Τεύχος Μαρτίου

Τεύχος

113

Μάρτιος 2019

Ένθετο αφιέρωμα για το ΝΕΡΟ 22 Μαρτίου Παγκόσμια ημερα νερου σελ.15-23

Συνέντευξη Σωκράτη Φάμελλου Άμεση προτεραιότητα η υλοποίηση του Εθνικού Επιχειρησιακού Σχεδίου για την Κυκλική Οικονομία σελ.8-10 Η ρύπανση που προκαλείται από φάρμακα : Η αναδυόμενη απειλή της Μαρίνας Κουρμπέλα σελ.4-5 Η υλοποίηση του στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης 6 του Ο.Η.Ε. από τις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης – Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α) του Γιώργη Μαρινάκη σελ.38-39

Για την ενημέρωση σας www.water-waste.com

Diehl Metering Hydrus

Ανάγνωση Στατικού Υδρομετρητή Υπερήχων (από τον Κυρ Γιάννη)

- Τι είναι τούτο;; 1

2

- Που πήγαν τα υδρόμετρα τα παλιά;; Που τα γυρνούσαμε, κιόλας, για να μην μετράνε ;!

-Πώς θα το διαβάσουμε;

-Αρχικά, ας ανοίξουμε το καπάκι..

Η σημαντικότερη ένδειξη!

Συνολικός όγκος νερού

Για να αλλάξει η ένδειξη στην οθόνη, αγγίζουμε με το δάκτυλό μας τη στρογγυλή υποδοχή/επαφή.

3

Τρέχουσα Ροή

Το βέλος -> m3/h

Το βέλος πάνω δεξιά στην οθόνη δείχνει -> m3

4

Τρέχοντα Alarms

5

Διάρκεια Ζωής Μπαταρίας (16 έτη!)

6

-Σιγά μην λέει και ότι έχω διαρροή στο σπίτι μου..!

Alarm A5: Ανίχνευση διαρροής μέσω αλγορίθμου συνεχόμενης ροής

Επικοινωνία: Τηλ: 210 6036255-6 & email: info@adamopoulosgroup.gr

Επιπρόσθετες Ενδείξεις: • Αντίστροφη ροή • Έκδοση Λογισμικού • Ημερομηνία • Display Test

- Καλό είναι τελικά..!

Ακόμα και ο Κυρ Γιάννης πείστηκε…

Αφαλάτωση

Καθαρό Nερό σηµαίνει ζωή! Φίλτρανση Χλωρίωση-Απολύµανση Αυτόµατοι Πωλητές Νερού

Υδραυλικός Εξοπλισµός

Η εταιρία ΤΕΜΑΚ, εδώ και 47 χρόνια, βρίσκεται δίπλα στις τοπικές κοινωνίες καλύπτοντας το σύνολο των αναγκών τους µε αξιοπιστία και συνέπεια, καθώς διαθέτει πλήρη γκάµα πιστοποιηµένων προϊόντων επεξεργασίας νερού. Χάρη στην παραγωγή των συστηµάτων στην Ελλάδα και την υψηλή τεχνογνωσία των εξειδικευµένων στελεχών της, έχει τη δυνατότητα να προσφέρει ολοκληρωµένες λύσεις επεξεργασίας νερού, από τη µελέτη και το σχεδιασµό τους µέχρι και την κατασκευή και εγκατάσταση των απαραίτητων συστηµάτων. Τα 600.000 κυβικά/ηµέρα καθαρού πόσιµου νερού ή νερού κατάλληλου για διάφορες χρήσεις, που παράγονται καθηµερινά από τις εγκατεστηµένες εφαρµογές της ΤΕΜΑΚ στην Ελλάδα και σε 26 χώρες του εξωτερικού, αποτελούν την απόδειξη της εµπειρίας και εξειδίκευσής της στην επεξεργασία νερού. Πιστή στο όραµά της, η ΤΕΜΑΚ θα συνεχίσει να υπογράφει έργα πολύτιµα για τη ζωή υποστηρίζοντας την προσπάθεια που καταβάλλουν οι Δήµοι και οι ΔΕΥΑ για την εξασφάλιση Επαρκούς Ποσότητας και Άριστης Ποιότητας Νερού στους Δηµότες τους. Τατοΐου 62, Αχαρνές (Μενίδι) 136 77, Αθήνα 210 2581 583 210 2533 989 info@temak.gr

www.temak.gr

Μαρίνα Κουρμπέλα

Η ρύπανση που προκαλείται από φάρμακα :

Η αναδυόμενη απειλή Σήμερα κυκλοφορούν στην αγορά περισσότερες από 3.000 δραστικές φαρμακευτικές ουσίες. Πόσο μπορεί να ρυπαίνουν το περιβάλλον και τι μπορεί να γίνει, προληπτικά; Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε σχετική ανακοίνωσή της, αναφέρεται στο θέμα των φαρμάκων και της ρύπανσης του περιβάλλοντος Δεν υπάρχει αμφιβολία, για την πολυσήμαντη χρησιμότητα της φαρμακοβιομηχανίας στον κόσμο, και στην προκειμένη περίπτωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σώζονται άνθρωποι με τα φάρμακα, αναπτύσσεται η οικονομία με τη σημαντική συμβολή της ευρωπαϊκής φαρμακοβιομηχανίας, και ενισχύεται η αγορά εργασίας. Ωστόσο, αρμόδιοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εκφράζουν έντονο προβληματισμό σχετικά με τη μόλυνση του περιβάλλοντος από τα φάρμακα, την οποία χαρακτηρίζουν ως αναδυόμενη απειλή. Κατάλοιπα φαρμακευτικών προϊόντων μπορούν να εισέλθουν στο περιβάλλον κατά την παρασκευή, τη χρήση και τη διάθεσή τους. Η οικονομική διάσταση της φαρμακοβιομηχανίας στην ΕΕ Ο φαρμακευτικός κλάδος αποτελεί μια ακμάζουσα βιομηχανία, με κίνητρο για καινοτομία. Η καινοτομία αυτή θα μπορούσε να υποστηρίξει τον «οικολογικό σχεδιασμό», π.χ. με ανάπτυξη προϊόντων που ενέχουν χαμηλό περιβαλλοντικό κίνδυνο ή διευκολύνουν την ανακύκλωση των υγρών αποβλήτων και την προαγωγή της χρήσης πιο οικολογικών μεθόδων παρασκευής. Μπορεί επίσης να είναι δυνατή η καινοτομία στην επεξεργασία των υδάτων και της κοπριάς. Οι ποσότητες φαρμάκων που πωλούνται στην ευρωπαϊκή αγορά αυξήθηκαν με ταχείς ρυθμούς κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, από την άποψη τόσο του όγκου πωλήσεων όσο και του αριθμού των δραστικών φαρμακευτικών ουσιών. Επί του παρόντος κυκλοφορούν στην αγορά περισσότερες από 3 000 δραστικές φαρμακευτικές ουσίες. Σύμφωνα με στοιχεία της φαρμακοβιομηχανίας η αξία των πωλήσεων φαρμάκων που προορίζονται για τον άνθρωπο στην Ένωση παρουσιάζει πολύ σημαντική αύξηση από το 1990. Παρότι η αύξηση αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην άνοδο των τιμών των προϊόντων, αντικατοπτρίζει επίσης μια σταθερή αύξηση της κατά κεφαλήν κατανάλωσης. Οι συγκεντρώσεις στο περιβάλλον αναμένεται να αυξάνονται παράλληλα με τη γήρανση και την αύξηση του πληθυσμού. Όσον αφορά τις πωλήσεις κτηνιατρικών φαρμάκων, η συλλογή δεδομένων έχει επικεντρωθεί στα αντιμικροβιακά που χρησιμοποιούνται στην κτηνοτροφία λόγω των ανησυχιών για τη μικροβιακή αντοχή. Βάσει αναφορών από εννέα χώρες την περίοδο 2005 έως 2009 , και από 30 χώρες την περίοδο 2010 έως 2016 προκύπτει ότι, συνολικά, η ποσότητα των χρησιμοποιούμενων αντιμικροβιακών μειώθηκε, αν και όχι σε όλες τις χώρες. Η συνολική ποσότητα μπορεί να αυξηθεί εάν αυξηθούν σημαντικά οι αριθμοί των

4

ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

εκτρεφόμενων ζώων, ακόμη και αν η χρήση ανά μονάδα ζωικού κεφαλαίου μειωθεί. Τα αριθμητικά στοιχεία δεν καλύπτουν άλλα κτηνιατρικά φάρμακα. Η περιβαλλοντική διάσταση Συγκεντρώσεις φαρμάκων στο περιβάλλον Κατάλοιπα διαφόρων φαρμάκων έχουν εντοπιστεί στα επιφανειακά και στα υπόγεια ύδατα, στο έδαφος και σε ιστούς ζώων σε ολόκληρη την Ένωση, σε συγκεντρώσεις που ποικίλλουν ανάλογα με το φάρμακο, με τη φύση της πηγής του και με την απόσταση από την πηγή. Ορισμένα παυσίπονα, αντιμικροβιακά, αντικαταθλιπτικά, αντισυλληπτικά και αντιπαρασιτικά φάρμακα εντοπίζονται πολύ συχνά. Ίχνη από ορισμένα φάρμακα έχουν επίσης εντοπιστεί στο πόσιμο νερό Πηγές από τις οποίες εισέρχονται τα φάρμακα στο περιβάλλον Η μεγαλύτερη πηγή από την οποία εισέρχονται τα φάρμακα στο περιβάλλον είναι η χρήση· η διαδρομή πιθανότατα διαφέρει ανάλογα με το αν πρόκειται για φάρμακο που προορίζεται για τον άνθρωπο ή για τα ζώα. Η χημική και/ή μεταβολική σταθερότητα ορισμένων φαρμάκων συνεπάγεται ότι ποσοστό έως 90 % του δραστικού συστατικού απεκκρίνεται (ή εκπλένεται) στην αρχική του μορφή. Η ικανότητα των συστημάτων επεξεργασίας των λυμάτων να απομακρύνουν τα φαρμακευτικά κατάλοιπα 15 ποικίλλει ανάλογα με την εκάστοτε ουσία και με τον βαθμό επεξεργασίας: σε ορισμένες περιπτώσεις απομακρύνονται σημαντικές ποσότητες ενώ σε άλλες μόνο ένα μικρό ποσοστό· ωστόσο, ακόμη και οι καλύτερες και πλέον δαπανηρές σύγχρονες μορφές επεξεργασίας δεν είναι απολύτως αποτελεσματικές. Τα κτηνιατρικά φάρμακα καταλήγουν στο περιβάλλον κατά κύριο λόγο από διάχυτες πηγές που δεν υποβάλλονται σε επεξεργασία, όπως η διασπορά κοπριάς. Τα φάρμακα εισέρχονται στο περιβάλλον κυρίως μέσω των ακόλουθων οδών: -απόρριψη υγρών εκροής από σταθμούς επεξεργασίας αστικών λυμάτων, τα οποία περιέχουν απεκκριθέντα φάρμακα, καθώς και αχρησιμοποίητα φάρμακα που έχουν απορριφθεί σε νιπτήρες και τουαλέτες, παρά την ύπαρξη συστημάτων συλλογής· -διασπορά ζωικής κοπριάς· και -υδατοκαλλιέργεια, στο πλαίσιο της οποίας συχνά χορηγούνται φάρμακα μαζί με τη ζωοτροφή. Άλλες πηγές είναι: -απόρριψη υγρών εκροής από βιομηχανικές εγκαταστάσεις (ιδιαίτερα από εκείνες που βρίσκονται εκτός Ένωσης)·

-διασπορά ιλύος καθαρισμού λυμάτων, η οποία περιέχει φάρμακα που έχουν αφαιρεθεί από λύματα· -ζώα βοσκής· -θεραπεία ζώων συντροφιάς· -ακατάλληλη διάθεση αχρησιμοποίητων φαρμάκων και μολυσμένων αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής. Επιπτώσεις στο περιβάλλον - Τα αρσενικά ψαράκια Πολλά φάρμακα έχουν σχεδιαστεί ώστε να ενεργούν σε χαμηλές συγκεντρώσεις, προκειμένου να είναι ανεκτά από τον οργανισμό του ανθρώπου ή των ζώων, και να αντέχουν για αρκετό διάστημα ώστε να έχουν την επιδιωκόμενη επίδραση. Τα φάρμακα που παραμένουν στο περιβάλλον και διασπείρονται μέσω των υδάτων και του εδάφους ή συσσωρεύονται σε φυτά ή άγρια ζώα, καθώς και τα φάρμακα των οποίων οι συγκεντρώσεις στο περιβάλλον είναι σταθερές λόγω της συνεχούς έκλυσής τους, ενδέχεται να αποτελούν κίνδυνο λόγω της τοξικότητάς τους ή άλλων παρόμοιων ιδιοτήτων. Από μελέτες έχει καταδειχθεί ότι ορισμένα φάρμακα έχουν άμεσες επιπτώσεις στα άγρια ζώα στις χαμηλές συγκεντρώσεις στις οποίες εντοπίζονται στα ύδατα και στο έδαφος ή και σε ακόμα χαμηλότερες Για παράδειγμα, η έκθεση αρσενικών ιχθύων σε τέτοιες συγκεντρώσεις του βασικού συστατικού του αντισυλληπτικού χαπιού μπορεί να οδηγήσει στη θηλεοποίησή τους, λόγω επιδράσεων στο ενδοκρινικό σύστημα, επηρεάζοντας ως εκ τούτου την ικανότητα αναπαραγωγής του πληθυσμού Άλλες μελέτες έδειξαν ότι ιχθύες που εκτίθενται σε χαμηλές συγκεντρώσεις ορισμένων αντικαταθλιπτικών παρουσιάζουν αλλαγές στη συμπεριφορά τους κατά τρόπο που θα μπορούσε να επηρεάσει την επιβίωσή τους . Το παυσίπονο δικλοφενάκη έχει εντοπιστεί σε ιχθύες και ενυδρίδες . Προ ετών σήμανε συναγερμός λόγω της απροσδόκητης θανατηφόρου δράσης του φαρμάκου αυτού σε γυπαετούς στην Ασία, οι οποίοι εκτίθεντο σε αυτό μέσω των πτωμάτων βοοειδών στα οποία είχε χορηγηθεί το φάρμακο . Η μείωση των πληθυσμών των κοπροφάγων σκαραβαίων θεωρείται ότι οφείλεται, τουλάχιστον εν μέρει, στη χρήση αντιπαρασιτικών φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένης της ιβερμεκτίνης , σε ζώα. Αυτό έχει επιπτώσεις στον κύκλο των θρεπτικών στοιχείων, ενώ άλλες έμμεσες επιπτώσεις στα οικοσυστήματα, μεταξύ άλλων σε σπάνια είδη νυχτερίδων και πτηνών, μπορεί επίσης να είναι σημαντικές. Επιπτώσεις μέσω του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της μικροβιακής αντοχής.

Έως σήμερα, δεν έχει διαπιστωθεί σαφής σύνδεση μεταξύ των φαρμάκων που εντοπίζονται στο περιβάλλον και άμεσων επιπτώσεων στην υγεία του ανθρώπου. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας αναφέρει, ότι το μεγαλύτερο μέρος των αποδεικτικών στοιχείων που συγκεντρώθηκαν από διάφορες πρόσφατες μελέτες δείχνει ότι είναι ιδιαιτέρως απίθανο τα φάρμακα που υπάρχουν στο πόσιμο νερό να συνιστούν απειλή για την ανθρώπινη υγεία στις χαμηλές συγκεντρώσεις στις οποίες ανιχνεύονται.Ωστόσο, επισημαίνει, ότι το ζήτημα των φαρμακευτικών κατάλοιπων δεν πρέπει να αγνοηθεί και παραπέμπει σε προηγούμενη έκθεσή της στην οποία αναφέρονται οι πιθανές επιπτώσεις της μακροχρόνιας έκθεσης ευαίσθητων πληθυσμών και, συνεπώς, στην ανάγκη υιοθέτησης προληπτικής προσέγγισης, η οποία συνάδει με την πρόταση της Επιτροπής για προσθήκη σχετικής παραμέτρου στην οδηγία για το πόσιμο νερό. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν οι ενδείξεις ότι οι εκπομπές από ορισμένες μονάδες παρασκευής αντιμικροβιακών φαρμάκων σε τρίτες χώρες , κάποιες από τις οποίες προμηθεύουν με προϊόντα προς κατανάλωση και την Ένωση, ενδέχεται να συμβάλλουν στην ανάπτυξη και την εξάπλωση της μικροβιακής αντοχής σε παγκόσμιο επίπεδο. Τρέχουσα κατάσταση: Σχετική ενωσιακή πολιτική και ευρύτερες πρωτοβουλίες. Ενωσιακή πολιτική - Αξιολόγηση του περιβαλλοντικού κινδύνου Η νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα φάρμακα είναι το πρωταρχικό μέσο για τη διασφάλιση της ποιότητας, της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται σε ανθρώπους και ζώα, καθώς και της ασφάλειάς τους για το περιβάλλον. Η αξιολόγηση του περιβαλλοντικού κινδύνου είναι πλέον υποχρεωτική σε όλες τις αιτήσεις για άδεια κυκλοφορίας φαρμάκων, είτε προορίζονται για τον άνθρωπο είτε για τα ζώα· για τα κτηνιατρικά φάρμακα, ο περιβαλλοντικός κίνδυνος λαμβάνεται υπόψη στην αξιολόγηση οφέλους– κινδύνου . Διάφορες άλλες νομοθετικές πράξεις της Ένωσης αφορούν άμεσα ή έμμεσα την παραγωγή, τη χρήση ή τη διάθεση φαρμάκων και την περιβαλλοντική τους ασφάλεια. Ωστόσο, παρά τη νομοθεσία, και εν μέρει επειδή μέρος αυτής θεσπίστηκε πολύ πρόσφατα, εξακολουθούν να υπάρχουν κίνδυνοι τόσο για το περιβάλλον όσο και για τον άνθρωπο μέσω του περιβάλλοντος. Δράσεις Προσδιορισμός των δράσεων που πρέπει, σύμφωνα με την Επιτροπή να αναληφθούν ή να διερευνηθούν περαιτέρω για την αντιμετώπιση των δυνητικών κινδύνων από φαρμακευτικά κατάλοιπα στο περιβάλλον, και για την υποστήριξη των δράσεων της Ένωσης όσον αφορά την καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής: -ενθάρρυνση της καινοτομίας στους τομείς όπου αυτή μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση των κινδύνων, και προώθηση της κυκλικής οικονομίας μέσω της διευκόλυνσης της ανακύκλωσης πόρων, όπως το νερό, η ιλύς καθαρισμού λυμάτων και η κοπριά, -προσδιορισμός των εναπομενόντων κενών γνώσεων και παρουσίαση πιθανών λύσεων για την κάλυψή τους, -λήψη μέτρων ώστε οι δράσεις για την αντιμετώπιση του κινδύνου να μη θέτουν σε κίνδυνο την πρόσβαση ανθρώπων και ζώων σε ασφαλείς και αποτελεσματικές φαρμακευτικές αγωγές. Άλλες πρωτοβουλίες Ορισμένα κράτη μέλη (π.χ. οι Κάτω Χώρες , η Σουηδία ), το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο , τρίτες χώρες (π.χ. η Ελβετία 5 ), διεθνείς οργανισμοί (π.χ. ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών , η Επιτροπή του Ελσίνκι (HELCOM) , ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης ), ενώσεις του κλάδου και μη κυβερνητικές οργανώσεις έχουν εκφράσει ανησυχίες και έχουν αναλάβει δράση για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης παρουσίας φαρμάκων στο περιβάλλον. Σε διεθνές επίπεδο, τόσο το θεματολόγιο των Ηνωμένων Εθνών για το 2030, και ειδικότερα ο στόχος βιώσιμης ανάπτυξης αριθ. 6, όσο και η υπουργική δήλωση της Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον του 2017, εκφράζουν δεσμεύ-

σεις για ανάληψη δράσης στον τομέα αυτόν, ενώ οι ομάδες G7/G20 και η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας έχουν συμφωνήσει για την ανάληψη δράσης όσον αφορά τη μικροβιακή αντοχή. Αύξηση της ευαισθητοποίησης και προώθηση της συνετής χρήσης των φαρμάκων Η προώθηση της συνετής χρήσης φαρμάκων που συνιστούν κίνδυνο για το περιβάλλον ή μέσω του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων των αντιμικροβιακών φαρμάκων, θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά το πρόβλημα στην πηγή του. Τα κράτη μέλη και οι επαγγελματίες του ιατρικού κλάδου έχουν καίριο ρόλο στο ζήτημα αυτό, αλλά και η Επιτροπή μπορεί να συνεισφέρει, φέρνοντας σε επαφή επαγγελματίες των σχετικών κλάδων, συμβάλλοντας στη χρηματοδότηση ορισμένων προγραμμάτων κατάρτισης, εξασφαλίζοντας τη θέσπιση, την εφαρμογή και την επιβολή σχετικής νομοθεσίας και αναπτύσσοντας συνεργασίες με διεθνείς οργανισμούς. Συγκεκριμένα η Επιτροπή: •θα προωθήσει την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών για τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας σχετικά με τη συνετή χρήση των φαρμάκων που συνιστούν κίνδυνο για το περιβάλλον ή μέσω του περιβάλλοντος• •θα διερευνήσει, σε συνεργασία με σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς, τον τρόπο με τον οποίο οι περιβαλλοντικές πτυχές θα μπορούσαν να ενταχθούν στα προγράμματα ιατρικής εκπαίδευσης και επαγγελματικής ανάπτυξης• •θα θέσει ως στόχο τον περιορισμό της προληπτικής χρήσης κτηνιατρικών αντιμικροβιακών φαρμάκων με την ορθή εφαρμογή του νέου κανονισμού για τα κτηνιατρικά φάρμακα • •θα προωθήσει ανταλλαγές βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους οι περιβαλλοντικές παράμετροι λαμβάνονται υπόψη στη διαφήμιση και τη συνταγογράφηση φαρμάκων και στην επιλογή θεραπείας γενικότερα, κατά περίπτωση• •θα ενισχύσει τη συνεργασία με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και άλλους βασικούς διεθνείς οργανισμούς σχετικά με δραστηριότητες ευαισθητοποίησης και εξεύρεσης λύσεων, μεταξύ άλλων μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών. Στήριξη της ανάπτυξης φαρμάκων που είναι εγγενώς λιγότερο επιβλαβή για το περιβάλλον και προώθηση πιο οικολογικών μεθόδων παρασκευής Η φαρμακοβιομηχανία πρέπει να ενθαρρυνθεί να λαμβάνει περισσότερο υπόψη το περιβάλλον, από την προοπτική του κύκλου ζωής, κατά τα στάδια του σχεδιασμού και της παρασκευής. Δεδομένου ότι ο κλάδος δραστηριοποιείται σε παγκόσμιο επίπεδο και οι δράσεις του μπορούν να έχουν παγκόσμια απήχηση, είναι προς το συμφέρον της Ένωσης να διασφαλίσει ισότιμους όρους ανταγωνισμού όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας σε ολόκληρη την Ένωση και να παροτρύνει την υπεύθυνη συμπεριφορά και εκτός Ένωσης. Η Επιτροπή: •με την προϋπόθεση ότι θα διατίθενται επαρκή κεφάλαια μετά την τελική συμφωνία με τους συννομοθέτες επί του επόμενου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, του επταετή προυπολογισμού της ΕΕ – 2021-2027) θα χρηματοδοτήσει την έρευνα και την καινοτομία με σκοπό τη στήριξη της ανάπτυξης πιο «οικολογικών» φαρμάκων που διασπώνται ευκολότερα προς αβλαβείς ουσίες στους σταθμούς επεξεργασίας λυμάτων και στο περιβάλλον· •θα συνεργαστεί άμεσα με τη φαρμακοβιομηχανία σχετικά με τη δυνητική συμβολή της στην εκπλήρωση των στόχων της προσέγγισης, μεταξύ άλλων για τη διερεύνηση τρόπων με τους οποίους η διευρυμένη ευθύνη παραγωγού θα μπορούσε να συνεισφέρει στη στήριξη δράσεων για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της επεξεργασίας των υδάτων· •βάσει της οδηγίας-πλαισίου για τα ύδατα, θα εξετάσει συγκεκριμένα φάρμακα, και ομάδες φαρμάκων με παρόμοιες επιπτώσεις, στο πλαίσιο των εργασιών της για την υποστήριξη της τακτικής επανεξέτασης του καταλόγου ουσιών που συνιστούν κίνδυνο σε επίπεδο Ένωσης και των εργασιών που εκτελεί με τα κράτη μέλη σχετικά με τα πρότυπα ποιότητας περιβάλλοντος για τα φάρμακα που συνιστούν κίνδυνο σε εθνικό επίπεδο· •θα διασφαλίσει ότι η έκλυση φαρμάκων στα ύδατα

εξετάζεται ως πιθανό βασικό περιβαλλοντικό ζήτημα κατά την επανεξέταση των εγγράφων αναφοράς βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών στο πλαίσιο της οδηγίας για τις βιομηχανικές εκπομπές για τους σχετικούς τομείς· •θα συζητήσει με τις σχετικές αρχές των κρατών μελών τη δυνατότητα χρήσης της πολιτικής σύναψης συμβάσεων για την ενθάρρυνση πιο οικολογικού σχεδιασμού και παρασκευής φαρμάκων· •θα ενθαρρύνει, μέσω του διαλόγου και της συνεργασίας, στο πλαίσιο των εξωτερικών πολιτικών της Ένωσης, την ανάληψη δράσης σε τρίτες χώρες στις οποίες οι εκπομπές φαρμακευτικών ουσιών από την παρασκευή και άλλες πηγές θεωρείται ότι συμβάλλουν στην παγκόσμια εξάπλωση της μικροβιακής αντοχής. Βελτίωση της αξιολόγησης περιβαλλοντικού κινδύνου και της επανεξέτασής της Είναι σημαντικό, αναφέρει η Επιτροπή, να αναπτυχθεί ο συντονισμός της αξιολόγησης κινδύνου και της κατάρτισης κατευθυντήριων γραμμών, καθώς και να εξασφαλιστεί η αξιοποίηση όλης της σχετικής εμπειρογνωσίας. Η ανταλλαγή δεδομένων και η βελτίωση της πρόσβασης σε δεδομένα θα μπορούσαν να διευκολύνουν την καλύτερη διαχείριση του κινδύνου· το ίδιο και η αναδρομική αξιολόγηση του περιβαλλοντικού κινδύνου ορισμένων προϊόντων που διατίθενται ήδη στην αγορά και η ταχύτερη συγκέντρωση των δεδομένων αξιολόγησης κινδύνου για τα φάρμακα που προορίζονται για τον άνθρωπο. Σε όλους αυτούς τους τομείς, το βέλτιστο επίπεδο ανάληψης πρωτοβουλίας είναι το ενωσιακό. Η Επιτροπή σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και τα κράτη μέλη: -θα επιδιώξει να βελτιώσει το επίπεδο περιβαλλοντικής εμπειρογνωσίας των επιτροπών και των δικτύων που συμμετέχουν στην αξιολόγηση περιβαλλοντικού κινδύνου των φαρμάκων• -θα εξετάσει το ενδεχόμενο κατάρτισης κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με την αξιολόγηση περιβαλλοντικού κινδύνου των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στην υδατοκαλλιέργεια, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, συστάσεων για μέτρα διαχείρισης του κινδύνου• -θα εξετάσει τρόπους βελτίωσης της πρόσβασης του κοινού στα βασικά αποτελέσματα αξιολόγησης περιβαλλοντικού κινδύνου και στα σχετικά τοξικολογικά όρια για τα φάρμακα, με παράλληλη τήρηση των κανόνων προστασίας δεδομένων• -θα επισημάνει στους αιτούντες τη σημασία της υποβολής ολοκληρωμένης αξιολόγησης κατά τον χρόνο χορήγησης άδειας κυκλοφορίας για φάρμακα που προορίζονται για τον άνθρωπο, ώστε να είναι δυνατός ο προσδιορισμός και η δημοσίευση κατάλληλων μέτρων διαχείρισης του κινδύνου• •βάσει του νέου κανονισμού για τα κτηνιατρικά φάρμακα, θα υποβάλει έκθεση σχετικά με τη σκοπιμότητα της θέσπισης συστήματος αναθεώρησης με βάση τις δραστικές φαρμακευτικές ουσίες που θα καλύπτει ολόκληρη την ΕΕ, ή παρόμοιου, προς στήριξη της αξιολόγησης περιβαλλοντικού κινδύνου των κτηνιατρικών φαρμάκων σε ενωσιακό επίπεδο• •θα δρομολογήσει συστηματική διαδικασία αναπλήρωσης για τα κτηνιατρικά φάρμακα που δεν έχουν υποβληθεί σε (κατάλληλη) αξιολόγηση περιβαλλοντικού κινδύνου, όπως προβλέπεται στον κανονισμό για τα κτηνιατρικά φάρμακα, και θα προβεί σε απολογισμό των αποτελεσμάτων της έρευνας που διεξάγεται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας για τα καινοτόμα φάρμακα «Innovative Medicines Initiative» 58 όσον αφορά τα φάρμακα που προορίζονται για τον άνθρωπο• •θα εξετάσει τα πορίσματα των πρόσφατων αξιολογήσεων του REACH και του εν εξελίξει ελέγχου καταλληλότητας άλλης ενωσιακής νομοθεσίας για τα χημικά προϊόντα, όσον αφορά συνδέσεις με τη νομοθεσία για τα φάρμακα σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος. Μείωση της σπατάλης και βελτίωση της διαχείρισης αποβλήτων Η μείωση της σπατάλης φαρμάκων και η ορθή διάθεση των αποβλήτων θα μειώσουν τον κίνδυνο για το περιβάλλον. Σε ορισμένες τοποθεσίες ενδέχεται να είναι σκόπιμη η εφαρμογή πιο προηγμένης τεχνολογίας επεξεργασίας λυμάτων. Για τις διάχυτες εκπομπές από την κτηνοτροφία, ιδιαιτέρως αναγκαίος φαίνεται να είναι ο έλεγχος στην πηγή.

Mαρίνα Κουρμπέλα ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

5

Αρθρο Στο νέο ΕΣΠΑ 2021-27 αναμένεται μεγαλύτερη έμφαση στην κυκλική οικονομία και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής Βασίλης Παπαζήσης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Thalis A.E. Από τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διαφαίνεται η πρόθεση για συνέχιση των μεγάλων επιλογών της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου με ισχυρότερη εξειδικευμένη προσέγγιση στην περιφερειακή ανάπτυξη και απλούστευση των διαδικασιών. Ειδικότερα, η κύρια θεματική εστίαση εντοπίζεται στην προώθηση των στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης και στη στήριξη της μετάβασης στην κυκλική οικονομία καθώς και στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, για την υλοποίηση της συμφωνίας του Παρισιού. Παράλληλα, επιχειρείται μια απλούστευση των διαδικασιών με την υιοθέτηση λιγότερων σαφέστερων και συντομότερων κανόνων μεγαλύτερη ευελιξία στην εφαρμογή και καλύτερη προσαρμοστικότητα στις μεταβαλλόμενες συνθήκες.

