Dagblad van het Noorden noordz Visie Magazine by Specials Leeuwarder Courant / Dagblad van het Noorden

SEPTEMBER 2017

Visie* magazine 2017 *) Powered by QBUZZ

LODE HOLDING

WIJ VERZEKEREN

Busvervoer is een feestje, het is een kloppend geheel

Inspelen op toenemende waarde van kennis voor de bewegende mens

Verzekeren is m mensenwerk

Pagina 6

Pagina 10

Pagina 13 © Photografie Sylvia Germes

“Met bedrijven zoeken we naar de toepassingen voor morgen en overmorgen” Caspar van der Wal | Zernike Institute for Advanced Materials

H d

VISIE MAGAZINE powered by noordz

Samen werken aan samenwerking Een van de sleutelbegrippen van nu is samenwerken, of, zo u wilt, samen werken. Het komt terug in veel

INHOUD

variaties. Wat opvalt is het gevoel van urgentie om het te doen. In dit Visiemagazine komt samen werken en samenwerking voortdurend terug.

WIERDA VERMOGENSBEHEER

TEAM6 GAME STUDIOS

ZERNIKE INSTITUTE FOR ADVANCED MATERIALS

QBUZZ

ZORGPLEINNOORD

DE ZIJLEN

schetst Bouwend Nederland voorman Maxime

TVM VERZEKERINGEN

Verhagen het treffend.

In de zorg, in nieuwe ondernemingen, bouw en infrastructuur, klein, groot, samenwerken in Ã©n buiten de keten. Als we de uitdagingen van nu willen omarmen, nieuwe maatschappelijke vraagstukken willen oplossen, kan dat alleen door samen de handschoen op te pakken. Alleen redden we het niet

LODE HOLDING

BOUWEND NEDERLAND

duidelijk door. Omdat het noorden de ruimte heeft en

DMT & BIOLEASE

plaats biedt aan prachtige bedrijven en organisaties en

WIJ VERZEKEREN

VDM WONINGEN

TREANT ZORGGROEP

VERMILION ENERGY

RABOBANK GRONINGEN

VAN DER WIEL

Kansen zijn er genoeg in het noorden, ook dat klinkt

vooral aan veel goeie mensen, die elkaar wat gunnen. In de zoektocht naar oplossingen, innovatie en samenwerking hebben we inspiratie gevonden bij mensen met een mooi verhaal. Wij hebben ze opgetekend in dit Visiemagazine.

COLOFON Redactie:Niek Donker Fotografie: Martin Bouwman Bladmanagement: Siebrand Osinga, Multiplus BV i.o.v. NDC mediagroep Vormgeving: Maurice de Jong, Multiplus BV Uitgave: Multiplus BV i.o.v. NDC mediagroep

Veel leesplezier.

Visie* magazine 2017 *) Powered by

VISIE MAGAZINE powered by noordz

De vermogensbeheerder: kennis vergroot je kansen De aantrekkende economie, miljardenaankopen van de ECB, hernieuwde Europese samenwerking dankzij Trump, mogelijkheden voor winstherstel van Europese bedrijven en zelfs kernproeven. Voor vermogensbeheerder Edwin Wierda dagelijkse kost, de vraag is wat je er mee doet: heel snel reageren of juist niets doen en rustig blijven?

“H

dollarkoers is slecht voor onze economie en et antwoord is feitelijk, heeft effect op bijvoorbeeld het kennis. Alles is te winstherstel voor Europese bedrijven.” vinden en de hoeveelheid informatie wordt alleen maar “Veel mensen weten door alle onzekerheid groter, de vraag is wat je er mee doet en op niet meer wat ze met hun geld moeten, welk moment.” Het is Edwin Wierda op z’n maar wel dat ze geen zorgen willen en het kantoor in Assen ten voeten uit. Want of je liefst snel over hun geld kunnen en willen dag in dag uit actief bent met vermogensbeheer of goed geïnteresseerd toeschouwer, dankzij internet is de kennis van markt en “Veel mensen weten door alle bedrijven in grote lijnen voor iedereen onzekerheid niet meer wat ze met overal en altijd beschikbaar. De vermogensbeheerder is niet uniek in hun geld moeten, maar wel dat ze wat hij weet, wel in de wijze waarop geen zorgen willen en het liefst snel hij werkt. “Kennis vergroot je kansen over hun geld kunnen en willen en dat geldt ook voor ons. Focus op beschikken. Zorg dan ook dat je bepaalde ontwikkelingen en bepaalde bedrijven. Wierda Vermogensbeheer flexibel blijft, is mijn motto” zit niet in 200 bedrijven, we zitten niet in beleggingsfondsen, wij beleggen in een aantal bedrijven en in beschikken. Zorg dan ook dat je flexibel opties. Focus door kennis, doe aan blijft, is mijn motto. Investeren in spreiding, maar ook niet te breed. Weten hypegevoelige zaken als studentwaarom je wel of niet ergens heel snel op appartementen of recreatieparken betekent moet reageren, of waarom je soms juist dat je die flexibiliteit niet hebt, het klinkt in niets moet doen en vooral rustig moet een sterk groeiende economie heel blijven.” aantrekkelijk, maar als iedereen er in stapt weet je al wat er over twee, drie jaar “De markt in Nederland en Europa trekt goed aan. Tegelijk zal de ECB straks de hoeveelheid miljarden die ze in de obligatiemarkten stopt, gaandeweg verminderen; de vraag is alleen nog wanneer. Het is onmiskenbaar dat er veel geld in de economie is gepompt en de opgaande lijn van de beurzen de ECBinvesteringen volgden. Daardoor heerst er een historische rust op de beurzen, er is vrijwel geen beweging. Ik verwacht de komende tijd meer beweging in de markt, doordat de ECB haar investeringen zal gaan verminderen. En dat is goed voor ons, want Wierda Vermogensbeheer doet veel in opties (schrijven).” “Naast gebrek aan beweging op de beurzen, heerst er vooral hectiek in de wereld. De kunst is je niet van je pad te laten brengen. Mensen weten steeds beter dat er veel onzekerheden zijn, wij moeten het op financieel vlak beheersbaar maken voor ze en kunnen uitleggen hoe en waarom we dat doen, welke keuzes wij maken zodat zij zich geen zorgen hoeven maken. Wij kiezen er voor om minimaal in Amerikaanse bedrijven te investeren, maar we volgen natuurlijk op de voet wat daar gebeurt, wat Trump doet of zegt, wat de dollarkoers doet, want een lagere

gebeurt, dan is er weer overschot en willen mensen er uit. Eerst denken, dan doen. Focus op je kennis, maak van daaruit je keuzes en hou er ook aan vast, dat is ons kenmerk. Rust en stabiliteit betekent je niet gek laten maken door de waan van een moment. Die overtuiging en visie loont en dat betekent rust voor onze klanten, waardoor we groeien.” Hoe gaan je om met het soms disruptieve van de technologische verandering? “Ook dat is onzekerheid, je weet dat het heel veel gaat veranderen, maar niet in welk tempo of wanneer en in welke mate op welk moment andere verdienmodellen weggevaagd worden of niet. Denk hierbij aan de verrassende concurrentie van Amazon voor Ahold in de Verenigde Staten. Ook dat is onzekerheid en de wetenschap dat niet alles meer maakbaar is. Ook hiervoor geldt dat je moet focussen op kennis en op het ontzorgen van je klant. Persoonlijk het contact houden met je klanten, eerlijk vertellen wat je doet en waarom. Daarom ben ik ook blij dat we er weer een collega bij krijgen voor onze klanten in NoordNederland, die over komt van Rabobank,

Edwin Wierda | Wierda Vermogensbeheer

Willem van den Bos. Juist om ons sterk regionaal te kunnen blijven focussen. Het noorden is onze thuisbasis, en met hem er bij kunnen we zowel in Friesland, als in Groningen, Drenthe, als langs de as van Zwolle naar Amersfoort en in Twente dicht bij onze klanten zijn. Met onze strategie moeten wij er voor onze klanten zijn, een transparant verhaal vertellen en zorgen dat zij zich geen zorgen hoeven maken.” Wat gaat voor jou als vermogensbeheerder het komende half jaar een rol van betekenis spelen? “Ik geloof dat we straks gaan merken dat de ontwikkelingen en verkiezingen in Italie effect gaan hebben op wat er nu al speelt in Europa, dat zich steeds meer en meer op elkaar richt door de ontwikkelingen in de Verenigde Staten. In welke bedrijven en markten stappen technologische vernieuwers zoals Amazon en Google nog meer? Voor vermogensbeheer is en blijft de Europese agenda erg belangrijk, net als het rentebeleid. En de stijging van de loonkosten, want dat is naar mijn idee iets dat er aan komt en heel goed is voor de economie en de bestedingen in ons land.”

VISIE MAGAZINE powered by noordz

Ronnie Nelis | Team6 Game Studios

Awareness in Virtual Reality: ”we willen iets goeds doen”

Wereldwijd opererende ervaren game- ontwerpers en makers in Assen, specialist in racing games. Ze werken samen met grote namen in de game-industrie zoals Atari, Maximum Games en DeNA en toch knaagt ‘t ook, want hoe mooi is het om daarnaast nog iets te doen voor de gezondheid van je omgeving?

“W

e weten precies wat we moeten doen om mensen te stimuleren. We weten alles van onze spelers, door welke emoties ze gedreven worden, waarom ze blijven spelen en hoe ze naar een volgend niveau willen. ‘t Kan misschien eng klinken, maar het gaat er om wat je er mee doet.” Zegt Ronnie Nelis, directeur- eigenaar van Team6 Game Studios in Assen dat hij zestien jaar geleden oprichtte. Hij was zo gedreven en met niets anders bezig dan z’n werk achter het scherm dat hij jaren geleden hard kennismaakte met de keerzijde van het vak. Dat gebeurde door slechte eetgewoonten en een ongezond levensritme. Sindsdien gooide hij zijn leefstijl om en werd hij meer gedreven om van gamen iets gezonds te maken. Integriteit is key Team6 Game Studios: 32 man uit allerlei landen in Assen en 20 man in het buitenland, voertaal Engels. Virtual Reality in optima forma, racegames zijn de specialiteit van het huis. 3D- ontwerpen fascineren het oog van de bezoeker, zelfs de scheuren in het asfalt van de wegen rond Las Vegas kloppen als een bus. Tienduizenden uren gaan er in het maken van een spel. Waar staat Team6 Game Studios? “Het is een internationaal wereldje waarin je elkaar allemaal kent en waar veel geld in om gaat. Integriteit is key, als je niet betrouwbaar gebleken bent, is het over en uit. In Nederland zijn duizenden mensen bezig met games, er zijn echter nog geen tien die bedrijfsmatig solide en commercieel relevant zijn en de noodzakelijke ervaring hebben.”

gevormd tussen gamers die soms wel verandert, heel langzaam, maar het komt. “We hebben de laatste paar jaar grote duizenden kilometers van elkaar wonen. Het gaat erom hoe ook gamebedrijven zich stappen gezet, zijn stabiel en profiteren Als je het hebt over toekomstvisie, is dat kunnen inzetten om sociale volop van de wereldwijde hype in gaming. volgens mij het belangrijkste wat er gaat maatschappelijke problemen op te lossen.” We investeren veel in talent en zoeken gebeuren. Ik denk dat de evolutie van deze wereldwijd naar ervaren internationale “Momenteel werken we indirect samen met virtuele vriendschappen, die steeds meer gameprofessionals om de kwaliteit van gaan lijken op echte sociale interactie, partners die ook deze visie delen. Dit zijn onze titels blijvend te verbeteren. De mede dankzij Virtual Reality, ervoor gaat onder meer Partnership for a Healthier essentie van een goeie gamestudio is dat je zorgen dat mensen ook in de echte wereld America, American Society of Health en alles perfect moet doen, van ieder detail in weer veel socialer zullen gaan worden. ieder spel tot je marketing en planning; Het is geweldig dat Team6 dan ook de daarnaast heb ik geleerd ieder risico af kansen heeft gekregen om in deze te dekken. Daarnaast werken we met bijzondere, positieve ontwikkeling grote merken, worden tegenwoordig “Het gaat erom hoe ook zo’n grote rol te mogen vervullen met gevraagd om mee te denken, onder gamebedrijven zich kunnen inzetten een nog aan te kondigen titel. Dit kan andere met 150 topmerken in de autoalleen dankzij onze partners die het industrie, allemaal al oudere om sociale maatschappelijke voor ons mogelijk maken om zo’n bedrijven, die bij ons aankloppen om problemen op te lossen” impact te maken op wereldniveau, met ze mee te denken hoe we hun hun want met alleen kwaliteit en ideeën producten een plek kunnen geven in kom je er niet.” Virtual Reality en gaming. Dat is niet alleen gaaf, het is ook ons Ronnie Nelis: ”Ik ben blij dat we het corporate health bedrijf Onlife Health. verdienmodel, je moet zorgen dat de tent binnenkort naar een ander pand in Assen Flink succes heeft Team6 al geboekt met goed overeind staat. Van daaruit kun je gaan met een gezondere werkomgeving, een serie Virtual Reality fitnessgames, die steeds een stap verder zetten.” een CO2- neutraal gebouw. Nee, waarheen mensen vaker, en vooral langer, naar de kan ik nog net niet zeggen. Dan wil ik sportschool hebben gebracht. Maar de Geloof in de combi van fun en health graag naar de volgende stap om onze echte uitdaging nu, van dit jaar, ligt in het Wat is die volgende stap? “Gaming zal gamekennis en grote mogelijkheden van sociale aspect. In de huidige samenleving verder gaan dan alleen leuk zijn om te Virtual Reality concreet te kunnen zie je dat veel mensen meer behoefte spelen. Nu al is er een grotere trend hebben aan sociale contacten, maar er geen inzetten voor de wereld om me heen.” gaande, waarbij gaming wordt ingezet om tijd voor hebben; maar wel voor hun awareness te creëren voor problemen zoals mobiel. Daardoor is het idee ontstaan dat persoonlijke voeding en sport, het milieu, en ook de verslechterende educatie. Mensen games en telefoons isoleren, maar dat beeld klopt volgens mij niet. Games brengen leren vele malen sneller en beter, wanneer mensen dichter bij elkaar, ook al is dat zij dit spelenderwijs doen. Games kunnen virtueel.” ze uitdagen op een persoonlijk niveau waarbij maximale focus nodig is en ze “Je ziet het nu concreet gebeuren in daarbij belonen. Persoonlijk kan ik niet eSports, de sterkst groeiende gamesector wachten tot deze ontwikkeling in ter wereld. Dankzij multiplayergames en topkwaliteit is geïntegreerd in de eSports in het bijzonder, zijn er nu samenleving, en iedereen hier de vruchten wereldwijd al miljoenen vriendschappen van kan plukken. De maatschappij

