Irena Biskup
Justyna Wróbel-Mikołajczyk
Magia filcowania Bielsko-Biała 2011
52
KWIAT z KOŁA
Część II: Filcowanie na mokro
Potrzebne narzędzia i materiały:
● wełna czesankowa (w tym przykładzie użyto
● ● ● ● ● ●
czesanki australijskiej w kolorze fioletowym teatr oraz czesanki południowoamerykańskiej - zieleń wiosenna), jedwab surowy (lawenda, jasny róż, fuksja), gorąca woda z mydłem, naczynie na wodę, gruszka do filcowania, folia bąbelkowa (większy i mniejszy kawałek), cienka igła do filcowania.
1
2
Wykonanie kwiatu zaczynamy zawsze od przygotowania łodygi, tak jak pokazałyśmy to w poprzednim rozdziale.
1. Rozkładamy cienkie pasma czesanki promieniście, tworząc koło. Końce pasma o cieńszych włóknach układamy w kierunku środka koła.
3
2, 3. Środek koła pokrywamy pasmami krzyżującymi się pod kątem prostym (jak osnowa i wątek w tkaninie).
KWIAT z KOŁA
Część II: Filcowanie na mokro
4
4. Wzdłuż brzegów koła rozkładamy teraz pasma nachodzące na siebie dachówkowo. Krzyżują się one prostopadle z pasmami pokazanymi na pierwszym zdjęciu, dzięki czemu wzmacniają strukturę kwiatu.
6
53
5
5. Na tak rozłożonej wełnie układamy pasma surowego jedwabiu: od środka – w kierunku brzegów.
Sam jedwab się nie sfilcuje, ale łatwo łączy się z wełną. Kurcząca się od filcowania wełna powoduje, że nitki jedwabiu nabierają falującego lub zygzakowatego kształtu.
6. Zaczynamy od jedwabiu w kolorze lawendy, następnie jasnego różu i fuksji. Jedwab rozkładamy bardzo cieniutko, tak aby były widoczne pojedyncze włókna. Wtedy łatwo połączą się z wełną.
KWIAT z KOŁA
54
7
7. Całość polewamy gorąca wodą z mydłem zaczynając od środka koła, w kierunku brzegu. Robimy to ostrożnie, aby woda pod ciśnieniem nie przesunęła nam ułożonych włókien jedwabiu.
Część II: Filcowanie na mokro
8
8. Przykrywamy folią bąbelkową bąblami do dołu, polewamy folię wodą z mydłem i delikatnie masujemy ok. 30 razy.
9
9. Ściągamy folię, odwracamy ostrożnie wełnę na drugą stronę. Łączymy kielich z łodygą w taki sam sposób, jak w poprzednim rozdziale.
KWIAT z KOŁA
Część II: Filcowanie na mokro
55
10
10. Przez folię masujemy delikatnie z każdej strony, aż włókna łodygi i kielicha połączą się.
11
11. Nad miską odciskamy nadmiar wody z kwiatka, a następnie turlamy go w dłoniach, co jakiś czas rozkładając i formując kielich.
12
12. Nakłuwamy środek kielicha cienką igłą do filcowania, uważając, aby się nie pokłuć.
56
KWIAT z KOŁA
Część II: Filcowanie na mokro
13
Część II: Filcowanie na mokro
Kwiat z pięciokąta
KWIAT z PIĘCIOKĄTA
57
58
KWIAT z PIĘCIOKĄTA
Część II: Filcowanie na mokro
Potrzebne narzędzia i materiały:
● wełna czesankowa (w tym przy-
● ● ● ● ●
1
kładzie została użyta czesanka południowoamerykańska w kolorach: pomarańczowy, żółty słoneczny, czerwień różana, jasna zieleń), folia bąbelkowa, gorąca woda z mydłem, naczynie na wodę, gruszka do filcowania, jedna igła średniej grubości.
2 1. Na rozłożonej folii bąbelkowej układamy z pomarańczowej czesanki kształt pięciokąta. Długość boku figury nie przekracza długości włosia. Układamy pasma wełny tak, aby zachodziły na siebie końcami.