φή στην κυκλική οικονομία και τη δημιουργία ενός νέου παραγωγικού μοντέλου. Προσφέρουμε ένα ευρύ φάσμα ολοκληρωμένων βιώσιμων λύσεων στην κατασκευή και λειτουργία υποδομών διαχείρισης στερεών αποβλήτων σε όλο το εύρος της αλυσίδας αξίας, στην διαχείριση στον κύκλο νερού και στην εξοικονόμηση πόρων, ενέργειας και χρήσης ΑΠΕ στις υποδομές. Ενισχύουμε την παρουσία μας στις βιομηχανία με εξειδικευμένες λύσεις που στοχεύουν σε μηδενικά απόβλητα στην χρήση του νερού συμβάλλοντας έμπρακτα στη μετάβαση στην κυκλική οικονομία.

Ενδυναμώνεται η τοπική διάσταση στο σχεδιασμό και στην διαχείριση των προγραμμάτων. Η πολιτική συνοχής για την περίοδο 2021-2027 εκφράζει μια Ευρώπη που ισχυροποιεί τις περιφέρειές της, με τη στήριξη αναπτυξιακών στρατηγικών των οποίων ηγούνται οι ίδιες. Οι τοπικές, αστικές και εδαφικές αρχές θα συμμετέχουν πιο ενεργά στη διαχείριση των πόρων της ΕΕ και η αύξηση των ποσοστών συγχρηματοδότησης θα ενισχύσει το αίσθημα ευθύνης για τα έργα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ στις περιφέρειες και τις πόλεις.

Thalis A.E. Άγγελου Πυρρή 7 - 11527 Αθήνα Τηλ.: +30 210 3810866 Φαξ: +30 210 3212333 Email: info@thalis-es.gr Web: www.thalis-es.gr

Στη νέα προγραμματική περίοδο η ΕΕ εντείνει την προσπάθεια για τη δημιουργία μιας πιο πράσινης Ευρώπης με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μέσω της προώθησης της δίκαιης μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας, των πράσινων και γαλάζιων επενδύσεων, της κυκλικής οικονομίας, της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, της πρόληψης και της διαχείρισης των κινδύνων. Συγκεκριμένα στο τομέα του περιβάλλοντος έχουν επιλεγεί για στήριξη οι εξής ειδικοί στόχοι: • Προώθηση μέτρων ενεργειακής απόδοσης.

• Προαγωγή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

• Ανάπτυξη έξυπνων ενεργειακών συστημάτων, δικτύων και εξοπλισμού αποθήκευσης σε τοπικό επίπεδο.

• Προαγωγή της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, της πρόληψης των κινδύνων και της ανθεκτικότητας στις καταστροφές.

• Προαγωγή της βιώσιμης διαχείρισης του νερού με την χρηματοδότηση δράσεων για νέα ή αναβαθμισμένη ικανότητα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων.

• Προώθηση της μετάβασης σε μια κυκλική οικονομία με τη στήριξη δράσεων για νέα ή αναβαθμισμένη ικανότητα ανακύκλωσης στερεών αποβλήτων.

• Ενίσχυση της βιοποικιλότητας, των πράσινων υποδομών στο αστικό περιβάλλον και μείωση της ρύπανσης. Ο Όμιλος Thalis έχει δημιουργήσει ένα σημαντικό υπόβαθρο τεχνογνωσίας σε σύνθετα έργα στην κατασκευή και διαχείριση υποδομών περιβάλλοντος. Σχεδιάζουμε και εφαρμόζουμε καινοτόμες λύσεις που προωθούν την αειφόρο ανάπτυξη, στηρίζουν τη στρο-

6

ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

Είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε τις στρατηγικές προτεραιότητες που θα θέσει η χώρα μας για το περιβάλλον και στη νέα προγραμματική περίοδο 2021-27.

Το νερό αποδίδει Η απόδοση της εγκατάστασής σας είναι αυτό που έχει σημασία Η αυξημένη ζήτηση σε συνδυασμό με την όλο και πιο έντονη έλλειψη νερού είναι οι σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Βιομηχανία του Νερού. Είτε πρόκειται για εγκαταστάσεις αφαλάτωσης θαλασσινού νερού, είτε για εγκαταστάσεις επεξεργασίας πόσιμου νερού ή λυμάτων, καθώς και για τη διαχείριση ολόκληρων δικτύων νερού, οι λύσεις μας στο πεδίο του ηλεκτρισμού, του αυτοματισμού και της ψηφιοποίησης σάς βοηθούν να αυξήσετε την απόδοση της εγκατάστασής σας, συμβάλλοντας παράλληλα στην εξοικονόμηση δαπανών. Όταν συνεργάζεστε μαζί μας, μπορείτε να είστε σίγουροι ότι: Το νερό αποδίδει.

siemens.com/water ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

7

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΩΚΡΑΤΗ ΦΑΜΕΛΛΟΥ Άμεση προτεραιότητα η υλοποίηση του Εθνικού Επιχειρησιακού Σχεδίου για την Κυκλική Οικονομία Tις άμεσες προτεραιότητες του υπουργείου Περιβάλλοντος για τη διαχείριση των αποβλήτων έθεσε, στη συνέντευξη του στο περιοδικό και την ιστοσελίδα Water & Waste, o αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος κ.Σ.Φάμελλος.Χαρακτηριστικά ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής: «Η πρώτη μας προτεραιότητα είναι η υλοποίηση του Εθνικού Επιχειρησιακού Σχεδίου της Κυκλικής Οικονομίας, που αποτελεί μέρος της Αναπτυξιακής Στρατηγικής της χώρας. Απαιτείται αλλαγή παραγωγικών και καταναλωτικών προτύπων και ριζοσπαστικές αλλαγές σε διοίκηση, αυτοδιοίκηση, παραγωγή και κοινωνία. Είμαι όμως αισιόδοξος, γιατί υπάρχει απόλυτη σύμπνοια και κατανόηση σε θεσμικό επίπεδο και πληθώρα προτάσεων, καθώς και τα νέα εθνικά και ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία. Η δεύτερη προτεραιότητα είναι η αναβάθμιση της ανακύκλωσης και η χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων. Έχουμε ενημερώσει όλους τους φορείς της Αυτοδιοίκησης για την ανάγκη άμεσης εφαρμογής του μέτρου και έχουμε κινητοποιήσει νέες χρηματοδοτήσεις από το ΥΜΕΠΡΑΑ και τα ΠΕΠ. Υλοποιούμε πρόγραμμα πλήρους χωριστής συλλογής διαχείρισης στα στρατόπεδα της χώρας, στους χώρους συνάθροισης κοινού, στα λιμάνια και σε δημόσια κτίρια.» Ακόμα πρόσθεσε ότι «Οι νέοι ΦΟΔΣΑ , μετά την εφαρμογή του Ν. 4555/18, θα αποτελέσουν την ατμομηχανή και τις δεξαμενές γνώσης για αυτή τη μεγάλη αλλαγή των ΟΤΑ. Η νέα τιμολογιακή πολιτική που θα επεξεργαστούν μέχρι τον Ιούνιο, οι υποδομές βιοαποβλήτων που πρέπει να λειτουργήσουν εντός του 2019, οι μονάδες κυκλικής οικονομίας που πρέπει να ωριμάσουν μελετητικά και να κατασκευαστούν είναι τα πρώτα απαραίτητα βήματα για όλους, μαζί με αξιόπιστες βάσεις δεδομένων για τη διαχείριση των ΑΣΑ στην περιοχή τους. « Όσον αφορά τα χρηματοδοτικά εργαλεία,ανέφερε ότι εξασφαλίσθηκε η στήριξη της ΕΕ στην προσπάθεια αυτή, με χρηματοδότηση 1,2 εκατ. ευρώ, ενώ μέσω του Φιλόδημου κλείνουν και τους τελευταίους ΧΑΔΑ της χώρας, ώστε να αφεθούν οριστικά στο παρελθόν τα πρόστιμα και η χώρα να προχωρήσει στη νέα εποχή στη διαχείριση των αποβλήτων της.

-Ποιες είναι οι κύριες προτεραιότητες του ΥΠΕΝ για τα απόβλητα το 2019; Ιδιαίτερα, τι νέες δράσεις προβλέπονται εντός του έτους, πέραν των χρηματοδοτήσεων μέσω ΥΜΕΠΕΡΑΑ, και πώς αυτές μπορούν να συνδεθούν με την αναδιαμόρφωση του τοπίου με τους ΦοΔΣΑ; Η πρώτη μας προτεραιότητα είναι η υλοποίηση του Εθνικού Επιχειρησιακού Σχεδίου της Κυκλικής Οικονομίας, που αποτελεί μέρος της Αναπτυξιακής Στρατηγικής της χώρας. Το πολύ επιτυχημένο

8

ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

φόρουμ Κυκλικής Οικονομίας στο Ζάππειο δημιούργησε πολλές προοπτικές και απαιτήσεις. Απαιτείται αλλαγή παραγωγικών και καταναλωτικών προτύπων και ριζοσπαστικές αλλαγές σε διοίκηση, αυτοδιοίκηση, παραγωγή και κοινωνία. Είμαι όμως αισιόδοξος, γιατί υπάρχει απόλυτη σύμπνοια και κατανόηση σε θεσμικό επίπεδο και πληθώρα προτάσεων, καθώς και τα νέα εθνικά και ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία. Το Φόρουμ θα παραμείνει λειτουργικό στην ιστοσελίδα www.circular-economy.gr​, σε συνεργασία με την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, ως ένα μόνιμο βήμα προβολής, διαλόγου και θετικών πρακτικών της χώρας μας.

Η δεύτερη προτεραιότητα είναι η αναβάθμιση της ανακύκλωσης και η χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων. Έχουμε ενημερώσει όλους τους φορείς της Αυτοδιοίκησης για την ανάγκη άμεσης εφαρμογής του μέτρου και έχουμε κινητοποιήσει νέες χρηματοδοτήσεις από το ΥΜΕΠΡΑΑ και τα ΠΕΠ. Ανακοινώσαμε ότι θα υποστηρίξουμε 6 δήμους της Δυτικής Αττικής, με μεγάλους παραγωγούς βιοαποβλήτων στα όριά τους (κεντρική λαχαναγορά, νοσοκομεία, στρατόπεδα, φυλακές, εκπαιδευτήρια), ενώ ετοιμάζουμε διαδραστικό σεμινάριο για 30 εργαζόμενους από 15 δήμους της χώρας. Υλοποιούμε πρόγραμμα πλήρους χωριστής συλλογής-διαχείρισης στα στρατόπεδα της χώρας, στους χώρους συνάθροισης κοινού, στα λιμάνια και σε δημόσια κτίρια. Οι νέοι ΦΟΔΣΑ , μετά την εφαρμογή του Ν. 4555/18, θα αποτελέσουν την ατμομηχανή και τις δεξαμενές γνώσης για αυτή τη μεγάλη αλλαγή των ΟΤΑ. Η νέα τιμολογιακή πολιτική που θα επεξεργαστούν μέχρι τον Ιούνιο, οι υποδομές βιοαποβλήτων που πρέπει να λειτουργήσουν εντός του 2019, οι μονάδες κυκλικής οικονομίας που πρέπει να ωριμάσουν μελετητικά και να κατασκευαστούν είναι τα πρώτα απαραίτητα βήματα για όλους, μαζί με αξιόπιστες βάσεις δεδομένων για τη διαχείριση των ΑΣΑ στην περιοχή τους. Μην ξεχνάμε ότι οι ΦΟΔΣΑ είναι οι υπεύθυνοι φορείς για την επίτευξη των στόχων των νέων Ευρωπαϊκών Οδηγιών στην περιοχή τους. Όσον αφορά τα χρηματοδοτικά εργαλεία, εξασφαλίσαμε την στήριξη της ΕΕ στην προσπάθεια αυτή, με χρηματοδότηση 1,2 εκατ. ευρώ, ενώ μέσω του Φιλόδημου κλείνουμε και τους τελευταίους ΧΑΔΑ της χώρας, ώστε να αφήσουμε οριστικά στο παρελθόν τα πρόστιμα και η χώρα να προχωρήσει στη νέα εποχή στη διαχείριση των αποβλήτων της.

-Ποιες θα είναι οι πρωτοβουλίες σας για να επιτευχθεί αύξηση των ποσοστών ανάκτησης και ανακύκλωσης; Έχοντας ως βάση τον νόμο 4496/2017, αλλάζουν ριζικά τα επιχειρησιακά σχέδια των σχημάτων διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, μεταξύ των οποίων και των συστημάτων αποβλήτων συσκευασίας, που περιέχει την πλειοψηφία των δράσεων ανακύκλωσης στους ΟΤΑ. Τίθεται σε νέα βάση η συνεργασία ΣΣΕΔ και Δήμων, με πλήρη εξοπλισμό ανακύκλωσης για όλα τα ρεύματα, με βάση το σχέδιο του κάθε δήμου και οικονομικά αντισταθμίσματα που στηρίζουν τη δημοτική διαχείριση των απορριμμάτων και κατ’ επέκταση θα οδηγούν στη μείωση των δημοτικών τελών υπέρ των δημοτών. Η νέα τιμολογιακή πολιτική, που μόλις υπογράψαμε μαζί με τον Υπουργό Εσωτερικών, θα δώσει ισχυρά κίνητρα για να βελτιωθούν οι επιδόσεις των Δήμων στην ανακύκλωση και τη χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων. Επίσης, ιδιαίτερη σημασία δίνεται στις πρωτοβουλίες ευαισθητοποίησης του κοινού για την πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων. Συμπληρωματικά σε αυτή την προσπάθεια λειτουργούν οι δράσεις για τη μείωση χρήσης της λεπτής πλαστικής σακούλας, οι δράσεις ευαισθητοποίησης, οι δράσεις προβολής σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, η ενίσχυση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, η σύνδεση έρευνας και παραγωγής για την κυκλική οικονομία και το νέο πλαίσιο αξιοποίησης των φορέων της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στην ανακύκλωση και στη διαλογή στην πηγή που δημιούργησε ο 4496/17.

-Πού βρίσκονται οι συζητήσεις με τις τσιμεντοβιομηχανίες για την αξιοποίηση Δευτερογενών Καυσίμων; Η εθελοντική συμφωνία μεταξύ Υπουργείου και Ένωσης Τσιμεντοβιομηχανιών αναθεωρείται, με στόχο την αξιοποίηση δευτερογενών υλικών από την Τσιμεντοβιομηχανία, στο πλαίσιο της βιομηχανικής συμβίωσης και της κυκλικής οικονομίας, και βρίσκεται σε τελική φάση επικαιροποίησης. Δεν αφορά μόνο σε καύσιμα, αλλά συνολικά σε δευτερογενείς πρώτες ύλες και υλικά, όπως προβλέπει η κυκλική οικονομία. Στόχος είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων και της εργασίας σε αυτές, με παράλληλη μείωση των κλιματικών εκπομπών και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Απαραίτητη προϋπόθεση αυτής της συμφωνίας είναι η ενίσχυσης της διαφάνειας

σχετικά με τα χαρακτηριστικά των υλικών, η μείωση της επικινδυνότητας, υπερβαίνοντας και τα ευρωπαϊκά πρότυπα, ο αυστηρός και συνεπής έλεγχος, η δημιουργία τοπικών συμφωνιών, με εξασφάλιση της πρόσβασης της κοινωνίας στην περιβαλλοντική πληροφορία, και η συνεισφορά στην ευρωπαϊκή στρατηγική για κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη.

-Πού βρισκόμαστε σε σχέση με τον Εθνικό Σχεδιασμό για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων, έχοντας ως δεδομένες τις ελλείψεις στελεχιακού δυναμικού και τοπικής τεχνογνωσίας σε τόσα νησιά, και με υπαρκτό το πρόβλημα χώρων για ταφή των Υπολειμμάτων; Είναι γεγονός ότι έχουμε μεγάλη καθυστέρηση, κυρίως ως προς τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις μας. Ο νέος ΕΣΔΑ του 2015 αποτέλεσε μια μεγάλη ριζοσπαστική μεταρρύθμιση για την Ελλάδα. Και θυμίζω ότι αυτό έγινε σε συνθήκες κρίσης και σκληρών διαπραγματεύσεων. Έπρεπε όμως η Ελλάδα να προσαρμοστεί στις Ευρωπαϊκές Οδηγίες και στην κοινωνία της ανακύκλωσης. Από τότε έχουν γίνει πάρα πολλά. Όλοι οι Περιφερειακοί Σχεδιασμοί, δύο νέοι νόμοι 4496/17 και 4555/18, αλλάζει το πλαίσιο λειτουργίας όλων των ΦΟΔΣΑ, άλλαξε η τιμολογιακή πολιτική, καταργήθηκε ο φόρος ταφής και εισήχθη η εισφορά κυκλικής οικονομίας, ενώ ταυτόχρονα εγκρίθηκε και υλοποιείται η Στρατηγική Κυκλικής Οικονομίας. Χρηματοδοτήθηκαν μελέτες ωρίμανσης για πολλά έργα (ΜΕΑ) Κυκλικής οικονομίας και αποκαταστάθηκαν εκατοντάδες ΧΑΔΑ, μειώνοντας τα πρόστιμα της χώρας για ΧΑΔΑ κατά 80%. Ήδη στο πλαίσιο του ΥΜΕΠΕΡΑΑ και των ΠΕΠ έχουν ενταχθεί 16 σύγχρονα εργοστάσια σε όλη την Ελλάδα, καθώς και αρκετά πράσινα σημεία ΟΤΑ. Στόχος του ΕΣΔΑ για το 2020 είναι η μείωση των παραγόμενων αποβλήτων, η προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση, με τη χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων - βιοαποβλήτων να εφαρμόζεται στο 50% του συνόλου των ΑΣΑ. Εμείς δεν έχουμε φοβηθεί ούτε την πολύωρη δουλειά ούτε το πολιτικό κόστος. Όμως αυτή η αλλαγή δεν αφορά μόνο την κυβέρνηση. Αφορά και την Αυτοδιοίκηση και την κοινωνία. Και σε αυτά τα επίπεδα, στην καθημερινότητά μας, η ανακύκλωση και η διαλογή στην πηγή πρέπει να γίνουν πρώτη προτεραιότητα. Και ακόμα δεν το έχουμε καταφέρει αυτό ως χώρα. Για το λόγο αυτό, ως Υπουργείο, προχωράμε σε νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για την «κυκλική» επιχειρηματικότητα και σε κίνητρα και αντικίνητρα για την Αυτοδιοίκηση.

-Πιστεύετε ότι βρίσκεται σε καλό δρόμο ο σχεδιασμός για την ανακύκλωση; Βρισκόμαστε κοντά στους εθνικούς στόχους; Πώς θα εφαρμοστεί η πρόβλεψη του Νόμου που προβλέπει κάλυψη των δαπανών λειτουργίας του συστήματος ανακύκλωσης των συσκευασιών από το ΣΣΕ (ΕΕΑΑ); Πώς θα επηρεάσει το «στοίχημα» αυτό την πορεία της ανακύκλωσης των Δήμων; Με τον νόμο 4496/2017 τροποποιήθηκε το βασικό θεσμικό πλαίσιο για την εναλλακτική διαχείριση στη χώρα μας. Με την τροποποίηση του ν.

2939/01 στοχεύσαμε στη μείωση των μη παραγωγικών δαπανών των συστημάτων και στην ενίσχυση των επιδόσεων, καθώς και στην αποφυγή των εμποδίων για την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, ώστε να προκύπτει όφελος για τον πολίτη από την ανακύκλωση. Η υποχρέωση για χωριστή συλλογή των απόβλητων υλικών αποτυπώνεται με σαφήνεια στις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις. Η χωριστή συλλογή θα πρέπει να οργανωθεί τόσο από τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) συσκευασιών όσο και από τους ΟΤΑ Α΄ Βαθμού. Και ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

9

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΩΚΡΑΤΗ ΦΑΜΕΛΛΟΥ φυσικά προβλέπεται και θα εφαρμοστεί από τα νέα επιχειρησιακά σχέδια των ΣΕΔ η κάλυψη του κόστους των ΟΤΑ για τη συλλογή και μεταφορά των ανακυκλώσιμων υλικών. Από την εφαρμογή των προαναφερόμενων διατάξεων αναμένεται η εκπλήρωση του στόχου για τη χωριστή συλλογή, καθώς και η σημαντική αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης, με μείωση του κόστους για τους πολίτες. Η νέα τιμολογιακή πολιτική, που θα αξιολογεί την απόδοση των δήμων στην ανακύκλωση, θα δημιουργεί υποχρεώσεις και προς τη μεριά της Αυτοδιοίκησης. Προτεραιότητες για το επόμενο χρονικό διάστημα είναι η τόνωση της αγοράς δευτερογενών πρώτων υλών, η ανάπτυξη προτύπων για τη χρήση λιπασμάτων από οργανικά απόβλητα και για την επανάχρηση αποβλήτων κατεδαφίσεων και κατασκευών, η δημιουργία του νομικού πλαισίου για την παραγωγή βιο-μεθανίου από οργανικά απόβλητα και την περαιτέρω αξιοποίησή του, αλλά και για την ευρύτερη χρήση δευτερογενών εναλλακτικών καυσίμων στη βιομηχανία. Ο οικολογικός σχεδιασμός στην παραγωγή, η θέσπιση οικονομικών κινήτρων, η επεξεργασία κριτηρίων πράσινων και κυκλικών δημόσιων συμβάσεων, ερευνητικές και καινοτόμες προτάσεις, εντάσσονται στην κυκλική οικονομία και θα ενισχύσουν τις δράσεις ανακύκλωσης. Το οικολογικό αποτύπωμα κάθε προϊόντος, ή συσκευασίας, και η «κυκλικότητά» του θα επηρεάζουν και την τιμή και την αξία κάθε προϊόντος με βάση τις διατάξεις του 4496/17.

-Ποιος είναι ο σχεδιασμός για την κομποστοποίηση, το ποσοστό της οποίας ανέρχεται σε πολύ χαμηλά ποσοστά καθώς παραμένει κοντά στο 3%; Τι δράσεις αναμένονται σε σχέση με τη χωριστή συλλογή των Προδιαλεγμένων Οργανικών και την ίδρυση Μονάδων Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ); Ποιος ο χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσης μέρους των σχετικών υποδομών; Η χωριστή συλλογή οργανικού για όλους τους ΟΤΑ και για όλες τις οικονομικές δραστηριότητες στη χώρα μας είναι υποχρεωτική. Κάθε νέα περιβαλλοντική αδειοδότηση θα τον θέτει ως υποχρεωτικό όρο, όπως και όλες οι χρηματοδοτήσεις στη νέα προγραμματική περίοδο. Σε όλη τη χώρα υπάρχουν πόροι στα ΠΕΠ και στο ΥΜΕΠΕΡΑΑ για το οργανικό κλάσμα, που απαιτείται να επιταχυνθούν, κάτι που έχω και με έγγραφο επισημάνει. Οι ΦΟΔΣΑ οφείλουν να παραλαμβάνουν οργανικά απόβλητα από 1/1/2019, ακόμα και σε προσωρινές εγκαταστάσεις ή με παροχή υπηρεσίας, μέχρι την κατασκευή των ΜΕΒΑ, που επίσης είναι επιλέξιμες στο ΕΣΠΑ. Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για καθυστέρηση. Στη χώρα μας προωθείται δίκτυο περίπου 110 εγκαταστάσεων κατάλληλης δυναμικότη-

10

ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

τας για την επεξεργασία των βιο-αποβλήτων. Αναμένεται ότι έως το τέλος της προγραμματικής περιόδου θα έχει ολοκληρωθεί το δίκτυο των απαιτούμενων εγκαταστάσεων, το οποίο περιλαμβάνει τόσο μονάδες μηχανικής και βιολογικής επεξεργασίας σύμμεικτων αστικών αποβλήτων, όσο και σημαντικό αριθμό Μονάδων Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ), με στόχο τη μείωση της υγειονομικής ταφής προς όφελος της ανακύκλωσης και, σε κάθε περίπτωση, εφόσον προκύπτουν απόβλητα προς υγειονομική ταφή, την προηγούμενη επεξεργασία τους. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θέλοντας να σηματοδοτήσει τη μετάβαση από τη θεωρία στην πράξη, υιοθετεί έξι Δήμους της Δυτικής Αττικής. Αναλαμβάνει τον σχεδιασμό του Συστήματος Διαλογής στην Πηγή, με προτεραιότητα στο οργανικό υλικό και τα ανακυκλώσιμα, και με άμεσο χρονοδιάγραμμα εφαρμογής για τους Δήμους Περιστερίου, Αιγάλεω, Νίκαιας-Ρέντη, Χαϊδαρίου, Αγίας Βαρβάρας και Κορυδαλλού. Έχουμε αποφασίσει ότι η εισφορά για την Κυκλική Οικονομία θα χρηματοδοτεί κατά προτεραιότητα τον κλάδο του οργανικού και της διαλογής στην πηγή ανά Δήμο. Το σύνολο της εισφοράς θα επιστρέφει στους Δήμους και όχι σε Μονάδες Επεξεργασίας.

-Τι γίνεται με τα περιβαλλοντικά πρόστιμα που πληρώνει εδώ και χρόνια η χώρα μας; Σε τι φάση είμαστε σχετικά με τη μείωση αυτών των προστίμων, τι άλλο μένει να γίνει ώστε να εξαλειφθούν; Σημειώνεται ότι υπάρχουν δύο καταδικαστικές αποφάσεις για την Ελλάδα για τη λειτουργία των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ) και για τη διαχείριση των επικινδύνων αποβλήτων. Η χώρα αποστέλλει εξαμηνίες εκθέσεις αναφοράς, σύμφωνα με τις οποίες παρατηρείται σταδιακή απομείωση του προστίμου που καταβάλλεται. . Είχε επιβληθεί 10 εκατ. εφάπαξ και 14,5 εκατ. εξαμηνιαίο πρόστιμο που θα απομειωνόταν όσο οι ΧΑΔΑ θα έκλειναν και θα προχωρούσε η αποκατάστασή τους. Εν μέσω μνημονίων, με ότι αυτό συνεπαγόταν, με στοχευμένη δουλειά και προσπάθεια μειώσαμε το πρόστιμο στα 2,5 εκατ. Σήμερα έχουν απομείνει 13 ενεργοί ΧΑΔΑ και περίπου 20 ανενεργοί προς αποκατάσταση, που όπως προανέφερα έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα Φιλόδημος. Όσον αφορά τα επικίνδυνα απόβλητα, μας είχε επιβληθεί πρόστιμο 5 εκατ. εφάπαξ και 5 εκατ. εξαμηνιαίο πρόστιμο. Με τον Εθνικό Σχεδιασμό, μειώσαμε κατά το ένα τρίτο το αρχικό πρόστιμο, υποχρεώσαμε τις βιομηχανίες να εξάγουν προς διαχείριση το ένα τρίτο των απορριμμάτων αυτών και δημιουργήσαμε τις προϋποθέσεις για δημιουργία τριών ΧΥΤΕΑ. Σήμερα είναι 3,5 εκατ. το εξάμηνο και θα μηδενισθεί με την κατασκευή των ΧΥΤΕΑ.

Άρθρο του Γιώργου Ηλιόπουλου * 500.000 τμχ απορρίμματα σε τροχιά γύρω από τη Γη και στη Σελήνη! Τα απορρίμματα της Σελήνης από την ανθρώπινη & διαστημική δραστηριότητα

Η Σελήνη αποτελεί, εδώ και πολλά χρόνια, προορισμό διαστημικών αποστολών με επανδρωμένα και μη σκάφη. Στη Σελήνη δεν υπάρχει καμία μόνιμη ανθρώπινη εγκατάσταση για να φιλοξενεί τις αποστολές. Παρόλα αυτά, ήδη έχουν απορριφθεί 180.000 κιλά απορριμμάτων στο φυσικό περιβάλλον της Σελήνης.

Τι είδους απορρίμματα είναι αυτά; Τα περισσότερα από αυτά τα απορρίμματα προέρχονται από κάθε ταξίδι του ανθρώπου στην επιφάνεια της Σελήνης. Αυτό συμβαίνει γιατί η επιστροφή του διαστημικού σκάφους στη Γη θα ήταν ευκολότερη και οικονομικότερη αν «ξεφορτωνόταν» όσο δυνατόν περισσότερα αντικείμενα και τμήματα του. Επιπλέον, στην Σελήνη υπάρχουν συντρίμμια και απορρίμματα-κουφάρια των σκαφών από τις μη επανδρωμένες αποστολές που τέλειωσαν τον σκοπό τους επι του εδάφους της Σελήνης.

Τα 500.000 τμχ αντικείμενα - απορρίμματα σε τροχιά γύρω από την Γη Πέρα από τα σκουπίδια στη Σελήνη, υπάρχει μία τεράστια ποσότητα θραυσμάτων και απορριμμάτων (περίπου 21.000 μεγάλα και 500.000 μικρότερα τεχνητά αντικείμενα) που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας και ταξιδεύουν με ταχύτητα 20.000 χλμ/ ώρα., προερχόμενα κυρίως από δορυφόρους και κομμάτια πυραύλων, με αρκετά από αυτά τα θραύσματα να καταλήγουν στη Σελήνη.

Πώς θα καθαρίσουμε αυτά τα απορρίμματα;

Υπάρχουν σχέδια κυρίως από την NASA, καθώς τα απορρίμματα αυτά θέτουν σε κίνδυνο τους δορυφόρους που βρίσκονται σε λειτουργία σε διάφορες τροχιές, που ερευνητικά εξετάζονται λύσεις για την αφαίρεση των απορριμμάτων, με λέιζερ και «δίχτυα», αλλά και μεθόδους νανοτεχνολογίας. *Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ ,ΜΒΑ ,MSC, ΕΠΤΑ Σύμβουλοι Μελετητές , Αντιπρόεδρος ΕΕΔΣΑ

Δημοσιογραφική Επιμέλεια- Ρεπορτάζ : Μαρίνα Κουρμπέλα

Ειδική Έκδοση του

Ε.Ε.