VISIE MAGAZINE powered by noordz

Fascinatie voor de mogelijkheden met nanotechnologie Baanbrekend onderzoek doen en antwoorden geven op nieuwe vraagstukken. Onderzoeksdirecteur Caspar van der Wal van het Zernike Institute for Advanced Materials over het belang van onderzoek naar materialen en de betekenis daarvan voor de toekomst en voor bedrijven in de regio. Een uitnodiging om binnen te stappen in de fascinerende wereld van nanotechnologie en materiaalkunde.

e buigen zich op hun instituut van Rijksuniversiteit Groningen met enthousiasme over de allerkleinste structuren van materialen. “Juist om te begrijpen welke grote technische stappen voorwaarts wij kunnen zetten, moeten we ontwerpen, bouwen en kijken op de kleinste schaal van materialen.” En dan gaat het om nanometers: de miljardste delen van een meter. Voor dr. ir. Caspar van der Wal –professor in de natuurkunde van nanomaterialen– en z’n studenten en collega’s is onderzoek doen vooral een avontuur in een gebied waarvan de grenzen nog oneindig ver weg zijn. “Het is als een grote doos lego-steentjes met honderd verschillende kleuren. Elke combinatie van twee, drie, vier kleuren geeft nieuwe eigenschappen, en de meeste zijn nog nooit verkend.” Hun werk is van direct belang voor grote vraagstukken. “We willen allemaal een duurzame en stabiele wereld, en daarbij ons welzijnsniveau behouden. Ik ben ervan overtuigd dat ons onderzoek hier een grote bijdrage aan kan leveren. Maar vaak begint ons onderzoek met pure nieuwsgierigheid, of juist hele praktische vragen van bedrijven in de regio.“ Het onderzoek aan het Zernike Institute for Advanced Materials is zeer uiteenlopend. Van de zoektocht naar de volgende generatie computers of een volgende

generatie zonnecellen, naar materialen die elektriciteit opwekken vanuit restwarmte. “Maar we werken ook aan het verbeteren van alledaagse materialen als metaal en plastic. Bedrijven weten soms heel veel van hun producten en de materialen die ze daarvoor gebruiken, maar soms begrijpen ze niet waarom een volgende stap in ontwikkeling wel of niet kan.”

elektriciteit. Dit bespaart veel energie als we dit materiaal plaatsen in panelen die het hete proces afschermen.” Zonnecellen uit plastic Bij ander onderzoek ligt de echte toepassing nog in de toekomst. “Digitale technologie en de toenemende rol er van, maakt dat het enerzijds noodzakelijk is om computers te ontwikkelen die nog weer honderd keer krachtiger zijn dan de huidige, maar anderzijds ook zuiniger met energie om gaan. Daarvoor zijn we onder andere op zoek naar computers die meer werken zoals het menselijk brein, die dus leren en onthouden bij minimaal energiegebruik. Denk aan het onttrekken van betekenis aan de camerabeelden bij een zelfrijdende auto, of het verwerken van complexe informatie op menselijk gebied,

Scheermesjes onder de allerfijnste loep Van der Wal vertelt over de samenwerking met Philips Drachten. “Zij willen echt wereldleider blijven op het gebied van metalen scheermesjes, dus moet alles preciezer, de fabricage betrouwbaarder, en ze willen metaal dat nieuwe eigenschappen combineert. Wij werkten goed samen om de materialen en fabricage volledig te ontleden en te begrijpen op nano-niveau.” Een andere partner uit de regio is Sentron uit Leek, specialist in de markt voor sensoren. “Zij hadden een extreem dunne metaallaag nodig die niet “Wij hebben al zonnecellen korrelig mocht zijn, daarmee konden waarvoor de fabricage net zo wij goed helpen.”

verloopt als het drukken van een

Iets verderop in IJmuiden werkt het krant” instituut met Tata Steel (voorheen Hoogovens) aan het verbeteren van staalproductie. “Bij staalproductie is zeer veel energie nodig en gaat veel warmte zoals een medische diagnose. We kunnen zulke nieuwe computers nog veel verloren. In onze samenwerking functioneler voor ons inzetten.” ontwikkelen we materiaal dat tegen extreme hitte kan, en dat deze “De stappen die we daar met collega’s uitgestraalde warmte omzet in wereldwijd zetten vereisen juist ook betere kennis van materialen, volledig begrip van © Photografie Sylvia Germes de eigenschappen op het niveau van de kleinste deeltjes: de kwantummechanica van atomen en elektronen. Zonder meer kennis dan we nu hebben benutten we maar een heel klein deel van de mogelijkheden die materialen bieden.” “Zonnepanelen zijn een ander goed voorbeeld. De huidige zonnecellen zijn gemaakt uit silicium. De fabricagelijnen hiervoor zijn extreem duur, er is weinig flexibiliteit in hoe de zonnecel geleverd kan worden, en de efficiëntie kan niet meer veel beter worden. Daarom zoeken wij naar alternatieven om goedkoper, makkelijker, en betere zonnecellen te maken, bijvoorbeeld door gebruik te maken van plastics in plaats van silicium. “Wij hebben al zonnecellen waarvoor de fabricage net zo verloopt als het drukken van een krant. Maar er is veel meer mogelijk. Wij denken dat de buitenlaag van een jas of een dakpan op een goedkope manier zonnecel kan worden, met milieuvriendelijk materiaal.”

Caspar van der Wal | Zernike Institute for Advanced Materials

Nobelprijs Feringa Van der Wal is stellig. “We zijn uniek met wat we hier doen en in de manier waarop.” Al veertig jaar geleden heeft de Rijksuniversiteit Groningen ingezet op materialen ontwikkelen door onderzoekers uit verschillende vakgebieden samen te brengen: scheikunde, natuurkunde, en ook steeds meer de biologie. En samenwerking stimuleren in een open lab-omgeving, waarin mensen bij elkaar binnen lopen om elkaar te helpen en met elkaar mee te denken. En het gaat goed. Met nieuwe investeringen krijgt Groningen elektronenmicroscopen die uniek zijn in Europa, en met de mediaaandacht voor de Scheikunde-Nobelprijswinnaar en hoogleraar Nanotechnologie Ben Feringa staat het fundamentele onderzoek volop in de belangstelling, net als de functie die fundamenteel onderzoek heeft voor bedrijven op allerlei niveaus. NanoLabNL, wat betekent dat voor u? “Er zijn heel veel bedrijven die producten of halffabricaten maken en met vragen zitten waarom iets wel of niet werkt. Wij kunnen daar een rol in spelen. We zijn gewend om met een open mind naar materialen, structuren en werking te kijken. Het kan vaak simpel en met een kleine stap beginnen. Wij zijn partner van NanoLabNL, dat is een netwerk om bedrijven toegang te geven tot onze high-tech apparatuur. Met bedrijven zoeken we naar de toepassingen voor morgen en overmorgen, we kunnen daar elkaar veel meer dan nu in versterken. Dus weet dat we er zijn, zou ik zeggen, we horen graag wat we voor uw bedrijf kunnen betekenen!”

VISIE MAGAZINE powered by noordz

Busvervoer is een feestje, het is een kloppend geheel

Astrid Veldhuizen | Qbuzz

Busbedrijf Qbuzz is een modern en veelzijdig bedrijf, waarin naast de dienstregeling, een grondige dienstverlening, ict, energie en duurzame inzetbaarheid van mensen hoog in het vaandel staan. Astrid Veldhuizen over chauffeurs, ambitie, efficiency en het bewust zichtbaar maken van een prachtbedrijf. “We mogen er zijn.”

Korte lijnen met klant en elkaar ussen, reizigers en logistieke “Het is een kloppend geheel geworden en processen, dat is waar het om dat is een feestje. Ik ben er trots op dat we draait. Altijd op tijd komen, dit najaar met onze partners stevig verder maar nooit te vroeg, want dat is het investeren in betere en duurzamere bussen, allerlaatste dat de klant wil. Is Qbuzz een in nieuwe elektrische bussen, in laadpalen, busvervoersbedrijf? “We zijn een ambitieuze, ondernemende organisatie met in de eerste waterstofbussen, de eerste dubbeldekkers. Qbuzz is bus en nog eens wat we doen voor onze reizigers en de stand van techniek en innovatie. Wij willen bus, kijk maar om je heen.” de vervoerder zijn die het verschil maakt, En ja, op de Peizerweg waar het Groningse die zichtbaar maakt dat busvervoer deel is onderkomen van de concessiehouder staat, van de vervoersketen in stad en regio, is het bus dat de klok slaat. Achter het waarin we samen met anderen de taak gebouw loopt de busbaan Groningen in en hebben het zo goed en zo duurzaam uit, voor het gebouw staat een deel van de mogelijk te doen. En ik ben trots op het bussen in strak gelid opgesteld, chauffeurs team dat dat mogelijk maakt.” Zegt Astrid Veldhuizen, nu bijna drie jaar directeur van lopen in en uit, de verkeersleiding loopt Qbuzz, de concessiehouder die sinds december 2009 openbaar vervoersdiensten in de provincie Drenthe, provincie Groningen en stad “Mensen weten dat hun bus komt, Groningen verzorgt met ongeveer ze hoeven niet meer op de klok te 1.200 medewerkers, 350 bussen en kijken.” vanuit 13 vestigingen. “Timing is alles. We hebben de afgelopen jaren geleerd om steeds beter te plannen, om het steeds drukker wordende busvervoer goed volgens dienstregeling te laten verlopen. Door betere en comfortabele bussen, strakke planning, goede dienstverlening en veel beter contact met partners als overheden, onderwijsorganisaties en bedrijven, is het aanzien en gebruik van de bus als belangrijk en betrouwbaar vervoersinstrument stevig gegroeid. Kijk alleen al naar de Q-link bussen, daarin is het aantal reizigers de afgelopen jaren met 25 procent gegroeid. Mensen weten dat hun bus komt, ze hoeven niet meer op de klok te kijken.”

binnen voor een majeure dienstmededeling, de klantenservice zit om de hoek. Communicatie met de reizigers loopt via tal van kanalen, de klant kiest hoe hij wil communiceren. Over verloren tassen of laptops, het defect aan een bushokje of opmerking over de dienstregeling. “We hebben korte lijnen, met elkaar, met de reizigers, met onze andere locaties in de regio. Goede communicatie, delen van data en informatie, het hoort bij het professionele vervoersbedrijf dat we zijn, waarin beleving en verwachtingspatronen van de klant, het waarmaken van ambities en het

je bewustzijn van de rol die je hebt, centraal staan.” De bus als dynamische werkplek De buschauffeur van weleer is een ander beroep geworden met al die data, dienstverlening en verwachtingen? “Het mooie aan dit bedrijf is juist dat spanningsveld dat er soms is tussen strategie over alles dat we willen en de ambitie die daar bij hoort en anderzijds de dagelijkse gang van zaken, waarin de chauffeur de hoofdrol speelt. We hebben chauffeurs die al heel lang op de bus zitten, we hebben nieuwe instromers en allemaal houden ze van hun vak en groeien ze mee in de veranderingen van de tijd. Luxe bussen, comfort voor de reiziger, maar vooral ook een heel andere werkplek, dynamisch, met veel meer techniek en technologie enerzijds, en met meer taken ook anderzijds. We leren onze chauffeurs anders te rijden, niet alleen zuiniger, maar vooral comfortabeler voor de reiziger, en toch gewoon binnen de dienstregeling. Chauffeurs kunnen alles zien op hun telefoon of laptop, overal zijn gegevens van en alles wordt gedeeld, met het kantoor, maar ook met de reiziger. Schermen bepalen zijn werkplek, digitale informatie, en vooral, veel diversiteit en het bewustzijn dat de wereld met je meekijkt. De chauffeur van nu heeft een afwisselende werkdag met meerdere lijnen, binnen de stad en in de regio, op verschillende bussen.” “Het rondje om de kerk bestaat niet meer. Dat betekent voor ons dat we nog veel meer investeren in kennis en opleiding, want Qbuzz- chauffeur worden vereist maatwerk in interne opleiding. Met het geleidelijk

overstappen naar elektrisch rijden en het laden onderweg, komt er weer een aspect bij. En: Gezond roosteren, rekening houdend met het ritme van de mens, staat bij Qbuzz centraal. Dat betekent dat wij faciliteren in een gezonde en fijne werkomgeving, in sportschoolbezoek, in een loopteam met de 4- Mijl van Groningen, in gezonder en afwisselend eten. Duurzame inzetbaarheid is van groot belang. Een goede interessante werkgever zijn, maakt deel uit van onze missie, omdat we daarmee ook andere en jongere chauffeurs kunnen binnenhalen. Duurzaamheid geldt niet alleen voor de techniek van de bus, het geldt zeker ook voor het personeelsbeleid.” Dienstregeling of dienstverlening? “De bus moet in de eerste plaats op tijd rijden, dat staat voorop. De manier waarop je dat doet, is daarnaast steeds belangrijker geworden, maar we zijn en blijven een vervoerder, die rijden volgens dienstregeling heel hoog in het vaandel heeft staan, en zo hoort het ook. En dat willen we ook nog eens steeds duurzamer doen, omdat we geloven dat dat voor ons allemaal beter is. En omdat we steeds beter worden in het vervoer met steeds betere producten, nemen steeds meer mensen met plezier de bus. En dat maakt dat we meer goeie mensen nodig hebben die al die mensen met plezier willen vervoeren.”

