Пешвои миллат, Президенти Љумњурии Тољикистон муњтарам Эмомалї Рањмон:
Сулњу оромї ва суботи сиёсї, хусусан, барои мардуми шарифи тољик мафњуми бисёр азиз буда, сокинони кишвари мо ба ќадру манзалати ин неъмати њаётбахш бештар мерасанд.
Банї Одам аъзои якдигаранд! Истиќлолияти Тољикистон поянда бод!
Нашрияи Маќомоти иљроияи њокимияти давлатии вилояти Суѓд www.hakikati-sugd.tj Рўзнома аз 25 марти №106-107 Сешанбе, соли 1930 нашр мешавад 4 сентябри соли 2018 (17943-17944) E-mail:h_sugd@mail.ru
МАЌОМИ АРЗИШМАНДИ ИЛМУ МАЪРИФАТ Иштироки Пешвои миллат Эмомалї Рањмон дар таљлили “Рўзи дониш”, Дарси Сулњ ва оѓози соли нави тањсил дар Донишгоњи давлатии тиббии Тољикистон ба номи Абўалї ибни Сино 1 сентябри соли 2018 Асосгузори сулњу вањдати миллї - Пешвои миллат, Президенти Љумњурии Тољикистон муњтарам Эмомалї Рањмон дар ноњияи Синои пойтахт парда аз рўйи муљассамаи Абўалї ибни Сино бардошта, дар таљлили “Рўзи дониш”, Дарси Сулњ ва оѓози соли нави тањсил дар Донишгоњи давлатии тиббии Тољикистон ба номи Абўалї ибни Сино иштирок карданд.
Ёдовар мешавем, ки рўзи 28 апрели соли 2017 Пешвои миллат, Президенти мамлакат муњтарам Эмомалї Рањмон барои бунёди бинои нави марказї ва таълимии Донишгоњи давлатии тиббии Тољикистон ба номи Абўалї ибни Сино санги асос гузошта буданд. Тибќи лоиња шањраки нави Донишгоњи давлатии тиббии Тољикистон дар масоњати наздики 11 гектар замин тањия шудааст.
Дар асоси наќшаи кулл дар њудуди иншоот хонањои истиќоматии баландошёна барои омўзгорон, биноњои хобгоњ барои донишљўён, толори варзишї, њавзи шиноварии пўшида бо љойи нишасти тамошобинон, биноњои озмоишгоњњо, ошхона, 3 бинои таълимии иловагї, майдони варзишї, бинои баланд-ошёнаи маъмурию таълимї бо маљлисгоњ ва муљассамаи шоиру олими барљаста ва нобиѓаи љањонї Абўалї ибни Сино љойгир карда шудааст. Агар ба таърихи таъсиси донишгоњ ва рушди он дар даврони соњибистиќлолї назар созем, ин даргоњи илм њамчун яке аз бонуфузтарин муассисаи тањсилоти олии касбии Љумњурии Тољикистон бо тарбияи кадрњои баландихтисоси соњаи тандурустї дар кишвар, рушди илми тиб ва бењтар намудани вазъи солимии љомеа маќоми хоса дорад. Соли 1939 Донишкадаи давлатии тиббии Тољикистон ба номи Абўалї ибни Сино ба фаъолият оѓоз карда, соли 1992 баъди соњибистиќлол гардидан, бо Ќарори Њукумати Љумњурии Тољикистон ба донишгоњ табдил дода шудааст. Донишгоњ 79 сол боз барои муассисањои тандурустии мамлакат мутахассис тайёр карда, пойгоњи асосии таълимї, илмї-методии Вазорати тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолии љумњурї ба њисоб меравад. Дар донишгоњ 3 академик, 4 нафар узви вобастаи Академияи илмњо ва илмњои тиб, 83 нафар доктори илм, профессор, 229 нафар номзади илм, дотсентон ва 325 муаллими калон ва ассистентон фаъолият мекунанд. Донишгоњ дар даври фаъолияташ зиёда аз 42 њазор нафар табиб тайёр кардааст, аз љумла 1500 нафарашон шањрвандони хориљї аз 36 давлати дунё мебошанд. Айни замон дар донишгоњ 790 нафар муњассилини хориљї аз 13 мамлакат, аз ќабили Њиндустон, Россия, Ќазоќистон, Ќирѓи-
зистон, Туркманистон, Ўзбекистон, Латвия, Озарбойљон, Афѓонистон, Яман, Дания ва Иёлоти Муттањидаи Америка тањсил доранд. Имсол бошад, тибќи квота донишљўён аз Љумњурии Ўзбекистон ба тањсил фаро гирифта мешаванд. Дар 10 соли охир ба донишгоњ 1445 нафар донишљў тибќи Квотаи Президентї ќабул карда шудаанд. Дар донишгоњ тибќи ихтисосњои љойдошта 5 факултет - тиббї, педиатрї, стоматологї, нигоњдории тандурустии љамъиятї, фармасевтї мављуд аст. Аз рўйи 39 ихтисоси тањсилоти баъдидипломї - тањсил дар зинаи ихтисосгирии аввалия, магистратура, аспирантура, докторантура ва тањсилоти иловагї ба роњ монда шудааст. Дар сохтори донишгоњ њамчунин 10 шуъба, 11 марказ, 11 шўро ва 27 озмоишгоњ бомуваффаќият фаъолият карда истодааст. Дар сохтори донишгоњ дар 10 соли охир 11 марказ, 5 шуъбаи алоњида ва 1 озмоишгоњ таъсис дода шудааст, ки самаранок гардидани раванди тањсилот ва фаъолияти донишгоњро таъмин менамоянд. 26 декабри соли 2007 дар натиљаи сўхтори шадид масоњати зиёда аз 9 њазор метри мураббаи биноњои марказии донишгоњ пурра корношоям гардид. Бинои асосї бар асари ин њодиса валангор гардида, толорњо ва синфхонањо вайрон шуданд. Дар натиљаи чорањои фаврии андешидаи Президенти Љумњурии Тољикистон муњтарам Эмомалї Рањмон дар зарфи камтар аз 11 моњ биноњои донишгоњ пурра барќарор ва аз пештара дида хеле ободу зебо ва бо таљњизот муљањњаз шудаанд. Танњо барои сохтмону барќарорсозии биноњо бо супориши Сарвари давлат муњтарам Эмомалї Рањмон беш аз 14 миллион сомонї маблаѓњои љумњуриявї сарф шудааст. 25 ноябри соли 2008 бо иштироки Президенти мамлакат муњтарам Эмомалї Рањмон биноњои марказии донишгоњ пас аз барќарорсозии баъдисўхторї дубора ба истифода супурда шуд. Њамон рўз баъди ба истифодадињии бинои навтаъмири Донишгоњи давлатии тиббии Тољикистон ба номи Абўалї ибни Сино, Сарвари давлат бо шароити нави таълим дар
донишгоњ шинос шуда, бо устодону донишљўён мулоќоти самимї доир карданд. Имрўз баъди пардабардорї аз рўи муљассамаи Абўалї ибни Сино Пешвои миллат, Президенти Љумњурии Тољикистон муњтарам Эмомалї Рањмон чун анъанаи нек дар таљлили “Рўзи дониш”, Дарси Сулњ ва оѓози соли нави тањсил иштирок ва дар назди устодону донишљўёни Донишгоњи давлатии тиббии Тољикистон, ањли зиёи кишвар ва кормандони соњањои маорифу тандурустии љумњурї бо нутќи пурмуњтаво баромад карданд. Баъди суханронии Пешвои миллат муњтарам Эмомалї Рањмон як гурўњ донишљўён ва устодон, аз љумла Маликабону Наимзода, Набиљон Њамидов, Нуралї Зарифзода, Сабрина Садирова, Гулнора Хољиева ва Фуруѓ Њайдарова суханронї карда, ба Сарвари давлат барои таъмини сулњу субот, вањдати комил, якпорчагии кишвар, талошњову тадбирњо барои зиндагии шоистаи мардум, пешрафти илму маориф, рушди соњаи тандурустии мамлакат изњори сипос карданд. Дар охир Сарвари давлат муњтарам Эмомалї Рањмон чорабиниро ба ифтихори “Рўзи дониш”, Дарси Сулњ ва оѓози соли нави тањсил дар Донишгоњи давлатии тиббии Тољикистон ба номи Абўалї ибни Сино љамъбаст карда, оид ба њалли баъзе масъалањои муњими љомеа андешаронї ва дар назди вазорату идорањои дахлдор, инчунин ањли љомеа вазифањои мушаххас гузоштанд. Президенти мамлакат аз вазъи ногувори гирифторшавї ба нашъамандї ва афзоиши беморињои си-
роятї изњори нигаронї карданд. Таъкид гардид, ки беморињои сироятї ва нашъамандї яке аз мушкилоти замони муосир мањсуб ёфта, дар ќатори дигар касалињои љанбаи иљтимоидошта натанњо ба соњаи тандурустї, балки ба иљтимоиёту иќтисодиёти кишварњои љањон хисорот ворид месозад. Вобаста ба ин вазоратњои тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї, маориф ва илм, мењнат, муњољират ва шуѓли ањолї, кумитањои кор бо занон, љавонон ва варзиш, корњои дин, танзими анъана ва љашну маросими миллї, рушди сайёњї, Агентии маводи нашъаовар вазифадор карда шуданд, ки барои пешгирии ин беморињо, ки ба обрўю эътибори мамлакат таъсир мерасонанд, чорањои таъхирнопазир андешанд. Њамчунин, Президенти мамлакат зимни баромади худ вобаста ба њолатњои истифодаи ѓайрисамараноки маблаѓњои буљетї дар як ќатор муассисањои соњаи тандурустї, даст ба љиноят задани кормандони соња, роњбарияти Вазорати тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї ва њамаи муассисањои тиббиро вазифадор карданд, ки барои решакан кардани чунин кирдорњои номатлуб чорањои ќатъї андешанд. Мавриди зикр аст, ки “Рўзи дониш” ва Дарси Сулњ тавассути њамаи шабакањои давлатии радио ва телевизион мустаќиман пахш карда шуд ва тамоми мардуми кишвар имкон пайдо карданд, ки суханронии Пешвои миллатро дар як ваќт бо иштирокчиёни мулоќот тамошо намоянд.
