ΜΑΡΤΙοΣ - ΜΑΙοΣ 2014
ΤΕΥΧΟΣ 19
5ο ΕΤοΣ ΕΚΔοΣΗΣ ISSN: 2241-2212
ΤΡΙΜΗνΗ ΠΕΡΙοΔΙΚΗ ΣυγΚοΜΙΔΗ γΡΑΜΜΑΤων ΚΑΙ ΤΕχνων
Συγκομιδή κΕιμΕνών αρ. ιθ΄ ~ άνοιξή 2014 | κάτά ΣΕιρά θΕμάτών: Δημητρης Δικαιος ~ κ.Π. Δαςκα λου ~ κορνη λιος ρουςα κης ~ ΖιΖανιο ~ ΓιώρΓος ρουςςος ~ Βαςιλης μιχος ~ καςςανΔρα αλοΓοςκου φη ~ μΠαμΠης ΓαντΖουΔης ~ κυρια κος χαλκοΠουλος ~ Δημητρα αναςταςιαΔη ~ ΓεώρΓιος αμΠατΖιΔης ~ ιςαΒελλα μητρου ~ ελε νη αλεξιου ~ αχιλλεας κατςαρος ~ ΓρηΓορης ςακαλης ~ μαρια ροΔοΠουλου ~ Βαιος νικιώτης ~ ΠαναΓιώτης κώςτοΓλου ~ ςτρατη ς Παρε λης ~ ΓιώρΓος τΖαΒλα κης ~ ςώτη ρης αΓαΠακης ~ νικος τςαΓΓανελιας_
λογοτεχνια | επτά διηγησεισ ποιητικοσ λογοσ | εννέα ποιητεσ γραφουν κινηματογραφοσ | φρανσουα τρυφω θεατρο | τομασ οστερμαιερ
www.
.net
sodeia
Επιχειρηματιας Εκλογών [αγραναπαυση] ~ σελ. 9 σατυρα μικρου μηκουσ
ΟΜΑΔΑ ΕΚΔΟΣΗΣ μαρία ροδοπούλου ματθαίος ματθαιάδης δημήτρης δικαίος Υπεύθυνη ύλης μαρία ροδοπούλου Σύνταξη - Σελιδοποίηση δημήτρης δικαίος Γραφιστική επιμέλεια αννα στράνη Εξώφυλλο τεύχους τrapped in the way Γλωσσική επιμέλεια - Διόρθωση μπατίστας μαλαματένιος Φωτογραφία - Κολάζ Βάγγη χατζησταμάτη Σκιτσογραφία γιώργος ασημακόπουλος ιστοσελίδα περιοδικού sodeia.net ηλεκτρονικό ταχυδρομείο sodeia@ymail.com τηλέφωνο επικοινωνίας 694 717 600 5 Κατηγορία εντύπου συγκομιδή και προώθηση λογοτεχνικών κειμένων Εδρα παραγωγής σπέτσες, ελλάδα Ταχυδρομική διεύθυνση περιοδικο σοδεια λίνα τζιάμου σπετσεσ τ.κ.180 50 Επιμέλεια προεκτύπωσης ματθαίος ματθαιάδης Εκτύπωση - Βιβλιοδεσία γραφικές τέχνες ASO ι. & ε. σαββογλίδου ο.ε. χίου 49, αθήνα. τ.κ.104 39 ISSN 2241-2212
τεύχος 19 συγγραφική ομάδα
κατά σειρά θεμάτων
δημήτρης δικαίος, κ.π. δασκάλου, κορνήλιος ρουσάκης, Ζιζάνιο, γιώργος ρούσσος, Βασίλης μίχος, κασσάνδρα αλογοσκούφη, μπάμπης γαντζούδης, κυριάκος χαλκόπουλος, δήμητρα αναστασιάδη, γεώργιος αμπατζίδης, ισαβέλλα μήτρου, ελένη αλεξίου, αχιλλέας κατσαρός, γρηγόρης σακαλής, μαρία ροδοπούλου, Βάιος νικιώτης, παναγιώτης κώστογλου, στρατής παρέλης, γιώργος τζαβλάκης, σωτήρης αγαπάκης, νίκος τσαγγανέλιας.
επιτρέπεται η αναπαραγωγή ολόκληρου ή μέρος κειμένου, μόνο όταν αναφέρεται η πηγή του. τα ενυπόγραφα κείμενα εκφράζουν την άποψη των αρθρογράφων τους και όχι, του περιοδικού στο σύνολό του. καλή άνάγνωση επόμενο τεύχος από τις 15/06 στα βιβλιοπωλεία
Μάρτιος ~ Μάιος 2014
περιεχόμενα 04 θΕΣη ..θέλει τρόπο! 05 θΕΣη ςτον άνθρωπό μου.. 06 θΕαΤρΟ τόμας οστερμαϊερ 09 ΖιΖανιΟ επιχειρηματίας εκλογών 10 ΚινημαΤΟγραφΟΣ φρανσουά τρυφώ
06
13 πΕΖΟ ο σταθμός του χρόνου 14 Διηγημα ανώφελα δένδρα 16 Διηγημα ςημάδια
θΕάτρο
τομάΣ οΣτΕρμάϊΕρ - αφιέρωμα
18 Διηγημα το μυστήριο μέρος
10
20 Διηγημα με λυγμό 23 πΕΖΟ φόβος λευκής σελίδας 24 μΕΤαφραΣη Dan Clark
κινήμάτογράφοΣ
φράνΣουά τρυφώ - αφιέρωμα
25
25 πΕΖΟπΟιηΣη η μνήμη 26 πΟιηΤιΚΟΣ ΛΟγΟΣ εννέα ποιήματα 31 ΒιΒΛιΟ - νΕΕΣ αφιξΕιΣ ανοιξη 2014
Επιλογή ~
πΕζοποιήΣή
ή μνήμή [δίστομο 1944]
..θέλει τρόπο!
πεδία της ύλης, διαμορφώνουν μια νέα γενιά μικροαστών με μεγαλοαστικό προσωπείο. Μα αυτό επιθυμούμε; Να τελέψουμε ανικανοποίητοι, γιατί ανικανοποίητα ζήσαμε; Δε νομίζω, ότι το προφανές, μας ικανοποιεί. Τα αυτονόητα πρέπει να αλλάξουν. Ο τρόπος, διότι ο τρόπος λείπει, για το επιθυμητό πρέπει να περνάει μέσ’ από διαδικασίες καθημερινής πνευματικής άσκησης, ενδοοικογενειακής παιδείας, ολιγάρκειας σε υλικά αποχτήματα, καλής σχετικά βιβλιογραφίας, αλληλεγγύης προς το συνάνθρωπο, υπεύθυνης στάσης έναντι της μικρής κοινωνίας όπου δραστηριοποιείται. Έτσι, οι μικρές κοινότητες θ’ αλλάξουν, το έδαφος θα καταστεί γόνιμο, και η νέα πλούσια βλάστη θα μεταλλάξει εκ βαθέων την ευρύτερη κοινωνία που, θα παραδοθεί στις ρίζες της. Αν επιτρέψουμε στα παιδιά μας, ν’ αναπτυχθούν ελεύθερα, δε θα τα μαγέψει η ύλη, μήτε θα στερηθούν αποδράσεων στον ανομοιογενή καμβά της ανθρωπότητας.
του δημήτρη δικαίου
δικαιως του λογου
Είμαστε γονείς και πάθια έχουμε σωρό. Άλλοτε πράοι συνετοί, κι άλλοτε χαριτόζοι διάβολοι, ταΐζουμε με περηφάνιες τα παιδιά μας. Διακρίσεις και επιδιώξεις σάπιες, κι επιθυμιές κενές για μια φαινομενικά ανολοκλήρωτη ύπαρξη. Το σπλάχνο μας! Τον καρνάβαλό μας! Δε συμπληρώνεται όμως το θάμα, από γόνους ακάθαρτους. Και επιπροσθέτως, σε αυτήν την επιτυχή και τελεία μεταλαμπάδευση ατροφικών αξιών, θα συναινέσει και το σόγι μας το τράγιο. Θα επικροτήσει, καμαρώσει, την ολοκλήρωση ενός ακόμη δούλου που θα’ χει αφέντη ή, ενός ακόμη αφεντικού που θα’χει δουλικά και στοίβες τ’ άγια, τα καλά των δεσποτάδων. Μα, και στις δύο περιπτώσεις, στερείται οράσεως ο Άνθρωπος. Κανιβαλίζει, καθώς καταγίνεται με τη σάρκα και απολύει το κουβέρνο του εαυτού του. Ενδυματολόγοι, περιουσιολόγοι, πρώτα και δεύτερα επιστημονικά
4
sodeia.net
Μάρτιος ~ Μάιος 2014
Στον άνθρωπό μου..