VISIE MAGAZINE powered by noordz

Uitblinken omdat zorg goed geregeld moet zijn

Ida Grasdijk | ZorgpleinNoord

In de bedrijfstak zorg en welzijn werken in ’t noorden maar liefst 140.000 mensen en het aantal vacatures is enorm. Ida Grasdijk van ZorgpleinNoord vertegenwoordigt het overgrote deel van de werkgevers. Iedere dag onderzoeken, organiseren en verbinden in de zorg: hoe kijkt zij naar de zorg die voor ons allen van zo groot belang is?

et alle data die we verzamelen op gebied van arbeid, demografie en opleiding, kun je in elk geval constateren dat we onvoldoende in staat zijn om beleid daar op af te stemmen. “Over de hele breedte van de bedrijfstak zorg en welzijn zijn duizenden vacatures en het is, hoe lokaal verschillend het ook is, heel moeilijk om voor al dat werk de juiste mensen te vinden.” Zegt directeur- bestuurder Ida Grasdijk van ZorgpleinNoord dat de werkgevers in zorg en welzijn in de noordelijke drie provincies vertegenwoordigt. Naast de zorg over de vraag waar je al die benodigde mensen vandaan haalt, merkt ze het spanningsveld op tussen kwetsbaarheid, imago continuïteit in de zorg en welzijn. Luister en leer van elkaar “Hoe organiseren we het met z’n allen”, vragen Grasdijk en haar collega’s zich af. “Hoe krijgen we in krimpgebieden de zorg voor de toenemende groep ouderen georganiseerd, zeker als steeds meer vooral jonge mensen in de steden willen gaan wonen en werken en uit de regio vertrekken? Wie komt er voor wie op? Samenwerking in de keten is pure noodzaak. We kunnen niet anders dan afspraken maken met elkaar als werkgevers in de zorg en welzijn, met alle geledingen in het onderwijs, met de zorgverzekeraars en met het ministerie over de ruimte die we nodig hebben voor initiatieven, en, we moeten vooral geen mensen bij elkaar willen wegkapen. We moeten naar het ministerie kunnen aangeven welke ruimte we nodig hebben

en met elkaar die speelruimte efficiënt invullen, gebruikmakend van nieuwe inzichten en technologie. Wat werkt waar en voor wie? Leren begrip te hebben voor elkaar, want wat in een Amsterdamse setting werkt, kan hier totaal anders zijn. Luister en leer van elkaars ervaringen en veel beter gezamenlijk inzicht geven in wat we nodig hebben op de arbeidsmarkt.”

binnen de zorg? Grasdijk: “We vertegenwoordigen meer dan negentig procent van de zorgen welzijnswerkgevers in het noorden. We doen onderzoek naar de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en informeren daar de werkgevers over. We zijn kennispartners voor de bedrijven, zitten in de landelijke overlegstructuren met de gehele bedrijfstak, we overleggen op verschillende niveaus met het

Ida Grasdijk realiseert zich dat veel te maken heeft met beeldvorming. Hoe kijken wij aan tegen de sector? “We moeten ons dat voortdurend “Zorg blijft mensenwerk, maar realiseren, ook als het gaat om techniek gaat een grotere rol spelen arbeidsmarktvraagstukken. De zorg en dat biedt voor meer mensen een verandert in hoog tempo, net als kans op prachtig werk” andere sectoren. Technologie is onmiskenbaar een grote rol gaan spelen en die rol zal alleen maar toenemen. Robotica, techniek, data, al ministerie en voor de noordelijke die zaken zijn voor de zorg van groot arbeidsmarkt zijn we er voor belang om de zorg op peil en voor elkaar loopbaanadvies in de zorg en welzijn en betaalbaar te kunnen houden, om de zorg hebben we de overkoepelende vacaturesite. beter te maken, om in een goede balans Tot slot houden wij ons ook zeer actief tussen mens en techniek, meer maatwerk bezig met voorlichting aan het onderwijs te kunnen leveren. Dat vereist andere en werkzoekenden en voeren wij competenties, meer diversiteit van campagnes voor een sterker imago van de competenties, niveaus en studierichtingen. sector. Want we zijn en blijven als Het is aan de sector om dat inzichtelijk te bedrijfstak de grootste werkgever in het maken. Zorg blijft mensenwerk, maar noorden, 1 op de 5 mensen werkt in zorg en techniek gaat een grotere rol spelen en dat welzijn. Momenteel hebben we meer dan biedt voor meer mensen een kans op 1.000 vacatures per maand op heel veel prachtig werk. Ook voor hoger opgeleiden, verschillende niveaus; daar hoor ik geen die nu nog te vaak weggaan uit deze regio, enkele politicus over, dus moeten we de omdat ze denken dat hier te weinig werk zorg nog veel beter als economisch sterke is.” en mooie, innovatieve bedrijfstak op de kaart zetten, een omvangrijke keten van Economisch sterke bedrijfstak bedrijven, instellingen, toeleveranciers, Wat is en doet ZorgpleinNoord eigenlijk

fabrikanten en mensen in alle haarvaten van de samenleving.” Gunnen betekent uitblinken “Vitaliteit, een leven lang leren, schakelen en je bewegen, dat is wat we vragen van elkaar om continuïteit te borgen. Tegelijk constateren we dat als het financieel in ons land minder gaat, we direct aan de knoppen draaien van bezuinigingen. Vergeet niet dat er in de afgelopen jaren zo’n 80.000 mensen uit de zorg zijn verdwenen, in Noord- Nederland ruim 10.000; allemaal vakmensen die we nu weer o zo hard nodig hebben omdat de demografische ontwikkeling haaks staat op die financieel gedreven ingrepen. Los van die overwegingen, zeg ik dat we ons als gezamenlijke bedrijfstak krachtiger moeten opstellen zodat we de continuïteit veel beter dan nu kunnen borgen.” “De zorg en welzijn zijn we samen, in elk stadium van ons leven hebben we er mee te maken, we hebben prachtige, innovatieve en ijzersterke zorgbedrijven met een hoog kennisniveau, healthy ageing vormt een fascinerend onderwerp om met elkaar te bouwen aan het plezier van gezondheid, aan innovatie en aan duurzaam leven en ouder worden. We doen het goed als je kijkt naar de zorgprestaties en ontwikkelingen, als je het noorden landelijk vergelijkt. En ja, het kan nog beter. Als we het elkaar gunnen, kunnen we uitblinken in het noorden op dit geweldige kennisrijke en menselijk zo belangrijke terrein. Als we dat uitstralen en elkaar motiveren, hebben we een geweldige toekomst.”

VISIE MAGAZINE powered by noordz

Wederkerigheid en trots op de zegeningen voor de zorg Hoe kijk je naar de ontwikkelingen in de zorg als je daar al jarenlang in werkt? Hetty de With van De Zijlen werkt al 20 jaar als bestuurder van De Zijlen, een organisatie voor mensen met een verstandelijke beperking. Haar visie op verandering, stelselwijzigingen, inzet van technologie, haar zorgen over zorg versus fundamentele keuzes en zegeningen van de afgelopen jaren.

“W

e zien de positie en opvatting van de burger als ‘klant’ van de zorg, steeds verder opschuiven naar zelf de regie in handen nemen. Daarnaast krijgt technologie in ons leven en in de zorg steeds grotere waarde en betekenis. Naast de verworvenheden zie ik ook zaken waarover ik zorgen heb. Over de gevolgen bijvoorbeeld van de toegenomen tegenstelling tussen wat arme mensen krijgen en wat rijke mensen zich kunnen permitteren, ook op het gebied van zorg. Ook vormt de ontstane schaarste op de arbeidsmarkt een probleem. We zijn er niet in geslaagd het veranderde beleid, demografische gegevens en onze kennis over onderwijs- en arbeidsmarkt, beter op elkaar af te stemmen. Er zijn 80.000 mensen uit de zorg verdwenen de afgelopen jaren en de komende jaren hebben we grote problemen om genoeg mensen te vinden voor de zorg. Het antwoord van de overheid om een beroep te doen op mantelzorgers is blijkt nu al onvoldoende te werken.” Heel blij met de betekenis van mensen met een beperking Hetty de With overziet in haar kantoor in Tolbert de zorg en de veranderende inzichten van de voorbije decennia. “Ik ben

Hetty de With en een cliënt | De Zijlen

heel erg blij dat de betekenis en positie van mensen met een beperking in onze samenleving sterk is toegenomen. We werken er hard aan om de rechten, zoals vastgelegd in het VN- Verdrag voor rechten van mensen met een beperking, te realiseren. Het gaat dan om rechten als het hebben van een eigen huis, privacy, de toegankelijkheid van vervoer en informatie en werk. We zien nu op veel plaatsen mensen met een beperking een bijdrage leveren aan de samenleving door hun werk: het schoonhouden van straten, werken in restaurants en winkels, het groenonderhoud etc. “Waar ik trots op ben en gelukkig van word in mijn werk, is dat de zorg en ondersteuning in de hele breedte vele malen professioneler is geworden, de kennis en ervaringen zijn sterk toegenomen in de sector. We maken daarbij niet alleen gebruik van de kennis van de vele beroepsbeoefenaren, maar ook van de ervaringskennis van mensen met een beperking zelf en hun ouders of familie. We hebben in dit land een geweldig goede zorg en het is fantastisch om te zien wat we bereikt hebben in de zorg en ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking.”

Niet bang voor inzet technologie “De tijd, veranderend beleid en het VNVerdrag dragen bij aan zorgverlening op menselijke maat, die past bij de behoefte van mensen en recht doet aan hun eigen wensen. Wij, zorgverleners, hebben moeten leren niet meer te denken voor een ander in termen van ‘dit is het beste voor jou’, maar te organiseren wat de ander wil. Dat uitgangspunt is veel fundamenteler dan

“Het is fantastisch om te zien wat we bereikt hebben in de zorg en ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking”

gedachten over zelfredzaamheid zoals die nu gelden. Het fundamentele, zo heb ik in de loop van de tijd geleerd, zit vooral in het respecteren van de eigen waarde van ieder mens, met en zonder beperkingen. Binnen De Zijlen is dat vertaald naar de betekenis die ieder mens heeft in het leven. De vraag ‘wat kan ik betekenen voor jou, wat kan ik voor je

doen’ komt hierbij centraal te staan, voor elkaar en voor de samenleving waar we deel van uitmaken.” “Ik geloof in de positieve en stimulerende rol en mogelijkheden van technologie, in de hele maatschappij en zeker in de zorg. Technologie is in staat om mensen te ondersteunen bij het voeren van eigen regie, om meer contacten op een gemakkelijke manier te leggen. Denk maar eens aan beeldbellen met elkaar. Hierdoor kunnen mensen met een verstandelijke beperking gemakkelijk contact leggen met hun familie, vrienden of hun begeleiders. Bij de toepassing van technologie gaat het, als bij zo veel zaken, om de balans die je met elkaar moet vinden tussen mens en techniek. Er bestaat in de zorg nog veel reserve bij het toepassen van technologie omdat men bang is het menselijk contact te verliezen. Ik ben daar niet zo bang voor.” Kwetsbaarheid, het is er gewoon Ook al is er veel bereikt, er kan nog zoveel meer. Door samenwerking van gemeenten, UWV, werkprojecten, zorg en bedrijfsleven zouden we werk voor iedereen kunnen bereiken. Maar ook samenwerken met elkaar op kleinschalig niveau, in buurt en wijk, regio om met elkaar problemen op te lossen van werk, zorg en welzijn. Werk socialiseert en maakt een mens waardevol, dat geldt voor iedereen. Laten we geld en energie steken in de mogelijkheden die we met z’n allen hebben, er is werk en geld genoeg, het gaat er om hoe je het organiseert.“ “Zorgen zullen we altijd hebben en houden, we hebben pijn, er is lijden en falen, daar zouden we veel beter mee moeten en kunnen leren omgaan: er is niet altijd een ander die het oplost. In het mantra van stelselwijzigingen en ‘eigen kracht’ is het begrip kwetsbaarheid weggevallen, dat hebben we weggeorganiseerd. Maar een deel van ons is kwetsbaar, een deel van de mensen kan zich niet geheel zelfstandig redden of is minder weerbaar. Dat besef moet terug en van daaruit moeten we samenwerking aangaan om zaken met elkaar en voor elkaar te regelen. Wie ben ik voor jou, wat kan ik voor jou doen, er zijn voor elkaar. Het gaat om het belang van wederkerigheid. Omarm de toekomst, de mogelijkheden zijn er!”