2. Środek wypełniamy trzema cienkimi warstwami czesanki układając naprzemiennie („wątek – osnowa”), by włókna kolejnych warstw krzyżowały się. Warstwy wełny powinny pokryć całą powierzchnię pięciokąta. Folia nie powinna prześwitywać przez czesankę. Poprawiamy kształt naszej figury zakładając wystającą wełnę pod spód wzoru.
3
3. Na gotowej pięciokątnej podstawie układamy cienkie pasma czesanki w kolorze żółtym promieniście, od środka pięciokąta ku jego wierzchołkom.
RADA: kolorystykę można dobrać dowolnie, zależnie od naszego pomysłu. Jeżeli chcemy, aby kwiat wyglądał bardziej naturalnie, możemy inspirować się barwami zaczerpniętymi ze świata przyrody.
KWIAT z PIĘCIOKĄTA
Część II: Filcowanie na mokro
4
59
5
4. Następnie przy pomocy gruszki do filcowania polewamy całość gorącą wodą z mydłem. Zwilżony w ten sposób pięciokątny model zakryjemy za chwilę folią bąbelkową.
6
6. Teraz odkrywamy model i masujemy całość bez folii. Krawędzie pięciokąta masujemy ku środkowi, a wierzchołki chwytamy czubkami palców i delikatnie naciągamy na zewnątrz. W ten sposób pięciokąt nabiera powoli „gwiaździstego” kształtu. Następnie odciskamy model z nadmiaru wody, ściskając go w dłoniach i rozwijamy ponownie na folii.
5. Wierzch folii polewamy małą ilością wody z mydłem, by nasze ręce mogły się po niej swobodnie ślizgać i masujemy całość wzdłuż krawędzi pięciokąta oraz od jego środka do wierzchołków około 30 razy.
7
7. Gdy wszystkie krawędzie zostały już wmasowane ku środkowi, teraz z kolei masujemy „płatki” naszego kwiatu, przesuwając dłoń od środka ku wierzchołkom, przy czym nadal przytrzymujemy za róg wzoru. Przy masowaniu krawędzi ku środkowi (fot. 6) stawały się one wklęsłe, a przy filcowaniu na zewnątrz wierzchołków wydłużamy „płatki”, co poprawia kształt kwiatu.
60
KWIAT z PIĘCIOKĄTA
Część II: Filcowanie na mokro
8
9
8, 9. Filcujemy z wełny łodyżkę (patrz rozdział: KWIAT z CIĘTYMI PŁATKAMI), odwracamy podstawę kwiatu wzorem do folii i przykładamy do niej końcówkę łodyżki, polewamy gorącą wodą z mydłem i wmasowujemy w kwiat – początkowo bardzo delikatnie, z czasem coraz mocniej. Pilnujemy, by łodyga nie przesuwała się ze środka kwiatu.
10
10. Gdy łodyga jest przyfilcowana do podstawy, podnosimy kwiat i tworząc tunel w dłoni, palcem drugiej ręki wciskamy kwiat w dłoń (jak najgłębiej) i kręcimy palcem, filcując tym samym kwiat od środka.
11
11. Teraz turlamy kwiat w dłoniach i odciskamy z zimnej wody, nadając mu jednocześnie kielichowaty kształt. Ponownie polewamy go gorącymi mydlinami i powtarzamy czynności z punktów 10. i 11.
KWIAT z PIĘCIOKĄTA
Część II: Filcowanie na mokro
12
12. Gotowy kwiat płuczemy w ciepłej, a potem zimnej wodzie i osuszamy w ręczniku. Następnie rozkładamy kwiat do suszenia, modelując przy tym jego kształt.
61
13
13. Z cienkich pasemek czesanki filcujemy małe dredy, z których powstaną pręciki do kwiatu. Żeby pręciki były widoczne, warto dobrać kontrastowy kolor.