КАМОЛОТИ МАЪНАВИИ МУТАХАССИСОНИ ЗАМОНИ МУОСИР ТАВСЕА МЕХОЊАД! Суханронии Президенти Љумњурии Тољикистон Эмомалї Рањмон дар вохўрї бо устодону донишљўёни Донишгоњи давлатии тиббии Тољикистон ва кормандони соњаи тандурустї ба муносибати “Рўзи Дониш” ва оѓози соли нави тањсил
Устодону донишљўёни гиромї! Муњтарам роњбарону кормандони соњаи тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї! Њозирини арљманд! Њамаи шумо ва устодону омўзгорони муассисањои таълимї, хонандагону донишљўён, ањли маориф, кормандони соњаи тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолии мамлакатро ба муносибати оѓози соли нави тањсил, “Рўзи дониш” ва Дарси Сулњ табрик мегўям. Соли нави тањсил, ки бо Дарси Сулњ шурўъ мегардад, њар яки моро водор месозад, ки доир ба моњияти сулњ, ањамияти суботу оромї ва вањдати миллї дар шароити кунунї бори дигар андеша кунем. Зеро масъалаи сулњ дар њамаи давру замонњо ва бахусус, дар шароити нињоят мураккаби љањони имрўза аз љумлаи масоили нињоят муњим буда, њифзи он шарти асосии пойдории њар як давлат ва дар маљмўъ, амнияту осудагии љомеаи башарї мебошад. Сулњу оромї ва суботи сиёсї, хусусан, барои мардуми шарифи тољик мафњуми бисёр азиз буда, сокинони кишвари мо ба ќадру манзалати ин неъмати њаётбахш бештар мерасанд. Зеро халќи Тољикистон бар асари даргирињои сиёсии солњои 90-уми асри гузашта ва љанги тањмилии шањрвандї ба зарбаи љонкоње гирифтор шуд, ки дањшати онро ягон фарди солимфикри љомеаи мо њаргиз фаромўш намекунад. Мо хуб дар хотир дорем, ки дар он солњо баъзе кишварњо ба воситаи дастёрони худ, яъне роњбарону фаъолони собиќ њизби террористиву экстремистии нањзат – хоиноне, ки барои ќонеъ сохтани нафси бади хеш Ватан, миллат, таъриху
фарњанги миллї ва њатто мазњабашонро фурўхта буданд, мехостанд ба сари мардуми мо фарњангу мазњаби бегонаро тањмил карда, дар Тољикистон давлати исломї барпо намоянд. Њарчанд ки љанги тањмилї дар кишварамон боиси ќурбонии зиёд ва хисороти нињоят вазнин гардид, вале ин наќшаи шуми душманони миллати мо барбод рафт ва тири хоинони Тољикистон хок хўрд. Мардуми шарифи тољик дар атрофи Њукумати ќонунї ва фарзандони огоњу бонангу номуси худ муттањид шуда, сохти давлатдории демокративу њуќуќбунёд ва дунявиро интихобу пуштибонї карданд. Бо дарназардошти сабаќњои талхи солњои 90-ум ман шањрвандони кишварро доим њушдор медињам, ки њамеша њушёр бошанд, зиракии сиёсиро аз даст надињанд ва дар ѓафлат намонанд. Зеро солњои охир дар натиљаи торафт густариш пайдо кардани фаъолияти гурўњу њаракатњои экстремистиву террористї вазъи љањон ба дараљае њассосу печида ва мураккабу пешгўинашаванда гардидааст, ки ягон кишвар кафолати эмин мондану дар канор будан аз ин раванди хатарнокро надорад. Имрўз дахолати берунаи харобкоронаву таќдирсўзе, ки беш аз ду дањсола ќабл дар Тољикистони мо сурат гирифта буд, дар чандин кишвари Шарќи Наздик ва Миёна ва дигар минтаќањои дунё, аз љумла Сурияву Ироќ, Тунису Яман, Афѓонистон ва мамолики дигар амалї гардида, дар натиља садњо њазор одамони бегуноњ ба њалокат расидаанд ва миллионњо нафари дигар ба тарки манзили зисту ватани худ маљбур шудаанд. Дар чунин шароит њимояи сулњу оромї ба масъалаи муњимтарин, аввалиндараља ва њаётии сокинони сайёра табдил ёфта, аз љумла њар
яки моро низ водор месозад, ки ба ќадри суботи комили сиёсии Ватани азизи худ расем ва онро чун неъмати бебањои зиндагиамон њифз намоем. Мо насли наврас ва љавононро бояд дар рўњияи њисси баланди миллї, ватандўстї ва ифтихори ватандорї тарбия кунем. Фарзандони мо бояд њамеша дар ёд дошта бошанд, ки илму дониш омўхтан, соњиби касбу њунар шудан ва зиндагии осудаву фаъолияти самараноки онњо дар оянда аз ин омили њаётбахш, яъне сулњу оромии кишвар ва суботи сиёсии љомеа вобастагии мустаќим дорад. Давлат ва Њукумати Тољикистон њамаи захираву имкониятњоро ба фароњам овардани шароити мусоид барои зиндагиву тањсили наврасону љавонон, яъне насли ояндасози миллат сафарбар кардааст. Њукумати мамлакат бо маќсади таъмин намудани рушди илму маориф, тандурустї, њифзи иљтимоии ањолї ва њалли масъалањои шуѓлу варзиш маблаѓгузориро ба ин соњањои афзалиятнок сол ба сол афзоиш медињад. Танњо соли равон дар кишвар аз њисоби њамаи сарчашмањо 150 муассисаи нави таълимї ба маблаѓи 524 миллион сомонї барои 70 њазор нафар хонанда бунёд гардида, як ќисми онњо дар арафаи соли нави тањсил ба истифода супорида шуданд ва ќисми дигарашон то охири сол ифтитоњ карда мешаванд. Тибќи Амре, ки 22 майи соли равон ба имзо расонидам, аъзои Њукумат, роњбарони кумитањо, хадамоту агентињо, дигар сохтору маќомоти давлатї ва ташкилоту муассисањоро, сарфи назар аз шакли моликияти онњо, вазифадор намудам, ки дар тамоми шањру ноњияњо, махсусан, дар дењањои дурдаст барои бунёди иншооти таъйиноти
иљтимої, аз ќабили муассисањои соњањои маориф, тандурустї, фарњанг, варзиш ва соњањои хизматрасонї якљо бо соњибкорону тољирон ва сокинони мањалњо тадбирњои мушаххас андешанд. Бовар дорам, ки то соли 2021, яъне то љашни сисолагии Истиќлолияти давлатии Тољикистони азизамон ќисми зиёди мушкилоту масъалањои соњаи иљтимої рафъ хоњанд шуд. Дар ин раванд мо ният дорем, ки то соли 2021 таъмиру таљдид ва бунёди муассисањои таълимиро дар њамаи шањру ноњияњои мамлакат асосан ба анљом расонем. Як масъаларо хотирнишон менамоям, ки ба шарофати Истиќлолият ва дар натиљаи ѓамхории доимии Њукумат њоло дар кишвар њамаи шаклњои муассисањои таълимї - литсею гимназияњо, литсейњои Президентї ва мактабњои байналмилалї барои хонандагони болаёќат, коллељњо ва филиалњои муассисањои бонуфузи тањсилоти олии кишварњои хориљї фаъолият доранд, ки чанд дањсола пештар касе доир ба таъсиси онњо њатто фикр намекард. Илова бар ин, имрўз њазорњо нафар љавонони тољик дар бењтарин мактабњои олии мамолики пешрафтаи љањон машѓули омўхтани илму дониш ва касбу њунар мебошанд. Мо ба масъалаи ѓамхорї нисбат ба кормандони соњањои иљтимої њамеша эътибори аввалиндараља медињем. Масалан, танњо музди мењнати кормандони соњаи маориф аз соли 2000-ум то соли 2018 беш аз 100 баробар зиёд карда шудааст. Бо маќсади идома бахшидан ба раванди бењсозии шароити моддии кормандони соњањои илму маориф, тандурустї ва дигар бахшњои иљтимої рўзи 14 августи соли равон Фармони Президенти Љумњурии Тољикистон доир ба баланд бардоштани андозаи музди мењнати онњо ба имзо расид, ки њамаи шумо аз ин иќдом хабар доред.
2
2
Њаќиќати Суѓд
Сешанбе, 4 сентябри соли 2018, №106-107 (17943-17944)
e-mail: h_sugd@mail.ru www.hakikati-sugd.tj
КАМОЛОТИ МАЪНАВИИ МУТАХАССИСОНИ ЗАМОНИ МУОСИР ТАВСЕА МЕХОЊАД!
