nga gugma wala sing guinapangsulat ko, bangod tupong. Bisan indi gani ang kolum ko Serbisyo kita mangayo, guinahatag Publiko, pero indi bala ang na Niya. Nahibaloan kag maayo nga suloguon sang nadumdoman Niya ang tanan banwa ang una sa tanan sia nga aton guinakinahanglan. maayo nga Kristyano kag Bisan indi man sumolunod ni Hesukristo mahatag ang insakto nga nga amo ang pinakamaayo guinapangayo, apang pat-ud nga huwaran bilang suloguon naman nga magahatag Sia sang banwa? sa aton sang butang o isa ka New Year’s Resolutions tawo nga labing maayo. ? ? ? Anyone? Ang indi Niya guilayon Halin sang bata pa ako nga mahatag, indi ini makabig tubtob subong, madumdoman nga pagsikway kay ini isa ko guid nga basta nagapalapit lamang ka pagtadlong. na ang Bag-ong Tuig, ang Ayhan matingala mga tawo nagasiling nga siguro kamo kon ngaa ini mahimo sila sang ila New
tanan, duna sa Filipino ang may guinalauman tungod sa kinabatasan nga pagkamabinatason kag pagka-mainantuson sa diin mahimo malampuasan ang gumuntang nga masugata sa kabuhi. Subong man nga napanilagan ko ang kinaiya sang mga Filipino nga guinalakipan sa maayo nga pagtamdanay nga nagapabakod sa tagsa-tagsa. Ini ang napamatud-an sang mga Capiznon bilang isa man ka Filipino nga paagi sa sini nga kinaiya, amat-amat nga nakaangkon sang kabuhi kag kadalag-an ang mga programa sang gobierno probinsyal nga guintinguhaan guid nga mahatagan sang katumanan ni Gov. Victor Tanco. sundan sa pahina 4 / SIPLAT-PANILAG...
Year’s Resolutions; secret lang kay pati ako sang una amo man, eh. But, come to think of it, what really is a New Year’s resolution? Let me quote a product of my research: “ A New Year’s resolution is a promise that one makes to a scheme or the improvement of a custom, frequently a way of life transformation that is usually construed as beneficial. The name comes from the detail that these promises in general go into an upshot on New Year’s Day and stay in anticipation of satisfaction or discardation.” Wow!!! Kadalom kag kabug-at sang guinakinahanglan gali nga pagbag-o naton nga indi lang para sa aton kaayohan kundi
Resolusyon!
CyanMagentaYellowBlack
sundan sa pahina 7 / Serbisyo Publiko...
JANUARY 2011
IKAAYONG-LAWAS
Biktima sang palupok nagnubo sa tuig 2010 Epektibo ang masangkaron nga kampanya “Kontra Paputok” nga guinpatigayon sang Provincial Health Office (PHO) kag Department of Health (DOH) antis ang paskwa kag pagbulag sang tuig 2010 sa pumoluyo sang probinsya sang Capiz. Suno kay Jeoffry Espiritu, Health Education and Promotions Officer I sang PHO, 21 ka kaso sang biktima sang palupok sa tuig 2010, ikumpara sa 30 sang 2009. Sa datus sang PHO sa tuig 2010, ang kabanwahanan nga may kaso sang nalukpan amo ang Cuartero, 3; Panitan, 3; Panay, 2; Sigma, 2; Jamindan, 2; Pilar, 1; Maayon, 1; kag Tapaz, 1. Samtang anum naman ang biktima sa syudad sang Roxas. Kalabanan sang nabiktima ang nalukpan sang “triangulo, piccolo, whistle bomb, kwitis, firecracker powder, rocket bomb, bilong-bilong kag boga,” (CPPB/ Roxannie Dichosa)
PAGKILALA... sa probinsya sang Capiz ang pagkilala bilang isa ka probinsya nga nagahatag sang maayo nga serbisyo sa tawo tungod ini nagapakita nga ang pumoluyo ang may pagsalig sa aton gobierno.” Ang probinsya sang Capiz ang guin-evaluate paagi sa lima ka kriterya ukon 5 performance areas of governance nga amo ang Administrative Governance (Development Planning, Revenue Collection, Resource Allocation, kag Customer Services); Social Services (Health and Nutrition, Education, Housing and basic utilities, kag Peace Security and Disaster Risk Management); Economic Development (Agriculture and Fisheries Development, kag Entrepreneurship, Business and Development Promotion); Environmental Management (Natural Resources Management, Waste Management and population Control); Local