Κυρίαρχος στόχος η πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό Στις 5 Ιουνίου 2018, οι Υπουργοί Περιβάλλοντος της ΕΕ πραγματοποίησαν μια συζήτηση προσανατολισμού σε ζωντανή διαδικτυακή ροή με αντικείμενο την οδηγία για το πόσιμο νερό, η οποία είναι άμεσο αποτέλεσμα της πρώτης επιτυχούς ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας πολιτών στην Ιστορία. Η οδηγία για το πόσιμο νερό βελτιώνει τα πρότυπα ποιότητας για το νερό, εισάγει προσέγγιση με βάση τον κίνδυνο για την παρακολούθηση της ποιότητας του νερού και εναρμονίζει τις διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με την ποιότητα του νερού, καθώς και τις υπηρεσίες στους καταναλωτές. Υπενθυμίζουμε,, σε συντομία ότι Η Ευρωπαική Πρωτοβουλία Πολιτών ζητεί: – Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη να υποχρεούνται να εξασφαλίζουν ότι όλοι οι πολίτες απολαύουν του δικαιώματος στο νερό και την αποχέτευση• – Η ύδρευση και η διαχείριση των υδάτινων πόρων να μην υπόκεινται σε «κανόνες της εσωτερικής αγοράς» και οι υπηρεσίες υδάτων να εξαιρούνται από την ελευθέρωση• – Η ΕΕ να εντείνει τις προσπάθειές της για την επίτευξη καθολικής πρόσβασης σε ύδρευση και αποχέτευση». Η πρωτοβουλία θέτει οριζόντια ζητήματα τα οποία καλύπτουν ευρύ φάσμα πολιτικών σε επίπεδο ΕΕ και κρατών μελών. Πρέπει να εξεταστεί βάσει των κανόνων της Συνθήκης ΕΕ, ιδίως όσον αφορά τις αρχές της δοτής αρμοδιότητας, της αναλογικότητας και της επικουρικότητας. Φέτος, στις 5 Μαρτίου, οι υπουργοί Περιβάλλοντας κατέληξαν σε συμφωνία επί της πρότασης αναπροσαρμογής της οδηγίας για το πόσιμο νερό. Καθόρισαν τη θέση του Συμβουλίου επί του κειμένου, το οποίο προβλέπει αυστηρότερους κανόνες για το νερό της βρύσης, καθώς και μια νέα διαδικασία που καθορίζει τις υγειονομικές απαιτήσεις για τα υλικά που έρχονται σε επαφή με το πόσιμο νερό, όπως οι σωλήνες. Στόχος είναι να βελτιωθεί η ποιότητα των υλικών αυτών για την προστασία της ανθρώπινης υγείας και την αποφυγή μολύνσεων. Η τρέχουσα κατάσταση Η πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και σε αποχέτευση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το δικαίωμα στη ζωή και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και με την ανάγκη για ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης. Κατά την τελευταία δεκαετία, το διεθνές δίκαιο έχει αναγνωρίσει το δικαίωμα σε ασφαλές πόσιμο νερό και σε αποχέτευση, και μάλιστα στο επίπεδο των Ηνωμένων Εθνών (ΗΕ)[4]. Η απόφαση 64/292 της Γενικής Συνέλευσης των ΗΕ αναγνωρίζει «το δικαίωμα πρόσβασης σε ασφαλές και καθαρό πόσιμο νερό και στην αποχέτευση ως ανθρώπινο δικαίωμα, βασικό για την πλήρη απόλαυση της ζωής και όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Εξάλλου, στο

τελικό έγγραφο της Διάσκεψης του ΟΗΕ του 2012 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη («Ρίο+20»), οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων και οι εκπρόσωποι υψηλού επιπέδου επιβεβαίωσαν «τις δεσμεύσεις τους όσον αφορά το ανθρώπινο δικαίωμα σε ασφαλές πόσιμο νερό και αποχέτευση, το οποίο θα υλοποιηθεί προοδευτικά για τους πολίτες [τους] και με πλήρη σεβασμό στην εθνική κυριαρχία». Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης διακήρυξε ότι «η πρόσβαση στο νερό πρέπει να αναγνωρισθεί ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, δεδομένου ότι το νερό είναι απαραίτητο για τη ζωή στη γη και αποτελεί αγαθό που ανήκει σε ολόκληρη την ανθρωπότητα». Η ΕΕ επιβεβαίωσε επίσης ότι «όλα τα κράτη έχουν την υποχρέωση να σέβονται

τα ανθρώπινα δικαιώματα όσον αφορά την πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό, το οποίο πρέπει να είναι διαθέσιμο, προσιτό – από πρακτική και οικονομική άποψη – και αποδεκτής ποιότητας». Οι αρχές αυτές ενέπνευσαν επίσης την ανάληψη δράσης σε επίπεδο ΕΕ. Η οδηγία πλαίσιο της ΕΕ για τα ύδατα αναγνωρίζει ότι «το ύδωρ δεν είναι εμπορικό προϊόν όπως όλα τα άλλα, αλλά αποτελεί κληρονομιά που πρέπει να προστατεύεται και να τυγχάνει της κατάλληλης μεταχείρισης». Ορισμένα δικαιώματα και αρχές που ορίζονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, μπορούν επίσης να ερμηνευθούν ως άμεσα συναφή όσον αφορά την πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και σε βελτιωμένες υποδομές αποχέτευσης. Η αποτελεσματική προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα στην αξιοπρέπεια ή το δικαίωμα στη ζωή (άρθρο 2), παρεμποδίζεται σαφώς από την έλλειψη πρόσβασης σε ασφαλές πόσιμο νερό και αποχέτευση. Επιπλέον, θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη στο πλαίσιο αυτό η δέσμευση της ΕΕ για υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος (άρθρο 37). Μολονότι ο Χάρτης ισχύει για τα κράτη μέλη μόνο κατά την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ, κάθε διάταξη του δικαίου της Ένωσης πρέπει να είναι σύμφωνη με τον Χάρτη. Ως εκ τούτου, όλα τα θεσμικά όργανα και οι οργανισμοί της ΕΕ πρέπει να σέβονται τα δικαιώματα που κατοχυρώνονται στον Χάρτη και να εξασφαλίζουν ότι κάθε μέτρο που λαμβάνεται βάσει της Συνθήκης είναι συμβατό με τα εν λόγω δικαιώματα. Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο η Επιτροπή ανέλυσε την Ευρωπαική Πρωτοβουλία Πολιτών με σκοπό να εκθέσει τα συμπεράσματά της, σύμφωνα με το άρθρο 10 του κανονισμού σχετικά με την πρωτοβουλία πολιτών. Η συμβολή της ΕΕ για καλύτερο και πιο προσιτό νερό Προκειμένου να εξασφαλιστεί και να βελτιωθεί η πρόσβαση στο νερό και την αποχέτευση, τρία στοιχεία είναι καθοριστικής σημασίας: η ποιότητα, η δυνατότητα φυσικής πρόσβασης και η προσιτή τιμή. Η ΕΕ έχει συμβάλει στην εξασφάλιση της πρόσβασης σε ασφαλές πόσιμο νερό και σε αποχέτευση για τον πληθυσμό των κρατών μελών της μέσω δύο κύριων ειδών δράσεων. Πρώτον, η ΕΕ θέσπισε φιλόδοξα πρότυπα για την ποιότητα των υδάτων, εξασφαλίζοντας υψηλό επίπεδο προστασίας τόσο της δημόσιας υγείας όσο και του περιβάλλοντος. Δεύτερον, η ΕΕ χορήγησε χρηματοδοτική στήριξη για την επέκταση και τη βελτίωση των υποδομών ύδρευσης στα κράτη μέλη, συμβάλλοντας έτσι στην αύξηση τόσο της ποιότητας όσο και της δυνατότητας φυσικής πρόσβασης σε υπηρεσίες που σχετίζονται με το νερό. Η ΕΕ θέσπισε ελάχιστες απαιτήσεις για την ποιότητα των υδάτων κατά τη δεκαετία του 1970 και κατά τις τέσσερις τελευταίες δεκαετίες επεξέτεινε σταδιακά τη νομοθεσία της περί υδάτων. Η οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα, η οδηγία για το πόσιμο νερό και η οδηγία για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων,είναι οι βασικές νομικές πράξεις της ΕΕ στον τομέα αυτόν. Η νομοθεσία αυτή ακολουθεί ολιστική προσέγγιση όσον αφορά τη διαχείριση των υδάτων και εξασφαλίζει ότι το νερό πληροί αυστηρές απαιτήσεις και ως εκ τούτου είναι ασφαλές, υγιεινό και καθαρό. Χάρη στην εφαρμογή αυτών των περιβαλλοντικών κανόνων της ΕΕ, έχει βελτιωθεί σημαντικά η ποιότητα των πόσιμων υδάτων στην ΕΕ, ιδίως στην Ανατολική και την Κεντρική Ευρώπη. Η πολιτική συνοχής της ΕΕ στο πλαίσιο της οποίας η ΕΕ προσφέρει εδώ και πολλά χρόνια σημαντική οικονομική στήριξη στις προσπάθειες των κρατών μελών για την ανάπτυξη και την αναβάθμιση των υποδομών που παρέχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό και σε υπηρεσίες επεξεργασίας λυμάτων. Για παράδειγμα, από το 2007 μέχρι σήμερα, περισσότερα από 2,6 εκατομμύρια άτομα σε εννέα κράτη μέλη απέκτησαν βελτιωμένη παροχή πόσιμου ύδατος χάρη στη χρηματοδοτική στήριξη της ΕΕ. Άλλα 5,7 εκατομμύρια άτομα σε 14 διαφορετικά κράτη μέλη απέκτησαν σύνδεση σε βελτιωμένο σύστημα επεξεργασίας λυμάτων. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων επτά ετών (2007-2013), η χρηματοδοτική στήριξη της ΕΕ σε επενδύσεις στον τομέα της παροχής πόσιμου νερού και σε έργα και υποδομές επεξεργασίας λυμάτων ανήλθε σε περίπου 22 δισεκατομ μύρια ευρώ.

Η προσιτή τιμή Η προσιτή τιμή αποτελεί, επίσης βασικό στοιχείο, διότι επηρεάζει την αποτελεσματική πρόσβαση στις υπηρεσίες ύδρευσης για όλους. Η ΕΕ δεν διαδραματίζει κανένα ρόλο στον καθορισμό των τιμών του νερού, οι οποίες καθορίζονται σε εθνικό επίπεδο. Η περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ για τους υδάτινους πόρους θεσπίζει, ωστόσο, ορισμένες βασικές αρχές για τις πολιτικές τιμολόγησης του νερού στα κράτη μέλη. Η οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα απαιτεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν, ότι η τιμή που χρεώνεται στους καταναλωτές για το νερό αντικατοπτρίζει το πραγματικό κόστος της χρήσης του νερού. Αυτό αποτελεί κίνητρο για βιώσιμη χρήση των περιορισμένων υδάτινων πόρων. Η πολιτική της ΕΕ στον τομέα υδάτων βασίζεται στην αρχή ότι η προσιτή τιμή των υπηρεσιών ύδατος είναι καθοριστικής σημασίας. Οι εθνικές αρχές που είναι αρμόδιες για τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων στήριξης υπέρ των μειονεκτούντων ατόμων και για την αντιμετώπιση ζητημάτων έλλειψης νερού (π.χ. μέσω στήριξης νοικοκυριών με χαμηλό εισόδημα ή μέσω επιβολής υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας).

Παροχή υπηρεσιών ύδρευσης στην εσωτερική αγορά. Αρμόδιες οι δημόσιες αρχές των κρατων μελών της ΕΕ Στην ΕΕ, αρμόδιες να αποφασίζουν για τη βέλτιστη λειτουργία των υπηρεσιών ύδρευσης παραμένουν σταθερά οι δημόσιες αρχές των κρατών μελών. Η παροχή υπηρεσιών ύδρευσης αποτελεί συνήθως αρμοδιότητα των τοπικών αρχών, οι οποίες βρίσκονται εγγύτερα στους πολίτες και τα προβλήματα που τους απασχολούν. Οι δημόσιες αρχές έχουν απόλυτη ευχέρεια να εκτελούν τις σχετικές εργασίες άμεσα, με δικά τους μέσα, ή να τις αναθέτουν σε νομικά διακριτές, εντελώς δημόσιες, «εσωτερικές» οντότητες. Μπορούν επίσης να αποφασίζουν την εξωτερική ανάθεση των υπηρεσιών ύδρευσης, εν μέρει ή εξ ολοκλήρου, σε φορείς ιδιωτικής ή μεικτής διαχείρισης. Για τον σκοπό αυτόν, οι δημόσιες αρχές νομιμοποιούνται απολύτως να θεσπίζουν σαφείς υποχρεώσεις για τους ιδιωτικούς φορείς, ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι υπηρεσίες που παρέχονται εντός της γεωγραφικής τους ζώνης αρμοδιότητας πληρούν τα προβλεπόμενα πρότυπα. Η ΕΕ, , μεριμνά για την τήρηση των βασικών αρχών της Συνθήκης, όπως η διαφάνεια και η ίση μεταχείριση. Ταυτόχρονα, οι διατάξεις της Συνθήκης επιβάλλουν την ουδετερότητα της ΕΕ όσον αφορά τις αποφάσεις των κρατών μελών σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των επιχειρήσεων ύδρευσης. Προστασία χρηστών που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση Οι κανόνες της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ σέβονται πλήρως την αρμοδιότητα των δημοσίων αρχών να εξασφαλίζουν την απαιτούμενη ποιότητα των υπηρεσιών, να αποφασίζουν σχετικά με τα ισχύοντα τέλη και να επιβάλλουν συναφείς υποχρεώσεις παροχής δημοσίων υπηρεσιών

(π.χ. για την προστασία χρηστών που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση). Οι κανόνες αποσκοπούν σε αύξηση της διαφάνειας, εξασφαλίζοντας μεταχείριση χωρίς διακρίσεις και παρέχοντας τη δυνατότητα στους πολίτες να εξασφαλίζουν τις καλύτερες υπηρεσίες στην καλύτερη τιμή με τα χρήματα που καταβάλλουν μέσω τελών ή φόρων. Για παράδειγμα, οι κανόνες της ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις διασφαλίζουν ότι, όταν οι δημόσιες αρχές αποφασίζουν να προσφύγουν σε εξωτερική εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών διαχείρισης των υδάτων, η διαδικασία επιλογής είναι διαφανής και εξασφαλίζει στους χρήστες την πλέον συμφέρουσα προσφορά. Εάν, αντιθέτως, οι δημόσιες αρχές επιλέξουν να παράσχουν τις υπηρεσίες αυτές μέσω συνεργασίας μεταξύ δημοσίων φορέων, η νομοθεσία της ΕΕ στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων προσφέρει, επίσης, ασφαλές και ευέλικτο νομικό πλαίσιο για τη συνεργασία αυτή. Όσον αφορά τις ανησυχίες που εξέφρασε η πρωτοβουλία των πολιτών ότι η ύδρευση και η διαχείριση των υδάτινων πόρων δεν θα έπρεπε να υποβάλλεται στους «κανόνες της εσωτερικής αγοράς» και οι υπηρεσίες ύδρευσης υδάτων θα έπρεπε να εξαιρούνται από την ελευθέρωση, η Επιτροπή επιβεβαιώνει ότι η νομοθεσία σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις δεν εφαρμόζεται στις υπηρεσίες που παρέχονται από τις ίδιες τις τοπικές αρχές, μέσω κοινής επιχείρησης ή συνδεδεμένης επιχείρησης.

H ιδιαιτερότητα των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης, καθώς και ο σημαντικός ρόλος που διαδραματίζουν για την κάλυψη των βασικών αναγκών του πληθυσμού, αναγνωρίζονται πάντοτε στη νομοθεσία της ΕΕ. Οι συμβάσεις παραχώρησης στον τομέα του ύδατος υπόκεινται συχνά σε ειδικές και σύνθετες ρυθμίσεις, οι οποίες απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή λόγω της «σημασίας του ύδατος ως δημοσίου αγαθού με θεμελιώδη αξία για όλους τους πολίτες της ΕΕ». Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, οι συμβάσεις παραχώρησης στον τομέα του πόσιμου ύδατος, καθώς και, σε ορισμένες περιπτώσεις, στον τομέα της επεξεργασίας και διάθεσης λυμάτων, εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής των νέων κανόνων της ΕΕ για την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης. Επιπλέον, οι υπηρεσίες διανομής και παροχής ύδατος, καθώς και οι υπηρεσίες διαχείρισης λυμάτων, εξαιρούνται ρητά από το πεδίο εφαρμογής της ελεύθερης διασυνοριακής παροχής υπηρεσιών, όπως ορίζεται στην οδηγία για τις υπηρεσίες.

Αναπτυξιακή βοήθεια που χορηγεί η ΕΕ: Περισσότερο από 2,6 δισεκατομμύρια κάτοικοι του πλανήτη, ενώ δεν έχουν πρόσβαση σε βελτιωμένες εγκαταστάσεις υγιεινής, ενώ ένα δισεκατομμύριο σχεδόν πίνουν ακόμη μη επεξεργασμένο πόσιμο νερό Η μείωση της φτώχειας και η βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς ,εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την διαθεσιμότητα και την ποιότητα της ύδρευσης. Περισσότερο από 2,6 δισεκατομμύρια κάτοικοι του πλανήτη δεν έχουν

πρόσβαση σε βελτιωμένες εγκαταστάσεις υγιεινής, ενώ ένα δισεκατομμύριο σχεδόν πίνουν ακόμη μη επεξεργασμένο πόσιμο νερό. Οι προσπάθειες για την επίτευξη του αναπτυξιακού στόχου της χιλιετίας (ΑΣΧ), για παροχή ασφαλούς πόσιμου νερού σημειώνουν πρόοδο. Αντίθετα, στην επίτευξη του στόχου για την αποχέτευση, σημειώνεται έντονη υστέρηση, για περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους, με βάση τις τρέχουσες τάσεις. Η δέσμευση της ΕΕ για εξασφάλιση καθολικής πρόσβασης σε ασφαλές πόσιμο νερό και αποχέτευση και για προώθηση της ολοκληρωμένης διαχείρισης των υδάτινων πόρων στις χώρες εταίρους είναι μακρόπνοη. Οι στόχοι της πολιτικής που εφαρμόζει,, στο πλαίσιο αυτό, έχουν εκφραστεί σε πολλές συγκεκριμένες δράσεις με σημαντική χρηματοδοτική στήριξη κατά την τελευταία δεκαετία, κυρίως με τη θέσπιση της διευκόλυνσης ΑΚΕ-ΕΕ για το νερό, το 2004. Ως άμεσο αποτέλεσμα της βοήθειας της ΕΕ, περισσότεροι από 70 εκατομμύρια άνθρωποι απέκτησαν πρόσβαση σε βελτιωμένα συστήματα ύδρευσης και 24 εκατομμύρια σε εγκαταστάσεις αποχέτευσης μεταξύ 2004 και 2013. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της χορηγούν σήμερα περίπου 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για προγράμματα ύδρευσης, αποχέτευσης και υγιεινής («WASH») στις αναπτυσσόμενες χώρες. Το γεγονός αυτό καθιστά την Ένωση τον μεγαλύτερο χορηγό στον τομέα του νερού. Εδώ, θα επισημάνουμε, πως στην υλοποίηση των σχετικών προγραμμάτων που χρηματοδοτεί η ΕΕ δραστηριοποιούνται πολλές επιχειρήσεις των 28 κρατών μελών, τόσο για τη σύνταξη μελετών, ¨οσο και για την κατασκευή έργων. Αυτό σε αντίθεση με ελληνικές εταιρίες, οι οποίες θα μπορούσαμε να πούμε, πως είναι ελάχιστες. Σε άλλα δημοσιεύματα του αφιερώματος θα αναφερθούμε στις σχετκές ευκαιρίες που υπάρχουν και για ελληνικές επιχειρήσεις, για συμμετοχή σε χρηματοδοτούμενα, η συγχρηματοδοτούμενα από την ΕΕ προγράμματα. Από το 2007, η ΕΕ έχει διαθέσει περίπου 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε ενέργειες για την ύδρευση και την αποχέτευση, σε περισσότερες από 60 χώρες-εταίρους. Μεγάλο μέρος της δράσης της ΕΕ στον τομέα του ύδατος και της αποχέτευσης συνίσταται στην ανάπτυξη υποδομών, όπως δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης, μονάδες επεξεργασίας πόσιμων υδάτων και λυμάτων, υδροδότηση αγροτικών περιοχών σε αραιοκατοικημένες περιοχές και αγροτικές υποδομές αποχέτευσης. Επιπλέον, η ΕΕ αποτελεί τον μεγαλύτερο χορηγό ανθρωπιστικής βοήθειας στον τομέα «WASH», δεδομένου ότι διαθέτει επί του παρόντος περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο, ώστε να εξασφαλίζεται η έγκαιρη και αξιοπρεπής πρόσβαση σε επαρκείς και ασφαλείς υπηρεσίες ύδατος σε πληθυσμούς που απειλούνται από τρέχουσες ή επικείμενες κρίσεις ανθρωπιστικού χαρακτήρα. Η ΕΕ στηρίζει έργα εταιρικής σχέσης (Βορρά-Νότου και Νότου-Νότου) με σκοπό την ανάπτυξη ικανοτήτων στον τομέα της ύδρευσης και της αποχέτευσης μέσω μεταφοράς εμπειρογνωμοσύνης και γνώσεων από δημόσιες επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης, τοπικές αρχές και άλλους φορείς του τομέα των υδάτων. Πολλοί από τους πόρους που έχουν διατεθεί έως τώρα βοήθησαν εταιρείες ύδρευσης οι οποίες δεν διαθέτουν κεφάλαια για την επέκταση του στα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού.

ΔΡΑΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ (ECI)

Όπως προαναφέρθηκε, μέσω των δράσεων που έχουν αναπτυχθεί, η αναπτύσσονται, αναγνωρίζεται η σημασία του νερού ως δημόσιου αγαθού απαραίτητου για την πλήρη απόλαυση της ζωής και όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Με βάση την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών, η Επιτροπή προσπάθησε να εντοπίσει ενδεχόμενες ελλείψεις και τομείς, στους οποίους θα πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες, σε επίπεδο της ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι λόγοι ανησυχίας εξαιτίας των οποίων οι πολίτες απηύθηναν την έκκληση για ανάληψη δράσης.

Εξασφάλιση καλύτερης ποιότητας νερού και βελτίωση της πρόσβασης σε αυτό Η πλήρης εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τους υδάτινους πόρους από τα κράτη μέλη είναι ουσιαστικής σημασίας προκειμένου να εξασφαλισθεί η πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό για όλους τους πολίτες της ΕΕ. Παρά τη σημαντική πρόοδο που επιτεύχθηκε με την πάροδο των ετών, η πρόσβαση σε νερό και αποχέτευση καλής ποιότητας μπορεί να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο, ιδίως για τους πολίτες που ζουν σε περιοχές οι οποίες εξυπηρετούνται από μικρής κλίμακας συστήματα ύδρευσης. Το νέο 7ο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον (ΠΔΠ), το οποίο καθοδηγεί τη δράση της ΕΕ στον περιβαλλοντικό τομέα, υπογραμμίζει ότι πρέπει να βελτιωθεί η εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ, ώστε όλοι οι πολίτες της ΕΕ να τυγχάνουν υψηλών προτύπων όσον αφορά το πόσιμο νερό και τα ύδατα κολύμβησης μέχρι το 2020. Απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες ώστε: - να εξασφαλιστεί υψηλότερη ποιότητα του πόσιμου νερού στις περιοχές που εξυπηρετούνται από συστήματα ύδρευσης μικρής κλίμακας (δηλαδή. για την εξυπηρέτηση λιγότερων από 5 000 πολιτών). Τα συστήματα αυτά προμηθεύουν νερό σε περίπου 65 εκατομμύρια πολίτες στην ΕΕ, - να διατηρηθούν οι υφιστάμενες υποδομές, δίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στην καινοτομία για την αύξηση της απόδοσης, και - να κατασκευαστούν υποδομές αποχέτευσης (συστήματα συλλογής και επεξεργασίας λυμάτων) όπου δεν υπάρχουν, ιδίως στα κράτη μέλη της Ανατολικής Ευρώπης. Όλα αυτά απαιτούν επαρκή διαθεσιμότητα χρηματοδότησης, κατάλληλη ιεράρχηση προτεραιοτήτων και χρηστή διακυβέρνηση, καθώς και εθνικές και τοπικές διοικητικές ικανότητες για τον σχεδιασμό, τον συντονισμό και την υλοποίηση επενδύσεων. Οι αποφάσεις των κρατών μελών σχετικά με τις εθνικές προτεραιότητες δαπανών όσον αφορά τη μελλοντική ενωσιακή χρηματοδότηση θα είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την αντιμετώπιση των ελλείψεων που έχουν επισημανθεί. Η Επιτροπή θα εντείνει τις προσπάθειές της για την πλήρη εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τους υδάτινους πόρους από τα κράτη μέλη, σε στενή συνεργασία μαζί τους, καθώς και με τους ενδιαφερόμενους φορείς για την εφαρμογή των προτάσεων που υποβλήθηκαν στο προσχέδιο για τα ύδατα του 2012, στο πλαίσιο του οποίου οι βασικές προκλήσεις της πολιτικής της ΕΕ για τους υδάτινους πόρους είχαν ήδη εντοπισθεί. Όσον αφορά την ουσιαστική διάσταση της προσιτής τιμής του νερού, πρωταρχική σημασία εξακολουθούν να έχουν οι δράσεις που διεξάγονται σε εθνικό επίπεδο. Οι δράσεις αυτές αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των πολιτικών των κρατών μελών για τη μείωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, οι οποίες στηρίζονται και συμπληρώνονται στο επίπεδο της ΕΕ. Προστασία μειονεκτούντων πληθυσμών Η εφαρμογή μέτρων για την προστασία μειονεκτούντων πληθυσμών είναι ακόμη πιο σημαντική, δεδομένου ότι εξαιτίας της οικονομικής κρίσης έχουν αυξηθεί τα προβλήματα φτώχειας που συνδέονται με το νερό και ορισμένοι άνθρωποι αδυνατούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς του νερού. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη, ενεργώντας στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, να διασφαλίσουν την πρόσβαση όλων των πολιτών σε ένα ελάχιστο επίπεδο ύδρευσης, σύμφωνα με τις συστάσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και να εφαρμόσουν σωστά την οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα. Διασφάλιση της ουδετερότητας των υπηρεσιών ύδρευσης Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να τηρεί πλήρως τους κανόνες της Συνθήκης που απαιτούν την ουδετερότητα της ΕΕ σε σχέση με τις εθνικές αποφάσεις που διέπουν το καθεστώς ιδιοκτησίας των επιχειρήσεων ύδρευσης, ενώ παράλληλα θα μεριμνά για την τήρηση των βασικών αρχών της Συνθήκης, όπως η διαφάνεια και η ίση μεταχείριση. Όσον αφορά τις ανησυχίες που εκφράστηκαν με την πρωτοβουλία των πολιτών ότι η ύδρευση και η διαχείριση των υδάτινων πόρων δεν θα έπρεπε να υποβάλλεται στους «κανόνες της εσωτερικής αγοράς» και ότι οι υπηρεσίες ύδρευσης θα έπρεπε να εξαιρούνται από την ελευθέρωση, η Επιτροπή επιβεβαιώνει ότι η νέα νομοθεσία σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις δεν θα εφαρμοστεί στις υπηρεσίες που παρέχονται από τις

ίδιες τις τοπικές αρχές μέσω κοινής επιχείρησης ή συνδεδεμένης επιχείρησης. Όσον αφορά τις διεθνείς εμπορικές διαπραγματεύσεις, η Επιτροπή θα συνεχίσει επίσης να συνεργάζεται ενεργά με τους εμπορικούς εταίρους προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο στον τομέα της διαχείρισης των υπηρεσιών ύδατος τηρούνται και προστατεύονται με τον κατάλληλο τρόπο. Όπως προαναφέρθηκε, η νομοθεσία της ΕΕ στην εσωτερική αγορά αναγνωρίζει πάντα την ιδιαιτερότητα των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης, καθώς και τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν για την κάλυψη των βασικών αναγκών του πληθυσμού. Οι νέοι κανόνες της ΕΕ σχετικά με την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης, οι οποίοι εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο στις 26 Φεβρουαρίου 2014, αποτελούν το πιο πρόσφατο παράδειγμα αυτού του γεγονότος. Μετά τις ανησυχίες που εκφράστηκαν από το κοινό κατά τη διάρκεια της νομοθετικής διαδικασίας, η Επιτροπή πρότεινε να αποκλειστούν σαφώς από το πεδίο εφαρμογής αυτών των κανόνων οι αναθέσεις συμβάσεων για το πόσιμο νερό, καθώς και ορισμένες αναθέσεις συμβάσεων για την επεξεργασία λυμάτων. Η πρόταση αυτή ανταποκρίνεται επίσης στις ανησυχίες που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Right2Water. Αύξηση της διαφάνειας Η διαφάνεια μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της πρόσβασης των πολιτών σε υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης. Το γεγονός αυτό επηρεάζει τρεις κύριες διαστάσεις (δηλ. τη δυνατότητα πρόσβασης, την προσιτή τιμή και την ποιότητα). Οι διατάξεις της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα οφείλονται στην αναγνώριση της ανάγκης για διαφάνεια. Το άρθρο 14 ορίζει ότι οι ευρωπαίοι πολίτες πρέπει να ενημερώνονται και να ζητείται η γνώμη τους κατά τη διάρκεια της διαδικασίας που προηγείται της έγκρισης σχεδίων διαχείρισης των λεκανών απορροής ποταμών και οι αρχές να εξηγούν σε ποιο βαθμό οι απόψεις τους έχουν ληφθεί υπόψη. Περισσότερα από 4 000 παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών ,παγκοσμίως πεθαίνουν καθημερινά από νόσους που συνδέονται με την έλλειψη πρόσβασης σε ασφαλές πόσιμο νερό. Η Επιτροπή έχει δεσμευθεί να εξασφαλίσει ότι η διάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όσον αφορά την πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και αποχετευτικό σύστημα θα παραμείνει στο επίκεντρο της πολιτικής της για την ανάπτυξη. Η ΕΕ προτίθεται να συνεχίσει να καταβάλλει προσπάθειες για την επίτευξη καθολικής πρόσβασης σε ύδρευση και αποχέτευση ως βασικό μέρος της πολιτικής της για την ανάπτυξη. Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί, περισσότερα από 4 000 παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών σε όλο τον κόσμο πεθαίνουν καθημερινά από νόσους που συνδέονται με την έλλειψη πρόσβασης σε ασφαλές πόσιμο νερό. Κατά την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, η χρηματοδοτική βοήθεια της ΕΕ θα επικεντρωθεί σε ορισμένους στοχευμένους τομείς σε κάθε χώρα-εταίρο και θα δοθεί προτεραιότητα στις περιοχές που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η βοήθεια χρησιμοποιείται με αποτελεσματικό τρόπο και παράγει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα[34]. Η στήριξη του τομέα της ύδρευσης, αποχέτευσης και υγιεινής (WASH) θα είναι καλύτερα στοχοθετημένη σε αυτές τις χώρες εταίρους που έχουν ορίσει την ύδρευση και την αποχέτευση ως τομείς προτεραιότητας κατά την εκπόνηση των εθνικών ενδεικτικών προγραμμάτων τους. Η Επιτροπή θα συντονιστεί με τις χώρες εταίρους, τα κράτη μέλη και άλλους αναπτυξιακούς εταίρους για να εξασφαλίσει ότι υπάρχει επαρκής κάλυψη των τομέων WASH σε όλες τις χώρες εταίρους. Ταυτόχρονα, η ΕΕ θα εφαρμόσει μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση και η μελλοντική της δράση θα στηριχθεί στη δημιουργία συνεργιών μεταξύ νερού, ενέργειας και επισιτιστικής ασφάλειας, ιδίως σε περιφερειακό επίπεδο. Δεδομένου ότι η επισιτιστική ασφάλεια αποτελεί τομέα προτεραιότητας για περισσότερες από 50 χώρες, οι παρεμβάσεις στον τομέα της ύδρευσης, αποχέτευσης και υγιεινής (WASH) θα ενσωματωθούν στα προγράμματα επισιτιστικής ασφάλειας, ώστε να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος του υποσιτισμού των αναπτυσσόμενων χωρών.