Суханронии Президенти Љумњурии Тољикистон Эмомалї Рањмон дар вохўрї бо устодону донишљўёни Донишгоњи давлатии тиббии Тољикистон ва кормандони соњаи тандурустї ба муносибати “Рўзи дониш” ва оѓози соли нави тањсил (Охираш. Аввалаш дар сањифаи 1) Њозирини гиромї! Тибќи тањлилњо солњои охир сатњу сифати таълим дар муассисањои таълимии кишвар бењтар шуда истодааст. Як ќисми муассисањои тањсилоти умумї, бахусус, литсею гимназияњо ба омўзиши илмњои даќиќу табиї ва технологияњои иттилоотиву коммуникатсионї афзалият дода, дар ин самт ба пешравињо ноил гардидаанд. Њоло ислоњоти зинањои тањсилоти ибтидої ва миёнаи касбї бомаром амалї шуда истодааст. Дар натиља сатњу сифати тайёр кардани мутахассисони љавобгў ба талаботи бозори мењнат дар як ќатор муассисањои тањсилоти олии касбї имрўз рў ба бењбудї нињодааст. Дар маљмўъ, навсозї дар низоми тањсилоти олии касбї ва пас аз тањсилоти олии касбї бомаром идома ёфта, бо татбиќ гардидани усулњои нави таълим дар аксари ихтисосњо бењбудї ба мушоњида мерасад. Њоло доираи љањонбинии наврасону љавонон васеъ гардида, шавќу раѓбати онњо ба омўхтани илму дониш ва касбу њунар зиёдтар гардидааст. Сатњи маърифат, одобу ахлоќ ва саъйу талоши насли имрўза, яъне фарзандони замони Истиќлолият моро ба ояндаи неки онњо эътимод мебахшад. Итминон дорам, ки насли ояндасози мо минбаъд низ ба омўзиши илмњои муосир ва њифзи арзишњои миллї эътибори бештар хоњад дод. Дар баробари дастовардњои зикршуда дар баъзе муассисањои тањсилоти миёнаи умумї, ибтидої, миёна ва олии касбї ва баъд аз тањсилоти олии касбї сифати таълим ва сатњи дониш њанўз ба стандартњои байналмилалї ва меъёрњои талаботи давлатї љавобгў нест. Чунин вазъ дар низоми тањсилоти миёна ва олии касбї ва баъди тањсилоти касбии соњаи тандурустї низ ба мушоњида мерасад. Аз ин рў, мо тасмим гирифтем, ки имрўз бо шумо мулоќот карда, фикру мулоњизањои худро доир ба дастоварду пешравињо, натиљањои ислоњоту навсозї, татбиќи консепсияву барномањои давлатии соњаи тандурустї, сатњи донишу малакаи донишљўёни муассисањои таълимии соња ва мушкилоти дар низоми њифзи иљтимоии ањолї мављуда баён намоем. Њадафи стратегии давлату Њукумат дар соњаи тандурустї бо роњи ташвиќу тарѓиби тарзи њаёти солим таъмин намудани солимии ањолї, бењтар гардонидани нишондињандањои дарозумрии инсон, паст намудани сатњи беморї, маъюбї, фавти модару кўдак, пешгирї кардани беморињои гуногуни сироятї, баланд бардоштани сифати кўмаки тиббиву санитарї, назорати бехатарии маводи доруворї ва тарбияи кадрњои баландихтисоси соња мебошад. Бори дигар таъкид менамоям, ки солимии миллат боигарии давлат аст. Ба хотири расидан ба ин њадаф мо, пеш аз њама, заминањои њуќуќии фаъолияти тиббиро тањким бахшидем. Аз љумла, дар даврони Истиќлолият мо як ќатор ќонунњои соњаи тибро тањия ва тасдиќ намудем, ки дар онњо барои рушди соњаи тандурустї заминаи меъёрии њуќуќии муосир фароњам оварда, вазифа ва уњдадорињои кормандони соња, муассисањои табобативу пешгирикунанда ва дигар сохторњои хизматрасонї дар ин самт муайян ва мушаххас гардидаанд. Соли гузашта Кодекси тандурустии Љумњурии Тољикистон ќабул гардид, ки дар он 16 ќонуни соњавї муттањид карда шудааст. Њукумати мамлакат маблаѓгузории соњаи тандурустиро сол ба сол зиёд мекунад. Дар муддати бисту њафт сол маблаѓгузории соња ќариб 1600 баробар афзоиш ёфта, аз як миллион сомонии соли 1992 ба 1 миллиарду 550 миллион сомонї дар соли 2018 расидааст. Музди мењнати кормандони соња нисбат ба солњои аввали Истиќлолияти давлатї 315 баробар афзоиш ёфтааст. Илова бар ин, Њукумати мамлакат тавассути 95 лоињаи сармоягузории давлатї ба соњаи тандурустї, дар маљмўъ, беш аз як миллиарду 800 миллион сомонї равона намудааст. Дар даврони Истиќлолият, дар маљмўъ, зиёда аз 1500 муассисаи тандурустї бунёд ва бо таљњизоти замонавї таъмин гардида, аз љумла фаќат дар панљ соли охир беш аз 120 беморхона, 210 маркази саломатї, 80 дармонгоњ, 250 бунгоњи тиббї ва 56 корхонаву коргоњњои соња сохта, ба истифода супорида шудаанд. Дар назар аст, ки дар се соли минбаъда, яъне то љашни сисолагии Истиќлолияти давлатии Љумњурии Тољикистон боз зиёда аз 1000 муассисаи тиббии нав – марказу бунгоњњои саломатї, беморхонањо, таваллудхонањо барои 10-15 кат, марказњои ташхис, утоќњои муљањњаз барои хатна бунёд ва бо таљњизоту лавозимоти муосири тиббї таъмин гардонида, ба истифодаи сокинони шањру ноњияњои кишвар супорида шаванд. Афзоиши мунтазами ањолї талаб мекунад, ки мо барои соњањои тандурустиву маориф боз њам муассисањои бештар бунёд кунем. Соли 2017 ва шаш моњи соли равон дар маркази вилоятњо ва шањру ноњияњо 24 беморхонаву марказњои саломатї ва 78 бунгоњи тиббї ба фаъолият оѓоз кардаанд, ки њамаи онњо бо таљњизоту технологияњои муосир муљањњаз гардонида шудаанд. Таъсис ёфтани чунин муассисањои тиббї имкон дод, ки дар кишвар як ќатор амалњои муосири љарроњиву табобат гузаронида шаванд ва шумораи шахсоне, ки барои љарроњї ба хориљи кишвар мераванд, кам гардад. Бо вуљуди пешравињои зикршуда, дар фаъолияти як ќатор муассисањои соња мушкилоте ба назар мерасанд, ки њалли онњо аз роњбарону масъулони соња ва маќомоти иљроияи њокимияти давлатии вилоятњо ва шањру ноњияњо вобаста мебошад. Масалан, ќисме аз муассисањои тиббї, аз љумла беморхонањо ва дармонгоњњо таъмирталаб буда, дар баъзеи онњо таљњизоти муосир намерасад. Дар кишвар њоло ќариб 1300 озмоишгоњ дар сох-
тори дармонгоњу беморхонањо ва 116 озмоишгоњи Хадамоти назорати давлатии фаъолияти тиббї ва њифзи иљтимоии ањолї фаъолият мекунад, ки вазифаи онњо бо истифода аз технологияњои муосир ва таљрибаи пешќадами љањонї ташхис ва муайян кардани беморињо мебошад. Вале тибќи маълумоти маќомоти дахлдор дар бештари озмоишгоњњо сатњи касбияти кормандон, малакаи истифодаи таљњизоти муосир ва сифати хизматрасонї ќонеъкунанда нест. Бо дарназардошти ин, зарур аст, ки сатњу сифати фаъолияти озмоишгоњњо њамаљониба баррасї гардида, кормандони онњо аз аттестатсия гузаронида шаванд. Мо Муассисаи давлатии “Озмоишгоњи миллии референсї”, яъне санљиширо ба истифода додем, ки айни њол фаъолияти пурраи он ба роњ монда шудааст. Аз рўи маълумот њоло ин муассиса танњо ба ќисми ањолї хизматрасонї карда, дар маркази вилоятњо ва шањру ноњияњо нуќтањои худро таъсис надодааст. Бинобар ин, Вазорати тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолиро зарур аст, ки доир ба фарогирии њамаи озмоишгоњњои кишвар тавассути санљишњои референсї, ки дар онњо дурустии ташхисњо бори дигар санљида мешавад, тадбирњои иловагї андешад. Дар асоси Амри Президенти Љумњурии Тољикистон аз 22 майи соли равон ба муносибати 30-солагии Истиќлолияти давлатї Вазорати тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї, маќомоти иљроияи њокимияти давлатии вилоятњо ва шањру ноњияњо ва роњбарони гурўњњои корї вазифадор карда шудаанд, ки то соли 2021 якљо бо соњибкорон бунёд ва таъмиру азнавсозии муассисањои тиббї, аз љумла марказу бунгоњњои саломатї ва таваллудхонањоро вусъат дода, аз натиљаи корњо њар шаш моњ гузориш пешнињод созанд. Тавре, ки медонед, мо дар баробари дастгирии муассисањои тиббиву беморхонањои давлатї барои рушди муассисањои тибби хусусї низ њамаи заминањои заруриро фароњам овардаем. Њоло дар кишвар 681 муассисаи хусусии тиббї, аз љумла 382 муассиса бо маќоми шахси њуќуќї ва 55 филиал, инчунин, 301 муассисаи марбут ба шахсони воќеї фаъолият мекунад. Дар чунин муассисањо 1600 нафар табибон ва 1500 нафар кормандони миёнаи тиб кор мекунанд. Имрўз дар мамлакат 58 беморхонаи хусусї, 22 маркази ташхис, 69 озмоишгоњ, 4 маркази дорусозї ва зиёда аз 2300 дорухона таъсис дода шудааст. Ќобили таъкид аст, ки баъзе муассисањои тиббии хусусї солњои охир сатњу сифати хизматрасониро ба мардум хеле бењтар ба роњ мондаанд. Њамчунин, якчанд корхонањои муштарак бо љалби сармояи мустаќими хориљї таъсис ёфтаанд, ки онњо низ ба ањолии мамлакат хизмат мерасонанд. Бори дигар хотирнишон месозам, ки тавассути фаъолияти босамари муассисањои тиббии мамлакат, сарфи назар аз шакли моликият ва тобеияти идории онњо, њоло шумораи шахсоне, ки барои ташхису табобат ба хориљи кишвар сафар мекарданд, бамаротиб коњиш ёфтааст. Бо вуљуди ин, роњбарон ва муассисони чунин шифохонаву марказњои тиббиро зарур аст, ки ба касбомўзии љавонони кишвар ва баланд бардоштани сатњи касбияти онњо мусоидат намоянд ва таљрибаи пешќадамро дар мамлакат њарчї бештар амалї созанд. Мо низ муассисањои хусусиро њаматарафа дастгирї мекунем ва ба рушди фаъолияти тибби хусусї ањамияти хоса медињем. Лекин аз рўи баъзе маълумот дар як ќисми ин муассисањо таљњизоту технологияњои кўњна, маводи дорувории пастсифат, муњлаташ гузашта, бо роњи ќочоќ воридгардида ва аз ташхис нагузашта истифода мешаванд. Баъзе марказњои саломатї ва беморхонањои муштарак низ ба чунин камбудї роњ медињанд. Дар кишвар 254 муассисаи хусусии табобати дандон фаъолият мекунад, ки вазъи ќисме аз онњо ташвишовар мебошад. Санљишњо нишон медињанд, ки дар аксари муассисањои хусусии табобати дандон меъёрњои соњаи тандурустї риоя намешаванд ва ќисми зиёди утоќу таљњизоти онњо ба талаботи бењдоштї мутобиќат намекунад. Чунин вазъ боиси ба беморињои гуногуни сироятї гирифтор шудани одамоне мегардад, ки ба чунин муассисањо мурољиат мекунанд. Бинобар ин, Вазорати тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолиро зарур аст, ки якљо бо Хадамоти назорати давлатии тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї љињати бартараф кардани камбудињои зикршуда чорањои ќатъї андешад. Њамзамон бо ин, вазорат якљо бо Агентии стандартизатсия, метрология, сертификатсия ва нозироти савдо сифати доруворї, таљњизот ва дигар воситањои техникиро зери назорати ќатъї ќарор дињад. Бояд гуфт, ки масъалаи вобаста ба воридоти доруворї боиси нигаронии љиддї мебошад. Дар баробари ин, назорати сифати маводи доруворї ва молњои тиббї њанўз њам дар сатњи зарурї ба роњ монда нашудааст. Агар соли 2000 ба кишвар ба маблаѓи 25 миллион сомонї маводи доруворї ва молњои тиббї ворид гардида бошанд, ин раќам дар соли 2017 ќариб ба 450 миллион сомонї расидааст, ки 18 баробар зиёд мебошад. Танњо дар шаш моњи соли 2018-ум 92 тонна маводи доруворї, молњои тиббї, маводи ороишиву гигиенї ва ѓизои кўдаконаи муњлати истифодаашон гузашта ва бе сертификати мутобиќат нобуд карда шудаанд. Аз гузоришњо маълум мегардад, ки ќисме аз чунин маводи доруворї ба тариќи ќочоќ ворид ва дар дорухонањо ба фурўш бароварда мешаванд. Мутобиќи иттилои Прокуратураи Генералї солњои охир шахсони алоњидаи воќеї ва њуќуќї бархилофи талаботи ќонунгузорї, бе иљозатнома, шањодатномаи сифат, баќайдгирии давлатии маводи доруворї ва аттестатсияи фаъолияти фармасевтї, яъне ѓайриќонунї ба воридот, содирот, коркард, тайёр намудан, озмоиш ва фурўши маводи дорувории ќалбакї ва ба талабот љавобгў набуда
машѓуланд. Аз ин лињоз, ба Вазорати тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї супориш дода мешавад, ки дар масъалаи ворид намудани таѓйиру иловањои зарурї ба ќонунњо ва дигар санадњои меъёрии њуќуќї, аз љумла доир ба пурзўр намудани љавобгарї, бахусус, љавобгарии љиноятї барои воридоту муомилоти маводи дорувории бесифат, ќалбакї ва муњлати истифодааш гузашта, ќочоќи доруворї ва истењсолу фурўши маводи ѓайристандартї чораљўї намояд. Њамзамон бо ин, зарур аст, ки љавобгарии табибон, аз љумла дандонпизишкон, кормандони кошонањои њусн ва сартарошхонањо барои ба беморињои сироятї гирифтор намудани шањрвандон баланд бардошта шавад. Дорухонањое, ки доруворї ва маводи тиббии бесифат, муњлаташ гузашта, ќалбакї ва бо роњи ќочоќ воридшударо ба фурўш мебароранд, аз иљозатнома мањрум карда, барои чунин амал њатто љавобгарии љиноятї пешбинї карда шавад. Инчунин, барои кормандони муассисањои табобати дандон, сартарошхонањо ва кошонањои њусн, ки боиси ба њар гуна беморињои сироятї гирифтор шудани одамон мегарданд, дар Кодекси љиноятии Љумњурии Тољикистон љавобгарии љиноятї ворид карда шавад.