θεςη
της κ.π. δασκάλου Η ζωή μας, μια νοητή γραμμή που οδηγεί στο μπροστά, μια προσπάθεια να είμαστε σωστοί, έτσι μας έμαθαν. Κάποιοι στην πορεία ακολουθούνται και ακολουθούν τον άνθρωπο που σε μια άλλη ζωή ήταν ο εαυτός τους. Έτσι νομίζουμε, είναι η ιστορία που αφηγούμαστε για να είναι πιο όμορφο το φεγγάρι, για να χαμογελάμε όταν τα μάτια του δε μας χαϊδεύουν, για να γίνεται πιο εντυπωσιακή η αύρα του πάνω στην καρδιά μας. Το παραμύθι χρειάζεται γιατί ομορφαίνει, όπως αυτό που τυλίγει το πλάγιασμα ενός παιδιού στην ποδιά της γιαγιάς του μετά από κουραστική μέρα γεμάτη παιχνίδι στη σκόνη και τη ζέστη κάποιου Αυγούστου. Όλα αυτά τα όμορφα και απαραίτητα αποκτούν αξία όταν ο συνοδοιπόρος δεν είναι η φαντασία της απολεσθείσας ψυχής που επιτέλους βρέθηκε. Είναι η χορήγηση ζωής μέσα σου, είναι η ευγνωμοσύνη να σε κοιτάει και να περπατάτε μαζί, είναι η στιγμή που φτερουγίζει το θείο πλάσμα του έρωτα. Είναι κάθε μέρα το βράδυ που το μελτέμι κάνει τη συνηθισμένη βόλτα του στο κυκλαδίτικο φεγγάρι εκείνου του Αυγούστου, και η Κυρά ευλογεί τον πιο αληθινό μύθο κάθε παιδιού, ξεκινώντας την αφήγηση. 5
θεατρο
ΤΟΜΑΣτουΟκορνήλιου ΣΤΕρΜΑιΕρ ρουσάκη
Ο γερμανός σκηνοθέτης Τόμας Οστερμάιερ γεννήθηκε το 1968 στο Soltau. Σπούδασε σκηνοθεσία στο Βερολίνο. Ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση της γερμανικής Σαουμπίνε τον Σεπτέμβρη του 1999, σε ηλικία 31 ετών. Είχε στο ενεργητικό του τρία χρόνια πορείας ως καλλιτεχνικός διευθυντής στο Baracke, μια νεανική και πειραματική σκηνή με ηθοποιούς από το ακαδημαϊκό Deutschen Theater. Ο Τόμας Οστερμάιερ και οι συνεργάτες του πρότειναν μια ανανεωτική ματιά, η οποία δεν είχε να κάνει με τις τάσεις αποδόμησης που εκείνη την εποχή κυριαρχούσαν στο βερολινέζικο θέατρο. Η κοινωνική πραγματικότητα μεταφέρεται στη σκηνή, όπως
αφιερωμα
επίσης και η σωματική και λεκτική βία. Ο Οστερμάιερ ξεκίνησε να σκηνοθετεί έργα νέων δραματουργών αλλά και του κλασικού ρεπερτορίου στη Σαουμπίνε, μεταφέροντάς τα στο σημερινό πλαίσιο. Έχει μια νεορεαλιστική σκηνοθετική προσέγγιση, που τροφοδοτείται από μια σαφή πολιτική στάση. Ο ίδιος αποφεύγει να χρησιμοποιήσει τον όρο «πολιτικό θέατρο» για να περιγράψει αυτό που κάνει. Παρόλα αυτά έχει σαν στόχο να κάνει ένα «ζωντανό» θέατρο, αποτυπώνοντας αρκετές από τις πικρές αλήθειες της ζωής και της κοινωνίας στη Γερμανία του σήμερα. Από το 1999 μέχρι σήμερα έχει σκηνοθετήσει και παρουσιάσει στη Σαουμπίνε πάνω από 30 παραγωγές. 6
θεατρο
sodeia.net
Μάρτιος ~ Μάιος 2014
Η γκάμα των επιλογών του είναι ευρεία: Μπύχνερ, Ο’ Νηλ, Ίψεν, Σάιξπηρ, Βέντεκιτ, αλλά και Σάρα Κέην, Γιον Φόσσε, Λαρς Νόρεν, Μάρτιν Κριμπ, Μαρκ Ρέιβενχιλ. Οι περισσότερες από αυτές τις παραγωγές έχουν ταξιδέψει σε όλες τις γωνιές του κόσμου και κάποιες έκαναν «θεατρική στάση» και στην Αθήνα, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Στην Ελλάδα έχουμε δει παραστάσεις που αφορούν έργα του κλασικού ρεπερτορίου: τη Νόρα του Ίψεν και το Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας του Σαίξπηρ το 2006, τον Άμλετ του Σαίξπηρ και τη Λυσσασμένη γάτα του Τ. Ουϊλλιαμς, το 2008, το 2010 τον Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν του Ίψεν και τον Οθέλλο του Σαίξπηρ και το 2013, τον Εχθρό του λαού του Ίψεν. Η μεγάλη επιτυχία της Νόρας του Ίψεν, το 2002, στάθηκε η αφορμή για ένα ευρύ «άνοιγμα» των συνόρων στη σκηνοθετική δουλειά του Οστερμάιερ. Η παραγωγή αυτή αποτελεί και την πρώτη του παρουσία στο ελληνικό κοινό, στο φεστιβάλ Αθηνών. Στην παράστασή του μετέτρεψε το βικτωριανό αστικό ζευγάρι του Ίψεν σε βερολινέζους γιάπηδες των τελών της δεκαετίας του ΄90, κάνοντας τη Νόρα μια μοντέρνα γυναίκα-τρόπαιο και τον Τόρβαλντ, τεχνολογικά «εθισμένο» με κινητά και ψηφιακές κάμερες. Ο σκηνικός χώρος ήταν ένα σύγχρονο διαμέρισμα πολλών επιπέδων με μοντέρνα διακόσμηση, έπιπλα γνωστών σχεδιαστών, ένα ενυδρείο και ένα μεγάλο hi-fi. Ο Οστερμάιερ
άλλαξε, ωστόσο, ριζικά και το τέλος, βάζοντας τη Νόρα να σκοτώνει τον άνδρα της και να τον αφήνει να πέσει μέσα στο ενυδρείο. Η ιδιαιτέρως φιλελεύθερη στάση του απέναντι στο έργο αποτυπωνόταν και στις ποπ μουσικές και τις βιντεοπροβολές που ενσωμάτωσε στην παράσταση. Αμέσως μετά ακολούθησε η παραγωγή του Ονείρου καλοκαιρινής νύχτας του Σαίξπηρ, σε διασκευή του Marius von Mayenburg. Η παραγωγή που πρωτοπαρουσιάστηκε στην Αθήνα στο θέατρο Πειραιώς 260, ήταν μια πολύ σύγχρονη ροκ εκδοχή του σαιξπηρικού έργου. Ήταν μια συνδημιουργία με μια ανερχόμενη και αμφιλεγόμενη σταρ της βερολινέζικης χορευτικής σκηνής, τη Constanza Macras. Το σαιξπηρικό σχέδιο χρηματοδοτήθηκε από το φεστιβάλ Αθηνών —που από το 2007 είχε νέο καλλιτεχνικό διευθυντή τον Γιώργο Λούκο— με τη συμφωνία πως αμέσως μετά από την ελληνική πρεμιέρα, η παράσταση θα μετακινηθεί στο Βερολίνο. Ο σκηνογράφος Jan Pappelbaum δημιούργησε ένα είδος ντίσκο αίθουσας των τελών της δεκαετίας του ΄60 με μια σκάλα με κάγκελα στο πλάι, πολλαπλές περιστρεφόμενες πόρτες, δύο καναπέδες και μια μικρή σκηνή στα δεξιά. Η μουσική ήταν μια μίξη Hendel, hard rock, ρώσικης ντίσκο, και ηλέκτρο ποπ. Το κοινό έμπαινε στην αίθουσα από τη σκηνή και οι ελαφρά ντυμένοι ηθοποιοί το υποδέχονταν με φιλιά και ποτά. Η σεξουαλικά φορτισμένη 7
έλλειψη ιδιωτικότητας στο ταραγμένο αυτό νοικοκυριό. Υπερυψωμένες βίντεο προβολές πρόσφεραν μηχανικά και φυσικά σύμβολα ταχύτητας και αποσύνθεσης —κάμπιες που σκαρφαλώνουν και αυτοκίνητα ταχύτητας— ενώ ένα τεράστιο γυάλινο κλουβί που περιείχε ένα μεγάλο αρπαχτικό πουλί, δέσποζε στη σκηνή. Πέρα από αυτές τις «παράξενες» οπτικές νότες, η παραγωγή του Οστερμάιερ ήταν συντηρητική. Δεν υπήρχε αιματοχυσία, ούτε εντυπωσιακές αλλαγές στην πλοκή, ούτε μικρή φυσική βία. Ένα από τα πιο φιλόδοξα σχέδια, ένας νέος Άμλετ με πρωταγωνιστή τον Lars Eidinger, παρουσιάστηκε το καλοκαίρι του 2008 στο φεστιβάλ Αθηνών κι έπειτα στην Αυλή των Τιμών της Avignon, λίγο πριν ανοίξει τη σαιζόν 2008/2009 στο Βερολίνο. Στη σκηνή δέσποζε ένα τεράστιο, καλυμμένο με λάσπη πλατώ, που σχεδιάστηκε από τον Pappelbaum, προτείνοντας τον βρώμικο ανοιχτό τάφο για τον άθαφτο πατέρα. Είναι έντονη η επιθυμία του Οστερμάιερ για ένα θέατρο που απαιτεί αλλαγή και δράση. Ένα θέατρο που αποφεύγει να γίνει «πολιτικό» με την έννοια του προσδιορισμού της «αιτίας» ή της απεικόνισης των υποσχέσεων μια ουτοπίας που θα μπορούσε να επουλώσει όλες τις πληγές. Η ευθύνη της ανάληψης μια πολιτικής στάσης, η ορμή για αντίδραση και αλλαγή βαρύνει το κάθε άτομο ξεχωριστά, σύμφωνα με τον Οστερμάιερ.
θεατρο
ατμόσφαιρα εντάθηκε με ένα στριπτίζ από τον ελκυστικό σταρ της Σαουμπίνε, τον Lars Eidinger. Έντεκα ηθοποιοί και χορευτές παρουσίασαν ένα ασταμάτητο όργιο εκπληκτικής ενέργειας και φυσικότητας, βασισμένο σε ένα κείμενο του Marius von Mayenburg, που κράτησε μόνο τη «σκοτεινή» σχέση με το πρωτότυπο.