public... guinhimud-osan nga mahatagan sang katumanan karon sa idalom sang administrasyon ni Gov. Victor A. Tanco. “Ini nga lihok ang napalab-ot
Pag-ulikid
Kampanya sa NBS guinpabakod Mabaskog ang kampanya sang Provincial Health Office (PHO) sa mga guinikanan nga ipa-idalom sa New Born Screening (NBS) ang mga bag-o natawo nga lapsag, ini ang pahayag ni Dr. Evelyn Bolido, Medical Specialist IV sang PHO. “Ang NBS isa ka pamaagi agud mahibaluan kon ang lapsag may ara sang congenital metabolic disorder nga maga-resulta sang mental retardation kag ini magatuga sang kamatayon kon indi
matagaan sang nagakaigo nga igtalupangod,” dugang nga pahayag ni Dr. Bolido. Suno kay Dr. Bolido, “nagakadapat nga ipa-idalom sa NBS ang isa ka lapsag sa ikaduha tubtob ikatatlo nga adlaw sumugod sa pagkabun-ag.” Para sa dugang nga impormasyon natuhoy sa New Born Screening, magpakig-angot sa mga ospital, rural health unit kag health center. (CPPB/ Roxannie Dichosa)
Sinapol sang DSC, DSO mabinungahon
Legislation (Presence of executive and legislative agenda, effectiveness of legislative tracking system, presence of legislative documents kag performance efficiency of Sangguniang and quality of the office set-up and staff component). Suno kay Violeta Silva, Hepe sang Provincial Social Welfare and Development Office (PSWDO), nga nakuha sang Capiz ang nasambit nga kadungganan tungod sa duha sini ka guinpasakop nga amo ang “ The Capiz Federation of Day Care Workers” (CAFEDDCW) kag ang Capiz Provincial Government Education Assistance Program for Children and Youth (Iskolar sang Capiz).” Ang CAFEDDCW isa ka inisyatibo sang gobierno probinsyal sang Capiz nga nagsugod sadtong Nobyembre 26, 2006. Ini nga organisasyon sang day care worker ang nagatuyo nga mapasangkad ang abilidad, talento kag pamatasan sang tagsa
ka mga Day Care Worker. Ang “Iskolar sang Capiz” ang guinabug-osan sang mga estudyante sa high school kag guindihon sandig sa 5-point development agenda ni Governor Tanco nga Quality and Relevant Education sa Capiznon. Ini ang may iskolar guikan sa banwa sang President Roxas, Jamindan, Tapaz, Pilar kag Maayon. Ini nga guinpasakop ang napili-an bilang first runner up sang regional search committee matapos makita nila nga ang mga guinikanan ang mas nagadugang ang ihibalo tuhoy sa ila responsibilidad sa ila kabataan kag nagapakita man sang ila interes pinaagi sa pagpatigayon sang regular nga pagbantay sa performance sang ila kabataan sa eskwelahan. Nagtambong man sa nasambit nga awarding ceremony sanday DILG Secretary Jesse Robredo, DILG Regional Director Evelyn Trompeta kag mga DILG Provincial Director sa Rehiyon 6.
na sa Sangguniang Panlalawigan kag sa ti-on nga mahatagan sang nagakaigo nga aksyon pagasuguran ang pag-obra sang bag-o nga tax declaration,” dugang pa ni Ignacio. Ang Provincial Assessors
Office ang magapadala sang kopya sang bag-o nga tax declaration sa mga tag-iya sang duta agud mahibaluan ang bag-o nga suktanay sa buhis sang tagsa ka propiedad. (CPPB/Jonathan Palomar)
CyanMagentaYellowBlack
Ang year-end consultative meeting sang DSC,DSO. (CPPB/R. Dichosa)
Mabinungahon ang guinpatigayon nga sinapol sa Year-end Consultative sang Disease Surveillance Coordinators (DSC) kag Disease Surveillance Office (DSO) sa pagpanguna sang Provincial Health Office (PHO) nga guinhiwat sa Nesta’s Hilltop Hotel and Restaurant, syudad sang Roxas sadtong Enero 13, 2011. Tinutuyo sang nasambit nga sinapol nga mapakita ang 2010 accomplishment report kalakip ang mga plano kag programa para sa tuig 2011. Suno kay Joeffry Espiritu, Health Education and Promotion Officer I sang PHO, guintalakay sa nasambit nga sinapol ang nangin outputs sang mga DSC’s sa 16 ka kabanwahanan kalakip ang syudad sang Roxas para mahibaluan kon nagakasanto ang mga guindihon nga impormasyon guikan sa mga ospital, rural health unit (RHU), kag Epidemiological Surveillance and Response
