Σεπ - Νοε 2012 Τευχοσ 13 - ετοΣ 4 ISSN: 2241-2212
τριμηΝη περιοΔιΚη ΣυγΚομιΔη γρΑμμΑτωΝ ΚΑι τεχΝωΝ
04 ΑφιερωμΑ 08 ΚιΝημΑτογρΑφοΣ 12 ΖιΖΑΝιο 13-21-22 ΔιηγημΑ 14 ΣΑτυρογρΑφοΣ 16 πΑρΑμυθι 18 προΣωπΑ 20 πεΖο 24 ποιητιΚοΣ ΛογοΣ 30 μετΑφρΑΣειΣ 31 ΒιΒΛιο
ISSN 2241-2212 οΜΑΔΑ εΚΔοσΗσ Δημήτρης Δικαίος μαρία ροδοπούλου μπατίστας μαλαματένιος ματθαίος ματθαιάδης υπεύθυνη ύλης μαρία ροδοπούλου σύνταξη - σελιδοποίηση Δημήτρης Δικαίος Γραφιστική επιμέλεια Άννα Στράνη εξώφυλλο τεύχους Κουβαλώντας τη φυλακή Γλωσσική επιμέλεια - Διόρθωση μπατίστας μαλαματένιος Φωτογραφία μ. Λεσσές - Δ. μακαρώνας Comix & σκίτσο Efkarpos - γ. Ασημακόπουλος ιστοσελίδα περιοδικού sodeia.net ηλεκτρονικό ταχυδρομείο sodeia@ymail.com τηλέφωνο επικοινωνίας 694 717 600 5 Κατηγορία εντύπου συγκομιδή και προώθηση λογοτεχνικών κειμένων Έδρα παραγωγής Σπέτσες Ταχυδρομική διεύθυνση περιοδικό σοδειά Έλλη τζιάμου Σπέτσες τ.κ.180 50 επιμέλεια προεκτύπωσης ματθαίος ματθαιάδης εκτύπωση - Βιβλιοδεσία γραφικές τέχνες ASO ι. & ε. Σαββογλίδου ο.ε. χίου 49, Αθήνα. τ.κ.104 39
τεύχος 13 συγγραφική ομάδα
κατά σειρά θεμάτων
Μαρία Ροδοπούλου, Γιώργος Ρούσσος, Ζιζάνιο, Αλέξανδρος Πετρόχειλος, Efkarpos, Άγγελος Τζιβελέκης, Ασημίνα Ξηρογιάννη, Απόσ τολος Θηβαίος, Κασσάνδρα Αλογοσκούφη, Κυριάκος Χαλκόπουλος, Γιώργος Βλάχος, Τζένη Κουφοπούλου, Ελένη ΝαΝτασκαγιάννη, Έφη νοπούλου, Νίκος Κυριακίκης, ουγά Κουν Μάνος δης, Δημήτρης Δικαίος, Αλέξανδρος Κατσούδας, Αικατερίνη Τσιλιλή, Γιάννης Τόλιας, Νικόλαος Μίχας, ΘεΠαναγιώτης Κοντάκης, οδόσης Τζαννετάτος, Babak Sadegh Khanjani
εξώφυλλο τεύχους
το θέμα κουβαλώντας τη φυλακή, φιλοτέχνησε ο ματθαίος ματθαιάδης. επιτρέπεται η αναπαραγωγή ολόκληρου ή μέρος κειμένου, μόνο όταν αναφέρεται η πηγή του. τα ενυπόγραφα κείμενα εκφράζουν την άποψη των αρθρογράφων τους και όχι, του περιοδικού στο σύνολό του. Καλή ανάγνωση το επόμενο τεύχος από τις 15/2 στα βιβλιοπωλεία
Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2012
περιεχόμενα 04 αφιέρωμα Αναρχία
04
08 κινηματογράφος 18ο φεστιβάλ Κινηματογράφου 12 zιzάνιο έκθεση Β’ δημοτικού 13 διήγημα το κόκκινο Κέστρο 14 σατυρογράφος ημέρες του ευρώ
η θεωρία της Αναρχίας mini αφιέρωμα
08
16 παραμύθι το λουλούδι της ερήμου 18 πρόσωπα μάτση χατζηλαζάρου 20 πεζό οι κούκλες, λοιπόν 21 διήγημα ελεονόρα 22 διήγημα γκρίζοι τοίχοι
Νύχτες Πρεμιέρας κινηματογράφος
18
24 ποιητικός Λόγος δεκατρία ποιήματα 30 μεταφράσεις α. Saada β. Lyonnet 31 βιβλίο φθινοπωρινές αναγνώσεις
Μάτση Χατζηλαζάρου πρόσωπα
Αναρχία
ντρέπομαι να δράσω ενάντια αψηφώντας τη βούληση των κρατούντων (έχουσα άπιστων την αναρχίαν πόλει).» Την θεωρία την συναντάμε σε διάφορες φιλοσοφικές σχολές αλλά και σε θρησκείες όπως ο βουδισμός. Η αναρχία συνδέθηκε με το χάος κοινωνικό και πολιτικό και πολλές φορές με την τρομοκρατία. Η απαραίτητη σύνδεση με τη βία και το χάος ωστόσο είναι προπαγανδιστική, καθώς ορισμένοι θεωρητικοί αναρχικοί θεωρούν τη βία όχι μόνο ακατάλληλο μέσο επιβολής, αλλά επίσης την εξισώσουν με την αστική ηθική, εγκρίνοντάς την μόνο ως μέσο αυτοάμυνας. Οι περισσότεροι αναρχικοί πιστεύουν σε μια αντιεξουσιαστική και αταξική κοινωνία. Οι αναρχικοί θεωρούν κάθε κοινοβουλευτική δράση ανούσια και αναποτελεσματική. Η θεωρία της Αναρχίας θεωρήθηκε ουτοπική και συνάντησε μεγάλη κριτική. «Σε ένα γενικότερο επίπεδο, ο Μπακούνιν υποστηρίζει ότι η κοινωνία, η ζωή μέσα σε κοινωνία, είναι ένα απόλυτα πρωταρχικό γεγονός και ο φυσικός τρόπος ύπαρξης της ανθρώπινης συλλογικότητας και ατομικότητας, πριν και έξω από κάθε συμβόλαιο. Η φύση του ανθρώπου είναι να ζει με άλλους ανθρώπους, όπως η φύση του μυρμηγκιού είναι να ζει με άλλα μυρμήγκια και αυτό ίσχυε από πάντοτε και θα ισχύει για πάντα. Εξ αυτού, συνάγεται καταρχήν ότι οι άνθρωποι δε δημιουργούν την κοινωνία, αλλά αντίθετα είναι δημιουργήματά της. Επίσης, ότι κανένας άνθρωπος δεν είναι απόλυτα και αφηρημένα ελεύθερος ούτε καν την πρώτη στιγμή της γέννησής του, γιατί ακόμη και τότε βρίσκεται καθορισμένος από ένα πλήθοςπαραγόντων, κοι-
η δαιμονοποίηση μιας «ασύμφορης» θεωρίας
επιμέλεια κειμένων Μαρία Ροδοπούλου
αφιέρωμα εικαστικά
με πηγές από το διαδίκτυο
Ο αναρχισμός σαν κοινωνική τάση εκδηλώθηκε αρχικά μέσα από υπάρχοντα πολιτικά συστήματα όπως ο σοσιαλισμός και ο κομμουνισμός. Σαν πολιτική ιδεολογία εκφράστηκε το 1870, όταν ο Μιχαήλ Μπακούνιν και οι υποστηρικτές του αποσπάστηκαν από την Πρώτη Διεθνή του Καρλ Μαρξ αλλά ακόμα και του πρώτου που αυτοπροσδιορίστηκε ως αναρχικός του Γάλλου σοσιαλιστή Πιερ Ζοζέφ Προυντόν. Ο Προυντόν πίστευε ότι η σοσιαλιστική επανάσταση μπορεί να γίνει με ειρηνικό τρόπο και πως η αναρχία είναι τάξη. Μια φράση που ενέπνευσε πολλούς αργότερα. Η λέξη αναρχία προέρχεται από την ελληνική λέξη αρχή = εξουσία και το στερητικό ‘α’. Αυτό που είναι ενδιαφέρον να επισημάνουμε πριν προχωρήσουμε στην παράθεση αποσπασμάτων είναι ότι η αναρχία παρατηρείται ως κοινωνικό φαινόμενο ακόμα και στους αρχαίους τραγωδούς. Η Αντιγόνη στην ομώνυμη τραγωδία του Σοφοκλή αρνείται να υπακούσει στο διάταγμα των αρχών να αφήσει άταφο το σώμα του αδερφού της, Πολυνείκη. «Ακόμα και αν κανείς άλλος δεν επιθυμούσε να συμμετάσχει στην ταφή, εγώ μόνη μου θα τον έθαβα και θα έπαιρνα το ρίσκο που θα σημαίνει η ταφή του αδερφού μου. Ούτε 4
αφιέρωμα
sodeia.net
Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2012
κοινωνικών, ιστορικών, οικονομικών, που τους ‘βρίσκει’ ήδη μπροστά του και από τους οποίους δεν μπορεί παρά μόνο να επηρεαστεί και σε καμία περίπτωση να τους επηρεάσει. Είναι, ακόμη, καθορισμένος από τους νόμους ύπαρξης και κίνησης της κοινωνίας της ίδιας, οι οποίοι είναι και οι ίδιοι φυσικοί, ένα φυσικό γεγονός, και οι οποίοι, παρότι είναι οι περισσότεροι άγνωστοι, κυβέρνησαν τις ανθρώπινες υπάρξεις μέχρι τώρα και θα συνεχίσουν να το κάνουν, ανεξάρτητα από την υποτιθέμενη ελεύθερη βούληση και σκέψη των ατόμων. Τελικά, η κοινωνία, ως τρόπος ανθρώπινης οργάνωσης, είναι πέρα από ηθικούς προσδιορισμούς, πέρα από κρίσεις περί καλού και κακού, γιατί απλώς υπάρχει, όπως και η ίδια η φύση υπάρχει. Δε συμβαίνει το ίδιο με το κράτος και την εξουσία. Το κράτος δεν είναι ένα άμεσο δημιούργημα της φύσης, όπως η κοινωνία. Είναι μια απλή ιστορική μορφή της κοινωνίας, ένα έμμεσο δημιούργημα των ανθρώπων, είναι η καθαγιασμένη από το Θεό και τους θρησκευτικούς άρχοντες ένωση της βίας, της αδικίας και της εκμετάλλευσης της μεγάλης πλειοψηφίας των ανθρώπων από τους λίγους και τους ισχυρούς. Η γέννησή του υπήρξε ιστορικά αναγκαία, όπως ιστορικά αναγκαία θα είναι και η κατάρρευσή του στο μέλλον. Αντιπροσωπεύει την καθαρή άρνηση, γιατί καταρχήν γεννιέται από μια σύνθεση των αρνήσεων των ατομικών ελευθεριών όλων των μελών του, από μια ομαδική θυσία τους για την προάσπιση του κοινού καλού. Επιπλέον, γιατί η ανθρωπότητα, ο πολιτισμός και το δίκαιο περιορίζονται αναγκαστικά στα εσωτερικά του όρια, έξω από