Τον Ιανουάριο του 2007 ο Οστερμάιερ ανέβασε τη Λυσσασμένη γάτα, έργο ενός από τους πιο οικείους συγγραφείς στο γερμανικό κοινό, του Τέννεση Ουίλλιαμς. Το σκηνικό του Pappelbaum ήταν τυπικό της δουλειάς του• ένα σύγχρονο εσωτερικό σπιτιού με τοίχους, που ήταν δημιουργημένοι σε μεγάλο βαθμό από γυάλινα χωρίσματα, τονίζοντας την 8
sodeia.net
ziζanio #19 [αγραναπαυςη]
Επιχειρηματιασ
Μάρτιος ~ Μάιος 2014
ΕΚλΟΓών
- Ζιζάνιο δουλεύεις αυτό το διάστημα; - Εννοείται… - Μα ήσουν τόσο καιρό χωρίς δουλειά. - Εχουμε εκλογές… - Ε, και τι… είσαι υποψήφιος; - Στις τοπικές εκλογές ανοίγω το γραφείο μου, έχω εταιρεία εγώ. - Εταιρεία; - Ναι ρε παιδί μου, την Σ.Κ.Α.Τ.Α. Α.Ε., δεν την έχεις ακούσει ποτέ; - Όχι, ποτέ. - Είναι και εισηγμένη, ντιπ ανενημέρωτος είσαι. - Και για πες, τι κάνει αυτή η εταιρεία; - Εκλογές δεν είναι; Φτιάχνω συνθήματα για τους υποψηφίους, το λέει και η λέξη Σ.Κ.Α.Τ.Α., δηλαδή Συνθήματα Κατεστραμμένων Αυτοδιοικητικών Τοπικών Αρχόντων. - Τι λες ρε φίλε… τρομερή ιδέα και έχεις δουλειά; - Σκατά, λίγα πράγματα, αλλά ακόμα είναι νωρίς. - Και σου έρχονται εύκολα τα συνθήματα; Για πες κάτι να καταλάβω. - Εεε, να ένα πρόχειρο που μου ήρθε τώρα: «Ψηφίστε Καμίνη και πάρτε δραμαμίνη». - Μα δεν είναι και πολύ κολακευτικό… - Θα το αγοράσουν από τον αντίπαλο συνδυασμό. - Άλλο, άλλο έχεις; - Εεε, «Με Κασιδιάρη αρχηγό, Πακιστανούς θα κυνηγώ, γεμάτο θα ‘ναι το φορτηγό, με τον Ηλία αρχηγό». - Ποιό φορτηγό; - Η σημασία είναι πολλαπλή. Το φορτηγό των ψηφοφόρων, το φορτηγό ως καναδέζα του στρατού, το φορτηγό της επαναπροώθησης μεταναστών. - Είσαι ποιητής… Βγάλε ένα και για τον Σακελλαρίδη, σε παρακαλώ. - «Είσαι της γενιάς του Τσερνομπίλ, Γαβριήλ, Γαβριήλ». - Μα κι εγώ είμαι… - Ένας λόγος παραπάνω ότι το σύνθημα είναι πολύ ψαγμένο. - Μήπως είσαι Νεοδημοκράτης; Για τον Άρη δεν είπες τίποτα… - Η αλήθεια είναι, ότι μόλις έμαθα για τον Σπηλιωτόπουλου ένα σύνθημα πλημμύρισε τα χείλη μου. «Άρη, Άρη κάνε μου τη χάρη, δεν είσαι τριαντάρι, μας πήρανε χαμπάρι». - Αυτό θα ταίριαζε και για τον Μπουτάρη… - Έλα μην παίρνεις θάρρη… 9
ΦρΑνΣΟΥΑ ΤρΥΦώ το Σινεμά του αύριο..
του γιώργου ρούσσου
κινηματογραφος
«Το Σινεμά του αύριο δε θα γίνει από υπαλλήλους της κάμερας, αλλά από καλλιτέχνες για τους οποίους το γύρισμα θα είναι μια περιπέτεια εκπληκτική και παθιασμένη... Το σινεμά του αύριο, θα είναι μία ερωτική πράξη.» Φρανσουά Τρυφώ Γεννημένος στις 6 Φεβρουαρίου του 1932, ο Φρανσουά Τρυφώ από νωρίς εκδηλώνει την αγάπη του για την 7η Τέχνη. Με τη βοήθεια του θεωρητικού του κινηματογράφου Αντρέ Μπαζέν, άρχισε να γράφει κριτικές στο θρυλικό περιοδικό Cahiers du cinema. Εκεί και μαζί με άλλους συναδέλφους του άνοιξαν τον δρόμο για το νέο κύμα και το μη εμπορικό κινηματογράφο. Με τη μικρού μήκους ταινία του Les Mistons (1958) και θέμα την σεξουαλική αφύπνιση μιας ομάδας νεαρών, έθεσε στην πράξη τις θεωρίες του, τις οποίες συνέχισε στην ημιαυτοβιογραφική, μεγάλου μήκους ταινία του, "Τα 400 χτυπήματα" (Les Quatres Cents Coups, 1959). Μία γεμάτη ειλικρίνεια αλλά και ποίηση ταινία, που κέρδισε το βραβείο Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ των Καννών, κάτι που τον καθιέρωσε ως έναν από τους πλέον σημαντικούς εκφραστές του πρωτοεμφανιζόμενου νέου κύματος (nouvelle vague). Ακολούθησαν οι ταινίες: "Πυροβολείτε τον Πιανίστα" (Tirez sur le pi-
αφιερωμα aniste, 1960), αναφορά αλλά και ανατροπή των γκανγκστερικών ταινιών. "Απολαύστε το κορμί μου" (Jules et Jim, 1961) γύρω από τις ιδιόμορφες σχέσεις ενός ερωτικού τριγώνου. "Φαρενάιτ 451" (Fahrenheit 451, 1966), εξαιρετική μεταφορά στην οθόνη του βιβλίου επιστημονικής φαντασίας του Ρέι Μπράντμπερι, που ο Τρυφώ γύρισε στην Αγγλία. "Η νύφη φορούσε μαύρα" (La mariée etait en noir, 1967), μία παραλλαγή του αμερικανικού φιλμ νουάρ. Ταινίες που επέβαλαν τον Τρυφώ ως έναν ξεχωριστό και εντελώς πρωτότυπο δημιουργό. H θητεία του στο περιοδικό στο Cahiers Du Cinema, του προσέφερε το πιο σημαντικό στοιχείο, την κινηματογραφοφιλία. Όχι τόσο ως ένας εκλεκτικός θεατής ή ένας ψυχρός κριτής, αλλά κυρίως ως ένας εραστής ενός κινηματογράφου χωρίς όρια και σύνορα. Για τον Τρυφώ η κινηματογραφική αίθουσα είναι ο τόπος όπου τα προσωπικά φαντάσματα ενσαρκώνονται, όπου ασκείται μια παραμυθία για τις οδύνες και λύπες του βίου. Ο Τρυφώ ως σκηνοθέτης επέλεξε έναν δρόμο που περισσότερο δοξάζει αυτές τις τελετουργίες της κινηματογραφικής αίθουσας και λιγότερο τη στοχαστική φύση του κινηματογράφου, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στο σινεμά του έτερου κορυφαίου του νέου κύματος, του Ζαν Λυκ Γκοντάρ. 10
Μάρτιος ~ Μάιος 2014
κινηματογραφος
sodeia.net
Το ιδιαίτερο ύφος του Φρανσουά Τρυφώ δεν δυναστεύει την αφήγηση, δεν της επιβάλλεται, αλλά αντίθετα αφήνει χώρο για να κινηθούν και να αναπνεύσουν τα φιλμικά πρόσωπα. Καθώς η αφήγηση παραμένει ένας ακρογωνιαίος λίθος της μυθοπλασίας, ο κινηματογραφικός φακός παρακολουθεί τα πρόσωπα με καθαρό βλέμμα, απαλλαγμένο από τις όποιες πολιτικές ή ψυχαναλυτικές παρεμβολές που ταλανίζουν το έργο άλλων σκηνοθετών της εποχής. Μαγεμένος από την τελετουργία της σκοτεινής αίθουσας ο Τρυφώ εμμένει πεισματικά προσκολλημένος, σ' όλες τις ταινίες του, στην απόλαυση της αφήγησης. Αναζητά την γοητεία των προσώπων, επικεντρώνεται στις εντάσεις του διαλόγου, προσαρμόζει το κινηματογραφικό κάδρο στις διαστάσεις του ανθρώπινου προσώπου. Αυτά είναι και κάποια από τα στοιχεία που προσδιορίζουν την μαγεία
των κινηματογραφικών του εικόνων. Βρισκόμαστε στο τέλος της δεκαετίας του ’50, όταν ο Φρανσουά Τρυφώ, μας παραδίδει την πρώτη του ταινία, ο λόγος για τα αριστουργηματικά «Τετρακόσια Χτυπήματα» (Les Quatre Cents Coups). Η πρώτη αυτή ταινία του Francois Truffaut, διαθέτει αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία. Ουσιαστικά στα «Τετρακόσια Χτυπήματα» παρακολουθούμε ένα νεαρό αγόρι που μέσα από τις συνεχείς συγκρούσεις με το περιβάλλον του, προσπαθεί να εισέλθει στον κόσμο των μεγάλων. Εγκαινιάζεται λοιπόν εδώ ένας νέος ήρωας, ο Antoine Doinel, το κινηματογραφικό alter ego του σκηνοθέτη, που μαζί του θα ταξιδέψουμε σε ακόμα τέσσερις ταινίες του και που υποδύεται με επιτυχία, ο χαρισματικός Jean Pierre Leaud. Αναφερόμαστε βέβαια στις ταινίες: L’ Amour a Vingt Ans (Ο Έρωτας στα Είκοσι, 1962), 1
κινηματογραφος
Baisers Voles (Κλεμμένα Φιλιά, 1968), Domicile Conjugal (Παράνομο Κρεβάτι, 1970) και L’ Amour En Fuite (Η Αγάπη το Βάζει στα Πόδια, 1979). Ο συνοδοιπόρος και για χρόνια φίλος, του Τρυφώ, ο Ζαν-Λυκ Γκοντάρ είχε γράψει: «Τα 400 χτυπήματα είναι το πιο περήφανο, το πιο πεισματάρικο, το πιο ξεροκέφαλο, με άλλα λόγια, το πιο ελεύθερο φιλμ του κόσμου». Η ταινία, απέσπασε το Βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Καννών το 1959. Στο φιλμ “Φαρενάιτ 451” (Fahrenheit 451 - 1966), μεταφερόμαστε σ' έναν κόσμο απροσδιόριστο χωροχρονικά, στο εγγύς μέλλον. Εκεί ο πυροσβέστης Μόνταγκ βάζει φωτιά αντί να τη σβήνει. Καίει τα βιβλία (ο τίτλος αφορά την απαιτούμενη θερμοκρασία καύσης), γιατί στην εν λόγω κοινωνία απαγορεύεται η ανάγνωση και η κατοχή βιβλίων! Βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο του Ρέυ Μπράντμπερυ, η ταινία αυτή είναι η πρώτη έγχρωμη του Φρανσουά Τρυφώ και ταυτόχρονα η πρώτη του μεγάλη παραγωγή και σε αγγλική ομιλούσα. Το θέμα της είναι η αγάπη για τα βιβλία, η εξαφάνιση των οποίων σημαίνει τον αφανισμό της ιστορικής μνήμης, την απουσία κάθε μελλοντικού χρονικού ορίζοντα και το βάλτωμα της κοινωνίας σε ένα αιώνιο παρόν-κόλαση, όπου τα πάντα θα είναι ομοιόμορφα και απολύτως ελεγχόμενα, αφού κανείς δεν θα θυμάται τίποτα. Στην ταινία “Οπωσδήποτε την Κυ-
ριακή” (Vivement Dimanche! - 1983), ο Ζυλιέν, κτηματομεσίτης στο επάγγελμα, είναι ο βασικός ύποπτος για το φόνο της γυναίκας του Μαρί-Κριστίν και του εραστή της Ζακ. Η πρώην γραμματέας του Μπάρμπαρα, η οποία είναι ερωτευμένη μαζί του, τον κρύβει στο υπόγειο του γραφείου του και αρχίζει τις έρευνες για να βρει τον πραγματικό δολοφόνο και να αποδείξει την αθωότητά του. Στο κύκνειο άσμα του ο Φρανσουά Τρυφώ, μέγας γνώστης και θαυμαστής του φιλμ νουάρ, αποδίδει με μεγάλη αφηγηματική άνεση, σινεφίλ διάθεση και ειρωνικό βλέμμα το ύφος και το πνεύμα ενός κινηματογραφικού είδους, την μεγάλη αξία του οποίου ανέδειξαν οι δημιουργοί της nouvelle vague, ως κινηματογραφικοί κριτικοί στα Cahiers du Cinéma. ΄Έξοχη η ασπρόμαυρη φωτογραφία του Νέστορ Άλμεντρος, συμβάλλει τα μέγιστα στην νουάρ ατμόσφαιρα της ταινίας και θαυμάσιοι στους κεντρικούς ρόλους η Φανί Αρντάν και ο Ζαν-Λουί Τρεντινιάν. Ο Φρανσουά Τρυφώ, υπήρξε ένας από τους βασικούς υπεύθυνους τόσο για τον τρόπο που βλέπουμε, όσο και για τον τρόπο που γράφουμε για το σινεμά. Ο «αιώνιος έφηβος» της 7ης Τέχνης, μπορεί να μην βρίσκεται πια μαζί μας, αλλά όντας ένας σκηνοθέτης που βιώνει διαρκώς και με έντονο τρόπο την κατάληξη της κινηματογραφικής πράξης, θα ταξιδεύει μαζί μας για πάντα μέσα από τις τελετουργίες και τη μαγεία της σκοτεινής αίθουσας..