Њозирини арљманд! Имрўз дар кишвар сатњи фавти модару кўдак коњиш ёфтааст. Аз рўи маълумоти оморї фавти модарон 24,1 нафар ба 100 000 зиндатаваллуд ва фавти кўдакони то панљсола 21 нафар ба 1000 зиндатаваллудро ташкил медињад. Вале њамин нишондињанда низ моро водор месозад, ки љињати бартараф кардани камбудињои љойдошта тадбирњои зарурї андешем. Тањќиќоти солњои охир нишон медињад, ки дар байни кўдакони то панљсола аз панљ як нафар ќадпастї, аз чор як нафар камхунї ва аз дањ як кўдак камвазнї дорад. Тибќи маълумоти Вазорати тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї дар як сол 1300-1400 нафар кўдакони маъюб ба ќайд гирифта мешаванд, ки 55-60 фоизи онњо дар натиљаи никоњи хешутабории наздик ба дунё омадаанд. Дар раванди пешгирї кардани пайомадњои нохуши никоњи хешутабории наздик, таваллуди кўдакони маъюб ва паст намудани беморшавї ва маъюбї дар байни онњо дар асоси наќшаи тасдиќкардаи Њукумати Тољикистон заминаи њуќуќии ин масъала боз њам мукаммал гардонида шуд. Маќсади асосии муоинаи тиббии њатмии шахсони никоњшаванда - таъмини њуќуќи конститутсионии онњо ба њаёт ва саломатї, фароњам овардани шароит барои ташаккули оилаи солиму хушбахт ва пешгирї кардани таваллуди кўдакони маъюб мебошад. Тибќи супориши Њукумати мамлакат дар муассисањои тиббї њуљрањои махсус барои хатна ва њуљрањои модару кўдак таъсис дода шуда, айни њол ба таври ройгон фаъолият карда истодаанд. Мувофиќи маълумоти Вазорати тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї соли 2017 њамагї 18 њазор нафар кўдакон хатна шуда, дар 6 моњи соли 2018 зиёда аз 33 њазор нафар кўдакон ба таври ройгон хатна карда шудаанд, ки аз ин шумора ќариб 3000 нафар кўдакони синни то 20-рўза мебошанд. Њол он ки дар як сол ба њисоби миёна дар Тољикистон 106 њазор кўдак таваллуд мешавад. Аз ин шумора 55 њазор нафар писар буда, дар як сол њамагї 60 фоизи онњо хатна карда мешаванд. Бо маќсади аз сирояти њар гуна беморињо эмин нигоњ доштани кўдакон ва њифзи саломативу вазъи рўњии онњо супориш дода мешавад, ки дар кишвар фаъолияти устоњо ё табибони хатнакунанда пурра ќатъ карда, амалиёти хатна танњо дар муассисањои тиббї ва тавассути љарроњони касбї анљом дода шавад. Њукумати Тољикистон ба масъалаи њифзи иљтимоии ањолї диќќати аввалиндараља медињад. Яъне гурўњњои маъюбу осебпазири љомеа зери њимояи доимии давлат ќарор доранд. Њоло дар тобеияти Вазорати тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї 97 муассисаи иљтимої фаъолият мекунад. Имрўз дар кишвар зиёда аз 650 000 нафар нафаќахўрон, аз љумла 150 000 нафар маъюбон ба ќайд гирифта шудаанд. Тибќи маълумоти оморї шумораи умумии кўдакони маъюб ба њолати 1 апрели соли 2018-ум 26 њазор нафарро ташкил медињад. Нафаќаи маъюбї (иљтимої) барои кўдакони маъюб ба њисоби миёна дар як моњ – 224 сомонї (њаљми маблаѓгузории солона ќариб 6 миллион сомонї) мебошад, ки аз њисоби маблаѓњои суѓуртаи иљтимої ва буљети давлатї пардохт карда мешавад. Њоло шумораи кўдакони маъюб, ки дар муассисањои соњаи тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї
нигоњубин карда мешаванд, ќариб 2000 нафарро ташкил медињанд. Маблаѓгузории нигоњдории кўдакони маъюб-бошандагони муассисањои будубоши доимии соњаи тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї дар як сол зиёда аз 24 миллион сомонї буда, барои як нафар кўдаки маъюб беш аз 14 њазор сомониро ташкил медињад. Мувофиќи маълумот то њол дар баъзе шањру ноњияњо аксари кўдакону наврасоне, ки бо сабаби никоњи хешутабории наздик ба маъюбї гирифтор шудаанд, њам аз кўмаки аввалияи тиббї ва њам аз тањсилот дур мондаанд. Њол он ки мо бо ќарори Њукумати Љумњурии Тољикистон консепсияи хизматрасонии фарогири тиббиро тасдиќ кардем, ки дар асоси он њар як маъюб бояд тањти назорати кормандони соњањои маориф ва тандурустї бошад. Соњаи дигаре, ки бояд ислоњу таљдид карда шавад, соњаи фарматсевтї мебошад. Мувофиќи маълумоти Вазорати тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї то ба имрўз дар кишвар 32 корхонаи хурду калони истењсоли доруворї ва гиёњњои шифобахш ва беш аз 2 300 дорухона фаъолият мекунад. Дар корхонаву коргоњњои соња њамагї 242 номгўи маводи тиббиву доруворї истењсол мешавад. Ин њамагї 8 фоизи талаботи ањолиро ташкил дода, 92 фоизи мањсулоти доруворию бастабандї аз хориљи кишвар ворид карда мешавад, ки ин нишондињанда моро ќонеъ карда наметавонад. Њол он ки дар кишвар аз нигоњи ќонунгузорї барои бунёди корхонањои дорусозї тамоми шароит муњайё карда шудааст.
Њарчанд ки мо аз гиёњњои шифобахш баъзе намудњои дорувориро омода карда истодаем, вале имконоту захирањои Тољикистон, ки дар њудуди он зиёда аз 3500 навъи гиёњњои шифої мављуданд, њоло њам самарабахш истифода нашуда истодаанд. Доир ба ин масъала ман дар Паёми навбатии худ таъкид карда будам. Дар баъзе беморхонањо ва осоишгоњњо табобат бо усули гиёњдармонї ба роњ монда нашудааст, њол он ки њамаи навъњои набототи мо ба табобат мусоидат карда, ќисме аз онњо аз љониби соњибкорон ба хориља бароварда мешавад. Аз ин рў, вазоратњои тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї, рушди иќтисод ва савдо, саноат ва технологияњои нав, молия, Кумитаи давлатии сармоягузорї ва идораи амволи давлатї вазифадор карда мешаванд, ки якљо бо соњибкорони ватанї ва бо љалби сармояи мустаќими хориљї љињати таъсиси корхонањои дорусозї, истењсоли дору аз гиёњњои шифобахши кишвар ва рушди саноати дорусозї чораљўї карда, барои зиёд намудани номгўи доруворї ва маводи бастабандї тадбирњои љиддиро амалї намоянд. Њозирини гиромї! Њукумати Тољикистон ба рушди илм ва тарбияи кадрњои баландихтисос диќќати аввалиндараља дода, маблаѓгузориро дар ин самт мунтазам зиёд карда истодааст. Зеро мо метавонем мушкилоти мављудаи Ватанамонро тавассути илм бартараф созем ва барои рушди бомароми иќтисоди миллї заминаи боз њам мусоид фароњам орем. Бо ин маќсад мо дар сохтори Вазорати тандурустї Академияи илмњои тибро таъсис додем, ки кормандони он бо корњои илмиву тањќиќотї машѓул шаванд. Њоло дар соњаи тиб 16 муассисаи илмї амал менамояд, ки аз ин шумора 11 муассиса дар даврони соњибистиќлолї таъсис ёфтааст. Дар ин марказњои илмї олимону донишмандони ботаљриба кору фаъолият доранд ва дар аксари онњо шўроњои илмї таъсис ёфта, масъалањои муњими илми тибро баррасї мекунанд. Бо вуљуди чунин шароиту имкониятњо дар соњаи илми тиб ихтироъкорї, гирифтани патентњо ва сертификатњо кам мебошад. Дар панљ соли охир олимони соњаи тиб њамагї ба 221 ихтирооту патент ва 447 пешнињоди навоварї (сертификат) соњиб шудаанд, ки ќонеъкунанда нест. Бинобар ин, роњбарони муассисањои илмии соњаи тибро зарур аст, ки аз њисоби љавонон ва мутахассисони боистеъдоду ихтироъкор гурўњњои тањќиќотї ташкил дода, якљо бо олимони физика, кимиё, техника ва технология доир ба кашфиёту ихтирооти нав чораљўї намоянд. Бо таъсис ёфтани Комиссияи олии аттестатсионии назди Президенти Љумњурии Тољикистон њоло дар муассисањои илмї ва тањсилоти олии касбии кишвар 40 шўрои диссертатсионї ташкил гардидааст, ки аз онњо 4 шўро ба соњаи тандурустї алоќаманд мебошад. Ба назари мо, ваќти он расидааст, ки илми тиб баробари дигар илмњои соњавї бояд навсозї гардад ва рушди он таъмин карда шавад. Масъалаи тайёр кардани кадрњои соњаи тандурустї яке аз вазифањои аввалиндараљаи Њукумат ба њисоб меравад. Дар стратегияву консепсияњо ва барномањои давлатї масъалаи тањкими иќтидори кадрї махсус таъкид ёфта, љадвали тайёр кардани кадрњо вобаста