14
15. Pręciki suszymy, a kiedy kwiat jest również suchy, wfilcowujemy pręciki w środek kielicha przy pomocy igły do filcowania (najlepiej grubej).
62
Część III: Filcowanie na sucho
Część III: Filcowanie na sucho
Część III:
Filcowanie na sucho
63
64
Filcowanie na sucho z technicznego punktu widzenia Filcowanie techniką igłową polega na plątaniu i ubijaniu wełny poprzez wbijanie w czesankę wełnianą specjalnych igieł z nacięciami. Dzięki małym nacięciom skierowanym dachówkowato w kierunku ostrza, podczas wbijania igły wciągają włókna wełny z powierzchni czesanki do środka i tam je pozostawiają. Ciągłe wbijanie igieł w czesankę powoduje splątywanie i jednoczesne ubijanie wełny, co pozwala na nadanie jej dowolnego kształtu. Przygotowanie miejsca pracy do filcowania na sucho jest nieco łatwiejsze, niż w wypadku filcowania na mokro. Podczas filcowania techniką igłową nie potrzebujemy tak dużo miejsca. Wystarczy kawałek stołu, na którym będziemy mogli ułożyć potrzebną wełnę, szczotkę lub matę i igły. Jest to alternatywa dla osób, które nie przepadają za „babraniem się” w pianie, lub nie mają dużo miejsca czy możliwości technicznych. Filcowanie na sucho jest też wygodną opcją, gdy musimy się przenieść z naszym warsztatem. Ma jeszcze jedną zaletę: rozpoczętą formę możemy odłożyć i filcować ją dalej, kiedy znajdziemy na to czas, możemy więc wykorzystywać krótkie odcinki czasu.
Część III: Filcowanie na sucho
Część III: Filcowanie na sucho
Kulka na sucho
KULKA FILCOWANA na SUCHO
65
KULKA FILCOWANA na SUCHO
66
Potrzebne narzędzia i materiały:
● wełna czesankowa (w tym przykładzie użyto czesanki południowoamerykańskiej w kolorze: słoneczny żółty), ● szczotka, ● igły: gruba, średnia i cienka, ● piórko.
1
Część III: Filcowanie na sucho
Uwaga! Do form filcowanych na sucho najlepsza jest czesanka hiszpańska (powyżej 25 mikronów) oraz wełna zgrzebna. Najmniej przydatna do filcowania igłowego jest wełna delikatna np. australijska, czy nowozelandzka (poniżej 21 mikronów).
1. Splątane pasmo czesanki układamy na szczotce. Ilość potrzebnej wełny zależy od rozmiaru kulki, jaką chcemy uzyskać. Końcowa wielkość kulki będzie mniej więcej odpowiadać czesance ściśniętej w dłoni.
2
Rada: Gdy chcemy otrzymać kilka równych kulek, odmierzamy wełnę na wszystkie kulki na samym początku, co pozwoli nam na kontrolę ilości wełny, a tym samym dobrego rozmiaru w końcowym etapie.
2. Czesankę filcujemy poprzez wbijanie w nią igły (grubej lub średniej). Podczas filcowania obracamy wełnę tak, by filcować ją ze wszystkich stron, aż do uzyskania bryły.
KULKA FILCOWANA na SUCHO
Część III: Filcowanie na sucho
3
5
67
4
3, 4, 5. Gdy filcowana przez nas bryła zaczyna przypominać kulkę, możemy zostać przy filcowaniu jedną igłą (średnią z czasem zamieniając na cienką) lub użyć „piórka” z trzema cienkimi igłami i filcować kulkę nadal, cały czas obracając, by uzyskać równą powierzchnię.
6. Co jakiś czas filcowaną kulkę możemy poturlać w dłoniach, by nadać jej dobry kształt.
6
68
KULKA FILCOWANA na SUCHO
Część III: Filcowanie na sucho
7
7. Dobrze sfilcowana kulka jest twarda i po naciśnięciu nie traci kształtu. Gotową kulkę można ozdobić innym kolorem wełny, używając do tego cienkiej igły. Możemy też zrobić z niej kostkę, o czym opowiemy w kolejnym rozdziale.