CyanMagentaYellowBlack
Unit (CESRU). “Guinkasugtanan sa nasambit nga sinapol ang paghanas sang mga untrained DSC’s sang RHU kaupod ang mga alternate DSC sang mga ospital agud mapaayo pa guid ang ila pagtapna sa mga communicable diseases kag guinkasugtanan ang insakto nga pag-report sang balatian paagi sa pag-gamit sang Notifiable Registry Form agud nagakatama ang datus sang tanan nga surveillance unit” dugang nga pahayag ni Espiritu. Nagtambong sa nasambit nga okasyon sanday Dr. Elmer Bucayan, representative sang Department of Health; Provincial Health Officers Dr. Rosemarie Delfin, Dr. Samuel Delfin kag Dr. Evelyn Bolido; kag tanan nga DSO sang tagsa ka kabanwahanan sang probinsya sang Capiz. (CPPB/ Roxannie Dichosa)
CApiz prov’t CAPITOL Pag-ulikid(Newsletter) _P
F.S. 11 x 14.5
AgriKultura
Pag-ulikid
JANUARY 2011
12,377 ektarya ang halit sang baha
Naglab-ot sa 12,377 ektarya na nga ulomhan ang nahalitan sa bug-os nga probinsya sang Capiz sa nagluntad nga pagbaha sadtong Disyembre 9, 2010, suno sa Office of the Provincial Agriculturist (OPA). Base sa pinaka-ulihi nga rekord sang OPA nga napetsahan sadtong Disyembre 9-15, 2010, ang nahauna nga distrito sang Capiz naglabot sa 3,170 ektarya (ha.) ang nahalitan sang baha, sa diin ang Panitan may yara sang 1,490 ha.; Panay, 875 ha.; Pontevedra, 105 ha.; President Roxas, 30 ha.; Maayon, 535 ha.; Pilar, 40 ha; kag syudad sang Roxas, 95 ha. Samtang 9,207 ektarya guikan sa napulo ka banwa sang ikaduha nga distrito sang Capiz. Sa bahin sang Cuartero,
580 ha.; Dao, 1,750 ha.; Mambusao, 2,267 ha.; Sigma, 2,190 ha.; Ivisan, 50 ha.; Dumalag, 705 ha.; Jamindan, 450 ha.; Sapian, 800 ha.; Dumarao, 270 ha.; kag Tapaz, 190 ha. Dugang diri, 225 ektarya ang naapektuhan sa talamnan sang mais sa banwa sang President Roxas, 110 ha.; Pontevedra, 62 ha.; kag Dumalag, 53 ha. Sa nagluntad nga halit sang baha, naghimo sang tikang ang gobierno probinsyal sang Capiz kaupod ang talatapan ni Congressman Antonio del Rosario sang nahauna nga distrito sang probinsya nga mabuligan ang mga mangunguma paagi sa binhi kag mga pananom. (CPPB/ Froilan Unarce)
Ang mabaskog nga baha nga nagluntad sa Capiz. (CPPB/J. Palomar)
Canapian, Quevedo benepisyaryo sang SEA-K Koordinasyon sang
Si Gov. Tanco mismo ang nagpanguna sa distribusyon sang SBA-K. (CPPB/J. Palomar)
Naglab-ot sa P300,000.00 ang guinhatag nga seed capital assistance para sa pumoluyo sang barangay Canapian kag Quevedo, pareho nga sakop sang banwa sang Maayon sadtong Enero 24, 2011 sa Local Government Unit (LGU) Extension Office sa brgy. Tuburan, Maayon. Ang nasambit nga distribusyon ang guinpangunahan ni Gov. Victor
A. Tanco guikan sa programa nga Self-Employment Assistance Kaunlaran (SEAK) sang Department of Social Welfare and Development (DSWD). Suno sa mensahe sang Gobernador, “paagi sa SEAK kag sa abilidad sang mga benepisyaryo nga mapaumwad ang ila nga kapital, daku ang mabulig sa palangabuhi-anan sang mga miembro.”
SIPLAT-PANILAG...
Kita mismo nga mga pumoluyo ang nagahimo sang aton kapalaran. Kita man ang nagahimo sang aton kaugalingon nga mangin maayo o malain. Kita man ang naga-desisyon kag mahimo makaapekto sa aton pangabuhi.
Gani, ang kadalag-an wala sa guinapanagna nga kalaparan kondi sa but-anan nga mga kinaiya nga guinkabuhi kaangay sang pagbinuligay, pagtamdanay, pagtimakas kag tingob nga kooperasyon.