ба шањру ноњияњо тасдиќ гардидааст. Ќобили зикр аст, ки имрўз ќариб 70 фоизи кормандони соњањои маориф ва тандурустиро занон ташкил медињанд. Ин нишондињанда гувоњи возењи ѓамхориву дастгирии Њукумати мамлакат дар замони соњибистиќлолї мебошад. Њоло дар дар Тољикистон 70 500 нафар кормандони тиб фаъолият доранд. Вале дар айни замон беш аз 4200 нафар табибон ва зиёда аз 2200 нафар њамширањои шафќат намерасанд, ки асосан ба вилоятњо ва шањру ноњияњо мансуб мебошанд. Ин њолат низ ташвишовар буда, ислоњи сариваќтї мехоњад. Дар муассисањои тањсилоти олии тиббии хориљи кишвар 530 нафар тањсил мекунанд, ки 85 нафари онњо аз њисоби стипендияи байналмилалии Президенти Тољикистон “Дурахшандагон” мебошанд. Дар мамлакат 23 муассисаи тањсилоти миёнаи касбии тиббї, аз љумла 8 муассисаи ѓайридавлатї фаъолият дорад, ки дар онњо 36 500 нафар донишљўён тањсил мекунанд. Дар фаъолияти коллељњои тиббии давлативу хусусии аксарияти шањру ноњияњо камбудиву норасоињои љиддї ба назар мерасанд. Аз тањлилњо бармеояд, ки сатњу сифати таълим дар муассисањои миёнаи касбии соњаи тандурустї ѓайриќаноатбахш мебошад. Илова бар ин, то ба њол на њама китобњои дарсї ба забони тољикї таълиф гардидаанд. Бинобар ин, ба вазоратњои маориф ва илм, тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї супориш дода мешавад, ки дар ин самт чорањои иловагии зарурї андешанд. Вобаста ба ин, бояд гуфт, ки сатњу сифати хизматрасонии тиббї ба ањолї аз љониби њамширањои тиббї бењбудии љиддиро талаб менамояд. Аз ин рў, Дастгоњи иљроияи Президент ва Вазорати тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї вазифадор карда мешаванд, ки фаъолияти муассисањои тањсилоти миёнаи тиббї, хусусан, коллељњои тиббии ѓайридавлатиро њамаљониба санљида, хулосаи худро ба Њукумати мамлакат пешнињод намоянд. Њоло дар кишвар се муассисаи тањсилоти олии касбї ба тайёр кардани мутахассисони соњаи тиб машѓул аст. Донишгоњи давлатии тиббии Тољикистон ба номи Абўалї ибни Сино дорои биноњои муосири таълимї, клиникањо ва озмоишгоњњои замонавї мебошад. Соли 2017-ум 1288 нафар мутахассисони љавон ин донишгоњро хатм кардаанд. Зикр бояд кард, ки сатњи дониш ва малакаи амалии хатмкунандагони ин муассисаи таълимї низ бењбудиро талаб мекунад. Њамчунин, таъкид месозам, ки диќќати асосї на ба шумора, балки ба сифати таълим ва сатњи касбияти донишљўёну хатмкунандагон дода шавад. Дар баробари ин, дастрасии донишљўён ба корњои ташхису табобат ва муошират бо беморон бояд бењтар карда шавад. Соли 2016 бо маќсади бартараф кардани норасоии кадрњо дар соњаи тандурустї Донишгоњи давлатии тиббии Хатлон таъсис дода шуд, ки њоло дар он зиёда аз 1100 нафар донишљўён тањсил доранд. Мушкилоти асосии донишгоњи мазкур то њанўз муњайё нагардидани заминаи зарурии моддиву техникї ва нарасидани устодону омўзгорони дорои дараљаву унвонњои илмї мебошад. Вазоратњои маориф ва илм, тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї ва дигар сохтору маќомотро зарур аст, ки дар ин самт чорањои дахлдор андешанд. Њозирини гиромї! Њукумати кишвар дар идомаи корњои созандагиву бунёдкорї пайкараи Шайхурраис Абўалї ибни Синоро дар шањраки “Шифобахш” ва дар байни бинои марказии Донишгоњи давлатии тиббии ба номи ин алломаи бузург, ки аз нав ќомат рост карда истодааст, љойгир намуд, ки он рамзи љовидонаи эътибори илми тибби тољик мебошад. Ман борњо таъкид кардаам, ки вориси Абўалї ибни Сино будан танњо доштани маълумоти олии тиббї ва пўшидани хилъати сафед нест, балки идома додани афкору андеша ва мањорати касбии ин чењраи нотакрори Шарќ мебошад. Ба ќарибї Анљумани умумимиллии табибони кишвар Кодекси ахлоќи табибони Тољикистонро ќабул намуд, ки дар он «Савганди табиби Љумњурии Тољикистон» (ќаблан «Ќасами Гиппократ» мегуфтанд) њамчун роњнамо ва меъёри ахлоќиву башардўстонаи њар як табиб тасдиќ гардид. Вобаста ба ин, кормандони соњаи тибро зарур аст, ки ба савганди худ њамеша содиќ бошанд ва ба халќи азизамон софдилона хизмат кунанд. Бовар дорам, ки табибони мо ба нафъи љомеа ва солимии он минбаъд талоши бештар карда, сазовори њурмату эњтироми умум мегарданд. Дўстони азиз! Илму дониш дар миёни мардуми мо аз ќадим маќоми хос дошт ва мардуми бофазлу њунари тољик ба ин манбаи маърифат њамеша арљ мегузоштанд. Мо низ бояд суннатњои неки гузаштагонамонро эњтиром намоем, аз усулњои муосири таълиму тарбия истифода кунем, доираи донишу маърифат ва камолоти маънавии насли навраси кишварамонро тавсеа бахшида, дар зењни онњо эњтиром гузоштан ба муќаддасот ва рукнњои давлатдориро љой намоем, онњоро дар рўњияи ватандўстиву њисси баланди миллї ва худогоњиву худшиносї ба воя расонем. Њамаи шумо, њозирини гиромиро ба ифтихори љашни бузурги миллиамон – солгарди Истиќлолияти давлатї, ки баъди чанд рўз фаро мерасад, самимона табрик гуфта, бовар дорам, ки роњбарону кормандони соњаи тандурустї ва њифзи иљтимоии ањолї, илму маориф ва масъулони муассисањои таълимї ба ислоњи камбудињои љойдошта эътибори љиддї дода, љињати сазовор истиќбол гирифтани 30-солагии Истиќлолияти давлатии Љумњурии Тољикистон аз имрўз кўшишу талоши дучанд мекунанд ва дар ободиву пешрафти Ватани мањбубамон њиссаи арзишманди худро мегузоранд. Бори дигар “Рўзи дониш” ва Дарси Сулњ ба њамаи сокинони мамлакат муборак бошад! www.president.tj
e-mail: h_sugd@mail.ru www.hakikati-sugd.tj
Њаќиќати Суѓд
Сешанбе, 4 сентябри соли 2018, №106-107 (17943-17944)
МЕЊНАТИ СОФДИЛОНА ДАР МАСИРИ МАСЪУЛИЯТ
3
Баргузории љаласаи корї оид ба љамъбасти нишондињандањои иќтисодиву иљтимої дар 8 моњи соли 2018
Рўзи 3-юми сентябр дар маљлисгоњи Маќомоти иљроияи њокимияти давлатии вилоят тањти раёсати Раиси вилоят Раљаббой Ањмадзода оид ба љамъбасти нишондињандањои иќтисодиву иљтимої дар 8 моњи соли равон љаласаи корї баргузор шуд. Дар кори љаласа муовини якуми Раиси вилоят, муовинони Раиси вилоят, раисони шањру навоњї, роњбарони ташкилоту идорањои вилоятї ва дигар шахсони масъул њузур доштанд. Муовини якуми Раиси вилоят Рустам Рањматзода зимни пешнињоди њисобот таъкид дошт, ки дар давраи сипаришудаи соли равон љињати амалї намудани дастуру супоришњои Асосгузори сулњу вањдати миллї - Пешвои миллат, Президенти Љумњурии Тољикистон муњтарам Эмомалї Рањмон дар вилоят корњои назаррас анљом дода шудааст. Таъкид гардид, ки ба истиќболи 30-солагии Истиќлолияти давлатии Љумњурии Тољикистон дар шањру ноњияњои вилоят корњои ободониву созандагї вусъати тоза пайдо намудааст ва дар ин раванд бунёду сохтмони майдончањои варзишї низ муташаккилона идома дорад. Раиси вилоят Раљаббой Ањмадзода таваљљуњи масъулинро ба муаммову мушкилоти мављудаи соњаи варзиш, тезонидани корњои сохтмонї дар иншооти варзишї ва љалби кўдакону наврасон ба чорабинињои варзишиву фарњангї љалб намуд. Доир ба омодагии соњањои тандурустиву маориф ба дав-
раи тирамоњу зимистони солњои 2018 - 2019, таъмини хонандагони муассисањои таълимї бо либоси ягонаи мактабї, рафти таъмиру навсозии мактабњои садамавї ва дигар масъалањо њисоботи муовини Раиси вилоят Назира Ѓаффорї шунида шуд. Бино ба иттилои номбурда барои тањким бахшидани пояи моддиву техникии муассисањои таълимї аз љониби Маќомоти иљроияи њокимияти давлатии вилоят тадбирњои судманд амалї гардиданд. Аз 46 мактаби садамавї дар 13 -тои он корњои навсозї оѓоз гардида, дар ин давр хонандагони муассисањои таълимии вилоят бо либоси ягонаи мактабї пурра таъмин шудаанд. Раиси вилоят Раљаббой Ањмадзода ба масъулин дастур дод, ки то љашни 30-солагии Истиќлолияти давлатї мушкилоти мактабњои садамавї, норасогии синфхонањо ва танќисии мактабњо бо кадрњои баландихтисос ба пуррагї бартараф карда шавад. То ба имрўз наќшаи захиракунии маводи сўхт, аз љумла ангишту њезум дар соњаи маориф 76 фоизро ташкил медињад ва барои иљрои наќша муњлат муайян карда шуд. Дар соњаи тандурустї низ дар баробари дастовардњо мушкилоти зиёд мављуд аст, ки бартараф намудани он бар нафъи кор хоњад буд. Таъмини наќшаи захираи маводи сўхт барои давраи сармо, ки то ба имрўз 93 дарсад иљро шудааст, аз масъалањои њалталаб дониста шуд. Ба масъулини соња зарур аст, ки љињати самаранок фаъолият намудани беморхонањо, муассисањои тиббии хусусї, пешгирї намудани воридоти дорувории бесифат, риояи њолати санитарї тадбирњои зарурї андешанд. Фаъолияти соњаи фарњанг низ дар љаласа тањлилу баррасї гардида, барои љоннок намудани кори театрњо, таъмини ансамблњои раќсї бо њунармандон, кашфи чењрањои нав ва
истеъдодњои нодир супоришњо дода шуд. Дар љаласа инчунин њисоботи муовини Раиси вилоят Анвар Яъќубї оид ба вазъи иќтисодиёти вилоят ва њисоботи муовини Раиси вилоят Ориф Хољазода оид ба вазъи соњаи кишоварзї шунида шуд. Сипас, Раиси вилоят љињати њалли мушкилоти мављудаи соњаи саноат, истифодаи иќтидорњои мављудаи Минтаќаи озоди иќтисодии “Суѓд”, назорат ва ба тартиб даровардани хизматрасонии ошхонаву тарабхонањо, мењмонхонањо, захираи хошоки дурушти чорво, самаранок истифода намудани гармхонаву сардхонањо, омўзиши њолати кунунии корхонањои коркарди пахта ва беталаф љамъ намудани њосили пахта, рушди соњаи занбўри асалпарварї дар назди шахсони масъул вазифањои мушаххас гузошт.