Część III: Filcowanie na sucho
Kostka na sucho
KULKA FILCOWANA na SUCHO
69
70
KOSTKA
Część III: Filcowanie na sucho
Potrzebne narzędzia i materiały:
● miękka kulka filcowa (patrz: po● ● ● ●
przedni rozdział), szczotka, igły: średnia i cienka, piórko (obsadka), linijka.
1
1. Jako półfabrykatu do wykonania kostki użyjemy sfilcowanej poprzednio kulki (patrz rozdział: Kulka filcowana na sucho). Kulka do tego zastosowania musi być średnio sfilcowana, co oznacza, że powinna uginać się pod naciskiem palców, ale nie może zupełnie spłaszczać się ani być Uwaga! zupełnie Ponieważ rotwarda. biąc kostkę musi-
my wbijać igłę bezpośrednio przy linijce, należy zachować szczególną ostrożność, bo igła jest krucha i jej końcówka może się złamać.
2
2. Kulkę przyciskamy lekko do linijki i spłaszczamy igłą (średnią) tę część, która znajduje się u góry, aż uzyskamy płaską powierzchnię.
KOSTKA
Część III: Filcowanie na sucho
3
4
71
5
3, 4, 5. Gdy kulka jest już nieco spłaszczona od góry, odwracamy ją spłaszczoną powierzchnią do linijki i przyciskamy palcami. Filcujemy teraz spłaszczoną część przyległą do linijki, wbijając igłę, miejsce przy miejscu, pomiędzy linijkę a przyciśniętą do niej kulkę. Czynność powtarzamy tworząc kolejne ścianki kostki.
UWAGA: Igła powinna ślizgać się płasko po powierzchni linijki i poruszać się w płaszczyźnie równoległej do niej, jak na schemacie obok. Nie należy pochylać igły ani w kierunku linijki, ani w przeciwnym.
6
Rada: By uzyskać jednakowe ścianki sześcianu, nie sfilcowujemy kolejno każdej ścianki „na twardo”, ale obracamy kostkę wielokrotnie, by filcować całość stopniowo, co pozwoli na lepszą kontrolę formy.
6. Wygładzamy kostkę, filcując jej powierzchnię cienką igłą, która zatuszowuje dziurki powstałe podczas wcześniejszego filcowania grubszą igłą. Gotowa kostka powinna być na tyle twarda, by nie uginać się pod naciskiem palców.
KOSTKA
72
Część III: Filcowanie na sucho
7
8
9
10
11
7, 8, 9. 10. Chcąc wyfilcować na kostce wzorek (np. kółka), bierzemy inny kolor wełny; formujemy ją delikatnie w palcach, a następnie cienką igłą przyfilcowujemy do gotowej powierzchni, zaczynając od środka nałożonej wełny i stopniowo przesuwając się do brzegów, co pozwoli na większą kontrolę kształtu. Teraz na przyfilcowaną wełnę możemy położyć kolejną lub przejść do kolejnej ścianki.
11. Gotowa kostka może nam posłużyć jako koralik lub być częścią większej formy.
Część III: Filcowanie na sucho
Róża z formy
RÓŻA z FORMY
73
112
Spis treści Część I:
Materiały i narzędzia
7
Część II: Filcowanie na mokro
17
Kulka filcowana na mokro
19
Dred
25
Bransoleta okrągła
29
Bransoleta płaska
33
Korale cięte z dreda
37
Kwiat z ciętymi płatkami
41
Kwiat z koła
51
Kwiat z pięciokąta
57
Część III: Filcowanie na sucho
63
Kulka filcowana na sucho
65
Kostka filcowana na sucho
69
Róża z formy
73
Ornament
79
Zawijaniec z arkuszy filcu
83
Część IV: Techniki łączone
87
Róża
89
Kwiat zwijany z kwadratu
95
Galeria
101
Aneks: Warto poznać...
107