Ασφαλές και καθαρό πόσιμο νερό: Η ΕΕ εκσυγχρονίζει τα πρότυπα ποιότητας Οι υπουργοί της ΕΕ στη συνεδρίαση που είχαν στις 5 Μαρτίου στις Βρυξέλλες,κατέληξαν σε συμφωνία επί της πρότασης αναπροσαρμογής της οδηγίας για το πόσιμο νερό. Καθόρισαν τη θέση του Συμβουλίου επί του κειμένου, το οποίο προβλέπει αυστηρότερους κανόνες για το νερό της βρύσης, καθώς και μια νέα διαδικασία που καθορίζει τις υγειονομικές απαιτήσεις για τα υλικά που έρχονται σε επαφή με το πόσιμο νερό, όπως οι σωλήνες. Στόχος είναι να βελτιωθεί η ποιότητα των υλικών αυτών για την προστασία της ανθρώπινης υγείας και την αποφυγή μολύνσεων. Όπως μας αναφέρουν οι αρμόδιοι της Ευρωπαικής Ενωσης, το νερό της βρύσης είναι απολύτως ασφαλές για να το πίνουμε, η ΕΕ εργάζεται, όμως, για να το κάνει ακόμη ασφαλέστερο, Η ΕΕ εξασφαλίζει ότι το νερό της βρύσης είναι πόσιμο σε ολόκληρη την ΕΕ. Το Συμβούλιο,στη σύνοδο, που προαναφέραμε, καθόρισε τη θέση του σχετικά με την πρόταση να αναθεωρηθεί η οδηγία για το πόσιμο νερό. Οι προτεινόμενοι νέοι κανόνες αναπροσαρμόζουν τα πρότυπα ποιότητας για το πόσιμο νερό και εισφέρουν μια προσέγγιση για την παρακολούθηση της ποιότητας των υδάτων η οποία είναι και οικονομικά αποδοτική και λαμβάνει υπόψη τους κινδύνους. Περιλαμβάνουν επίσης νέες διατάξεις για τα υλικά που έρχονται σε επαφή με το πόσιμο νερό αλλά και για τη βελτίωση της πρόσβασης στο νερό. Η αναθεώρηση αυτή αποτελεί άμεση συνέπεια της πρώτης μέχρι σήμερα επιτυχημένης πρωτοβουλίας των ευρωπαίων πολιτών «Right2Water».

με νερό, καθώς και οι υπηρεσίες διαχείρισης των λυμάτων, ήδη εξαιρούνται ρητά από την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών σε διασυνοριακό επίπεδο. Το 2013) μάλιστα η Επιτροπή εξαίρεσε την παροχή υπηρεσιών ύδρευσης από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας για την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης, ανταποκρινόμενη άμεσα στις ανησυχίες των πολιτών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαντά θετικά στην πρώτη Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών

Η ΕΠΠ

Όπως επισημαίνει στην ανακοίνωση που εξέδωσε η Ευρωπαική Επιτροπή στις 19 Μαρτίου 2014, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε την ημέρα αυτή, να απαντήσει θετικά στην πρώτη επιτυχημένη Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών, σε ό,τι αφορά τους τομείς αρμοδιότητάς της. Οι διοργανωτές της πρωτοβουλίας Right2Water ζήτησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διασφαλίσει ότι όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες θα έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής, να εξαιρέσει την υδροδότηση και τη διαχείριση των υδάτινων πόρων από το πεδίο εφαρμογής των κανόνων εσωτερικής αγοράς και ελευθέρωσης, και να εντείνει τις προσπάθειές της για επίτευξη καθολικής πρόσβασης σε νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής σε όλο τον κόσμο.» Η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρουσιάζεται εκτενώς, όπως αναφέρει, σε σχετική ανακοίνωση η οποία ξεκινά παραθέτοντας το τεράστιο έργο που έχει ήδη επιτελέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ύδρευσης και των εγκαταστάσεων υγιεινής. Για παράδειγμα, στο εσωτερικό της ΕΕ, έχει θεσπίσει φιλόδοξα πρότυπα ποιότητας για το νερό, ενώ έχει επίσης χρηματοδοτήσει την επέκταση και βελτίωση των υποδομών ύδρευσης στα κράτη μέλη. Αρμόδιες να αποφασίζουν για τη βέλτιστη λειτουργία των υπηρεσιών ύδρευσης παραμένουν σταθερά οι δημόσιες αρχές των κρατών μελών και η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να σέβεται τις διατάξεις των Συνθηκών που ορίζουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να τηρεί στάση ουδετερότητας απέναντι στις αποφάσεις των κρατών μελών για το καθεστώς ιδιοκτησίας των επιχειρήσεων ύδρευσης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεχίσει επίσης να μεριμνά, στο πλαίσιο διεθνών εμπορικών διαπραγματεύσεων, για την τήρηση και προάσπιση των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών επιλογών σχετικά με τη διαχείριση των υπηρεσιών ύδρευσης. Ο μοναδικός ρόλος που έχουν οι υπηρεσίες ύδρευσης και υγιεινής για την ικανοποίηση βασικών αναγκών του πληθυσμού αναγνωρίζεται σταθερά από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η διανομή και ο εφοδιασμός

Δαπάνες:1,5 δισ. Ετησίως για αναπτυσσόμενες χώρες

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της χορηγούν σχεδόν 1,5 δισ. ετησίως για προγράμματα υδροδότησης, αποχέτευσης και υγιεινής σε αναπτυσσόμενες χώρες, γεγονός που καθιστά την Ένωση τον μεγαλύτερο ενιαίο χορηγό βοήθειας στον τομέα αυτό παγκοσμίως. Τι προκάλεσε η Πρωτοβουλία Πολιτών Να αναφέρουμε και εδώ, με λίγα λόγια, ότι η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο καθορισμού της ευρωπαϊκής ατζέντας, το οποίο τέθηκε στην υπηρεσία των πολιτών τον Απρίλιο του 2012. Δίνει τη δυνατότητα σε 1 εκατομμύριο πολίτες από τουλάχιστον το ένα τέταρτο των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ζητήσουν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει δράση σε τομείς της αρμοδιότητάς της. Η πρώτη επιτυχημένη πρωτοβουλία, με τίτλο «Right2Water», συγκέντρωσε 1,68 εκατομμύρια υπογραφές, ξεπερνώντας τον ελάχιστο απαιτούμενο αριθμό υπογραφών σε 13 κράτη μέλη – πολύ πάνω δηλαδή απ’ ό,τι απαιτούσε ο νόμος. Συνολικά πάνω από 5 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ έχουν προσυπογράψει περισσότερες από 20 διαφορετικές πρωτοβουλίες. Τι προκάλεσε Όπως αναφέρει στην ανακοινωσή της, η Επιτροπή, ενόψει της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας Πολιτών, η Επιτροπή θέλησε να προσδιορίσει τυχόν εναπομείναντα κενά και τομείς όπου πρέπει καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες σε ευρωπαϊκό ή εθνικό επίπεδο, έτσι ώστε να ανταποκριθεί στις ανησυχίες που οδήγησαν σε αυτή την έκκληση για δράση. Στις 19 Μαρτίου 2014, δεσμεύθηκε να λάβει τα ακόλουθα, συγκεκριμένα μέτρα, και να προβεί σε ενέργειες που έχουν άμεση σχέση με την πρωτοβουλία και τους στόχους της: 1) να εντείνει τις προσπάθειες, ώστε η ευρωπαϊκή νομοθεσία για το νερό να εφαρμόζεται πλήρως στα κράτη μέλη 2) να ξεκινήσει πανευρωπαϊκή δημόσια διαβούλευση σχετικά με την οδηγία για το πόσιμο νερό, προκειμένου να αξιολογήσει την ανάγκη για βελτιώσεις και το πώς αυτές θα μπορούσαν να επιτευχθούν ( Όπως προαναφέραμε, η προθεσμία συμμετοχής στη διαβούλευση έληξε στις 12 Μαρτίου 2019).

3) να βελτιώσει την ενημέρωση των πολιτών μέσα από μια πιο εναρμονισμένη και διαφανή διαχείριση και διάδοση των διαθέσιμων δεδομένων για τα αστικά λύματα και το πόσιμο νερό 4) να διερευνήσει το ενδεχόμενο να καταρτιστεί ένας συγκριτικός

πίνακας επιδόσεων όσον αφορά την ποιότητα του νερού 5) να προαγάγει τον δομημένο διάλογο ανάμεσα στους ενδιαφερομένους για τη διαφάνεια στον τομέα της ύδρευσης 6) να αναπτύξει συνεργασία με υφιστάμενες πρωτοβουλίες με στόχο την παροχή ενός ευρύτερου συνόλου σημείων αναφοράς για τις υπηρεσίες ύδρευσης, βελτιώνοντας τη διαφάνεια και τη λογοδοσία των παρόχων αυτών των υπηρεσιών, δίνοντας στους πολίτες πρόσβαση σε συγκρίσιμα δεδομένα για τους βασικούς οικονομικούς και ποιοτικούς δείκτες 7) να ενθαρρύνει καινοτόμες προσεγγίσεις αναπτυξιακής βοήθειας (π.χ. στήριξη συμπράξεων ανάμεσα στις επιχειρήσεις ύδρευσης και συμπράξεων μεταξύ δημόσιων φορέων), καθώς και να προωθήσει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών (π.χ. εργαλεία αλληλεγγύης) Διευκρινίζουμε, πως το θέμα αφορά τις αναπτυσσόμενες χώρες) 8) να αναδείξει την καθολική πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό και εγκαταστάσεις υγιεινής σε ζήτημα προτεραιότητας για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης μετά το 2015 και τέλος, να καλέσει τα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση στον τομέα της αρμοδιότητάς τους, λαμβάνοντας υπόψη τους προβληματισμούς που έφεραν στο φως οι πολίτες μέσα από αυτή την πρωτοβουλία και να τα ενθαρρύνει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για ασφαλές, καθαρό και οικονομικά προσιτό νερό για όλους.

Ιστορικό και επόμενα βήματα

Η Επιτροπή ενέκρινε την πρότασή της για αναδιατύπωση της οδηγίας για το πόσιμο νερό την 1η Φεβρουαρίου 2018. Το Συμβούλιο Περιβάλλοντος της 25ης Ιουνίου 2018 πραγματοποίησε συζήτηση προσανατολισμού σχετικά με την πρόταση. Οι συζητήσεις ουσιαστικού περιεχομένου συνεχίστηκαν σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων κατά τη διάρκεια της αυστριακής και της ρουμανικής Προεδρίας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εισηγήθηκε τροποποιήσεις στην πρόταση της Επιτροπής κατά την ολομέλεια της 23ης Οκτωβρίου 2018. Η θέση του σε πρώτη ανάγνωση αναμένεται κατά την δεύτερη ολομέλεια του Μαρτίου. Οι διοργανικές διαπραγματεύσεις θα πραγματοποιηθούν μάλλον επί φινλανδικής Προεδρίας.

Πιο ασφαλές πόσιμο νερό για όλους τους Ευρωπαίους

Η αναθεώρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα βελτιώσει την ποιότητα του πόσιμου νερού, αλλά και την πρόσβαση σ’ αυτό ενώ παράλληλα θα προσφέρει καλύτερη ενημέρωση στους πολίτες Το δικαίωμα για πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες καλής ποιότητας, όπως είναι η ύδρευση, είναι μία από τις αρχές που διέπουν τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, ο οποίος εγκρίθηκε ομόφωνα από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων στη σύνοδο κορυφής του Γκέτεμποργκ. Η νομοθετική πρόταση αποσκοπεί στην κατοχύρωση του δικαιώματος αυτού και, ως εκ τούτου, ανταποκρίνεται στην πρώτη επιτυχή ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών με τίτλο «Right2Water» (Δικαίωμα στο νερό) η οποία συγκέντρωσε 1,6 εκατομμύρια υπογραφές για την υποστήριξη της βελτίωσης της πρόσβασης σε ασφαλές πόσιμο νερό για όλους τους Ευρωπαίους.

Eπιπλέον, η παρούσα πρόταση επιδιώκει να ενισχύσει τη θέση των καταναλωτών εξασφαλίζοντας ότι οι φορείς ύδρευσης παρέχουν στους καταναλωτές σαφέστερη ενημέρωση σχετικά με την κατανάλωση του νερού, τη διάρθρωση του κόστους, καθώς την τιμή ανά λίτρο επιτρέποντας έτσι τη σύγκριση με την τιμή του εμφιαλωμένου νερού. Η προσέγγιση αυτή αναμένεται να συμβάλει στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων για τη μείωση της άσκοπης χρήσης πλαστικών υλικών και τον περιορισμό του αποτυπώματος άνθρακα της ΕΕ, καθώς και στην επίτευξη των στόχων για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Οι περισσότεροι κάτοικοι της ΕΕ διαθέτουν πολύ καλή πρόσβαση σε πόσιμο νερό υψηλής ποιότητας. Αυτό είναι αποτέλεσμα του μακροχρόνιου νομοθετικού έργου της ΕΕ για την προστασία των Ευρωπαίων που διασφαλίζει την πρόσβασή τους σε πόσιμο νερό υψηλής ποιότητας. Η Επιτροπή επιθυμεί να εγγυηθεί τη διατήρηση της υψηλής

αυτής ποιότητας μακροπρόθεσμα. Οι κανόνες που προτείνει να επικαιροποιήσει η Επιτροπή θα βελτιώσουν την ποιότητα και την ασφάλεια του νερού χάρη στην προσθήκη νέων και αναδυόμενων ουσιών στον κατάλογο των κριτηρίων για τον προσδιορισμό της ποιότητας του νερού (όπως η Legionella και τα χλωρικά άλατα). Οι προσθήκες αυτές λαμβάνουν υπόψη τις πλέον πρόσφατες επιστημονικές γνώσεις και τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Οι νέοι κανόνες θα απαιτούν από τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την πρόσβαση για όλους τους πολίτες, ιδίως για τις ευάλωτες και περιθωριοποιημένες ομάδες που επί του παρόντος έχουν δύσκολη πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Στην πράξη, αυτό σημαίνει εγκαταστάσεις για πρόσβαση σε πόσιμο νερό σε δημόσιους χώρους, εκστρατείες ενημέρωσης των πολιτών σχετικά με την ποιότητα του τοπικού νερού και ενθάρρυνση των διοικήσεων και των δημόσιων κτιρίων να παρέχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Μια ακόμη σημαντική αλλαγή στη νομοθεσία θα προσφέρει στο κοινό εύκολη, φιλική προς τον χρήστη — μεταξύ άλλων και μέσω του διαδικτύου — πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με την ποιότητα και την παροχή πόσιμου ύδατος στον τόπο που ζουν ώστε να αυξηθεί η εμπιστοσύνη στο νερό της βρύσης. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, τα νέα μέτρα θα μειώσουν τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία που συνδέονται με το πόσιμο νερό από 4 % σε λιγότερο από 1 %. Η μικρότερη κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού μπορεί επιπλέον να βοηθήσει τα νοικοκυριά στην Ευρώπη να εξοικονομήσουν περισσότερα από 600 εκατ. ευρώ ετησίως. Αν οι πολίτες αποκτήσουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στο νερό της βρύσης θα συμβάλουν και στη μείωση των πλαστικών αποβλήτων που συνδέονται με το εμφιαλωμένο νερό, καθώς και των θαλάσσιων απορριμμάτων. Τα πλαστικά μπουκάλια είναι ένα από τα συνηθέστερα πλαστικά αντικείμενα μιας χρήσης που απαντώνται στις ευρωπαϊκές ακτές. Με την επικαιροποίηση της οδηγίας για το πόσιμο νερό, η Επιτροπή κάνει ένα σημαντικό νομοθετικό βήμα για την εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για τις πλαστικές ύλες που ανακοινώθηκε στις 16 Ιανουαρίου. Η καλύτερη διαχείριση του πόσιμου νερού από την πλευρά των κρατών μελών θα έχει ως αποτέλεσμα την αποφυγή των άσκοπων απωλειώννερού και θα συμβάλλει στη μείωση του αποτυπώματος CO2. Επομένως, η εν λόγω πρόταση θα συμβάλει ουσιαστικά στην επίτευξη των στόχων του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη (στόχος 6) και των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή. Η νέα προσέγγιση με βάση τους κινδύνους για την ασφάλεια θα βοηθήσει στη διενέργεια ελέγχων στοχεύοντας ιδιαίτερα εκεί όπου οι κίνδυνοι είναι μεγαλύτεροι. Παράλληλα, η Επιτροπή θα επιταχύνει τις εργασίες για την τυποποίηση, ώστε να εξασφαλίζεται ότι τα κατασκευαστικά υλικά στον τομέα της ύδρευσης σε όλη την εσωτερική αγορά της ΕΕ, όπως τα υλικά για την κατασκευή δεξαμενών και σωληνώσεων, δεν μολύνουν το πόσιμο νερό.

Ιστορικό του φακέλου

Οι περισσότεροι κάτοικοι της ΕΕ διαθέτουν ήδη πολύ καλή πρόσβαση σε πόσιμο νερό υψηλής ποιότητας, ιδίως συγκριτικά με άλλες περιοχές του κόσμου, κι αυτό εν μέρει οφείλεται στα 30 και πλέον χρόνια ενωσιακής νομοθεσίας για την ποιότητα του πόσιμου νερού. Η πολιτική αυτή εξασφαλίζει ότι το νερό που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση μπορεί να καταναλώνεται με ασφάλεια, προστατεύοντας την υγεία των πολιτών. Οι κυριότεροι πυλώνες της πολιτικής είναι: • να εξασφαλιστεί ότι η ποιότητα του πόσιμου νερού ρυθμίζεται από πρότυπα με βάση τα πλέον πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία• • να διασφαλιστεί αποδοτική και αποτελεσματική παρακολούθηση, αξιολόγηση και επιβολή της νομοθεσίας όσον αφορά την ποιότητα του πόσιμου νερού• • να παρέχεται στους καταναλωτές επαρκής, κατάλληλη και έγκαιρη ενημέρωση. Η αναθεώρηση της οδηγίας 98/83/ΕΚ για το πόσιμο νερό είχε περιληφθεί στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2017, ως άμεση συνέχεια της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας πολιτών «Right2Water». Η πρόταση ακολουθεί την αξιολόγηση REFIT της οδηγίας για το πόσιμο νερόκαι συνοδεύεται από εκτίμηση επιπτώσεων και τις συστάσεις του ΠΟΥ.

Σχεδιάζουμε τον κόσμο που ονειρευόμαστε να ζήσουμε…

www.roikos.gr

Η συζήτηση του σχεδίου οδηγίας για την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης στην Ολομέλεια του Ε.Κ

Η συζήτηση, σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που αφορά την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης (αναδιατύπωση),θα γίνει στη δεύτερη Σύνοδο της Ολομέλειας του Σώματος τέλος Μαρτίου. Η συζήτηση θα γίνει με βάση την ΄Εκθεση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, με εισηγητή το Γάλλο ευρωβουλευτή Michel Dantin Η οδηγία περί του πόσιμου νερού,αναφέρει ο εισηγητής, αποτελεί έναν από τους θεμελιώδεις πυλώνες του ευρωπαϊκού νομοθετικού corpus στον τομέα των υδάτων. Εγκρίθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και διασφαλίζει έως σήμερα τον εφοδιασμό σε νερό υψηλής ποιότητας σε ποσοστό άνω του 99% των περιπτώσεων εντός της ΕΕ. Ωστόσο, η οδηγία 98/83/ΕΚ ισχύει εδώ και είκοσι έτη και δεν έχει υποβληθεί από τότε σε σημαντικές αλλαγές. Ως εκ τούτου, η παρούσα αναθεώρηση έχει στόχο να εναρμονίσει τα πρότυπα ποιότητας του πόσιμου νερού στα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα και να προσαρμόσει το νομοθετικό πλαίσιο για να αντιμετωπίζονται καλύτερα οι νέες προκλήσεις, όπως η αλλαγή του κλίματος και η μετάβαση προς μια κυκλική οικονομία. Η Επιτροπή εντοπίζει τέσσερις ενδεχόμενους τομείς βελτίωσης, δηλαδή: -τον κατάλογο των παραμέτρων, -την εφαρμογή προσέγγισης βάσει κινδύνου, -την ενίσχυση της διαφάνειας και της πρόσβασης των καταναλωτών σε πληροφορίες σχετικά με το νερό που καταναλώνουν και, -τα υλικά που έρχονται σε επαφή με το νερό. Ο εισηγητής υποστηρίζει πλήρως αυτούς τους στόχους προτεραιότητας και προτείνει ορισμένες τροπολογίες ‘ Μεταξύ άλλων ο εισηγητής προτείνει και επισημαίνει στη σχετική έκθεση:

Την επικαιροποίηση των παραμέτρων ποιότητας του πόσιμου νερού Οι παράμετροι ποιότητας που περιγράφονται στο παράρτημα Ι αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της οδηγίας αυτής. Καθορίζουν τον βαθμό φιλοδοξίας του κειμένου, προκειμένου να ανταποκριθούν στον ίδιο του τον σκοπό: Από το 1998 οι παράμετροι αυτές δεν έχουν αναθεωρηθεί σε βάθος, γεγονός που οδήγησε το ευ-

ρωπαϊκό γραφείο της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) να εκδώσει συστάσεις για την επικαιροποίηση του καταλόγου παραμέτρων και παραμετρικών τιμών της οδηγίας 98/83/ΕΚ. Μολονότι ο εισηγητής συμφωνεί με την προσέγγιση της Επιτροπής που περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος των συστάσεων της ΠΟΥ για την επικαιροποίηση του καταλόγου παραμέτρων, δεν υποστηρίζει τις προτάσεις για τη θέσπιση αυστηρότερου πλαισίου για ορισμένες παραμέτρους βάσει της αρχής της προφύλαξης. Η ενίσχυση ορισμένων παραμετρικών τιμών χωρίς ευρεία επιστημονική συναίνεση θα συνεπαγόταν μεγαλύτερο κόστος για το σύνολο των παραγόντων στον τομέα του πόσιμου νερού, αρχής γενομένης από τους φορείς ύδρευσης που θα μπορούσαν να προβαίνουν σε περισσότερες επεξεργασίες. Κατ’ εφαρμογή της αρχής της προφύλαξης και με βάση το υπόδειγμα της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα (2000/60/ΕΚ), προτείνεται να θεσπιστεί κατάλογος παραμέτρων που θα τεθούν «υπό επιτήρηση», με σκοπό τη βελτίωση των επιστημονικών γνώσεων και την έγκαιρη διαχείριση των αναδυόμενων ρύπων.Ε

Τα κράτη μέλη είναι υπεύθυνα για την τήρηση των προτύπων ποιότητας του νερού Μετά τον καθορισμό φιλόδοξων προτύπων ποιότητας, η τήρησή τους αποτελεί προϋπόθεση εκ των ων ουκ άνευ για την έμπρακτη επίτευξη του στόχου της οδηγίας. Πρόκειται για μια οδηγία της ΕΕ και, με βάση την αρχή της επικουρικότητας, ο εισηγητής είναι της γνώμης να διατηρηθεί η αρμοδιότητα των κρατών μελών όσον αφορά την εφαρμογή των ελάχιστων απαιτήσεων ποιότητας. Για τον σκοπό αυτό, ο εισηγητής επιθυμεί να αποκτήσουν τα κράτη μέλη την ικανότητα, ιδίως μέσω των αρμόδιων εθνικών αρχών τους για το πόσιμο νερό, να προβαίνουν σε εκτίμηση κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία σε περίπτωση υπερβάσεων των παραμετρικών τιμών. Δεν συνιστά κάθε υπέρβαση αφεαυτής δυνητικό κίνδυνο για την υγεία των ανθρώπων. Εξαρτάται από τον τύπο της συγκεκριμένης παραμέτρου (βασική παράμετρος ή όχι) και από τον βαθμό της υπέρβασης.

Γενίκευση της προσέγγισης βάσει κινδύνου

Η γενίκευση της προσέγγισης βάσει κινδύνου έχει εισαχθεί, εν μέρει, με την αναθεώρηση του 2015, όπως προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατά τρόπο μη δεσμευτικό, βάσει των συστάσεων της ΠΟΥ και με την πλήρη υποστήριξη του εισηγητή. Σκοπός είναι η βελτίωση της διαχείρισης των πηγών του νερού και η αποτροπή του κινδύνου ρύπανσης, το συντομότερο δυνατόν, ώστε να αποφευχθούν ή να μειωθούν έτσι οι επεξεργασίες του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης στο τέλος της αλυσίδας παροχής. Κρίθηκαν αναγκαίες διάφορες προσαρμογές. Κατ’ αρχάς, θα μπορούσε να αποσαφηνιστεί ο επιμερισμός των ευθυνών μεταξύ των διαφόρων παραγόντων που είναι αρμόδιοι για το νερό (κράτος, αρμόδιες αρχές, φορείς ύδρευσης, παράγοντες υπεύθυνοι για τη ρύπανση ή τον κίνδυνο ρυπάνσεως, πολίτες), ιδίως στα άρθρα 7 έως 10 του σχεδίου αναθεώρησης. Ως εκ τούτου, είναι σκόπιμο να εφαρμόζεται η προσέγγιση βάσει κινδύνου στο πλαίσιο των αρχών της επικουρικότητας, της πρόληψης και της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει». Θα μπορούσε, επίσης, να ενισχυθεί η σχέση της προτεινόμενης οδηγίας με άλλες νομοθετικές πράξεις της ΕΕ στον τομέα των υδάτων. Η εφαρμογή της προσέγγισης βάσει κινδύνου συνδέεται στενά με τους στόχους και τις διατάξεις της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα (2000/60/ ΕΚ), ιδίως όσον αφορά την εκτίμηση κινδύνου και των πιθανών πηγών ρύπανσης. Στο πλαίσιο της εφαρμογής της εκτίμησης και της διαχείρισης των κινδύνων που συνδέονται με τα υδατικά συστήματα που χρησιμοποιούνται για την άντληση νερού ανθρώπινης κατανάλωσης, μπορούν να γίνουν ορισμένες διασαφηνίσεις για να εξασφαλιστεί η συνέργεια μεταξύ των δύο οδηγιών και να αποφευχθεί η επικάλυψη. Η εφαρμογή της προσέγγισης βάσει κινδύνου θα πρέπει να βρίσκεται σε αναλογία προς το μέγεθος και τις ικανότητες των φορέων ύδρευσης. Η λογική αυτή μεταρρυθμίζει σημαντικά τη λειτουργία των φορέων ύδρευσης. Συνεπάγεται την επένδυση σε υποδομές και επιφέρει νέες λειτουργικές δαπάνες, οι οποίες δεν λαμβάνονται επαρκώς υπόψη στην εκτίμηση επιπτώσεων της Επιτροπής. Το κόστος δειγματοληψίας για την παρακολούθηση της ποιότητας των υδάτων είναι ένα σχετικό παράδειγμα. Ο εισηγητής προτείνει ως εκ τούτου τη λήψη σειράς μέτρων προσαρμογής για τους μικρούς και μεσαίους φορείς ύδρευσης, των οποίων οι πόροι είναι πιο περιορισμένοι.

Φιλόδοξη προσέγγιση στους χώρους προτεραιότητας που δέχονται πολλούς ανθρώπους ή ευαίσθητες ομάδες Ο εισηγητής υποστηρίζει μια φιλόδοξη προσέγγιση στους χώρους προτεραιότητας που δέχονται πολλούς ανθρώπους ή ευαίσθητες ομάδες (δημόσιες υπηρεσίες, εκπαιδευτικά ή υγειονομικά ιδρύματα ...). Κατά τα λοιπά και όσον αφορά το μεγαλύτερο μέρος των οικιακών συστημάτων διανομής, ο εισηγητής θεωρεί ότι η ενημέρωση των καταναλωτών και των ιδιοκτητών κτιρίων θα πρέπει να ενισχυθεί, έτσι ώστε να λάβουν οι ενδιαφερόμενοι παράγοντες τα απαραίτητα μέτρα

Εναρμόνιση των υλικών και προϊόντων που έρχονται σε επαφή με το νερό

Οι διατάξεις της οδηγίας 98/83/ΕΚ σχετικά με τον εξοπλισμό και τα υλικά που έρχονται σε επαφή με το νερό δεν κατάφεραν να εξαλείψουν τα εμπόδια στην εσωτερική αγορά. Η αμοιβαία αναγνώριση μεταξύ των κρατών μελών δεν λειτουργεί, συγκεκριμένα λόγω της ελλείψεως στοιχειωδών απαιτήσεων υγιεινής για τέτοιου είδους προϊόντα και υλικά. Διατυπώνονται αμφιβολίες για τη σχέση της παρούσας οδηγίας με τον κανονισμό 305/2011 για τα κατασκευαστικά υλικά. Ο τελευταίος δεν καλύπτει το σύνολο των προϊόντων και υλικών που έρχονται σε επαφή με το νερό και δεν επιτρέπει να καθοριστούν ελάχιστες απαιτήσεις ποιότητας, προϋπόθεση εκ των ων ουκ άνευ για την πλήρη και ολοκληρωμένη αμοιβαία αναγνώριση μεταξύ των κρατών μελών. Επίσης, υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με το πεδίο εφαρμογής και το χρονοδιάγραμμα της εντολής στην επιτροπή τυποποίησης CEN. Για να εξαλειφθούν αυτά τα εμπόδια και να κατοχυρωθεί η υγειονομική ασφάλεια των προϊόντων και υλικών που έρχονται σε επαφή με το νερό, ο εισηγητής προτιμά μια προσέγγιση εναρμόνισης και καθορισμού ελάχιστων προτύπων ποιότητας. Οι σχετικές εργασίες θα πρέπει να αξιοποιήσουν την πείρα και τις προόδους που πραγματοποιούνται από πολλά κράτη μέλη στον εν λόγω τομέα.

Πρόσβαση στο νερό για όλους Το νέο αυτό άρθρο αποτελεί σημαντικό βήμα προόδου και βασίζεται στον στόχο της καθολικής και ισότιμης πρόσβασης σε ασφαλές πόσιμο νερό για όλους, σε προσιτές τιμές και στην ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών «Right2Water». Ο εισηγητής υποστηρίζει την προσέγγιση αυτή και προτείνει ορισμένες προσαρμογές για να εξασφαλιστεί ότι η παρούσα διάταξη τηρεί την αρχή της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. Κατά πρώτον, ο εισηγητής πιστεύει ότι οι διατάξεις της οδηγίας θα πρέπει να δίνουν προτεραιότητα στην πρόσβαση σε νερό ποιότητας για όλους και σε προσιτή τιμή, ταυτόχρονα δε να αποφεύγει κάθε περιττό και αδικαιολόγητο από άποψη ασφάλειας της υγείας μέτρο, που θα μπορούσε να αυξήσει την τιμή του νερού για το σύνολο των καταναλωτών.

«Το νερό πληρώνει το νερό», Κατά την αρχή της ανάκτησης του κόστους στο πλαίσιο της οδηγίας 2000/60/ΕΚ, σύμφωνα με την οποία «το νερό πληρώνει το νερό», ο εισηγητής κρίνει επίσης ότι οι διατάξεις του άρθρου αυτού δεν θα πρέπει να συνεπάγονται δυσανάλογες δαπάνες για τις τοπικές δημόσιες αρχές ύδρευσης, οι οποίες έχουν αντίκτυπο στον λογαριασμό νερού του καταναλωτή. Ωστόσο, ορισμένες δράσεις θα πρέπει να προωθηθούν σε επίπεδο κρατών μελών.