Раиси вилоят дар поёни љаласаи љамъбастї бо ёдоварї аз камбудиву мушкилоти соњањои гуногун ва роњњои бартарафсозии он иброз дошт, ки њар як шахси масъул бояд софдилона мењнат намуда, барои пешрафту шукуфоии Ватани соњибистиќлоламон сањми арзанда гузорад.
ТАДРИС ПЕШРАВУ ШОГИРДОН МУВАФФАЌ Ифтитоњи бинои нави таълимии муассисаи тањсилоти миёнаи умумии №17 дар ноњияи Бобољон Ѓафуров
1 сентябри соли 2018 бо иштироки Раиси вилоят Раљаббой Ањмадзода дар Љамоати дењоти Овчиќалъачаи ноњияи Бобољон Ѓафуров бинои нави таълимии муассисаи тањсилоти миёнаи умумии №17 ба истифода дода шуд.
Раиси вилоят Раљаббой Ањмадзода дар маросими ифтитоњи бинои таълимї бо кормандони соњаи маорифи ноњияи Бобољон Ѓафуров суњбат намуда, онњоро ба муносибати оѓози соли нави тањсил ва “Рўзи дониш” табрик намуд. Таъкид гардид, ки дар “Рўзи дониш” мавриди истифода ќарор гирифтани мактаби нав фоли нек ва он барои устодону хонандагони муассисаи тањсилоти миёнаи умумии №17 туњфаи арзанда дар арафаи 27-умин солгарди Истиќлолияти давлатии Љумњурии Тољикистон мебошад. Раиси вилоят бо ёдоварї аз таваљљуњи хосаи Њукумати Љумњурии Тољикистон ба
рушди соњаи маориф иброз дошт, ки Маќомоти иљроияи њокимияти давлатии вилоят маорифро аз соњањои афзалиятнок мењисо-
бад ва барои рушди соња ва бунёди мактабњои наву замонавї тадбирњои заруриро амалї менамояд.
Аз љумла, соли равон дар вилоят дар маљмуъ баистифодадињии 43 иншооти соњаи маориф бо фарогирии 6633 љойи нишаст ба наќша гирифта шудааст, ки гувоњи возењи ин гуфтањост. Бинои нави таълимии муассисаи тањсилоти миёнаи умумии №17 бо маблаѓгузории Маќомоти иљроияи њокимияти давлатии вилоят бунёд гардида, он аз ду ошёна, 16 синфхона ва утоќњои фаннї иборат мебошад. Мактаби нав бо таљњизоти зарурї, аз љумла мизу курсї, љевону тахтањои синфї таъмин карда шуда, дар он 540 нафар дар як баст тањсил менамоянд. Хотирнишон бояд кард, ки ноњияи Бобољон Ѓафуров аз ноњияњои калонтарини вилоят мањсуб ёфта, дар он 87 мактаб мављуд аст. Теъдоди хонандагони мактабњои ноњия беш аз 68 000 буда, танњо соли равон 7250 нафар ба синфи якум ќабул карда шудаанд. Дар соли хониши 2017-2018 мактабњои ноњияро 4908 нафар хатм карда, наздик 3 000 нафари онњо барои дохил шудан ба муассисањои олї њуљљат супоридаанд. Аз љумла, 300 нафар хатмкунандагони мактабњои ноњия ба мактабњои олии Федератсияи Россия дохил шудаанд.
ДАР ДАСТИ ЊУНАР ЉИЛВА КУНАД РОЗИ ЊУНАР Шиносоии Раиси вилоят бо фаъолияти корхонањои “Ресандаи Тољикистон” ва “Атласи Хуљанд”
Рўзи 31 август Раиси вилояти Суѓд Раљаббой Ањмадзода зимни боздиди корї дар маркази вилоят бо фаъолияти корхонањои “Ресандаи Тољикистон” ва “Атласи Хуљанд” шинос гардид.
Раиси вилоят аснои боздид аз сехњои истењсолии корхонаи “Ресандаи Тољикистон” ба масъулини соњаи саноати вилоят ва роњбарияти корхонаи мазкур бобати таъмини фаъолияти муназзам, коркарди бештари пахта ва афзун намудани њаљми истењсол супоришњо дод. Яке аз корхонањои азимтарини шањри Хуљанд - «Атласи Хуљанд», ки дар гузашта бозори Тољикистон ва минтаќаро бо матои хушсифати атлас таъмин мекард, як муддат, яъне то соли 2005 бо иќтидори пуррааш фаъолият надошт ва аз њамон сол инљониб бо дастгирї ва таваљљуњи бевоситаи
Асосгузори сулњу вањдати миллї - Пешвои миллат, Президенти мамлакат муњтарам Эмомалї Рањмон дубора барќарор карда шуда, дар ин љо истењсоли атласу адрас роњандозї гардид. Айни замон дар корхонаи «Атласи Хуљанд» 32 адад дастгоњи худкори матоъбофї насб гардида, бо истифода аз он истењсоли атласу адрас васеъ ба роњ монда шудааст. Тавре зимни боздиди Раиси вилоят иттилоъ дода шуд, имрўзњо дар корхонаи мазкур беш аз 100 нафар љавонон машѓули кор буда, зиёда аз 60 намуди атлас ва 30 намуди адрас истењсол мешавад, ки аз нигоњи сифат ва тарњ љавобгўи стандартњои байналмилалї мебошанд. Дар корхонаи «Атласи Хуљанд» давоми як сол бо истифода аз шароиту имконоти мављуда 60 њазор метри тўлонї атлас истењсол карда мешавад. Раљаббой Ањмадзода бо фаъолияти коргоњи дўзандагии назди корхона низ шинос шуда, барои истењсоли армуѓонњо бо истифода аз матоъњои атласу адрас тавсияњои муфид дод.
ЭЙ ХУШО, ИН НАЌЛИЁТИ ДИЛКАШ!
Њ аракати автобусњо дар хатсайри Ёва – Панљшанбе - шањраки Ѓафуров низ оѓоз ёфт 31 августи соли 2018 бо татбиќи марњалаи сеюми лоињаи "Рушди наќлиёти љамъиятии шањри Хуљанд" боз њаракати 25 автобуси тамѓаи "ЛИАЗ" дар хатсайрњои маркази вилоят - шањри Хуљанд оѓоз ёфт ва њамин тавр теъдоди умумии автобусњои то ин дам воридкардашуда ба 75 адад расид. Ёдовар бояд шуд, ки лоињаи «Рушди наќлиёти љамъиятии шањри Хуљанд» бо дастгирии Њукумати Љумњурии Тољикистон ва маблаѓгузории Бонки аврупоии таљдид ва рушд дар њаљми 26,8 миллион доллари амрикої амалї гардида истодааст ва ќабл аз ин дар ду марњала 50 адад автобуси истењсоли Федератсияи Россия ба вилоят оварда шуда буд. Тибќи иттилои масъулин автобусњои нав
воридкардашуда дар хатсайри Ёва – Панљшанбе - шањраки Ѓафуров (тавассути кўчаи ба номи Камоли Хуљандї) њаракат мекунанд. Раиси вилояти Суѓд Раљаббой Ањмадзода зимни шиносої бо автобусњои нав ба масъулин дастур дод, ки фаъолияти муназзами наќлиёти мусофиркашониро зери назорат ќарор дода, бањри баланд бардоштани сатњи хизматрасонии наќлиёти љамъиятї аз тамоми имкониятњо истифода намоянд. Бар асоси маълумоти мављуда дар доираи амалишавии лоињаи "Рушди наќлиёти љамъиятии шањри Хуљанд" то охири сол боз воридсозии 25 автобуси тамѓаи "ЛИАЗ" ба наќша гирифта шудааст. Хадамоти матбуоти Раиси вилояти Суѓд
²ÀÄÀÔ: ³èôçè çàõèðà³îè ìî³O Бо маќсади пешбурди масъалањои њифз, парвариши сунъї ва такрористењсолии захирањои моњї дар вилояти Суѓд аз 23 августи соли 2018, тањти раќами 365 ќарори Раиси вилоят ба тасвиб расид. Мутобиќи ќарор субъектњои хољагидор, ки бо сайди саноатии моњї дар обанбори «Бањри тољик» машѓуланд, бояд талаботи санадњои меъёрии соњавї ва ѓунљоишии обанборро ба инобат гирифта, њамагї бо 225 тўри стандартии капронии моњигирї фаъолият баранд. Субъектњои хољагидор масъуланд, ки бањри пешбурди фаъолияти худ љињози моњигириро бо тамѓаи корхона ва навиштаљоти махсус тамѓабандї намуда, дар нишони лангардор ќаровулаки тўри моњидорї истифода баранд. Маќомоти ваколатдори давлатї дар соњаи њифзи захирањои моњї (Раёсати њифзи муњити зисти вилоят ва зерсохторњои он) вазифадор гардидаанд, ки бањри пешгирии истифодаи љињози ѓайристандартї ва бетамѓабандї чорањои зарурї андешида, дар ин самт назорати давлатиро пурзўр намоянд.
Òàúñèñè Ñèòîäè âèëîÿòèè “²îñèë - 2018” Бо маќсади сари ваќт ва беталаф љамъоварї намудани њосили пахта, њамоњангсозии фаъолияти идора, ташкилоту муассисањои вилоятї бо маќомоти иљроияи њокимияти давлатии шањру ноњияњо дар њалли масъалањои маъракаи пахтачинї дар вилоят Ситоди вилоятии “Њосил-2018” таъсис дода мешавад. Дар ин бора ќарори Раиси вилояти Суѓд аз 23 августи соли 2018, №364 ба тасвиб расид. Тибќи ќарори мазкур њайати Ситоди вилоятии “Њосил - 2018” тасдиќ гардида, раисони ноњияњои пахтакор вазифадор гардидаанд, ки барои ѓунучини беталафи њосил тадбирњои заруриро амалї намоянд. Дар назар аст, ки миёни ноњияњои пахтакор ва хољагињои кишоварзї мусобиќањои мењнатї ташкил карда мешавад. Љамъбасти натиљаи мусобиќањои мењнатии даври аввали маъракаи пахтачинї 1 октябр сурат гирифта, даврњои минбаъдаи он њар 20-рўза љамъбаст мешавад.