12
sodeia.net
Μάρτιος ~ Μάιος 2014
ο σταθμός του χρόνου
πεζο
του Βασίλη μίχου
13
Υπάρχει μονάχα το παρόν. Η στιγμή που πέρασε δεν υπάρχει παρά μόνο στη σκέψη μας – και όσα πρόκειται να έρθουν θα υπάρξουν κι αυτά για λίγο πριν χαθούν. Κι όμως οι άνθρωποι ξοδεύουν τον περισσότερο χρόνο τους χαζεύοντας περασμένα τρένα ή αναμένοντας βαγόνια που φτάνουν. Μοιάζει σαν η ζωή μας να είναι μια σκηνή σε έναν σιδηροδρομικό σταθμό και εμείς διαρκώς χανόμαστε στα ρολόγια. Όμως κλέψε μια στιγμή και δες τον σταθμό. Βλέπεις τη γάτα δίπλα σου που τρίβεται στις αποσκευές; Πότε θα πάρεις τον χρόνο να χαϊδέψεις μια γάτα; Το ξέρω, ναι... Είναι “εκτός προγράμματος”. Και λοιπόν; Θες να περάσεις το υπόλοιπο απόγευμα χρονομετρώντας; Και είναι απόγευμα, αλήθεια! Δειλινό... Ο ήλιος βούλιαξε στον ορίζοντα και έχει αρχίσει να παγώνει η πόλη – αλλά εσύ χρονομετρούσες και το έχασες. Αυτό κάνεις στη ζωή σου. Λυπάμαι. Ακόμη και όταν δεν ψάχνεις τρένα κοιτάς το ρολόι στην καδένα σου, χτυπάς το πόδι ανυπόμονα, νευριάζεις, θες να γίνει το δικό σου, ξεφυσάς, σφίγγεσαι. Θες να έχεις μια συνέπεια, η ζωή σου να είναι ομαλή και ήρεμη. Ποτέ δεν σκέφτεσαι, ούτε για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου, να κοιτάξεις τι γίνεται γύρω σου. Μα αν έκλεβες μονάχα μια στιγμή για να δεις κατάματα τον κόσμο θα ερωτευόσουν την αιωνιότητα.
ανώφελα δέντρα
διηγηςεις
της κασσάνδρας άλογοσκούφη
Μια φορά και έναν καιρό ήταν δυο ανώφελα δέντρα. Είχαν απλώσει μάλιστα τις αρίδες τους στους πιο κεντρικούς δρόμους –σ’ένα σταυροδρόμι- και καμώνονταν τους πολύξερους. -Ξέρεις; -Ναι ξέρω. Έλεγαν σαν ηχώ ο ένας στα λόγια του άλλου. Κι όχι μόνο αυτό, έστηναν αυτί στις κουβέντες των περαστικών. Και ακόμα χειρότερα, και εδώ είναι και το ανήθικο της ιστορίας, τα δυο ανώφελα δέντρα έκλεβαν τα φύλλα των άλλων δέντρων και όταν ερχόντουσαν οι περαστικοί να πάρουν έναν υπνάκο, τα ανώφελα δέντρα ναν τρομερά ριζίδια προεκτάσεις των κακόβουλων ριζών τους, αγκάλιαζαν το κεφάλι των κοιμωμένων και απομυζούσαν τα όνειρα και τις αναμνήσεις τους. Δεν ήταν λίγοι αυτοί που χάσαν κάθε μνήμη. Ύστερα περιφέρονταν σαν ανώφελοι άνθρωποι δίχως μνήμη, πατρίδα και όνομα. Αυτοί οι άνθρωποι οι λεγόμενοι ανώφελοι άνθρωποι ή ξεριζωμένα δέντρα σκάρωναν την ίδια παρωδία σε όποιον έβρισκαν. Τρυπώναν στις πιο περίοπτες πολιτείες. Μαθαίναν γράμματα κι ό,τι άλλο χρειαζόταν και καταλάμβαναν θέσεις πολιτικές, διοικητικές. Και σαν ερχό-
ντουσαν άνθρωποι να ξαποστάσουν σιμά τους ή να τους ζητήσουν βοήθεια, εκείνοι λέγαν -οι ανώφελοι άνθρωποι δηλαδή: -Στάσου μια στιγμή, ξεκουράσου ή ονειρέψου. Τα θύματα εντελώς ανυποψίαστα ξεκουράζονταν, χαλάρωναν ή ονειρεύονταν κοντά τους, ενώ εκείνοι άπλωναν νοητά ριζίδια -τα ίδια ριζίδια που τους είχαν απλώσει τα ανώφελα δέντρα για να κλέψουν τις αναμνήσεις τους- κι έτσι τα ριζίδια των ανώφελων ανρώπων έκλεβαν τα όνειρα του κόσμου, των υπηκόων και πολιτών. Κι έτσι προέκυψαν οι ανώφελοι πολίτες και οι ανώφελοι κόσμοι. Κι ετούτη την ιστορία την έμαθα ως εξής: Είχα μεγάλη επιθυμία να αποδράσω από την πολιτεία. Να αποδράσω από τα προβλήματα, από την ανεργία, τη γκρίνια του κόσμου και τα γκρίζα όνειρα της μεγαλούπολης. Πήρα δρόμο, άφηκα δρόμο και έφτασα μέχρι τα πρόθυρα του υπαρκτού κόσμου με εκείνον του ονείρου. Στα σύνορα των δύο κόσμων, φανερώθηκαν σαν από το πουθενά δύο τρεμάμενα δέντρα. Με το μου με αντικρίσαν τρίψανε τα κλαδιά τους με ευχαρίστηση. Μου συστήθηκαν ότι είναι τα πιο ανώφελα δέντρα. Τους ρώτησα τι σημαίνει; Μου απάντησαν ότι τα ανώφελα δέντρα χρειάζονται το πιο ανώφελο νερό για να ζήσουν, το οποίο εν μέρει προκύπτει από το νερό της λήθης. 14
διηγηςεις
sodeia.net
Μάρτιος ~ Μάιος 2014
Τους ρώτησα αν διψούν κι αν χρειάζονται έναν κουβά νερό να πάω να τους το φέρω. Με ρώτησαν: μέσα στην ερημιά που θες να βρεις τέτοιο μονάκριβο νερό; Τους έδειξα το βλέμμα μου που θόλωνε από τη συγκίνηση. Τους είπα σα νερό δεν υπάρχει θα σας φτιάξω λίγο. -Αρκεί να σταθώ και να σκεφτώ, ή για την ακρίβεια να σταθώ να θυμηθώ το παρελθόν μου, αλλά και να κλάψω για το μέλλον και τα χαμένα όνειρα που έκαμα σαν ήμουν παιδί. Τα ανώφελα δέντρα κοιτάχτηκαν συναμεταξύ τους. Τα κλαδιά τους έλαμψαν από φιλαργυρία και άρχισαν να ρίχνουν αγκωνιές και σκουντήματα το ένα στο άλλο. Κάπου το πήγαιναν.
-Θέλετε νερό; Είπα. -Ναι, θέλουμε. -Αλλά βρε καημένε γιατί να σε βάλουμε να κλάψεις και να υποφέρεις για δυο κουβάδες νερό. -Θα μας σώσεις, εννοείται, αλλά να πώς να αντέξουμε τη θλίψη σου και πώς να σου ανταποδώσουμε μετά; -Θέλω δύο στάλες γη για να πεθάνω. -Αν αυτό θες θα στο δώσουμε. -Να σου στρώσαμε να κοιμηθείς για να ξυπνήσεις φρέσκος για τα κλάματα. Μου έδειξαν στα ριζά τους. Τους εμπιστεύτηκα και ξάπλωσα ανάμεσα στα δυο ανώφελα δέντρα. Τα όνειρά μου ήταν ανάστατα. Δέντρα αιμοβόρα με κύκλωναν και ζήταγαν για μερτικό τη ζωή μου. Σαν ξύπνησα συνέβη κάτι ολότελα δυσάρεστο.