εκεί υπάρχουν μόνο εχθροί που πρέπει να τους κατακτήσει πριν το κατακτήσουν. Αλλά και στο εσωτερικό του υπάρχουν εχθροί, που και αυτοί απειλούν την ύπαρξή του και τους οποίους πρέπει επίσης να εξουδετερώσει, με τη βοήθεια της νόμιμης βίας και με την καλλιέργεια στους υπηκόους του της αίσθησης του καθήκοντος απέναντί του. Γενικά, το Κράτος είναι η εξουσία και η βία, είναι η πλήρης άρνηση της ανθρωπινότητας, είναι το κακό. Όπως, όμως, προαναφέρθηκε, ελευθερία σημαίνει σεβασμός από όλους τους ανθρώπους του ανθρωπίνου δικαιώματος όλων, σημαίνει ηθελημένη – και όχι κρατικά εξαναγκασμένη – και συνειδητή κίνηση των ανθρώπων προς το καλό, που είναι αυτό που βοηθά στην εγκαθίδρυση και την εμπέδωση όλων των θετικών στοιχείων στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. Σημαίνει εξέγερση των ανθρώπων εναντίον οτιδήποτε περιορίζει την ελευθερία τους, εναντίον κάθε θεϊκής και ανθρώπινης εξουσίας. Για να δημιουργήσουν, λοιπόν, την κοινωνία της ελευθερίας τους, οι άνθρωποι πρέπει να εξεγερθούν απέναντι στο Κράτος.
(απόσπασμα από το ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΜΙΚΗΣ Α.Π.Θ. ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ * ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓΟΥΛΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ * ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ κ. ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ * ΜΙΧΑΗΛ ΜΠΑΚΟΥΝΙΝ : Η ΑΝΑΡΧΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΑΧΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΡΞΙΣΤΕΣ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ)
5
Τα ρεύματα της αναρχίας είναι πολλά. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τα εξής : Αναρχοατομικισμός, κύριος εκπρόσωπός του ο Μαξ Στίρνερ. Αναρχοκολεκτιβισμός, κύριος εκπρόσωπός του Μιχαήλ Μπακούνιν. Αναρχοκομμουνισμός , κύριος εκφραστής του ο Π. Κροποτκιν. Τα πιο παλαιά ρεύματα είναι τα προαναφερθέντα, πολλά δημιουργήθηκαν τον 20ο αιώνα. Αξίζει να σταθούμε και στους Μαξ Στίρνερ και Πιοτρ Κροπότκιν. Ο Μαξ Στίρνερ, ψευδώνυμο του Γιόχαν Κασπάρ Σμιτ, έγινε γνωστός με το βιβλίο «Ο Ένας και η ιδιοκτησία του». Το έργο του δεν είναι τίποτε άλλο από τη σταθερή διαβεβαίωση πως ο ατομισμός είναι η μοναδική πραγματικότητα και η εξουσία αυτού του ατομισμού πάνω στην ίδια τη ζωή του, η μοναδική πραγματική ελευθερία. Το έργο του Στίρνερ , είναι υπεράσπιση της ζωής κι όχι η υπεράσπιση ενός δικαιώματος. Το παράδοξο μιας τέτοιας θεωρίας συνίσταται στο ότι αυτή έχει μια πραγματικότητα μόνο σαν πράξη κι όχι σα θεωρία.
Ενδοσκόπηση και αντανάκλαση, είναι πάντα το γενικό που δείχνει πέρα από τη μερική ύπαρξη και σαν τέτοιες είχανε συλληφθεί κι από τον Χέγκελ, ενώ εδώ, στον Στίρνερ οφείλουν να ταχθούν κάτω από τη μερική ύπαρξη, δηλαδή να περιοριστούν στην εξασφάλιση της ελευθερίας αυτής της ύπαρξης. Ο Στίρνερ καταπολέμα κάθε τι το ιερό και αφηρημένο. Τους παπάδες και τους δασκάλους. (είναι χαρακτηριστική η αναφορά στα θέματα παιδείας στο βιβλίο του) Αυτή ήταν μια θεωρία που σαν θεωρία είχε μέσα της την αντίφαση. Η φιλοσοφική εξαγγελία μιας ελευθερίας, που δεν μπορούσε και δεν έπρεπε να είναι άλλη από την ελευθερία που βιώνεται μέσα στην πράξη. Ο Πιοτρ Κροπότκιν παραιτήθηκε από τα αυτοκρατορικά του δικαιώματα αποφασισμένος να ζήσει ανάμεσα στον λαό πολεμώντας την διαφθορά, την ζωή στην Αυλή και το απολυταρχικό σύστημα. Ο Κροπότκιν ήταν πάνω απ’ όλα διεθνιστής, μετά αναρχικός και στη συνέχεια κομμουνιστής. Πίστευε στην αλληλεγγύη και αλληλοβοήθεια των ανθρώπων και των λαών, από εκεί θεωρούσε ότι ξεπηδούν όλες οι επαναστάσεις. Έγραφε για τον ρόλο της «La Revolte», της εφημερίδας του: «Το να κάνεις κάποιον να νιώσει συμπάθεια με τον σφυγμό της καρδιάς του ανθρώπου, με την εξέγερσή του εναντίον της χρόνιας αδικίας, με τις προσπάθειές του να βρει νέες μορφές ζωής, αυτό πρέπει να είναι το κυριότερο καθήκον μιας επαναστατικής εφημερίδας. Είναι ελπίδα, όχι απελπισία, η οποία διεξάγει επιτυχείς επαναστάσεις». Ο Κροπότκιν υποστήριζε ότι η πραγματική καταγωγή του αναρχισμού ήταν η δημιουργική και εποικοδομητική δράση των μαζών. 6
sodeia.net
Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2012
αφιέρωμα
Έλεγε ότι ο αναρχισμός έλκει την καταγωγή του από το λαό και θα διατηρήσει τη ζωτικότητα και τη δημιουργική του δύναμη, μόνο αν παραμείνει κίνημα του λαού, καταλήγοντας στον στόχο του πιστεύω του, έτσι όπως τον αποτύπωσε στην «Κατάκτηση του ψωμιού»: «Κάθε κοινωνία που έχει καταργήσει την ιδιωτική ιδιοκτησία θα αναγκαστεί, υποστηρίζουμε, να οργανωθεί στις γραμμές της Κομμουνιστικής Αναρχίας. Η Αναρχία οδηγεί στον Κομμουνισμό, και ο Κομμουνισμός στην Αναρχία, που είναι και οι δυο τους όμοια εκφράσεις της κυρίαρχης τάσης στις σύγχρονες κοινωνίες, της αναζήτησης της ισότητας.» (διάφορες πηγές διαδικτύου)
Μέσα από την σύντομη έρευνα που κάναμε για την θεωρία της Αναρχίας μείναμε με μια γεύση ανικανοποίητου και με μια επιθυμία για περισσότερες εξηγήσεις. Ίσως η καλύτερη φράση που ακούσαμε από νεαρό άτομο, οπαδό της αναρχικής θεωρίας, και η οποία συνοψίζει την ουσία της αναρχίας είναι η εξής «Η εξουσία υπάρχει γιατί ο άνθρωπος δεν μπορεί μόνος του να πραγματοποιεί το αυτονόητο της ύπαρξης του και της συνύπαρξης του με τους συνανθρώπους του και την φύση» Εμείς εν κατακλείδι λέμε ότι θέλουμε να αγγίξουμε το όνειρο της Αρμονίας και της Ισορροπίας μας σε αυτόν τον πλανήτη που δεν τον νοικιάσαμε για μια βόλτα στον θάνατο αλλά για μια συναρπαστική περιπέτεια στην Ζωή. 7
18o Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας
Νύχτες Πρεμιέρας Στις αίθουσες Odeon Όπερα 1 & 2 (Ακαδημίας 57), στο Ιντεάλ (Πανεπιστημίου 46) και στους παλιούς γνώριμους, για τις Νύχτες Πρεμιέρας, Κινηματογράφους, τον Δαναό 1 & 2 (Λ. Κηφισίας 109)
γράφει ο Γιώργος Ρούσσος baphomet
κινηματογράφος
Έναν χρόνο πριν, τότε για τις 17ες Νύχτες Πρεμιέρας, και από το ίδιο πάντα βήμα, γράφαμε στο 9ο τεύχος της Σοδειάς, το αντίστοιχο, αφιέρωμα. Ένας χρόνος μετά και πολλά έχουν αλλάξει, αυτό βέβαια που παραμένει σταθερό, είναι η φιλοξενία της Σοδειάς, που βρίσκεται αισίως στο 13ο τεύχος και της ευχόμαστε επί ευκαιρίας, ό,τι καλύτερο. Το αγαπημένο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Αθήνας, μεγαλώνει φέτος, κλείνοντας τα 18 του χρόνια και η ενηλικίωσή του αυτή, φέρνει αρκετές αλλαγές. Η σημαντικότερη εκ των οποίων, έχει να κάνει με τους χώρους φιλοξενίας του Φεστιβάλ και είναι αναγκαστική, καθώς μετά τα τραγικά γεγονότα που είχαν συμβεί στο κέντρο της Αθήνας και τη φωτιά που ακολούθησε στους Κινηματογράφους, Αττικόν και Απόλλων, οι δύο αγαπημένες αίθουσες προβολών, δεν είναι έτοιμες για να φιλοξενήσουν τη γιορτή του Κινηματογράφου.