VISIE MAGAZINE powered by noordz

Innoveren en excelleren door focus

Arjan Bos | TVM verzekeringen

Het verzekeren van transport is een specialisme dat weinig bedrijven in de genen hebben. TVM verzekeringen in Hoogeveen heeft ’t en focust op het vergroten van haar specialisme in die niche. Bestuursvoorzitter Arjan Bos over pijlsnelle veranderingen, verleidingen en blijven doen waar je het beste in bent.

oen Bos in 1994 bij TVM verzekeringen aan de slag ging, bleek het een intrigerend bedrijf met grote betrokkenheid van de mensen om hem heen, van personeel en klanten. Die verbondenheid en het persoonlijke en directe contact is Arjan Bos dierbaar. “Focus is de basis van het succes van TVM in de afgelopen decennia en die focus naar meer specialisme verscherpen we nu. Ja, ik denk dat we ons de voorbije jaren door het succes te veel hebben laten verleiden tot verbreding van ons dienstenpakket. Het gaat bijna vanzelf, omdat het volgt uit wat je klanten doen. De pijlsnelle veranderingen in de verzekeringsmarkt maken echter dat we ons de afgelopen tijd stevig hebben beraden of de focus die ons altijd zo kenmerkte, nog wel voldoende was: waar ligt onze kracht, wat is het wezen van wat we doen? Die kracht ligt in onze kennis van de transportketen, daar moeten we het van hebben. Natuurlijk wordt onze keuze ingegeven door continuïteit in het verdienmodel en daarom nemen we afscheid van onderdelen die feitelijk niet meer passen bij de kern van wat we doen.”

Durf te kiezen “Ik ben blij met de keuze die we maken, ook al doet het pijn omdat we afscheid moeten nemen van een aantal klanten en medewerkers. Dat is lastig en tegelijk weet je dat het aanbrengen van focus betekent dat je die keuze moet maken voor het bouwen aan een toekomstbestendige organisatie.

middel of de manier waarop dat gebeurt, is sterk aan verandering onderhevig. Voor ons is het van belang te kijken waar de lading is, hoe de goederenstroom verloopt, waar goederen zich bevinden. Nu zijn we nog vooral een wielenverzekeraar, straks is de TVM groep een verzekeraar en vraagbaak van en voor de

Technologisch verandert er veel in onze bedrijfstak en dat betekent een verschuiving in de mensen die je nodig “We zijn en blijven een Europese hebt. Wat we nu als marktleider doen, coöperatieve verzekeraar die is kiezen: groter en beter worden in wat we vanaf het begin hebben gedaan. We veilig transport mogelijk maakt” gaan weer dichter zitten op waar we vandaan komen, want vergeet niet dat we ooit opgericht zijn door en voor transportondernemers. We zijn en logistieke keten. Dat is wat we zijn, waar blijven een Europese coöperatieve we kennis van hebben. Die specialistische verzekeraar voor en door onze leden die kennis in de veranderende wereld kunnen veilig transport mogelijk maakt door de we beter inzetten in de veelomvattende risico’s te onderkennen, te voorkomen of te keten waar onze leden zorgen voor veilig verzekeren.” vervoer. Binnen die focus past niet langer de automotive, zoals het verzekeren van Wie verzekert wat in transport? een particulier leasewagenpark. Daar hoort “Bij transport en logistiek staat de vraag wel bij dat we kijken naar het verzekeren centraal hoe iets van A naar B komt. Het

van open overslag, het bezit van panden, het personeel, kortom naar de hele zakelijke keten die gericht is op wat al vijftig jaar onze kern is: veilig transport. Dat vergt een andere aanpak, bijvoorbeeld bij de vraag wie er verantwoordelijk is als er zelfrijdende vrachtwagens zijn en de vraag hoe je bij een geschakeld transport met truck platooning van meerdere wagens de schades gaat verrekenen.” Trots op bevlogenheid “Ik hoor veel positieve reacties op de keuze die we maken, het is een logische stap en het is duidelijk. Het voelt goed, intern en zeker ook bij onze klanten, dat hoorde ik al op de eerste dagen dat we het bekend maakten. Wat is en altijd zal blijven, is het goede inhoudelijke contact dat je hebt met elkaar. Focus wordt herkend en geeft vertrouwen. Het komt ten goede aan de bevlogenheid die ik voel sinds ik hier aan de slag ben gegaan. Ik ben enorm trots op wat we als bedrijf doen, de stappen die we zetten zijn goed en geven veel energie en dynamiek.”

VISIE MAGAZINE powered by noordz

Inspelen op toenemende waarde van kennis voor de bewegende mens Van fabrikant van bewegingsmiddelen in zorg en sport naar kennispartner in preventie, diagnostiek, revalidatie en het prestatievermogen van de mens. Kennismaken met Lode Holding op ’t Groningse Zernikepark, een gespecialiseerd bedrijf in de niche van de bewegende mens dat de uitdaging en bredere betekenis zoekt in verdergaande samenwerking.

en 65 jaar jong bedrijf aan de rand van het Zernikepark. Geen toeters en bellen, wel gedrevenheid in het zoeken naar werkelijke oorzaken. Nuchterheid in de genen, Lode Holding. Moederbedrijf van vier toonaangevende bedrijven in zorg, preventie, topsport en diagnostiek. Internationaal gericht fabrikant met een breed distributienetwerk. De vier bedrijven Lode (fabrikant medische ergometrie), ProCare (leverancier van meetapparatuur en meetmiddelen ten behoeve van de gezondheid van de mens en z’n werkplek), aXtion (softwareontwikkeling en innovatieprojecten binnen zorg en welzijn) en Umaco (productontwikkelaar binnen de Life Sciences) bieden samen een breed pakket op het terrein van Life Sciences. “Vroeger waren we excellent in de inspanningsfysiologie, maar we zijn veel verder dan slechts het maken en leveren van die apparatuur”, glimlacht Johannes

dingen vragen en dat heeft een groot effect Wolters. “In toenemende mate bewegen we mee op de veranderende tendens naar meer op onze organisatie. We zijn de afgelopen jaren in steeds sterkere mate van fabrikant en betere kwaliteit van leven, naar het en leverancier van producten gegroeid naar faciliteren van de mens die meer dan ooit een dienstverlenend kennispartner in Life de zorg voor z’n eigen levenskwaliteit in Science, waarbij het draait om beweging en handen heeft. Samenwerking binnen de groep Lode Holding en met kennispartners als universiteiten, hogescholen, UMCG, Health Hub “De cultuur van zelfredzaamheid Roden en Healthy Ageing Network neemt aan betekenis en waarde toe.” spreekt mij aan, omdat ik geloof dat

je in hoge mate zelf bij kunt dragen

Cultuur van zelfredzaamheid aan een gezonder leven” “De maatschappelijke tendens gaat van zorgen voor naar zorgen dat”, stelt eigenaar en algemeen directeur Johannes Wolters vast. “Er is een grote potentie en de vraag hoe kunnen wij verandering gaande, waarbij de mens veel zorgen dat wij onze klanten beter kunnen meer dan de afgelopen decennia, zelf faciliteren zodat zij mensen meer, langer en geacht wordt z’n leven en z’n zorg vorm te beter kunnen laten bewegen om de geven. Dat betekent ook voor onze klanten kwaliteit van hun leven te verbeteren en te zoals zorgcentra, laboratoria, sportcentra, verlengen.” revalidatieklinieken, dat zij van ons andere

“De cultuur van zelfredzaamheid spreekt mij aan, omdat ik geloof dat je in hoge mate zelf bij kunt dragen aan een gezonder leven. Je kunt immers zelf in hoge mate bepalen wat je eet, hoe je beweegt, hoe je leeft. Daarnaast constateer ik dat er daarnaast ook een tendens ontstaat, die steeds sterker gericht is op de vraag wat kan ik bijdragen aan beter leven en aan de wereld om me heen. Voor Lode Holding en alle mensen hier, betekent het veel scherper kijken naar de rol die wij kunnen spelen naar onze klanten en wie welke verantwoordelijkheden heeft. Het stuurt op verandering van gedrag van mensen, en dus ook bij onze mensen in functies, verantwoordelijkheden en competenties. Bewegingswetenschappers bijvoorbeeld vervullen nu bijvoorbeeld een voorname rol binnen Lode, veel meer dan een paar jaar geleden, omdat we ons veel meer zijn gaan richten op de vraag hoe wij met onze producten kunnen bijdragen aan de kwaliteit van leven van de bewegende mens. Het past bij de huidige tijd dat de aandacht verschuift van meettechnologie naar het genereren van data en vooral de interpretatie van data.”

Johannes Wolters | Lode Holding

Validatie als norm Wolters schetst hoe de maatschappij vanaf de jaren na de Tweede Wereldoorlog zich heeft ontwikkeld van een zorg van wieg tot graf, naar de huidige tendens van zelfredzaamheid. “Zelf het roer in handen nemen, klinkt leuk, maar dat inzicht kun je niet zomaar vertalen in algemeen beleid. Het gaat er vooral om dat je elkaar moet meenemen.” “Zelfmanagement en de behoefte aan data heeft de neiging tot een hype te verworden, waar allerlei apparaatjes en gadgets op de markt verschijnen om in die behoefte te voorzien. Voor Lode gold en geldt dat validatie het uitgangspunt is. Wij blijven heel letterlijk bij onze waarden en normen en richten ons steeds meer met onze kennispartners op specifieke groepen in preventie of ‘voorkomen dat het erger wordt’. Kennis als uitgangspunt “Kennis wordt steeds belangrijker, en dat betekent dat we de bedrijven meer op die manier zijn gaan inrichten. Zo hebben we kennisgroepen gemaakt die door de vier bedrijven heen zich richten op bepaalde thematiek, wetenschappelijk gedreven om kennis op bijvoorbeeld medisch vlak op peil te houden. Door kennis als uitgangspunt te nemen van wat we doen en de manier waarop we werken, is de mindset ook verschoven naar individuele vrijheid en verantwoordelijkheid om samen met collega’s oplossingen te vinden, kennis te bundelen en nieuwe wegen in te slaan, je de vraag te stellen wat jij daar aan kunt bijdragen. Zelfontplooiing en zingeving zijn bij Lode Holding deel geworden van wat we doen en waarom we het doen. Jezelf en elkaar uitdagen door de lat hoger te leggen, spreekt ons aan. Ook bij beweging en prestatievermogen is de waarom- vraag steeds vaker aan de orde en in die zoektocht naar werkelijke oorzaken voelen wij ons heel erg thuis.”

VISIE MAGAZINE powered by noordz

Samenwerken om kansrijke maatschappelijke opgaven op te lossen Nederland kent grote maatschappelijke opgaven, die je in je eentje niet oplost. Samenwerken is het motto, betoogt voorzitter Maxime Verhagen van brancheorganisatie Bouwend Nederland, ook in Groningen, Friesland en Drenthe. Hoe kijkt hij naar de opgaven en kansen in het noorden?