15
Βρέθηκα σε ένα ξύλινο κλουβί καμωμένο από τις πιο φριχτές ρίζες του κόσμου. Ήμουν φυλακισμένος μέσα στο σώμα των δέντρων. -Τώρα να, είχαμε το εξής δίλημμα: Θα μπορούσαμε την ώρα που κοιμόσουν να σου ρουφήξουμε όλο το μυαλό, όλα τα όνειρα και τις αναμνήσεις και να σου μεταδώσουμε την ασθένεια μας. Να σε κάνουμε ένα αιμοβόρο ανώφελο δέντρο. -Ζυγιάσαμε όμως την καλοσύνη σου, την ανεξάντλητη φαντασία και την καλή πίστη που μας έδειξες με το να προσφέρεις τα δάκρυα μιας ολάκερης ζωής για να μας ξεδιψάσεις και τελικά αποφασίσαμε να σε κρατήσουμε εδώ ανάμεσά μας. Κι έμεινα χρόνους τριάντα. Μέσα στην πιο ανώφελη φυλακή. Ήταν το ξύλινο υποσυνείδητο κελί που μου πλέξανε η συνήθεια και η γλώσσα της πόλης που γεννήθηκα και μεγάλωσα. Χρόνο με τον χρόνο η στ’ αλήθεια πλούσια φαντασία μου ξεθώριασε.
Συνέχισα να κλαίω. Ένα δάκρυ την ημέρα. Σήμερα, κλείνω 10 χιλιάδες 950 γεμάτα κρυστάλλινα δάκρυα για την αλόγιστη και ανώφελη ζωή που έζησα μέσα στο αστικό ξύλινο κελί μου. Δε μετανιώνω, ίσως έτσι να γίνω πιο χρειαστός σε αυτούς που θα έρθουν. Μόνο μία αμαρτία διέπραξα. Τις ιστορίες μου τις έγραψα στα κλεμμένα ανώφελα φύλλα των ανώφελων δέντρων που στη συνέχεια τα πήρε ο άνεμος και τα έδιωξε μακριά. Ίσως ετούτη η ιστορία να κρύβει ένα σιωπηλό θαυμασμό προς τη δεσμοφυλακή μου. Να με συμπαθάτε δηλαδή. Τέτοια η φύση του ανθρώπου, όλα να τα ξεχνά και όλα να τα συγχωρεί κάποτε. Και ενώ αρνήθηκα να γίνω ανώφελος άνθρωπος σαν κι αυτούς, εν τούτοις συμβιβάστηκα με την ιδέα και συγχώρησα τους ανώφελους ανθρώπους και τις ανώφελες πολιτείες. Με άφησαν να πεθάνω, τους άφησα να ζήσουν.
Σημάδια
Είχε περάσει ένα μήνα απομόνωσης. Από τον καναπέ στο κρεβάτι. Με συνοδεία τις αναμνήσεις του από εκείνη και το παράπονο του που δεν κράτησε την υπόσχεσή της να μείνει για πάντα δίπλα του. Όμως σήμερα αποφάσισε να κάνει μια καινούργια αρχή. Να τα αφήσει
διηγηςεις
του μπάμπη γαντζούδη Σηκώθηκε νωρίς. Τράβηξε τις κουρτίνες και άνοιξε τα πατζούρια. Το σπίτι πλημμύρισε φως. Ένιωσε ένα ελαφρό τσούξιμο στα μάτια. Μέρες είχε να δει τόσο φως.
16
sodeia.net
Μάρτιος ~ Μάιος 2014
πουθενά. Μα όσο δεν την έβλεπε τόσο πιο μισός ένιωθε. Περίεργο, σκέφτηκε. Μα γρήγορα στο μυαλό του λύθηκε η απορία. Κατάλαβε πως όσο έσβηνε τα σημάδια εκείνης από τη ζωή του, έσβηνε και τη δική του ζωή. Τα δικά του σημάδια που είχαν γίνει ένα με τα δικά της. Ευτυχώς δεν είχε σβήσει τα σημάδια της από την ψυχή του. Εκείνα θα φρόντιζε να τα κρατήσει μέσα του για πάντα αναλλοίωτα, άφθαρτα. Αυτό υποσχέθηκε στον εαυτό του. Γατί όσο και αν τον πονούσαν ήταν η απόδειξη και της δικής του ζωής.
διηγηςεις
όλα πίσω του. Να την ξεχάσει… Στάθηκε όρθιος στη μέση του σαλονιού και κοιτούσε τα πράγματα γύρω του. Ο ήλιος, που έπεφτε πάνω τους, φανέρωνε τη φθορά τους, τη σκόνη που τα είχε καλύψει, τα σημάδια της πάνω τους… Βάλθηκε να τα εξαφανίσει όλα. Λίγες ώρες αργότερα είχε γυαλίσει όλες τις επιφάνειες. Όπου είχε περάσει εκείνη. Δεν είχε αφήσει κανένα σημάδι της ζωντανό. Όμως αντί να νιώσει ανακούφιση ένιωθε… μισός. Στάθηκε για ακόμη μια φορά όρθιος στη μέση του σαλονιού. Τώρα όσο κοιτούσε γύρω του δεν την έβλεπε
17
το μυστήριο μέρος
διηγηςεις
του κυριάκου Χαλκόπουλου Δε μου διαφεύγει βέβαια ότι είναι οξύμωρο να βρεθεί κάτι που μοιάζει με ακρόπρωρο, στο πιο κρυμμένο μέρος αυτού του χώρου όπου περιπλανιέμαι. Εύλογα όμως τόσο καιρό δεν είχα ανακαλύψει εκείνη την περιοχή, αφού το μικρό στενό ανάμεσα στους τοίχους των κτιρίων όπου βαδίζω για να επιστρέψω στο σπίτι μου, παραμένει βυθισμένο στο σκοτάδι όσο ακόμα είναι κανείς μακριά από την ίδια την είσοδο του δικού μου κτίσματος. Το αμυδρό φως που χαροπαλεύει πέρα από τη λάμπα πάνω από την πύλη, είναι αρκετό για να οδηγήσει κάποιον σε αυτήν οπότε μοιάζει υπερβολή να νοιαστεί κανείς για την ανεπάρκειά του να υποδείξει πως ο δεξιός τοίχος στην πραγματικότητα δεν είναι συνεχόμενος αλλά υπάρχει και σε εκείνον άλλος ένας διάδρομος. Όχι πως και αυτός ο πνιγμένος στο έρεβος δρόμος αποτελεί κάτι άξιο λόγου. Είναι πιο σύντομος και από το δρομάκι που καταλήγει στην είσοδο του κτιρίου, και κάποια στιγμή τέμνεται από ακόμα ένα διάδρομο, κρυμμένο ολότελα από οτιδήποτε πριν από αυτόν, που όμως σε εκείνον τουλάχιστον το φως κατορθώνει να φτάσει αφού στην άκρη του είναι η βάση του χάσματος του φωταγωγού του κτιρίου.
Από το δικό μου μικρό διαμέρισμα δε φαίνεται ο φωταγωγός. Αλλά κοιτώντας ολόγυρα διαπίστωσα πως έτσι κι αλλιώς ο μικρός αριθμός των παραθύρων, η μεγάλη απόστασή τους από τη βάση του, και ακόμα κυριότερα η θέση όλων των παρατηρητηρίων αυτών στην ίδια πλευρά του τοίχου του φωταγωγού με εκείνη όπου υπάρχει και το κύριο ενδιαφέρον για εμένα, θα απαγόρευε για πάντα μια ενατένιση του ακόμα και αν ζούσα σε ένα άλλο χώρο του κτιρίου. Το άτονο φως στην ώρα της Δύσης του Ήλιου, όταν έφτασα σε εκείνο το τετράγωνο τμήμα πέρα από τους δυο διαδρόμους, ήταν ευπρόσδεκτο διότι αυτό που έβλεπα απέναντί μου, σε μια μικρή εσοχή του λευκού τοιχώματος, δεν ήταν κάτι που επιθυμούσα να παρατηρήσω με μεγαλύτερη προσοχή. Έμοιαζε κυρίως με το βαθύτερο χώρο ενός ναού, ιδίως επειδή ο δεύτερος διάδρομος (ίσως και ο πρώτος) ήταν σκεπασμένος σε ένα μεγαλύτερο ύψος, και έτσι μόνο όταν έφτασα στην απόλυτη άκρη του κατάφερα να δω ολόκληρο εκείνο που βρισκόταν καθισμένο στην εσοχή, σαν ένα άγαλμα, με τα πόδια του να προεξέχουν ειρηνικά από το πεζούλι όπου είχε ακινητοποιηθεί. Σε πλήρη αντιδιαστολή με τους κάτασπρους παντού τοίχους, το άγαλμα είχε το χρώμα του κάρβουνου. Αναπαριστούσε ένα μικρό παιδί, σε πιστή κλίμακα στην αλήθεια. Ξεκινούσαν 18
διηγηςεις
sodeia.net
Μάρτιος ~ Μάιος 2014
τα άκρα του γύρω στα τρία μέτρα πάνω από τη βάση του χώρου, που ήταν χωμάτινη με αραιή και χαμηλή σαν πατημένη βλάστηση. Από το δικό μου δωμάτιο, αθέατος
από τις ακτίδες που περιπλανήθηκαν ως και εκείνη τη μυστική στοά και το κεντρικό της μέρος του μυστηρίου, τώρα νοιώθω την αίσθηση της ηρεμίας, ανάμεικτη όμως και με την κρί-
19
ση πως διαπιστώθηκε για άλλη μια φορά η προοικονομία ότι υπάρχει κάτι κοντά μου που μένει να εξεταστεί, και που όσο και αν διστάζω να ξεκινήσω το βάδισμα μου προς αυτόν τον προορισμό, ο ίδιος δεν εξαρτά βέβαια την ύπαρξή του από τις προσωπικές μου φιλοδοξίες εναντίον του. Το γνωρίζω ότι εκείνο το ιερό, με το καμένο, μικρό ομοίωμα, είναι εκεί μόνο για εμένα. Δεν είναι, άλλωστε, αυτή η πρώτη εκδοχή της ένδειξης πως συνεχίζω να προχωρώ σε αυτή τη ζωή αποφεύγοντας να εστιάσω κάποτε την προσοχή μου σε τούτη ακριβώς την αληθινή μου υποχρέωση. Εδώ, στο ήσυχο δωμάτιό μου, στα βάθη του σπιτιού, στην καρδιά του κτιρίου, μακριά από τους ήχους του δρόμου, πέρα από την σιωπή του ιερού χώρου που υπομνύει πως εκεί θα άρχιζε το τραγούδι της φοβερής Σειρήνας, μπορώ ακόμα να κοιτάζω
ειρηνικά το δικό μου σώμα, τα δικά μου χέρια, τη δική μου εργασία, να αναπτύσσω τις σκέψεις μου για κάθε άλλο ζήτημα. Όμως φυσικά το γνωρίζω πως όλα αυτά αποτελούν απλώς μέρος της ισορροπίας που επιτρέπει και μια τέτοια κατ επίφαση, προσποιητή, ψεύτικη, ούτε καν ψεύτικη διότι δεν παρανοείται ποτέ αυτό που αληθινά ισχύει, υποτιθέμενα γαλήνια αίσθηση την κάθε στιγμή, και τάχα τη σκέψη πως έχει κανείς τόσο απομακρυνθεί από κάτι που άλλοτε απειλούσε με την αφόρητη εικόνα του να κομματιάσει τα πάντα, που πλέον αυτό και η δύναμη του έχουν διαβρωθεί, κανείς δε τα βλέπει, η αυλή όπου βρίσκονται τάχα έχει γεμίσει με άγρια φυτά που κάλυψαν για πάντα ό,τι άλλοτε πρόβαλε ακόμα σε αρκετό ύψος για να νοηθεί εύλογα ως διακριτό από κάθε ελάσσονα και συνηθισμένη ανθρώπινη δυστυχία και επακόλουθο δισταγμό.