Áàðãóçîðèè îçìóí äàð äîèðàè Ôåñòèâàëè âèëîÿòèè “Àòëàñó àäðàñè Ñó˜ä - 2018” Ба таваљљуњи сокинони вилоят, бахусус тарроњону дўзандагон расонида мешавад, ки бо ташаббуси Раёсати кор бо занон ва оилаи вилоят ва дастгирии Маќомоти иљроияи њокимияти давлатии вилоят бо маќсади тарѓибу ташвиќи либоси миллї, тарбияи зебоипарастї, таќвияту густариш бахшидан ба истењсолу истифодаи анвои гуногуни либосу матоъњои миллї, рушди атласу адрасбофї, инчунин бахшида ба Соли 2018 - Соли рушди сайёњї ва њунарњои мардумї тибќи ќарори Раиси вилоят аз 24-уми августи соли 2018, №368 «Дар бораи баргузории Фестивали вилоятии «Атласу адраси Суѓд - 2018» озмун гузаронида мешавад. Озмун аз рўи 4 бахш сурат мегирад: - Бењтарин либоси кўдакона; - Бењтарин либоси расмї; - Бењтарин либоси идона; - Бењтарин либоси миллии арўсию домодї. Либосњо бояд танњо аз матои атлас ва адраси ватанї омода шуда, ба либосњои идона, арўсиву домодї вобаста ба минтаќањои вилоят таваљљуњи махсус зоњир мегардад. Фестивал дар ду давр баргузор гардида, даври аввал дар сатњи шањру ноњияњо, муассисањои тањсилоти олї ва миёнаи касбї ва даври дуюм дар маркази вилоят гузаронида мешавад. Инчунин, љавондухтарон ва љавонписарон барои иштирок дар Фестивал-озмуни вилоятї ќабул карда мешаванд. Хоњишмандон метавонанд барои дарёфти маълумоти иловагї тавассути телефонњои (8 34 22) 4 65 37 ва (8 34 22) 4 68 50 ба Раёсати кор бо занон ва оилаи вилоят мурољиат намоянд. Хадамоти матбуоти Раиси вилояти Суѓд
4
Њаќиќати Суѓд
Сешанбе, 4 сентябри соли 2018, №106-107 (17943-17944)
e-mail: h_sugd@mail.ru www.hakikati-sugd.tj
сомонї маблаѓ људо карда шудааст. - Мањз бо назардошти ањамияти таърихї ва маќоми хосаи Саразм Асосгузори сулњу вањдати миллї - Пешвои миллат, Президенти Љумњурии Тољикистон муњтарам Эмомалї Рањмон cанаи 19 марти соли равон дар мулоќот бо зиёиён пешнињод намуданд, ки соли 2020-ум 5500-солагии Саразми бостонї њамчун маркази ташаккули маданияти кишоварзї, њунармандї ва шањрсозии тољикон љашн гирифта шавад,- изњор дошт Раиси вилоят. Вобаста ба ин, маќомоти иљроияи њокимияти давлатии шањри Панљакентро зарур аст, ки дар њамкорї бо вазоратњои фарњанг, маориф ва илм, Академияи илмњо ва муассисањои тањсилоти олии касбие, ки бо ихтисоси таърих ва бостоншиносї мутахассис тайёр мекунанд, корњои бостоншиносиро дар њудуди ёдгорињои таърихиву фарњангии шањри ќади-
Саразм ва Панљакенти ќадим инфрасохтори зарурї бунёд ва ин ёдгорињои таърихиву фарњангї пурра барќарор карда, ба макони сайру саёњат табдил дода шаванд. Инчунин, маќомоти иљроияи њокимияти давлатии шањр барои аз назари илмї, таърихї, фарњангї ва меъморї омўхтани ёдгорињои шањри Саразм якљоя бо Вазорати фарњанг ва Академияи илмњои Љумњурии Тољикистон корбарї намуда, наќшаи чорабинињои омодагї ба баргузории љашни 5500-солагии Саразми бостониро тањия ва тасдиќ намояд. Бунёд намудани осорхона ва инъикос кардани њаёти мардуми Саразми 5500-сола бо тарзи гилин ва дигар дастовардњои тамаддуни гузашта, бунёди минтаќањои истироњатї, маѓозаи армуѓонњо, хатсайрњои сайёњї, бояд бо мураттаб намудани наќшаи чорабинињои тайёрї ба ин љашн њамзамон дар доираи чорабинињои таърихии омодагї ба 30-солагии Истиќлолияти давлатї сурат гирад. Раиси вилоят њамзамон дар назди роњбарияти шањр бобати анљом додани амалњои хайру савоб, кўмак расонидан ба ятимону маъюбон, мўњтољон, камбизоатон, оилањои серфарзанду шахсони бесаробон, ташкили
маи Саразм вусъат бахшанд ва љустуљўњои илмиро дар ин мавзеъњо мунтазам идома дода, љињати таъмиру тармим, зиёд кардани нигорањо ва ба тартиб даровардани онњо чораљўї кунанд. Таъкид карда шуд, ки дар назди ёдгорињои
ярмаркањои љойњои кории холї, омода намудани корхонаву муассисањои соњањои иќтисодиву иљтимоии шањр ба мавсими зимистон, пешгирї намудани њодисањои номатлуби шомилшавии шањрвандони алоњида ба њизбу њаракатњои ифротї вазифагузорї намуд.
СОЗАНДАГИВУ БУНЁДКОРЇ ИФТИХОРУ САРБАЛАНДИСТ! Мулоќоти Раиси вилоят бо фаъолони шањри Панљакент
30 августи соли равон Раиси вилояти Суѓд Раљаббой Ањмадзода дар толори маќомоти иљроияи њокимияти давлатї бо фаъолони шањр мулоќот намуд.
Дар мулоќот рафти иљрои наќшаи корњои ободониву бунёдкорї ба истиќболи 30-солагии Истиќлолияти давлатии Љумњурии Тољикистон ва 5500 – солагии шањри Саразми бостонї мавриди тањлил ќарор дода шуд. Раиси вилоят Раљаббой Ањмадзода зимни суњбат бо фаъолон иброз дошт, ки бо маќсади таъмини иљрои Фармони Президенти Љумњурии Тољикистон “Дар бораи љашни 30-солагии Истиќлолияти давлатии Љумњурии Тољикистон” ва бањри бо дастовардњои назаррас истиќбол гирифтани ин љашни таърихї ќарори Раиси вилоят аз 21 феврали соли 2018, № 51 «Дар бораи таљлили 30 – солагии Истиќлолияти давлатии Љумњурии Тољикистон» ба тасвиб расида, дар њудуди вилоят ба ифтихори ин љашни бузурги миллат 1300 рўзи мењнати зарбдор эълон гардид. Тибќи наќшаи чорабинињои тасдиќгардида
зарур аст, ки дар тамоми ќаламрави кишвар аз маркази вилоятњо ва шањру ноњияњо то дењаву мањалњои ањолинишин корњои ободониву бунёдкорї васеъ ба роњ монда шуда, дар давоми се соли дар пеш истода дар њар як дења ва мањалли ањолинишини мамлакат коргоњњои дўзандагї, майдончањои варзишї, ќасрњои фарњанг, бунгоњњои тиббї, њаммом, сартарошхона, кошонаи њусн, пулњо ва боѓњои фарњангию фароѓатї бунёд карда шавад. Бобати ба таври шоиста истиќбол гирифтани 30-солагии Истиќлолияти давлатии Љумњурии Тољикистон дар вилоят сохтмони зиёда аз се њазор иншоот, аз љумла, коргоњњои саноатї, мактабњо, беморхонањо, дармонгоњњо, бунгоњњои тиббї, майдончањои варзишї, сохтмони хатњои муњандисї, чароѓонкунї ва асфалтпўш намудани кўчаву хиёбонњо, сохтмони толорњои варзишию њавзњои шиноварї, майдончањои варзишї, гулгашту боѓњои фарњангию фароѓатї, ќасрњои фарњангу китобхонањо аз њамаи намуди сарчашмањо ба наќша гирифта шудааст. Бунёди
чунин иншоот имконият медињад, ки дар се соли охир аксарияти мушкилоти дар мањал буда њал ва сатњи зиндагии мардум баланд ва симои шањру ноњияњои вилоят тамоман дигаргун шавад. Иттилоъ дода шуд, ки ба истиќболи љашни фархундаи миллат дар шањри Панљакент зиёда аз 265 иншооти таъйиноташон гуногун, аз љумла марказњои хизматрасонї, толори варзишї ва майдончаи бозињои кўдакон, кошонаи њусн, њаммом, сартарошхона, китобхона, марказњои саломатї, сехи дўзандагї, коргоњњои њунарњои мардумї, корхонањои истењсолї бунёд гардида, роњњои дохилї ва муассисањои таълимї таъмиру навсозї карда мешавад. Бо вуљуди ин, роњбарияти шањрро зарур аст, ки љињати таъмири роњњои байни мањалњо, таъсиси боѓњои нав, хатти барќ ва хатњои оби нўшокию полезї дар њар як дења, бунёди нуќтањои гигиенї, биноњои истиќомативу иншооти маданї-маишї, мењмонхонањо, марказњои хизматрасонї ва савдо тадбирњои мушаххасро амалї намояд. Раљаббой Ањмадзода иброз дошт, ки шањри бостонии Панљакент бо шумораи зиёди ёдгорињои таърихии худ маъруф аст ва дар байни онњо шањри ќадимаи Саразм маќоми хоса дошта, таърихи беш аз панљуним њазорсола дорад. Ин ёдгории нодири таърихї гувоњи возењи дар ин мавзеъ аз даврањои хеле ќадим сукунат доштани аљдоди тољикон, шањрнишину созанда ва соњиби маданияти заминдориву кишоварзї будани онњо мебошад. Ёдгории Саразм њамчун Маркази ташаккули тамаддуни кишоварзї, њунармандї ва шањрсозии тољикон дар асоси ќарори Њукумати Љумњурии Тољикистон №391 аз 21 сентябри соли 2000-ум маќоми њуќуќии «Мамнўъгоњи таърихиву бостоншиносї»-ро соњиб гашт. Саразм соли 2010 аз љониби ЮНЕСКО ба Рўйхати умумиљањонии мероси фарњангї ворид гардида, тибќи Барномаи давлатии таљдиди ёдгории Саразм барои солњои 2012-2020 барои амалишавии он аз љониби Њукумати љумњурї дар њаљми 64 миллион
МУЊАББАТ ВА ЭЊТИРОМ ДАР ТАШАББУСКОРЇ Ифтитоњи тарабхона, њаммом ва ду майдончаи варзишї
30 августи соли 2018 Раиси вилоят Раљаббой Ањмадзода дар маросими ифтитоњи як ќатор иншооти иљтимоии шањри бостонии Панљакент иштирок кард. Дар доираи сафари корї ба шањри Панљакент Раиси вилоят ба дењаи Чорбоѓи Љамоати дењоти Косатароши шањр ташриф оварда, дар расми баистифодадињии Маљмааи фароѓатї, ки аз майдончаи варзишї, сартарошхона, чойхона, тарабхона ва њаммом иборат мебошад, иштирок намуд. Фармоишгари иншоот соњибкор Шокир Ахмедов мањсуб ёфта, корњои сохтмонї асосан ба тариќи њашар ба анљом расонида шудааст. Чуноне аснои ифтитоњи иншоот иттилоъ дода шуд, андозаи майдончаи варзишї 40Х20 буда, масоњати умумии он 800 метри мураббаъро ташкил медињад. Дар майдонча барои навъњои гуногуни