Έτσι λοιπόν, φέτος και για πρώτη φορά στην ιστορία του φεστιβάλ, οι προβολές θα πραγματοποιηθούν στις αίθουσες Odeon Όπερα 1 & 2 (Ακαδημίας 57), στο Ιντεάλ (Πανεπιστημίου 46) και στους παλιούς γνώριμους, για τις Νύχτες Πρεμιέρας, Κινηματογράφους, τον Δαναό 1 & 2 (Λ. Κηφισίας 109). 8
sodeia.net
Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2012
Εφέτος, το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας Cosmote, κλείνει τα 18 του χρόνια λειτουργίας του και θα πραγματοποιηθεί από τις 19 ως τις 30 Σεπτεμβρίου. Πάμε λοιπόν να δούμε τα σημαντικότερα αφιερώματα του Φεστιβάλ, για φέτος:
βαστίκογλου, ένα αν μη τι άλλο επίκαιρο ντοκιμαντέρ, καθώς πραγματεύεται την παράνομη και τη νόμιμη μετανάστευση στη χώρα μας. Ταινία, που σύμφωνα με τον δημιουργό της «μιλά για την ανάγκη να μη μείνουμε περιορισμένοι σε μια ελληνικότητα ή όποια συγκεκριμένη εθνικότητα αλλά να ανακαλύψουμε τις πολλές πλευρές μας». Στην ίδια κατηγορία, θα προβληθεί και το φιλμ «Αίμα», του Διαμαντή Καραναστάση, που συνδέει, μια σύγχρονη ιστορία με στοιχεία από τον μύθο του Οιδίποδα και που σύμφωνα με τους διοργανωτές προτείνει «έναν νέο τρόπο παντρέματος του θεάτρου και του σινεμά».
κινηματογράφος
Όπως κάθε χρόνο, έτσι και εφέτος οι Νύχτες Πρεμιέρας, προσπαθούν να αναδείξουν τις προσπάθειες των Ελλήνων σκηνοθετών και να κοινοποιήσουν το εγχώριο κινηματογραφικό προϊόν. Μία από τις ταινίες που έχουν ανακοινωθεί, είναι η «Ελκυστική ψευδαίσθηση» του Πέτρου Σε-
Αξίζει να σημειώσουμε, ότι για τέταρτη συνεχή χρονιά, το Φεστιβάλ, θα βραβεύσει τις πιο αξιόλογες ελληνικές κινηματογραφικές δημιουργίες, απονέμοντας τα βραβεία πρωτοεμφανιζόμενων δημιουργών στη σκηνοθεσία και τις ερμηνείες (άνδρα και γυναίκας). Υποψήφιοι είναι όλοι οι πρωτοεμφανιζόμενοι που έχουν σκηνοθετήσει, ή πρωταγωνιστούν σε μεγάλου μήκους ελληνικές ταινίες που είχαν τουλάχιστον μία δημόσια προβολή με εισιτήριο σε κινηματογραφική αίθουσα ή κινηματογραφικό φε-
στιβάλ σε οποιοδήποτε σημείο της ελληνικής επικράτειας από την 1η Σεπτεμβρίου του 2011 ως τις 31 Αυγούστου του 2012. Η εφετινή κριτική επιτροπή, για το συγκεκριμένο τμήμα του Φεστιβάλ, απαρτίζεται από τον σκηνοθέτη Σωτήρη Γκορίτσα (πρόεδρος της επιτροπής), τον σκηνοθέτη Αργύρη Παπαδημητρόπουλο, την ηθοποιό Μαρία Ναυπλιώτου, τον διευθυντή φωτογραφίας Ηλία Αδάμη και τον παρα γωγό Κωνσταντίνο Κοντοβράκη.
9
Στις αλλαγές που φέρνουν μαζί τους, οι 18ες Νύχτες Πρεμιέρας αξίζει να σημειώσουμε, το νεοσύστατο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα ταινιών μικρού μήκους. Το φεστιβάλ ανακοίνωσε ότι θα απονεμηθεί χρηματικό έπαθλο 2.000 ευρώ, ενώ, η επιτροπή του εν λόγω τμήματος, θα αποτελείται από τη δημοσιογράφο Βένα Γεωργακοπούλου, την παραγωγό Φένια Κοσοβίτσα και τη σκηνοθέτρια Ελισάβετ Χρονοπούλου.
Παραμένοντας στο ξένο πρόγραμμα του Φεστιβάλ, αξίζει να αναφέρουμε το αφιέρωμα στον σκηνοθέτη Γουίλτ Στίλμαν, το οποίο τιτλοφορείται με τον έξυπνο τίτλο: ο «χαμένος κρίκος ανάμεσα στους Γούντι Αλεν και Γουές Αντερσον», όπως ονομάζουν το αφιέρωμα οι Νύχτες Πρεμιέρας. Με αφορμή την τελευταία ταινία του εν λόγω δημιουργού: «Damsels in Distress» («Δεσποινίδες εν συγχύσει»), η οποία μάλιστα γυρίστηκε 13 ολόκληρα χρόνια μετά την αμέσως προηγούμενή του, τις «Τελευταίες ημέρες της ντίσκο», το Φεστιβάλ κάνει μια ανασκόπηση στο «σαρδόνιο χιούμορ, τη διανοητική εγρήγορση και την αγνή, ανεπιτήδευτη κοσμοπολίτικη ειρωνεία του Στίλμαν» σε χαρακτηριστικές ταινίες, όπως το «Metropolitan» (που έφτασε ως τα Όσκαρ) και το «Barcelona»
κινηματογράφος
Από τα σημαντικότερα τμήματα για φέτος του Φεστιβάλ, είναι το αφιέρωμα: «Nikkatsu: Η ιστορία του Ιαπωνικού σινεμά» το οποίο διοργανώθηκε με αφορμή τον εορτασμό των 100 χρόνων της γέννησης των στούντιο Nikkatsou της Ιαπωνίας (σε συνεργασία με την Ιαπωνική Πρεσβεία και το Japan Foundation). Στο πλαίσιο του οποίου, θα προβληθούν μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές ταινίες-σταθμούς που παρήχθησαν από το συγκεκριμένο στούντιο. Ενδεικτικά, αναφέρουμε: «Τελευταίες
μέρες του Σογκουνάτου» (1957), «Η άρπα της Βιρμανίας» (1956), «Λάσπη και στρατιώτες» (1939), «Γουρούνια και θωρηκτά» (1961) και «Φονική επιθυμία» (1964).