με λυγμό
αντοχή. Συγκρίνει και χάνει. Η μνήμη δε μετρά. Αμνησία και υπομονή. Υποδύεται έναν άλλον. Φοράει τη μάσκα. Γελά. Πάντα και ποτέ. Υποφέρει στο αδύνατο. Παλεύει κάθε εαυτό. Σπάει γονατίζει λυγίζει. Μια κούκλα αγκαλιάζει. Κλωνάρι βακχείας κρατά. Περιπλανιέται υποτάσσεται αφηγείται. Ξαφνικά ψηλώνει. Ακούει από δίπλα μια φωνή: «με λυγμό, προχωρά με λυ-
διηγηςεις
της δήμητρας άναστασιάδη Αμφιβάλλει, δίνεται, ποθεί. Έχει, υπερέχει, οδύρεται. Αντιπαρέρχεται, συμμετέχει, υπάρχει. Αδυνατεί, παθιάζεται, απορεί. Περιβάλλεται, εγκληματεί, αδιαφορεί. Σπάει τη μορφή και ποθεί ένα σχήμα. Γίνεται ένα πλάσμα. Υπερβάλλει στην
20
sodeia.net
Μάρτιος ~ Μάιος 2014
δύεται. Αυτή που όλο υπακοή και ανυπαρξία είναι ανοίκεια και ανέστια. Αυτή η άπολις. Με τη περιπλάνηση σημάδι από έγκαυμα στο δέρμα. Με τη συλλογή αλόγιστη. Με τον οδυρμό δεμένο και δέσμιο. Ένας δαίμονας που σε ξεπερνά. Όμως να! Η εικόνα του Αι- Σώζοντος κρέμεται από πάνω από το κεφάλι σου Μητέρα και η Σωτηρία μια υπόθεση προς αναζήτηση: «πώς να ζούμε;» Και «τι είναι η ευδαιμονία;» Οι οδηγίες πάλευαν να δοθούν. Αντίξοες, αλλεπάλληλες διαδοχικές διαρκείς. Στο ψυχισμό της περιπλάνησης είχε δοθεί ένα μυστικό. Όποιος είχε ξεκινήσει ταξίδι ήταν βέβαιο πως θα χαθεί. Επέστρεφες σαν ευκαιρία και σπάραζες εσωτερικά τα σωθικά τα πάντα.
διηγηςεις
γμό». Το γράμμα της ψυχής είναι αδύνατο ποιος μπορεί να το διαβάζει; Η ζωή μας κομμάτιασμα Θεού και ανθρώπου. Να η σκηνή! Ο σπαραγμός στο σώμα το σπάσιμο του ρόλου και η εντολή να μπεις παντού σε όλα τα προσωπεία με μια προτροπή: «Ζήσε με λυγμό». Αρχίζει να μιλά: «Δεν άντεξα το ρόλο!». Αυτή η φράση ήρθε σαν ομολογία. Η θυσία έγινε στη θέα του ανθρώπου. Όλο ανυπακοή υπερβολή και αταξία. «Δεν άντεξα τον ρόλο». Δεν άντεξα να είμαι γυναίκα και άντρας μαζί. Θεός και άνθρωπος μαζί. Θηρίο και δαίμων. Πιστή και άπιστη. Πλάνη και ψευδαίσθηση. Δεν άντεξα να είμαι «η πάντα πίστη» μπροστά στα θηρία. Αυτή που διαλύεται υπερέχει αποσπά σπαράζεται και υπο-
21
διηγηςεις
Ω! Δεν υπάρχει σχέδιο σωτηρίας παιδιά. Η ανυπακοή πληρώνεται με κάθε τρόπο. Ο δρόμος ήταν λυγμός σωματικός και κραυγή απολογίας. Δεν έχει σημασία. Η γραφή αφηγείται. Αυτή η γραφή γεμίζει θραύσματα λόγου. Ατελή ήθη. Αυτή είναι η περίτρανη σιωπή της συσσώρευσης, της καθήλωσης και του κρυμμένου. Η θάλασσα τραβά με πόθο την Ακριβούλα, την κάθε Ακριβούλα. Έγινε θυσία το παιδί; Μικρό κορίτσι μια Νεφέλη, μια Κόρη άραγε εκείνη γνώριζε τη γλώσσα των φωκιών ή δόθηκε έτσι βορά στη θηριωδία; Είχε πιει και αυτή το αμίλητο νερό και δεν μιλούσε για χρόνια. Ανεξήγητα σιωπώ. Το τραύμα ποθεί διέξοδο. Αποσυμπίεσα την έξοδο. Αναζητώ τον δρόμο να περπατήσω να λυτρωθώ. Το τραύμα επιστρέφει ανοίκεια γίνεται βρικόλακας και εποπτεύει κάθε σοκάκι. Κραυγή σωματική. Κορμιά πεσμένα από ήθος οικείο. Σκισμένο ρούχο το σώμα. Η πληγή. Ίσως ένα ψυχικό. Πάθη πάσχοντος Θεού και ανθρώπου. Εμείς στη μέση. Ανάμεσα και αναμεταξύ. Πάθη υπερβολής στη λύπη και τη χαρά. Ω! Οι απαιτήσεις παράλογες. Υποταγή, υποταγή, υποταγή. Η ζωή στα γόνατα σημαίνει μετάνοια ή να αλλάξουμε ματιά και ορίζοντα κοιτώντας κάτω από τα πεπραγμένα. Ω! είναι πλάνη ο όρθιος άνθρωπος; Πεσμένοι καταγής κατανοούμε καλύτερα τη χαμέρπεια μας. Ω! τα σωθικά στη άπλα της γραφής σημαίνουν αλλιώς το «σώθηκα».
Στο βάθος, στο σκοτάδι μια μορφή γυναικεία πενθεί. Η ανάμνηση της ζωής που πέρασε μόνο πόνο περιέχει. Προδοσία. Το όνειρο πέτρωσε και δεν έγινε ζωή. Αναπνέει, δολοφονείται και σωριάζεται ο κόσμος τούτος δεν ανήκει κανενός. Η ζωή ανήκει. Αλλού. Η Ελευθερία έχει το αναπάντεχο της επιλογής και το τυχαίο. Ο έρωτας που γεννά και υπάρχει είναι και αυτός σε αργία. Τα μάτια γέμισαν κόκκινα δάκρυα, γυαλιά καρφιά και κόβομαι. Έτσι αρχίσω να βλέπω καθαρά. Ακούγοντας ανάσες και αναπνοές. Οδυρμός τραγικού χορού. Κραυγές. Γυναίκες πεσμένες στα γόνατα παρακαλούν. Επιτέλους δεν είμαι μόνη. Η τραγικότητα του κόσμου παραδίδεται εκ νέου. Μέσα από μήτρες μνήμης η τραγωδία καταλύει την ιστορία. Η πιθανότητα και η ελπίδα να καταλάβει ο κόσμος ρέουν βάναυσα. Πέφτουν στοιχήματα σωρό. Ποιος καταλαβαίνει; ποιος αναγνωρίζει; Και τι; «Ω! ΠΑΝΤΑ Ο ΦΟΒΟΣ ΥΠΕΡΒΑΛΛΕΙ ΜΗΤΕΡΑ» Αυτός ο φόβος με δυναμώνει πια. Δεν φοβάμαι. Τους φόβους νικώ. Μπορώ να αντικρίζω τον κόσμο με Λυγμό.