бозињои варзишї шароити зарурї фароњам оварда шудааст. Иншооти дигари муњими иљтимої њаммом бошад аз як ошёна иборат буда, барои 20 нафар дар як ваќт хизмат мерасонад. Бинои тарабхона, ки бо истифода аз услубњои меъмории миллї бунёд шудааст, низ аз як ошёна иборат аст ва дорои 150 љой мебошад. Раиси вилоят Раљаббой Ањмадзода зимни суњбат бо сокинон доир ба корњои ободониву созандагие, ки ба истиќболи 30-солагии Истиќлолияти давлатии Љумњурии Тољикистон дар вилоят љараён дорад, маълумот дода, иќдоми соњибкорро љињати иљрои дастуру супоришњои
Конференсияи байналмилалї
ÒίÈÊÈÑÒÎÍ ÂÀ ÐÎ²È ÀÁÐÅØÈÌ: òàúðèõ âà çàìîíè ìóîñèð Дар доираи баргузории Фестивали байналмилалии љавонону донишљўёни аъзои давлатњои ИДМ ва Созмони Њамкорињои Шанхай тањти унвони «Тољикистон ва Роњи Абрешим: таърих ва замони муосир» 30 август дар истироњатгоњи “Шоњин”, воќеъ дар шањри Гулистон маросими ифтитоњи мактаби тобистонаи иљтимої-инноватсионї барои иштирокчиёни Фестивал баргузор шуд. Муовини Раиси вилоят Назира Ѓаффорї аз номи роњбарияти вилоят иштирокчиёни Фестивали байналмилалиро ба вилояти Суѓд хайрамаќдам гуфт. Таъкид гардид, ки Тољикистон бо сарварии Асосгузори сулњу вањдати миллї - Пешвои миллат, Президенти Љумњурии Тољикистон муњтарам
Эмомалї Рањмон бо кишварњои дуру наздик, аз љумла Иттињоди Давлатњои Мустаќил ва Созмони њамкорињои Шанхай муносибатњои хубу њасанаро ба роњ мондааст, ки натиљаи чунин њамкорињо дар њамаи бахшњо ба назар мерасад. Дилноза Ањмадзода - муовини
Асосгузори сулњу вањдати миллї - Пешвои миллат, Президенти Љумњурии Тољикистон муњтарам Эмомалї Рањмон дар самти бунёди майдончањои варзишї ва њаммому дигар иншооти иљтимої намунаи ибрат арзёбї кард. Худи њамон рўз бо иштироки Раиси вилоят дар хиёбони ба номи Устод Рўдакї боз як майдончаи варзишї мавриди истифода ќарор дода шуд. Фармоишгар ва пудратчии иншооти варзишї ЉСК "Панљакентсоз" буда, масоњати майдонча 800 метри мураббаъро ташкил медињад. Дар гирду атрофи майдончаи варзишї нишастгоњњои замонавї бунёд гардида, чароѓњои равшанидињанда насб гардидааст. Ин тадбир имкон медињад, ки сокинон шабона низ дар майдончаи варзишї тамрин ва дар муњити тозаву озода сайругашт намоянд. Раиси вилоят ифтитоњи майдончаи варзишї ва шароити фароњамшуда барои сайругашти сокинонро дар арафаи 27-умин солгарди Истиќлолияти давлатии Љумњурии Тољикистон туњфаи арзанда ба сокинони шањр унвон карда, иброз дошт, ки љавонону наврасон бояд њарчї бештар ба намудњои гуногуни варзиш љалб шаванд. Дар дењаи Чорбоѓи Љамоати дењоти Косатароши шањри Панљакент бо иштироки Раиси вилоят Раљаббой Ањмадзода њамзамон ба мумфаршкунии 1,3 километр роњи мањаллї оѓоз бахшида шуд. Тибќи иттилои масъулин роњи мазкур бо ташаббуси сокинон ва сањмгузории саховатмандон мумфарш карда мешавад.
раиси Кумитаи љавонон ва варзиши назди Њукумати Љумњурии Тољикистон зимни баромади худ аз њадафњои ташкили Фестивали байналмилалии «Тољикистон ва Роњи Абрешим: таърих ва замони муосир» ёдоварї намуд. Иштирокчиёни Фестивал дар ин мавзеъ аз намоишгоњи инноватсионї боздид намуда, бо њунарњои мардумї ва дастоварду ихтирои наврасону љавонони тољик шинос шуданд. Маврид ба зикр аст, ки дар Фестивали байналмилалии љавонону донишљўёни аъзои давлатњои ИДМ ва Созмони Њамкорињои Шанхай тањти унвони «Тољикистон ва Роњи Абрешим: таърих ва замони муосир» аз 7 кишвар, аз љумла Ўзбекистон, Ќирѓизистон, Ќазоќистон, Озарбойљон, Россия ва Молдова намояндагон њузур доранд.
АЗМИ КОМИЛ ЊУСНИ НАВ АФЗОЯД
Дар шањри Панљакент ба бунёди бинои Маркази адлия, Чойхонаи миллї, мењмонхона ва биноњои истиќоматии 9 ва 11-ошёна санги асос гузошта шуд 30 августи соли 2018 Раиси вилояти Суѓд Раљаббой Ањмадзода дар доираи сафари кории худ ба шањри Панљакент ба бунёди як ќатор иншооти муњими иљтимої санги асос гузошт. Дар доираи иќдоми 1300 рўзи мењнати зарбдор ба истиќболи 30солагии Истиќлолияти давлатии Љумњурии Тољикистон дар шањри бостонии Панљакент сохтмону бунёди як ќатор иншоот ба наќша гирифта шудааст. Дар ин раванд имрўз ба бунёди бинои Маркази адлия оѓози расмї бахшида шуд. Бинои мазкур дар хиёбони ба номи Устод Рўдакї ва дар пањлўи бинои Осорхонаи љумњуриявии ба номи Абўабдуллоњи Рўдакї ќомат хоњад афрохт. Фармоишгари иншоот Вазорати адлияи Љумњурии Тољикистон
Сипас, дар толори Маркази таълимии Бонки миллии Тољикистон конференсияи илмї-назариявии байналмилалї дар мавзўи «Тољикистон ва Роњи Абрешим: таърих ва замони муосир» баргузор шуд. Муовини Раиси вилояти Суѓд Назира Ѓаффорї вобаста ба таваљљуњи хосаи давлату Њукумат дар самти дастгирии љавонон, татбиќи сиёсати давлатии љавонон, фаъолияти ин ќишри пешбарандаи љомеа дар њаёти сиёсиву иќтисодї ва масъалањои марбут ба љавонон њарф зад. Дар идомаи конференсия намояндагони кишварњои Ўзбекистон, Ќирѓизистон, Озарбойљон, Федератсияи Россия ва ѓайрањо баромад намуданд. Хадамоти матбуоти Раиси вилояти Суѓд
ва пудратчї ЉДММ "ПМК-278" мебошад. Тавре иттилоъ дода шуд, дар ошёнаи якуми бинои сохташавандаи Маркази адлия Идораи нотариалї, дар ошёнаи дуюм САЊШ љойгир ва дар ошёнаи сеюм барои маъмурияти Осорхонаи љумњуриявии ба номи Абўабдуллоњи Рўдакї њуљрањои корї људо карда мешавад. Раљаббой Ањмадзода њангоми шиносої бо лоиња ва суњбат бо сокинон таъкид дошт, ки бо ифтитоњи бинои мазкур сатњи хизматрасонї ва фаъолияти идорањои зикршуда боз њам
бењтар мегардад. Дар хиёбони ба номи Устод Рўдакї бо ширкати Раиси вилоят њамзамон ба бунёди биноњои баландошёнаи истиќоматї низ санги асос гузошта шуд. Фармоишгар ва пудратчии иншоот ЉСК "Панљакентсоз" мебошад. Иттилоъ дода шуд, ки дар ин мавзеъ як бинои истиќоматии 9-ошёна ва як бинои истиќоматии 11-ошёна сохта мешавад. Тибќи лоиња бинои 9-ошёна аз 28 хонањои як, ду ва се њуљрагї ва бинои 11-ошёна аз 45 хонањои як, ду ва сењуљрагї иборат буда, дар ошёнаи аввали њарду бино таъсиси марказњои савдову хизматрасонї ба наќша гирифта шудааст. Илова бар ин, дар сањни биноњои сохташаванда майдончањо барои бозии кўдакон, варзишї ва фавворањо бунёд карда мешаванд. Раиси вилоят зимни шиносої бо лоињаи иншоот масъулинро бобати анљоми босифати корњо вазифадор намуда, иброз дошт, ки бо ќомат афрохтани биноњои истиќоматии замонавї ба њусни шањри бостонї њусни дигар зам хоњад шуд. Сипас, Раиси вилоят Раљаббой Ањмадзода дар њамин мавзеъ ба корњои сохтмонии Чойхонаи миллї ва мењмонхона њусни оѓоз бахшид. Дар асоси лоиња бинои Чойхонаи миллї ва мењмонхона аз ду ошёна иборат мебошад. Дар иншооти сохташаванда бо назардошти "Соли рушди сайёњї ва њунарњои мардумї" ташкили мењмонхонаи замонавї ба наќша гирифта шудааст, ки он дар як ваќт барои 20 нафар хизмат мерасонад. Чойхонаи миллї бо назардошти меъмории миллї сохта шуда, дорои 200 љойи нишаст аст. Хадамоти матбуоти Раиси вилояти Суѓд
ÌÀÊÒÀÁÈ ÍÀ ÄÀРСÇÈ ÄÎÍÈØ Рўзи дониш барои мардуми зањматкаши мањаллаи Навободи дењаи Азизобод, Љамоати дењоти Мастчоњ басо хотирмон буд. Дар ин рўз бо иштироки муовини Раиси вилоят Анвар Яъќубї ва роњбарияти ноњия бинои мактаби нав мавриди бањрабардорї ќарор гирифт.
Хотирнишон бояд кард, ки Раиси вилоят Раљаббой Ањмадзода моњи майи соли равон ба дењаи дурдасттарини ноњия - Азизобод ташриф оварда, ба бунёди ин бинои таълимї санги асос гузошта буд. Зеро дар гузашта бо сабаби набудани мактаб хонандагон 5 километр роњро тай намуда, дар
дењаи њамсоя таълим мегирифтанд. Анвар Яъќубї зимни суњбат бо устодону хонандагон Паёми табрикии Раиси вилоят Раљаббой Ањмадзода ба муносибати Рўзи донишро ба самъи онњо расонида, ифтитоњи мактабро туњфаи хубе барои толибилмон унвон кард.
Мактаби наве, ки бо маблаѓгузории Маќомоти иљроияи њокимияти давлатии вилоят бунёд шуд, дорои 5 синфхона ва утоќњои ёрирасон буда, барои тањсили 240 хонанда пешбинї гардидааст. Дар ноњияи Мастчоњ 46 муассисаи таълимї мављуд буда, дар онњо беш аз 23 њазор хонанда ба таълиму тарбия фаро гирифта шудаанд. Нодир ТУРСУНЗОДА , «Њаќиќати Суѓд»