10
sodeia.net
Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2012
κινηματογράφος
Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, έχουν ανακοινωθεί επίσης οι ταινίες: «Η ασφάλειά σας δεν είναι εγγυημένη» («Safety Not Guaranteed») του Κόλιν Τρεβορόου, «Κράτα ένα φως αναμμένο» («Keep the Lights On») του Αϊρα Σακς, και «Αγάπη, πίστη και ουίσκι» («Faith, Love and Whiskey») της Κριστίνα Νικόλοβα, όλες ταινίες πρωτοεμφανιζόμενων δημιουργών. Από τα πιο δημοφιλή τμήματα του Φεστιβάλ, είναι παραδοσιακά το: «Μουσική & Φιλμ», που φέτος παρουσιάζει το «Σκάσε και παίζε» («Shut up and play the hits») με έμφαση στον Τζέιμς Μέρφι, ιδρυτή και βασικό μέλος των LCD Soundsystem, ο οποίος μέσω ενός μηνύματος στο Διαδίκτυο ενημέρωσε τους φαν της μπάντας για τη διάλυση του συγκροτήματός του, αλλά και τα «Ταξίδια του Νιλ Γιανγκ» («Neil Young Journeys») μέσω των οποίων ο Τζόναθαν Ντέμι, ολοκληρώνει την τριλογία του για τον ζωντανό θρύλο της ροκ, τον χαρισματικό Νιλ Γιανγκ (μετά τα «Neil
Young: Heart of Gold» του 2006 και «Neil Young Trunk Show» του 2009. Σε ό,τι αφορά το βραβείο της Χρυσής Αθηνάς, που απονέμεται και στα δύο διαγωνιστικά τμήματα του φεστιβάλ, στο Διεθνές Διαγωνιστικό συμμετέχουν ταινίες νέων σκηνοθετών ενώ νέοι είναι και οι κριτές. Για την ακρίβεια, είναι φοιτητές κινηματογραφικών σχολών της χώρας μας, ηλικίας 18 με 25. Η Επιτροπή Νέων θα απονείμει επίσης το Βραβείο Σκηνοθεσίας της Πόλης των Αθηνών και το Βραβείο Σεναρίου, ενώ όπως και κάθε χρόνο οι ίδιοι οι θεατές θα αναδείξουν την αγαπημένη τους ταινία μέσω του Βραβείου Κοινού που μπορούν να ψηφίζουν έπειτα από κάθε προβολή. Από την πλευρά μας, να ευχηθούμε η ενηλικίωση του Φεστιβάλ, να φέρει ακόμα περισσότερες επιτυχίες στον κορυφαίο Κινηματογραφικό θεσμό της Αθήνας, με πολλές και καλές ταινίες.
01
Καλές σας προβολές..
Τετράδιο Έκθεσης Δευτέρας Δημοτικού
του/της Zιzάνιο
σχολικό έτος 2012-2013
Θέμα: Η Ελλάδα εκτός της ζώνης του ευρώ. Οι συνέπειες.
zιzzz
Αν η Ελλάδα βγει από το ευρώ ο πατέρας μου μπορεί να απολυθεί και να μείνει άνεργος χωρίς να βρίσκει δουλειά μετά. Και η γιαγιά και ο παππούς δε θα μπορούν να μας βοηθήσουν γιατί η σύνταξη τους θα γίνει λίγες δραχμές με τις οποίες δε θα μπορούν να αγοράζουν τα ακριβά πράγματα από το σούπερ μάρκετ. Ακόμα και τα φάρμακα που παίρνει ο παππούς για την καρδιά του δε θα μπορεί να του τα δώσει ο φαρμακοποιός. Στο σχολείο μας δε θα έχουμε βιβλία και θα μας βγάζουν ασπρόμαυρες φωτοτυπίες, αλλά και τα μαθήματα θα ξεκινούν μετά τα Χριστούγεννα γιατί δε θα έχουμε δασκάλα. Και τα Σαββατοκύριακα όταν το σχολείο θα είναι κλειστό δε θα πηγαίνουμε πια εκδρομή με τους γονείς μου, γιατί το αυτοκίνητο μας δε θα μπορούμε να το κρατήσουμε και θα το πουλήσουμε. Αλλά και το αυτοκίνητο να είχαμε, η βενζίνη θα είναι τόσο ακριβή που δε θα μπορούμε να την αγοράζουμε. Όπως και το πετρέλαιο το χειμώνα που θα έχει κρύο. Στους δρόμους θα έχει πολλούς ζητιάνους, που θα πεινούν και θα κρυώνουν αλλά δε θα μπορώ πια να τους βοηθάω όπως σήμερα. Αλλά ευτυχώς όλα αυτά θα συμβούν μόνο αν η Ελλάδα βγει από το ευρώ. Ευτυχώς τώρα έχουμε σωθεί.
12
Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2012
sodeia.net
το κόκκινο Κέστρο
διήγημα
του Αλέξανδρου Πετρόχειλου
Η Ασημένια έκοψε ένα νυχτολούλουδο από το κήπο του ιδρύματος που μόλις είχε βγει. Το έφερε ανεπαίσθητα στη μύτη της, έκλεισε τα μάτια της και μύρισε το μεθυστικό και γλυκό του άρωμα . Ο ήλιος είχε μόλις δύσει ,και αυτό το έκανε ακόμα πιο έντονο στην όσφρηση. Το κόψιμο του κέστρου είχε γίνει η αγαπημένη της συνήθεια από τότε που είχε πρωτοέρθει ως εθελοντής στο ίδρυμα παιδιών με ειδικές ανάγκες. Της άρεσε να βοηθάει αυτά τα παιδιά .Τα είχε πρωτογνωρίσει σε μια εκδρομή με το σχολείο της πριν 2 χρόνια και από τότε δεν είχε χάσει ούτε μια βδομάδα που να μην έρθει να μιλήσει και να παίξει μαζί τους. Καθώς άνοιξε τα μάτια της και πάλι, παρατήρησε κάτι που δεν της άρεσε καθόλου. Το νυχτολούλουδο που μόλις είχε κόψει, πρέπει να ήταν το τελευταίο που είχε απομείνει. Εκεί που μέχρι πρότινος υπήρχαν διάσπαρτες άσπρες πινελιές στο θάμνο, τώρα το μόνο που είχε απομείνει ήταν τα μεγάλα γυαλιστερά του φύλλα. Η Ασημένια ποτέ δεν είχε σκεφτεί ότι κόβοντας κάθε βδομάδα και από ένα κέστρο, θα ερχόταν μια μέρα που αυτά θα τελειώνανε. Διάφοροι συνειρμοί της ήρθαν στο μυαλό σχετικά με την απληστία, την απερισκεψία και την συμπεριφορά του ανθρώπου προς το περιβάλλον. Χαμογέλασε πικρά και ξεκίνησε να σκέφτεται καθώς έβγαινε απ τον κήπο. Με το μυαλό της να ταξιδεύει, ξεκίνησε να περάσει το δρόμο για να φτάσει στο απέναντι πεζοδρόμιο. Έκλεισε τα μάτια της, για να μπορέσει να φέρει και πάλι το άρωμα του νυχτολούλουδου. Καθώς το απαλό κέστρο χάιδευε την μύτη 13
της μεθώντας την, ένιωσε ένα σφοδρό και στιγμιαίο πόνο να την διαπερνάει .Το σώμα της πετάχτηκε αρκετά μέτρα μακριά από το σημείο της σύγκρουσης της με το αυτοκίνητο .Με το σώμα της ξαπλωμένο και το κεφάλι της να κοιτάει γερμένο το δρόμο μπόρεσε και άνοιξε τα μάτια της για μια τελευταία φορά. Στη θέση όμως των πανικόβλητων και περίεργων περαστικών, στη θέση του στραπατσαρισμένου αυτοκινήτου και των γκρίζων κτιρίων, εκείνη έβλεπε όλες τις πιθανές ,αλλά και τις πιο απίθανες αποχρώσεις του μπλέ. Σιέλ, τιρκουάζ, ηλεκτρίκ ,γαλάζιο. Όλα είχαν ντυθεί σε γαλήνιες νότες του μπλε. Κτίρια αυτοκίνητα άνθρωποι όλα είχαν πάρει μια ακαθόριστη μορφή και έπαιζαν με τα χρώματα. Στην Ασημένια άρεσε πολύ αυτό που έβλεπε. Ευτυχισμένη, γύρισε το κεφάλι της προς τον ουρανό, και τότε είδε χιλιάδες νυχτολούλουδα να πέφτουν αργά και σταθερά προς τα πάνω της. Ένιωθε χιλιάδες απαλά αγγίγματα σαν χάδια σε όλο της το κορμί, και την γλυκιά μυρωδιά του λουλουδιού πιο έντονη από ποτέ. Αυτό πρέπει να είναι ο παράδεισος σκέφτηκε, νιώθοντας μια γλυκιά κούραση να κατακλύζει όλο της το κορμί. Πλέον είχε καλυφθεί ολόκληρη σε ένα άσπρο πέπλο από νυχτολούλουδα, ενώ κείτονταν σε ένα γαλάζιο δρόμο, με μπλε κτίρια, σιέλ δέντρα και αστείους γαλάζιους ανθρώπους τριγύρω της να χορεύουν. Έκλεισε τα μάτια της, και από το γλυκά της χείλη ξεφύτρωσε ένα κατακόκκινο ποταμάκι αίμα, που σταμάτησε την ήρεμη πορεία του από το μάγουλο της σε ένα κέστρο, βάφοντας το και αυτό κόκκινο.