F.S. 11 x 14.5
CApiz prov’t CAPITOL Pag-ulikid(Newsletter) _P
CyanMagentaYellowBlack
Nagbaton sang tig P5,000 ang 30 ka katapo sang SEAK sang brgy. Canapian, kasubong man ang 30 ka miembro sang SEA-K sang brgy. Quevedo. Nagtambong sa sini nga okasyon ang mga opisyal sang munisipyo sang Maayon nga sanday Mayor Wilfredo Borres, Vice Mayor Wilde Apolinario, Sangguniang Bayan member Maximo Orendez, Brgy. Captain Allan Lucas sang Canapian, Brgy. Captain Nimfa Madamba sang Quevedo, Brgy. Captain Ryan Borres sang Tuburan, SEA-K Coordinator Eliseo Abucay kag Rudy Macato, tiglawas ni Congressman Antonio del Rosario sang nahauna nga distrito sang Capiz. (CPPB/ Jonathan Palomar)
Watershed... sa probinsya sang Capiz sa palaabuton nga Marso 2011. Suno kay Salim Biclar, tiglawas ni Gov. Victor A. Tanco sa guinpatigayon nga watershed management meeting sang Department of Environment and Natural Resources (DENR) sang damlag lang, ang palaabuton nga sinapol ang mangin presentasyon sang tagsa ka MENRO sa matuod nga sitwasyon sang ila tagsa ka watershed sa munisipyo. Si Dr. Jessica Salas, Presidente sang Philippine
BAS, OPA guinpabakod
Guinpabakod sang Bureau of Agricultural Statistics (BAS) Office kag Office of the Provincial Agriculturist (OPA) ang guinpatigayon nga regular monitoring may kaangtanan sa mga produkto pang-agrikultura sa probinsya sang Capiz. Guinpahayag ni Eric Piansay, Provincial Agricultural Statistics Officer, ang ila talatapan nagpatigayon sang semanal kag bulanan nga pag-monitor sa produksyon sang presyo sang agricultural products nga guinabaligya sa merkado sa kabilugan nga probinsya sang Capiz. Ang BAS ang nagapakigangot sa OPA sa paghatag sang istatistika nga basehan kon bastante ang supply sang mga produkto sang agrikultura,
partikular ang bugas kag mais sa probinsya sang Capiz. Suno kay Piansay, nakahanda magsumite sang report ang iya talatapan sa sin-o man nga opisyal sang probinsya, labi na kay Gov. Victor A. Tanco nga magaserbi nga balasihan sini sa paghatag aksyon sa ti-on nga may yara sang problema bahin sa sektor sang agrikultura. Guin-halimbawa sang BAS ang paghatag sini nila sang rekord natuhoy sa halit sang kaumhan sang nagluntad nga baha tuga sang pag-inulan sa bulan sadtong Disyembre 2010, sa diin naglab-ot sa masobra 12,000 ektarya nga talamnan sa pangkabilugan nga naapektuhan sang pagbinaha. (CPPB/Froilan Unarce)
Watershed Management Coalition Development Administration kag katapo sang Development Administration Committee sang Regional Development Council (RDC) VI ang nagpahayag nga “ang pagpreserba sang kada probinsya sang mga watershed ang daku nga bagay sa pagpahagan-hagan sa isla sang Panay.” Sa karon, padayon ang pagbantay sang Capiz Sustainable Development Council (CSDC) sa pagpanguna ni Gov. Victor A. Tanco sa 47 ka watershed sa probinsya
sang Capiz agud personal nga hibaluon ang sitwasyon sang watershed sa probinsya. Nagtambong sa nasambit nga sinapol ang mga katapo sang SCDC kasubong sang Provincial Planning and Development Office (PPDO), Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR), Philippine Information Agency (PIA), Capiz State University/ Kiwanis, Fisheries and Aquatic Resources Management Council (FARMC) kag Provincial Disaster Risk Reduction and Management Council (PDCC). (CPPB/Melinda Dellano)
CyanMagentaYellowBlack
Pag-ulikid
TURISMO
JANUARY 2011
Tumandok nga ambahanon mabatian sa RC airport KUWEBA
Balisong Cave
Ang Capiz Provincial Government Cultural Ensemble sang PTCAO sa Roxas City Airport. (CPPB/J. Palomar)
Nangin atraksyon ang mga manugkanta sang tumandok nga lalantunon sa mga pasahero sang duha ka kompanya sang eroplano nga nagabiyahe Manila – Roxas City (vice versa) sa tagsa ka aga sa Roxas City Airport, syudad sang Roxas. Ang grupo sang mga umalamba nga naguikan sa Provincial Tourism and Cultural Affairs Office (PTCAO) ang
adlaw-adlaw nga nagasug-alaw sang mga ambahanon Capiznon kag lalantunon nga nagapukaw sa maragtas sang tagsa ka tawo. Suno kay Alphonsus Tesoro, PTCAO officer nga maluwas nga may naga-abiabi sa mga bisita kag turista nga nagapanaog guikan sa eroplano, ini nagatib-ong sang manggaranon nga kultura sang aton probinsya kag turismo
sang Capiz. “Daku ang akon pagpasalamat sang suporta ni Gov. Victor A. Tanco sa guintukod nga grupo sang umalamba, kapin sa tatlo na kabulan ang nakaligad kag ini ang nakabaton sang positibo nga kadayawan guikan sa mga pasahero nga nagapadulong diri sa Capiz, kasubong man ang mga turista,” dugang pa ni Tesoro. (CPPB/Jonathan Palomar)
