stadsvroedvrouwen in monnickendam (1625-1970)
Als vroedvrouw Saartje op zaterdag 17 december 1695 door notaris Ketel haar testament laat opmaken, ligt ze ‘siek te bedde’ maar is goed bij haar verstand. Zij verdeelt haar nalatenschap over drie partijen: een deel is voor haar zoon Lourens Jans, een deel voor de dochter van Lourens, Aafje Pieters die in een weeshuis in Purmerend verblijft. Het derde deel is voor Saartjes dochter Aagje Jans. Lourens mag in het huis aan het Zuideinde blijven wonen, maar moet wel de jaarlijkse verponding en andere lasten betalen (NOT 3451). Saartje Pieters overlijdt in 1696 en wordt op 2 maart van dat jaar begraven in een graf in de kerk, rij 43 nummer 4. 10. Eegje Jans (1679-1713) ‘Den 10e oktober 1679 is bij heren burgemeesters tot stadsvroedvrouw in plaats van Aaltje Pieters geëligeert (uitgekozen) en verkoren Eegje Jans uit Durgerdam’ (OA 10). Een vroedvrouw van elders dus. Zij volgt Aaltje Pieters op en krijgt in 1680/1681 veertig gulden voor zes maanden dienst. Als tweede vroedvrouw blijft haar inkomen een aantal jaren gehandhaafd op 20.-.- per kwartaal (minder dan haar voorgangster Aaltje ontving), maar dat verandert als Saartje Pieters in 1696 overlijdt. Eegje Jans, dan oudste vroedvrouw van de stad, krijgt op 20 januari 1697 van het stadsbestuur te horen dat haar verzoek om 120 gulden per jaar te mogen ontvangen is ingewiligd. Dat bedrag heeft ze tot haar dood toe jaarlijks ontvangen (OA 12). Moord Dat er ook toen al gruwelijke dingen plaatsvonden, lezen we in de criminele rol. Op 27 september 1707 is er een ‘extraordinaris (buitengewone) reghtdagh’. Terecht staan Stijntie Pieters, 71 jaar en Lijsie Claes, 21 jaar, ‘sijnde in parentagie (verwantschap) grootmoeder en nigte’ (15). Lijsje Claes, op 3 juni 1686 gedoopt, is een dochter van Klaas Volkerts en Annetje Jans die rond 1685 in Monnickendam zijn getrouwd. Wat is het geval? Lijsie Claes is ‘door een onwettige bijslapinge bevrught sijnde op vrijdagh den 26e augusti laestleden van een jonge dochter verlost’. Ik bespaar u de gruwelijke details, maar al voor de geboorte hadden oma en kleindochter beslo105