efkarpos
σατυρογράφος
underground
14
comixxx
sodeia.net
σατυρογράφος
Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2012
15
[Ένα παραμύθι σαν ποίημα] του Άγγελου Τζιβελέκη
Το λουλούδι της ερήμου παραμύθι
Μια φορά κι ένα καιρό, στην άκρη ενός μυαλού στα σύνορα των αισθήσεων και της λογικής στην μακρινή ανατολή των επιθυμιών καλά φυλαγμένο, στο κέντρο μιας ερήμου υπήρχε ένα όμορφο αισθαντικό λουλούδι με 47 πύρινα πέπλα, ιδιοκτησία τ’ ανέμου. Μια όαση ικανή να αιχμαλωτίσει αγγέλους θηρία ένα ξεγέλασμα αισθήσεων, εκκωφαντικό ένας αντικατοπτρισμός της πραγματικότητας . Όσο πλησίαζες, χανόταν, γινόταν αύριο κάθε που ο χρόνος έσερνε τη φθορά πάνω στους αμμόλοφος, άγνωστο πως το λουλούδι της ερήμου γινόταν ευωδία. Λένε πως πρώτα έπαιρνε το χρώμα της άμμου ο μίσχος του γέμιζε έρωτα και φόβο. Ένα φόβο ακαθόριστο, για τις στάχτες τ΄ απομεινάρια πυρπολημένων αναστολών το λίπασμα που καίει τα σωθικά και τα γιατρεύει. Πριν γίνει άρωμα παρέμενε ασάλευτο με τα μάτια κλειστά, τελειοποιούσε επιθυμίες συγκέντρωνε υπολείμματα λαγνείας λικνίζονταν αυτάρεσκα χορεύοντας στη σκοτεινή πλευρά των αισθήσεων έως την κορυφογραμμή των αμμόλοφων. Με τούτα τα τεχνάσματα θαμπώθηκε κι χρόνος και δέχτηκε να κάνουν συμφωνία οριστική. Να έρχεται στα μέρη του μονάχα μια φορά να σμιλεύει το κορμί, να χαράζει κανάλια να ρέει ο έρωτας, να αφήνει κηλίδες. Να του μιλά εκείνο για τα παράξενα όνειρα που ζούσε τα βράδια, εθισμένο στη λαχτάρα να τρέξει μακριά πίσω από τους αμμόλοφους να περισυλλέξει τα αστέρια που έπεφταν. Πέρασαν από τότε χρόνια και χρόνια και το λουλούδι αδιαμαρτύρητα έστεκε εκεί υποταγμένο στην ευτυχία του, υπνωτισμένο με το βλέμμα καρφωμένο στους αμμόλοφους κάτω από μια ολόγυμνη πυρακτωμένη σελήνη στην κορυφογραμμή των χαμένων προσδοκιών εκεί όπου τ’ αστέρια ναυαγούν σε αγκαλιές. 16
sodeia.net
Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2012
παραμύθι
Ένας επαίτης εκεί, αποκύημα φαντασίας θαρρείς συγκεντρώνει σπασμένα κομμάτια ευτυχίας μνήμες ερπετά κουλουριασμένες σένα άδειο κρανίο κι ανομολόγητες επιθυμίες, σε όνειρα θηρία που αλυχτούν στο αντάμωμα της πραγματικότητας. Στο άκουσμα τους το λουλούδι σαστίζει προσπαθεί να δραπετεύσει, να γίνει άρωμα. Παίρνει το χρώμα της άμμου, μα γίνεται έρωτας ο μίσχος του πλημυρίζει φόβο και ερώτα. Φόβο για έναν επαίτη, έναν συλλέκτη ψυχών. Θα πίστευε κανείς πως είναι υπάλληλος του θεού μπορεί και σκλάβος του, καταραμένος αποστάτης. Η μήπως ήταν ποιητής που περιφέρονταν μ ένα κομμάτι παραδείσου καρφωμένο στην πλάτη λαβωμένος, με τα αστέρια στην αγκαλιά αναζητώντας τα 47 πύρινα πέπλα, να τα στολίσει. Ο παράξενος ταξιδευτής γονάτισε στο λουλούδι το αγκάλιασε με την ανάσα του διεγείροντας επιθυμίες. Εκείνο κατάλαβε αμέσως πως ήταν εμπρηστής. Ίσως αυτός του παραδείσου, που τώρα κρύβεται από αστέρι σε αστέρι, παραμένοντας στη σκιά της πραγματικότητας και της φαντασίας. Έλα ψιθύρισε, έλα να ριχτούμε σε μια πύρινη σφαίρα να σου χαρίσω ανάσες να μου χαρίσεις ζωή. Έλα, δε θα υπάρχω για πάντα, ίσως σα θύμηση να υπάρχω, οσμή μιας γεύσης άγνωστης. Μικρογραφία μιας ψευδαίσθησης που χάθηκε σαν ο φόβος για τις στάχτες, μοναχά να υπάρχω. Το λουλούδι της ερήμου δε σάλεψε, δείλιασε. Τώρα πλάι του ξεθωριασμένα απομεινάρια σιωπής κομμάτια ευτυχίας σε προχωρημένη αποσύνθεση και μνήμες ερπετά που έτρεξαν να χωθούν στην άμμο.
Αν ήταν κάποιο όνειρο δε θα το μάθουμε ποτέ. Το λουλούδι το έκανε πάντως πένθιμο τραγούδι και με το βλέμμα καρφωμένο στους αμμόλοφους το τραγουδούσε τα βράδια, κάτω από μια ολόγυμνη πυρακτωμένη σελήνη, υποταγμένο στην ευτυχία του. 17
πρόσωπα
τα χαμόγελα της ΜΑΤΣΗΣ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΌΥ
<Από το χαμόγελό σου πετάξανε δέκα πουλιά στους ώμους μου επάνω. Το χαμόγελό σου το κρατάς όπως ένα παιδί τη ναυτική του ψάθα.> Η ευαίσθητη ποιήτρια από τη Θεσσαλονίκη. Η αιώνια ερωτευμένη με τον Αντρέα Εμπειρίκο, στον οποίο σταθερά αναφέρεται σε όλο της το έργο, αφού αυτός φαίνεται να αποτελεί την αιτία της ποιητικής της παραγωγής, καθώς και το ποιητικό της Υποκείμενο. Αυτή που <απλώνει την αγκαλιά της και συνάζει όλα τα μάτια, και τους καημούς, τα βράχια και τα ακρογιάλια>. Συνάζει τον λυρισμό όλου του κόσμου- κι ας την κατατάσσουν οι κριτικοί στον υπερρεαλισμό-χωρίς να τον τσακίζει από εμμονές. Όχι πως αυτές της λείπουν: <Θα ΄θελα μα πόσο θα ΄θελα ναι θα ΄θελα αμέσως τώρα τώρα / θέλω να ξεμαλλιάσω λίγο την σύνταξη για να σε τραγουδήσω όπως / έμαθα στο Παρίσι / εσένα σ΄ έχω Δεινόσαυρο από τους πιο εκπληκτικούς / εσένα σ΄ έχω βότσαλο φρούτο απαλό που τα ωρίμασε η θάλασσα / σ΄ ερωτεύω/σε ζηλεύω / σε γιασεμί.. [Αντίστροφη Αφιέρωση>, Ποιήματα,εκδ.Ικαρος,1989]. Απλά ξεπερνά τις εμμονές της τελικά και μιλά θαρραλέα για τον έρωτα: <...Σκέπτομαι μια ζωή που θα΄τανε βαριά σαν σήμερα, / Μονάχα αν έλειπες ταξίδι. Το πρωί σκέπτομαι τα μέλη σου σφιχτοδεμένα-εκεί κάπως εντοπίζω / Την αγκαλιά σου. Το βράδυ βλέπω τα χείλια σου σαν / Το δαγκωμένο φρούτο... / Έλα η μέρα είναι τόσο ωραία-τα ποιήματα που / Αγαπώ θέλω να τα ζήσω μαζί σου...> [Μάης ,Ιούνης και Νοέμβρης] 18
πρόσωπα
sodeia.net
Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2012
Η Μάτση και η Δραματικότητα. Η Δραματικότητα δια μέσου της Μάτσης. Η ανάγκη να απευθυνθεί στο ΣΕ, στο άλλο πρόσωπο που την έχει αγγίξει ψυχικά και την εμπνέει. <Σε περιβάλλω με μια μεγάλη αναμονή Σε περιέχω όπως τ΄ αραχωβίτικο κιούπι το λάδι. Σε ανασαίνω όπως ο θερμαστής του καραβιού ρουφάει μες τα πλεμόνια του το δειλινό το μπάτη. Σ΄ αγροικώ με την ίδια διάθεση που ο ερυθρόδερμος κολλάει το αυτί του χάμω, για να ακούσει τον καλπασμό του αλόγου..> <Ζωή μου ,δίπλα σου βλέπω την αναπνοή και ακούω το καρδιοχτύπι όλων των πραγμάτων> <Λες κι ήτανε χθες βράδυ ακρογιάλι το σώμα μου, τα χέρια σου δύο μικρά τρυφερά καβούρια..> <Δεν θέλω ανεμώνες κόκκινες, μαβιές και άσπρες, θέλω να χώσω τη μούρη μου μες στα μαλλιά σου, που΄ ναι σαν χόρτα στην άκρη του ποταμού.> Μια τρυφερότητα νοσταλγική και <ζωντανή> μαζί. Που σε πάει πέρα, σε ένα άχρονο ερωτικό παρόν. Το εδώ και τώρα του έρωτα. Η ίδια η ποιήτρια κραυγάζει το ΣΕ της: <Σήμερα νομίζω τελευταία φορά θα σε τραγουδήσω γιατί εσύ είσαι ο οίστρος και ο σφυγμός κι η βραχνή φωνή του έρωτα...> Και το πρόσωπο αυτό είναι το ιδανικό για αυτήν <υπάρχουν ανάμεσά μας χρόνοι τέτοιας πληρότητας που μου είπες οι αρμοί των στιγμών χάσκουνε..> Η Μάτση η αέρινη που <καταπίνει τα χαμόγελά του> και τα σκορπά γενναιόδωρα μέσα στο ποιητικό της έργο .Ζητάει πάντα πιο πολλά από αυτά που της δίνονται: <μα αλίμονό μου αγαπάω τα μαλλιά σου χωρίς να ‘μαι η χωρίστρα σου ούτε για μια μέρα...> έντιμα ερωτευμένη, γλυκιά καρτερική και σίγουρη για τα δικά της αισθήματα μόνο, παραπέμπει σε εικόνες εκστατικής γαλήνης και αρμονίας. Κάτι μέσα της πάντα σιγοβράζει μα το ελέγχει και έτσι αυτό ποτέ δεν γίνεται πυρκαγιά ,αν και έχει κάθε προδιαγραφή. <Eσύ που το μάτι σου είναι χείλι … αγαπώ τους καρπούς των χεριών σου κλωνάρια της λεύκας … τα χάδια σου μυρίζουνε γαρύφαλο … ο μηρός σου έχει το χνούδι του ήλιου … πόσο κάθετος είσαι … μ΄έχεις γοργόνα ακρόπλωρη … χαμογελάς βαθιά στα σωθικά μου> Μακριά από κυνισμούς και <δηθεν-ισμούς>. Ποιητική κατάθεση αυτού που είναι: μια ερωτευμένη γυναίκα πρώτα. κείμενο Ασημίνα Ξηρογιάννη 19