Prov’l Arts Month pagasaulogon
(Guikan sa Wala) Acting Prov’l Administrator Atty. Jose Villanueva kag
Vice Gov. Esteban Evan “Nonoy” Contreras II, pareho nga nagbisita sa arts exhibit. (CPPB/J. Palomar)
Liwat nga pagasaulogon sang gobierno probinsyal sang Capiz sa pagpanguna sang Provincial Tourism and Cultural Affairs Office (PTCAO) ang Provincial Arts
Month ukon Capiz Arts Festival sa palaabuton nga bulan sang Pebrero 2011. Ang Provincial Arts Month ang guinasaulog sa probinsya sang Capiz sandig
sa Resolution No.014, series of 2008 nga guinpapasar sang Sangguniang Panlalawigan sang Capiz sadtong Enero 24, 2008 nga naga deklarar sa tagsa ka bulan sang Pebrero sang tagsa ka tuig bilang “Provincial Arts Month.” Ang nasambit nga resolution ang guinbasi sandig sa Presidential Proclamation No.683, nga guinpapanaog ni anay Presidente Corazon Aquino nga nagadeklara sa bulan sang Pebrero sa tagsa ka tuig nga “National Arts Month” bilang pagkilala sa kultura kag taliambong sang Filipino. Sa nahinaluan, ang National Arts Month ang guina-saulog sa sulod sang 20 na katuig sumugod pa sang tuig 1991. Samtang apat na katuig sumugod 2008 nga guinasaulog ang nasambit nga kahiwatan sa probinsya sang Capiz. (CPPB/ Donnafer Dolor)
CyanMagentaYellowBlack
TUKIBON ta ang mga kuweba sang Capiz nga makagalanyat kadtuan. Ang Capiz may mga kuweba nga sarang masayasat sang mga mahuyogon magpanglugayaw sanglit may guinatago diri nga mga matahum kag makatilingala nga talan-awon nga makit-an sa pagpanulod-sulod sa madulom sini nga alagyan. Sa Brgy. Dolores, banwa sang Dumalag, guinbantog ang SUHOT CAVE AND SPRING nga sa bukana sang kuweba may tilipunan sang matin-aw kag malamig nga tubi nga nagailig diri guikan sa mga tuboran nga yara sa sulod sang sini nga kuweba. May kahabaon ang kuweba nga sarang masuhot sa pagpanulod-sulod sa nagasanga-sanga sini nga mga hulot kag may nanuhaytuhay nga kadakuon. Guinapatihan nga may alagyan sa idalom sang duta nga naga-angot sa Badiang Cave, nga may anum (6) ka kilometro sa tunga nga bahin sang kagulangan sa kalapit nga banwa sang Dumarao. Nahamtang sa Mt. Panginhira-on ang nasambit nga mga kuweba. Makit-an sa putok-putokan sini nga bukid ang porma sang bato nga kaangay sang kabayo kag ang mga guhang sang mga kuweba. Ini man nga bukid nga masapwan ang LANGUB CAVE sa diin kasubong sang katedral ang kadakuon diri sang mga “chamber” nga dagaya sa guano. Samtang, sa Brgy. Sta. Carmen sang Dumalag, may kuweba diri nga guinatawag LUHO kag ini may “underground stream.” Sa Brgy. San Miguel sang Dumalag, mahimo makadtuan
CyanMagentaYellowBlack
ang JORDAN CAVE nga may 300 ka metros nga alagyan sa idalom sang duta kag makatilingala diri ang “underground spring” sa ibabaw sang daku kag puti nga bato nga may naga-ilig nga tubi. May kuweba pa guid nga guinatawag SUHOTAN CAVES sa Brgy. Agcacay, Jamindan, nga nagapahangkat sa pagsuhot-suhot sa mga hulot diri nga daku pa sa mga katedral. Makatilingala nga masatuman sa sulod ang porma sang isa ka altar nga guinpalibotan sang matahom nga stalactites kag stalagmites nga nagalinya kag sa panan-awan kapareho sang mga dalagku nga mga imahe. Sa banwa sang Pilar, ang 200 ka tapak nga kataason sang abo-abohon kag ma-itom nga pil-as sang bato sang bantog nga PILAR CAVES ang makitan sa malayo nga distansya. Maamyon nga humot ang mahaklo diri nga guinahuyop sang hangin labi na kon tingadlaw guikan sa pinasahi nga mga orkidya nga nagatubo sa palibot sang kuweba. Makawiwili man nga makit-an ang ma-ila nga mga kapispisan kag kasapatan sa sini nga duog. Guinakabig nga maragtason ang nasambit nga kuweba bangod guingamit ini sadto nga “burial sites” sang mga tumandok nga pumoluyo sang panahon nga wala pa ang mga Katsila. Subong man, ang isa sa labing daku nga inaway sa probinsya batok sa mga soldado nga Katsila ang nahanabo sa isa diri ka kuweba nga guinatawag BALISONG CAVE sa diin napatay sa sini nga inaway ang bantog nga rebolusyonaryo sang Capiz nga si Juan Arce. sundan sa pahina 7 / TUKIB...
CApiz prov’t CAPITOL Pag-ulikid(Newsletter) _P
F.S. 11 x 14.5
Lehislatura
Pag-ulikid
JANUARY 2011
Sangguniang Panlalawigan of Capiz ACCOMPLISHMENT REPORT OF THE SANGGUNIANG PANLALAWIGAN (SP) MEMBERS OF CAPIZ FROM JULY 1, 2010 TO DECEMBER 31, 2010. ni ZOE H. HERRERA, JR. / SP Secretary
1. 2. 3.