Διαφάνεια και ενημέρωση για τους καταναλωτές Η διαφάνεια όσον αφορά τις πληροφορίες σχετικά με την ποιότητα του νερού και η κοινοποίησή τους στον καταναλωτή μπορούν να λειτουργήσουν ως κίνητρο για τους φορείς ύδρευσης να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να συμμορφωθούν με τις υποχρεώσεις τους σε αυτόν τον τομέα. Ο εισηγητής θεωρεί ότι οι σχετικές πληροφορίες είναι αναγκαίες, εφόσον είναι κατανοητές, ακριβείς και προσβάσιμες για τους καταναλωτές. Εξάλλου, η ενημέρωση του κοινού δεν πρέπει να εφαρμόζεται κατά τρόπο ώστε να μειώνει την εμπιστοσύνη των πολιτών στο νερό ανθρώπινης κατανάλωσης.

Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις από την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, σχετικά με την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης (αναδιατύπωση), όταν αυτή εκδοθεί; Στο κείμενο που ακολουθεί, δημοσιεύουμε συνοπτικά, την εκτίμηση επιπτώσεων της ΕΕ, σχετικά με την αναθεώρηση της οδηγίας 98/83/ΕΚ για το πόσιμο νερό με τη μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων: Περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε νερό της βρύσης Ποιο είναι το πρόβλημα που εξετάζεται; Το ασφαλές πόσιμο νερό είναι απαραίτητο για τη δημόσια υγεία και ευημερία. Τυχόν μόλυνση ή έλλειψη προκαλούν υψηλό κοινωνικό και οικονομικό κόστος. Η αξιολόγηση βελτίωσης της καταλληλότητας και της αποδοτικότητας του κανονιστικού πλαισίου (REFIT) της οδηγίας 98/83/ΕΚ, σε συνέχεια της πρώτης ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας πολιτών (ΕΠΕ) «Right2Water» (Δικαίωμα στο νερό), στην οποία έχουμε αναφερθεί ,επιβεβαίωσε ότι η οδηγία επιτυγχάνει τον σκοπό της για προστασία της ανθρώπινης υγείας από τις δυσμενείς επιπτώσεις που οφείλονται στη μόλυνση του νερού της βρύσης. Ωστόσο, η αξιολόγηση, οι διαβουλεύσεις με τους ενδιαφερόμενους και το Ελεγκτικό Συνέδριο εντόπισαν πέντε τομείς που παρουσιάζουν προβλήματα: 1) παρωχημένα πρότυπα ποιότητας• 2) παρωχημένη προσέγγιση• 3) ευελιξία στις διατάξεις για τα υλικά που έρχονται σε επαφή με το πόσιμο νερό, η οποία εμποδίζει τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς• 4) έλλειψη διαφάνειας και πρόσβασης σε επικαιροποιημένες πληροφορίες για τους καταναλωτές και υπερβολικά περίπλοκη διαδικασία υποβολής εκθέσεων• 5) περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε νερό της βρύσης σύμφωνα με την πρωτοβουλία πολιτών. Τι αναμένεται να επιτευχθεί με τηνπρωτοβουλία; Στόχος της πρωτοβουλίας είναι να διασφαλιστεί η βιώσιμη παροχή πόσιμου νερού υψηλής ποιότητας για πολλές δεκαετίες στο μέλλον μέσω του εκσυγχρονισμού της οδηγίας για το πόσιμο νερό. Ποια είναι η προστιθέμενη αξία της δράσης σε επίπεδο ΕΕ; Η προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος, η άρση των εμποδίων για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς,

η βελτίωση της πρόσβασης σε νερό και η βιώσιμη διαχείριση της ύδρευσης δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς μόνο από τα κράτη μέλη. Οι πολίτες, τα κράτη μέλη και οι επιχειρήσεις βασίζονται στα κοινά και επικαιροποιημένα πρότυπα ποιότητας της ΕΕ για το πόσιμο νερό. Ποιες νομοθετικές και μη νομοθετικές επιλογές πολιτικής έχουν εξεταστεί; Υπάρχει προτιμώμενη επιλογή ή όχι; Γιατί; Βάσει των επιλογών που προσδιορίστηκαν στην εκτίμηση επιπτώσεων, από την εφαρμογή της υπό έκδοση οδηγίας, εξετάστηκαν δύο δέσμες μέτρων πολιτικής, τα οποία περιλαμβάνουν: 1) εκτεταμένο και επικαιροποιημένο κατάλογο παραμέτρων• 2) προώθηση της προσέγγισης που βασίζεται στην εκτίμηση κινδύνου 3) εξάλειψη των εμποδίων στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς όσον αφορά τα προϊόντα που έρχονται σε επαφή με το πόσιμο νερό 4) παροχή συγκεκριμένων, μετρήσιμων, εφικτών, ρεαλιστικών και χρονικά προσδιορισμένων πληροφοριών (πληροφορίες SMART) στους καταναλωτές και πιο συγκεκριμένες υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων και 5) βελτίωση και προώθηση της πρόσβασης σε πόσιμο νερό Η δεύτερη δέσμη μέτρων περιλαμβάνει, επίσης, βελτίωση και προώθηση της πρόσβασης σε πόσιμο νερό. Οι δυο δέσμες μέτρων, που έχουν επιλεγεί, ανταποκρίνονται καλύτερα στον γενικό στόχο της πρωτοβουλίας ΕΠΕ. Αξιοποιούν τη συνέργεια μεταξύ ενός διευρυμένου καταλόγου παραμέτρων και της πλήρους εφαρμογής της προσέγγισης βάσει κινδύνου, μεγιστοποιώντας τα οφέλη για την υγεία, με παράλληλη μείωση του κόστους. Η δεύτερη δέσμη μέτρων εξετάζει πιο άμεσα την «πρόσβαση στο νερό» που αναδείχθηκε από την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών «Right2Water», συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης να εξασφαλίζεται η πρόσβαση σε πόσιμο νερό για ευάλωτες και περιθωριο ποιημένες ομάδες.

Ποιος υποστηρίζει την κάθε επιλογή; Φορείς ύδρευσης και αρχές τάχθηκαν σθεναρά υπέρ ενός εκτεταμένου και επικαιροποιημένου καταλόγου παραμέτρων και της εφαρμογής της προσέγγισης βάσει κινδύνου. Σημαντική ήταν η επιθυμία του κλάδου, των καταναλωτών και των αρχών για την άρση των εμποδίων στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Οι καταναλωτές υποστήριξαν την ενίσχυση της διαφάνειας και τη βελτίωση της πρόσβασης στο νερό για όλους. Μέρος των φορέων εκμετάλλευσης υδάτων αμφισβήτησαν την ανάγκη για αυξημένη πρόσβαση σε πληροφορίες SMART. Ο κλάδος εμφιαλωμένου νερού προέβαλε αντιρρήσεις στη χρήση της κατανάλωσης εμφιαλωμένου νερού ως δείκτη της εμπιστοσύνης των πολιτών στο νερό της βρύσης. Ποια είναι τα οφέλη της προτιμώμενης επιλογής ,αν υπάρχουν, η, των κυριότερων επιλογών; Οι δϋο προτιμώμενες δέσμες μέτρων θα διασφαλίσουν τη βιώσιμη παροχή πόσιμου νερού υψηλής ποιότητας. Η εισαγωγή μιας προσέγγισης βασισμένης εξ ολοκλήρου στην εκτίμηση κινδύνου θα βελτιώσει τη συνοχή με άλλες πολιτικές, όπως την οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα, και θα επιτρέψει αποτελεσματικότερο εντοπισμό δυνητικών πηγών μόλυνσης, με σκοπό τη μείωση των κινδύνων και, ως εκ τούτου, την καλύτερη εστίαση των προσπαθειών επεξεργασίας και παρακολούθησης. Και οι δέσμες μέτρων θα μειώσουν τον αριθμό των ανθρώπων που είναι σήμερα δυνητικά εκτεθειμένοι σε κίνδυνο υγείας στην ΕΕ από 20 εκατομμύρια σε περίπου 4,7 έως 4,1 εκατομμύρια. Ο κίνδυνος δυνητικών μακροπρόθεσμων οριακών επιδράσεων και των αντίστοιχων δαπανών για την υγεία θα μπορούσε επίσης να μειωθεί. Η αύξηση της διαφάνειας σχετικά με την ύδρευση θα δώσει τη δυνατότητα στους καταναλωτές να παροτρύνουν τους παρόχους να εξασφαλίσουν την παροχή υπηρεσιών με τρόπο αποδοτικό, ‘εως προς τη χρήση των πόρων. Η εμπιστοσύνη στο νερό της βρύσης θα μπορούσε να βελτιωθεί, με πρόσθετες θετικές κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις

τη χρηματοδότηση από την ΕΕ ή τις εθνικές πολιτικές μπορεί να μειωθεί αυτός ο αντίκτυπος. Όσον αφορά την οικονομική προσιτότητα, οι δέσμες μέτρων θα αυξήσουν ελαφρά τη δαπάνη των νοικοκυριών για υπηρεσίες ύδατος από 0,73 % σε ποσοστό μεταξύ 0,75 % και 0,76 % του μέσου εισοδήματος του νοικοκυριού. Το μέσο κόστος ανά νοικοκυριό, το οποίο για το 2015 εκτιμάται σε 229 EUR, θα αυξηθεί κατά 7,90 EUR έως 10,40 EUR ανά έτος. Καθώς τα κράτη μέλη έχουν ένα περιθώριο διακριτικής ευχέρειας (π.χ. για επιδοτήσεις), το πραγματικό κόστος πιθανότατα θα είναι μικρότερο. Πώς θα επηρεαστούν οι επιχειρήσεις, οι ΜΜΕ και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις; Περισσότερο θα επηρεαστούν οι φορείς ύδρευσης. Οι μικρότεροι προμηθευτές θα επωφεληθούν από μια απλοποιημένη και σταδιακή εφαρμογή της προσέγγισης βάσει κινδύνου. Γενικά, οι αλλαγές θα επιφέρουν πρόσθετες ευκαιρίες απασχόλησης. Οι δέσμες μέτρων θα έχουν θετικές επιπτώσεις για τις ΜΜΕ στον τομέα της επεξεργασίας και της ανάλυσης (δευτερογενείς επιπτώσεις στην απασχόληση ενδέχεται να φτάσουν τις 1 000 θέσεις εργασίας). Σε αντίθεση με τις δυνητικές μικρές αρνητικές επιπτώσεις στον κλάδο του εμφιαλωμένου νερού, θετικές επιπτώσεις αναμένονται στον τομέα κατασκευής προϊόντων και υλικών, στις ΜΜΕ, στην πρόσβαση στην αγορά, στην καινοτομία, καθώς και στον τομέα των ΤΠΕ. Θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς και στις εθνικές διοικητικές αρχές; Ο εκσυγχρονισμός μιας ορθά εφαρμοσμένης ισχύουσας νομοθεσίας θα έχει περιορισμένες επιπτώσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς και στις εθνικές διοικήσεις. Οι κύριες επιπτώσεις για τις αρχές αφορούν τη μείωση του διοικητικού φόρτου μέσω απλουστευμένων διαδικασιών υποβολής εκθέσεων (-0,35 εκατ. EUR σε λειτουργικές δαπάνες). Τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεταφέρουν στο εθνικό τους δίκαιο το νομικό κείμενο και να αναπτύξουν συγκεκριμένα εθνικά σχέδια αξιολόγησης κινδύνου και/ή κατευθυντήριες γραμμές, μαζί με σχετικά προγράμματα κατάρτισης.

Ποιο είναι το κόστος της προτιμώμενης επιλογής (αν υπάρχει, η, των κυριότερων επιλογών); Επί του παρόντος, το ετήσιο κόστος του τομέα πόσιμου νερού ανέρχεται σε 46,3 δισ. EUR και αναμένεται να αυξηθεί σε 47,9 δισ. EUR το 2050. Τα σημαντικά θετικά οφέλη για την υγεία από την ασφαλή παροχή πόσιμου νερού έχουν χαμηλό πρόσθετο κόστος. Οι δέσμες μέτρων συνεπάγονται εκτιμώμενη πρόσθετη αύξηση του κόστους θέσπισης από 5,9 δισ. EUR σε 7,3 δισ. EUR. Η απασχόληση στον τομέα της ύδρευσης θα αυξηθεί κατά 17 000 έως 26 000 ισοδύναμα πλήρους απασχόλησης (ΙΠΑ), ενώ με το βασικό σενάριο θα μειωνόταν κατά 9 000 ΙΠΑ. Το κόστος θα μετακυλισθεί κατά βάση στους καταναλωτές, αλλά με

Η ετήσια εξοικονόμηση κόστους που σχετίζεται με τη μείωση των εμποδίων για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς εκτιμάται σε 669 εκατ. EUR, αλλά η εξοικονόμηση αυτή έρχεται ως πιθανή απώλεια για ορισμένους εθνικούς οργανισμούς έγκρισης προϊόντων. Οι διατάξεις που περιλαμβάνονται στη δεύτερη δέσμη μέτρων θα συμβάλουν στη βελτίωση της πρόσβασης στο νερό (στόχος βιώσιμης ανάπτυξης αριθ.

6). Πότε θα επανεξεταστεί η πολιτική; Το αργότερο 12 έτη μετά την ημερομηνία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο, η Επιτροπή θα προβεί σε αξιολόγηση της οδηγίας. Οι ρήτρες επανεξέτασης για την τακτική προσαρμογή των τεχνικών παραρτημάτων στην επιστημονική πρόοδο θα διατηρηθούν

Μείωση του κόσους

Θα υπάρξουν άλλες σημαντικές επιπτώσεις;

Εξελίξεις στην εφαρμογή της οδηγίας για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορρύπανση γεωργικής προέλευσης Γεωργικές πρακτικές, όπως π.χ. η λίπανση, επηρεάζουν την ποιότητα του πόσιμου νερού.,αναφέρει η Επιτροπή σε εκθεσή της σχετικά με την εφαρμογή της για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορρύπανση γεωργικής προέλευσης με βάση περίοδο/ 2012–2015 πανσης. Γενικά και παρά την όποια θετική δολογίας για την αξιολόγηση του ευτροφιΣτα συμπεράσματά της πρόοδο, η υπερφόρτωση με θρεπτικές σμού είναι αναγκαία για μια πιο εναρμοη Επιτροπή επισημαίνει: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα στοιχεία σχετικά με συγκεντρώσεις νιτρικών ιόντων δείχνουν ότι η ποιότητα των γλυκών υδάτων και των υπόγειων υδάτων έχει βελτιωθεί ελαφρώς κατά την περίοδο 2012-2015 σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο αναφοράς (20082011). Ταυτόχρονα η κατάσταση ποικίλλει ανά την ΕΕ, με κράτη μέλη στα οποία τα προγράμματα δράσης αποφέρουν θετικά αποτελέσματα και κράτη μέλη στα οποία απαιτείται ανάληψη περαιτέρω δράσης για τη μείωση και την πρόληψη της ρύ-

ουσίες από τη γεωργία εξακολουθεί να είναι μία από τις σημαντικότερες πιέσεις που δέχεται το υδάτινο περιβάλλον. Το πρόβλημα αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί για την επίτευξη της καλής οικολογικής κατάστασης των υδάτων σύμφωνα με την οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα. Όπως και στην προηγούμενη περίοδο αναφοράς, δεν μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα όσον αφορά την εξέλιξη της τροφικής κατάστασης λόγω της έλλειψης στοιχείων και των διαφορών στις μεθοδολογίες για την εκτίμηση του ευτροφισμού που εφαρμόζονται από τα κράτη μέλη. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η χρήση κοινής μεθο-

νισμένη εφαρμογή της νομοθεσίας για τα ύδατα. Ωστόσο, είναι δυνατόν να συναχθεί το συμπέρασμα ότι προβλήματα ευτροφισμού παραμένουν σε πολλούς τομείς, για παράδειγμα, στη Βαλτική Θάλασσα. Κατά την περίοδο 2012-2015 η ένταση της παρακολούθησης των υπόγειων υδάτων ήταν παρόμοια με την περίοδο 2008-2011, ενώ για τα γλυκά επιφανειακά ύδατα, τόσο ο αριθμός όσο και η πυκνότητα των σταθμών παρακολούθησης αυξήθηκε. Ωστόσο, θα πρέπει να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες από τα κράτη μέλη για την παρακολούθηση των αλμυρών επιφανειακών υδάτων, δεδομένου ότι ο συνολικός

αριθμός των αναφερόμενων σταθμών μειώθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της εν λόγω περιόδου αναφοράς. Επιπλέον, χρειάζεται να καταβληθούν προσπάθειες, ώστε να διασφαλιστεί ότι η ανανέωση των σταθμών παρακολούθησης δεν επηρεάζει την ακρίβεια των τάσεων της ποιότητας των υδάτων. Επιπλέον, εξακολουθούν να υπάρχουν περιθώρια για την ενίσχυση της παρακολούθησης των υδάτων σε ορισμένα κράτη μέλη. Αυτό το γεγονός μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της συγκρισιμότητας των δεδομένων σχετικά με την έκταση και τις τάσεις όσον αφορά τη ρύπανση από θρεπτικές ουσίες, καθώς και να προσφέρει πιο λεπτομερή εικόνα της συνολικής ποιότητας των υδάτων της ΕΕ και να διασφαλίσει ότι όλα τα ύδατα που έχουν υποστεί ρύπανση εντοπίζονται. Η συνολική έκταση των NVZ αυξήθηκε από το 2012. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη περιθώρια για βελτιώσεις σε ορισμένα κράτη μέλη όσον αφορά τον χαρακτηρισμό των NVZ, ώστε να συμπεριληφθούν όλες οι περιοχές από τις οποίες απορρέουν ύδατα που καταλήγουν σε υδατικά συστήματα όπου προκαλούν ρύπανση, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων δράσης. Γενικά, η ποιότητα των προγραμμάτων δράσης έχει βελτιωθεί, με την εφαρμογή αυστηρότερων μέτρων και βελτιωμένων μεθοδολογιών για την επίτευξη ισορροπημένης λίπανσης. Ωστόσο, ορισμένες προκλήσεις εξακολουθούν να υφίστανται. Για παράδειγμα, σε ορισμένα κράτη μέλη όπου το πρόγραμμα

δράσης εφαρμόζεται σε ολόκληρη την επικράτεια, τα μέτρα πρέπει να προσαρμοστούν επαρκώς σε διαφορετικές περιφερειακές πιέσεις και σε περιοχές συγκέντρωσης βιοποικιλότητας. Τα προγράμματα δράσης που επιτρέπουν μια πιο ευέλικτη προσέγγιση σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης μπορούν να αυξήσουν τον ενστερνισμό και τη δέσμευση των γεωργών. Ωστόσο, η προσέγγιση αυτή μπορεί να αποφέρει αποτελέσματα μόνον εάν συνοδεύεται από σαφείς περιβαλλοντικούς σκοπούς και στόχους, σε συνδυασμό με την αποτελεσματική παροχή συμβουλών και στήριξης στους γεωργούς για να επιλέξουν και να εφαρμόσουν τα κατάλληλα μέτρα, με αυστηρότερους μηχανισμούς επιβολής και επακριβή σχεδιασμό διαχείρισης των θρεπτικών ουσιών. Μία πρόκληση είναι πώς θα λαμβάνονται δεόντως υπόψη όλες οι εισροές θρεπτικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προέρχονται από πηγές εκτός των ανόργανων λιπασμάτων και της κοπριάς, όπως τα βελτιωτικά εδαφών, το ανακυκλωμένο νερό που χρησιμοποιείται για άρδευση, τα προϊόντα ζύμωσης και τα θρεπτικά συστατικά που υπάρχουν ήδη στο έδαφος. Μια άλλη πρόκληση είναι η πρόληψη της απώλειας θρεπτικών ουσιών στο νερό και στον αέρα μέσω της αποτελεσματικής διαχείρισης της κοπριάς. Κοινές μεθοδολογίες για τον υπολογισμό της απέκκρισης θρεπτικών ουσιών και τη συλλογή στοιχείων θα μπορούσαν να επιτρέψουν μια πιο εναρμονισμένη εκτίμηση των ισοζυγίων θρεπτικών ουσιών και πιο αποτελεσματική χρήση των θρεπτικών ουσιών από την κοπριά. Απαιτείται ενίσχυση της προσοχής όσον αφορά τον τρόπο ενσωμάτωσης της χρήσης της

έρευνας και της καινοτομίας για να εξευρεθούν λύσεις για ορισμένα από τα προβλήματα που εντοπίστηκαν. Ερευνητικά σχέδια της ΕΕ μπορούν να προσφέρουν λύσεις όσον αφορά μια κοινή μεθοδολογία για την εκτίμηση του ευτροφισμού με πιο εναρμονισμένο τρόπο, προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της παρακολούθησης της ποιότητας των υδάτων, για παράδειγμα, με βάση τα πλέον προηγμένα εργαλεία παρακολούθησης και την ανάπτυξη αποτελεσματικών προγραμμάτων δράσης. Συνεχίζονται οι προσπάθειες σε ορισμένα κράτη μέλη για την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών επεξεργασίας κοπριάς. Σύμφωνα με το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία, αυτές οι πολλά υποσχόμενες εξελίξεις παρέχουν μια ευκαιρία για την προώθηση ανακυκλωμένων θρεπτικών ουσιών που μπορούν να αντικαταστήσουν τις πρωτογενείς θρεπτικές ουσίες. Η κύρια πρόκληση είναι η απόκτηση ανακυκλωμένων προϊόντων που έχουν τουλάχιστον ίση ή υψηλότερη γεωργική και περιβαλλοντική επίδοση από τα πρωτογενή θρεπτικά συστατικά που αντικαθιστούν. Υπάρχει επίσης, όπως περιγράφεται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής «Η γεωργία και η αειφόρος διαχείριση των υδάτων στην ΕΕ» , ανάγκη βελτίωσης της διαχείρισης και ενίσχυσης του διαλόγου και δράσεων συντονισμένων από κοινού μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων (αρχές αρμόδιες για τη γεωργία και το περιβάλλον, γεωργοί, επιχειρήσεις ύδρευσης και χρήστες νερού κλπ.). Επίσης, στο πλαίσιο αυτό, το «Σχέδιο δράσης για τη φύση, τον άνθρωπο και την οικονομία» καλεί τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τις συνέργειες μεταξύ των οδηγιών για τη φύση και της οδηγίας για τη νιτρορύπανση.

Πρόγραμμα LIFE: Σημαντική η συμβολή του προς την κυκλική οικονομία, και της εφαρμογής της Συμφωνίας του Παρισιού Το πρόγραμμα LIFE έχει καταλυτικό ρόλο στον μετασχηματισμό της Ένωσης προς μια οικονομία καθαρή, κυκλική, υψηλής ενεργειακής απόδοσης, χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και ανθεκτική στην αλλαγή του κλίματος. Μέσω στοχευμένης στήριξης σε δράσεις πολιτικής και διείσδυσης στην αγορά, το πρόγραμμα LIFE διατηρεί, προστατεύει και βελτιώνει την ποιότητα του περιβάλλοντος, προστατεύει την ανθρώπινη υγεία και επιδιώκει τη συνετή και ορθολογική αξιοποίηση των φυσικών πόρων. Επιπλέον, το πρόγραμμα LIFE συνεισφέρει στις δεσμεύσεις της ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, της ενεργειακής ένωσης και του πλαισίου πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια μέχρι το 2030, καθώς και στους μακροπρόθεσμους στόχους απεξάρτησης από τις πηγές άνθρακα. Συμβαδίζει, επίσης με τη φιλοδοξία της ΕΕ να καταστεί παγκόσμιος ηγέτης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας Το πρόγραμμα LIFE το μοναδικό στην ΕΕ που είναι αποκλειστικά αφιερωμένο σε σκοπούς σχετικούς με το περιβάλλον και το κλίμα, θεσπίζεται με κανονισμό, που προωθείται προς έκδοση, και με τον οποίο καταργείται ο κανονισμός αριθ. 1293/2013 Τα κύρια αποτελέσματα του προγράμματος LIFE επιτυγχάνονται έμμεσα μέσω του ρόλου του ως καταλύτη στην υποστήριξη δράσεων μικρής κλίμακας που αποσκοπούν στην έναρξη, τη διεύρυνση ή την επιτάχυνση πρακτικών καθαρής και βιώσιμης παραγωγής, διανομής και κατανάλωσης, στη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος και στην επίτευξη των κλιματικών σκοπών της Ένωσης. Θα επιδιωχθούν συνέργειες μεταξύ των επιχορηγήσεων που χρηματοδοτούνται από το LIFE και από άλλα προγράμματα της ΕΕ (π.χ. έργα επίδειξης στο πλαίσιο του «Ορίζων Ευρώπη»), καθώς τα προγράμματα, αν και διαφέρουν ως προς τους στόχους, το μέγεθος και τη φύση, έχουν αλληλένδετες δραστηριότητες. Το πρόγραμμα θα πρέπει να υποστηρίζει τα εξής: τη διαχείριση, συντήρηση, αποκατάσταση και παρακολούθηση της βιοποικιλότητας και των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, ιδίως στους θαλάσσιους τόπους Natura 2000, και την προστασία των ειδών

οργανισμών σύμφωνα με τα πλαίσια δράσης υψηλής προτεραιότητας που αναπτύσσονται σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ· την επίτευξη καλής περιβαλλοντικής κατάστασης σύμφωνα με την οδηγία 2008/56/ ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 28 · την προώθηση καθαρών και υγιεινών θαλασσών· την υλοποίηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τις πλαστικές ύλες σε μια κυκλική οικονομία, προκειμένου να αντιμετωπιστεί ιδιαίτερα το πρόβλημα της απώλειας αλιευτικών εργαλείων και της ρύπανσης των θαλασσών· και την προώθηση της συμμετοχής της Ένωσης στη διεθνή διακυβέρνηση των ωκεανών, που είναι ουσιώδους σημασίας για την επίτευξη των στόχων της ατζέντας του 2030 των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη και για τη διασφάλιση της υγείας των ωκεανών προς όφελος των μελλοντικών γενεών. Τα στρατηγικά ολοκληρωμένα έργα και τα στρατηγικά έργα για τη φύση, στο πλαίσιο του προγράμματος, θα πρέπει να περιλαμβάνουν συναφείς δράσεις με στόχο την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Σκοποί του Προγράμματος Το πρόγραμμα έχει τους ακόλουθους ειδικούς σκοπούς: α)την ανάπτυξη, την επίδειξη και την προώθηση καινοτόμων τεχνικών και προσεγγίσεων για την επίτευξη των σκοπών της νομοθεσίας και της πολιτικής της Ένωσης για περιβαλλοντικές και κλιματικές δράσεις, συμπεριλαμβανομένης της μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας, και τη συμβολή στην εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών στον τομέα της φύσης και της βιοποικιλότητας· β)την υποστήριξη της ανάπτυξης, της εφαρμογής, της παρακολούθησης και της επιβολής της σχετικής ενωσιακής πολιτικής και νομοθεσίας, μεταξύ άλλων με τη βελτίωση της διακυβέρνησης μέσω της αύξησης των ικανοτήτων των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων και της συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών· γ)την κατάλυση της ανάπτυξης επιτυχημένων τεχνικών και πολιτικών λύσεων για την εφαρμογή της συναφούς ενωσιακής νομοθεσίας και πολιτικής σε μεγάλη κλίμακα, μέσω της αναπαραγωγής αποτελεσμάτων, της ενσωμάτωσης σχετικών σκοπών σε άλλες πολιτικές και σε πρακτικές του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, της κινητοποίησης επενδύσεων και της βελτίωσης

της πρόσβασης σε χρηματοδότηση. Προυπολογισμός Το συνολικό χρηματοδοτικό κονδύλιο για την εφαρμογή του προγράμματος για το διάστημα 2021–2027 ανέρχεται σε 5.450 .000.000 ευρώ σε τρέχουσες τιμές. Η ενδεικτική κατανομή του ποσού αυτού έχει ως εξής: α)3.500.000.000 EUR για το πεδίο «Περιβάλλον», εκ των οποίων 1)2.150.000.000 EUR για το υποπρόγραμμα «Φύση και βιοποικιλότητα» και 2)1.350.000.000 EUR για το υποπρόγραμμα «Κυκλική οικονομία και ποιότητα ζωής»· β)1.950.000.000 EUR για το πεδίο «Δράση για το κλίμα», εκ των οποίων 1)950.000.000 EUR για το υποπρόγραμμα «Μετριασμός και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή» και 2)1.000.000.000 EUR για το υποπρόγραμμα «Μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας». Το πρόγραμμα μπορεί να χρηματοδοτεί δραστηριότητες που υλοποιούνται από την Επιτροπή για την υποστήριξη της προετοιμασίας, της εφαρμογής και της ενσωμάτωσης των πολιτικών και της νομοθεσίας της Ένωσης για το περιβάλλον, το κλίμα ή τη μετάβαση σε συναφείς καθαρές μορφές ενέργειας,Αυτές οι δραστηριότητες μπορούν να περιλαμβάνουν: α)πληροφόρηση και επικοινωνία, συμπεριλαμβανομένων εκστρατειών ευαισθητοποίησης. Οι χρηματοδοτικοί πόροι που κατανέμονται σε δραστηριότητες επικοινωνίας βάσει του παρόντος κανονισμού καλύπτουν επίσης την εταιρική επικοινωνία σχετικά με τις πολιτικές προτεραιότητες της Ένωσης, καθώς και σχετικά με το καθεστώς εφαρμογής και μεταφοράςτης ενωσιακής νομοθεσίας για το περιβάλλον, το κλίμα ή τις συναφείς καθαρές μορφές ενέργειας στο εθνικό δίκαιο· β)μελέτες, έρευνες, εφαρμογή μοντέλων και ανάπτυξη σεναρίων· γ)την προετοιμασία, την υλοποίηση, την παρακολούθηση, τον έλεγχο και την αξιολόγηση έργων που δεν χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα, πολιτικών, προγραμμάτων και νομοθεσίας· δ)εργαστήρια, διασκέψεις και συναντήσεις· ε)δικτύωση και πλατφόρμες βέλτιστης πρακτικής· στ)άλλες δραστηριότητες

Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ) Με κανονισμό, ο οποιος πρόκειται να εκδοθεί, η ΕΕ θεσπίζει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ). Καθορίζει τις προτεραιότητες του ΕΤΘΑ, τον προϋπολογισμό για την περίοδο 2021-2027, τις μορφές χρηματοδότησης της Ένωσης και τους ειδικούς κανόνες για την παροχή της χρηματοδότησης, αυτής,συμπληρώνοντας τους γενικούς κανόνες που ισχύουν για το ΕΤΘΑ βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. [κανονισμός περί καθορισμού κοινών διατάξεων]. Το ΕΤΘΑ συμβάλλει στην εφαρμογή της ΚΑΠ και της θαλάσσιας πολιτικής. Θα ακολουθεί τις ακόλουθες προτεραιότητες: (1)προώθηση της βιώσιμης αλιείας και της διατήρησης των θαλάσσιων βιολογικών πόρων• (2)συμβολή στην επισιτιστική ασφάλεια στην Ένωση μέσω ανταγωνιστικής και βιώσιμης υδατοκαλλιέργειας και ανταγωνιστικών και βιώσιμων αγορών• (3)ενίσχυση της ανάπτυξης μιας βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας και προώθηση των ευημερουσών παράκτιων κοινοτήτων• (4)ενίσχυση της διεθνούς διακυβέρνησης των ωκεανών και καθιέρωση ασφαλών, προστατευόμενων, καθαρών θαλασσών και ωκεανών που υπόκεινται σε βιώσιμη διαχείριση. Η στήριξη στο πλαίσιο του ΕΤΘΑ συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της Ένωσης για τον μετριασμό της περιβαλλοντικής και κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτή. Η συμβολή αυτή παρακολουθείται σύμφωνα με τη μεθοδολογία που καθορίζεται στο παράρτημα ΙV. Προϋπολογισμός 1.Το χρηματοδοτικό κονδύλιο για την εφαρμογή του ΕΤΘΑ για την περίοδο 2021-2027 ανέρχεται σε 6 140 000 000 EUR σε τρέχουσες τιμές. Το Ταμείο αποσκοπεί να διαθέσει τη χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό της Ένωσης στη στήριξη της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), της θαλάσσιας πολιτικής της Ένωσης και των διεθνών δεσμεύσεων της Ένωσης στον τομέα της διακυβέρνησης των ωκεανών, ιδίως στο πλαίσιο του Θεματολογίου του 2030 για την Βιώσιμη Ανάπτυξη. Η χρηματοδότηση αυτή αποτελεί βασικό παράγοντα για τη βιώσιμη εκμετάλλευση και διατήρηση των θαλάσσιων βιολογικών πόρων,

για την επισιτιστική ασφάλεια μέσω της προσφοράς θαλασσινών προϊόντων, για την ανάπτυξη μιας βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας και για υγιείς, ασφαλείς, προστατευόμενες, καθαρές θάλασσες και ωκεανούς που υπόκεινται σε βιώσιμη διαχείριση. Ως παγκόσμιος παράγοντας όσον αφορά τους ωκεανούς και πέμπτος μεγαλύτερος παραγωγός θαλασσινών, η Ένωση έχει μεγάλη ευθύνη για την προστασία, τη διατήρηση και τη βιώσιμη χρήση των ωκεανών και των πόρων τους. Η διατήρηση των θαλασσών και των ωκεανών είναι πράγματι ζωτικής σημασίας για τον ταχέως αναπτυσσόμενο παγκόσμιο πληθυσμό. Έχει επίσης κοινωνικοοικονομικό ενδιαφέρον για την Ένωση: μια βιώσιμη γαλάζια οικονομία ενισχύει τις επενδύσεις, την απασχόληση και την ανάπτυξη, προωθεί την καινοτομία μέσω της έρευνας και της καινοτομίας, και συμβάλλει στην ενεργειακή ασφάλεια μέσω της ενέργειας των ωκεανών. Επιπλέον, η ασφάλεια και η προστασία των θαλασσών και των ωκεανών αποτελούν απαραίτητο παράγοντα για έναν αποτελεσματικό συνοριακό έλεγχο και την παγκόσμια καταπολέμηση της εγκληματικότητας στη θάλασσα, αντιμετωπίζοντας έτσι τις ανησυχίες των πολιτών όσον αφορά την ασφάλεια. Αυτές οι προτεραιότητες απαιτούν χρηματοδοτική στήριξη από την Ένωση μέσω του ΕΤΘΑ. Η στήριξη αυτή θα συμπληρώνεται από συγκεκριμένη χρηματοδότηση για την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ελέγχου της Αλιείας, τις συμφωνίες σύμπραξης βιώσιμης αλιείας (ΣΣΒΑ) και από τη συμμετοχή της Ένωσης σε περιφερειακές οργανώσεις διαχείρισης της αλιείας (ΠΟΔΑ) και σε άλλους διεθνείς οργανισμούς, γεγονός που επίσης συμβάλλει στην υλοποίηση των πολιτικών της Ένωσης στους τομείς της αλιείας και της θάλασσας.