“W

e moeten samen nieuwe antwoorden vinden op grote maatschappelijke vraagstukken als vergrijzing, verstedelijking, energietransitie, verduurzaming en de opvang van overtollig water, zeker in stedelijk gebied en we moeten nadenken over hoe we nieuwe technologie als zelfrijdende auto’s en snelle e-bikes een plek kunnen geven naast het bestaande. “Dat kan geen enkele instantie alleen, ook Bouwend Nederland als brancheorganisatie van bouwen infrabedrijven niet. Het draait om samenwerking met overheden, kennisinstellingen en bedrijven, het gaat om het toepasbaar maken van innovatie, het mogelijk maken van financiering en vooral kijken naar wat wel mogelijk is.” Deze visie heeft de brancheorganisatie samen met andere bedrijven, kennisinstellingen en ministeries dit voorjaar gepresenteerd aan de formatiepartijen onder de titel Bouwagenda. Versterk regionaal het economisch fundament Verhagen is met regelmaat op z’n regiokantoor in Groningen en overlegt ook met de Noordelijke provincies en gemeenten. Het regiokantoor is niet alleen belangenbehartiger voor bedrijven in de bouw en infrastructuur, het is ook gesprekspartner voor de omgeving en faciliteert in samenwerking en kennis. “Juist lokaal en regionaal kunnen we veel voor elkaar betekenen. Ook met aanbestedingen dring ik daar op aan. Open en transparant betekent niet dat je bedrijven uit de regio geen kans kunt bieden. Kies minder vaak voor laagste prijs, laat kwaliteit en verduurzaming vaker een doorslaggevende rol spelen. Het gaat er om dat je de kaders zo maakt, dat meer opdrachten lokaal en regionaal aanbesteed worden; dan heeft het betekenis als je zegt dat bouw en infra bijdragen aan versterking van het economisch fundament.” Dat economisch fundament kan in Groningen, Friesland en Drenthe beduidend verder worden versterkt, zegt Verhagen. “De bouw krabbelt op, maar de cijfers blijven in het noorden achter bij de landelijke stijging. De bouwproductie is in het noorden met één procent gekrompen. Wij zien dat terug in de achterblijvende plancapaciteit: ondanks het aandeel van de krimp, is de noordelijke vraag naar woningen groter dan het aanbod. Landelijk

komen er tot 2040 één miljoen huishoudens bij, waarvan 500.000 niet in de Randstad. Daar ligt een grote opgave, los van de doelstelling die we nationaal hebben afgesproken om versneld en voor 2040 alle zeven miljoen bestaande woningen in ons land te verduurzamen.”

waarschuwt de bouwvoorman. “Ik begrijp de zorg die bestuurders van gemeenten hebben over bijvoorbeeld de zorg en het feit dat we nog niet weten wat het nieuwe kabinet in petto heeft. Toch zien we dat er met name de afgelopen jaren sterk bezuinigd is op infrastructuur, zeker op wegen in het landelijk gebied, op aanpassing van riolering en wateropvangsystemen en op onderhoud aan bruggen. Dat is ook de reden dat we met oog op de komende gemeenteraadsverkiezingen alle partijen

Fryske deal, Drentse expeditie en veilig gevoel voor Groningers Verhagen is enthousiast over verschillende regionale initiatieven om verduurzaming van het woningbestand versneld op te pakken, zoals de Fryske Deal waarin drie aannemers, drie woningcorporaties, provincie en vier gemeenten samen 3.000 woningen “Juist lokaal en regionaal kunnen energieneutraal maken. En over de we veel voor elkaar betekenen. Drentse Energie Expeditie waarin Ook met aanbestedingen dring ik tientallen bedrijven en overheden zich hebben verenigd om daar op aan” verduurzaming van het woningbestand concreet vorm te geven. Groningen benadrukt hij, heeft z’n eigen bijzondere opgave om naast verduurzaming vooral keuzes te maken in het aardbevingsbestendig maken van gebouwen en woningen. “We hebben daar in Nederland nog weinig ervaring mee, vergeleken met Italie of Japan. Bewoners moeten meer bij het proces betrokken worden. Het gaat niet alleen om het aardbevingsbestendig maken van woningen, het gaat er ook om dat mensen zich veilig voelen in hun omgeving. Juist in Groningen kan de dubbelslag gemaakt naar zowel aardbevingsbestendig maken als verduurzamen, van woningen maar ook van alle scholen. Het geld kunnen we één keer uitgeven, dus moet je goed nadenken en samenwerken en kennis en innovatieve oplossingen aanwenden.”

die aan de gemeenteraadsverkiezingen meedoen, hebben aangeschreven. De investeringen in infra moeten omhoog.” Verhagen geeft tegelijk aan dat de verbreding van de sluis in de Afsluitdijk op de agenda staat die Bouwend Nederland heeft voor het nieuwe kabinet. Pushen wat mogelijk is: ICT- infra Zijn lange ervaring op Haagse ministeries heeft Verhagen geleerd dat de financiering van grote projecten veel beter kan als we

zorgen dat pensioenfondsen en buitenlandse investeerders mee willen doen. Financiering die ook regionaal een sterke weerslag kunnen hebben. “Het is te gek voor woorden dat ons pensioengeld wel in Franse wegen gestopt wordt, maar niet in Nederlandse. Er zijn voor het komende kabinet een paar zaken van groot belang. In de eerste plaats moeten we het Deltafonds en het Infrafonds verlengen tot 2040, zodat er zekerheid ontstaat in geval van langjarige overeenkomsten. Daarnaast moeten we nu eindelijk eens Invest NL van de grond tillen; het plan voor die nationale investeringsbank is bedoeld om meer Europees en ander kapitaal aan te trekken, en dan kunnen we ook in veel ruimere mate profiteren van de zogeheten Junckergelden die met name voor infraprojecten zijn bedoeld.” Waar liggen naast inzetten op verduurzaming van woningen en verbetering van de infrastructuur, de kansen voor het noorden? “Ik geloof sterk in de mogelijkheden van het investeren in een ijzersterke ICTinfrastructuur. De fysieke ruimte is er, locatie wordt voor bedrijven minder belangrijk, het versterkt de potentie van de noordelijke provincies en het feit dat Google zich vestigt in de Eemshaven is niet voor niets. Ook hier voor geldt: laten we samen met overheden, bedrijven en kennisinstellingen een push geven aan dat wat mogelijk is. We moeten het samen doen, anders redden we het niet!”

Volgens Verhagen is er met name in financieringsconstructies nog veel verbetering mogelijk, om ook regionaal, zoals bijvoorbeeld in Groningen makkelijker stappen te zetten. “We zijn gewend aan persoonsgebonden financieringen, maar niet aan woninggebonden financiering. Het enthousiasme van mensen wordt getemperd, want als jij je huis verkoopt, heb je niets meer aan die verduurzaming die je hebt laten uitvoeren. Dat hoort bij het huis en dat vergt een andere financiering.” Zorgen over infrastructuur De infrastructuur in het noorden mag niet verder het kind van de rekening worden,

Maxime Verhagen | Bouwend Nederland

VISIE MAGAZINE powered by noordz

Vanuit Joure bijdragen aan een schonere wereld Maakt onbekend onbemind of zitten wij gewoon te slapen? Joure, thuisbasis van een internationaal bedrijf met ‘n heldere visie in milieutechnologie. Gepassioneerde mensen die vanuit de techniek duurzame oplossingen bedenken voor problemen van nu en morgen. Maak kennis met Erwin Dirkse van DMT en Erik Brouwer van BioLease.

“S

uccesvol zijn als bedrijf is een kwestie van de goede mensen verzamelen die hun nek uitsteken en er in geloven. Het gaat om vrijheid & verantwoordelijkheid.” Zegt algemeen directeur Erwin Dirkse die DMT de afgelopen vijf jaar tijd liet groeien van 4 naar twintig miljoen omzet en naar 55 mensen. Internationaal en divers: DMT staat voor een bedrijf dat met vijf vestigingen wereldwijd actief is op het gebied van milieutechnologie. Waterbehandeling, opwaardering van gas en biogas, gasontzwaveling, oplossingen voor fossielvrije energie, oplossingen die passen in een circulaire economie. In Nederland betrekkelijk klein, omdat 95 procent buitenland georiënteerd is. En DMT is founding partner van het Leeuwarder BioLease van ondernemend oud- bankier Erik Brouwer, het bedrijf dat met de kennis en ervaring van DMT meerwaarde haalt uit de opwaardering naar groengas. Dit jaar bestaat DMT dertig jaar: het succes van mensen die geloven in ambities en doelen bereiken. Avontuurlijk ondernemend willen zijn “Je hebt mensen zoals Erik nodig die de kar trekken”, zegt Erwin Dirkse. “Ondernemerschap is waar het om gaat. Kennis, ervaring, lef, je nek uitsteken. Het gaat om de lange termijn, om

gebruiken als vervanger van aardgas is eigenlijk een kleine gasfabriek, die een professionele bediening vergt en professioneel onderhoud. Een investering bovendien die ook een ondernemer vraagt Het leergeld is betaald Wat doet een oud- bankier in de wereld van die weet wat hij doet en waarom en die begrijpt dat het draait om gunning. Daarom kijken we heel sterk naar de ondernemer; is dat de man of vrouw die inderdaad professioneel in z’n “Opwaardering van biogas naar bedrijf staat? Dat is nodig, omdat we de groengas is niet alleen installatie financieren vanuit de cashflow, de te verwachten opbrengst. kapitaalintensief, maar ook Dan moet je wel van elkaar weten of je kennisintensief. Daar liggen kansen” er op dezelfde manier in staat.”

multinationaal ondernemen, om techniek en innovatie en om avontuurlijk ondernemend willen zijn. We zijn op veel verschillende locaties in de wereld actief, in heel verschillende markten en culturen en we zien de markt groeien, de mogelijkheden zijn groot. We kunnen dus nog wel een paar mensen gebruiken.” Een mooi understatement, want Dirkse en collega’s hebben de stip gezet op 2022: omzetgroei naar 100 miljoen met zo’n 220 tot 250 medewerkers, die het fijn vinden dat hun dit jaar dertig jaar geworden bedrijf met gedrevenheid bijdraagt aan een schonere wereld. Dirkse legt de lat hoog? “Ja, dat kan en het is nodig. Er gebeurt heel veel op dit moment, BioLease is daar een mooi voorbeeld van: geef goeie mensen de ruimte.”

Kun je die mensen ook hier vinden? “Valt niet mee, ook omdat we minder bekend zijn dan Shell of zo. Wij zoeken de mensen die anders zijn, zelf met hun ideeën sturing willen geven, dromen willen realiseren, leven met passie voor techniek en hun bijdrage willen leveren aan een schone omgeving. Dat is uniek en daarom komen onze mensen uit allerlei landen. De wereld verandert snel, wie het beste anticipeert

overleeft. Mensen die zich daarin thuis voelen, hebben bij ons de wereld aan kansen.”

groengas? “We hebben elkaar gevonden in de droom om problemen op te lossen. Na twintig jaar bankier werd het tijd voor iets anders, concreet dingen doen, toegevoegde waarde leveren en verantwoordelijkheid nemen. Ik ben opgegroeid in de tuin- en akkerbouw en ik mede met die achtergrond zag kansen in het professionaliseren van het opwaarderen van gas. Het is kapitaalintensief, het vereist technische kennis en vertrouwen in de lange termijn. Er is veel leergeld betaald de afgelopen decennia met allerlei biogasinstallaties en ik zag kansen in het ontzorgen van ondernemers. Traditionele financiers zoals banken hebben weinig trek in kapitaal verschaffen door iets waar ze weinig verstand van hebben. Opwaardering van biogas naar groengas is niet alleen kapitaalintensief, maar ook kennisintensief. Daar liggen kansen, omdat je de ondernemer die een biogasopwaardeerinstallatie wil aanschaffen moet ontzorgen in al die facetten, van financiering, technologie en niet in de laatste plaats het onderhoud. Een professionele installatie vergt aandacht en blijvend onderhoud. Dat hele proces verzorgen we.” En wie zijn we? “De partners in BioLease zijn DMT als marktleider in het opwaarderen van (bio)gas met membraantechnologie; het FSFE, het Fûns Skjinne Fryske Enerzjy, dat een financiële bijdrage wil leveren aan de energietransitie in Friesland, ontwikkelingsmaatschappij NOM en Erik Brouwer Holding.”

Erik Brouwer en Erwin Dirkse | DMT & BioLease

Het roer moet om “Een opwaardeerinstallatie om biogas om te zetten naar groengas dat we kunnen

Dirkse en Brouwer hebben elkaar gevonden in ondernemerschap en in het bieden van kennis en oplossingen in duurzame energie. Anders denken dan we gewend zijn hoort daarbij, zeggen ze. “We lopen achter in duurzaam denken en het bieden van oplossingen. Nederland heeft een economie die sterk gevormd is door bedrijven met een fossiele achtergrond, kijk naar NAM, naar Shell, KLM. We kunnen als land en als inwoners niet anders dan fundamenteel kiezen voor duurzame energie en de overheid zal daar eerst een stuk in moeten bijdragen, anders gaat het roer niet om. Pas als duurzaam commercieel net zo interessant is als fossiel, ontstaan gelijke kansen en gebeurt het.” Biogas en water als exportproduct “Nederland”, zo betoogt Dirkse, “heeft haar voorsprong weggegeven. Bedenk wel dat we in 1986 in Tilburg al de eerste opwaarderingsinstallatie hadden staan. Na 1990 en 2010 is er niets nieuws meer gebeurd en zijn andere landen als Duitsland er mee aan de haal gegaan. Dat terwijl wij natuurlijk een gasland zijn bij uitstek, we hebben de kennis, de ervaring, de infrastructuur. Maar het gas van Groningen heeft ons lui gemaakt.” Biogas betogen ze samen, is een fantastisch exportproduct, net als bijvoorbeeld waterbehandeling en zuivering. Ontwikkelen, bedenken, bouwen, financieren, onderhouden: ondernemen en waarde creeeren voor klanten in een duurzame wereld met techniek als basis.

