reizen
reizen
BEACH, BUSINESS & BUSH ONTMOET ZUID-AFRIKA
Van het kosmopolitische Kaapstad tot natuurparken van maar liefst 23.000 hectare, waar je geen mens ziet. Maar wél de Big Five en honderden andere dieren. Overnachtingen in vijfsterren eco-lodges vol hidden luxury. Zuid-Afrika is een schatkamer vol ruwe diamanten. Door Monique van Empel
Wie bij Zuid-Afrika denkt aan inheemse stammen, lemen hutjes met rieten daken en troosteloze dorre vlaktes, heeft het helemaal mis. Zuid-Afrika is een modern en ontwikkeld land, zeer vruchtbaar en rijk aan grondstoffen. Met ongekend luxe eco-lodges, bruisende steden en ongerepte natuurgebieden, waar zowel de ‘gewone’ Big Five als de Marine Big Five gespot kunnen worden. Talisman travel design combineert in deze bijzondere groepsreis luxe en comfort met natuur en cultuur én inspirerende ontmoetingen met lokale ondernemers.
Links Dit verveelt nooit! Uitzicht op Grootbos en Walker Bay Nature Reserve
Kosmopolitisch Kaapstad Na een fijne vlucht met KLM begint de reis in het kosmopolitische Kaapstad. Ons Cape Grace hotel is prachtig gelegen in het bruisende V&A Waterfront. Een wijk vol leuke boetiekjes en terrasjes, hipster eettentjes en verse sapkraampjes. Het hotel ligt aan het water met enerzijds uitzicht op de karakteristieke Tafelberg, die het decor vormt voor de hele stad, en aan de andere kant op de jacht39
Links Cape Town Linksonder Spinach King
we na ruim twee uur rijden aan in natuurreservaat Grootbos. Een vijfsterren ecoparadijs, dat prijs na prijs wint. Luxe, comfort en exclusiviteit gaan hand in hand met begrippen als organisch, fairtrade en duurzaam. Er groeien hier maar liefst 8.600 verschillende planten en bloemen. Karakteristiek is het zogenaamde Fynbos: de lokale vegetatie met als basis vier soorten struiken die niet buiten Zuid-Afrika voorkomen.
haven. Het strand is vlakbij. Cape Grace behoort tot ‘The Leading Hotels of the World’ en combineert de koloniale sfeer van de Westkaap met eigentijds comfort en een fantastische service. De aankleding is bijzonder stijlvol, met veel antiek en Delfts Blauw. Na een heerlijke cocktail in de Bascule Bar, die ook ruim 500 whisky’s op de kaart heeft staan, vallen we vol verwachting in slaap. Spinach King Na een fantastisch ontbijt vol verse lekkernijen ontmoeten we de zeer bevlogen James Fernie, die in 2007 zijn non-profitorganisatie Uthando stichtte. Hij rijdt ons naar Khayelitsha, het grootste township bij Kaapstad, met circa anderhalf miljoen inwoners. Onderweg vertelt hij gedreven over de geschiedenis van Zuid-Afrika en de diverse ontwikkelingsprojecten van Uthando: van kindertehuizen tot bejaardenhuizen, van milieuprojecten 40
en danscursussen tot startups. Welk project ook bezocht wordt met Uthando, van de opbrengst profiteren alle projecten evenredig. Een van de succesvolste start-ups is de Spinach King (29). Aan de rand van Khayelitsha valt zijn knalgroene container meteen op. Buiten staan twee hometrainers waarmee… verse smoothies gemaakt worden! De King is dressed to impress: met een knalgele broek, geinige sokken en blauwe blazer vertelt hij vol passie over zijn business. Over hoe hij als vrijwilliger bij een sociaal tuinproject in groenten betaald werd en zo langzaam maar zeker zichzelf alles leerde over zowel de culinaire als medische aspecten van spinazie. In de container wordt zijn spinaziebrood gebakken. Het is zijn tweede bakkerij en als het aan hem ligt het begin van een wereldwijd franchiseconcept. En met Richard Branson als sponsor