SP Member Present BM Jeffrey Layo 28 BM Eduardo Magallanes 28 BM JaimeMagbanua 27 BM Ma. Emile Ardivilla 26 BM Aldwin Cruz-am 26 4. BM Blesilda Almalbis 25 BM Remia Bartolome 25 VG Esteban Evan Contreras II 25 5. BM Jonathan Besa 24 6. BM Roberto Ignacio 23 7. BM Camilo Robles 21 8. BM Clemente Firmalino, Jr. 15 9. BM Maria Leobeth Delicana 12 10. BM Ma. Bettina Bayot 7 11. BM Charmaine Francisco 3 12. BM Zoe Maria Felipe Herrera 3 SP Member Absent 1. BM Clemente Firmalino, Jr. 12 2. BM Camilo Robles 7 3. BM Jonathan Besa 3 4. BM Ma. Emile Ardivilla 2 BM Ma. Leobeth Delicana 2 BM Roberto Ignacio 2 5. BM Blesilda Almalbis 1 BM Charmaine Francisco 1 BM Jaime Magbanua 1 6. BM Remia Bartolome 0 BM Ma. Bettina Bayot 0 VG Esteban Evan Contreras II 0 BM Aldwin Cruz-zm 0 BM Zoe Maria Felipe Herrera 0 BM Jeffrey Layo 0 BM Eduardo Magallanes 0
Vice GOV. Contreras
Ang Sangguniang Panlalawigan sang Capiz sang magpatigayon sang regular session
Legend: VG - Vice Governor BM - Board Member OIC - Officer in Charge No. - Number
SP Member Official On Travel Leave 1. VG Esteban Evan Contreras II 3 0 BM Maria Leobeth Delicana 3 0 2. BM Aldwin Cruz-am 2 0 BM Remia Bartolome 2 0 BM Blesilda Almalbis 2 0 3. BM Jonathan Besa 1 1 BM Clemente Firmalino, Jr. 1 0 BM Ma. Emile Ardivilla 0 0 BM Charmaine Francisco 0 0 BM Zoe Maria Felipe Herrera 0 0 BM Jeffrey Layo 0 0 BM Eduardo Magallanes 0 0 BM JaimeMagbanua 0 0 BM Camilo Robles 0 0 BM Roberto Ignacio 0 3 sick leave BM Ma. Bettina Bayot 0 9
F.S. 11 x 14.5
CApiz prov’t CAPITOL Pag-ulikid(Newsletter) _P
CyanMagentaYellowBlack
ASSUMED OFFICE: Hon. Maria Leobeth Delicana
(President, Philippine Councilors League) September 13, 2010
Hon. Zoe Maria Felipe Herrera
(President, Provicial Federation of Sangguniang Kabataan) December 15, 2010
No. of No. of Resolutions Resolutions OIC-Governor Authored Authored SP Member 1. BM Jaime Magbanua 10 0 0 2. BM Ma. Emile Ardivilla 8 0 0 3. BM Jonathan Besa 7 0 0 4. BM Remia Bartolome 3 0 1 5. BM Camilo Robles 3 0 0 6. BM Eduardo Magallanes 1 0 0 BM Maria Leobeth Delicana 1 0 0 BM Ma. Bettina Bayot 1 0 0 7. VG Esteban Evan Contreras II 0 2 0 8. BM Jeffrey Layo 0 0 0 9. BM Aldwin Cruz-am 0 0 0 10. BM Blesilda Almalbis 0 0 0 11. BM Roberto Ignacio 0 0 0 12. BM Clemente Firmalino, Jr. 0 0 0 13. BM Charmaine Francisco 0 0 0 14. BM Zoe Maria Felipe Herrera 0 0 0
CyanMagentaYellowBlack
Pag-ulikid
ISPORTS
JANUARY 2011
Capiz kampeon sa WV PRISAA athletics Malipayon nga nagpauli ang Capiz Private School Athletic Association (PRISAA) track and field delegation matapos nga mag-kampeon sa athletics sa Western Visayas Regional PRISAA nga guinhiwat sa Bacolod City, Negros Occidental sadtong Disyembre 19 – 23, 2010. Sa nasambit nga kadalagan, guinkilala ni Capiz Sangguniang Kabataan Federation President Zoe Maria Felipe “Migo” Herrera, ex-officio member sang Sangguniang Panlalawigan (SP) ang mga atleta sang Capiz paagi sa resolusyon nga iya guinsumite sa SP regular session sang damlag lang. “Nagakadapat lang nga hatagan sang nagakaigo nga pagpasidungog ang mga atleta sang Capiz nga padayon nga nagapasakop sa hinampang sa paghatag kadungganan sa probinsya agud mangin kabahin sang mapa sang isports sang rehiyon,” suno kay Honorable Herrera. Sa nasambit nga hinampang, nakakolekta ang Capiz sang 39 ka medalya, sa diin 24 ang bulawan (gold), 10