VISIE MAGAZINE powered by noordz

Erik Srowig en Frans Kemper (Licent) | Wij Verzekeren

Verzekeren is mensenwerk

Verzekeren is een mooi vak en het is vooral mensenwerk. Maar de afgelopen jaren heeft het vak wel heel erg in het teken gestaan van regelgeving en protocollen. Het is tijd om terug te gaan naar de basis: Wij Verzekeren. Doe wat je moet doen gewoon goed. Erik Srowig en Frans Kemper leggen het uit.

“H

erkenbaar, begrijpelijk en doen waarvoor de klant jou nodig heeft, laagdrempelig. Dat zijn we en dat willen we blijven. Het lijkt er soms wel eens op dat verzekeren in de loop van de tijd iets is geworden van hoge gebouwen, klantcontactcentra en ingewikkelde protocollen. Dat willen wij niet, de menselijke maat staat bij ons centraal.” En alhoewel dat logisch lijkt, blijkt dat toch bijzonder. Wij Verzekeren staat er sinds een jaar op de gevel aan de Groninger Stationsweg. Directeur Erik Srowig van Wij Verzekeren legt het uit: “We waren tot een jaar geleden onderdeel van de Groningse verzekeraar Anker met een klantenbestand van zo’n 16.000 particuliere- en bedrijfsmatige klanten verdeeld over heel Nederland. Naar aanleiding van een strategische heroriëntatie van Anker zijn wij verzelfstandigd. Wij Verzekeren past in de tijd van terug naar je roots, doen waar je goed in bent. Met steun van Licent, de kennisrijke coöperatie van assurantieadviseurs in Noord en Oost Nederland, hebben we de stap kunnen zetten. We zijn met elkaar als team op zoek gegaan naar de vraag, wat willen we zijn, wie willen we bereiken, hoe willen we werken? Dat heeft geleid tot een voor de buitenwereld nieuw bedrijf met een nieuwe naam en uitstraling. Bovenal een bedrijf dat verzekert zoals het bedoeld is en zoals wijzelf verzekerd zouden willen worden. Vandaar die naam: Wij Verzekeren.”

Vertrouwen als uitgangspunt Verzekeren is geen commodity Frans Kemper van Licent is nauw betrokken Erik Srowig voelt sinds de nieuwe naam de gevel siert, dat er iets gebeurt. “Mensen bij de stappen van het jonge bedrijf. “Licent worden nieuwsgierig en zoeken op hun is een coöperatie van assurantie-adviseurs eigen manier contact met ons. Er zijn die hun krachten gebundeld hebben. Door mensen die het heel handig vinden vooral deze samenwerking creëren we via online kanalen contact te hebben en er inkoopvoordeel voor de klant en zijn mensen die het fijn vinden om investerings- en innovatiekracht voor de persoonlijk hier op kantoor dingen te adviseur. Daarbij is de filosofie “lokaal waar bespreken. Het kan allemaal, de klant het kan, centraal waar het moet”. Verzekeren is namelijk mensenwerk en maatwerk waarbij korte lijnen onontbeerlijk zijn. En dat is juist de “Vergeet niet dat verzekeren voor kracht van de lokale adviseur.” Er is heel veel ruimte in de markt, waarin veel mensen complex blijft, voor veel verandert. “De keten draait om. In particulier en ondernemer. En daar het verleden had de verzekeraar een vervult een organisatie als Wij prominente rol binnen de Verzekeren een prima rol” bedrijfsvoering van een tussenpersoon. Dat is tegenwoordig wel anders. De adviseur staat volledig ten dienste van kiest. Het herkenbare, datgene waar de de klant. En zoekt daarbij om sterker te klant zich thuis bij voelt als het om staan samenwerking met organisaties als verzekeren gaat. Het ‘wij”- gevoel Licent. Iets wat we natuurlijk in heel veel uitdragen, iets voor elkaar willen en bedrijfstakken al hebben zien gebeuren. De kunnen betekenen. Dat is soms verzekeringsmarkt liep daar iets op achter.” tegendraads, omdat verzekeren in de afgelopen decennia iets geworden is van Voor de klant is er veel te kiezen. “Banken grote concerns, van call centers, van en verzekeraars trekken zich steeds meer ingewikkelde producten. Wij stellen de terug uit de lokale markten. De verzekering klant weer centraal. Dat is gek genoeg wordt gezien als een “commodity”. Het vernieuwend, maar in feite is het doen contact wordt afstandelijker en de klant waar je voor bent opgericht en is het dus moet steeds meer zelf doen. Voor een deel terug naar de roots van het verzekeren, kan dat natuurlijk prima. Maar vergeet niet maar wel in een eigentijdse omgeving en dat verzekeren voor veel mensen complex met alle communicatiemiddelen die er blijft, voor particulier en ondernemer. En zijn.” daar vervult een organisatie als Wij Verzekeren een prima rol.”

Wat is de basis van jullie handelen? “Binnen onze coöperatie staat het denken en werken vanuit vertrouwen centraal. Wij geloven sterk in de kracht van samenwerking. Met elkaar en met de klant. “Noaberschap” noemen we dat.””, vat Frans Kemper het samen. De praktijk van alle bij ons aangesloten kantoren laat zien dat het werkt. Onze kantoren maken al jaren een gestage groei door, hebben nagenoeg geen verloop in klanten en kennen weinig incidenten. We doen het al op deze manier sinds 1999 en het werkt.” Erik Srowig valt hem bij: “Het gaat om de intrinsieke motivatie waarom je doet wat je doet.” ‘n Slag maken in kwaliteit voor elkaar Waar ligt de toekomst van verzekeren? “Er is heel veel ruimte, maar je moet het wel willen zien. De verzekeringswereld zit vol ingewikkelde structuren, waar de klant niet altijd een boodschap aan heeft. Denken vanuit de klant, dat is wat wij doen. Herkennen wat er moet gebeuren. Ons werk verschuift van financieel compenseren naar inzicht bieden, preventie en hulp in natura. En op dat vlak zijn nog voldoende successen te behalen!”

VISIE MAGAZINE powered by noordz

Jan van der Meer en Kees Buitenwerf | VDM Woningen

”Wij geloven in kwaliteit, duurzaamheid en stabiliteit”

“Binnen de woningbouw willen wij blijven innoveren en continu onze processen optimaliseren, kortom iedere dag beter worden” roepen directieleden Jan van der Meer en Kees Buitenwerf wanneer ze de bedrijfsvoering van VDM Woningen omschrijven.

ls ontwikkelende aannemer met een eigen installatieafdeling heeft VDM Woningen alle disciplines in eigen huis: van projectontwikkelaar tot metselaar, van installatiedeskundige tot timmerman. Tijdens de rondleiding door de timmerfabriek in Drogeham wacht een verrassing. VDM Woningen is namelijk het enige timmerbedrijf in Nederland dat zelf beschikt over een vingerlasstraat. Om een hoog kwaliteitsniveau te garanderen heeft het bedrijf met deze machine zelf controle over de productie van de eigen houtvoorraad.

betekent dat deze bij montage in de woning wordt gehesen en met een paar kleine handelingen operationeel is. “Hiermee behalen we een enorme tijdwinst .” Door innovaties als deze realiseert het bedrijf prachtige moderne maar ook scherp geprijsde woningen. Bevestiging van ’t goede gevoel Jan van der Meer en Kees Buitenwerf vertellen enthousiast over een mooi bedrijf met een rijke historie en zien een goede toekomst tegemoet. Dit enthousiasme is ook niet raar gezien de achtergrond van beide directieleden. De één heeft 25 jaar ervaring en is gepokt en gemazeld in de bouw en de ander is verankerd in financieel beheer en zitten dus beide goed in de materie. “Wij zien dat

De houtvoorraad die nodig is voor de prefab houtskeletbouwelementen die in de timmerfabriek worden vervaardigd. Doordat VDM Woningen alles prefab produceert in de fabriek, werkt het bedrijf op de bouwlocatie snel en efficiënt. “Belangrijke onderdelen van “Wij zien dat houtskeletwoningen de woning worden in de heel goed passen in deze tijd van geconditioneerde omgeving van onze fabriek naar de specificaties van de duurzaamheid” klant geproduceerd. Denk aan binnenen buitenwanden, vloeren en de daken. We monteren deze kant-enklaar op de bouwplaats. Binnen twee houtskeletwoningen heel goed passen in dagen staat er een wind- en waterdicht deze tijd van duurzaamheid. Hout is een woningcasco op de kavel van de klant”, natuurproduct en zorgt voor een gezond laat Jan van der Meer trots weten. woonklimaat met uitstekende isolerende werking. Ook in Groningen weet men na 75 VDM Woningen blijft zoeken naar aardbevingsbestendige VDM-woningen dat innovaties. Zo blijkt de onlangs prefab houtskelet veel voordelen biedt. ontwikkelde technische unit met daarin VDM Woningen loopt snel door de gemonteerd een energiezuinige hybride procedures van de NAM en neemt de klant warmtepomp een groot succes. De alle ‘rompslomp’ uit handen. Een technische unit is ‘plug & play’, wat

duurzame nieuwbouwwoning in het aardbevingsgebied van Groningen kost voor de klant net zoveel als in Friesland. Duurzaam durven “VDM Woningen beheerst het gehele proces van ontwerp, verkoop, productie tot en met bouw en de uiteindelijke oplevering van de woning. Een uitgekiende planning en beheersing van de logistiek maakt dat we heel goed in staat zijn dat steeds efficiënter te doen, zowel voor de particulier als projectmatig voor corporaties, investeerders of gemeenten”, vult Kees Buitenwerf aan. Wijzend naar de referenties op tafel: “Daardoor kunnen we snel schakelen naar modernisering en variatie in ons productaanbod van zowel vrijstaande- als projectmatige woningen en naar duurzame concepten in de breedte van de markt. Nieuw is het ZERO- concept, een eigentijdse en uitgekiende energiezuinige woning. De woning wordt gebouwd vanaf € 75.000,00. Een investering in duurzame durf noemen wij dat.” Corporaties die hun bestaande woningvoorraad willen verduurzamen kunnen volgens de beide directieleden beter kiezen voor nieuwbouw in plaats van renovatie. Uiteindelijk is het goedkoper, efficiënter maar ook maatschappelijk relevant. In krimpgebieden biedt dit concept ook uitkomst; vaak willen starters en jonge gezinnen graag in hun vertrouwde omgeving blijven wonen maar wel op een moderne, comfortabele, duurzame en betaalbare manier.

Toekomstperspectief VDM Woningen staat voor stabiliteit en kwaliteit kenmerkt Buitenwerf en Van der Meer. “De mens staat centraal in alles wat we doen. Het leveren van toegevoegde waarde voor de klant en voor elkaar als team. Weten wat je aan elkaar hebt en hoe je met elkaar verder kunt. Dat geldt voor alle inmiddels 140 mensen die hier met plezier werken en willen blijven werken blijkt uit de lange dienstverbanden. “Ook nieuw talent is van harte welkom bij VDM Woningen want ook wij merken dat echte vaklieden schaars worden, zeker nu de markt meer overspannen raakt”, geeft Kees Buitenwerf aan. Wij willen het vertrouwen blijven geven aan onze partners in de bouwketen, onze leveranciers en onderaannemers en aan onze klanten dat we onze afspraken nakomen en de woning tijdig en zonder zorg opleveren. We zijn blij met onze orderportefeuille, die voor volgend jaar al voor een wezenlijk deel gevuld is: “We kunnen met trots vooruitkijken.”