haar teams van thuiswerkende vrouwen tassen en laptophoezen van. Het papier wordt handgesneden, handgestikt en vervolgens vuil- en waterbestendig afgewerkt met een siliconenspray. Het papier laat zich makkelijk beprinten, maar ook handmatig bewerken met viltstift of krijt. En dat is precies wat we tijdens deze ‘Drink & Draw’ gaan doen. moet dat zeker gaan lukken. En dat allemaal met een plan en beginkapitaal van slechts drie euro. Re- en upcycling Tijdens de borrel in Cape Grace ontmoeten we Wendren Setzer, eigenaresse van The Wren Design. Afgestudeerd als textielontwerpster is ze op een gegeven moment gaan experimenteren met papier. Om precies te zijn: met lege verpakkingen van bijvoorbeeld koffie en cementzakken. Hier maken
Boven Cape Grace Onder Grootbos
De eco-wereld van Grootbos De volgende dag begint actief. We gaan met de kabelbaan de Tafelberg op en bezoeken de kleurrijkste wijk van Kaapstad: Bo-Kaap. Deze wijk is wereldberoemd, vooral ook bij filmregisseurs en modefotografen, vanwege de kleurrijke huizen. In blauw, groen, geel, rose en oranje vormen ze een vrolijke afsluiting van Kaapstad. Via een prachtige route, langs de grillige kust, idyllische plaatsjes en uitgestrekte wijngaarden, komen
We overnachten in een van de 16 Forest Lodges. Een compleet huis met woonkamer, slaapkamer, keuken, twee badkamers en een heerlijk terras met buitendouche. De lodge is stijlvol ingericht in zachte natuurtinten. Blikvanger van de luxe badkamer is het vrijstaande duobad, van waaruit je schitterend uitzicht hebt over Walker Bay. Walvissen, haaien, dolfijnen, zeehonden en pinguïns; afhankelijk van het seizoen zijn ze hier allemaal te zien. Zelfvoorzienend We dineren met oprichter en eigenaar Michael Lutzeyer. Een inspirerende visionair. Vol passie vertelt hij over ‘zijn’ Grootbos. Via de Grootbos Foundation worden uiteenlopende projecten gesteund. Zo zijn er sportclubs voor de jeugd (‘om ze uit de problemen te houden’) en educatieve initiatieven en kunnen studenten onderzoek doen naar bijvoorbeeld de kikkers, vlinders of libellen op Grootbos. Het belangrijkste is dat Grootbos geheel zelfvoorzienend is qua groenten, fruit en kruiden, maar ook zelf honing, eieren en vlees produceert. Alles wordt op Grootbos duurzaam en verantwoord geproduceerd. Heel belangrijk is 41
Links Safari Wildlife nijlpaard
Rechts Grootbos
Linksonder Safari Wildlife zebra’s
Links Luxury tented suite
ook het behoud van het Fynbos. Vanuit de stichting worden elk jaar twaalf tieners uit de omgeving op Grootbos opgeleid. Ze leren alles over tuinieren, met name het leren herkennen, onderhouden en kweken van planten en kruiden. De studenten krijgen hun maaltijden en verdienen met hun werk op het land geld om naar hun families te sturen. Tot nu toe zijn al deze jongeren doorgestroomd naar een vaste baan. Green Future De volgende morgen gaan we zelf de Green Future Projects bekijken. We zien de scharrelkippen die elke 42
dag voor verse eitjes zorgen, de varkens die zich onderdompelen in hun modderbad en de bijen die de honing maken. Grootbos heeft haar eigen water- en filtersysteem. In de bottelarij worden de flessen gesteriliseerd en gevuld. In verschillende kweekkassen worden zaailingen grootgebracht; van tijm, basilicum en rozemarijn tot aardbeien, tomaten, paprika’s, courgettes en komkommers. Die vinden we ook allemaal terug in de geweldige gerechten op de menukaart. Keukenafval gaat vervolgens weer naar de varkens en kippen. En hun mest wordt gebruikt om de fruitbomen te bemesten; zo
draait Grootbos volledig groen, duurzaam, biologisch en organisch door. Ik besluit bij te dragen aan The Green Future van Grootbos en plant een boompje. In het officiële certificaat staan de gpscoördinaten, zodat ik mijn boompje altijd terug kan vinden. Na een fantastische lunch kan ik maar moeilijk kiezen wat ik zal doen: een scenic flight boven Grootbos en de zee, lekker aan het zwembad hangen, een picknick op het strand of een heerlijke behandeling in de spa. Het wordt paardrijden. De dag wordt afgesloten met een gezamenlijke braai in de bossen.