Αρθρο Έναρξη ενός καινοτόμου ερευνητικού προγράμματος με στόχο τη μείωση της έμφραξης στους βιοαντιδραστήρες μεμβρανών επεξεργασίας υγρών αποβλήτων.

FILLAMENTMBR Στα πλαίσια του Ερευνητικού προγράμματος «Ερευνώ – Δημιουργώ - Καινοτομώ - Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία (ΕΠΑΝΕΚ)» έχει ξεκινήσει ένα καινοτόμο πρόγραμμα, το οποίο έχει ως στόχο την αναστολή της έμφραξης των μεμβρανών σε βιοαντιδραστήρες μεμβρανών. Το έργο υλοποιείται με τη συνεργασία της Μηχανικής Περιβάλλοντος Α.Ε., του τμήματος Χημείας του ΑΠΘ και του τμήματος Τεχνολογίας Τροφίμων του ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης. Τίτλος του έργου είναι η «Αναστολή της έμφραξης των μεμβρανών σε βιοαντιδραστήρες μεμβρανών με ελεγχόμενη ανάπτυξη νηματοειδών οργανισμών – FILLAMENTMBR». Στόχος του ερευνητικού έργου είναι η ανάπτυξη μιας καινοτόμου ολοκληρωμένης μεθοδολογίας που βασίζεται στην αξιοποίηση των μικροοργανισμών της ιλύος για τον περιορισμό της έμφραξης στους βιοαντιδραστήρες μεμβρανών (ΜΒR). Συντονιστής του έργου είναι ο Σπυρίδων Κολοβός, Διευθύνων Σύμβουλος της Μηχανικής Περιβάλλοντος Α.Ε., υπεύθυνος της επιστη-

34

μονικής ομάδας του ΑΠΘ είναι ο καθηγητής Αναστάσιος Ζουμπούλης και επιστημονικός υπεύθυνος του έργου και υπεύθυνος της επιστημονικής ομάδας του ΑΤΕΙΘ είναι ο καθηγητής Πέτρος Σαμαράς. Η λειτουργία των βιοαντιδραστήρων μεμβρανών (MBR) ως εναλλακτικής τεχνικής για την επεξεργασία υγρών αποβλήτων παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα, ωστόσο η ευρεία εφαρμογή τους περιορίζεται εξαιτίας ενός σημαντικού προβλήματος: την έμφραξη των μεμβρανών που συνδέεται με αυξημένο κόστος λειτουργίας ενός MBR. Πολλές προσπάθειες έχουν αναφερθεί για την αντιμετώπιση της έμφραξης, οι οποίες όμως έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα και μερικές φορές υψηλό κόστος εφαρμογής. Επιπλέον, μολονότι η έμφραξη των μεμβρανών οφείλεται κυρίως στην παραγωγή προϊόντων μεταβολισμού από τους μικροοργανισμούς της ενεργού ιλύος, ελάχιστες προσπάθειες έχουν γίνει προς την κατεύθυνση εφαρμογής βιολογικών δράσεων για τη μείωση της έμφραξης. Η ερευνητική ομάδα του προτεινόμενου έργου, διαπίστωσε σε προκαταρκτικά εργαστηριακά πειράματα τη μείωση του ρυθμού έμφραξης και συνεπώς της διαμεμβρανικής πίεσης με την ελεγχόμενη παρουσία νηματοειδών μικροοργανισμών σε σύγκριση με τους συμβατικούς MBR, όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 1. Με το έργο FILLAMENTMBR θα αξιοποιηθεί και θα εξελιχθεί η υπάρχουσα έρευνα. Συνεπώς, αντικείμενο του έργου είναι η βελτιστοποίηση των παραμέτρων λειτουργίας με τη χρήση ενός MBR πιλοτικής κλίμακας, προκειμένου να παράγεται ένας ελεγχόμενος (βέλτιστος) πληθυσμός νηματοειδών μικροοργανισμών και να βελτιστοποιείται έτσι η διήθηση μέσω της μεμβράνης, μειώνοντας ταυτόχρονα τον ρυθμό έμφραξής της και συνεπώς να αναβαθμίζεται η απόδοση των ΜΒR. Η μέθοδος αυτή θα μπορεί να ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

εφαρμοσθεί σε εγκαταστάσεις μεμβρανών πλήρους κλίμακας. Τα πλεονεκτήματά της είναι το χαμηλό κόστος σε συνδυασμό με την υψηλή απόδοση, η άμεση εφαρμογή χωρίς απαιτήσεις για σημαντικές κατασκευαστικές εργασίες στις υφιστάμενες μονάδες, η επέκταση του χρόνου ζωής των μεμβρανών, η μείωση των απαιτήσεων χημικού καθαρισμού και η παραγωγή μικρών όγκων περίσσειας ιλύος. Σχήμα 1. Γράφημα μείωσης του ρυθμού έμφραξης των μεμβρανών σε ΜΒR λόγω της ελεγχόμενης παρουσίας νηματοειδών μικροοργανισμών.

Στα πλαίσια του έργου FILLAMENTMBR θα κατασκευαστεί πιλοτική μονάδα MBR σε υφιστάμενη μονάδα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων στη Ν. Σάντα με δυναμικότητα επεξεργασίας 1 m3/h, προκειμένου να μελετηθεί η λειτουργία της σε πραγματικές συνθήκες, καθώς επίσης και η βελτιστοποίηση της απόδοσής της με ελεγχόμενη ανάπτυξη των νηματοειδών βακτηρίων με ταυτόχρονη απομάκρυνση των θρεπτικών συστατικών. Συμπληρωματικά, θα αναπτυχθεί μοντέλο προσομοίωσης της λειτουργίας των MBR με πρόβλεψη της επίδρασης των νηματοειδών οργανισμών στη διαμεμβρανική πίεση. Τέλος, θα διερευνηθεί η βιωσιμότητα της μεθόδου βιολογικού ελέγχου της έμφραξης των μεμβρανών σε μεγάλη κλίμακα με ανάλυση SWAT. Προϋπολογισμός: 500.000€ Συγχρηματοδότηση ΕΣΠΑ: 465.000€ Διάρκεια προγράμματος: 01.07.2018-27.06.2021 Ομάδες έργου – Στοιχεία επικοινωνίας:

ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Α.Ε. Καραγεωργίου Στράτος, Τηλ.: 2310302424, e-mail: karageorgiou@miper.gr Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Καθ. Ζουμπούλης Αναστάσιος, Τηλ.: 2310 997794, e-mail: zoubouli@chem. auth.gr , Εργαστήριο Χημικής & Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας, Τμήμα Χημείας ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Καθ. Σαμαράς Πέτρος, Τηλ.: 2310 013474, e-mail: samaras@food.teithe.gr Εργαστήριο Τεχνολογιών Περιβάλλοντος και Αξιοποίησης Παραπροϊόντων Τροφίμων, Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων

Επικαιρότητα ΥΠΕΝ: Ανοίγει ο δρόμος για ευρωπαϊκή χρηματοδότηση 14 έργων λυμάτων Οι οικισμοί θα περιληφθούν άμεσα στον εθνικό σχεδιασμό για τα λύματα ώστε να μελετηθούν και να κατασκευαστούν τα αναγκαία έργα τα οποία θα συμβάλουν αποτελεσματικότερα στην προστασία του περιβάλλοντος και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του πολίτη Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοινώνει την ένταξη 14 νέων οικισμών στο Πρόγραμμα «Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο Υποδομών Λυμάτων» για τους οικισμούς Γ’ προτεραιότητας, με πληθυσμό άνω των 2.000 κατοίκων, εγκρίνοντας μία νέα επικαιροποιημένη μεθοδολογία για τον τρόπο χαρακτηρισμού τους, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση. Με στόχο τη συμμόρφωση της Ελλάδας με την κοινοτική Οδηγία για τα αστικά λύματα εκπονήθηκε η νέα μεθοδολογία η οποία διασφαλίζει μεγαλύτερη διαφάνεια και αντικειμενικότητα στον χαρακτηρισμό των οικισμών και στην ένταξή τους στον σχετικό κατάλογο της Ευρωπαϊκής Οδηγίας.

Πλέον οι οικισμοί θα περιληφθούν άμεσα στον εθνικό σχεδιασμό για τα λύματα ώστε να μελετηθούν και να κατασκευαστούν τα αναγκαία έργα τα οποία θα συμβάλουν αποτελεσματικότερα στην προστασία του περιβάλλοντος και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του πολίτη. Οι οικισμοί που εντάσσονται στην κατηγορία Γ’ προτεραιότητας είναι: 1. Αλιστράτη ΠΕ Σερρών 2. Άσσηρος ΠΕ Θεσσαλονίκης 3. Βερδικούσα ΠΕ Λάρισας 4. Δίστομο ΠΕ Βοιωτίας 5. Καβαλλάρι ΠΕ Θεσσαλονίκης 6. Κάλαμος ΠΕ Ανατ. Αττικής

7. Καλλονή ΠΕ Λέσβου 8. Κωστακιοί ΠΕ Άρτας 9. Κρουσώνας ΠΕ Ηρακλείου 10. Μυτιληνιοί ΠΕ Σάμου 11. Νέα Μανωλάδα ΠΕ Ηλείας 12. Νέο Πετρίτσι ΠΕ Σερρών 13. Σέλερο ΠΕ Ξάνθης 14. Κάτω Σχολάρι ΠΕ Θεσσαλονίκης Σημειώνεται ότι το ΥΠΕΝ σε συνεργασία με τους αρμόδιους Φορείς προβαίνει σε συστηματικές ενέργειες ώστε η χώρα να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις που προβλέπει η κοινοτική Οδηγία 91/271/ΕΟΚ και να αποφύγει την επιβολή προστίμων που θα επιβάρυναν τους εθνικούς πόρους, αναφέρεται στην ανακοίνωση.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

35

Επικαιρότητα Φάμελλος: Στηρίζουμε τους Φορείς Προστατευόμενων Περιοχών και τους εργαζόμενους σε αυτούς Επιλύεται οριστικά ένα χρόνιο πρόβλημα των εργαζομένων στους ΦΔΠΠ, μέσω της σύστασης οργανικών θέσεων στους κανονισμούς λειτουργίας των Φορέων και της πλήρωσής τους μέσω ΑΣΕΠ

Κατά τη συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, ο Αν. ΥΠΕΝ, Σωκράτης Φάμελλος, υποστήριξε τροπολογία του ΥΠΕΝ - που έχει εισαχθεί στο ν/σ του Υπουργείου Οικονομικών σχετικά το εμπορικό απόρρητο - σύμφωνα με την οποία ρυθμίζονται εκκρεμή ζητήματα των ΦΔΠΠ και των εργαζομένων σε αυτούς, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση.

36

στο τελευταίο άρθρο της τροπολογίας ενημέρωσε για την τροποποίηση και επικαιροποίηση των εσωτερικών κανονισμών των οργανογραμμάτων των ΦΔΠΠ, με στόχο την συμμόρφωση των εσωτερικών κανονισμών λειτουργίας των ΦΔΠΠ με την νομοθεσία.

Με την συγκεκριμένη τροπολογία επιλύεται οριστικά ένα χρόνιο πρόβλημα των εργαζομένων στους ΦΔΠΠ, μέσω της σύστασης οργανικών θέσεων στους κανονισμούς λειτουργίας των Φορέων και της πλήρωσής τους μέσω ΑΣΕΠ. Όπως ανέφερε ο Αν. ΥΠΕΝ «με τον ν. 4519 συγκροτήθηκαν ΦΔΠΠ για τις περιοχές του δικτύου NATURA 2000 σε όλη την Ελλάδα και εντάχθηκαν για πρώτη φορά στον τακτικό προϋπολογισμό του ΥΠΕΝ. ΄Ετσι καλύφθηκαν οι συνταγματικές αλλά και οι ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της χώρας μας για την προστασία του περιβάλλοντος και την εύρυθμη λειτουργία των Φορέων, υποχρεώσεις τις οποίες οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν φρόντισαν ποτέ να ικανοποιήσουν».

«Όπως συμβαίνει με όλους τους Φορείς του Δημόσιου και του ευρύτερου Δημόσιου τομέα, οι ΦΔΠΠ θα πρέπει να συγκροτήσουν εσωτερικό οργανόγραμμα, με οριοθέτηση των οργανικών θέσεων που υπάρχουν ήδη», σημείωσε ο Σωκράτης Φάμελλος, ενώ για τους οκτώ νεοσύστατους Φορείς είπε ότι αρχικά θα υπάρξουν 5 θέσεις ΙΔΑΧ, ώστε να γίνουν τα πρώτα απαραίτητα βήματα για τη λειτουργία τους, όπως προμήθεια του αρχικού εξοπλισμού με ένταξη στο ΥΜΕΠΕΡΑΑ κ.λπ. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα και στους υφιστάμενους Φορείς, σε ένα μικρό ποσοστό που δεν θα υπερβαίνει τα δέκα άτομα σε όλη την Ελλάδα, να λύσουν προβλήματα, όπως ότι υπήρχαν Φορείς που δεν είχαν ΠΕ Διοικητικού και Οικονομικού και ως εκ τούτου δεν μπορούσαν να κάνουν τις αντίστοιχες λογιστικές καταστάσεις και τις υποχρεώσεις τους.

Πρόσθεσε δε, ότι η τροπολογία του ΥΠΕΝ κινείται σε δύο κατευθύνσεις. Αφενός δίνει τη δυνατότητα αξιοποίησης της εμπειρίας των εργαζομένων αφετέρου θωρακίζει τις προστατευόμενες περιοχές και τα αντίστοιχα προστατευτέα αντικείμενα, τη χλωρίδα και την πανίδα. Πέραν λοιπόν του ν. 4519 που έχει θεσμοθετηθεί εδώ και έναν χρόνο «συστήνονται οργανικές θέσεις στους κανονισμούς λειτουργίας των ΦΔΠΠ μέσω ΑΣΕΠ, ενώ υπάρχει πρόβλεψη για αυξημένη μοριοδότηση της εμπειρίας των εργαζομένων σε αυτούς. Θυμίζω ότι εδώ και τουλάχιστον 10 χρόνια οι εργαζόμενοι ήταν επί ξύλου κρεμάμενοι, διότι κάποιες κυβερνήσεις τους άφησαν συμβασιούχους των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, χωρίς ποτέ να δώσουν ούτε ένα ευρώ από το ελληνικό Δημόσιο», σχολίασε ο Αν. ΥΠΕΝ.

Οι Φορείς θα πρέπει εντός 10 ημερών να υποβάλουν τους αντίστοιχους Οργανισμούς και προφανώς θα πρέπει να γίνει διαγωνισμός με διαφάνεια και με βάση τις επαγγελματικές δεξιότητες και τις αιτήσεις που θα υποβληθούν. Η μοριοδότηση της εργασιακής εμπειρίας θα συναρτάται με το χρόνο έναρξης της σύμβασης εργασίας και μάλιστα θα πρέπει να έχει γίνει πριν την 31η Δεκεμβρίου του 2015. «Δεν αφήνουμε κανένα παράθυρο σε οποιαδήποτε πρόσληψη έχει γίνει μετά το 2015», σημείωσε ο Αν. ΥΠΕΝ, «η αναγνώριση αυτής της εμπειρίας θα αποδοθεί στους εργαζόμενους που δούλεψαν σε ΕΣΠΑ. Και βέβαια, μετά τη δημοσίευση των οριστικών πινάκων, οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου λύονται αυτοδικαίως και αζημίως».

«Σήμερα, ως κυβέρνηση λύνουμε το μεγάλο αυτό πρόβλημα των εργαζομένων στους ΦΔΠΠ», συνέχισε, υπενθυμίζοντας ότι επί συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ είχε αποφασιστεί το κλείσιμο των ΦΔΠΠ, η μείωση των εργαζομένων ακόμα και η απόλυσή τους. «Περνάμε πια σε μία νέα περίοδο για τους Φορείς δίνοντας τη δυνατότητα στελέχωσής τους με προσωπικό με συμβάσεις αορίστου χρόνουκαι ταυτόχρονα τη δυνατότητα να κρατήσουν το προσωπικό που έχουν ήδη, έως τη δημοσίευση των οριστικών πινάκων ΙΔΑΧ που θα προκύψουν από τον ΑΣΕΠ», επεσήμανε, ενώ αναφερόμενος

Τέλος, ο Αν. ΥΠΕΝ ανέφερε ότι από το έτος 2020 και μετά η δαπάνη μισθοδοσίας θα μπει στην επιχορήγηση που λαμβάνει ο κάθε Φορέας απελευθερώνοντας και ένα ποσό από το Πράσινο Ταμείο που θα επιστρέψει στην αυτοδιοίκηση, ενώ η τροπολογία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και άρθρο με το οποίο ρυθμίζονται τα ζητήματα του ειδικού εποχικού προσωπικού κάποιων Φορέων, οι οποίοι χρειάζονται επιπλέον προσωπικό τον χειμώνα ή το καλοκαίρι, εκτός ωραρίου, όπως για παράδειγμα οι Εθνικοί Δρυμοί, τα επισκέψιμα φαράγγια κ.λπ.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

Αρθρο Η υλοποίηση του στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης 6 του Ο.Η.Ε. από τις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης –Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α) Γιώργης Χ. Μαρινάκης Δήμαρχος Ρεθύμνης, Προέδρος της Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης-Αποχέτευσης (Ε.Δ.Ε.Υ.Α.) Στην Ελλάδα οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης –Αποχέτευσης , οι Δ.Ε.Υ.Α., που ιδρύθηκαν από τους Δήμους και λειτουργούν ως κοινωφελείς, ανταποδοτικές και μη κερδοσκοπικές επιχειρήσεις από το 1980, με δικό τους θεσμικό πλαίσιο, το οποίο μάλιστα πρόσφατα αναθεωρήθηκε και εκσυγχρονίσθηκε (ν.1069/80),υλοποιούν τον στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης 6 του Ο.Η.Ε.(«Πόσιμο Νερό και Αποχέτευση για όλους») και τους υποστόχους του, παρέχοντας καθαρό και υγιεινό νερό και υπηρεσίες αποχέτευσης σε 5,2 εκατομμύρια πολίτες, δηλαδή στον μισό πληθυσμό της Ελλάδας, σε 126 από τους 325 Δήμους της χώρας, στους οποίους δεν περιλαμβάνονται οι δύο μεγάλες πόλεις της χώρας μας , η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Οι αρμοδιότητες τους περιλαμβάνουν την ύδρευση, την αποχέτευση και την επεξεργασία αστικών υγρών αποβλήτων. Από τον ιδρυτικό τους νόμο έχουν τη θεσμική δυνατότητα να επεκτείνουν την αρμοδιότητα τους στην άρδευση, το φυσικό αέριο, την τηλεθέρμανση, τη διάθεση απορριμμάτων, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την εμπορία εμφιαλωμένου νερού. Ο λόγος ίδρυσής τους συνδέεται με την αδυναμία των Δήμων να διαχειρισθούν την ύδρευση, αλλά κυρίως την αποχέτευση στην περιφέρεια της χώρας μας στις αρχές της δεκαετίας του ’80.Kαι η μέχρι σήμερα πορεία τους δικαίωσε την τολμηρή αυτή επιλογή της Πολιτείας, αφού με την ευελιξία με την οποία θεσμικά εξοπλίσθηκαν, εκτέλεσαν ή εκτελούν έργα ύδρευσης-αποχέτευσης και επεξεργασίας αστικών υγρών αποβλήτων ύψους 18,6 περίπου δις ευρώ. Για την υλοποίηση όλων των έργων χρησιμοποιήθηκαν διαχρονικά όλα σχεδόν τα εθνικά και ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, αλλά και δανεισμός και ίδιοι πόροι. Με τα έργα των Δ.Ε.Υ.Α. το 99% των πολιτών της Περιφέρειας της χώρας μας πίνουν καθαρό και υγιεινό νερό, ενώ το 80% απολαμβάνουν υπηρεσίες αποχέτευσης και επεξεργασίας υγρών αποβλήτων.

Ειδικότερα: Οι 126 ΔΕΥΑ: • • • •

Διαθέτουν χιλιάδες χώρους αποθήκευσης νερού(δεξαμενές) και ελέγχουν πάνω από 5.500 γεωτρήσεις, Το σύνολο των εγκατεστημένων υδρομετρητών που ανήκουν στον τομέα ευθύνης τους πλησιάζει τα 3 εκατομμύρια, Το συνολικά παραγόμενο νερό ανέρχεται περίπου στα 550 εκατομμύρια κυβικά/έτος, Διαχειρίζονται & συντηρούν πάνω από 70.000 χλμ. δικτύων ύδρευσης

Ως προς την αποχέτευση οι Δ.Ε.Υ.Α. διαχειρίζονται και συντηρούν περίπου 30.000 χλμ. δικτύων αποχέτευσης και λειτουργούν πάνω από 170 Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Αστικών Υγρών Αποβλήτων. Και δεν θα ήταν υπερβολή αν ισχυριζόμασταν ότι οι γαλάζιες σημαίες στις ακτές μας οφείλονται σε σημαντικό βαθμό και στις Δ.Ε.Υ.Α. Από τα δεδομένα αυτά προκύπτει ότι το πρόσημο των Δ.Ε.Υ.Α. που αποτελούν θεσμοθετημένους πλέον διαχειριστές των υδατικών πόρων είναι θετικό. Υπάρχουν ,όμως και προβλήματα που θα μπορούσαν να θεωρηθούν και προκλήσεις. Η διαχείριση του μη ανταποδοτικού νε-

38

ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

ρού είναι ένα από αυτά. Σε μια εποχή που η λειψυδρία είναι υπαρκτή απειλή για ένα κομμάτι της χώρας μας, η πρόληψη των διαρροών των δικτύων είναι προτεραιότητα και στόχος. Στην κατεύθυνση αυτή οι Δ.Ε.Υ.Α. έχουν ολοκληρώσει πλήθος έργων αντικατάστασης δικτύων ,τηλεελέγχου-τηλεχειρισμού. Επίσης με κύριο στόχο τη διαχείριση του μη ανταποδοτικού νερού και την αποτελεσματικότερη χρήση του, χρηματοδοτούνται από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους και εκτελούνται σήμερα, έργα πρόληψης των διαρροών με φορείς εκτέλεσης τις Δ.Ε.Υ.Α. Ταυτοχρόνως, οι Δ.Ε.Υ.Α., με τον συντονισμό της ‘Ενωσης των Δ.Ε.Υ.Α. που έχει θέσει το θέμα της διαχείρισης του μη ανταποδοτικού νερού στην κορυφή των προτεραιοτήτων της, επιχειρούν να περιορίσουν το μη Ανταποδοτικό Νερό με την προσαρμογή τους σε κοινά αποδεκτές διεθνείς πρακτικές του Διεθνούς Υδατικού Συνδέσμου (IWA). Η ποιότητα του πόσιμου νερού που παρέχουν οι Δ.Ε.Υ.Α. στους πολίτες διασφαλίζεται με τον συστηματικό έλεγχο και την παρακολούθηση της ποιότητάς του από τις επιχειρήσεις. Πενήντα (50) περίπου πλήρως εξοπλισμένα εργαστήρια που λειτουργούν οι Δ.Ε.Υ.Α με εξειδικευμένο προσωπικό, ασχολούνται συστηματικά με την παρακολούθηση και τον έλεγχο της ποιότητας του παρεχόμενου πόσιμου νερού, εφαρμόζοντας τις Οδηγίες τόσο της Ε.Ε όσο και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Η οικονομική και δημοσιονομική κρίση που βίωσε η χώρα μας απείλησε τη δυνατότητα μερίδας των πολιτών, των πιο ευάλωτων και αδύναμων οικονομικά, να έχουν πρόσβαση σε καθαρό και υγιεινό νερό και αποχέτευση. Ο κίνδυνος αυτός αντιμετωπίσθηκε από την πλειονότητα των Δ.Ε.Υ.Α. με τη θέσπιση κοινωνικών τιμολογίων για τις ευπαθείς και αδύναμες ομάδες του πληθυσμού(πολύτεκνους ,απόρους, ανέργους κ.λπ.).Έτσι, κανείς δεν «έμεινε πίσω», κανένας πολίτης δεν στερείται ενός αγαθού απαραίτητου για την ζωή όπως είναι το νερό. Παραπέρα , η σχέση των Δ.Ε.Υ.Α. με την κοινωνία την οποία υπηρετούν και στην οποία απευθύνονται, κτίζεται μέσα από καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τη βιώσιμη χρήση του νερού ως πολύτιμου φυσικού πόρου, καθώς και μέσα από την συμβολή τους στην περιβαλλοντική εκπαίδευση. Η καθολική πρόσβαση σε καθαρό και υγιεινό νερό, η διασφάλιση της διαθεσιμότητάς του και η βιώσιμη διαχείρισή του αντιμετωπίζουν σήμερα κινδύνους και προκλήσεις. Η κλιματική αλλαγή είναι ένας από αυτούς. Στη χώρα μας εμφανίζεται με έντονα και ακραία καιρικά φαινόμενα που δημιουργούν πλημμύρες και λειψυδρία. Η αντιμετώπιση των πλημμυρών δεν ανήκει στις Δ.Ε.Υ.Α. παρά μόνο σε ένα μικρό κομμάτι, στη διευθέτηση των ομβρίων.Σήμερα μάλιστα χρηματοδοτούνται και κατασκευάζονται έργα ομβρίων. Από την άλλη , η λειψυδρία τον τελευταίο καιρό αποτελεί σοβαρό πρόβλημα ιδιαίτερα

στην Ν.Α. Ελλάδα. Η αντιμετώπισή της είναι μία δύσκολη και σύνθετη υπόθεση. Και δυστυχώς μας πρόλαβε πριν την προλάβουμε. Τα μέτρα που λαμβάνονται από τις δημοτικές επιχειρήσεις είναι: Η συνεχής ενημέρωση των καταναλωτών για την ορθολογική διαχείριση του νερού, η επιτάχυνση των υδραυλικών έργων, η παρακολούθηση των δικτύων , η μείωση των απωλειών, η συλλογή και αποθήκευση ομβρίων νερών, η αναζήτηση εναλλακτικών πηγών υδροδότησης για την ενίσχυση του υδατικού δυναμικού, όπως είναι η επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων νερών και οι αφαλατώσεις, το κόστος των οποίων μειώθηκε αισθητά με την εξέλιξη της τεχνολογίας. Σήμερα οι Δ.Ε.Υ.Α., κυρίως οι νησιωτικές Δ.Ε.Υ.Α. λειτουργούν 70 μονάδες αφαλάτωσης. Η 40χρονη πορεία τους επιβεβαιώνει ότι οι Δ.Ε.Υ.Α. ως κοινωφελείς επιχειρήσεις υπηρετούν ικανοποιητικά τον στόχο 6 της βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς και τους ανάλογους υποστόχους. Ωστόσο , μένουν πολλά ακόμα να γίνουν για τη βιώσιμη διαχείριση του νερού. Το ποσοστό των διαρροών των δικτύων είναι σχετικά υψηλό, η ενδοχώρα στο κομμάτι που ανήκει στην αρμοδιότητα των Δ.Ε.Υ.Α. δεν έχει ακόμα βιολογικούς καθαρισμούς, η επαναχρησιμοποίηση των εκροών των βιολογικών καθαρισμών είναι χαμηλή λόγω δυσκολιών εφαρμογής

του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου, το ενεργειακό κόστος υψηλό. Το θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης υδατικών πόρων , ευρωπαϊκό και εθνικό , απαιτεί Σχέδια Ασφάλειας Νερού(ΣΑΝ) και Master plans. Kαι η πρόκληση και η ανάγκη της προσαρμογής των επιχειρήσεων στην νέα ψηφιακή εποχή είναι ορατή και επιτακτική. Επομένως η διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής που θα χαρακτηρίζεται από ολιστική προσέγγιση των προβλημάτων και των αντίστοιχων λύσεων , σύμφωνα με τη διεθνή γνώση και εμπειρία θα συμβάλλει αποτελεσματικά στην εκπλήρωση των στόχων 6 και των υποστόχων του από τις Δ.Ε.Υ.Α. Τέλος η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. ως ένα δίκτυο ανθρώπων , πολιτικών και επιχειρήσεων που λειτουργεί εδώ και 30 χρόνια , έχει συμβάλλει αποτελεσματικά στη βελτίωση της λειτουργίας των Δ.Ε.Υ.Α. κι επομένως στην εκπλήρωση του στόχου 6. Αποτελεί τον τρίτο πόλο στον τομέα του νερού της χώρας μας, - οι άλλοι δύο είναι η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ-θεσμικό συνομιλητή της Πολιτείας σε ζητήματα ύδρευσης- αποχέτευσης, και το βήμα συμμετοχής των Δ.Ε.Υ.Α. στην υδατική διακυβέρνηση στη χώρα μας. Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. θεωρεί ότι η υλοποίησή του στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης 6 επιτυγχάνεται μόνο μέσα από τη δημόσια ή δημοτική διαχείριση του νερού. Οποιαδήποτε άλλη επιλογή δεν διασφαλίζει τη Βιώσιμη διαχείριση του νερού ως φυσικού και κοινωνικού αγαθού. Η ευρωπαϊκή και διεθνής εμπειρία είναι αδιάψευστος μάρτυρας

ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

39

Επικαιρότητα

Σύμβαση 38 εκατ. ευρώ υπογράφει η κοινοπραξία J&P ΑΒΑΞ - Μεσόγειος - ΑΑΓΗΣ για την κατασκευή και λειτουργία μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων στην Ηλεία. Οι φιλόδοξοι στόχοι ανακύκλωσης.