πεζό
του Απόστολου Θηβαίου
«ΟΙ ΚΟΥΚΛΕΣ, ΛΟΙΠΟΝ»
Δεν έχουν πρόσωπο. Πρόκειται για μορφές, δίχως μάτια, δίχως στόμα οι μορφές αυτές αφήνουν κραυγές, εσύ δεν τις ακούς, γιατί δεν έχουν οι μορφές αυτές στόμα, δεν έχουν οι μορφές αυτές. Το δέρμα τους, σαν καμμένο, μοιάζει με εκείνο το χρώμα το ακαθόριστο που έχουν τα λείψανα στις προσθήκες των επαρχιακών εκκλησιών. Οι μορφές, λοιπόν αυτές έχουν μια τέτοια αποτρόπαια όψη. Κανείς δεν τολμά να τις κοιτάξει, γιατί δεν αντέχεται τόση λύπη, τόση ασφυξία δεν αντέχεται, οι μορφές αυτές δεν παίρνουν ανάσα, η μοναξιά δεν τις αφήνει να πάρουν ούτε μια ανάσα και έτσι πεθαίνουν αυτές από το πρωί. Εσύ δεν θα υποψιαστείς, δεν θα δώσεις πια καμιά σημασία στις μορφές αυτές, ούτε θα ακούσεις τα ουρλιαχτά, τις οιμωγές δεν θα τις ακούσεις, ο καιρός θα τις πάρει, σαν βλαστήμιες θα τις πάρει ο καιρός, θα τις βάλει μες στα σπίτια τα μεσημέρια. Οι κραυγές αυτών των μορφών είναι οι ξαφνικοί θόρυβοι που ακούς στις οροφές και τα πάρκα και αποδίδεις πάντα την προέλευση των ήχων στους ραγδαίους ανέμους, στα αδέσποτα που ζουν όταν πεθάνουν τα απογεύματα, που ξεθάβουν τους νεκρούς μας Μαριέλ. Αυτούς τους ανυποψίαστους θορύβους, εσύ δεν τους ακούς, δεν τους φαντάζεσαι και όλο προσπερνάς τις μορφές εκέινες, έτσι αδιάφορες καθώς στέκονται σε βάσεις μεταλλικές και κυτία με υλικά μεταφορών, κάτασπρο χιόνι, τεχνητό, ντυμένες με τα πιο φίνα ρούχα, τίποτα δεν μπορεί να κρύψει το κατακρεουργημένο πρόσωπο, το συντριμμένο, τα μάτια που λείπουν, τα χείλη που κατασπαράχτηκαν από τα βρεφικά δόντια, τα χέρια που είναι
σφιχτά, όπως των αγαλμάτων, όπως των αγαλμάτων. Οι μορφές αυτές έχουν μια γύμνια, μια εξάντληση αξεπέραστη και δεν υφίσταται πια κανείς, απολύτως τρόπος για να συγκαλυφθεί ετούτη η ανεπάρκεια, ετούτη η έλλειψη, ο σπαραγμός Μαριέλ δεν κρύβεται, συνιστά πάντα μια ολόκληρη εποχή που τη θυμάσαι και τη φοβάσαι. Μιλώ για τις μορφές στις βιτρίνες, για τα καπλάνια στο χρώμα των λειψάνων που σιωπούν τις νύχτες μες στα εμπορικά τα μαγαζιά, στην Πατησίων, την οδό Αιόλου, τις συνοικίες και τα περιθώρια.Οι μορφές αυτές είναι άνθρωποι που νικήθηκαν και θάφτηκαν δίχως τιμές και εσύ που έτσι, αδιάφορα τις προσπερνάς, μερίμνησε για μια στιγμή και συλλογίσου τις ανεπανόρθωτες, αυτές, θλιβερές περιπτώσεις. Δεν έχουν πρόσωπο, δεν έχουν μάτια, το στόμα τους είναι ένα διαλυμμένο λατομείο και εκεί δεν υπάρχει μετάλλευμα, μονάχα σίδερα και μεγάλα, παλιά μηχανήματα εξορύξεων.
Όταν κοιτώ τις μορφές αυτές φευγαλέα, θυμάμαι πάντα τα τελευταία, θλιμμένα κορίτσια που εγκατέλειψαν τις σαββατιάτικες γιορτές και με πόδια γυμνά και ματωμένα τρέχουν αιώνες τώρα πίσω από τα νεκρά φύλλα και τους εραστές με τις θυελλώδεις μοτοσυκλέτες. Μιλώ για τα κορίτσια ανεμοδείκτες. 20
sodeia.net
Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2012
Πήρε το μαύρο καπέλο και έχωσε μέσα το κομμένο της κεφάλι. Βγήκε με προσοχή στον δρόμο, αφού φόρεσε το καπέλο με το κεφάλι. Στον δρόμο ψυχή, οι ένοπλοι ήταν αλλού, μπορούσε να βγει. Πέντε γέροι τσακώνονταν στο τέλος του δρόμου ποιος θα φάει από τα σκουπίδια. Πιαστήκανε στα χέρια και από τα χέρια τους έπεσαν σα σκουλήκια τα μακαρόνια. Χύθηκαν υγρά. Οι γέροι πέσανε χαμηλά για να φάνε σα σκυλιά. Η πείνα θέριζε ακόμα. Ύστερα πέρασε εκείνη. Τους είδε και δάκρυσε. Από τον κομμένο της λαιμό έσταξαν δάκρυα και από τα μάτια της αίμα. Στο κόσμο αυτό όλα ήταν ανάποδα. Πήρε το λεωφορείο και βγήκε στην πλούσια συνοικία των Βαρόνων. Εκεί, θα πουλούσε τις ιδέες της προς πέντε ευρώ εκάστη. Εκεί κυλούσε η ζωή όπως πριν τη λεπτή καταστροφή. Υπήρχε ακόμα μέλλον. Τα παιδιά πήγαιναν στο σχολείο με χαρούμενα πρόσωπα και γεμάτες σχολικές τσάντες. Στην πλατεία των πλουσίων ζευγάρια φιλιόντουσαν με πάθος και οδοκαθαριστές σεργιάνιζαν πάνω σε αυτόματα οχήματα καθαρισμού.. Οι άνθρωποι το πρωί πήγαιναν με τους χαρτοφύλακες τους για δουλειά. Όλα ήταν όπως παλιά. Τα αμάξια πηγαινοέρχονταν και γυναίκες ψώνιζαν τα καινούργια τους σύνολα. Όλα όπως παλιά. Το μόνο παράξενο ήταν ότι υπήρχε ένα τσίρκο και μέσα αντί για ζώα είχαν φέρει τα άγρια θηρία από τη συνοικία των φτωχών. Καταχρεωμένοι δούλοι, έγκυες, μωρά παραμορφωμένα από την ασιτία δίνανε παράσταση μέσα από γυάλινα κλουβιά και τα πλουσιόπαιδα με τις νταντάδες τους τα τάιζαν γαριδάκια και χάδια. Στη συνοικία των πλουσίων η γυναίκα με
το κομμένο κεφάλι και το καπέλο έβγαλε το τηλεκοντρόλ και σαν ένδειξη διαμαρτυρίας πάτησε το κουμπί μπροστά στην κεντρική πλατεία. Από το τεράστιο ιταλικό της καπέλο κύλησε ένα πελώριο πέπλο. Σκέπασε την πόλη των πλουσίων και ανάγκασε τους Βαρόνους να πενθήσουν τη γειτονική χώρα της πείνας. Την πόλη των πτωχών. Η ιδέα της Ελεονόρας ήταν να αφηγηθεί το τι πραγματικά συνέβη στη συνοικία της. Η τοπική αστυνομία τη συνέλαβε για προσβολή δημόσιας αιδούς. Και ενόσω την οδηγούσαν μέσα στο βαν, η φωνή της επαναλαμβανόταν άκρως διαπεραστική. Ξανά και ξανά: «80.000 άστεγοι. 5.000 νεκροί από τοξικά. 300 αυτοκτονίες. 300 βουλευτές και 10.000.000 τραπεζογραμμάτια. Νηστικοί φοιτητές. Μελανιασμένα παιδιά. Εκτρώσεις στα νοσοκομεία με 600 ευρώ. Το σημερινό Δελτίο Τύπου από τη συνοικία των πτωχών, Φεβρουάριος του 12’» Μέσα στο βαν η φωνή της σταμάτησε απότομα στο «νηστικοί φοιτ…». Ύστερα ακούστηκε μια λασπωμένη χαρακιά στον αέρα. Άνοιξε και έκλεισε απότομα η πίσω πόρτα απ' το βαν και κύλησε ένα κεφάλι στην άκρη του δρόμου. Πραγματικό κεφάλι αυτή τη φορά. Ήταν η Ελεονόρα δίχως σώμα. Κύλησε σαν βώλος και χάθηκε για πάντα στις μεγάλες τρύπες των υπονόμων. Αυτή η ενοχλητική φωνή της αλήθειας θα σώπαινε για πάντα.