Marataba De volgende ochtend rijden we terug naar Kaapstad en vliegen naar Johannesburg. We gaan meteen door naar het volgende hoogtepunt: Marataba. Onderweg zien we tal van mijnen, wijngaarden en de meest uiteenlopende noten- en fruitbomen en gewassen. Met een drankje en verfrissend doekje worden we hartelijk verwelkomd op de Marataba Safari Lodge. De vijftien ‘tented suites’ liggen in een prachtig malariavrij natuurreservaat van maar liefst 23.000 hectare, aan de voet van het Waterberg-massief. Sleutelwoorden hier zijn natuurbescherming, participatie van lokale bevolkingsgroepen en duurzaam toerisme. Daarom wordt er maar een beperkt aantal bezoekers toegelaten. De ‘tented suites’ zijn gemaakt van steen, met een canvas overkapping. Zo hoor je ’s nachts de apen en hyena’s en wordt je ’s ochtends wakker gefloten door de vogeltjes. Boot- en ochtendsafari Na een late lunch gaan we op gamedrive, op zoek naar de The Big Five. We zien giraffen, wilde zwijnen, zebra’s, impala’s en koedoes, apen en wildebeesten. Ook spotten we enkele zeer kleurrijke exemplaren van de circa 250 soorten vogels die hier voorkomen.
Heel bijzonder is de boottocht over de Matlabas-rivier. We ontdekken nog net een nijlpaard dat onder water duikt, schildpadden en weer heel veel vogels. En zien, met een gin-tonic in de hand, hoe de zonsondergang het indrukwekkende landschap in vuur en vlam zet. Weer terug aan land stoppen we onderweg om de sterrenhemel te bewonderen. Dankzij de uitleg van onze Ranger zien we steeds meer sterren en planeten. Een sprookjesachtig einde van een toch al onvergetelijke dag. De volgende ochtend worden we al om vijf uur gewekt voor een ochtendsafari. En niet voor niets, want we zien twee zeldzame zwarte neushoorns, tientallen impala’s met hun jongen en een hoogzwangere zebra, geflankeerd door de oplettende vader in spe. Helaas zien we geen olifanten, maar we horen ze wel. Het gebied is in deze periode echter zo groen en dichtbegroeid dat we niet dichterbij kunnen komen. Maar wát een belevenis. En dat in zo’n prachtige omgeving. In de middag geniet ik nog even aan het zwembad van een cocktail en van een ontspannende massage op het terras van mijn ‘tent’. Tot slot laat ik het bad vollopen en zie vanuit het warme water hoe de apen elkaar achternazitten in de bomen. 43
Doctor T We verlaten Marataba en rijden naar Elandsdoorn, waar de Nederlandse tropenarts Hugo Tempelman en zijn vrouw Liesje hun Ndlovu Clinic hebben opgezet en met veel succes de lokale hiv en aidsproblematiek aanpakken. Wanneer we borden langs de weg zien met teksten als ‘When you love her, use a cover’en ‘No erection without protection’, weten we dat we in de buurt zijn. Tijdens de lunch stelt Hugo zichzelf voor en krijgen we ‘les’ over hiv en aids. Hugo vertelt hoe hij in 1994 met een lening een stuk grond en 60.000 bakstenen kocht en hier letterlijk met eigen handen een medisch centrum bouwde. Naast private en publieke gezondheidszorg heeft ‘Doctor T’ ook tal van initatieven ontwikkeld om de leefomstandigheden van de lokale gemeenschap te verbeteren, zoals het aanleggen van waterputten en groententuinen. Er zijn scholen gebouwd en sportcomplexen, kinderen kunnen leren dansen, DJ-en en in een koor zingen. Maar voorop staat een voor iedereen bereikbare, effectieve behandeling van en onderzoek naar hiv en aids. Hugo heeft hiervoor zelf programma’s ontwikkeld, waaronder de Triple Therapy, waarmee hiv-positieve patienten binnen zes maanden weer een gelijkwaardig leven heb44
Linksboven Marataba lodge Rechtsboven Safari Wildlife koedoe Links The lodge
ben als voor hun besmetting. Ook preventie is een belangrijke pijler: het gebruik van condooms, maar vooral het inzichtelijk maken van de risico’s van onbeschermde seks. Een van de eigen vondsten waar Tempelman veel van verwacht is een latex ring voor vrouwen met daarin triple aidsremmers, die de overdracht van hiv moet voorkomen. Wát een bevlogen man. Na een rondleiding over het complex rijden we terug naar Johannesburg om hier de nachtvlucht naar Amsterdam te nemen. Zuid-Afrika met Talisman travel design: stad, strand en safari; duurzaamheid, dynamiek en diepgang.
TALISMAN TRAVEL DESIGN Talisman travel design ontwerpt al 25 jaar exclusieve reizen op maat. Deze ‘Ontmoet Zuid-Afrika’ reis is als groepreis ontwikkeld maar valt nog steeds geheel op maat te maken. Evelyn Oostveen, Talisman reisexpert, is uw ideale aanspreekpunt. Zij bezocht de ondernemers en kent het land en de accommodaties op haar duimpje. Mail naar Evelyn@talisman.nl of bel 0786142788 voor meer informatie. www.talisman.nl