Υπογράφεται η πέμπτη σύμβαση Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) στον τομέα απορριμμάτων για τη μονάδα επεξεργασίας στην Ηλεία, μιας τουριστικής περιοχής που αντιμετώπιζε σοβαρότατα προβλήματα με τα σκουπίδια εδώ και πολλά χρόνια. Πρόκειται για σύμβαση ύψους 38 εκατ. ευρώ, με τα 16,8 εκατ. να προέρχονται από το ΕΣΠΑ και τα υπόλοιπα 21,2 εκατ. ευρώ να αφορούν ιδιωτικά κεφάλαια του αναδόχου, δηλαδή της κοινοπραξία J&P ΑΒΑΞ -0,14% ΑΒΑΞ - Μεσόγειος - ΑΑΓΗΣ. Η σύμβαση ΣΔΙΤ αφορά στην κατασκευή και τη λειτουργία (για 25 χρόνια) μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων δυναμικότητας 45.000 έως 80.000 τόνων ετησίως. Η μονάδα θα κατασκευαστεί σε έκταση που παραχώρησε η Εκκλησία, ενώ βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από τον νέο Χώρο Υγειονομικής Ταφής(ΧΥΤΥ), στον οποίο θα θάβονται τα υπολείμματα της επεξεργασίας. Μάλιστα, στη σύμβαση προβλέπεται στόχος ανακύκλωσης 35% των ποσοτήτων που πηγαίνουν στη μονάδα, με τον ανάδοχο να πληρώνει πρόστιμο στην περίπτωση που δεν τον επιτυγχάνει σε ετήσια βάση. Αν ο συγκεκριμένος στόχος ανακύκλωσης συνδυαστεί με τη διαλογή των απορριμμάτων στην πηγή, τότε επιτυγχάνονται οι στόχοι που έχουν θέσει οι κοινοτικές οδηγίες για την ανακύκλωση, επισημαίνουν στελέχη που παρακολουθούν τα έργα ΣΔΙΤ στα απορρίμματα. Στην ίδια σύμβαση προβλέπεται εκτροπή των βιοαποδομήσιμων απορριμμάτων κατά 73%, δηλαδή σε ποσοστό υψηλότερο από το 65% που είναι ο κοινοτικός στόχος. Το ποσοστό εκτροπής των βιοαποδομήσιμων υλικών που φτάνουν στη μονάδα ήταν τμήμα της προσφοράς που κατέθεσαν οι υποψήφιοι στον σχετικό διαγωνισμό. Ο ανάδοχος δεσμεύεται για 73% και στην περίπτωση που δεν τον επιτυγχάνει, θα καταβάλλει επίσης πρόστιμο.

40

ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

Η νέα σύμβαση ΣΔΙΤ προβλέπει πως η μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων της Ηλείας θα τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία σε 18 μήνες από σήμερα, ενώ σε 22 μήνες θα βρίσκεται σε πλήρη εμπορική λειτουργία. «Πρόκειται για πρότυπη μονάδα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που θα λειτουργεί και ως εκπαιδευτικό κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης», καθώς θα διαθέτει και τις σχετικές εγκαταστάσεις. Το έργο με το οποίο θα τελειώσει η πολυετής δοκιμασία του νομού Ηλείας από τα απορρίμματα (με πλήθος καταγγελιών για ανεξέλεγκτη διάθεση, περιβαλλοντική υποβάθμιση κ.λπ.) είχε εγκριθεί από τη διυπουργική επιτροπή ΣΔΙΤ το 2012. Χρειάστηκαν επτά χρόνια για την υπογραφή της σύμβασης, ενώ είχαν προηγηθεί άλλα τέσσερα έργα ΣΔΙΤ στα απορρίμματα, στην περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, στο νομό Σερρών, στην περιφέρεια Ηπείρου και στην περιφέρεια Πελοποννήσου.

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ αστικά λύματα στραγγίδια Χ.Υ.Τ.Α. ελαιοτριβεία σφαγεία & κτην/κές μονάδες βιομηχανικά απόβλητα

ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΣΗ ΛΥΜΑΤΩΝ αποτελεσματική επεξεργασία αντιμετώπιση μικρο-ρύπων απόσμηση ανεπηρέαστη λειτουργία από αυξομειώσεις φορτίου μη παραγωγή λυματολάσπης

2310 81 09 81 | www.onflow.gr | info@onflow.gr

Επικαιρότητα Aποκατάσταση του χώρου του ΚΔΑΥ Ασπροπύργου με 4,8 εκατ. ευρώ Συγκεκριμένα, ξεκίνησε η απόσυρση των καμένων υλικών της «Γενικής Ανακυκλώσεως - Κτηματικής Ξενοδοχειακής Α.Ε» (ΚΔΑΥ Ασπροπύργου) καθώς και η αποκατάσταση του χώρου Σε νέα φάση περνάει η αντιμετώπιση των συνεπειών που προκάλεσε η καταστροφική πυρκαγιά στο ΚΔΑΥ Ασπροπύργου το 2015. Συγκεκριμένα, ξεκίνησε η απόσυρση των καμένων υλικών της «Γενικής Ανακυκλώσεως - Κτηματικής Ξενοδοχειακής Α.Ε» (ΚΔΑΥ Ασπροπύργου) καθώς και η αποκατάσταση του χώρου, ύστερα από τη συστηματική προσπάθεια της Περιφέρειας Αττικής σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Έτσι, με την υπογραφή 4 Συμβάσεων συνολικού προϋπολογισμού 4,8 εκατομμυρίων ευρώ (με ΦΠΑ) από την Περιφέρεια Αττικής, προχωρά η διαδικασία για την απόσυρση, η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων: - Επίβλεψη / Τεχνική παρακολούθηση εργασιών συλλογής, μεταφοράς και διάθεσης των αποβλήτων.

- Λήψη δειγμάτων και αποστολή αυτών σε διαπιστευμένο εργαστήριο.

- Συλλογή, μεταφορά και διάθεση των αδρανών και μη επικινδύνων αποβλήτων σε κατάλληλους αποδέκτες.

- Συλλογή, μεταφορά των επικινδύνων σε αδειοδοτημένες εταιρείες για περαιτέρω αξιοποίηση τους.

- Εξασφάλιση κατάλληλων οχημάτων για την κατάσβεση εστιών πυρκαγιάς και περιορισμού της

42

ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

έκλυσης σκόνης κατά το στάδιο φόρτωσης.

- Συλλογή και διάθεση των υγρών αποβλήτων που θα προκύψουν από την παραπάνω εργασία.

- Φύλαξη του χώρου καθ’ όλη τη διάρκεια της Σύμβασης.

- Μετέπειτα αποκατάσταση και παρακολούθηση του χώρου αλλά και της ευρύτερης περιοχής, αρχής γενομένης με τη διενέργεια δειγματοληψιών. Επισημαίνεται ότι η προς διαχείριση ποσότητα στερεών αποβλήτων υπολογίζεται σε 50.000 τόνους περίπου, ενώ φορέας χρηματοδότησης του έργου είναι το Πράσινο Ταμείο. Μετά από τις πρωτοβουλίες της για τη διαχείριση της κρίσης και λόγω της εμπλοκής πολλών φορέων, η Περιφέρεια Αττικής αναλαμβάνει με υπουργική απόφαση την εκτέλεση του προγράμματος αποκατάστασης Μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και η Περιφέρεια Αττικής προχώρησαν στην ανάληψη του συντονισμού όλων των συναρμόδιων αρχών και φορέων. Με την παραπάνω Απόφαση καθορίστηκαν και τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη, αποκατάσταση της ζημιάς και της προστασίας της δημόσιας υγείας, σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στο άρθρο 6.1 του Π.Δ. 148/2009. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας προέβη σε πράξη καταλογισμού δαπανών δράσεων

πρόληψης και αποκατάστασης περιβαλλοντικής ζημίας σε βάρος της «Γενικής Ανακυκλώσεως-Κτηματικής Ξενοδοχειακής Α.Ε», με εκτιμώμενο ύψος τα 5.000.000 ευρώ. Η συγκεκριμένη εταιρεία παρότι κλήθηκε να υποβάλει σχέδιο υλοποίησης μέτρων αποκατάστασης από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΝ, δεν προχώρησε στην υποβολή συγκεκριμένου σχεδίου με συνέπεια τη μη συμμόρφωσή της στην παραπάνω απόφαση του Υπουργού. Κατ’ επέκταση ανέλαβε το δημόσιο την αποκατάσταση. Με την υπ’ αριθμ. οικ. 383/24.05.2016 Απόφαση Υπουργού ΥΠΕΝ καθορίστηκε το χρονοδιάγραμμα εργασιών καθώς και τα στάδια που πρέπει να ακολουθηθούν. Με την απόφαση αυτή και μετά τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών (ΕΑΠΕΖ), η Περιφέρεια Αττικής εξουσιοδοτείται ως ο καταλληλότερος φορέας για τη διαχείριση και εκτέλεση του προγράμματος αποκατάστασης. Παράλληλα η Περιφέρεια προχωρά σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες (δημοπράτηση μελέτης, δημοπράτηση κυρίως έργου απόσυρσης καμένων κ.λπ.) στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού προγράμματος του Πράσινου Ταμείου «Δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου 2015». Με τις ενέργειες αυτές δίνεται λύση σε ένα ακόμη μεγάλο περιβαλλοντικό πρόβλημα της Δυτικής Αττικής.

Φάμελλος: Το δικαίωμα στο νερό αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα όλων των πολιτών Ο Αν. ΥΠΕΝ εστίασε στη σημασία που αποδίδει η Ελλάδα στην υιοθέτηση της πρότασης από το Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος, όπως επίσης και στην πρόοδο των συζητήσεων λοιπών θεμάτων που σχετίζονται με το νερό, όπως η πρόταση Κανονισμού για τις ποιοτικές παραμέτρους επαναχρησιμοποίησης υδάτων ως στοιχείο της κυκλικής οικονομίας Στο πλαίσιο του Συμβουλίου Υπουργών Περιβάλλοντος στις Βρυξέλλες, επιτεύχθηκε συμφωνία γενικής προσέγγισης όσον αφορά στην αναθεώρηση της Οδηγίας 98/83/ΕΚ σχετικά με την ποιότητα του νερού για ανθρώπινη κατανάλωση. Στην παρέμβασή του ο Αν. ΥΠΕΝ, Σωκράτης Φάμελλος, τόνισε ότι η ολοκλήρωση της αναθεώρησης της συγκεκριμένης Οδηγίας είχε εξαρχής τεθεί ως προτεραιότητα από την Ελλάδα, καθώς συνδέεται με αίτημα των Ευρωπαίων πολιτών για διασφάλιση εχέγγυων όσον αφορά στην υγεία, στην περιβαλλοντική προστασία και στο δικαίωμα στο νερό. Σε συνέχεια τοποθετήσεών του σε προηγούμενα Συμβούλια Υπουργών Περιβάλλοντος, ο Αν. ΥΠΕΝ υπογράμμισε ότι το δικαίωμα στο νερό αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα όλων των πολιτών, όπως αναγνωρίζεται από διεθνείς συμβάσεις, ψηφίσματα στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, άλλα και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs), οι οποίοι όχι μόνο αποτελούν τους βασικούς πυλώνες της ευρωπαϊκής στρατηγικής για το περιβάλλον, αλλά θα πρέπει να αποτελέσουν τα δομικά συστατικά για την Ευρωπαϊκή Ένωση του μέλλοντος. Στο πλαίσιο αυτό και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το άρθρο για την πρόσβα-

ση στο πόσιμο νερό, η Ελλάδα εξακολουθεί να υποστηρίζει ισχυρότερες διατυπώσεις, με σαφή αναφορά στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, ώστε να διασφαλιστεί η θεσμική θωράκιση του ανθρώπινου δικαιώματος, αναγνωρίζοντας ωστόσο και την ανάγκη συμβιβαστικής λύσης για να προχωρήσει η αναθεώρηση. Επίσης, ο Σωκράτης Φάμελλος εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις σημαντικές βελτιώσεις της Οδηγίας όσον αφορά στην προσέγγιση βάσει κινδύνου και την ευθυγράμμιση με την Οδηγία Πλαίσιο για τα Ύδατα. Υποστήριξε, ωστόσο, ότι η Ελλάδα θα προτιμούσε ισχυρότερες διατάξεις όσον αφορά στην ενεργητική και παθητική διάσταση της πληροφόρησης του κοινού, σε συμφωνία με τις διατάξεις της Σύμβασης Άαρχους. Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο Αν. ΥΠΕΝ εστίασε στη σημασία που αποδίδει η Ελλάδα στην υιοθέτηση της πρότασης από το Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος, όπως επίσης και στην πρόοδο των συζητήσεων λοιπών θεμάτων που σχετίζονται με το νερό, όπως η πρόταση Κανονισμού για τις ποιοτικές παραμέτρους επαναχρησιμοποίησης υδάτων ως στοιχείο της κυκλικής οικονομίας, καθώς και η ενδεχόμενη πρόταση αναθεώρησης της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα. ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

43

Επικαιρότητα Φάμελλος: Δεν θα επιτρέψουμε νέα πρόστιμα για τα απορρίμματα Οφείλουμε να κάνουμε ό,τι απαιτείται για να μην υπάρξουν ποτέ ξανά νέα πρόστιμα για τη διαχείριση απορριμμάτων στην Ελλάδα», ανέφερε ο Αν. ΥΠΕΝ, Σωκράτης Φάμελλος, απευθυνόμενος στα μέλη του Δ.Σ. της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας

«Οφείλουμε κεντρική διοίκηση και Αυτοδιοίκηση να εκπροσωπούμε τους πολίτες, στους οποίους δεν αρέσει το ότι η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης στη διαχείριση των απορριμμάτων. Και δεν απολογούμαστε μόνο στα ευρωπαϊκά όργανα, αλλά και στην ελληνική κοινωνία, η οποία στη συντριπτική της πλειοψηφία τοποθετείται υπέρ της ανακύκλωσης. Οφείλουμε, λοιπόν, να κάνουμε ό,τι απαιτείται, και με το παραπάνω, για να μην υπάρξουν ποτέ ξανά νέα πρόστιμα για τη διαχείριση απορριμμάτων στην Ελλάδα», ανέφερε ο Αν. ΥΠΕΝ, Σωκράτης Φάμελλος, απευθυνόμενος στα μέλη του Δ.Σ. της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ). Με θέματα συζήτησης την ανακύκλωση και τη διαχείριση απορριμμάτων, τις ρυθμίσεις για την τιμολογιακή πολιτική της διαχείρισης απορριμμάτων με κίνητρα για την ανακύκλωση, τη διαλογή στην πηγή και την κυκλική οικονομία, καθώς και την εφαρμογή του Ν. 4555/2018 για τη λειτουργία των ΦοΔΣΑ, ο Σωκράτης Φάμελλος παραβρέθηκε και πάλι στη σημερινή συνεδρίαση του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ, τονίζοντας ότι τα θέματα των στερεών αποβλήτων μπορούν να προχωρήσουν μόνο σε στενή συνεργασία με την πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση, της οποίας αποτελούν και αποκλειστική αρμοδιότητα. «Κρινόμαστε καθημερινά από τους πολίτες, αλλά και από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς», συνέχισε ο Αν. ΥΠΕΝ, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα έχει ήδη μία Προειδοποιητική Επιστολή από την ΕΕ για παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, που αφορά στην Οδηγία του 1999 σχετικά με τη διάθεση ανεπεξέργαστων αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής, πέρα από τα υψηλά πρόστιμα που έχει διαχρονικά πληρώσει για τους ΧΑΔΑ. Επίσης, έχει αποσταλεί στη χώρα μας Έγκαιρη Προειδοποίηση (early warning) σχετικά με τη σύνδεση του κόστους διάθεσης απορριμμάτων με την ανακύκλωση και την υγειονομική ταφή, ενώ για όλες τις χρηματοδοτήσεις της επόμενης προγραμματικής περιόδου του ΕΣΠΑ θα μπαίνει ως προαίρεση η διαλογή στην πηγή, η χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων και η χωριστή διαλογή οργανικού, σε ποσοστό ανά ΟΤΑ στο ύψος του 50%, ενώ θα παρακολουθείται η απόδοση του κάθε ΟΤΑ χωριστά στην ανακύκλωση υποχρεωτικά. «Οφείλουμε λοιπόν να μην καθυστερούμε άλλο, θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο τα ευρωπαϊκά κονδύλια, και να αποτρέψουμε την πιθανότητα νέων προστίμων από το Ευρωπαϊκό Δι-

44

ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

καστήριο», σχολίασε ο Αν. ΥΠΕΝ, δηλώνοντας ξεκάθαρα στα μέλη του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ ότι ναι μεν η πολιτεία οφείλει να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση την Αυτοδιοίκηση, δημιουργώντας και νέες χρηματοδοτήσεις, ωστόσο το ΥΠΕΝ δεν θα επιτρέψει σε καμία περίπτωση και δεν θα συμβάλει με κανένα τρόπο στην επιβολή νέων προστίμων στη χώρα για το ζήτημα των απορριμμάτων. Επίσης, ο Σωκράτης Φάμελλος ανέφερε ότι υπάρχουν από την πλευρά του Υπουργείου δύο νέες ρυθμίσεις που δημιουργούν κίνητρα για την ανακύκλωση, ως κομμάτι ενός ολοκληρωμένου σχεδίου: “Είναι σε όλους γνωστό ότι, με τον νέο εθνικό σχεδιασμό ο οποίος είναι σε αντιστοιχία με τον ευρωπαϊκό, οι δήμοι πρέπει να ανταποκριθούν σε τελείως διαφορετικές υποχρεώσεις, με γνωστές και δεδομένες τις αδυναμίες και τις ελλείψεις των δήμων, ως αποτέλεσμα και των μνημονίων και των μνημονιακών πολιτικών. Αυτό όμως δεν μπορεί να είναι δικαιολογία για την επιβολή επιπλέον προστίμων και από την πλευρά μας θα κάνουμε τα πάντα για να το αποτρέψουμε. Η απάντηση και η λύση για να το πετύχουμε είναι τα επιχειρησιακά σχέδια των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης όσον αφορά την ανακύκλωση, οι νομοθετικές ρυθμίσεις για την τιμολογιακή πολιτική και τα χρηματοδοτικά εργαλεία για τον εξοπλισμό των δήμων για τη διαλογή στην πηγή σε όλα τα επίπεδα”. Στη συνέχεια, ο Αν. ΥΠΕΝ ανακοίνωσε ότι τις επόμενες μέρες υπογράφεται η ΚΥΑ για την τιμολογιακή πολιτική, με αντικίνητρα για την ταφή και κίνητρα για την ανακύκλωση και κατάργηση του φόρου ταφής, τον οποίο αντικαθιστά με την εισφορά υπέρ της κυκλικής οικονομίας, επιδοτώντας ταυτόχρονα τους δήμους που παρουσιάζουν επιδόσεις στη διαλογή στην πηγή και στην επεξεργασία των βιοαποβλήτων: “Μια δυσκολία που αυτή τη στιγμή υπάρχει είναι η χρηματοδότηση των πράσινων σημείων και της κομποστοποίησης. Για την υπέρβαση των δυσκολιών και των χρονοβόρων διαδικασιών, το ΥΠΕΝ έχει επεξεργαστεί τη δημιουργία χωριστού χρηματοδοτικού εργαλείου για τον καφέ κάδο, τα απορριμματοφόρα, τους κλαδοτεμαχιστές και τον ανάλογο εξοπλισμό, μέσω του ΥΜΕΠΕΡΑΑ σε πρώτη φάση. Στην ουσία, δηλαδή, διαχωρίζουμε τη χρηματοδότηση των πράσινων σημείων από αυτή για τον καφέ κάδο, προκειμένου να ολοκληρωθούν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα οι διαδικασίες και να αρχίσει η εκτροπή και

η ξεχωριστή συλλογή του οργανικού για να ισχύσει και η νέα τιμολογιακή πολιτική. Ειδική χρηματοδότηση θα εξασφαλιστεί για τον καφέ κάδο για όλους τους ΟΤΑ της Αττικής, ενώ έχουμε ήδη ζητήσει για τις άλλες Περιφέρειες την ενεργοποίηση των ΠΕΠ, που έχουν κατανεμημένους πόρους. Παράλληλα, είναι έτοιμες κανονιστικές ρυθμίσεις που απλοποιούν την αδειοδότηση και τη χωροθέτηση των πράσινων σημείων και κατατίθενται την επόμενη βδομάδα προς ψήφιση”. Αναφερόμενος στην αξιοπιστία των στοιχείων που δίνουν οι ΟΤΑ στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων, ο Σωκράτης Φάμελλος εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι “οι φορείς της Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ και ΦοΔΣΑ) θα διασφαλίσουν τη σωστή λειτουργία των εργαλείων που έχει θεσπίσει η πολιτεία για την παρακολούθηση των δεδομένων των στερεών αποβλήτων. Πλέον, υπάρχουν τα οικονομικά κίνητρα και εναπόκειται στην Αυτοδιοίκηση να διασφαλίσει την αξιοπιστία των στοιχείων. Δεν μπορεί το Υπουργείο να βάλει ελεγκτές για τον έλεγχο της αξιοπιστίας των στοιχείων της Αυτοδιοίκησης. Πρέπει οι ΟΤΑ και οι ΦΟΔΣΑ να μας παραδίδουν αξιόπιστα νούμερα για την παραγωγή και διαχείριση των απορριμμάτων”. Κλείνοντας την τοποθέτηση του, ο Αν. ΥΠΕΝ στάθηκε στο ζήτημα του εξοπλισμού της ανακύκλωσης και του κόστους συλλογής-μεταφοράς και υπογράμμισε ότι πρέπει να γίνει μια συζήτηση σχετικά με τις ανάγκες της Αυτοδιοίκησης που καλούνται να καλύψουν τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης. Η συζήτηση αφορά πρώτα από όλα τους υπόχρεους, δηλαδή τους παραγωγούς προϊόντων, οι οποίοι πρέπει να αποδώσουν τον δημόσιο πόρο της ανακύκλωσης στην Αυτοδιοίκηση. Από την πλευρά της, η Αυτοδιοίκηση πρέπει να διαμορφώσει τις απαιτήσεις της. Η πολιτεία, στον εθνικό σχεδιασμό, έχει διαμορφώσει το πλαίσιο ικανοποίησης αυτών των αναγκών: “Συζητάμε εδώ και καιρό το πώς τα συστήματα θα παραδώσουν τον αναγκαίο εξοπλισμό στην Αυτοδιοίκηση και το οικονομικό αντάλλαγμα για τη συλλογή-μεταφορά που η Αυτοδιοίκηση διεκπεραιώνει για λογαριασμό των παραγωγών. Από την πλευρά της, η Αυτοδιοίκηση πρέπει να επιλέξει το σύστημα ανακύκλωσης που προτιμά και φυσικά να πιάσει σε κάθε ΟΤΑ τους ευρωπαϊκούς στόχους ανακύκλωσης”.

Το νερό είναι η ζωή μας Η Endress+Hauser είναι παγκόσμιος ηγέτης στα όργανα μέτρησης πεδίου αλλά και εργαστηριακών μετρήσεων, ολοκληρωμένων λύσεων και υπηρεσιών αυτοματισμού. Για πάνω από 60 χρόνια προσφέρει μοναδική εξυπηρέτηση στους πελάτες της σχεδιάζοντας καινοτόμα προϊόντα υψηλής ποιότητας καθώς και ολοκληρωμένες λύσεις στις τεχνολογίες μετρήσεων για τον έλεγχο των διεργασιών της βιομηχανίας. Οι σύγχρονες νομικές απαιτήσεις, η συρρίκνωση των προϋπολογισμών και η αύξηση της πολυπλοκότητας των διαδικασιών αυξάνουν συνεχώς τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η βιομηχανία ύδρευσης και αποχέτευσης.Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων απαιτείται η συμβολή ενός εταίρου που συνδυάζει εκτεταμένες γνώσεις και εμπειρία που έχει αποκτηθεί μέσω της συνεργασίας με πελάτες από όλο τον κόσμο. Επικοινωνήστε μαζί μας προκειμένου να σας συμβουλέψουμε βάσει των αναγκών σας. www.endress.com Endress+Hauser Hellas AE Λ. Κύμης&Ηλέκτρας 4Β 15122, Μαρούσι Τηλ: 210 8002320 Fax: 210 6208386 info@gr.endress.com

Κορυτσάς 6, 55535, Πυλαία Τηλ: 210 317917 Fax: 210 317056 info@gr.endress.com

Επικαιρότητα Αυστηρή προειδοποίηση της Κομισιόν στην Ελλάδα για τα σκουπίδια στην Κέρκυρα Την επίλυση του προβλήματος με τα σκουπίδια στην Κέρκυρα ζητάει από την ελληνική κυβέρνηση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Την επίλυση του προβλήματος με τα σκουπίδια στην Κέρκυρα ζητάει από την ελληνική κυβέρνηση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωσή, η Κομισιόν καλεί την Ελλάδα να εξασφαλίσει την εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας για τα απόβλητα στο έδαφος της Κέρκυρας. Η Κομισιόν αναφέρει ότι τον Ιούλιο του 2018 άρχισε να λαμβάνει καταγγελίες σύμφωνα με τις οποίες τα απόβλητα του νησιού δεν συλλέγονταν ούτε υποβάλλονταν πλέον σε επεξεργασία, αλλά εγκαταλείπονταν στους δρόμους ή αποστέλλονταν σε μυστικές τοποθεσίες. Ο μόνος χώρος υγειονομικής ταφής που λειτουργεί στην Κέρκυρα έχει φτάσει σε σημείο κορεσμού και η προτεινόμενη δημιουργία νέου χώρου υγειονομικής ταφής στη Λευκίμμη αντιμετωπίζει σθεναρή αντίσταση από την τοπική κοινότητα. Οι πολίτες υποστηρίζουν ότι υπάρχουν ζητήματα αδειοδότησης του σχεδιαζόμενου Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ), με τη βασική αιτία του προβλήματος να προέρχεται από την ακύρωση

46

ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

του έργου – ΣΔΙΤ από την υφιστάμενη δημοτική αρχή. «Τον Νοέμβριο του 2008 τα κράτη μέλη συμφώνησαν να προστατεύουν την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον από τυχόν αρνητικές επιπτώσεις των αποβλήτων, λαμβάνοντας κατάλληλα μέτρα για τη διαχείριση και την επεξεργασία των αποβλήτων τους με την έκδοση της οδηγίας-πλαισίου της ΕΕ για τα απόβλητα (οδηγία 2008/98/ΕΚ)» αναφέρει η ανακοίνωση και συμπληρώνει: «Η οδηγία ενθαρρύνει επίσης την απομάκρυνση από την υγειονομική ταφή και τη στροφή προς την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση. Το γεγονός ότι δεν έχουν ληφθεί μέτρα προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κατάσταση που επικρατεί στην Κέρκυρα όσον αφορά τα απόβλητα συνιστά σαφή παραβίαση της ενωσιακής νομοθεσίας». «Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποφάσισε σήμερα να κινήσει τη διαδικασία επί παραβάσει, αποστέλλοντας προειδοποιητική επιστολή στις ελληνικές αρχές. Η Ελλάδα έχει προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσει. Διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη» καταλήγει η ανακοίνωση.