VISIE MAGAZINE powered by noordz

De toekomst is onze zorg

Carla van de Wiel | Treant Zorggroep

“De zorg verandert snel en vraagt van Treant Zorggroep dat we alles op alles moeten zetten om goede, bereikbare en betaalbaar te behouden voor onze regio. Dat doen we in samenwerking met onze omgeving.” Carla van de Wiel, voorzitter raad van bestuur van Treant Zorggroep, over zorg in de regio, het ziekenhuis van de toekomst en andere manieren om zorg dichterbij mensen te brengen.

reant Zorggroep is met drie ziekenhuislocaties in Emmen, Hoogezand en Hoogeveen en zeventien care-locaties voor zo’n 300.000 mensen één van de grootste zorgaanbieders in Noord-Nederland. Hoe kijkt Carla van der Wiel aan tegen de veranderingen in de zorg? “We worden in Nederland steeds ouder. Dat betekent dat steeds meer mensen zorg nodig hebben. En belangrijker: andere zorg dan we tot nu toe gewend zijn. Die ontwikkeling geldt zeker voor onze dunbevolkte en vergrijzende regio. De ziekenhuiszorg zoals we die nu in Nederland kennen, gaat naar verwachting op termijn verdwijnen. Geschat wordt dat vijftig procent van de ziekenhuiszorg over vijf tot tien jaar is verplaatst naar de huisarts, gezondheidscentrum of thuis.”

plek dichtbij huis om te herstellen.” “Maar de volgende stap moeten we ook maken: hoe zorgen we ervoor dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen? In de toekomst moet het mogelijk zijn om patiënten na een behandeling in het ziekenhuis op afstand te monitoren en behandelen. Dat kan door ons aanbod te innoveren en gebruik te maken van nieuwe toepassingen op het gebied van e-health. Daarnaast kunnen onze artsen meer dan nu het geval is mensen thuis of op een care-locatie behandelen.” Het ziekenhuis van de toekomst “Ziekenhuizen worden in de toekomst steeds kleiner doordat meer zorg wordt verplaatst naar huisartsen of naar mensen thuis. In het ziekenhuis hebben we dan

Langer thuis wonen “Dat betekent een wezenlijke verandering voor de manier waarop Bij Treant bieden we zowel wij de zorg organiseren in de regio. ziekenhuiszorg als langdurende zorg Minder vanuit het instituut en de financiering en meer vanuit de voor ouderen (inclusief revalidatie behoefte van de patiënt en bewoner. en behandeling). Daardoor kunnen En ook dichterbij de patiënt.” ouderen vaak ook sneller naar een “In onze regio wonen veel ouderen en plek dichtbij huis om te herstellen die doorgaans minder mobiel zijn en vaker kampen met chronische ziektes. Met name voor die groep is het belangrijk dat ze dichtbij huis terecht natuurlijk nog bedden voor patiënten die kunnen. Sterker nog: dat ze als het kan verpleegd moeten worden na een operatie. thuis behandeld kunnen worden waar dat vroeger nog in het ziekenhuis gebeurde. Bij Een ziekenhuisomgeving blijft nodig voor operaties. En complexe zorg die niet vaak Treant bieden we zowel ziekenhuiszorg als voorkomt wordt steeds meer in één of langdurende zorg voor ouderen (inclusief enkele ziekenhuizen geconcentreerd.” revalidatie en behandeling). Daardoor kunnen ouderen vaak ook sneller naar een

“Een mooi voorbeeld hiervan is de behandeling van borstkanker in het mammacentrum in Hoogeveen of de behandeling van prostaatkanker in Emmen. In het laatste geval werken we zelfs samen in een grotere regio dan Emmen, Hoogeveen en Stadskanaal. Ook patiënten uit de regio Hardenberg en Groningen worden in Emmen geopereerd met de zogeheten Da Vinci-robot. Andere ziekenhuizen doen dan weer andere complexe ingrepen. Op die manier zorgen we ervoor dat patiënten ook voor complexe behandelingen terecht kunnen in Drenthe of Groningen. Het is nodig om dit te doen om voldoende patiënten te kunnen zien waarmee de kennis en ervaring van de dokter en zijn team op peil wordt gehouden. ‘Gewone veel voorkomende’ zorg moeten we als zorgaanbieders in de regio steeds dicht bij de patiënt organiseren en complexe, weinig voorkomende zorg wat verder weg.” Samenwerking “Om dat allemaal te realiseren moeten we meer met elkaar in gesprek: ziekenhuizen, huisartsen, gemeenten, provincies en verzekeraars. We moeten buiten de gebaande paden denken en dát doen waar we goed in zijn. En dingen die een ander beter kan, laten we daar ook. Zorg wordt in de toekomst steeds meer in netwerken en buiten de ziekenhuizen zoals we die nu kennen geleverd. Dat heeft veel voordelen: dagelijkse zorg zo dicht mogelijk bij huis en hoogwaardige zorg in de regio voor het geval het echt nodig is.”

“Die veranderingen op een verantwoorde manier doorvoeren kan alleen als wij constant in dialoog zijn met onze omgeving en weten wat de buitenwereld van ons vraagt. Wij zijn er voor de mensen en niet andersom, daar ben ik mij als bestuurder goed van bewust. Dat betekent niet alleen goed luisteren, maar ook goede voorlichting geven. Voor heel veel mensen heeft een ziekenhuis een emotionele waarde. Mensen kennen hun ziekenhuis niet als Treant maar bijvoorbeeld als het Bethesda in Hoogeveen. Wij hebben als Treant de opdracht mensen goed uit te blijven leggen welke veranderingen in de toekomst nodig zijn om hen goede, bereikbare en betaalbare zorg te kunnen blijven leveren.” “De komende maanden werkt Treant, samen met verzekeraars en andere belanghebbenden, verder aan de plannen voor de zorg in de regio op middellange termijn, drie tot vijf jaar. We beginnen intussen met elkaar ook het gesprek over de vraag: hoe richten we de zorg in deze regio voor de komende tien tot twintig jaar in? Ook daarover gaan we in gesprek met onze omgeving.”

VISIE MAGAZINE powered by noordz

Brede samenwerking nodig om transitie te realiseren Canadees in Friesland met ‘n open mind to do business. Managing Director Scott Seatter van Vermilion Energy in Harlingen over aardgaswinning, de Franse verdeelsleutel voor de omgeving, de noodzaak aan efficiëntie en het belang van bewustzijn. Wat kunnen we leren van elkaar?

et Nederlandse hoofdkantoor van het Canadese bedrijf is een bijna sober kantoor pal bij de Harlingse haven. Kennismaken met Vermilion Energy, Nederlands tweede onshore aardgaswinningsbedrijf met een Canadese achtergrond en cultuur.

Frankrijk gewerkt en daar veel geleerd over het spanningsveld tussen aardgaswinning en het belang om de mensen in de omgeving erbij te betrekken. De Fransen hebben daar een heel ander model voor: bij

“We hebben drie uitgangspunten: Waarom zit Vermilion eigenlijk in Nederland? de veiligheid voor onze mensen en “Nederland is een fiscaal en politiek anderen, de omgeving en de stabiel land in vergelijking met andere opbrengst, en altijd in die volgorde” landen in Europa en daarbuiten en heeft veel kleine aardgasvelden. Voor de overheid is dit van belang om de gewenste aardgasproductie op peil te de verdeling van de opbrengst komt een kunnen houden en voor ons bedrijf is dit essentieel deel, ongeveer een derde, ten interessant aangezien wij begrijpen hoe je goede aan de directe omgeving waar het daar efficiënt aardgas uit kunt winnen. Wat ook meespeelt is dat de aardgasprijs in aardgas gewonnen wordt, een deel gaat naar een grotere regio, een deel naar de Nederland niet onaantrekkelijk is.” centrale overheid en de rest naar het winningsbedrijf. In Nederland gaat tussen “Sinds onze start in Nederland in 2004 de 60 en 70 procent naar de centrale hebben we bewezen dat wij effectief overheid. Ik geloof naast de inzet en aardgas uit kleine velden kunnen winnen, bijdrage van ons bedrijf aan de omgeving vaak velden die als oninteressant waren zoals we dat graag doen, sterk in die Franse opgegeven door anderen. Dit doen we niet benadering. In de fiscaliteit, die verdeling geheel alleen. Wij zijn de uitvoerende van opbrengst, kunnen we in Nederland operator, en de Nederlandse staat nog grote stappen zetten.” investeert mee in de opsporing en winning van aardgas.” Hoe ervaart Vermilion de aanpak van de Nederlandse energietransitie? “De filosofie Vermilion staat voor veiligheid en van de Nederlandse overheid is dat we omgeving komende decennia aardgas nodig zullen “Wij houden van ons vak en zijn trots op hebben, naast alle nieuwe vormen van ons bedrijf. Mede daardoor willen we het energiewinning en opwekking, het kleine beter doen dan anderen. Dit doen we door veldenbeleid is daar op afgestemd. Zolang onze kennis en ervaring uit andere delen je als Nederland aardgas nodig hebt, denk van de wereld in Nederland in te zetten. ik dat je het beter zelf kunt winnen, dan Vermilion heeft wereldwijd 700 mensen in afhankelijk te worden van minder stabiele dienst, in Nederland 110, daarnaast huren landen. En ja, dan is het een uitdaging om we nog eens nog eens hetzelfde aantal het in Nederland winbare aardgas efficiënt mensen op jaarbasis in. We hebben drie en veilig te winnen en dat is iets waar uitgangspunten: de veiligheid voor onze Vermilion van houdt.” mensen en anderen, de omgeving en de opbrengst, en altijd in die volgorde.” Bewustzijn en het belang van kennis “Tegelijk moet je heel goed kijken wat je Stappen zetten in betere verdeling verder kunt met de kennis van de opbrengst ondergrond, de infrastructuur en “Veiligheid eerst zit in onze genen, dat zal faciliteiten die er zijn, omdat daar de altijd bovenaan staan. Als van oorsprong transitie mee vergemakkelijkt wordt. Canadese organisatie hebben we aan de Daarom hebben we in juni de Green Deal Nederlandse cultuur en omgeving moeten gesloten met overheden en bedrijfsleven, wennen. Noem het een uitdaging, maar wij denken dat zo’n dertig procent van de een uitdaging die we aangegaan zijn. benodigde energie voor de industrie uit Vermilion heeft een achtergrond in zogeheten diepe geothermie kan komen, Canada, een zeer dunbevolkt land, dus energie uit heet water dat ver in de Nederland is het tegenovergestelde. Ik heb ondergrond zit. de afgelopen zeven jaar voor Vermilion in

Daarnaast bouwen we als Vermilion continu aan het uitbreiden van kennis van de ondergrond van Nederland. Wij zijn bijvoorbeeld in Friesland gestart met seismisch onderzoek op een aantal locaties om die diepe ondergrond in kaart te brengen. Met deze kennis kunnen we beter bekijken wat de mogelijkheden zijn voor eventuele aardwarmte. Vermilion is er van overtuigd dat een brede samenwerking nodig is om in de toekomst de energietransitie verder vorm te geven. “ Gesprek over de rol van energie “We weten dat we de komende decennia aardgas nog nodig zullen hebben en tegelijk moeten we inzetten op nieuwe mogelijkheden voor energiewinning. Het gesprek moet gaan over de rol van energie. Over de behoefte, het verbruik en hoe je

Scott Seatter | Vermilion Energy

aan je energie komt en wat dat voor jezelf en jouw omgeving betekent. Hierbij zal het gaan om de zoektocht naar de ideale energiemix, bijvoorbeeld voor windmolens of grote zonneparken, met geothermie of aardgaswinning in kleine velden, over de zekerheid in levering, over beperking van CO2 enzovoorts. Dat gesprek wordt nog te weinig met kennis van zaken gevoerd. In Frankrijk bijvoorbeeld gebruikten we het tijdens het proces benodigde verwarmde water al weer in de landen tuinbouw. Toewerken naar een integrale aanpak van energietransitie, samen met burgers, overheid en andere energiebedrijven. Aan dat gesprek wil ik met de kennis die we hebben bij Vermilion graag bijdragen, omdat ik geloof dat we van elkaar kunnen leren.”

VISIE MAGAZINE powered by noordz

Frans Musters en Nico Visser | Rabobank Groningen

First movers vanuit Delfzijl en Farmsum

Op bezoek bij de grootste bedrijvenbank van het noorden van de provincie en de her- uitvinders van de coöperatieve gedachte van Rabobank. Farmsum aan de Eems als gespreksmiddelpunt van perspectief voor Groningen. Met Frans Musters en Nico Visser over de transitie naar zelfredzaamheid en de kracht van een trotse, zelfbewuste provincie.

“A

ls overheden terugtreden, is de vraag wie welke ruimte oppakt. In een tijdgewricht waarin zelfredzaamheid de boventoon is gaan voeren, moet een nieuw scharnierpunt gevonden worden. Met ’t Perspectief Groningen 2025 willen wij die verbindende schakel zijn in de slag naar een vitale Groningse maatschappij, een aantrekkelijke provincie van zelfbewuste mensen, waar het goed wonen, werken en duurzaam leven is.” Kapitaalintensieve omgeving Directievoorzitter Frans Musters en directeur bedrijven Nico Visser van Rabobank Noord- Groningen: een bank die een kwart van de provincie beslaat en vooral een bedrijvenbank is door een concentratie van stevige, kapitaalintensieve bedrijven in de landbouw, scheepvaart en industrie. We spreken elkaar op het Rabokantoor in Farmsum op de tweede verdieping van het Eemsmondgebouw. Hoe kijken zij terug op de voorbije jaren en waar kan het naar toe? “We waren en zijn er, en dat hoort ook zo, want we maken als bank deel uit van onze omgeving, dus de winkel is open gebleven. Veel van onze klantbedrijven in landbouw en chemie hebben grote investeringen gedaan op een moment dat ‘crisis’ nog bij veel mensen op de tong lag. Andere sectoren kwamen daarna en volgen meer het spoor van algemeen economisch herstel, zoals de bouw. We staan er goed voor in de regio, maar het moet nog beter en het is fijn te zien dat ook bij overheden zoals provincie en gemeenten, het tij aan het keren is in de transitie naar

zelfredzaamheid. Het draait om het perspectief voor de regio en de vraag wat niet de overheid, maar de omgeving zelf doet. Daar hebben we allemaal aan moeten wennen, maar je ziet het nu gebeuren.”

Groningen gevraagd het project te monitoren en één keer per jaar concreet te maken welke stappen gezet zijn. Komende oktober maken we die cijfers voor het eerst bekend. Die transparantie hoort bij perspectief, ook dat is wat ons betreft de kracht van Groningen.”

onze coöperatieve inzet, want dat is wat ons blijvend onderscheidt: een omgevingsgerichte ledenorganisatie, waarin ook meer jongeren uit deze omgeving hun plek vinden, omdat zij het als veel gewoner beschouwen om ook iets voor hun omgeving te willen doen.”