5
2009~2014
2
sodeia.net
φόβος λευκής σελίδας
πεζο
του γεώργιου άμπατζίδη Το μολύβι ανάμεσα στα δάκτυλα βαραίνει. Η λευκή σελίδα με φοβίζει και η μάχη με το χαρτί γίνεται πόλεμος. Ο πόλεμος κλίνει εις βάρος μου. Πρέπει να γράψω κάτι, αλλά οι λέξεις αρνούνται να βγουν και το μολύβι τώρα μοιάζει να καίει. Με απελπισία και ανομολόγητη προσμονή γράφω τυχαίες λέξεις που ελπίζω να γίνουν γραμμές. Ταξίδι Σκέφτομαι να γράψω για ταξίδια και περιπλανήσεις σε μέρη που δίσταζα να επισκεφθώ και εκείνα που επέστρεψα. Ίσως γράψω για τη θαλασσινή αύρα στην Αδριατική ή μια ανατολή στους βράχους της Ιρλανδίας. Ίσως η ιστορία μου να ξεκινάει με βιαστικό καφέ σε έναν σταθμό τρένου λίγο πριν την αναχώρηση. Το ταξίδι στο βαγόνι μοιάζει με τη ζωή: άλλοτε ήρεμο, άλλοτε γρήγορο, μοναχικό ή με γεμάτα κουπέ, με ωραίες εικόνες στα παράθυρα ή στο σκοτάδι του τούνελ, που δεν έχει πάντα φως στην άκρη. Ζωή Θα μπορούσα να γράψω για τη ζωή. Για τα νοήματα που ψάχνουμε και αυτά που της δίνουμε. Η ζωή δεν είναι φίλος, για αυτό δεν προσφέρει παρηγοριά. Η ζωή δεν είναι αφεντικό, για αυτό δεν διατάζει. Η ζωή είναι ευκαιρία που την αρπάζουμε ή την αφήνουμε. Στέκεται μόνη στο κέντρο ενός δωματίου και περιμένει να την πλησιάσουμε. Έχει πολλά να μας πει, αλλά δεν θα αρχίσει ποτέ
Μάρτιος ~ Μάιος 2014
συζήτηση. Η ζωή θέλει να ακούσει πολλές ερωτήσεις, λιγότερες καταφάσεις και πολύ λίγες αρνήσεις. Η ζωή είναι βιολογία και συναισθήματα. Συναισθήματα Τα συναισθήματα είναι ωραίο θέμα, αλλά δύσκολο. Πώς μπορείς να διαλέξεις ένα και να γράψεις για αυτό; Μπορείς να πεις πού αρχίζει το ένα και πού τελειώνει το άλλο; Μπορείς να πεις αυτό είναι «χαρά» και εκείνο «ευτυχία»; Μπορείς να νιώσεις «θυμό» χωρίς να νιώσεις «στεναχώρια»; Ας δοκιμάσω με την «αγάπη». Αγάπη Το μόνο που έρχεται στο μυαλό μου είσαι εσύ. Εσύ. Σου. Εσένα. Ίσως να γράψω κάτι για εσένα. Αποδεικνύεται δύσκολο. Δεν μπορώ να γράψω για εσένα χωρίς να γράψω για την αγάπη, για το ταξίδι και τη ζωή. Χωρίς να το σκεφτώ πολύ, εσύ είσαι η ζωή της αγάπης, η αγάπη για το ταξίδι και το ταξίδι της ζωής μου. Μου. Εγώ. Εμένα. Θα μπορούσα ίσως να γράψω για εμένα. Ποιος είμαι και τι με έχει κάνει αυτό που είμαι. Τι ξέρω, τι νομίζω πως ξέρω και τι θα ήθελα να ξέρω. Είναι ανώφελο. Δεν υπάρχει κάτι να γράψω για εμένα αν δεν γράψω για εσένα. Το χαρτί κέρδισε. 23
Η χώΜΑΤΕρΗ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΚΕΦΑλι ΜΑΣ σε ελληνική απόδοση
της ισαβέλλας μήτρου Θέλετε να πετάγονται στο κεφάλι σας σκουπίδια; Δεν νομίζω. Εσείς είστε οι μόνοι που θα αποφασίσετε τι θα σφηνωθεί στο κεφάλι σας. Είναι πολύ εύκολο να το γεμίσετε με κενές σκέψεις, κακές λέξεις, με ιδέες που δεν είναι καθόλου ευχάριστες, με τραγούδια, ιστορίες, κουτσομπολιά ή ακόμη και με κακεντρεχή σχόλια για το αντίθετο φύλο. Όταν το κεφάλι σας είναι γεμάτο από σκουπίδια, είναι σίγουρο οτι ένα μέρος του θα ξεχειλίσει. Ενώ περιφέρεστε με τους σκουπιδοκέφαλους φίλους σας στις πνευματικές χωματερές, μιλάτε για σκουπίδια, τρώτε και πίνετε σκουπίδια. Τι όμορφη ερμηνεία δίνει το παρακάτω ποίημα.. Τα καλάθια των αχρήστων μας Τι ωραία που γεμίζουν με σκουπίδια Όταν όμως δεν θέλουμε πια τα σκουπίδια, Τα καίμε όλα μαζί. Καλώς και θα ακούσετε και θα πείτε: Τι γίνεται με τις ακαθαρσίες;; Αχ, τι μπορεί να γίνει... Στο κεφάλι μας καλάθι αχρήστων; Εάν είστε ένας άνθρωπος που έχει στο κεφάλι του σκουπιδοτενεκέ, μη τυχόν παρεξηγηθείτε από τα λόγια μου. Μονάχα καθαρίστε το κεφάλι σας αδειάζοντάς το. Εάν δεν είστε ευχαριστημένοι από το άτομο που είστε, τώρα αμέσως αλλάξτε τη στάση σας. Είναι δικαίωμά σας να επιλέγετε το κάθετί που θα μπεί στο κεφάλι σας. Μόνο εσείς μπορείτε να ελέγξετε αυτά που μπαίνουν και βγαίνουν απο το μυαλό σας.
μεταφραςη
Dan Clark, από το βιβλίο «Puppies for Sale and Other Inspirational Tales» [Βιογραφικό] Ο Dan Clark ( γεν. 1955 ) είναι επαγγελματίας κινητήριος ομιλητής , συγγραφέας και Διευθύνων Σύμβουλος της Clark Success Systems. Είναι επίσης μέλος του Διεθνούς Συμβουλίου των Διοικητών της Λειτουργίας του Operation Smile και της Εθνικής Συβουλευτικής Επιτροπής του Operation Kids. Είναι ο συγγραφέας είκοσι ένα βιβλίων και υπήρξε βασικός συντελεστής της σειράς βιβλίων Chicken Soup for the Soul. Μιλάει σε επιχειρήσεις , φιλανθρωπικά ιδρύματα , πανεπιστήμια , συνέδρια και στις αμερικανικές στρατιωτικές ακαδημίες. Επίσης έχει εμφανιστεί σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές , συμπεριλαμβανομένων των The Oprah Winfrey Show , The Glenn Beck Program και το Adam Carolla Show. Το 1983 , ο Κλαρκ δημοσίευσε το πρώτο του βιβλίο , Getting High - How To Really Do It. Το τρίτο βιβλίο του, One Minute Messages , αποτελούνταν από 250 δικά του διηγήματα από 24 γραμμές η κάθε μία . O Clark χάριζε αντίγραφα σε διάφορους αναγνώστες με την προυπόθεση να αγοράσουν το δικό τους αντίγραφο για να το δώσουν σε κάποιον άλλον. Το βιβλίο πούλησε πάνω από 150.000 αντίτυπα.
24
sodeia.net
Μάρτιος ~ Μάιος 2014
Η ΜνΗΜΗ
της Ελένης άλεξίου
πεζοποιηςη
~ τα παλτό Μπήκα στο δωμάτιο. Αγκάλιασα την αδερφή μου. Το ίδρυμα μύριζε λησμονιά. Στον τοίχο πόζαρε το σόι. Εγώ στην ταβέρνα ο Γιώργης με τον Μάη στο τσεπάκι ο Κωστής του Τάσου και η πιο παλιά -σαν κηδειόχαρτοτα αδερφάκια -ορφάνια κρεμασμένη μέσα σε σκούρα παλτό. Σκούρα παλτό κρεμασμένα σε αλησμόνητα μάτια. Δεν με θυμάται στην κούνια ούτε τη μάνα μας θυμάται να μου τραγουδά. Το μυαλό της σταμάτησε από μικρή «απ΄ τη σφαγή» μου λέει και γίνεται πάλι πέντε χρονών πάλι παλτό. ~ η μνήμη Έπειτα με κρύψανε οι δρόμοι. Η μνήμη μου νήπιο λαλίστατο. Συμβουλή ψυχιάτρου να σωπάσει. Να αφομοιώσω τη μάνα μου με τα κομμένα στήθη το μωρό με τα γαζωμένα μπούτια. Να σωπάσουνε κι αυτοί νεκροί βροντόφωνοι. « Να ζει κανείς ή να μη ζει;» Αυτό το απάντησαν άλλοι για λογαριασμό μας. «Να θυμάμαι; Να ξεχάσω;» Τα σταυροδρόμια βουβά. Η ΜΝΗΜΗ: τιμητική διάκριση στον διαγωνισμό ποίησης της Πνευματικής Συντροφιάς Λεμεσού, 2012. Εμπνευσμένο από το ντοκιμαντέρ «Ένα τραγούδι για τον Αργύρη» του Stefan Haupt με θέμα τη σφαγή στο Δίστομο (10 Ιουνίου 1944). 25
Ποιητικός
Λ όγος
ποιηςη
Les grandes personnes H τέχνη ν' αγαπάς είναι μεταξωτή. Άσε τα λόγια τα μικρά για τον μεγάλο κόσμο. Κύλα μέσα στο τετράγωνο σύρμα σου. Πινελιά βαθιά που σε χαράζει το κύμα φύγε σου. Φύγε...Για να ξαναρθείς. Κύλα στις μαύρες πεταλούδες σου να γίνουν ποτάμια οι σταυροί σου. Κύλα μέχρι να γίνεις αποσιωπητικό. Αχιλλέας Κατσαρός
26