Serbisyo Publiko... para man sa kaayohan sang tanan. After all, goodness should be measured in terms of the benefit it will give to others. Kon nakahimo na kamo sang inyo mga New Year’s Resolution (NYR), puede naton ini i-review kag namion pag guid. Like all other plans, our NYR should be SMART: specific, measurable, attainable, reasonable and time-bound. For example, kon gusto ta, mag-reduce para indi ma-high blood. A. Indi specific: “Lose weight” Specific/good: “Lose 10 kilos” More specific/better” “Will run 10 kms. Per day and not eat rice, not take sodas or carbonated drinks, no sugar intake” Very specific/best: “Will weight 60 kilos or less on December 31, 2011. B. Indi specific: will abide by RA 6713 Specific/good: will be a good public servant More specific/better, in
pilak (silver) kag 5 ang saway (bronze). Ang 39 ka medalya sang Capiz ang guinpangunahan nanday Avejil Baclas nga may 5 ka bulawan guikan sa 400 meter dash, 400 meter hurdles kag 4x100 meter relay; Jaycel Casabuena nga may 5 ka bulawan guikan sa 100 meter hurdles, long jump, triple jump, 4x100 meter relay kag 4x200 meter relay; Jenelyn Progio nga may 5 ka bulawan guikan sa 100 meter dash, 200 meter dash, 4x100 meter relay, 400x200 meter relay kag 4x400 meter relay; Jerlyn Bornales nga may 3 ka bulawan guikan sa 800 meter run, 1,500 meter run kag 4x400 meter run; Cerela Cortel nga may 3 ka bulawan guikan sa 300 meter run, 5,000 meter run kag 10,000 meter run; kag Rona Mae Villasis nga may 3 ka bulawan guikan sa 4x100 meter relay, 4x400 meter relay kag 3 ka pilak guikan sa 100 meter dash, 200 meter dash kag 400 meter dash. Samtang sanday Aida Velleza nakakuha sang 3 ka pilak sa 3,000 meter run, 5,000 meter run kag 10,000 meter run; Je-ann Alba nga may 2 ka
pilak sa 3.000 meter walkathon, 5,000 meter walkathon; Riza Joy Artates nga may 2 pilak sa long jump kag triple jump; Ruel Casinao nga may isa ka pilak guikan sa 400 meter dash kag 2 ka saway guikan 200 meter dash kag 4x100 meter relay; Jonil Amata nga may 1 ka pilak
fact, best: 1. Will wake up early and not be late; 2. Will attend the flag ceremony; convocations and all functions required by the office; 3. Will wear my uniform everyday; 4. Will not leave my table or office during office hours just to gallivant around and be a bad example; etc. Mabudlay? Kadali guid lang, ah! Basta panumdomon lang naton nga may responsibilidad kita sa publiko kag labi pa nga ang sueldo naton guikan sa buwis sang pumoluyo. Apang, kulang pa ina nga naghimo kita sang listahan sang aton New Year’s Resolution kay kinahanglan nga aton guid himuon kag seryosohon. Kon may ara man kita nga New Year’s Resolutions, kinahanglan guina-check man naton sa tanan nga tion sa kon bala ini nahatagan naton sang katumanan. “x x x Review for success of New Year’s Resolution x x x At least one time per week,
one should make a meeting with himself to evaluate the progress on the way to each of the resolutions. x x x…” Matuod man nga wala guid sang kapuslanan ang aton guinapanghimo nga mga New Year’s Resolution kon hasta lang sa papel … dapat guinabuhat guid. May nabasahan ako sa Internet nga amo ini ang TOP TEN 2011 NEW YEAR’s RESOLUTIONS: 01. SPEND MORE TIME WITH FAMILY, LOVED ONE AND FRIENDS; 02. FIT IN FITNESS; 03. TAME THE BULGE; 04. QUIT SMOKING; 05. ENJOY LIFE MORE; QUIT DRINKING; 07. GET OUT OF DEBT; 08. LEARN SOMETHING NEW; 09; HELP OTHERS; 10. GET ORGANIZED. Ano bala ang sa inyo??? Bisan isa lang, ang importante SMART kag himuon guid ninyo. Ako iya, simpli lang … make the most out of life because it is God’s gift, and make life easier and better for others.
Capiz Athletics team dalayawon ang performace sa WVPRISAA.