De juiste mindset in transitie “Voor je het weet is het 2050, dus moeten “Naast de grote akkerbouwers en grote Verbinders met stevig netwerk we concreet stappen zetten om de regio melkveebedrijven, hebben we in deze duurzaam te versterken en dat is de omgeving de positieve uitwerking van gedachte achter Perspectief Groningen een stevige kapitaalintensieve 2025 dat we afgelopen jaar met de vier chemiesector met al haar Groningse Rabobanken en onze “In de transitie naar een meer toeleveranciers die nadrukkelijk partners hebben geïntroduceerd. Het duurzame samenleving kunnen we inzetten op verduurzaming; is er een gaat om mindset, het gaat over stevig potentieel wind-op-zee- en positivisme. Veel Groningers weten veel voor elkaar betekenen, in de wind-op-land activiteiten ontwikkeld heel goed dat we in een geweldig mooi sterke sectoren landbouw en chemie met veel effect op de regio. Al met al deel van het land leven waar het goed worden grote stappen gezet voor een stevig bedrijfs- en toeven is. Maar dat is niet genoeg, we verduurzaming” maatschappelijk potentieel met moeten het onderwijs vernieuwen, innovatieve slagkracht, waar we met bedrijven moeten interessanter worden Rabo Noord- Groningen het als gewild werkgever, we moeten meer scharnierend middelpunt deel van toekomstgerichte woon- en uitmaken. Met onze omgeving en partners leefconcepten ontwikkelen. De band tussen “Door de recente fusie naar één Rabobank in de stichting Perspectief Groningen 2025 in Nederland, is de roep om het Stad en Ommelanden moet beter, het gaat kunnen we meer perspectief bieden: dat coöperatieve gedachtengoed zichtbaar te om synergie. Het barst van de prachtige noemen wij de Kracht van Groningen, en maken versterkt en dat is waar juist wij in bedrijven in de regio, kijk om je heen hier; daarom hebben we de website van dat deze regio sterk in zijn, oplossingsgericht de stad is de toeleverancier van kennis en toekomstperspectief ook zo genoemd.” maatschappelijk bijdragen. Het is heel talent met z’n sterke onderwijs en belangrijk dat wij een positie innemen, wetenschap. In de transitie naar een meer first mover zijn. Als wij ons vertrouwen duurzame samenleving kunnen we veel uitspreken in de financiële onderbouwing voor elkaar betekenen, in de sterke sectoren landbouw en chemie worden grote van vraagstukken, dan volgen anderen. Ook financieel zijn we verbinders, tussen stappen gezet voor verduurzaming, in de bouw heeft ‘aardbevingsbestendig bouwen’ bank, investeerders, fondsen en diverse andere maatschappelijke initiatieven zoals veel innovatie gebracht.” crowdfunding. Soms risicodragend, soms bancair, maar in alle gevallen staan we Hoe voorkom je dat het toch vooral bij voor de kwaliteit en kwaliteitsverbetering praten blijft? “Omdat het draait om perspectief en omdat we heel goed beseffen van plannen. Het gaat om het inzetten van ons netwerk, het kennen van de dat juist daar het verschil in moet zitten, verhoudingen in dit gebied, op de focus op hebben we de onderzoekers van Perspectief

VISIE MAGAZINE powered by noordz

Ontzorgen en borgen in de steeds groenere keten Van der Wiel in Drachten is een overkoepelende verbinder tussen natuur en de maatschappelijke en bebouwde omgeving. Het Drachtster bedrijf staat voor handen uit de mouwen en samenwerken en aan de volgende stap in digitalisering. Transparantie is vereist in een wereld die steeds meer inzicht wenst.

om draait en dat begint met face-to-face ind jaren vijftig begonnen Evert zaken doen. Digitalisering is en Klaas van der Wiel in Driezum onontkoombaar en noodzakelijk, maar het met transport en later begint met om de tafel zitten en afspraken zandwinning en levering voor de maken. Elkaar in de ogen kijken: wat heb dijkenbouw in het Lauwersmeergebied en jij nodig, wat kan ik voor jou betekenen en in Drachten met de komst van Philips. In hoe gaan we dat doen?” de jaren tachtig volgde de eerste ervaring met biogas, inzameling van slib voor ’t Wetterskip en de samenwerking in natuurbehoud- en ontwikkeling samen met natuurorganisaties. Anno “De toekomst zit in samenwerking 2017 is Van der Wiel in Drachten een in de keten en de volgende stap overkoepelend bedrijf in de complexe keten van transport, handel & wordt gekenmerkt door logistiek, infra & milieu en biogas. digitalisering van alle processen” Onder het motto ‘Samen maken we er werk van’ schetsen commercieel directeur Klaas van der Wiel en financieel directeur Joanne Spick namens 170 Van der Wielers de toekomst. Na twee jaar voorbereiding volgt “Hoe ontzorg je de klant en hoe borg je binnenkort de volgende technologische complexe processen? Focus op wat je moet stap: volledige digitale transparantie door doen, weet waar het over gaat en voer het koppeling van de verschillende systemen zo goed mogelijk uit.” van Van der Wiel met alle andere partijen en hun systemen in de keten. “De vierde Elkaar in de ogen kijken generatie boordcomputers en ons “De toekomst zit in samenwerking in de Transport Management Systeem maakt keten en de volgende stap wordt voor alle betrokken partijen de processen gekenmerkt door digitalisering van alle inzichtelijk. Zij kijken mee waar een wagen processen.” Klaas van der Wiel tikt op z’n of de lading is, wat er geladen wordt, wat de aantekenboek. “Communicatie is waar het

samenstelling is en of alle behorende papieren er zijn, hoe de chauffeur rijdt, waar geleverd wordt en aan wie, noem maar op. Het hele proces wordt voor elkaar inzichtelijk, de chauffeur is de vakman in dit hele proces.” “Dat bepaalt ook de prioriteit aan tafel als je afspraken maakt: je stuurt op beloften aan elkaar”, vult Joanne Spick aan. “Transparantie is heel makkelijk gezegd, maar het vereist vooral een andere mentaliteit, het willen delen, benoemen en oplossen van elkaars verwachtingen, risico’s en problemen.” Doen wat je wel kunt doen “Dat betekent dat we voortdurend de stappen zetten die we kunnen zetten. Je visitekaartje groen kleuren is mooi; de wezenlijke betekenis zit in duurzamer omgaan met mens en milieu. Wat we kunnen doen, doen we, dus stappen we over naar een volgende nieuwe brandstof voor alle wagens. Elektrisch is een stap te ver, omdat je niet zomaar een compleet wagenpark kunt vervangen. De stap er tussen, een brandstof gebruiken die 90 % minder CO2 uitstoot, kan nu en dus doen we dat eerst.” “Daarom ook geloven we in intermodaal transport, omdat het efficient en

duurzaam is. Voor ons bekend terrein, omdat we in ons participatiebedrijf Mineralis, de groothandel in beton-, wegen waterbouwmaterialen onze eigen schepen hebben en gewend zijn aan andere vormen van transport. Lange afstandtrajecten moet je niet met wielen doen, dan moet je spoor en water inschakelen.” Door de complexiteit, veelheid en geografische spreiding van werkzaamheden heeft Van der Wiel een niet altijd zichtbare impact. “Mensen herkennen ons omdat we met veel wagens met het bekende logo op veel plekken zijn. Maar wat we doen, is niet zomaar duidelijk”, vertelt Klaas van der Wiel. ”In ons bestaan hebben we leren schakelen en anticiperen. Wat is er waar nodig en vooral steeds meer, wat is de maatschappelijke context en welke waarde heeft wat jij doet? We graven in de Flevopolder grond en zand af voor de uitbreiding van de natuur en leveren dat aan de wegenbouw of voor de versteviging van dijken. Aan de basis staat de vraag, wat heb je en wat kun je er mee?” Transparantie borgen Joanne Spick: “Alles is gunnen en vergunnen, en voor je opdrachtgevers steeds beter inzichtelijk maken hoe en wat je doet, tegen welke kosten en met welke impact voor je omgeving. Door de complexiteit van ons bedrijf, van natuurontwikkelaar tot logistiek dienstverlener in intermodaal transport binnen en over de grenzen, grondstoffenleverancier, het innemen en verwerken van afvalstoffen tot secundaire bouwmaterialen, het saneren van bodems en specialist in biogas van bron tot verbruiker, zijn we gewend aan het maken en nakomen van zeer verschillende afspraken en het bewaken van het overzicht. De technologie helpt ons de volgende stap te zetten om in die complexiteit transparantie te kunnen borgen.” Hoe gaat Van Der Wiel met zijn 170 medewerkers verder? “Van der Wiel staat voor aanpakken, dat deden we en dat doen we. ‘Ontzorgen’ begint bij de vraag ‘wat moet er wanneer gebeuren’. Het is net als met duurzaam: je moet het vooral elke dag in de praktijk brengen. Samen maken we er werk van.”

Joanne Spick | Van der Wiel

ONTDEK OOK OOSTERWOLDE MEUBELEN

MEUBELOUTLET MEUBELEN, KLEINMEUBELEN, BANKSTELLEN, TAFELS, SLAAPKAMERKASTEN, EETHOEKEN, KASTEN, DRESSOIRS, BIJZETTAFELS, BOXSPRINGS, KARPETTEN, ENZ

Bezoek onze site of kom langs in Oosterwolde

S N E G E W WING U O B R E V

% 5 2

A R T X E G N I T R O K A S KAS P ARTIKELEN O R E K C I T S E D O R T E M

VAAK KUNNEN WE HET VOOR U BESTELLEN!

NIET OP VOORRAAD?

OOSTERWOLDE MEUBELEN VEENGANG 20

in pand v.h. Mulder Meubelen

OOSTERWOLDE

OPENINGSTIJDEN: MAANDAG 13.30 TOT 18.00 UUR DINSDAG T/M VRIJDAG 10.00 TOT 18.00 UUR DONDERDAG KOOPAVOND TOT 21.00 UUR ZATERDAG 10.00 - 17.00 UUR

www.oosterwoldemeubelen.nl

4000 m2

woonideeÃ«n

WIJ ZIJN GOLDDEALER VAN

Afgebeelde producten kunnen uitverkocht, of niet meer leverbaar zijn. Kom voor het actuele aanbod langs.

RESTPARTIJEN, B-KEUS EN FAILLISSEMENTSPARTIJEN

“WEER FRIS VAN START EN DIRECT KLAAR VOOR ELKE KLUS”

CITROËN BERLINGO

CITROËN JUMPY

Citroën Berlingo Blue HDi 75 Comfort Economy ď ľ ňŊĐŉŇŇ ď Ē ľ ŋĐŎŌŇ Đ Ē ľ ňĐŉŉŐ

Jumpy XS Comfort Economy Blue HDi 95 ď ľ ňŎĐŇŇŇ ď Ē ľ ŋĐŊŇŇ Đ Ē ľ ňĐŏŌŇ

Jumper 28 L1H1 HDi 110 Economy ď ľ ď Ē ľ Đ Ē ľ

Netto investering:

€ 7.221

€ 10.850

CITROËN JUMPER ňŐĐŐŐŇ ōĐŇŇŇ ŉĐŇŋŇ

€ 11.950

LAADVERMOGEN TOT 885 KG

LAADVERMOGEN TOT 1.535 KG

LAADVERMOGEN TOT 1.625 KG

LAADVOLUME TOT 3,7 M3

LAADVOLUME TOT 7 M3

LAADVOLUME TOT 17 M3

ALLEEN BIJ DIJKSTRA:

TOT € 6.000 KORTING + 0% FINANCIAL LEASE

WWW.DIJKSTRA.AUTO ALMERE ASSEN DRACHTEN EMMELOORD EMMEN GRONINGEN

Ō Đ Đ ŋŇ Ŏ ŉŐ ŌŇ

ŉŐ

Đ ħŇŊōĨ Ōŋ ŏň ňŏŎ Đ ħŇŌŐŉĨ ŊŎ ŉŐ ŐŐ Đ ħŇŌňŉĨ Ōŋ ŇŊ ŇŇ Đ ħŇŌŉŎĨ ōŊ ōň ŐŎ Đ ħŇŌŐňĨ ōŉ ŉŊ ŊŇ Đ ħŇŌŇĨ Ōŋ ŋŌ ŊŇŌ

HEERENVEEN HOOGEVEEN LEEUWARDEN LELYSTAD MEPPEL SNEEK

Ē Đ ŌŌ Đ ħŇŌňŊĨ Ŏō Ŋō ōŎ ňō Đ ħŇŌŉŏĨ ŉō ŎŊ Ōŉ ň Đ ħŇŌŏĨ ŉŏ ŏŋ ňňŋ ňŐň Đ ħŇŊŉŇĨ ŉŊ ŎŐ ŋō

ňŊ Đ ħŇŌŉŉĨ ŉŌ ŉŉ Ŋō

Ō Đ ħŇŌňŌĨ ŋň Ŏň ŌŇ

č Đ ġ ŊŇ č ň Đ ý

ŉŏŘ ŌŉŘ Đ ý č ý Đ Đ ý Đ Đ