21
Mentjouk Άνθρωπος πουλί [λάδι]
διήγημα
της Κασσάνδρας Αλογοσκούφη
ΕΛΕΟΝΟΡΑ η γυναίκα με το κομμένο κεφάλι
γκρίζοι ΄ τοιχοι
διήγημα
του Κυριάκου Χαλκόπουλου
Ήταν ένα μεσημέρι της μέσης του καλοκαιριού, κάτι σημαντικό διότι ο καυτός Ήλιος έδινε την ευκαιρία στο προσωπικό αλλά και τους ασθενείς να κάνουν περίπατο στη μεγάλη αυλή του δημόσιου ψυχιατρείου. Εγώ κατέφτασα στην ώρα μου για να συναντηθώ με έναν από τους γιατρούς, που τον γνώριζα από παλιά. Αφορμή για την επίσκεψή μου στάθηκε μια βράβευση ενός διηγήματός μου, που του είχα υποσχεθεί να του το διαβάσω εγώ, όπως συνήθιζα άλλοτε να κάνω όταν συναντιόμασταν. Ο γνωστός μου, που εργαζόταν εκεί, με ξενάγησε στους χώρους του γραφείου του αλλά και τους κοινόχρηστους στο τμήμα στο οποίο εδώ και λίγο καιρό προΐσταται. «Όλοι οι τοίχοι εδώ είναι γκρίζοι» μου είπε. Κάποια στιγμή, ενώ ήμασταν για ώρα στο ευρύχωρο γραφείο του, καθισμένοι αναπαυτικά στις πολυθρόνες μας και έχοντας ανάψει ο καθένας από ένα πούρο, ο γνωστός μου σα να είχε τώρα μόλις θυμηθεί κάτι αξιόλογο μου είπε πως πρέπει να δω και έναν ακόμα χώρο. Εγώ δέχτηκα, μόνο λίγο στεναχωρήθηκα που θα έπρεπε να σηκωθώ από το τόσο ωραίο περιβάλλον, καθώς και να σβήσω το
πούρο μου, όμως σε λίγο ήμασταν στους διάδρομους και προχωρούσαμε, ο γνωστός μου μπροστά και πίσω εγώ. Για ώρα περπατούσαμε σε διαδρόμους που κατά κανονικά διαστήματα τους διαχώριζαν πόρτες με διάφανο γυαλί στο πάνω μέρος τους, ενώ και εκατέρωθεν μας άλλες πόρτες, αυτές όχι διάφανες, οδηγούσαν σε άγνωστους για εμένα χώρους. Τελικά φτάσαμε στην άκρη του ορόφου. Ο γνωστός μου άνοιξε την τελευταία πόρτα, που επίσης δεν ήταν διάφανη και έτσι είχα εικάσει ότι επρόκειτο για πόρτα δωματίου και όχι για μια που πίσω της θα υπήρχε η συνέχεια του διαδρόμου, στάθηκε μπροστά της, μου είπε «παρακαλώ, περάστε», και καθώς μπήκα μέσα στο άδειο λευκό δωμάτιο έκλεισε απότομα την πόρτα και κλείδωσε. Από τότε είμαι εδώ. Από το παράθυρο κοιτάζω την αυλή, κάτω, καμιά φορά φωνάζω αλλά δε φαίνεται να με ακούει κανείς. Έχει τύχει ακόμα και να νομίσω ότι κάποιος με άκουσε- κάτι ίσως όχι τόσο εύκολο τριάντα μέτρα κάτω, αλλά φώναξα με όλη μου τη δύναμη – μια ομάδα ασθενών που πρέπει να ανήκαν στα άτομα με νοητική αναπηρία σήκωσε τα κεφάλια της και έμοιασε να με κοιτάζει, κάτι που με έκανε δίχως να το θέλω να δακρύσω. Σκέφτομαι την προδοσία του γνωστού μου. Να με κλείσει εδώ, όπου δεν υπάρχει τίποτα. Ή μάλλον αρχικά νόμιζα ότι δεν υπήρχε τίποτα, διότι κάποια στιγμή- νόμισα ότι τρελαίνομαι- διέκρινα ένα εξόγκωμα, επίσης άσπρο, στο πάτωμα, και το πλησίασα για να με βεβαιώσω ότι ήταν ψευδαίσθηση. Και όμως δεν ήταν- ήταν μια μικρή λευκή κιμωλία! 12
διήγημα
sodeia.net
Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2012
Από εκείνη την ώρα κοιτάζω την κιμωλία, και τους τοίχους, με μια φρικτή υποψία. Από εκείνη την ώρα έχω απομακρυνθεί από τους τοίχους, παραμένω στο παράθυρο, κρατώντας την κιμωλία στο χέρι μου που το απλώνω έξω, στον δυνατό Ήλιο. Να την άφηνα να πέσει; Και μία σκέψη με κατατρώει. Πως οι τοίχοι έξω από το κελί αυτό ήταν όλοι ένα χρώμα. Πως αν πλησίαζα ίσως στους τοί-
χους του κελιού, αν, παρ ελπίδα, τολμούσα να ξύσω λιγάκι πάνω τους με το χέρι μου το χρώμα της χρησιμοποιημένης και υπαρκτής παντού κιμωλίας θα ξέφτιζε, και τότε θα αναγκαζόμουν να κοιτάξω πιο προσεκτικά, τις ατέλειωτες σειρές των γραμμάτων, και εκεί- πόσο το φοβάμαι – να βρω σκαλισμένη ανάμεσα σε άλλες και αυτή την ιστορία που τώρα διηγούμαι στον εαυτό μου.
23
Ποιητικός
Λ όγος
Κάτω απ'την υπογραφή του Monet στη Μαριάννα
Όταν κλινοσκεπάσματα γαλάζιας νύκτας τυλίγουν τη πόλη σχιζοφρένεια ,κατάθλιψη ,απάτη διασχίζουν λεωφόρους ή κολυμπάνε στο κόκκινο πράσινη βροχή λιμνάζει στο κήπο του μπορντέλου η γάτα στο κεφαλόσκαλο ανακατεύει τη τράπουλα ο έρωτας ιδρωμένος κυλάει επάνω σε θηλυκό κι αρσενικό ποτάμι κάτω απ' την υπογραφή του Monet .
Αρχάγγελοι του ωραίου Για να αγγίξω των ανθρώπων τις ψυχές, βάνω στα χείλη το περίγραμμα των στίχων κι από τις ψίχες των δαχτύλων ως την άκρη των ματιών, λύνω την ποίηση στο όραμα των ήχων. Και ξάφνου μέσα μου ξυπνούν των ποιητών ταξιδεμένες ρήσεις, και ''δυτικά της λύπης'' μου ορμούν, όλες οι άκρες των νησιών, οι γαλανές σταγόνες του πελάγους, στήνονται μνήμες στα ''κεράκια'' των λεπτών και ήχοι απ' των άστρων τη συμπόνια κι είναι οι στίχοι... κραδασμοί των ποιητών κι οι ποιητές Αρχάγγελοι του Ωραίου!