CyanMagentaYellowBlack
sa shot put; Jhuer Belonio nga may tag-isa ka pilak sa 10,000 meter run kag 4x100 meter relay; John Rolly Balinas nga may 2 ka saway sa javelin throw, 4x100 meter relay; kag Myron Azarcon nga may 1 ka saway sa 4x100 meter relay. “Guinapanginbulahan ko
man ang arkitekto sang sini nga kadalag-an si athletic coach Fritz Dorado kalakip na ang mga training staff kag ang suporta ni Gov. Victor A. Tanco kag sang gobierno probinsyal sang Capiz,” ini ang kabahin sang mensahe ni Honorable Herrera. (CPPB/Jonathan Palomar)
TUKIB...
mga kasapaan. Apang ang pila ka bahin sang kiliron sini nga kuweba ang kinahanglan taklason sang mga adventurero. Isa pa guid ka “limestone cave” ang makit-an sa Brgy. Tapulang, Maayon kag ini ang TAPULANG CAVE nga pito ka kilometro ang kalayuon guikan sa poblacion ukon napulog lima (15) ka minutos nga pagsakay sa jeepney. Ang Tapulang Cave may madamo nga ganhaan kag nanari-sari ang kadakuon padulong sa “central chamber” kag makagua sa nanuhaytuhay nga mga alagyan nga ang talapakan napun-an sang guano tungod ini ang nangin puloy-an sang mga kabog.
Ang KIPOT CAVES sa Brgy. Burias, Mambusao ang nagapanghangkat kadtuan kay may madamo ini sang hulot nga sarang masulod paagi sa pagkamang guikan sa ganhaan sini nga may duha ukon tatlo ka tapak kag mahimo makalab-ot sa guinatawag nga “Kipot Hilton.” Ini ang “main chamber” sang Kipot Caves nga ang kadakuon sang hulot-kuweba kaangay guid sa “hotel ballroom” nga may sapa sang malamig nga tubi sa gua sini kag may nagalagaw-lagaw nga ilahas nga mga kasapatan ang makit-an sa palibot. Ang alagyan padulong sa sini nga kuweba nagakinahanglan sang mahapos kag alalangay nga pagpanglakaton sa sulod sang kagulangan kag sa manabaw nga
Source: Capiz Provincial Tourism Office
PROVINCIAL GOVERNMENT OF CAPIZ CAPIZ PROVINCIAL PRESS BUREAU
Maglantaw Kag Magpamati
“Pag-ulikid: Labi sa tanan ang Tawo” FIL-VISION ALTO CABLE TV Channel-4 Every TUESDAY & THURSDAY—8:00 A.M – 9:00 A.M * Replay @ 6:00 P.M – 7:00 P.M
WESFARDELL CABLE TV Channel-6 Every MONDAY, WEDNESDAY & FRIDAY * 10:00 A.M – 11:00 A.M
CyanMagentaYellowBlack
dyOW Bombo Radyo Every WEDNESDAY 9:00 A.M – 9:30 A.M
RMN – dyVR Every FRIDAY 11:00 A.M – 12:00 N.N
CApiz prov’t CAPITOL Pag-ulikid(Newsletter) _P
F.S. 11 x 14.5
SUHOT CAVE AND SPRING
T
his number one tourist attraction of Dumalag town in Capiz is just a few minutes ride from the town proper. Its accessibility is its asset and makes it attractive to local tourists. What is unique about the place is that at the mouth of the cave is a pool of clear cold water flowing from a spring inside a cave. The very long cave, said to be the one of the
VOL. II NO.13 Email: pag.ulikid.gov@gmail.com tHE oFFiCiAL NEWSLEttEr oF tHE proviNCiAL GovErNMENt oF CApiz CApiz proviNCiAL prESS burEAu
longest in the world, is believed to have a con-necting tunnel leading to Badiang Cave which is 6kms away in the middle of the dense jungle of neighboring town of Dumarao. It is actually a chain of interconnected caverns of different sizes.
Gov. victor A. tanco padayon sa pagtib-ong sang edukasyon.
Suportado sang mga negosyante sa Capiz ang gobierno probinsyal sa mga programa nga nagapasangkad sa ekonomiya.
PILAR CAVES
A
lso known as Balisong Caves, this historic place offers a spectacular sight for tourists with its 200 ft high grayish black rock cliff of the mountain that hosts these caves. Revered for their cultural and historical significance, these caves have been used as burial sites of pre-Spanish
JANUARY 2011
palangga sang empleyado sang kapitolyo si Governor tanco.
inhabitants. One of the greatest battles in the province against Spanish soldiers took place in one of its caves, the Balisong Cave. Juan Arce, Capiz’s greatest revolutionary leader, died in the battle.
SUHOTON CAVES paborito ang Gobernador sang kasubong niya nga senior citizen.
T
his tourist come-on of Jamindan town in Capiz has several multi-layered chambers some of which are as big as cathedrals. Inside one chamber is an alter-like formation surrounded by stalagmites that seem like giant images in silent repose.
Si Gov. vic tanco kaupod sang mangunguma sa Capiz.
Printed by:
F.S. 11 x 14.5
CApiz prov Gov’t CApitoL Pag-ulikid(Newsletter) _P8
CyaNMageNtayellowBlaCk
CyaNMageNtayellowBlaCk
Layout by: RICO ARDEÑA BANDAS