Αθανασία Πιάνει το πόμολο ανοίγει την πόρτα βγαίνει έξω στο φως του ήλιου χρόνια κλεισμένος γέμισε σελίδες έγραψε για τη ζωή το θάνατο και την αγάπη μα πιο πολύ τη μοναξιά αυτή π’ αγγίζει στιγμές το θάνατο και τώρα τραβάει για καινούργιους δρόμους πλάνης φτωχός πλήρης με βήματα αργά πορεύεται στην αθανασία. Γρηγόρης Σακαλής
sodeia.net
Μάρτιος ~ Μάιος 2014
ποιηςη
Deja vou Δεν προφταίνει να ημερώσει η νύχτα και νέο ανήμερο θεριό γεννιέται το σκοτάδι Ήταν το βράδυ που πέθαινε ο πατέρας στην άφωνη επανάληψη της αγωνίας Το φεγγάρι στραβωμένο παγιδεύτηκε στους πρησμένους δείκτες οι παλάμες αναποδογύρισαν η γραμμή ζωής είχε δώσει ψεύτικα στοιχεία και η τοκογλύφος μοίρα ίσιωνε με περίσσια χαρά τα φρύδια μας θα υπήρχε ένα αίσθημα δικαιοσύνης στην κρύα ανάσα αν δεν είχαμε ξεχάσει τα μαύρα περιβραχιόνια στην προηγούμενη ιστορία ένας αλκοολικός άστεγος μάντης πνιγόταν στην λακκούβα με το ελάχιστο νερό παγωμένο Είχε τα κέφια του ο βοριάς κατέβαινε γυμνός από το καμένο βουνό φώναζε στους περαστικούς ν ανάψουν τα φώτα που δεν είχαν κλείσει κι ήθελε σώνει και καλά να σβήσουν το ξημέρωμα όμως εκείνο δεν είχε ακόμα σάρκα οστά ή έστω μια ομίχλη Αλλά είμαστε θνητοί, φώναζε ο μεθυσμένος με την μούχλα να φτάνει από τα γερασμένα λαγόνια ίσαμε τις κρεμασμένες μασχάλες κι εξάλλου ήτανε βράδυ Ήταν το βράδυ που γι ακόμη μια φορά ο πατέρας πέθαινε στα ρυτιδιασμένα δάκρυα και στο λείο μας όνειρο Μαρία Ροδοπούλου «Είμαι Πολλές» εκδ. Ιδεόγραμμα 27
ποιηςη
Ένα βέλος που σφυρίζει Ένα φύσημα λαχτάρες στο κοχύλι και του επέστρεψε ένα φθινοπωρινό λουλούδι να κατοικήσει το συρμάτινο Χειμώνα. Σε απόσταση ακοής ξεπρόβαλε καλλίγραμμο ρίγος, μισό φως μισό απ' το σωπαίνω. - Το όνομά μου, δεν έχει σημασία, περπατάμε κι όπου βγάλει; Κρύες πέτρες και στιγμές ζεστές στο γεφύρι τής αβύσσου. Βάιος Νικιώτης Άνθρακας Δεν είναι αυτό που σε προσδιορίζει η άυλη άνθηση του νου που φέρεις μήτε οι αβασίλευτές σου αισθήσεις όσο πυργώνεις την σκιά σου. Μα είναι εκείνο το πολύτιμό σου το σημάδι ένας άνθρακας με τέχνη που τον έντυσες διαμάντι. Χειμωνανθός με το χαμόγελο στο θέρος του αέρα. Συλλογιέσαι πόσα βήματα να θέλει ετούτη η ημέρα για να’ρθει η νύχτα, σαν χάδι τις χορδές σου να αγγίξει. Μ’ αντίκρυ στο είδωλό σου αναπολείς θρύμματα φωτός που ζούσανε βαθιά˙ την τέχνη που κατέχεις σου θυμίζουν˙ το μαύρο σου να ντύνεις με ρούχα λαμπερά. Στον χρόνο όμως που τελειώνει, λιγοστεύει η χαρά˙ αναδύονται οι θλίψεις. Αυτός ο χρόνος που ξόδεψες ψάχνοντας για λύσεις σου έδωσε απλόχερα όλες τις απαντήσεις˙ ότι το μαύρο του άνθρακά σου πιο μαύρο δεν γίνεται να ντύσεις. Παναγιώτης Κώστογλου 28
sodeia.net
Μάρτιος ~ Μάιος 2014
ποιηςη
ΕΓΩ.. Ευανάγνωστα τα φύλλα των παρόχθιων δέντρων και ένας ενάλιος θεός - ο πιο σημαντικός δραπέτηςαπό ένα καταργημένο δωδεκάθεο. Πτήσεις των γλάρων, γαλανές, άσπρες, ραμφίζοντας το ωραίο μεσημέρι. Ένας άνθρωπος απλώνει τις υποταγμένες πια ιδεολογίες του να στεγνώσουν στην ήσυχη ακρογιαλιά. Οι επιθυμίες των φώτων έγιναν ένα επίμονο ποίημα που αφομοιώνει τις χλωροφύλλιες λέξεις του κάτω από το ακριβό φεγγάρι.. Εγώ… Που νιώθω τον παλμό ετούτο, εγώ! Στρατής Παρέλης
Καστροφύλακες Όλοι γυρεύουνε τον βράχο να αρπάξουν την εμπασιά να σπάσουν το κάστρο να κουρσέψουν. Η τάφρος πλημύρισε από ζωές που χάθηκαν στης εμμονής τον πόθο. Μα δε κατάλαβαν το μυστικό που φύλαγες για αιώνες στον κόρφο σου. Ο δρόμος κλείνει για αυτούς που τη ζωή τους σμίλεψαν στην πέτρα με καλέμι. Στο πρόσωπο τους χαρακιές απίθωσε το ξεροβόρι και η αλμύρα. Καστελάνοι, αιώνια ταγμένοι ζωές σφραγισμένες να φρουρούν. Γι’ αυτούς η πύλη έκλεισε στο κάστρο της Μονεμβασιάς. Γιώργος Τζαβλάκης 29
ποιηςη
Νεκρός Το κρύο απλώνεται παντού σαν το φώς Το φώς μ’ έχει αφήσει, έμεινα μοναχός Μες στο σκοτάδι απόδειξη πώς Ο ήχος μου μόνο, δεν είμαι νεκρός Δυο ξύλα γυρεύω να ανάψω φωτιά Φωτιά με έχει κάψει και κάρβουνα πια Βγάζει το στόμα κι αυτά που κρατώ Γίνονται στάχτη ,πέφτουν και τα πατώ Στο χώμα τα ίχνη να δω δεν μπορώ Για να γυρίσω στο φώς, να κρυφτώ Απ το σκοτάδι που έχει γερά Καρφώσει την νύχτα αυτή στην καρδιά Τον δείχτη ακούω στον τοίχο γυρνά Γυρνάει και ποτέ του να μην σταματά Ίσως αν πάψει να νιώσω καλά Αφού όποιος ζει ,συνέχεια χτυπά Σωτήρης Αγαπάκης Στις λίμνες των ματιών της Ανατέλλει ο ήλιος ξανά, σ΄ αδαμάντινα αλώνια για να κάψει τις λύπες μου, για να λειώσει τα χιόνια απ’ την άβυσσο πρόβαλαν τα οπαλένια της μάτια να σκορπίσουν την θλίψη τώρα χίλια κομμάτια Ξαναγύρισε η αγάπη μου στην καρδιά του χειμώνα κι απ΄ τη λήθη ξεπήδησαν τα πιο όμορφα χρόνια Τον τρύγο του πόθου στο στήθος της γεύτηκα η ανάσα της άρωμα απ’ τη σάρκα του ρόδου στου κορμιού τις στέπες ξανά ονειρεύτηκα η ψυχή της το αστέρι μου απ’ την αυγή του χρόνου Το ταξίδι μου τώρα θα αρχίσω ξανά ξεδιψώντας στις άγριες θάλασσες των φιλιών της θ’ ανατέλλει ο ήλιος ξανά και ξανά μα θα χάνεται πάντα μες το φως των ματιών της Νίκος Τσαγγανέλιας 30
sodeia.net
Μάρτιος ~ Μάιος 2014
ΒιΒλιο [ ]
“πιστεύω” του περιοδικού ήταν και παραμένει η ελεύθερη διάδοση της σκέψης σε οποιαδήποτε μορφή της. δε συσκευάζει τη δημιουργία του ανθρώπου σε οποιαδήποτε στενόχωρα κουτιά, απλώς και μόνο, για να είναι αρεστή στο πλεονάζον συντηρητικό βλέμμα μιας κοινωνίας που οπισθοχωρεί δυστυχώς στις μέρες μας, ακόμα και στον ίδιο της τον ορισμό. άποφεύγει να μεταφέρει και να επιβάλλει αποστειρωμένα πρότυπα, όπως επίσης, σταθερή παραμένει η άρνησή του να μπει στους κονσερβοποιημένους χώρους λογοτεχνίας. προτιμά να είναι το άγριο λουλούδι που φυτρώνει μόνο του, κόντρα στις αντίξοες συνθήκες, παρά η καλλωπιστική ορχιδέα που καλλιεργείται στα θερμοκήπια κλωνοποιημένης τέχνης. γιατί η πεποίθηση των Εκδοτών του είναι ότι, πάνω από όλα, πέρα απ όλα, κυρίαρχο πρόσωπο στη ζωή είναι η άνθρώπινη άξία και πώς, μπορεί αυτή να ευημερεί. ή αρμονία, ευτυχία, η αγάπη, η αλληλεγγύη και πάνω απ' όλα η προσωπική ελευθερία, είναι αυτά που θα βοηθήσουν τη συνέχεια ύπαρξης της ανθρωπότητας.
νεες αφιξεις
συλλογη χαϊκου
ανοιΞη 2014
Ευσταθία Δήμου [Στη σπορά των αστεριών] εκδόσεις Ευθύνη
συλλογη ποιηματων
ISBN: 978-960-8150-66-9
διανομη εντυπου
ομάδα Σύνταξης
ΑΘΗΝΑ Επίκαιρα - IANOS - Κλεψύδρα - Λεμόνι - Πολιτεία - Πρωτοπορία - Χάρτες ΠΕΙΡΑΙΑΣ Νέος Κύκλος ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΙΑΝOS - Κεντρί - Μπαρμπουνάκης ΛΑΜΙΑ Κεντρί Οιωνός ΜΥΤΙΛΗΝΗ Παπασωτηρίου - Χατζηδανιήλ ΠΑΡΟΣ Δημοτική Βιβλιοθήκη Παροικίας ΠΑΤΡΑ Πρωτοπορία - Πολύεδρο - Παπασωτηρίου ΣΠΕΤΣΕΣ Κέντρο Τύπου
Αχιλλέας Κατσαρός [Ιχνηλάτες Ανέμων] εκδ. Αυτοέκδοση ISBN: 978-960-93-5042-6
31
2014
9 0 0 2
info: www.sodeia.net