Γιώργος Βλάχος
Τζένη Κουφοπούλου 24
sodeia.net
Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2012
Άλλη σελήνη Έσταξε με την τρέχουσα σημασία το ποίημα ως να πλάγιαζε κορίτσι πρώτη φορά σε προσδοκία ως της Σαπφούς την άλλη σελήνη κι ας ξόδεψαν οι λόγιοι πριονισμένα λόγια έχουμε ακόμη ανοιχτό νερό έναν ολονύχτιο ώμο βυθοσκόπιο αυτά τα λυγισμένα σεντόνια αναδύουν ακόμη λουλάκι Ελένη Νανοπούλου
Αιμοκάθαρση Μονοκονδυλιά που σβήνει το χρόνο Αυλαία στο ένδοξο παρελθόν Μνημόνιο της αιδούς... Το νερό έχει μνήμη Κι η ξερολιθιά που ρουφάει τον ήλιο του καλοκαιριού Κι η θάλασσα δεν ξεχνά Και τα παλιά σκαριά που τα τρώει τ’αγιάζι
ποίηση
Δημοκρατία... Ελευθερία... Πήραν πνοή με τον αγέρα της Ακρόπολης Άραγε ανιχνεύονται στα κύτταρά μας πια; Το νερό έχει μνήμη Το ίδιο και το αίμα... Έφη Ντασκαγιάννη 25
Π Πυροβολισμοί σε θέση οκλαδόν. Πέφτουν οβίδες, ίλιγγος πιάνει το ηρωικό μου στρατιωτάκι, ηδονικά το πετάω στη φωτιά, θυσία στο ηρώο του ήλιου. Μάνος Κουνουγάκης
Παζλ Στη λεωφόρο σταυρώνουν ένα αγόρι, μπροστά στη μάνα του Κατέβηκαν και πήραν τα εργαλεία απ΄ τη καρότσα. Το δέντρο πνιγμένο στο απέραντο μπετόν, τα πλακάκια ιδρωμένα. Κατέβασαν τσεκούρι μιαν αξίνα, φτυάρι, το ψαλίδι του κουρέματος. Πρώτα βέβαια του πήραν αίμα -Επιβεβαίωση. ‘’Πονάω’’ φώναζε το αφτί το χέρι ψιλοχάιδευε το πεζοδρόμιο χωρίς τα δάχτυλα ‘’καθήκια’’ είπε το δόντι, ‘’όχι μπροστά της’’ , αυτό, από το δεξί του μάτι. Τα γένια προσπαθούσαν να παρηγορήσουν τη γριά, αλλά εκείνη δεν έβλεπε τίποτε. Ούτε μάλλον ήταν εκεί. Είχε πάει ντάλα μεσημέρι κατ΄ ευθείαν στο μνήμα του. Νίκος Κυριακίδης 26
sodeia.net
Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2012
επαιτεία Ξερίζωσε το τρένο, σήψεως κουφάρια. Σε κίνηση, η κίνηση, εξανάγκασε τα κλειδωμένα. Στείλε, γαμώτι σου, κανιά! Δημήτρης Δικαίος
Σπαρτιατικόν Οι Σπαρτιάτες είχαν σφρίγος και ήταν πολύ ισχυροί. Αλλά ήσαν μύωπες. Το ίδιο κι εσύ. Γι’αυτό για κάθε έπαρση και μία υποστολή. Αλέξανδρος Κατσούδας
ποίηση
Hakuna matata κάποτε γελούσαν οι φίλοι μου..γελούσαν με τη καρδιά τους.. ξημερώματα κάτω απο τον ουρανό που δειλά αποφασίζει να αλλάξει χρώμα, γελούσαν και φώναζαν για τη νέα μέρα που θα χάραζε.... σχέδια γεμάτα ζωή γεμάτα όνειρα.και μετά;.... μετά ξημέρωσε..και χάθηκαν τα γέλια, τα πήρε το άγχος .τώρα δε γελάνε μόνο σκέφτονται... σκέφτονται με το μυαλό τους μόνο, η καρδιά έχει σωπάσει.. αριθμοί αντικατέστησαν τα σχέδια, υπολογισμοί τα όνειρα.... και ο ουρανός νοσταλγεί εκείνα τα χαμόγελα που έκαναν τα αστέρια του να είναι γεμάτα με ευχές! Αικατερίνη Τσιλιλή 27
Ο,τι άγγιξα κι ό,τι θυμάμαι Αύριο που θα είμαι τόσο μακριά τα μάτια σου άλλες εικόνες θα τα διασχίζουν Κι οι υποσχέσεις σε ώρες παράφορης του μέλλοντος σκηνοθεσίας με λύσσα θα κομματιάζουν τη σάρκα του αποχωρισμού μας Να θυμάσαι πως άφησα πάνω στην κόμη σου όλα τα προνόμια της αφής μου Τώρα θρυμματισμένος όπως το τζάμι των εγκαταλελειμμένων Φωνάζω ανήμερα ό,τι άγγιξα κι ό,τι θυμάμαι. Γιάννης Τόλιας
Διόδια Σχεδιάζω την απόσταση που έκλεισα ανάμεσά μας γιατί ήρθε πάλι η ώρα της έκπληξης να πέσει. Να έρθουμε κοντά αλλιώς πιο πριν δεν ήξερα μόνο με το να μας ρίξω μέσα σε αυτήν. Τώρα δεν ξέρω άλλο τρόπο από το να μας βγάλω έξω παρά να την μεγαλώνω για να κινούμαστε ελεύθερα. Τί κι αν είναι χάσμα-τρύπα-κενό-απόσταση-αδιέξοδο ; Όπως και να έχει , οτιδήποτε και να είναι είμαστε κι οι δυο μαζί σε αυτό. Και η συλλογικότητα του " εμείς " αναφέρεται στον κάθε ένα. Γιατί είναι οι άνθρωποι τα διόδια των χασμάτων : όποιος πέφτει μέσα τους αποτελεί την έξοδο κάποιου άλλου. Νικόλαος Μίχας 28
sodeia.net
Σεπτέμβριος - Νοέμβριος 2012
Αναγνώριση εδάφους Δε μπορεί ποτέ να μετρηθεί με ακρίβεια η ακτογραμμή. Χιλιάδες μικροσκοπικοί κόλποι αλλάζουν μορφή κάθε στιγμή, κάθε κύμα που σκάει στο βράχο αφήνει ένα θλιβερό μόνο αφρό που μένει να μετρηθεί. Εκεί τρέχουν παράταιροι οι τοπογράφοι με τα μέτρα.. Θεοδόσης Κοντάκης Αμαλιάδα, Μάρτης 2008
Κασσάνδρες
ποίηση
Για σένα μου μιλούσε όλο το βράδυ η βροχή. Ως το ξημέρωμα προσπαθούσε να με πείσει για την άμεμπτη ακεραιότητα των λόγων σου και με διαβεβαίωνε πως δεν έγινε καμία κατάχρηση σ΄ αγαπών. Κι όλο ελπίζει και προβλέπει αλλιώτικες μέρες. Αυτή η Κασσάνδρα η βροχή. Παναγιώτης Τζαννετάτος 29
Babak Sadegh Khanjani μετάφραση
Αυτό το παιδί Αυτό το παιδί Που μ’ακολουθεί Με προφταίνει Σαν μια σκιά Αυτό το παιδί Που θα με κατοικήσει Ως Το ανοιχτό χέρι της τελευταίας πνοής
Georges Saada
Του κρύου ανέμου το μαστίγιο Με ραπίζει το πρόσωπο Τι του'χω κάνει;
μεταφράσεις
Bernard Lyonnet
30
sodeia.net
μυθιστόρημα
ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ2012
αφηγήσεις
ποιητική συλλογή
β
Έντγκαρ Άλαν Πόε Δύο διηγήματα εκδόσεις Γνώση
Μαρσέλ Προυστ Αναζητώντας το χαμένο χρόνο εκδόσεις Γνώση
ξένη πεζογραφία
Φίλιππος Αγγελής Με ταχύτητα καρδιάς εκδόσεις Μπαρτζουλιάνος
εφημρμοσμένη ψυχολογία
μυθιστόρημα
μεταφραστικό δοκίμιο Συμεών Γρ. Σταμπουλού R.M. Rilke – P. Celan εκδόσεις Άγκυρα
Αύγουστος Κορτώ Ο άνθρωπος που έτρωγε πολλά εκδόσεις Καστανιώτης
ποιητική συλλογή
Θεοδόσης Κοντάκης Αναγνώριση εδάφους εκδόσεις Πλανόδιον
διηγήματα
Κωστάκης Ανάν Το ουράνιο talkshow εκδόσεις Babelart
Whitley Strieber Ο πόλεμος για τις Ψυχές εκδόσεις Λιβάνη
31
Ρόμπερτ ντε Μπόρντ Ο Βάτραχος στο ντιβάνι εκδόσεις Καλέντης
Πάρος λιο ύπ Να
ς σε έτ Σπ
ή Κρ
Α θή
να
τη
α τρ Πά
Θε σ/ νικ η
ς ιά ρα ει Π
δω
ρε
άν
ή ομ
ν δια
info: www.sodeia.net