Αρθρο

Μπάζα: εχθρός ή φίλος της φύσης του Χάρη Μουρκάκου

(Φωτ. Ι. Ρούσσος)

Όταν πέτρες, πλίνθοι, ξύλα και κεραμίδια είναι τακτοποιημένα, τότε αποκτάς κάτι με μεγάλη αξία Η λέξη ‘μπάζα’ είναι ένα αντιδάνειο, προέρχεται δηλαδή από την ιταλική λέξη base, που σημαίνει ‘βάση, θεμέλια’, η οποία με τη σειρά της προήλθε από την αρχαία ελληνική λέξη ‘βάσις’. Η ετυμολογία της λέξης μας οδηγεί να αναιρέσουμε τον μέχρι πρόσφατα ορισμό του λεξικού, που στο λήμμα ‘μπάζα’ αναφέρει «άχρηστα υλικά από κατεδάφιση οικοδομής» και να υιοθετήσουμε το σκεπτικό του Ξενοφώντα, ο οποίος στο βιβλίο του Απομνημονεύματα (3.1.7) λέει: «Καλὸν δὲ καὶ τὸ τακτικὸν εἶναι· πολὺ γὰρ διαφέρει στράτευμα τεταγμένον ἀτάκτου, ὥσπερ λίθοι τε καὶ πλίνθοι καὶ ξύλα καὶ κέραμος ἀτάκτως μὲν ἐρριμμένα οὐδὲν χρήσιμά ἐστιν, ἐπειδὰν δὲ ταχθῇ κάτω μὲν καὶ ἐπιπολῆς τὰ μήτε σηπόμενα μήτε τηκόμενα, οἵ τε λίθοι καὶ ὁ κέραμος, ἐν μέσῳ δὲ αἵ τε πλίνθοι καὶ τὰ ξύλα, ὥσπερ ἐν οἰκοδομίᾳ συντίθεται, τότε γίγνεται πολλοῦ ἄξιον κτῆμα, οἰκία.» Το απόσπασμα αυτό, σε ελεύθερη μετάφραση, αναφέρει ότι «είναι καλό να είναι τα πράγματα τακτοποιημένα, καθώς διαφέρει πολύ ένα στράτευμα παραταγμένο σωστά από το άτακτο. Όπως όταν πέτρες, πλίνθοι, ξύλα και κεραμίδια είναι πεταμένα εδώ κι εκεί, δεν είναι καθόλου χρήσιμα. Ενώ όταν είναι τακτοποιημένα σε συγκεκριμένη σειρά, έτσι που να μην αποσυντίθεται ή να γκρεμίζονται – οι πέτρες κάτω και τα κεραμίδια στην κορυφή και ανάμεσα στα δύο οι πλίνθοι και τα ξύλα, τότε αποκτάς κάτι με πολλή αξία, ένα σπίτι». Με απλά λόγια, τα μπάζα είναι φυσικός πόρος τοποθετημένος σε λάθος μέρος. Αυτό που οδήγησε τον άνθρωπο να θεωρήσει τα μπάζα άχρηστα υλικά είναι η σχέση του με τη φύση, που σταδιακά στην ιστορία του άλλαξε και διασπάστηκε, σε βάρος της φύσης. Δίνοντας προτεραιότητα στην κάλυψη των αναγκών του, οι παρεμβάσεις του ανθρώπου στο περιβάλλον διαφοροποιήθηκαν και από ακίνδυνες ανθρώπινες δράσεις, που διατηρούσαν την ισορροπία της φύσης, μετατράπηκαν σε μεγάλης κλίμακας επεμβάσεις

48

ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

με καταστροφικές συνέπειες. «Οι επεμβάσεις αυτές κατέληξαν να υπερβούν τους φυσικούς νόμους, να διαταράξουν την αρχική ισορροπία, να αλλοιώσουν τις φυσικές διεργασίες και να απειλούν την ίδια την ποιότητα της ανθρώπινης ζωής. Το τροποποιημένο πλέον περιβάλλον υπονομεύει την πιθανότητα ποιοτικής επιβίωσης των επόμενων γενεών» (Κ.Σκαναβή-Μ.Σακελλάρη, 2010). Η ανάγκη για φυσικούς πόρους άρχισε το 10.000 π.Χ., με τη νεολιθική επανάσταση, όταν ο νομαδικός τρόπος ζωής αντικαταστάθηκε από αγροκαλλιεργητικές κοινωνίες (Emberlin 1996), οπότε τα νέα εργαλεία και οι τεχνικές επιτρέπουν στον άνθρωπο να εκμεταλλεύεται την φύση προς όφελος του. Ωστόσο, στις πρωτόγονες και αγροτικές κοινωνίες, ο άνθρωπος δεν θεωρεί ότι είναι δικαίωμα του να εκμεταλλεύεται τη φύση. Αντίθετα, θεωρεί τη φύση ως κάτι ιερό και εξακολουθεί να συμβιώνει αρμονικά μαζί της. «Η φύση δεν είναι απλά ο χώρος άσκησης παραγωγικών δραστηριοτήτων, αλλά ένας τόπος όπου ο άνθρωπος γεννιέται, μεγαλώνει και πεθαίνει, γίνεται στοιχείο της ταυτότητας του και σύμβολο της κοινότητας, μέσα στην οποία δραστηριοποιείται» (Νιτσιάκος 1995). Σε μεταγενέστερη εποχή, οι αρχαίοι Έλληνες έδειχναν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το περιβάλλον και είχαν αυστηρούς νόμους για οποιαδήποτε πράξη το επιβάρυνε, συμπεριλαμβανομένης και της διαχείρισης των αποβλήτων. Υπάρχουν πολλά κείμενα που αναφέρονται στη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, καθώς και στους νόμους που ίσχυαν. Ο Πλάτωνας γράφει ότι η προστασία των δασών επιβαλλόταν από τους νόμους, ακόμα και στις ιδιωτικές εκτάσεις. «Ένας πολύ σημαντικός θεσμός ήταν αυτός της ανακήρυξης μεγάλων δασικών εκτάσεων σε ιερά άλση ή προστατευόμενες περιοχές. Απαγορευόταν κάθε είδους ενέργεια που θα μπορούσε να προκαλέσει περιβαλλοντική αλλαγή στο τοπίο. Ο Παυσανίας γράφει πως απαγορευόταν όχι μόνο το κόψιμο των δέντρων, αλλά ακόμα και να μαζέψει και να μεταφέρει κανείς ξύλα ή πεσμένα φύλλα» (Κ.Σκαναβή-Μ.Σακελλάρη, 2010). Στη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, αναφέρθηκαν εκτενώς οι

Στωικοί. Επίκεντρο της Φιλοσοφίας τους υπήρξε το απόφθεγμα του Ζήνωνα “ομολογουμένως τη φύσει ζην”. Το κυρίαρχο αγαθό είναι, δηλαδή, η ζωή σύμφωνα με τη φύση. Ο άνθρωπος, κατά τους Στωικούς, είναι μέρος της φύσης και πρέπει να ζει σε αρμονία με αυτήν. Εν κατακλείδι, για τους Αρχαίους Έλληνες η οποιαδήποτε πράξη επιβάρυνε το περιβάλλον θεωρούταν ύβρις, η οποία δεν συγχωρούταν και επέσυρε αυστηρή τιμωρία για αυτούς που δεν είχαν ευαισθησία και αγάπη για τη φύση και ξεπερνούσαν τα όρια. Αυτή η αντίληψη και στάση ζωής ανατράπηκε στα 1700, με τη Βιομηχανική Επανάσταση. Η κατανάλωση ενέργειας πολλαπλασιάστηκε και μαζί της η δύναμη των ανθρώπων να εκμεταλλεύονται τη φύση, σύμφωνα με τις ανάγκες τους για οικονομική ανάπτυξη. Με την είσοδο στον 20ο αιώνα, το επικρατέστερο οικονομικό μοντέλο, είχε ως υπέρτατη αξία την ανεμπόδιστη και όλο και μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη σε βάρος του περιβάλλοντος. «Το περιβάλλον θεωρείται απλά σαν μια ανεξάντλητη πηγή πρώτων υλών ή ένας ακούραστος αποδέκτης βιομηχανικών αποβλήτων και η φύση έχει αξία μόνο ως εμπορεύσιμο αγαθό» (Φλογαΐτη 1998). Ο άνθρωπος βρέθηκε στο κέντρο και γύρω του ήταν το περιβάλλον, δηλαδή ό,τι τον περιλάμβανε. Έχασε την επαφή με τη φύση και την συνείδηση ότι είναι απλώς ένα μέρος του οικοσυστήματος, σε απόλυτη αλληλεξάρτηση και αλληλεπίδραση με όλα τα άλλα μέρη. Αυτή η ανθρωποκεντρική θέση οδήγησε στην υπερεκμετάλλευση της φύσης και των φυσικών πόρων, στην αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος και γενικότερα στη γένεση σοβαρών περιβαλλοντικών προβλημάτων. «Η κυρίαρχη αντίληψη, που συνέβαλλε στην αλλοίωση και διατάραξη των φυσικών οικοσυστημάτων, είναι ότι ο άνθρωπος βρίσκεται ιεραρχικά σε ανώτερη θέση από τα υπόλοιπα είδη ζωής, τοποθετώντας τα κάτω από την απόλυτη κυριαρχία του και δικαιολογώντας την αλόγιστη εκμετάλλευση τους από τον άνθρωπο» (Κ.Σκαναβή-Μ.Σακελλάρη, 2010). Στην εποχή μας, όλο και περισσότεροι επιστήμονες, από διαφορετικά επιστημονικά πεδία, υποστηρίζουν (και αποδεικνύουν) την άποψη της αλληλεξάρτησης και της αλληλεπίδρασης όλων των στοιχείων της φύσης, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου ως ισότιμου μέρους, με γνώση ότι τα πάντα συνδέονται μεταξύ τους. «Είμαστε υπεύθυνοι για τον κόσμο στον οποίο μετέχουμε, όχι γιατί είναι μία κατασκευή που εμείς έχουμε επιλέξει, αλλά γιατί η πραγματικότητα προκύπτει μέσα από συγκεκριμένες πρακτικές, τις οποίες εμείς διαμορφώνουμε και διαμορφωνόμαστε μέσα από αυτές» (K.Barad, 2007). Η συνειδητοποίηση του κόστους που έχει η ανθρωποκεντρική στάση, όχι μόνο για το περιβάλλον, αλλά για αυτή καθ’ εαυτή την οικονομική ανάπτυξη, καθώς επίσης η αναγνώριση ότι οι φυσι-

κοί πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι, οδήγησαν στην ιδέα της διαχείρισης των αποβλήτων. Προτεραιότητα αυτού του σύγχρονου μοντέλου είναι η επαναχρησιμοποίηση των υλικών και η κυκλική οικονομία. Σε αυτό το πλαίσιο, ο νέος ορισμός για τα μπάζα είναι: «Απόβλητα από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (Α.Ε.Κ.Κ.) είναι κάθε απόβλητο που παράγεται από οικοδομικές εργασίες και έργα τεχνικών υποδομών, το οποίο ο κάτοχός του (Υπόχρεος Διαχειριστής) απορρίπτει ή προτίθεται ή υποχρεούται να απορρίψει.» Στα ΑΕΚΚ εμπεριέχονται 38 διαφορετικά υλικά, τα περισσότερα από τα οποία έχουν οικονομική αξία, ενώ κάποια άλλα είναι επικίνδυνα. Η ανεξέλεγκτη απόρριψη των ΑΕΚΚ σε δρόμους, χωράφια, δασικές εκτάσεις και ρέματα, εκτός από οπτική-αισθητική ρύπανση, εγκυμονεί κίνδυνο πρόκλησης πλημμύρας και ρύπανσης του εδάφους καθώς και καταστροφή της χλωρίδας και μικρο-πανίδας στα σημεία απόρριψης. Κάθε Υπόχρεος Διαχειριστής ΑΕΚΚ οφείλει να τα οδηγεί σε νόμιμα αδειοδοτημένη Μονάδα Επεξεργασίας, σύμφωνα με τις υποδείξεις του Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης, στην εμβέλεια του οποίου εκτελείται ιδιωτικό ή δημόσιο έργο. Γιατί απλώς τα μπάζα είναι φυσικός πόρος τοποθετημένος σε λάθος μέρος.

Επιμέλεια: Ιουλία Μπαλάσκα

Βιβλιογραφία Barad, Κ. (2007). Meeting the Universe Halfway – Quantum Physics and the Entanglement of Matter and Meaning. DURHAM & LONDON: ed. DUKE UNIVERSITY PRESS. Bateson, G. (2017). Βήματα για μια Οικολογία του νου, μτφρ. Ε. Σαμαρά. Θεσσαλονίκη: University Studio Press. Βρανοπούλου, Μ. (2003). Μη Θηρεύεις, Μη Αλιεύεις, Μη Φονεύεις. Ερμής, Τεύχος 2, Περίοδος Β, σελ. 52-53.

Emberlin, J. C. (1996). Εισαγωγή στην Οικολογία. Αθήνα: Εκδ. Τυπωθήτω. Νιτσιάκος, Β. (1995). Ανθρωπολογία του Περιβάλλοντος, στο: ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας. Σκαναβή, Κ., Σακελλάρη, Μ. (2010). Το Φυσικό Περιβάλλον στην Αρχαία Ελλάδα, επιμέλεια Μανωλάς, Ε., Έκδοση Τμήματος Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Σκούρτος, Μ.Σ., Σοφούλης, Κ.Μ. (1995). Η Περιβαλλοντική Πολιτική στην Ελλάδα. Αθήνα: Εκδ. Τυπωθήτω. Φλογαΐτη, Ε. (1998). Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Αθήνα: εκδ. Ελληνικά Γράμματα

Είμαστε υπεύθυνοι για τον κόσμο στον οποίο μετέχουμε.

(Φωτ. Π. Χραμπάνης)

ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

49

ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΥΣΣΩΡΕΥΤΩΝ

1 7

1. Εισαγωγή συσσωρευτή

6

6. ∆ηµιουργία 1ης ύλης

7. Παραγωγή νέου συσσωρευτή

2

2. Πώληση & Τοποθέτηση συσσωρευτή

5

5. Ανακύκλωση

4

3

3. ∆ηµιουργία αποβλήτου & αποθήκευση

4. Συλλογή και Μεταφορά

ΣΥΔΕΣΥΣ Α.Ε Λεωφ. Συγγρού 314 17673, Καλλιθέα Τ: (+30) 210 3421091, 2103421951 F: (+30) 210 3426622 E: info@sydesys.gr

50

ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

Επικαιρότητα Με πρόστιμο απειλεί την Ελλάδα η Κομισιόν για τη μόλυνση των υδάτων Η Κομισιόν παραπέμπει την Ελλάδα στο Δικαστήριο και ζητά την επιβολή οικονομικών κυρώσεων επειδή δεν προστατεύει τα ύδατά της από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης Τον Απρίλιο του 2015, το Δικαστήριο της ΕΕ αποφάνθηκε ότι η Ελλάδα παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ επειδή δεν προστατεύει τα ύδατά της από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης (C-149/14 ). Τέσσερα χρόνια αργότερα, το πρόβλημα δεν έχει ακόμη επιλυθεί πλήρως. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιβάλει οικονομικές κυρώσεις με τη μορφή κατ’ αποκοπή ποσού ύψους 2 639,25 ευρώ ημερησίως με κατώτατο κατ’ αποκοπή ποσό ύψους 1 310 000 ευρώ και ημερήσια χρηματική ποινή ύψους 23 753,25 ευρώ από την ημέρα της πρώτης απόφασης μέχρι την πλήρη συμμόρφωση ή μέχρι την έκδοση δεύτερης δικαστικής απόφασης. Σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης (οδηγία για τη νιτρορύπανση, οδηγία 91/676/ΕΟΚ του Συμβουλίου), τα κράτη μέλη παρακολουθούν τα ύδατά τους και εντοπίζουν τα υδατικά συστήματα που πλήττονται ή ενδέχεται να πληγούν από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης. Χαρακτηρίζουν επίσης τις χερσαίες περιοχές των οποίων τα ύδατα απορρέουν προς τέτοια υδατικά συστήματα ως ευπρόσβλητες από νιτρορρύπανση ζώνες και καταρτίζουν κατάλληλα προγράμματα δράσης για την πρόληψη και τη μείωση της ρύπανσης.

Το 2011 η Ελλάδα δεν είχε καθορίσει περιοχές ως ευπρόσβλητες από νιτρορρύπανση ζώνες και δεν είχε καταρτίσει προγράμματα δράσης για τις περιοχές αυτές. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή, με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής στις ελληνικές αρχές, κίνησε διαδικασία επί παραβάσει τον Οκτώβριο του 2011. Μετά την έκδοση της απόφασης του Δικαστηρίου κατά της Ελλάδας τον Απρίλιο του 2015, η Ελλάδα έχει καθορίσει 12 νέες ευπρόσβλητες στη νιτρορρύπανση ζώνες· ωστόσο, οι ελληνικές αρχές δεν έχουν καταρτίσει προγράμματα δράσης για τις νέες αυτές ζώνες. Συνεπώς, η Επιτροπή κίνησε περαιτέρω διαδικασία με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής δυνάμει του άρθρου 260 της ΣΛΕΕ τον Οκτώβριο του 2017. Η Ελλάδα όχι μόνο δεν έχει καταρτίσει τα εν λόγω προγράμματα δράσης, αλλά ούτε έχει υποβάλει κανένα χρονοδιάγραμμα συμμόρφωσης ούτε έχει θέσει ημερομηνία-στόχο. Η Ελλάδα, επειδή δεν έχει καταρτίσει τα εν λόγω προγράμματα δράσης, δεν έχει ακόμη συμμορφωθεί με την απόφαση του Δικαστηρίου της 24ης Απριλίου 2015 (στην υπόθεση C-149/14, Επιτροπή κατά Ελλάδας). Ως εκ τούτου, η διαδικασία για την κατάρτιση των προγραμμάτων δράσης παραμένει σε αρχικό στάδιο. Συνεπώς, η Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει εκ νέου την υπόθεση στο Δικαστήριο και να ζητήσει από το Δικαστήριο την επιβολή οικονομικών κυρώσεων.

Αρθρο Στο παρόν άρθρο θα επικεντρωθούμε σε ένα θέμα που απασχολεί πολλούς φορολογούμενους: «Τεκμήρια και κάλυψη αυτών».

Τεκμήρια: Τι είναι, πως προκύπτουν, πως αντιμετωπίζονται Το εισόδημα κάθε φορολογουμένου διακρίνεται σε δύο είδη, το πραγματικό εισόδημα και το τεκμαρτό.

Πραγματικό είναι το εισόδημα που πραγματικά απέκτησε ο φορολογούμενος, κατά το φορολογικό έτος για το οποίο υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης. Προσδιορίζεται βάσει πραγματικών στοιχείων, όπως το εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις, το εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και ελευθέρια επαγγέλματα, το εισόδημα από κεφάλαιο, το εισόδημα από υπεραξία λόγω μεταβίβασης περιουσιακών στοιχείων, κ.α. Τεκμαρτό είναι το εισόδημα που προκύπτει από υπολογισμούς που γίνονται βάσει δεδομένων, όπως είναι οι πραγματοποιηθείσες δαπάνες, η απόκτηση ενός περιουσιακού στοιχείου, η κατοχή ενός περιουσιακού στοιχείου, κ.α.

Σκοπός των τεκμηρίων.

Σκοπός των τεκμηρίων, κατά την διοίκηση είναι η εμφάνιση των πραγματικών εισοδημάτων κάθε φορολογούμενου, ώστε να παταχθεί κατά κάποιον τρόπο η φοροδιαφυγή. Με βάση την απόφαση ΣτΕ4897/1987 με τα τεκμήρια δεν επιβάλλεται φόρος επί πλασματικής φορολογητέας ύλης, αλλά καθιερώνεται ειδική μέθοδος εξεύρεσης υπαρκτής µεν αλλά µη εμφανούς φορολογητέας ύλης. Σε πολλές περιπτώσεις βέβαια η εφαρμογή του τεκμηρίων δεν εμφανίζει την πραγματική εισοδηματική κατάσταση του φορολογουμένου, με αποτέλεσμα άλλες φορές να υπάρχουν αδικίες, ενώ άλλες φορές, τα πραγματικά εισοδήματα που δεν δηλώνονται, να είναι πολλαπλάσια του τεκμαρτού.

Είδη τεκμηρίων.

Τα τεκμήρια διακρίνονται σε δύο είδη. Τα τεκμήρια διαβίωσης και τα τεκμήρια απόκτησης. Τα τεκμήρια διαβίωσης, συνίστανται στην κατοχή κάποιου περιουσιακού στοιχείου, και εφαρμόζονται όσο διαρκεί η κατοχή του περιουσιακού στοιχείου. Τέτοιου είδους τεκμήριο είναι η κατοχή αυτοκινήτου, σκάφους αναψυχής, ελικοπτέρου, αεροσκάφους, δεξαμενής κολύμβησης (πισίνας), χρήση κύριας ή δευτερευουσών κατοικιών, η διατήρηση οικιακού προσωπικού, η πληρωμή διδάκτρων σε ιδιωτικά σχολεία, η ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης άγαμων ή έγγαμων (Μ.Σ.Σ.), κ.α. Τα τεκμήρια απόκτησης, είναι το ποσό που δαπανήθηκε για την αγορά ενός αυτοκινήτου, ενός ακινήτου, μιας επιχείρησης, για την πληρωμή των δόσεων ενός δανείου, δωρεές, κ.α. Να σημειώσουμε ότι λαμβάνονται υπόψη μόνο τα ποσά που πραγματικά καταβάλλονται στο φορολογικό έτος (ποσό δόσης, προκαταβολής κ.λπ.) και όχι το συνολικό ποσό της αγοράς που πιθανόν μέρος του, να καταβληθεί σε επόμενο φορολογικό έτος. Ο φορολογούμενος φέρει το βάρος της απόδειξης της συνδρομής των προϋποθέσεων για τα ποσά αυτά που περιορίζουν τη διαφορά μεταξύ συνολικού εισοδήματος και τεκμαρτού εισοδήματος.

Πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το τεκμαρτό εισόδημα, όταν είναι μεγαλύτερο από το πραγματικό;

Υπάρχουν αρκετοί τρόποι, χρειάζεται όμως ορθή και έγκαιρη εφαρμογή των διατάξεων, ώστε να αντιμετωπισθούν τα τεκμαρτά εισοδήματα. Η μη φορολόγηση με βάση τα τεκμήρια, σημαίνει λιγότερους φόρους ή και καθόλου φόρους.

52

ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

Πως μπορούμε να μειώσουμε ή να εξαλείψουμε το φόρο που προκύπτει από το τεκμαρτό εισόδημα; Παρουσιάζουμε λοιπόν τα «εργαλεία» αντιμετώπισης των τεκμηρίων: • Εισόδημα από πώληση περιουσιακών στοιχείων.

• Κέρδη από μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια, ομόλογα και άλλων κινητών αξιών.

• Τόκοι από καταθέσεις σε τράπεζες εσωτερικού και εξωτερικού, καθώς και οι τόκοι από REPOS, έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου.

• Εισόδημα από Δικαιώματα.

• Δωρεές ή γονικές παροχές ή κληρονομιές χρηματικών ποσών.

• Δάνεια από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους.

• Επιστροφές καταβεβλημένων κεφαλαίων/δανείων.

• Αποζημίωση από λύση ή καταγγελία της εργασιακής σχέσης.

• Επιδόματα - βοηθήματα ανεργίας από Ο.Α.Ε.Δ.

• Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ε.Κ.Α.Σ.).

• Εφάπαξ των ασφαλιστικών ταμείων.

• Αποζημίωση λόγω ατυχήματος από ασφαλιστική εταιρεία.

• Κέρδη από λαχεία, ΠPO-ΠO, ΛOTTO, TZΟKEP, Προκαθορισμένο Στοίχημα, κ.λπ. τυχερά παιχνίδια του Ο.Π.Α.Π.

• Η εισαγωγή χρηματικών κεφαλαίων ή συναλλάγματος.

• Ανάλωση κεφαλαίου από προηγούμενα έτη.

• Τα «επαναπατρισθέντα κεφάλαια» ν.3859/2004 και ν.3842/2010.

• Αγροτικές επιδοτήσεις, αποζημιώσεις και αγροτικές ενισχύσεις • Η πρόωρη συνταξιοδότηση δύναται να καλύπτει τεκμήρια.

• Ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων και ειδικό επίδομα τριτέκνων και πολυτέκνων.

• Εκλογική αποζημίωση (παρ. 1.αρ. 108 π.δ.26/2012).

• Μερίσματα των εταιριών της παρ. 5 του άρθρου 45 του ν.

4141/2013.

• Επίδομα αλλοδαπής των υπαλλήλων του Υπουργείου Εξωτερικών και των λοιπών δημόσιων πολιτικών υπηρεσιών (περίπτωση γ παρ.1 άρθρου 14 ΚΦΕ).

• Υποτροφίες που δεν φέρουν τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος και της παρ. 6 του άρθρου 24 του ν. 4386/2016 (δαπάνες των υποτροφιών που χορηγούνται από τα ερευνητικά κέντρα ή ινστιτούτα).

• Κοινωνικό Μέρισμα.

• Κοινωνικό Επίδομα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).

• Διατροφή συζύγου και τέκνων.

• Εισπραττόμενα από συζύγους χρηματικά ποσά, δυνάμει του άρθρου 1400 του Α.Κ., λόγω αξίωσης συμμετοχής στα αποκτή-

ματα του γάμου.

• Ποσό που προκύπτει από τον πλειστηριασμό κατοικιών, προκειμένου να καλυφθεί το τεκμήριο της ολοσχερούς τοκοχρεωλυτικής απόσβεσης του στεγαστικού δανείου.

• Διάφορα επιδόματα - βοηθήματα που δεν φέρουν τα απαραίτητα γενικά εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος, αλλά δίδονται ως κοινωνική παροχή, για την αντιμετώπιση και κάλυψη συγκεκριμένων ειδικών δαπανών στις οποίες υποβάλλονται ευπαθείς ομάδες φορολογούμενων, δίδονται χωρίς αντάλλαγμα παροχής εργασίας. Τέτοια επιδόματα είναι το διατροφικό επίδομα, το επίδομα τοκετού, το επίδομα τυφλότητας, τα επιδόματα λουτροθεραπείας, εισπευσοθεραπείας, αεροθεραπείας, ενεσοθεραπείας, κ.α.

• Κέρδη από την διάθεση παραγόμενης ηλεκτρικής ενεργείας μέχρι 10KW. • Ποσά που καταβάλλονται με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθ.166 του ν.4001/2011, στο πλαίσιο της εγκατάστασης του αγωγού φυσικού αερίου.

• Αντιστάθμισμα Νησιωτικού Κόστους (ΑΝΗΚΟ, ν.4551/2018).

Αντίθετα ΔΕΝ καλύπτουν τεκμήρια:

• Οι περιπτώσεις των αγροτικών επενδυτικών ενισχύσεων/επιδοτήσεων (κωδ. 907, 910 και 913 του εντύπου Ε3).

• Δηλώσεις που υποβλήθηκαν στα τμήματα Κεφαλαίου των Δ.Ο.Υ. με τον Ν.4002/2011 χωρίς κυρώσεις από γονείς σε παιδιά και αντίστροφα.

• Οι επιχορηγήσεις που λαμβάνει ο φορολογούμενος λόγω υπαγωγής σε αναπτυξιακό νόμο για πραγματοποίηση επενδύσεων.

• Τα ποσά από την Λοταρία, τα χρηματικά έπαθλα που δίνονται από το Πρόγραμμα Δημόσιων Κληρώσεων (ΑΑΔΕ).

• Το στεγαστικό επίδομα που καταβάλλεται στους φοιτητές.

• Τα επιδόματα κυοφορίας και λοχείας.

• Οι παροχές ΕΟΠΥΥ που πληρώνονται από το ΕΦΚΑ κατόπιν προσκόμισης σχετικών παραστατικών ή δικαιολογητικών.

• Το Επίδομα πετρελαίου θέρμανσης.

• Το Επίδομα στέγασης (ενοικίου).

• Το Επίδομα που λαμβάνουν τα μέλη του Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ) των Πανεπιστημίων (ΑΕΙ).

• Η χρηματική παροχή εξόδων κηδείας.

• Τα κέρδη από ΚΑΖΙΝΟ.

Μαχητό τεκμήριο δαπάνης διαβίωσης.

Το τεκμήριο δαπανών διαβίωσης (προσοχή μόνο των δαπανών διαβίωσης), μπορεί να αμφισβητηθεί από τον φορολογούμενο. Αυτό όμως γίνεται σε ειδικές μόνο περιπτώσεις, και εφόσον αποδεικνύεται από πραγματικά στοιχεία. Αυτοί που δικαιούνται να αμφισβητήσουν το τεκμήριο δαπανών διαβίωσης είναι όσοι α) υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία, β) είναι φυλακισμένοι, γ) νοσηλεύονται σε νοσοκομείο ή κλινική, δ) είναι άνεργοι επιδοτούμενοι από τον ΟΑΕΔ, αλλά μόνο για το χρονικό διάστημα της επιδοτήσεως τους, ε) συγκατοικούν με συγγενείς πρώτου βαθμού, και έχουν μειωμένες δαπάνες επειδή συμβάλλουν οι συγγενείς στ) είναι ορφανοί ανήλικοι, για τα ΕΙΧ αυτοκίνητα που έχουν αποκτήσει από κληρονομιά του πατέρα τους ή της μητέρας τους και ζ) όσοι προσκομίσουν στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει ότι λόγω ανωτέρας βίας, πραγματοποίησαν μικρότερη δαπάνη. Όσοι έχουν τις προϋποθέσεις για να αμφισβητήσουν την τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης, θα πρέπει να απευθυνθούν πρώτα στον προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ., μαζί με τα δικαιολογητικά, και να συζητήσουν για τον καθορισμό της δαπάνης.

Νικόλαος Δ. Καβουρίνος Φοροτεχνικός, Εισηγητής φορολογικών σεμιναρίων - Πτυχιούχος Οικονομικού Πανεπιστημίου Πειραιά - Μέλος Σ.Τ.Α. Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας - Αντιπρόσωπος ΕΦΕΕΑ στην ΠΟΦΕΕ - Μέλος της Επιστημονικής Ομάδας ΕΦΕΕΑ - Εισηγητής Σεμιναρίων φορολ.θεμ.Κατ.Εξωτερικού - Διοργάνωση Επιμ. Σεμιναρίων Κ.Δ.Β.Μ.-1 www.KavTax.gr Αγ. Ιωάννου 7γ, 16341 ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ Τηλ. : 210 99 63 983 - Κινητό : 6944 777 566 Email : nikos@kavourinos.gr, Web: www.kavourinos.gr ΜΑΡΤΙΟΣ 2019

53

MAY

2019

3-4

ATHENS / GREECE

WHY ATTEND • Follow a faculty of acclaimed speakers from around the world • Network and connect with global and local leaders • Raise your brand profile • Access the latest industry news and trends live • Be part of the movement that is helping shape developments across the Mediterranean Featured Speakers Dr Janez Potočnik, Myrsini Christou, David Newman, Professor Maria Loizidou, Dr Dominic Hogg, Petter Nergård Christiansen, Marit Soleim, Dr Alberto Confalonieri, George Broulias, Thomas Alexandropoulos, Chris Maloney, Dr Mike Mason, Alex Marshall, Sylvain Donnaz, Roberto Bertelli, Hanna Richter, Giuseppe Spina, Xanthi-Maria Sousoni, Thomas Minter, Wilbert Smeets, Orlando Lucero, Harmen Dekker, Michael Niederbacher, Professor Maria Lozidou, Dr Mike Mason, Dr Francesco Valentino, Dr Fabiana Fantinel.

For more information contact the Congress Secretariat ERA Ltd 17, Asklipiou Str., 10680 Athens-Greece | Tel.: +30 210 3634944 | Fax: +30 210 3631690 E-mail: info@era.gr | Web site: www.era.gr

https://wbac19.org/

EVGENIDION FOUNDATION | ATHENS MARRIOTT HOTEL

AMR

Αυτόματη καταμέτρηση ενδείξεων υδρομετρητών

Walk-by Drive-by Fixed Network Προηγμένες λύσεις αυτόματης καταμέτρησης υδρομετρητών με όλες τις δυνατές τεχνολογίες ανεξαρτήτως τύπου, μεγέθους και κατασκευαστή υδρομετρητή, με δεκάδες επιτυχημένες εγκαταστάσεις σε Ελλάδα και Κύπρο.

868MHz

M2M

Ολοκληρωμένες λύσεις και πλήρης εξοπλισμός για δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης

OLYMPIOS innovation|water|technology

Σ κ ύ ρ ο υ 2 B , T. K . 1 5 3 4 2 , Α γ ί α Π α ρ α σ κ ε υ ή , Α θ ή ν α Τηλ. 210-600.4.600, Fax. 210-6000.110, email: info@olympios.gr